PROFIEL TER HEIJDE
Datum: 7 mei 2015 Beheerder: Dick Klinkspoor Evaluatiedatum: Documentnaam: Profiel Ter Heijde Definitief 07052015
Versie: 1.1 t. 0630407520
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
INHOUDSOPGAVE 1
Gebiedsgerichte aanpak in Ter Heijde 1.1 1.2 1.3 1.4
2
Achtergrondgegevens kern en inwoners 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10
3
6
7
9
16 16 16 17 17
18
Inkomensgroepen Arbeid Bedrijven MOE-Landers Samenvatting
18 20 22 22 22
24
Vrijetijdsbesteding Culturele centra en maatschappelijke accommodaties Muziek- en toneelgezelschappen Sportcomplexen en sportverenigingen Religie Samenvatting
Gezondheid en zorg 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9 6.10 6.11
4 4 5 5
16
Verdeling huur- en koopwoningen Woningen Ontwikkelingen op de woningmarkt Verhuisbewegingen Samenvatting
Vrije tijd 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6
4
9 9 10 10 12 12 12 13 14 15
Werk en inkomen 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
5
Ter Heijde in het kort Wijken en buurten Aantal inwoners Leeftijdsopbouw Etniciteit Gezinssamenstelling Burgerlijke Stand Opleidingsniveau Jeugdindicatoren Samenvatting
Wonen 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
4
Aanleiding gebiedsgerichte aanpak Gebiedsteam Ter Heijde Aanpak Ter Heijde Samenvatting uitkomsten gebiedsprofiel
24 24 24 25 26 26
27
Eenzaamheid Lichamelijke gezondheid Overgewicht Alcoholgebruik Drugsgebruik Beperkingen Kwetsbare senioren Psychosociale problemen Aanspraak AWBZ Ondersteuning voor zorgjeugd Samenvatting.
27 27 27 28 28 28 29 29 29 30 31
Leefbaarheid en veiligheid
33 Pagina - 2 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6
8
Voorzieningen wonen, zorg, welzijn en onderwijs 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6
9
Betrokkenheid van bewoners Wijkschouwen en wijkregisseurs Leefbaarheid Ter Heijde Politiegegevens Hotspots Samenvatting Voorzieningen en bereikbaarheid Voorzieningen Zorg, welzijn en onderwijs Stiploket Ouderenadviseurs Vitis Welzijn Voedselbank Samenvatting
Vrijwillige inzet 9.1 9.2
33 33 34 34 36 36
37 37 37 38 38 38 38
39
Vrijwilligers Mantelzorg
39 40
Bijlage 1 Begrippenlijst Definities
41
Pagina - 3 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
1 GEBIEDSGERICHTE AANPAK IN TER HEIJDE 1.1 Aanleiding gebiedsgerichte aanpak Met ingang van 1 januari 2015 komt er een aantal nieuwe taken naar de gemeente toe in het sociale domein. Dit betreft taken vanuit de AWBZ, jeugdzorg en de participatiewet. De decentralisatie van deze taken biedt kansen om op lokaal niveau de ondersteuning dichterbij de burger te organiseren. Hierbij staan begrippen als het vergroten van de eigen kracht van inwoners en de samenleving, de inzet van het eigen sociale netwerk en participatie centraal. Opgebouwde sociale kracht in wijken en buurten blijft behouden en wordt, waar nodig, versterkt met een buurtgerichte aanpak. Sterke sociale netwerken zijn randvoorwaarden om individuen en de samenleving als geheel in hun kracht te zetten. Onderwijs, sport, zorg, welzijn, cultuur, geloofsgemeenschappen en het bedrijfsleven zijn de motor van onze samenleving en spelen een belangrijke rol. Zij vormen een platform voor ontmoeting, ontplooiing en ontspanning. Enerzijds bieden zij de mogelijkheid om actief mee te doen aan de samenleving. Anderzijds hebben zij een signaalfunctie en kunnen zij mensen helpen of doorgeleiden naar andere verenigingen of instanties. Belangrijk is dat de basisfuncties onderling met elkaar verbonden worden zodat zij elkaar versterken. Vitis heeft een centrale rol in het leggen van deze verbindingen. Zij zijn de oren en ogen in de kernen, zij brengen vraag en aanbod in beeld en brengen dit bij elkaar. Vitis signaleert vroegtijdig, zet in op een cultuuromslag in de samenleving, stimuleert de informele hulp aan elkaar en versterkt de sociale netwerken in de kernen. Om de gebiedsgerichte aanpak vorm te geven, zijn er gebiedsprofielen van de kernen van Westland gemaakt. Deze profielen vormen de basis voor de plannen en activiteiten voor de kernen en buurten in Westland. 1.2 Gebiedsteam Ter Heijde Binnen Vitis Welzijn zijn functionele gebiedsteams geformeerd. Deze gebiedsteams vormen een overleg- en ontwikkelingsplatform. Het gebiedsteam is samengesteld uit een jeugdcoördinator, leden van het team Wijkcentra & Buurtwerk, Team Informatie en Advies en het team Vrijwillige inzet. Gebiedsteam kern Monster/Poeldijk/ Ter Heijde bestaat uit; Monster/Poeldijk/Ter Heijde Ingrid van der Heijde Ineke Kruijswijk Lidy de Boer Dianne van Wissen Sofie De Backer Harm Haverman Arlette Neervoort Joke Faasse
Manager informatie en advies Coördinator De Backerhof Welzijnsadviseur Medewerker Stiploket Consulente Vrijwillige Inzet Jeugdcoördinator Monster/ Ter Heijde Jeugdcoördinator Poeldijk Coördinator De Noviteit
Pagina - 4 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Gezamenlijke doelstelling gebiedsteams; Kennis opbouwen en delen over de kernen, wijken en buurten in het gebied; Het opstellen van gebiedsprogramma’s, zowel vanuit bestaand aanbod als voor nieuw aanbod; Opzetten en uitbouwen van benodigde netwerken. 1.3 Aanpak Ter Heijde Het gebiedsprofiel is een dynamisch document dat periodiek aangepast moet worden omdat de gegevens steeds veranderen. Dit profiel is een schets van Ter Heijde gebaseerd op kwalitatieve en kwantitatieve informatie afkomstig van verschillende bronnen, welke bij de betreffende gegevens vermeld staan. Op basis van het gebiedsprofiel wordt een analyse van de gegevens gemaakt en worden risico’s en kansen bekeken. Aan de hand van deze analyse wordt bepaald waar in Ter Heijde inzet gepleegd gaat worden, op welke domeinen en eventueel welke al voor handen zijnde methodieken toegepast kunnen worden. Van Ter Heijde konden niet alle statistieken verkregen worden. Dat komt omdat Ter Heijde niet altijd als aparte eenheid in de registraties voorkomt, of niet in enquêtes is verbijzonderd vanwege te geringe aantallen. 1.4 Samenvatting uitkomsten gebiedsprofiel Op 1 januari 2013 telde Ter Heijde 530 inwoners. Ter Heijde heeft een gemiddeld aandeel alleenstaande huishoudens (31,3%). Het aandeel niet-westerse allochtonen ligt met 1,9% onder het Westlands gemiddelde van 5%. Het gemiddelde opleidingsniveau in het Westland ligt lager dan het landelijke gemiddelde. Minder mensen volgen een VWO en/of HBO opleiding. Jongeren worden aangetrokken door beschikbaar werk en stromen onder hun niveau uit. Slechts een klein deel (2,2%) valt uit. Het aandeel achterstandsleerlingen op de basisscholen in Monster is 0,5% hoger dan het Westlands gemiddelde, maar ligt ook 3,5% onder het provinciaal gemiddelde. Wat betreft jeugdindicatoren scoort het Westland op alle fronten lager dan het provinciaal gemiddelde. Het percentage jongeren met een delict voor de rechter komt bijna overeen met het landelijke gemiddelde. De gemiddelde WOZ-waarde ligt in het Westland hoger dan het gemiddelde van Nederland. Van de woningen in Ter Heijde is 57,1% huur en 42,9% koop. In het algemeen zijn er in het Westland onvoldoende kansen op de woningmarkt voor jongeren om een wooncarrière binnen de eigen kern of het Westland te beginnen. Hierdoor vertrekken jongeren (tijdelijk) uit het Westland. Voor ouderen zijn binnen de kernen te weinig mogelijkheden om door te stromen naar een seniorenwoning. De bewoners van Ter Heijde zijn het meest honkvast; 76% woont minimaal vijf jaar op hetzelfde adres (Westlands gemiddelde is 67%). In Westland hebben eenpersoonshuishoudens en eenouderhuishoudens gemiddeld het laagste inkomen. Sinds 2009 is het inkomen van deze groepen licht gedaald. Paren en
Pagina - 5 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
