PROFIEL KWINTSHEUL
Datum: 12 mei 2015 Beheerder: Juul Veenker Evaluatiedatum: Documentnaam: Profiel Kwintsheul 12052015 Definitief
Versie: 1.1 t. 0174 – 630358
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
INHOUDSOPGAVE 1
Gebiedsgerichte aanpak in Kwintsheul 1.1 1.2 1.3
2
Algemene informatie 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9
3
5
Vrijetijdsbesteding Culturele centra en maatschappelijke accommodaties Muziek- en toneelgezelschappen Sportcomplexen en sportverenigingen Bibliotheek Kwintsheul Religie Samenvatting
Gezondheid en zorg 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9 6.10
7
Inkomensgroepen Arbeid Bedrijven Moe-landers Samenvatting
Vrije tijd 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7
6
Verdeling huur- en koopwoningen Woningen Woningmarkt voor jongeren en ouderen Verhuisbewegingen Samenvatting
Werk en inkomen 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
Eenzaamheid Lichameljike gezondheid Overgewicht Alcoholgebruik Druggebruik beperkingen kwetsbare senioren Psychosociale problemen Ondersteuning voor zorgjeugd Samenvatting
Leefbaarheid en veiligheid 7.1 7.2
4 4 4 5
8
Kwintsheul in het kort Wijken en buurten Aantal inwoners Leeftijdsopbouw Etniciteit Opleidingsniveau Gezinssamenstelling Jeugdindicatoren Samenvatting
Wonen 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
4
Aanleiding gebiedsgerichte aanpak Gebiedsteam Wateringen/ Kwintsheul Aanpak Kwintsheul
Betrokkenheid van bewoners Wijkschouwen en wijkregisseurs Pagina - 2 –
8 9 9 9 11 11 14 14 15 16 16 16 17 17 17 15 18 20 23 24 22 25 25 25 25 25 25 25 25 26 26 26 26 27 27 28 28 28 29 29 30 30 30
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
7.3 7.4 7.5 7.6 7.7
8
30 32 33 33 35
Voorzieningen wonen, zorg, welzijn en onderwijs 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6
9
Leefbarometer Politiegegevens Hotspots Sociale controle Samenvatting Voorzieningen en bereikbaarheid Voorzieningen Zorg en welzijn en onderwijs Ouderenadviseurs Vitis Welzijn Stip-loketten Mantelzorg Samenvatting
Vrijwillige inzet 9.1 9.2
36 36 37 37 37 39 39
39
Vrijwilligers Vrijwillige inzet
39 38
Bijlage 1 Begrippenlijst Definities
42
Pagina - 3 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
1 GEBIEDSGERICHTE AANPAK IN KWINTSHEUL 1.1 Aanleiding gebiedsgerichte aanpak Met ingang van 1 januari 2015 komt er een aantal nieuwe taken naar de gemeente toe in het sociale domein. Dit betreft taken vanuit de AWBZ, jeugdzorg en de participatiewet. De decentralisatie van deze taken biedt kansen om op lokaal niveau de ondersteuning dichterbij de burger te organiseren. Hierbij staan begrippen als het vergroten van de eigen kracht van inwoners en de samenleving, de inzet van het eigen sociale netwerk en participatie centraal. Opgebouwde sociale kracht in wijken en buurten blijft behouden en wordt, waar nodig, versterkt met een buurtgerichte aanpak. Sterke sociale netwerken zijn randvoorwaarden om individuen en de samenleving als geheel in hun kracht te zetten. Onderwijs, sport, zorg, welzijn, cultuur, geloofsgemeenschappen en het bedrijfsleven zijn de motor van onze samenleving en spelen een belangrijke rol. Zij vormen een platform voor ontmoeting, ontplooiing en ontspanning. Enerzijds bieden zij de mogelijkheid om actief mee te doen aan de samenleving. Anderzijds hebben zij een signaalfunctie en kunnen zij mensen helpen of doorgeleiden naar andere verenigingen of instanties. Belangrijk is dat de basisfuncties onderling met elkaar verbonden worden zodat zij elkaar versterken. Vitis heeft een centrale rol in het leggen van deze verbindingen. Zij zijn de oren en ogen in de kernen, zij brengen vraag en aanbod in beeld en brengen dit bij elkaar. Vitis signaleert vroegtijdig, zet in op een cultuuromslag in de samenleving, stimuleert de informele hulp aan elkaar en versterkt de sociale netwerken in de kernen. Om de gebiedsgerichte aanpak vorm te geven, zijn er gebiedsprofielen van de kernen van Westland gemaakt. Deze profielen vormen de basis voor de plannen en activiteiten voor de kernen en buurten in Westland. 1.2 Gebiedsteam Wateringen/Kwintsheul Binnen Vitis Welzijn zijn functionele gebiedsteams geformeerd. Deze gebiedsteams vormen een overleg- en ontwikkelingsplatform. Gebiedsteam kern Wateringen/ Kwintsheul bestaat uit;
Ingrid van der Heijde, Manager Informatie & Advies Pepijn van Duijvenboode, Jeugdcoördinator Wateringen Juul Veenker, Coördinator wijkcentrum Terra Nova (Wateringen) en de Lessenaar (Kwintsheul) Miriam Broch, Jeugdcoördinator Kwintsheul Hanneke Beijersbergen, Welzijnsadviseur Ilse van der Knaap, Consulent Stip Mariëlle Brok, Consulent Vrijwillige Inzet
Gezamenlijke doelstelling gebiedsteams; Kennis opbouwen en delen over de kernen, wijken en buurten in het gebied; Het opstellen van gebiedsprogramma’s, zowel vanuit bestaand aanbod als voor nieuw aanbod; Opzetten en uitbouwen van benodigde netwerken.
Pagina - 4 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
1.3 Aanpak Kwintsheul Het profiel is een document dat steeds aangepast moet worden omdat de gegevens steeds veranderen. Het profiel is een schets van Kwintsheul gebaseerd op kwalitatieve en kwantitatieve informatie afkomstig van verschillende bronnen, welke bij de betreffende gegevens vermeld staan. Op basis van het gebiedsprofiel wordt een analyse van de gegevens gemaakt en worden risico’s en kansen bekeken. Aan de hand van deze analyse wordt bepaald waar in Kwintsheul inzet gepleegd gaat worden, op welke domeinen en welke methodieken toegepast worden. 1.4 Samenvatting uitkomsten gebiedsprofiel Op 1 januari 2013 telde Kwintsheul 3696 inwoners. De grootste groep inwoners van Kwintsheul is de groep 20 t/m 65 jaar, daarna de groep 0 t/m 19 gevolgd door de 65+. Het aantal allochtonen in Kwintsheul is met 12% hoger dan het gemiddelde van 10.1% in het Westland. Op het gebied van gezinssamenstelling wijken de cijfers van Kwintsheul en het Westland nauwelijks af van elkaar, maar t.o.v. Nederland valt op dat er percentueel meer huishoudens samenwonend met kinderen en eenoudergezinnen zijn en minder alleenstaande huishoudens dan gemiddeld in Nederland. De gemiddelde WOZ-waarde ligt in het Westland hoger dan het gemiddelde van Nederland. Van de woningen in Kwintsheul is ruwweg in 30.0 % huur en 70.0 % koop. Toch is er nog een tekort aan starterwoningen waardoor jongeren (tijdelijk) vertrekken uit het Westland. Dit wordt in de huidige situatie al als een zwak punt ervaren maar in een vergrijzende samenleving wordt dit zeker als een bedreiging gezien. Meer woningen voor starters en woningen voor de doorstroming van ouderen is gewenst. Opvallend is het lage aantal mensen met een bijstandsuitkering, (14 per 1000 inwoners) in West en Oost Kwintsheul zijn er (nagenoeg, de cijfers zijn inmiddels gedateerd) geen bewoners met een bijstandsuitkering. Het gemiddelde gestandaardiseerd inkomen in het Westland is € 24.600. Het aandeel werkzame personen is in Kwintsheul 79%. Het aantal personen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering of Wajong ligt in het Westland aanzienlijk lager in vergelijking met andere matig stedelijke gebieden. Verder is het aandeel personen dat in Kwintsheul in de land- en tuinbouw werkt met 11% een stuk lager dan het Westlandse gemiddelde (18%). In Kwintsheul neemt vooral het sportcomplex Quintus een belangrijke rol in. 46% van de inwoners van Kwintsheul is betrokken bij een club of vereniging, ofwel door lidmaatschap of door vrijwilligerswerk. 33,4% is lid van een sportvereniging. Het ledenaantal van sportverenigingen loopt terug van de leeftijdsgroep 15+. Voor de meeste leeftijdsgroepen zijn er mogelijkheden om de vrije tijd door te brengen. Er is echter te weinig te doen voor de ongeorganiseerde jeugd.1 Het exacte aantal hokken is niet in beeld. In Kwintsheul zijn de inwoners bovengemiddeld tevreden over het sportaanbod. 32% van de inwoners van Kwintsheul geeft aan dat er voor hun een rol is weggelegd voor de kerk. Bij de groep 65-plussers in Westland is sinds 2004 de eenzaamheid toegenomen van 36% naar 42%. Eenzaamheid bij ouderen scoort hoog, maar relatief ook bij de doelgroep 19-65 jaar (34%). 1
Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, december 2011 Pagina - 5 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
Van de inwoners van het Westland ervaart 19% de eigen gezondheid als ‘gaat wel’ tot ‘zeer slecht’. Overgewicht is een hardnekkig probleem in Westland. Het percentage 19 – 64 jarigen met overgewicht is van 43% in 2011 naar 48% in 2012 gestegen. Bij 13% is sprake van ernstig overgewicht. Het alcoholgebruik in het Westland is onder zowel volwassenen als de jeugd hoger dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Het percentage respondenten met beperkingen neemt sterk toe met de leeftijd. Mobiliteitsproblemen komen het meeste voor. 11% van de 65-plussers in Westland ondervindt beperkingen bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen. 46 % ondervindt beperkingen bij het huishouden. Van de zelfstandig wonende senioren in Westland is 1 op de 6 kwetsbaar. Het percentage kwetsbaren neemt toe met de leeftijd en vrouwen zijn kwetsbaarder dan mannen. In Westland heeft 20% van de 5 - tot en met 11- jarigen en 10% van de 12 – tot en met 18 – jarigen een indicatie voor psychosociale problematiek. Het percentage 19 – 64 jarigen met een risico op een angststoornis/depressie is sinds 2009 afgenomen van 41% naar 34%. Bij 65-plussers is dit percentage nauwelijks veranderd. Per 1 juli 2013 hebben 60 inwoners van Kwintsheul een indicatie voor AWBZ-zorg. Het aandeel dat aanspraak maakt op AWBZ blijft stabiel door de jaren heen. Het aantal geaccepteerde aanmeldingen bij Bureau Jeugdzorg ligt in Westland in 2012 nipt hoger in vergelijking met een matig stedelijk gebied. In de bewonersenquête van 2013 geven de inwoners van Kwintsheul hun kern een 7,2 als rapportcijfer, nagenoeg gelijk aan het Westlands gemiddelde (7,4). 83% geeft aan dat ze het eens zijn met de stelling dat er prettig met elkaar wordt omgegaan in de buurt, dit is nipt hoger (81%) dan het Westlands percentage. 73% voelt zicht thuis in de buurt. Op de stellingen ‘mensen in de buurt vertrouwen’, ‘gezellige buurt waar men elkaar helpt’, ‘elkaar goed kennen in de buurt’ en ‘betrokken en verantwoordelijk voor de buurt’, scoort Kwintheul boven of gelijk aan het Westlands gemiddelde. Er zijn enkele aandachtspunten in Kwintsheul waar overlast wordt gesignaleerd. In de Hoenderparklaan worden groepjes jongeren in de zomermaanden als hinderlijk ervaren. Verder valt op dat in Kwintsheul Noord sprake is van overlast door jeugd en verder scoort het aantal vernielingen relatief hoog, vooral in Zuid. Kwintsheul heeft voldoende voorzieningen, met name voor ouderen. Uit het onderzoek van Wonen Wateringen scoren de voorzieningen voor jongeren met een 6,3 het laagst. In 2013 zijn 58 inwoners van Kwintsheul naar een Stiploket afgereisd en hebben er 23 niet balie contacten plaatsgevonden. In 2013 hebben de Welzijnsadviseurs 2643 cliëntcontacten gehad met 886 cliënten in Westland. Pagina - 6 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
In Kwintsheul bedroeg dit 80 cliëntcontacten met 39 cliënten. Tot slot zijn er in het Westland 16.000 mantelzorgers waarvan14 geregistreerde mantelzorgers in Kwintsheul. In 2013 waren er in Kwintsheul geen gebruikers van de voedselbank. Uit de cijfers blijkt dat het vrijwilligerspotentieel met 31% hoog is. In het Westland zijn 16.000 mantelzorgers, daarvan zijn er 732 geregistreerd waarvan er 16 in Kwintsheul wonen. In 2013 heeft Vrijwillige Inzet 6 cliënten bemiddeld naar vrijwilligerswerk. 2% van inwoners van Kwintsheul heeft ooit gebruik gemaakt van Vrijwillige Inzet, 37% is bekend met het bestaan van Vrijwillige Inzet. In 2013 is 1 afgekeurde match gemaakt op hulpinjebuurt.nl. Deze site is halverwege 2013 online gegaan. De bereidheid om familie, vrienden of kennissen te helpen met 90% hoger is dan het Westlands gemiddelde. 77% van de inwoners van Kwintsheul geeft aan iemand te hebben voor hulp bij dagelijkse probleempjes. 95% geeft aan op iemand te kunnen terugvallen wanneer hulp nodig is.
Pagina - 7 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
2 ALGEMENE INFORMATIE 2.1 Kwintsheul in het kort Kwintsheul is een klein dorp met 3696 inwoners. Er is een huisarts, een verloskundige, een fysiotherapeut en een tandarts. De supermarkt (Albert Heijn van Koornneef) is in januari 2012 volledig afgebrand en er is een tijdelijke kleine buurtsuper gerealiseerd in een leegstaand kantoorpand aan de Kerkstraat waar bewoners terecht kunnen voor een klein assortiment dagelijkse levensbehoeften. Deze is echter per begin augustus 2014 gesloten wegens te hoge maandlasten. Voor de boodschappen zijn bewoners nu aangewezen op andere kernen. Naar verwachting zal de nieuwe Kastanjehof, die in aanbouw is, in het voorjaar van 2015 worden opgeleverd. In dit nieuwe pand zal ook Vitis Welzijn gehuisvest worden (Wijkcentrum De Lessenaar) en zullen er activiteiten worden uitgevoerd. Ook de KBO (Katholieke bond voor ouderen) zal meeverhuizen met hun wekelijkse kaart/spelletjesactiviteit waar meer dan 100 mensen aan deelnemen. Na de verhuizing zal het oude pand van de Kastanjehof worden afgebroken en een nieuwe supermarkt van Albert Heijn worden gebouwd. Voor de behartiging van hun belangen hebben bewoners zich verenigd in het burgerinitiatief ‘de Heulse aanpak’ . Het is een platform van verenigingen en organisaties in Kwintsheul. Zij komen ongeveer eens per 2/3 maanden bij elkaar om lopende zaken rondom bijvoorbeeld leefbaarheid, cultuur, en veiligheid te bespreken. Zij zijn officieel gesprekspartner van de gemeente en kunnen advies uitbrengen, zoals zij dat ook gedaan hebben bij de bouwplannen voor de nieuwe supermarkt en nieuwe Kastanjehof nadat de oude supermarkt was afgebrand. Verder is er kinderopvang en peuteropvang en het dorp heeft een basisschool. Deze school is actief als Brede buurtschool en organiseert activiteiten buiten schooltijd. Er is een bloeiend verenigingsleven en er zijn voldoende vrijwilligers. Sportvereniging Quintus is van groot belang voor de identiteit van Kwintsheul. Het sportcomplex is een belangrijke ontmoetingsplaats, net als de winkels en de Kanstanjehof, waar vooral activiteiten voor ouderen worden georganiseerd. In wijkcentrum de Lessenaar worden voornamelijk activiteiten voor kwetsbare groepen zoals ouderen georganiseerd door Vitis Welzijn. Evenementen vinden plaats op het veldje bij de Kievit. In Kwintsheul is veel bedrijvigheid en werkgelegenheid. De kern heeft niet echt een hart. De plint van het appartementencomplex Kwintrum is een goede plek voor winkels en horeca. Hier zijn echter kantoren gevestigd en de horeca zit nu buiten het centrum. De Kerkstraat loopt dwars door de kern en hier rijdt veel vrachtverkeer en doorgaand verkeer. Er staan regelmatig files. Het woningaanbod voor starters en ouderen die willen doorstromen is beperkt. 2
2
Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, december 2011 Pagina - 8 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
2.2 Wijken en buurten Het postcodegebied van Kwintsheul is: 2295 Kwintsheul kan op wijk- of op buurtniveau worden ingedeeld.
Indeling gemeente Westland De gemeente hanteert de volgende indeling: Kwintsheul Noord Kwintsheul Oost Kwintsheul Zuid Kwintsheul West 2.3 Aantal inwoners De gemeente Westland telde in 2013 102.698 inwoners, waarvan 3685 inwoners in Kwintsheul (2,8%).3 2.4
Leeftijdsopbouw
20134 0 t/m 19 20 t/m 64 65 jaar en ouder
Kwintsheul 845 2215 635
% 22.9 59.9 17.2
Westland 25.784 60.740 17.174
% 24,1 59,1 16,7
Nederland 3.870.773 10.084.457 2.824.345
% 23.1 60,1 16,8
Wat de leeftijdsopbouw betreft, is de groep 20 t/m 65 in zowel het Westland, Kwintsheul en Nederland het grootst.
