programma 12e
WETENSCHAPSDAG Vrijdag 2 oktober 2015, LUMC, Leiden
van aios voor aios
VOORWOORD Terwijl ons vakgebied begonnen is door toepassing van het weinig wetenschappelijke concept van trial-and-error, waarbij vaak bij toeval de bedwelmende werking van verschillende gassen werd ontdekt, is ons vak geëvolueerd tot een hoogwaardig specialisme waarin wetenschappelijk onderzoek aan de basis staat van nieuwe ontwikkelingen. Want, de anesthesiologie leent zich als geen ander vak tot het doen van wetenschappelijk onderzoek voor, tijdens en na de chirurgische ingreep. Nederland heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in de wetenschappelijke ontwikkelingen binnen de Anesthesiologie. Dat geldt nog steeds, ook vandaag de dag publiceren Nederlandse anesthesiologen regelmatig in de top anesthesiologische- en pijntijdschriften, zoals Anesthesiology, Pain en de British Journal of Anaesthesia. Daar kunnen we niet anders dan trots op zijn met dank aan de visionaire figuren uit het heden en verleden die de weg hiervoor hebben vrijgemaakt. De Wetenschapsdag 2015 wordt door de afdeling Anesthesiologie van het Leids Universitair Medisch Centrum georganiseerd in een nieuwe systematiek waarin de opleidingsklinieken elkaar zullen afwisselen in de organisatie van deze dag. Volgend jaar is het ErasmusMC aan de beurt. Ook dit jaar hebben we weer een groot aantal inzendingen van hoge kwaliteit ontvangen. We hebben moeilijke keuzes moeten maken maar de meeste inzendingen komen aan bod, ofwel als lange of korte presentatie ofwel als ePoster. De wetenschappelijke inzendingen bevestigen het beeld dat in Nederland nog steeds vernieuwend onderzoek kan worden uitgevoerd door vaak jonge onderzoekers. Het thema van deze Wetenschapsdag is dan ook van aios, voor aios. We hebben dit jaar twee bijzondere gastsprekers weten te strikken, en voor het eerst twee vrouwen. Iets wat ons zeker niet zal verbazen gezien het feit dat de geneeskunde snel feminiseert. Professor Nadine Attal, neuroloog en pijndokter uit Parijs zal praten over haar inzichten in de pathofysiologie, diagnostiek en behandeling van neuropathische pijn. Professor Attal wordt wereldwijd gezien als een eminent wetenschapper op het gebied van chronische pijn met recente publicaties in Brain en Lancet Neurology. Professor Trudy Dehue is hoogleraar wetenschap aan de Universiteit Groningen en zij zal praten over de complexiteiten van het doen van wetenschappelijk onderzoek. Ik, en ik ben ervan overtuigd u ook, kijk met spanning uit naar deze twee interessante en relevante lezingen. Ik wens u veel plezier tijdens de Wetenschapsdag 2015 van de NVA Prof. dr. Albert Dahan, LUMC
‘Daar kunnen we niet anders dan trots op zijn...’
inschrijving&betaling Via het inschrijfformulier op de website kun je je inschrijven en betalen voor de Wetenschapsdag. Inschrijving op de dag zelf is mogelijk. In verband met de organisatie en afspraken met de locatie vinden we het prettiger als je je vooraf aanmeldt. Deelname leden: € 150 / Deelname aios: € 75 Prijzen zijn incl. btw Accreditatie is aangevraagd.
coördinatie
Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie/LUMC Sandra Gijtenbeek
[email protected] 030 2823270
voordrachten
De reguliere en korte voordrachten vinden plaats in de plenaire zaal onder leiding van twee voorzitters. In de pauzes worden e-posters in de zaal geprojecteerd. De abstracts worden gepubliceerd in een speciale uitgave van het NTvA, die je enkele dagen voor de Wetenschapsdag ontvangt.