meerpersoonshuishoudens hebben gemiddeld het hoogste inkomen. Dat inkomen is ten opzichte van 2009 iets toegenomen. Gemiddeld heeft 31% van de Westlandse huishoudens in 2011 een laag inkomen, dit is onder het landelijk gemiddelde van 40% Gemiddeld heeft 27% van de Westlandse huishoudens in 2011 een hoog inkomen, dit is boven het landelijk gemiddelde van 20%. 23% van de inwoners van Ter Heijde ervaart moeite met rondkomen, dit is ruim boven het Westlands gemiddelde van 14%. Het percentage inwoners dat een financiële drempel ervaart bij een bezoek aan een arts, bij hulp of ondersteuning of lid worden van een club of vereniging ligt ook allemaal ruim boven het Westlands gemiddelde. Het aandeel werkzame personen in Ter Heijde is 78%. Werkloosheidsgegevens specifiek voor Ter Heijde zijn niet bekend. Het aandeel personen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering of WaJong ligt in het Westland aanzienlijk lager dan in Zuid Holland en Nederland. Ook de jeugdwerkloosheid in Westland ligt laag. De meeste werkgelegenheid zit in Ter Heijde in de sector Bouwnijverheid. Er zijn geen cijfers bekend wat betreft MOE-landers in Ter Heijde. Ter Heijde heeft een aantal culturele en maatschappelijke accommodaties. 39% van de inwoners van Ter Heijde is betrokken bij een club of vereniging, ofwel door lidmaatschap of door vrijwilligerswerk. 19,1% is lid van een sportvereniging. Het ledenaantal van sportverenigingen loopt terug vanaf de leeftijdsgroep 15+. 36% van de inwoners van Ter Heijde is tevreden over het sportaanbod, tegenover 86% van het totale aantal Westlanders. De tevredenheid over het culturele aanbod in Ter Heijde ligt met 56% onder het Westlands gemiddelde. 51% van de inwoners van Ter Heijde geeft aan dat er voor hun een rol is weggelegd voor de kerk. Er zijn geen cijfers van het totale aantal hokken. Bij de groep 65-plussers in Westland is sinds 2004 de eenzaamheid toegenomen van 36% naar 42%. Eenzaamheid bij ouderen scoort hoog, maar relatief ook bij de doelgroep 19-65 jaar (34%). Van de inwoners van het Westland ervaart 19% de eigen gezondheid als ‘gaat wel’ tot ‘zeer slecht’. Overgewicht is een hardnekkig probleem in Westland. Het percentage 19 – 64 jarigen met overgewicht is van 43% in 2011 naar 48% in 2012 gestegen. Bij 13% is sprake van ernstig overgewicht. Het alcoholgebruik in het Westland is onder zowel volwassenen als de jeugd hoger dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Het percentage respondenten met beperkingen neemt sterk toe met de leeftijd. Mobiliteitsproblemen komen het meeste voor. Pagina - 6 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
11% van de 65-plussers in Westland ondervindt beperkingen bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen. 46 % ondervindt beperkingen bij het huishouden. Van de zelfstandig wonende senioren in Westland is 1 op de 6 kwetsbaar. Het percentage kwetsbaren neemt toe met de leeftijd en vrouwen zijn kwetsbaarder dan mannen. In Westland heeft 20% van de 5 - tot en met 11- jarigen en 10% van de 12 – tot en met 18 – jarigen een indicatie voor psychosociale problematiek. Het percentage 19 – 64 jarigen met een risico op een angststoornis/depressie is sinds 2009 afgenomen van 41% naar 34%. Bij 65-plussers is dit percentage nauwelijks veranderd. Per 1 juli 2013 hebben 45 inwoners van Ter Heijde een indicatie voor AWBZ-zorg. Het aandeel dat aanspraak maakt op AWBZ blijft stabiel door de jaren heen. Het aantal geaccepteerde aanmeldingen bij Bureau Jeugdzorg ligt in Westland in 2012 nipt hoger in vergelijking met een matig stedelijk gebied. In de bewonersenquête van 2013 geven de inwoners van Ter Heijde hun kern een 7,4 als rapportcijfer, gelijk aan het Westlands gemiddelde. De waardering voor de sociale samenhang in Ter Heijde heeft een dalende lijn ingezet, die voor veiligheid en publieke ruimte een stijgende. De kentering hierin kwam in 2008, onduidelijk is waardoor. 74% geeft aan dat ze het eens zijn met de stelling dat er prettig met elkaar wordt omgegaan in de buurt, dit is onder het Westlands percentage van 81%. 66% voelt zicht thuis in de buurt. Op de stellingen ‘mensen in de buurt vertrouwen’, ‘gezellige buurt waar men elkaar helpt’, ‘elkaar goed kennen in de buurt’ en ‘betrokken en verantwoordelijk voor de buurt’, scoort Ter Heijde boven het Westlands gemiddelde. 46% van de inwoners van Ter Heijde geeft aan deel te nemen aan activiteiten in de buurt, dit is ruim boven het Westlands gemiddelde van 34%. In Westland komen procentueel minder (12,4%) geweldsmisdrijven voor ten opzichte van ZuidHolland (17,3%). Het aantal straatmisdrijven is echter weer hoger met 38,9% ten opzichte van 35,7%. Gemeente Westland scoort laag op het gebied van jeugdoverlast, aantal jeugdige verdachten, instroom naar jeugdreclassering en het aantal inschrijvingen bij Bureau Halt. Op al deze gebieden zit Westland onder het provinciaal gemiddelde. Ter Heijde heeft beperkt aanbod van voorzieningen op het gebied van zorg, welzijn en onderwijs. In Ter Heijde hebben de welzijnsadviseurs 58 cliëntcontacten met 12 cliënten gehad. In Ter Heijde wonen geen gebruikers van de voedselbank. In het Westland zijn 16.000 mantelzorgers, daarvan zijn er 732 geregistreerd waarvan er 106 in Monster en Ter Heijde wonen. In 2013 heeft Vrijwillige Inzet 7 bewoners bemiddeld naar vrijwilligerswerk. 1% van de inwoners van Ter Heijde heeft ooit gebruik gemaakt van Vrijwillige Inzet. 37% is bekend met het bestaan van Vrijwillige Inzet. In 2013 zijn 0 matches gemaakt op hulpinjebuurt.nl. Deze site is halverwege 2013 online gegaan.
Pagina - 7 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
De bereidheid om familie, vrienden of kennissen te helpen met 89% is hoger dan het Westlands gemiddelde. 86% van de inwoners van Ter Heijde geeft aan iemand te hebben voor hulp bij dagelijkse probleempjes. 86% geeft aan op iemand te kunnen terugvallen wanneer hulp nodig is.
Pagina - 8 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
2 ACHTERGRONDGEGEVENS KERN EN INWONERS 2.1 Ter Heijde in het kort De identiteit van de kern Ter Heijde is verbonden met het strand, de zee en het vissersverleden. Het is een rustig, knus dorp waar de inwoners zich thuis en veilig voelen. De sociale samenhang en sociale controle is groot. Voor de behartiging van de belangen hebben de inwoners zich verenigd in Huurders Initiatief Ter Heijde (HINT) en de werkgroep sociale vernieuwing. De dorpsvereniging is zeer actief en telt meer leden dan Ter Heijde inwoners heeft. De dorpsvereniging organiseert onder andere het dorpsfeest en de Heijdse omloop. Ook de ouderen zijn nauw betrokken bij het dorpsleven. Ter Heijde kent door haar geringe aantal bewoners weinig voorzieningen. Echter, direct grenzend aan Ter Heijde ligt de kern Monster met een uitgebreid aanbod aan voorzieningen. Direct over de slaperdijk liggen de Willemsschool en sporthal De Wielepet. De sloop- en nieuwbouwplannen van woningcorporatie Arcade zorgen voor onrust bij de bewoners. Omdat 69% van de woningvoorraad in handen is van deze corporatie krijgt meer dan de helft van de inwoners direct met deze plannen te maken. Men is bang dat de nieuwe woningen te duur worden, waardoor de oorspronkelijke bewoners niet zullen terugkeren en de sociale samenhang zal afnemen. Maar er zijn ook kansen. Meer diversiteit in het woningaanbod maakt de woonmogelijkheden voor jongeren en ouderen groter. Bij de herstructurering kunnen de speelvoorzieningen beter verspreid over het dorp aangelegd worden. De bewoners vinden de strandrecreatie belangrijk voor de levendigheid van de kern. Maar de strandrecreatie zorgt ook voor overlast, namelijk; het parkeren van auto’s, het stallen van fietsen, het bevoorraden van horecagelegenheden en de ’s nachts huiswaarts kerende feestgangers. Belangrijke ontmoetingsplaatsen zijn het Vrondel, het plein voor de kerk en het Irenegebouw.1 2.2 Wijken en buurten Het postcodegebied van Ter Heijde is 2684.
