PROGRAMMA
KENNIS IN DE KAS EEN UNIEK EVENT OVER AGRIFOOD, WATER EN ENERGIE
MONDIALE UITDAGINGEN LOKALE OPLOSSINGEN
Kennis in de Kas EEN uniek event over agrifood, water en energie
NOORD-HOLLAND NOORD
Mondiale uitdagingen Lokale oplossingen
PROGRAMMA
Mondiale uitdagingen Lokale oplossingen
13.00 uur
Excursie Kijk in de Kas - optioneel 14.30 uur
Ontvangst in de kas 15.00 uur
Kickoff
Thijs Pennink, Ontwikkelingsbedrijf NHN 15.05 uur
Midden in de kas Jack Kranenburg, Agriport A7 De wereldbevolking neemt toe. In 2050 zijn we met zo’n 9 miljard mensen. In steeds meer landen groeit de welvaart. En de vraag naar meer energie, meer drinkwater en meer agrarische producten stijgt. De bronnen die we zo vanzelfsprekend vinden, raken op. Onze regio is al in beweging. In Noord-Holland Noord zijn we al eeuwen vindingrijk op gebied van agrifood, energie en water. Voortdurend is de wereld om ons heen in verandering. Daarom wachten we niet af. Kennis in de Kas is een nieuw en inspirerend evenement, dit keer midden in de modernste kas ter wereld. We zijn te gast bij Barendse-DC, dé teler van oranje en groene paprika’s. Tussen jonge planten in groei gaan we uitdagende verhalen vertellen die je niet mag missen. Nieuwe inzichten in agrifood, water en energie kunt u hier zelf beleven tijdens een prikkelende bijeenkomst met professionals in en buiten de regio. Het is het eerste evenement in een serie bijeenkomsten die we zullen organiseren, met steeds een nieuwe uitdagende lokatie, vernieuwende kennis en inspirerende sprekers.
Mondiale uitdagingen - Lokale oplossingen
15.15 uur
VHB Talk Water: Smaakt zilt water zoet? Marc van Rijsselberghe, Zilt Proefbedrijf 15.35 uur
VHB Talk Energie: 100% duurzame energie in 2030 Marjan Minnesma, Urgenda 15.55 uur
VHB Talk Agrifood: Next generation meat Jaap Korteweg, De Vegetarische Slager 16.15 uur
Wrap up met Christoph Maria Ravesloot In gesprek met de sprekers en enkele genodigden 16.45 uur
Borrel in de Kas Proeverij van streekproducten 18.00 uur
Einde
3
Agriport A7, waarom zijn we juist hier? Een introductie Een gemiddeld Nederlands tuinbouwbedrijf heeft drie hectare kassen. Op Agriport heeft een gemiddeld bedrijf 60 hectare. Toeristen, beleidsmakers en bedrijven van over de wereld komen zich hier vergapen aan het glaslandschap. Vooral interessant zijn de innovatieve manieren waarop de tuinbouwers en bedrijven samenwerken aan een duurzame water- en energietoevoer.
Datacenter Microsoft Dat is een van de redenen waarom Microsoft de locatie koos voor een gigantisch datacenter. In 2009 onderhandelden de Amerikanen met het Agriport-team en Ontwikkelingsbedrijf NHN over ‘Project Orange’. Hun identiteit maakten ze niet bekend. Inmiddels weet iedereen dat ze er zijn. De komst van het datacenter heeft een enorme aanzuigende werking. Het is een van de grootste buitenlandse investeringen in Nederland.
Eigen energie In de kassen van Agriport A7 regelen ze hun eigen energie. Er is een zelfstandig netwerk dat alle ondernemers erin voorziet. De uitwisseling van warmte en energie tussen het datacenter en de kassen maakt dit tot een unieke plek; nergens ter wereld vind je een concept als dit operationeel. Agriport A7 is een slim concept maar gaat ook over energie binnen een groep mensen op één lokatie. De verscheidenheid tussen de ondernemers onderling zorgt voor de juiste synergie: je moet juist onderling verschillen omdat je niet allemaal tegelijk energie en water nodig hebt.