ALGEMENE INFORMATIE AANMELDEN evaluatie
locatie
LUMC GEBOUW 3 Hippocratespad 21, Leiden, Burumazaal. Advies: kom met Openbaar Vervoer In verband met Leidens Ontzet op 3 oktober is een groot deel van de stad niet bereikbaar met de auto. Het LUMC is uitstekend bereikbaar met het OV.
sponsors
De Wetenschapsdag wordt mede mogelijk gemaakt door sponsors. De stands bevinden zich op de begane grond. Ben je (nog) niet ingeschreven in het BIG register dan is op de eerste verdieping een ruimte ingericht speciaal voor jou en je collega onderzoekers. Tijdens de pauzes kun je daar gebruik van maken.
Je ontvangt in de week na de Wetenschapsdag een (digitaal) evaluatieformulier. Vriendelijk verzoek deze in te vullen. Het organiserend comité stelt je mening zeer op prijs.
programma 2 oktober 09.00 - 09.30
Ontvangst
reguliere presentaties 09.30 - 09.35
Opening door Albert Dahan en Robert Jan Stolker
09.35 - 09.55
Sevoflurane based anesthesia in recipients reduces 2 year acute rejection in living donor kidney transplantation. Result from the VAPOR-1-trial N. Ligterink, G.J. Nieuwenhuijs-Moeke, V.B. Nieuwenhuijs, M.A.J. Seelen, J.G.M. Burgerhof, R.J. Ploeg, H.G.D. Leuvenink, M.M.R.F. Struys Universitair Medisch Centrum Groningen, Groningen
09.55 - 10.15
Remote respiratory rate monitoring: A clinical validation study E.C. van de Vlasakker, K. van Loon, C.J. Kalkman, L.M. Peelen, L. van Wolfswinkel, B. van Zaane University Medical Center Utrecht
10.15 - 10.35
The effect of high or low protamine dosing on hemostasis following heparin anticoagulation in cardiac surgery: a randomized clinical trial M.I. Meesters, D. Veerhoek, F. de Lange, J.W. de Vries, J.R. de Jong, J.W.A. Romijn, H. Kelchtermans, R. van der Steeg, P. Thomas, D. Burtman, L.J. van Barneveld, A.B.A. Vonk, C. Boer VU medisch centrum, Amsterdam Medisch Centrum Leeuwarden
10.35 - 10.55
Visualization of colonic serosal blood flow during colorectal surgery using sidestream dark field imaging A.L.M. Tavy, A.F.J. de Bruin, K. van der Sloot, D. Boerma, M. van Iterson St. Antoniusziekenhuis, Nieuwegein
10.55 - 11.15
PAUZE
11.15 - 11.55
Neuropathic pain: improving outcome through optimized therapeutic strategies Gastspreker: Nadine Attal
korte presentaties 11.55 - 12.05
The influence of oxygen inhalation on opioid-induced respiratory depression M. Niesters, R.P. Mahajan, L. Aarts, A. Dahan Leids Universitair Medisch Centrum
12:05 - 12:15
Intra-operative red blood cell transfusion and 30-day mortality after cardiac surgery: does age matter? E.A. Vlot, L. Verwijmeren, E. Daeter, E.P.A. van Dongen, P.G. Noordzij St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein
12.15 - 12.25
Spinal cord stimulation and pain relief in the chronic phase of experimental painful diabetic polyneuropathy M. van Beek, W. Honig, E.A. Joosten Maastricht Universitair Medisch Centrum
12.25 - 12.35
Predictors of neuropathic pain treatment with 8% capsaicin versus active placebo (0.04% capsaicin) C.H. Martini1, Ashraf Yassen2, Albert Dahan1 1 Afdeling Anesthesiologie, LUMC 2 Global Clinical Pharmacology and Exploratory Development, Astellas Pharma Global Development Europe
12.35 - 13.15
LUNCHPAUZE
reguliere presentaties
13.15 - 13.35
The influence of offset analgesia on the onset and offset of pain in fibromyalgia patients L.C.J. Oudejans, J.M. Smit, M. van Velzen, A. Dahan, M. Niesters Leids Universitair Medisch Centrum
13.35 - 13.55
