Programma 2009 Vlaamse, Brusselse en Europese verkiezingen
Sterk in moeilijke tijden Vandaag leeft in veel gezinnen twijfel en vrees. Werkgevers en werknemers kijken naar de overheid. Iedereen is bang voor bedrijfssluitingen, jobverlies en uitzichtloosheid. De crisis wordt dan ook verkiezingsthema nummer 1. In Vlaanderen, Brussel én Europa. In een hoekje kruipen en wachten tot het allemaal achter de rug is, is voor de christendemocraten geen optie. Als het economisch tegenzit, moeten we de toekomst voorbereiden. Verantwoordelijkheid
Als geen ander weten wij wat het is om verantwoordelijkheid op te nemen. CD&V heeft daarvoor de troeven in huis: een sterke visie, sterke mensen, een sterk programma. Ons
Vlaams, Brussels en Europees programma biedt een antwoord op de vele uitdagingen en zorgen. Het moet van Vlaanderen een sociale, innovatieve en ecologisch duurzame topregio in Europa maken. Ons doel is een Vlaanderen waarin de mensen zichzelf terugvinden, dat houvast biedt en antwoorden op hun problemen en zorgen. Om dat sociaal en toekomstgericht Vlaanderen tot stand te brengen hebben we ook uw betrokkenheid en engagement nodig. In deze brochure maakt u kennis met de grote lijnen en accenten van ons programma. Het volledige programma vindt u met alle details op www.cdenv.be. Als het stormt, kunt u op ons rekenen. Onze 265 kandidaten hebben de vingers aan de pols van de samenleving. Marianne Thyssen Algemeen voorzitter CD&V
Marianne Thyssen 2de plaats Europa
7 JUNI 2009 – VLAAMSE VERKIEZINGEN ‘CD&V maakt in Vlaanderen echt verschil’
Kris Peeters lijsttrekker Antwerpen
De studiedienst van de Vlaamse regering becijferde dat vandaag ruim 95% van het programma van de Vlaamse regering gerealiseerd is. Daar zijn we met de hele ploeg terecht trots op. Maar het werk is nog niet af. Bovendien stellen er zich nieuwe uitdagingen. Op korte termijn moeten we de gevolgen van de wereldwijde economische crisis opvangen zodat de zes miljoen Vlamingen hier niet het slachtoffer van worden. Op lange termijn (tegen 2020) moeten we de ambitie hebben om van Vlaanderen opnieuw een topregio in Europa te maken.
Ik hoop dat CD&V daarin een leidende rol kan blijven spelen. Want wij maken in Vlaanderen echt het verschil. Wij zijn uw garantie voor de sociale markteconomie van het Rijnlandmodel. Wij zijn uw garantie voor blijvend overleg met het middenveld. Wij zijn het die de weg van de verantwoordelijkheid bewandelen. Voor mij is aan politiek doen niet alleen problemen oplossen zonder nieuwe problemen te creëren. We moeten ook op lange termijn durven denken. Rekening houden met de uitdagingen van de vergrijzing, van de multiculturele samenleving, van de leefbaarheid van ons groene stadsgewest. Daarom hebben we de ambitie om ook na de volgende verkiezingen verantwoordelijkheid te nemen en vertrouwen te geven. Maar die beslissing ligt bij u. Alvast bedankt voor uw verantwoorde keuze, Kris Peeters Vlaams minister-president
De mens is onze maat Voor CD&V blijft de menselijke maat belangrijk in een wereld van globalisering. Daarom blijven we uitgaan van het principe dat het meest geschikte niveau moet beslissen als er betere antwoorden op een lager bestuursniveau geformuleerd worden op bepaalde problemen. Moeten we ze niet op een hoger niveau proberen op te lossen. Dat principe is een belangrijke voorwaarde om onze eigen sociale markteconomie te laten standhouden tegen de tsunami van het neoliberale, Angelsaksische model. Bovendien is het een belangrijke voorwaarde om de andere principes van ons mens- en maatschappijbeeld te realiseren: wederkerigheid, gelijkwaardigheid, participatie, solidariteit en verantwoordelijkheid. We komen op voor een vrije en solidaire samenleving die kansen schept voor iedereen, en waarin elke mens zijn bijdrage levert om de actieve kansensamenleving
mee te realiseren. Die samenleving rekent op vrije, kritische en maatschappelijk betrokken mensen. Wie verbonden leeft, is gelukkiger en wordt daardoor vanzelf een betere burger.
Want de samenleving is niet van de staat, niet van de markt, maar van de mensen. Daarom pleiten we bijvoorbeeld niet alleen voor jobs, maar voor duurzame jobs, met oog voor de harmonie tussen werk en gezin.
Een meer menselijke economie
Christendemocraten streven naar een zo goed mogelijk leven voor zoveel mogelijk mensen. Daarvoor is welvaart nodig en solidariteit, maar de mens wil ook zinvol leven. Daarom blijft CD&V voortdurend zoeken naar het evenwicht tussen economische dynamiek en sociale rechtvaardigheid, tussen persoonlijke verantwoordelijkheid en solidariteit, tussen economie en ecologie. Voor dat evenwicht is overleg nodig: het overlegmodel zorgt ervoor dat zoveel mogelijk mensen betrokken zijn bij en zich engageren voor het gemeenschappelijk doel. Dat doel is niet de markt. Het doel is sociaal: we willen dat iedereen – ook de zwakste leden van de samenleving – de vruchten kunnen plukken van onze gezamenlijke inspanningen en actief kunnen deelnemen aan de vooruitgang van het geheel. Zonder de kansen van de latere generaties te hypothekeren.
