Over spanning Vormingspakket Energie
De Lokale Adviescommissie en afsluiten van energie Normaal gezien sluit de netbeheerder de elektriciteit nooit af. Er zijn echter 3 uitzonderingen. De eerste uitzondering is als er gevaar is door technische problemen. In dat geval is er een probleem van veiligheid en wordt de elektriciteit onmiddellijk afgesloten. In de 2 andere gevallen mag de netbeheerder niet zomaar afsluiten. Hij moet eerst advies vragen aan de lokale adviescommissie. (LAC) De lokale adviescommissie geeft het advies dat de elektriciteit moet worden afgesloten: • wanneer de netbeheerder aantoont dat je elektriciteit aftapt of met de meter knoeit en dus fraude pleegt; • wanneer je je facturen niet betaalt en de netbeheerder niet binnen laat om een budgetmeter te plaatsen. Wie de netbeheerder in zijn woning binnenlaat wordt niet afgesloten. Wie elektriciteit wil, kan dus het beste altijd de netbeheerder binnenlaten om een budgetmeter te plaatsen.
10-1
Over spanning Vormingspakket Energie
Wat is een lokale adviescommissie?
LAC of je voldoende geld hebt om te betalen of niet.
In elke gemeente is een lokale adviescommissie (LAC). De LAC vergadert regelmatig en telt 3 tot 4 leden. De volgende personen maken deel uit van de LAC:
• Als je volgens de LAC wel kan, maar niet wil betalen, geeft de LAC toestemming om de stroombegrenzer uit te schakelen. Dan spreekt men van klaarblijkelijke onwil. Je hebt dan enkel elektriciteit indien je er vooraf voor betaalt. • Als je niet voldoende geld hebt om de factuur te betalen, wordt de stroombegrenzer niet uitgeschakeld. In dat geval is er immers geen sprake van klaarblijkelijke onwil. Je krijgt dan nog 10 ampère.
• De hoofd – maatschappelijk assistent van het OCMW of zijn afgevaardgigde, is voorzitter van de commissie. • Iemand van het OCMW die lid is van het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst. • De netbeheerder van elektriciteit of aardgas heeft een eigen vertegenwoordiger. • Wanneer een klant werkt met een erkende instelling voor schuldbemiddeling, kan iemand van deze instelling mee vergaderen. Een klant die ter sprake komt op de LAC wordt altijd uitgenodigd. Je hebt altijd het recht om je mening aan de LAC te geven. Als je niet zelf of niet alleen wilt gaan, dan mag je iemand sturen of meebrengen die je vertrouwt. Dat kan een advocaat zijn of een straathoekwerker of iemand van een vereniging waar armen het woord nemen of iemand anders. De LAC heeft 14 dagen de tijd om advies te geven. Anders duurt de onzekerheid voor de klant te lang. De LAC moet oordelen over elke betwisting. Aan de hand van een rustig gesprek en op basis van gezond verstand, wordt een oplossing gezocht. Iedereen van de commissie moet akkoord gaan met het advies. Als dit niet zo is, komt er geen advies. Dan is het besluit altijd in het voordeel van de klant. Dat staat zo in de wet.
Niet iedereen vindt altijd dat er sprake is van klaarblijke onwil. Over de vraag of iemand wel kan, maar niet wil betalen is vaak een verschil van mening. Juist daarom moet de LAC een advies geven. Tussen 1 december en 1 maart wordt de elektriciteit en het aardgas nooit afgesloten. Dit betekent niet dat je terug aangesloten wordt, als je voor deze periode al afgesloten was. Hoe zit het met aardgas? De regeling voor aardgas is bijna dezelfde als die voor elektriciteit. Het grote verschil is dat er voor aardgas nog geen budgetmeter bestaat. De levering van aardgas gebeurt via de gewone meter. Voor gas betaal je bij de distributienetbeheerder maandelijkse voorschotten. Eens de budgetmeter voor aardgas op de markt komt, zal de minister een wet maken om het gebruik te regelen. Een minimale levering van aardgas – zoals de 10 ampère bij elektriciteit – is nu niet mogelijk. Het is alles of niets.