3
4
Bron: Westland in cijfers 2013 Bron: Westland in cijfers 2013 Pagina - 9 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
Tabel: Bevolking Kwintsheul naar 10-jaars leeftijdsklassen 2013 Leeftijd5 0 t/m 9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 90+ jaar Totaal
Mannen aantal 208 268 196 196 284 259 245 150 37 0 1900
Vrouwen aantal 188 218 203 207 285 240 255 121 58 11 1796
Mannen in % 5,7 7,4 5,4 5,4 7,8 7,1 6,7 4,1 1 0 51,4
Vrouwen in % 5,2 6,0 5,6 5,7 7,9 6,6 7 3,3 1,6 0,3 49,6
Tabel: Demografische druk Kwintsheul in percentages, in vergelijking met het Westland en Nederland 2012 6 Groene druk (-19 t.o.v. 20-64 jaar) [percentage] Grijze druk (65+ t.o.v. 20-64 jaar) [percentage]
Kwintsheul Westland Nederland 38,1 40,8 38,4 28.7 28,3 28,0
Grafiek: Ontwikkelingen percentage 0 - 17 jarigen in Westland.7
Er is geen prognose op kernniveau beschikbaar.
5 6 7
Bron: Westland in cijfers 2013 Bron: Westland in cijfers 2013 Bron: http://www.ris-zh.nl/report/report.php Pagina - 10 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
Grafiek: Ontwikkelingen percentage 75-plussers in Westland.8
Er is geen prognose op kernniveau beschikbaar. 2.5
Etniciteit
Etniciteit in 20139
% van allochtone afkomst 13 13 21
Kwintsheul Westland Nederland 2.6
% allochtonen westers 8 8 9
% allochtonen niet-westers 5 5 12
Gezinssamenstelling
201310 Alleenstaande huishoudens Huishoudens samenwonend zonder kinderen Samenwonend met kinderen + eenoudergezinnen
Kwintsheul %
Westland
%
Nederland %
445
28,8
12.694
29.9
2.802.182
37.0
525
34.0
13.127
30.9
2.187.823
29.1
575
37.2
16.628
39.2
2.547.727
33.9
De cijfers van Kwintsheul en het Westland in 2013 wijken niet veel af van elkaar maar t.o.v. Nederland valt op dat er procentueel meer huishoudens samenwonend met kinderen en eenoudergezinnen zijn en minder alleenstaande huishoudens dan gemiddeld in Nederland.
8 9 10
Bron: http://www.ris-zh.nl/report/report.php
Bron: CBS Statline Bron: Westland in cijfers 2013 Pagina - 11 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
2.7
Burgerlijke stand
201311 ongehuwd gehuwd gescheiden verweduwd 2.8
11
Kwintsheul in % 47 40 5 7
Westland in % 45 45 5 5
Opleidingsniveau
Bron: CBS Statline Pagina - 12 –
Nederland in % 47 41 7 5
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
Het gemiddelde opleidingsniveau in het Westland ligt lager dan het landelijke gemiddelde. Uit de gegevens valt af te lezen dat er gemiddeld minder mensen een VWO en/of HBO opleiding volgen.12 Er zijn geen gegevens over het opleidingsniveau op kernniveau beschikbaar. Tabel: Aandeel achterstandsleerlingen in het basisonderwijs op het totaal aantal leerlingen in het basisonderwijs in 2013. Kwintsheul heeft ongeveer 340 basisschoolleerlingen Achterstandsleerlingen13 Kwintsheul Absolute aantallen 26 Percentages 7,6%
Westland 983 10,1%
Provincie 4436 14,1%
Grafiek: Percentage voortijdig schoolverlaters uit het voortgezet onderwijs en het MBO op het totaal aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs en het MBO in 2012. 14
Van dit onderwerp zijn geen cijfers op kernniveau beschikbaar. 2.9
Jeugdindicatoren
201215 0 t/m 19
Kwintsheul % 885 24,5
Westland 25.320
% 25,4
Nederland 3.894.754
% 23,3
Hierboven is te zien hoeveel jongeren van 0-19 jaar in respectievelijk Kwintsheul, Westland en Nederland wonen en welk percentage dat van de totale bevolking is. Dit is belangrijk om de volgende tabel over jeugdindicatoren in het juiste perspectief te plaatsen. Jeugdindicatoren geven aan hoeveel jongeren er lijden aan een bepaald jeugdprobleem. De cijfers zijn voor het Westland 12
Bron: CBS Statline Bron: DUO, bewerking door Tympaan Instituut 14 Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php 15 Bron: Westland in cijfers 2012 13
Pagina - 13 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
en worden direct vergeleken met heel Nederland. Van dit onderwerp zijn cijfers op kernniveau niet beschikbaar. Indicator 201216 Kindersterfte (1-14 jaar; per 100.000) Zuigelingsterfte (0 jaar, per 1.000) Jongeren met een delict voor de rechter (12-21) Werkloze jongeren (16-22 jaar) Kinderen in jeugdzorg Kinderen in achterstandswijken Kinderen in uitkeringsgezin Gemelde mishandelde kinderen Achterstandsleerlingen (4-12 jaar) Voortijdige schoolverlaters (12-22) Tienermoeders (15-19 jaar) Kinderen met handicap
Westland ZuidHolland 7,97 16,33
Nederland
2,06 2,14%
2,99 2,83%
3,29 2,57%
0,62% 1,73% 0,25% 2,83% 0,67% 10,56%
1,31% 1,95% 20,31% 7,63% 1,59% 15,14%
1,21% 1,52% 17,57% 5,66% 0,91% 11,61%
2,06% 0,36% 1,24%
3,67% 0,80% 1,58%
3,23% 0,60% 1,96%
13,99
2.10 Samenvatting Op 1 januari 2013 telde Kwintsheul 3696 inwoners. De grootste groep inwoners van Kwintsheul is de groep 20 t/m 65 jaar, daarna de groep 0 t/m 19 gevolgd door de 65+. Het aantal allochtonen in Kwintsheul is met 12% hoger dan het gemiddelde van 10.1% in het Westland. Op het gebied van gezinssamenstelling wijken de cijfers van Kwintsheul en het Westland nauwelijks af van elkaar, maar t.o.v. Nederland valt op dat er percentueel meer huishoudens samenwonend met kinderen en eenoudergezinnen zijn en minder alleenstaande huishoudens dan gemiddeld in Nederland.
16
Bron: Kinderen in Tel Databoek 2014 Pagina - 14 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
3 WONEN 3.1 Verdeling huur- en koopwoningen Tabel: Aantal woningen naar eigendom in 2012, de kolom Nederland is gemiddeld per gemeente. 201217
Kwintsheul
%
Westland
%
Nederland
%
Koop Huur Totaal
1027 439 1466
70.1 29.9 100
28337 12086 40423
70,1 29,9 100
4.363.272 2.903.023 7.266.295
60 40 100
Het aandeel koop- huurwoningen bedraagt 70,1% koop en 29,9% huur in Kwintsheul. In Kwintsheul Zuid zijn de meeste huurwoningen: 46 %. Het huuraanbod is in handen van de Woningcorporatie Wonen Wateringen. Het percentage huuraanbod is gelijk aan dat van het hele Westland. 3.2 Woningen De gemiddelde WOZ-waarde bedraagt in Nederland in 2013: €223.000 euro. De gemiddelde WOZ-waarde van woningen in het Westland bedraagt in 2013: € 259.000. 18 De gemiddelde koopsom van een woning lag in 2012 in het Westland op €236.049 en in Nederland op €226.650.19 Tabel: Gemiddelde woningwaarde in Kwintsheul (x1.000 euro) Kern/buurt20 Kwintsheul centrumgebied Bedrijventerrein Bovendijk Buitengebied Kwintsheul Kwintsheul
2012 239 x 410 272
Wonen Wateringen Wonen Wateringen bezit in Kwintsheul 313 woningen. Het aanbod bestaat uit: flatwoningen met lift, portiekflats, jongerenwoningen, seniorenwoningen (55+), aanleunwoningen (65+), eengezinswoningen, maisonnettes en garages.21 3.3 Woningmarkt voor jongeren en ouderen In het algemeen zijn er in het Westland onvoldoende kansen op de woningmarkt voor jongeren om een wooncarrière binnen de eigen kern of het Westland te beginnen. Hierdoor vertrekken jongeren (tijdelijk) uit het Westland. Voor ouderen zijn binnen de kernen te weinig mogelijkheden om door te stromen naar een seniorenwoning. De bestaande seniorenwoningen en accommodaties van zorginstellingen voldoen in veel gevallen niet aan de moderne eisen. De woningen zijn klein en niet geschikt om met moderne hulpmiddelen zorg te verlenen. Het bovenstaande geldt ook voor Kwintsheul en wordt bevestigd in het Wijkonderzoek: Sterkten,
17 18 19 20 21
Bron: Westland in cijfers 2012 Bron: Westland in cijfers 2013 Bron: Westland in cijfers 2012 Bron: CBS Statline Bron: wonenwateringen.nl Pagina - 15 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
Zwaktes en Verbeterprioriteiten t.b.v. Wonen Wateringen en in de Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen.22 3.4 Verhuisbewegingen In 2008 verhuisden 3,4 % van de bewoners (dwz 110 personen) uit Kwintsheul binnen het Westland, waarvan 33% (36 personen) binnen Kwintsheul zelf verhuisden. Er vestigden zich in 2008 110 personen vanuit andere Westlandse dorpen in Kwintsheul. In de vijf jaar voorafgaand aan 2011 vertrokken jaarlijks gemiddeld 3,1 % van de inwoners uit Kwintsheul naar een plek buiten het Westland (Westlands gemiddelde is 2,8%). Omgekeerd betrof het aantal nieuwkomers van buiten het Westland jaarlijks 3,3% van het inwonertal van Kwintsheul. Van die nietWestlandse nieuwkomers was jaarlijks 53% afkomstig uit Den Haag (gemiddeld was dat 38% in het Westland). Van de bewoners van Kwintsheul woont 69% minimaal vijf jaar op hetzelfde adres (Westlands gemiddelde is 67%). 3.5 Samenvatting De gemiddelde WOZ-waarde ligt in het Westland hoger dan het gemiddelde van Nederland. Van de woningen in Kwintsheul is ruwweg in 30.0 % huur en 70.0 % koop. Toch is er nog een tekort aan starterwoningen waardoor jongeren (tijdelijk) vertrekken uit het Westland. Dit wordt in de huidige situatie al als een zwak punt ervaren maar in een vergrijzende samenleving wordt dit zeker als een bedreiging gezien. Meer woningen voor starters en woningen voor de doorstroming van ouderen is gewenst.
