Programmabegroting Ede gaat ervoor!! Ede, 27 september 2012 F&C

Programmabegroting 2013 - 2016 Ede gaat ervoor !!

Ede, 27 september 2012 F&C

Inhoudsopgave 1. 2.

3.

4.

Inleiding .............................................................................................................. 3 Programmaplannen ............................................................................................ 4 2.1. Leeswijzer................................................................................................. 4 2.2. Programma 1 Veiligheid ............................................................................ 5 2.3. Programma 2 Beheer Openbare Ruimte.................................................... 8 2.4. Programma 3 Economische Zaken.......................................................... 12 2.5. Programma 4 Educatie & Jeugd .............................................................. 15 2.6. Programma 5 Sport................................................................................. 18 2.7. Programma 6 Cultuur .............................................................................. 20 2.8. Programma 7 Werk, Inkomen & Scholing ................................................ 23 2.9. Programma 9 Maatschappelijke Ondersteuning....................................... 26 2.10. Programma 10 Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen................................. 31 2.11. Programma 11 Milieu en Landschap ....................................................... 34 2.12. Programma 12 Bestuur en Organisatie.................................................... 37 2.13. Programma 13 Dekkingsmiddelen........................................................... 40 De financiële positie .......................................................................................... 42 3.1. Inleiding .................................................................................................. 42 3.2. Uitgangspunt........................................................................................... 42 3.3. Actualisatie 2012 en meerjarenperspectief .............................................. 42 3.3.1. Programma Veiligheid ................................................................ 42 3.3.2. Programma Beheer openbare ruimte.......................................... 43 3.3.3. Programma Educatie & Jeugd .................................................... 43 3.3.4. Programma Cultuur .................................................................... 43 3.3.5. Programma Werk, Inkomen & Scholing ...................................... 43 3.3.6. Programma Maatschappelijke ondersteuning ............................. 44 3.3.7. Programma Ruimtelijke ontwikkeling en wonen .......................... 45 3.3.8. Programma Milieu en landschap................................................. 46 3.3.9. Programma Bestuur en Organisatie............................................ 46 3.3.10. Programma Dekkingsmiddelen................................................... 47 3.4. Ontwikkeling algemene uitkering gemeentefonds .................................... 50 3.4.1. Actualisatie en taakmutaties gemeentefonds .............................. 50 3.4.2. Ontwikkeling gemeentefinanciën ................................................ 53 3.4.2.1. Wet Houdbare Overheidsfinanciën .............................. 53 3.4.2.2. Schatkistbankieren ...................................................... 53 3.5. Decentralisatie en maatregelen Regeerakkoord ...................................... 54 3.5.1. Stelpost decentralisatie en regeerakkoord .................................. 54 3.5.2. Jeugdzorg - decentralisatie......................................................... 54 3.5.3. Omgevingsdienst De Vallei (OddV) ............................................ 54 3.6. Ombuigingstaakstellingen ....................................................................... 55 3.7. Uitzetting bestaand/nieuw beleid ............................................................. 56 3.8. Resumé meerjarenperspectief................................................................. 56 3.9. Algemene reserve bodemvoorziening...................................................... 57 3.10. Subsidieplafonds..................................................................................... 57 3.11. Investeringen .......................................................................................... 58 Paragrafen........................................................................................................ 60 4.1. Weerstandsvermogen ............................................................................. 60 4.1.1. Inleiding ..................................................................................... 60 4.1.2. Kaderstelling .............................................................................. 60 4.1.3. Beleid......................................................................................... 60 4.1.4. Ontwikkelingen........................................................................... 60 4.1.4.1. Algemene ontwikkelingen ............................................ 60 4.1.4.2. Ratio weerstandsvermogen ......................................... 60 4.1.4.3. Benodigde weerstandscapaciteit algemene dienst ....... 61 4.1.4.4. Benodigde weerstandscapaciteit.................................. 63 4.1.4.5. Beschikbare weerstandscapaciteit ............................... 64

4.2.

5.

Lokale heffingen...................................................................................... 65 4.2.1. Inleiding ..................................................................................... 65 4.2.2. Kaderstelling .............................................................................. 65 4.2.3. Ontwikkelingen........................................................................... 65 4.2.3.1. Onroerendezaakbelasting............................................ 65 4.2.3.2. Afvalstoffenheffing ....................................................... 66 4.2.3.3. Rioolheffing ................................................................. 66 4.2.3.4. Leges omgevingsvergunningen ................................... 66 4.2.3.5. Parkeertarieven ........................................................... 67 4.2.3.6. Toeristen- en forensenbelasting................................... 67 4.2.3.7. Kostendekkendheid tarieven........................................ 67 4.3. Onderhoud Kapitaalgoederen.................................................................. 68 4.3.1. Inleiding ..................................................................................... 68 4.3.2. Kaderstelling .............................................................................. 68 4.3.3. Beleid......................................................................................... 68 4.3.4. Ontwikkelingen........................................................................... 68 4.4. Financieringen (Treasuryparagraaf) ........................................................ 70 4.4.1. Inleiding ..................................................................................... 70 4.4.2. Kaderstelling .............................................................................. 70 4.4.3. Beleid......................................................................................... 70 4.4.4. Ontwikkelingen........................................................................... 70 4.4.5. Financieringsbehoefte ................................................................ 70 4.4.6. Ontwikkeling Renteomslag ......................................................... 71 4.4.7. Ontwikkeling Renterisiconorm .................................................... 71 4.5. Bedrijfsvoering ........................................................................................ 73 4.5.1. Inleiding ..................................................................................... 73 4.5.2. Kaderstelling .............................................................................. 73 4.5.3. Beleid......................................................................................... 73 4.5.4. Ontwikkelingen........................................................................... 73 4.5.4.1. Personeel & Organisatie .............................................. 73 4.5.4.2. Financiën & Bedrijfsvoering ......................................... 74 4.5.4.3. Informatisering & Automatisering ................................. 74 4.6. Verbonden Partijen ................................................................................. 75 4.6.1. Inleiding ..................................................................................... 75 4.6.2. Kaderstelling .............................................................................. 75 4.6.3. Beleid......................................................................................... 75 4.6.4. Belangrijkste verbonden partijen................................................. 76 4.6.5. Overige verbonden partijen ........................................................ 79 4.7. Grondbeleid ............................................................................................ 80 4.7.1. Meerjarenperspectief grondexploitaties ...................................... 80 4.7.2. Uitgangspunten .......................................................................... 80 4.7.3. Prognose van het resultaat......................................................... 81 4.7.4. Risico’s en weerstandscapaciteit ................................................ 81 4.8. Grote projecten ....................................................................................... 83 4.8.1. Project Bedrijventerrein A12 Ede-Veenendaal (BT A12) ............. 83 4.8.2. Project Herstructurering Veldhuizen A ........................................ 84 4.8.3. Project Kernhem vlek B .............................................................. 85 4.8.4. Project Het nieuwe landgoed (Voorzieningencluster) .................. 86 4.8.5. Project Veluwse Poort ................................................................ 88 Bijlagen............................................................................................................. 92 Bijlage 1A Overzicht Meerjarenperspectief .................................................. 92 Bijlage 1B Totaaloverzicht programmaplannen............................................ 93 Bijlage 1C Historisch overzicht actuele begroting 2012 ................................ 95 Bijlage 2 Overzicht voortgang ombuigingen PB 2011-2014 ....................... 97 Bijlage 3 Toelichting posten uitzetting bestaand/nieuw beleid.................. 106 Bijlage 4 Meerjarenoverzicht Reserves ................................................... 115 Bijlage 5 Meerjarenoverzicht Voorzieningen............................................ 117

Bijlage 6 Bijlage 7 Bijlage 8

Vaste activa ............................................................................. 118 Kerngegevens .......................................................................... 119 EMU-saldo ............................................................................... 120

1.

Inleiding

Ede gaat ervoor !! Hierbij bieden wij u aan de Programmabegroting 2013-2016. Wij hebben met u afgesproken dat wij u deze conceptbegroting conform de reguliere planning eind september aanbieden met daarin opgenomen een stelpost ombuigingen ad € 6 mln. Een voorstel voor invulling van deze stelpost wordt u medio oktober, waarin meegenomen de uitkomsten van de consultatie van uw raad op 19 september, aanvullend voorgelegd en eveneens betrokken bij de besluitvorming van de begroting. In deze begroting is tevens de halfjaarrapportage geïntegreerd opgenomen en zijn de structurele effecten daarvan verwerkt. De begroting die wij u voorleggen is weliswaar structureel sluitend, maar daarvoor moeten wij wel een forse taakstelling realiseren. Bovendien zijn wij ons ervan bewust dat door het nieuwe kabinet opnieuw gekort gaat worden, op basis van de verkiezingsprogramma’s houden wij opnieuw rekening met € 6 mln. Bezuinigen blijft noodzakelijk. In Ede zijn wij hier al een tijdje mee bezig. De verslechtering van het economisch klimaat zet echter onverminderd door. Ook in Ede heeft dat zijn weerslag op woningbouw en grondexploitaties. Extra maatregelen zijn nodig. Kortom een tijd die onverminderd om alertheid en handelen vraagt. Dat betekent wat ons betreft dat wij, ondanks deze zorgen rondom ons meerjarenperspectief, onverminderd doorgaan met gericht investeren in onze gemeente en samenleving. Denk aan Kenniscampus, Veluwse Poort, herstructurering van het Sociaal Domein. Samen met uw raad blijven zoeken naar nieuwe wegen, samen ervoor blijven gaan. Tot slot. In deze begroting stellen wij stellen u voor de belastingen en tarieven voor 2013 slechts te verhogen met de inflatiecorrectie van 1,5 %. De tarieven voor afvalstoffen en riool stijgen wat ons betreft ook dit jaar helemaal niet. De parkeertarieven gaan omhoog met € 0,10 conform de Nota Parkeerbeleid.

Programmabegroting 2013 – 2016

3

2.

Programmaplannen

2.1.

Leeswijzer

De programmaplannen zijn tot nu toe opgezet aan de hand van de volgende drie vragen: 1. Wat willen we bereiken? 2. Wat gaan we daar voor doen? 3. Wat mag dat kosten? In samenwerking met de Raadswerkgroep Programmabegroting bezien wij voortdurend de verdere optimalisering van onze instrumenten van planning- en control. Afgelopen maanden is een zogeheten leantraject doorlopen, waarbij het proces en de inhoud van de Programmarekening onder de loep zijn genomen. Hierover bent u afzonderlijk geïnformeerd in de raadsinformatiebijeenkomst van 26 april jl. De uitkomst van dit leantraject was dat het proces korter moet en de stukken dunner. In het proces van de voorliggende programmabegroting hebben wij hiermee al rekening gehouden. Dit heeft ertoe geleid dat zowel de programmabladen alsook de paragrafen een eerste verbeterslag hebben doorlopen, met als eerste doel omvangrijke stukken die we tot nu toe produceerden om te bouwen naar compactere en leesbare stukken. Een aantal voorbeelden van de programma's en de paragrafen hebben wij voorgelegd aan de Raadswerkgroep Programmabegroting en na instemming verder uitgewerkt in de begroting. De afspraak met de Raadwerkgroep: de bladen worden conform de nieuwe lay-out opgezet; dit betreft een eerste slag, dat betekent dat het nog niet perfect is; vanwege het korte tijdsbestek maken we zoveel mogelijk gebruik van de bestaande gegevens. Wat betekent dat we in principe geen nieuwe prestatie-indicatoren gaan definiëren; na de programmabegroting werken wij gezamenlijk verder aan de verbetering van de programmabladen, waarbij nog concreter gekeken wordt naar de maatschappelijke effecten die wij hebben gedefinieerd en op welke manier deze gemeten worden. Het eerste resultaat van dit traject ligt nu voor u in deze begroting. Voor de opzet van de programmabladen betekent dit: 1e en 2e W-vraag zijn samengevoegd om dubbelingen te voorkomen en een logisch geheel te vormen; gestart wordt met een maatschappelijk effect (wat willen we bereiken); hieronder wordt een aantal mogelijkheden aangegeven om dit maatschappelijk effect te meten; bij deze kernindicatoren wordt zoveel mogelijk gewerkt met een streefwaarde, waar willen we naartoe? om een trend aan te kunnen geven wordt een aantal jaren vermeld (voor zover beschikbaar), dit zijn dus de gerealiseerde cijfers tot nu toe; in de jaarrekening worden eventuele afwijkingen vervolgens toegelicht in de kolom “toelichting”; in de jaarrekening worden eveneens bij de voorgenomen prestaties via vinkjes etc. de status van uitvoering aangegeven. Zoveel als mogelijk zijn de beleidsambities uit het Collegeconvenant verwerkt. Tevens heeft actualisatie van de programmadoelstellingen plaatsgevonden. Ten aanzien van de 3e W-vraag tenslotte het volgende. e Bij de 3 W vraag worden de belangrijkste verschillen tussen de begroting 2013 ten opzichte van die 2012 toegelicht. De kolom begroting 2012 geeft zoals gebruikelijk de geactualiseerde cijfers aan na verwerking van technische, budgettair-neutrale wijzigingen. In bijlage 1 C Historisch overzicht actuele begroting 2012 treft u het verloop aan van de door u vastgestelde begroting 2012 en de geactualiseerde kolom begroting 2012. 4

Programmabegroting 2013 - 2016

2.2. Programma 1 Veiligheid

1

Veiligheid

Programmadoelstelling Een veilige samenleving in Ede. In dit programma onderscheiden wij Sociaal Veiligheidsbeleid, zoals bestrijding criminaliteit en overlast en Fysieke Veiligheid, ofwel brandweerzorg en het voorkomen en beheersen van rampen en crises.

Ontwikkelingen Sociaal Veiligheidsbeleid In 2012 is de Kadernota Integrale Veiligheid 2012-2014 in werking getreden. Hierin staan de ambities met betrekking tot veiligheid beschreven. Bijzondere aandacht gaat uit naar de focus op aanpak van jeugdoverlast en jongerenproblematiek, en meer wijkgericht werken, door middel van wijkveiligheidsplannen voor de vijf wijken in de gemeente Ede. In 2010 was sprake van een toename van inbraken in de gemeente Ede. De extra aandacht voor het vermijden en oplossen van inbraken en overvallen blijft ook in 2013 gehandhaafd. In 2011 is de ontwikkeling ingezet om tot een Nationale politie te komen. In 2012 en volgende jaren wordt gewerkt om tot een regionale veiligheidsvisie te komen met de 81 gemeenten in de nieuwe politieregio Oost Nederland. Fysieke Veiligheid Wet Veiligheidsregio’s De voorgenomen regionalisering van de gemeentelijke brandweer per 1 januari 2014 ligt nog steeds op schema. In juni 2012 zijn de kwaliteitsmaatlat en het organisatieplan in detail vastgesteld. Deze zullen de basis vormen voor de nog te sluiten dienstverleningsovereenkomsten tussen de deelnemende gemeenten en VGGM.

Welk beleid is voorhanden Kadernota Integrale Veiligheid 2012-2014 Gemeente Ede

Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? Maatschappelijk effect 2009

Meting 2010 2011

80%

83%

Toelichting 2012

Burgers voelen zich veilig in hun leefomgeving (subjectief veiligheidsgevoel) Dit wordt o.a. gemeten door: Mate waarin burgers zich veilig voelen in hun leefomgeving. Streefwaarde voor 2014: 83% Percentage inwoners dat vaak overlast van groepen jongeren ervaart in de buurt

12,5%

80%

10,8%

Prestaties Opstellen van wijkveiligheidsplannen Activiteiten die leiden tot vermindering van criminaliteit, inbraak en overlast in buurten en wijken onder meer door uitvoering van het projectplan integrale aanpak inbraken Activiteiten die leiden tot betrokkenheid van de bewoners bij hun woonomgeving, buurt en wijk (wijkactiviteitenplan) Communicatie met burger wordt versterkt onder meer door informatieavonden Programmabegroting 2013 – 2016

5

Maatschappelijk effect 2009

Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Bevorderen van de veiligheid door middel van het terugdringen criminaliteit en overlast (mate van objectieve veiligheid). Dit wordt o.a. gemeten door het aantal aangiften en het aantal inbraak aangiften. Streefwaarden: Totaal aantal aangiften daalt met 3% per jaar Het aantal aangiften woninginbraak daalt met 5% per jaar

7.118 786

6.488 - 9% 766 - 3%

Prestaties Uitvoering van het beleid zoals geformuleerd in de kadernota integrale veiligheid 2012-2014, te weten: Intensieve regionale aanpak inbraken Toepassen shortlistmethodiek voor aanpak overlastgevende jeugdgroepen Opstellen wijkveiligheidsplannen Aanpak stelselmatige daders in het Veiligheidshuis Maatschappelijk effect 2009

Meting 2010 2011

79%

70%

Toelichting 2012

Goede en tijdige brandweerzorg Dit wordt o.a. gemeten door: Het percentage waarin de brandweer in spoedeisende gevallen voldoet aan de wettelijke opkomsttijden. Streefwaarde: 80%.

80%

Prestaties Eind 2013 ligt er een dienstverleningsovereenkomst tussen gemeente Ede en VGGM over de brandweerzorg in de gemeente Ede In 2013 wordt verder gewerkt aan één geregionaliseerde brandweer binnen VGGM, waarin een substantiële bijdrage door brandweer Ede wordt geleverd, terwijl de huidige brandweerzorg dient te worden gewaarborgd.

6


Wat gaat het kosten? 01 Vei ligheid Bestaand beleid

Reserve

Rekening 2011 Lasten Baten Saldo voor resultaatbestemming Storting Onttrekking Saldo na resultaatbestemming

Begroti ng 2012

Begroting 2013

Prognose 2014

Pr ognose 2015

Prognose 2016

8,851 N 1,624 V

8,426 N 791 V

8,466 N 754 V

8,337 N 802 V

8,041 N 790 V

7,951 N 790 V

7,227 N

7,634 N

7,712 N

7,535 N

7,252 N

7,161 N

132 N 395 V

50 N 468 V

45 N 484 V

44 N 438 V

43 N 297 V

42 N 208 V

6,965 N

7,216 N

7,273 N

7,141 N

6,998 N

6,995 N

Toelichting verschillen begroting 2013 t.o.v. begroting 2012 Geen politiek relevante afwijkingen. Lasten € 946

20.01 Brandw eer

20.02 Veiligheid € 7.520

Baten

€ 204 20.01 Brandw eer

20.02 Veiligheid € 550


7

2.3. Programma 2 Beheer Openbare Ruimte

2

Beheer Openbare Ruimte

Programmadoelstelling Het ontwikkelen en beheren van een prettige en veilige woon- en leefomgeving in Ede. Wij streven naar een duurzame openbare ruimte die schoon, heel en veilig is, zowel voor de inwoners, het bedrijfsleven alsook voor onze bezoekers.

Ontwikkelingen Social Return Aanbestedingen/opdrachten worden zodanig ingericht dat er ook sociale doelen worden gerealiseerd c.q. dat er vanuit sociaal oogpunt positieve neveneffecten worden bereikt.

Welk beleid is voorhanden In deze collegeperiode worden de volgende beleidsnota’s opgesteld, danwel bijgesteld: Onderhoudsprogramma wegen buitengebied Wegbeheerplan Bomentotaalplan Beleidsplan openbare verlichting Beleidsplan begraven Beeldkwaliteitplan openbare ruimte Nota zandwegen Waterplan (evaluatie) Verbeterd Gemeentelijk rioleringsplan Gemeentelijk verkeers- en vervoersplan (GVVP) Parkeerbeleidsplan Ede (evaluatie)


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Handhaven van de leefbaarheid en continueren van de kwaliteit van de leefomgeving. Dit wordt o.a. gemeten door: Leefbaarheid en kwaliteit in de wijk Het streven is dat dit door burgers beoordeeld wordt met minimaal een 7,5

7,5

7,5

7,4

Prestaties Voortzetten van het beleid met betrekking tot het integrale wijken buurtbeheer onder de werknaam: doorontwikkeling wijkwerk. Activiteitenplannen maken op wijkniveau met alle betrokken partijen en zorgdragen voor realisatie hiervan. Voortzetten van de samenwerking met de partners rond wijkwerk. Beeldkwaliteitplan: bewoners worden steeds meer betrokken bij het creëren van buitenruimtes die uitnodigen tot gebruik en die tegelijkertijd onderhoudsarm zijn.

8


Maatschappelijk effect Voorkomen en bestrijden van overlast, criminaliteit en onveiligheidsgevoelens in de openbare ruimte. Dit wordt o.a. gemeten door: Mate waarin burgers zich veilig voelen in hun leefomgeving. Streefwaarde voor 2014: 85% Percentage inwoners dat vaak overlast van groepen jongeren ervaart in de buurt

2009

Meting 2010 2011

80%

83%

Toelichting 2012

80%

10,8%

12,5%

Prestaties Inzetten jeugdboa’s op basis van het behandelingsprofiel zoals het is opgesteld in samenwerking met de politie. Het cameratoezicht wordt voortgezet. Voor 2013 is budget aangevraagd om het toezicht uit te breiden. De samenwerking tussen toezicht en politie wordt beter op elkaar afgestemd zodat toezicht inspringt bij zaken die de politie niet meer kan doen. In samenwerking met wijkpartners worden jaarlijks per wijk acties benoemd in wijkactiviteitenplannen. Het behouden van het Keurmerk Veilig Ondernemen en het uitbreiden van het aantal daaraan gekoppelde sterren (indicatie van het kwaliteitsniveau).

Maatschappelijk effect Een evenwichtig en duurzaam beheer van de openbare ruimte op de onderdelen schoon, heel en veilig op het met de gemeenteraad overeengekomen IBORniveau.

Meting 2009 2010 2011 2012 Boven Boven RichBasis niveau niveau ting basis basis

Toelichting In 2009 was het IBOR-niveau in Ede boven de norm. De raad wil dat het dagelijks onderhoud op IBOR-niveau basis wordt uitgevoerd.

Prestaties Dagelijks onderhoud wordt uitgevoerd op het overeengekomen IBOR-niveau. Adequaat afhandelen van meldingen en klachten van burgers. Uitvoeren maatregelen waterplan 2013. Stijging riooltarief blijft beperkt tot de noodzakelijke stijging om het onderhoud uit te kunnen voeren. Actualiseren waterplan in 2012. Maatschappelijk effect 2009

Meting 2010 2011

Verkeersveilige openbare ruimte Dit wordt o.a. gemeten door: Aantal verkeersongevallen

352

330

310

Toelichting 2012 De politie registreert ongevallen op ViaStatOnline. Sinds 2011 zijn alleen nog ernstige ongevallen geregistreerd met als doel de veroorzakers hiervan vast te leggen.

Prestaties Realisatie en verbetering fietsvoorzieningen. Uitvoering duurzaam-veilige verkeersprojecten zoals vastgesteld in het Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer. Uitvoering activiteiten verkeerseducatie. Realiseren Fiets Filevrij route Ede-Veenendaal. Aanleg van een snelfietsroute Ede-Wageningen.


9

Wat gaat het kosten? 02 Beheer openbare ruimte Bestaand beleid

Rekening 2011

Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem ming Storting Onttrekking Saldo na resultaatbestem ming

Reserve

Begroting 2012

Begroting 2013

Prognose 2014

Pr ognose 2015

Prognose 2016

37,299 N 14,864 V

42, 552 N 14,999 V

35,849 N 14,448 V

35,771 N 14, 446 V

35,654 N 14,444 V

35,316 N 14,409 V

22,435 N

27, 553 N

21,401 N

21,325 N

21,209 N

20,908 N

2,512 N 2,289 V

1,397 V 3,265 V

2,599 N 1,677 V

2,573 N 1, 929 V

2,549 N 1,976 V

2,524 N 1,897 V

22,658 N

22, 891 N

22,323 N

21,969 N

21,782 N

21,535 N

Toelichting verschillen begroting 2013 t.o.v. begroting 2012 Het verschil op programmaniveau wordt vooral verklaard door de verwerking van de ombuiging op het product riolering. Het bijstellen van het rentepercentage op de voorziening IGW (Integraal Gemeentelijk Waterbeheer) ontstaat een voordeel van € 0,6 miljoen. De onderlinge grote verschuivingen zijn o.a. het gevolg van het verwerken van het nieuwe waterplan in de begroting 2013. In dit nieuwe plan is o.a. rekening gehouden met nieuwe technieken in het vervangen van onze rioleringsstelsel. De inpassing van het Waterplan in de begroting leidt tot een voordeel in de lasten van circa € 4 miljoen. Op de structurele consequenties komen wij nog afzonderlijk terug. Voor het jaar 2013 zijn er minder asfaltwegen in de planning voor onderhoud. Achterstallig onderhoud voor fietspaden is de afgelopen drie jaar fors ingelopen. Dit leidt tot een voordeel van € 560.000 in de lasten en tot eenzelfde nadeel in de onttrekkingen. De vervangingsplanning van openbare verlichting fluctueert van jaar tot jaar. Aanpassing van de begroting op de vervangingsplanning leidt tot een voordeel in de lasten van € 145.000 en een nadeel in de onttrekkingen van € 145.000. Een actualisatie van kapitaallasten (m.n. door reconstructies van de wegen in het buitengebied) leidt tot een nadeel op de lasten van circa € 0,2 miljoen. Lasten € 622

20.04 Toezicht

€ 1.660 € 1.972

25.01 Buurtbeheer

€ 1.392 € 10.523

25.02 Reiniging openbare ruimte 25.03 Openbaar groen

€ 3.535

25.05 Speelterreinen 30.01 Wegen

€ 587

30.02 Openbare verlichting 30.03 Verkeersveiligheid

€ 499

30.04 Parkeren 65.03 Begraven/begraafplaatsen

€ 1.012 € 8.964

€ 1.525 € 2.449

10

70.04 Waterbeheer 70.05 Rioolaanleg en beheer

€ 1.109

75.06 Basisregistratie vastgoed


Baten

€0

€ 20 € 25 € 0 € 13 € 43

20.04 Toezicht

€ 817

25.01 Buurtbeheer

€ 10 € 46

25.02 Reiniging openbare ruimte € 1.707

25.03 Openbaar groen 25.05 Speelterreinen 30.01 Wegen

€ 1.012 €0

30.02 Openbare verlichting 30.03 Verkeersveiligheid 30.04 Parkeren 65.03 Begraven/begraafplaatsen 70.04 Waterbeheer

€ 10.756

70.05 Rioolaanleg en beheer 75.06 Basisregistratie vastgoed


11

2.4. Programma 3 Economische Zaken

3

Economische Zaken

Programmadoelstelling

Het bevorderen van voldoende en gevarieerde werkgelegenheid toegesneden op de kwaliteiten van de Edese beroepsbevolking. Het stimuleren en faciliteren van een aantrekkelijk aanbod van voorzieningen op het gebied van detailhandel, recreatie en toerisme voor inwoners en bezoekers.

Ontwikkelingen De economie stagneert landelijk en ook in Ede. De resultaten van de bedrijven in Ede waren het afgelopen jaar wisselend. Volgens de laatste jaarlijkse enquête van de Kamer van Koophandel was de omzetontwikkeling van alle bedrijven in totaal licht negatief. De omzetontwikkeling van exporterende bedrijven stak gunstig af en was positief. De uitgifte van bedrijventerreinen loopt terug. Het is voor bedrijven moeilijker dan een paar jaar geleden om de financiering rond te krijgen. Behalve aan de komst van nieuwe bedrijven besteedt het accountmanagement meer aandacht aan al in de gemeente gevestigde bedrijven; o.a. door het organiseren van netwerkbijeenkomsten. De gemeente Ede heeft met het georganiseerd bedrijfsleven en de Kamer van Koophandel geparticipeerd in een landelijk onderzoek naar de dienstverlening aan bedrijven. Dit heeft geleid tot het toekennen van een ‘Bewijs van Goede Dienst’ aan de gemeente Ede. De ontwikkeling van Food Valley krijgt vorm. De gemeente werkt samen met de gemeente Wageningen, de Wageningen UR, kenniscampus Ede, de provincie Gelderland en de regio Food Valley aan de ontwikkeling van de kennisas Food Valley en aan de komst van een Food Experience Center (WFC).

Welk beleid is voorhanden

De Kadernota Economisch Beleid dateert uit 2003 en zal in 2012 worden geactualiseerd. Beoogd resultaat is een geactualiseerd programma economie met doelstellingen/acties die de gemeente onderneemt en de manier waarop het resultaat wordt gemeten. Visie Ede 2025 met daarin vier speerpunten die een belangrijke economische impuls bevatten; Food Valley, Kenniscampus, Veluwse Poort en een levendig centrum.


Meting 2010 2011

51%

51%

Toelichting 2012

Behoud en versterken van een goede werkgelegenheidssituatie in Ede en de regio. Dit wordt o.a. gemeten door: Percentage arbeidsplaatsen t.o.v. aantal inwoners

51%

Prestaties Actualiseren Kadernota Economisch Beleid. Versterken Food Valley netwerk. Ontwikkelen Kennisas Food Valley. Deelname Start Smart (t.b.v. startende ondernemers). Realisatie Bedrijventerrein A12 en nieuw bedrijventerrein in Wekerom. Accountmanagement voor nieuwe en in Ede gevestigde bedrijven. 12


Maatschappelijk effect

Meting 2010 2011

2009

Toelichting 2012

Aantrekkelijkheid en bekendheid Ede als toeristisch en recreatief gebied. Dit wordt o.a. gemeten door: Toeristische overnachtingen

526.005

479.539

548.587

Prestaties Haalbaarheidsonderzoek Food Experience Center. Faciliteren voorzieningen passend binnen kader nota Toerisme. Prestatieovereenkomst met Veluws Bureau voor Toerisme. Maatschappelijk effect 2009

Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Realisatie nieuwe, hoogwaardige bedrijventerreinen en behoud kwaliteit bestaande Dit wordt o.a. gemeten door: Aantal ha. uitgegeven nieuwe bedrijventerreinen

Op dit moment reserveringen tot maximaal 1 ha

13,1

5,1

9,0

Prestaties Ontwikkeling en marketing Bedrijventerrein A12; en ontwikkeling bedrijventerrein Wekerom. Ontwikkeling en marketing Kennisas met hoogwaardige werklocaties o.a. Veluwse Poort.

Wat gaat het kosten? 03 Economi sche zaken Bestaand beleid

Reserve


Rekening 2011

Begroti ng 2012

Begroting 2013

Prognose 2014

Pr ognose 2015

Prognose 2016

12,109 N 12, 183 V

10, 962 N 15,885 V

11,631 N 11,320 V

10,304 N 10, 315 V

12,151 N 23,256 V

11,202 N 11,275 V

74 V

4,924 V

312 N

10 V

11,105 V

74 V

313 N 182 V

5, 538 N 308 V

217 N 297 V

248 N 297 V

309 N 10,736 N

309 N 297 V

57 N

306 N

232 N

59 V

60 V

61 V

Toelichting verschillen begroting 2013 t.o.v. begroting 2012 Actualisatie n.a.v. het meerjarenperspectief Grondexploitaties 2012 heeft plaatsgevonden. Geheel van de wijzigingen is budgettair neutraal, aangezien uitgegaan wordt van verrekening van het resultaat met de Bedrijfsreserve Grondzaken. Daarnaast is de ombuiging op het Veluws Bureau voor Toerisme vanaf 2013 verwerkt ter hoogte van € 50.000.


13

Lasten € 731 € 521

35.01 Werkgelegenheid

80.01 Eigendommen niet bestemd voor de openbare dienst

80.03 Grondexploitatie: Werken

€ 10.380

Baten € 23

€ 950 35.01 Werkgelegenheid

80.01 Eigendommen niet bestemd voor de openbare dienst

80.03 Grondexploitatie: Werken € 10.347

14


2.5. Programma 4 Educatie & Jeugd

4

Educatie & Jeugd

Programmadoelstelling Edese jongeren zijn goed voorbereid op deelname aan de samenleving.

Ontwikkelingen Het kabinet heeft plannen vanaf 2015 de ondersteuning en zorg voor de jeugd onder te brengen bij gemeenten. Uiterlijk eind 2016 moeten alle taken en verantwoordelijkheden zijn overgeheveld. Gemeenten moeten zich voorbereiden op een forse uitbreiding van taken. Ook vraagt de wijziging opnieuw visie van gemeenten hoe jeugdzorg en de rol van het Centrum voor Jeugd en Gezin hierin vorm te geven. Er is voor gekozen het proces van de transitie in samenwerking met de Food Valley gemeenten te doorlopen. Passend onderwijs betekent dat elk kind naar die vorm van onderwijs gaat die het beste recht doet aan de talenten of beperkingen van het kind. Scholen en schoolbesturen krijgen met ingang van 1 augustus 2014 daarom een zorgplicht. Het samenwerkingsverband van scholen moet via een op overeenstemming gericht overleg met de gemeente nadere afspraken maken over de zorgplannen. In 2013 zal verder invulling worden gegeven aan de totstandkoming en uitgangspunten van de samenwerkingsverbanden. Ook zal verbinding worden gelegd met de ontwikkeling van de transitie van de jeugdzorg.


Beleidskader Jeugd en Onderwijs (september 2012) Uitvoeringsplan Jeugd 2012 Integraal Huisvestingsplan Onderwijsvoorzieningen 2012-2015


Meting 2010 2011

Zoveel mogelijk Edese jongeren verlaten het onderwijs met een passend diploma Dit wordt o.a. gemeten door: Het percentage nieuwe voortijdig schoolverlaters t.o.v. het totaal aantal deelnemers in het onderwijs in Ede. We streven in 2013 naar maximaal 2,9% nieuwe voortijdig schoolverlaters

Toelichting 2012 Metingen worden per schooljaar verricht

3,4%

3,1%

3,1%

Prestaties Er vindt intensieve controle plaats op registratie en melding van schoolverzuim. Er wordt nader onderzoek verricht onder voortijdig schoolverlaters om uitval in Ede verder te verlagen. Er wordt een masterplan huisvesting primair onderwijs opgesteld zodat jongeren in Ede gebruik blijven maken van een adequaat aanbod aan onderwijsvoorzieningen. Er wordt actief deelgenomen aan de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden passend onderwijs door zitting in diverse werkgroepen zodat de aansluiting gewaarborgd blijft met de gevolgen van passend onderwijs in relatie tot beroep op jeugdzorg, onderwijshuisvesting en leerlingenvervoer. Er bestaat instemming over de zorgplannen van de samenwerkingsverbanden passend onderwijs.


15


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Jongeren beheersen de Nederlandse taal zodat eventuele risico’s op onderwijsachterstanden verminderen Een indicatie hiervoor is het percentage deelname door doelgroepkinderen aan VVEprogramma’s op voorschoolse voorzieningen en binnen het primair onderwijs. We streven naar een minimaal bereik van 70% in 2013 en 100% in 2015 (conform rijksstreven)

-

52%

63%

Prestaties De gemaakte Bestuursafspraken VVE met het Ministerie van OCW worden uitgevoerd.


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Jongeren groeien op in een veilige en stimulerende opvoed- en opgroeicontext Een indicatie hiervoor is het percentage jongeren met psychosociale problemen. We streven naar maximaal 11% in 2013.

12%

12%

Prestaties Er is een samenhangend en vraaggericht aanbod van opgroei- en opvoedingsondersteuning. Er zijn zorgteams (schoolmaatschappelijk werker, jeugdverpleegkundige, intern begeleider) op tenminste 50% van alle basisscholen. Er is een zorgstructuur voor de voorschoolse voorzieningen ingericht in tenminste drie Edese wijken. Er is een coördinator CJG in gemeentelijke dienst aangesteld. Professionals in de opvoed- en opgroeiondersteuning werken volgens het principe van één gezin, één plan en gebruiken daarbij coördinatie van zorg en de verwijsindex. Er is centrale huisvesting voor een groot deel van de CJG medewerkers.


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Jongeren hebben voldoende mogelijkheden om zich te ontwikkelen en elkaar te ontmoeten Dit wordt o.a. gemeten door: Het percentage van de jongeren dat tevreden is over het vrijetijdsaanbod in Ede Streefwaarde voor 2013: minimaal 52%

Wordt in 2012 voor het eerst gemeten

Prestaties Per wijk of dorp bestaat een samenhangend en vraaggericht aanbod aan preventieve activiteiten voor jongeren, waarbij de nadruk ligt op het eigen initiatief van jongeren.

Wat gaat het kosten? 04 Educati e & Jeugd Bestaand beleid

Reserve

16


Rekening 2011

Begroti ng 2012

Begroting 2013

Prognose 2014

Pr ognose 2015

Prognose 2016

19,407 N 6, 885 V

19,992 N 5,105 V

21,473 N 5,170 V

21,385 N 3, 455 V

20,912 N 3,515 V

19,688 N 2,535 V

12,523 N

14,888 N

16,303 N

17,930 N

17,397 N

17,153 N

1,330 N 790 V

2,387 N 890 V

2,594 N 1,988 V

843 N 1, 999 V

820 N 1,704 V

791 N 1,460 V

13,063 N

16,384 N

16,910 N

16,774 N

16,512 N

16,483 N


Toelichting verschillen begroting 2013 t.o.v. begroting 2012 De stijging van de lasten in 2013 wordt met name veroorzaakt door stijging van kapitaallasten onderwijs van circa € 1 miljoen. Hierdoor vindt ook een hogere onttrekking uit reserve Onderwijshuisvesting plaats. Daarnaast zijn de lasten gestegen door herschikking van de subsidies op het gebied van Sociaal Cultureel werk (verschuiving van programma 9) van € 335.000. Verder zijn de bestedingen voor onderwijsachterstandenbeleid verhoogd met circa € 250.000. Hiertegenover staat een hogere specifieke rijksuitkering. Tot slot stond in de begroting van 2012 een aantal incidentele posten (inclusief verrekeningen met reserves) die zich in 2013 niet meer voordoen. Per saldo geeft dit een nadelig effect op dit programma van circa € 0,5 miljoen. Lasten € 2.655 €0

€0

40.01 Openbaar primair onderw ijs

€ 984

40.02 Openbaar voortgezet onderw ijs

€ 471

40.03 Huisvestingsvoorzieningen 40.04 Leerplicht € 10.253

40.05 Leerlingenvervoer 40.06 Onderw ijsondersteuning 40.07 Onderw ijsachterstand

€ 4.097

40.08 Kinderopvang

€ 490 € 2.004

40.10 Centra voor jeugd en gezin

€ 519

61.02 Jeugdw erk

Baten € 36 € 0 €2 €0 €0

40.01 Openbaar primair onderw ijs € 2.131

40.02 Openbaar voortgezet onderw ijs 40.03 Huisvestingsvoorzieningen 40.04 Leerplicht 40.05 Leerlingenvervoer 40.06 Onderw ijsondersteuning 40.07 Onderw ijsachterstand

€0

€ 2.959

€ 42 €0


40.08 Kinderopvang 40.10 Centra voor jeugd en gezin 61.02 Jeugdw erk

17

2.6. Programma 5 Sport

5

Sport

Programmadoelstelling Het bevorderen en waar nodig faciliteren van sport en bewegen.

Ontwikkelingen De afgelopen jaren is er meer aandacht gekomen voor het gezondheidsaspect en het sociale aspect van sport en bewegen. Mensen die sporten en bewegen zijn maatschappelijk actief, leren samenwerken en verbeteren hun zelfvertrouwen. De waardering voor sport en bewegen zien we ook terug in andere gemeentelijke nota's zoals in de nota jeugd en onderwijs en de nota gezondheidsbeleid. In de WMO nota is sport opgenomen in het prestatieveld jeugd. De rol van de gemeente is voornamelijk gericht op preventie.


Sportnota Ploegenspel 2.0 Jaarlijks uitvoeringsprogramma (vanaf 2013) Integraal huisvestingsplan binnensportaccommodaties


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Zoveel mogelijk inwoners van de gemeente voldoen aan de beweegnorm, bij voorkeur via het sporten bij een vereniging Indicaties hiervoor zijn: Het percentage Edenaren dat voldoet aan de beweegnorm: % jongeren t/m 17 jaar (streven is 15%) % volwassenen 18 t/m 54 jaar (streven is 45 %) % 55-plussers (streven is 45%) Het percentage inwoners dat sport in verenigingsverband: % jongeren t/m 17 jaar (streven is 60%) % volwassenen 18 t/m 54 jaar (streven is 35%) % 55-plussers (streven is 25%)

Het cijfer van 2012 van de jeugdmonitor is nog niet bekend.

9% 40%

5% 43%

43%

39%

42%

43%

58% 31%

55% 29%

27%

18%

21%

19%

Prestaties Sport en bewegen in de buurt: - Opstellen sporten beweegprofiel per wijk in 2013; - Uitbreiden en verbreden inzet buurtsportcoaches in 2013. Sportverenigingen: - Opstellen nieuwe beleidsregels subsidies in 2013. Faciliteiten voor sport en bewegen: - Opstellen integraal huisvestingsplan buitensport 2013; - Opstellen toekomstvisie zwembaden; - Opleveren dubbele sportzaal Kernhem.

18


Wat gaat het kosten? 05 Sport Bestaand beleid

Reserve

Rekening 2011 Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem ming Storting Onttrekking Saldo na resultaatbestem ming

Begroti ng 2012

Begroting 2013

Prognose 2014

Pr ognose 2015

Prognose 2016

8,828 N 1, 921 V

8, 827 N 2,013 V

8,622 N 1,808 V

9,142 N 1, 791 V

8,518 N 1,791 V

8,450 N 1,789 V

6,907 N

6, 815 N

6,815 N

7,351 N

6,727 N

6,661 N

530 N 880 V

557 N 795 V

449 N 897 V

431 N 950 V

414 N 909 V

398 N 872 V

6,558 N

6, 577 N

6,367 N

6,832 N

6,232 N

6,186 N

Toelichting verschillen begroting 2013 t.o.v. begroting 2012 In de begroting van 2012 staat een aantal incidentele posten (inclusief verrekeningen met reserves) die zich in 2013 niet meer voordoen. Per saldo geeft dit een voordelig effect op dit programma van circa € 0,2 miljoen. Lasten € 2.733 50.01 Binnensportaccommodaties € 2.950

50.02 Buitensportaccommodaties 50.03 Sportactiviteiten 50.04 Zw embaden

€ 1.180 € 1.759

Baten

50.01 Binnensportaccommodaties € 911

50.02 Buitensportaccommodaties 50.03 Sportactiviteiten € 808

50.04 Zw embaden

€ 0 € 88


19

2.7. Programma 6 Cultuur

6

Cultuur

Programmadoelstelling Er is een samenhangend, verbindend en kwalitatief goed cultuurbeleid dat aansluit bij de behoeften en wensen van de Edese bevolking.