Amsterdam Die zelfde Amerikanen die nu het datacenter bouwen, zien Agriport als een deel van Amsterdam, het belangrijkste internetknooppunt van Europa. En dat is ook bijna zo. Als je van Agriport over de A7 naar de Coentunnel rijdt, ben je net zo lang onderweg als van de Coentunnel naar Amsterdam Zuid-Oost.
Meer weten? Ga naar agriporta7.nl en kijk ook eens op regiovanhollandsebodem.nl
Mondiale uitdagingen - Lokale oplossingen
5
Testen met teelt op water bij Proeftuin Zwaagdijk en slateler Pater Broersen
Zonnepanelen op het dak en een warmtepomp beneden: Lokale autonome energiewinning is de toekomst
Mondiale uitdagingen - Lokale oplossingen
Seed Valley: high tech onderzoek naar zaden
7
Moderator De presentatie van het event in de kas is in handen van Christoph Maria Ravesloot, toegepast wetenschapper en ondernemer. Hij studeerde in Delft (TU), Berlijn (TU), Amsterdam (UvA) en Eindhoven (TU). Sinds 1984 werkt hij aan verduurzaming van de gebouwde omgeving en aan het ontwikkelen van management methoden om de ontwikkeling van innovaties te versnellen. Als architect ontwierp hij 14 experimentele duurzame gebouwen. Daarnaast is hij de uitvinder van onder andere de photo-katalytische tunnel, een exoskelet voor hockeykeepers, een brugconstructie ter versteviging van bestaande daken met koppeling voor dakbegroeiing en zonnestroompanelen.
NOORD-HOLLAND NOORD
gepresenteerd door:
Christoph Maria Ravesloot op de foto: Declan (l) en Christoph Maria (r)
Christoph Maria creëert kennis waarmee het hoger onderwijs junior collega’s kan opleiden die met actuele kennis en vaardigheden de praktijk komen versterken bij innovatie en samenwerking. Momenteel leidt hij het lectoraat Duurzaam Bouwproces bij Hogeschool Rotterdam en het lectoraat innovatiemodellen Duurzame Energie bij Hogeschool Inholland in Alkmaar. In 2014 werd hij genomineerd voor de titel beste lector van het jaar en in 2015 won hij met dr. Carla Rutgers een prijsvraag met een wetenschappelijke onderzoeksvoorstel voor het meten van hartritmevariatie en coherentie bij interventies van paarden met mensen voor coaching en therapie. En als Christoph Maria vrij heeft, zit hij nog niet stil; dan loopt hij hard, rijdt paard, zeilt hij of is hij bondsscheidsrechter bij hockeywedstrijden.
a @ChristophMaria ● ravesloot.eu
Mondiale uitdagingen - Lokale oplossingen
9
Midden in de Kas Als hij uit het raam kijkt van zijn kantoor kan hij zijn geboortehuis zien. Rondom de boerderij lag vroeger leeg akkerland. Jack Kranenburg is trots op de economische activiteit die er nu heerst. ‘Bewoners kunnen hier blijven, omdat er banen zijn.’ Hij is commercieel directeur van Agriport A7, het glastuinbouwgebied en bedrijventerrein in de Wieringermeer. Hier vind je grootschalige productie van verse groenten, de verwerking ervan en het transport. Door het innovatieve concept, waarin alle onderdelen van groenteteelt gecombineerd zijn op één lokatie, inclusief de eigen energievoorziening, is Agriport A7 het meest moderne Agropark ter wereld.