The number of painful procedures applied during neonatal development: short- and long-term consequences N.J. van den Hoogen, W. Honig, D. Hermes, J. Patijn, D. Tibboel, E.A. Joosten Department of Anesthesiology, Pain Management and Research Centre, Maastricht University Medical Centre Department of Translational Neuroscience, School of Mental Health and Neuroscience, Maastricht University Intensive Care and Department of Pediatric Surgery, Erasmus MC-Sophia, Rotterdam
13.55 - 14.15
Persistent pain after childbirth in The Netherlands R.C. Bijl, L.M. Freeman, P.T.M. Weijenborg, J.M. Middeldorp, A. Dahan, E.L.A. van Dorp Leids Universitair Medisch Centrum
14.15 - 14.45
Immune suppression in trauma patients is related to DAMP release and present immediately following the trauma K. Timmermans1,2, M. Kox1,2, A. John1,2, M. Vaneker2,3, A. van Laarhoven4, G.J. Scheffer2, P. Pickkers1 1 Radboud university medical center, Radboud Center for Infectious Diseases (RCI) Radboud Institute for Molecular Life Sciences, Department of Intensive Care Medicine, Nijmegen 2 Radboud university medical center, Radboud Institute for Molecular Life Sciences, Department of Anesthesiology, Nijmegen 3 Helicopter Emergency Medical Service, Radboud university medical center, Nijmegen 4 Radboud university medical center, Department of Internal Medicine, Nijmegen
14.45 - 15.05
Young Investigator Grant 2013 Matthijs Kox UMCN The interplay between oxygen status and the innate immune response
15.05 - 15.25
PAUZE
15:25 – 16:05
Weten vergt meer dan meten Gastspreker: Trudy Dehue
korte presentaties 16.05 - 16.15
Population pharmacokinetics of paracetamol and glucuronide, sulphate and CYP2E1 mediated metabolites in morbidly obese versus non obese patients A. van Rongen1,2, P.A.J. Välitalo2, M.Y.M. Peeters1, D. Boerma3, F.W. Huisman4, B. van Ramshorst3, H.P.A. van Dongen5, J.N. van den Anker6,7,8, C.A.J. Knibbe1,2 1 Department of Clinical Pharmacy, St. Antonius Hospital, Nieuwegein 2 Division of Pharmacology, Leiden Academic Centre for Drug Research, Leiden University, Leiden 3 Department of Surgery, St. Antonius Hospital, Nieuwegein 4 Department of Oral & Maxillofacial Surgery, St. Antonius Hospital, Nieuwegein 5 Department of Anaesthesiology and Intensive Care, St. Antonius Hospital, Nieuwegein 6 Division of Clinical Pharmacology, Children’s National Medical Center, Washington DC, USA 7 Department of Paediatric Pharmacology, University Children’s Hospital, Basel, Switzerland 8 Intensive Care, Erasmus MC Sophia Children’s hospital, Rotterdam
16.15 - 16.25
Human rhinovirus infection induces local and systemic immunological tolerance in healthy volunteers; a randomized placebo-controlled study R.M. Koch, M. Kox, C. van den Kieboom2, G. Ferwerda2, J. Gerretsen1, S. ten Bruggencate3, J.G. van der Hoeven1, M. I. de Jonge2, P. Pickkers1 1 Radboud university medical center, Radboud Institute for Molecular Life Sciences, Department of Intensive Care Medicine, Nijmegen 2 Radboud university medical center, Radboud Institute for Molecular Life Sciences, Department of Pediatrics, Nijmegen 3 NIZO food research BV, Ede
Is S-ketamine twofold more effective as an analgesic agent than racemic ketamine? A. Bruns, R.M. van der Schrier, A. Dahan Leids Universitair Medisch Centrum, Leiden Frequent apneas in the elderly patient in the first 6 hours after surgery X. He, M. van Velzen, A. Dahan Department of Anesthesiology, Leiden University Medical Center
E-POSTERS E-posters worden tijdens de pauzes geprojecteerd op het scherm in de plenaire zaal.