22
Bron: Wijkonderzoek Wonen Wateringen en Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen 2011 Pagina - 16 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
4 WERK EN INKOMEN 4.1 Inkomensgroepen Het gemiddelde gestandaardiseerd inkomen in het Westland is € 24.60023. Het inkomen varieert, afhankelijk van de samenstelling van het huishouden. Eenpersoonshuishoudens en eenouderhuishoudens hebben gemiddeld het laagste inkomen. Sinds 2009 is het inkomen van deze groepen licht gedaald. Paren en meerpersoonshuishoudens hebben gemiddeld het hoogste inkomen. Dat inkomen is ten opzichte van 2009 iets toegenomen.
1
Het gestandaardiseerde inkomen is het besteedbare inkomen van particuliere huishoudens (exclusief studenten), waarbij er is gecorrigeerd voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden. Dat is gedaan om inkomens van huishoudens van verschillende grootte en samenstelling vergelijkbaar te maken. Het besteedbare inkomen is het bruto-inkomen minus betaalde inkomensoverdrachten, premies inkomensverzekeringen, premies ziektekostenverzekeringen en belastingen op inkomen en vermogen. 2 Alle CBS-gegevens in deze factsheet zijn van peildatum 31 december van het betreffende jaar. bron: CBS Statline; bewerkt door Tympaan Instituut (Nienhuis en Doelman-van Geest, 2014)
Deze cijfers zijn niet op kernniveau beschikbaar. Gemiddeld heeft 31% van de Westlandse huishoudens in 2011 een laag inkomen. Landelijk is dit 40%. Gemiddeld heeft 27% van de Westlandse huishoudens in 2011 een hoog inkomen. Landelijk is dit 20%24.
23 24
Bron: CBS Statline Bron: CBS Statline Pagina - 17 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
Tabel: Overzicht soorten uitkeringen in 201225 Uitkeringen Aantal WWB-uitkeringen Aantal WWB-uitkeringen per 1.000 huishoudens Aantal AO-uitkeringen Aantal AO-uitkeringen per 1.000 inwoners van 15-64 jaar Aantal WW-uitkeringen Aantal WW-uitkeringen per 1.000 inwoners van 15-64 jaar
Kwintsheul 20 14
Westland 780 20
Nederland 317.320 47
100 39
3400 50
796.060 72
40 20
1070 15
294.650 27
Grafiek: Aantal bijstandsuitkeringen per 100 jeugdigen van 15 – 24 jaar in 201326
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar.
25 26
Bron: CBS Statline Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Pagina - 18 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
Grafiek: Aantal Wajong uitkeringen per 100 jeugdigen van 18 – 24 jaar in 201327
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. In de sociale monitor is onderzocht hoe mensen kijken naar hun eigen financiële situatie. Tabel: Tabel: Het ervaren van moeite hebben met rondkomen 201328 Ja Nee nog niet, maar de grens is wel bereikt Nee
Kwintsheul 8% 37% 55%
Westland 14% 42% 43%
Tabel: Het ervaren van een financiële drempel (% zeker drempel) 201329 Naar een arts Ondersteuning hulp aanvragen Lid worden/ blijven sportvereniging 4.2
Kwintsheul 6% 10% 7%
Westland 4% 8% 13%
Arbeid
Aandeel werkzame personen30 Aandeel personen werkzaam in land- en tuinbouw Werkloosheid (als % van bevolking 15-65)32
Wateringen/Kwintsheul Westland Nederland 79% 79% 74%31 11% 18% 2,9%
27
Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Bron: Sociale Monitor Westland 2013 29 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 30 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, december 2011 31 Bron: CBSinuwbuurt, 2008 32 Bron: Westlandincijfers, 2009 28
Pagina - 19 –
5,4%
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
Het aandeel werkzame personen is in Kwintsheul met 79% gelijk met het Westland. Het aandeel mensen dat in de agrarische sector werkt is met 11 % een stuk lager dan het Westlandse gemiddelde. Het aandeel van personen dat buiten de gemeente Westland werkt is met 40% het hoogst van alle kernen na Wateringen (51%). Het Westlands gemiddelde is 34%. Werkloosheid (als % van bevolking 15-64) is in 2013 2,9% in de gemeente Westland t.o.v. Nederland 5,4% Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar.33 Grafiek: Percentage jeugdigen (15-26) niet-werkende werkzoekenden in 2013.34
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar.
33
34
Bron: Westland in cijfers 2013 Bron: http://www.ris-zh.nl/report/report.php Pagina - 20 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
Grafiek: Percentage jeugdigen met kans op armoede in 201035
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 4.3 Bedrijven In totaal zijn er 291bedrijven gevestigd in Kwintsheul, voornamelijk in de agrarische sector, bouw en detailhandel. 2012
36
Sectoren Totaal [aantal] A Agrarische sector B Delfstoffenwinning C Industrie D Energiesector E Watermanagement F Bouwnijverheid G Groot- en detailhandel H Vervoer en opslag I Horeca J Informatie en communicatie K Financiële instellingen L Onroerend goed sector M Advies en onderzoek sector N Overige zak. Dienstverlening O Openbaar bestuur P Onderwijs Q Zorgsector R Vrije tijd sector S Overige dienstverlening Totaal
Vestigingen Vestigingen
Banen
Aantal
Aantal
Percentages 71 X 10 X X 50 42 9 6 4 7 4 33 13 X 5 13 7 16 291
X= onder drempelwaarde 35 36
Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Bron: Westland in cijfers 2011 Pagina - 21 –
24.4% X 3.4% X X 17.2% 14.4% 3.1% 2.1% 1.4% 2.4% 1.4% 11.3% 4.5% X 1.7% 4.5% 2.4% 5.5% 100%
385 X 69 X X 195 193 169 33 21 19 15 70 47 X 36 68 13 33 1386
Banen Percentage s 27.8% X 5.0% X X 14.1% 13.9% 12.2% 2.4% 1.5% 1.4% 1.1% 5.1% 3.4% X 2.6% 4.9% 0.9% 2.4% 100%
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
4.4 Moe-landers Moe-landers zijn allochtonen van wie het land van herkomst in Midden- of Oost Europa ligt. De gemeente Westland is een belangrijke vindplaats van werk voor deze arbeidsmigranten. Er zijn geen cijfers te vinden over Midden- en Oost-Europeanen die werkzaam zijn in Kwintsheul en de voorzieningen die er zijn voor deze groep. 4.5 Samenvatting Opvallend is het lage aantal mensen met een bijstandsuitkering, (14 per 1000 inwoners) in West en Oost Kwintsheul zijn er (nagenoeg, de cijfers zijn inmiddels gedateerd) geen bewoners met een bijstandsuitkering. Het gemiddelde gestandaardiseerd inkomen in het Westland is € 24.60037. Het aandeel werkzame personen is in Kwintsheul 79%. Het aantal personen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering of Wajong ligt in het Westland aanzienlijk lager in vergelijking met andere matig stedelijke gebieden. Verder is het aandeel personen dat in Kwintsheul in de land- en tuinbouw werkt met 11% een stuk lager dan het Westlandse gemiddelde (18%).