1
Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, december 2011
Pagina - 9 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
2.3 Aantal inwoners De gemeente Westland telt in 2013 102.698 inwoners, waarvan 530 inwoners in Ter Heijde (0,5%).2 2.4 Leeftijdsopbouw Tabel: Bevolking Ter Heijde in vergelijking met Westland en Nederland. 20133 0 t/m 19 20 t/m 64 65 jaar en ouder
Ter Heijde 70 330 110
% 13,7 64.7 21.6
Westland 24.784 60.740 17.174
% 24,1 59,1 16,7
Nederland 3.870.773 10.084.457 2.824.345
% 23.1 60,1 16.8
Tabel 1: Bevolking naar 10-jaars leeftijdsklassen 2012. 20124
Mannen aantal
Vrouwen aantal
Totaal aantal
Mannen in %
Vrouwen in %
Totaal in %
0 t/m 9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 90+ jaar Totaal
20 30 36 25 34 51 41 26 11 0 273
5 30 21 25 44 56 36 25 37 16 272
25 60 55 50 80 105 75 50 45 15 525
3,7 5,5 6,7 4,4 6,1 9,0 7,6 4,8 2,0 0,0 48,6
0,9 5,5 3,9 4,4 7,9 10 6,8 4,7 6,8 2,9 51,4
3,6 10,1 9,7 9,2 14,7 19,3 12,4 8,5 8,8 2,0 100
Tabel: Demografische druk Ter Heijde 2013 in percentages, in vergelijking met het Westland en Nederland. 20125 Groene druk (-19 t.o.v. 20-64 jaar) [percentage] Grijze druk (65+ t.o.v. 20-64 jaar) [percentage]
2 3 4 5
Bron: Westland in cijfers 2013 Bron: Westland in cijfers 2013 Bron: Westland in cijfers 2013 Bron: Westland in cijfers 2013
Pagina - 10 –
Ter Westland Nederland Heijde 21.2 40,8 38,4 33.3 28,3 28,0
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Grafiek: Ontwikkelingen percentage 0 - 17 jarigen in Westland:6
Grafiek: Ontwikkelingen percentage 75-plussers in Westland:7
Er is geen prognose op kernniveau beschikbaar.
6 7
Bron: Bron: Tympaan.nl 2013 Bron: Bron: Tympaan.nl 2013
Pagina - 11 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
2.5
Etniciteit
Etniciteit 20138
Ter Heijde
Westland
Nederland
Van Allochtone afkomst Allochtonen westers Allochtonen niet-westers
9,4% 7,5% 1,9%
12,6% 7.6% 5.0%
21.1% 9,4% 11,7%
2.6
Gezinssamenstelling
2013 9 Alleenstaande huishoudens Huishoudens samenwonend zonder kinderen Samenwonend met kinderen + eenoudergezinnen 2.7
Ter Heijde
%
Westland
%
Nederland %
75
31,3
12.694
29,9
2.802.182
37.0
85
35,4
13.127
30,9
2.187.823
29,1
80
31,3
16.628
39,2
2.547.727
33.9
Burgerlijke Stand
201310 ongehuwd gehuwd gescheiden verweduwd
Ter Heijde 37 46 7 9
Westland 45 45 5 5
8
Bron: Westland in cijfers 2013 Bron: Westland in cijfers 2013 10 Bron: CBS Statline 9
Pagina - 12 –
Nederland 47 41 7 5
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
2.8
Opleidingsniveau
Het gemiddelde opleidingsniveau in het Westland ligt lager dan het landelijke gemiddelde. Uit de gegevens valt af te lezen dat er gemiddeld minder mensen een VWO en/of HBO opleiding volgen.11 Er zijn geen gegevens over het opleidingsniveau per kern beschikbaar.
11
Bron: CBS Statline Pagina - 13 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Grafiek: Percentage voortijdig schoolverlaters uit het voortgezet onderwijs en het MBO op het totaal aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs en het MBO in 2012. 12
Van dit onderwerp zijn geen cijfers op kernniveau beschikbaar. 2.9
Jeugdindicatoren
201213 0 t/m 19
Ter Heijde 75
% 14
Westland 25.320
% 25,4
Nederland 3.894.754
% 23,3
Hierboven is te zien hoeveel jongeren van 0-19 jaar in respectievelijk Monster, Westland en Nederland wonen en welk percentage dat van de totale bevolking is. Dit is belangrijk om de volgende tabel over jeugdindicatoren in het juiste perspectief te plaatsen. Jeugdindicatoren geven aan hoeveel jongeren er lijden aan een bepaald jeugdprobleem. De cijfers zijn voor het Westland en worden direct vergeleken met heel Nederland. Van dit onderwerp zijn cijfers op kernniveau niet beschikbaar. Indicator 201214 Kindersterfte (1-14 jaar; per 100.000) Zuigelingsterfte (0 jaar, per 1.000) Jongeren met een delict voor de rechter (12-21) Werkloze jongeren (16-22 jaar) Kinderen in jeugdzorg Kinderen in achterstandswijken Kinderen in uitkeringsgezin Gemelde mishandelde kinderen Achterstandsleerlingen (4-12 jaar)
Westland 7,97
Zuid-Holland 16,33
Nederland 13,99
2,06 2,14%
2,99 2,83%
3,29 2,57%
0,62% 1,73% 0,25% 2,83% 0,67% 10,56%
1,31% 1,95% 20,31% 7,63% 1,59% 15,14%
1,21% 1,52% 17,57% 5,66% 0,91% 11,61%
12
Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Bron: Westland in cijfers 2012 14 Bron: Kinderen in Tel Databoek 2014 13
Pagina - 14 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Voortijdig schoolverlaters (12-22) Tienermoeders (15-19 jaar) Kinderen met handicap
2,06% 0,36% 1,24%
3,67% 0,80% 1,58%
3,23% 0,60% 1,96%
2.10 Samenvatting Op 1 januari 2013 telde Ter Heijde 530 inwoners. Ter Heijde heeft een gemiddeld aandeel alleenstaande huishoudens (31,3%). Het aandeel niet-westerse allochtonen ligt met 1,9% onder het Westlands gemiddelde van 5%. Het gemiddelde opleidingsniveau in het Westland ligt lager dan het landelijke gemiddelde. Minder mensen volgen een VWO en/of HBO opleiding. Jongeren worden aangetrokken door beschikbaar werk en stromen onder hun niveau uit. Slechts een klein deel (2,2%) valt uit. Het aandeel achterstandsleerlingen op de basisscholen in Monster is 0,5% hoger dan het Westlands gemiddelde, maar ligt ook 3,5% onder het provinciaal gemiddelde. Wat betreft jeugdindicatoren scoort het Westland op alle fronten lager dan het provinciaal gemiddelde. Het percentage jongeren met een delict voor de rechter komt bijna overeen met het landelijke gemiddelde.