NOORD-HOLLAND NOORD
presenteert:
Jack Kranenburg commercieel directeur Agriport A7
Jack was zeer betrokken bij de komst van Microsoft naar Agriport A7. Het team van Agriport zocht een onderneming die de restenergie uit de glastuinbouw zou kunnen gebruiken. Het datacenter van Microsoft is zo’n bedrijf. Voordeel is dat telers de warmte die de servers genereren, weer kunnen gebruiken. Een dergelijk groen concept van een gesloten energienetwerk op een bedrijventerrein, is elders in de wereld nog niet gedaan. In nauwe samenwerking met Ontwikkelingsbderijf NHN wist Agriport de komst van Microsoft naar de regio te verzekeren. En met de komst van Microsoft is de glasvezelverbinding naar de Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX) optimaal in gebruik genomen. Op Agriport A7 kan nog hectare glas bijgebouwd worden en is nog grond vrij te vergeven. Omdat er nog geen komkommerteler of teler van aubergines bij zit, zou het leuk zijn als die er in de toekomst ook op Agriport te vinden zijn, vindt Jack. Dat zou het palet nog completer maken. ● agriporta7.nl Mondiale uitdagingen - Lokale oplossingen
11
100% duurzame energie in 2030: het kan als je het wilt! Stel dat we willen, kúnnen we dan binnen een jaar of twintig onze energievoorziening volledig verduurzamen? Het antwoord is ja. Als we dat doen creëren we meer dan 150.000 banen, jagen we innovatie aan en zou de energievoorziening in 2030 zelfs goedkoper zijn, dan als we doorgaan met fossiele brandstoffen. Als onze goedkope gasvoorraad op is over een jaar of twintig, dan kunnen we onze energievoorziening in eigen hand houden, als we over gaan op duurzame energie. Leveringszeker betaalbaar! We moeten wel onmiddellijk aan de slag. De burgers, de bedrijven en de overheid.
NOORD-HOLLAND NOORD
presenteert:
Marjan Minnesma directeur Urgenda
“We weten wat er moet gebeuren. Laten we samen aan de slag gaan en anderen meesleuren in ons onstuitbaar enthousiasme.”
Marjan Minnesma is directeur van Urgenda. Ze legt ons uit wat de kracht van regionale en lokale ondernemingen is in de groene economie. Urgenda is de organisatie voor duurzaamheid en innovatie die Nederland, samen met bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en particulieren, sneller duurzaam wil maken. De actieorganisatie haalde dit jaar de wereldpers toen ze via de rechtbank ander klimaatbeleid afdwongen.
@
[email protected] a @marjanminnesma ● urgenda.nl
Mondiale uitdagingen - Lokale oplossingen
13
Smaakt zilt water zoet? Marc van Rijsselberghe, directeur van Zilt Proefbedrijf, neemt ons mee in de wereld van telen met zout water op Texel. Marc ziet verzilting als een kans. Bijdragen aan een wereld zonder hongersnood is het ultieme doel. De zilte revolutie begint op Texel. Verzilting betekent letterlijk het geleidelijk toenemen van het zoutgehalte in de bodem. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeel door overstromingen vanuit zee, door zoute opwellingen (kwel) waarbij zeewater via de ondergrond de bodem en het land binnendringt of door bepaalde irrigatiemethoden.
NOORD-HOLLAND NOORD
presenteert:
MARC VAN RIJSSELBERGHE directeur Zit Proefbedrijf
Verzilting is over de hele wereld een groeiend probleem. Maar liefst 1,5 miljard hectare landbouwgrond wordt bedreigd door verzilting of is nu al te zout om er voedsel op te kunnen verbouwen. Vaak is dat in landen waar al een voedseltekort is. Zilte teelt kan voor een positieve verandering zorgen en mensen redden van de hongersnood. Bijdragen aan een wereld zonder hongersnood is het ultieme doel van Zilt Proefbedrijf. De zilte revolutie is hun middel. Ze maken van verzilting een kans. Je kunt hen steunen in het verspreiden van de zilte revolutie en mensen in gebieden waar verzilting de grootste bedreiging vormt weer een kans geven hun families zelfstandig te voeden.
● ziltproefbedrijf.nl a twitter @ziltproefbedryf ● marcfoods.nl b facebook.com/MarcFoodsNL
Mondiale uitdagingen - Lokale oplossingen
15
Next generation meat Jaap Korteweg is 9e generatie boer en founding father van de Vegetarische Slager. Hoe besluit iemand die is opgegroeid op een boerderij tussen de koeien op het Nederlandse platteland om Vegetarische Slager te worden? Toen de varkenspest en de gekke koeienziekte Nederland in de ban hielden werd Jaap gevraagd of zijn koelhuizen konden dienen als opslagplek voor tienduizenden kadavers. Na het aanschouwen van deze ramp overwoog Jaap zelf runderen te gaan houden, op een biologische en diervriendelijke manier. Dit idee ging hem goed af, tot de dag dat de runderen naar de slacht zouden moeten. Hij besloot vanaf dat moment vegetariër te worden. Maar hij miste de smaak van vlees zo, dat hij met zichzelf de afspraak maakte dat hij alleen buiten de deur mocht eten met als gevolg dat hij zichzelf erop betrapte dat hij steeds vaker uit eten ging.
