Profiel De Lier, versie 1.0 INHOUDSOPGAVE

PROFIEL DE LIER

Datum: 1 september 2014 Beheerder: Karin Happée / Dimitri Hiy Evaluatiedatum: Documentnaam: Profiel De Lier 01092014 Definitief

Versie: 1.0 t. 0174 – 630358

Profiel De Lier, versie 1.0

INHOUDSOPGAVE 1

Gebiedsgerichte aanpak in De Lier 1.1 1.2 1.3 1.4

2

Algemene informatie 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10

3

5

17

Verdeling huur- en koopwoningen Woningen Ontwikkelingen woningmarkt Verhuisbewegingen Samenvatting

20 22 24 24 24

Vrije tijd

26

Gezondheid en zorg 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9 6.10 6.11

7

17 17 18 18 18

20

Inkomensgroepen Arbeid Bedrijven MOE-landers Samenvatting

5.1 Vrijetijdsbesteding 5.2 Culturele centra en maatschappelijke accommodaties 5.3 Muziek- en toneelgezelschappen 5.4 Sportcomplexen en sportverenigingen en aantal leden 5.5 Religie 5.6 Samenvatting

6

4 4 5 5 9 10 11 11 13 13 13 14 15 16

Werk en inkomen 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

4

9

De Lier in het kort Wijken en buurten Aantal inwoners Leeftijdsopbouw Etniciteit Gezinssamenstelling Burgerlijke stand Opleidingsniveau Jeugdindicatoren Samenvatting

Wonen 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

4

Aanleiding gebiedsgerichte aanpak Gebiedsteam De Lier / Maasdijk Aanpak De Lier Samenvatting uitkomsten gebiedsprofiel

26 27 27 28 29 29

31

Eenzaamheid Lichamelijke gezondheid Overgewicht Alcoholgebruik Drugsgebruik Beperkingen Kwetsbare senioren Psychosociale problemen Aanspraak AWBZ Ondersteuning voor zorgjeugd Samenvatting

31 31 31 32 32 33 33 33 34 35 36

Leefbaarheid en veiligheid

37 Pagina - 2 –


7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7

8

Betrokkenheid van bewoners Wijkschouwen en wijkregisseurs Leefbaarometer Politiegegevens Buurtpreventie Hotspots Samenvatting

Voorzieningen wonen, zorg, welzijn en onderwijs 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6

9

Voorzieningen en bereikbaarheid Voorzieningen zorg, welzijn en onderwijs Stiploket De Lier Welzijnsadviseurs Vitis Welzijn Voedselbank Samenvatting

Vrijwillige inzet & Mantelzorg 9.1 9.2 9.3

10 10.1 10.2

37 37 38 39 41 41 41

43 43 43 44 44 45 45

46

Vrijwillige inzet Steunpunt Mantelzorg Samenvatting

46 47 47

Samenwerking met partners

49

Samenwerkingspartners De Lier Overleggen De Lier

49 49

Bijlage 1 Begrippenlijst Definities

50

Pagina - 3 –


1 GEBIEDSGERICHTE AANPAK IN DE LIER 1.1 Aanleiding gebiedsgerichte aanpak Met ingang van 1 januari 2015 komt er een aantal nieuwe taken naar de gemeente toe in het sociale domein. Dit betreft taken vanuit de AWBZ, jeugdzorg en de participatiewet. De decentralisatie van deze taken biedt kansen om op lokaal niveau de ondersteuning dichterbij de burger te organiseren. Hierbij staan begrippen als het vergroten van de eigen kracht van inwoners en de samenleving, de inzet van het eigen sociale netwerk en participatie centraal. Opgebouwde sociale kracht in wijken en buurten blijft behouden en wordt, waar nodig, versterkt met een buurtgerichte aanpak. Sterke sociale netwerken zijn randvoorwaarden om individuen en de samenleving als geheel in hun kracht te zetten. Onderwijs, sport, zorg, welzijn, cultuur, geloofsgemeenschappen en het bedrijfsleven zijn de motor van onze samenleving en spelen een belangrijke rol. Zij vormen een platform voor ontmoeting, ontplooiing en ontspanning. Enerzijds bieden zij de mogelijkheid om actief mee te doen aan de samenleving. Anderzijds hebben zij een signaalfunctie en kunnen zij mensen helpen of doorgeleiden naar andere verenigingen of instanties. Belangrijk is dat de basisfuncties onderling met elkaar verbonden worden zodat zij elkaar versterken. Vitis heeft een centrale rol in het leggen van deze verbindingen. Zij zijn de oren en ogen in de kernen, zij brengen vraag en aanbod in beeld en brengen dit bij elkaar. Vitis signaleert vroegtijdig, zet in op een cultuuromslag in de samenleving, stimuleert de informele hulp aan elkaar en versterkt de sociale netwerken in de kernen. Om de gebiedsgerichte aanpak vorm te geven, zijn er gebiedsprofielen van de kernen van Westland gemaakt. Deze profielen vormen de basis voor de plannen en activiteiten voor de kernen en buurten in Westland. 1.2 Gebiedsteam De Lier / Maasdijk Binnen Vitis Welzijn zijn functionele gebiedsteams geformeerd. Deze gebiedsteams vormen een overleg- en ontwikkelingsplatform. Gebiedsteam kern De Lier bestaat uit:      

Mirjam Weber, Manager Innovatie en Communicatie Marianne van der Kaaij, Welzijnsadviseur Wendy van Veldhoven, Consulente Stip-loket Lisette de Koning, Consulente Vrijwillige Inzet Karin Happée, Coördinator wijkcentra en jeugdcoördinator De Lier Dimitri Hiy, Jeugdcoördinator De Lier

Gezamenlijke doelstelling gebiedsteams;  Kennis opbouwen en delen over de kernen, wijken en buurten in het gebied;  Het opstellen van gebiedsprogramma’s, zowel vanuit bestaand aanbod als voor nieuw aanbod;  Opzetten en uitbouwen van benodigde netwerken.

Pagina - 4 –


1.3 Aanpak De Lier Het gebiedsprofiel is een dynamisch document dat periodiek aangepast moet worden omdat de gegevens steeds veranderen. Dit profiel is een schets van De Lier gebaseerd op kwalitatieve en kwantitatieve informatie afkomstig van verschillende bronnen, welke bij de betreffende gegevens vermeld staan. Op basis van het gebiedsprofiel wordt een analyse van de gegevens gemaakt en worden risico’s en kansen bekeken. Aan de hand van deze analyse wordt bepaald waar in De Lier inzet gepleegd gaat worden, op welke domeinen en welke methodieken toegepast worden. 1.4 Samenvatting uitkomsten gebiedsprofiel Op 1 januari 2013 telde De Lier 11.944 inwoners. De Lier heeft iets minder alleenstaande huishoudens (26%) dan Westland (30%). Het aantal allochtonen bedraagt 9% (13% in Westland). Het gemiddelde opleidingsniveau in het Westland ligt lager dan het landelijke gemiddelde. Minder mensen volgen een VWO en/of HBO opleiding. Het aandeel achterstandsleerlingen op de basisscholen in De Lier is lager (8,8%) dan het Westlandse gemiddelde van (10,1%). Wat betreft jeugdindicatoren scoort het Westland op alle fronten lager dan het provinciaal gemiddelde. Een opvallend positieve uitschieter is de indicator: “Kinderen in achterstandswijken”. Het percentage jongeren met een delict voor de rechter komt bijna overeen met het landelijke gemiddelde. De gemiddelde WOZ-waarde ligt in het Westland hoger dan het gemiddelde van Nederland. Van de woningen in De Lier is 25,7% huur en 74,3% koop. Ten opzichte van het gehele Westland heeft De Lier meer koopwoningen en minder huurwoningen. Arcade Wonen is de enige woningcorporatie in De Lier. Het aantal huurwoningen van Arcade Wonen in De Lier bedraagt 975, hiervan zijn er 619 eengezinswoningen, 146 seniorwoningen en 6 mindervaliden woningen. Momenteel word er aan het Tramonta-nieuwbouwproject gewerkt. De inwoners ervaren verschillende problemen vanwege het Tramonta nieuwbouwproject. Hierbij gaat het vooral om de bereikbaarheid van de wijk. Daarnaast hebben bewoners geklaagd over het gedrag van de Poolse mede-Lierenaren wonend aan de Hoofdstraat. Hierbij gaat het vooral om hard rijden en geluidsoverlast. Tevens hebben de bewoners ook aangegeven dat er weinig voorzieningen zijn voor de kinderen en jongeren in de wijk. In het algemeen zijn er in het Westland onvoldoende kansen op de woningmarkt voor jongeren om een wooncarrière binnen de eigen kern of het Westland te beginnen. Hierdoor vertrekken jongeren (tijdelijk) uit het Westland. Voor ouderen zijn binnen de kernen te weinig mogelijkheden om door te stromen naar een seniorenwoning. Uit de gegevens van de verhuisbewegingen blijkt dat Lierenaren verbonden zijn met De Lier. In 2008 verhuisden 4,2% van de bewoners (d.w.z. 502 personen) uit De Lier binnen het Westland. Daarvan verhuisden 73% (368 personen) binnen De Lier zelf, wat het hoogste percentage van alle dorpen is. De Lierenaren zijn zeer betrokken bij hun buurt (85%) en geven een gemiddeld rapportcijfer van 7,6 voor de woonomgeving. Het Westlandse gemiddelde rapportcijfer is 7,4. In Westland hebben eenpersoonshuishoudens en eenouderhuishoudens gemiddeld het laagste inkomen. Sinds 2009 is het inkomen van deze groepen licht gedaald. Paren en Pagina - 5 –