Pagina - 15 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
3 WONEN 3.1 Verdeling huur- en koopwoningen Tabel: Aantal woningen naar eigendom in 2012, de kolom Nederland is gemiddeld per gemeente. 201215 Koop Huur Totaal
Ter Heijde 112 149 261
% 42,9 57,1 100
Westland 28337 12086 40423
% 70,1 29,9 100
Nederland 10694 7115 17810
% 60 40 100
3.2 Woningen De gemiddelde WOZ-waarde bedraagt in Nederland in 2013: €223.000 euro. De gemiddelde WOZ-waarde van woningen in het Westland bedraagt in 2013 €259.000. De gemiddelde koopsom van een woning lag in 2012 in het Westland op €236.049 en in Nederland op €226.650. Tabel: Gemiddelde woningwaarde in Ter Heijde (x1.000 euro). Kern/buurt16 Ter Heijde
2012 192
Ter Heijde is na WOII weer geheel opgebouwd. De woningen dateren allen uit de naoorlogse periode.17 Woningstichting Arcade18 Arcade Wonen is de enige woningcorporatie in Ter Heijde, zij bezit en beheert bijna 7.000 woningen verdeeld over De Lier, Den Haag, Monster, Naaldwijk, Poeldijk, ’s-Gravenzande, Heenweg en Ter Heijde. Het aantal huurwoningen van Arcade Wonen in Ter Heijde bedraagt 208. Woningtype19 Eengezinswoning
Aantal 208
3.3 Ontwikkelingen op de woningmarkt In het algemeen zijn er in het Westland onvoldoende kansen op de woningmarkt voor jongeren om een wooncarrière binnen de eigen kern of het Westland te beginnen. Hierdoor vertrekken jongeren (tijdelijk) uit het Westland. Voor ouderen zijn binnen de kernen te weinig mogelijkheden om door te stromen naar een seniorenwoning. De bestaande seniorenwoningen en accommodaties van zorginstellingen voldoen in veel gevallen niet aan de moderne eisen. 20
15
Bron: Westland in cijfers 2012 Bron: CBS Statline 17 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, december 2011 18 Bron: http://www.arcadewonen.nl/Over-Arcade/Woningbezit/ 19 Bron: http://www.arcadewonen.nl/Over-Arcade/Woningbezit/ 20 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen 2011 16
Pagina - 16 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Verzorgingshuis Duinhof, Ter Heijde Het nieuwe AWBZ-beleid van de regering leidt er toe dat verzorgingshuizen op termijn gaan verdwijnen. Ook Pieter van Foreest ontkomt daar niet aan. Met als consequentie dat verzorgingshuis Duinhof noodgedwongen de deuren over een periode van 3 tot 4 jaar gaat sluiten.21 Nieuwbouw Het programma van de 1e fase is wegens marktomstandigheden aangepast en bestaat uit de bouw van 48 eengezinswoningen en 20 appartementen in de sociale huursector. plaatsgevonden Het project is met het slaan van de eerste paal officieel in november 2013 gestart.22 3.4 Verhuisbewegingen In de In de periode 2008-2011 vertrok jaarlijks gemiddeld 2,6% van de inwoners uit Ter Heijde naar een plek buiten het Westland (Westlands gemiddelde is 2,8%). Omgekeerd betrof het aandeel nieuwkomers van buiten het Westland jaarlijks 2,5% van het inwonertal van Ter Heijde. De bewoners van Ter Heijde zijn het meest honkvast; 76% woont minimaal vijf jaar op hetzelfde adres (Westlands gemiddelde is 67%).23 3.5 Samenvatting De gemiddelde WOZ-waarde ligt in het Westland hoger dan het gemiddelde van Nederland. Van de woningen in Ter Heijde is 57,1% huur en 42,9% koop. In het algemeen zijn er in het Westland onvoldoende kansen op de woningmarkt voor jongeren om een wooncarrière binnen de eigen kern of het Westland te beginnen. Hierdoor vertrekken jongeren (tijdelijk) uit het Westland. Voor ouderen zijn binnen de kernen te weinig mogelijkheden om door te stromen naar een seniorenwoning. De bewoners van Ter Heijde zijn het meest honkvast; 76% woont minimaal vijf jaar op hetzelfde adres (Westlands gemiddelde is 67%).
21
Bron: www.pietervanforeest.nl 2013 Bron: Jaarverslag Arcade 2013 23 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen 2011 22
Pagina - 17 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
4 WERK EN INKOMEN 4.1 Inkomensgroepen Het gemiddelde gestandaardiseerd inkomen in het Westland is € 24.60024. Het inkomen varieert, afhankelijk van de samenstelling van het huishouden. Eenpersoonshuishoudens en eenouderhuishoudens hebben gemiddeld het laagste inkomen. Sinds 2009 is het inkomen van deze groepen licht gedaald. Paren en meerpersoonshuishoudens hebben gemiddeld het hoogste inkomen. Dat inkomen is ten opzichte van 2009 iets toegenomen.
1
Het gestandaardiseerde inkomen is het besteedbare inkomen van particuliere huishoudens (exclusief studenten), waarbij er is gecorrigeerd voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden. Dat is gedaan om inkomens van huishoudens van verschillende grootte en samenstelling vergelijkbaar te maken. Het besteedbare inkomen is het bruto-inkomen minus betaalde inkomensoverdrachten, premies inkomensverzekeringen, premies ziektekostenverzekeringen en belastingen op inkomen en vermogen. 2 Alle CBS-gegevens in deze factsheet zijn van peildatum 31 december van het betreffende jaar. bron: CBS Statline; bewerkt door Tympaan Instituut (Nienhuis en Doelman-van Geest, 2014)
Deze cijfers zijn niet op kernniveau beschikbaar. Gemiddeld heeft 31% van de Westlandse huishoudens in 2011 een laag inkomen. Landelijk is dit 40%. Gemiddeld heeft 27% van de Westlandse huishoudens in 2011 een hoog inkomen. Landelijk is dit 20%25.
24 25
Bron: CBS Statline Bron: CBS Statline Pagina - 18 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Tabel: Overzicht soorten uitkeringen in 2012 Uitkeringen26 Aantal WWB-uitkeringen Aantal WWB-uitkeringen per 1.000 huishoudens Aantal AO-uitkeringen Aantal AO-uitkeringen per 1.000 inwoners van 15-64 jaar Aantal WW-uitkeringen Aantal WW-uitkeringen per 1.000 inwoners van 15-64 jaar
Ter Heijde 10 54
Westland 780 20
Nederland 317.320 47
30 81
3400 50
796.060 72
10 28
1070 15
294.650 27
Grafiek: Aantal bijstandsuitkeringen per 100 jeugdigen van 15 – 24 jaar in 2013:27
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar.
26 27
Bron: CBS Statline Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer Pagina - 19 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Grafiek: Aantal WaJong uitkeringen per 100 jeugdigen van 18 – 24 jaar in 2013:28
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. In de sociale monitor is onderzocht hoe mensen kijken naar hun eigen financiële situatie. Tabel: Het ervaren van moeite met rondkomen 201329 Ja Nee nog niet, maar de grens is wel bereikt Nee
Ter Heijde 23% 51% 26%
Westland 14% 42% 43%
Tabel: Het ervaren van een financiële drempel (% zeker drempel) 201330 Naar een arts Ondersteuning hulp aanvragen Lid worden/ blijven sportvereniging 4.2
Ter Heijde 15% 19% 26%
Westland 4% 8% 13%
Arbeid
Aandeel werkzame personen31 Aandeel personen werkzaam in land- en tuinbouw* Werkloosheid (als % van bevolking 15-65)33
28
Ter Heijde 76% 20%
Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer Bron: Sociale Monitor Westland 2013 30 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 31 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, december 2011 32 Bron: CBSinuwbuurt, 2008 33 Bron: Westlandincijfers, 2009 29
Pagina - 20 –
Westland Nederland 79% 74%32 18% 2,9% 5,4%
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Het aandeel werkzame personen in Ter Heijde is met 74% het laagste in het Westland (79%). Ook het aandeel zelfstandigen is met 5% het laagste (Westland 11%). Het aandeel personen dat in de land- en tuinbouw werkt is met 20% iets hoger dan in het Westland (18%). Opvallend is het relatief hoge aandeel (18%) dat werkzaam is in de gezondheidszorg (Westland 12%). Het aandeel personen dat buiten de gemeente Westland werkt is 29% (Westland 34%) Werkloosheid (als % van bevolking 15-64) is in juni 2012 2,9 % in de gemeente Westland t.o.v. Nederland 5,4%. Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar.34 Grafiek: Percentage jeugdigen (15-26) niet-werkende werkzoekenden in 2013:35
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. Grafiek: Percentage jeugdigen met kans op armoede in 2010:36
34
Bron: Westland in cijfers 2013 Bron: http://www.ris-zh.nl/report/report.php 36 Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php 35
Pagina - 21 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
4.3 Bedrijven Ter Heijde heeft 32 bedrijven waarvan onder andere 7 in de bouwnijverheid, 4 in de horeca en 4 in de groot- en detailhandel. Deze bedrijven zijn samen goed voor 124 banen, waarvan 38 in de horeca en 18 in de bouwnijverheid. 201237 Sectoren Totaal [aantal] A Agrarische sector B Delfstoffenwinning C Industrie D Energiesector E Watermanagement F Bouwnijverheid G Groot- en detailhandel H Vervoer en opslag I Horeca J Informatie en communicatie K Financiële instellingen L Onroerend goed sector M Advies en onderzoek sector N Overige zak. Dienstverlening O Openbaar bestuur P Onderwijs Q Zorgsector R Vrije tijd sector S Overige dienstverlening
Vestigingen Vestigingen Aantal Percentages 32 4 x(x) x(x) x(x) x(x) 7 4 x(x) 4 x(x) x(x) x(x) 3 3 x(x) x(x) x(x) x(x) x(x)
12,5 x(x) x(x) x(x) x(x) 21,9 12,5 x(x) 12,5 x(x) x(x) x(x) 9,4 9,4 x(x) x(x) x(x) x(x) x(x)
Banen Aantal
Banen Percentages 124 6 x(x) x(x) x(x) x(x) 18 4 x(x) 39 x(x) x(x) x(x) 3 3 x(x) x(x) x(x) x(x) x(x)
4,8 x(x) x(x) x(x) x(x) 14,5 3,2 x(x) 31,5 x(x) x(x) x(x) 2,4 2,4 x(x) x(x) x(x) x(x) x(x)
4.4 MOE-Landers Er zijn geen cijfers bekend wat betreft MOE-landers in Ter Heijde. In het straatbeeld zijn geen aanwijzingen te vinden voor de aanwezigheid van deze groep. 4.5 Samenvatting In Westland hebben eenpersoonshuishoudens en eenouderhuishoudens gemiddeld het laagste inkomen. Sinds 2009 is het inkomen van deze groepen licht gedaald. Paren en meerpersoonshuishoudens hebben gemiddeld het hoogste inkomen. Dat inkomen is ten opzichte van 2009 iets toegenomen. Gemiddeld heeft 31% van de Westlandse huishoudens in 2011 een laag inkomen, dit is onder het landelijk gemiddelde van 40%. Gemiddeld heeft 27% van de Westlandse huishoudens in 2011 een hoog inkomen, dit is boven het landelijk gemiddelde van 20%. 23% van de inwoners van Ter Heijde ervaart moeite met rondkomen, dit is ruim boven het Westlands gemiddelde van 14%. Het percentage inwoners dat een financiële drempel ervaart bij een bezoek aan een arts, bij hulp of ondersteuning of lid worden van een club of vereniging ligt ook allemaal ruim boven het Westlands gemiddelde. 37
Bron: Westland in cijfers 2012 Pagina - 22 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Het aandeel werkzame personen in Ter Heijde is 78%. Werkloosheidsgegevens specifiek voor Ter Heijde zijn niet bekend. Het aandeel personen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering of WaJong ligt in het Westland aanzienlijk lager dan in Zuid Holland en Nederland. Ook de jeugdwerkloosheid in Westland ligt laag. De meeste werkgelegenheid zit in Ter Heijde in de sector Bouwnijverheid. Er zijn geen cijfers bekend wat betreft MOE-landers in Ter Heijde.