Randomised controlled trial investigating the influence of intraoperative remifentanil during cardiac surgery on acute and chronic postoperative pain: preliminary results S. de Hoogd1, S.J.G.M. Ahlers1, E.P.A. van Dongen2, E.M.W. van de Garde1, E.J. Daeter3, A. Dahan4, D. Tibboel5, C.A.J. Knibbe1,6 1 Department of Clinical Pharmacy, St. Antonius Hospital, Nieuwegein 2 Department of Anaesthesiology and Intensive Care, St. Antonius Hospital, Nieuwegein 3 Department of Cardiothoracic Surgery, St. Antonius Hospital, Nieuwegein 4 Department of Anaesthesiology, Leiden University Medical Center, Leiden 5 Intensive Care and Department of Pediatric surgery, Erasmus MC - Sophia Children’s Hospital, Rotterdam 6 Division of Pharmacology, LACDR, Leiden University, Leiden High-Frequency-Burst Spinal Cord Stimulation and pain relief in experimental model of chronic neuropathic pain: effect of various intensities K.P.V. Meuwissen, W.M.M. Honig, E.A.J. Joosten Department of Anaesthesiology and Pain Management, Pain Management and Research Centre, Maastricht University Hospital MHeNs School for Mental Health and Neuroscience The use of a battery of pain models to detect analgesic properties of compounds: a two-part, four-way, randomised, placebo-controlled, crossover study P. Okkerse1,2, J.L. Hay1, G. van Amerongen1, M.L. de Kam1, A. Dahan2, G.J. Groeneveld1 1 Centre for Human Drug Research (CHDR), Leiden 2 Leiden University Medical Center (LUMC), Leiden Translation of random painful stimuli into numerical responses: effect of pain and opioid treatment L.C.J. Oudejans, M. van Velzen, E. Olofsen, R. Beun, A. Dahan, M. Niesters Leids Universitair Medisch Centrum Corneal nerve quantification and sensory testing in fibromyalgia patients L.C.J.Oudejans, X. He, M. Niesters, A. Dahan, M. van Velzen Leids Universitair Medisch Centrum
Reversal of opioiod indeuced respiratory depression M.H.J. Roozekrans, R.M. van der Schrier, A. Dahan Leids Universitair Medisch Centrum
E-POSTERS
Sodium nitroprusside attenuates ketamine induced hemodynamic stimulation by central NO donation R.M. van der Schrier, R.M. van Velzen, A. Dahan Leids Universitair Medisch Centrum
Plasma nuclear DNA levels correlate with markers of inflammation, shock, and organ damage in patients with septic shock K. Timmermans 1,2,3, M. Kox1,3, G.J. Scheffer2, P. Pickkers1,3 1 Radboud university medical center, Radboud Institute for Molecular Life Sciences, Department of Intensive Care Medicine, Nijmegen 2 Radboud university medical center, Radboud Institute for Molecular Life Sciences, Department of Anesthesiology, Nijmegen 3 Radboud Centre for Infectious Diseases (RCI), Nijmegen Release of mitochondrial DNA and TLR9 signaling is not involved in mechanical ventilation-induced inflammation K Timmermans1,2,3, M. Kox1,2,3, M. Vaneker1, P. Pickkers 2,3, G.J. Scheffer1 1 Radboud university medical center, Radboud Institute for Molecular Life Sciences, Department of Anesthesiology, Nijmegen 2 Radboud university medical center, Radboud Institute for Molecular Life Sciences, Department of Intensive Care Medicine, Nijmegen 3 Radboud Centre for Infectious Diseases (RCI), Nijmegen The effect of high or low protamine dosing on hemostasis following heparin anticoagulation in cardiac surgery: a randomized clinical trial