Meer Vlaanderen
Ook Vlaanderen is geen doel op zich. De staatshervorming is vooral een sociaal-economische hervorming die onze overheden betere instrumenten geeft om de problemen optimaal aan te pakken. Zonder grondige hervorming is ons land niet klaar voor de toekomst, kunnen onze overheden niet genoeg maatregelen nemen die nodig zijn voor onze gezinnen en bedrijven. Daarom namen we de leiding in de dialoog tussen de gemeenschappen. En dat willen we na 7 juni graag blijven doen. Vandaag zijn de bevoegdheden – en dus de beleidsinstrumenten en het geld – te versnipperd. Bovendien hebben Vlaanderen en Wallonië hun eigen problemen en andere beleidsvoorkeuren. Elke deelstaat heeft andere maatregelen nodig, gericht op doeltreffende oplossingen die aangepast aan zijn
eigen beleidsvisie. Vlaanderen moet meer bevoegdheden krijgen om een eigen beleid te voeren rond werk en werkloosheid of om gezinnen en ondernemerschap krachtiger te ondersteunen. In het Vlaanderen van morgen blijven ook de gemeenten een belangrijke rol spelen als beleidsniveau dicht bij de mensen. En voor CD&V is daarin ook de rol van het middenveld cruciaal: privé-initiatieven, vrijwilligerswerk, het rijke Vlaamse verenigingsleven. Ook dat middenveld willen we als dynamische kracht fors blijven ondersteunen. En ten slotte moet de Vlaamse gemeenschap een open, tolerante, warme gemeenschap zijn die openstaat voor Europa, voor de wereld en voor de andere gemeenschappen in België. Een gemeenschap ook die waarde hecht aan de eigen taal en cultuur. Omdat openheid en eigenheid niet zonder elkaar kunnen.
JO VanDeurzen lijsttrekker Limburg
CD&V versterkt Een geglobaliseerde wereld moet de verantwoordelijke vrijheid van zijn burgers versterken door ze alle kansen te geven om hun talenten volop te gebruiken en te ontwikkelen: via onderwijs, via garanties op goede gezondheidszorg en begeleiding op de arbeidsmarkt. Mensen sterk maken (empowerment) betekent liever voorkomen dan genezen. Liever uitsluiting voorkomen dan de gevolgen te moeten opvangen. Liever ziekte voorkomen dan levenslang uitkeringen te moeten betalen. Liever werkloosheid voorkomen door aangepast onderwijs en activeringsbeleid dan werkloosheidsvergoedingen te moeten uitbetalen.
jobs veiligstellen. Dat doen we met overbruggingspremies, waarborgen, betalingsuitstel voor bedrijven in moeilijkheden. Zeker nu het economisch minder goed gaat, moeten we meer investeren in werkzekerheid: competentiegericht werken, rekruteren, bemiddelen. Ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen zo lang mogelijk aan het werk kunnen blijven. Een job maakt mensen sterk: je krijgt niet alleen een inkomen, maar ook kansen om je te ontwikkelen en te ontplooien. Daarom is werkzekerheid een pijler in de uitbouw van onze kansensamenleving. En ook voor een sterke welvaart hebben we jobs nodig: we kunnen niet verdelen zonder eerst te verdienen. Een economisch sterk Vlaanderen is nodig voor een sociaal sterk Vlaanderen. Daarom wil CD&V meer mensen aan de slag, in meer werkbare jobs en in gemiddeld langere loopbanen.
CD&V vecht voor uw job
De oorzaak van de crisis is mondiaal. De mensen helpen om de gevolgen ervan op te vangen, moet lokaal gebeuren. Bedrijven die we de crisis helpen te overleven, kunnen
• Meer vacaturegerichte begeleiding en jobbemiddeling, ook voor schoolverlaters, voor 50-plussers en voor alle werknemers die slachtoffer worden van collectief ont-
slag, faillissement of herstructurering. • Maatregelen om de arbeidsmobiliteit te versterken, bijvoorbeeld aan de grenzen met Wallonië, Nederland en Frankrijk. • Een sterker activeringsbeleid voor mensen met een handicap, met een leefloon of voor langdurig werkzoekenden, generatiearmen en allochtonen (met ondersteuning van kmo’s voor een actieve aanpak van diversiteit en non-discriminatie). CD&V investeert in duurzame jobs
De grondstof van de toekomst zijn de kennis, de talenten en vaardigheden van elke Vlaming. Vlaanderen wil de motor zijn van de Europese ambitie om onze economie duurzamer te maken. Dat kan door te investeren in duurzame jobs. Daarom zetten we in op toekomstgerichte bedrijven. Dat betekent dat we kiezen voor levenslang leren volgens een persoonlijk ontwikkelingsplan. We stimuleren innovatie, wetenschappelijk onderzoek en premies die bedrijven aanzetten om duurzamer te produceren. Ook de kwaliteit van de jobs moet naar
omhoog. Het aantal scholieren dat zonder diploma uit de secundaire school stapt, moeten we tegen 2020 halveren en het aantal Vlamingen dat levenslang en levensbreed leert moet verdubbelen. • Talentontwikkeling door levenslang leren, door werkplekleren in alle opleidingsvormen, door meer samenwerking tussen scholen en bedrijven (ook voor praktijkstages van leerkrachten). • Investeren in duurzame jobs en duurzame loopbanen, met oog voor meer harmonie tussen werk en gezin (bijvoorbeeld door meer kinder-, zieken- en ouderenopvang), voor een antistressbeleid, voor sociale economie en voor de kwaliteit van woonwerkverkeer. CD&V versterkt bedrijven
Bedrijven produceren welvaart. De overheid kan exporterende snelgroeiende bedrijven bijstaan, bijvoorbeeld via het XL Fonds. Van vervuilde bedrijfsterreinen maken we weer bloeiende bedrijfsterreinen. We ijveren voor meer stageplaatsen voor knelpuntberoepen.