Pagina - 23 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
5 VRIJE TIJD 5.1 Vrijetijdsbesteding De bewoners van Ter Heijde vinden de strandrecreatie belangrijk voor de levendigheid van de kern. Een groot deel van de verenigingen danken hun bestaansrecht aan het strand; te beginnen met de reddingsbrigade, de catamaranclub, de surf- en kanovereniging, de zeeboot- en strandvissers. Op het strand worden ook commerciële activiteiten georganiseerd, met name door de strandtenten en Dreams Events. Ter Heijde heeft een actief verenigingsleven en een rijk vrijwilligersbestand. De sociale cohesie is groot. De twee grootste evenementen die jaarlijks georganiseerd worden in Ter Heijde zijn het dorpsfeest en de Heijdse omloop. Voor de behartiging van belangen hebben de inwoners zich verenigd in Huurders Initiatief Nieuw Ter Heijde en de werkgroep sociale vernieuwing. Ter Heijde heeft weinig voorzieningen. Echter, direct grenzend aan Ter Heijde ligt de kern Monster met een uitgebreid aanbod voorzieningen. Belangrijke ontmoetingsplaatsen zijn het Vrondel, het plein voor de kerk en het Irenegebouw.38 Tabel: Betrokkenheid vereniging of club Betrokken bij een vereniging of club39 Ja, door lid te zijn van een vereniging of club Ja, door bestuurslid te zijn van een vereniging of club Ja, door vrijwilligerswerk te doen voor een vereniging of club Ja, een vereniging of club financieel te steunen Ja, op een andere manier Nee, niet betrokken een vereniging of club
Ter Heijde 39% 9% 13% 6% 8% 40%
Westland 43% 7% 24% 10% 6% 39%
5.2 Culturele centra en maatschappelijke accommodaties Er zijn diverse culturele centra en maatschappelijke accommodaties in Ter Heijde zoals: Ontmoetingscentrum Irene Dorpshuis Het Vrondel Nederlands Hervormde Kerk De Viskeet 5.3 Muziek- en toneelgezelschappen Er zijn diverse muziek- en toneelgezelschappen in Ter Heijde zoals: Kerkkoor Muziekvereniging Concordia Heijdse Vismaatjeskoor
38 39
Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, 3 januari 2011 Bron: Sociale Monitor 2013 Pagina - 24 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Tabel: Tevredenheid culturele aanbod: 201340 Tevreden Niet tevreden/ niet ontevreden Ontevreden 5.4
Ter Heijde 56% 32% 11%
Westland 66% 28% 6%
Sportcomplexen en sportverenigingen Majorette- en twirlvereniging The Maranto’s De Catamaranclub De surf- en kanovereniging Monsterse damvereniging Ter Heijdse Runners Toneelvereniging Skateteam Dreams Vereniging van zeebootsportvissers
Tabel: Aandeel van het totaal aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging in 2011. Lidmaatschapspercentage41 Lidmaatschappen Totaal 19,1% 101
Inwoners Totaal 530
Grafiek: Aandeel van het totaal aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging in 2011 verdeeld naar leeftijd. 42
Bovenstaande grafiek laat zien dat het aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging hard daalt na het vijftiende levensjaar.
40
Bron: Sociale Monitor 2013 Bron: Gemeente Westland, Kiss gegevens, 2011 42 Bron: Gemeente Westland, Kiss gegevens, 2011 41
Pagina - 25 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Tabel: Tevredenheid sportaanbod 201343 Tevreden Niet tevreden/ niet ontevreden Ontevreden
Ter Heijde 36% 64% 0%
Westland 86% 12% 2%
5.5 Religie Ter Heijde heeft een Nederlands hervormde kerk. Tabel: mate waarin rol is weggelegd voor kerk/ moskee. 201344 Ter Heijde Westland
Mate waarin rol is weggelegd voor kerk/ moskee 51% 32%
5.6 Samenvatting Ter Heijde heeft een aantal culturele en maatschappelijke accommodaties. 39% van de inwoners van Ter Heijde is betrokken bij een club of vereniging, ofwel door lidmaatschap of door vrijwilligerswerk. 19,1% is lid van een sportvereniging. Het ledenaantal van sportverenigingen loopt terug vanaf de leeftijdsgroep 15+. 36% van de inwoners van Ter Heijde is tevreden over het sportaanbod, tegenover 86% van het totale aantal Westlanders. De tevredenheid over het culturele aanbod in Ter Heijde ligt met 56% onder het Westlands gemiddelde. 51% van de inwoners van Ter Heijde geeft aan dat er voor hun een rol is weggelegd voor de kerk.