37
Bron: CBS Statline Pagina - 22 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
5 VRIJE TIJD 5.1
Vrijetijdsbesteding
In Kwintsheul is veel bedrijvigheid en werkgelegenheid. Evenementen vinden plaats op het veldje bij de Kievit. Er is een bloeiend verenigingsleven waar vooral sportcomplex Quintus een belangrijke rol in heeft. Voor de meeste leeftijdsgroepen zijn er vooral mogelijkheden op het gebied van sport om de vrije tijd door te brengen. In de zomermaanden hangen groepjes jongeren wel eens rondom het veldje aan de Hoenderparklaan. Er is verder weinig te doen voor de ongeorganiseerde jeugd. Westland kent een bijzonder fenomeen waar jongeren al een vorm van zelforganisatie ten toon spreiden; het bijeenkomen in zogenaamde hokken; veelal rondom kassen gelegen. De hokken hebben een belangrijke functie als ontmoetingsplek voor jongeren. Het vermoeden van overmatig alcoholgebruik in deze hokken bestaat. De hoeveelheid en spreiding van de hokken is niet in kaart gebracht. Tabel: Betrokkenheid vereniging of club. 201338 Ja, door lid te zijn van een vereniging of club Ja, door bestuurslid te zijn van een vereniging of club Ja, door vrijwilligerswerk te doen voor een vereniging of club Ja, een vereniging of club financieel te steunen Ja, op een andere manier Nee, niet betrokken een vereniging of club
Kwintsheul 46% 9% 29% 16% 6% 34%
Westland 43% 7% 24% 10% 6% 39%
5.2 Culturele centra en maatschappelijke accommodaties Er zijn twee culturele centra en maatschappelijke accommodaties in Kwintsheul, te weten: Kastanjehof De Lessenaar 5.3 Muziek- en toneelgezelschappen Er zijn enkele muziek- en toneelgezelschappen in Kwintsheul zoals: Gemengd parochiekoor St Andreas Ouderenkoor Alicanta Gregorius muziekvereniging Tabel: Tevredenheid culturele aanbod 201339 Tevreden Niet tevreden/ niet ontevreden Ontevreden
38 39
Kwintsheul 60% 31% 9%
Bron: Sociale Monitor 2013 Bron: Sociale Monitor 2013 Pagina - 23 –
Westland 66% 28% 6%
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
5.4 Sportcomplexen en sportverenigingen Kwintsheul kent een groot sportcomplex, genaamd Quintus met een sporthal: de Van der Voorthal. Er wordt een tweede hal bijgebouwd en ook de kleedkamers zijn net vernieuwd en er is een nieuwe bestuurskamer/sponsorruimte bijgekomen. Binnen Quintus is de mogelijkheid om de volgende sporten te beoefenen: handbal, tennis, voetbal, badminton, gymnastiek en jazzdance, en jeu de boules. Er worden ook extra activiteiten georganiseerd. Tabel: Aandeel van het totaal aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging in 2011 Lidmaatschapspercentage40 Lidmaatschappen Totaal 33,4% 1203
Inwoners Totaal 3600
Grafiek: Aandeel van het totaal aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging in 2011 verdeeld naar leeftijd. 41
Bovenstaande grafiek laat zien dat het aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging gestaag daalt na het vijftiende levensjaar. Tabel: Tevredenheid sportaanbod 201342 Tevreden Niet tevreden/ niet ontevreden Ontevreden
Kwintsheul 86% 9% 5%
40
Bron; Gemeente Westland, Kiss gegevens, 2011 Bron; Gemeente Westland, Kiss gegevens, 2011 42 Bron: Sociale Monitor 2013 41
Pagina - 24 –
Westland 73% 20% 7%
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
5.5 Religie Kwintsheul kent één kerk: de Rooms-katholieke kerk St. Andreas kerk. 201343 Kwintsheul Westland
Mate waarin rol is weggelegd voor kerk/ moskee 24 % 32%
5.6 Samenvatting In Kwintsheul neemt vooral het sportcomplex Quintus een belangrijke rol in. 46% van de inwoners van Kwintsheul is betrokken bij een club of vereniging, ofwel door lidmaatschap of door vrijwilligerswerk. 33,4% is lid van een sportvereniging. Het ledenaantal van sportverenigingen loopt terug van de leeftijdsgroep 15+. Voor de meeste leeftijdsgroepen zijn er mogelijkheden om de vrije tijd door te brengen. Er is echter te weinig te doen voor de ongeorganiseerde jeugd.44 Het exacte aantal hokken is niet in beeld. In Kwintsheul zijn de inwoners bovengemiddeld tevreden over het sportaanbod. 32% van de inwoners van Kwintsheul geeft aan dat er voor hun een rol is weggelegd voor de kerk.
43
44
Bron: Sociale Monitor 2013 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen, december 2011 Pagina - 25 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
6 GEZONDHEID EN ZORG 6.1 Eenzaamheid Eenzaamheid tast het welzijn ofwel het psychisch of sociaal welbevinden van mensen aan en is daarmee op zichzelf een gezondheidsprobleem. Eenzaamheid kan in allerlei opzichten ook ziekmakend zijn, zowel geestelijk als lichamelijk. De volgende cijfers zijn bekend en hebben betrekking op het Westland in 2012. Eenzaamheid 19 t/m 65 jaar 65+
Percentage 34% 42%
6% van de respondenten in 2012 is ernstig tot zeer ernstig eenzaam en 28% is matig eenzaam. Dit is minder dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Bij de groep 65-plussers is eenzaamheid sinds 2004 toegenomen van 36% naar 42%. Eenzaamheid bij ouderen scoort hoog, maar relatief ook bij de doelgroep 19-65 jaar. Van de doelgroep 0-18 zijn geen gegevens voorhanden.45 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.2 Lichamelijke gezondheid De volgende cijfers zijn bekend en hebben betrekking op het Westland in 2012. Lichamelijke gezondheid Jongeren 12 -18 jaar Volwassenen Ouderen
Goed tot uitstekend 98% 90% 73%
De ervaren gezondheid van inwoners van Westland is vergelijkbaar met de andere gemeenten in de regio. Uit het onderzoek Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) blijkt dat 81% van de respondenten (19+) de eigen gezondheid als goed tot zeer goed ervaart. 19% ervaart de eigen gezondheid als ‘gaat wel’ tot ‘zeer slecht’. 46 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.3 Overgewicht Overgewicht is een hardnekkig probleem in het Westland. De volgende cijfers zijn bekend en hebben betrekking op het Westland in 2012: Overgewicht 03-06 jaar 10-11 jaar 13-14 jaar 19-64 jaar (% BMI* ≥25 kg/m2) 65+ jaar (% BMI* ≥25 kg/m2)
10% 14% 14% 43% 60% * BMI zie begrippenlijst
45 46
Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) Bron: Gezondheid op Peil in Westland, kernboodschappen voor lokaal beleid (maart 2011) Pagina - 26 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
Ernstig overgewicht (obesitas) komt voor bij 11% van de volwassenen en 14% van de senioren.47 Uit de cijfers van 2012 blijkt een stijging van het percentage 19-64-jarigen met overgewicht, van 43% in 2011 naar 48% in 2012, waarvan er bij 13% sprake is van ernstig overgewicht. Bij 4% van de 65-plussers is er sprake van ondervoeding. Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.4 Alcoholgebruik Het alcoholgebruik in Westland is hoog. Ten opzichte van de regio Zuid-Holland West, wordt in het Westland door 19-64-jarigen vaker zwaar alcohol gedronken. Maar ook onder jongeren is het alcoholgebruik hoger dan het gemiddelde van de regio. 48 Alcoholgebruik 2011 (jong en oud) Overmatig alcoholgebruik volwassenen * Overmatig alcoholgebruik ouderen * Alcoholgebruik 12-15 jarigen Alcoholgebruik 16-18 jarigen Binge-drinken 16-18 jarigen **
WL 16% 16% 21% 84% 62%
Regio 13%
ZHW 17%
18% 75% 51%
*overmatig alcoholgebruik mannen: meer dan 21 glazen alcoholische drank per week *overmatig alcoholgebruik vrouwen: meer dan 14 glazen alcoholische drank per week **Binge drinken: het drinken van 5 glazen alcohol of meer bij een gelegenheid in de afgelopen vier weken.