Kmo’s krijgen een aanpak op maat. Ze moeten bovendien voluit kunnen genieten van de voordelen van de Europese integratie. Dat geldt ook voor landbouwbedrijven die moeten kunnen inspelen op nieuwe uitdagingen. • CD&V komt op voor een ondernemingsvriendelijker klimaat: een structureel ruimtelijk economisch beleid met aandacht voor bouwvergunningen, bedrijfsterreinen en ruimte om te ondernemen. • CD&V wil minder administratieve lasten en meer kansen voor ondernemers om innovatieve en internationale activiteiten op te zetten. • We kiezen ook voor een overheid die haar facturen stipt betaalt.
tom dehaene lijsttrekker Vlaams BraBant
CD&V verzorgt Wie ouder wordt of met een handicap geboren is, moet omringd en verzorgd worden, professioneel en door zijn eigen kring. Goede kwaliteit, brede toegankelijkheid en keuzevrijheid staan voorop. Elke mens telt
Vlaanderen gaat niet écht vooruit als we mensen achterlaten. Voor ons telt iedereen mee. We hebben graag dat iedereen kan meedoen. We zetten mensen aan om actief mee te doen in het bewegingswerk, in cultuur- en sportverenigingen. Inburgeren is een werkwoord en vraagt inspanningen van twee kanten. Het betere asiel- en migratiebeleid is een gemeenschappelijk Europees beleid. Armoede, ziekte of een handicap mogen niet tot uitsluiting leiden. Daarom gaan we verder wachtlijsten in de zorg wegwerken, meer geld geven aan armoedebestrijding, de tegemoetkoming van de
zorgverzekering indexeren en een studietoelage invoeren voor het tweedekansonderwijs. Alleenstaande ouders willen we ondersteunen in de zorg voor hun gezin en hun arbeidstaak. En we onderschrijven de Europese doelstelling om het aantal vroegtijdige schoolverlaters te verminderen. Leerlingen uit kansarme groepen willen we aanzetten tot betere prestaties. • CD&V wil zorgen voor mensen die zorgen voor mensen. Genoeg geschikte professionele krachten aantrekken in welzijns- en gezondheidszorg. Maar bijvoorbeeld ook de mantelzorg versterken en de zorg door vrijwilligers financieel ondersteunen. • Voor mensen met hoge zorgkosten willen we de inkomensgerelateerde bijdragen in de ouderenzorg herzien. In de welzijnssector legt CD&V het accent op een toereikend aanbod en de betaalbaarheid ervan. In de Vlaamse zorgverzekering willen we de maandelijkse vergoedingen voor senioren indexeren. • Vooral bij kansengroepen wil CD&V meer aandacht voor preventieve gezondheidszorg. Er moet een nieuw meerjarenplan komen voor de ondersteuning van perso-
nen met een handicap. En er is ook een allesomvattend activerend ouderenbeleid nodig waarin lokale initiatiefnemers een belangrijke rol kunnen spelen. • Vlaanderen is een open, warme en solidaire regio die mensen ook maximaal kansen geeft door in te burgeren en onze taal te leren. Dat stimulerend inburgeringsbeleid willen we voortzetten, verbreden en verdiepen. Met een evenredige en gelijkwaardige deelname van etnisch-culturele minderheden in alle sectoren. Met meer inspraak en participatie. En met oog voor de vaardigheden van etnisch-culturele minderheden zelf. Elk talent telt, ook hier. • Voor CD&V is het onaanvaardbaar dat in een solidaire samenleving meer dan tien procent van de mensen in armoede leeft. CD&V wil een gecoördineerd, inclusief en samenhangend beleid voor armoedebestrijding dat iedereen de sociale grondrechten garandeert. Daarin is huisvesting cruciaal. In het armoedebestrijdingsbeleid moeten de lokale besturen een belangrijke partner zijn. En ook op school moet er meer aandacht komen voor armoede.
Joke Schauvliege lijsttrekker Oost-Vlaanderen
Ouders en kinderen alle kansen geven
Als het van CD&V afhangt, kunnen gezinnen rekenen op een beleid dat hen steunt. Door uitstekend onderwijs dat betaalbaar blijft dank zij betere studietoelagen. Door de schoolfactuur te beperken, door genoeg kwaliteitsvolle (buitenschoolse) kinderopvang die aansluit op de naschoolse begeleiding. Door hulp bij de opvoeding voor wie daar behoefte aan heeft. Door een aanvullende Vlaamse kinderbijslag die een eerste stap is naar de overheveling van de kinderbijslag naar Vlaanderen. • Betaalbare kinderopvang is essentieel om de druk op gezinnen te verlichten. • Om een actief en samenhangend gezinsbeleid te kunnen voeren, moet de bevoegdheid voor kinderbijslag Vlaams worden. Voorzieningen als kinderbijslag, studietoelagen, koop- en renovatiepremies, tegemoetkomingen voor thuiszorg blijven voor gezinnen erg belangrijk. • De school moet kinderen en jongeren sterk maken voor de wereld en voor de toekomst. Ze moet opvoeden tot vrije, denkende, kri-
tische en maatschappijbetrokken mensen. Elk kind heeft talenten. Dat staat centraal in onze onderwijspolitiek. Daarom pleiten we voor een rijk aanbod aan prikkels om die talenten te stimuleren. Met de nodige onderwijsbegeleiding, kosteloze zorg en specifieke maatregelen voor kansengroepen. En met sterke schoolteams die in een aangename omgeving samen school maken. Goed en betaalbaar wonen
Een eigen huis blijft een goed spaarplan, daarom pleiten we voor ruimere renovatiepremies en minder onroerende belasting voor energiezuinige woningen. En omdat iedereen goed moet kunnen wonen, ijveren we in Vlaanderen voor een groter sociaal huurwoonaanbod, sociale verhuurkantoren die huurbetaling garanderen, zodat er meer privé-aanbod komt. En voor sociale voorzieningen in de buurt, ook op het platteland. Om zolang mogelijk in eigen huis thuis te kunnen blijven, willen we meer samenwerking tussen thuiszorg, dagverzorging en kortverblijf, opvang in gastgezinnen en residentiële ouderenzorg. Daarom maken
we werk van het woonzorgdecreet. De twee centrale pijlers van het Vlaams woonbeleid zijn: duurzaam wonen en levenslang wonen. • Tegen 2020 moeten er minstens 43.000 extra sociale huurwoningen komen, 21.000 sociale koopwoningen en 1.000 nieuwe sociale kavels. • Huurwet en woonbeleid moeten volledig geregionaliseerd worden omdat woonbeleid nauw samenhangt met andere gewestelijke bevoegdheden zoals ruimtelijke ordening, grond- en pandenbeleid, en stads- en dorpsherwaardering. • We moeten doorgaan met renovatiepremies en sociale leningen. En CD&V wil maatregelen voor meegroeiwonen, duurzaam wonen en levenslang wonen, met extra aandacht voor de ecologische en sociale aspecten: energie, waterverbruik, omgaan met afval, maar ook toegankelijkheid, gezondheid van het binnenklimaat en domotica.