Ontwikkelingen Vanaf 2013 wordt een nieuwe regeling ‘Cultuureducatie met kwaliteit’ van kracht als opvolger van de regeling vanuit het Fonds Cultuurparticipatie. Ten aanzien van de decentralisatie-uitkering beeldende kunst en vormgeving (die loopt van 20112017) wordt overwogen om bij de herijking van het gemeentefonds (verwacht in 2014) deze uitkering samen te vegen met andere decentralisatie-uitkeringen en de grotere gemeenten, waaronder Ede, een hoger bedrag in het gemeentefonds te geven. Voor 2013 wordt deze uitkering dus nog gehandhaafd. In 2013 wordt de opening van de Frisokazerne (met Akoesticum en naar verwachting Exposeum en KCG) per 1 januari 2014 verder voorbereid.


Nota continu Cultuur 2011-2014: uitvoering Uitvoeringsprogramma 2013 Regeling Cultuureducatie met kwaliteit Algemene subsidieregeling culturele activiteiten (omzetting van beleidsregels popmuziek en culturele activiteiten)


Meting 2010 2011

2012

Toelichting

62%

67%

69%

67%

68%

65%

Het cultuuraanbod in Ede sluit zo goed mogelijk aan bij de wensen en behoeften van de Edenaren Dit wordt o.a. gemeten door: Percentage Edenaren dat cultuuraanbod voldoende vindt. Streven is > 70% Percentage Edenaren dat cultuuraanbod (een beetje) interessant vindt. Streven is > 66 %

Prestaties Gemeente stimuleert afstemming lokaal en regionaal podiumaanbod waardoor publieksbereik podia toeneemt. Samen met jongeren wordt aanbod meer op hen afgestemd. Website UIT in EDE geeft overzicht cultureel en toeristisch aanbod. Door samenwerking Cultura en amateurkunstverenigingen maken zoveel mogelijk jeugd en jongeren kennis met muziekonderwijs. Samenwerking tussen de musea wordt bevorderd met als doel vergroten publieksbereik en kwaliteitsverbetering. De mogelijkheid van herhuisvesting van musea zal mede in het kader van het Exposeum nader worden verkend. In het kader van de canon van Ede worden nieuwe en eigentijdse educatieve producten gerealiseerd voor het onderwijs. Informatie over kunst in de openbare ruimte en de mobiele collectie wordt digitaal beschikbaar.

20



Meting 2010 2011

Het vergroten van de woonaantrekkelijkheid van Ede door het verbeteren van het culturele aanbod. De indicator die het resultaat meet wordt komend jaar ontwikkeld en afgestemd met citymarketing en Ruimtelijke Ordening en zal in de volgende programmabegroting opgenomen worden

Toelichting 2012

PM

Prestaties Er wordt een impuls gegeven aan de culturele infrastructuur door: De ontwikkeling van de Frisokazerne als culturele voorziening met Akoesticum, Exposeum en KCG als deelnemers. Het samenwerkingsverband tussen de gemeente en het Kröller Müller Museum wordt nader vormgegeven, hiervoor worden diverse gezamenlijke projecten uitgewerkt. Er wordt een plan van aanpak opgesteld en uitgevoerd voor de intensivering van het gebruik van het Openluchttheater. Communicatie tussen culturele partijen en anderen (bedrijfsleven, citymarketing, toerisme etc.) wordt verbeterd door netwerken wat leidt tot betere afstemming en nieuwe initiatieven van het culturele aanbod.

Wat gaat het kosten? 06 Cultuur Bestaand beleid

Reserve

Rekening 2011 Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem ming Storting Onttrekking Saldo na resultaatbestem ming

Begroti ng 2012

Begroting 2013

Prognose 2014

Pr ognose 2015

Prognose 2016

9,756 N 153 V

9, 499 N 132 V

9,830 N 128 V

9,729 N 128 V

9,652 N 83 V

9,650 N 83 V

9,603 N

9, 367 N

9,703 N

9,601 N

9,569 N

9,567 N

72 N 141 V

76 N 50 V

75 N 49 V

74 N 38 V

75 N 7V

76 N 7V

9,534 N

9, 392 N

9,729 N

9,637 N

9,636 N

9,636 N

Toelichting verschillen begroting 2013 t.o.v. begroting 2012 De toename van de lasten in 2013 wordt veroorzaakt door het verwerken van de extra middelen van € 0,5 miljoen voor de ontwikkeling van een Exposeum. Daartegenover is er op begrotingsbasis een afname van lasten van € 0,1 miljoen in verband met de aan Cultura opgelegde ombuiging. Tevens is de in 2013 aflopende Regeling Cultuurparticipatie in de begroting verwerkt.


21

Lasten € 1.222

€ 457

45.10 Monumenten en archeologie € 50 45.21 Stedelijke ontw ikkeling € 1.562

45.22 Podiumkunsten 45.23 Amateurkunst & kunsteducatie 45.24 Archief & musea

€ 3.038 45.25 Beeldende kunst & ateliers € 2.177 € 331

45.26 Bibliotheek & mediabeleid 45.27 Overige geldstromen & indirecte lasten

€ 994

Baten €0

€3

€ €0 0 € 0€ 0

45.10 Monumenten en archeologie € 26

45.21 Stedelijke ontw ikkeling 45.22 Podiumkunsten 45.23 Amateurkunst & kunsteducatie 45.24 Archief & musea 45.25 Beeldende kunst & ateliers 45.26 Bibliotheek & mediabeleid

€ 99

22

45.27 Overige geldstromen & indirecte lasten


2.8. Programma 7 Werk, Inkomen & Scholing

7

Werk, Inkomen & Scholing

Programmadoelstelling Zoveel mogelijk inwoners van Ede werken naar vermogen en participeren in de Edese samenleving.

Ontwikkelingen De aangekondigde Wet Werken naar Vermogen (WWNV) is ingetrokken. De verwachting is echter dat een nieuw kabinet met een vergelijkbaar initiatief zal komen: een nieuwe wet gericht op één regeling voor de onderkant van de samenleving. Dit zou een integratie betekenen van nu nog gescheiden regelingen voor bijstandsgerechtigden, Wajongers, WSW en jongeren. De decentralisatie van taken op dit domein zal daarom naar verwachting gewoon doorgaan. Er is landelijk veel draagvlak voor het uitgangspunt dat iedereen in principe werkt naar vermogen. Hiervoor zijn echter vernieuwende regelgeving (nieuwe wet) en verdere ontwikkeling van de samenwerking met werkgevers noodzakelijk. Ook is het van belang om voldoende oog te houden voor de groep burgers waarbij de behoefte aan zorg voorop staat in plaats van het werkend vermogen. De komende jaren zal blijken hoe de economie zich herstelt van de crisis en wat de effecten hiervan zijn op het aantal uitkeringsgerechtigden. Ook zal geanticipeerd moeten worden op de (landelijke) bezuinigingen. Het re-integratiebudget is sterk gedaald en zal naar verwachting ook niet meer toenemen. De wettelijke inburgeringstaak (en middelen) vervalt. Voor wat betreft de WSW Permar ligt er de taak om te zorgen voor een gezonde bedrijfsvoering. Er worden vooralsnog landelijk geen herstructureringsmiddelen toegekend. Wel is er regionaal de ambitie uitgesproken om de voorbereidingen om te komen tot een regionaal werkbedrijf door te zetten. Per 1 juli 2012 is de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) van kracht geworden. Met deze wet heeft de gemeente formeel de taak gekregen de schuldhulpverlening te organiseren. Inmiddels is de gemeente Ede conform de wettelijke vereisten toegerust om deze taak uit te voeren. De afgelopen periode is de aard van de hulpvragen en de schuldenproblematiek veranderd. De aanpak van de schuldhulpverlening richt zich daarom in toenemende mate op het financieel zelfstandig maken van inwoners met schuldenkwesties en het beheersbaar krijgen van hun schuldpositie voor zover schuldregeling niet aan de orde is. Preventief optreden door vroegtijdige signalering is daarbij speerpunt van beleid.


Kadernota Wet Werken naar Vermogen Memo “Noodzaak herijking re-integratieactiviteiten Nota Minimabeleid 2013 en verder Kadernotitie schuldhulpverlening 2012-2016 Beleidsregels Schuldhulpverlening Ede (per 1 juli 2012)


23


Meting 2010 2011

2,9%

3,0%

Toelichting 2012

Het aantal inwoners van Ede, dat afhankelijk is van een bijstandsuitkering is zo laag mogelijk. Dit wordt o.a. gemeten door: Percentage Edese huishoudens met een bijstandsuitkering Streefwaarde: De instroom in de bijstand beweegt zich op of onder het landelijk gemiddelde

3,1%

Prestaties Actualiseren re-integratiebeleid. Zorgen voor optimale preventie door uitvoeren optimale handhaving en poortfuncties. Afstemmen vraag en aanbod werk. Doorontwikkelen werkgeversbenadering. Gericht “op maat” aanbieden van participatie- en re-integratievoorzieningen. Regievoering op klantniveau en toeleiding naar werk door consulent re-integratie. Het voeren van de regie op de uitvoering Wsw. Voorbereiding transitieproces Sw-bedrijf (regionaal werkbedrijf).


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Bestrijden van armoede ter vergroting van participatie en zelfredzaamheid Dit wordt o.a. gemeten door: Percentage Edese huishoudens dat gebruik heeft gemaakt van aanvullende inkomensvoorzieningen

5,6%

5,7%

Ondanks de invoering van de inkomensgrens (2012) en een aanscherping van het minimabeleid (2013) streven we ernaar de waarde gelijk te houden; dus zoveel mogelijk huishoudens uit de doelgroep te bereiken.

5,7%

Prestaties Het verstrekken van aanvullende inkomensvoorzieningen op basis van individueel maatwerk. Het verstrekken van aanvullende inkomensvoorzieningen aan bepaalde doelgroepen. Monitoren resultaten armoedebeleid.


Meting 2010 2011

Schulden vormen geen belemmering voor participatie. Inwoners van Ede hebben een zo groot mogelijke financiële zelfredzaamheid. Dit wordt o.a. gemeten door: Aantal Edenaren dat een schuldregeling aanvraagt.

Toelichting 2012 Door de economische crisis wordt een toename van klanten verwacht. Gestreefd wordt deze toename te beperken tot 5%.

254

313

304

Prestaties Begeleiding bij en sanering van schulden. Preventie schuldenproblematiek door voorlichting en vroegtijdig signaleren. Stabilisatie door middel van budgetbeheer en toeleiding naar zelfstandig financieel beheer.

24


Wat gaat het kosten? 07 Werk, Inkomen & Scholing Bestaand beleid

Rekening 2011


Reserve

Begroti ng 2012

Begroting 2013

Prognose 2014

Pr ognose 2015

Prognose 2016

46,601 N 34, 846 V

45, 088 N 33,005 V

43,541 N 32,296 V

42,555 N 32, 001 V

41,795 N 32,001 V

41,795 N 32,001 V

11,755 N

12, 083 N

11,245 N

10,553 N

9,793 N

9,793 N

222 N 441 V

534 V

564 V

185 V

75 V

75 V

11,536 N

11, 548 N

10,682 N

10,368 N

9,718 N

9,718 N

Toelichting verschillen begroting 2013 t.o.v. begroting 2012 De lasten in 2013 zijn circa € 1,4 miljoen lager dan in 2012. Dit is in belangrijke mate te verklaren door de afbouw van inburgeringsvoorzieningen (€ 0,6 miljoen) en ombuigingen op aanvullende inkomensvoorzieningen, sociale werkvoorziening en bedrijfsvoering (€ 0,8 miljoen). De baten zijn circa € 0,9 miljoen lager wat in belangrijke mate het gevolg is van de afbouw van de rijksbijdrage inburgering en volwasseneducatie binnen het participatiebudget. Voor 2012 zijn onttrekkingen voorzien van circa € 0,3 miljoen (voortzetting Titan (€ 0,2 miljoen) en transitie inburgering (€ 0,1 miljoen). Lasten € 4.893

€ 742 € 22.806

40.09 Volw asseneducatie 55.01 Algemene inkomensvoorzieningen 55.02 Aanvullende inkomensvoorzieningen

€ 11.305

55.03 Opvang vluchtelingen 55.04 Schuldhulpverlening

€ 1.015

55.05 Sociale w erkvoorziening € 710

55.06 Re-integratie € 2.069

Baten € 661

€ 2.606

40.09 Volw asseneducatie 55.01 Algemene inkomensvoorzieningen 55.02 Aanvullende inkomensvoorzieningen € 11.252

55.03 Opvang vluchtelingen 55.04 Schuldhulpverlening 55.05 Sociale w erkvoorziening

€ 53

€ 17.329 € 295

55.06 Re-integratie

€ 100


25

2.9. Programma 9 Maatschappelijke Ondersteuning

9

Maatschappelijke Ondersteuning

Programmadoelstelling Er is een sluitend aanbod voor inwoners van Ede ten behoeve van hun maatschappelijke participatie.

Ontwikkelingen Maatschappelijke ondersteuning De Edese raad heeft in mei 2012 de kaders vastgesteld voor het nader uit te werken beleidsplan WMO 2012-2015: De kracht van Ede. Ook zijn de voorbereidingen bezig van de decentralisatie AWBZ. De functie begeleiding wordt als ‘recht’ geschrapt in de AWBZ. De WMO wordt met deze functie uitgebreid, het zgn. ‘compensatiebeginsel’ zoals al geldt bij de huidige Wmo-taken huishoudelijke hulp, vervoers- en woonvoorzieningen. De kanteling naar welzijn nieuwe stijl wordt hierbij meegenomen. Voor de uitvoering van (nieuwe) taken krijgen gemeenten minder budget. Er moet met minder meer gebeuren. Lokaal en/of regionaal werkende instellingen moeten rekening houden met veranderingen in aanpak en dienstenpakket. In de komende begrotingsperiode kunt u nadere voorstellen tegemoet zien over de wijze waarop rijksvoorstellen worden vertaald naar Edes beleid. Voor eind 2012 staat besluitvorming gepland over de notitie Integratie door participatie. Er is gestart met de uitvoering van de bestuursopdracht visieontwikkeling woonservicegebieden. Hierbij wordt de inventarisatie betrokken van bestaande wijkvoorzieningen (o.a. buurthuizen).


Kaders WMO-beleid 2012-2015 De kracht van Ede Kadernota gezondheidsbeleid 2011 t/m 2014 Regionaal convenant Drieluik Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) De Valleiregio, 2007-2014 Notitie het verschil mag er zijn Nota sociaal maatschappelijk domein Kiezen en Delen


Meting 2010 2011

72%

79%

79%

76%

Toelichting 2012

Belemmeringen die burgers ondervinden bij participatie worden zoveel mogelijk weggenomen Dit wordt o.a. gemeten door: Percentage Wmo cliënten waarbij ondersteuning (in-divid. voorziening/hh) bijdraagt aan in de beleving van de burger: Zelfstandig blijven wonen. Streefwaarde is op den duur nagenoeg 100% Kunnen blijven meedoen aan de maatschappij.

Dit wordt 2-jaarlijks gemeten

Prestaties Steeds meer Edenaren zijn tevreden over de uitvoering en het aanbod van de WMO Zorgen voor een goede informatie- advies- en verwijsfunctie ( nadere vormgeving sociale coördinatie GSO-4). Edenaren compenseren overeenkomstig het bepaalde in de WMO en uitvoeringsregelingen op een zodanige wijze dat de klanttevredenheid in de loop der jaren minimaal gelijk blijft bij waarschijnlijk dalende middeleninzet. Ondersteunen vrijwilligers en mantelzorgers. Uitvoeren beleidsplan WMO. 26


Uitvoeren centrumtaken maatschappelijke opvang, verslavingsbeleid, vrouwenopvang, huiselijk geweld en OGGZ toeleiding. Binnen de woonservicegebieden bieden de zorginstellingen zorg en welzijn aan zelfstandig wonende ouderen in hun gebied.


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Bestrijding huiselijk geweld Dit wordt o.a. gemeten door: Percentage inwoners dat de afgelopen 12 maanden geconfronteerd is met huiselijk geweld. Streefwaarde: 6%

6%

6%

6%

Prestaties Inhoudelijke, organisatorische en financiële eindverantwoordelijkheid voor het Steunpunt Huiselijk Geweld Uitvoering geven aan Convenant Samenwerking Steunpunt huiselijk geweld (december 2005, verlengd in 2008) en de samenwerkingsprotocollen Hulpverlening (januari 2006) en strafrechtelijk aanpak huiselijk geweld (maart 2004). Uitvoering Wet Tijdelijk Huisverbod. Uitvoering geven aan de actieverklaring RAAK voor een sluitende aanpak kindermishandeling. Uitvoering actieplan bestrijding ouderenmishandeling.


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Terugdringen overmatig alcoholgebruik Dit wordt o.a. gemeten door: Percentage 12-19 jarigen dat overmatig drinkt. Streefwaarde: max. 4% Percentage 12-16 jarigen dat wel eens alcohol drinkt. Streefwaarde: max. 30%

4%

4%

30%

31%

Prestaties Deelname in regionaal actieplan FrisValley als onderdeel van Food Valley. Uitvoeren plan van aanpak terugdringen lokaal schadelijk alcoholgebruik.

Maatschappelijk effect 2009*

Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Verminderen onvrijwillige dakloosheid Dit wordt o.a. gemeten door: Aantal dak- en thuislozen: Leger des Heils streefwaarde: 37% Johanniter Opvang streefwaarde: 28% Zwerfjongeren tot 23 jaar streefwaarde: 9%

46 31

28 26 25

37 28 9

* Betreft regionale aantallen; vanaf 2010 betreft het alleen Edenaren.

Prestaties Uitvoeren van het in het Valleiregiokompas opgegane convenant OGGZ ‘Drieluik 2007-2011 actieprogramma’ Bevorderen OGGZ-vangnetteam, bemoeizorg en toeleiding. Actualiseren OGGZ-zorgmonitor, bevorderen totstandkoming cliëntvolgsysteem en digitaal klantdossier in samenspraak met provincie Gelderland. Instandhouding centrale meldfunctie, invoering Centrale Toegang werkwijze.


27


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Goede en tijdige ambulancezorg Dit wordt o.a. gemeten door: Percentage spoedeisende ritten binnen de norm aanrijtijden. Streefcijfer: 94%

93,5%

96%

96%

Prestaties Signaleren en melden wanneer het percentage spoedeisende ritten dat de norm voor aanrijtijden haalt, afneemt en/of onder de 94% (streefcijfer) blijft


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Mantelzorgers worden voldoende ondersteund om zorg te kunnen verlenen; vrijwilligers worden voldoende ondersteund om vrijwilligerswerk te kunnen uitvoeren Dit wordt o.a. gemeten door: Tevredenheid mantelzorgers over ondersteuning. Streven is dat minimaal 85% tevreden is. Behoefte van vrijwilligers aan extra ondersteuning om vrijwilligerswerk goed te kunnen uitvoeren. Er wordt naar gestreefd dat maximaal 5% behoefte heeft aan meer ondersteuning

79% 21% 0%

82% 17% 1%

tevreden neutraal ontevreden

68% 3% 29%

59% 4% 37%

geen behoefte meer ondersteuning voldoende

Prestaties De draagkracht en draaglast van vrijwilligers en mantelzorgers blijft in balans Voldoende (professionele) ondersteuning voor vrijwilligers en mantelzorgers. Aandacht voor werven van nieuwe vrijwilligers.


Meting 2010 2011

92%

92%

90%

6,4

6,4

6,3

Toelichting 2012

Meer Edenaren zijn maatschappelijk actief Dit wordt o.a. gemeten door: Percentage Edenaren dat maatschappelijk actief is*. Streefcijfer: 92% Sociale cohesie wijk (gem. schaalscore) Streefcijfer: 6,5

* percentage Edenaren van 18 t/m 64 jaar dat werkt of vrijwilligerswerk doet of in clubverband sport.

Prestaties Bewoners leveren een actieve bijdrage aan de sociale samenhang in de wijk De Buurt en Dorpshuizen bieden een op de vraag van bewoners in die wijk/dat dorp afgestemd en gevarieerd aanbod aan activiteiten waar de bewoners actief aan deel (kunnen) nemen Bevorderen toename maatschappelijke participatie door (allochtone)Edenaren Ondersteunen bewonersinitiatieven. Ondersteunen zelforganisaties. Uitvoering nieuwe Kadernota (vaststelling najaar 2012). Bevorderen taalvaardigheden van Edenaren om in de maatschappij te kunnen meedoen Subsidiëren participatieactiviteiten.

28



Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Aandacht voor sociale aspecten van wijken (leefbaar houden) en gezamenlijk aanbod instellingen per wijk/dorp d.m.v. integrale wijkprogrammering Dit wordt o.a. gemeten door: Rapportcijfer voor leefbaarheid, toegekend door bewoners. Streefcijfer: 7,5

7,5

7,4

7,4

Detailinformatie over scores voor de afzonderlijke wijken is beschikbaar.

Prestaties Binnen de wijkaanpak ontstaat er voor iedere wijk/dorp een samenhangend programma van sociale en fysieke activiteiten Op basis van de vraag van bewoners ( de z.g. bewonersagenda) bieden de jaarlijkse wijkactiviteitenplannen een samenhangend programma van wat bewoners in die wijk of dat dorp doen met (lichte) ondersteuning van instellingen. In de budgetafspraken tussen gemeente en gesubsidieerde instellingen zijn afspraken gemaakt hoe instellingen bijdragen aan de leefbaarheid en sociale cohesie. Jaarlijks houdt de gemeente een monitoring van de leefbaarheid en de sociale ontwikkeling per wijk/dorp De gemeente streeft naar een ontmoetingspunt in wijk of dorp, waar bewoners samen kunnen komen voor diverse activiteiten in hun buurt. Ede kent verschillende prioriteitswijken waar extra aandacht naar toe gaat Aansluitend op de aangepaste herstructurering in Veldhuizen A en in de Uitvindersbuurt heeft de gemeente samen met de wijkwerkpartners het plan voor verbetering van de leefbaarheid in die wijken eveneens aangepast. Uitvoeren van activiteiten in het kader van de notitie Het verschil mag er zijn voor de wijk Veldhuizen en het buitengebied.

Wat gaat het kosten? 09 Maatschappelijke ondersteuning Bestaand beleid

Reserve


Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Prognose 2014

Pr ognose 2015

Prognose 2016

30,184 N 5,977 V

31,161 N 3,259 V

30,694 N 3,252 V

30,180 N 3,252 V

30,161 N 3,252 V

30,156 N 3,252 V

24,207 N

27,902 N

27,442 N

26,928 N

26,909 N

26,905 N

461 N 2,868 V

86 N 91 V

104 N 82 V

106 N 73 V

109 N 72 V

112 N 70 V

21,800 N

27,898 N

27,463 N

26,961 N

26,947 N

26,947 N

Toelichting verschillen begroting 2013 t.o.v. begroting 2012 Door een herschikking van de subsidies op het gebied van Sociaal Cultureel Werk is er een afname van de lasten van € 335.000 (zie ook programma 4). Tevens zijn de lasten neerwaarts bijgesteld met ongeveer € 160.000 in verband met de verwerking van de negatieve effecten van het verdeelmodel Maatschappelijke Opvang/Verslavingsbeleid. Door de verwerking van de ombuigingsvoorstellen voor Welstede en Sociaal/maatschappelijke instellingen nemen de lasten met € 0,1 miljoen af. De verwerking van de extra toegekende middelen voor Huisvesting van Sociaal/maatschappelijke instellingen geeft een extra last van € 0,1 miljoen.


29

Lasten € 2.313 € 339

€ 5.526 € 3.381

60.01 Maatschappelijk w erk 60.02 Minderheden 60.03 Sociale zorg 61.03 Sociaal cultureel w erk 65.01 Gezondheidszorg 65.02 Gehandicaptenzorg € 15.884

€ 3.346

Baten €0 € 616 € 12

€ 615 € 2.009

30

60.01 Maatschappelijk w erk 60.02 Minderheden 60.03 Sociale zorg 61.03 Sociaal cultureel w erk 65.01 Gezondheidszorg 65.02 Gehandicaptenzorg


2.10.

Programma 10 Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen

10

Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen

Programmadoelstelling Doelstelling is de ontwikkeling van een evenwichtig woningbouwprogramma met voldoende betaalbare woningen.

Ontwikkelingen De woningmarkt in Nederland en in de gemeente Ede is stroef. De doorstroming stagneert en de nieuwbouwontwikkeling loopt vertraging op. De eens aanbodgerichte markt is veranderd naar een sterk vraaggerichte markt. In de gemeente Ede blijft in de komende jaren behoefte aan woningen met name in het goedkope/betaalbare en middeldure segment. Op 1 oktober 2010 is de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking getreden. Het uitoefenen van toezicht op naleving van de Wabo wordt per 1 januari 2013 ondergebracht bij de omgevingsdienst.


Woonvisie Ede 2012 (vastgesteld 31 mei 2012) Meerjaren Perspectief Grondexploitaties Structuurvisie Buitengebied Structuurplan Zoekzones Stedelijke Functies


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Bijdrage aan een goede woningbouwvoorziening, oplossen wachtlijsten voor goedkope woningen en bevorderen doorstroming. Dit wordt o.a. gemeten door: Percentage gerealiseerde goedkope woningbouw in de woningbouwproductie Aantal gereedgemelde nieuwbouwwoningen

20,6%

42,7%

57,2%

540

330

650

Prestaties Start bouw vanaf 2013 van jaarlijks 500 woningen; 375 Ede Stad en 125 dorpen. In totaal 350 in gemeentelijke exploitaties, 150 particuliere exploitaties. Gereedmelding van 300 woningen in 2012 en in de jaren daarna 500 woningen per jaar. 80% grondgebonden, 20% gestapeld. Bevorderen doorstroming door inzet stimulerende maatregelen (zoals verwoord in de Woonvisie Ede 2012) - Inzet starters- en doorstromerslening - Mogelijkheden bieden voor vraaggerichte benadering - Bouwen in kleine series - Actief ondersteunen (collectief) particulier opdrachtgeverschap en erfpachtconstructies - Actieve betrokkenheid realisatie goedkope woningen buiten de realisatie van betaalbare woningen door Woonstede Continue (kwartaal) monitoring en –rapportering uitgangspunten en maatregelen uit Woonvisie Ede 2012 (o.a. uitgifte gronden, start bouw en stand van zaken stimulerende maatregelen). Jaarlijks oplevering Nota Woningbouwproductie (o.a. aantal en prijsklassen gerealiseerde woningen). Met Woonstede, Plicht Getrouw en de Huurdersbond zijn prestatieafspraken gemaakt, welke tweejaarlijks worden gemonitord.


31


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Een voor het gehele grondgebied gelijke en op moderne inzichten gebaseerde juridische basis voor de toetsing van bouwen en gebruik en sturing van gewenst grondgebruik Dit wordt o.a. gemeten door: Aantal bestemmingsplannen dat jaarlijks digitaal wordt opgesteld Aantal actualiseringsplannen Streefwaarde: in 2013 zijn voor het hele grondgebied van Ede bestemminsplannen geactualiseerd en gedigitaliseerd

57

71

66

4

10

11

Prestaties Actualiseren en digitaliseren van 30 bestemmingsplannen conform de nieuwe Wet ruimtelijke ordening. Na 2013 structureel jaarlijks 3 plannen actualiseren. Structuurvisies voor Ede-Stad en de dorpen opstellen of actualiseren.

Wat gaat het kosten? 10 Ruimtelij ke ontwikkel ing en wonen Bestaand beleid

Reserve


Rekening 2011

Begroti ng 2012

Begroting 2013

Prognose 2014

Pr ognose 2015

Prognose 2016

110,390 N 98, 239 V

46, 018 N 33,291 V

36,360 N 32,128 V

39,453 N 26, 563 V

64,746 N 29,100 V

34,113 N 30,177 V

12,151 N

12, 727 N

4,232 N

12,891 N

35,645 N

3,937 N

7,443 N 1, 104 V

8, 373 N 12,772 V

6,881 N 2,990 V

5,796 N 10, 569 V

7,458 N 34,673 V

5,729 N 2,462 V

18,490 N

8, 328 N

8,123 N

8,118 N

8,429 N

7,204 N

Toelichting verschillen begroting 2013 t.o.v. begroting 2012 De grote verschuivingen binnen dit programma worden veroorzaakt door actualisatie van de budgetten van de Veluwse Poort en de grondexploitaties wonen. Deze verschuivingen zijn per saldo budgettair neutraal omdat verrekening plaatsvindt met respectievelijk de Reserve Bovenwijkse Voorzieningen en de Bedrijfsreserve Grondzaken. In de periode tot 2013 worden de bestemmingsplannen voor 30 gebieden geactualiseerd en gedigitaliseerd. Hiervoor is extra budget beschikbaar gesteld. Nu deze actualisatie op zijn einde loopt, vervallen ook de budgetten voor de gemaakte inhaalslag (€ 205.000) Naast dit voordeel staat een aantal kleine nadelen. Per saldo een voordeel op dit programma van € 150.000. Lasten € 569

€ 5.501 € 112

75.01 Ruimtelijke ontw ikkeling 75.03 Stads-en dorpsvernieuw ing 75.08 Omgevingsvergunningen

€ 4.739 € 464 € 24.408

€ 567

75.09 Buitengebied, natuur en landschap 75.10 Ontw ikkelingsplan BG 80.02 Grondexploitatie: Wonen 85.01 Bouw en en w onen

32


Baten 75.01 Ruimtelijke ontw ikkeling € 161

€ 4.665

75.03 Stads-en dorpsvernieuw ing

€ 0 € 3.230 €0 € 80

75.08 Omgevingsvergunningen 75.09 Buitengebied, natuur en landschap 75.10 Ontw ikkelingsplan BG

€ 23.992

80.02 Grondexploitatie: Wonen 85.01 Bouw en en w onen


33

2.11.

Programma 11 Milieu en Landschap

11

Milieu en Landschap

Programmadoelstelling Het bevorderen en beschermen van de kwaliteit van het milieu om daardoor bij te dragen aan een kwalitatief hoogwaardige en duurzame leefomgeving.

Ontwikkelingen Afvalinzameling en -verwerking Het Rijk wil dat door gemeenten in 2015 minimaal 65% van het huishoudelijk afval gescheiden wordt ingezameld en voor hergebruik beschikbaar komt.


Structuurvisie Buitengebied Ede Gebiedsplan zoekzones landschappelijke versterking Ede Jaarlijkse milieurapportages Klimaatplan 2009 - 2013

Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? Maatschappelijk effect

Meting 2010

2009

Toelichting 2011

2012

Inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval op een milieuhygiënisch verantwoorde wijze, met een zo groot mogelijk hergebruik en tegen zo laag mogelijke kosten.

De streefcijfers zijn conform de beleidsnota “Huishoudelijk afval van veel en meer, naar beter en leuker”.

Dit wordt o.a. gemeten door: Het percentage gescheiden in te zamelen huishoudelijk afval Streefcijfer minimaal 65% Het voorstel voor 2013 is de tarieven voor afvalstoffenheffing op het niveau 2012 te handhaven. eenpersoonshuishouden meerpersoonshuishouden

65%

63%

64%

€ 224,16 € 272,16

€ 224,16 € 272,16

€ 207,48 € 252,00

€ 192,96 € 234,36

Prestaties Inzameling en –verwerking van huishoudelijk afval volgens de beleidslijnennotitie ‘Huishoudelijk afval Ede’. Stimuleren van het inzamelen van oud papier en karton door subsidiëren van inzamelende organisaties volgens de Beleidsregel Milieu en Landschap van de Algemene Subsidieverordening. Kostendekkende gescheiden inzameling van minimaal 20 kg kunststoffen per huishouden per jaar.


Meting 2010 2011

Een sterke en duurzame landbouwstructuur Dit wordt o.a. gemeten door: Het percentage levensvatbare bedrijven

48%

49%

49%

Toelichting 2012 De Structuurvisie Buitengebied en regionaal afgesproken functiewisselingsbeleid zijn de 50% kaders voor het beleid

Prestaties Ede ondersteunt innovaties actief en financieel. Bedrijfsverplaatsingen uit de extensieve gebieden naar de landbouwontwikkelingsgebieden faciliteren en ondersteunen. Met functiewisseling van agrarische bedrijven de agrarische functie verbeteren en de omschakeling naar duurzame en diervriendelijke agrarische activiteiten mogelijk maken. 34



Meting 2010 2011

4 ha

3 ha

Toelichting 2012

Hoogwaardige kwaliteit van natuur en landschap in het buitengebied van Ede Dit wordt o.a. gemeten door: Aantal ha. gerealiseerde nieuwe landschapselementen

3 ha

Prestaties Voor het agrarisch buitengebied van Ede is aandacht voor landschapsherstel door ondersteuning bij de aanleg van landschappelijke beplantingen bij particulieren en langs wegen. Uitvoeren van afspraken over duurzame ecologische verbindingszones met partners als het waterschap, provincie en natuurbeheerders. Voor het Veluwegebied zijn samen met het park De Hoge Veluwe en de provincie afspraken gemaakt om te streven naar een meer aaneengesloten Veluwe.


Meting 2010 2011

Vermindering energiegebruik en waar mogelijk toepassing van duurzame energie door huishoudens en bedrijven

Toelichting 2012 De reductie CO2-uitstoot is inclusief de reductie door toepassing van wind- en bioenergie

Dit wordt o.a. gemeten door: Percentage uitgevoerde projecten van het Uitvoeringsprogramma Klimaatplan 2009-2013. Streven is minimaal 80%. In Ede opgewekte duurzame energie. Streven is 4% van totaal verbruik Gerealiseerde reductie CO2-uitstoot Streven is 40.000 ton in 2012 Aantal koopwoningen met gerealiseerde energiebesparingsmaatregelen

80%

4% 40.000 300

600

Prestaties Maken van een milieurapportage waarin inzicht wordt gegeven in de wettelijke verplichte milieuactiviteiten die de gemeente onderneemt. De jaarlijkse energiebesparing is 2%, het aandeel (lokaal geproduceerde) duurzame energie is 5%, de broeikasgasemissies zijn met 5% gedaald t.o.v. 1990 en pilots voor klimaatbestendige inrichting van de stad zijn in utvoering zijn.

Wat gaat het kosten? 11 Mi lieu en landschap Bestaand beleid

Reserve


Rekening 2011

Begroti ng 2012

Begroting 2013

Prognose 2014

Pr ognose 2015

Prognose 2016

11,911 N 11, 708 V

11, 334 N 10,599 V

11,638 N 10,649 V

11,690 N 10, 649 V

11,741 N 10,649 V

11,791 N 10,649 V

203 N

736 N

990 N

1,041 N

1,092 N

1,142 N

955 N -

600 N 190 V

600 N 470 V

600 N 520 V

600 N 570 V

600 N 620 V

1,158 N

1, 145 N

1,119 N

1,120 N

1,122 N

1,122 N

Toelichting verschillen begroting 2013 t.o.v. begroting 2012 Geen politiek relevante afwijkingen.


35

Lasten € 880

€ 495

25.04 Natuur en Landschap

70.02 Algemene milieuactiviteiten

70.06 Afvalstoffenverw ijdering en verw erking € 10.264

Baten € 289

€0

25.04 Natuur en Landschap

70.02 Algemene milieuactiviteiten

70.06 Afvalstoffenverw ijdering en verw erking € 10.891

36


2.12.

Programma 12 Bestuur en Organisatie

12

Bestuur en Organisatie

Programmadoelstelling Het waarborgen van de lokale democratie en het optimaliseren van de publieke dienstverlening en communicatie met de burgers. Een aantrekkelijke gemeente om te wonen en te bezoeken. Het succesvol vermarkten van de gemeente als plek om te (blijven) wonen, te vestigen en te recreëren

Ontwikkelingen Visie Ede 2025 In maart 2012 heeft de gemeenteraad de visie op Ede in 2025 vastgesteld. Ede kiest voor Food, in een jonge, groene stad van ontmoeten en verbinden. Ede is in 2025 een open samenleving. We hebben onze bescheidenheid achter ons gelaten en zijn trots op Ede. Prioriteit wordt gegeven aan de volgende ontwikkelingen: Food Valley Kenniscampus Veluwse Poort Levendig centrum Transitie in het Sociaal Domein.


Visie Ede 2025 Programma Ede Beter


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Burgers zijn tevreden over de publieke dienstverlening. Dit wordt o.a. gemeten door: Percentage burgers dat tevreden is over publieke dienstverlening

65%

73%

75%

Prestaties Integreren klantprocessen, waarbij gebruik wordt gemaakt van de leanmanagementmethode. Daarbij ligt de focus op zowel verbetering van de dienstverlening als efficiëntie van de werkprocessen. Regeldruk waar mogelijk verminderen. Implementatie van de verplichte afname van persoonsgegevens uit de Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevens door alle afnemers. Uitbreiding van het aantal diensten dat via internet afgenomen kan worden.


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Goede, heldere en tijdige informatievoorziening aan de klant (extern en intern) Dit wordt o.a. gemeten door: Percentage inwoners, dat tevreden is met gemeentelijke informatievoorziening

69%

Prestaties Website verbeteren (zoekfunctie). Via de content management organisatie (CMO) zorgen we ervoor dat de informatie op de verschillende kanalen: internet, balie en telefoon compleet en actueel is. Betere brieven: we gaan de standaardbrieven herschrijven om ze begrijpelijker te maken. Programmabegroting 2013 – 2016

37


Meting 2010 2011

Toelichting 2012

Een goed imago van de gemeente Ede om voor huidige en potentiële bewoners, bezoekers en bedrijven een aantrekkelijke vestigingsplek te zijn en blijven. Dit wordt o.a. gemeten door: Waardering gemeente Ede door bewoners Waardering gemeente Ede door bezoekers

7,0 7,2

n.v.t. n.v.t.

7,2 n.v.t.

7,1 7,0

Prestaties Inzetten van citymarketing om verbindingen te maken tussen beleidsterreinen en externe partners uit Ede met als doel de gemeente zo integraal mogelijk te vermarkten in lijn met de visie Ede 2025 door: - samenwerking met het Kröller-Müller Museum - een netwerk voor marketeers uit Ede en omgeving - het opzetten van een eerste vorm van structurele samenwerking met stakeholders uit Ede. Regie voeren, door citymarketing, op het merk (Echt, Toegewijd, Ondernemend, Open en Levendig). Stimuleren van en participeren in 2 á 3 spraakmakende evenementen rondom de thema’s groen, gezond en actief. Actief mediabeleid voeren gericht op het verkrijgen van freepublicity rondom de thema’s groen, gezond en actief. Initiëren, participeren en/of vermarkten van groene, gezonde en actieve nieuwe product-marktcombinaties om ede integraal te vermarkten bij de doelgroepen. Bijvoorbeeld de realisatie van een stadswinkel.

Wat gaat het kosten? 12 Bestuur en organisatie Bestaand beleid

Reserve

Rekening 2011


Begroti ng 2012

Begroting 2013

Prognose 2014

Pr ognose 2015

Prognose 2016

31,147 N 7, 301 V

30, 727 N 5,514 V

28,168 N 5,716 V

27,698 N 5, 746 V

27,437 N 5,727 V

27,197 N 5,878 V

23,846 N

25, 214 N

22,452 N

21,952 N

21,710 N

21,319 N

1,427 N 1, 690 V

610 N 3,403 V

170 N 1,054 V

188 N 499 V

178 N 198 V

182 N 238 V

23,583 N

22, 420 N

21,569 N

21,642 N

21,690 N

21,263 N

Toelichting verschillen begroting 2013 t.o.v. begroting 2012 In de begroting van 2012 staat een aantal incidentele posten (inclusief verrekeningen met reserves) die zich in 2013 niet meer voordoen. Daarnaast is de ombuigingstaakstelling convenant op het onderdeel bedrijfsvoering in de budgetten verminderd. Per saldo geeft dit een voordelig effect op dit programma van circa € 0,8 miljoen. Lasten € 10

€ 2.328

10.00 Bedrijfsondersteuning

€ 46

€ 1.578

10.01 Bestuursorganen

€ 30 € 2.812

10.02 Bestuursondersteuning 10.05 Stedenband 15.01 Burgerzaken

€ 2.813

15.03 Verkiezingen € 18.552

15.04 Klantcontacten 50.06 Recreatie

38


Baten €0

10.00 Bedrijfsondersteuning

€0 €1

€ 1.608

10.01 Bestuursorganen 10.02 Bestuursondersteuning 10.05 Stedenband 15.01 Burgerzaken

€ 30

15.03 Verkiezingen

€0

15.04 Klantcontacten

€ 45 € 4.033


50.06 Recreatie

39

2.13.

Programma 13 Dekkingsmiddelen

13

Dekkingsmiddelen

Programmadoelstelling Het waarborgen van een solide financiële positie van de gemeente blijkend uit een in evenwicht verkerende begroting.

Ontwikkelingen De gemeentelijke dekkingsmiddelen staan fors onder druk door sterk teruglopende Rijksmiddelen waaronder de algemene uitkering, decentralisatieoperaties en oplopende lastendruk. Het nieuwe regeerakkoord zal uitwijzen wat de effecten voor onze begroting zijn.

Welk beleid is voorhanden Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? De uitgangspunten voor dit programmahoofdstuk lenen zich minder voor uitwerking via maatschappelijke effecten. De elementen hiervan komen jaarlijks tot uitdrukking in: 1. Het hoofdstuk De financiële positie 2. Paragraaf Lokale Heffingen 3. Paragraaf Bedrijfsvoering 4. Paragraaf Weerstandsvermogen (risicoparagraaf).

