Prinses en Boon LESMAP
Beste leerkracht, Voor u ligt de lesmap bij de voorstelling ‘Prinses
Aardpaard.
en Boon’ van Theater
In deze map vindt u suggesties om met uw klas te werken voor en na de voorstelling. Door een korte voorbereiding op ‘Prinses en Boon’ wordt de fantasie van de kinderen gericht geprikkeld en kunnen ze bewust naar de voorstelling toeleven. In de verwerkingsopdrachten na de voorstelling ligt het accent op het actief delen en creatief verwerken van de opgedane indrukken. Thema’s als: op zoek naar avontuur, plagen & pesten, het verschil tussen rijk en arm... komen aan bod. De opdrachten wisselen van werkvorm tussen een vraaggesprek, drama-opdrachten, beeldende opdrachten of schrijfopdrachten. Kies zelf de thema’s of opdrachten uit die u persoonlijk aanspreken, dan komt u tot de mooiste resultaten.
Veel plezier met voorbereiding, voorstelling en verwerking!
Laat ons weten wat u van de lesmap vindt via:
[email protected]
1
A VOORBEREIDING OP DE VOORSTELLING
‘Prinses en Boon’ hoeft geen uitgebreide voorbereiding. We zien wel duidelijk dat kinderen gerichter en nieuwsgieriger kunnen kijken als ze vooraf al gerpikkeld werden voor de voorstelling. Het is zinvol het kader te scheppen voor de kinderen en hun zintuigen scherp te stellen. Hiertoe kan u het volgende doen met hen:
° de affiche: toon hen de affiche of flyer van de voorstelling (bijlage 1) en vraag hen wat ze zien, waar het volgens hen over zou kunnen gaan, of er één of meerdere rollen zullen zijn, wat er gaat gebeuren...? Hier gaat het niet om goede of foute antwoorden, enkel om hun associatievermogen. Dus u hoeft zelf niet teveel te vertellen of te corrigeren.
°de titel: laat hen verzinnen wat voor prinses dit zou kunnen zijn, en wie ‘Boon’ kan zijn.
°de theatercodes: we gaan ervan uit dat de kinderen al eens in een theaterzaal zijn geweest. Indien u het nodig vindt, kan u met hen de theatercodes nog eens opfrissen: Hoe verloopt een theatervoorstelling in een Cultureel Centrum? Zijn er ook kinderen van andere scholen? Waarom verwacht men dat je blijft zitten? Mag je dan helemaal niets doen of zeggen? Wanneer wel, wanneer niet? Wat is het verschil tussen theater en TV? (theater gebeurt op het moment zelf, is elke dag anders, je kan niet zomaar weglopen of zappen, je kijkt met veel mensen in dezelfde ruimte...) Wat is eigenlijk toneelspelen? Wat moet je ervoor kunnen? Hoe doe je dat? ...
°een rondleiding: indien het mogelijk is, kan u met de klas een rondleiding achter de schermen van het Cultureel Centrum vragen. Op deze leeftijd zijn kinderen dikwijls geïnteresseerd in de techniek en de “truukjes” op een podium. Ook kunnen ze vaak na de voorstelling terecht bij de acteurs met hun technische of andere vragen.
2
B NAVERWERKING VAN DE VOORSTELLING
1. Eerste verwerking:
Na de voorstelling merkt u meestal snel welke momenten in de voorstelling de kinderen het meest aanspraken. Probeer deze spontane commentaren op te vangen en van daaruit de verwerkingsopdrachten uit te kiezen en op te bouwen. Vraag hen dan in een cirkel te komen staan, en elk voor zich één moment uit de voorstelling na te spelen. Namelijk het moment dat ze het best hebben onthouden. Dat kan iets moois zijn, maar ook iets raars, iets grappigs, iets lawaaierigs... Het gaat niet om technische spelkwaliteit, maar om de uiting van een individuele beleving. U kan hen één voor één vragen om vanuit een stilstaand beeld te vertrekken en het beeld dan een paar seconden tot leven te brengen en hun favoriet moment na te spelen. Door naar elkaar te kijken, herinneren de kinderen zich misschien momenten die ze anders waren vergeten en komt de voorstelling terug tot leven in de klas. Hieraan gekoppeld kan u een vraaggesprek over de voorstelling houden. Vraag hen wat ze allemaal gezien hebben. Laat dit gesprek z’n eigen lijn volgen, waarbij u volgende vragen in het achterhoofd houdt: Waarover ging het? Hoe zat het verhaal in elkaar? Wie –wat was er allemaal te zien? Ging het nog over iemand anders of over meerdere personen die niet te zien waren? Waren ze vrienden? Of wisselde dat? Waar speelde het zich af? Hoe waren de kostuums? Was er muziek? Zo ja, welk soort muziek? Hoe was het licht? Hoe – wanneer veranderde dat? Wat was er allemaal van decor? Wat deden ze ermee? Hoe was het einde? Wat vond je van het verhaal? Was het zoals je van tevoren had gedacht of anders? Zou je dat zelf ook wel eens willen meemaken?....