Veerle heeren 2e Plaats limBurg
“Woonzorgdecreet heel belangrijk”
“Iedereen wil graag zo lang mogelijk zelfstandig wonen en leven. Bij voorkeur in de eigen woning, zelfs als er daarvoor meer thuiszorg nodig is. Het nieuwe woonzorgdecreet moet maximaal inspelen op het ondersteunen van die zelfstandigheid en zelfredzaamheid van oudere mensen. Het wordt een integraal decreet voor thuiszorg en residentiële ouderenzorg. Ik ben bijzonder trots dat ik het werk van Steven Vanackere en Inge Vervotte kan voortzetten en vooral kan afmaken wat nog in de pijplijn zit. Het woonzorgdecreet is heel belangrijk.” Veerle Heeren, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin sinds begin 2009
CD&V verbindt De globalisering maakt de behoefte aan verbondenheid alleen maar groter. In een snel veranderende wereld moet een plek bestaan waar je “thuis” kunt zijn, die je kansen geeft om verantwoordelijkheden te nemen en waar je op kunt rekenen bij tegenslag. Dat verbinden gebeurt eerst door de familie, je echte “thuis”. De plaats waar je jezelf kunt ontplooien, waar je waarden en kennis doorgeeft, waar je leert omgaan en rekening houden met anderen, waar je je veilig en beschermd voelt, waar je de kracht vindt om de buitenwereld aan te kunnen. Maar “thuis”, dat is ook de lokale buurt, het verenigingsleven en de taalgemeenschap, waar je kunt rekenen op anderen én voor hen je nek wilt uitsteken. Het gezin is de hoeksteen van de samenleving. Het is daar dat de mens de wisselwerking beleeft tussen vrijheid en verantwoordelijkheid, het is daar dat hij het belang ervaart
van toewijding en inzet. In het gezin vinden kinderen duurzame stabiliteit en kunnen ze zich ontplooien. Het gezin is de plaats waar we fundamentele waarden doorgeven zoals liefde, respect, solidariteit, trouw en verdraagzaamheid. Waarden die in een zorgzame samenleving essentieel zijn. Het gezin verbindt mensen. • CD&V komt op voor een intens gezinsbeleid voor alle gezinnen. Te veel gezinnen staan te veel onder tijdsdruk. De combinatie van werk en gezin moet vlotter door een ruimer aanbod van gezinsondersteunende diensten: voorschoolse kinderopvang, bedrijfsgerelateerde kinderopvang, flexibele opvang buiten de gewone werkuren. • De buitenschoolse kinderopvang moet nauwer samenwerken met de sport- en cultuursector. De overheid moet via cultuur, vrije tijd, verenigingsleven maar ook jeugd- of sportbeleid vooral het sociaal kapitaal versterken. Ruimte geven aan de dynamische actoren op het veld. Cultuur van onderuit is gedragen cultuur, en dus duurzame cultuur. En dat is een baken voor
de openheid en verdraagzaamheid die we in en buiten Vlaanderen graag uitdragen. Daarnaast moet de overheid drempels wegnemen zodat iedereen actief kan meedoen aan het culturele leven. • Op alle beleidsniveaus moet ook ‘kinderen en cultuurbeleid’ een aandachtspunt zijn. Want pas als we kinderen veel in contact brengen met allerlei soorten cultuurbeleving, krijgen ze de smaak te pakken. • CD&V wil het verenigingsleven zowel structureel als projectmatig blijven ondersteunen. We gaan ook voor een echt vrijwilligersbeleid: met bij elk belangrijk initiatief een vrijwilligerstoets om na te gaan hoe we vrijwilligers kunnen betrekken bij het uittekenen en uitvoeren van beleid. • De hoofddoelstelling van het sportbeleid is voor de Vlaamse christendemocraten: zoveel mogelijk mensen een leven lang gezond aan sport laten doen. Daarom willen we de overheidsmiddelen vooral besteden aan sport voor allen. Sport is ook preventieve gezondheidszorg. En CD&V heeft oog voor de maatschappelijke relevantie van sportclubs. Zij bieden ontspan-
ning, maar ook sociaal contact en waarden als fairplay, solidariteit, teamspirit, respect voor spelregels en voor elkaar, zelfstandigheid, persoonlijk engagement en inzet voor anderen. • Ook jongeren hebben recht op een eigen plek: een veilig en gezellig jeugdlokaal, een tof jeugdhuis, een leuke kampplaats, een basketbalpleintje waar ze kunnen rondhangen. De Vlaamse overheid moet de gemeentebesturen blijven ondersteunen in hun inspanning om te zorgen voor genoeg aangepaste basisinfrastructuur voor jongeren. CD&V wil in elke gemeente zorgen voor één jeugdloket waar jongeren terechtkunnen met al hun vragen. Verbinden betekent ook: het beleid zo dicht mogelijk bij de mensen houden. Daarom wil CD&V de lokale besturen graag meer financiële zuurstof geven. Met meer respect voor de lokale autonomie. En meer ondersteuning voor lokale mandatarissen en voor ambtenaren van lokale besturen. Ook staat CD&V voor een slagkrachtig stedenbeleid. Want onze steden zijn knooppunten waar wonen,
werken en ontspannen samengaan. We willen een beleid dat het evenwicht tussen economie, mens en milieu bewaakt, en kwaliteit, duurzaamheid en betrokkenheid vooropstelt. Zodat steden nog aantrekkelijker worden, ook voor gezinnen met jonge kinderen.