Wat gaat het kosten? 13 Programma dekkingsmiddelen Bestaand beleid

Reserve


Rekening 2011

Begroti ng 2012

Begroting 2013

Prognose 2014

Pr ognose 2015

Prognose 2016

5,581 N 140, 966 V

7, 812 N 136,666 V

9,860 N 136,686 V

11,208 N 138, 085 V

11,904 N 139,150 V

12,171 N 138,627 V

135, 385 V

128,854 V

126,825 V

126, 877 V

127,246 V

126,456 V

10,286 N 10, 304 V

5, 661 N 10,914 V

3,733 N 8,696 V

3,684 N 7, 311 V

3,725 N 5,486 V

4,023 N 4,595 V

135, 402 V

134,106 V

131,788 V

130, 504 V

129,006 V

127,028 V

Toelichting verschillen begroting 2013 t.o.v. begroting 2012 De algemene uitkering uit het gemeentefonds blijft gelijk ten opzichte van 2012. Actuele ontwikkelingen van de Algemene uitkering worden verder toegelicht in hoofdstuk 3 van deze programmabegroting. Het verschil tussen 2012 en 2013 wordt verklaard doordat de omvang van de op dit programma opgenomen stelposten verschilt van jaar tot jaar. Het betreft onder meer de stelpost lonen, prijzen, tarieven en de verdeling van algemene middelen over de programma’s. Dit levert een hogere last op van € 1,3 miljoen. ten opzichte van 2012. Deze worden budgettair neutraal over de programma’s verdeeld. Wat betreft reserves is er een lagere onttrekking van ruim € 1,4 miljoen. Dit betreft de acutalisering van de algemene reserves en bedrijfsreserves. De concerndirectie heeft dit jaar besloten dat er voortaan geen structurele onttrekkingen uit de bedrijfsreserves personeel mogen worden geraamd. Knelpunten op het gebied van personeel dienen opgelost te worden in plaats van een onttrekking aan de reserve. Dit zorgt mede voor een lagere onttrekking van de reserves.

40


Lasten € 1.771

€ 2.271

10.06 Algemene middelen

10.07 Deelnemingen, beleggingen en financieringen 10.08 Belastingen € 5.818

Baten € 21.971

10.06 Algemene middelen

€ 6.265 10.07 Deelnemingen, beleggingen en financieringen 10.08 Belastingen € 108.450


41

3.

De financiële positie

3.1.

Inleiding

Deze programmabegroting is een verdere uitwerking van het indicatieve kader, zoals dat is weergegeven in de Notitie ontwikkeling meerjarenperspectief 2013 – 2016 (NOM 2013-2016) en door uw raad op 5 juni 2012 is behandeld. Gezien de financiële onzekerheid heeft besluitvorming over deze notitie niet plaatsgevonden. Om deze reden treft u een groot aantal van de toentertijd gemelde actualisatieposten opnieuw aan. Met de vaststelling van het Lenteakkoord is nog geen einde gekomen aan de onzekerheid rond de gemeentelijke financiën. De komst van een nieuw kabinet zal ongetwijfeld op onderdelen tot bijstelling van de inhoud van het Lenteakkoord leiden. Naast deze “interne” onzekerheid hebben wij nog altijd te maken met de gevolgen van de voortdurende instabiliteit van het Europees financieel systeem en de Europese economie. Hierbij speelt regelgeving over het toegestane begrotingstekort (3%-norm) ook een belangrijke rol, zeker daar waar het leidt tot de noodzaak van verdergaande rijksbezuinigingen. In dit hoofdstuk geven wij een beeld van de verwachte financiële ontwikkelingen voor de jaren 2012 tot en met 2016. Deze ontwikkelingen concentreren zich met name op het algehele financiële beeld, het gemeentefonds, enkele actualiseringsposten waaronder de WMO en de voortgang ombuigingen. Daarnaast treft u de in de programmabegroting geïntegreerde halfjaarrapportage 2012 aan. In bijlage 1A: “Overzicht Meerjarenperspectief” treft u een financiële samenvatting aan van de onderwerpen, die in dit hoofdstuk aan de orde komen. Bovendien is in bijlage 1B een totaaloverzicht opgenomen van de budgetten van alle programmaplannen aangevuld met de wijzigingen op het meerjarenperspectief.

3.2.

Uitgangspunt

Met het ontbreken van besluitvorming over de NOM 2013-2016 geldt de Programmabegroting 2012 – 2015 als het laatst vastgestelde (structurele) meerjarenperspectief. Tabel 1 Programmabegroting 2012 - 2015 Omschrijving Stand Programmabegroting 2012 - 2015

3.3.

2011

2012

2013

2.362 V

1.850 N

1.457 N

bedragen x € 1.000 2014 2015 350 N

18 N

Actualisatie 2012 en meerjarenperspectief

In het kader van het verder “afslanken” van de planning en controlcyclus is de halfjaarrapportage geïntegreerd in de Programmabegroting. In deze paragraaf lichten wij de verschillende mutaties toe voor zowel het lopende jaar 2012 als het meerjarenperspectief. De mutaties in de algemene uitkering worden in paragraaf 3.4 nader toegelicht. 3.3.1. PROGRAMMA VEILIGHEID Vrijval FLO-reserve Door de ontvlechting van de taak van ambulancechauffeur bij Brandweer Ede zijn er 13 fte’s in dienst getreden bij VGGM. Dit levert ingaande 2012 een structureel voordeel op in FLOverplichtingen van € 23.000. Vanaf 2017 neemt dit voordeel aanzienlijk toe.

42


Nazorg regionale coördinatie ex-gedetineerden Vanuit het ministerie van Veiligheid en Justitie en VNG is afgesproken om via het gemeentefonds de gemeenten ook in de jaren 2012 en 2013 tijdelijk extra financiële ondersteuning te geven zodat de praktijk van de nazorg blijvend wordt geborgd en dat deze vorm krijgt in de Veiligheidshuizen. De bijdrage wordt per centrumgemeente op basis van de in 2010 uitgestroomde ex-gedetineerden verdeeld. De bijdrage is al in 2011 ontvangen en als zodanig verantwoord in de jaarrekening. De besteding is echter in 2012 (€ 35.000) en 2013 (€ 17.000). 3.3.2. PROGRAMMA BEHEER OPENBARE RUIMTE Eikenprocessierups Er is ingezet om de verspreiding van de eikenprocessierups tegen te gaan. Toch ontwikkelt de verspreiding van de rups zich over een groter gebied. Dit betekent dat er extra niet geraamde kosten gemaakt dienen te worden om de rups te bestrijden. Onder invloed van de weersomstandigheden kan de rups zich sneller ontwikkelen waardoor de overlast groter wordt. De kosten voor de bestrijding kunnen hierdoor hoger worden. Parkeren beleidsmaatregelen Door fasering van maatregelen vanuit het Parkeerbeleidsplan (maatregelen worden alleen ingevoerd als sprake is van overlast), is er sprake van een voordeel dat wordt geschat op ongeveer € 180.000. Dit voordeel is onderdeel van het resultaat en wordt verrekend met de egalisatiereserve Parkeren. 3.3.3. PROGRAMMA EDUCATIE & JEUGD Kenniscampus Vanuit de Programmabegroting 2011-2014 is voor 2013 € 500.000 ter beschikking gesteld ten behoeve van projectleiding en het realiseren van de infrastructuur. Op dit moment is de reconstructie van de Zandlaan volop gaande, daarnaast speelt een onderzoek naar de haalbaarheid van de topsportvoorziening. Voor 2013 zijn de budgetten doorgerekend, duidelijk wordt dat een gedeelte van de € 500.000 niet in 2013, maar pas in 2014 nodig zal zijn. In het kader van de actualisatie van budgetten wordt daarom € 275.000 doorgeschoven naar 2014. Bestrijding wachtlijsten kinderopvang Van de Decentralisatie uitkering bestrijding wachtlijsten kinderopvang is een bedrag van € 40.000 niet benodigd. Het ontwikkelen van een parapluplan kinderopvang en een structuurvisie kost minder dan verwacht. Daarnaast gaat de stimuleringsregeling dubbelgebruik in de kinderopvang niet door. Leerlingenvervoer Op basis van het vervoersplan 2011/2012 en rekening houdend met ontwikkelingen daarin, is in 2012 sprake van een verwacht voordeel van € 50.000. Het nieuw afgesloten vervoerscontract, welke vanaf schooljaar 2011/2012 is ingegaan, valt zoals verwacht goedkoper uit. Aan de andere kant zien we nog steeds een stijging in het aantal leerlingen dat vervoerd wordt. Ook de (gedrags)problematiek van de kinderen wordt ernstiger, waardoor vaker specialistisch vervoer nodig is. Vooralsnog wordt het voordeel daarom als incidenteel aangemerkt. Het vervoersplan schooljaar 2012/2013 en de financiële vertaling daarvan is pas na het opstellen van de Halfjaarrapportage bekend. De verwachting voor 2012 is dus moeilijk te voorspellen. 3.3.4. PROGRAMMA CULTUUR Bezoekerscentrum Lunteren Na een langer dan geraamde voorbereidingstijd is een plan tot realisatie van het bezoekerscentrum gepresenteerd. Aangezien de investering niet in 2012 zal plaatsvinden, vallen de geraamde kapitaallasten vrij. 3.3.5. PROGRAMMA WERK, INKOMEN & SCHOLING Schuldhulpverlening De gemeente heeft haar visie, uitgangspunten en werkwijze vastgelegd in een kadernotitie (college 21 februari 2012). Enkele voorwaarden in de wet én de huidige financiering van de formatie van Bureau Schuldhulp maken zowel inhoudelijke als financiële keuzes noodzakelijk. Gebleken is dat de grote vraag naar schuldhulpverlening grotendeels structureel van aard is. Voor 2012 voorzien Programmabegroting 2013 – 2016

43

we, conform de kadernotitie, een nadeel van € 170.000. In nieuw beleid is een voorstel opgenomen voor de structurele effecten. WWB - algemene inkomensvoorzieningen De specifieke rijksdoeluitkering 2012 is begin juli met € 1,7 miljoen verhoogd. Dit is in belangrijke mate het gevolg van conjuncturele bijstelling maar ook als gevolg van beleidswijzigingen. Deze beleidswijzigingen (o.a. afschaffen huishoudtoets) maken ook dat de geprognosticeerde uitgaven hoger zijn dan begroot. Per saldo wordt het voordeel 2012 geschat op € 1,1 miljoen. Het Edese klantenbestand is het eerste halfjaar stabiel gebleven. De begrote daling van het klantenbestand, als gevolg van de invoering van de huishoudinkomenstoets, is in de huidige prognose bijgesteld naar stabilisatie op het huidige niveau. Hoewel het als gevolg van de huidige economische grilligheid en het effect hiervan op de omvang van het macrobudget lastig is een schatting te maken van het meerjarige beeld, wordt op basis van deze informatie het structurele effect geschat op € 0,5 miljoen voordelig. WWB - algemene inkomensvoorzieningen Gemeenten die tekort komen op hun budget voor het WWB-inkomensdeel kunnen onder voorwaarden in aanmerking komen voor een aanvullende uitkering. In 2012 is hier als gevolg van het tekort 2011 een aanvraag voor ingediend. De besluitvorming hierover vindt in december plaats. In geval van toekenning is er sprake van een incidentele aanvullende uitkering van circa € 1,4 miljoen. De kans op toekenning is geschat op 50%. Aanvullende inkomensvoorzieningen De uitgaven voor aanvullend inkomen zijn naar verwachting van 2012 circa € 100.000 hoger dan de uitgaven 2011. Ten opzichte van de begroting is er echter sprake van een geprognosticeerd voordeel van € 300.000. Dit voordeel wordt met name veroorzaakt doordat stapelingseffecten zich vooralsnog niet hebben voorgedaan. Als gevolg van verwachte stapelingseffecten is door het rijk vanaf 2012 structureel € 340.000 toegevoegd het gemeentefonds. Dit bedrag is vooralsnog incidenteel voor 2012 toegekend aan aanvullende inkomensvoorzieningen. De prognose voor de komende jaren is verwerkt onder nieuw beleid. Sociale werkvoorziening Op basis van de halfjaarrapportage Permar wordt voor 2012 een verlies van € 0,6 miljoen geprognosticeerd. Doordat Permar geen eigen vermogen meer heeft om dit op te vangen, wordt op basis van de gemeenschappelijke regeling dit verlies door de deelnemende gemeenten gedragen. Op basis van het aandeel van Ede in Permar en de middelen in de begroting (gefaseerde ombuiging zoals opgenomen in de meerjarenbeleidsvisie 2010-2014) wordt de aanvullende bijdrage geschat op € 200.000. Het jaar 2012 staat bij Pemar in het teken van 'het huis op orde brengen' en toekomstbestendig maken. De Permar-begroting 2013, waarin een voorstel voor noodzakelijke organisatiekosten ('het huis op orde brengen' en toekomstbestendig Permar) wordt opgenomen, is nog niet in het dagelijks bestuur vast gesteld. Het is echter niet de verwachting dat verdere organisatiekosten gedekt kunnen worden uit de specifieke rijksdoeluitkering die de gemeente hiervoor ontvangt. Ook heeft Permar geen weerstandsvermogen meer. De omvang van verdere organisatiekosten bepalen de omvang van de aanvullende gemeentelijke bijdrage. Omdat de omvang op dit moment nog niet bekend is, is het bedrag op pm gesteld. 3.3.6. PROGRAMMA MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING WMO – hulp bij het huishouden In 2012 zien wij bij Hulp bij het huishouden wederom een stijging van het aantal zorguren. Als gevolg van de open-eind-regeling zijn de kosten nauwelijks beïnvloedbaar. Vooralsnog verwachten wij een structureel nadeel van € 275.000. WMO - eigen bijdrage Vorig jaar is al een voordeel gemeld op de ontvangen eigen bijdrage. Omdat de ontvangsten afhankelijk zijn van het inkomen is op voorhand lastig te voorspellen hoe de eigen bijdragen uitvallen. Wel lijkt er sprake te zijn van een structureel beeld. Voor 2012 e.v. wordt dan ook een meeropbrengst van € 245.000 voorzien. 44


WMO – woonvoorzieningen De aanvragen voor woonvoorzieningen verschillen van jaar tot jaar, maar nog steeds zien we daling van het aantal aanvragen. Ook het aanbieden van (veel) goedkopere oplossingen, als resultaat van eerder ingezette bezuinigingstrajecten, zorgt voor een budgetoverschot op de woonvoorzieningen. Ingaande 2012 kan het budget voor woonvoorzieningen met € 280.000 neerwaarts worden bijgesteld. WMO – ombuigingstaakstelling Bij de Programmabegroting 2011 – 2014 zijn verschillende ombuigingen binnen de WMO gerealiseerd. Voor de jaren 2014 e.v. resteerde nog een in te vullen taakstelling van € 225.000. Op zowel de te ontvangen eigen bijdrage als woonvoorzieningen verwachten wij de komende jaren voordelen te realiseren en wij stellen voor deze te verrekenen met de taakstelling. WMO - regiotaxi De aanbesteding (door de provincie) voor het verzorgen van de regiotaxi vanaf 2013 is afgerond. Op basis van de gunning zijn de bestaande budgetten toereikend. Vanuit het beeld van de jaarrekening is in het voorjaar het kostenplaatje voor 2012 geactualiseerd. Als gevolg van de stijging van het aantal reizigers werd een nadeel in 2012 verwacht van € 150.000. Nu is de toename van het aantal geprognosticeerde zones enigszins bijgesteld tot een tekort van € 80.000. Meer zekerheid betreft het compenseren van de BTW. Hiervoor loopt overleg met de belastingdienst om deze kosten als compensabel aan te merken. Een teruggaaf over de voorgaande jaren 2007-2011 van ca. € 300.000 lijkt akkoord. Structureel, vanaf het jaar 2012 lijkt een bedrag van ca. € 50.000 verrekend te kunnen worden Voor 2012 resulteert dit per saldo in een voordeel van € 270.000. Voor 2013 e.v. is sprake van een nadeel van € 30.000. Sociaal cultureel werk In verband met een vertraging in de bouwprocedure van het voorzieningencluster Het Nieuwe Landgoed zal de realisatie van de multifunctionele accommodatie later en naar verwachting in afgeslankte vorm plaatsvinden. Ook de Welzijn-/ontmoetingsfunctie Enka-kazerneterrein loopt vertraging op. De in de begroting geraamde middelen voor 2012 worden (deels) ingezet voor de dekking van de investeringen voor de verbouw van De Spil in Harskamp. Naar verwachting kan incidenteel een bedrag van € 80.000 vrijvallen. Na de definitieve planvorming zal de mogelijke structurele vrijval vanaf 2013 nader bezien worden. Eén van de huurders (Muziekschool) van de Commanderij is in 2010 verhuisd naar de nieuwbouw van De Collage. Hierdoor is sprake van huurderving van ongeveer € 25.000 tot het moment dat er een nieuwe huurder is gevonden. Voorlopig wordt aangenomen dat dit een tijdelijk (dus incidenteel) nadeel betreft. 3.3.7. PROGRAMMA RUIMTELIJKE ONTWIKKELING EN WONEN Omgevingsvergunningen e Processen en inkomsten lopen over het 1 halfjaar conform begroting /planning. Het aantal e aanvragen neemt evenwel af. Daarom maken we voor het 2 halfjaar een voorbehoud voor de ontwikkeling van de legesinkomsten Omgevingsvergunningen. Wij houden de vinger aan de pols en treffen waar nodig maatregelen om zowel de uitgaven verder te beteugelen dan wel daar tegenover inkomsten te genereren. BBV aanpassing Niet In Exploitatie Genomen Gronden (NIEGG) De commissie BBV heeft een richtlijn uitgebracht welke betrekking heeft op de wijze waarop gronden die nog niet in exploitatie genomen zijn (de zogenaamde NIEGG) gewaardeerd mogen worden. Voor deze gronden geldt dat wanneer de Raad middels een besluit nog geen duidelijkheid heeft gegeven over de nadere invulling van de toekomstige bouwlocatie en de daartoe te maken kosten, dat de boekwaarde van deze grond dan nooit hoger mag zijn dan de huidige marktwaarde.


45

Naar aanleiding van deze aanpassing van de richtlijnen BBV is een onderzoek ingesteld naar de gevolgen voor Ede. Hierbij is bekeken welke gronden geen besluitvorming voor de uitvoering van plannen door de Raad kennen. In die gevallen moeten de gronden worden gewaardeerd tegen de waarde in het economische verkeer bij de huidige bestemming. De grote van het verschil tussen boekwaarde en waarde in het economische verkeer kan nog worden beïnvloed. Wij leggen uw raad voor besluitvorming over de jaarrekening voorstellen voor om op in eigendom zijnde gronden plannen te gaan ontwikkelen. Ervan uitgaande dat uw raad besluit tot ontwikkeling, dan is een voorziening nodig van € 2,5 tot € 3 miljoen. Wij gaan er van uit dat dit nadeel kan worden opgevangen in het resultaat Grondzaken, dat voor 2012 wordt geraamd op ruim € 4 miljoen. Structuurvisie Buitengebied In de Programmabegroting 2012 – 2015 zijn de jaarbudgetten afgestemd op de planning. Aangegeven is dat het budget voor 2015 en 2016 respectievelijk € 140.000 en € 100.000 bedraagt. In de actualisatie betekent dit als gevolg van de toevoeging van de jaarschijf 2016 een voordeel van € 40.000. Recreatieplas Vanwege de planhistorie rust er momenteel een boekwaarde van € 895.000 op het project Recreatiegebied Ede-West. Deze boekwaarde bestaat geheel uit plan-/voorbereidingskosten. In 2010 is een Uitvoeringsovereenkomst getekend met twee marktpartijen voor de ontwikkeling van het recreatiegebied. In deze overeenkomst is afgesproken dat de marktpartijen in totaal € 500.000 betalen aan de gemeente. Inmiddels is hiervan € 100.000 ontvangen. De verwerving van de benodigde gronden op de locatie van het recreatiegebied verloopt zeer moeizaam. Hoge verwervingskosten en te voeren onteigeningsprocedures hebben geleid tot het ontbinden van de huidige uitvoeringsovereenkomst. Dit houdt in dat de gemeente geen aanspraak kan maken op de resterende € 400.000 van de marktpartijen. Aangezien er op dit moment geen redenen zijn om aan te nemen dat de huidige boekwaarde zal worden goedgemaakt door verrekening met derden, wordt voorgesteld om deze te dekken uit de gemeentebegroting. Aangetekend dient te worden dat het de inzet zou moeten blijven om bij toekomstige ontwikkeling van de recreatieplas alsnog een deel van het hier genomen verlies goed te maken. 3.3.8. PROGRAMMA MILIEU EN LANDSCHAP Afvalinzameling en –verwerking De inzamelen verwerkingskosten voor verwerking van restafval en gft laten t.o.v. de begroting enige stijging zien. Daar tegenover staat ook een verwachte meeropbrengst aan Afvalstoffenheffing. Op basis van het huidige beeld is de conclusie te rechtvaardigen dat het product Afval bij de jaarrekening neutraal kan worden afgesloten, al dan niet met gebruikmaking van de egalisatiereserve Afval. Prunusbestrijding Op prunusbestrijding is een taakstelling geformuleerd van € 40.000. De invulling van de taakstelling wordt gerealiseerd middels de verkoop van Prunus aan de Vika (biomassacentrale). De bouw van de biomassacentrale is vertraagd waardoor de verkoop van prunus is uitgesteld tot het jaar 2013. De taakstelling wordt in het jaar 2012 ingevuld middels incidentele extra houtverkopen. 3.3.9. PROGRAMMA BESTUUR EN ORGANISATIE Interne doorberekeningen In 2011 is besloten de kosten van een tiental activiteiten niet meer intern door te berekenen. Het betreft advertentiekosten, contributies, drukwerk, invorderingskosten, kantoorbenodigdheden, kerstattenties, personeelsrestaurant, portokosten, representatiekosten en telefoonkosten totaal een bedrag van circa € 600.000. Door het vervallen van de interne doorberekeningen ontstaan voor- en nadelen op de betreffende budgetten binnen de verschillende programma’s. De verdere uitwerking van het totaal niet meer doorberekenen vindt in 2012 en 2013 plaats.

46


Ede Beter - programma 2012-2013 Het reeds eerder ingang gezette programma Ede Beter kent voor 2012/2013 een incidentele financieringsbehoefte van € 545.000. Financiering van deze uitgaven gebeurt ten laste van de bestaande programmamiddelen Ede Beter 2010/2011 en de middelen ter verbetering van de publieke dienstverlening. Verkiezingen Op 12 september zijn er vervroegde verkiezingen gehouden voor de Tweede Kamer. De kosten hiervan bedragen ongeveer € 120.000. In de Programmabegroting 2012-2015 is in de budgettering vanuit gegaan dat in 2015 twee verkiezingen plaatsvinden, te weten: provinciale staten en de Tweede Kamer. Gezien de nu gehouden verkiezingen en uitgaande van een periode van vier jaar zijn de volgende verkiezingen voor de Tweede Kamer pas in 2016. Dit betekent dat het budget 2015 met de kosten van één verkiezing (€ 120.000) kan worden afgeraamd en dat dit voor 2016 moet worden opgenomen. Als gevolg van de nieuwe jaarschijf 2016 leidt dit echter ook tot een voordeel (de jaarschijf 2015 (€ 240.000) wordt gekopieerd naar 2016 en vervolgens verlaagd naar € 120.000). Voortgang ombuigingen - Regio In het kader van het Convenant is een pakket aan ombuigingen tot een bedrag van € 13,5 miljoen vastgesteld. De ombuigingen liggen op schema, met slechts één afwijking. Eén van de maatregelen is het terugdringen van de kosten Regio ad. € 25.000. Parallel liep de ontwikkeling van afbouw WERV en Regio De Vallei en oprichting Regio Food Valley. Met oog op het stoppen van de WERV samenwerking was tevens een bezuiniging ingeboekt van € 118.000 inzake vervallen inwonersbijdrage. De nieuwe bijdrage aan de Regio Food Valley is uiteindelijk vertaald in een bijdrage per inwoner van € 1,70. Het is niet mogelijk gebleken om naast de genoemde € 118.000 ook de € 25.000 in te vullen. Voor 2012 een, vooralsnog incidenteel, nadeel. Op dit moment wordt bezien of in het kader van de facilitering van de Regio Food Valley door gemeente Ede, de mogelijkheid of via doorbelasting daarvan, deze ombuiging kan worden ingevuld. 3.3.10. PROGRAMMA DEKKINGSMIDDELEN BNG dividend De onzekerheid binnen de financiële sector heeft mede geleid tot een verdere aanscherping van de regelgeving. Voor de BNG leidt dit onder meer tot de noodzaak om een hoger eigen vermogen aan te houden. Dit heeft tot gevolg dat komende jaren sprake zal zijn van een lagere dividenduitkering, een nadeel van € 75.000. Tijdelijke opslag pensioenpremie Het ABP is, net als vele andere pensioenfondsen, geraakt door de crisis op de financiële markten. Om de financiële positie te verbeteren is een herstelplan opgesteld. Eén van de maatregelen is een verdere verhoging van de tijdelijke opslag op de premie, te weten van 1 naar 3%. Deze premieverhoging geldt vanaf 1 januari van dit jaar tot vooralsnog einde 2013, een nadeel van € 480.000. CAO afspraken Op 28 juni jl. hebben vakorganisaties en VNG een principeakkoord voor een nieuwe CAO gemeenten gesloten. Het akkoord gaat met terugwerkende kracht in per 1 juni 2011 en loopt tot 31 december 2012. Voor 2012 leidt deze CAO tot een eenmalig nadeel van € 630.000. Het betreft een eenmalig nadeel, omdat het effect voor 2013 e.v. kan worden opgevangen in de stelpost voor loonen prijscompensatie. Onroerende zaakbelasting (vorige belastingjaren) Voor belastingjaar 2011 is in het resultaat geen rekening gehouden met de nog op te leggen aanslagen. Deze opbrengsten van € 275.000 zijn in 2012 ontvangen en verantwoord. Op de afwikkeling van de belastingjaren 2009 en 2010 zien we tevens een geringe meeropbrengst van € 25.000.


47

Onroerende zaakbelasting (belastingjaar 2012) Het voordeel voor belastingjaar 2012 (€ 580.000) bestaat uit drie resultaten in, met name, de categorie “niet-woningen”. 1. Waardeontwikkeling 2. Areaal en kwaliteitslag (extra objecten) 3. Verminderingen en leegstand Ad 1 In de tarieven 2012 zit de waardeontwikkeling begrepen tot juli 2011. De werkelijke percentages over geheel 2011 wijken gering af. Voor woningen betreft dit -/- 0,29% en voor niet-woningen -/- 0,68%. In 2012 betreft dit een incidenteel nadeel van € 100.000. Deze verschillen in waardeontwikkeling worden gecorrigeerd bij de tariefstelling 2013. Ad 2 Naast een areaalopbrengst van € 55.000 zien we een meeropbrengsten ter grootte van € 785.000 door een geleverde kwaliteitsslag (2011 en 2012) in het kader van het project Binnengemeentelijk Gebruik BAG (BGB). Bij de kwaliteitslag zijn de basisregistraties BAG en WOZ op elkaar afgestemd en verschillen ertussen weggewerkt. Als gevolg hiervan zijn in de WOZ-administratie extra onderdelen zoals garages, schuurtjes en dakkapellen opgevoerd en onder andere bedrijfsoppervlaktes gecorrigeerd. Niet uitgesloten is dat de nacalculatie van de algemene uitkering overigens nog tot een nadeel leidt. Ad 3 Door leegstand, bezwaren en verminderingen zien we een nadeel van € 160.000. Het aantal bedrijven, kantoren e.d. dat leeg staat is beduidend hoger dan 2011. Het ligt in de lijn dat voor 2013 de leegstand groter wordt. Vervolg OZB-BGB-project Veel bouwwerken kunnen zonder vergunning geplaatst worden. Deze zijn niet voor de WOZ traceerbaar. Als vervolg op het succesvolle BGB-project is er de intentie om luchtfoto’s van twee jaar, te weten 2011 en 2012 met elkaar te vergelijken waardoor onder andere deze vergunningsvrije bouwwerken in de administratie verwerkt kunnen worden. Het uitvoeren van deze mutatieverwerking vraagt incidenteel extra capaciteit, dit lossen we binnen de bedrijfsvoering op. Onroerende zaakbelasting (opbrengst 2013 anders dan inflatie) Uit de Halfjaarrapportage 2012 blijkt een significant voordeel van areaal en een gerealiseerde kwaliteitsslag in het kader van het project Binnengemeentelijke Gebruik BAG. Hier staat een stijging van de kosten van leegstand tegenover. Ook de algemene uitkering gaat door de hogere inkomsten wellicht iets afnemen. Per saldo wordt voor de jaren 2013 e.v. een structureel voordeel verwacht van € 400.000. Toeristen- en forensenbelasting De forensen- en toeristenbelasting worden periodiek verhoogd met inflatiecorrectie. Aangezien communicatie over de tarieven gewenst is in het voorjaar, willen wij het in de Programmabegroting 2012-2015 gehanteerde percentage van 2,5% toepassen voor deze tarieven 2013. Deze systematiek willen wij volgen in de komende jaren. In de begroting is in de stelpost tarieven al gerekend met een tariefsverhoging. Het aantal belastbare objecten daalt doordat steeds meer vaste huurders op recreatieparken zich inschrijven op het park. Voor inwoners van Ede kan namelijk geen forensen- of toeristenbelasting geheven worden. Op basis van de opbrengsten van de afgelopen jaren en de ontwikkeling in het aantal belastbare objecten verwachten wij een tekort van € 50.000 op de opbrengsten forensenbelasting. Hondenbelasting De vanaf 2010 toegepaste verscherpte controles hondenbelasting is succesvol en leidt tot een hogere opbrengst. De gerealiseerde opbrengst is in lijn met de voor inflatie gecorrigeerde opbrengsten van 2010 en 2011. Wij gaan dan ook nu uit van een structurele meeropbrengst van € 65.000.

48


Griffierechten en proceskosten WOZ Bij de Jaarrekening 2011 zagen we al een stijging van de griffie- en proceskosten WOZ. Dit betreft een structureel beeld waarbij de kosten stijgen, een structureel nadeel van € 60.000. De hogere griffiekosten en proceskostenvergoeding zijn verklaarbaar doordat de burger steeds meer bekend is met de mogelijkheid van een kostenvergoeding. Actualisering kapitaallasten Geactualiseerde inzichten over de uitvoering van de investeringen leiden tot een bijstelling van de kapitaallasten. Evenals voorgaande jaren wordt de vrijval kapitaallasten gereserveerd en gestort in de reserve kapitaallasten. Renteomslag De lage rente leidt tot een substantieel voordeel in 2012 van € 1,1 miljoen. Ook voor 2013 houden wij rekening met een lagere rente. Wij verwijzen u voor een verdere toelichting naar de paragraaf Financieringen. Stelpost onderuitputting In de programmabegroting is een stelpost onderuitputting opgenomen, uitgaande van een jaarlijkse onderuitputting als gevolg van onder meer fasering van realisatie. Deze onderuitputting doet zich voor op diverse budgetten/programma’s. Tegenover deze voordelen op de programma’s staat de vrijval van de stelpost, een nadeel van € 1 miljoen.


49

Voorgaande posten resumerend levert het volgende beeld op: Tabel 2 - Actualisatie

bedragen x €1.000

Omschrijving

2012

2013

2014

2015

2016

Vrijval FLO-reserve

23 V

23 V

23 V

23 V

23 V

Nazorg regionale coördinatie ex-gedetineerden

35 N

17 N

Eikenprocessierups

pm

Parkeren - beleidsmaatregelen

180 V

Storting resultaat Parkeren in egalisatie reserve

180 N

Kenniscampus Bestrijding wachtlijsten kinderopvang

40 V

Leerlingenvervoer

50 V

Bezoekerscentrum Lunteren (Goudsberg) Schuldhulpverlening WWB - algemene inkomensvoorzieningen WWB - algemene inkomensvoorzieningen aanvullende uitkering

275 V

275 N

500 V

500 V

500 V

500 V

37 V 170 N 1.100 V pm

Aanvullende inkomensvoorzieningen

300 V

Sociale werkvoorziening

200 N

WMO - hulp bij het huishouden

275 N

275 N

275 N

275 N

275 N

WMO - eigen bijdrage

245 V

245 V

245 V

245 V

245 V

WMO - woonvoorzieningen

280 V

280 V

280 V

280 V

280 V

225 N

225 N

225 N

30 N

30 N

30 N

WMO - ombuigingstaakstelling WMO - regiotaxi Sociaal cultureel werk

270 V

30 N

55 V

Structuurvisie Buitengebied

40 V

Recreatieplas

895 N

Ede Beter

275 N

270 N

Ede Beter - dekking uit DOE en bedrijfsvoeringsreserves

275 V

270 V

Verkiezingen

120 N

Regio

120 V

120 V

75 N

75 N

75 N

25 N

BNG dividend

75 N

75 N

Pensioenpremie (2% extra opslag in 2012 en 2013)

480 N

480 N

CAO afspraken

630 N

Onroerende zaakbelasting

880 V

400 V

400 V

400 V

400 V

Forensenbelasting

50 N

50 N

50 N

50 N

50 N

Hondenbelasting

65 V

65 V

65 V

65 V

65 V

Griffierechten en proceskosten WOZ

60 N

60 N

60 N

60 N

60 N

Actualisering kapitaallasten

810 V

210 V

260 V

90 V

150 V

Reservering kapitaallasten

810 N

210 N

260 N

90 N

150 N

Renteomslag

1.100 V

500 V

Stelpost onderuitputting

1.000 N 523 V

918 V

958 V

Totaal

3.4.

430 V

1.301 V

Ontwikkeling algemene uitkering gemeentefonds

3.4.1. ACTUALISATIE EN TAAKMUTATIES GEMEENTEFONDS Mede door de val van het kabinet blijven de ontwikkelingen binnen het gemeentefonds beperkt tot technische aanpassingen en taakmutaties, zoals die zijn opgenomen in decembercirculaire 2011 en junicirculaire 2012. Taakmutaties zijn middelen die met een bepaald oogmerk aan het gemeentefonds zijn toegevoegd, maar waar geen bestedingsverplichting aan ten grondslag ligt. Aan de hand van concrete bestedingsvoorstellen maar ook in het licht van het financiële meerjarenperspectief vindt besluitvorming over de aanwending plaats. Lenteakkoord Het kabinet heeft een pakket aan aanvullende bezuinigingen voorbereid (“Lenteakkoord). Deze bezuinigingen zijn noodzakelijk om te voldoen aan de begrotingseisen die de Europese Unie aan lidstaten stelt. In de navolgende grafiek is het effect op het EMU-saldo weergegeven. Als gevolg van de verkiezingen kan de samenstelling van het ombuigingenpakket en daarmee het gevolg voor het gemeentefonds nog veranderen. Vooralsnog gaan wij uit van een nadelig effect 50


voor 2012 van € 500.000. Meerjarig loopt dit effect op, wat uiteindelijk resulteert in ons bezuinigingspakket van € 6 miljoen. Grafiek 1 - Ontwikkeling EMU-saldo en EMU-schuld Ontwikkeling EMU-saldo en EMU-schuld 80

8

71,7

70

72,9

73,5

73,9

74,3

74,1 6

60,8

60

58,5

4

50 2

45 40 0,2

0,5 0

30 -2 20 -2,9

-2,7 -3,1

-2,8

-2,6

-3,8

EMU-saldo in % BBP (zwarte lijn)

EMU-schuld in % BBP (stippellijn)

65,2 62,9

-4

10 -4,7 -5,1 -5,6 0

-6 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Verkiezingsprogramma’s De afgelopen maanden is zowel door het Centraal Planbureau, de Studiegroep Begrotingsruimte als door de politieke partijen ingegaan op de financiële opgave voor de komende jaren. Het CPB en de Studiegroep kwamen beide met een aanbeveling tot vergaande bezuinigingen tot bedragen van € 18 miljard. In alle verkiezingsprogramma’s wordt hier nader op ingegaan. Het Centraal Planbureau heeft de verkiezingsprogramma’s doorgerekend (“Keuzes in kaart 20132017”). Het in financiële zin meest in het oogspringend is dat vrijwel alle partijen “voorstellen” om een greep van € 1,1 uit het gemeentefonds te doen. In hoeverre dit ook alles zijn beslag krijgt in het Regeerakkoord is de vraag, maar voor Ede zou een “greep uit de kas” van die omvang tot een uiteindelijk nadeel van € 6 miljoen leiden. Wij hebben dit risico opgenomen in de risicoparagraaf. Accres jaarschijf 2016 Toevoeging van een nieuwe jaarschijf betekent ook een nieuwe raming voor de uitkering uit het gemeentefonds. Een raming waaruit onder meer de loonen prijscompensatie en areaal 2016 wordt betaald. Per saldo gaan we vooralsnog uit van een positief netto effect van € 1 miljoen. CPB-raming ontwikkeling bijstandsontvangers In het Centraal Economisch Plan 2012 raamt het Centraal Planbureau een forse toename van het aantal werklozen met circa 50%. Dit zou betekenen dat de effecten van de economische teruggang, veel meer dan nu al het geval is, zichtbaar en voelbaar worden. In de algemene uitkering heeft dit ook zijn doorwerking. Gezien de nog niet te duiden omvang hebben wij voor 2012 een negatief effect van € 250.000 opgenomen en van € 500.000 voor volgende jaren. Nationaal uitvoeringsprogramma Het Rijk heeft voor de verbetering van de kwaliteit van dienstverlening en het gebruik van eoverheid middelen voorgefinancierd aan gemeenten. Voor de jaren 2011 tot en met 2014 ontvangen wij geld, wat wij in 2015 weer terug moeten betalen. In 2012 hebben wij net als in 2011 geen gebruik hoeven te maken van deze extra middelen (€ 170.000) en derhalve vallen deze vrij. Om dergelijke mutaties in de komende jaren te voorkomen zijn de stelposten met reserveringen 2013 en 2014 en de terugbetaling 2015 teruggedraaid. Programmabegroting 2013 – 2016

51

Stimulans Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) De minister heeft op 25 november 2011 een brief aan de Tweede Kamer gestuurd waarin de bestuursafspraken met de G4 en G33 worden geformuleerd. Het gaat hierbij om de gezamenlijke ambities op het terrein van VVE, schakelklassen en zomerscholen voor de periode van 2012-2015. Het streven is dat in 2015 kinderen zonder taalachterstand naar de basisschool gaan en de resultaten van de basisschool omhoog gaan. Samen met betrokken partners vanuit het onderwijs en de voorschoolse voorzieningen zijn de ambities geformuleerd over de wijze waarop in Ede invulling zal worden gegeven aan deze bestuursafspraken. De gemeente Ede ontvangt voor uitvoering van de bestuursafspraken een aanvullende specifieke uitkering van het Rijk voor de jaren 2012 tot en met 2015. Wij stellen voor deze middelen te reserveren. Maatschappelijke opvang De decentralisatie uitkering maatschappelijke opvang wordt als gevolg van een toedeling van “nog te verdelen middelen” verhoogd met een bedrag van € 285.000 en € 260.000 voor de jaren 2012 en 2013. Dit betreft overigens geen echte verruiming van middelen, maar de oorspronkelijke teruggang in de rijksmiddelen wordt enigszins verzacht. Vrouwenopvang De decentralisatie uitkering vrouwenopvang wordt ingaande 2012 verhoogd met een structureel bedrag van € 184.000 ten behoeve van een brede aanpak van geweld in huiselijke kring en van ouderenmishandeling. Daarnaast ontvangen wij een bedrag van € 16.000 voor loonen prijscompensatie. Decentralisatie-uitkering Centra voor Jeugd en Gezin De decentralisatie uitkering Centra voor Jeugd en Gezin wordt ingaande 2012 verhoogd met een bedrag voor loonen prijscompensatie ter hoogte van € 53.000. Brede impuls combinatiefuncties Ten behoeve van de realisatie van combinatiefuncties en buurtsportcoaches ontvingen wij een cofinancieringbedrag van € 346.000. Met de door ons gewenste omvang is minder geld nodig, hierdoor is de impuls ingaande 2012 verlaagd tot € 209.000 (een mutatie van € 137.000). De invoering van de combinatiefuncties liep niet helemaal synchroon met de ontvangen rijksmiddelen. Deze middelen hebben we gereserveerd en zijn ingezet in 2011 en 2012. Hierdoor was in 2012 slechts een klein deel (ruim € 30.000) van de rijksmiddelen 2012 noodzakelijk. Derhalve kan een bedrag van € 175.000 vrijvallen. Zichtbare schakel Het Rijk wil gemeenten meer sturingsmogelijkheden geven om op lokaal niveau een goede verbinding te leggen tussen preventie, wonen, welzijn en zorg. In 2009 is het programma “Zichtbare schakel: de wijkverpleegkundige voor een gezonde buurt” gestart bij ZonMw (landelijke organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie). Om de projecten uit dit programma te borgen kiest het Rijk ervoor de structurele middelen gedurende twee jaar via een decentralisatieuitkering beschikbaar te stellen. Dus van landelijk gefinancierd door ZonMw naar afspraken op lokaal niveau via het gemeentefonds. Dit geeft gemeenten de ruimte voor hun regierol om preventie en curatie te verbinden op lokaal niveau en het maken van afspraken met zorgverzekeraars. Dit sluit aan bij hun taken uit de Wet publieke gezondheid. Wij ontvangen een jaarlijks bedrag van € 106.000 voor de jaren 2013 en 2014. Aantal leerlingen Als gevolg van een toename van het aantal leerlingen speciaal onderwijs neemt onze algemene uitkering toe. De extra vergoeding wordt apart gezet met het oog op de hiermee samenhangende bekostigingsafspraken. Voor 2012 gaat het om een extra bedrag van € 200.000 en voor volgende jaren om € 400.000. Herijking gemeentefonds Via de algemene uitkering uit het gemeentefonds wordt in 2012 ruim € 15 miljard verdeeld. Op dit moment onderzoekt het Rijk de wijze van verdelen van de algemene uitkering. 52


Het gaat hier om een eerste integrale herziening sinds de introductie van het nieuwe verdeelmodel in 1997. De omvang van de algemene uitkering staat in dit traject niet ter discussie: het gaat louter om de verdeelsystematiek. Echter, de herverdeling kan wel leiden tot forse (positieve dan wel negatieve) herverdeeleffecten (maximaal € 15,00 per inwoner per jaar)! De invoering van de nieuwe verdeling is uitgesteld tot op z’n vroegst 2014. Aangezien geen duidelijkheid bestaat over de effecten voor Ede, hebben wij de herijking opgenomen in de risicoparagraaf. Resumerend geven actualisering en de, budgettair neutraal verwerkte, taakmutaties het volgende beeld. Tabel 3 - Gemeentefonds Omschrijving Lenteakkoord Accres jaarschijf 2016 Aanpassing aan CPB raming ontwikkeling bijstandsontvangers Nationaal uitvoeringsprogramma Stimulans VVE Reserveren Stimuland VVE Actualisatie taakmutatie Maatschappelijke opvang Reserveren taakmutatie Maatschappelijke opvang Actualisatie taakmutatie Vrouwenopvang Reserveren taakmutatie Vrouwenopvang Actualisatie taakmutatie Centrum Jeugd en Gezin Reserveren taakmutatie Centrum Jeugd en Gezin Actualisatie taakmutatie Brede impuls combinatiefuncties Reserveren taakmutatie Brede impuls combinatiefuncties Onderuitputting brede impuls combinatiefuncties Zichtbare schakel - DU Reserveren DU Zichtbare schakel Actualisatie aantallen leerlingen Reserveren accres leerlingen Totaal

bedragen x € 1.000 2012 500 N

2013 4.000 N

2014 4.500 N

2015 4.500 N

250 N 170 V 722 V 722 N 285 V 285 N 200 V 200 N 53 V 53 N 137 N 137 V 175 V

500 N 170 V 980 V 980 N 260 V 260 N 200 V 200 N 53 V 53 N 137 N 137 V

500 N 170 V 980 V 980 N 260 V 260 N 200 V 200 N 53 V 53 N 137 N 137 V

500 N 680 N 980 V 980 N 260 V 260 N 200 V 200 N 53 V 53 N 137 N 137 V

106 V 106 N 400 V 400 N 4.330 N

106 V 106 N 400 V 400 N 4.830 N

400 V 400 N 5.680 N

200 V 200 N 405 N

2016 5.000 N 1.000 V 500 N

260 V 260 N 200 V 200 N 53 V 53 N 137 N 137 V

400 V 400 N 4.500 N

3.4.2. ONTWIKKELING GEMEENTEFINANCIËN 3.4.2.1. Wet Houdbare Overheidsfinanciën De Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet HOF) geeft het wettelijke instrumentarium, in nationaal en Europees perspectief, voor het bereiken en vasthouden van houdbare overheidsfinanciën. Het wetvoorstel bepaalt dat niet alleen het Rijk maar ook de decentrale overheden zich moeten houden aan de doelstellingen uit het aangescherpte Stabiliteits- en Groeipact. Dit houdt in dat ook gemeenten, provincies en waterschappen moeten bijdragen aan het beperken van het begrotingstekort van de collectieve sector. In het wetsvoorstel wordt gestuurd op een macronorm voor het EMU-saldo van de medeoverheden gezamenlijk. Door een verschil in boekhoudstelsels van het Rijk en de decentrale overheden wordt zowel het investeren als het gebruik van reserves gezien als een begrotingstekort. Dat werkt negatief door in het EMU-saldo, het landelijke begrotingstekort waar Brussel de regering op aanspreekt. Het in kaart brengen van de effecten van het wetsvoorstel (o.m. op investeringen, schuldpositie en EMU-saldo) en de wijze waarop wij hiermee moeten/kunnen omgaan vraagt nader onderzoek. In 2013 zullen wij u hierover rapporteren. 3.4.2.2. Schatkistbankieren Vanaf volgend jaar “mogen” gemeenten, wanneer er sprake is van een overschot aan liquide middelen, deze alleen nog maar uitzetten bij het Rijk. Dit zgn. schatkistbankieren is ingevoerd met het oog op het terugdringen van de staatsschuld. De rente die het Rijk betaald is gelijk aan de percentages van de eigen staatsleningen. Deze percentages liggen lager dan vergelijkbare percentages bij bijvoorbeeld de BNG. Aangezien wij op dit moment geen overschot aan liquide middelen hebben, heeft dit (nog) geen nadelige effecten. Het aantrekken van middelen (tot nu toe veelal bij de BNG) kan als gevolg hiervan wel duurder uitvallen.