meerpersoonshuishoudens hebben gemiddeld het hoogste inkomen. Dat inkomen is ten opzichte van 2009 iets toegenomen. Gemiddeld heeft 31% van de Westlandse huishoudens in 2011 een laag inkomen, dit is onder het landelijk gemiddelde van 40%. Gemiddeld heeft 27% van de Westlandse huishoudens in 2011 een hoog inkomen, dit is boven het landelijk gemiddelde van 20%. 10% van de inwoners van De Lier ervaart moeite met rondkomen, dit is iets onder het Westlands gemiddelde van 14%. Het percentage inwoners dat een financiële drempel ervaart bij een bezoek aan een arts is 1% en wijkt dus positief af van het Westlandse gemiddelde van 4%. Het ervaren van een financiële drempel bij het vragen naar hulp of ondersteuning of bij het lid worden van een club of vereniging komt in De Lier bijna evenveel voor als in het Westland (6%-8% en 10%-13% respectievelijk). Het aandeel werkzame personen in De Lier is 81%. Werkloosheidsgegevens specifiek voor De Lier zijn niet bekend. Het aandeel personen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering of WaJong ligt in het Westland aanzienlijk lager dan in Zuid Holland en Nederland. Ook de jeugdwerkloosheid in Westland ligt laag. De meeste werkgelegenheid zit in De Lier in de sectoren Agrarisch, Bouwnijverheid, Groot- en detailhandel en Advies en onderzoek. Er is ook sprake van arbeiders uit de MOE-landen in De Lier. Exacte getallen zijn niet bekend, maar deze doelgroep neemt ook deel aan de Lierse samenleving. Uit landelijke gegevens blijkt dat een groot aantal migranten 5 jaar of langer in Nederland verblijft/van plan is te verblijven. De Lier heeft een rijk aanbod aan activiteiten en evenementen. Jaarlijks worden grote evenementen als de sportmarathon, varend corso, bradelierweek en carnaval georganiseerd. Er zijn verschillende culturele centra en maatschappelijke organisaties. De sportverenigingen zijn goed georganiseerd en werken onderling samen. Er bestaat een sportoverlegorgaan waaraan alle De Lierse sportverenigingen deelnemen. Het Liers Sport Overleg. 48% van de inwoners van De Lier zijn lid bij een club of vereniging. 52% van de inwoners steunt het verenigingsleven door vrijwilligerswerk, financiële bijdrage of op een andere manier. Het ledenaantal van sportverenigingen loopt terug vanaf de leeftijdsgroep 15+. In De Lier zijn de inwoners relatief tevreden over het culturele aanbod (66%) en het sportaanbod (79%). Ondanks het gevarieerde aanbod valt het op dat dit cijfer lager is dan het Westlandse gemiddelde van 86%. Het culturele aanbod is ook gevarieerd. De Lier beschikt over zangkoren, culturele ontmoetingscentra, bibliotheek, museum de timmerwerf en toneelgezelschappen. Op de dansschool Dance Innovation na is er weinig aanbod voor tieners. 51% van de inwoners in De Lier geeft aan dat er voor hun een rol is weggelegd voor de kerk. Bij de groep 65-plussers in Westland is sinds 2004 de eenzaamheid toegenomen van 36% naar 42%. Eenzaamheid bij ouderen scoort hoog, maar relatief ook bij de doelgroep 19-65 jaar (34%). Van de inwoners van het Westland ervaart 19% de eigen gezondheid als ‘gaat wel’ tot ‘zeer slecht’.

Pagina - 6 –


Overgewicht is een hardnekkig probleem in Westland. Het percentage 19 – 64 jarigen met overgewicht is van 43% in 2011 naar 48% in 2012 gestegen. Bij 13% is sprake van ernstig overgewicht. Het alcoholgebruik in het Westland is onder zowel volwassenen als de jeugd hoger dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Het percentage respondenten met beperkingen neemt sterk toe met de leeftijd. Mobiliteitsproblemen komen het meeste voor. 11% van de 65-plussers in Westland ondervindt beperkingen bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen. 46 % ondervindt beperkingen bij het huishouden. Van de zelfstandig wonende senioren in Westland is 1 op de 6 kwetsbaar. Het percentage kwetsbaren neemt toe met de leeftijd en vrouwen zijn kwetsbaarder dan mannen. In Westland heeft 20% van de 5 - tot en met 11- jarigen en 10% van de 12 – tot en met 18 – jarigen een indicatie voor psychosociale problematiek. Het percentage 19 – 64 jarigen met een risico op een angststoornis/depressie is sinds 2009 afgenomen van 41% naar 34%. Bij 65-plussers is dit percentage nauwelijks veranderd. Per 1 juli 2013 hebben 305 inwoners van De Lier een indicatie voor AWBZ-zorg. Het aandeel dat aanspraak maakt op AWBZ blijft stabiel door de jaren heen. Het aantal geaccepteerde aanmeldingen bij Bureau Jeugdzorg ligt in Westland in 2012 nipt hoger in vergelijking met een matig stedelijk gebied. De Lier kenmerkt zich op het gebied van leefbaarheid als een leefbare kern. Het behoort tot de top-6 van de Westlandse kernen die het hoogst scoren op het gebied van sociale samenhang. Inwoners van De Lier zijn betrokken bij hun omgeving. Dit cijfer is de afgelopen 10 jaar gestegen van een -6 naar een 2. De gemeente biedt de inwoners van het Westland de mogelijkheid om zich in te zetten voor de eigen buurt via het project ‘Buurt in Uitvoering’. Daarnaast worden er ook in De Lier buurtschouwen georganiseerd door de gemeente. In De Lier bestaan buurtverenigingen als Alifranker en Borghzicht die zich voor het welzijn van de bewoners inzetten. De meeste delicten vinden plaats rondom het park Lierhout en in de buurten De Lier en Noord. Het meest gaat het om de volgende delicten; Diefstal van fietsen, Mishandeling, Overlast geluid, Overlast jeugd. Tevens valt het op dat de meeste delicten te maken hebben gehad met vernieling (87) en dat er geen straatroven hebben plaatsgevonden in De Lier. De Lier kent een aantal hotspots. Jongeren zijn op deze plekken wisselend actief. Op de meeste plekken (2014) is het momenteel (2014) wat rustiger. De hotspots zijn Oranjeplein, ’t Perron, Van Kinsbergenstraat, Uiterlier en de Koningin Julianastraat. 46% van de inwoners in De Lier zet/wil zich actief inzetten om de veiligheid te verbeteren. 36% van de mensen neemt deel aan activiteiten in de buurt. 86% van de inwoners zijn van mening dat

Pagina - 7 –


er prettig met elkaar omgegaan wordt. 78% van de mensen voelt zich thuis in de buurt. Het minst tevreden zijn de inwoners over het openbaar groen, openbaar vervoer en het uitgaansaanbod. De buurtpreventie is een belangrijke maatschappelijke actor in De Lier. De vrijwilligers worden wekelijks in het weekend ingezet en spreekt de buurtpreventie mensen eventueel aan op slecht gedrag of geven mensen tips om inbraakschade te voorkomen. De Lier heeft een divers aanbod van voorzieningen op het gebied van zorg, welzijn en onderwijs. Er zijn 5 basisscholen, 13 zorgen hulpverleningsinstellingen, 1 wijkcentrum, 2 ontmoetingscentra en een apotheek. In 2013 hebben 661 burgers het Stiploket De Lier bezocht. Vragen over inkomensondersteuning komen veruit het meest voor (146x), gevolgd door vragen over mobiliteit (134x) en welzijn (116x). In 2013 hebben de welzijnsadviseurs 2634 cliëntcontacten gehad met 881 cliënten in Westland. In De Lier bedroeg dit 107 cliëntcontacten met 53 cliënten. De voedselbank heeft 190 gebruikers, waarvan 5 afkomstig uit De Lier. Uit de cijfers blijkt dat het vrijwilligerspotentieel met 39% hoog is. 18% van de inwoners heeft geen interesse in vrijwilligerswerk. In het Westland zijn 16.000 mantelzorgers, daarvan zijn er 106 geregistreerd in De Lier. Naar schatting zijn er in De Lier 2200 mantelzorgers. Er zijn geen harde cijfers over jeugdige mantelzorgers, schattingen lopen uiteen van 12% tot 40% van de jongeren. In 2013 heeft Vrijwillige Inzet 26 cliënten bemiddeld naar vrijwilligerswerk, waarvan het overgrote deel naar vrijwilligerswerk in de kern waar de cliënt afkomstig uit is. 4% van inwoners van De Lier heeft ooit gebruik gemaakt van Vrijwillige Inzet, 40% is bekend met het bestaan van Vrijwillige Inzet. In 2013 zijn 2 matches gemaakt op hulpinjebuurt.nl. Deze site is halverwege 2013 online gegaan. De bereidheid om familie, vrienden of kennissen te helpen ligt met 84% nagenoeg gelijk aan het Westlands gemiddelde (85%). 76% van de inwoners van De Lier geeft aan iemand te hebben voor hulp bij dagelijkse probleempjes. 95% geeft aan op iemand te kunnen terugvallen wanneer hulp nodig is. 10% van de inwoners geeft aan dat de kennissenkring te beperkt is.

Pagina - 8 –


2 ALGEMENE INFORMATIE 2.1 De Lier in het kort De kern De Lier heeft 11.944 (september 2013) inwoners. De Dom, de Timmerwerf en de Lee zijn belangrijk voor de identiteit van de kern. De naam De Lier komt van het riviertje De Lee. In geschriften spreekt men van de Lihora (wat ‘heldere’ betekent). Het ‘Oude Graf’ aan de Lee is de plaats waar evenementen plaatsvinden. De Gondelvaart en het Oranjefeest zijn voorbeelden van typisch Lierse evenementen. De stichting Liers Gevoel is in het leven geroepen om de opbrengsten van feesten en evenementen ten goede te laten komen aan het Lierse verenigingsleven. De Lier heeft een actief verenigingsleven waar mensen elkaar ontmoeten. Ook het Lierhout, wijkcentrum ’t Anker, sportcentrum Vreeloo en volksuniversiteit De Spin zijn belangrijke ontmoetingsplekken. De Hoofdstraat is alleen voor de noodzakelijke boodschappen; in de nieuwbouwwijk Molensloot zijn vrijwel geen voorzieningen. De braakliggende stukken grond in het centrum (sportlaan/chrysant) leiden tot verloedering. De verkeersinfrastructuur ervaren bewoners als zwak. Vanuit de Sociale ontwikkelingskaders is de wens dat de voorzieningen in De Lier op termijn gegroepeerd worden naar voorzieningen voor ouderen en kwetsbare burgers en voorzieningen voor de jeugd. Het aanbod van eerstelijnsgezondheidszorg moet daarbij worden afgestemd op de vraag. Door het samenbrengen van voorzieningen, zoals eerstelijnsgezondheidszorg, een ontmoetings- en een wijkcentrum, de bibliotheek, de volksuniversiteit De Spin en zorgdiensten rondom De Triangel kunnen ouderen en kwetsbare burgers langer zelfstandig blijven. De plannen van de geloofsgemeenschappen ten aanzien van hun kerkgebouwen is van grote invloed op de sociale ontwikkeling. De gemeente wil samen met de geloofsgemeenschappen kijken naar mogelijke toekomstscenario’s die de sociale samenhang versterken. 1

1

Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, december 2011

Pagina - 9 –


2.2 Wijken en buurten Het postcodegebied van De Lier is: 2678. De Lier kan op wijk- of op buurtniveau worden ingedeeld.

Indeling gemeente Westland Centraal Bureau voor de Statistiek verdeelt De Lier in 8 buurten; 1. Bleijenburg 2. Buitengebied De Lier 3. Bedrijventerrein Westerlee 4. De Lier centrumgebied 5. De Lier West 6. Molensloot 7. Sportpark de Zweth 8. Zeehelden van Oranje

Pagina - 10 –


2.3 Aantal inwoners De gemeente Westland telt in 2013 102.698 inwoners, waarvan 11.944 inwoners in De Lier (11,5%). 2.4 Leeftijdsopbouw Tabel: Bevolking De Lier in vergelijking met Westland en Nederland. 20132 0 t/m 19 20 t/m 64 65 jaar en ouder

De Lier 3.085 6.825 1.990

% 25,9 57,4 16,7

Westland 24.784 60.740 17.174

% 24,1 59,1 16,7

Nederland 3.870.773 10.084.457 2.824.345

% 23.1 60,1 16,8

Tabel: Bevolking De Lier naar 10-jaars leeftijdsklassen 2013. 20133 Leeftijd

Mannen aantal

Vrouwen aantal

Mannen in %

Vrouwen in %

0 t/m 9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 90+ jaar Totaal

751 840 630 765 995 671 735 377 106 16 5.961

722 827 616 777 910 674 786 399 173 47 5.988

6,3 7,1 5,3 6,5 8,4 5,7 6,2 3,2 0,9 0,1 49,9

6,1 7 5,2 6,6 7,7 5,7 6,6 3,4 1,5 0,4 50,1

Tabel: Demografische druk De Lier in percentages, in vergelijking met het Westland en Nederland. 20124 Groene druk (-19 t.o.v. 20-64 jaar) [percentage] Grijze druk (65+ t.o.v. 20-64 jaar) [percentage]

De Lier 45,0 28,3

2

Bron: Westland in cijfers 2013 Bron: Westland in cijfers 2013 4 Bron: Westland in cijfers 2013 3

Pagina - 11 –

Westland Nederland 40,8 38,4 28,3 28,0


Grafiek: Ontwikkelingen percentage 0 - 17 jarigen in Westland5

Er is geen prognose op kernniveau beschikbaar. Grafiek: Ontwikkelingen percentage 75-plussers in Westland6

Er is geen prognose op kernniveau beschikbaar.