CD&V voorziet De mondiale economische ontwikkeling verslindt massaal grondstoffen en energie. Deze massale behoeften veroorzaken ook tekorten. Dat bedreigt onze welvaart en zelfs nog meer die van de toekomstige generaties. Omdat de wereldeconomie vooral gebaseerd is op fossiele brandstoffen, komt zelfs het leven op de planeet in het gedrang. CD&V wil zorgen voor een duurzame samenleving. Daarvoor is de uitdaging dat we tegelijk een wereldwijde welvaartspreiding aanvaarden, verder zorgen voor onze welvaart, ons consumptiepatroon in de juiste banen leiden, de kansen van de volgende generaties veilig stellen en voorkomen dat het leven van mens, plant en dier in het gedrang komt. Energie die minder kost aan mens en milieu
We willen energie die het klimaat spaart. Met 20-20-20 heeft Europa een concreet plan:
meer rationeel energieverbruik en minder CO2-uitstoot. Om die doelstellingen te halen zijn bedrijven en gezinnen onze partners. Daarom stimuleren we in Vlaanderen iedereen die zijn woning isoleert. Want de goedkoopste en de meest milieuvriendelijke energie is de energie die je niet gebruikt. Meer wind-, bio- en zonne-energie maken onze energiemix rijker en duurzamer. We moedigen bedrijven aan die verantwoordelijk met energie omgaan. • Energie besparen door strengere energieprestatienormen voor gebouwen, steun voor energiebesparende maatregelen van gezinnen, landbouw- en andere bedrijven, en energiebesparingscampagnes. • Energiezekerheid voor iedereen en meer ruimte voor hernieuwbare bronnen zoals biobrandstoffen en groene energie. • Betaalbare energie voor iedereen door maatregelen tegen energiearmoede en doorgedreven regionalisering van de sterk verbrokkelde bevoegdheden rond energie. • De nieuwe Europese richtlijnen uit het Europese energie- en klimaatpakket 2020 zo
snel mogelijk omzetten in Vlaamse wetgeving en in een nieuw Vlaams klimaatsbeleidsplan 2013-2020. “Energiearmoede bestrijden”
Hilde Crevits Lijsttrekker West-Vlaanderen
“Energiearmoede is een bijzonder schrijnende vorm van armoede, omdat het gaat over de toegang tot belangrijke nutsvoorzieningen. Stroom, en voor verwarming ook aardgas, is een onontbeerlijke hefboom om menswaardig te leven. Er moet dan ook goed voor gezorgd worden dat alleen in welbepaalde gevallen nog afgesloten kan worden. Ik hoop dat het besluit zal bijdragen tot meer duidelijkheid voor netbeheerders en leveranciers en vooral meer zekerheid voor mensen die in energiearmoede dreigen verzeild te geraken. De voorgestelde maatregelen zijn vooral een hulpmiddel om onverantwoorde afsluitingen te vermijden en energiearmoede te bestrijden.” Hilde Crevits, Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur sinds 2007
Uw buurt veiliger en groener
Veiliger betekent voor ons: veiliger verkeer door meer en goed onderhouden fietspaden, een slimmere verkeersorganisatie en infrastructuur door te leren uit ongevallen. En een soepeler verkeersregeling die zich aanpast aan de omstandigheden. Groener betekent voor ons in elke stad binnen 500 meter een groen rustpunt en meer bossen, meer natuur waar je vrij mag wandelen en spelen. • Doorgedreven mobiliteitsmanagement met o.a. beter en duurzaam openbaar vervoer (meer mensen op de bus), integratie van vervoersbewijzen voor trein, tram en bus, en meer telewerk. • Meer verkeersveiligheid en verkeersopvoeding, gevaarlijke punten versneld wegwerken. • Goed uitgebouwd en onderhouden infrastructuurnetwerk, met verdere promotie van binnenvaart en spoor, watergebonden bedrijventerreinen en een sterkere economische rol voor onze zeehavens. • We voorzien meer toegankelijk groen: groen in de stad, stadsbossen, speelbos-
sen en toegankelijke natuur- en bosgebieden. • CD&V komt op voor rechtszekere en evenwichtige ruimtelijke ordening. Voor dat evenwicht is overleg nodig tussen de vele ruimtegebruikers en ruimtebehoeften. In de open ruimte moeten we meer zoeken naar mogelijke synergieën tussen landbouw en natuur (co-beheer van bepaalde zones, onderlinge afspraken over beheersdoelstellingen, wederzijds respect voor historisch gegroeide situaties). • De zorg voor ons rijke onroerend erfgoed moet bestaande initiatieven van lokale besturen, erfgoedorganisaties en erfgoedeigenaars meer stimuleren en ondersteunen.
