Productschap Tuinbouw
kennisknooppunt platform overheid op maat van de tuinbouw
Productschap Tuinbouw
kennisknooppunt platform
30.000 ondernemingen
De Nederlandse tuinbouw- en groensector bestaat uit een kleine 30.000 ondernemingen uit de hele productie- en
overheid op maat van de tuinbouw
afzetketen:
• hoveniers en groenvoorzieners • retail en andere detailhandel • groothandelaren
• im- en exporteurs
• fabrikanten van verwerkte tuinbouwproducten • veilingen en afzetorganisaties • telers
• producenten van uitgangsmateriaal De tuinbouw draagt bij aan een sterke Nederlandse
economie. Het aandeel van de tuinbouwsector in het overschot op de Nederlandse handelsbalans is circa 20 procent. Tuinbouwondernemingen bieden aan bijna 400.000 mensen werkgelegenheid.
Bedrijfsleven bepaalt
Platform
tuinbouwsector. Dat wat de ondernemingen (private
en werknemers uit alle ketenschakels samen.
Ondernemingen bepalen de ontwikkelingen in de
partijen) zelf kunnen organiseren en financieren gebeurt
privaat. Brancheorganisaties en vakbonden behartigen de belangen van ondernemers en werknemers uit de
tuinbouw bij Rijks- en lokale overheid en maatschappelijke organisaties.
Functies Productschap Tuinbouw Het Productschap Tuinbouw (PT) geeft de sector
instrumentarium waarmee het juist die zaken kan doen die private partijen niet zelf kunnen. Het productschap heeft drie belangrijke functies:
• Het is een overlegplatform voor de tuinbouw. • Het is een knooppunt van kennis.
• Het is de eigen overheid van de tuinbouw. Met die functies dient het PT het belang van de
tuinbouwsector en een maatschappelijk belang.
Binnen het Productschap Tuinbouw komen werkgevers Het Productschap Tuinbouw is georganiseerd in vijf
deelsectoren: Bloemen & Planten, Groenten & Fruit,
Bomen, Bloembollen en Hoveniers. Voor elke deelsector
geldt dat de verschillende ketenschakels (van veredelaar
tot detailhandel) elkaar ontmoeten bij het Productschap Tuinbouw. Daarnaast werken de deelsectoren samen
binnen het Productschap Tuinbouw. Zij delen kennis en werken samen aan beleidsontwikkeling.
Het Productschap Tuinbouw is zo een platform voor de
hele tuinbouw- en groensector. Dankzij deze functie kan de sector efficiënt omgaan met collectieve middelen.
Overheid op maat
Het Productschap Tuinbouw is een publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie (pbo). Dat heeft vier voordelen voor de sector:
• Via het productschap kan de sector zorgen dat elke
tuinbouwonderneming een financiële bijdrage levert aan de financiering van collectieve activiteiten (geen free riders).
• De tuinbouw kan via het productschap regelgeving op maat vaststellen, met wettelijke kracht.
• De Europese overheid ziet het productschap als een volwaardige gesprekspartner.
• Het productschap is uitvoerder voor Europese regelgeving. Geen free riders
De sector zet via het Productschap Tuinbouw collectief geld in voor activiteiten die (groepen van) ondernemingen individueel niet kunnen opzetten, zoals innovatie,
onderzoek, projecten rond duurzaamheid en promotie.
De ondernemingen in de tuinbouw- en groensector betalen deze activiteiten via heffingen. Op enkele uitzonderingen na, waarover de sectoren zelf afspraken maken, betaalt iedereen mee; er zijn geen free riders. Maatwerk met kracht van wet
De overheid bezuinigt. Het Rijk houdt zich minder bezig met sectorspecifieke aangelegenheden. Tegelijk is duidelijk dat
de markt niet alles kan oplossen. Soms is wetgeving nodig. Het PT levert maatwerkoplossingen op verzoek van de
sector zelf; praktisch bruikbare verordeningen die wettelijke
kracht hebben voor alle ondernemingen. Een eigen overheid
Kennisknooppunt
geeft de sector zo veel vrijheid.