5

6

Bron: http://www.ris-zh.nl/report/report.php Bron: http://www.ris-zh.nl/report/report.php

Pagina - 12 –


2.5

Etniciteit

Etniciteit in 20137 De Lier Bleyenburg Buitengebied De Lier Bedrijventerrein Westerlee De Lier centrumgebied De Lier West Molensloot Sportpark de Zweth Zeehelden van Oranje Westland Nederland 2.6

% van allochtone afkomst 9 8 11

% allochtonen westers 6 4 10

% allochtonen niet-westers 3 4 1

14 8 8 11 X 11 13 21

14 7 4 8 X 6 8 9

0 1 4 3 x 5 5 12

Gezinssamenstelling

20138 Alleenstaande huishoudens Huishoudens samenwonend zonder kinderen Samenwonend met kinderen + eenoudergezinnen

De Lier

%

Westland

%

Nederland %

1240

26.3

12.694

29.9

2.802.182

37.0

1530

32.4

13.127

30.9

2.187.823

29.1

1945

41.3

16.628

39,2

2.547.727

33.9

Het aantal alleenstaande huishoudens is ruim 10 procent lager dan het landelijk gemiddelde. Het percentage eenoudergezinnen + samenwonende met kinderen is ruim 7 % hoger dan het landelijk gemiddelde. 2.7

Burgerlijke stand

20139 ongehuwd gehuwd gescheiden verweduwd

7 8 9

De Lier in % 45 46 4 4

Westland in % 45 45 5 5

Bron: CBS Statline Bron: Westland in cijfers 2013 Bron: CBS Statline Pagina - 13 –

Nederland in % 47 41 7 5


2.8

Opleidingsniveau

Het gemiddelde opleidingsniveau in het Westland ligt lager dan het landelijke gemiddelde. Uit de gegevens valt af te lezen dat er gemiddeld minder mensen een VWO en/of HBO opleiding volgen.10 Over het opleidingsniveau zijn geen gegevens op kernniveau beschikbaar. Tabel: Aandeel achterstandsleerlingen in het basisonderwijs op het totaal aantal leerlingen in het basisonderwijs in 2013. De Lier heeft 1284 basisschoolleerlingen Achterstandsleerlingen11 De Lier Absolute aantallen 113 Percentages 8,8%

10

11

Westland 983 10,1%

Bron: CBS Statline Bron: DUO, bewerking door Tympaan Instituut Pagina - 14 –

Provincie 4436 14,1%


Grafiek: Percentage voortijdig schoolverlaters uit het voortgezet onderwijs en het MBO op het totaal aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs en het MBO in 201212

Van dit onderwerp zijn geen cijfers op kernniveau beschikbaar. 2.9

Jeugdindicatoren

201213 0 t/m 19

De Lier 3180

% 27

Westland 25.320

% 25,4

Nederland 3.894.754

% 23,3

Hierboven is te zien hoeveel jongeren van 0-19 jaar in respectievelijk De Lier, Westland en Nederland wonen en welk percentage dat van de totale bevolking is. Dit is belangrijk om de volgende tabel over jeugdindicatoren in het juiste perspectief te plaatsen. Jeugdindicatoren geven aan hoeveel jongeren er lijden aan een bepaald jeugdprobleem. De cijfers zijn voor het Westland en worden direct vergeleken met heel Nederland. Van dit onderwerp zijn cijfers op kernniveau niet beschikbaar. Indicator 201214 Kindersterfte (1-14 jaar; per 100.000) Zuigelingsterfte (0 jaar, per 1.000) Jongeren met een delict voor de rechter (12-21) Werkloze jongeren (16-22 jaar) Kinderen in jeugdzorg Kinderen in achterstandswijken Kinderen in uitkeringsgezin Gemelde mishandelde kinderen

Westland 7,97

Zuid-Holland 16,33

Nederland 13,99

2,06 2,14%

2,99 2,83%

3,29 2,57%

0,62% 1,73% 0,25% 2,83% 0,67%

1,31% 1,95% 20,31% 7,63% 1,59%

1,21% 1,52% 17,57% 5,66% 0,91%

12

Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Bron: Westland in cijfers 2012 14 Bron: Kinderen in Tel Databoek 2014 13

Pagina - 15 –


Achterstandsleerlingen (4-12 jaar) Voortijdig schoolverlaters (12-22) Tienermoeders (15-19 jaar) Kinderen met handicap

10,56% 2,06% 0,36% 1,24%

15,14% 3,67% 0,80% 1,58%

11,61% 3,23% 0,60% 1,96%

2.10 Samenvatting Op 1 januari 2013 telde De Lier 11.944 inwoners. De Lier heeft iets minder alleenstaande huishoudens (26%) dan Westland (30%). Het aantal allochtonen bedraagt 9% (13% in Westland). Het gemiddelde opleidingsniveau in het Westland ligt lager dan het landelijke gemiddelde. Minder mensen volgen een VWO en/of HBO opleiding. Het aandeel achterstandsleerlingen op de basisscholen in De Lier is lager (8,8%) dan het Westlandse gemiddelde van (10,1%). Wat betreft jeugdindicatoren scoort het Westland op alle fronten lager dan het provinciaal gemiddelde. Een opvallend positieve uitschieter is de indicator: “Kinderen in achterstandswijken”. Het percentage jongeren met een delict voor de rechter komt bijna overeen met het landelijke gemiddelde.

Pagina - 16 –


3 WONEN 3.1 Verdeling huur- en koopwoningen Tabel: Aantal woningen naar eigendom in 2012, de kolom Nederland is gemiddeld per gemeente. 201215 Koop Huur Totaal

De Lier 3.396 1.172 4.532

% 74,3 25,7 100

Westland 28337 12086 40423

% 70,1 29,9 100

Nederland 4.363.272 2.903.023 7.266.295

% 60 40 100

Het aandeel koop- huurwoningen bedraagt 3.396 koop en 1.172 huur in De Lier. 3.2 Woningen De gemiddelde WOZ-waarde bedraagt in Nederland in 2013: €223.000 euro. De gemiddelde WOZ-waarde van woningen in het Westland bedraagt in 2013: € 259.000. 16 De gemiddelde koopsom van een woning lag in 2012 in het Westland op €236.049 en in Nederland op €226.650. 17 Tabel: Gemiddelde woningwaarde in De Lier (x1.000 euro). Kern/buurt18 Bleyenburg Buitengebied De Lier Bedrijventerrein Westerlee De Lier centrumgebied De Lier West Molensloot Sportpark de Zweth Zeehelden van Oranje Blijenburg De Lier

2012 262 425 245 304 267 305 X 242 371 288

Woningstichting Arcade Arcade Wonen is de enige woningcorporatie in De Lier, zij bezit en beheert bijna 7.000 woningen verdeeld over De Lier, Den Haag, Monster, Naaldwijk, Poeldijk, ’s-Gravenzande, Heenweg en Ter Heijde. Het aantal huurwoningen van Arcade Wonen in De Lier bedraagt 975, hiervan zijn er 619 eengezinswoningen, 146 seniorwoningen en 6 mindervaliden woningen.

15 16 17 18

Bron: Westland in cijfers 2012 Bron: Westland in cijfers 2013 Bron: Westland in cijfers 2012 Bron: CBS Statline Pagina - 17 –


Tabel: Woningaanbod Woningstichting Arcade Woningtype19 Benedenwoning Bovenwoning Eengezinswoning Eenkamerwoning Flat met lift Flat zonder lift Maisonnette Seniorenwoning

Aantal 50 3 619 66 45 40 6 146

3.3 Ontwikkelingen woningmarkt In het algemeen zijn er in het Westland onvoldoende kansen op de woningmarkt voor jongeren om een wooncarrière binnen de eigen kern of het Westland te beginnen. Hierdoor vertrekken jongeren (tijdelijk) uit het Westland. Voor ouderen zijn binnen de kernen te weinig mogelijkheden om door te stromen naar een seniorenwoning. De bestaande seniorenwoningen en accommodaties van zorginstellingen voldoen in veel gevallen niet aan de moderne eisen. 20 Tramonta/Jan van Galenstraat Het nieuwbouwproject Tramonta is van start gegaan. De Tramonta en RMTS bouwlocaties liggen aan de Hoofdstraat en Lierweg in De Lier. Vroeger stonden hier 40 woningen en een Middelbare Tuinbouwschool. In de nieuwe situatie staan in totaal 60 appartementen en 14 eengezinswoningen gepland (start bouw december 2013; realisatie 1ste kwartaal 2015). 3.4 Verhuisbewegingen In 2008 verhuisden 4,2% van de bewoners (d.w.z. 502 personen uit De Lier binnen het Westland. Daarvan verhuisden 73% (368 personen) binnen De Lier zelf, wat het hoogste percentage van alle dorpen is. Er vestigden zich in 2008 117 personen vanuit de andere Westlandse dorpen in De Lier. In de afgelopen vijf jaar vertrokken jaarlijks gemiddeld 2,5% van de inwoners uit De Lier naar een plek buiten het Westland (Westlands gemiddelde is 2,8%). Omgekeerd betrof het aandeel nieuwkomers van buiten het Westland jaarlijks 1,9% van het inwonertal van De Lier. De herkomst van de niet-Westlandse nieuwkomers is vrij divers. Van de niet-Westlandse nieuwkomers was jaarlijks 16% afkomstig uit Den Haag (gemiddeld was dat 38% in het Westland). Van de bewoners van De Lier woont 69% minimaal vijf jaar op hetzelfde adres (Westlands gemiddelde is 67%).21 3.5 Samenvatting De gemiddelde WOZ-waarde ligt in het Westland hoger dan het gemiddelde van Nederland. Van de woningen in De Lier is 25,7% huur en 74,3% koop. Ten opzichte van het gehele Westland heeft De Lier meer koopwoningen en minder huurwoningen. Arcade Wonen is de enige woningcorporatie in De Lier. Het aantal huurwoningen van Arcade Wonen in De Lier bedraagt 975, hiervan zijn er 619 eengezinswoningen, 146 seniorwoningen en 6 mindervaliden woningen. Momenteel word er aan het Tramonta-nieuwbouwproject gewerkt.