43 44
Bron: Sociale Monitor 2013 Bron: Sociale Monitor 2013 Pagina - 26 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
6 GEZONDHEID EN ZORG 6.1 Eenzaamheid Eenzaamheid tast het welzijn ofwel het psychisch of sociaal welbevinden van mensen aan is daarmee op zichtzelf een gezondheidsprobleem. Eenzaamheid kan in allerlei opzichten ook ziekmakend zijn, zowel geestelijk als lichamelijk. De volgende cijfers zijn bekend en hebben betrekking op het Westland in 2012: Eenzaamheid 19 t/m 65 jaar 65+
Percentage 34% 42%
6% van de respondenten in 2012 is ernstig tot zeer ernstig eenzaam en 28% is matig eenzaam. Dit is minder dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Bij de groep 65-plussers is eenzaamheid sinds 2004 toegenomen van 36% naar 42%. Eenzaamheid bij ouderen scoort hoog, maar relatief ook bij de doelgroep 19-65 jaar. Van de doelgroep 0-18 zijn geen gegevens voorhanden.45 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar 6.2 Lichamelijke gezondheid De volgende cijfers zijn bekend en hebben betrekking op het Westland in 2012: Lichamelijke gezondheid Jongeren 12 -18 jaar Volwassenen Ouderen
Goed tot uitstekend 98% 90% 73%
De ervaren gezondheid van inwoners van Westland is vergelijkbaar met de andere gemeenten in de regio. Uit het onderzoek Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) blijkt dat 81% van de respondenten (19+) de eigen gezondheid als goed tot zeer goed ervaart. 19% ervaart de eigen gezondheid als ‘gaat wel’ tot ‘zeer slecht’. 46 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar 6.3 Overgewicht Overgewicht is een hardnekkig probleem in het Westland. De volgende cijfers zijn bekend en hebben betrekking op het Westland: Overgewicht 03-06 jaar 10-11 jaar 13-14 jaar 19-64 jaar (% BMI* ≥25 kg/m2) 65+ jaar (% BMI* ≥25 kg/m2)
10% 14% 14% 43% 60%
* BMI zie begrippenlijst 45
46
Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) Bron: Gezondheid op Peil in Westland, kernboodschappen voor lokaal beleid (maart 2011) Pagina - 27 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar 6.4 Alcoholgebruik Het alcoholgebruik is Westland is hoog. Ten opzichte van de regio Zuid-Holland West, wordt in het Westland door 19-64-jarigen vaker zwaar alcohol gedronken. Maar ook onder jongeren is het alcoholgebruik hoger dan het gemiddelde van de regio. 47 Alcoholgebruik 2011 (jong en oud) Overmatig alcoholgebruik volwassenen * Overmatig alcoholgebruik ouderen * Alcoholgebruik 12-15 jarigen Alcoholgebruik 16-18 jarigen Binge-drinken 16-18 jarigen **
WL 16% 16% 21% 84% 62%
Regio 13%
ZHW 17%
18% 75% 51%
*overmatig alcoholgebruik mannen: meer dan 21 glazen alcoholische drank per week *overmatig alcoholgebruik vrouwen: meer dan 14 glazen alcoholische drank per week **Binge drinken: het drinken van 5 glazen alcohol of meer bij een gelegenheid in de afgelopen vier weken
Alcoholgebruik 2012 (19+) Overmatig alcoholgebruik (19+) * Zwaar alcoholgebruik (19+) **
WL 7% 11%
ZHW 7% 9%
NL 8% 10%
*overmatig alcoholgebruik mannen: meer dan 21 glazen alcoholische drank per week *overmatig alcoholgebruik vrouwen: meer dan 14 glazen alcoholische drank per week ** Zwaar alcoholgebruik: Mannen 6 of meer glazen per dag; vrouwen 4 of meer glazen per dag
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.5 Drugsgebruik Van de 19-64-jarigen in Westland heeft 3% in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek cannabis gebruikt (landelijk is dit 7%). 1% heeft in die periode harddrugs (amfetamine, XTC, LSD, cocaïne, heroïne of GHB) gebruikt.48 Dit komt overeen met het landelijk gebruik van harddrugs.49 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.6 Beperkingen Een op de acht respondenten heeft een functionele beperking. Mobiliteitsproblemen komen het meest voor. Het percentage respondenten met beperkingen neemt sterk toe met de leeftijd, deze trend is het sterkst voor de beperkingen in mobiliteit. 50 Functionele beperkingen (19+) 2012 Mobiliteit Zien Horen
WL 8% 6% 4%
ZHW 9% 5% 4%
NL 10% 6% 6%
Onder de groep 65-plussers is gevraagd naar de beperkingen in dagelijkse levensverrichtingen en het huishouden. 11% ondervindt beperkingen bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen 47 48 49 50
Bron: Gezondheid op Peil in Westland, kernboodschappen voor lokaal beleid (maart 2011) Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012)
Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid, cijfers van 2009 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) Pagina - 28 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
(traplopen, aankleden, zich wassen etc.), dit is minder dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West en minder dan in 2008 (16%). 46% ondervindt beperkingen bij het huishouden, dit percentage is vergelijkbaar met het gemiddelde in de regio. Beperkingen dagelijks levensverrichtingen (65+) 2012 Algemene dagelijkse levensverrichtingen Huishouden
WL
ZHW
11% 46%
14% 45%
6.7 Kwetsbare senioren Een op de zes zelfstandig wonende senioren is kwetsbaar. Het percentage kwetsbaren neemt toe met de leeftijd en vrouwen zijn kwetsbaarder dan mannen. Er zijn drie domeinen van kwetsbaarheid te onderscheiden: lichamelijke kwetsbaarheid (o.a. bewegen en beperkingen, komt voor bij 12%), psychische kwetsbaarheid (geheugenproblemen, somberheid, omgaan met problemen, komt voor bij 8%) en sociale kwetsbaarheid (alleenwonend, eenzaamheid en steun, komt voor bij 6%). Bij alle drie de domeinen neemt de kwetsbaarheid toe met de leeftijd, bij lichamelijke kwetsbaarheid het sterkst.51 6.8 Psychosociale problemen Psychische problematiek belemmert het functioneren in het dagelijks leven en kan ernstige zelfdestructieve vormen aannemen. Bij een deel van de Westlandse jeugd komen psychosociale problemen voor. In Westland heeft 20% van de 5- tot en met 11-jarigen en 10% van de 12- tot en met 18-jarigen een indicatie voor psychosociale problematiek. Van de 12- tot en met 18-jarigen heeft 11% in 2011 gedacht aan suïcide. Aan deze gedachten gaan vaak: faalangst, gebrek aan sociale contacten/sociale vaardigheden, depressie, angststoornissen en echtscheiding vooraf.52 Daarnaast blijkt dat sinds 2009 bij de groep 19-64-jarigen het percentage met een risico op een angststoornis/depressie is afgenomen van 41% naar 34%. Bij 65-plussers is dit percentage nauwelijks veranderd.53 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.9 Aanspraak AWBZ In onderstaande tabel is te zien dat het totale aantal mensen dat aanspraak maakt op AWBZ zorg stabiel is gebleven.54 Datum 1 juli 2012 1 januari 2013 1 juli 2013
Ter Heijde 45 45 45
Westland 3.725 3.670 3.645
Nederland 791.865 787.465 799.540
In onderstaande staat een overzicht van de cliënten met uitstaand recht op AWBZ-zorg op 1 juli 2012, 1 januari 2013 en 1 juli 2013, verdeeld over zeven leeftijdscategorieën. In de tabel is te zien
51
Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) Bron: Gezondheid op Peil in Westland, kernboodschappen voor lokaal beleid (maart 2011) 53 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 52
54
Bron: CIZ basisrapportage 2013 Pagina - 29 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
dat op 1 juli 2013 de grootste groep AWBZ-cliënten in de kern Ter Heijde in de leeftijdscategorie 85 jaar en ouder viel.55 Leeftijd 0-11 jaar 12-17 jaar 18-49 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75-84 jaar 85 jaar en ouder Leeftijd onbekend Totaal 454545
1 juli 2012 X X X X X 10 25 x 45
1 januari 2013 x x X X X 10 30 x 45
1 juli 2013 X X X X X 10 30 x 45
Onderstaande tabel geeft de verdeling weer van AWBZ-cliënten ingedeeld naar dominante grondslag. Uit de tabel blijkt dat in de kern Ter Heijde de groep cliënten met de dominante grondslag SOM op 1 juli 2013 het grootste was.56 Dominante grondslag SOM PG PSY LG VG ZG Grondslag onbekend Totaal 454545
1 juli 2012
1 januari 2013 25 10 5 X X X X 45
25 10 5 X X
X X 45
1 juli 2013 25 10 5 X X X X 45
De inhoud van de rapportage is privacygevoelig. Om de privacy van cliënten te waarborgen, zijn de volgende maatregelen genomen: 1) In een tabel worden per cel aantallen vanaf de waarde vijf getoond. Bij de waardes nul tot en met vier staan kruisjes in de cellen. Als in een tabel over zorgomvang het aantal geldige cliënten is ‘weggekruist’, wordt het gemiddelde aantal uren of dagdelen zorg voor die categorie ook niet getoond; 2) Alle aantallen in deze rapportage worden afgerond op vijftallen. Deze twee maatregelen kunnen ertoe leiden dat de optelling van het aantal cliënten in een tabel, niet overeenkomt met de randtotalen van deze tabel. 6.10 Ondersteuning voor zorgjeugd Het aantal aanmeldingen bij Bureau Jeugdzorg in Westland is gemiddeld en het aantal dat instroomt in jeugdbescherming ligt onder het provinciaal gemiddelde. Grafiek: Percentage geaccepteerde aanmeldingen bij Bureau Jeugdzorg op het totaal aantal jeugdigen van 0-17 jaar in 2012:57
55
Bron: CIZ basisrapportage 2013 Bron: CIZ basisrapportage 2013 57 Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php 56
Pagina - 30 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. Grafiek: Aantal jeugdigen (0-17) dat instroomt in jeugdbescherming per 1000 jeugdigen in 2012:58
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.11 Samenvatting Bij de groep 65-plussers in Westland is sinds 2004 de eenzaamheid toegenomen van 36% naar 42%. Eenzaamheid bij ouderen scoort hoog, maar relatief ook bij de doelgroep 19-65 jaar (34%). Van de inwoners van het Westland ervaart 19% de eigen gezondheid als ‘gaat wel’ tot ‘zeer slecht’. Overgewicht is een hardnekkig probleem in Westland. Het percentage 19 – 64 jarigen met overgewicht is van 43% in 2011 naar 48% in 2012 gestegen. Bij 13% is sprake van ernstig overgewicht. Het alcoholgebruik in het Westland is onder zowel volwassenen als de jeugd hoger dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Het percentage respondenten met beperkingen neemt sterk toe met de leeftijd. Mobiliteitsproblemen komen het meeste voor.