CD&V kijkt verder vooruit Vlaanderen in Actie is ons toekomstplan. We hadden het klaar voor de crisis. We kunnen niet zonder na de crisis. CD&V heeft de bestuurservaring, de mensen, de visie. Daarom is CD&V de beste garantie op een welvarend Vlaanderen in een sterk Europa. Via ViA naar krachtig bestuur
‘Vlaanderen in Actie’ is een duidelijk en ambitieus plan om Vlaanderen tegen 2020 in de top 5 te loodsen van Europese regio’s. Dat is de enige manier om in Vlaanderen de welvaart en het welzijn ook voor de volgende generaties te garanderen. Dit toekomstplan moet het accent verschuiven van ‘goed bestuur’ naar ‘krachtig bestuur’. Met vijf doorbraken voor 2020 wil Vlaanderen in Actie de natuurlijke troeven van Vlaanderen
radicaal versterken en tegelijk een hoopgevend antwoord bieden op de grote maatschappelijke uitdagingen die zich aandienen. De doorbraken zijn doeltreffende middelen om welvaart en welzijn in Vlaanderen te garanderen en te verbeteren: het zijn dus de acties om de doelstellingen te realiseren. • De eerste doorbraak van ViA is ‘de lerende Vlaming’ om talent beter in te zetten en de werkzaamheidsgraad blijvend te verbeteren. De doorbraak ‘de lerende Vlaming’ omvat ingrijpende acties om de talentontwikkeling en de kansen voor iedereen in Vlaanderen te versterken in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Heel belangrijk is dat iedereen de kans krijgt om aan een persoonlijk ontwikkelingsplan te werken. • Ook daardoor moet Vlaanderen de ‘slimme draaischijf van Europa’ worden. Door de centrale ligging in Europa ontwikkelde Vlaanderen zich tot logistieke poort. De doorbraak ‘slimme draaischijf van Europa’ stelt ons in staat de infrastructuur en de ruimte in Vlaanderen verstandiger en meer ecologisch te benutten en zo de mobiliteit
te garanderen. Door een systeem voor traffic management te ontplooien, verbeteren we de vervoerscapaciteit en ondersteunen we alternatieve transportmiddelen. • Op korte termijn moeten we radicale oplossingen in stelling brengen voor het energievraagstuk en de kwaliteit van de leefomgeving. Met de doorbraak ‘groen stedengewest’ willen we een actieplan uitvoeren voor duurzaam wonen in sociaal warme steden, waarbij we ook het internationaal en intercultureel potentieel van Brussel aangrijpen. We bouwen in Vlaanderen aan een ‘intelligent energienetwerk’ waardoor we de mogelijkheden van hernieuwbare energie en milieuvriendelijk vervoer ten volle kunnen exploiteren. • De vergrijzing van de bevolking is een enorme uitdaging voor ons gezondheidszorgsysteem en voor gezondheid als waarde in onze samenleving. De doorbraak ‘medisch centrum Vlaanderen’ biedt een hefboom voor geneeskundig onderzoek en medische toepassingen van wereldklasse die we ook economisch kunnen valoriseren. De optimale toepassing
van ICT door zorgverstrekkers, zowel voor gegevensuitwisseling, ter ondersteuning van de translationele geneeskunde, als in de ouderenzorg, zal daarin een heel grote rol spelen. • Door de groeiende internationale concurrentie dreigt Vlaanderen groot marktaandeel te verliezen in de wereldhandel. De doorbraak ‘open ondernemer’ biedt een omvattend antwoord om in onze regio te komen tot meer ondernemerschap en radicaal vernieuwende ondernemingen. Essentieel is het stimuleren en ondersteunen van open innovatie, van ondernemingen die samen met partners kennis ontwikkelen, succesvol toepassen en op internationale groeimarkten afzetten. Deze doorbraken worden mee gerealiseerd onder impuls van een slagkrachtige overheid in Vlaanderen. In het kader van Vlaanderen in Actie wordt de efficiëntie en de effectiviteit van de overheid snel en systematisch verbeterd dankzij specifieke acties en doorbraken.
In het Pact voor Vlaanderen 2020 staan twintig meetbare doelstellingen: voor welvaart en solidariteit in Vlaanderen, voor een competitieve en duurzame economie, voor meer mensen aan de slag, in meer werkbare jobs en in gemiddeld langere loopbanen, voor een levenskwaliteit van hoog niveau en voor een efficiënt en doeltreffend bestuur. Op basis van de cijfermatige indicatoren van dat pact kunnen alle betrokkenen (sociale partners, breed middenveld, Vlaamse regering en administratie) de uitvoering en de effectiviteit van het toekomstplan nauwgezet opvolgen. Meer welvaart en welzijn
• Vlaanderen behoort in 2020 tot de top 5 van kennisintensieve regio’s op het gebied van geproduceerde welvaart. • Vlamingen hebben in 2020 meer intense sociale contacten (vandaag heeft maar 70% van de Vlamingen minstens elke week sociale contacten) en meer vertrouwen in de instellingen. Een competitieve duurzame economie
• Tegen 2020 neemt het aantal exporterende
bedrijven toe. Het aantal exporterende kmo’s verdubbelt. • Tegen 2014 bereikt Vlaanderen de 3% van het BBP voor onderzoek en ontwikkeling en dat aandeel groeit verder tegen 2020. • Tegen 2020 kent Vlaanderen een sterke ondernemerscultuur en stijgt het ondernemerschap tot het niveau van de top 5 EU-regio’s. • We realiseren een daling van het aantal verliesuren op de hoofdwegen tot minder dan 5%. • Het aandeel hernieuwbare energie voor elektriciteitsproductie stijgt in uitvoering van de EU-richtlijn hernieuwbare energie. • In 2020 beantwoorden alle nieuwbouwwoningen aan de optimale energieprestatienorm. Meer mensen aan de slag, in meer werkbare jobs en in gemiddeld langere loopbanen
• De werkzaamheidsgraad stijgt met gemiddeld 0,5 procentpunt per jaar. En voor kansengroepen waaronder ouderen zelfs met 1 procentpunt per jaar. • Ook de kwaliteit van de jobs (werkbaar-
heidsgraad) stijgt met gemiddeld 0,5 procentpunt per jaar. • Het aantal scholieren dat zonder diploma uit het secundair onderwijs stapt, wordt tegen 2020 gehalveerd. • Het aandeel Vlamingen dat aan levenslang en levensbreed leren doet, verdubbelt. Levenskwaliteit van hoog niveau
• Voor minstens de helft van de kinderen tot drie jaar komt er kwalitatieve kinderopvang. • Elk gezin heeft een inkomen dat minstens de Europese risicodrempel voor armoede bereikt. • Het aantal woningen met structurele gebreken en gebrek aan basiscomfort halveert. • Het aantal dodelijke verkeersslachtoffers daalt verder met 20% tegenover de doelstellingen van het verkeersveiligheidsplan. • De vermijdbare sterfte daalt tot 35%. Efficiënt en doeltreffend bestuur
• De overheden realiseren in 2020 elk op hun niveau substantiële efficiëntiewinsten vergelijkbaar met de topregio’s die een vergelijkbaar overheidsaanbod realiseren,
wat ze toelaat de kwaliteit van dienstverlening aan burgers en ondernemingen sterk te verbeteren. • Alle maatschappelijke actoren worden meer actief bij het beleid betrokken. • De Vlaamse overheid blijft de volgende tien jaar financieel gezond.