Het Productschap Tuinbouw voorziet het hele tuinbouw
Volwaardige gesprekspartner
• Het PT levert - deels uit eigen marktonderzoek - niet-
overheid formeel aanschuiven bij onderdelen van de
cluster van gegevens die nergens anders verkrijgbaar zijn: concurrentiegevoelige informatie op het gebied van import en export, verkoop, consumentenaankopen, arbeidsmarktinformatie, informatie op gebied van voedselveiligheid (wetgeving) en gezondheid van voeding.
• Het PT stelt alle resultaten beschikbaar uit
onderzoeksprojecten waarin de sector via het PT investeert.
• Het PT heeft toegang tot data van Rijks- en Europese
overheidsinstellingen, bijvoorbeeld op het gebied van voedselveiligheid.
Daarmee draagt het Productschap Tuinbouw bij aan het
ontwikkelen en delen van kennis in de tuinbouwsector. Veel overheidsinstellingen en organisaties binnen en buiten de tuinbouw baseren hun beleid op deze gegevens.
Nieuwe kennis ontwikkelen vergt investeringen en brengt risico’s met zich mee die soms te groot zijn voor
afzonderlijke ondernemingen. Via het PT zorgt de sector voor gezamenlijke financiering.
Het Productschap Tuinbouw kan als adviseur van de
Europese Commissie in Brussel, om invloed uit te oefenen op het EU-beleid, bijvoorbeeld op het gebied van gewas
bescherming, fytosanitaire richtlijnen en milieurichtlijnen. Vaak zijn alleen overheden gesprekspartner voor
bijvoorbeeld handelsbetrekkingen of importbeperkingen
door residuen. Het Productschap Tuinbouw vervult deze rol voor de tuinbouw- en groensector. Betrokken uitvoerder EU-beleid
Het productschap kan in opdracht van het ministerie van EL&I beleid of regelgeving van de EU uitvoeren voor de
tuinbouw- en groensector (medebewind). Het PT doet dat op basis van kennis van en betrokkenheid bij de sector. Voorbeeld is de uitvoering van Gemeenschappelijke
Marktordening (GMO) voor telersverenigingen in de groenten- en fruitsector.
In 2011 vormt het PT samen met andere schappen één
organisatie voor medebewind, om deze taak efficiënter uit te voeren.
Sectoren beslissen
De vergaderingen van de sectorcommissies zijn openbaar.
activiteiten ondernemingen investeren via het
ondernemingen uit de betreffende sector een (digitale)
De tuinbouwsector bepaalt zelf in welke projecten en Productschap Tuinbouw. Brancheorganisaties, (groepen) ondernemers of kennisinstellingen brengen hiervoor
voorstellen in. Deze voorstellen toetst het PT op draagvlak bij (vertegenwoordigers van) ondernemers.
Voor elke deelsector is er binnen het Productschap
Tuinbouw een eigen sectorcommissie. Hierin zitten
vertegenwoordigers van ondernemers en werknemers uit
de betreffende deelsector. De sectorcommissies krijgen de
Na de sectorcommissievergaderingen ontvangen
nieuwsbrief met daarin de besluiten van de sector
commissie. Het PT brengt ook de vakpers van de besluiten op de hoogte.
Heffing
Ondernemers en branches hebben via de sectorcommissies direct invloed op de activiteiten van het PT en de hoogte
van de heffing. Daardoor betalen tuinbouwondernemers
niet meer heffing dan nodig is. De afgelopen jaren verlaagde
ingediende voorstellen voorgelegd, met daarbij een advies
het PT de heffing, om onnodige reserves af te bouwen.
De sectorcommissies beslissen welke projecten zij
euro heffing in 2011. Efficiency staat voorop. Waar het
van het secretariaat van het Productschap Tuinbouw.
honoreren. Op basis daarvan bepalen de sectorcommissies hoeveel heffing de betreffende sector betaalt. De Sociaal Economische Commissie beslist over arbeidgerelateerde zaken. De Sectorcommissie Energie doet hetzelfde voor energiegerelateerde zaken. Alle voorstellen die in de
sectorcommissies en de Sociaal Economische Commissie besproken worden, staan vooraf op de website van het Productschap Tuinbouw.
Alle tuinbouwondernemingen betalen samen 52 miljoen productschap kosten kan besparen door samen te werken, gebeurt dat, bijvoorbeeld met andere productschappen of
Greenports NL. Het productschap slaagt erin veel projecten met co-financiering van de overheid te financieren.