Alcoholgebruik 2012 (19+) 49 Overmatig alcoholgebruik (19+) * Zwaar alcoholgebruik (19+) **
WL 7% 11%
ZHW 7% 9%
NL 8% 10%
*overmatig alcoholgebruik mannen: meer dan 21 glazen alcoholische drank per week *overmatig alcoholgebruik vrouwen: meer dan 14 glazen alcoholische drank per week ** Zwaar alcoholgebruik: Mannen 6 of meer glazen per dag; vrouwen 4 of meer glazen per dag
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.5 Drugsgebruik Van de 19-64-jarigen in Westland heeft 3% in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek cannabis gebruikt (landelijk is dit 7%). 1% heeft in die periode harddrugs (amfetamine, XTC, LSD, cocaïne, heroïne of GHB) gebruikt.50 Dit komt overeen met het landelijk gebruik van harddrugs.51 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar.
47
Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) Bron: Gezondheid op Peil in Westland, kernboodschappen voor lokaal beleid (maart 2011) 49 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 48
50 51
Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012)
Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid, cijfers van 2009 Pagina - 27 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
6.6 Beperkingen Een op de acht respondenten heeft een functionele beperking. Mobiliteitsproblemen komen het meest voor. Het percentage respondenten met beperkingen neemt sterk toe met de leeftijd, deze trend is het sterkst voor de beperkingen in mobiliteit. 52 Functionele beperkingen (19+) 201253 Mobiliteit Zien Horen
WL 8% 6% 4%
ZHW 9% 5% 4%
NL 10% 6% 6%
Onder de groep 65-plussers is gevraagd naar de beperkingen in dagelijkse levensverrichtingen en het huishouden. 11% ondervindt beperkingen bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen (traplopen, aankleden, zich wassen etc.), dit is minder dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West en minder dan in 2008 (16%). 46% ondervindt beperkingen bij het huishouden, dit percentage is vergelijkbaar met het gemiddelde in de regio. Beperkingen dagelijks levensverrichten (65+) 2012 Algemene dagelijkse levensverrichtingen Huishouden
WL 11% 46%
ZHW 14% 45%
6.7 Kwetsbare senioren Een op de zes zelfstandig wonende senioren in Westland is kwetsbaar. Het percentage kwetsbaren neemt toe met de leeftijd en vrouwen zijn kwetsbaarder dan mannen. Er zijn drie domeinen van kwetsbaarheid te onderscheiden: lichamelijke kwetsbaarheid (o.a. bewegen en beperkingen, komt voor bij 12%), psychische kwetsbaarheid (geheugenproblemen, somberheid, omgaan met problemen, komt voor bij 8%) en sociale kwetsbaarheid (alleenwonend, eenzaamheid en steun, komt voor bij 6%). Bij alle drie de domeinen neemt de kwetsbaarheid toe met de leeftijd, bij lichamelijke kwetsbaarheid het sterkst.54 6.8 Psychosociale problemen Psychische problematiek belemmert het functioneren in het dagelijks leven en kan ernstige zelfdestructieve vormen aannemen. Bij een deel van de Westlandse jeugd komen psychosociale problemen voor. In Westland heeft 20% van de 5- tot en met 11-jarigen en 10% van de 12- tot en met 18-jarigen een indicatie voor psychosociale problematiek. Van de 12- tot en met 18-jarigen heeft 11% in 2011 gedacht aan suïcide. Aan deze gedachten gaan vaak: faalangst, gebrek aan sociale contacten/sociale vaardigheden, depressie, angststoornissen en echtscheiding vooraf.55 Daarnaast blijkt dat sinds 2009 bij de groep 19-64-jarigen het percentage met een risico op een angststoornis/depressie is afgenomen van 41% naar 34%. Bij 65-plussers is dit percentage nauwelijks veranderd. 56 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar.
52
Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 54 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 55 Bron: Gezondheid op Peil in Westland, kernboodschappen voor lokaal beleid (maart 2011) 56 Bron: Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Westland (najaar 2012) 53
Pagina - 28 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
6.9 Aanspraak AWBZ In onderstaande tabel is te zien dat het totale aantal mensen dat aanspraak maakt op AWBZ zorg stabiel is gebleven. Datum57 1 juli 2012 1 januari 2013 1 juli 2013
Kwintsheul 65 70 60
Westland 3.725 3.670 3.645
Nederland 791.865 787.465 799.540
In onderstaande tabel staat een overzicht van de cliënten met uitstaand recht op AWBZ-zorg op 1 juli 2012, 1 januari 2013 en 1 juli 2013, verdeeld over zeven leeftijdscategorieën. In de tabel is te zien dat op 1 januari 2013 de grootste groep AWBZ-cliënten in Kwintsheul in de leeftijdscategorie 75-84 jaar viel. 58
11 juli 2012 5 X 10 x 10 15 15 x 65
Leeftijd 0-11 jaar 12-17 jaar 18-49 jaar 50-64 jaar 65-74 jaar 75-84 jaar 85 jaar en ouder Leeftijd onbekend Totaal
1 januari 2013 x 5 10 x 10 20 15 x 65
1 juli 2013 x 5 10 x 10 15 10 X 55
Onderstaande tabel geeft de verdeling weer van AWBZ-cliënten ingedeeld naar dominante grondslag. Uit de tabel blijkt dat in Kwintsheul de groep cliënten met de dominante grondslag SOM op 1 januari 2013 het grootste was. 59
Dominante grondslag SOM PG PSY LG VG ZG Grondslag onbekend Totaal
1 juli 2012 1 januari 2013 30 15 10 x 10
30 15 10 x 10 x x 70
x x 65
1 juli 2013 25 10 10 X 10 X X 60
De inhoud van de rapportage is privacygevoelig. Om de privacy van cliënten te waarborgen, zijn de volgende maatregelen genomen: 1) In een tabel worden per cel aantallen vanaf de waarde vijf getoond. Bij de waardes nul tot en met vier staan kruisjes in de cellen. Als in een tabel over zorgomvang het aantal geldige cliënten is ‘weggekruist’, wordt het gemiddelde aantal uren of dagdelen zorg voor die categorie ook niet getoond; 57 58 59
Bron: CIZ basisrapportage 2013 Bron: CIZ basisrapportage 2013 Bron: CIZ basisrapportage 2013 Pagina - 29 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
2) Alle aantallen in deze rapportage worden afgerond op vijftallen. Deze twee maatregelen kunnen ertoe leiden dat de optelling van het aantal cliënten in een tabel, niet overeenkomt met de randtotalen van deze tabel. 6.10 Ondersteuning voor zorgjeugd Het aantal aanmeldingen bij Bureau Jeugdzorg is gemiddeld en het aantal dat instroomt in jeugdbescherming ligt onder het provinciaal gemiddelde. Grafiek: Percentage geaccepteerde aanmeldingen bij Bureau Jeugdzorg op het totaal aantal jeugdigen van 0-17 jaar in 2012.60
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. Grafiek: Aantal jeugdigen (0-17) dat instroomt in jeugdbescherming per 1000 jeugdigen in 2012.61
Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar.
60 61
Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Bron: http://www.ris-zh.nl/sociale_barometer/barometer.php Pagina - 30 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
6.11 Samenvatting Bij de groep 65-plussers in Westland is sinds 2004 de eenzaamheid toegenomen van 36% naar 42%. Eenzaamheid bij ouderen scoort hoog, maar relatief ook bij de doelgroep 19-65 jaar (34%). Van de inwoners van het Westland ervaart 19% de eigen gezondheid als ‘gaat wel’ tot ‘zeer slecht’. Overgewicht is een hardnekkig probleem in Westland. Het percentage 19 – 64 jarigen met overgewicht is van 43% in 2011 naar 48% in 2012 gestegen. Bij 13% is sprake van ernstig overgewicht. Het alcoholgebruik in het Westland is onder zowel volwassenen als de jeugd hoger dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Het percentage respondenten met beperkingen neemt sterk toe met de leeftijd. Mobiliteitsproblemen komen het meeste voor. 11% van de 65-plussers in Westland ondervindt beperkingen bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen. 46 % ondervindt beperkingen bij het huishouden. Van de zelfstandig wonende senioren in Westland is 1 op de 6 kwetsbaar. Het percentage kwetsbaren neemt toe met de leeftijd en vrouwen zijn kwetsbaarder dan mannen. In Westland heeft 20% van de 5 - tot en met 11- jarigen en 10% van de 12 – tot en met 18 – jarigen een indicatie voor psychosociale problematiek. Het percentage 19 – 64 jarigen met een risico op een angststoornis/depressie is sinds 2009 afgenomen van 41% naar 34%. Bij 65-plussers is dit percentage nauwelijks veranderd. Per 1 juli 2013 hebben 60 inwoners van Kwintsheul een indicatie voor AWBZ-zorg. Het aandeel dat aanspraak maakt op AWBZ blijft stabiel door de jaren heen. Het aantal geaccepteerde aanmeldingen bij Bureau Jeugdzorg ligt in Westland in 2012 nipt hoger in vergelijking met een matig stedelijk gebied.