Steven Vanackere lijsttrekker Brussels Parlement
7 JUNI 2009 – BRUSSELSE VERKIEZINGEN Ik ben kandidaat in Brussel omdat ik denk dat Brusselaars willen kiezen voor bestuurders die hard werken, serieus zijn, en die resultaten halen in plaats van praatjes te verkopen. Voor mij persoonlijk is Brussel het decor van mijn allereerste herinnering in mijn leven: als peuter aan de hand van mijn moeder, wachtend op een grote bus aan de Brouckère. In Brussel komt CD&V op voor een warme, open, aantrekkelijke hoofdstad. Steven Vanackere, CD&V-lijsttrekker Brussels Parlement
CD&V voor een warm, open, aantrekkelijk Brussel In Brussel zijn er op 7 juni aparte verkiezingen waarin de Brusselaars zich mogen uitspreken over vijf jaar Brusselse regering en Brussels Parlement. Al sinds 1989 bestuurt CD&V Brussel mee. Na 7 juni willen we in Brussel graag werk maken van deze prioriteiten. CD&V komt op voor Nederlandstalig onderwijs
In Brussel moet het Nederlandstalig onderwijs blijven inzetten op kwaliteit. Ook in het talenonderwijs. Om Nederlandstalige kinderen op te leiden tot wereldburgers. En om anderstalige kinderen in te burgeren in de Vlaamse gemeenschap.
Nederlandstalige kinderdagverblijven leggen basis
Vooral taal legt de basis voor gelijke kansen op school. Daarom begint taalontwikkeling en -ondersteuning al in het kinderdagverblijf. Van CD&V mogen kinderen uit Nederlandstalige kinderdagverblijven voorrang krijgen bij de inschrijving op Nederlandstalige scholen.
Extra maatregelen voor betaalbaar wonen
Onze mensen blijven zich fel inzetten voor meer betaalbare middenklassewoningen en meer en betere sociale woningen. Ook wie een huis huurt via een sociaal verhuurkantoor moet in aanmerking komen voor een aangepaste huurtoelage. Meer werk
“De vervuiler betaalt”
In de kostprijs van de verplichte witte zak zitten de kosten voor afvalophaling en -verwerking. Dat zet mensen ertoe aan om minder afval te produceren en meer te sorteren. CD&V wil ook sluikstorten strenger aanpakken. Extra aandacht voor energiearmoede
CD&V vraagt een minimumlevering van 10 in plaats van 6 ampère. Daarnaast zorgt een klimaatplan voor meer isolatie, alternatieve energiebronnen en een klimaattoets voor alle beleidsbeslissingen van Brusselse overheden.
Actiris moet activerend werken, werklozen sneller en intenser opvolgen, begeleiden en ondersteunen in hun zoektocht naar een nieuwe job. Kmo-plan
Het Brussels Gewest heeft een omvattend kmo-plan nodig voor o.a. publiek-private samenwerking, innovatie, mobiliteit en genoeg bedrijfsterreinen. Maatregelen voor senioren
De diensten voor sociaal vervoer moeten nauwer samenwerken met de lokale dienstencentra en de MIVB. Om het aanbod van sociaal vervoer uit te breiden en te versterken. Senioren moeten ook meer in het Nederlands terechtkunnen in rusthuizen.
“stoP”-VerkeersBeleiD
CD&V komt op voor een verkeersbeleid volgens het “STOP”-principe: stappers, trappers, openbaar vervoer en personenauto. De voetganger komt eerst, dan de fietser, dan investeringen in metro, tram en bus, en dan pas personenauto’s. Voor ÉÉn hoofDsteDelijke Politiezone
CD&V wil de zes Brusselse politiezones laten samensmelten. Dan valt veiligheid onder de verantwoordelijkheid van de gewestregering en het Brussels Parlement. En CD&V pleit voor een sterke lokale verankering van politie en wijkagent. meer tWeetaligheiD is meer hoofDstaD
Voor CD&V blijft het belangrijk dat ambtenaren tweetalig zijn. Alle Brusselse overheden moeten voluit gaan voor een tweetalige hoofdstad. Met efficiëntere en afdwingbare naleving van de taalwetgeving.
briGitte GroUwelS lijsttrekker Brussel
geen suCCessiereChten meer oP eigen gezinsWoning
Zoals in Vlaanderen willen we ook in Brus-
sel de successierechten afschaffen die de langstlevende partner nu nog moet betalen op de gezinswoning. Dan hoeven mensen niet meer hun huis te verkopen om de successierechten te kunnen betalen. Meer diversiteit in Brusselse adviesorganen
In de Brusselse adviesorganen zitten te weinig allochtonen. Alle minderheden moeten in alle adviesorganen beter vertegenwoordigd zijn om hun stem in het beleid te laten horen. Brussel als warm, kloppend hart van Europa
Brussel moet een stadsgewest zijn waar het prettig wonen, werken en ontspannen is. Waar verschillende culturele en etnische groepen positief samenleven. Waar mensen samenwerken aan veilige, gezellige, stimulerende wijken in de hoofdstad van Europa. Meer ontwikkelingskansen door meer samenwerking met Vlaanderen en Wallonië
CD&V wil gestalte geven aan de sociaaleconomische belangengemeenschap die
Brussel bindt met Vlaanderen en Wallonië. Meer samenwerken ook met respect voor ieders bevoegdheden en grondgebied.
CD&V voor een sterk Vlaanderen in een sterk Europa Besturen als goede huisvader begint bij een orthodox begrotingsbeleid: we geven geen geld uit dat er niet is. We kiezen voor een staatshervorming die stap voor stap Vlaanderen meer bevoegdheden geeft en een sterke band met Brussel vrijwaart. Dat wat lokaal beslist kan worden ook daar beslist wordt. CD&V vindt dat het federale niveau een ondersteunende rol moet spelen tegenover de deelstaten. Vlaanderen moet dus ook zelf een actief buitenlands beleid voeren. Te beginnen met een actief buurlandenbeleid. Ook wil CD&V de Vlaming graag nauwer betrekken bij het buitenlands beleid en zijn open, internationale mentaliteit versterken.