Let op: Wie 10 ampère krijgt voor het huishouden, moet voor die 10 ampère altijd betalen. Doe je dat niet, dan onderzoekt de 10-2
Over spanning Vormingspakket Energie
Hoe kan je terug elektriciteit en aardgas krijgen? Wie geen elektriciteit of aardgas meer krijgt, kan vragen om terug aangesloten te worden. Meestal gebeurt dit omdat er iets veranderd is. De onwil of de fraude kunnen voorbij zijn of de veiligheid kan hersteld zijn. • Je moet eerst een brief sturen naar de netbeheerder. Daarin moet je vragen om terug elektriciteit te krijgen. De netbeheerder moet dat binnen de 5 dagen in orde maken. • Als de netbeheerder dat niet doet, kan je een aanvraag doen bij de LAC. De voorzitter van de LAC stuurt dan zelf een brief naar alle leden. Binnen de 5 dagen moet de netbeheerder uitleg geven. Ofwel zegt hij dat de toevoer mag hersteld worden, ofwel legt hij uit waarom er toch nog sprake is van gevaar, fraude of klaarblijkelijke onwil. Let op: wie geen ampère meer krijgt omdat hij zijn rekening niet wilde betalen, moet dezelfde procedure volgen. Als er geen sprake meer is van klaarblijkelijke onwil, wordt de stroombegrenzer opnieuw ingeschakeld en wordt terug 10 ampère geleverd. • Bij fraude of onwil moet de klant betalen voor de kosten van het afsluiten en opnieuw aansluiten. Als het aardgas of de elektriciteit wordt afgesloten omwille van gevaar, geldt een andere regel. Wie het gevaar veroorzaakte, moet betalen. Soms is dat de netbeheerder, soms is dat de klant, soms is dat de huisbaas van de woning.
Concreet: wanneer wordt een dossier overgemaakt aan de lokale adviescommissie? Er is een procedure uitgewerkt door de distributienetbeheerders die aangesloten zijn bij Eandis en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). Een dossier wordt één maand voor de zitting van de LAC aan de voorzitter overgemaakt:
• als de klant geen toegang heeft verleend tot de woning voor de plaatsing van een budgetmeter; • nadat de klant gedurende twee maanden zijn budgetmeterkaart niet meer heeft opgeladen; • vanaf het ogenblik dat er een schuld van meer dan 150 euro ontstaat. De LAC is een nobele onbekende, zowel bij de burgers in het algemeen, als bij de meeste mensen met energieschulden. Mensen in armoede weten vaak niet dat – vooraleer tot volledige afsluiting kan worden overgegaan – zij het recht hebben om gehoord te worden door de LAC. Informatie over de werking van de LAC is dus noodzakelijk, zowel preventief naar de samenleving alsook om oplossingen te zoeken voor wie er mee te maken krijgt. g
10-3
Over spanning Vormingspakket Energie
Enkele bedenkingen bij hoofdstuk 10 Afsluitingen zijn mensonwaardig Volledig afsluiten kan nog steeds volgens de letter van de wet. Naast fraude en bedreiging van de veiligheid komt ook ‘klaarblijkelijke onwil’ als geldige reden in aanmerking. Volgens het jaarboek 2004 Armoede en Sociale Uitsluiting (OASES) werden in 2003 2484 huishoudens volledig afgesloten van elektriciteit en 1578 van aardgas. Het opbouwwerk verzet zich al jaren tegen deze maatregel, die onmenselijke gevolgen heeft. En mensen hebben het er moeilijk mee om schulden af te betalen terwijl je toch geen energie krijgt. De vele politieke onderhandelingen ten spijt, wordt onwil nog steeds verward met onkunde. De wet spreekt nochtans van mensen die wel de financiële middelen hebben om hun factuur tijdig te betalen maar dit desondanks niet doen. Toch worden mensen in armoede nog steeds afgesloten van energie. Men vergeet dat mensen die op verschillende levensdomeinen bedreigingen kennen, soms worden gedwongen tot andere prioriteiten. Maatregelen die het LAC neemt om afsluiting te voorkomen, zijn vaak zeer pijnlijk voor mensen in armoede. De rol van de hulpverlener van het OCMW is van belang om de klant mee te verdedigen om tot haalbare voorstellen te kunnen komen. Mensen in armoede zijn bang om voor deze commissie, voor hen een soort rechtbank, te verschijnen. Ze voelen zich klein en nietig tegenover de vertegenwoordigers van de netbeheerders, tegenover raadsleden en maatschappelijk werkers.