19

Bron: http://www.arcadewonen.nl/Over-Arcade/Woningbezit/ Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen 2011 21 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen 2011 20

Pagina - 18 –


In het algemeen zijn er in het Westland onvoldoende kansen op de woningmarkt voor jongeren om een wooncarrière binnen de eigen kern of het Westland te beginnen. Hierdoor vertrekken jongeren (tijdelijk) uit het Westland. Voor ouderen zijn binnen de kernen te weinig mogelijkheden om door te stromen naar een seniorenwoning. Uit de gegevens van de verhuisbewegingen blijk dat Lierenaren verbonden zijn met De Lier. In 2008 verhuisden 4,2% van de bewoners (d.w.z. 502 personen uit De Lier binnen het Westland. Daarvan verhuisden 73% (368 personen) binnen De Lier zelf, wat het hoogste percentage van alle dorpen is.

Pagina - 19 –


4 WERK EN INKOMEN 4.1 Inkomensgroepen Het gemiddelde gestandaardiseerd inkomen in het Westland is € 24.60022. Het inkomen varieert, afhankelijk van de samenstelling van het huishouden. Eenpersoonshuishoudens en eenouderhuishoudens hebben gemiddeld het laagste inkomen. Sinds 2009 is het inkomen van deze groepen licht gedaald. Paren en meerpersoonshuishoudens hebben gemiddeld het hoogste inkomen. Dat inkomen is ten opzichte van 2009 iets toegenomen.

1

Het gestandaardiseerde inkomen is het besteedbare inkomen van particuliere huishoudens (exclusief studenten), waarbij er is gecorrigeerd voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden. Dat is gedaan om inkomens van huishoudens van verschillende grootte en samenstelling vergelijkbaar te maken. Het besteedbare inkomen is het bruto-inkomen minus betaalde inkomensoverdrachten, premies inkomensverzekeringen, premies ziektekostenverzekeringen en belastingen op inkomen en vermogen. 2 Alle CBS-gegevens in deze factsheet zijn van peildatum 31 december van het betreffende jaar. bron: CBS Statline; bewerkt door Tympaan Instituut (Nienhuis en Doelman-van Geest, 2014)

Deze cijfers zijn niet op kernniveau beschikbaar. Gemiddeld heeft 31% van de Westlandse huishoudens in 2011 een laag inkomen. Landelijk is dit 40%. Gemiddeld heeft 27% van de Westlandse huishoudens in 2011 een hoog inkomen. Landelijk is dit 20%23. Tabel: Overzicht soorten uitkeringen in 2012 Uitkeringen24 Aantal WWB-uitkeringen Aantal WWB-uitkeringen per 1.000

De Lier 50 12

22

Bron: CBS Statline Bron: CBS Statline 24 Bron: CBS Statline 23

Pagina - 20 –

Westland 780 20

Nederland 317.320 47


huishoudens Aantal AO-uitkeringen Aantal AO-uitkeringen per 1.000 inwoners van 15-64 jaar Aantal WW-uitkeringen Aantal WW-uitkeringen per 1.000 inwoners van 15-64 jaar

300 39

3400 50

796.060 72

120 15

1070 15

294.650 27

Grafiek: Aantal bijstandsuitkeringen per 100 jeugdigen van 15 – 24 jaar in 201325

Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar.

25

Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Pagina - 21 –


Grafiek: Aantal Wajong uitkeringen per 100 jeugdigen van 18 – 24 jaar in 201326

Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. In de sociale monitor is onderzocht hoe mensen kijken naar hun eigen financiële situatie. Tabel: Het ervaren van moeite hebben met rondkomen 201327 Ja Nee nog niet, maar de grens is wel bereikt Nee

De Lier 10% 27% 62%

Westland 14% 42% 43%

Tabel: Het ervaren van een financiële drempel (% zeker drempel) 201328 Naar een arts Ondersteuning hulp aanvragen Lid worden/ blijven sportvereniging 4.2

De Lier 1% 6% 10%

Westland 4% 8% 13%

Arbeid

Aandeel werkzame personen29 Aandeel personen werkzaam in landen tuinbouw* Werkeloosheid (als % van bevolking 15-65)

26

De Lier 81 % 14,4%

Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Bron: Sociale Monitor Westland 2013 28 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 29 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, december 2011 30 Bron: CBSinuwbuurt, 2008 27

Pagina - 22 –

Westland Nederland 79% 74%30 18% 2,9% 5,4%


Het aandeel werkzame personen ligt in De Lier met 81% iets boven het gemiddelde in Westland van 79%. Het aandeel van personen dat buiten de gemeente Westland werkt is met 29% het laagste cijfer na Maasdijk en Honselersdijk. Westlands gemiddelde is 34%.31 Grafiek: Percentage jeugdigen (15-26) niet-werkende werkzoekenden in 201332

Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. Grafiek: Percentage jeugdigen met kans op armoede in 201033


31

Gemeente Westland (2011) De Lier. Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen. Pag.42 Bron: http://www.ris-zh.nl/report/report.php 33 Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php 32

Pagina - 23 –


4.3 Bedrijven De Lier heeft 1.027 bedrijven waarvan 277 in de agrarische sector, 163 in de bouwnijverheid en 165 in de groot- en detailhandel. Deze bedrijven zijn samen goed voor 5.187 banen, waarvan 3129 in de agrarische sector, 565 in de bouwnijverheid en 1493 in de groot- en detailhandel. 201234 Sectoren Totaal [aantal] A Agrarische sector B Delfstoffenwinning C Industrie D Energiesector E Watermanagement F Bouwnijverheid G Groot- en detailhandel H Vervoer en opslag I Horeca J Informatie en communicatie K Financiële instellingen L Onroerend goed sector M Advies en onderzoek sector N Overige zak. Dienstverlening O Openbaar bestuur P Onderwijs Q Zorgsector R Vrije tijd sector S Overige dienstverlening

Vestigingen Vestigingen Aantal Percentages 1027 277 x(x) 56 x(x) x(x) 163 165 44 19 27 12 12 105 37 X 16 22 20 50

27 x(x) 5,5 x(x) x(x) 15,9 16,1 4,3 1,9 2,6 1,2 1,2 10,2 3,6 X 1,6 2,1 1,9 4,9

Banen Aantal 8602 3129 x(x) 1136 x(x) x(x) 565 1493 421 67 53 502 192 214 235 X 113 235 128 71

Banen Percentages 36,4 x(x) 13,2 x(x) x(x) 6,6 17,4 4,9 0,8 0,6 5,8 2,2 2,5 2,7 X 1,3 2,7 1,5 0,8

4.4 MOE-landers Moe-landers zijn allochtonen van wie het land van herkomst in Midden- of Oost Europa ligt. De gemeente Westland is een belangrijke vindplaats van werk voor deze arbeidsmigranten. Er zijn geen cijfers te vinden over Midden- en Oost-Europeanen die werkzaam zijn in De Lier en de voorzieningen die er zijn voor deze groep. Vanuit de buurtschouw is gebleken dat er veel mensen uit de MOE-landen aan de Hoofdstraat wonen. Soms zorgt dit voor spanningen op het gebied van geluidsoverlast in de straat. De gemeente is ook gestart met een proef vanuit de participatieverklaring. Dit project zal de inwoners vanuit de MOE-landen stimuleren om meer te participeren in de eigen woonplaats. Uit landelijke gegevens blijkt dat een groot aantal migranten 5 jaar of langer in Nederland verblijft/van plan is te verblijven.35 4.5 Samenvatting In Westland hebben eenpersoonshuishoudens en eenouderhuishoudens gemiddeld het laagste inkomen. Sinds 2009 is het inkomen van deze groepen licht gedaald. Paren en

34

Bron: Westland in Cijfers CBS (2013) Verblijfsduur van eerste generatie Midden- en Oost-Europeanen, 1 januari 2010. Geraadpleegd op 1710-2013 om 15:56 uur www.cbs.nl 35

Pagina - 24 –


meerpersoonshuishoudens hebben gemiddeld het hoogste inkomen. Dat inkomen is ten opzichte van 2009 iets toegenomen. Gemiddeld heeft 31% van de Westlandse huishoudens in 2011 een laag inkomen, dit is onder het landelijk gemiddelde van 40% Gemiddeld heeft 27% van de Westlandse huishoudens in 2011 een hoog inkomen, dit is boven het landelijk gemiddelde van 20%. 10% van de inwoners van De Lier ervaart moeite met rondkomen, dit is iets onder het Westlands gemiddelde van 14%. Het percentage inwoners dat een financiële drempel ervaart bij een bezoek aan een arts is 1% en wijkt dus positief af van het Westlandse gemiddelde van 4%. Het ervaren van een financiële drempel bij het vragen naar hulp of ondersteuning of bij het lid worden van een club of vereniging komt in De Lier bijna evenveel voor als in het Westland (6%-8% en 10%-13% respectievelijk). Het aandeel werkzame personen in De Lier is 81%. Werkloosheidsgegevens specifiek voor De Lier zijn niet bekend. Het aandeel personen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering of WaJong ligt in het Westland aanzienlijk lager dan in Zuid Holland en Nederland. Ook de jeugdwerkloosheid in Westland ligt laag. De meeste werkgelegenheid zit in De Lier in de sectoren Agrarisch, Bouwnijverheid, Groot- en detailhandel en Advies en onderzoek. Er is ook in De Lier sprake van arbeiders uit de MOElanden. Exacte getallen zijn niet bekend, maar deze doelgroep neemt ook deel aan de De Lierse samenleving. Uit landelijke gegevens blijkt dat een groot aantal migranten 5 jaar of langer in Nederland verblijft/van plan is te verblijven.