Een open Vlaanderen is ook solidair met de rest van de wereld. CD&V wil blijven werken maken van duurzame en kwaliteitsvolle Vlaamse ontwikkelingssamenwerking, met een focus op zuidelijk Afrika (Zuid-Afrika, Malawi en Mozambique) en op de bestrijding van aids/hiv en de nood aan zuiver water. Maar daarnaast zetten we ook in op meer Vlaanderen. We willen een staatshervorming waardoor het zwaartepunt van de bevoegdheden verschuift naar Vlaanderen. En dat willen we vooral als hefboom voor meer welvaart en welzijn van de mensen.
7 JUNI 2009 – EUROPESE VERKIEZINGEN
Jean-Luc Dehaene lijsttrekker Europees Parlement
Klimaatverandering, energie, financiële crisis: het zijn allemaal grote uitdagingen die de nationale staten overschrijden. Wereldproblemen. Wij hebben nood aan afdwingbare spelregels op wereldvlak. Tot die wereldordening kan Europa heel wat bijdragen. Door zelf binnen Europa orde op zaken te stellen. Zoals we het bijvoorbeeld doen met de eurozone en het Europese klimaatplan. Of door op wereldvlak met één stem te spreken. Op wereldvlak hebben de lidstaten maar een piepstemmetje. Samen weegt hun stem door. Daarvoor is een sterk Europa nodig. De Europese Unie versterken: dat is het opzet van het Verdrag van Lissabon waar ik mij de laatste tien jaar sterk voor inzet. Op 7 juni 2009 sta ik op kop van de CD&VEVP-lijst voor het Europees Parlement. Ik wil me de volgende vijf jaar volop inzetten om u vanuit het Europees Parlement een stem te geven in de Europese Unie en via de Europese Unie in de wereld. Jean-Luc Dehaene, lijsttrekker Europees Parlement
Europa op maat van de globalisering Wij willen Europa versterken in zijn rol als global actor. Alleen een sterk Europa kan het energieaanbod veiligstellen en betaalbaar houden, kan het monetaire vertrouwen versterken en de financiële controle organiseren, en de klimaatdoelstellingen 20-20-20 halen. Meer kenniseconomie, een sterk sociaal welvaartsmodel en duurzame groei en jobs. Elke Europese hervorming moet leiden tot meer slagkracht, ook voor regio’s. Vlaanderen moet zijn rol in Europa voluit spelen. Het gebruik van het Nederlands blijven we verdedigen. Europa blijft het meest boeiende en tegelijk onontbeerlijke politieke project van onze tijd. Voor grensoverschrijdende uitdagingen zoals financieel-economische crisis, klimaat-
verandering, energie, migratie, georganiseerde misdaad, drugs- en mensenhandel is Europa het meest geschikte beleidsniveau. Voor CD&V is het belangrijk dat dat beleidsniveau democratisch en efficiënt werkt. En dat in een duurzaam Europa economische groei samengaat met aandacht voor leefmilieu en leefkwaliteit, voor welvaart en sociale rechtvaardigheid, voor vrede en veiligheid. Dat is de inzet van de Europese verkiezingen voor CD&V. Daarover gaat ons Europees programma. • Een Europees economisch beleid met meer toezicht op internationale geldstromen en banken en met oog voor economisch herstel en groei, maar ook voor sociale rechtvaardigheid en duurzaamheid. • Een Europees beleidskader dat banen beschermt en maximaal investeert in mensen en werk, in kennis en innovatie, in klimaaten energiebeleid. • Een duurzaam en veilig Europa met meer gerechtelijke samenwerking, een gemeenschappelijk beleid rond asiel en migratie, rond klimaatverandering en energievoor-
ziening, voedselzekerheid en voedselveiligheid. • Nieuwe impulsen voor Europese ontwikkelingssamenwerking, voor het Europees veiligheids- en defensiebeleid, voor sterkere trans-Atlantische samenwerking als hefboom voor global governance. • Meer democratische en efficiëntere Europese instellingen: een krachtiger, doelmatiger en transparantere Europese Unie door de snelle uitvoering van het Verdrag van Lissabon. Vandaag is de Europese Volkspartij onder leiding van EVP-voorzitter Wilfried Martens veruit de grootste partij in het Europees Parlement: met in totaal 36,7 procent van de zetels is de EVP vandaag de enige partij met vertegenwoordigers uit alle 27 lidstaten van de Europese Unie. En ook in Europa staat CD&V sterk in moeilijke tijden: met mensen als lijsttrekker Jean-Luc Dehaene die in heel Europa geldt als autoriteit in Europese politiek. Of Marianne Thyssen die ondervoorzitster is van de EVP-fractie in het Europees Parlement. Of Luc Van den Brande die het
Comité van de Regio’s van de Europese Unie voorzit en daarnaast ook voorzitter is van de EVP-fractie in de Raad van Europa. Europa heeft er alle belang bij dat u CD&V ook met uw stem sterk houdt in deze moeilijke tijden. Alvast bedankt daarvoor.
v.u.: Pieter Demeester, Wetstraat 89 - 1040 Brussel.
In juni mag u zich uitspreken over vijf jaar Vlaams, Brussels en Europees beleid. Zowel in Vlaanderen als in Brussel en in Europa namen christendemocraten de leiding van een gezond financieel bestuur, van een duurzaam, zorgzaam en innovatief beleid. Toch blijft er nog een hele weg te gaan. Deze brochure vat de belangrijkste CD&Vprogrammapunten voor de verkiezingen van 7 juni 2009 voor u samen. In deze moeilijke tijden pakt CD&V uit met een sterke visie, een sterk programma en sterke mensen.
