Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Over de cursus cursus.. ..
Operationeel beheer
Doelstellingen Tekstboek, slides, Hoorcolleges Oefeningen en cases Praktijkwerk, peer assessment Evaluatie Ondersteuning: Vincent Van Peteghem (assistant) en Martine Mortreu (secretariaat) • Spreekuren: maandag 10u-12u of afspraak • Minerva • • • • • • •
Productiebeleid Logistiek beleid Faculteit Economie en Bedrijfskunde Professor L. CHALMET
22 september 2008
1
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebedrijven • Automotive sector ಶ Assemblagefabrieken ಶ First-tier leveranciers (motoren, transmissie, remmen,..) ಶ Second-tier leveranciers ಶ Logistics Service Providers (3PL) ಶ Wisselstukken
• Voorbeelden ಶ Ford Genk, GM Antwerpen, Audi Vorst, Volvo Cars ಶ Volvo Trucks, Daf Trucks ಶ Jonckheere, Van Hool
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebedrijven • Machinebouw, verwerkende industrie ಶ ಶ ಶ ಶ
Productiebeleid & Logistiek beleid
Verwerkende nijverheid
Assemblage in “flow productie” Onderdelenfabricage, bv. Compressor Element Wisselstukken After Sales Service
• Voorbeelden ಶ Atlas Copco (Portable Air, Industrial Air, Oil-Free Air, Airtech) ಶ Picanol ಶ LVD machinebouw
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebedrijven • Procesindustrie ಶ Chemie ಶ Pharmacie ಶ Voedingsnijverheid
• Voorbeelden ಶ BASF, Dupont de Nemours, ಶ Janssen Pharmaceutica, GSK, Pfizer, UCB ಶ Puratos, Vandemoortele, Coca-Cola
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebedrijven • Fast-Moving Consumer Goods ಶ Huishoudtoestellen ಶ Entertainment toestellen ಶ Informatie- en Communicatietoestellen
• Voorbeelden ಶ Philips (bv. Massive), Sony, Panasonic ಶ Nokia, Alcatel, Cisco ಶ Dell, Hewlett-Packard (HP),
Productiebeleid & Logistiek beleid
Productiebeleid & Logistiek beleid
faculteit Economie en Bedrijfskunde
faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebedrijven Æ Diensten
Productiebeleid & Logistiek beleid
Productiebeleid & Logistiek beleid
faculteit Economie en Bedrijfskunde
faculteit Economie en Bedrijfskunde
Industriele en Dienstensectoren als Percentage van BNP 90 -
Industrieel
Diensten
80 70 60 50 40 30 20 US
UK
Japan
Hong Kong
Germany
France
Czech Rep
China
Canada
0-
Australia
10 Spain
ಶ LMS simulatoren ಶ Space toepassingen
South Africa
• Voorbeelden
Fincanciële diensten ICT diensten Overheidsdiensten Utiliteitsdiensten Transportdiensten Marketing diensten Horeca Vrije tijdsdiensten Consulting Juridische dienstverlening Onderwijs Health care (hospitalen, gezondheidszorg allerlei, mutualiteiten), etc..
Russian Fed
ಶ Op maat, projectmatig ಶ Inclusief uniek design van het product ಶ Grote software component
• • • • • • • • • • • • •
Mexico
• Cutting-Edge productie
Diensten
4
Productiebeleid & Logistiek beleid
Productiebeleid & Logistiek beleid
faculteit Economie en Bedrijfskunde
arbeidsmarkt
faculteit Economie en Bedrijfskunde
een productieproces transformeert ... (4M) 0HQVHQ
0DWHULDOHQ transformatieproces leveranciers 0HWKRGHV
De productiefunctie in een productiebedrijf
inbound logistics
markt
manufacturing outbound logistics operations
marketing & sales
service
Customer infrastructure
0DFKLQHV
human resource management technologieontwikkeling
technology development procurement 10
4
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
goederen
faculteit Economie en Bedrijfskunde
een operationeel proces transformeert ...