Pagina - 25 –


5 VRIJE TIJD 5.1 Vrijetijdsbesteding Er worden in De Lier diverse buurtfeesten en evenementen georganiseerd. Jaarlijks staat de braderie (Bradelier) op de agenda. Tijdens deze feestweek worden verschillende activiteiten voor verschillende doelgroepen georganiseerd. De braderie kenmerkt zich door o.a., de wielerronde, vossenjacht, picknicktocht en de Gondelvaart36. Daarnaast loopt een gedeelte van de route van het Varend Corso door de kern De Lier37. Ook vieren vele Lierenaren het carnaval (carnavalsvereniging De Theebukkers) en zijn mensen actief betrokken bij de organisatie van deze festiviteiten.38 Daarnaast zijn er culturele centra en maatschappelijke accommodaties, muziekgezelschappen, sportcomplexen en sportverenigingen en kerken. De Lier kenmerkt zich door een sterk sportverenigingsleven. De Lierse sportverenigingen nemen deel aan het LSO (Liers Sport Overleg). Dit orgaan helpt de verenigingen om zowel praktische zaken op te lossen (zaalhuurverdeling), als het bijdragen aan De Lierse samenleving middels twee grote, jaarlijkse evenementen voor de jeugd en volwassenen. Bijna alle sportverenigingen dragen hieraan bij. Met de verhuizing van de bibliotheek naar een nieuwe locatie (Creatief Cultureel Centrum De Spin), worden nu plannen gemaakt om een nieuwe voorziening te creëren in het voormalige bibliotheekgebouw aan de Sportlaan. Momenteel liggen de plannen bij de gemeente, de quickscan voor de nieuwe voorziening is al goedgekeurd door de gemeente. Westland kent een bijzonder fenomeen waar jongeren al een vorm van zelforganisatie ten toon spreiden; het bijeenkomen in zogenaamde hokken; veelal rondom kassen gelegen. De hokken hebben een belangrijke functie als ontmoetingsplek voor jongeren. Het vermoeden van overmatig alcoholgebruik in deze hokken bestaat. De hoeveelheid en spreiding van de hokken is niet in kaart gebracht. 39 Tabel: Betrokkenheid vereniging of club. 201340 Ja, door lid te zijn van een vereniging of club Ja, door bestuurslid te zijn van een vereniging of club Ja, door vrijwilligerswerk te doen voor een vereniging of club Ja, een vereniging of club financieel te steunen Ja, op een andere manier Nee, niet betrokken een vereniging of club

36

De Lier 48% 7% 26% 12% 7% 33%

Bron: Oranje Comité De Lier. Geraadpleegd op 1-11-2013 om 17:13 uur http://www.ocdelier.nl/site/ Bron: Varend Corso Westland. Geraadpleegd op 1-11-2013 om 19:22 uur http://www.varendcorso.nl/nl 38 Bron: Carnavalsvereniging Theebukkers De Lier. http://www.theebukkers.nl/ 39 Bron: Kadernota integraal jeugdbeleid 40 Bron: Sociale Monitor 2013 37

Pagina - 26 –

Westland 43% 7% 24% 10% 6% 39%


5.2 Culturele centra en maatschappelijke accommodaties Er zijn diverse culturele centra en maatschappelijke accommodaties in De Lier zoals:                 

Bibliotheek De Lier, onderdeel van Bibliotheek Westland. Cultureel en Creatief Centrum de Spin ’t Anker, wijkcentrum Vitis Welzijn Dierenweide De Lierhout Museum de Timmerwerf Scouting De Lier Partycentrum De Rank (onderdeel Hervormde Kerk De Lier) Partycentrum ’t Centrum (onderdeel Gereformeerde Kerk De Lier) Nationale Vereniging De Zonnebloem Stichting Kunst in de Kerk Anbo (´t Anker) PCOB (´t Anker) KBO (De Ark) Stichting Liers Gevoel Oranjecomité Ondernemersvereniging Winkeliersvereniging

5.3 Muziek- en toneelgezelschappen Hieronder een overzicht van diverse muziek- en toneelgezelschappen van de kern De Lier.  Muziekschool Westland  Toneelvereniging St. Cecilia De Lier  Toneelvereniging Kunst & Genoegen  De Tiere-Liers  Onder Zeil  Kerkelijk kinderkoor Doremi  Kerkelijk koor Conamore  Interkerkelijk koor Les Sirènes  Dansschool Dance Innovation Tabel: Tevredenheid culturele aanbod 201341 Tevreden Niet tevreden/ niet ontevreden Ontevreden

41

De Lier 66% 26% 8%

Bron: Sociale Monitor 2013 Pagina - 27 –

Westland 66% 28% 6%


5.4 Sportcomplexen en sportverenigingen en aantal leden Hieronder een overzicht van De Lierse sportcomplexen en sportverenigingen. De meeste verenigingen zijn gevestigd op sportpark de Zweth en sportcentrum Optisport Vreelo. Bijna alle De Lierse verenigingen nemen deel aan het Liers Sport Overleg.  Sportcentrum Vreelo  Zwemvereniging Westland  Sportpark De Zweth/vvLyra  ‘t Loo Tennis  De Pluimbal  Ons doel is sport (ODIS)  SV De Lier  CKV Valto  De Boullier  TTV Kioti  PQV / vv Vollier42  Tang Se Doo  Damvereniging De Lier  Schaakvereniging De Lier  Stichting Kortebaan Tabel: Aandeel van het totaal aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging in 2011 Lidmaatschapspercentage43 Lidmaatschappen Totaal 30,9% 4585

Inwoners Totaal 11765

Grafiek: Aandeel van het totaal aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging in 2011 verdeeld naar leeftijd

Bron; Gemeente Westland, Kiss gegevens, 2011

Bovenstaande grafiek laat zien dat het aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging hard daalt na het vijftiende levensjaar. 42 43

Per 1 juni 2013 gefuseerd met PQV Bron: Gemeente Westland, Kiss gegevens, 2011 Pagina - 28 –


Tabel: Tevredenheid sportaanbod 201344 Tevreden Niet tevreden/ niet ontevreden Ontevreden

De Lier 81% 17% 1%

Westland 73% 20% 7%

Tabel: Inventarisatie sportverenigingen Club/ vereniging45 ODIS Handbal VV Lyra TTV Kioti PQV Volleybal SV De Lier Tang Se Doo De Pluimbal Loo Tennis Zwemvereniging Westland Lierse Schaakvereniging Damvereniging

Aantal leden 156 1050 18 173 373 75

Aantal vrijwilligers 22 56 5 27 28 5

50

9 10

Eigen accommodatie Ja Ja Nee Nee Nee Nee Nee Ja Ja Nee Nee

5.5 Religie Hieronder een overzicht van de verschillende religieuze verenigingen en kerken van De Lier. Raad van kerken De Lier Gereformeerde kerk De Lier Protestantse Kerk Nederland De Lier De Vredekerk Protestantse Kerk Nederland De Lier De Domkerk Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt, Hoofdstraat 149 Parochie HH. Martelaren van Gorcum De Lier Tabel: mate waarin rol is weggelegd voor kerk/ moskee 201346 De Lier Westland

Mate waarin rol is weggelegd voor kerk/ moskee 51% 32%

5.6 Samenvatting De Lier heeft een rijk aanbod aan activiteiten en evenementen. Jaarlijks worden grote evenementen als de sportmarathon, varend corso, bradelierweek en carnaval georganiseerd. Er zijn verschillende culturele centra en maatschappelijke organisaties. De sportverenigingen zijn goed georganiseerd en werken onderling samen. Er bestaat een sportoverlegorgaan waaraan alle Lierse sportverenigingen deelnemen. Het Liers Sport Overleg. 48% van de inwoners van De Lier zijn lid van een club of vereniging, 52% van de inwoners steunt het verenigingsleven door vrijwilligerswerk, financiële bijdrage of op een andere manier. Het 44

Bron: Sociale Monitor 2013 Bron: Verkennende gesprekken jeugdcoördinatoren 46 Bron: Sociale Monitor 2013 45

Pagina - 29 –


ledenaantal van sportverenigingen loopt terug vanaf de leeftijdsgroep 15+. In De Lier zijn de inwoners relatief tevreden over het culturele aanbod (66%) en het sportaanbod(79%). Ondanks het gevarieerde aanbod valt het op dat dit cijfer lager is dan het Westlandse gemiddelde van 86%. Het culturele aanbod is ook gevarieerd. De Lier beschikt over zangkoren, culturele ontmoetingscentra, bibliotheek, museum de timmerwerf en toneelgezelschappen. Op de dansschool Dance Innovation na is er weinig aanbod voor tieners. 51% van de inwoners in De Lier geeft aan dat er voor hun een rol is weggelegd voor de kerk.

Pagina - 30 –


6 GEZONDHEID EN ZORG 6.1 Eenzaamheid Eenzaamheid tast het welzijn ofwel het psychisch of sociaal welbevinden van mensen aan en is daarmee op zichzelf een gezondheidsprobleem. Eenzaamheid kan in allerlei opzichten ook ziekmakend zijn, zowel geestelijk als lichamelijk. De volgende cijfers zijn bekend en hebben betrekking op het Westland in 2012. Eenzaamheid 19 t/m 65 jaar 65+

Percentage 34% 42%

6% van de respondenten in 2012 is ernstig tot zeer ernstig eenzaam en 28% is matig eenzaam. Dit is minder dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Bij de groep 65-plussers is eenzaamheid sinds 2004 toegenomen van 36% naar 42%. Eenzaamheid bij ouderen scoort hoog, maar relatief ook bij de doelgroep 19-65 jaar. Van de doelgroep 0-18 zijn geen gegevens voorhanden.47 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.2 Lichamelijke gezondheid De volgende cijfers zijn bekend en hebben betrekking op het Westland in 2012. Lichamelijke gezondheid Jongeren 12 -18 jaar Volwassenen Ouderen

Goed tot uitstekend 98% 90% 73%

De ervaren gezondheid van inwoners van Westland is vergelijkbaar met de andere gemeenten in de regio. Uit het onderzoek Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) blijkt dat 81% van de respondenten (19+) de eigen gezondheid als goed tot zeer goed ervaart. 19% ervaart de eigen gezondheid als ‘gaat wel’ tot ‘zeer slecht’. 48 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.3 Overgewicht Overgewicht is een hardnekkig probleem in het Westland. De volgende cijfers zijn bekend en hebben betrekking op het Westland in 2012. Overgewicht 03-06 jaar 10-11 jaar 13-14 jaar 19-64 jaar (% BMI* ≥25 kg/m2) 65+ jaar (% BMI* ≥25 kg/m2)

10% 14% 14% 43% 60%

* BMI zie begrippenlijst 47 48

Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) Bron: Gezondheid op Peil in Westland, kernboodschappen voor lokaal beleid (maart 2011) Pagina - 31 –


Ernstig overgewicht (obesitas) komt voor bij 11% van de volwassenen en 14% van de senioren.49 Uit de cijfers van 2012 blijkt een stijging van het percentage 19-64-jarigen met overgewicht, van 43% in 2011 naar 48% in 2012, waarvan er bij 13% sprake is van ernstig overgewicht. Bij 4% van de 65-plussers is er sprake van ondervoeding. Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.4 Alcoholgebruik Het alcoholgebruik in Westland is hoog. Ten opzichte van de regio Zuid-Holland West, wordt in het Westland door 19-64-jarigen vaker zwaar alcohol gedronken. Maar ook onder jongeren is het alcoholgebruik hoger dan het gemiddelde van de regio. 50 Alcoholgebruik 2011 (jong en oud) Overmatig alcoholgebruik volwassenen * Overmatig alcoholgebruik ouderen * Alcoholgebruik 12-15 jarigen Alcoholgebruik 16-18 jarigen Binge-drinken 16-18 jarigen **

WL 16% 16% 21% 84% 62%

Regio 13%

ZHW 17%

18% 75% 51%

*overmatig alcoholgebruik mannen: meer dan 21 glazen alcoholische drank per week *overmatig alcoholgebruik vrouwen: meer dan 14 glazen alcoholische drank per week **Binge drinken: het drinken van 5 glazen alcohol of meer bij een gelegenheid in de afgelopen vier weken.