10-4
Over spanning Vormingspakket Energie
Een ervaring: “Mijn sociaal assistente liet mij in de steek op de LAC. Ik moest voorkomen voor een schuld van 1.907 euro aan de distributienetbeheerder (DNB). Ik had geen bespreking met mijn sociaal assistente op voorhand. Op de LAC zei zij tegen de DNB dat alles in orde zou komen, want dat ik in collectieve schuldbemiddeling zou gaan. Ik was boos, want ik had hier helemaal niets over gezegd. Ik weet zelfs niet wat collectieve schuldbemiddeling concreet betekent voor mij. Ik heb dan ook gezegd dat dit niet waar was. De DNB eist: 1000 euro te betalen binnen de maand, dan 101 euro in 5 keer te betalen zonder budgetbeheer of 82 euro in 11 keer met budgetbeheer van het OCMW.”
10-5
10-6
Vormingspakket Energie
Over spanning
De lokale adviescommissie · Lokale Adviescommissie · Wie zit erin? · Zoeken naar oplossingen · Afsluiten · Hoe terug aan te sluiten? · Klaarblijkelijke onwil, fraude, gevaar · Belangrijk: aanwezigheid
Bijlagen Lokale adviescommissie 1. Wie brengt een dossier voor de lokale adviescommissie? a) Mijn leverancier b) Mijn distributienetbeheerder c) Mijn maatschappelijk werkster 2. Wanneer ik ben afgesloten van elektriciteit en/of aardgas en ik wil graag terug aangesloten worden moet ik de vraag stellen aan: a) De distributienetbeheerder b) De lokale adviescommissie c) De leverancier 3. Wanneer mijn dossier voor de lokale adviescommissie komt: a) moet ik aanwezig zijn en een vertrouwenspersoon meebrengen b) mag ik helemaal niet aanwezig zijn c) heb ik de keuze
10-7
Vormingspakket Energie
Over spanning
4. Mijn probleem waarvoor ik wordt opgeroepen a) kan opgelost worden nog voor de zitting b) kan alleen tijdens de zitting opgelost worden c) kan nooit opgelost worden.
Oplossingen: De lokale adviescommissie en afsluiten van energie 1. Wie brengt een dossier voor de lokale adviescommissie?
Antwoord: b Mijn distributienetbeheerder
Wanneer mijn dossier voor de lokale adviescommissie (LAC) komt: Antwoord: c Heb ik de keuze Je mag kiezen of je zelf naar de LAC gaat of je een vertrouwenspersoon in jouw plaats laat gaan. Je moet wel steeds reageren op de uitnodiging om voor de LAC te verschijnen. Wanneer je niet reageert, kan men dit aanzien als klaarblijkelijke onwil en kan je worden afgesloten.
4.
Mijn probleem waarvoor ik wordt opgeroepen Antwoord: a Kan opgelost worden nog voor de zitting Wanneer je een uitnodiging krijgt om voor de LAC te verschijnen kan je met een maatschappelijk werkster van het OCMW contact opnemen. Zo kan je proberen om op voorhand een oplossing te zoeken en moet je niet naar de zitting gaan.
10-8
Vormingspakket Energie
3.
Over spanning
2. Wanneer ik ben afgesloten van elektriciteit en/of aardgas en ik wil graag terug aangesloten worden moet ik de vraag stellen aan: Antwoord: a en b. De distributienetbeheerder De lokale adviescommissie Je stelt eerst de vraag aan de distributienetbeheerder, wanneer deze je niet opnieuw wil aansluiten, stel je de vraag aan de lokale adviescommissie.