NOORD-HOLLAND NOORD
presenteert:
Jaap KORTEWEG directeur De vegetarische slager
Voor hem werd duidelijk dat hij op zoek moest gaan naar iets dat zijn verlangen naar vlees kon vervullen, zonder dat er dieren aan te pas zouden komen. Na een zoektocht van tien jaar ontwikkelde en vond Jaap innovatieve vleesvervangers met een spectaculaire bite en structuur. Met topkoks gaf hij de producten de smaak en beleving van echt vlees. Daarnaast zag hij zelf veel potentieel in de eiwitrijke en biologische lupine van Nederlandse grond. Het ideaal: vleesliefhebbers laten beleven dat ze niets hoeven te missen. En de grootste slager ter wereld te worden. ● www.devegetarischeslager.nl @
[email protected] a twitter @VegaSlager
Mondiale uitdagingen - Lokale oplossingen
17
Voortdurend is de wereld om ons heen volop in beweging. Willen we regionale ontwikkeling tot groei brengen, dan zullen we moeten samenwerken om een krachtiger regio te worden. Het regionale plan waar we dat mee willen doen, is © VAN HOLLANDSE BODEM.
Over
NOORD-HOLLAND NOORD
© VAN HOLLANDSE BODEM is de koers en de aanpak waarmee de komende jaren de regio Noord-Holland Noord beter in beeld wordt gebracht, van Alkmaar tot en met Texel. Met deze aanpak willen we overheden, bedrijven en inwoners stimuleren om partner te worden, initiatiefnemer te zijn en te participeren in projecten met gelijkgestemden. Omdat we met elkaar een krachtigere regionale economie willen worden.
Meedoen? Ontdek de mogelijkheden. Er zijn 6 redenen waarom de promotie van onze regio nodig is. Lees er alles over op de website en ontdek onze schitterende regio in verhalen en beeld. regiovanhollandsebodem.nl
Met © VAN HOLLANDSE BODEM laten we Nederland, Europa en de wereld zien hoe een regionale samenleving door verbondenheid een impuls kan geven aan de economie van de toekomst. Waar vindingrijke oplossingen concreet en tastbaar zijn. En waar verbinding van overheden, bedrijven en inwoners leidt tot een moderne regionale economie met initiatieven waar iedereen aan deel kan nemen en in kan groeien. Met elkaar kunnen we de meest ondernemende regio van de toekomst zijn. Door © VAN HOLLANDSE BODEM vinden we elkaar en leren we elkaar beter kennen.
Mondiale uitdagingen - Lokale oplossingen
19
Water, energie en voedselsystemen in de wereld zijn nauw met elkaar verbonden. De groeiende wereldbevolking en de toenemende welvaart zal de druk op de wereldwijde vraag naar energie, maar ook naar voedsel en water in de komende decennia alleen maar vergroten. Noord-Holland Noord is een innovatieve regio waar juist deze drie thema’s en de verbindingen daartussen hoog op de agenda staan. Hier worden lokaal oplossingen gevonden waar de hele wereld van profiteert. © VAN HOLLANDSE BODEM richt zich daarom op drie speerpunten: agrifood, water en energie en in het bijzonder de verbindingen daartussen.
Mondiale uitdagingen - Lokale oplossingen
AgriFood + Water + Energie = Nexus NOORD HOLLAND NOORD
21
AgriFood
Noord-Holland Noord is dé verstuin van NoordwestEuropa. Een enorme variëteit aan groenten, aardappelen en fruit vindt vanaf het land en vanuit de kassen haar weg naar consumenten in binnen- en buitenland . Noord-Holland Noord is ook een belangrijke leverancier van vlees en zuivel. Alkmaar geniet wereldfaam als kaasstad. En natuurlijk mag de visserij niet in dit rijtje ontbreken. Naast alle verswaar is Noord-Holland Noord een van de grootste productiegebieden van Europa voor bloembollen, bloemen en sierteelt. Op het gebied van zaadveredeling behoort NoordHolland Noord met Seed Valley tot de wereldtop. Die rijke schakering aan agrarische en groene bedrijvigheid maakt Noord-Holland Noord uniek: van glastuinbouw tot zilte teelt, van fruit tot fresia’s, van bi-ologische productie tot grootschalige voedselverwerking. Met ruim 6.500 bedrijven waarin 20.000 mensen werken en met een productie ter waarde van meer dan 3 miljard euro per jaar, is agribusiness een van de economische pijlers van de regio. Voor de sector Agrifood zijn twee belangrijke (kennis)clusters actief in de regio: Greenport NHN en Seedvalley.