53

3.5.

Decentralisatie en maatregelen Regeerakkoord

De rijksoverheid was voornemens de komende jaren enkele omvangrijke nieuwe taken in het sociaal domein toe te bedelen aan gemeenten. Het betreft: 1. Decentralisatie AWBZ, functie Begeleiding; 2. Wet werken naar vermogen (Wwnv); 3. Decentralisatie Jeugdzorg. Met de overdracht van taken zouden ook substantiële middelen meekomen, zij het met de nodige bezuinigingen daarop. Voor Ede zou het gaan om een vermoedelijk budget van € 75 miljoen. Met de val van het kabinet Rutte is onduidelijk geworden of en zo ja, hoe deze decentralisaties worden doorgezet. 3.5.1. STELPOST DECENTRALISATIE EN REGEERAKKOORD In 2010 is vooruitlopend op de mogelijke gevolgen van de rijksbezuinigingen / het regeerakkoord een stelpost ter hoogte van € 2,3 miljoen opgenomen. Gezien de nog voortdurende onzekerheid en de opnieuw verwachte bezuinigingen van het nieuwe kabinet willen wij deze buffer vooralsnog handhaven. 3.5.2. JEUGDZORG - DECENTRALISATIE Conform het Bestuursakkoord tussen Rijk en gemeenten worden naar verwachting per 2015 de taken van de Jeugdzorg overgeheveld aan de gemeenten. De taken zijn omvangrijk en complex. Met deze transitie van de Jeugdzorg komen ook substantiële middelen mee, zowel voor de financiering van de jeugdzorg als voor de uitvoeringskosten. Op dit moment is nog niet bekend hoe groot het bedrag voor de gemeente Ede zal zijn. Wel is op voorhand door het Rijk hierop een bezuiniging ingeboekt. Voor de invoering van de decentralisatie jeugdzorg ontvangen wij in 2012 en 2013 respectievelijk € 60.000 en € 89.000. Momenteel wordt veel van de transitie Jeugdzorg op regionaal niveau in Food Valley verband voorbereid. Om die reden hebben wij besloten de voor deze ontwikkeling verkregen incidentele transitiemiddelen regionaal te bundelen met de transitiemiddelen van de andere gemeenten en in te zetten op de regionale planvoorbereiding. Ook de financiële consequenties van deze transitie worden zoveel mogelijk (eerst) op regionaal niveau in beeld gebracht. In de aanloop naar 2015 worden in 2012 e.v. op het gebied van Jeugdzorg overigens ook pilots en projecten uitgevoerd, welke ten dele vallen onder het Uitvoeringsprogramma resp. het Regionaal Contract en waar de gemeente deels ook financieel aan bijdraagt bij wijze van cofinanciering. 3.5.3. OMGEVINGSDIENST DE VALLEI (ODDV) Voor de totstandkoming van de OddV worden eenmalige projectkosten gemaakt. In het conceptbedrijfsplan van de OddV (toen nog genoemd: RUD) is daarvoor een bedrag begroot van € 1,4 miljoen. Hiervan komt voor rekening van Ede € 544.000. Via resultaatbestemming bij de jaarrekening 2011 is daarvoor € 259.000 beschikbaar. In afwijking van de Notitie ontwikkeling meerjarenperspectief 2013-2016 verwachten wij dat het restant (€ 285.000) pas nodig is in 2013. Daarnaast is in het conceptbedrijfsplan OddV, op basis van de daarvoor geldende uitgangspunten, becijferd dat de structurele bijdrage van de gezamenlijke partners ca. € 11,7 miljoen beloopt. Daarvan komt € 4,5 miljoen voor rekening van Ede. In de begroting van de gemeente Ede (onderdeel Omgevingsvergunningen) is daarvoor dekking aanwezig tot een bedrag van € 3,0 miljoen. De meerkosten ad € 1,5 miljoen betreffen in beginsel de desintegratie- en frictiekosten, voornamelijk bestaande uit wegvallen van dekkingsmogelijkheden voor formatieve en materiële overhead. Deze kosten drukken niet op de begroting van de OddV; deze komen in principe dus ten laste van de gemeente. Als we verder niets zouden doen betekent dat dus een extra uitgaaf van € 1,5 miljoen. Dat laten we uiteraard niet gebeuren. 54


Voor de overhead geldt dat de OddV veel van deze taken zal gaan inlenen bij de partners, dus ook van Ede, een vorm van “gedwongen winkelnering” is uitgangspunt. Gegeven de omvang van Ede en de kwaliteit van de dienstverlening is het zeer reëel dat de OddV een groot deel van de bestaande overhead weer zal inlenen bij Ede. In het Inrichtingsplan OddV, waar deze maanden druk aan wordt gewerkt, wordt aan de invulling van de overhead expliciet aandacht gegeven. Ook vindt daarin een verdere aanscherping plaats van de ramingen uit het concept-bedrijfsplan. Tevens wordt bezien in hoeverre en in welk tempo deze bedragen kunnen worden terugverdiend. Het behalen van de besparing is sterk afhankelijk van hoe snel we in staat zijn de achterblijvende overhead (desintegratiekosten) te verminderen (bezuinigen) danwel van andere dekking te voorzien. Bij de budgettaire doorrekeningen van het conceptbedrijfsplan OddV is geen rekening gehouden met een potentiële structurele bezuinigingsopgave van € 510.000 als gevolg van de rijkskorting op de Algemene Uitkering uit het gemeentefonds (€ 100 miljoen uit de septembercirculaire 2011). De Stuurgroep heeft de regiegroep verzocht om parallel aan het uitvoeringsplan inzichtelijk te maken hoe hier mee om te gaan, zonder dat dit het proces van het uitvoeringsplan frustreert. Bij de Programmabegroting 2012-2015 is deze efficiencykorting (oplopend tot ruim € 5 ton) van rijkswege vooralsnog ten laste gebracht van het meerjarenperspectief. Zonder de invoering te willen frustreren hebben wij de OddV de opdracht gegeven om aan te geven op welke wijze de genoemde korting kan worden terugverdiend. Tabel 4 - Decentralisatie en maatregelen Regeerakkoord Omschrijving Beschikbare stelpost decentralisatie en regeerakkoord Jeugdzorg - decentralisatie Invoeringskosten Jeugdzorg Reserveren invoeringskosten Jeugdzorg Invoeringskosten Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD) Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD) Taakstelling RUD Aanvullende taakstelling RUD ter dekking van efficiencykorting Beschikbaar houden restant stelpost decentralisatie en regeerakkoord Totaal

3.6.

x € 1.000 2012 300 V

2013 950 V

2014 2.150 V

2015 2.300 V

2016 2.300 V pm

60 V 60 N

89 V 89 N 285 N 1.500 N 1.500 V pm

1.500 N 1.500 V pm

1.500 N 1.500 V pm

1.500 N 1.500 V pm

300 N

665 N

2.150 N

2.300 N

2.300 N

0

0

0

0

0

Ombuigingstaakstellingen

Voortgang ombuigingspakket Convenant ad € 13,5 miljoen In het kader van het Convenant heeft u een pakket aan ombuigingen vastgesteld tot een bedrag van € 13,5 mln. Een overzicht van de voortgang van deze ombuigingen treft u aan als bijlage 2. De ombuigingen liggen tot nu toe nagenoeg op schema. Tegelijkertijd realiseren wij ons dat het de komende tijd wel spannender wordt om deze te realiseren en daarvoor alle zeilen bij moeten zetten. In die gevallen waarin bijsturing nodig is zullen wij met alternatieve maatregelen komen. Wij blijven u hierover zoals afgesproken periodiek rapporteren. Nieuwe taakstelling ombuigingen t.b.v. Structureel meerjarenperspectief Om te komen tot een sluitend meerjarenperspectief en tevens ruimte te maken voor extra uitgaven hebben wij u in de “Notitie ontwikkeling meerjarenperspectief 2013-2016” voorgesteld om een stelpost ombuigingen tot een bedrag van € 6 miljoen op te nemen. Deze is nu ook als zodanig verwerkt. De invulling van deze post wordt betrokken bij het voorstel dat u aanvullend op deze begroting in oktober wordt voorgelegd en integraal betrokken bij de vaststelling van de begroting.


55

3.7.

Uitzetting bestaand/nieuw beleid

Ondanks de zorgen rondom ons meerjarenperspectief blijft er ook behoefte aan ruimte voor aanvullende of nieuwe middelen. Voor een deel vloeit dit voort uit afspraken zoals deze gemaakt zijn met de provincie en de afspraken welke zijn vastgelegd in het Regiocontract. Hierna treft u een overzicht aan van de betrokken voorstellen. Wij tekenen hierbij aan dat wij als college hierover nog geen besluit hebben genomen en betrekken deze voorstellen bij ons voorstel voor de invulling van de ombuigingen. Besluiten over deze ombuigingen kunnen dan ook gevolgen hebben voor deze voorstellen. Een uitgebreidere toelichting op deze posten treft u aan als bijlage 3. Tabel 5 – Overzicht uitzetting beleid

Omschrijving Beschikbare stelpost cofinanciering Regiocontract GSO4 - stadscontract Fietstunnel Veluwse Poort (ongedekt deel € 2,5 miljoen) Kenniscampus Jaarschijf UVV (€ 400 in 20 jaar) Verkeersmaatregelen Otterlo Wegen buitengebied (€ 1,5 miljoen) Cameratoezicht Jeugd in buitengebied Cofinanciering combinatiefuncties (buurtsportcoaches) Uitbreiding kleedkamers DTS Otterlo sportvelden (incl. kapitaallasten) Kunstgrasveld Wekerom LOE Minimabeleid Service in de wijk (vml. Voorwerk) Schuldhulpverlening - formatie WMO - aanbesteding , huishoudhulp en advieskosten Uitbreiding formatie De Medewerker Citymarketing Evenementen organisatie Stadswinkel Totaal

3.8.

bedragen x € 1.000

2013 1.500 V 1.720 N 375 N

2014

2015

pm

pm

pm

25 N

25 N

75 N

pm 70 N 75 N

100 N pm 30 N 25 N 113 N pm 70 N 75 N

55 N 50 N 50 N 250 N

55 N 50 N 50 N

55 N 50 N 50 N

450 N pm 225 N 200 N 50 N

450 N pm 225 N 200 N

450 N pm 225 N 200 N

1.430 N

1.200 N

1.443 N

75 N 93 N

50 N 250 N 120 N 170 N pm 225 N 200 N 50 N 100 N 1.928 N

2016

Resumé meerjarenperspectief

Samenvattend resulteren de geschetste ontwikkelingen in het volgende meerjarenperspectief. Tabel 6 – Overzicht Meerjarenperspectief Omschrijving Stand programmabegroting 2012 - 2015

bedragen x € 1.000 2012 1.850 N

2013 1.457 N

2014 350 N

2015 18 N

2016 18 N

Actualisering meerjarenperspectief (par. 3.3)

430 V

1.301 V

523 V

918 V

958 V

Algemene uitkering (par. 3.4)

405 N

4.330 N

4.830 N

5.680 N

4.500 N

3.000 V

4.000 V

6.000 V

6.000 V

1.825 N

1.486 N

657 N

1.220 V

2.440 V

1.928 N

1.430 N

1.200 N

1.443 N

1.825 N

3.414 N

2.087 N

20 V

997 V

Stelpost voorgenomen ombuigingen (par. 3.6) Stand programmabegroting 2013 - 2016 (par. 3.8) Nieuw beleid (inclusief regiocontract en GSO; par. 3.7) Totaal

56


3.9.

Algemene reserve bodemvoorziening

De resultaten van het meerjarenperspectief worden geëgaliseerd via de Algemene Reserve Bodemvoorziening. Het voorstaande betekent voor de algemene reserve bodemvoorziening: Tabel 7 – Algemene reserve bodemvoorziening Omschrijving Saldo 1 januari (na res.best.) Diverse onttrekkingen Programmabegroting 2013 - 2016 Saldo per 31 december 2% norm Afwijking van bodem

bedragen x € 1.000 2012

2013

2014

2015

2016

19.462 V

17.245 V

12.207 V

8.581 V

8.186 V

392 N

1.624 N

1.539 N

415 N

1.825 N

3.414 N

2.087 N

20 V

997 V

17.245 V

12.207 V

8.581 V

8.186 V

9.183 V

4.500 N

4.500 N

4.500 N

4.500 N

4.500 N

12.745 V

7.707 V

4.081 V

3.686 V

4.683 V

De post diverse onttrekkingen betreft de weerslag van besluitvorming uit eerdere P&C-momenten. De reserve heeft, rekening houdend met de 2% norm een surplus van bijna € 4,7 miljoen. Wij zien deze reserve als buffer voor de onzekerheden welke nog altijd bestaan. De gevolgen van de verschillende decentralisatieoperaties (Wet werken naar Vermogen, AWBZ en Jeugdzorg), herijking gemeentefonds, ontwikkeling woningbouwmarkt, Veluwse Poort en de tegenvallers in de inkomsten van Rijk en provincie zijn op dit moment nog niet te voorzien.

3.10.

Subsidieplafonds

Op diverse beleidsterreinen worden vanuit één budget aan meerdere subsidieaanvragers waarderingssubsidies toegekend. Hierbij bestaat het risico van “open einde financiering”. Via het vaststellen van subsidieplafonds door de gemeenteraad, en het publiceren van deze plafonds met de daarbij behorende verdeelregels, ontstaat de wettelijke basis om subsidieaanvragen af te wijzen als er geen (voldoende) budget meer is (artikel 4:25 Algemene wet bestuursrecht). De Algemene subsidieverordening gemeente Ede (ASV) biedt daarbij de mogelijkheid om subsidieplafonds door de raad te laten vaststellen. Sinds een paar jaar vindt deze vaststelling plaats door de raad voorafgaand aan het komende subsidiejaar via de Programmabegroting en worden de subsidieplafonds vervolgens gepubliceerd.


57

Tabel 8 Subsidieplafonds Beleidsterrein

Onderdeel

Subsidieplafond 2013

Amateurkunst

Amateurkunstactiviteiten Popmuziek

Culturele aangelegenheden

Culturele aangelegenheden

Beeldende kunst

Beeldende kunst en vormgeving**

Cultuurhistorie/Monumentenzorg

Monumentale objecten

Sportactiviteiten

Jeugdsport Gehandicaptensport Sportstimulering Zwemsport

87.800 12.700 15.200 16.700

Jeugdactiviteiten

Vrijetijdsactiviteiten Kindervakantieactiviteiten

47.200 11.200

Vrijwillige hulpdiensten

Vrijwillige hulpdiensten

176.100 16.200 11.200 0 110.000

5.600

Aandachtsgroepen * Aandachtsgroepen * 81.200 * met Aandachtsgroepen worden bedoeld groepen van niet-westerse allochtonen, zoals omschreven in de Kadernota Participatie en integratie 2008 - 2011 “Meetellen en meedoen”. ** verdeling middelen vanaf 2013 via apart raadsbesluit

3.11.

Investeringen

In het kader van het in de leeswijzer toegelichte leantraject (indikken programmabladen) is afgesproken het overzicht voorgenomen investeringen in dit hoofdstuk op te nemen. Tabel 9 - Voorgenomen investeringen Omschrijving

bedragen x € 1.000 Investeringen 2013

Investeringen 2014

Investeringen 2015

Investeringen 2016

Wegen

3.189

0

0

0

Verkeersveiligheid

1.500

2.802

50

0

Parkeren Programma Beheer Openbare Ruimte

0 4.689

0 2.802

105 155

0 0

Huisvestingsvoorzieningen Programma Educatie & Jeugd

4.020 4.020

1.860 1.860

5.515 5.515

966 966

Binnensportaccommodaties

1.175

250

1.220

0

Buitensportaccommodaties Programma Sport

0 1.175

400 650

0 1.220

0 0

Buitengebied, Natuur en Landschap

138

0

0

0

Ontwikkelingsplan Buitengebied

438

0

0

50

Programma Ruimtelijke Ontwikkeling & Wonen Totaal

58

576

0

0

50

10.460

5.312

6.890

1.016


Wegen Kredieten voor het aanleggen/renoveren van wegen. De geplande investeringen betreffen voornamelijk het onderhoud aan de wegen in het buitengebied. Verkeersveiligheid Het betreft alle kredieten die in het kader van de Uitvoeringsplannen Verkeer zijn opgevraagd. Huisvestingsvoorzieningen Deze investeringen hebben betrekking op nieuw-/verbouw en inrichting van scholen. Binnensportaccommodaties Deze investeringen hebben betrekking op nieuw-/verbouw en inrichting van gymzalen.


59

4.

Paragrafen

4.1.

Weerstandsvermogen

4.1.1. INLEIDING In deze paragraaf worden de ontwikkelingen op het gebied van risicomanagement geschetst. Bovendien wordt ingegaan op de risicoprofielen. Dit betreft zowel het totale risicoprofiel voor de gemeente Ede, als de afzonderlijke risicoprofielen voor de algemene dienst en grondexploitaties. 4.1.2. KADERSTELLING Het kader voor risicomanagement is te vinden in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Op basis hiervan is de Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen uitgewerkt. Deze nota is door uw Raad in februari 2008 vastgesteld. 4.1.3. BELEID Het beleid is gericht op samenhang in het sturen op risico’s en het transparant maken hiervan. Dit vereist het inventariseren/beoordelen van risico’s en het treffen van beheersmaatregelen. De doorontwikkeling van risicomanagement is een speerpunt komend jaar. Belangrijke onderwerpen hierbij zijn het verder borgen van risicomanagement binnen de organisatie, het aanscherpen van het risicoprofiel en het uitvoeren van risicoscans op privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties waarin de gemeente een bestuurlijk en/of financieel belang heeft. Een ander onderwerp dat centraal staat is de ontwikkeling van stresstests en scenario-analyses. Mede op basis van de hierboven genoemde onderwerpen wordt komend jaar de Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen geactualiseerd. De voortgang in de doorontwikkeling van risicomanagement wordt periodiek afgestemd met de raadswerkgroep. Acties 1. 2.

Het borgen van risicomanagement en aanscherpen van het risicoprofiel. Het uitvoeren van risicoscans op privaat- of publiekrechtelijke organisaties waarin de gemeente een bestuurlijk en/of financieel belang heeft. 3. Het ontwikkelen van stresstests en scenario-analyses. 4. Het actualiseren van de Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen. 4.1.4. ONTWIKKELINGEN In deze subparagraaf worden allereerst algemene ontwikkelingen op het gebied van risicomanagement geschetst. Een volgende stap is het toelichten van de ratio van het weerstandsvermogen, de benodigde- en beschikbare weerstandscapaciteit. De nadruk ligt hierbij op de algemene dienst, omdat informatie over risico’s van grondexploitaties al is opgenomen in de paragraaf Grondbeleid en de MPG-lite. 4.1.4.1. Algemene ontwikkelingen De tendens is dat het risicoprofiel van gemeenten toeneemt door ontwikkelingen buiten de organisatie. Hierbij gaat het om zaken als: overheveling van taken door de rijksoverheid, economische crisis, samenwerking met derden en digitalisering. Het nauwlettend volgen van deze ontwikkelingen en inspelen op specifieke risico’s is meer dan ooit noodzaak. 4.1.4.2. Ratio weerstandsvermogen Bij het berekenen van de ratio van het weerstandsvermogen worden de beschikbare- en benodigde weerstandscapaciteit tegen elkaar afgezet. De ratio die hierbij ontstaat, geeft inzicht in de mate waarin we in staat zijn om onze risico’s af te dekken met de beschikbare middelen. Dit vindt plaats door de berekende ratio te waarderen. In de volgende tabel geven wij u inzicht in de ratio’s van de algemene dienst en grondzaken, zowel afzonderlijk als integraal.

60


Tabel 10 - Ratio’s weerstandsvermogen Ratio Weerstandsvermogen

Beschikbare weerstandscap. Benodigde weerstandscap. Score waardering

Integraal

Algemene dienst

€ 54.521.000 € 56.300.125

= 0,97

matig

€ 47.113.000 € 34.415.910

Grondexploitaties

= 1,37

voldoende

€ 7.408.000 € 28.028.814

= 0,26

ruim onvoldoende

In vergelijking met maart 2012 (Programmrekening 2011) is de ratio van het weerstandsvermogen op alle niveaus gedaald. De oorzaak hiervan ligt in een daling van de beschikbare weerstandscapaciteit en een stijging van de benodigde weerstandscapaciteit. De daling van de beschikbare weerstandscapaciteit vloeit voort uit een lagere stand van de bedrijfsmiddelen en Preserves en een lagere winstverwachting van grondexploitaties. De toename van de benodigde weerstandscapaciteit wordt veroorzaakt door hogere risico’s voor de algemene dienst. De verwachte ontwikkelingen met betrekking tot het gemeentefonds en de reserve bovenwijkse voorzieningen spelen hierbij een belangrijke rol. Grafiek 2 - Ontwikkeling ratio weerstandsvermogen

Ratio weerstandsvermogen 3,50

3,00

waarde ratio

2,50

Integraal Algemene Dienst

2,00

Grondexploitaties Ondergrens 0,80 Bovengrens 2,00

1,50

1,00

0,50

0,00

mrt-10

sep-10

mrt-11

sep-11

mrt-12

sep-12

Tijd

4.1.4.3. Benodigde weerstandscapaciteit algemene dienst De identificatie en waardering (kans van optreden en financiële impact) van de risico’s van de algemene dienst staat in deze subparagraaf centraal. De totale financiële omvang van de top twaalf risico’s is € 51.190.000. Het totaal van alle risico’s bedraagt € 95.302.364. Bij de Programmarekening 2011 was dit laatste cijfer € 79.077.931. Het totale risicobedrag is hiermee gestegen met € 16.224.433 (+ 21%). De verwachte ontwikkelingen met betrekking tot het gemeentefonds en de reserve bovenwijkse voorzieningen spelen een belangrijke rol bij de toename van het totale risicobedrag. Het risicobedrag bij onvoorziene fluctuaties in de uitkering van het gemeentefonds is fors naar boven bijgesteld. Dit heeft plaatsgevonden op basis van de rode lijn in de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen op het punt van het gemeentefonds. Omdat er sprake is van een structureel risico is hierbij een factor van 2,5 gehanteerd. De waardering van het risico inzake bovenwijkse voorzieningen is gebaseerd op de actuele stand van de businesscase Veluwse Poort.


61

In onderstaande tabel zijn de twaalf grootste risico’s weergegeven. De waardering van deze risico’s bij de Jaarrekening 2011 staat tussen haakjes. Nr.

Risico/Maatregel

1. (8)

Onvoorziene fluctuaties in de uitkering De uitkering uit het van het gemeentefonds gemeentefonds loopt fors (regeerakkoord)/ open-einde regelingen terug.

2. (-)

3. (1)

4. (2)

5. (4)

Maatregel: inzetten marktconsultatie. Verhoging bijdragen derden. Permar heeft een groot verschil in benodigde- en beschikbare weerstandscapaciteit.

7. (5)

8. (6)

9. (-)

10. (-)

11. (-) 62

Kans Fin. gevolg

Risicoscore

70% max. € 15.000.000

Maatregel: risico is onbeïnvloedbaar. Maatregelen ontbreken vooralsnog. Stortingen in de reserve bovenwijkse Onvoldoende middelen in de 70% Max. € 10.000.000 voorzieningen vinden later dan gepland reserve om de c.q. niet (volledig) plaats. voorzieningen (tijdig) te realiseren. Maatregel: sturing op moment van bijdragen voor bovenwijkse voorzieningen. Fasering van het project. Aanvullende gemeentelijke De uitkering uit het 90% max. € 6.000.000 bezuinigingen als gevolg van gemeentefonds loopt fors Lenteakkoord Rijk 2012. terug. Maatregel: gevolgen verwerken in het meerjarenperspectief. De gebiedsexploitatie van de stationsomgeving levert minder opbrengsten op dan gepland.

6. (3)

Gevolgen

Maatregel: risico is onbeïnvloedbaar. Maatregelen ontbreken vooralsnog. Aangeschafte en geïmplementeerde

20

25

Het ontstaan van een tekort 70% max. € 5.000.000 in het project Spoorzone.

20

De gemeente Ede wordt (deels) aangesproken op een negatief exploitatiesaldo.

90% max. € 3.240.000

25

60% max. € 3.750.000

20

50% max. € 2.000.000

12

50% max. € 2.000.000

12

70% max € 1.200.000

16

50% max. € 1.000.000

9

50% max. € 1.000.000

9

Maatregel: herstructurering is in projectvorm opgepakt in regioverband. Door de invoering van de Wet Werken Het risico dat er naar Vermogen ontstaat een verschil onvoldoende financiering is tussen budget en verplichtingen. om het participatiebeleid (nieuwe stijl) uit te voeren. Maatregel: gevolgen betrekken bij Perspectiefnota. Aan Cinemec verstrekte lening wordt Opbrengst verkoop panden niet tijdig afgelost. is lager dan restant van de lening. Maatregel: onderhandelingen met betrokken partijen lopen. Structuurvisies voor delen van het Geen mogelijkheden voor gemeentelijk grondgebied ontbreken. kostenverhaal van bovenplanse verevening, Maatregel: het opleveren van omdat de verplichte structuurvisies op basis van structuurvisie ontbreekt. prioriteitstelling (planning 2013). Verhoging van de werkgeversbijdrage Hogere pensioenpremies voor pensioenen. voor de werkgever. Maatregel: risico is onbeïnvloedbaar. Maatregelen ontbreken vooralsnog. Herverdelen van uitkeringen uit het gemeentefonds.

20

De uitkering uit het gemeentefonds loopt fors terug.

De uitvoering van taken en


Nr.

12. (-)

Risico/Maatregel

Gevolgen

software voldoet niet aan de eisen.

het nemen van besluiten voldoen niet (kwantitatief en kwalitatief),

Kans Fin. gevolg

Risicoscore

Maatregel: gemeentebreed hanteren van een Selectieleidraad Software. Inrichten van accountmanagement binnen de afdeling I&A. Herijken van de inzet en uitvoeringsAls gevolg van langlopende 50% max. € 1.000.000 vorm van participatievoorzieningen door verplichtingen (vaste bezuinigingen op het participatiebudget. dienstverbanden) bestaat er een verhoogde kans op Maatregel: beoordelen van de frictiekosten. gevolgen van de invoering van nieuwe wetgeving (incl. herstructurering Wsw). Op basis hiervan P&O-maatregelen treffen.

9

Ten opzichte van de Programmarekening 2011 zijn er vijf risico’s nieuw in deze top twaalf. Dit betreft risico’s die al bekend waren. Op basis van bijgestelde waarderingen zijn deze risico’s nu in de top twaalf terecht gekomen. De vijf risico’s die uit de top twaalf verdwenen zijn, in vergelijking met Programmarekening 2011, worden hieronder toegelicht. De notering bij de rekening 2011 staat tussen haakjes. Hogere aankoopkosten pand Exposeum en tegenvallende subsidieopbrengst (7) Het financiële gevolg van het risico is naar beneden bijgesteld door een ontvangen subsidie. Het niet tijdig kunnen starten met de werkzaamheden van de Parklaan (9) Afspraken met Rijkswaterstaat zijn definitief. Slechts de onderdoorgang van de A12 nabij Hoekelum wordt door Rijkswaterstaat uitgevoerd. Hierdoor is het risico van vertraging van bestemmingsplanprocedures met financiële gevolgen vervallen. Kunstgras velden zijn niet geactiveerd en met incidentele middelen aangeschaft (10) Door de vorming en voeding van een reserve kapitaallasten is zowel de financiële impact als de kans van optreden van het risico naar beneden bijgesteld. Middelen voor Welzijns- en ontmoetingsfunctie Veluwse Poort ontbreken (11) In de Perspectiefnota 2012-2015 is een structurele subsidie opgenomen voor het buurthuis op het ENKA-terrein. De noodzakelijke investeringen zijn hiermee afgedekt. Ten aanzien van de kazerneterreinen is nog geen besluit genomen over een welzijns- en ontmoetingsfunctie. In afwachting hiervan zijn er momenteel geen financiële gevolgen aan dit risico gekoppeld. Sterke toename van aanvragen voor aanvullende inkomensvoorzienigen (12) Op basis van recente halfjaarcijfers is zowel de financiële impact als de kans van optreden van het risico naar beneden bijgesteld. 4.1.4.4. Benodigde weerstandscapaciteit grondzaken Voor de identificatie en waardering (kans van optreden en financiële impact) van de risico’s van grondzaken verwijzen wij u kortheidshalve naar de MPG lite (bijlage 9) en de paragaaf grondbeleid (par. 4.8). Hierin geven wij aan dat vooral de onzekerheden rondom de mogelijkheden om de voorgenomen woningproductie de komende jaren te halen de komende tijd om scherpen monitor vraagt en het risicoprofiel gaat bepalen. 4.1.4.5. Benodigde weerstandscapaciteit De geïdentificeerde risico’s zullen zich niet allemaal tegelijkertijd en in maximale omvang voordoen. Als gevolg hiervan is de benodigde weerstandscapaciteit veel lager dan het totaal van alle risico’s. Via Monte Carlo-simulatie kan berekend worden wat de benodigde weerstandscapaciteit is bij een gekozen zekerheidspercentage. Zoals afgesproken met de raadswerkgroep wordt hierbij met een zekerheidspercentage van 90% gewerkt. Tabel 11 - Risicobedrag en benodigde weerstandscapaciteit Programmabegroting 2013 – 2016

63

Totaal risicobedrag Benodigde weerstandscapaciteit (90% zekerheid)

Integraal

Algemene dienst

Grondexploitaties

€ 206.579.450 € 56.300.125

€ 95.302.364 € 34.415.910

€ 111.277.086 € 28.028.814

In vergelijking met de Programmarekening 2011 is de benodigde weerstandscapaciteit toegenomen met € 8,7 miljoen. Oorzaak is de toename van het risicobedrag voor de algemene dienst. 4.1.4.6. Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit de eenmalig vrij in te zetten middelen die gebruikt kunnen worden om eventueel optredende risico’s af te dekken. De omvang van de beschikbare weerstandscapaciteit is weergegeven in de volgende tabel: Tabel 12 - Berekening beschikbare weerstandscapaciteit (totaal)


Maart 2012 Rekening 2011 Onvoorzien

September 2012 Begroting 2013

100

100

Algemene reserve

18.659

17.220

Overige algemene reserves

18.047

17.954

Bedrijfsmiddelen en P-reserves

15.680

11.839

p.m.

p.m.

Stille reserves Bedrijfsreserve grondzaken

-

-

Winstverwachting grondexploitaties

12.973

7.408

Totale weerstandscapaciteit

65.460

54.521

Tot de beschikbare weerstandscapaciteit voor de algemene dienst worden gerekend: onvoorzien, algemene reserve, overige algemene reserves, bedrijfsmiddelen en P-reserves en stille reserves. Voor grondexploitaties geldt dat de beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit de bedrijfsreserve grondzaken en de winstverwachting grondexploitaties voor de komende vier jaar (2013 t/m 2016). De afname van de beschikbare weerstandscapaciteit wordt met name veroorzaakt door de bedrijfsmiddelen en P-reserves en de winstverwachting grondexploitaties. Bij de bedrijfsmiddelen en P-reserves wordt de daling, naast het oplossen van P-knelpunten, o.a. veroorzaakt door het oormerken van gelden voor: Ede Beter, website, Ede 2025, Het Nieuwe Werken, Veiligheidshuis en Content Management Organisatie. De daling van de winstverwachting grondexploitaties komt voort uit het wijzigen van het tijdvak dat gebruikt wordt voor de berekening. Bij de Jaarrekening 2011 was dat de periode 2012 t/m 2015 en nu 2013 t/m 2016. Het jaar 2012 met een verwacht positief resultaat van ruim € 4 miljoen is weggevallen en het jaar 2016 met een verwacht resultaat van € 1 miljoen negatief is hiervoor in de plaats gekomen.

64


4.2.

Lokale heffingen

4.2.1. INLEIDING In de paragraaf lokale heffingen wordt kort ingegaan op de ontwikkeling van de verschillende belastingen en heffingen in 2013. 4.2.2. KADERSTELLING Het wettelijke kader voor lokale heffingen is te vinden in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en de Nota Lokale Heffingen (2005). 4.2.3. ONTWIKKELINGEN De belastingen en heffingen ontwikkelen zich in 2013 als volgt: Tabel 13 - Overzicht van een aantal belangrijke belastingen en heffingen Omschrijving

Onroerendezaakbelastingen Afvalstoffenheffing

Geraamde opbrengst 2012 zonder verhoging


19.704

Opbrengst tariefstijgingen 2013 anders dan inflatie 400

Opbrengst tariefstijgingen 2013 van 1,5% inflatie 296

Geraamde opbrengst 2013 inclusief verhoging 20.400

9.300

100

0

9.400

10.282

133

0

10.415

Leges omgevingsvergunningen

3.205

-47

47

3.205

Parkeergelden

1.120

-25

75

1.170

Leges Burger- en Bestuurszaken

1.051

-30

15

1.036

Rioolheffing

Kosten kwijtschelding

433

418

4.2.3.1. Onroerendezaakbelasting Opbrengst 2013 anders dan inflatie Uit de actualisatie 2012 en meerjarenperspectief (hoofdstuk 3.3) blijkt een significant voordeel van areaal en een gerealiseerde kwaliteitsslag in het kader van het project Binnengemeentelijke Gebruik BAG. Hier staat een stijging van de kosten van leegstand tegenover. Ook de algemene uitkering gaat door de hogere inkomsten wellicht iets afnemen. Per saldo wordt een structureel voordeel verwacht van € 400.000. Waardeontwikkeling Jaarlijks wordt een nieuwe WOZ-waarde vastgesteld. Daarom worden de tarieven ieder jaar gecorrigeerd voor de gemiddelde waardeontwikkelingen, waarbij een waardestijging wordt gecompenseerd door een daling van het tarief en omgekeerd. De opbrengst is hierdoor, los van inflatoire correcties en areaal, ieder jaar hetzelfde. In tegenstelling tot voorgaande jaren willen we de systematiek iets aanpassen. Op dit moment (mei 2012) zijn de werkelijke percentages van de waardeontwikkeling in 2011 bekend. Deze percentages zijn afgezet tegen de percentages 2011, zoals die in het huidige tarief zijn toegepast. De verschillen worden verrekend in het tarief 2013. De geprognosticeerde cijfers voor 2012 worden niet aangepast, we wachten opnieuw de feitelijke cijfers over 2012 af. Met deze gewijzigde systematiek, zijn we in staat de tariefstelling nauwkeuriger te bepalen. Dit voorkomt dat we meerdere keren aannames in waardeontwikkelingen moeten bijstellen. Tabel 14 - Geactualiseerde waardeontwikkeling 2011

Woningen Niet woningen


Verwachten waardeontwikkeling 2011 (tarief 2012) -/- 5,30 %

Werkelijke waardeontwikkeling 2011

Verschil 2011

-/-5,59 %

-/-0,29 %

-/- 3,30 %

-/- 3,98 %

-/- 0,68 %

65

Tabel 15 - Tariefsbepaling en -ontwikkeling 2013 Tarief 2012

Woningen (eigenaren)

0,0995 %

Verrekening werkelijke waardeontwikkeling 2011 -/- 0,29 %

Prognose waardeontwikkeling 2013 -/- 4,20 %

Inflatie

Tarief 2013

1,50 %

0,1057%

Niet-woningen (eigenaren)

0,1711 %

-/-0,68 %

-/- 3,00 %

1,50 %

0,1803%

Niet-woningen (gebruikers)

0,1367 %

-/- 0,68 %

-/- 3,00 %

1,50 %

0,1440%

4.2.3.2. Afvalstoffenheffing Het tarief voor de afvalstoffenheffing is per 1 januari 2012, gelet op de omvang van de reserve en de verwachte daling in de kosten van afvalverwerking, structureel verlaagd en als volgt vastgesteld: eenpersoonshuishoudens € 192,96 en meerpersoonshuishoudens € 234,36. De jaarlijks lagere opbrengst afvalstoffenheffing van ongeveer € 700.000 wordt opgevangen binnen de jaarlijkse exploitatie en door onderuitputting van de egalisatiereserve Afval. Gezien de geschetste ontwikkelingen en de omvang van de egalisatiereserve Afval (per 1-1-2013 geraamd op € 2,4 miljoen.) stellen wij u voor de tarieven voor 2013 te handhaven en geen inflatiecorrectie toe te passen. Tabel 16 - Overzicht product afval Kostendekkendheid van de afvalopbrengsten


Begroting 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Totaal kosten

10.435 N

10.816 N

10.866 N

10.916 N

10.966 N

Totaal opbrengsten Onttrekking aan egalisatiereserve afval

10.250 V 185 V

10.350 V 466 V

10.350 V 516 V

10.350 V 566 V

10.350 V 616 V

4.2.3.3. Rioolheffing Vanaf 2013 is het nieuwe Waterplan de basis voor de rioolheffing. Dit plan is opgesteld met de uitgangspunten: kostendekkend en lastenverlagend. De ontwikkeling van de rioolheffing is zodanig opgebouwd dat kostendekkend gewerkt wordt en de voorziening over de periode 2013-2050 positief blijft. Wij stellen u voor de tarieven voor 2013 te handhaven en geen inflatiecorrectie toe te passen. Door technologische ontwikkelingen is het mogelijk dat de vervangingsopgave op een andere wijze ingevuld kan worden (relinenen). Daarnaast wordt de vervangingsopgave beschouwd over de periode tot en met 2050 (was 2040). Door rekening te houden met een langere termijn en het inzetten van relinenen zijn aanzienlijk minder middelen nodig dan voorheen geraamd. Tabel 17 - Overzicht product Riolering 2013


Kostendekkendheid

Totaal

Totaal kosten

12.504

Totaal opbrengsten

11.957

Voorziening IGW-Rioolaanleg en –beheer

-547

4.2.3.4. Leges omgevingsvergunningen De invoering van de omgevingsvergunning heeft geleid tot minder regels. In de meeste gevallen worden afhandelingstermijnen hierdoor korter. De mogelijkheden voor het digitaal indienen van aanvragen zijn verruimd en de regeling voor vergunningvrij bouwen is uitgebreid. De heffing van leges sluit aan bij het model van de VNG. In 2013 gaat de Omgevingsdienst De Vallei (OddV) van start. Naar verwachting is dat van invloed op de hoogte van de legesinkomsten.