input informatie
mensen
Productiebeleid & Logistiek beleid
transformatie
Some operations described in terms of input–transformation–output processes
output “Product”
“Materiaal”
“Dienst”
middelen mensen Bron: Slack et al (2004) 18
11
Productiebeleid & Logistiek beleid
Productiebeleid & Logistiek beleid
faculteit Economie en Bedrijfskunde
faculteit Economie en Bedrijfskunde
Enkele voorbeelden input
transfo
Goederen en Diensten output
Auto Computer Geplaatst tapijt Fast-food maaltijd Restaurant maaltijd/auto herstel Ziekenhuis verzorging
automobielfabriek transporteur ziekenhuis
Reclame bureau/ Beleggingdadvies
bioscoop
Consulting / opleiding
restaurant
Counseling
marktonderzoek
100%
75
50
25
0
25
50
75
100%
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Procent van Product dat goed is
Procent van Product dat dienst is
12
17
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Kenmerken van een dienst
Kenmerken van Goederen
; Ontastbaar product
; Tastbaar product
; Inconsistente product definitie
; Consistente product definitie
; Productie en consumptie simultaan
; Productie en consumptie gescheiden
; Vaak uniek ; Grote mate van klanteninteractie
; Kan opgeslagen worden ; Lage klanteninteractie 14
15
Productiebeleid & Logistiek beleid
Productiebeleid & Logistiek beleid
faculteit Economie en Bedrijfskunde
faculteit Economie en Bedrijfskunde
GLHQVWHQ
JRHGHUHQ
“In the factory we make cosmetics, in the store we sell hope”.
hoog
tastbaarheid
laag
laag
gelijktijdigheid
hoog
hoog
transporteerbaarheid
laag
hoog
stockeerbaarheid
laag
laag
klantencontact
hoog
Ch. Revlon Geleverde goed
kwaliteitsperceptie
dienst+ levering 16
3
Productiebeleid & Logistiek beleid
Productiebeleid & Logistiek beleid
faculteit Economie en Bedrijfskunde
faculteit Economie en Bedrijfskunde
A typology of operations
Businesses position themselves on the four dimensions of operations to reflect their market position Low
Volume
High
High
Variety
Low
High
Variation
Low
High
Visibility
Low
Island Resort
Bron: Slack et al (2004) 24
Formule 1
Bron: Slack et al (2004) 25
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Procestypes in diensten
Model van Flipo: perceptie van de dienst
Hoog professionele diensten
dienstenimago algemeen imago van contactpersoneel service shops
imago vs concurrenten
variëteit
klanten plaats & omgeving
massadiensten
atmosfeer
Laag laag
personeel & materiaal
hoog
volume 26
19
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
faculteit Economie en Bedrijfskunde
SIMULTANEITEIT (overlapping productie & consumptie)
Soorten diensten H o o g
klassiek restaurant
Productiebeleid & Logistiek beleid
ziekenhuis consulting klassiek onderwijs automobielinspectie
L a a g
fast food
pensioendienst verzekering open universiteit
Laag
Hoog ONTASTBAARHEID (immaterieel karakter)
20
27
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Significante Mijlpalen in Operationeel Beheer
De Erfenis van Operationeel Beheer ; Division of labor (Adam Smith 1776; Charles Babbage 1852) ; Standardized parts (Whitney 1800) ; Scientific Management (Taylor 1881) ; Coordinated assembly line (Ford/ Sorenson/Avery 1913) ; Gantt charts (Gantt 1916) ; Motion study (Frank and Lillian Gilbreth 1922) ; Quality control (Shewhart 1924; Deming 1950)
Bron: Heizer et al (2006)
Figure 1.3 29
30
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
De Erfenis van Operationeel Beheer
Frederick Winslow TAYLOR
; Computer (Atanasoff 1938) Æ administration automation ; CPM/PERT (DuPont 1957) Æ project management ; Material requirements planning (Orlicky 1960) Æ MRP II (1980) ; Computer aided design (CAD 1970) Æ CAM and CIM (1985)
The father of scientific management
; Flexible manufacturing system (FMS 1975) ; Toyota production system Æ Lean Manufacturing and Total Productive Management (1950-1990)
“In the past the man has been first. In the future the system must be first” (1911)
; Manufacturing Æ Operations strategy (1970-90) ; Globalization (China, Eastern Europe, Mexico,..) and Global Supply Chain Management (1990)
Operations is flow of tasks performed by human
; Internet (1995) and e-Supply Chains (2000)
workers on products
; Lean and Agility paradigma for organizations (1990 - 2000) ; ERP (1990) and APS (1995) Æ SOA solutions (2010?) 31
34
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Henry Ford I will build a car for the great multitude. It will be large enough for the family, but small enough for the individual to run and care for. It will be constructed of the best materials, by the best men to be hired, after the simplest designs that modern engineering can devise.
