Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen
28/09/2015 Kees van der Leun
Klimaat raakt al ontwricht
bron: John Mason, skepticalscience.com
bron: Guardian 2
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
100% duurzaam? Energie-efficiëntie voorop
500
Baseline: ~520 EJ/a
Fossil & Nuclear Renewable Heat & Fuels Renewable Power
Aggressive enduse energy savings and electrification
Final Energy (EJ/a)
400
300
Remaining fossil fuels
200
Substitution of traditional by renewable sources
100
0 2000
2010
2020
2030
2040
2050
Source of data: The Energy Report, WWF/Ecofys, 2011 3
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
.. dan invullen met duurzaam (+ elektrificatie!) 400 350
Final energy (EJ/a)
300 250 200 150 100 50 0 2000 4
Source: Ecofys
2010
2020
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
2030
2040
Nuclear Coal Natural gas Oil Bio: Algae Bio: Crops Bio: Comp.Fellings* Bio: Traditional Bio: Resid.&Waste Hydropower Geo: Heat Geo: Electricity Solar thermal Conc. solar: Heat Conc. solar: Power Photovoltaic solar Wave & Tidal Wind: Off-shore Wind: On-shore
2050
Source: The Energy Report, WWF/Ecofys, 2011
Mondiaal energieverbruik
Bron: Ecofys, Enerdata-gegevens 5
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
.. en het huidige aandeel duurzame energie daarin
6
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Zon-PV en opslag: steile leercurves
7
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Aandeel duurzame elektriciteit (excl. waterkracht) stijgt snel
Bron: BP, 2015
8
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
EU-broeikasgas doelstellingen (t.o.v. 1990)
9
2020
20% reductie
2030
40% reductie
2050
80 – 95% reductie
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
(al gehaald)
Bouwstenen van EU energie- en klimaatbeleid
Emissiehandelssystem (EU-ETS)
Duurzame-energie richtlijn
Energie-efficiëntie richtlijn
Ecodesign richtlijn (zuinige apparaten)
Energieprestatie van gebouwen richtlijn (EPBD)
CO2-eisen voor personenauto’s
10
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Efficiënte apparaten: de koelkast
Bron: K. Blok et al. The 2015 Energy Productivity and Economic Prosperity Index
11
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Lichtopbrengst
0.1
(in lumen per Watt)
0.5
10 – 18
50 – 80
70 – 200
Bronnen: Tsao en Waide, 2010, The World’s Appetite for Light Information from manufacturers 12
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Ontwikkeling elektriciteitsgebruik EU en Japan
Bron: Ecofys, Enerdata-gegevens
13
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Ontwikkeling elektriciteitsgebruik in Nederland
Final electricity consumption [EJ/year] 0,4 France
0,3
Germany
Italy
0,2 Japan
0,1 Netherlands
United Kingdom
0,0
1971
1976
1981
1986
1991
1996
2001
2006
2011
Bron: Ecofys, Enerdata-gegevens 14
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
CO2-uitstoot nieuwe personenauto’s (EU); daling vooral op papier
bron: ICCT
15
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Ecorunner: 3500 km/litereq ; < 1 gram CO2/km
16
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Klimaatzaak NL; uitspraak 24 juni 2015
17
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Versnelling: van -17% naar -25% in 2020!
Bron: NRC 18
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Nederlands energiegebruik (vastgesteld en voorgenomen beleid)
Bron: ECN/PBL, NEV 2014
19
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
.. maar er kan veel meer!
20
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Bron: K. Blok et al. The 2015 Energy Productivity and Economic
RLI-advies aan Ministerie van EZ, 24 september 2015
> Energievoorziening klimaatneutraal (-82..-102%) per 2050 > Gebouwde omgeving energieneutraal per 2035!
21
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Bijdrage duurzame energie neemt snel toe
Bron: WISE 22
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Noordzee-hoogspanningsnet: grote synergie mogelijk
23
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Decentrale energietrends hebben grote impact op regionaal netbeheer zon-PV
September 2014: 1GW
elektrische auto’s
24
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
warmtepompen
Vraagprofielen veranderen snel 5.0
Winter
4.5
Uit: De waarde van
4.0
slimme netten voor
3.5
Nederland,
3.0
Ecofys voor Netbeheer
2.5
Nederland, 2015
2.0 1.5 1.0 0.5
1.5
Profiel zon-PV Basisprofiel in 2050 Smart profiel in 2050
1.0 0.5
Profiel EV Basisprofiel in 2013
08/01
07/01
06/01
05/01
04/01
03/01
02/01
01/01
0.0
Profiel warmtepomp Totaalprofiel in 2050
0.0
Zomer
-0.5 -1.0 -1.5
Profiel zon-PV Basisprofiel in 2050 Smart profiel in 2050
25
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Profiel EV Basisprofiel in 2013
22/05
21/05
20/05
19/05
18/05
17/05
16/05
15/05
-2.0
Profiel warmtepomp Totaalprofiel in 2050
Energietransitie: grote kansen > Grote en stijgende urgentie: klimaat maar ook energy security > Versnelling aan alle kanten (technologie, regelgeving)
> Grote en groeiende wereldmarkt (vele honderden miljarden Euro) > Innovatie nodig op velerlei gebied: – Componenten – Systemen – Systeemintegratie – Nieuwe diensten – Gebruik van Big Data > Groot en hoogwaardig kennispotentieel in de Benelux
26
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Benelux: waarom samen? > 0.4% van de wereldbevolking > 1.2% van de wereldeconomie (PPP)
> Technologie-ontwikkeling is mondiaal > Trends zijn mondiaal > We hebben dezelfde EU regels > Onze energiesystemen zijn verbonden > We hebben dezelfde regionale issues
> Waarin zouden we eigenlijk niet samenwerken?
27
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
Contact! Kees van der Leun Ecofys
@Sustainable2050
[email protected] +31 30 6623310
28
© ECOFYS | 28/09/2015 | Kees van der Leun