58
Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Pagina - 31 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
11% van de 65-plussers in Westland ondervindt beperkingen bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen. 46 % ondervindt beperkingen bij het huishouden. Van de zelfstandig wonende senioren in Westland is 1 op de 6 kwetsbaar. Het percentage kwetsbaren neemt toe met de leeftijd en vrouwen zijn kwetsbaarder dan mannen. In Westland heeft 20% van de 5 - tot en met 11- jarigen en 10% van de 12 – tot en met 18 – jarigen een indicatie voor psychosociale problematiek. Het percentage 19 – 64 jarigen met een risico op een angststoornis/depressie is sinds 2009 afgenomen van 41% naar 34%. Bij 65-plussers is dit percentage nauwelijks veranderd. Per 1 juli 2013 hebben 45 inwoners van Ter Heijde een indicatie voor AWBZ-zorg. Het aandeel dat aanspraak maakt op AWBZ blijft stabiel door de jaren heen. Het aantal geaccepteerde aanmeldingen bij Bureau Jeugdzorg ligt in Westland in 2012 nipt hoger in vergelijking met een matig stedelijk gebied.
Pagina - 32 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
7 LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID 7.1 Betrokkenheid van bewoners De sociale samenhang en sociale controle in Ter Heijde is groot. Voor de behartiging van belangen hebben de inwoners zich verenigd in Huurders Initiatief Nieuw Ter Heijde en de werkgroep sociale vernieuwing. De dorpsvereniging is zeer actief met meer leden dan Ter Heijde inwoners heeft. Tabel: Stellingen over sociale cohesie (% (zeer) eens) 201359 Prettig met elkaar omgaan in de buurt Thuis voelen in de buurt Mensen in de buurt vertrouwen Gezellige buurt waar men elkaar helpt Elkaar goed kennen in de buurt Betrokken en verantwoordelijk voor de buurt
Ter Heijde 74% 66% 72% 67% 75% 75%
Westland 81% 75% 74% 66% 58% 56%
Tabel: Onderstaande tabel geeft inzicht in het oordeel van de bewoners van de eigen woonomgeving in 2013 201360 Actief leefbaarheid/ veiligheid verbeteren Betrokkenheid bij de buurt
Ter Heijde 49% 84%
Westland 45% 82%
Deelname activiteiten in de buurt Actief om sfeer/ onderling contact te vergroten Voldoende ontmoetingsplaatsen in de buurt Gemiddelde rapportcijfer over de woonomgeving
46% 9% 79% 7,4
34% 19% 40% 7,4
7.2 Wijkschouwen en wijkregisseurs De gemeente Westland organiseert een aantal keer per jaar wijkschouwen in de kernen van het Westland. Ter Heijde kent twee wijkregisseurs vanuit de Gemeente Westland. Zij onderhouden contacten tussen inwoners en de gemeente. Zij zorgen ervoor dat diverse zaken op de juiste plaats binnen de gemeente terechtkomen en houden de inwoners op de hoogte van de ontwikkelingen in een wijk en schakelen met team handhaving. Daarnaast organiseert de gemeente veelvuldig thema- en informatieavonden over actuele onderwerpen van uiteenlopende aard.
59 60
Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Pagina - 33 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
7.3 Leefbaarheid Ter Heijde Tabel: De leefbaarometer uit 2012 Ter Heijde
2006 2008 2010 2012
61
Samenstelling bevolking*
Sociale samenhang*
Publieke ruimte*
Veiligheid *
Niveau voorzieningen*
4 5 4 2
-4 13 10 2
15 0 19 22
-14 -18 -18 -13
-18 -25 -25 -25 * Het landelijk gemiddelde is 0.
In de leefbaarometer is leefbaarheid gedefinieerd als ‘de mate waarin de leefomgeving aansluit bij de voorwaarden en behoeften die er door de mens aan worden gesteld’. Het valt op dat de waardering voor de publieke ruimte vanaf 2010 stijgt, en dat die voor de veiligheid en het niveau voorzieningen negatief blijven. 7.4 Politiegegevens Hieronder volgt een weergave van de politiegegevens van Ter Heijde uit 2013. Op de diverse plattegronden worden cijfers van de delicten in Ter Heijde weergegeven en gesorteerd naar wijken en/of buurten. Hierbij valt het op er weinig tot geen criminaliteit is in Ter Heijde. Als we kijken naar het gevoel van veiligheid zoals gemeten in de leefbaarometer en dat leggen naast de actuele politiegegevens dan strookt het gevoel van veiligheid niet met de gemeten werkelijkheid.62 Bedreiging
Diefstal uit woning
Diefstal van bromfiets 61 62
Diefstal van fiets
Bron: www.westlandincijfers.nl 2012 Bron: www.hoeveiligismijnwijk.nl Pagina - 34 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Mishandeling
Vernieling
Overlast drugs
Overlast geluid
Pagina - 35 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
Overlast jeugd
Overlast personen
7.5 Hotspots Ter Heijde kent geen structurele hotspots en er zijn momenteel (2014) geen hinderlijke groepen actief. 63 7.6 Samenvatting In de bewonersenquête van 2013 geven de inwoners van Ter Heijde hun kern een 7,4 als rapportcijfer, gelijk aan het Westlands gemiddelde. De waardering voor de sociale samenhang in Ter Heijde heeft een dalende lijn ingezet, die voor veiligheid en publieke ruimte een stijgende. De kentering hierin kwam in 2008, onduidelijk is waardoor. 74% geeft aan dat ze het eens zijn met de stelling dat er prettig met elkaar wordt omgegaan in de buurt, dit is onder het Westlands percentage van 81%. 66% voelt zich thuis in de buurt. Op de stellingen ‘mensen in de buurt vertrouwen’, ‘gezellige buurt waar men elkaar helpt’, ‘elkaar goed kennen in de buurt’ en ‘betrokken en verantwoordelijk voor de buurt’, scoort Ter Heijde boven het Westlands gemiddelde. 46%van de inwoners van Ter Heijde geeft aan deel te nemen aan activiteiten in de buurt, dit is ruim boven het Westlands gemiddelde van 34%. In Westland komen procentueel minder (12,4%) geweldsmisdrijven voor ten opzichte van ZuidHolland (17,3%). Het aantal straatmisdrijven is echter weer hoger met 38,9% ten opzichte van 35,7%. Gemeente Westland scoort laag op het gebied van jeugdoverlast, aantal jeugdige verdachten, instroom naar jeugdreclassering en het aantal inschrijvingen bij Bureau Halt. Op al deze gebieden zit Westland onder het provinciaal gemiddelde.