t26run.jpg
But it will be low in price that no man making a good salary will be unable to own one and enjoy with his family the blessing of hours of pleasure in God's great open spaces.“ Henry Ford 42
44
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Henry Ford’s view on “agility”
“The Customer Can Have Any Color He Wants dealr23a.jpg
So Long As It's Black“
Henry Ford
46
43
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
faculteit Economie en Bedrijfskunde
Model T prices Year 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920Mar 1920Sep 1921Jun 1921Sep 1922 1923 1924 1925 1926 1927
Touring $850 $950 $780 $690 $600 $490 $440 $360 $360 $525 $525 $575 $440 $415 $355 $348 $393 $295 $290 $380 $380
Runabout $825 $900 $680 $590 $525 $440 $390 $345 $345 $500 $500 $550 $395 $370 $325 $319 $364 $265 $260 $360 $360
Productiebeleid & Logistiek beleid
Coupe $950 $1,050 $1,050 N/A N/A $750 N/A N/A N/A N/A $650 $850 $745 $695 $595 $580 $530 $525 $520 $485 $485
W. Edwards Deming
Town $ 1,000 $1,200 $1,200 $900 $740 $690 $640 $595 $595 N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
;Kwaliteit ;Processen beheersen ;Continue verbeteren
45
47
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Productiebeleid & Logistiek beleid faculteit Economie en Bedrijfskunde
Shigeo Shingo
Taiichi Ohno
;Process = flow of transformation from RM into FG ;Kaizen continuous improvement ;Source inspection & poka-yoke (mistake-proofing) ;SMED
;Toyota Production System ; ;Just – in - time ; Lean
47
47
Productiebeleid & Logistiek beleid
Productiebeleid & Logistiek beleid
faculteit Economie en Bedrijfskunde
faculteit Economie en Bedrijfskunde
Organogram Bank Commercial Bank
Wat doet een operations manager?
Operations
Finance
Marketing
Teller Scheduling Check Clearing Collection Transaction processing Facilities design/layout Vault operations Maintenance Security
Investments Security Real estate
Loans Commercial Industrial Financial Personal Mortgage
Accounting
Auditing Trust Department Bron: Heizer et al (2008)
50
5
Productiebeleid & Logistiek beleid
Productiebeleid & Logistiek beleid
faculteit Economie en Bedrijfskunde
faculteit Economie en Bedrijfskunde
Organogram Industrieel Bedrijf
Organogram Luchtvaart Maatschappij
Manufacturing
Airline Operations Operations Ground support equipment Maintenance Ground Operations Facility maintenance Catering Flight Operations Crew scheduling Flying Communications Dispatching Management science
Finance/ accounting Accounting Payables Receivables General Ledger Finance Cash control International exchange
Facilities
Marketing
Construction; maintenance
Traffic administration Reservations Schedules Tariffs (pricing) Sales Advertising
Production and inventory control Scheduling; materials control
Quality assurance and control Supply-chain management Manufacturing Tooling; fabrication; assembly
Design Product development and design Detailed product specifications
Industrial engineering Efficient use of machines, space, and personnel
Process analysis Bron: Heizer et al (2008) 6
Development and installation of production tools and equipment
Finance/ accounting
Marketing
Disbursements/ credits Receivables Payables General ledger Funds Management Money market International exchange Capital requirements Stock issue Bond issue and recall
Sales promotion Advertising Sales Market research
Bron: Heizer et al (2008) Bron: Heizer et al (2006)
7
Productiebeleid & Logistiek beleid
Productiebeleid & Logistiek beleid
faculteit Economie en Bedrijfskunde
faculteit Economie en Bedrijfskunde
Operations management activities at IKEA
Factory manager’s work Activity direct supervision and support consulting with plant staff consulting with upper management consulting with sales and marketing communicating with customers communicating with suppliers consulting with R&D dealing with the community training (as trainer) training (as trainee)
% of time 22 16 12 10 7 7 5 5 4 4 Bron: A. De Meyer Bron: Slack et al (2004) 52
51
Productiebeleid & Logistiek beleid
Productiebeleid & Logistiek beleid
faculteit Economie en Bedrijfskunde
faculteit Economie en Bedrijfskunde
Taken van de operationele manager
Modern Times
operationele strategie ontwikkelen
• • • • • • •
het operationeel systeem ontwikkelen plannen en beheren de performantie van het operationeel systeem voortdurend verbeteren 53
Verdeling van werk assemblagelijnen Rol van bazen en arbeiders Automatizering Vervreemding met het werk Ergonomie vakbonden