Pagina - 31 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
7 LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID 7.1 Betrokkenheid van bewoners Kwintsheul kent een aantal initiatieven om het welzijn van de bewoners te bevorderen. Een voorbeeld hiervan is het Oranjecomite en de Historische werkgroep Oud Wateringen/Kwintsheul. Daarnaast is er een burgerinitiatief, te weten ‘de Heulse aanpak’. Deze groep burgers houdt zich bezig met het verbinden van instellingen en organisaties in Kwintsheul. Zo hebben ze eraan bijgedragen dat de muziekvereniging Gregorius onderdak heeft gekregen in de Andreashof (school). Zij zijn gesprekspartner van de gemeente en houden zich bezig met allerlei ontwikkelingen in Kwintsheul, denken mee en komen met ideeën. Tabel: Stellingen over sociale cohesie (% (zeer) eens) 201362 Prettig met elkaar omgaan in de buurt Thuis voelen in de buurt Mensen in de buurt vertrouwen Gezellige buurt waar men elkaar helpt Elkaar goed kennen in de buurt Betrokken en verantwoordelijk voor de buurt
Kwintsheul 83% 73% 83% 66% 64% 60%
Westland 81% 75% 74% 66% 58% 56%
Tabel: Onderstaande tabel geeft inzicht in het oordeel van de bewoners van de eigen woonomgeving in 2013 201363 Actief leefbaarheid/ veiligheid verbeteren Deelname activiteiten in de buurt Actief om sfeer/ onderling contact te vergroten Voldoende ontmoetingsplaatsen in de buurt Gemiddelde rapportcijfer over de woonomgeving
Kwintsheul 43% 32% 20% 43% 7,2
Westland 45% 34% 19% 40% 7,4
7.2 Wijkschouwen en wijkregisseurs De gemeente Westland organiseert twee keer per jaar wijkschouwen in de kernen van het Westland. De wijkschouw is een instrument om te onderzoeken hoe de leefbaarheid in een buurt wordt ervaren en waarbij burgers kunnen aangeven op welke punten verbetering nodig is. Kwintsheul kent twee wijkregisseurs vanuit de Gemeente Westland; Zij onderhouden contacten tussen inwoners en de gemeente. Zij zorgen ervoor dat diverse zaken op de juiste plaats binnen de gemeente terechtkomen en houden de inwoners op de hoogte van de ontwikkelingen in een wijk.
62 63
Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Pagina - 32 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
7.3 Leefbaarometer Kwintsheul 64
Samenstelling bevolking
Sociale samenhang
Publieke ruimte
Veiligheid
Niveau voorzieningen
2006 2008 2010 2012
20 19 20 18
-7 0 0 -2
-12 -10 13 12
13 18 26 25
-10 -12 -21 -21
WoningVoorraad
3 6 5 6
* Het landelijk gemiddelde is 0.
In de leefbaarometer is leefbaarheid gedefinieerd als ‘de mate waarin de leefomgeving aansluit bij de voorwaarden en behoeften die er door de mens aan worden gesteld’. Het valt op dat de beleving voor veiligheid is toegenomen en dat de waardering voor de publieke ruimte vanaf 2010 nog meer is gestegen, en dat het niveau voorzieningen steeds verder afneemt. 7.4 Politiegegevens Hieronder volgt een weergave van de politiegegevens van Kwintsheul uit 2013. Op de diverse plattegronden worden cijfers van de delicten in Kwintsheul weergegeven en gesorteerd naar wijken en/of buurten. Opvallend aan deze weergave is dat de overlast van jeugd zich concentreert in een gebied ten noorden van het centrum van Kwintsheul. Daar zijn ook meldingen van geluidsoverlast en diefstal.65 Bedreiging
64 65
Diefstal uit woning
Bron: westlandincijfers, 2012 Bron: www.hoeveiligismijnwijk.nl
Pagina - 33 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
Diefstal van bromfiets
Mishandeling
Diefstal van fiets
Vernieling
Overlast drugs
Overlast geluid
Pagina - 34 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
Overlast jeugd
Overlast personen
7.5 Buurtpreventie Kwintsheul heeft een buurtpreventieteam. Dit team surveilleert regelmatig door het dorp. Dat doen zij zowel te voet als met de fietsen die hiervoor zijn aangeschaft. Het team bestaat uit ongeveer 20 leden (inclusief bestuur), die 9 avonden per maand in koppels door de kern lopen om te surveilleren. Zij worden daarnaast vaak ingezet om bij evenementen aanwezig te zijn en rond te lopen. Buurtpreventen hebben geen bevoegdheden, maar zijn de ogen en oren in de kern. Er is een belcirkel opgericht waar bewoners elkaar kunnen bellen bij onraad. Dit gebeurt met name in de buitengebieden waar de buurtpreventen minder komen, zoals het Groene pad en Hoenderparklaan. Verder is het rustig in Kwintsheul. 7.6 Hotspots Kwintsheul kent momenteel geen hotspots. Dit zijn plekken waar jongeren of groepen voor overlast kunnen zorgen. In 2013 waren er geen groepen overlastgevende jongeren actief in Kwintsheul.66 Wel worden in de zomermaanden groepjes jongeren in de Hoenderparklaan als hinderlijk ervaren. 7.7 Samenvatting In de bewonersenquête van 2013 geven de inwoners van Kwintsheul hun kern een 7,2 als rapportcijfer, nagenoeg gelijk aan het Westlands gemiddelde (7,4). 83% geeft aan dat ze het eens zijn met de stelling dat er prettig met elkaar wordt omgegaan in de buurt, dit is nagenoeg gelijk aan (81%) het Westlands percentage. 73% voelt zicht thuis in de buurt. Op de stellingen ‘mensen in de buurt vertrouwen’, ‘gezellige buurt waar men elkaar helpt’, ‘elkaar goed kennen in de buurt’ en ‘betrokken en verantwoordelijk voor de buurt’, scoort Kwintheul boven of gelijk aan het Westlands gemiddelde. Kwintsheul kent momenteel geen hotspots. Dit zijn plekken waar jongeren of groepen voor overlast kunnen zorgen. In 2013 waren er geen groepen overlastgevende jongeren actief in Kwintsheul.67 Wel worden in de zomermaanden groepjes jongeren in de Hoenderparklaan als hinderlijk ervaren.
66 67
Bron:Jongerenwerk Vitis Welzijn Bron:Jongerenwerk Vitis Welzijn Pagina - 35 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
8 VOORZIENINGEN WONEN, ZORG, WELZIJN EN ONDERWIJS 8.1 Voorzieningen en bereikbaarheid Uit het onderzoek van Wonen Wateringen blijkt dat de voorzieningen voor jongeren achter blijven in vrijwel alle wijken. Dit geldt niet voor de voorzieningen voor ouderen. Als aandachtspunten worden genoemd: meer winkels, meer parkeerplaatsen en meer groen.68
Tevredenheid over aanwezigheid voorzieningen in de buurt (% (zeer) eens). 201369 Winkels dagelijkse boodschappen Sportaanbod Pinautomaten Speelplaatsen kinderen Medische- en zorgvoorzieningen Kinderopvang Openbaar groen Openbaar vervoer Uitgaansaanbod
68 69
Kwintsheul 13% 86% 69% 59% 59% 57% 39% 37% 15%
Bron: wijkonderzoek; sterkten, zwaktes en verbeterpunten t.b.v Wonen Wateringen 2011 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Pagina - 36 –
Westland 75% 73% 67% 61% 61% 55% 53% 41% 35%
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
8.2 Voorzieningen Zorg en welzijn en onderwijs Kwintsheul kent de volgende voorzieningen op het gebied van Zorg, Welzijn en Onderwijs: kinderopvang Catalpa. De Leeuwerik bestaat uit totaal 5 groepen, waarvan 3 groepen kinderdagopvang en 2 groepen buitenschoolse opvang. Gastouderopvang Trumpy (9 locaties, 38 kindplaatsen) St. peuteropvang Drie turven hoog Onderwijs: basisschool de Andreashof met in totaal 354 leerlingen
Zorg: 1. Een huisartsenpraktijk 2. Een fysiotherapiepraktijk 3. Een tandartsenpraktijk Welzijn: 1. Vitis Welzijn: de Lessenaar 2. Kastanjehof
8.3 Stiploket Kwintsheul Kwintsheul heeft geen eigen Stip Loket. Hierdoor worden cliëntcontacten niet geregistreerd naar soort vraag, maar naar soort contact. Balie contact zijn mensen die vanuit Kwintsheul naar een fysiek Stip Loket zijn afgereisd. Niet balie contact zijn vragen van bewoners uit Kwintsheul die via telefoon, email of post zijn gesteld. Van 2012 zijn geen cijfers bekend. Kwintsheul Balie contact Niet balie contact
2013 58 23
Tabel: De cliëntvragen van het hele Westland. Soort vraag70 Hulpmiddelen Inkomensondersteuning Mobiliteit Overige diensten/ instanties Welzijn Wonen Zorg Totaal
2013 411 2162 1238 769 1676 378 817 7451
8.4 Welzijnadviseurs Vitis Welzijn In 2013 hebben de welzijnsadviseurs 2634 cliëntcontacten gehad met 881 cliënten in Westland. In Kwintsheul bedroeg dit 80 cliëntcontacten met 39 cliënten. 71
8.5 70
71
Voedselbank
Bron: Jaarverslag Stiplokketten Bron: Welzijnsadviseurs Vitis Welzijn. Pagina - 37 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
De voedselbank is gevestigd in Naaldwijk en trekt gebruikers uit heel het Westland. 72 2013 Gebruikers Kwintsheul 0
Totaal gebruikers Westland 190
8.6 Samenvatting Kwintsheul heeft voldoende voorzieningen, met name voor ouderen. Uit het onderzoek van Wonen Wateringen scoren de voorzieningen voor jongeren met een 6,3 het laagst. In 2013 zijn 58 inwoners van Kwintsheul naar een Stiploket afgereisd en hebben er 23 niet balie contacten plaatsgevonden. In 2013 hebben de welzijnsadviseurs in Kwintsheul 80 cliëntcontacten met 39 cliënten gehad. Tot slot zijn er in het Westland 16.000 mantelzorgers waarvan14 geregistreerde mantelzorgers in Kwintsheul. In 2013 waren er in Kwintsheul geen gebruikers van de voedselbank.
