Training Persoon en Beroep. Informatie voor aios

Training Persoon en Beroep Informatie voor aios

Vervolgopleiding tot Huisarts Lies Bruggeman Augustus 2011

INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave ........................................................................................................................... 1 Verantwoording .......................................................................................................................... 2 Een bijzondere week?................................................................................................................. 3 Zorgvuldigheid................................................................................................................................... 3

Wat ga ik leren?.......................................................................................................................... 4 Algemene leerdoelen.......................................................................................................................... 4 Eigen leerdoelen................................................................................................................................. 4

Thema’s, werkwijze en methodes .............................................................................................. 5 Thema’s .............................................................................................................................................. 5 Werkwijze .......................................................................................................................................... 6 Methoden............................................................................................................................................ 6

Kader .......................................................................................................................................... 7 Evaluatie ............................................................................................................................................. 7 Follow-up............................................................................................................................................ 7 Integratie in vervolg opleiding ......................................................................................................... 7 Begeleide intervisie ............................................................................................................................ 7

Certificaat ................................................................................................................................... 8 Praktische informatie.................................................................................................................. 9 Plaats .................................................................................................................................................. 9 Tijden.................................................................................................................................................. 9 Vóór en na de training ...................................................................................................................... 9

Huishoudelijke mededelingen .................................................................................................... 9

1

VERANTWOORDING In de opleiding tot huisarts wordt regelmatig stilgestaan bij het professioneel handelen en bij het persoonlijke aspect in de beroepsuitoefening. Dat gebeurt in de leergesprekken met de hao, tijdens de inbrengronde en ook op andere momenten wordt er gevraagd naar je eigen normen en waarden, je emoties, motieven en streven. In de 5de of 6de maand van het eerste jaar van de opleiding tot huisarts vindt de training “Persoon en Beroep” (P&B-training) plaats. Deze training wordt op locatie gegeven van maandagochtend tot donderdagavond.

Figuur 1Een van de twee locaties van de training P&B (“de Glind”).

De training is een onderdeel van de beroepscompetentie Professioneel Gedrag waarbij reflectie op eigen functioneren centraal staat. Tijdens de inbrengronde, de onderlinge consultatie, de persoonsgerichte leergesprekken met je hao en coachingsgesprekken met je groepsbegeleiders is al geoefend met reflecteren. Tijdens deze onderwijsvormen is geoefend in het verwoorden van je eigen gevoelens, je denken, willen en handelen te beschouwen en te beschrijven, en hier meer zicht op te krijgen d.m.v. analyse. Tijdens de training word je uitgenodigd tot verdere verdieping van je reflectie op je functioneren en integratie hiervan in je professioneel handelen. Je krijgt meer zicht op thema’s in het beroep die je raken als persoon, en op persoonlijke motieven die je stimuleren of hinderen in je professioneel handelen. Daarbij word je begeleid door twee trainers, die een opleiding hebben als trainer en/of psychotherapeut. Het belangrijkste doel van deze training is te komen tot meer zelfkennis in relatie tot je beroep. Jezelf leren kennen kun je concretiseren in de volgende vragen:  wat zijn jouw kenmerkende eigenschappen,  wat zijn je motivaties, je normen en waarden,  hoe ga je met anderen om,  wat betekent je werk voor jou  hoe maak je keuzes. Op elke dag zijn er drie programmaonderdelen van ongeveer 3 uur, dat betekent dat er ook een avondprogramma is. In het programma zijn voldoende pauzes en gelegenheid tot ontspanning ingelast wat niet wegneemt dat de trainingsdagen als intensief ervaren worden.