66


Vooralsnog kan voor de ontwikkeling van de leges voor 2013 volstaan worden met toepassing van de gebruikelijke inflatiecorrectie. Daarbij gaan we er van uit dat voor dekking van mogelijke tegenvallers nog een beroep gedaan kan worden op de Reserve Omgevingsvergunningen (per 11-2013 geraamd op € 200.000). 4.2.3.5. Parkeertarieven Het parkeerproduct is een zelffinancierend product. Dit houdt in dat eventuele positieve of negatieve resultaten verrekend worden met de egalisatiereserve parkeren en niet ten laste komen van de algemene dienst. Eventuele resultaten kunnen in de toekomst aangewend worden bij investeringen in parkeervoorzieningen in en rond het centrum. In de tariefontwikkeling die u heeft vastgelegd in de Programmabegroting 2007 - 2010 (op basis van de nota 'Kaders voor het parkeerbeleid Ede Centrum’) en bevestigd in de nota Parkeerbeleid 2007 is het volgende opgenomen: Tabel 18 - Ontwikkeling parkeertarief Jaar

bedragen x € 1 Tarief

2012

1,50

2013

1,60

2014

1,60

2015 t/m 2020

inflatiecorrectie

Op basis hiervan wordt voorgesteld het parkeertarief voor 2013 te verhogen met € 0,10 per uur. Het positieve effect hiervan op de parkeeropbrengsten, wordt deels teniet gedaan door het definitief wegvallen van de parkeeropbrengsten aan de Halte en de verhoging van de BTW naar 21%. 4.2.3.6. Toeristen- en forensenbelasting De toeristen- en forensenbelasting worden periodiek verhoogd met inflatiecorrectie. De tarieven worden voor het eerst in vijf jaar verhoogd. Aangezien communicatie over de tarieven gewenst is in het voorjaar, willen wij het in de Programmabegroting 2012-2015 genoemde percentage van 2,5% toepassen voor de tarieven 2013. Deze systematiek willen wij volgen in de komende jaren. In de begroting is in de stelpost tarieven al gerekend met een tariefsverhoging. De aanslagen forensenbelasting mogen pas worden opgelegd na afloop van het kalenderjaar. Op basis van de opbrengsten in de afgelopen jaren en de ontwikkeling van het aantal belastbare objecten verwachten wij in 2012 al een tekort van € 50.000. Het aantal belastbare objecten daalt, omdat steeds meer vaste huurders op recreatieparken zich inschrijven op het park. Voor inwoners van Ede kan namelijk geen toeristen- of forensenbelasting worden geheven. 4.2.3.7. Kostendekkendheid tarieven Vorig jaar hebben wij u gemeld te streven naar het transparanter maken van de kostenonderbouwing van gemeentelijke heffingen. Onderwerp van gesprek blijft de vraag welke kosten je mag toerekenen aan producten en diensten, maar ook welke niet. Momenteel is de organisatie fors aan het veranderen, is er een besluit genomen over de toerekening van apparaatskosten en maken we een verbeterd rekeningschema voor 2013. Dit alles heeft effecten op de begrote kosten in 2013 en dus ook op de onderbouwing van tarieven. Om deze redenen is dit proces weliswaar vertraagd, maar uitgangspunt is nog steeds een transparante kostenonderbouwing op te leveren.


67

4.3.

Onderhoud Kapitaalgoederen

4.3.1. INLEIDING Als gemeente beschikken we over veel kapitaalgoederen op het gebied van infrastructuur (wegen, water, riolering en civiele kunstwerken), voorzieningen (groen, verlichting, sportfaciliteiten, speelvoorzieningen, straatmeubilair e.d.) en gebouwen. Ten aanzien van deze kapitaalgoederen is er de verplichting te zorgen voor onderhoud en/of beheer. 4.3.2. KADERSTELLING Het wettelijk kader voor onderhoud en/of beheer van kapitaalgoederen is te vinden in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Een uitwerking is te vinden in de ‘Nota Onderhoud Kapitaalgoederen’, vastgesteld door uw Raad in oktober 2009, en de onderliggende beleids- en onderhoudsplannen. 4.3.3. BELEID De algemene beleidslijn ten aanzien van onderhoud van kapitaalgoederen is dat dit van voldoende tot goed niveau moet zijn. In de onderliggende, door u vastgestelde, plannen worden zowel de beleidsintenties (w.o. spreiding van voorzieningen) als het onderhoudsniveau nader uitgewerkt. 4.3.4. ONTWIKKELINGEN Verdiepingsonderzoek vervanging kapitaalgoederen Omdat nog niet voor alle kapitaalgoederen de (financiering van de) vervanging eenduidig is geregeld, is in samenspraak met de Raadswerkgroep Programmabegroting onderzocht op welke wijze dit wel kan gebeuren. Hiertoe zijn de beschikbare en benodigde vervangingsbudgetten in kaart gebracht. Vooruitlopend op de uitkomsten van dit onderzoek is een reserve kapitaallasten gevormd, die gevoed wordt met de jaarlijkse vrijval van kapitaallasten voor zover deze al niet aan andere reserves worden toegevoegd. Bij de instelling van de reserve kapitaallasten is afgesproken dat waar mogelijk bij de jaarrekening (resultaatbestemmingsvoorstellen) een voorstel tot dotatie wordt gedaan, dit om het meerjarenperspectief zo min mogelijk te belasten. De uitkomst van een verdiepingsonderzoek is dat het probleem ten aanzien van de vervanging van kapitaalgoederen beheersbaar lijkt, ondanks dat niet voor alle onderdelen vervanging is voorzien in de begroting. Het is beheersbaar omdat bijvoorbeeld vervanging niet aan de orde is of de vervanging op een andere manier wordt voorzien/gedekt. Een tweetal onderwerpen vraagt specifieker aandacht, namelijk kunstgrasvelden en wegen. In het sociaal domein speelt vooral de vervanging van kunstgrasvelden. Tot en met 2016 staan twee kunstgrasvelden in de planning, met een geschatte investering van elk € 200.000. Voor wat betreft onderhoud en vervanging van asfaltwegen in zowel buiten- als stedelijk gebied, schieten de budgetten tekort. Ten aanzien van de wegen in het buitengebied loopt inmiddels een forse inhaalslag. Hiervoor is een investeringskrediet van in totaal € 12 miljoen beschikbaar in de periode 2011 tot en met 2015. Mede onder druk van de budgettaire beperkingen, wordt de noodzaak tot het zoeken van creatieve oplossingen steeds groter. In deze zoektocht naar opties om het probleem van onvoldoende vervangingsbudgetten op te lossen, kan o.a. worden gedacht aan inzet van en/of combinatie met overige budgetten openbare ruimte (riolering, reiniging, water, overig). In het uiterste geval moeten concessies aan de kwaliteit van specifieke wegen worden gedaan. Uiteraard is ook de uitkomst van de discussie over de ombuigingen van invloed op dit onderwerp. De omvang van de al eerder genoemde reserve kapitaallasten was eind 2011 bijna € 1 miljoen. Met de dotatie van vrijval kapitaallasten loopt de stand van deze reserve op tot € 2,8 miljoen in 2016. Uitgaven ten laste van deze reserve zijn vrijwel nog niet geprognosticeerd. De omvang van de reserve is echter nog te beperkt om ook op de langere termijn te kunnen voorzien in de dekking van alle kosten. Daarbij komt, gezien het financieel perspectief, dat de genoemde optie om jaarlijks uit het rekeningresultaat te doteren aan de reserve kapitaallasten onder druk staat. 68


In aanvulling op de financiering vanuit de reserve kapitaallasten kan ook gedacht worden aan alternatieven. Wij realiseren ons dat in het kader van de ombuigingsdiscussie dit onderwerp, en ook het onderhoud zelf, volop aan discussie en afweging onderhevig zal zijn. Wij zullen de methodiek en verschillende opties de komende maanden, zoals afgesproken, bespreken in de raadswerkgroep. Vandalismebestrijding Bij de Meerjarenbeleidsvisie 2011-2014 is besloten om de voorziening vandalismebestrijding op te heffen en de afwijking op het jaarlijks beschikbare budget af te wikkelen via het rekeningresultaat. In 2012 is deze voorziening opgeheven. Onderwijsgebouwen Het buitenonderhoud van schoolgebouwen wordt mogelijk per 1 januari 2014 gedecentraliseerd naar de schoolbesturen. Het Ministerie van OCW is bezig met de voorbereidingen van een wetsvoorstel, waarmee de minister begin 2013 naar buiten wil komen. Het is nog onbekend welk bedrag aan de algemene uitkering zal worden onttrokken en hoe zich dat verhoudt tot ons onderhoudsbudget. Het risico dat de onttrekking aan de algemene uitkering hoger zal zijn dan het huidige onderhoudsbudget is onderkend en opgenomen in ons risicobeheersingssysteem. Acties 1. 2.

Actualiseren meerjarenonderhoudsplanning schoolgebouwen. Voorstel in overleg met raadswerkgroep methodiek onderhoud kapitaalgoederen

Door een structurele bezuiniging van € 500.000 op het huisvestingsbudget voor primair en voortgezet onderwijs, is het schema van vervanging/renovatie rond het veertigste gebruiksjaar losgelaten. De gevolgen van deze beleidswijziging voor de onderhoudsplanning worden in 2013 in beeld gebracht. Resultaten In deze tabel vindt u een resumé van alle voorzieningen en reserves, die een één op één relatie hebben met het onderhoud van de kapitaalgoederen. Tabel 19 - Voorzieningen en reserves in relatie tot onderhoud kapitaalgoederen


Meerjarenprognose 2012 - 2016 Realisatie 2011

2012

2013

2014

2015

2016

1.782

711

986

1.411

1.135

1.893

105

0

0

0

0

0

Voorziening onderhoud binnensportaccommodaties

52

62

77

78

84

89

Voorziening onderhoud buitensportaccommodaties

Stand per 31-12 Voorziening huisvesting primair en voortgezet onderwijs Voorziening vandalismebestrijding

354

371

191

249

232

238

Voorziening onderhoud beeldende kunst

80

91

35

35

30

23

Voorziening onderhoud Openluchttheater

1

1

1

1

1

1

Voorziening onderhoud acc. kinderdagopvang

49

52

47

49

52

53

Voorziening onderhoud sociaal cultureel werk

296

195

57

102

119

6

14

14

14

14

14

14

Onderhoudsvoorziening De Essenburg Voorziening Begraven Voorziening IGW –rioolaanleg en – beheer Reserve straatverlichting Reserve groot onderhoud wegen Onderhoudsvoorziening overige gebouwen ROB Voorziening onderhoud brandweergarages Voorziening onderhoud raadhuis Totaal


-98

-78

86

106

126

146

20.466

17.776

17.768

17.530

17.675

17.142

802

802

946

1.082

844

541

2.843

1.433

1.243

1.143

1.043

943

457 201

274

259

233

191

224

229

256

284

312

339

1.999

2.495

3.024

3.583

4.149

4.739

29.403

24.428

24.990

25.900

26.007

26.391

69

4.4.

Financieringen (Treasuryparagraaf)

4.4.1. INLEIDING In deze paragraaf wordt ingegaan op het risicobeheer van de financieringsportefeuille. Dit betreft het besturen, beheersen, verantwoorden over en het toezicht houden op de geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. 4.4.2. KADERSTELLING Het wettelijke kader voor het risicobeheer is te vinden in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en de Wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO, artikel 4). Een nadere uitwerking is te vinden in het Treasurystatuut, vastgesteld door uw Raad in december 2009. 4.4.3. BELEID Het Treasurystatuut bevat de vastlegging van de structuur, inrichting en het beleid van het risicobeheer. Meer concreet gaat het om financiering van het beleid tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden, het te allen tijde zorgen voor voldoende liquide middelen, het goed beleggen van tijdelijke overschotten en het daarbij afdekken van met name rente- en kredietrisico’s. De uitvoering van het beleid is opgedragen aan de Treasurycommissie. Op de naleving van de voorwaarden van het Treasurystatuut vinden periodiek controles plaats. 4.4.4. ONTWIKKELINGEN De kredietcrisis maakt het uitspreken van verwachtingen over de renteontwikkeling erg lastig. Vooralsnog gaan wij uit van een rentepercentage voor kort vermogen van 1,0 % en voor lang vermogen van 2,5 % in 2013. In het Treasurystatuut is vastgelegd dat onze bankrelaties en hun condities iedere vier jaar beoordeeld worden. Hiertoe dienen wij Europees aan te besteden. Door de kredietcrisis achten wij bij een beoordeling de kans op nadelen groter dan die op voordelen en stellen dit daarom uit. 4.4.5. FINANCIERINGSBEHOEFTE Voor de bepaling van het financieringstekort c.q. – overschot worden de in de tabel opgenomen onderdelen tegen elkaar afgezet: Tabel 20 - Bepalen financieringstekort/-overschotbedragen Financieringstekort/-overschot

2013

2014

2015

2016

Te financieren (rest)boekwaarden investeringen

516

497

488

488

-/- Aangetrokken geldleningen *

232

270

259

245

-/- Reserves en voorzieningen

198

190

179

160

2

2

2

2

-/- Belegd kapitaal -/- Door derden belegde gelden Financieringstekort

per 01-01

x € 1.000.000

1

1

1

1

83

34

46

80

In bovenstaande tabel is de financiering van het project Veluwse Poort buiten beschouwing gelaten. Interne afspraken liggen hieraan ten grondslag. Lasten en/of baten met betrekking tot financiering van Veluwse Poort zijn voor eigen rekening en risico van het project. Voor het afdekken van het berekende financieringstekort kunnen korte en/of langlopende geldleningen worden afgesloten. Voor korte financiering (tot één jaar) geldt, op basis van de Wet FIDO, als norm de kasgeldlimiet: een maximum van 8,5% van de jaarbegroting. Voor 2013 komt dit neer € 256 miljoen. x 8,5% = € 22 miljoen. Het maximale bedrag van € 83 miljoen is exclusief een bedrag van € 40 miljoen voor de woningcorporaties Woonstede en Plicht Getrouw. Dit op basis van een gesloten overeenkomst tussen de gemeente Ede en deze corporaties. De verwachting is dat door de corporaties geen gebruik wordt gemaakt van deze overeenkomst, omdat zij financieringen al sinds meerdere jaren aantrekken met WSW-garantie. Door vaststelling van de Programmabegroting 2013-2016 machtigt u ons college tot het aantrekken van de hierboven genoemde bedragen. Zie het raadsbesluit bij deze begroting. 70


4.4.6. ONTWIKKELING RENTEOMSLAG Het financieren van investeringen vergt financieringsmiddelen, die rentekosten met zich meebrengen. Deze financieringsmiddelen bestaan uit interne middelen (reserves en voorzieningen) en externe middelen (leningen). Bij externe financieringsmiddelen geldt dat er sprake is van verschillende rentepercentages, omdat de rentestand fluctueert. Gemeenten passen totaalfinanciering toe, waardoor de rentekosten niet direct gelinkt worden aan een individuele investering. Totaalfinanciering houdt in dat tegenover het totaal van alle investeringen, de totaal beschikbare financieringsmiddelen staan. De volledige rentelast van alle financieringsmiddelen wordt gedeeld op de boekwaarden van alle investeringen, dit heet de renteomslag. Het percentage uit de hiervoor genoemde som is het renteomslagpercentage. In de gemeente Ede wordt gewerkt met een genormeerd renteomslagpercentage van 5%. Als het werkelijke renteomslagpercentage lager is dan 5%, is er sprake van een voordeel. Bij een hoger werkelijk percentage is dit een nadeel. Tabel 21 - Berekening renteomslagpercentagebedragen Renteomslagpercentage per 01-01 Rentekosten Boekwaarde investeringen Renteomslagpercentage Begroot voordeel (PB 2012) Extra voordeel na vaststelling jaarrekening 2011 (PB 2013)

x € 1.000.000 2012

2013

2014

2015

2016

16

15

16

16

16

348

374

360

355

364

4,5%

4,0%

4,2%

4,1%

4,3%

€ 965.000

€ 965.000

0,5 mln.

0,5 mln.

Uit bovenstaande grafiek blijkt dat er door de huidige lage rentestand in 2012 sprake is van een verwacht voordeel van € 0,5 miljoen. Naar verwachting zal dit ook zo zijn in 2013. Deze worden gezien als een incidentele voordelen. De rentestanden zijn nu historisch laag, maar de financiële markten worden als te instabiel beschouwd om dit als een structureel voordeel in te boeken. De voordelen voor de jaren 2012 en 2013 zijn in het meerjarenperspectief verwerkt. Er wordt intern ook rente toegerekend aan reserves en voorzieningen. Aangezien slechts een beperkt aantal rente toegerekend krijgt, levert dit boekhoudkundig ook een voordeel op. Voor 2012 is dit een incidenteel rentevoordeel van € 1 miljoen. 4.4.7. ONTWIKKELING RENTERISICONORM De renterisiconorm is een hulpmiddel bij het beheersen van de renterisico’s op de vaste schuld (langer dan één jaar), door de tijdstippen van renteherzieningen te spreiden. De norm is dat er maximaal 20% van de vaste schuld aan het begin van een jaar voor renteherziening in aanmerking mag komen. Het verschil tussen deze 20% van de vaste schuld en het werkelijke bedrag is de ‘ruimte’ die beschikbaar is. Zie punt 12 uit de onderstaande tabel. Zoals uit de onderstaande tabel blijkt, voldoet de gemeente Ede aan de hiervoor genoemde norm van 20%. De ontwikkeling is wel dat de norm meer onder druk komt te staan door de huidige lage rentepercentages. Waar in het verleden veelal werd gekozen voor een looptijd van vijfentwintig jaar met een renteherziening na tien jaar, wordt op basis van de huidige lage rentepercentages steeds vaker gekozen voor een kortere looptijd van de rentevastheid. We profiteren hierdoor van de lage rente, maar de ‘ruimte’ vanuit de renterisiconorm neemt af, omdat er vaker een renteherziening plaatsvindt. Voorafgaand aan het sluiten van een nieuwe lening wordt getoetst of nog steeds voldaan wordt aan de renterisiconorm.


71

Tabel 22 - Berekening renterisiconorm Overzicht renterisiconorm en renterisico’s

bedragen x € 1.000.000 2013

2014

2015

2016

1a Renteherziening op vaste schuld o/g

6

27

15

4

1b Renteherziening op vaste schuld u/g

1

24

10

0

5

3

5

4

3a Nieuw aangetrokken vaste schuld

61

12

21

59

3b Nieuwe verstrekte lange leningen

0

0

0

0

61

12

21

59

5 Betaalde aflossingen

36

11

13

12

6 Herfinanciering (laagste van 4 en 5)

36

11

13

12

7 Renterisico op vaste schuld (2+6)

41

14

18

16

317

280

269

255

20%

20%

20%

20%

63

56

54

51

2 Netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b)

4 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b)

Renterisiconorm 8 Stand vaste schuld Het bij ministeriële regeling vastgestelde 9 percentage 10 Renterisiconorm (8x9) Toets renterisiconorm 10 Renterisiconorm

63

56

54

51

11 Renterisico op vaste schuld (=7)

41

14

18

16

12 Ruimte (10-11)

22

42

36

35

72


4.5.

Bedrijfsvoering

4.5.1. INLEIDING In deze paragraaf worden de ontwikkelingen op het vlak van de bedrijfsvoering toegelicht. 4.5.2. KADERSTELLING Het wettelijke kader voor deze paragraaf is te vinden in artikel 212 van de Gemeentewet. Op basis hiervan is in Ede de Financiële Beheersverordening opgesteld. Vaststelling door uw Raad van deze verordening heeft plaatsgevonden in september 2011. 4.5.3. BELEID Wij willen een aantrekkelijke en moderne werkgever zijn. Het beleid is gericht op het ontwikkelen van een organisatie waarin medewerkers met plezier en slagvaardig (samen-)werken, binnen en buiten de organisatie, aan het realiseren van de bestuurlijke ambities en opgaven. Dit betekent een organisatie waarin medewerkers optimaal worden ondersteund, gestimuleerd en uitgedaagd om het beste van zichzelf te geven en om optimaal te presteren. 4.5.4. ONTWIKKELINGEN In deze subparagraaf wordt ingegaan op de verwachtingen voor 2013. Hierbij is een onderverdeling gemaakt in de verschillende gebieden van de bedrijfsvoering. 4.5.4.1. Personeel & Organisatie Het beleid dat in gang is gezet wordt in 2013 gecontinueerd. Hierbij gaat het om de doorontwikkeling van de volgende thema’s: Leiderschapsontwikkeling; waarderingscyclus personeel; resultaatplannen; afdelingsstructuur; inrichten één gemeentelijke vastgoedorganisatie; regionalisering (Brandweer, Food Valley en Omgevingsdienst De Vallei); Het Nieuwe Werken (flexibilisering huisvesting, digitalisering, resultaatgericht werken, thuiswerken). Naast bovengenoemde thema’s zal komend jaar de focus liggen op de volgende onderwerpen: Strategisch personeelsbeleid De verdergaande organisatieontwikkeling aan de hand van bovengenoemde thema’s en de bezuinigingen vragen om flexibilisering van het ambtelijk apparaat. Strategische personeelsplanning moet ervoor zorgen dat tijdens de organisatieontwikkeling een kwalitatief hoogstaand niveau van dienstverlening gewaarborgd blijft. In 2013 wordt invulling gegeven aan strategische personeelsplanning. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim vertoont een licht stijgende trend. Deze toename komt met name voort uit een stijging van het langdurig verzuim. Hierbij gaat het vooral om ernstige medische aandoeningen en langdurig (werkgerelateerd) complex psychisch verzuim. We blijven het verzuimpercentage nauwlettend monitoren en nemen, indien gewenst, maatregelen. Inhuur van derden Het strikte inhuurbeleid wordt voortgezet. Mede door het zeer terughoudende beleid om vacatures te vervullen, geldt wel dat opengevallen functies tijdelijk ingevuld moeten worden. Dit om de lopende bedrijfsvoering te garanderen of om specifieke expertise aan te trekken. Inhuur vindt zoveel mogelijk plaats via het marktplaatsconcept van ‘Werken in Gelderland’. Hiermee worden momenteel forse tariefsvoordelen behaald. Inkoop De nieuwe inkooporganisatie is in de loop van 2013 operationeel. In samenwerking met, in ieder geval de gemeente Barneveld, worden hierdoor aanbestedingsvoordelen gerealiseerd. Programmabegroting 2013 – 2016

73

4.5.4.2. Financiën & Bedrijfsvoering Financieel beleid Het financiële beleid wordt ook in 2013 nauwgezet gevolgd. Enerzijds om ervoor te zorgen dat inkomsten en uitgaven structureel met elkaar in evenwicht zijn en anderzijds om kansen en mogelijkheden te benutten. Voor het monitoren van het financiële beleid is risicomanagement een belangrijk instrument. De doorontwikkeling van risicomanagement, inclusief het ontwikkelen van stresstests en scenarioanalyses, is een speerpunt voor 2013. Bezuinigingen Het structureel in evenwicht brengen van inkomsten en uitgaven vraagt om het doorvoeren van forse bezuinigingen. In 2013 zullen ons College van B&W en uw Raad steeds meer in gesprek raken over het formuleren van kerntaken. Dit in het perspectief van de strategische agenda Ede 2025. De bedrijfsvoering (ambtelijk apparaat) staat voor een forse bezuinigingsslag. Enerzijds door een taakstelling vanuit de vorige bezuinigingsronde (nog niet gevuld op personeelgebied) en anderzijds een nieuwe taakstelling van circa € 3 miljoen. Om deze bezuinigingen te realiseren worden de bedrijfskosten gereduceerd. Hieronder verstaan we: Het verminderen van de kosten van overhead. Het slimmer organiseren van processen (ontbureaucratiseren, digitaliseren, lean maken). Het anders organiseren van processen (uitbesteden, samenwerken, privatiseren, overlaten aan maatschappelijke organisaties etc.). Het doel is om onze bedrijfsvoering kernachtiger, krachtiger en levendiger uit de crisis te laten komen. De goede dingen (qua bedrijfsvoering) doen en de dingen goed doen. Dat betekent dus gerichte (strategische) keuzes maken en maatregelen nemen om de bedrijfsvoering te vernieuwen. Dit kan alleen met een strategie die gericht is op het continue leren en verbeteren van de organisatie. Op deze wijze gaan (strategische) vernieuwing en besparing hand in hand. We willen aansluiten bij thema’s en onderwerpen die toch al aangepakt worden in het kader van de organisatieontwikkeling. 4.5.4.3. Informatisering & Automatisering In 2013 wordt de doorontwikkeling van de volgende onderwerpen opgepakt: Het Nieuwe Werken en digitaal werken. Klant- en zaakgericht werken met behulp van de ontwikkeling van een zaaksysteem. Aansluiten op de in het Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP) opgenomen basisregistraties en het benoemen, uitdragen en toepassen van de kernprincipes van het ontsluiten en gebruiken van basisgegevens en het NUP.

74


4.6.

Verbonden Partijen

4.6.1. INLEIDING Het publieke belang vraagt van de gemeente het aangaan van samenwerkingsvormen, variërend van contracten tot subsidierelaties. In deze paragraaf wordt ingegaan op de relatie die de gemeente heeft met verschillende verbonden partijen. Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie, waarmee de gemeente een samenwerkingsverband heeft. Door deze samenwerking is er sprake van een bestuurlijk en financieel belang voor de gemeente. In de financiële verslaglegging van de gemeente vindt geen consolidatie plaats van de verbonden partij. 4.6.2. KADERSTELLING Het kader voor deze paragraaf is vastgelegd in de ‘Kadernota Verbonden Partijen’, vastgesteld door uw raad op 17 september 2009 (VR 2009/37). 4.6.3. BELEID De nadruk in deze paragraaf ligt op de belangrijkste verbonden partijen. Dit zijn de verbonden partijen waarbij door de gemeente de grootste risico’s (zowel financieel als bestuurlijk) worden gelopen. Ten aanzien van verbonden partijen zijn er afspraken gemaakt over het verloop van de informatiestromen, dit zodat uw raad als bestuurder een goede invulling kan geven aan de rol van budgethouder en toezichthouder. Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland Midden Doelstelling

Regionale samenwerking op het gebied van veiligheid en volksgezondheid

Programma

Veiligheid en Maatschappelijke ondersteuning (1 en 9)

Bijdrage

Goede en tijdige brandweerzorg. Uitvoering geven aan de Wet Publieke gezondheid, dit voor zover het aan de gemeente opgedragen taken bevat.

Ontwikkelingen

Met de wet Veiligheidsregio wordt het gemeentelijke rampenplan, vervangen door een regionaal crisisplan. Door invoering van de wet is een aantal bevoegdheden van het college van burgemeester en wethouders overgegaan naar het Veiligheidsbestuur van de Regio. Ontwikkeling en implementatie van de regionalisering van brandweerzorg.

Financiële bijdrage € 1.869.000 Risico

Het totale risico voor de VGGM is berekend op € 1,1 miljoen. Het weerstandsvermogen van de VGGM is voldoende om dit af te dekken.

Financieel belang

16,5%

Bestuurlijk belang

In het algemeen bestuur (het regionaal College) wordt de gemeente Ede vertegenwoordigd door burgemeester Van der Knaap en wethouder LigtelijnBruins (o.b.v. haar portefeuille Welzijn). In het dagelijks bestuur is burgemeester Van der Knaap vice-voorzitter.


75

4.6.4. BELANGRIJKSTE VERBONDEN PARTIJEN Permar WS Doelstelling

Uitvoering geven aan de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW)

Programma

Werk, Inkomen en Scholing

Bijdrage

Ontwikkelingen

bieden van aangepaste arbeidsplaatsen binnen en buiten het SW-bedrijf; uitvoeren van werkgelegenheidsprojecten, dagbestedingprojecten voor arbeidsgehandicapten met een arbeidsmatig karakter; bieden van faciliteiten en diensten gericht op verbetering van de arbeidskansen op de private markt; plaatsen van personen van de aanmeldings- of wachtlijst bij derden, via begeleid werken of de uitzend- of detacheringsformule.

Ondanks het controversieel verklaren van de Wet werken naar vermogen (Wwnv) wordt de noodzaak gezien door te gaan met de transformatie in het domein van werk en inkomen. De vijf Permar gemeenten hebben de mogelijke samenwerking in de GR-regio voor de invoering van de WWNV en de rol die Permar kan hebben in de uitvoering van de WWNV, laten onderzoeken. In april 2012 zijn alle colleges akkoord gegaan met het voorkeursmodel “regionaal werkbedrijf”. Dit zal de komende periode nader worden uitgewerkt.

Financiële bijdrage Geschat op 11,2 miljoen. Risico

De uitvoering van de wet sociale werkvoorziening wordt bekostigd uit de rijksdoeluitkering (zie bovenstaande financiële bijdrage.) In de controversieel verklaarde Wwnv stonden de financiële kaders zwaar onder druk. De wijze waarop hier nu invulling aan gegeven wordt is afhankelijk van keuzes van het nieuwe kabinet. Daarnaast is het weerstandsvermogen van Permar nul. Dit betekent dat benodigde middelen voor organisatieaanpassingen of tegenvallers in de exploitatie aangevuld dienen te worden door een extra storting van gemeentelijke bijdrage. Op dit moment is de begroting 2013 nog niet vastgesteld door het bestuur. Dit vergroot de onzekerheid.

Financieel belang

Het financiële belang wordt per gemeente berekend naar rato van het aantal gerealiseerde arbeidsjaren Wsw en bedraagt circa 53%.

Bestuurlijk belang

Wethouder Ligtelijn is met ingang van augustus 2012 voorzitter van het Algemeen Bestuur en Dagelijks bestuur van Permar.

76


Regio Food Valley Doelstelling

Een topregio worden dat is wat de Regio Food Valley nastreeft. Met een onderscheidend kennisprofiel op de wereldmarkt, wat de regio van 8 samenwerkende gemeenten gaat vertalen in een langdurige krachtige regionale economie. Met een subliem leef- en vestigingsklimaat voor wonen, werken, ondernemen, studeren en recreëren.

Programma

Diverse programma's

Bijdrage

De Regio Food Valley spant zich in voor 11 strategische hoofdopgaven die zich richten op het vestigingsklimaat en leefomgeving van het Food Valleygebied dat 8 gemeenten beslaat. De hoofdopgaven zijn uitgewerkt in programma’s en projecten in het Uitvoeringsprogramma Regio Food Valley. Een deel van het Uitvoeringsprogramma is opgenomen in het regiocontract met de provincie Gelderland. Daarnaast is er ook een strategische samenwerking met de provincie Utrecht.

Ontwikkelingen

De samenwerking met partners in de Gouden Driehoek krijgt de komende periode meer aandacht. Er wordt gezocht naar externe financiering van de programma’s en projecten in het Uitvoeringsprogramma, voor zover deze nog niet gedekt zijn.

Financiële bijdrage € 1,78 per inwoner per jaar (2013 na indexering). Daarnaast cofinanciering van projecten in het regiocontract. Risico

Veel projecten en programma’s in het Uitvoeringsprogramma zijn nog niet gedekt. Hieruit kunnen nieuwe cofinancieringverplichtingen ontstaan die op dit moment nog niet begroot zijn.

Financieel belang

Het financieel belang per gemeente o.b.v. inwoneraantal komt uit op circa 33%.

Bestuurlijk belang

Burgemeester Van der Knaap is voorzitter van het Algemeen Bestuur. Wethouder Kremers zit tevens in het Algemeen Bestuur.


77

ACV – groep Doelstelling

Afvalinzameling op een maatschappelijk verantwoorde wijze

Programma

Milieu en Landschap (11)

Bijdrage

Het gescheiden inzamelen van huishoudelijk afval in stromen, die op een milieuhygiënisch en economisch verantwoorde manier kunnen worden hergebruikt of verwerkt tegen voor de burgers zo laag mogelijke tarieven.

Ontwikkelingen

Vanuit de sterke regionale positie op het speelveld worden de regionale groeimogelijkheden nader onderzocht. Bovendien wordt bekeken of door bijvoorbeeld samenwerkingsverbanden een betere toegang verkregen kan worden tot de verwerkingsmogelijkheden.

Financiële bijdrage De gemeente betaalt voor de afgenomen producten conform de SLA (Serviceniveau overeenkomst met de ACV). Risico

De risico’s voor de gemeente zijn: Het ingebrachte aandelenkapitaal (€ 2.671.501); De gemeente heeft de verplichting om een eventueel negatief bedrijfsresultaat aan te vullen (ACV Gemeente B.V. artikel 4.1); Verplichting tot garantieverstrekking aan derden in verband met verplichtingen ACV Gemeente B.V. jegens die derden; Beëindiging contract met ACV kan alleen met toestemming van alle aandeelhouders.

Financieel belang

Het ingebrachte aandelenkapitaal (€ 2.671.501)

Bestuurlijk belang

Wethouder Van de Weerd zit als vertegenwoordiger van de gemeente Ede in de vergadering van aandeelhouders.

78


4.6.5. OVERIGE VERBONDEN PARTIJEN Stichting Voorwerk Ede Doelstelling

Dit wijkwerkbedrijf wordt ingezet als instrument om mensen uit de Edese bijstandspopulatie weer of sneller aan het werk te helpen.

Financiële bijdrage Geen Risico

Ontbinding van de stichting Voorwerk is voorzien per 31 december 2012. Terugkomst gedetacheerd personeel. Hiervoor is een voorziening getroffen bij de gemeente Ede. Daarnaast is een Herplaatsingsplan voor terugkerend personeel opgesteld. Dienstverlening gaat over naar WIZ.

Overige

Deze verbonden partij bevindt zich in een afbouwfase en wordt per 1 januari 2013 opgeheven.

N.V. Bank Nederlandse Gemeenten Doelstelling

De BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijke belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak.

Financiële bijdrage Geen Risico

Minimaal

Overig

108.420 aandelen nominaal € 2,50

Regio De Vallei Doelstelling

Een samenwerking tussen 5 gemeenten die zich momenteel met name nog richt op afvalverwerking. Het grootste gedeelte van de onderwerpen is inmiddels overgegaan naar de nieuw opgerichte Regio Food Valley

Financiële bijdrage Risico

Minimaal

Overig

Stichting parkeren Ede Centrum Doelstelling

Bewaken kwaliteitsniveau van het aandachtsgebied "Parkeren" in de gemeente Ede. Hierover tevens adviseren en communiceren met belanghebbenden.

Financiële bijdrage € 5.800 per jaar Risico

Minimaal

Overig


79

4.7.

Grondbeleid

De gemeente Ede oefent een actieve rol uit bij de ontwikkeling van bouwgrond. Het onderliggende beleid wordt elke vier jaar opnieuw vastgelegd. Op 30 juni 2011 is de nieuwe Nota Grondbeleid door de raad vastgesteld. In deze nota wordt ingegaan op de, door de economische crisis, veranderde omstandigheden. De nota presenteert de nieuwe beleidsopgave en de daarbij behorende maatregelen. De beleidsopgave richt zich op zes punten: De bijdragen van het grondbeleid aan de ruimtelijke projecten; Extra inspanningen leveren om de verkoop van bouwgrond zo veel mogelijk op peil te houden. Voor de kopers creatieve (financiële) oplossingen vinden voor de gevolgen van de crisis. Opvangen temporisering bouwprogramma. De bezuinigingen. Overige nieuwe ontwikkelingen, zoals Ede 2025 en Food Valley. De maatregelen liggen op het gebied van uitgifte, kostenverhaal, grondprijsbeleid, financiële ondersteuning bij grondverkoop, samenwerken en contracteren, programmeren en sturen op vastgoedvoorraad, prioriteren, vereveningsstrategieën, risico’s en duurzaamheid. 4.7.1. MEERJARENPERSPECTIEF GRONDEXPLOITATIES Bij de behandeling van de Jaarrekening 2011 is het MPG 2012 betrokken. Hierin zijn de verwachtingen over de uitkomsten van de grondexploitaties in de komende begrotingsperiode 2013 – 2016 opgenomen. Voor het grootste deel zijn de conclusies op dit moment niet veel anders dan in het MPG 2012 aangegeven. In het MPG-lite 2012 hebben wij de grootste wijzigingen in de verwachtingen van de plannen verwerkt. Deze MPG lite treft u aan als bijlage 9 bij deze begroting, hierin vindt u een uitgebreidere toelichting. Het MPG 2012 omvat: Deel 1: De projecten: Een beschrijving van de individuele projecten, hun financiële consequenties en de belangrijkste risico’s. Hiervoor zijn alle grondexploitaties per 1 januari 2012 geactualiseerd. Deel 2: De portefeuille: Een samenvatting van de resultaten en risico’s zoals in deel 1 beschreven vertaald in de financiële positie van het grondbedrijf (reserve en voorziening) Deel 3: De financiële verkenning: Beschrijving van een aantal scenario’s in relatie tot de woonvisie De plannen die vallen onder de financiële positie van het grondbedrijf zijn verdeeld over de programma’s Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen en Economische Ontwikkeling. Binnen de producten 80.02 en 80.03 worden de kosten en opbrengsten voor de ontwikkeling van locaties voor wonen en werken begroot en geregistreerd. 4.7.2. UITGANGSPUNTEN EN ONTWIKKELINGEN De huidige situatie op de woningmarkt en de bedrijvenmarkt is uitgangspunt geweest voor de bepaling van de financiële verwachtingen van de financiële resultaten in het MPG. De ontwikkelingen in de vastgoedmarkt in het laatste half jaar geven nauwelijks aanleiding de verwachtingen bij te stellen. De ontwikkeling van de woningmarkt geeft een doorgaande daling van de verkoopprijs van woningen. Voor Ede valt de daling over de laatste 6 maanden mee ten opzichte van het landelijke gemiddelde. In de grondexploitaties is voor woningbouwbouw rekening gehouden met nog twee jaar een daling van 2,5 %. De termijn voor de verkoop van woningen blijkt toe te nemen waardoor de onzekerheid over de afzet en het afzettempo onveranderd groot is. Zowel voor de verkopen van bouwgrond voor woningen als voor bedrijven blijken de verkopen die zijn gerealiseerd tegen te vallen. Voor de tweede helft van het jaar worden met name voor woningbouw verwacht dat nog een aantal transacties kan worden geëffectueerd waarmee de levering van grond voor ca 200 woningen kansrijk is, conform de planning voor 2012. De ontwikkeling in de rest van het jaar zal bepalend zijn voor het berekenen van de vertragingseffecten in de grondexploitaties. Op basis van de tussenstand per 1 juli 2012 wordt gewaarschuwd voor verder teruglopende planresultaten. De vraagtekens liggen vooral bij de 80


mogelijkheden om de voorgenomen productie de komende jaren te halen. De kans op het aantrekken van de woningbouwmarkt in 2013 is niet erg groot. Daarmee rijst opnieuw de vraag of de ambitie van 500 woningen volgend jaar haalbaar is. Wij zullen de voortgang scherp monitoren en komen daarop bij de Programmarekening 2012 opnieuw terug. In het MPG deel 3 is aangegeven dat er in verband met de ontwikkeling van de opbrengsten kritisch naar de te maken kosten moet worden gekeken. Hierbij is de verwachting aangegeven dat binnen de plannen een taakstelling van ca. € 3,6 mln. mogelijk zou zijn. Bij de actualisatie van de plannen is nagegaan welke maatregelen kunnen worden genomen om op de kosten te bezuinigen. De voorgestelde maatregelen maken onderdeel uit van de actualisatie in het MPG lite. Daarnaast zijn de grondprijzen voor 2012 vastgesteld. Ook het effect van de vaststelling van de grondprijzen is verwerkt in de actualisatie van de resultaatsverwachtingen. 4.7.3. PROGNOSE VAN HET RESULTAAT Door de actualisatie van de plannen verbeterd het verwachte resultaat ten opzichte van de verwachting in het MPG 2012 met € 4,3 mln. Deze verbetering is de som van de volgende aanpassingen: Taakstelling kosten € 3,0 mln (v) Vaststelling grondprijzen € 2,5 mln (v) Overige ontwikkelingen € 1,2 mln (n) In de jaarrekening was ten opzichte van de resultaatsberekening in het MPG (deel 2) al rekening gehouden met een resultaatsverbetering van € 3,8 mln. De verbetering van dit resultaat met € 0,5 mln. (€ 4,3 - € 3,8 mln.) moet worden genuanceerd doordat nog niet alle waarschijnlijke vertragingen in grondverkopen in de planactualisaties konden worden verwerkt. Er wordt nu geraamd dat het toekomstige resultaat van de plannen in totaal omvat: € 37,2 miljoen aan winstgevende plannen € 40,7 miljoen aan verliesgevende plannen. Voor het verwachte saldo van de verliesgevende plannen dient een voorziening te zijn getroffen. Bij de vaststelling van de jaarrekening is de hoogte van de voorziening bepaald op € 40,6 mln. Op basis van de actualisatie blijkt de voorziening € 0,1 mln. te laag. De voorziening wordt ten laste van het resultaat 2012 met dit bedrag verhoogd. In 2012 tot en met 2016 worden positieve resultaten verwacht van netto € 11,5 miljoen. In de jaarrekening was voor 2012 t/m 2015 uitgegaan van € 12,2 mln. Het verschil wordt in hoofdzaak veroorzaakt door de toevoeging van jaar 2016 (€ 0,9 mln. nadeel). Het resultaat wordt vrijwel volledig gerealiseerd door de tussentijdse- en eindwinstneming uit de ontwikkeling van het bedrijvenpark de Vallei. Aangezien er nog ca 27% van de gronden moet worden verkocht en de voortgang van de verkopen stagneert, is het moment van winstneming nog onzeker. In de verdere toekomst zijn nog winstnemingen te verwachten uit de ontwikkeling van Kernhem, maar door de vertraging in het project vallen deze buiten de begrotingsperiode. 4.7.4. RISICO’S EN WEERSTANDSCAPACITEIT Naast de ontwikkeling van het MPG is meer gestructureerd gekeken naar de inventarisatie van en de sturing op de risico’s. Hierbij is onderscheid gemaakt naar risico’s op planniveau (waarop ook de maatregelen op planniveau) worden genomen, en conjuncturele risico’s. Voor de laatste categorie is beïnvloeding niet goed mogelijk omdat ze buiten de invloedssfeer van de gemeente vallen. Wel zijn er maatregelen denkbaar waarmee het effect kan worden beïnvloed. Hierbij wordt gedacht aan de verkoopstimulerende maatregelen die mede naar aanleiding van de woonvisie worden en zijn ontwikkeld. Samenvattend geeft het MPG lite de volgende samenvatting van de risico’s:


81

De effecten van alle risico’s en kansen zijn vervolgens (indien mogelijk) financieel vertaald, gewogen en verwerkt in Naris. In dit systeem wordt op basis van het financiële effect en de kans op optreden het gezamenlijke effect bepaald. Alleen voor de grondexploitaties wordt hiermee de behoefte aan weerstandsvermogen bepaald op € 28,0 mln. Voor het bepalen van de weerstandscapaciteit en de ratio wordt verwezen naar de risicoparagraaf in deze begroting.

82


4.8.

Grote projecten

4.8.1.