72
Bron: Aart Quak, coördinator Voedselbank Pagina - 38 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
9 VRIJWILLIGE INZET & MANTELZORG 9.1 Vrijwilligers Vrijwilligerswerk is werk dat in enig georganiseerd verband, onverplicht en onbetaald wordt verricht ten behoeve van anderen of van de samenleving. In de kern Kwintsheul is 53% van de volwassenen actief als vrijwilliger. Daarnaast geeft 31% van de inwoners in Kwintsheul aan nog geen vrijwilliger te zijn, maar wel interesse te hebben. Tabel: Vrijwilligerspotentieel 201373 Vrijwilliger Geen vrijwilliger, wel interesse Geen vrijwilliger, geen interesse
Kwintsheul 53% 31% 16%
Westland 46% 34% 20%
Tabel: Aantal bemiddelingen Vrijwillige Inzet 201374 Aantal bemiddelingen naar vrijwilligerswerk in de kern Aantal vrijwilligers wonend in de kern, die zijn bemiddeld naar vrijwilligerswerk in en buiten hun woonkern Organisaties gevestigd in de kern die een vacature hebben geplaatst op de vacaturebank
Kwintsheul 6 16 17
Tabel: Bekendheid en gebruik vrijwilligerssteunpunt 201375 Bekend en gebruikt Bekend, maar niet gebruikt Niet bekend
Kwintsheul 2% 37% 61%
Westland 4% 40% 57%
Kwintsheul 1 0 0 1
Westland 32 30 6 68
Tabel: Aantal matches Hulpinjebuurt.nl. 201376 Afgekeurd Goedgekeurd Open Totaal
73 74 75 76
Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Consulent vrijwillige inzet Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Consulent vrijwillige inzet Pagina - 39 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
9.2 Mantelzorg Tabel: aantal geregistreerde mantelzorgers 201377 Mantelzorgers totaal Overbelaste mantelzorgers Geregistreerde mantelzorgers
Kwintsheul Westland 16000 900 16 732
Tabel: Bekendheid steunpunt mantelzorg 201378 Helemaal niet Wel eens van gehoord, nooit gebruik van gemaakt Wel eens gebruik van gemaakt
Kwintsheul 30% 63% 8%
Westland 29% 66% 5%
Tabel: Bereidheid om familie, vrienden of kennissen te helpen 201379 Bereidheid om familie, vrienden of kennissen te helpen
Kwintsheul 90%
Westland 85%
Kwintsheul 77% 16%
Westland 78 % 13 %
Tabel: Stellingen sociale contacten 201380 Altijd iemand voor dagelijkse probleempjes Kennissenkring te beperkt
Tabel: Terugvallen als men hulp nodig heeft (% terugvallen op iemand uit omgeving) 201381 Terugvallen als men hulp nodig heeft
Kwintsheul 95%
Westland 95
9.3 Samenvatting Uit de cijfers blijkt dat het vrijwilligerspotentieel met 31% hoog is. In het Westland zijn 16.000 mantelzorgers, daarvan zijn er 732 geregistreerd waarvan er 16 in Kwintsheul wonen. In 2013 heeft Vrijwillige Inzet 6 cliënten bemiddeld naar vrijwilligerswerk. 2% van inwoners van Kwintsheul heeft ooit gebruik gemaakt van Vrijwillige Inzet, 37% is bekend met het bestaan van Vrijwillige Inzet. In 2013 is 1 afgekeurde match gemaakt op hulpinjebuurt.nl. Deze site is halverwege 2013 online gegaan.
77 78 79 80 81
Bron: Steunpunt mantelzorg Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Bron: Sociale Monitor Westland 2013 Pagina - 40 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
De bereidheid om familie, vrienden of kennissen te helpen met 90% hoger is dan het Westlands gemiddelde. 77% van de inwoners van Kwintsheul geeft aan iemand te hebben voor hulp bij dagelijkse probleempjes. 95% geeft aan op iemand te kunnen terugvallen wanneer hulp nodig is.
Pagina - 41 –
Profiel Kwintsheul, versie 1.1
BIJLAGE 1 BEGRIPPENLIJST DEFINITIES Allochtoon Het CBS rekent personen tot de allochtonen als tenminste één ouder in het buitenland is geboren. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen personen die zelf in het buitenland zijn geboren (de eerste generatie) en personen die in Nederland zijn geboren (de tweede generatie). De herkomstgroepering wordt bepaald aan de hand van het geboorteland van de persoon zelf (1e generatie) of dat van de moeder (2e generatie), tenzij de moeder in Nederland is geboren. In dat geval is gerubriceerd naar het geboorteland van de vader. Allochtonen westers Westerse allochtonen hebben een Europese afkomst of zijn afkomstig uit landen waar veel Europeanen of hun afstammelingen worden aangetroffen (Indonesië en Noord-Amerika). Ook Japanse allochtonen worden tot de groep westerse allochtonen gerekend, omdat het doorgaans gaat om hoogopgeleide werknemers van internationaal georiënteerde Japanse bedrijven. Westerse allochtonen komen uit: Europa (excl. Turkije), Noord-Amerika, Australië, Indonesië en Japan Allochtonen niet-westers Tot de categorie 'niet-westers' behoren allochtonen uit Turkije, Afrika, Latijns-Amerika en Azië met uitzondering van Indonesië en Japan. Op grond van hun sociaal- economische en -culturele positie worden allochtonen uit deze twee landen tot de westerse allochtonen gerekend. Het gaat vooral om mensen die in voormalig Nederlands Indië zijn geboren en werknemers van Japanse bedrijven met hun gezin. Niet-westerse allochtonen komen uit: Afrika, Latijns Amerika, Azië, exclusief Indonesië en Japan Landen behorende tot de Europese Unie (tot 1 mei 2004; exclusief Nederland): België (vanaf 1958), Denemarken (vanaf 1975), Duitsland (vanaf 1958), Finland (vanaf 1995), Frankrijk (vanaf 1958), Griekenland (vanaf 1981), Ierland (vanaf 1975), Italië (vanaf 1958), Luxemburg (vanaf 1958), Nederland (vanaf 1958), Oostenrijk (vanaf 1995), Portugal (vanaf 1986), Spanje (vanaf 1986), Verenigd Koninkrijk (vanaf 1975), Zweden (vanaf 1995). BMI, de Body Mass Index is een index voor het gewicht in verhouding tot lichaamslengte. De BMI geeft een schatting van het gezondheidsrisico van het lichaamsgewicht. Een BMI tussen de 20 en de 25 is gezond en boven de 25 overgewicht. Overmatig alcohol gebruik, overmatig alcoholgebruik is 21 glazen of meer per week voor mannen en 14 glazen of meer per week voor vrouwen. Zwaar alcoholgebruik, Voor ‘zwaar alcoholgebruik’ zijn verschillende normen in gebruik. In de G4-gezondheidsenquête is gebruik gemaakt van de norm: minstens 1 dag per week 6 glazen of meer (mannen) of minstens 1 dag per week 4 glazen of meer (vrouwen). In de gezondheidsenquêtes van de GGD ZHW is gebruik gemaakt van een aangepaste norm, afgestemd op die van het CBS, namelijk: minstens 1 dag per week 6 glazen of meer (mannen of vrouwen).
Pagina - 42 –