2

EEN BIJZONDERE WEEK? Doordat je weg bent van thuis en het werk kun je loskomen van alledaagse beslommeringen en krijg je de tijd voor reflectie en verdieping. Tijdens de training werk je meestal in tweetallen, waarbij de een de ander begeleidt. Je oefent dus ook vaardigheden om anderen te begeleiden, en word je bewust van valkuilen die je hierbij kunt tegenkomen. Hoewel je met patiënten vaak andere typen gesprekken zult voeren, is het wel goed om hier zicht op te hebben. Door het werken in tweetallen en het werken met verschillende werkvormen wordt er weinig in de “grote groep” besproken. Wanneer je over bepaalde zaken niet wil praten dan kan dat; het is zeker niet verplicht om alles ter sprake te brengen. Het delen van ervaringen met elkaar geeft een speciale band tussen de deelnemers.

Zorgvuldigheid Tijdens de training “P&B” nodigen we je uit om persoonlijke aspecten van je functioneren te verkennen. Dat betekent soms dat je intieme ervaringen uitwisselt. Belangrijk is dat eenieder daar zorgvuldig mee omgaat. Daarom spreken deelnemers met elkaar af om geen informatie over de inhoud van wat besproken wordt naar buiten te brengen. Voor deelnemers betekent dit, dat zij in hun verhalen over de training “P&B” zich beperken tot hun eigen ervaringen. De aios informeren zelf hun opleider en groepsbegeleiders over relevante thema’s. Indien er bij jou, je groepsbegeleiders, huisartsopleider (of indien van toepassing: de mentor) behoefte is aan verdere toelichting, gebeurt dit in een gesprek met een van de trainers. Het kan ook zijn dat de trainers het initiatief nemen tot zo’n gesprek. In ieder geval gebeurt dit met jouw medeweten en bij voorkeur ook in jouw aanwezigheid.

Doordat deze training van het derde naar het eerste jaar is verschoven, heb je in je opleiding nog alle tijd om van de ervaringen te profiteren en met de leerpunten aan de slag te gaan. (uit interview Lijn 1; Maart 2008)

3

WAT GA IK LEREN? Tijdens de trainingsdagen wordt er gewerkt aan zowel algemene leerdoelen als ook aan persoonlijke leerdoelen. De algemene leerdoelen worden hieronder beschreven. Je persoonlijke leerdoelen kunnen verschillen van je groepsgenoten. De algemene leerdoelen en de wijze waarop je inzicht kunt krijgen in je eigen leerdoelen staat in de onderstaande paragraaf beschreven.

Algemene leerdoelen      

Verdieping van inzicht in je persoonlijke kwaliteiten en valkuilen die van belang zijn voor je beroep. Zicht op de invloed van je persoonlijke geschiedenis en geaardheid op je functioneren als arts. Bewustwording van de Invloed van huisarts-zijn op eigen leven: wat brengt het je; wat kost het je? Leren kijken naar mensen en veranderingsprocessen. Leren herkennen van het effect van eigen doen en laten op anderen. Ontdekken van uitdagingen en leerdoelen in de lijn Persoon en Beroep voor vervolg opleiding.

Eigen leerdoelen Naast deze algemene leerdoelen zul je ook eigen leerdoelen hebben. Ondanks het feit, dat iedereen hetzelfde programma doorloopt zal ieder toch met eigen onderwerpen bezig zijn. Welke onderwerpen je kiest binnen het gegeven kader nader uit te diepen is je eigen verantwoordelijkheid. In het eerste deel van de opleiding zijn er vast wel onderwerpen m.b.t. het eigen professioneel handelen naar voren gekomen, waar je eens verder naar wilt kijken. Een bron van inspiratie kan ook zijn om vooraf wat te lezen, bv. “De prijs van het aardig zijn – supervisie als scholingsmethode voor huisartsen” door W. Alting von Geusau en E. Runia, uitgegeven door NHG, 1999 (met name hoofdstuk 3). Voor wie van testjes houdt: bezoek de website http://www.testjegedrag.nl eens. Daar vind je testjes over conflictstijlen, roos van Leary en “the big five”. Je hebt er wel JAVA voor nodig. Dat kan als je naar www.sun.com gaat en van daaruit de aanwijzingen volgt voor het downloaden van JAVA. Het is de bedoeling, dat je tijdens deze week regelmatig dingen voor jezelf opschrijft, waardoor je overzicht houdt over je eigen leertraject en kunt aangeven op welk punt je verder wilt. Je kunt ook aangeven dat het zo wel voldoende is, of dat je op dit punt (even) niet verder wilt.