PROJECT BEDRIJVENTERREIN A12 EDE-VEENENDAAL (BT A12)

Doel / Kader

Tijdspanne Coördinerend wethouder Ambtelijk Opdrachtgever Raadsbesluiten

Aanvullende besluitvorming

Programma

Het ontwikkelen en realiseren van 3 bedrijventerreinen (Schuttersveld-Noord, Schuttersveld-Zuid en de Klomp-Oost). Daarnaast de aanleg van een ecologische zone en het ontwikkelen van het gebied tussen de bedrijventerreinen in (het zgn. middengebied). In totaal een omvang van meer dan 150 hectare. Het project loopt t/m 2023 R. Kremers Hoofd hoofdafdeling Ontwikkeling: W. Canninga Bestemmingsplan ISEV, vastgesteld januari 2004; Eerste uitwerkingsplan Ede-West, vastgesteld september 2005 Tweede uitwerkingsplan Ede-West, vastgesteld juli 2008 Beeldkwaliteitplannen vastgesteld in respectievelijk januari 2004, maart 2006, juli 2008 en februari 2011. Bestemmingsplan Ede-West vastgesteld door de Raad in april 2010 Bestemmingsplan Rondweg De Klomp door de Raad in maart 2012 Onteigeningsbesluit Bestemmingsplan Ede-West 2009 in juni 2012 In 2006 is het Plan van Aanpak “Optimalisering Grondexploitatie Bedrijventerrein A12” vastgesteld door het college. De Raad is hierover geïnformeerd. Onderdeel van dit optimalisatieplan is het besluit om de Recreatieplas en het bestemmingsplan De Klomp-dorp los te koppelen van het project BT A12. In 2008 is het aangepaste beeldkwaliteitplan Schuttersveld door de Raad vastgesteld e In mei 2008 is het 2 uitwerkingsplan door het college vastgesteld en aan GS aangeboden. In mei 2012 is het stedenbouwkundig plan De Klomp Oost door het college vastgesteld. Dit project is onderdeel van het programma Economische Zaken

Projectorganisatie / interne beheersing Het project wordt aangestuurd door de projectmanager. In een planningsdocument is de projectorganisatie vastgesteld. Binnen deze projectorganisatie gelden specifieke verantwoordingsafspraken naar de projectmanager. Mijlpalen / planning 2013-2016 Voortzetting uitgifte, realisatie en vestiging van bedrijven op Schuttersveld-Zuid en Schuttersveld-Noord. Gedeeltelijk afronden woonrijpmaken Schuttersveld-Zuid en Noord (volgend op ontwikkeling bedrijfskavels). Afronding laatste deel rondweg De Klomp na verkrijging laatste benodigd eigendom. Vaststellen bestemmingsplan bedrijventerrein en beeldkwaliteitplan De Klomp-Oost. Voorbereiding en start bouwrijp maken eerste fase De Klomp-Oost. Inrichting ecologische zone. Start uitgifte De Klomp Oost. Realisatie windmolens Schuttersveld Zuid. Risico’s Beheersmaatregelen Als gevolg van de economische recessie het Landelijk netwerk aanspreken. vertraagd afzetten van bouwkavels Aantal kavels via makelaar in verkoop. Burgemeester en wethouder inzetten bij verkoopplan 2012. Goede mix kavels in portefeuille hebben. Andere voorzieningen/functies mogelijk maken (vb businesspoint). Wat-als scenario’s ontwikkelen Bedrijven hebben moeite om financiering Per individuele situatie meedenken in mogelijke oplossingen rond te krijgen t.a.v. kavelafname, erfpachtconstructie Beperkte ontwikkeling De Klomp-Oost Compensatieplan maken incl. opties buiten plangebied ISEV. mogelijk a.g.v. onvoldoende mitigatieruimte Vooroverleg DR wat minimaal noodzakelijk is. Tijdig ontheffingsaanvraag indienen. Doen van compensatie buiten steenuilen in plangebied ISEV plangebied ISEV. Ontwikkeling De Klomp-Oost verder uitfaseren. Concessie windturbines gaat niet door in Alternatief voor duurzame energiewinning onderzoeken, verband met niet te verkrijgen subsidies door alsmede alternatieven om de realisatie van de windturbines de concessiehouder. toch mogelijk te maken. Programmabegroting 2013 – 2016

83

Financiën BT A12 Boekwaarde per 1-1-2012

(n) = nadelig (v) = voordelig € 63.706.886 (n)

Resultaat MPG-lite 2012 (NCW) Resultaat MPG 2012 (NCW)

€ 6.246.102 (n) € 6.922.232(n)

Projectrisico cf. risicoanalyse 2012 Projectkansen cf. risicoanalyse 2012

4.8.2.

€ 2.850.000 € 1.450.000

PROJECT HERSTRUCTURERING VELDHUIZEN A

Doel / Kader

De vernieuwing van de wijk Veldhuizen A. Hiertoe wordt de openbare ruimte opgewaardeerd. Hiertoe hebben de gemeente en Woonstede in 2006 een samenwerkingsovereenkomst (SOK) gesloten. Het college heeft op 5 april 2011 besloten de aanpak van de herstructurering te herijken, doordat Woonstede is teruggetreden als ontwikkelaar van delen van de wijk. Er worden 216 sociale huurwoningen (Luynhorst flats) en voorzieningen (gymlokaal Langenhorst, El Inkade Islamitische basisschool) gesloopt en vervangen door 246 nieuwe woningen. Begin 2012 is met Woonstede op hoofdlijnen overeenstemming bereikt over de uitgangspunten voor de bijstelling van de SOK. Deze afspraken dienen door de besturen van de partijen te worden bekrachtigd. Tijdspanne Het project loopt t/m ca.2018. Coördinerend wethouder M. Eleveld Ambtelijk Opdrachtgever Hoofd hoofdafdeling Ontwikkeling: W. Canninga Raadsbesluit Bestemmingsplan vastgesteld op 28 september 2006 en goedgekeurd door GS op 27 februari 2007. Bestemmingsplan is onherroepelijk geworden op 10 mei 2007. Aanvullende Collegebesluit herijking aanpak, 5 april 2011 besluitvorming Hoofdlijnenakkoord met Woonstede (februari 2012) Programma Dit project is onderdeel van het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen. Projectorganisatie / interne beheersing Het project wordt aangestuurd door een projectmanager. Er is een stuurgroep, een projectgroep en er zijn diverse werkgroepen om het besluitvormingsproces en de uitvoering gestalte te geven. In de samenwerkingsovereenkomst met Woonstede is de participatie in de projectorganisatie en de wijze van besluitvorming c.q. procedure vastgelegd. Mijlpalen / planning 2013-2016 Nieuwbouw

Ontwikkeling van locatie Kranenburg (voormalige El Inkade) en locatie van de voormalige Luynhorstflats. Openbare ruimte Oplevering delen van de openbare ruimte rondom de herontwikkelingslocaties. Risico’s Beheersmaatregelen Vanwege de lange doorlooptijd van het project Werken met raamovereenkomsten en zonodig kunnen de kosten stijgen boven in reguliere index. ambities bijstellen. Sturen op de kosten van inrichtingsplannen. Marktrisico’s (afzet woningen en programmering) Aansluiten bij de uitgevoerde marktconsultatie Ruimte voor inbreng van marktpartijen bij ontwikkeling locaties. Financiën Herstructurering Veldhuizen A Boekwaarde per 1-1-2012 Resultaat MPG-lite 2012 (NCW) Resultaat MPG 2012 (NCW) Projectrisico cf. risicoanalyse 2012 Projectkansen cf. risicoanalyse 2012

84

(n) = nadelig (v) = voordelig € 7.448.054 (n) € 3.757.878 (n) € 3.858.964 (n) € 215.000 € 80.000


4.8.3.

PROJECT KERNHEM VLEK B

Doel / Kader

Tijdspanne Coördinerend wethouder Ambtelijk Opdrachtgever Raadsbesluit Aanvullende besluitvorming Programma

Het realiseren van circa 1.900 woningen in vlek B (aan de noordzijde begrensd door de Doesburgerdijk, aan de oostzijde door Vlek A, aan de zuidzijde door de N224 en aan de westzijde door de A30). De bouw is gestart eind 2011. De laatste woningen worden opgeleverd in 2025. Het project loopt t/m 2026 M. Eleveld Hoofd hoofdafdeling Ontwikkeling: W. Canninga Bestemmingsplan ‘woongebied Kernhem’ is vastgesteld op 12 april 2007.

Dit project is onderdeel van het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen.

Projectorganisatie / interne beheersing Het project wordt aangestuurd door een projectmanager. Er is een stuurgroep, een projectgroep en er zijn diverse werkgroepen om het besluitvormingsproces en de uitvoering gestalte te geven. In de samenwerkingsovereenkomsten met de marktpartijen is geregeld hoe zij in de projectorganisatie participeren. Mijlpalen / planning 2013-2016 1. Verkoop en bouw scherven 1, 17/18, 20, restant 21/22, 23, 24a en woonrijp maken (+/- 330 woningen). 2. Ontwikkeling, bouwrijp maken, bouwen woonrijp maken scherven 19 en 24b/25 (+/- 140 woningen). 3. Bouw 2 gymzalen. 4. Herontwikkeling gebied scherf 5 t/m 14. Risico’s Naast het regulier vertragingsrisico binnen een langlopend project is het risico hoger i.v.m. effecten van de recessie (woningmarkt op slot) en interne discussie over woningbouwprogrammering. Versnipperde verkaveling vanwege start bouwplanontwikkeling fase 2 voordat fase 1 is afgerond. Nuon gaat geen warmte afnemen van BioEnergie De Vallei waardoor er alsnog een WKK in de wijk moet komen. Conflict met ontwikkelaars door start verkoop in Veluwse Poort

Beheersmaatregelen Blijven werken aan creëren positief imago voor de wijk. Verantwoordelijkheid woningbouwprogrammering (temporiseren) delen met de ontwikkelaars. Aandacht voor goede bouwlogistiek. Aanmoedigen ontwikkelaars om snel te starten. Besluitvormingsproces bij NUON onder druk zetten. In gesprek blijven over fasering en herontwikkeling in Kernhem

Financiën Kernhem Vlak A/B Boekwaarde per 1-1-2012 Resultaat MPG-lite 2012 (NCW) Resultaat MPG 2012 (NCW) Projectrisico cf. risicoanalyse 2012 Projectkansen cf. risicoanalyse 2012


(n) = nadelig (v) = voordelig € 11.542.477 (n) € 18.373.180 (v) € 17.075.233 (v) € 6.740.000 €0

85

4.8.4.

PROJECT HET NIEUWE LANDGOED (VOORZIENINGENCLUSTER)

Doel / Kader Tijdspanne Coördinerend wethouder Ambtelijk Opdrachtgever Raadsbesluit Aanvullende besluitvorming Programma

Voorzieningen voor de wijken Kernhem en Veldhuizen A in combinatie met woningbouw. Het totale project loopt t/m 2020 (inclusief realisering woningbouw op de Lindenhorst) M. Eleveld Concerndirecteur: H. de Graaf Bestemmingsplan vastgesteld op 13 november 2007 en goedgekeurd door G.S. op 18 april 2008

Dit project is onderdeel van het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen

Projectorganisatie / interne beheersing Het project wordt aangestuurd door een projectmanager. Er is een bestuurlijk overleg, stuurgroep, en diverse werkgroepen om het besluitvormingsproces en de uitvoering gestalte te geven. In de hoofdlijnenovereenkomst is de participatie in de projectorganisatie en de wijze van besluitvorming c.q. procedure van de gemeente en het consortium VOF HNL (Het Nieuwe Landgoed) vastgelegd. Deze overeenkomst is uitgewerkt in een set van realisatieovereenkomsten, die door de Raad op 26 maart 2009 is vastgesteld en door partijen op 9 april 2009 is ondertekend. Mijlpalen / planning 2013 Het jaar 2012 stond vooral in het teken van het aanpassen van plannen aan de marktomstandigheden. Als gevolg van de markten economische omstandigheden ontkwam ook het project Het Nieuwe Landgoed niet aan de noodzaak om het stedenbouwkundig plan en het realisatieprogramma te wijzigen en meer marktconform te maken. De gemeente en het consortium hebben gezamenlijk gewerkt aan het opstellen van een gewijzigde stedenbouwkundige visie en het voeren van overleg daarover met direct betrokkenen, zoals met een vertegenwoordiging van bewoners van de Parkrandwoningen alsook met Woonstede. Ook zijn de bewoners van Kernhem, Veldhuizen A, Het Nieuwe Landgoed, Zeeheldenbuurt geïnformeerd over deze plannen. Aangezien deze gewijzigde visie niet past binnen het geldende bestemmingsplan, is een nieuw bestemmingsplan voor Het Nieuwe Landgoed opgesteld en is tevens het geldende beeldkwaliteitplan aangepast: E.e.a. ook om beter in te kunnen spelen op de vraag vanuit de markt. Het herziene ontwerp bestemmingsplan is begin september 2012 ter visie gelegd voor 6 weken, evenals het herziene ontwerp beeldkwaliteitplan. Vaststelling van het bestemmingsplan is in december 2012 voorzien. Indien er geen beroep wordt ingesteld en er geen voorlopige voorziening wordt aangevraagd, zou het bestemmingsplan in februari 2013 onherroepelijk kunnen zijn. Tegelijkertijd met de aanbieding van het vast te stellen bestemmingsplan aan de Raad in december 2012 zullen de gemeente en het consortium een nieuwe realisatiatieovereenkomst zijn overeengekomen. In het kader van het ontwerp bestemmingsplan is het ecologisch onderzoek van 2007 geactualiseerd en is een activiteitenplan met mitigerende maatregelen opgesteld ten behoeve van de ontheffingsaanvraag. Een belangrijke wijziging van het aangepaste stedenbouwkundig plan is de handhaving van de structuur van de N224 en het daardoor zoveel mogelijk handhaven van de bestaande bomen. In het nieuwe plan zullen naar verwachting 5 – 8 eikenbomen moeten worden gekapt ten opzichte van de 150 eikenbomen in het oude plan. De ontheffingsaanvraag wordt nog het vierde kwartaal 2012 ingediend. Risico’s Beheersmaatregelen Om te voorkomen dat de risico’s voor partijen De markt continu monitoren. onbeheersbaar worden, hebben partijen besloten het oorspronkelijke stedenbouwkundige plan aan te passen en meer af te stemmen op de marktvraag. Omdat de aangepaste stedenbouwkundige visie in strijd is met het vigerend bestemmingsplan HNL van 2007 is herziening van dit bestemmingsplan en het geldende beeldwaliteitsplan nodig. Ondanks het verkregen draagvlak op het plan van o.m. de Parkrandbewoners, staat het bestemmingsplan open voor het instellen van beroep en het aanvragen van een voorlopige voorziening. 86


In het aangepaste plan zijn de bomenrij aan de Nauw contact onderhouden met het ministerie van N224 en de waterpartij ten zuiden van de N224 LNV zoveel als mogelijk gehandhaafd. Het handhaven van beide elementen die van belang zijn voor de habitat van de aanwezige vleermuissoorten, vergroot de kans op het verkrijgen van een positieve afwijzing van het ministerie van LNV op de ontheffingsaanvraag in verband met de watervleermuis. Financiën Het Nieuwe Landgoed Boekwaarde per 1-1-2012 Resultaat MPG-lite 2012 (NCW) Resultaat MPG 2012 (NCW) Projectrisico cf. risicoanalyse 2012 Projectkansen cf. risicoanalyse 2012


(n) = nadelig (v) = voordelig € 9.905.520 (n) €7.216.157 (n) € 7.216.157 (n) € 395.000 € 165.000

87

4.8.5.

PROJECT VELUWSE POORT

Doel / Kader

Het project heeft tot doel de integrale herontwikkeling van het zuidoostelijke deel van Ede door middel van ontwikkeling van de woningbouwlocaties kazerneterreinen, het voormalige ENKA-terrein en de Kop van de Parkweg. En de herstructurering van de Spoorzone tot een geheel nieuwe stationsomgeving. In genoemde gebieden wordt nieuwbouw (wonen en kantoren) gepleegd en wordt een aantal bestaande monumentale complexen herbestemd. Het plan zal ongeveer 4.000 woningen en ca. 100.000 m² bvo commercieel en maatschappelijk vastgoed realiseren. De herontwikkeling vindt in samenhang met een aantal grootschalige infrastructurele ingrepen plaats: een nieuwe oostelijke randweg (de Parklaan) tussen de A12 en de N224 en een totale herstructurering in de spoorzone en van de stationsomgeving (nieuwe noord-zuid verbindingen, P&R voorziening, nieuw busstation, gebouwde fietsenstalling).

De sturing van het project is geclusterd in projectactiviteiten: 1. overall projectmanagement, 2. infrastructuurprojecten (Parklaan en Spoorzone), 3. gebiedsontwikkeling door derden (o.a. ENKA) en 4. gebiedsontwikkeling door gemeente (o.a. Kazerneterreinen) Tijdspanne Het project loopt t/m 2024 Coördinerend wethouder E. van Milligen Ambtelijk Opdrachtgever H. de Graaf (concerndirecteur) Raadsbesluit Op 26 mei 2005 is het Masterplan Ede-Oost/Spoorzone vastgesteld Aanvullende 1. Aangepast plan deelproject Spoorzone (goedgekeurd door de Raad op 7 besluitvorming februari 2008) 2. Structuurvisie Infrastructuur Ede-Oost (11 december 2008 vastgesteld door de Raad) 3. Op 23 april 2009 is het Besluit MER door de Raad vastgesteld 4. Op 17 december 2009 heeft de Raad het planconcept Veluwse Poort vastgesteld 5. Op 11 november 2010 heeft de Raad besloten om af te zien van partiële verdieping van het spoor 6. Het stedenbouwkundig plan en beeldkwaliteitplan Kop van de Parkweg zijn op 11 november 2010 door de Raad vastgesteld 7. Het bestemmingsplan tijdelijk beheer Kazerneterreinen is op 30 september 2010 door de Raad vastgesteld 8. Op 30 juni 2011 is het Functioneel Ontwerp Parklaan door de Raad vastgesteld 9. Op 30 juni 2011 is het Ontwikkelingsplan Kazerneterreinen door de Raad vastgesteld 10. De beeldkwaliteitplannen ‘Enka-Oostrand’ en ‘De hofjes deel B, ENKA’ zijn door de Raad op 17 november 2011 vastgesteld 11. Het bestemmingsplan ‘ENKA-terrein twee vrijstaande woningen in Ede’ is op 15 december 2011 door de Raad vastgesteld 12. Op 22 maart 2012 is het bestemmingsplan Kop vd Parkweg door de Raad vastgesteld Programma Dit project is onderdeel van het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen Projectorganisatie / interne beheersing De projectorganisatie Veluwse Poort wordt aangestuurd door een projectdirecteur. Stuurbeslissingen van importantie worden genomen door de Stuurgroep Veluwse Poort op aangeven van (o.m.) het projectleidersoverleg Veluwse Poort. De projectdirecteur treedt op als (gedelegeerd) opdrachtgever naar de afzonderlijke projectmanagers van de diverse (deel)projecten. De opdracht van de projectmanagers wordt per fase vastgelegd in een projectdocument (vastlegging inhoudelijke en financiële kaders, daarnaast risico’s en afspraken over verantwoording). Financiën 1. Overall projectmanagement De kosten projectmanagement worden gezien als kosten overhead binnen Veluwse Poort. Jaarlijks worden deze kosten toegerekend aan de overige drie projectactiviteiten. Meerjarig inzicht en verantwoording van de kosten projectmanagement zal binnen deze activiteiten plaatsvinden. 2. Infrastructuur 2.1 Parklaan 88

(bedragen x € 1 mln, prijspeil 2012) Programmabegroting 2013 - 2016

Investering Investeringskosten Overige kosten (engineering, plankosten, bijkomend en onvoorzien) Totaal

€ Dekking

€ 1

39,9 Provincie Gelderland (GSO-3 gelden) 2 11,5 Provincie Gelderland (GSO-4 gelden)

8,0 2,0

Grondbank (VSOK ENKA-terrein) Bijdrage bovenwijks

12,9 29,8 52,7

51,4

Op basis van de huidige planningsinzichten en rekening houdend met tijdseffecten (rente en indexering) wordt voor het project Parklaan een positief resultaat van € 0,2 miljoen verwacht (netto contante waarde, peildatum 1 januari 2012). 2.2 Spoorzone Investering Westelijke Spoorzone Stationsgebied Oostelijke Spoorzone Onvoorzien

Totaal

€ Dekking 11,0 73,9 4,6 32,8

(bedragen x € 1 mln, prijspeil 2012) €

Ministerie van Infrastructuur en Milieu Provincie Gelderland Gemeente (reserve) Provincie Gelderland (GSO-4 gelden)3 Overige bijdragen Bijdrage bovenwijks

42,4 30,0 10,0 7,0 2,8 13,4 105,6

122,3

Op basis van de huidige planningsinzichten en rekening houdend met tijdseffecten (rente en indexering) wordt voor het project Spoorzone een negatief resultaat van € 14,5 miljoen verwacht (netto contante waarde, peildatum 1 januari 2012). Door ontwerpuitwerking wordt een kostenbesparingspotentieel van ruim € 12 miljoen voorzien. Hiermee zal het tekort teruglopen tot circa € 5 miljoen (netto contante waarde, peildatum 1 januari 2012). Daarnaast dient te worden opgemerkt dat de voorziene opbrengsten uit gebieds- en locatieontwikkeling (als gemeentelijke bijdrage) onder druk staan, zowel qua omvang als moment van afdracht. 3. Gebiedsontwikkeling door derden Er vindt continue sturing plaats op de voortgang van de kosten planbegeleiding ten behoeve van het ENKAterrein. Op basis van de huidige inzichten wordt verwacht dat de kosten binnen de taakstellende kaders blijven. 4. Gebiedsontwikkeling door gemeente VP Kazerne Boekwaarde per 1-1-2012 Resultaat MPG-lite 2012 (NCW) Resultaat MPG 2012 (NCW) Projectrisico cf. risicoanalyse 2012 Projectkansen cf. risicoanalyse 2012

(n)=nadelig (v)=voordelig € 67.921.582 (n) € 6.912.829 (n) € 7.626.616 (n) € 12.995.000 € 525.000

Mijlpalen / planning 2013 1. Overall projectmanagement ▪ het opstellen en vaststellen van een geactualiseerde kwantitatieve risicoanalyse ▪ het actualiseren en vaststellen van het communicatieplan en de businesscase Veluwse Poort 2. Infrastructuur 2.1 Parklaan ▪ Het verwerven van gronden ten bate van de realisatie van de Parklaan 2.2 Spoorzone ▪ het vaststellen van het bestemmingsplan westelijke Spoorzone 1

Feitelijk prijspeil 2008 Voor de actualisatie van de business case Veluwse Poort april 2012 is vooralsnog gekozen voor deze rekenkundige verdeling. Definitieve toekenning van de middelen aan de projecten moet nog plaatsvinden 3 Als voetnoot 2. Daarnaast is een bedrag van € 5 miljoen expliciet voor de Spoorzone gereserveerd. Programmabegroting 2013 – 2016 2

89

▪ ▪

het opstellen van het bestemmingsplan OV-knoop Spoorzone het opstellen van het voorlopig ontwerp (VO) Spoorzone

3. Gebiedsontwikkeling door derden ▪ de start bouw van deelgebied Carré (G1) op het ENKA terrein ▪ het opstellen en vaststellen van uitwerkingsplan(nen) voor nader te bepalen deelgebied(en) op het ENKA terrein ▪ het opstellen en vaststellen van beeldkwaliteitplan(nen) voor nader te bepalen deelgebied(en) op het ENKA-terrein 4. Gebiedsontwikkeling door gemeente 4.1 Kazerneterreinen ▪ het vaststellen van het globaal bestemmingsplan (met directe bouwtitel voor een tiental locaties) ▪ het vaststellen van alle stedenbouwkundige en beeldkwaliteitplannen, samengevoegd in één product ▪ het afronden van sloopactiviteiten (1e tranche, Defensie) ▪ het afsluiten van verkoopovereenkomsten met projectontwikkelaars 4.2 Kop van de Parkweg ▪ de start bouw van het eerste deelgebied 4.3 Afstemmingsgebied ▪ het vaststellen van het bestemmingsplan Risico’s Medio 2011 is op basis van de businesscase Veluwse Poort (stand presentatie Raadscommissie RO d.d. 24 januari 2011) een geactualiseerde kwantitatieve risicoanalyse opgesteld. Op 4 oktober 2011 is een presentatie aan de Raadscommissie RO gegeven van de geactualiseerde businesscase in combinatie met de uitkomsten van deze kwantitatieve risicoanalyse. Het zwaartepunt van het risicoprofiel van de businesscase is in de laatste jaren verplaatst van de infrastructuur naar de gebiedsontwikkeling. Oorzaak hiervan: Binnen de projecten infrastructuur heeft sterke sturing op scope plaatsgevonden en zijn subsidies definitief toegekend. De kentering op de vastgoedmarkt (afzettempo en grondwaarde) voor wat betreft de gebiedsontwikkeling. Doorlopend wordt de kwalitatieve risicoanalyse geactualiseerd. Als belangrijkste risico’s zijn aangemerkt: Het niet realistisch zijn van een bijdrage van € 30 miljoen uit exploitaties in de stationsomgeving ter dekking van het project Spoorzone. Stagnatie in de afzet van het nieuw te ontwikkelen vastgoed (opbrengstniveau en temporisering in de planning). Onder druk staande afdracht (hoogte en timing) uit deze exploitaties ter dekking van het project Parklaan; Afzetrisico bestaande monumentale gebouwen. Haalbaarheid van een budgetneutrale exploitatie tijdelijk beheer Kazerneterreinen. De aanhoudende economische recessie heeft op korte termijn effect op de kansen c.q. de mogelijkheden om bij te kunnen sturen (afzetpotentie en –planning). Wanneer herstel zal intreden is ongewis; de huidige dip moet serieus genomen worden in het planningsproces. In de gemeentelijke woningbouwprogrammering is reeds rekening gehouden met de economische crisis. Veluwse Poort is onderdeel van het gemeentebrede woningbouwprogramma. In 2013 zal de kwantitatieve risicoanalyse wederom worden geactualiseerd. Mogelijke beheersmaatregelen zijn (vooralsnog uitgegaan van de huidige vastgestelde ambities): Kostensturing/-optimalisatie. (Verdere) verkenning van de faserings- en aanbestedingsstrategie voor de verschillende projectonderdelen. Marktconsultatie om kans op afzet (inclusief eventueel P&R) in de stationsomgeving te vergroten; Actief blijven verkennen van mogelijkheden van aanvullende subsidies en bijdragen.

Kansen Tegenover genoemde risico’s kunnen ook kansen worden aangemerkt, de belangrijkste zijn: 90


Dat er sprake is van een lange doorlooptijd en dat de Veluwse Poort (met name Kazerneterreinen) geen standaard locatie is. Haar unieke kwaliteiten zouden een voorsprong in de concurrentiestrijd mogelijk moeten maken. Er worden subsidiemogelijkheden onderzocht ter dekking van het project Veluwse Poort. Met name de infrastructurele projecten lijken hiervoor in aanmerking te komen. Dit zou kunnen leiden tot verlaging van enkele huidige (onder druk staande) dekkingsbronnen. Inmiddels heeft Gedeputeerde Staten van de provincie Gelderland een bijdrage ad € 10 miljoen toegekend aan het sleutelproject Veluwse Poort in het kader van de GSO-4 subsidie. Van deze € 10 miljoen is € 1 miljoen toegekend aan de herstructurering van het Frisogebouw (o.m. Akoesticum) Risicomanagement maakt integraal onderdeel uit van de projectorganisatie Veluwse Poort. Naast sturing op opbrengsten, heeft sturing op (infrastructuur)kosten continue aandacht. Op minimaal twee momenten binnen een kalenderjaar vindt actualisatie van de integrale businesscase Veluwse Poort plaats.


91

5.

Bijlagen

Bijlage 1A

Overzicht Meerjarenperspectief

Overzicht Meerjarenperspectief Omschrijving Stand programmabegroting 2012 - 2015

bedragen x € 1.000 2012 1.850 N

2013 1.457 N

2014 350 N

2015 18 N

2016 18 N

Actualisering meerjarenperspectief (par. 3.3)

370 V

1.301 V

523 V

918 V

958 V

Algemene uitkering (par. 3.4)

405 N

4.330 N

4.830 N

5.680 N

4.500 N

3.000 V

4.000 V

6.000 V

6.000 V

1.885 N

1.486 N

657 N

1.220 V

2.440 V

1.928 N

1.430 N

1.200 N

1.443 N

1.885 N

3.414 N

2.087 N

20 V

997 V

Stelpost voorgenomen ombuigingen (par. 3.6) Stand programmabegroting 2013 - 2016 Nieuw beleid (inclusief regiocontract en GSO) Totaal

92


Bijlage 1B

Totaaloverzicht programmaplannen Begroting 2013

Prognose 2014

Prognose 2015

Prognose 2016

1 Veiligheid Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

8.466 N 754 V 7.712 N 439 V 7.273 N

8.337 N 802 V 7.535 N 394 V 7.141 N

8.041 N 790 V 7.252 N 254 V 6.998 N

7.951 N 790 V 7.161 N 166 V 6.995 N

2 Beheer Openbare Ruimte Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

35.849 N 14.448 V 21.401 N 922 N 22.323 N

35.771 N 14.446 V 21.325 N 645 N 21.969 N

35.654 N 14.444 V 21.209 N 573 N 21.782 N

35.316 N 14.409 V 20.908 N 627 N 21.535 N

3 Economische Zaken Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

11.631 N 11.320 V 312 N 80 V 232 N

10.304 N 10.315 V 10 V 49 V 59 V

12.151 N 23.256 V 11.105 V 11.045 N 60 V

11.202 N 11.275 V 74 V 12 N 61 V

4 Educatie & Jeugd Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

21.473 N 5.170 V 16.303 N 606 N 16.910 N

21.385 N 3.455 V 17.930 N 1.156 V 16.774 N

20.912 N 3.515 V 17.397 N 884 V 16.512 N

19.688 N 2.535 V 17.153 N 669 V 16.483 N

Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

8.622 N 1.808 V 6.815 N 448 V 6.367 N

9.142 N 1.791 V 7.351 N 519 V 6.832 N

8.518 N 1.791 V 6.727 N 495 V 6.232 N

8.450 N 1.789 V 6.661 N 474 V 6.186 N


9.830 N 128 V 9.703 N 26 N 9.729 N

9.729 N 128 V 9.601 N 36 N 9.637 N

9.652 N 83 V 9.569 N 67 N 9.636 N

9.650 N 83 V 9.567 N 69 N 9.636 N

7 Werk,Inkomen & Scholing Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

43.541 N 32.296 V 11.245 N 564 V 10.682 N

42.555 N 32.001 V 10.553 N 185 V 10.368 N

41.795 N 32.001 V 9.793 N 75 V 9.718 N

41.795 N 32.001 V 9.793 N 75 V 9.718 N

9 Maatschappelijke ondersteuning Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

30.694 N 3.252 V 27.442 N 21 N 27.463 N

30.180 N 3.252 V 26.928 N 33 N 26.961 N

30.161 N 3.252 V 26.909 N 37 N 26.947 N

30.156 N 3.252 V 26.905 N 42 N 26.947 N

5 Sport

6 Cultuur


93

Begroting 2013

Prognose 2014

Prognose 2015

Prognose 2016

10 Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

36.360 N 32.128 V 4.232 N 3.891 N 8.123 N

39.453 N 26.563 V 12.891 N 4.773 V 8.118 N

64.746 N 29.100 V 35.645 N 27.216 V 8.429 N

34.113 N 30.177 V 3.937 N 3.267 N 7.204 N

11 Milieu en Landschap Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

11.638 N 10.649 V 990 N 130 N 1.119 N

11.690 N 10.649 V 1.041 N 80 N 1.120 N

11.741 N 10.649 V 1.092 N 30 N 1.122 N

11.791 N 10.649 V 1.142 N 20 V 1.122 N

12 Bestuur en Organisatie Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

28.168 N 5.716 V 22.452 N 884 V 21.569 N

27.698 N 5.746 V 21.952 N 310 V 21.642 N

27.437 N 5.727 V 21.710 N 20 V 21.690 N

27.197 N 5.878 V 21.319 N 56 V 21.263 N

13 Dekkingsmiddelen Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

9.860 N 136.686 V 126.825 V 4.963 V 131.788 V

11.208 N 138.085 V 126.877 V 3.627 V 130.504 V

11.904 N 139.150 V 127.246 V 1.761 V 129.006 V

12.171 N 138.627 V 126.456 V 572 V 127.028 V

256.133 N 254.352 V 1.781 N 1.781 V 0V

257.451 N 247.231 V 10.221 N 10.221 V 0V

282.712 N 263.759 V 18.953 N 18.953 V 0V

249.479 N 251.463 V 1.984 V 1.984 N 0V

1.301 V 4.330 N 3.000 V 29 N 29 V 0N

523 V 4.830 N 4.000 V 307 N 307 V 0N

918 V 5.680 N 6.000 V 1.238 V 1.238 N 0N

958 V 4.500 N 6.000 V 2.458 V 2.458 N 0N

256.162 N 254.352 V 1.810 N 1.810 V 0V

257.758 N 247.231 V 10.528 N 10.528 V 0V

281.474 N 263.759 V 17.715 N 17.715 V 0V

247.021 N 251.463 V 4.442 V 4.442 N 0V

Totaal Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat Bijlage 1A Halfjaarrapportage Algemene uitkering Ruimtescheppende maatregelen Saldo Mutaties reserves Saldo Totaal Lasten Baten Saldo Mutaties reserves Saldo

*) de uitkomsten van de actualisering etc. zijn wel verwerkt in het saldo van programmabegroting (bijlage 1). Op de programma's heeft echter nog geen verwerking plaatsgevonden. **) de uitkomsten bijlage 1A zijn, hoewel ze bestaan uit lasten als baten, voor dit overzicht in het "Totaal" verwerkt in de "Lasten"

94


Bijlage 1C

Historisch overzicht actuele begroting 2012

Kader 2012

Begroting 2012

Actuele begroting 2012

1 Veiligheid Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

8.307 N 1.138 V 7.169 N 248 V 6.921 N

8.419 N 829 V 7.590 N 329 V 7.261 N

8.426 N 791 V 7.634 N 418 V 7.216 N

2 Beheer Openbare Ruimte Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

38.954 N 15.700 V 23.253 N 1.331 V 21.922 N

42.275 N 17.412 V 24.862 N 1.380 V 23.482 N

42.552 N 14.999 V 27.553 N 4.662 V 22.891 N

3 Economische Zaken Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

14.901 N 5.490 V 9.411 N 9.713 V 302 V

13.505 N 14.499 V 994 V 686 N 309 V

10.962 N 15.885 V 4.924 V 5.230 N 306 N

4 Educatie & Jeugd Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

16.933 N 4.674 V 12.259 N 2.685 N 14.944 N

19.270 N 6.661 V 12.610 N 3.288 N 15.898 N

19.992 N 5.105 V 14.888 N 1.496 N 16.384 N


8.348 N 1.776 V 6.572 N 784 V 5.789 N

8.717 N 1.792 V 6.925 N 227 V 6.699 N

8.827 N 2.013 V 6.815 N 238 V 6.577 N


9.261 N 113 V 9.148 N 42 N 9.189 N

9.453 N 32 V 9.421 N 25 N 9.446 N

9.499 N 132 V 9.367 N 25 N 9.392 N

7 Werk,Inkomen & Scholing Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

43.713 N 34.312 V 9.400 N 245 V 9.155 N

44.390 N 32.819 V 11.571 N 245 V 11.326 N

45.088 N 33.005 V 12.083 N 534 V 11.548 N

9 Maatschappelijke ondersteuning Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

29.160 N 4.716 V 24.444 N 43 V 24.401 N

29.269 N 4.443 V 24.826 N 4V 24.822 N

31.161 N 3.259 V 27.902 N 5V 27.898 N

5 Sport

6 Cultuur


95

Kader 2012 10 Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

Begroting 2012

Actuele begroting 2012

123.459 N 97.891 V 25.569 N 19.219 V 6.350 N

45.179 N 32.266 V 12.913 N 4.171 V 8.742 N

46.018 N 33.291 V 12.727 N 4.398 V 8.328 N

11 Milieu en Landschap Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

12.844 N 11.363 V 1.481 N 157 V 1.324 N

12.608 N 11.180 V 1.428 N 109 V 1.319 N

11.334 N 10.599 V 736 N 410 N 1.145 N

12 Bestuur en Organisatie Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

26.666 N 5.514 V 21.152 N 211 V 20.941 N

27.763 N 5.089 V 22.673 N 883 V 21.790 N

30.727 N 5.514 V 25.214 N 2.794 V 22.420 N

13 Dekkingsmiddelen Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat

10.438 N 126.923 V 116.485 V 4.150 V 120.635 V

7.312 N 134.262 V 126.950 V 3.526 V 130.476 V

7.812 N 136.666 V 128.854 V 5.253 V 134.106 V

342.983 N 309.609 V 33.374 N 33.374 V 0V

268.160 N 261.284 V 6.876 N 6.876 V 0V

272.399 N 261.258 V 11.141 N 11.141 V 0N

Totaal Lasten Baten Saldo Mutatie reserves Saldo resultaat Bijlage 1A PB 2012 *) Halfjaarrapportage Algemene uitkering Ruimtescheppende maatregelen Saldo Mutaties reserves Saldo

330 N 995 N 850 V 475 N 475 V 0N

Totaal Lasten Baten Saldo Mutaties reserves Saldo

342.983 N 309.609 V 33.374 N 33.374 V 0V

268.635 N 261.284 V 7.351 N 7.351 V 0V

272.399 N 261.258 V 11.141 N 11.141 V 0N

*) de uitkomsten van de actualisering etc. zijn wel verwerkt in het saldo van programmabegroting (bijlage 1). Op de programma's is dit verwerkt in de kolom actuele begroting 2012 **) de uitkomsten bijlage 1A PB 2012 zijn, hoewel ze bestaan uit lasten als baten, voor dit overzicht in het "Totaal"verwerkt in de "Lasten"

96


Bijlage 2

Overzicht voortgang ombuigingen PB 2011-2014

Leeswijzer In deze bijlage treft u onze rapportage aan van de voortgang van de in de Programmabegroting 2011-2014 vastgestelde ombuigingsvoorstellen. Het gaat hierbij om een pakket van ruim € 13 mln. als volgt over de programma’s verdeeld: 2012

2013

2014

2015

2016

487.000

529.500

552.000

552.000

552.000

Programma Programma 1 Veiligheid Programma 2 Beheer openbare ruimte

1.055.000

1.245.000

1.485.000

1.485.000

1.485.000

Programma 3 Economische Zaken

112.000

162.000

590.000

590.000

590.000

Programma 4 Educatie & Jeugd

882.000

952.000

952.000

952.000

952.000

Programma 5 Sport

169.000

839.000

484.000

559.000

559.000 530.000

Programma 6 Cultuur

270.000

430.000

530.000

530.000

Programma 7 Werk, Inkomen & Scholing

135.000

545.000

585.000

885.000

985.000

Programma 9 Maatschappelijke ondersteuning

1.218.000

1.403.000

1.678.000

1.678.000

1.678.000

Programma 10 Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen

2.259.000

741.000

791.000

791.000

791.000

222.000

221.000

231.000

231.000

231.000

Programma 12 Bestuur en Organisatie

1.685.000

2.510.000

3.145.000

3.145.000

3.145.000


1.355.000

1.405.000

1.660.000

1.660.000

1.660.000

Totaal

9.849.000

10.982.500

12.683.000

13.058.000

13.158.000

Programma 11 Milieu en Landschap

Per programma geven wij u hieronder een overzicht van: 1. De ombuigingsvoorstellen zoals besloten in de Programmabegroting 2011-2014. Hierbij geven wij in de laatste kolom de status aan: = is/wordt gerealiseerd = is nog in onderzoek/wordt overleg over gevoerd = is/wordt (gedeeltelijk) niet gerealiseerd

2. Voor zover de realisatie onder druk staat lichten wij dat vervolgens onder het kopje afwijkingen afzonderlijk toe. Dit geldt waar nodig ook voor die onderdelen die nog in onderzoek zijn; 3. Waar van toepassing gaan wij in op de maatschappelijke effecten van de ombuigingsvoorstellen en/of geven wij op overige; 4. Resumerend geven wij aan de verschillen tussen Programmabegroting en de nu voorliggende Perspectiefnota

Programma 1 Veiligheid Ombuiging

I/S

2012

2013

2014

2015

2016

Afzien brandweerpost A30/Kernhem Inwonerbijdrage VGGM (HGM) Samenwerking brandweer Ede met Wageningen brandweer) Bijdrage aan Comité Nationale Feestdagen Uitvoering wet Bibob Bureau Halt Gebiedsagent sociaal pension Rampenbestrijding Dierentehuis Hof van Ede Totaal

S S S S S S S S S S

200.000 98.000 100.000 40.000 5.000 0 7.000 12.000 25.000 0 487.000

200.000 98.000 100.000 60.000 7.500 0 7.000 12.000 45.000 0 529.500

200.000 98.000 100.000 80.000 10.000 0 7.000 12.000 45.000 0 552.000

200.000 98.000 100.000 80.000 10.000 0 7.000 12.000 45.000 0 552.000

200.000 98.000 100.000 80.000 10.000 0 7.000 12.000 45.000 0 552.000

Status

= is/wordt gerealiseerd = is nog in onderzoek/wordt overleg over gevoerd = is/wordt (gedeeltelijk) niet gerealiseerd


97

Programma 2 Beheer Openbare Ruimte Omschrijving

I/S

2012

2013

2014

2015

2016

Status

Onderhoud gemeentelijk wagenpark Toezicht: Alternatieve financiering personeel fietsophaalteam

S S

5.000 90.000

5.000 90.000

5.000 90.000

5.000 90.000

5.000

Wijkbeheer: Huisvesting concentreren Wijkploegen omvormen tot serviceploegen Alternatieve financiering kinderboerderijen Verminderen frequentie legen van afvalbakken. Halveren van inspanning om zwerfvuil te verwijderen. Onkruidbestrijding op verharding IBOR Halveren van het vegen van wegen, goten, pleinen, centrumgebieden. Groen in centrum (hanging baskets) "Grootschalig" omvormen groen Beheer bestrating: Bomen in verharding Openbare verlichting beperken: minder stroomkosten Openbare verlichting: niet vervangen van verlichtingsmasten en -armaturen Verkeersborden en wegmarkeringen Hoofdwegenstructuur Noord-Zuid: fietsverbinding Ede West niet realiseren Rijwielstalling Ede Centrum Kosten begraven, kostendekkendheid Waterbeheer kostendekkendheid Beheer water en riolering Beheer water en riolering Ecologisch bermbeheer langs fietspaden, aanbestedingsvoordeel Voordeel bij aanbesteding fietspaden buitengebied Totaal

S S S S S S S

60.000 0 25.000 50.000 50.000 0 0

60.000 60.000 45.000 50.000 50.000 50.000 0

60.000 120.000 45.000 50.000 50.000 50.000 80.000

60.000 120.000 45.000 50.000 50.000 50.000 80.000

90.000 60.000 120.000 45.000 50.000 50.000 50.000 80.000

S S S S S

40.000 25.000 25.000 100.000 0

40.000 50.000 50.000 100.000 0

40.000 50.000 50.000 100.000 100.000

40.000 50.000 50.000 100.000 100.000

40.000 50.000 50.000 100.000 100.000

S S

50.000 130.000

50.000 130.000

50.000 130.000

50.000 130.000

50.000 130.000

S S S S S I

75.000 30.000 60.000 220.000 0 0

75.000 60.000 60.000 220.000 0 0

75.000 60.000 60.000 220.000 0 0

75.000 60.000 60.000 220.000 0 0

75.000 60.000 60.000 220.000 0 0

I

20.000 1.055.000

0 1.245.000

0 1.485.000

0 1.485.000

0 1.485.000


Voortgang ten opzicht van Notitie ontwikkeling meerjarenperspectief 2013 - 2016 Toezicht: Alternatieve financiering personeel fietsophaalteam Op ambtelijk en bestuurlijk niveau zijn diverse alternatieven besproken. Op basis hiervan wordt voorgesteld de structurele bezuiniging te realiseren door de inzet van personeel fors te reduceren van 3,5 fte naar 1 fte. De overblijvende 1 fte zal belast worden met het labelen en registratie van fietsen en het contact met eigenaren van de fietsen. Dit is een minimale invulling van de taak fietsenophalen. Effect voor de burger is dat de tijdstippen waarop men fietsen kan terughalen fors wordt beperkt. Opbrengst €100.000. Tegelijkertijd zal voor het daadwerkelijk ophalen van fietsen een budget van €20.000 gereserveerd worden voor de inhuur van gesubsidieerde arbeidskrachten. Netto opbrengst bezuiniging €80.000. Bij een taakstelling van €90.000 rest een structureel tekort van €10.000. Binnen het programma BOR wordt gezocht naar alternatieven. Rijwielstalling Ede Centrum Op ambtelijk en bestuurlijk niveau zijn diverse alternatieven besproken. Op basis hiervan wordt voorgesteld de structurele bezuiniging te realiseren door de rijwielstalling in de huidige vorm te sluiten en een alternatieve bewaakte, niet overdekte, rijwielstalling te creëren met beperking van de openingstijden. Met het opheffen van de rijwielstalling wordt ook de in de rijwielstalling aanwezige openbare toiletvoorziening opgeheven. We zoeken naar kwalitatief vergelijkbare alternatieven. Een mogelijk alternatief doet zich voor in de nog te creëren horecavoorziening op het Museumplein. In het programma van eisen is de verplichting opgenomen een haalbaarheidsonderzoek voor deze voorziening te verrichten. Wijkbeheer: Huisvesting concentreren Doel is om de ombuiging te realiseren door: 1. Wijkploeg Bennekom te huisvesten in gebouw Zandlaan (gebouw Weerkruislaan Bennekom afstoten) 98


2. Werkplek Wijkcoördinatoren Centrum, Bennekom, Ede-Zuid, Ede-Noord en Kernhem in de wijk opheffen en een werkplek creëren in gebouw de Manenberg. ad 1.Het huurcontract m.b.t. de Weerkruislaan kan pas per 31-12-2011 beëindigd worden. De wijkploeg Bennekom is inmiddels verhuisd naar gebouw Zandlaan Ede. ad 2. De politie heeft aangegeven om in de dorpen Bennekom en Lunteren en werkplek te willen behouden. De verantwoordelijke bestuurder en enkele raadsleden hebben aangegeven een fysiek loket in de dorpen Bennekom en Lunteren te willen behouden. Tevens blijkt het niet eenvoudig om de bestaande werkplekken van de wijkcoördinatoren af te stoten.