M.I. Meesters, D. Veerhoek, F. de Lange, J.W. de Vries, J.R. de Jong, J.W.A. Romijn, H. Kelchtermans, R. van der Steeg, P. Thomas, D. Burtman, L.J. van Barneveld, A.B.A. Vonk, C. Boer VU medisch centrum, Amsterdam Medisch Centrum Leeuwarden Sugammadex in morbidly obese patients, should it be dosed on ideal body weight or total body weight? A pilot study M.J.E. Brill1,2, J. de Vries3, A.P.I. Houwink 4, B. van Ramshorst5, E.P.A. van Dongen3, A.J. Knibbe1,2 1 Division of Pharmacology, Leiden Academic Centre for Drug Research, Leiden University, Leiden 2 Department of Clinical Pharmacy, St. Antonius Hospital, Nieuwegein 3 Department of Anaesthesiology and Intensive Care, St. Antonius Hospital, Nieuwegein 4 Department of Anaesthesiology and Intensive Care, Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Amsterdam 5 Department of Surgery, St. Antonius Hospital, Nieuwegein Association between preoperative use of betablockers, their selectivity and the need for intraoperative shunting during carotid endarterectomy W.L. Zoetman, E.M. Wesselink, T.H. Kappen, W. A. van Klei University Medical Center, Utrecht
16.25 - 16.35
Respiratory Rate Monitoring in Patients Receiving Procedural Sedation and Analgesia for Upper Gastrointestinal Endoscopy H.R.W. Touw1, M.H. Verheul1, J. Smit1, D. Thöne1, P.R. Tuinman2,3, P. R. Schober1, C. Boer1,3 1 Departments of Anesthesiology and 2 Intensive Care Medicine, 3 Institute for Cardiovascular Research, VU University Medical Center, Amsterdam
16.35 - 16.45
Effect of arterial PCO2 levels on surgical conditions during laparoscopic retroperitoneal surgery. New results supporting the deep neuromuscular block hypothesis M. Boon, C.H. Martini, R.F. Bevers, L.P.H.J. Aarts, A. Dahan Leids Universitair Medisch Centrum
prijsuitreikingen 16.45 – 16.55
Uitreiking beste korte en beste reguliere presentatie Uitreiking Young Investigator Grant 2015 Uitreiking ZonMw-parel
16.55 – 17.00
Afsluiting door Albert Dahan en Robert Jan Stolker
17.00 – 17.40
Borrel
GASTSPREKER
WETEN VERGT MEER DAN METEN Trudy Dehue Meten, tellen, rekenen en (hersen)scannen kunnen van groot belang zijn in de wetenschap, maar ze zijn onvermijdelijk ingebed in ontwerpen, indelen, definiëren, beslissen en interpreteren. Wie armoede onderzoekt, moet eerst een definitie van armoede kiezen en vervolgens meetmethoden afleiden uit deze definitie. En wie een antidepressivum test op een rat of muis, moet eerst bepalen wat telt als een (niet langer) depressieve rat of muis en daarvoor tests ontwerpen. Eigenlijk maken dergelijke verhalen áchter de feiten wetenschappelijk onderzoek ook het meest moeilijk en bijzonder. Zolang ze echter verborgen blijven, bevragen we de wetenschap er niet op. Als we denken dat wetenschappelijke feiten de natuur weerspiegelen, maken de beslissingen waarop ze berusten de realiteit vóór anderen maar niet met hen.
Trudy Dehue is wetenschapstheoreticus en wetenschapshistoricus. Ze is als hoogleraar verbonden aan de faculteit Psychologie van de Universiteit Groningen. Naast Engelstalige artikelen en een boek bij Cambridge University Press (1995) publiceerde ze de Nederlandstalige boeken De depressie-epidemie. Over de plicht het lot in eigen hand te nemen (Augustus, 2008) en Betere mensen. Over gezondheid als keuze en koopwaar (AtlasContact, 2014).