En niet te vergeten was er de humor, we hebben ontzéttend veel gelachen (uit interview lijn 1, maart 2008 met Martine Huijs, Bastiaan Eurlings en Saskia Benthem).

4

THEMA’S, WERKWIJZE EN METHODES De verschillende dagen worden aan de hand van onderstaande thema’s ingevuld.

Je reflecteert (onder begeleiding) in tweetallen, de ene keer in de rol van degene die een eigen thema uitwerkt, een andere keer in de rol van begeleider.

Thema’s Dag 1: WIE BEN IK (als huisarts) WIE WIL IK ZIJN (als huisarts)? Wat zijn kenmerkende kwaliteiten van jou, waar loop je regelmatig tegenaan en wat zou je willen ontwikkelen of veranderen? Dag 2: WAT IS DE INVLOED VAN MIJN GESCHIEDENIS OP WIE IK NU BEN? Welke invloed hebben levenservaringen op het ontstaan van je kwaliteiten? Waar zijn blokkades ontstaan in je ontwikkeling, hoe vertalen die zich in valkuilen en allergieën en hoe kun je daarmee verder? Dag 3: IK EN DE ANDER. Hoe denk je dat anderen jou zien? Klopt dat? Wat projecteer je in de ander en wat zegt dat over jou? Hoe is het om eerlijke feedback te geven? Hoe is het om eerlijke feedback te ontvangen? Dag 4: PERSOON EN BEROEP. Wat motiveert je in het beroep als huisarts? Hoe is de balans tussen inzet en voldoening en past het in je opvattingen over zinvol en betekenisvol leven? AFRONDING: Wat neem je mee van deze week reflectie op je persoon en op de relatie tussen jouw persoon en je beroep? Welke feedback heb je gekregen? Waar wil je verder mee gaan in je opleiding? Je krijgt opdracht om een reflectieverslag te schrijven.

5

Werkwijze Per thema wordt begonnen met een individuele opdracht waarin je gevraagd wordt na te denken over aspecten van het thema. Dit wordt vervolgens in tweetallen uitgewisseld. Dan volgt uitleg over aanvullende werkvormen en wordt er waar nodig een theoretisch kader aangereikt. Opnieuw wordt in een ander tweetal een onderwerp met de nieuwe werkvorm uitgediept. De trainers zijn behulpzaam bij de begeleiding van de tweetallen en houden overzicht over het proces van de deelnemers. De deelnemers kunnen zowel voor de inhoud als voor de werkvorm hulp van de trainers vragen. Doordat we steeds in andere tweetallen werken, krijg je gevarieerde feedback en verdiept je contact met alle leden van je groep zich. Elke dag wordt begonnen en beëindigd met een plenaire bijeenkomst.