Alcoholgebruik 2012 (19+) 51 Overmatig alcoholgebruik (19+) * Zwaar alcoholgebruik (19+) **

WL 7% 11%

ZHW 7% 9%

NL 8% 10%

*overmatig alcoholgebruik mannen: meer dan 21 glazen alcoholische drank per week *overmatig alcoholgebruik vrouwen: meer dan 14 glazen alcoholische drank per week ** Zwaar alcoholgebruik: Mannen 6 of meer glazen per dag; vrouwen 4 of meer glazen per dag

Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.5 Drugsgebruik Van de 19-64-jarigen in Westland heeft 3% in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek cannabis gebruikt (landelijk is dit 7%). 1% heeft in die periode harddrugs (amfetamine, XTC, LSD, cocaïne, heroïne of GHB) gebruikt.52 Dit komt overeen met het landelijk gebruik van harddrugs.53 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar.

49

Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) Bron: Gezondheid op Peil in Westland, kernboodschappen voor lokaal beleid (maart 2011) 51 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 52 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 50

53

Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid, cijfers van 2009 Pagina - 32 –


6.6 Beperkingen Een op de acht respondenten heeft een functionele beperking. Mobiliteitsproblemen komen het meest voor. Het percentage respondenten met beperkingen neemt sterk toe met de leeftijd, deze trend is het sterkst voor de beperkingen in mobiliteit. 54 Functionele beperkingen (19+) 2012 Mobiliteit Zien Horen

WL 8% 6% 4%

ZHW 9% 5% 4%

NL 10% 6% 6%

Onder de groep 65-plussers is gevraagd naar de beperkingen in dagelijkse levensverrichtingen en het huishouden. 11% ondervindt beperkingen bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen (traplopen, aankleden, zich wassen etc.), dit is minder dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West en minder dan in 2008 (16%). 46% ondervindt beperkingen bij het huishouden, dit percentage is vergelijkbaar met het gemiddelde in de regio. Beperkingen dagelijks levensverrichtingen (65+) 2012 Algemene dagelijkse levensverrichtingen Huishouden

WL 11% 46%

ZHW 14% 45%

6.7 Kwetsbare senioren Een op de zes zelfstandig wonende senioren is kwetsbaar. Het percentage kwetsbaren neemt toe met de leeftijd en vrouwen zijn kwetsbaarder dan mannen. Er zijn drie domeinen van kwetsbaarheid te onderscheiden: lichamelijke kwetsbaarheid (o.a. bewegen en beperkingen, komt voor bij 12%), psychische kwetsbaarheid (geheugenproblemen, somberheid, omgaan met problemen, komt voor bij 8%) en sociale kwetsbaarheid (alleenwonend, eenzaamheid en steun, komt voor bij 6%). Bij alle drie de domeinen neemt de kwetsbaarheid toe met de leeftijd, bij lichamelijke kwetsbaarheid het sterkst.55 6.8 Psychosociale problemen Psychische problematiek belemmert het functioneren in het dagelijks leven en kan ernstige zelfdestructieve vormen aannemen. Bij een deel van de Westlandse jeugd komen psychosociale problemen voor. In Westland heeft 20% van de 5- tot en met 11-jarigen en 10% van de 12- tot en met 18-jarigen een indicatie voor psychosociale problematiek. Van de 12- tot en met 18-jarigen heeft 11% in 2011 gedacht aan suïcide. Aan deze gedachten gaan vaak: faalangst, gebrek aan sociale contacten/sociale vaardigheden, depressie, angststoornissen en echtscheiding vooraf.56 Daarnaast blijkt dat sinds 2009 bij de groep 19-64-jarigen het percentage met een risico op een angststoornis/depressie is afgenomen van 41% naar 34%. Bij 65-plussers is dit percentage nauwelijks veranderd. 57 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. Wel is bekend dat in Monster 5% van het totale aantal indicaties bestaat uit een AWBZ indicatie met psychische grondslag.

54

Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 56 Bron: Gezondheid op Peil in Westland, kernboodschappen voor lokaal beleid (maart 2011) 57 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 55

Pagina - 33 –


6.9 Aanspraak AWBZ In onderstaande tabel is te zien dat het totale aantal mensen dat aanspraak maakt op AWBZ zorg stabiel is gebleven. Datum58 1 juli 2012 1 januari 2013 1 juli 2013

De Lier 325 320 305

Westland 3.725 3.670 3.645

Nederland 791.865 787.465 799.540

In onderstaande tabel staat een overzicht van de cliënten met uitstaand recht op AWBZ-zorg op 1 juli 2012, 1 januari 2013 en 1 juli 2013, verdeeld over zeven leeftijdscategorieën. In de tabel is te zien dat op 1 juli 2013 de grootste groep AWBZ-cliënten in De Lier in de leeftijdscategorie 85 jaar en ouder viel. Leeftijd59 0-11 jaar 12-17 jaar 18-49 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75-84 jaar 85 jaar en ouder Leeftijd onbekend Totaal

1 juli 2012 5 20 70 30 25 80 95

1 januari 2013 5 15 65 30 30 80 90

325

315

1 juli 2013 10 10 55 30 25 75 95 300

Onderstaande tabel geeft de verdeling weer van AWBZ-cliënten ingedeeld naar dominante grondslag. Uit de tabel blijkt dat in De Lier de groep cliënten met de dominante grondslag SOM op 1 juli 2013 het grootste was.60 Dominante grondslag SOM PG PSY LG VG ZG Grondslag onbekend Totaal

1 juli 2012 155 55 25 15 70 X X 320

1 januari 2013 160 50 25 20 70 X x 325

1 juli 2013 155 45 25 15 55 X x 295

De inhoud van de rapportage is privacygevoelig. Om de privacy van cliënten te waarborgen, zijn de volgende maatregelen genomen: 1) In een tabel worden per cel aantallen vanaf de waarde vijf getoond. Bij de waardes nul tot en met vier staan kruisjes in de cellen. Als in een tabel over zorgomvang het aantal geldige cliënten is ‘weggekruist’, wordt het gemiddelde aantal uren of dagdelen zorg voor die categorie ook niet getoond; 2) Alle aantallen in deze rapportage worden afgerond op vijftallen. 58 59 60

Bron: CIZ basisrapportage 2013 Bron: CIZ basisrapportage 2013 Bron: CIZ basisrapportage 2013 Pagina - 34 –


Deze twee maatregelen kunnen ertoe leiden dat de optelling van het aantal cliënten in een tabel, niet overeenkomt met de randtotalen van deze tabel. 6.10 Ondersteuning voor zorgjeugd Het aantal aanmeldingen bij Bureau Jeugdzorg is gemiddeld en het aantal dat instroomt in jeugdbescherming ligt onder het provinciaal gemiddelde. Grafiek: Percentage geaccepteerde aanmeldingen bij Bureau Jeugdzorg op het totaal aantal jeugdigen van 0-17 jaar in 2012.61

Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. Grafiek: Aantal jeugdigen (0-17) dat instroomt in jeugdbescherming per 1000 jeugdigen in 201262


61 62

Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Pagina - 35 –


6.11 Samenvatting Bij de groep 65-plussers in Westland is sinds 2004 de eenzaamheid toegenomen van 36% naar 42%. Eenzaamheid bij ouderen scoort hoog, maar relatief ook bij de doelgroep 19-65 jaar (34%). Van de inwoners van het Westland ervaart 19% de eigen gezondheid als ‘gaat wel’ tot ‘zeer slecht’. Overgewicht is een hardnekkig probleem in Westland. Het percentage 19 – 64 jarigen met overgewicht is van 43% in 2011 naar 48% in 2012 gestegen. Bij 13% is sprake van ernstig overgewicht. Het alcoholgebruik in het Westland is onder zowel volwassenen als de jeugd hoger dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Het percentage respondenten met beperkingen neemt sterk toe met de leeftijd. Mobiliteitsproblemen komen het meeste voor. 11% van de 65-plussers in Westland ondervindt beperkingen bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen. 46 % ondervindt beperkingen bij het huishouden. Van de zelfstandig wonende senioren in Westland is 1 op de 6 kwetsbaar. Het percentage kwetsbaren neemt toe met de leeftijd en vrouwen zijn kwetsbaarder dan mannen. In Westland heeft 20% van de 5 - tot en met 11- jarigen en 10% van de 12 – tot en met 18 – jarigen een indicatie voor psychosociale problematiek. Het percentage 19 – 64 jarigen met een risico op een angststoornis/depressie is sinds 2009 afgenomen van 41% naar 34%. Bij 65-plussers is dit percentage nauwelijks veranderd. Per 1 juli 2013 hebben 305 inwoners van De Lier een indicatie voor AWBZ-zorg. Het aandeel dat aanspraak maakt op AWBZ blijft stabiel door de jaren heen. Het aantal geaccepteerde aanmeldingen bij Bureau Jeugdzorg ligt in Westland in 2012 nipt hoger in vergelijking met een matig stedelijk gebied.

Pagina - 36 –


7 LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID 7.1 Betrokkenheid van bewoners De Lierse bewoners zijn betrokken bij hun kern, dat blijkt onder andere uit het cijfer voor de sociale samenhang in De Lier. De Lier staat ook in de top-3 van de Westlandse kernen waar de sociale samenhang als positief wordt beoordeeld. Vanuit de gemeente is het project Buurt in Uitvoering opgezet, een project waarbij buurtbewoners in samenwerking met de gemeente hun leefomgeving mooier/prettiger maken. Via Buurt in Uitvoering kan een initiatief ingediend worden om samen de handen ineen te slaan en dit initiatief voor de buurt uit te voeren. Vanuit De Lier zijn nog geen succesvolle aanvragen ingediend. Daarnaast heeft De Lier ook buurtverenigingen. Zo zetten zich de verenigingen Alifranker63 en Borghzicht64 in voor het welzijn van De Lierse inwoners. Tabel: Stellingen over sociale cohesie (% (zeer) eens). 201365 Prettig met elkaar omgaan in de buurt Thuis voelen in de buurt Mensen in de buurt vertrouwen Gezellige buurt waar men elkaar helpt Elkaar goed kennen in de buurt Betrokken en verantwoordelijk voor de buurt

De Lier 86% 78% 79% 71% 67% 63%

Westland 81% 75% 74% 66% 58% 56%

Tabel: Inzicht in het oordeel van de bewoners over de eigen woonomgeving in 2013. 201366 Actief leefbaarheid/ veiligheid verbeteren Deelname activiteiten in de buurt Actief om sfeer/ onderling contact te vergroten Voldoende ontmoetingsplaatsen in de buurt Gemiddelde rapportcijfer over de woonomgeving