Programma 3 Economische Zaken Omschrijving

I/S

2012

2013

2014

2015

Erfpacht i.p.v. grondverkoop GZ Structurele bijdrage grondzaken GZ Kostendekkend maken verpachting standplaatsen Verhoging opbrengsten verhuur standplaatsen Bijdrage Veluws Bureau Toerisme Bijdrage aan Reserve werkgelegenheid Formatiereductie ruimtelijk economisch beleid Regionaal economisch beleid Opbrengst incidentele verkopen niet meer naar reserve onrendabele toppen Inleveren onderhoudsbudget gemeentelijke panden Totaal

S S S S S S S S I

0 0 5.000 10.000 50.000 35.000 0 12.000 0

0 0 5.000 10.000 100.000 35.000 0 12.000 0

50.000 250.000 5.000 10.000 200.000 35.000 28.000 12.000 0

50.000 250.000 5.000 10.000 200.000 35.000 28.000 12.000 0

2016 Status 50.000 250.000 5.000 10.000 200.000 35.000 28.000 12.000 0

I

0 112.000

0 162.000

0 590.000

0 590.000

0 590.000


Programma 4 Educatie & Jeugd Ombuiging Stopzetten subsidiëring godsdienstonderwijs openbare scholen Loslaten van huidige integraal huisvestingsplan Schoolbegeleiding Maatschappelijke stages Jeugdzorg (activiteiten) (van 8) School & Partners (brede school) (van 8) Centra Jeugd en Gezin (van 9) Onderwijsachterstand - aframen GOA voorziening Voorziening vandalisme vrijvallen Onderwijshuisvesting Peuterspeelzaalwerk Totaal

I/S

2012

2013

2014

2015

2016

S

27.000

27.000

27.000

27.000

27.000

S

500.000

500.000

500.000

500.000

500.000

S S S S

0 100.000 20.000 60.000

0 100.000 40.000 60.000

0 100.000 40.000 60.000

0 100.000 40.000 60.000

0 100.000 40.000 60.000

S I

75.000 0

75.000 0

75.000 0

75.000 0

75.000 0

I I S

0 100.000

0 100.000 50.000 952.000

0 100.000 50.000 952.000

0 100.000 50.000 952.000

0 100.000 50.000 952.000

Status

882.000



99

Programma 5 Sport Ombuiging Sportservice Ede (samenw. Sportservice en Welstede) BTW binnensport Invoeren vergoeding voor gebruik velden door sportveren. Verhuur buitensportaccommodaties (BTW terugvragen) Onderhoud sportvelden Sportcombiproject Friends on Ice Subsidie buitenzwembaden (Lunteren en Bennekom) (oplopend tot 100.000 in 2015) Subsidie schoolzwemmen BTW voordeel Kunstgrasvelden Totaal

I/S

2012

2013

2014

2015

2016

Status

S

50.000

100.000

100.000

100.000

100.000

S S

20.000 0

20.000 50.000

20.000 50.000

20.000 50.000

20.000 50.000

S

0

45.000

45.000

45.000

45.000

S S S S

40.000 10.000 24.000 25.000

40.000 10.000 24.000 50.000

40.000 10.000 24.000 75.000

40.000 10.000 24.000 100.000

40.000 10.000 24.000 100.000

S I

0 0 169.000

50.000 450.000 839.000

120.000 0 484.000

170.000 0 559.000

170.000 0 559.000


Voortgang ten opzicht van Notitie ontwikkeling meerjarenperspectief 2013 - 2016 Sportservice Ede (samenwerking Sportservice en Welstede) Sportservice Ede beraadt zich nog over de wijze waarop de ombuigingen kunnen worden opgevangen, met name voor de jaren 2014 en volgende. Ze willen de ombuiging hoofdzakelijk opvangen door een betere spreiding van de binnensportaccommodaties. Het streven is om een betere bezettingsgraad te creëren door meer accommodaties te clusteren en eventueel te vergroten. Op dit moment is het onderzoek, in samenwerking met de gemeente, in volle gang. BTW voordeel kunstgrasvelden / Verhuur buitensportaccommodaties (BTW terugvragen) Op dit moment is het nog steeds onzeker of de btw op de buitensport (met terugwerkende kracht) gerealiseerd kan worden. Het voorbereidend werk voor afstemming met de Belastingdienst is inmiddels afgerond. In het najaar 2012 staat een overleg met de Belastingdienst gepland. Vooralsnog gaan we er vanuit dat de ombuiging wordt gerealiseerd.

100


Programma 6 Cultuur Ombuiging

I/S

Gemeentearchief Onderhoud beeldende kunst Cultura (bibliotheek, muziekschool, cultuureducatie, podiumkunsten) en verhogen bijdrage volwassenen Samenwerking musea Podiumkunsten De Reehorst Monumenten/archeologie (WABO en werkprocessen) Monumenten Totaal

2012

2013

2014

2015

2016

S S S

15.000 15.000 100.000

15.000 15.000 200.000

15.000 15.000 300.000

15.000 15.000 300.000

15.000 15.000 300.000

Status

S S S

30.000 50.000 10.000

30.000 100.000 20.000

30.000 100.000 20.000

30.000 100.000 20.000

30.000 100.000 20.000

S

50.000 270.000

50.000 430.000

50.000 530.000

50.000 530.000

50.000 530.000


Voortgang ten opzicht van Notitie ontwikkeling meerjarenperspectief 2013 - 2016 Cultura (bibliotheek, muziekschool, cultuureducatie, podiumkunsten) en verhogen bijdrage volwassenen Over de op Cultura ingeboekte ombuigingen is nog overleg gaande maar de ombuigingsdoelstelling als zodanig is niet bijgesteld. In de uitwerking kunnen zich mogelijk frictiekosten voordoen. Podiumkunsten De Reehorst De Reehorst beraadt zich nog over de wijze waarop de aangekondigde ombuigingen kunnen worden opgevangen omdat de consequenties voor hun aanbod als verstrekkend zijn beoordeeld. Inmiddels is over mogelijkheden tot samenwerking, afstemming e.d. overleg gaande tussen Reehorst en Cultura.

Programma 7 Werk, Inkomen & Scholing Ombuiging Werkprocessen Handhaving en financiën Regionale samenwerking Langdurigheidstoeslag (referteperiode 4 jr) Verlaging toeslag woonlasten bij woningdelen Herzien computerregeling, witgoedregeling & efficiency uitvoering Gemeentelijk armoedebeleid- nog nader uitwerken: Permar Schoonmaak kantoorgebouwen Bedrijfsrestaurant Personeelslasten en participatiebudget Kinderopvang bij inburgering Totaal

I/S

2012

2013

2014

2015

2016

Status

S S S S S

100.000 100.000 0 0 0

150.000 100.000 0 30.000 0

150.000 100.000 0 30.000 0

150.000 100.000 150.000 30.000 0

150.000 100.000 250.000 30.000 0

S

0

100.000

120.000

120.000

120.000

S

-200.000

-20.000

-40.000

110.000

110.000

S S S S S

100.000 0 0 0 35.000 135.000

150.000 0 0 0 35.000 545.000

190.000 0 0 0 35.000 585.000

190.000 0 0 0 35.000 885.000

190.000 0 0 0 35.000 985.000



101

Programma 9 Maatschappelijke Ondersteuning Ombuiging

I/S

2012

2013

2014

2015

2016

WMO tarief hulp bij huishouden Collectief Vraagafhankelijk Vervoer Advieskosten CIZ Woningaanpassingen Afschaffen bonus malus zorgaanbieders Eigen bijdrage overige individuele voorzieningen Eigen bijdr. grondslag gebaseerd op kostprijs zorg Kosten keuring gehandicaptenparkeerkaart zelf betalen Advieskosten (keuringskosten) Nog alternatief in te vullen binnen programma 9 Samenwerking welzijns- en zorgvoorz. ouderen Maatschappelijke opvang (gebouw 17) HGM doorlichting Samenwerking 2 AMW organisaties Samenwerking Sportservice en Welstede Spreiding en functie voorzieningen heroverwegen Korting subsidies Totaal

Status

S S S S S S S

120.000 25.000 100.000 200.000 0 350.000 50.000

120.000 25.000 100.000 200.000 0 350.000 50.000

120.000 25.000 100.000 200.000 0 350.000 50.000

120.000 25.000 100.000 200.000 0 350.000 50.000

120.000 25.000 100.000 200.000 0 350.000 50.000

S

0

0

0

0

0

S S S S S S S S S

60.000 0 25.000 100.000 23.000 25.000 50.000 50.000 40.000 1.218.000

60.000 0 50.000 100.000 23.000 50.000 100.000 100.000 75.000 1.403.000

60.000 225.000 50.000 100.000 23.000 100.000 100.000 100.000 75.000 1.678.000

60.000 225.000 50.000 100.000 23.000 100.000 100.000 100.000 75.000 1.678.000

60.000 225.000 50.000 100.000 23.000 100.000 100.000 100.000 75.000 1.678.000


Voortgang ten opzicht van Notitie ontwikkeling meerjarenperspectief 2013 - 2016 Samenwerking AMW organisaties Over de ombuigingen binnen het maatschappelijk werk ná 2012 is nog overleg gaande. De ombuigingen blijven weliswaar gehandhaafd maar beide instellingen geven aan dat beschikbare budgetten onder druk staan door een stijgend beroep op maatschappelijke dienstverlening. Opella maatschappelijke dienstverlening en Maatschappelijke Dienstverlening Veluwe hebben hierover begin 2012 een brief gestuurd aan uw Raad. Zij benoemen in die brief ontwikkelingen in de aanpak van en het beroep op maatschappelijke dienstverlening en hun rol en positie in de Edese samenleving.

102


Programma 10 Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen Ombuiging

I/S

Doorberek. kstn inning leges omgevingsvergunningen Werkprocessen Vergunning en Handhaving Milieuhandhaving Handhaving en dwangsom Inhuur derden planateliers Advisering RO Bijdrage WERV Regionale samenwerking Vervallen raming Onderhoud recreatieplas Bijdrage aan VROM subsidie Regionale grondbank Cultuurhistorie op kaart zichtbaar maken Uitvoeringsorganisatie gebiedsprocessen LOG Fietstotaalplan Veluwe Onderzoek en beleidsvoorbereiding Veluwe Programmanagement OBG Ontwikkelingsplan buitengebied (oplopend tot 210.000) Onttrekking reserve omgevingsvergunningen Budget bouwen en wonen Saldo gemeenterekening SVN Regiomiddelen volkshuisvesting Experimentenpot volkshuisvesting Totaal

2012

2013

2014

2015

2016

S S S S S S S S S S S S S S S S

0 0 45.000 25.000 21.000 40.000 118.000 0 87.000 16.000 8.000 0 1.000 35.000 20.000 10.000

40.000 32.000 45.000 25.000 75.000 40.000 118.000 25.000 87.000 16.000 9.000 10.000 1.000 35.000 20.000 10.000

40.000 32.000 45.000 25.000 75.000 40.000 118.000 50.000 87.000 16.000 9.000 10.000 1.000 35.000 20.000 10.000

40.000 32.000 45.000 25.000 75.000 40.000 118.000 50.000 87.000 16.000 9.000 10.000 1.000 35.000 20.000 10.000

40.000 32.000 45.000 25.000 75.000 40.000 118.000 50.000 87.000 16.000 9.000 10.000 1.000 35.000 20.000 10.000

Status

S I I I I I

115.000 0 950.000 618.000 150.000 0 2.259.000

153.000 0 0 0 0 0 741.000

178.000 0 0 0 0 0 791.000

178.000 0 0 0 0 0 791.000

178.000 0 0 0 0 0 791.000


Programma 11 Milieu en Landschap Ombuiging

I/S

2012

2013

2014

2015

2016

Prunusbestrijding Lunters buurtbos Subsidie Natuur en Milieueducatie stop Samenwerking regio rond milieuthema's Efficiencykorting Milieubeleid (excl. Milieueducatie) Kwijtschelding volledig ten laste van afval (naar pr. 13) Kwijtschelding volledig ten laste van afval (naar pr. 13) Afvalaandeel in kstn regio toerek. aan kosten afval Houtverkopen Totaal

Status

S S S S

40.000 25.000 30.000 25.000

40.000 49.000 30.000 50.000

50.000 49.000 30.000 50.000

50.000 49.000 30.000 50.000

50.000 49.000 30.000 50.000

S

22.000

22.000

22.000

22.000

22.000

S

0

0

0

0

0

S

0

0

0

0

0

S

30.000

30.000

30.000

30.000

30.000

I

50.000 222.000

0 221.000

0 231.000

0 231.000

0 231.000


Voortgang ten opzicht van Notitie ontwikkeling meerjarenperspectief 2013 - 2016 Prunusbestrijding Op prunusbestrijding is een taakstelling geformuleerd van € 40.000. De invulling van de taakstelling wordt gerealiseerd middels de verkoop van Prunus aan derden. Wegens externe omstandigheden is de verkoop van prunus uitgesteld tot het jaar 2013. De taakstelling wordt in het jaar 2012 ingevuld middels extra houtverkopen. Programmabegroting 2013 – 2016

103

Programma 12 Bestuur en Organisatie Ombuiging

I/S

2012

2013

2014

2015

2016

Terugdringen overhead, efficiënter werken, huisvestingsconcept en ICT Inkoop Bedrijfsvoering overig Terugdringen kosten Regio, Bestuur, Griffie en Bestuursondersteuning Totaal

S

1.585.000

2.225.000

2.770.000

2.770.000

2.770.000

S S S

50.000 40.000 10.000

165.000 50.000 70.000

225.000 50.000 100.000

225.000 50.000 100.000

225.000 50.000 100.000

1.685.000

2.510.000

3.145.000

3.145.000

3.145.000

Status


Voortgang ten opzicht van Notitie ontwikkeling meerjarenperspectief 2013 – 2016 Terugdringen overhead, efficienter werken, huisvestingsconcept, ICT en inkoop De realisering van deze taakstelling € 3 mln. is in volle gang. Om deze bezuinigingen te realiseren worden de bedrijfskosten gereduceerd door het verminderen van de kosten van overhead, slimmer organiseren van processen (ontbureaucratiseren, digitaliseren, lean maken) en anders organiseren van processen (uitbesteden, samenwerken, privatiseren, overlaten aan maatschappelijke organisaties etc.). De taakstelling is voor de jaren 2012 geheel en 2013 grotendeels ingevuld. Terugdringen kosten Regio, Bestuur, Griffie en Bestuursondersteuning In het kader van de ombuigingsoperatie in de meerjarenbeleidsvisie 2010-2012 is een voorstel opgenomen voor terugdringen kosten Regio ad € 25.000. Parallel liep de ontwikkeling van afbouw WERV en Regio De Vallei en oprichting Regio Food Valley. Met oog op het stoppen van de WERV samenwerking was tevens een bezuiniging ingeboekt ad € 118.000 inzake vervallen inwonersbijdrage. De nieuwe bijdrage aan de Regio Food Valley is uiteindelijk vertaald in een bijdrage per inwoner van € 1,70. Het is niet mogelijk gebleken om naast de genoemde € 118.000 ook de € 25.000 in te vullen. Voor 2012 een, vooralsnog incidenteel, nadeel. Ombuiging I&A. Digitalisering gemeentebreed Aan digitalisering is voortvarend gewerkt, maar nog in randvoorwaardelijke zin zonder dat al grootschalige besparingen kunnen worden ingeboekt. Van doorslaggevend belang is de vervanging van het op papier gerichte DMS Verseon door een zaaksysteem met DMSfunctionaliteit. Inmiddels wordt het zaaksysteem geïmplementeerd. Hoe de ombuiging daadwerkelijk wordt ingeboekt wordt meegenomen in de totale bedrijfsvoeringsombuiging oud en nieuw.


104


Ombuiging

I/S

2012

2013

2014

2015

2016

S

250.000

250.000

250.000

250.000

250.000

Status

Afvalinzameling en verwerking Inflatietoevoeging 0% aan reserves en voorz. Treasury Afzien decentralisatie uitkering Stelpost onderuitputting Kwijtschelding volledig ten laste van riolering (PR2) Kwijtschelding volledig ten laste van afval (PR11) Kwijtschelding volledig ten laste van afval (PR11) Dekking vanuit frictiebudget Totaal

S S S S

400.000 300.000 219.000 0

400.000 350.000 219.000 0

400.000 350.000 219.000 255.000

400.000 350.000 219.000 255.000

400.000 350.000 219.000 255.000

S

70.000

70.000

70.000

70.000

70.000

S

67.000

67.000

67.000

67.000

67.000

S I

49.000

49.000

49.000

49.000

49.000

1.355.000

1.405.000

1.660.000

1.660.000

1.660.000



105

Bijlage 3

Toelichting posten uitzetting bestaand/nieuw beleid

Ondanks de zorgen rondom ons meerjarenperspectief blijft er ook behoefte aan ruimte voor aanvullende of nieuwe middelen. Voor een deel vloeit dit voort uit afspraken zoals deze gemaakt zijn met de provincie en de afspraken welke zijn vastgelegd in het Regiocontract. Hierna treft u een overzicht aan van de betrokken voorstellen en lichten deze daaronmder uitgbreider toe. Wij tekenen hierbij aan dat wij als college hierover nog geen besluit hebben genomen en deze voorstellen betrekken bij ons voorstel voor de invulling van de ombuigingen. Besluiten over deze ombuigingen kunnen dus gevolgen hebben voor deze voorstellen. Resemerend overzicht voorstellen: Omschrijving Beschikbare stelpost cofinanciering Regiocontract GSO4 - stadscontract Fietstunnel Veluwse Poort (ongedekt deel € 2,5 miljoen) Kenniscampus Jaarschijf UVV (€ 400 in 20 jaar) Verkeersmaatregelen Otterlo Wegen buitengebied (€ 1,5 miljoen) Cameratoezicht Jeugd in buitengebied Cofinanciering combinatiefuncties (buurtsportcoaches) Uitbreiding kleedkamers DTS Otterlo sportvelden (incl. kapitaallasten) Kunstgrasveld Wekerom LOE Minimabeleid Service in de wijk (vml. Voorwerk) Schuldhulpverlening - formatie WMO - aanbesteding , huishoudhulp en advieskosten Uitbreiding formatie De Medewerker Citymarketing Evenementen organisatie Stadswinkel Totaal

2013 1.500 V 1.720 N 375 N

2014

2015

pm

pm

pm

25 N

25 N

75 N

pm 70 N 75 N

100 N pm 30 N 25 N 113 N pm 70 N 75 N

55 N 50 N 50 N 250 N

55 N 50 N 50 N

55 N 50 N 50 N

450 N pm 225 N 200 N 50 N

450 N pm 225 N 200 N

450 N pm 225 N 200 N

1.430 N

1.200 N

1.443 N

75 N 93 N

50 N 250 N 120 N 170 N pm 225 N 200 N 50 N 100 N 1.928 N

2016

Toelichting voorstellen uitzetting bestaand/nieuw beleid

1. Regiocontract en GSO Cofinanciering In de Programmabegroting 2011 - 2014 is een bedrag gereserveerd van € 1,5 miljoen voor cofinanciering van projecten. Bij behandeling van voorstellen voor het opstellen van het Uitvoeringsprogramma Ede 2012 – 2015 in het kader van GSO-4 is aangegeven dat zowel voor het regiocontract als het stadscontract een beroep wordt gedaan op genoemde reservering voor cofinanciering. Bij het toekennen van de cofinancieringsbijdrage dient rekening te worden gehouden met de mogelijke aanvraag 2013 van de nog bij de provincie gereserveerde middelen van € 30 miljoen voor GSO-4. Regiocontract FoodValley € 1.720.000 Na de vaststelling van de Strategische Agenda van de Regio FoodValley in de acht gemeenteraden (door uw raad op 29 september 2011) is door het regiobestuur het opstellen van 106


een uitvoeringsprogramma ter hand genomen: een uitwerking van de Strategische Agenda in programma’s en projecten. De provincie heeft Ede een bedrag van € 3,2 miljoen aan middelen toegezegd in het kader van het regiocontract. Van de gemeente Ede wordt aan cofinanciering een gelijk bedrag gevraagd. Begin 2012 hebben wij u door middel van een memo geïnformeerd over de stand van zaken betreffende het regiocontract. Op dat moment was de verwachting dat hier een tekort zou ontstaan van in totaal € 2,25 miljoen. Door beschikbare middelen voor Landelijk gebied in de reserve DOE/Cofinanciering in te zetten (€ 400.000) en door een toegezegde bijdrage vanuit de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (€ 160.000), hebben wij het totale tekort weten terug te brengen tot € 1,7 miljoen. GSO-4 programma 2012 - 2015 In het kader van het GSO-4 programma 2012 – 2015 ontvangt de gemeente Ede voor de realisering van het Uitvoeringsprogramma Ede 2012 – 2015 provinciale ondersteuning. Hiertoe is op 25 april jl. het Stadscontract provincie Gelderland – gemeente Ede ondertekend. Het Uitvoeringsprogramma Ede bevat 4 ontwikkelingsprogramma’s. Dit is inclusief een programma voor de ontwikkeling van het project Veluwse Poort, het zgn. sleutelproject Ede. GSO-4, apparaatskosten € 375.000 Alle voorbereidingen om te komen tot genoemd stadscontract zijn afgerond. Er resteert nog wel een besluit om gemeentelijke middelen beschikbaar te stellen voor de uitvoering en coördinatie van het stadscontract. Totaal worden deze kosten geraamd op circa € 375.000. De provincie verlangt, dat bedoelde apparaatskosten worden gedekt uit gemeentelijke middelen. GSO-4, sleutelproject Veluwse Poort, aanleg Fietstunnel nabij Hoekelum € 190.000 In de Perspectiefnota 2012-2105 hebben wij reeds aangegeven te hechten aan een goede fietsverbinding tussen het station Ede-Wageningen en de Wageningen UR. Het tweerichtingen fietspad aan de westzijde van de Parklaan en de fietstunnel ter hoogte van Hoekelum verbeteren het comfort en de verkeersveiligheid voor fietsers op de belangrijke regionale fietsverbinding Ede-Bennekom-Wageningen. In het stadscontract (GSO-4) is door de provincie een bijdrage van € 2,5 miljoen cofinanciering toegezegd als bijdrage voor de voor 2015 geplande aanleg van het fietspad en -tunnel aansluitend op de Veluwse Poort ontwikkeling en als onderdeel van de ontwikkeling van de Kennisas EdeWageningen. Het gemeentelijk deel in de financiering bedraagt € 2,5 miljoen. Inzetten krediet Ede West -€ 90.000 Gezien de beperkte financiële middelen stellen wij voor om het nog aan te vragen krediet Ede West (€1.225.000), bestemd voor aanpassingen in de Hoofdwegenstructuur, in te zetten ter dekking van de maatregelen. Dit betekent echter wel dat zodra zich meer bedrijven gaan vestigen op de bedrijventerreinen binnen Ede en er aanvullende verkeersmaatregelen nodig zijn, er nieuwe middelen moeten worden aangevraagd. Tabel 2 Regiocontract en GSO Omschrijving

2013

Beschikbare stelpost cofinanciering

1.500 V

Regiocontract

1.720 N

GSO4 - stadscontract

2014

2015

x € 1.000 2016

N

N

100 N

375 N

Fietstunnel Veluwse Poort (ongedekt deel € 2,5 miljoen) Totaal

100 N 595 N

2. Algemeen (niet specifiek aan één programma gekoppeld)


107

KENNISCAMPUS PM In de Visie Ede 2025 is de Kenniscampus één van de vier grote thema’s. De ontwikkeling van de Kenniscampus Ede krijgt dan ook steeds meer vorm. Nu 12.000 studenten en leerlingen, doorgroeiend naar circa 14.000. In 2012 wordt o.a. het nieuwe Streek opgeleverd en start de nieuwbouw van 300 studenteneenheden en begeleid wonen. In 2013 vindt de herinrichting van de Zandlaan plaats en de start van de nieuwbouw en renovatie van de Christelijke Hogeschool. De samenwerking tussen de kennisinstellingen wordt steeds intensiever, blijkend uit diverse gezamenlijke projecten (o.a. samenwerking rondom Taal en Rekenen en Sportieve campus). Ook hebben partijen samen een marketing- en communicatieplan opgesteld. Bij de invulling van de Kennisas Ede-Wageningen en de verdere “verzilvering” van kennis (bijvoorbeeld incubatorfunctie voor startende bedrijven) verwachten wij de komende jaren vaker een beroep te kunnen doen op provinciale, nationale en Europese middelen. In dat geval is het vraagstuk van cofinanciering aan de orde. Meer concreet is mogelijk aanvullende inzet nodig voor de afronding van de (top)sportvoorziening (o.a. infrastructuur in kader van openbare voorziening). Op dit moment vindt een haalbaarheidsonderzoek naar deze (top)sportvoorziening plaats en wordt een berekening gemaakt van de infrastructurele kosten. Begin 2013 leggen wij een voorstel (met de uitkomsten) aan u voor.

3. Nieuw beleid en uitzetting bestaand beleid Programma 2 Beheer Openbare Ruimte VERKEERSKREDIETEN UVV JAARSCHIJF 2015 € 30.000 Verkeer heeft voor de jaren 2012-2014 jaarlijks € 400.000 (voorheen was dit € 500.000) aan middelen ten behoeve van mobiliteitsprojecten. Mobiliteitsprojecten die van belang zijn voor de bereikbaarheid en bijdragen aan een verhoging van de verkeersveiligheid en een verbetering van de leefbaarheid. Voorbeelden van projecten zijn: infrastructurele projecten, verkeerseducatie, school-thuisroutes, duurzame mobiliteit, bevorderen fietsgebruik en mobiliteitsmanagement. Financiering van het totale programma vindt plaats door “werk met werk” te maken en het multipliereffect (doorgaans een subsidie van 50% onder voorwaarde van eigen middelen). Ervaring uit eerdere jaren leert dat € 400.000 per jaar nodig is om voldoende middelen te genereren om de belangrijkste verkeersprojecten uit te kunnen voeren (kapitaallasten € 30.000). € 25.000 VERKEERSMAATREGELEN OTTERLO Doelstelling van dit project is om in Otterlo de Dorpsstraat verkeersluwer te maken en tevens te voorzien in structurele parkeeroplossingen. Wat betreft het parkeren is het de intentie om binnen de kom vooral direct bestemmingsverkeer te faciliteren, terwijl buiten de kom de dagrecreanten worden gefaciliteerd. Verder wordt gedacht aan het verleggen van de primaire route van en naar het nationaal park Hoge Veluwe van de Dorpsstraat naar de Hoenderloseweg, buiten het dorp om. Hiertoe dient de Hoenderloseweg te worden verbreed en de kruising met de Houtkampweg - Dorpsstraat te worden aangepast. Als parkeeroplossing binnen het dorp wordt gedacht aan een nieuwe parkeervoorziening aan de Kerklaan en mogelijke opname van de bestaande parkeervoorzieningen in een blauwe zone. Buiten de kom wordt binnen een ander project reeds een parkeervoorziening voor dagrecreanten gerealiseerd. Om het verleggen van de primaire route mogelijk te maken, moeten grondverwervingen plaatsvinden en uitvoeringsmaatregelen getroffen worden. De hoogte van deze investeringen wordt geschat op € 195.000. Voor de parkeeroplossing zijn naast uitvoeringskosten ook grondverwervingen noodzakelijk. Deze kosten worden geraamd op € 130.000. € 112.500 WEGEN BUITENGEBIED JAARSCHIJF 2016 Om de kwaliteit van de wegen in het buitengebied op orde te brengen is, zoals al eerder gemeld, in zijn totaliteit een bedrag van € 82.000.000 benodigd. Gezien de beperkte financiële ruimte hebben wij u bij de Perspectiefnota 2010-2013 voorgesteld om gedurende een periode van vijf jaar ieder 108


jaar € 3 miljoen te investeren. In de Perspectiefnota 2012 - 2015 is dit bedrag van € 3 miljoen voor het jaar 2014 verlaagd naar € 1.500.000 (kapitaallasten € 112.500). PM CAMERATOEZICHT (HARDWARE) Ede was de eerste gemeente in Nederland met cameratoezicht in de openbare ruimte. In de jaren ‘90 zijn we begonnen met cameratoezicht in het uitgaansdomein (centrum). Inmiddels hangen er camera's op verschillende overlastlocaties in Ede en is er een breed draagvlak voor cameratoezicht. Alle in Ede aanwezige openbare orde camera's zijn gefinancierd met incidenteel geld. Bij mogelijk vervanging wordt een kritische afweging gemaakt over noodzaak en locatie. Waar nodig kunnen de kosten gedekt worden binnen de reserve kapitaallasten.

Programma 4 Educatie & Jeugd JEUGD IN BUITENGEBIED € 70.000 In het kader van 'Het verschil mag er zijn' is er voor 2011 t/m 2014 € 70.000 per jaar beschikbaar (waarvan € 10.000 voor activiteitenbudget) voor jongerenwerk in het algemeen én voor de ketenaanpak gecombineerd met voorlichting over alcohol en drugs. De huidige inzet van de € 180.000 (in de periode 2012-2014) uit de nota “Het Verschil mag er zijn” kan echter vanaf 2012 tot en met 2014 gefinancierd worden door een extra provinciale subsidie in het kader van FrisValley. Daarmee valt de eerder genoemde € 180.000 uit Het Verschil mag er zijn vrij voor algemeen jongerenwerk in het buitengebied. De ketenaanpak levert goede resultaten op. Het is van belang deze aanpak ook na 2014 voort te kunnen zetten. Wanneer deze aanpak niet wordt voortgezet dan betekent het dat de gemeente wel kan inzetten op sluiting (na excessen in) drankketen, maar dat jongeren dan op zoek gaan naar andere soortgelijke onderkomens. Alleen door langdurige inzet van jongerenwerk kan het al van generatie op generatie bestaande gebruik van drankketen in het buitengebied geleidelijk worden omgebogen: jongeren wordt een alternatief geboden, zoals in het te realiseren jeugdhonk in de Spil. En jongeren en ouders worden gewezen op blijvende schade aan de hersenen door vroegtijdig en veel alcoholgebruik. Als ondersteuning voor en in aanvulling op de ketenaanpak is voor De Spil in Harskamp een jeugdhonk in voorbereiding, om de jeugd een eigen plek aan te kunnen bieden onder begeleiding van het jongerenwerk. Het jongerenwerk zorgt samen met de jongeren zelf voor in invulling van het programma. Het jeugdhonk dient als alternatief voor de keten en is ook een plek voor de jeugd onder de 16 jaar. Wij stellen u voor om vanaf 2015 € 70.000 per jaar beschikbaar te stellen voor de voortzetting van ketenaanpak, door inzet van jongerenwerk, en alcohol- en drugsvoorlichting in het buitengebied.

Programma 5 Sport REGELING COMBINATIEFUNCTIES € 75.000 De regeling buurtsportcoaches is een verruiming van de regeling combinatiefuncties. De regeling betreft een cofinancieringsregeling. Het betreft een ‘alles-of-niets’-regeling, wat betekent dat de Gemeente Ede aan een minimum variant moet voldoen om cofinanciering te krijgen. Dit betekent dat de gemeente moet uitbreiden van 6 fte naar 10,5 fte om aan de minimum-variant te voldoen. Doen we dit niet dan vervalt de gehele cofinanciering vanuit het Rijk. Van de totale kosten van € 50.000 per fte wordt € 20.000 gefinancierd door het Rijk en € 30.000 door de gemeente. In totaal is er voor dit programma € 315.000 financiering vanuit de gemeente benodigd. Een deel van dit bedrag is al structureel beschikbaar als cofinanciering voor de combinatiefuncties, nl. € 210.000. Daarnaast is de begroting sport heel kritisch bezien op (kleine) onderbestedingen welke zijn samengevoegd tot een structureel besteedbaar budget in de orde van € 30.000. Op dit moment is daarmee € 240.000 dekking structureel geregeld. Wij vinden voortzetting van belang en stellen voor om ingaande 2013 een structureel bedrag van € 75.000 beschikbaar te stellen.


109

UITBREIDING KLEEDKAMERS DTS € 93.000 Door de aanleg van twee extra wedstrijdvelden op sportpark Inschoten ontstaat er volgens de gemeentelijke normen een tekort aan kleedkamers. Wij stellen u voor om middelen voor twee kleedkamers beschikbaar te stellen aan voetbalvereniging DTS’35. Volgens de normvergoeding is dit € 93.000. € 55.000 VERPLAATSING SPORTVELDEN OTTERLO Het project verplaatsing van de sportvelden naar de locatie Houtkampweg wordt actief opgepakt om de lastige definitie- en planfase te doorlopen. Tijdens deze fases moeten vijf procedures worden doorlopen nl: • Planologisch: structuurvisie Otterlo (vaststelling raad juni 2012) • Planologisch: de bestemmingsplanprocedure • Ontheffing t.b.v. Flora- en Faunawet • Ontheffing t.b.v. Ecologische Hoofdstructuur • Vergunning o.b.v. de Natuurbeschermingswet 1998. Op dit moment is het bestemmingsplan in voorbereiding en zijn de te maken kosten doorgerekend en door externen getoetst. De totaal te maken kosten komen in de huidige begroting neer op € 3.470.000. Van deze kosten is middels eerdere besluiten € 2.920.000 gedekt. Resteert derhalve een tekort van € 550.000, de kapitaallasten hiervan bedragen € 55.000 per jaar. Hierbij dient het volgende aangetekend te worden: • Onderdeel van de huidige dekking betreft een bijdrage vanuit de nog op te starten grondexploitatie de Dries, Weversteeg en Onderlangs op de achterblijvende locatie. Mede als gevolg van deze bijdrage vanuit de grondexploitatie (€ 2.500.000), is het resultaat op de grondexploitatie in de MPG 2012 ingeschat op € 800.000 verlies. Aangezien het een plan in initiatieffase betreft, is voor dit resultaat nog geen voorziening getroffen. Bij doorzetten van het plan betekent dit dat deze dotatie moet gebeuren. • De huidige boekwaarde op het totaal heeft voor het overgrote deel betrekking op de ontwikkeling van de nieuwe sportvelden. Deze grond heeft volgens de BVV een te hoge boekwaarde en moet daardoor afgeboekt worden. Dit bedrag maakt onderdeel uit van het integrale voorstel effecten BBV/NIEGG waarin wordt aangegeven dat op een aantal gronden afgeboekt moet worden. • Er spelen nog een aantal risico’s die niet in de begroting zijn meegenomen. Voornaamste risico’s betreffen extra te treffen mitigatiemaatregelen voor aangetroffen dassen en planschade. Mogelijke positieve risico’s liggen nog in versobering van de inrichting en aanbestedingsvoordelen. € 50.000 KUNSTGRASVELD WEKEROM Gezien de kwaliteit van het voetbalveld in Wekerom en de toename van het aantal leden als gevolg van de woningbouw bestaat de noodzaak om één grasveld om te zetten in een kunstgrasveld. Voor de aanleg van het kunstgrasveld en de noodzakelijke vervanging te zijner tijd is vanaf 2014 een structureel bedrag van € 50.000 benodigd.

Programma 6 Cultuur LOKALE OMROEP EDE (LOE) € 50.000 In het Collegeconvenant 2010-2014 is aangegeven dat wij een groter bereik en een duurzame positie van de LOE in de samenleving willen stimuleren. Om die reden wordt nu een voorstel voor investering in digitale zendapparatuur gedaan. Daarnaast heeft de LOE een verzoek tot investering in infrastructurele voorzieningen gedaan in verband met de tijdelijkheid van hun huidige huisvesting. Naast de eenmalige kosten stijgen de exploitatiekosten van de LOE als gevolg van deze investeringen. In afwachting van de gesprekken met de LOE zijn de onderstaande bedragen opgenomen. Deze zullen mogelijk daarna nog worden aangepast. Op korte termijn zal verder worden gesproken met de LOE over de hoogte van deze investering in infra en de stijging van de exploitatiekosten. Hierbij zal het ambitieniveau dat de LOE heeft uitgesproken in haar beleidsplan worden betrokken, voorzover dat doorwerkt op het structurele exploitatietekort in verband met professionele inhuur. Voor alle investeringen in de lokale omroep geldt verder dat onderzocht zal 110


worden of dit in een beheersstichting kan worden ondergebracht. In dit verband spelen mogelijk ook BTW aspecten. Voorshands gaan we uit van de navolgende budgetten: Voor de aanschaf van digitale zendapparatuur en verhuizing naar het Culturagebouw is een eenmalige investering voorzien. Op basis van het lopende offertetraject is eenmalig € 217.000 (indicatie) gevraagd. De LOE zegt maximaal € 12.000 beschikbaar te hebben voor verhuiskosten. De door de LOE voorgestelde ontwikkelingen ten aanzien van verhuizing en digitalisering brengen een verhoging van de exploitatiekosten met zich mee. Voorshands wordt uitgegaan van een verhoging van de exploitatiekosten van € 20.000 per jaar o.a. in verband met abonnementskosten.