GASTSPREKER ABSTRACT
NEUROPATHIC PAIN: IMPROVING OUTCOME THROUGH OPTIMIZED THERAPEUTIC STRATEGIES Prof. Nadine Attal
Centre for the Evaluation and Treatment of Pain Ambroise Paré Hospital, France
Professor Nadine Attal directs the Centre for the Evaluation and Treatment of Pain at the Ambroise Paré Hospital in Boulogne, France. After she specialised in neurology and pain she focused her scientific research primarily on neuropathic pain. In 2011 she was appointed associate professor for pain. Since 2001, she is member of the U 987 INSERM Research Unit on pain (directed by D. Bouhassira). Professor Attal is a member of several scientific societies, including the Society for Neuroscience, the International Association for the Study of Pain (IASP) and the French Society on Pain. In addition, she is member of the management committee for the Neuropathic Pain Special Interest Group of the IASP (NeuPSIG). Professor Attal recently co-chaired the updated NeuPSIG recommendations on the pharmacological treatment of neuropathic pain with Nanna Finnerup (Denmark), chaired the prior EFNS guidelines on pharmacotherapy and was involved in several NeuPSIG recommendations on the assessment of neuropathic pain. Professor Attal has authored over 100 refereed journal articles, more than 50 book chapters and contributed to several other publications on neuropathic pain.
Neuropathic pain is a significant medical and socio-economic burden. Epidemiological surveys have indicated that many patients with neuropathic pain do not receive appropriate treatment for their pain. A number of pharmacological agents have been found effective in neuropathic pain on the basis of randomized controlled trials and evidence-based recommendations for the pharmacotherapy of neuropathic pain have recently been updated (1). However, all meta-analyses indicate that only a minority of patients with neuropathic pain have adequate response to drug therapy. Several reasons may account for these findings, including a modest efficacy of the active drugs, a high placebo response, the heterogeneity of diagnostic criteria for neuropathic pain and an inadequate classification of patients in clinical trials (1, 2). Improving the current way of conducting clinical trials in neuropathic pain should contribute to reduce therapeutic failures and may have an impact on future therapeutic algorithms. The present presentation will emphasize the treatments available for neuropathic pain, the updated therapeutic recommendations and the strategies to optimize therapeutic response. References : (1)Finnerup, Attal et al. “Pharmacotherapy for neuropathic pain in adults: a systematic review and meta-analysis”, Lancet Neurol, 2015 Feb 7;14(2):162-73. (2)Attal N and Bouhassira D “Pharmacotherapy of neuropathic pain: which drugs, which treatment algorithms?”, Pain 2015 Apr;156 Suppl 1:S104-14
Recent publications “Pharmacotherapy of neuropathic pain: which drugs, which treatment algorithms?”, Pain 2015 Apr;156 Suppl 1:S104-14 “Pharmacotherapy for neuropathic pain in adults: a systematic review and meta-analysis”, Lancet Neurol, 2015 Feb 7;14(2):162-73. Epub 2015 Jan 7 “Adherence of French GPs to chronic neuropathic pain clinical guidelines: results of a cross-sectional, randomized, ‘e’ case-vignette survey”, PLoS One 2014 18;9(4):e93855. Epub 2014 Apr 18 “Does cognitive functioning predict chronic pain? Results from a prospective surgical cohort”, Brain, 2014 Mar 17;137(Pt 3):904-17. Epub 2014 Jan
De Wetenschapsdag wordt mede mogelijk gemaakt door:
Sponsorcontact: breener B.V. T 026 202 20 63 E
[email protected]
LOCATIE
Advies: kom met Openbaar Vervoer!! In verband met Leidens Ontzet op 3 oktober is een groot deel van de stad niet bereik baar met de auto. Het LUMC is uitstekend bereikbaar met het OV.
LUMC GEBOUW 3 Hippocratespad 21 , Leiden Burumazaal GEBOUW 3