De Lier 46% 36% 23% 37% 7,6

Westland 45% 34% 19% 40% 7,4

7.2 Wijkschouwen en wijkregisseurs De gemeente Westland organiseert een aantal keer per jaar wijkschouwen in de kernen van het Westland. Uit de wijkschouw van 11 maart 2014 is gebleken dat de meeste problemen worden ervaren rondom verkeersveiligheid en inrichting van de wijk. Uit de wijkschouw van 10 juni 2014 is gebleken dat de inwoners verschillende problemen ervaren vanwege het Tramonta nieuwbouwproject. Hierbij gaat het vooral om de bereikbaarheid van de wijk. Daarnaast hebben bewoners geklaagd over het gedrag van de Poolse mede-Lierenaren wonend aan de Hoofdstraat. Hierbij gaat het vooral om hard rijden en geluidsoverlast. Tevens hebben de bewoners ook aangegeven dat er weinig voorzieningen zijn voor de kinderen en jongeren in de wijk. 63

Buurtvereniging Alifranker. Geraadpleegd op 7-11-2013 om 12:22 http://drimble.nl/bedrijf/delier/k40398561/buurtvereniging-alifranker.html 64 Buurtvereniging Borghzicht. Geraadpleegd op 7-11-2013 om 12:27 http://www.nationalebedrijvengids.nl/bedrijf/2018031/Buurtvereniging-Borghzicht 65 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 66 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Pagina - 37 –


De Lier kent twee wijkregisseurs vanuit de Gemeente Westland. Zij onderhouden contacten tussen inwoners en de gemeente. Zij zorgen ervoor dat diverse zaken op de juiste plaats binnen de gemeente terechtkomen en houden de inwoners op de hoogte van de ontwikkelingen in een wijk en schakelen met team handhaving. Daarnaast organiseert de gemeente veelvuldig themaen informatieavonden over actuele onderwerpen van uiteenlopende aard. 7.3 Leefbaarometer De Leefbaarometer is een landelijk instrument om de leefbaarheid in kaart te brengen. Hieronder de uitkomsten van de leefbaarometer van De Lier ten opzichte van de landelijke baarometer. De leefbaarometer richt zich op een zestal thema’s. De Lier 201267 2006 2008 2010 2012

Samenstellin g bevolking* 24 26 26 28

Sociale samenhang * -3 1 2 2

Publiek e ruimte* 10 18 28 29

Veiligheid * 23 28 25 28

Niveau voorzieningen * -9 -10 -10 -10

WoningVoorraad * 2 5 6 7

* Het landelijk gemiddelde is 0.

Het valt op dat het niveau van de voorzieningen het enige aspect van de leefbaarometer is, welke als negatief uit het onderzoek naar voren komt (-10). De waardering van de publieke ruimte, veiligheid en woningvoorraad kent een stijgende lijn in het onderzoek.

67

Bron: westlandincijfers, 2012 Pagina - 38 –


7.4

Politiegegevens

Hieronder volgt een weergave van de politiegegevens van De Lier uit 2013. Op de diverse plattegronden worden cijfers van de delicten in De Lier weergegeven en gesorteerd naar wijken en/of buurten. Hierbij valt het op dat de meeste delicten (behalve diefstal uit bedrijven en instellingen) in de omgeving van het centrum van De Lier plaatsvinden. Het gaat om de buurten Noord en De Lier. Daarnaast valt het op dat er in De Lier geen straatroven hebben plaatsgevonden. 68

68

Bedreiging

Diefstal uit woning

Diefstal van bromfiets

Diefstal van fiets

Bron: www.hoeveiligismijnwijk.nl

Pagina - 39 –


Mishandeling

Vernieling

Overlast drugs

Overlast geluid

Overlast jeugd

Overlast personen

Pagina - 40 –


7.5 Buurtpreventie De Lier beschikt sinds juni 201269 over een buurtpreventieteam woonkern De Lier. Daarnaast bestaat er ook een buurtpreventieteam voor het buitengebied van De Lier (Westerlee). Vrijwilligers houden hierin samen met de politie en de gemeente toezicht in de buurt. De buurtpreventen kunnen ingezet worden als verkeersregelaar, zoals bij een bezoek van een hoogwaardigheidsbekleder. Ook houdt de buurtpreventie zich bezig met inbraakpreventie en treedt ze samen met de politie op tijdens oud & nieuw. Ze communiceren met jongerenwerkers om adequate acties op te zetten voor jongeren en vormen een gesprekspartner voor de gemeente als het gaat om herinrichtingprojecten en veiligheidsvraagstukken binnen de dorpskernen. 7.6 Hotspots De Lier kent een aantal hotspots. Dit zijn plekken waar jongeren of groepen jongeren voor overlast kunnen zorgen. Jongeren zijn op deze plekken wisselend actief. Op de meeste plekken (2014) is het momenteel (2014) wat rustiger. De hotspots zijn Oranjeplein, ’t Perron, Van Kinsbergenstraat, Uiterlier en de Koningin Julianastraat. Het jongerenwerk heeft in 2013 616 jongeren bereikt op straat en tijdens activiteiten, waarvan 72 in De Lier. In De Lier zijn momenteel (2014) 2 overlastgevende groepen en 1 hinderlijke groep actief met een omvang van 32 jongeren. 70 7.7 Samenvatting De Lier kenmerkt zich op het gebied van leefbaarheid als een leefbare kern. Het behoort tot de top-6 van de Westlandse kernen die het hoogst scoren op het gebied van sociale samenhang71. Inwoners van De Lier zijn betrokken bij hun omgeving. Dit cijfer is de afgelopen 10 jaar gestegen van een -6 naar een 2. De gemeente biedt de inwoners van het Westland de mogelijkheid om zich in te zetten voor de eigen buurt via het project ‘Buurt in Uitvoering’. Daarnaast worden er ook in De Lier wijkschouwen georganiseerd door de gemeente. In De Lier bestaan buurtverenigingen als Alifranker en Borghzicht die zich voor het welzijn van de bewoners inzetten. De meeste delicten vinden plaats rondom het park Lierhout en in de buurten De Lier en Noord. Het meest gaat het om de volgende delicten; Diefstal van fietsen, Mishandeling, Overlast geluid, Overlast jeugd. Tevens valt het op dat de meeste delicten te maken hebben gehad met vernieling (87) en dat er geen straatroven hebben plaatsgevonden in De Lier. De Lier kent een aantal hotspots. Jongeren zijn op deze plekken wisselend actief. Op de meeste plekken (2014) is het momenteel (2014) wat rustiger. De hotspots zijn Oranjeplein, ’t Perron, Van Kinsbergenstraat, Uiterlier en de Koningin Julianastraat. 46% van de inwoners in De Lier zet/wil zich actief inzetten om de veiligheid te verbeteren. 36% van de mensen neemt deel aan activiteiten in de buurt. 86% van de inwoners zijn van mening dat

69

70 71

Bron: http://www.westlanders.nu/buurtpreventie/buurtpreventie-de-lier-een-feit-4188/ Bron:Jongerenwerk Vitis Welzijn Bron:http://www.westland.incijfers.nl/quickstep/QsBasic.aspx?sel_guid=0cccd027-0618-45bc-9dca-460bf7ef1ca2 Pagina - 41 –


er prettig met elkaar omgegaan wordt. 78% van de mensen voelt zich thuis in de buurt. De buurtpreventie is een belangrijke maatschappelijke actor in De Lier. Wekelijks lopen vrijwilligers in het weekend en spreken mensen eventueel op slecht gedrag aan of geven mensen tips om inbraakschade te voorkomen. De Lierenaren zijn zeer betrokken bij hun buurt (85%) en geven een gemiddeld rapportcijfer van 7,6 voor de woonomgeving. Het Westlandse gemiddelde rapportcijfer is 7,4.

Pagina - 42 –


8 VOORZIENINGEN WONEN, ZORG, WELZIJN EN ONDERWIJS 8.1 Voorzieningen en bereikbaarheid De Lier beschikt over goede sport-, onderwijs-, zorgen speelvoorzieningen. Er bestaan voorzieningen voor ouderen en kinderen. Naast hokken, sportkantine en de scouting zijn er geen voorzieningen voor ontmoeting voor jongeren in de leeftijd van 12-18 jaar. De hoofdstraat beschikt over diverse winkels en cafés. Er zijn twee partycentra in De Lier. Tabel: Tevredenheid over aanwezigheid voorzieningen in de buurt (% (zeer) eens) 201372 Winkels dagelijkse boodschappen Sportaanbod Pinautomaten Speelplaatsen kinderen Medische- en zorgvoorzieningen Kinderopvang Openbaar groen Openbaar vervoer Uitgaansaanbod

De Lier 84% 81% 78% 60% 60% 58% 57% 46% 42%

Westland 75% 73% 67% 61% 61% 55% 53% 41% 35%

Het minst tevreden zijn de inwoners over het openbaar groen, openbaar vervoer en het uitgaansaanbod. 8.2 Voorzieningen zorg, welzijn en onderwijs De Lier kent de volgende voorzieningen op het gebied van zorg, welzijn en onderwijs;

72 73 74



Kinderopvang: Buitenschoolse opvang (140 kindplaatsen) op locaties van De Lange Keizer en Duckie. Het gaat hierbij om de volgende locaties; Kinderdagverblijf Duckie, De hele mikmak, Koningin Hupsakee, Rode Ridder, stichting peuteropvang De Lier (jip en janneke), Atalo en Buitenspel.73



Onderwijs: 5 basisscholen met in totaal 1332 leerlingen.74 1. Basisschool De Achtsprong 2. Basisschool Koningin Julianaschool 3. Basisschool Prins Willem Alexander 4. Basisschool Prins Maurits 5. Basisschool De Vlieten



Zorginstellingen: 1. Zorginstelling Pieter van Foreest, Woonzorgcentrum Triangel 2. ’s Heerenloo West Nederland, Koningin Beatrixstraat 3/13 3. Middin, Ambulant team De Lier

Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: http://www.kinderopvang.org/de-lier/ Bron: Voorzieningentoets Gemeente Westland 2010- 2025 Pagina - 43 –


4. 5. 6. 7. 8. 9. 