Methoden Tijdens de training worden werkwijzen aangereikt om met onderwerpen aan de slag te gaan en aanwijzingen gegeven om tot integratie te komen. Een korte uitleg over de methoden die aan bod komen:  Lichaamsgerichte oefeningen. Alles wat je beleeft bv. tijdens reflectie maar ook in contact met anderen word je gewaar via je lichaam. Dit gewaarworden brengt vaak ook weer nieuwe gevoelens en gedachten teweeg waar we ons vaak niet van bewust zijn maar die wel ons doen en laten beïnvloeden. De oefeningen trainen je aandacht en hebben tot doel je bewuster te maken van je lichamelijke signalen en de daaruit voortvloeiende gevoelens en gedachten. Getrainde aandacht kan meer rust brengen in je leven, maar ook een betere concentratie en effectiviteit. De oefeningen zijn gebaseerd op de Mindfulness Based Stress Reduction trainingen. Deze worden gebruikt voor stress preventie en in andere vormen van cognitieve therapie en zijn evidence based.  Focusing: een concentratie methode waardoor je gebeurtenissen en ervaringen op een frisse manier kunt benaderen, en er verder mee kan komen. We gebruiken enkele basisoefeningen uit deze werkwijze.  Geleide fantasie: het doel is de taal van de beelden te gaan zien en waarderen. In beelden wordt vaak waardevolle nog niet zo bekende en gekende informatie over jezelf gegeven.  Kernkwaliteiten: je sterke kant is vaak tegelijkertijd je achilleshiel. D.m.v. kernkwaliteiten leer je op een systematische wijze kijken naar je sterke kanten en hun schaduwzijden.  Het werken met het model van de subpersonen uit de psychosynthese: je maakt kennis met een manier van kijken naar jezelf als persoon met meerdere deelpersonen. Sommigen zullen je zeer bekend zijn, anderen misschien minder. Het is de moeite waard om te onderzoeken hoe je in de (beroeps)praktijk omgaat met deze verschillende kanten van jezelf, en wat daarvan de effecten zijn op jezelf en de ander. Je hiervan bewust worden kan aanleiding zijn om nieuwe keuzes te maken.

6

KADER Evaluatie De training wordt afgesloten met een evaluatie. Gedurende de week houd je zelf bij wat je leert over jezelf in relatie tot je beroep. Je krijgt gedurende de week feedback van de groep en van de trainers op je leerproces. Op de laatste dag krijg je van trainers en groepsgenoten feedback op reflectievaardigheden en begeleidersvaardigheden. Ook de trainers vragen om feedback, schriftelijk en mondeling. Deze gebruiken zij om hun eigen professionaliteit te blijven ontwikkelen. Aan het eind van de training verwoord je wat je hebt geleerd, wat je plannen zijn en hoe je hiermee verder gaat in de stagepraktijk, terugkomdagonderwijs (waaronder begeleide intervisie), of privé. Je maakt direct na afloop van de training een reflectieverslag waarin je deze punten vastlegt. Je vertaalt deze punten in je IOP.

Follow-up Twee weken na de training “P&B” zullen alle deelnemers worden uitgenodigd voor een individueel follow-up gesprek van een half uur met een van de trainers. Dit gebeurt in principe tijdens de terugkomdag. Dit gesprek dient ervoor nog eens na te gaan of je voldoende verder kunt met de ervaringen van de training. Vooraf stuur je de trainer je reflectieverslag toe. Tijdens het gesprek bekijkt de trainer samen met jou hoe je je leerdoelen zo concreet mogelijk kunt formuleren, zodat je er in de praktijk en de opleiding mee verder kunt. Daarnaast gaat de trainer na of er nog een of andere vorm van nazorg nodig is. Het follow-upgesprek geeft de trainers tevens gelegenheid om te peilen op welke punten de training “P&B” eventueel verbeterd kan worden.

Integratie in vervolg opleiding De training P&B staat niet op zich. Het is belangrijk om hetgeen je hebt geleerd te verbinden met het vervolg van je opleiding. Zorg er daarom voor dat je je groepsbegeleiders, je huisartsopleider en (verderop in het derde jaar:) je supervisor goed informeert over de feedback die je hebt gekregen, je plannen en je begeleidingsvragen. Het certificaat met de feedback van de trainers en het reflectieverslag dat je na afloop van de training maakt, zijn belangrijke onderleggers van dit gesprek.

Begeleide intervisie Na de training “P&B” volgt een 5-tal begeleide intervisiebijeenkomsten, in je eigen groep, met je eigen gedragswetenschappelijk docent. Tijdens de begeleide intervisie onderzoek je hoe je verder kunt met de ervaringen van de training in de opleiding. Daarbij zijn concrete werkervaringen steeds het uitgangspunt. Daarnaast is het een goede methodiek om je begeleiders- en reflectievaardigheden te onderhouden en verder te ontwikkelen. Aan het eind van het eerste jaar rond je deze begeleide intervisie af. Je neemt het reflectieverslag dat je na afloop van de training hebt gemaakt er nog eens bij en vult het aan met de oogst van de intervisie. Dit bewaar je om bij de start van de supervisie in het derde jaar stil te staan bij je ontwikkeling en je leerdoelen voor supervisie.