Mondiale uitdagingen - Lokale oplossingen
23
WATER
Al van oudsher is Noord-Holland Noord vooruitstrevend op het gebied van alles wat te maken heeft met water. Of het nou gaat om landwinning (poldering), strijd tegen het water of schoon drinkwater, ondernemers hier weten hoe het werkt. Onze unieke ligging aan Noordzee, Waddenzee en IJsselmeer biedt volop kansen. Niet voor niks zijn toonaangevende kennisinstellingen, zoals het Nederlands Instituut voor Onderzoek op Zee (NIOZ) en IMARES hier gevestigd. De regio heeft zich ontwikkeld tot dé servicelocatie in Nederland voor offshore-activiteiten op de Noordzee. Ruim 150 platforms worden bediend vanuit onze regio. En de regio beschikt over een belangrijk kenniscluster voor de offshore- en maritieme sector: Maritime Campus Netherlands (MCN).
Mondiale uitdagingen - Lokale oplossingen
25
ENERGIE
Wind, water, zon, groen gas, Noord-Holland Noord ontwikkelt zich tot hét centrum voor nieuwe technologie en bedrijvigheid op het vlak van duurzame energie. Innovatie in energie is de motor van een duurzame economie. Noord-Holland Noord is de plek bij uitstek voor ontwikkeling van duurzame energie. Wie zijn blik richt op het landschap, weet waarom: water, wind en zon (de regio heeft de meeste zonuren van Nederland). Windparken op zee, de Stad van de Zon, energieopwekkende dijken; het zijn iconen van de energieregio. Maar ook minder zichtbaar zit Noord-Holland Noord vol energie. De bodem herbergt een van de grootste gasopslagplaatsen van Europa, die van strategisch belang is voor de leveringszekerheid van gas in Noordwest-Europa. Een van de grote aanjagers is de Energy Board, met topbestuurders van onder meer Provincie Noord-Holland, ECN, TAQA, tankopslagbedrijf Vopak, netwerkbedrijf Alliander en actieorganisatie Urgenda. De regio gebruikt haar kennis en infrastructuur bij de ontwikkelingen in de transitie naar duurzame energie, zoals (offshore) windenergie en biomassavergassing.
Mondiale uitdagingen - Lokale oplossingen
27
Powered by
Colofon
Een slim idee?
Dit programmaboekje is
Nieuws? Gewoon nieuwsgierig? Laat het ons weten!
gemaakt in opdracht van Ontwikkelingsbedrijf NHN. Met dank aan: Barendse-DC en Bezoek Agriport A7 te Middenmeer voor het ter beschikking stellen van hun lokatie. De sprekers en de moderator voor hun interesse, komst naar de kas en enthousiasme. Ontwerp en tekst: Beautiful Minds Fotografie: Natascha Libbert e.a. Drukwerk: Deabrummelkamp Dit boekje is gedrukt met bio-inkten gebaseerd op plantaardig bindmiddel. Het is gedrukt op BalancePure®, gerecycleerd papier dat chloorvrij geproduceerd
Heb je ideeën, vragen of opmerkingen? Schrijf het hierboven op, scheur de pagina uit en geef deze aan een van onze gastvrouwen en gastheren of stop het in de ideeëntas op de tafel bij de catering. Vergeet niet om je contactgegevens te vermelden!
wordt, het EU Ecolable draagt en is FSC gecertificeerd.
© VAN HOLLANDSE BODEM 2015 regiovanhollandsebodem.nl/indekas
NOORD-HOLLAND NOORD