63
Bron:Jongerenwerk Vitis Welzijn Pagina - 36 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
8 VOORZIENINGEN WONEN, ZORG, WELZIJN EN ONDERWIJS 8.1 Voorzieningen en bereikbaarheid Ter Heijde heeft door haar geringe inwonertal weinig voorzieningen. Echter, direct grenzend aan Ter Heijde ligt de kern Monster met een uitgebreid aanbod aan voorzieningen. Gebrek aan openbaar vervoer wordt door 54% van de bewoners genoemd als aandachtspunt.64 Tabel: Tevredenheid over aanwezigheid voorzieningen in de buurt (% (zeer) eens). 201365 Winkels dagelijkse boodschappen Sportaanbod Pinautomaten Speelplaatsen kinderen Medische- en zorgvoorzieningen Kinderopvang Openbaar groen Openbaar vervoer Uitgaansaanbod
Ter Heijde 35% 41% 28% 79% 27% 38% 26% 7% 16%
Westland 75% 73% 67% 61% 61% 55% 53% 41% 35%
8.2 Voorzieningen Zorg, welzijn en onderwijs Ter Heijde kent de volgende voorzieningen op het gebied van Zorg, Welzijn en Onderwijs: Kinderopvang: Er is geen kinderdagverblijf en geen BSO.66
Onderwijs: Er zijn geen scholen in Ter Heijde67
Zorg: 1. Woonzorgcentrum Duinhof
Welzijn: 1. Centrum voor Jeugd en Gezin 2. Kwadraad, Algemeen Maatschappelijk werk en Schoolmaatschappelijk werk 3. Vitis Welzijn
64
Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen Bron: Sociale Monitor Westland 2013 66 Bron: Westlandincijfers 2012, kinderdagopvang.org 67 Bron: Voorzieningentoets Gemeente Westland 2010- 2025 65
Pagina - 37 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
8.3 Stiploket Ter Heijde Ter Heijde heeft geen eigen Stip Loket. Hierdoor worden cliëntcontacten niet geregistreerd naar soort vraag, maar naar soort contact. Balie contact zijn mensen die vanuit Ter Heijde naar een fysiek Stip Loket zijn afgereisd. Niet balie contact zijn vragen van mensen uit Ter Heijde die via telefoon, email of post zijn gesteld. Ter Heijde Balie contact Niet balie contact
2013 42 20
Tabel: De cliëntvragen van het hele Westland. Soort vraag68 Hulpmiddelen Inkomensondersteuning Mobiliteit Overige diensten/ instanties Welzijn Wonen Zorg Totaal
2013 411 2162 1238 769 1676 378 817 7451
8.4 Welzijnsadviseurs Vitis Welzijn In 2013 hebben de welzijnsadviseurs 2634 cliëntcontacten gehad met 881 cliënten in Westland. In Ter Heijde bedroeg dit 58 cliëntcontacten met 12 cliënten. 69 8.5 Voedselbank De voedselbank is gevestigd in Naaldwijk en trekt gebruikers uit heel het Westland. 2013 Gebruikers Ter Heijde 070
Totaal gebruikers Westland 190
8.6 Samenvatting Ter Heijde heeft beperkt aanbod van voorzieningen op het gebied van zorg, welzijn en onderwijs. In Ter Heijde hebben de welzijnsadviseurs 58 cliëntcontacten met 12 cliënten gehad. In Ter Heijde wonen geen gebruikers van de voedselbank.
68
69 70
Bron: Jaarverslag Stiplokketten Bron: Welzijnsadviseurs Vitis Welzijn. Bron: Aart Quak, coördinator Voedselbank
Pagina - 38 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
9 VRIJWILLIGE INZET & MANTELZORG 9.1 Vrijwilligers Vrijwilligerswerk is werk dat in enig georganiseerd verband, onverplicht en onbetaald wordt verricht ten behoeve van anderen of van de samenleving. In de kern Ter Heijde is 39% van de volwassenen actief als vrijwilliger. Daarnaast geeft 25% van de inwoners in Ter Heijde aan nog geen vrijwilliger te zijn, maar wel interesse te hebben. Tabel: vrijwilligerspotentieel 201371 Vrijwilliger Geen vrijwilliger, wel interesse Geen vrijwilliger, geen interesse
Ter Heijde 39% 25% 36%
Westland 46% 34% 20%
Tabel: Aantal bemiddelingen Vrijwillige Inzet72 2013 Aantal bemiddelingen naar vrijwilligerswerk in de kern Aantal vrijwilligers wonend in de kern, die zijn bemiddeld naar vrijwilligerswerk in en buiten hun woonkern Organisaties gevestigd in de kern die een vacature hebben geplaatst op de vacaturebank
Ter Heijde 3 4 3
Tabel: Bekendheid en gebruik vrijwilligerssteunpunt 201373 Bekend en gebruikt Bekend, maar niet gebruikt Niet bekend
Ter Heijde 1% 37% 60%
Westland 4% 40% 57%
Tabel: Aantal matches Hulpinjebuurt.nl74 2013 Afgekeurd Goedgekeurd Open Totaal
71 72 73 74
Ter Heijde 0 0 0 0
Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Consulent vrijwillige inzet Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Consulent vrijwillige inzet Pagina - 39 –
Westland 32 30 6 68
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
9.2 Mantelzorg Tabel: Aantal geregistreerde mantelzorgers. 201375 Mantelzorgers totaal Overbelaste mantelzorgers Geregistreerde mantelzorgers
Ter Heijde
8
Westland 16000 900 732
Tabel: Bekendheid steunpunt mantelzorg 201376 Helemaal niet Wel eens van gehoord, nooit gebruik van gemaakt Wel eens gebruik van gemaakt
Ter Heijde 40% 56% 3%
Westland 29% 66% 5%
Tabel: Bereidheid om familie, vrienden of kennissen te helpen 201377 Bereidheid om familie, vrienden of kennissen te helpen
Ter Heijde 89%
Westland 85%
Tabel: Stellingen sociale contacten 201378 Altijd iemand voor dagelijkse probleempjes Kennissenkring te beperkt
Ter Heijde 68% 7%
Westland 78 % 13 %
Tabel: Op iemand kunnen terugvallen als men hulp nodig heeft (% terugvallen op iemand uit omgeving) 201379 Terugvallen als men hulp nodig heeft
Ter Heijde 86%
Westland 95 %
9.3 Samenvatting In het Westland zijn 16.000 mantelzorgers, daarvan zijn er 732 geregistreerd waarvan er 106 in Monster en Ter Heijde wonen. In 2013 heeft Vrijwillige Inzet 7 cliënten bemiddeld naar vrijwilligerswerk. 1% van inwoners van Ter Heijde heeft ooit gebruik gemaakt van Vrijwillige Inzet. 37% is bekend met het bestaan van Vrijwillige Inzet. In 2013 zijn 0 matches gemaakt op hulpinjebuurt.nl. Deze site is halverwege 2013 online gegaan. De bereidheid om familie, vrienden of kennissen te helpen met 89% hoger is dan het Westlands gemiddelde. 86% van de inwoners van Ter Heijde geeft aan iemand te hebben voor hulp bij dagelijkse probleempjes. 86% geeft aan op iemand te kunnen terugvallen wanneer hulp nodig is. 75 76 77 78 79
Bron: Steunpunt mantelzorg Bron: Sociale Monitor 2013 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Pagina - 40 –
Profiel Ter Heijde, versie 1.1
BIJLAGE 1 BEGRIPPENLIJST DEFINITIES Allochtoon Het CBS rekent personen tot de allochtonen als tenminste één ouder in het buitenland is geboren. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen personen die zelf in het buitenland zijn geboren (de eerste generatie) en personen die in Nederland zijn geboren (de tweede generatie). De herkomstgroepering wordt bepaald aan de hand van het geboorteland van de persoon zelf (1e generatie) of dat van de moeder (2e generatie), tenzij de moeder in Nederland is geboren. In dat geval is gerubriceerd naar het geboorteland van de vader. Allochtonen westers Westerse allochtonen hebben een Europese afkomst of zijn afkomstig uit landen waar veel Europeanen of hun afstammelingen worden aangetroffen (Indonesië en Noord-Amerika). Ook Japanse allochtonen worden tot de groep westerse allochtonen gerekend, omdat het doorgaans gaat om hoogopgeleide werknemers van internationaal georiënteerde Japanse bedrijven. Westerse allochtonen komen uit: Europa (excl. Turkije), Noord-Amerika, Australië, Indonesië en Japan Allochtonen niet-westers Tot de categorie 'niet-westers' behoren allochtonen uit Turkije, Afrika, Latijns-Amerika en Azië met uitzondering van Indonesië en Japan. Op grond van hun sociaal- economische en -culturele positie worden allochtonen uit deze twee landen tot de westerse allochtonen gerekend. Het gaat vooral om mensen die in voormalig Nederlands Indië zijn geboren en werknemers van Japanse bedrijven met hun gezin. Niet-westerse allochtonen komen uit: Afrika, Latijns Amerika, Azië, exclusief Indonesië en Japan BMI Body Mass Index is een index voor het gewicht in verhouding tot lichaamslengte. De BMI geeft een schatting van het gezondheidsrisico van het lichaamsgewicht. Een BMI tussen de 20 en de 25 is gezond en boven de 25 overgewicht. Overmatig alcohol gebruik 21 glazen of meer per week voor mannen en 14 glazen of meer per week voor vrouwen. Zwaar alcoholgebruik Voor ‘zwaar alcoholgebruik’ zijn verschillende normen in gebruik. In de G4-gezondheidsenquête is gebruik gemaakt van de norm: minstens 1 dag per week 6 glazen of meer (mannen) of minstens 1 dag per week 4 glazen of meer (vrouwen). In de gezondheidsenquêtes van de GGD ZHW is gebruik gemaakt van een aangepaste norm, afgestemd op die van het CBS, namelijk: minstens 1 dag per week 6 glazen of meer (mannen of vrouwen).
Pagina - 41 –