7

CERTIFICAAT Na afloop van de training “P&B” wordt deelname bevestigd met een certificaat. Hierop worden ook de resultaten van het leerproces verwoord: de trainers geven weer hoe ze je vaardigheden inschatten wat betreft: reflectie en begeleidersrol. Daarbij kunnen ze je aandachtspunten meegegeven voor je verdere professionele ontwikkeling. Deze informatie wordt opgenomen in je dossier.

Tips van aios die de training hebben gevolgd “Het is een vermoeiende week, dus zorg dat je van te voren goed uitgerust bent. Stel je open voor alles wat er op je af komt. Je hoeft echt niet alles leuk te vinden. En hoewel het geen “geitenwollen-sokken-gedoe” is gebleken, is het raadzaam lekkere dikke (geitenwollen) sokken mee te nemen, want de schoenen gaan regelmatig uit!”

8

PRAKTISCHE INFORMATIE Plaats De training “P&B” vindt in de meeste gevallen plaats in Conferentiecentrum De Glind, in het plaatsje De Glind, nabij Barneveld. Adres: Postweg 65, 3794 MK De Glind, tel. 0342-452017. Zie www.conferentiecentrumdeglind.nl om een indruk te krijgen van de accommodatie en de mogelijkheden tot ontspanning in de vrije uren. Als tweede locatie maken we gebruik van: Conferentiecentrum De Hoorneboeg, Hoorneboeg 5, 1213 RE Hilversum, tel. 035-577131. www.hoorneboeg.nl. Op de verschillende websites staat de route vermeld.

Tijden Aanvang: maandagochtend 09.30 uur Einde: donderdagavond 18.00 uur Programmatijden per dag: ochtendprogramma van 09.15 uur tot 12.15 uur middagprogramma van 14.30 uur tot 17.30 uur avondprogramma van 19.30 uur tot 21.30 uur.

Vóór en na de training Een of twee weken voor de training zal één van de trainers in de groep komen om een toelichting te geven op de training en vragen over de training te beantwoorden. Wanneer er goede redenen zijn om op het geplande tijdstip niet, of slechts beperkt deel te nemen aan de training, kun je vooraf contact opnemen met de trainer. In overleg wordt er gekeken naar een oplossing. Aios die in de periode van de training “P&B” therapie volgen of in een periode zitten waarin zij veel spanningen ervaren of enerverende gebeurtenissen meemaken, worden verzocht om vooraf contact op te nemen met een van de begeleiders, zodat er rekening mee gehouden kan worden. Met de opleiders is afgesproken dat aios het weekend na de training niet ingezet worden voor diensten. De trainingsdagen worden als intensief ervaren en het weekend erna is nodig om uit te rusten en met je partner of met andere mensen zaken nog eens door te nemen. Het zou jammer zijn van deze week om door (werk-)afspraken gedwongen te worden weer snel over te gaan tot de orde van de dag.

HUISHOUDELIJKE MEDEDELINGEN De training wordt op locatie gegeven  Graag vooraf aangeven als je een dieet hebt of vegetarisch wil eten.  Meenemen: sportkleding, muziek, spelletjes.  Een boekje of aantekeningenschrift voor jezelf.  In principe heeft iedereen een eigen kamer, in een enkel geval zullen sommigen de kamer moeten delen.  De drankjes 's avonds zijn voor eigen rekening en moeten bij de locatie worden afgenomen. Tekst en lay-out Netty van Balsfoort & Lies Bruggeman, foto’s Guus Verzellenberg 2008

9