Ipse de Bruggen, Palet Centrum voor arbeid en training Vier huisartspraktijken AdFysio fysiotherapiepraktijken Vier tandartspraktijken Apotheek De Lier Stichting Spelend Leren Autistische kinderen (SLAK)

Welzijn: 1. Centrum voor Jeugd en Gezin (Locatie De Lier Jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar, Maatschappelijk werk, Opvoedbureau) 2. Kwadraad, Woonkern De Lier Maatschappelijk werk 3. Vitis Welzijn 4. Nationale Vereniging De Zonnebloem 5. Katholieke Bond van Ouderen afd. De Lier 6. ANBO (belangenbehartiging ouderen) 7. PCOB (pr.christelijke ouderen bond)

8.3 Stiploket De Lier Bij het stiploket kunnen inwoners van Westland informatie krijgen over verschillende voorzieningen op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Het Stiploket Monster is gevestigd in de Noviteit en is van maandag tot en met vrijdag open van 9.00 uur tot 12.00 uur. In 2013 heeft het stiploket in Monster 1157 bezoekers gehad. De gemiddelde leeftijd van de bezoeker van het stiploket Westland is zestig jaar. 75 De cliëntvragen zijn uitgesplitst naar soort vraag. Er zijn 7 soorten vragen. Soort vraag Hulpmiddelen Inkomensondersteuning Mobiliteit Overige diensten/ instanties Welzijn Wonen Zorg Totaal

2012 156 364 335 202 414 170 368 2009

2013 56 146 134 98 116 53 58 661

Het verschil in cijfers van 2012 en 2013 is te verklaren uit het feit dat De Lier in 2012 de telefooncentrale van de stiplokketten was. 8.4 Welzijnsadviseurs Vitis Welzijn In 2013 hebben de welzijnsadviseurs 2634 cliëntcontacten gehad met 881 cliënten in Westland. In De Lier bedroeg dit 107 cliëntcontacten met 53 cliënten. 76

75

76

Bron: Jaarverslag Stiplokketten Bron: Welzijnsadviseurs Vitis Welzijn. Pagina - 44 –


8.5 Voedselbank De voedselbank is gevestigd in Naaldwijk en trekt gebruikers uit heel het Westland. 2013 Gebruikers De Lier77 5

Totaal gebruikers Westland 190

8.6 Samenvatting De Lier heeft een divers aanbod van voorzieningen op het gebied van zorg, welzijn en onderwijs. Er zijn 5 basisscholen, 13 zorgen hulpverleningsinstellingen, 1 wijkcentrum, 2 ontmoetingscentra en een apotheek. In 2013 hebben 661 burgers het Stiploket De Lier bezocht. Vragen over inkomensondersteuning komen veruit het meest voor (146x), gevolgd door vragen over mobiliteit (146x) en welzijn (116x). In De Lier zijn er in 2013 door de ouderenadviseur 31 huisbezoeken verricht en is er 50 keer telefonisch contact geweest en waren er 13 email contacten. De voedselbank heeft 190 gebruikers, waarvan 5 afkomstig uit De Lier.

77

Bron: Aart Quak, coördinator Voedselbank

Pagina - 45 –


9 VRIJWILLIGE INZET & MANTELZORG 9.1

Vrijwillige inzet

Vrijwilligerswerk is werk dat in enig georganiseerd verband, onverplicht en onbetaald wordt verricht ten behoeve van anderen of van de samenleving. In de kern De Lier is 47 % van de volwassenen actief als vrijwilliger. Daarnaast geeft 39% van de inwoners in De Lier aan nog geen vrijwilliger te zijn, maar wel interesse te hebben. Tabel: Vrijwilligerspotentieel 201378 Vrijwilliger Geen vrijwilliger, wel interesse Geen vrijwilliger, geen interesse

De Lier 47% 39% 18%

Westland 46% 34% 20%

Tabel: Aantal bemiddelingen Vrijwillige Inzet 201379 Aantal bemiddelingen naar vrijwilligerswerk in de kern Aantal vrijwilligers wonend in de kern, die zijn bemiddeld naar vrijwilligerswerk in en buiten hun woonkern Organisaties gevestigd in de kern die een vacature hebben geplaatst op de vacaturebank

De Lier 26 67 40

Tabel: Bekendheid en gebruik vrijwilligerssteunpunt 201380 Bekend en gebruikt Bekend, maar niet gebruikt Niet bekend

De Lier 4% 40% 56%

Westland 4% 40% 57%

De Lier 3 5 0 8

Westland 32 30 6 68

Tabel: Aantal matches Hulpinjebuurt.nl. 201381 Afgekeurd Goedgekeurd Open Totaal

78 79 80 81

Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Consulent vrijwillige inzet Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Sofie De Backer, Consulent vrijwillige inzet Pagina - 46 –


9.2

Steunpunt Mantelzorg

Tabel: Aantal geregistreerde mantelzorgers 201382 Mantelzorgers totaal Overbelaste mantelzorgers Geregistreerde mantelzorgers

De Lier

132

Westland 16000 900 732

Tabel: Bekendheid steunpunt mantelzorg 201383 Helemaal niet Wel eens van gehoord, nooit gebruik van gemaakt Wel eens gebruik van gemaakt

De Lier 17% 74% 9%

Westland 29% 66% 5%

Tabel: Bereidheid om familie, vrienden of kennissen te helpen 201384 Bereidheid om familie, vrienden of kennissen te helpen

De Lier 84%

Westland 85%

Tabel: Stellingen sociale contacten 201385 Altijd iemand voor dagelijkse probleempjes Kennissenkring te beperkt

De Lier 76% 10%

Westland 78 % 13 %

Tabel: Terugvallen als men hulp nodig heeft (% terugvallen op iemand uit omgeving) 201386 Terugvallen als men hulp nodig heeft

De Lier 95%

Westland 95 %

9.3 Samenvatting Uit de cijfers blijkt dat het vrijwilligerspotentieel met 39% hoog is. 18% van de inwoners heeft geen interesse in vrijwilligerswerk. In het Westland zijn 16.000 mantelzorgers, daarvan zijn er 106 geregistreerd in De Lier. Naar schatting zijn er in De Lier 2200 mantelzorgers. Er zijn geen harde cijfers over jeugdige mantelzorgers, schattingen lopen uiteen van 12% tot 40% van de jongeren. In 2013 heeft Vrijwillige Inzet 26 cliënten bemiddeld naar vrijwilligerswerk, waarvan het overgrote deel naar vrijwilligerswerk in de kern waar de cliënt afkomstig uit is. 4% van inwoners van De Lier heeft ooit gebruik gemaakt van Vrijwillige Inzet, 40% is bekend met het bestaan van Vrijwillige 82 83 84 85 86

Bron: Steunpunt mantelzorg Bron: Sociale Monitor 2013 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Pagina - 47 –


Inzet. In 2013 zijn 2 matches gemaakt op hulpinjebuurt.nl. Deze site is halverwege 2013 online gegaan. De bereidheid om familie, vrienden of kennissen te helpen ligt met 84% nagenoeg gelijk aan het Westlands gemiddelde (85%). 76% van de inwoners van De Lier geeft aan iemand te hebben voor hulp bij dagelijkse probleempjes. 95% geeft aan op iemand te kunnen terugvallen wanneer hulp nodig is. 10% van de inwoners geeft aan dat de kennissenkring te beperkt is.

Pagina - 48 –


10 SAMENWERKING MET PARTNERS 10.1 Samenwerkingspartners De Lier Onderstaande samenwerkingspartners spelen een belangrijke rol in het netwerk van de jeugdcoördinatoren;  Gemeente  Bibliotheek Westland  CJG  Lokale gezondheidszorg  Basisscholen  Buurtpreventie kern De Lier  Bewonersorganisaties  Gek Westland  Wijkagenten De Lier  Arcade  Meldpunt bezorgd  Careyn  ’s Heerenloo  Ipse de Bruggen  Kwadraad  Middin  Kerkelijke verenigingen  Liers Sport Overleg (LSO)  Sportverenigingen  Winkeliers- en ondernemersvereniging De Lier Daarnaast zijn er de samenwerkingspartners die niet in een bepaalde rechtsvorm verenigd zijn, maar wel gemeenschappelijke kenmerken delen vanwege hun rol in een of meerdere domeinen of bijdrage aan een netwerk;  Jongeren  Bewoners  Ouders 10.2 Overleggen De Lier In De Lier worden de volgende overleggen gehouden waar Vitis Welzijn bij betrokken is:  Sociaal overleg  Veiligheidskring  Ketenoverleg dementie  Gebiedsteam  Liers Sport Overleg

Pagina - 49 –


BIJLAGE 1 BEGRIPPENLIJST DEFINITIES Demografische druk De verhouding tussen de productieve leeftijdsgroep (20-64) en de niet-productieve leeftijdsgroepen (0-19) en 65+ Allochtoon Het CBS rekent personen tot de allochtonen als tenminste één ouder in het buitenland is geboren. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen personen die zelf in het buitenland zijn geboren (de eerste generatie) en personen die in Nederland zijn geboren (de tweede generatie). De herkomstgroepering wordt bepaald aan de hand van het geboorteland van de persoon zelf (1e generatie) of dat van de moeder (2e generatie), tenzij de moeder in Nederland is geboren. In dat geval is gerubriceerd naar het geboorteland van de vader. Allochtonen westers Westerse allochtonen hebben een Europese afkomst of zijn afkomstig uit landen waar veel Europeanen of hun afstammelingen worden aangetroffen (Indonesië en Noord-Amerika). Ook Japanse allochtonen worden tot de groep westerse allochtonen gerekend, omdat het doorgaans gaat om hoogopgeleide werknemers van internationaal georiënteerde Japanse bedrijven. Westerse allochtonen komen uit: Europa (excl. Turkije), Noord-Amerika, Australië, Indonesië en Japan Allochtonen niet-westers Tot de categorie 'niet-westers' behoren allochtonen uit Turkije, Afrika, Latijns-Amerika en Azië met uitzondering van Indonesië en Japan. Op grond van hun sociaal- economische en -culturele positie worden allochtonen uit deze twee landen tot de westerse allochtonen gerekend. Het gaat vooral om mensen die in voormalig Nederlands Indië zijn geboren en werknemers van Japanse bedrijven met hun gezin. Niet-westerse allochtonen komen uit: Afrika, Latijns Amerika, Azië, exclusief Indonesië en Japan Achterstandsleerling Leerling in het reguliere basisonderwijs die volgens het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap behoort tot een achterstandscategorie. Op grond daarvan krijgen basisscholen extra financiële middelen toegewezen. Vanaf het schooljaar 2009/'10 gaat het uitsluitend om kinderen van ouders die een laag opleidingsniveau hebben. Het toekennen van gewichten aan leerlingen gebeurt alleen in het reguliere basisonderwijs. In het speciaal basisonderwijs komt dit onderscheid naar achterstandscategorie niet voor. MOE-Landers Moe-landers zijn allochtonen van wie het land van herkomst in Midden- of Oost Europa ligt. BMI Body Mass Index is een index voor het gewicht in verhouding tot lichaamslengte. De BMI geeft een schatting van het gezondheidsrisico van het lichaamsgewicht. Een BMI tussen de 20 en de 25 is gezond en boven de 25 overgewicht. Pagina - 50 –


Overmatig alcohol gebruik 21 glazen of meer per week voor mannen en 14 glazen of meer per week voor vrouwen. Zwaar alcoholgebruik Voor ‘zwaar alcoholgebruik’ zijn verschillende normen in gebruik. In de G4-gezondheidsenquête is gebruik gemaakt van de norm: minstens 1 dag per week 6 glazen of meer (mannen) of minstens 1 dag per week 4 glazen of meer (vrouwen). In de gezondheidsenquêtes van de GGD ZHW is gebruik gemaakt van een aangepaste norm, afgestemd op die van het CBS, namelijk: minstens 1 dag per week 6 glazen of meer (mannen of vrouwen). LG Lichamelijke handicap (grondslag) PG Psychogeriatrische aandoening/ziekte (grondslag) PSY Psychiatrische aandoening/ziekte (grondslag) SOM Somatische aandoening/ziekte (grondslag) VG Verstandelijke handicap (grondslag) ZG Zintuiglijke handicap (grondslag) Legenda tabel inventarisatie behoeftes sportverenigingen

Pagina - 51 –

Profiel De Lier, versie 1.0 INHOUDSOPGAVE

Recommend Documents