3
2. Verdere verwerkingsopdrachten:
Hier volgen een aantal verwerkingsopdrachten rond de thema’s avontuur, plagen-pesten en rijk-arm. U kan ze naar eigen interesse mengen of achter elkaar plaatsen.
A. AFFICHE: ‘GEZOCHT’ In bijlage 2 vindt u een model voor deze affiche. Zowel Boon als Prinses zijn weggelopen....en worden dus gezocht. Stel aan de kinderen voor, een affiche van zichzelf te tekenen en te schrijven, alsof zij zelf gezocht worden. Laat hen zich inbeelden dat ze de ‘avontuurlijke versie van zichzelf’ zijn. Dus: wanneer zou jij gevaarlijk zijn? Welke eigenschappen heb je die durf, zin in avontuur .... tonen? Stel dat je nog veel meer zou durven dan in het echt, waarvoor zou je dan gezocht worden? Ze kunnen Prinses en Boon als rolmodellen gebruiken, maar evengoed kunnen ze zichzelf zien als echte gangster, hardnekkige leugenaarster, .... Ze tekenen een zelfportret, maar dan met ‘gevaarlijk’ gezicht en uiterlijk. Onderaan beschrijven ze zichzelf en waarom ze gezocht worden. En hoeveel losgeld ze waard zijn... In plaats van een zelfportret kunnen ze ook een affiche van hun buurjongen, meisje maken.
B. STELLINGENSPEL Bij deze opdracht legt u de kinderen telkens één stelling voor. De kinderen nemen dan stelling in en gaan links (=neen) of rechts (= ja) in de ruimte staan. Zorg dat er plaats is om deze opdracht uit te voeren in de ruimte. Na elke stellinginname kan u van elke kant één of twee kinderen naar ‘t midden laten komen om argumenten voor hun stelling te verkondigen. Dit is een goede oefening in het naar elkaar luisteren en niet door elkaar praten. Wel mogen ze hun mening met vuur verdedigen! De anderen blijven aan de kant staan, maar mogen supporteren-applaudisseren voor hun ‘vertegenwoordiger’. Hier volgen de stellingen: - Meegaan met een vreemde is altijd gevaarlijk - Prinses en Boon zijn gelukkiger samen dan alleen - Pesten is soms leuk
4
- In speciale gevallen mag je even weglopen van huis - Een luxe leven van Prinses is beter dan het leven op straat van Boon - Mensen die heel verschillend zijn (zoals Prinses en Boon) passen het best bij elkaar - Het is niet erg om iets te eten waarvan je niet weet wat het is - Je ouders moeten altijd weten waar je bent - Plagen is liefde vragen - Is een appel stelen fout als je honger hebt? - Zonder gsm geraak je in de problemen - Wie veel durft, heeft succes in het leven - Soms doen jongens en meisjes lelijk tegen elkaar, maar vinden ze elkaar toch leuk - Ik zou ook weglopen als ik Prinses of Boon was - Ook zonder vrienden kan je een leuk leven hebben Leg een goed tempo in de opdracht, u kan bijv. zeggen: ‘Je hebt 5 tellen om een kant te kiezen.’ Als u wil, kan u in een kringgesprek bepaalde stellingen verder uitdiepen, naargelang wat er leeft in de groep.
C. MAJESTATIS PLURALIS Prinses zegt heel vaak “wij” en “ons” als ze over zichzelf praat. Dat is de ‘Majestatis Pluralis’. Wat vonden de kinderen daarvan? Raar, grappig, saai, bekakt...? Leg uit waarom ze dat deed. M.P. wordt gebruikt om je eigen belangrijkheid te benadrukken. Het bestaat al lang en mag nu nog gebruikt worden door leden van de koninklijke familie, bisschoppen en pausen. Stel voor dat iedereen in de klas één lesuur lang de M.P. mag gebruiken. Wat wordt dat tijdens rekenen?? Of als je naar het toilet moet?... Of misschien kiest u hiervoor best het laatste lesuur van de dag , zodat ze niet de hele dag doorgaan?