Programma 7 Werk, Inkomen & Scholing € 250.000 MINIMABELEID Voor minimabeleid is ten behoeve van mogelijke stapelingseffecten door landelijke bezuinigingen vanaf 2012 een structureel bedrag van € 340.000 toegevoegd aan het gemeentefonds. In de meerjarenbegroting van de gemeente Ede is alleen voor 2012 een bedrag van € 340.000 toegekend aan het product 'aanvullend inkomen' ter dekking van dit stapelingseffect. Of het stapelingseffect zich in Ede zal voordoen in de omvang zoals door het Rijk is geschat moet nog blijken. Dat er een toenemend beroep op aanvullend inkomen gedaan zal worden als gevolg van stapelingseffecten is wel degelijk de verwachting. Op dit moment schatten wij het stapelingseffect op € 250.000 structureel vanaf 2013. Wij stellen u voor om een bedrag van € 250.000 incidenteel toe te kennen voor 2013 en 2014 en vervolgens dit onderwerp mee te nemen in totale evaluatie minimabeleid, incl schoolzwemmen etc. SERVICE VOOR DE WIJK € 120.000 Met het besluit tot de afbouw van Voorwerk is de opdracht gegeven ‘het goede van Voorwerk te behouden’. Hiermee werd o.a. gedoeld op het project Service voor de Wijk. Vanuit dit project worden diensten verricht (klus, tuin en ondersteuning) door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Burgers en organisaties kunnen d.m.v. dienstencheques deze diensten inkopen. Het project voorziet in een behoefte op het snijvlak van reintegratie, wijkwerk en WMO. De wens is het project aan te laten sluiten bij het toekomstig wijkwerk en bedrijfsmatig te beleggen bij een martkpartij. Voor het organiseren van een structurele inbedding is meer tijd nodig. Voor de overgangssituatie in 2013 is incidenteel € 120.000 nodig. € 170.000 SCHULDHULPVERLENING De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening wordt per 1 juli 2012 van kracht, hiermee valt de schuldhulpverlening binnen het kader van de Algemene wet bestuursrecht. De wet verplicht gemeenten om aan hun inwoners schuldhulpverlening aan te bieden. In de Kadernotitie Schuldhulpverlening hebben wij u onze visie, uitgangspunten en werkwijze ter besluitvorming voorgelegd. In de kadernotitie wordt onder meer verwezen naar het onderzoek “Schuldhulpverlening loont”. Per geïnvesteerde euro bedragen de bespaarde kosten op overige beleidsterreinen (met name uitkeringen en wonen) minimaal € 1,70. Enkele voorwaarden in de wet én de huidige financiering van de formatie van Bureau Schuldhulp maken zowel inhoudelijke als financiële keuzes noodzakelijk. Gebleken is dat de grote vraag naar schuldhulpverlening grotendeels structureel van aard is. De in het verleden van het Rijk ontvangen middelen (€ 470.000) voor schuldhulpverlening hebben wij toentertijd toegevoegd aan de algemene middelen, omdat wij dit zagen als tegemoetkoming achteraf voor kosten die we al maakten. Door de toename in de vraag blijken nu extra middelen noodzakelijk. Voor het jaar 2012 hebben wij een bedrag van € 170.000 verwerkt in de actualiseringsparagraaf. Wij stellen u voor om ingaande 2013 een bedrag van € 170.000 beschikbaar te stellen oplopend naar € 450.000 vanaf 2014 voor de financiering van zowel structurele als tijdelijke formatie. Deze bedragen zijn als volgt opgebouwd: 1. Financiering vast personeel 1,2 fte 2. Financiering tijdelijk personeel 1,8 fte 3. Flexibele schil tijdelijk personeel 2,0 fte Programmabegroting 2013 – 2016

€ 80.000 (2014) € 95.000 (2014) € 105.000 (2014) 111

4. Uitbreiding formatie met 0,8 fte 5. Taakstelling regeerakkoord 6. Waardering combifunctie Totaal

€ 60.000 (2012) € 80.000 (2012) € 30.000 (2012) € 450.000

Programma 9 Maatschappelijke Ondersteuning WMO - AANBESTEDING HULPMIDDELEN PM Op 1 juli loopt het contract met de huidige leverancier van de hulpmiddelen af. Via een budgetaanbesteding wordt een nieuw contract afgesloten. De verwachting is dat de kostprijs van de hulpmiddelen nog verder naar beneden kan worden bijgesteld en zo’n € 200.000 op jaarbasis lager kan uitvallen. Overigens kan een verlaging van de kostprijs een beperkt negatief effect opleveren op de opbrengst van de eigen bijdragen. Wij zien dit voordeel als invulling van de inkooptaakstelling. WMO - HUISHOUDHULP ALS ALGEMENE VOORZIENING PM Op dit ogenblik wordt onderzocht of de wijze waarop de hulp bij het huishouden is georganiseerd en wordt geleverd op een andere leest kan worden geschoeid. Diverse scenario’s worden bezien op hun juridische houdbaarheid en maatschappelijke effecten en ook financieel doorgerekend. Het is nog te vroeg om hieraan een financiële conclusie te verbinden. PM WMO – ADVIESKOSTEN De afgelopen jaren is de kwaliteit van de consulenten en daarmee de indicaties, sterk toegenomen. Hierdoor zijn de externe advieskosten met ca. € 100.000 teruggedrongen. Ook het in dienst nemen van een medisch adviseur drukt hierbij de kosten. Omdat de druk op de eigen organisatie groter is geworden en versterkt wordt door de komende ontwikkeling van de decentralisaties, willen wij deze middelen in zetten voor zowel de WMO als de begeleidingsfunctie AWBZ. Dit ter dekking van advieskosten/structurele begeleidingskosten. Het betreft een budgettair neutrale verschuiving. UITBREIDING DE MEDEWERKER MET 3,8 FTE € 225.000 De Medewerker heeft de afgelopen jaren een vaste formatie gehad van 5,5 fte. In de periode 20092011 is dit jaarlijks door middel van incidentele subsidies èn eigen middelen van De Medewerker aangevuld met gemiddeld 3,4 fte. Meerdere incidentele middelen die afgelopen jaren zijn ingezet, vallen weg en worden vanaf 2012 niet door andere (structurele) middelen opgevuld. De basisvoorziening van De Medewerker bestaat uit het meldpunt vrijwillige thuishulp, de vrijwilligerscentrale en het steunpunt mantelzorg. Met incidentele middelen is de basisvoorziening op het gebied van informele zorg en vrijwillige inzet uitgebreid, omdat de vraag naar mantelzorg en (zorg)vrijwilligers de afgelopen jaren sterk is gegroeid. Het betreft versterking van de Vrijwilligerscentrale, regiefunctie op het gebied van vrijwillige inzet door afstemming tussen vrijwilligersorganisaties en met zorgaanbieders. Ook het werven van nieuwe doelgroepen vrijwilligers (door promotie activiteiten voor vrijwilligers) moet vallen onder de basisfunctie van De Medewerker en is de afgelopen jaren met incidentele middelen uitgevoerd. Het project Goede Buur richt zich op vrijwillige inzet via burenhulp. In het afgelopen halfjaar heeft het project zich bewezen in Veldhuizen. Daar is een vrijwillige coördinator gevonden om het project draaiende te houden. Met uitbreiding van 2 fte’s (€ 120.000) kan De Medewerker Goede Buur uitrollen naar meerdere andere wijken, waarbij overdracht naar een vrijwillige coördinator in de wijk het uitgangspunt blijft. De opstartfase wordt ondersteund door professionals. Daarnaast zal met het oog op de (veranderende) functies van De Medewerker door de decentralisaties ook meer formatie bij De Medewerker nodig zijn. Het gaat om structurele versterking. Specifieke onderwerpen in de uitvoering van De Medewerker die daarbij onder andere meegenomen zullen worden, zijn: ▪ De maatjesprojecten Vriendendiensten, Buddyzorg en Vrijwillige Thuishulp (totaal 1 fte). Met deze maatjesprojecten wordt maatschappelijke participatie van chronisch zieken, mensen met een (ernstige) beperking en mensen met een psychische aandoening gestimuleerd. De Vriendendienst is altijd met incidentele middelen gedraaid, voor buddyzorg is ook een structureel budget beschikbaar. Voor een andere invulling van de maatjesprojecten heeft De Medewerker de methodiek ‘Versterken sociale netwerken’ in huis. 112


▪

Sociale activering (totaal 0,8 fte): betreft trajectbegeleiding van mensen om via vrijwilligerswerk ervaring op te doen als opstap naar een betaalde baan. In het licht van de Wet werken naar vermogen wordt de invulling herzien. Ook de activiteitenkosten van De Medewerker voor o.a. promoten en waarderen zijn niet in het reguliere budget voor de basisvoorziening beschikbaar.

Programma 12 Bestuur en Organisatie CITYMARKETING € 200.000 Citymarketing initieert, signaleert en verbindt. De gemeente blijft belang hebben bij het goed vermarkten van haar gemeente. De ambities zijn groot. Marketing draagt bij om de ambities Ede2025 vorm te geven en de gemeente Ede steeds meer profiel te geven. Met als doelstelling inwoners, bedrijven en studenten en toeristen te binden aan Ede. Citymarketing is sinds 2010 succesvol operationeel en werkt in de praktijk als vliegwiel. Resultaten zijn te vinden in de evaluatie van november 2011 en voorjaar 2012. Van belang is om structureel te blijven inzetten op marketing. Marketing richt zich op het verbeteren van het imago door middel van communicatie en pr, het inzetten op ambassadeurschap van bestaande doelgroepen, het opzetten en inzetten van netwerken (triple helix) en het initiëren van initiatieven als de stadswinkel, Van Gogh Europa en de loketfunctie dat de onderwijsinstellingen en studenten op de kenniscampus verbindt met het bedrijfsleven. Resultaat is dat we samen nog sterker zullen zijn en meer profiel aan Ede kunnen geven en invulling aan onze ambitie. Dat betekent ook dat we Citymarketing vooralsnog binnen onze gemeente houden. We blijven nadrukkelijk de verbinding met triple helix partners opzoeken en zullen hiermee allianties sluiten. Maar vanuit ons belang en ambities vinden we het als gemeente nog onze verantwoordelijkheid om navenant te blijven investeren in marketing. Voorbeelden uit het land zijn er ook dat zodra de overheid zich (gedeeltelijk) terugtrekt, de stakeholders zich ook terugtrekken. Wij stellen u voor om ingaande 2013 een jaarlijks bedrag van € 200.000 beschikbaar te stellen. € 50.000 EVENEMENTEN ORGANISATIE Representatie & Evenementen (R&E) heeft zich de afgelopen tien jaar ontwikkeld van één medewerker die zich vrijwel uitsluitend bezig hield met de representatie van de burgemeester tot een intern evenementenbureau waar alle aanvragen van college, directie en organisatie terecht komen voor de organisatie van representatiezaken en evenementen. Daarnaast is een aantal evenementen geprofessionaliseerd zoals de Airborne Luchtlandingen en de relatieontvangsten van het College. Op dit moment zijn de zaken niet goed afgebakend en is de workload van R&E te hoog en te diffuus. Daarmee is het moment aangebroken om een nieuwe stap te maken door advisering en organisatie van externe evenementen te professionaliseren. Door citymarketing is een nota Evenementenbeleid opgesteld die door het College en de Raad is vastgesteld. Uit de nota Evenementenbeleid en nota communicatiefunctie Ede blijkt dat er m/v-kracht nodig is. Wij stellen u voor om voor 2013 en 2014 een bedrag van € 50.000 beschikbaar te stellen. Op termijn willen we Citymarketing Ede (wellicht) onderbrengen in een organisatie die op gepaste afstand staat van de gemeente. Dit geeft meer mogelijkheden om met externe maatschappelijke en commerciële partijen samen te werken aan mooie ontwikkelingen en evenementen voor Ede. Zodra de genoemde verzelfstandiging van Citymarketing Ede komt, kan deze functie daar naartoe over. Wellicht met andere financieringsbronnen dan alleen de gemeente. € 100.000 STADSWINKEL Ede staat voor grote opgaven, zoals het realiseren van de Veluwse Poort en de Kenniscampus. Het is daarom belangrijk om Ede op de kaart te zetten als een aantrekkelijke gemeente om in te wonen, werken, recreëren en studeren. In een Stadswinkel is dat mogelijk: een fysieke ontmoetingsplaats om Ede (letterlijk) in de etalage te zetten. In de stadswinkel staan de functies “ontmoeten, beleven en informeren” centraal. Een fysieke ruimte die Ede uitademt, waar bezoekers gastvrij ontvangen worden en graag verblijven, waar mensen elkaar ontmoeten. Waar men Ede écht kan beleven. In de stadswinkel is informatie te vinden over wonen en leven in Ede. De beoogde locatie van de stadswinkel is Cultura. Onder regie Programmabegroting 2013 – 2016

113

van Citymarketing wordt samen met Stichting Nieuwbouw Info Ede, Cultura, Veluws Bureau voor Toerisme en Stichting Binnenstadsmanagement een stadswinkel gerealiseerd. Door gebruik te maken van één gezamenlijke locatie en functies en werkzaamheden samen te voegen wordt structureel bespaard op personeelskosten en huisvestingskosten. Om de stadswinkel te realiseren is een eenmalige investering nodig voor bouwkundige aanpassingen, interieur en communicatie. Deze investering wordt door de participanten samen gedragen en terugbetaald middels genoemde structurele besparingen. Daarnaast is incidenteel een budget nodig voor het opzetten van de stadswinkel. Wij stellen u voor een totaal budget van € 100.000 beschikbaar te stellen.

114


Bijlage 4 Srt

Meerjarenoverzicht Reserves Reserve

Bij begroting Af begroting 2013 2013

Afschrijvingsbijdrage 2013

Boekwaarde begroting einde 2013


Boekwaarde Boekwaarde Boekwaarde begroting begroting begroting einde einde 2015 einde 2016 2017

01 Veiligheid BRP R300210 Egal.Reserve P.Lasten BRP R300310 Egal.Reserve Kap.Lasten Bedrijfsm. OBR R300220 Reserve Overgangsrecht FLO Totaal 01 Veiligheid

0

114.427

0

138.345

48.918

0

0

-0,10

44.871

0

0

875.250

867.680

838.588

769.095

769.094,93

0

337.917

0

609.052

311.892

136.007

39.371

39.370,54

44.871

452.344

0

1.622.646

1.228.489

974.594

808.465

808.465,37

02 Beheer openbare ruimte OBR R051250 Reserve groot onderhoud wegen

0

190.000

0

1.242.546

1.142.546

1.042.546

942.546

942.545,91

532.498

388.443

0

857.673

993.728

756.283

452.738

452.737,55

OBR R051070 Egalisatiereserve Parkeren

0

52.500

0

1.631.366

1.567.632

1.448.146

1.446.912

1.446.912,48

OBR R051190 Reserve IGW waterbeheer

4.931

0

0

238.895

244.072

249.508

255.216

255.216,27

511.568

1.005.497

0

9.737.437

9.243.509

8.749.580

8.255.652

8.255.652,00

1.048.997

1.636.440

0

13.707.917

13.191.487

12.246.063

11.353.064

11.353.064,21

OBR R051260 Reserve Straatverlichting

OBR R051290 Eg.res.kap.ist.riol.BG Totaal 02 Beheer openbare ruimte 03 Economische zaken OBR R051030 Reserve werkgelegenheid

125.000

171.500

0

231.017

184.517

138.017

91.517

91.517,00

125.000

171.500

0

231.017

184.517

138.017

91.517

91.517,00

BRK R462100 Egal.res.Openb.Basisschool Kernhem

11.846

0

19.489

229.273

221.631

213.989

206.347

206.347,18

BRK R462110 Egal.res.basisschool de Meander

11.567

0

18.796

224.109

216.879

209.650

202.422

202.422,17

BRK R462111 Egal.reserve de Kraats brede school

23.125

0

35.625

450.000

437.500

425.000

412.500

412.500,00

BRK R462112 Egal.reserve Paasberg+Veldh.school

16.883

0

26.530

328.013

318.366

308.718

299.070

299.070,37

BRK R462113 Egalis.res.EL Inkade (Goudenstein 9)

26.938

0

41.904

523.802

508.836

493.870

478.904

478.904,08

BRK R462114 Egalis.res.Wilhelminaschool Bennekom

17.108

0

26.112

333.141

324.137

315.133

306.129

306.129,00

BRK R462115 Egal.res.school+peutersp.zl Wekerom

66.600

0

0

1.398.600

1.368.630

1.338.827

1.309.198

1.309.198,00

22.398

0

35.573

434.775

421.600

408.425

395.250

395.250,00

682.828

1.378.516

0

13.166.629

12.810.867

12.352.030

11.838.101

11.838.100,70

Totaal 03 Economische zaken 04 Educatie & Jeugd

BRK R462130 Egal.reserve Emmaschool OBR R462200 Reserve Huisvesting Onderwijs OBR R465010 Egalisatiereserve Het Streek

1.715.000

0

145.125

1.789.875

1.647.169

1.506.881

1.369.011

1.369.011,00

OBR R464100 Reserve onderwijsachterstandenbeleid

0

184.039

0

854.058

270.019

91.026

79.533

79.533,00

OBR R465000 Bestrijding wachtlijsten kinderopv.

0

0

0

0

0

0

0

0,04

OBR R568310 reserve Centrum voor Jeugd en Gezin

0

345.000

0

446.489

301.489

126.489

51.489

51.489,00 0,00

OBR R568311 Reserve Schoolmaatschappelijk Werk

0

0

0

0

0

0

0

OBR R568312 Reserve Gezinsmanager

0

0

0

0

0

0

0

0,00

OBR R568313 Reserve Eigenheid/eigenzinnigheid

0

20.000

0

45.000

45.000

45.000

45.000

45.000,00

2.594.293

1.927.555

349.154

20.223.765

18.892.124

17.835.039

16.992.955

16.992.954,54

Totaal 04 Educatie & Jeugd 05 Sport BRK R561700 Egalisatieres. Ceelman van Ommerenwe

21.302

0

35.503

411.839

397.638

383.437

369.236

369.236,10

BRK R561707 Egalisatiereserve Sportz.De Peppel

11.062

0

23.352

208.943

196.653

184.363

172.073

172.072,98

BRK R561710 Egalis.res.sportzaal De Soetendaal

21.344

0

35.114

413.106

399.336

385.566

371.795

371.795,38

BRK R561720 Egalis.res.spothal De Peppel

19.961

0

30.668

387.220

376.579

366.008

355.510

355.510,26 101.854,31

BRK R561725 Egalisatiereserve Sporth. 't Riet

6.165

0

11.526

117.937

112.576

107.215

101.854

BRK R561750 Egalisatiereserve Sporthal Lunteren

51.156

0

82.083

992.203

961.276

930.350

899.424

899.424,10

OBR R561800 Res.nw.te realiseren sportz.Otterlo

30.723

0

0

643.275

675.534

709.406

744.972

744.971,63 953.438,93

OBR R561810 Reserve sporthal Het Nieuwe Landgoed

39.220

0

0

823.616

864.797

908.037

953.439

BRK R562080 Egalisatiereserve sportp.De Bosrand

31.624

0

85.123

578.981

525.593

472.302

419.132

419.131,60

BRK R562090 reserve verplaatsing FC Jeugd

10.849

0

0

227.838

239.230

251.192

263.752

263.752,00

BRK R562100 Egalis.res.sportpark Peppelensteeg

29.819

0

79.381

546.822

498.784

466.663

434.721

434.721,44

BRK R562110 Egalis.res.sportpark Hoekelumse Eng

31.661

0

65.299

599.591

566.193

533.047

500.165

500.164,85

BRK R562115 Egal.res.Combiproject Peppelensteeg

9.886

0

19.944

187.667

177.692

167.806

158.010

158.009,63

BRK R562120 Egalis.res.sportpark Inschoten

35.544

0

89.487

656.947

603.155

549.522

511.529

511.528,73

BRK R562130 Egalisatiereserve sportp De Eikelhof

64.386

0

167.842

1.184.263

1.080.676

976.950

873.079

873.079,39

490

0

10.244

1

1

1

1

0,52

BRK R562145 Egalis.reserve sportp Allemanskamp

24.806

0

56.100

464.831

433.653

402.596

371.666

371.666,00

BRK R562150 Egalisatiereserve sportpark De Beek

4.167

0

9.375

78.125

72.916

67.708

62.499

62.499,07

BRK R562160 Egalisatiereserve sportpark Harskamp

5.000

0

7.375

97.625

95.256

92.894

90.539

90.539,00

0

0

0

0

0

0

0

0,36

449.165

0

808.416

8.620.830

8.277.538

7.955.063

7.653.396

7.653.396,28

BRK R562140 Egalisatiereserve sport De Wormshoef

BRK R562900 Egalisatiereserve De Vrije Slag Totaal 05 Sport 06 Cultuur OBR R560200 Reserve cultuur

45.887

1.805

0

153.102

167.184

211.266

255.348

255.348,26

OBR R560210 Res.Kunst en Cultuur Ontwikkelfonds

25.711

41.000

0

434.384

459.330

485.523

513.026

513.026,03

BRK R560630 Egal.res.Kijk-en Luistermuseum B'kom

1.480

0

3.135

29.694

27.952

26.134

24.241

24.241,00

BRK R560631 Egal.reserve Museum Oud Lunteren

1.850

0

3.031

-1.350

-2.540

-3.581

-4.472

-4.472,00

74.928

42.805

6.166

615.830

651.926

719.342

788.143

788.143,29

Totaal 06 Cultuur 07 Werk, Inkomen & Scholing OBR R563900 Best.reserve debiteuren WIZ-clienten

0

0

0

1.723.516

1.723.516

1.723.516

1.723.516

1.723.516,23

OBR R041200 Reserve BSB

0

203.557

0

13.656

-61.264

-136.184

-211.104

-211.103,55

OBR R041210 Reserve Borgstellingsfonds

0

0

0

50.000

50.000

50.000

50.000

50.000,00

OBR R567100 Reserve nieuwkomers

0

160.000

0

110.000

0

0

0

0,00

Totaal 07 Werk, Inkomen & Scholing

0

363.557

0

1.897.173

1.712.253

1.637.333

1.562.413

1.562.412,68


115

Srt

Reserve

Bij begroting Af begroting 2013 2013

Afschrijvingsbijdrage 2013



Boekwaarde Boekwaarde Boekwaarde begroting begroting begroting einde einde 2015 einde 2016 2017

09 Maatschappelijke ondersteuning OBR R567700 Reserve maatschapelijke opvang

0

0

0

806.245

806.245

806.245

806.245

OBR R568905 Reserve invoering WMO

0

0

0

45.071

45.071

45.071

45.071

45.071,04

BRK R568110 Res.multif.centr.Het nieuwe Landgoed

65.247

0

0

1.370.191

1.438.701

1.510.636

1.586.168

1.586.168,00

BRK R568210 Egal.res.Proosdijerveldweg 55

23.863

0

48.982

451.041

425.922

400.803

375.684

375.684,05

BRK R568212 Dorpscentrum Harskamp (De Spil)

14.623

7.000

0

327.075

342.079

357.833

374.375

374.375,24

0

0

26.376

-53.366

-79.129

-104.278

-129.427

-129.427,00

103.733

7.000

75.358

2.946.258

2.978.890

3.016.311

3.058.117

3.058.116,55

-180.134,30

OBR R568211 Best.res.De Spil Harskamp Totaal 09 Maatschappelijke ondersteuning

806.245,22

10 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen OBR R051270 Reserve Ede-Oost

363.639

0

0

7.456.288

-180.134

-180.134

-180.134

0

359.000

0

100.000

100.000

100.000

100.000

100.000,00

OBR R051330 Reserve Landschapsfonds

160.000

0

0

383.000

543.000

703.000

863.000

863.000,00

BRG R051140 Algemene reserve Grondbedr.

283.698

125.000

0

5.379.455

4.411.877

14.488.919

14.503.576

14.503.575,92

OBR R051020 Reserve stadsuitleg

292.859

0

0

-2.056.548

-2.128.938

-1.859.923

-1.524.352

-1.524.351,60

3.358

0

0

70.528

74.054

77.757

81.645

81.645,00

5.711.560

2.508.000

0

-412.619

2.967.718

-23.604.527

-20.684.384

-20.684.384,32

OBR R051240 Egalisatieres. omgevingsvergunningen

OBR R051300 Reserve onrendable toppen OBR R051310 Reserve bovenwijkse voorzieningen OBR R051340 Res.Uitv.starters/doorstr.len Totaal 10 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen

158.108

72.000

0

1.669.108

1.687.521

1.634.855

1.530.055

1.530.055,00

6.973.222

3.064.000

0

12.589.212

7.475.098

-8.640.053

-5.310.594

-5.310.594,30

0

42.258

0

0

0

0

0

-0,41

50.000

0

0

483.026

533.026

583.026

633.026

633.026,45

11 Milieu en landschap OBR R051090 Reserve uitv. buitengebied OBR R051230 Reserve. bodemsanering BR

R051100 Egalisatiereserve afval

Totaal 11 Milieu en landschap

0

463.993

0

2.229.234

1.715.241

1.151.248

537.255

537.254,93

50.000

506.251

0

2.712.260

2.248.267

1.734.274

1.170.281

1.170.280,97

12 Bestuur en organisatie BRK R001700 Egalisatiereserve kapitaallasten CO

17.457

0

37.875

349.054

327.423

304.612

280.621

280.621,49

BRP R010600 Reserve bedrijfsmiddelen COA

50.414

400.000

0

-86.615

-315.981

-253.730

-223.642

-223.642,40

BRP R010602 Reserve Publieke Dienstverlening

0

0

0

0

0

0

0

0,27

BRP R010610 Reserve ICT bedrijfsmiddelen

0

91.943

0

890.645

798.702

706.822

612.672

612.671,75 576.888,12

BRP R010700 Reserve personeelsbudgetten COA

0

0

0

576.888

576.888

576.888

576.888

BRP R051200 Reserve. personeelsbudgetten ROB

0

0

0

139.349

139.349

139.349

139.349

139.348,90

513.757

449.705

0

2.601.298

2.698.244

2.827.723

3.020.171

3.020.170,51

581.628

941.648

37.875

4.470.619

4.224.625

4.301.665

4.406.059

4.406.058,64

R000700 Alg. res. (bodemvoorziening)

0

3.081.000

0

14.139.322

12.260.322

11.827.322

11.809.322

11.809.321,75

BRP R041000 Reserve personeelsbudgetten

0

0

0

670.461

670.461

670.461

670.461

670.460,75

145.595

0

0

922.970

1.076.213

1.256.354

1.472.635

1.472.634,83

94.281

185.919

0

1.471.467

1.384.939

1.317.322

1.270.836

1.270.835,63

375

-2.874

2.905

7.850

8.210

8.590

8.988

8.987,80

BRP R569300 Egalisatieres.huisvestingsmiddelen

68.572

0

45.800

326.739

348.093

367.811

343.230

343.230,36

BRP R569401 Reserve automatisering

66.522

26.219

226.037

1.145.062

933.521

703.926

469.539

469.538,75

3.000

0

0

1.605.669

1.608.669

1.611.669

1.614.669

1.614.668,77

BRP R051210 Reserve. bedrijfsmiddelen ROB Totaal 12 Bestuur en organisatie 13 Programma dekkingsmiddelen AR

BRP R041100 Reserve bedrijfsmiddelen BRP R051320 Eg.res.Bedrijfsmiddelen ROB BRP R569200 Egalisatieres.bedrijfsmiddelen

BRP R569601 Reserve personeelsbudgetten

1.719.036

1.920.000

0

6.952.949

6.879.954

6.781.831

6.696.832

6.696.832,48

OAR R000200 Alg. dekk. aanw. rentebst.

OAR R000100 Alg. dekk. aanw. rente/afschr.bst.

530.521

530.521

0

9.656.272

9.656.272

9.656.272

9.656.272

9.656.271,55

OAR R001701 Egalisatiereserve kapitaallasten CZ

356.964

0

0

1.501.045

1.835.277

2.238.433

2.904.582

2.904.582,00

0

0

0

1.437.877

1.437.877

1.437.877

1.437.877

1.437.876,78

OBR R001300 Reserve Lokale Arbeidsvoorwaarden

102.000

206.473

0

117.193

149.693

182.193

214.693

214.693,01

OBR R001400 Reserve DOESOE/Cofinanciering

234.171

819.563

0

3.681.614

3.088.765

2.822.874

2.991.088

2.991.088,22 1.402.903,65

OBR R001200 Rente-egalis. woningbouw

OBR R001401 Res. DOE belegd deel

0

0

0

1.402.904

1.402.904

1.402.904

1.402.904

OBR R001500 Reserve overlopende verplichting COA

0

365.748

0

-250.000

-250.000

-250.000

-250.000

-250.000,47

2.100.000

1.450.000

0

2.677.540

3.327.540

3.977.540

4.627.540

4.627.539,86

OBR R050010 Dekkingsreserve

0

0

0

299.434

299.434

299.434

299.434

299.433,53

OBR R051280 Reserve overlopende verplichtingen

0

0

0

265.000

265.000

265.000

265.000

265.000,00

OBR R001950 Egalisatieres.BTW-compens.fonds

OBR R569900 Reserve overlopende verplichtingen

116

0

0

0

178.500

178.500

178.500

178.500

178.500,00

5.421.037

8.582.569

274.742

48.209.865

46.561.641

46.756.310

48.084.399

48.084.399,25

17.466.874

17.695.669

1.551.711 117.847.392 107.626.855

88.673.957

90.658.214

90.658.214,48


Bijlage 5

Meerjarenoverzicht Voorzieningen Voorziening

Gerealiseerde boekwaarde 1/1 na correctie 2012

Toevoeging begroting 2012

Vrijval begroting 2012






01 Veiligheid V300100 Egalisatievoorz. overige gebouwen Totaal 01 Veiligheid

200.759

27.746

0

228.505

256.251

283.997

311.743

339.489

200.759

27.746

0

228.505

256.251

283.997

311.743

339.489

02 Beheer openbare ruimte V060150 Voorziening begraven V060090 Voorz IGW rioolaanleg en -beheer Totaal 02 Beheer openbare ruimte

-98.412

214.578

0

116.166

280.744

300.744

320.744

340.744

20.465.695

3.677.419

773.255

23.369.859

23.050.326

22.784.756

22.520.890

22.260.792

20.367.283

3.891.997

773.255

23.486.025

23.331.070

23.085.500

22.841.634

22.601.536

03 Economische zaken Totaal 03 Economische zaken

457.056

144.999

0

602.055

577.824

548.312

479.833

445.780

457.056

144.999

0

602.055

577.824

548.312

479.833

445.780

1.782.230

900.000

1.970.932

711.298

986.064

1.411.447

1.135.464

1.892.731

105.264

0

105.264

0

0

0

0

04 Educatie & Jeugd V462000 Voorz.huisv.primair en voortg.ondw. V463200 Voorziening vandalismebestrijding

0

V464100 Voorz.onderwijsachterstandenbeleid

0

0

0

0

0

0

0

0

V464110 Voorziening GOA III 2006-2010

0

0

0

0

0

0

0

0

49.252

3.593

1.042

51.803

47.047

49.492

52.043

53.246

V568200 Voorz.onderh.acc.kinderdagopvang V568700 Centra Jeugd en Gezin V568400 Voorziening jeugmonitor Totaal 04 Educatie & Jeugd

0

0

0

0

0

0

0

0

56.883

0

12.358

44.525

32.167

32.167

32.167

32.167

1.993.630

903.593

2.089.596

807.627

1.065.279

1.493.107

1.219.675

1.978.145

05 Sport V562000 Voorz. onderh. buitensportaccomm. V561600 Voorz. onderh. binnensportaccomm. Totaal 05 Sport

353.946

135.886

118.349

371.483

190.876

249.123

231.547

238.080

52.453

20.803

11.153

62.103

76.524

78.147

84.367

88.637

406.399

156.689

129.502

433.586

267.400

327.270

315.914

326.717

704.302

272.488

617.946

358.844

271.702

267.502

224.564

268.730

79.909

26.634

15.617

90.926

35.148

35.318

30.461

22.589

525

0

0

525

525

525

525

525

36.095

176.925

185.000

28.020

28.020

28.020

28.020

28.020

06 Cultuur V560400 Voorziening kunstaankopen V560410 Voorziening onderhoud beeldende kuns V560720 Voorziening onderh. Openluchttheater V560730 Fonds Cultuurparticipatie V060110 Voorz. monumenten Totaal 06 Cultuur

159.904

120.000

0

279.904

277.904

275.904

273.904

271.904

980.735

596.047

818.563

758.219

613.299

607.269

557.474

591.768

07 Werk, Inkomen & Scholing 4.021.538

0

0

4.021.538

4.021.538

4.021.538

4.021.538

4.021.538

V563500 Voorziening legaat

V563800 Voorz.dub.debiteuren WIZ-clienten

386.415

18.249

39.099

365.565

345.572

327.323

309.074

290.825

V563600 Voorziening bijz.bijstand

133.381

0

133.381

0

0

0

0

0

V563300 Voorziening ROA/VVTV

11.842

0

0

11.842

11.842

11.842

11.842

11.842

V565400 Voorziening Reintegratie V567100 Voorziening nieuwkomers Totaal 07 Werk, Inkomen & Scholing

1.619.037

0

0

1.619.037

1.619.037

1.619.037

1.619.037

1.619.037

162.768

0

0

162.768

162.768

162.768

162.768

162.768

6.334.981

18.249

172.480

6.180.750

6.160.757

6.142.508

6.124.259

6.106.010

09 Maatschappelijke ondersteuning V567700 Voorziening maatschapelijke opvang

1.976.560

58.508

0

2.035.068

1.993.576

1.868.089

1.742.602

1.617.115

V567900 Voorziening vrouwenopvang

390.910

0

43.280

347.630

304.350

261.070

217.790

174.510

V567901 Voorz.Stim.reg.aanp.huiselijk geweld

140.133

0

140.132

1

-99.999

-99.999

-99.999

-99.999

V568500 Onderhoudsvoorziening De Essenburg

13.847

0

0

13.847

13.847

13.847

13.847

V568600 Voorziening onderh.soc.cult.werk

296.309

113.957

214.880

195.386

56.978

102.464

118.904

6.176

V041100 Voorziening WVG verplichtingen

191.084

0

0

191.084

191.084

191.084

191.084

191.084

3.008.842

172.465

398.292

2.783.015

2.459.835

2.336.554

2.184.227

1.902.732

Totaal 09 Maatschappelijke ondersteuning

13.847

10 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen V060160 Voorziening Ede-Centrum V060060 Voorz. negatieve plannen grondbedrij Totaal 10 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen

0

0

0

0

0

0

0

0

40.579.536

1.435.870

1.062.174

40.953.232

34.084.853

33.344.868

33.029.480

25.397.812

40.579.535

1.435.870

1.062.174

40.953.231

34.084.852

33.344.867

33.029.479

25.397.811

11 Milieu en landschap V060100 Voorz. ISV gelden Totaal 11 Milieu en landschap

573.425

0

0

573.425

573.425

573.425

573.425

573.425

573.425

0

0

573.425

573.425

573.425

573.425

573.425

-87.750

12 Bestuur en organisatie V010320 Voorziening wachtgeld COA

223.436

0

122.586

35.836

-4.164

-4.164

-4.164

1.967.839

527.227

0

326.277

374.026

409.737

452.131

406.882

V010701 Voorziening personeelsbudgetten COA

250.457

0

0

146.378

86.781

45.476

10.790

-4.792

V010710 Voorz P-budget (herbezettingsgelden)

191.785

85.859

49.319

158.584

246.630

334.676

422.722

510.768 593.574

V010400 Voorziening onderhoud gemeentelijk gebouwen

V010900 Voorz.dubieuze debiteuren

593.574

0

0

593.574

593.574

593.574

593.574

V060010 Voorz. personeelsbudgetten

189.000

0

0

189.000

189.000

189.000

189.000

189.000

V010310 Vz weth.pensioenen en uitk.

2.412.673

0

0

2.412.673

2.412.673

2.412.673

2.412.673

2.412.673

Totaal 12 Bestuur en organisatie

5.828.764

613.086

-38.431

3.949.072

3.938.520

3.980.972

4.076.726

4.103.941

13 Programma dekkingsmiddelen V041000 Voorz. personeelsbudgetten V569600 Voorziening personeelsbudgetten V569700 Voorziening zwembad


46.952

0

0

46.952

1.345.933

377.051

608.792

1.114.192

926.558

675.518

298.697

45.488

372.588

0

0

372.588

372.588

46.952

372.588

46.952

372.588

46.952

372.588

46.952

1.765.473

377.051

608.792

1.533.732

1.346.098

1.095.058

718.237

465.028

82.496.883

8.337.792

6.014.223

82.289.243

74.674.611

73.818.840

72.432.627

64.832.383

117

Bijlage 6

Vaste activa

Vaste Activa 2013

Materiele vaste activa

Aanschafwaarde 1/1/ 2013

correctie aanschafwaarde 1/1/2013

gecorrigeerde aanschafwaarde 1/1/2013

Vermeerdering 2013

Vermindering 2013

Aanschafwaarde 31/12/ 2013

Cum. afschrijving 1/1/ 2013

Afschrijving 2013

Vermindering afschrijving 2013

Rente 2013

522.613.089

6.894.890

515.718.199

37.828.112

41.209.025

512.337.286

86.635.312

9.878.632

6.894.890

26.789.893

200.629

26.589.264

836.384

0

27.425.648

7.019.705

727.901

200.629

992.387

Bedrijfgebouwen

173.859.860

3.557.698

170.302.162

4.934.561

0

175.236.723

53.636.358

4.929.886

3.557.698

6.077.307

Grond-,wegen waterbouwk.werken

304.797.098

1.894.951

302.902.147

30.563.942

41.209.025

8.060.477

Gronden en Terreinen

292.257.064

20.224.766

2.143.709

1.894.951

4.405.427

325.236

4.080.191

867.000

0

4.947.191

1.765.997

420.386

325.236

131.972

11.173.228

898.376

10.274.851

571.225

0

10.846.076

3.486.163

1.412.075

898.376

286.990

Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiele activa Financiele vaste activa

1.587.583

18.000

1.569.583

55.000

0

1.624.583

502.323

244.675

18.000

55.858

166.907.147

0

166.907.147

-457.500

145.456

166.304.190

26.775.160

4.929.004

145.456

6.254.137

3.038.870

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Leningen aan woningbouwverenigingen

15.604.990

0

3.038.870

0

3.038.870

13.063

0

0

137.738

120.783.665

0

120.783.665

0

0

120.783.665

19.693.505

3.878.972

0

4.479.062

40.045.594

0

40.045.594

35.000

145.456

39.935.137

6.170.691

960.145

145.456

1.591.821

Overige langlopende leningen

0

Overige langlopende uitzettingen

1.403.997

0

1.403.997

0

0

1.403.997

0

0

0

0

Bijdrage aan activa van derden

1.635.021

0

1.635.021

-492.500

0

1.142.521

897.900

89.887

0

45.516

689.520.235

6.894.890

682.625.346

37.370.612

41.354.481

678.641.476

113.410.472

14.807.636

7.040.346

21.859.128

Totaal

01

Vaste Activa Meerjarig verloop boekwaarden Kapitaallasten 2013

Boekwaarde 1/1/ 2013


Materiele vaste activa

435.977.777

422.718.232

01.00 Gronden en Terreinen

25.483.622

Kapitaallasten 2013


25.483.622 417.070.481

Kapitaal-lasten 2014

24.644.441


425.289.508

Kapitaallasten 2015

24.221.721


395.202.096

1.720.288

19.770.188

19.878.671

1.720.288

19.153.033

1.710.248

18.566.573

1.639.325

17.963.856

01.10 Bedrijfgebouwen

11.007.193

120.223.502

120.228.177

11.007.193

117.883.537

10.909.988

119.606.060

10.836.823

115.781.492

01.30 Grond-,wegen waterbouwk.werken

10.204.186

284.572.332

271.783.540

10.204.186

270.280.850

9.494.089

277.787.599

9.254.132

253.675.819

552.357

2.639.430

3.086.044

552.357

2.940.198

599.148

2.851.777

613.431

2.463.512

1.699.065

7.687.065

6.846.215

1.699.065

6.155.842

1.646.069

5.947.743

1.611.378

4.953.869

300.533

1.085.260

895.585

300.533

657.022

284.898

529.756

266.630

363.549

11.183.142

140.131.987

134.710.482

11.183.142 129.593.877

11.111.855

122.719.117

12.612.305

117.826.608

137.738

3.025.807

3.025.807

137.738

3.025.807

137.738

03.10 Leningen aan woningbouwverenigingen

8.358.034

101.090.159

97.211.187

8.358.034

93.166.844

8.358.034

89.612.025

7.695.021

85.922.357

03.20 Overige langlopende leningen

2.551.967

33.874.902

32.914.757

2.551.967

31.924.137

2.519.251

28.690.197

4.683.732

27.578.024 1.403.997

01.40 Vervoermiddelen 01.50 Machines, apparaten en installaties 01.70 Overige materiele activa 03

Financiele vaste activa

03.00 Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen

03.30 Overige langlopende uitzettingen 03.50 Bijdrage aan activa van derden Totaal

118

137.738

3.025.807

3.025.807

0,00

1.403.997

1.403.997

0,00

1.403.997

0,00

1.403.997

0,00

135.403

737.121

154.734

135.403

73.091

96.832

-12.909

95.815

-103.577

36.666.764

576.109.763

557.428.714

36.666.764 546.664.358

35.756.296

548.008.625

36.834.025

513.028.704


Bijlage 7

Kerngegevens

A. Sociale structuur Aantal inwoners waarvan: - van 0 - 3 jaar - van 4 - 16 jaar - van 17 - 64 jaar - van 65 jaar e.o.

01-01-2012

01-01-2013

108.765

109.600

5.109 18.731 67.746 17.179

5.000 18.800 68.300 17.500

1.378

1.365

419

437

Aantal uitkeringsgerechtigden Aantal gerealiseerde WSW (Werk Sociale Werkvoor-ziening) plaatsen in arbeidsjaren B. Fysieke structuur

01-01-2012

01-01-2013

Oppervlakte gemeente in ha.

31.868

31.868

Aantal woonruimten, waarvan: - woningen - wooneenheden - recreatiewoningen - capaciteit bijzondere woongebouwen

48.076 42.849 278 959 3.990

48.463 43.236 278 959 3.990

Wegen buitengebied Wegen binnen de kernen Onverharde wegen in het buitengebied Fietspaden in het buitengebied Fietspaden binnen de kernen Bomen langs wegen binnen de kernen Bomen langs wegen in het buitengebied Beheer van heesters / bosplantsoen (onderhoud) Gazon Bermen Bos en natuurgebied Speelplekken (excl. trapveldjes) Riolering buitengebied (persleidingen/drukriolering) Riolering stedelijk gebied Lichtmasten Kruisingen met VRI's (VerkeersRegelInstallaties) Aanwezig oppervlaktewater

283 350 230 63 109 56.300 31.300 1.215.000 550.000 1.149.000 2.400 180 535 530 16.900 30 28

km km km km km st st 2 m 2 m 2 m ha st km km st st ha

287 356 230 63 109 56.300 31.300 1.215.000 550.000 1.149.000 2.400 180 535 530 16.900 30 28

km km * km km km st st 2 m 2 m 2 m ** ha st km km st st ha

* Exclusief kazerneterreinen ** Binnen de kernen


119

Bijlage 8

EMU-saldo

Omschrijving

1

Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)

2

2012 x € 1000,-

2013 x € 1000,-

2014 x € 1000,-

Volgens realisatie tot en met sept. 2012, aangevuld met raming resterende periode

Volgens begroting 2013

Volgens meerjarenraming in begroting 2013

11.141

1.810

10.528

Afschrijvingen ten laste van de exploitatie

8.149

9.879

9.719

3

Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie

8.338

2.465

2.387

4

Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd

31.035

-3.381

4.071

5

Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4

6

Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord

7

Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)

8

Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord

9

Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen

10

Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten

11 a b

Verkoop van effecten: Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?

Berekend EMU-saldo

120

ja

nee

-3.407

ja

nee

17.535

ja

nee

18.563


Bijlage 9

MPG lite 2012


121

Programmabegroting Ede gaat ervoor!! Ede, 27 september 2012 F&C

Recommend Documents