De financiële bijdrage van de overheid lag in 2010 rond de 30 procent van het bedrag dat de sector zelf opbrengt.
Toekomstagenda
In 2010 heeft de tuinbouwsector vastgesteld op welke thema’s de sector een rol ziet voor het PT. Dit zijn: • Marktmonitoring
Het Productschap Tuinbouw zorgt ervoor dat alle
ondernemingen in de tuinbouwketen toegang hebben tot uitgebreide, actuele, niet-concurrentiegevoelige
marktinformatie, waarin trends en de gevolgen ervan inzichtelijk zijn.
• Standaardisatie informatielogistiek
Om informatie uit te kunnen wisselen met partijen in het tuinbouwnetwerk is standaardisatie nodig;
afspraken over welke informatie wordt uitgewisseld en
in welke vorm. Het Productschap Tuinbouw coördineert
het ontwikkelen van breed gedragen en breed gebruikte standaarden.
• Gezondheid en welbevinden
Groenten, fruit, noten en zuidvruchten eten is belangrijk voor een gezond voedingspatroon. Sierteeltproducten spelen een belangrijke rol in het welbevinden van
mensen. Het PT coördineert onderzoek om dit weten
schappelijk te onderbouwen, zorgt voor toegankelijke
informatie over de invloed van tuinbouwproducten op de gezondheid en stemt wetgeving en markteisen af met de sector, marktpartijen en de overheid.
• Plantgezondheid en fytosanitaire zaken
De tuinbouw streeft ernaar duurzaam te produceren en handelen, ook bij gewasbescherming. Dat tuinbouw
producten vrij zijn van ziekten en plagen is belangrijk voor een onbelemmerde import en export.
Het Productschap Tuinbouw coördineert en financiert onderzoek naar geïntegreerde gewasbescherming.
Samen met brancheorganisaties zorgt het Productschap Tuinbouw voor passend beleid en wet- en regelgeving.
• Energie
De tuinbouw heeft met het Rijk doelstellingen
afgesproken voor energiebesparing en drastische
vermindering van uitstoot van CO2. Ook ontwikkelt de
sector systemen om minder fossiele energie te
gebruiken. Het Productschap Tuinbouw zorgt voor
(co)-financiering van projecten en waar nodig voor de coördinatie van uitvoeringsprogramma’s
(bijvoorbeeld Kas als Energiebron).
• Water, bodem en bemesting
Ondernemingen investeren veel om zuinig te zijn op
water en bodem. Het Productschap Tuinbouw zorgt voor co-financiering van (onderzoeks)projecten waar dat nodig is, coördineert onderzoek en werkt aan kennisontwikkeling en kennisverspreiding.
• Werken in de tuinbouw
Nederland heeft in 2025 een tekort van een miljoen
arbeidskrachten. De tuinbouw- en groensector heeft jaarlijks 10.000 nieuwe arbeidskrachten nodig.
Daarom is het cruciaal dat de tuinbouw- en groensector aantrekkelijk blijft als werkgever. Het PT coördineert
campagnes en projecten om jongeren te interesseren
voor een baan in de tuinbouw, coördineert onderzoek, arbeidsmarktinformatie en projecten voor aantrekkelijker arbeidsomstandigheden.
• Promotie
Generieke promotie zorgt ervoor dat consumenten meer tuinbouw- en groenproducten kopen, vergroot de markt en verbetert het imago van de tuinbouw- en groen
sector. Elke tuinbouwsector heeft zijn eigen promotie-
instelling. De sectoren financieren deze nu nog via het Productschap Tuinbouw.
Innovatie en duurzaamheid zijn verbindende factoren
tussen de thema’s. Inmiddels komt een nieuw thema op: biobased economy, waarin de tuinbouw fungeert als leverancier of afnemer van biomassa.
De rol en taken van het PT heeft de sector vastgelegd in de Toekomstagenda 2010-2015.
Productschap Tuinbouw Louis Pasteurlaan 6
Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon 079 - 347 07 07 Fax
079 - 347 04 04
e-mail
[email protected]
Internet
www.tuinbouw.nl
Januari 2011