5
D. ATTRIBUTEN KNUTSELEN EN DAN...ACTEREN! Toneel spelen rond het contrast tussen rijk en arm is steeds dankbaar...zeker met de juiste attributen: Benodigdheden: Veel kranten, tape, (behangers)lijm, nietjesmachine, touw en schaar. De meisjes maken een gigantische pruik à la Prinses en de jongens knutselen allerlei eetbare en niet eetbare dieren à la Boon. Het basismateriaal zijn krantenproppen. Met (behangers)lijm en tape kan je de pruiken en dieren allerlei vormen geven. Het touw is nodig als lint onder de kin om de pruik op het hoofd te houden, en de jongens kunnen er staarten, snorharen enz. van vlechten...De pruiken mogen alle richtigen opgaan, en de jongens hoeven zich zeker niet te beperken tot ratten...! Eens de attributen klaar zijn, kan er gespeeld worden. Laat eerst de meisjes tegelijk spelen, en dan de jongens (of omgekeerd) Ze doen telkens alsof ze alleen in de ruimte zijn, dus ze reageren nog niet op elkaar. Ze spelen zonder woorden, eventueel wel met klanken (grommen, gilletje slaken, smakken,...) U kan er een geleide opdracht van maken: De meisjes paraderen in hun koninklijke tuin, ruiken aan een bloem, maken om ter elegantste bewegingen met armen en handen, checken of hun kledingpruik nog wel goed zit... en komen dan in een vieze loods terecht... hoe stappen ze dan? Hoe kijken ze rond? Wat doen ze? Waar gaan ze zitten? En hoe? Hopelijk moeten ze niet naar het toilet?.... De jongens zitten bij hun geïmproviseerde kookvuur met hun dieren....welk lekker receptje gaan ze maken? Welk dier kiezen ze? Leven sommige dieren misschien nog? Ze hebben nog enkele extra ingrediënten nodig, waar halen ze die? En hoe stappen ze dan? Het eten is klaar! Hoe eten ze? Bevalt het eten hen?... De meisjes keken naar de jongens en omgekeerd. Nu gaan ze samenspelen... Herinneren ze zich nog de eetscène uit de voorstelling? Laat ze per twee, een jongen en een meisje een eetscène verzinnen en oefenen. Elk scènetje duurt maximum één minuut, en ze kiezen: ofwel komen ze in het begin niet overeen en op het einde van de scène wel, ofwel omgekeerd. Ze mogen nu wel praten. De scènes moeten niet hetzelfde zijn als in de voorstelling, het kan bijv. een héél hongerige Prinses zijn die ALLES eet, of een bezorgde Boon die denkt dat Prinses ziek gaat worden van zijn eten, .... Vraag hen goed af te spreken wat hun begin én hun einde van de scène is. Dan worden de scènetjes getoond.
6
E. ALS JIJ ’T VOOR ’T ZEGGEN HAD.... Later wordt Prinses misschien wel Koningin van het land. Stel de kinderen voor dat zij de koning of koningin zijn, wat zouden ze veranderen in het land? Stel dat ze de directeur/-trice van de school zouden zijn, wat zouden ze dan veranderen? Stel dat ze thuis één ding konden veranderen, wat zou het zijn? Laat hen dit op een klein briefje opschrijven. U kan hen al dan niet vragen dit voor te lezen voor de klas. Dan kan u kiezen om er eventueel mee verder te gaan. Ze kunnen bijv. elk één ding van de drie eruit kiezen die ze echt graag veranderd zouden zien. U kan dan een plan maken met hen hoe dit aan te pakken. Bijv. aan de directeur één verandering voorstellen. Thuis het briefje afgeven en erover praten en na een week in de klas erop terugkomen en kijken of ze iets hebben kunnen veranderen. Een brief naar een politieker-dierenorganisatie-sociale instantie.... schrijven met de klas om iets veranderd te zien.
F. GSM-PESTSPEL Ze herinneren zich vast nog de scène waarin Prinses haar gsm terug wil krijgen van Boon. Een slapstick-scène volgt in haar pogingen hem af te pakken . Laat de kinderen per 2 spelen, allemaal tegelijk. Ze hebben iets nodig dat voor gsm kan doorgaan: een pennenzak, een wc-rolletje, .... Het is leuk als u een circusachtig muziekje kan opzetten als start en stop van het spel, en als versterking van het fysiek spelen. Eerst geeft u de opdracht dat kind A de gsm heeft, en het kind B eventjes lastig maakt om hem terug te krijgen. Dan wisselen. Daarna geeft u dezelfde opdracht, maar nu zegt u dat het kind dat de gsm vastheeft, deze zeker niet afgeeft. Dan wisselen. U laat het ‘spel’ nu lang doorgaan, zonder stop te zetten. Dan kan u deze oefening in een kring bespreken. Wie vond het ‘t leukst om de gsm zelf vast te hebben? Wie vond het leuk om eventjes achter de gsm aan te moeten gaan? Wie vond t het leukst om lang de gsm niet te pakken te krijgen? U kan eventueel nog eens twee kinderen het scènetje laten overspelen, met uw aanwijzingen: ‘Doe zo moeilijk mogelijk, laat hem naar alle kanten springen, lopen om de gsm te pakken te krijgen, je mag er geluid bij maken of iets zeggen....’ Hiermee opent u een gesprek over het verschil tussen plagen en pesten. Plagen duurt maar even, kan evengoed omgekeerd tussen twee mensen, er kan nog om gelachen worden, het is niet steeds bij dezelfde persoon....
7
Pesten duurt wel lang in de tijd, is dikwijls tegen dezelfde persoon gericht, de ene is afhankelijk van de andere.... Hierover bestaat reeds veel lesmateriaal. Als dit een probleem is in uw klas, kan u hiermee doorgaan. Wat doen de meelopers het best? Is de pester ook onzeker? Aan wie vertelt de gepeste het het best? Moeten de ouders zich moeien of niet? Wie is er al eens gepest? Wat is het resultaat als je veel pest zoals Prinses? Of gepest wordt zoals Boon? Wanneer hou je de meestebeste vrienden?
G. MEESTER-KNECHT SPEL In het begin van de voorstelling doet Prinses uit de hoogte en roept haar chauffeur Baziel voortdurend om iets te doen voor haar. Hier is het meesterknecht spel op gebaseerd. Één kind is de koning of koningin of prins of prinses. Deze zit in het midden op een stoel en heeft alles voor het zeggen. De andere kinderen staan er rond (of de helft kijkt, en daarna omwisselen) in een halve cirkel. Zij zijn de knechten. De knechten proberen om ter langst dicht bij de meester te komen en blijven. Dat doen ze door vanalles voor te stellen wat ze kunnen doen voor de meester. Als die dat goedvindt, doen ze dat ook echt. Maak een duidelijk startteken voor de knechten en laat hen erg onderdanig spelen. De meester knikt met zijn hoofd als hij iets een goed voorstel vindt, en knipt met zijn vingers (of klapt) als hij het maar een stom voorstel vindt, dan moet de knecht snel terug naar achteren om plaats te maken voor een ander voorstel. Dus bijv. ‘Koning, zal ik uw schoenen poetsen?- Prinses, wilt u een zakje friet?- prins, zal ik een lied voor u zingen?- koningin, zal ik uw zilveren bestek poetsen?- prinses, zal ik uw nagels vijlen?’.... U kan het voorstellen als een sollicitatieronde voor de nieuwe knecht van de meester. Ook hier zal u zien dat sommige kinderen zich beter voelen in de rol van knecht, anderen glunderen als ze meester mogen zijn. Het is een fijne oefening in creatief denken (als de meest voor de handliggende voorstellen al zijn gepasseerd), in kiezen (vind ik dit leuk of niet?), in accepteren (als de meester het niet goed vindt, is het niet goed, ook al vind je het zelf een goed voorstel). Kinderen die van nature eerder een ‘lage status’ aannemen, krijgen hier de kans om eens een ‘hoge status’ uit te proberen en omgekeerd.
H. BRIEF AAN PRINSES OF BOON In bijlage 3 vindt u een voorbeeldbrief die ze aan Prinses of Boon kunnen richten. We zouden het heel leuk vinden als u deze brieven zou willen opsturen naar de acteurs en regisseur! Zo krijgen ze op een persoonlijke manier feedback van de kinderen. U mag de brieven sturen naar: THEATER AARDPAARD, BERENDRECHTSTRAAT 69, 2020 ANTWERPEN. Alvast bedankt!
8
BIJLAGE 1: affiche
Prinses en Boon
BIJLAGE 2: affiche ‘GEZOCHT’ BIJLAGE 3: BRIEF AAN
Prinses OF Boon
9
10
11
Beste °Prinses, °Boon,
Hier geef ik je een goede raad voor je toekomst: ° zorg dat je ° Prinses ° Boon nooit meer ziet! Want er komen toch problemen van! ° Trouw snel samen en nodig mij uit voor het feest! ° Zorg dat je echt lekkere dingen kan koken! ° Stop met ‘wij’ zeggen in plaats van ‘ik’! ° --------------------------------------------------------° --------------------------------------------------------Ik vond het echt vies dat je ----------------------------------------------------------------------------------Ik vond het echt super dat je---------------------------------------------------------------------------------Ik vond het echt triestig dat je -------------------------------------------------------------------------------Ik zou ook wel graag zoals jij --------------------------------------------------------------------------------Wat ik niet snapte is ----------------------------------------------------------------------------------------Ik hoop dat je nooit meer -----------------------------------------------------------------------------------Veel groetjes van ------------------ en succes in je toekomst!
12
