Preventieprotocol Pesten OBS Fiepko Coolman

Preventieprotocol Pesten OBS Fiepko Coolman. Pesten op school, hoe ga je er mee om? Helaas is het zo dat pesten op elke school voorkomt, dus ook bij ons. Pesten is een actueel onderwerp en dat zal het ook altijd blijven, want zolang mensen met elkaar te maken hebben zal er gepest worden. Dit betekent niet dat we ons er bij neer moeten leggen. Er kan namelijk wel degelijk iets aan gedaan worden. We moeten ons te allen tijde realiseren wat de gevolgen kunnen zijn en de wil hebben om er met z’n allen iets aan te doen. Wij werken met CITO toetsen om de ontwikkeling van taal, rekenen, spelling en lezen in kaart te brengen, vanaf januari 2009 worden op onze school ook de sociale vaardigheden getoetst met behulp van de toets Viseon van CITO. Middeels deze toets wordt de ontwikkeling van omgaan met elkaar in kaart gebracht wordt. Als team van OBS Fiepko Coolman is het onze taak om pesten op school te erkennen en aan te pakken. Hoe? Dat wordt in dit protocol uiteengezet. Pesten t.o.v. plagen In dit protocol willen we wel een duidelijk verschil aangeven tussen pesten en plagen. Plagen is als kinderen/volwassenen aan elkaar gewaagd zijn. Dit gebeurt vaak om en om. De ene keer doet de een iets onaardigs, daarna is het iemand anders. Vaak is het een spelletje, een grapje. Dit hoeft niet altijd leuk te zijn, maar het is nooit echt bedreigend, wat pesten wel is. Bij plagen is er ook geen sprake van een winnaar of verliezer. Plagen is iets wat bij iedereen gebeurt en je bent in staat om je zelf staande te houden en te verdedigen. Wat is pesten? Onder pesten verstaan wij het volgende : “Pesten is een systematische, psychologische, fysieke of seksuele handeling van geweld door een leerling of een groep leerlingen t.o.v. een of meer klasgenoten, die niet (langer) in staat is/zijn zichzelf te verdedigen”. Kenmerken pesten  Pesten gebeurt opzettelijk  Pesten is bedoeld om schade toe te brengen (fysiek, materieel of mentaal)  Bij pesten is er altijd sprake van ongelijke machtsverhoudingen (fysiek of verbaal sterkere personen kiezen minder weerbare personen uit als slachtoffer)  Pesten gebeurt systematisch  Pesten houdt niet vanzelf op, maar wordt erger wanneer er niet wordt ingegrepen  Pesten is van alle tijden en komt in alle groepen en culturen voor Nieuwe vormen van pesten Als gevolg van technologische ontwikkelingen, is onze samenleving de afgelopen jaren verrijkt met tal van nieuwe producten en diensten zoals internet, e-mail, MSN, Hyves, chatprogramma’s, mobiele telefoon etc. Naast de vele voordelen die deze middelen bieden kunnen deze middelen door pesters ingezet worden om hun slachtoffers nog meer lastig te vallen. Dit “digitale pesten” verschilt in bepaalde opzichten van het “traditionele pesten”. Het kan namelijk op afstand, anoniem en non-stop gebeuren. Het anoniem pesten is daarom veel moeilijker te achterhalen. Opvallend van deze wijze van pesten is, dat het taalgebruik veel harder is dan het directe pesten.

Pestpreventieprotocol OBS Fiepko Coolman 2010‐2011 

1 

Op OBS Fiepko Coolman is de computer bedoeld als educatief leermiddel en het is bij ons dan ook verboden deze te gebruiken voor MSN en andere bovengenoemde producten en diensten.

Pesten, hoe lossen we het op? Om pesten en pestgedrag (preventief) aan te pakken op school heb je te maken met: De leraar 1. Aan het begin van het schooljaar wordt pestgedrag bespreekbaar gemaakt met de klas. Er wordt samen met de klas een drieluik over gedrag gemaakt, te verdelen in: leuk gedrag, erg gedrag en gedrag dat wel `meevalt´. Samen wordt ook afgesproken wat er gebeurt wanneer iemand zich niet aan het drieluik houdt. Zo wordt duidelijk gemaakt dat pesten niet getolereerd wordt. Dit drieluik is door alle leerlingen ondertekend. Elke klas heeft een ander drieluik (zie bijlage 1). 2. Leraren hebben een sleutelrol in de aanpak van pesten. Zij zijn de eerst verantwoordelijke voor de aanpak van pesten op school en in de klas. Van leerkrachten wordt verwacht dat zij vroegtijdig pestgedrag signaleren en effectief bestrijden. Bij signalering zal er direct een gesprek volgen met betrokken personen, dus de pester(s) en de gepeste(n). 3. Ook is het de taak van de leerkracht om klachten en signalen van ouders serieus te nemen. De IB-er De intern begeleider kan de leerkracht ondersteunen bij de aanpak van pestgedrag. Samen kan er een plan van aanpak worden opgesteld om het pesten te bestrijden. Wanneer het echt uit de hand dreigt te lopen bestaat er altijd de mogelijkheid om externe instanties in te schakelen zoals: zorgkantoor Marenland, GGZ, Molendrift, Lentis of het Cedin.

Het signaleren van pesten. De pester De pester wil graag aardig en stoer gevonden worden en denkt door te pesten dat iedereen hem/haar grappig vindt. Echter: pesters zijn niet geliefd bij andere leerlingen (hoewel dat soms niet zo lijkt).Om pesten tegen te gaan en te voorkomen, moet eerst duidelijk worden of er gepest wordt en hoe er gepest wordt. Hieronder volgen enkele signalen die kunnen wijzen op pestgedrag Veel voorkomende pesterijen die pesters met hun slachtoffers uithalen zijn:  Volstrekt doodzwijgen  Isoleren  Psychisch en/of fysiek mishandelen  Kring vormen of insluiten in de klas, gang of schoolplein  Buiten school opwachten/achterna rijden naar huis  Slaan/schoppen/ uitschelden/schreeuwen  Klopjachten organiseren  Als slaaf behandelen  Bijnamen geven/altijd gebruiken  Bezittingen afpakken/vernielen  Cadeaus/geld eisen  Slachtoffer voortdurend de schuld van iets geven Pestpreventieprotocol OBS Fiepko Coolman 2010‐2011 

2 

   

Zogenaamd leuke opmerkingen maken over kleding/uiterlijk of beledigen Briefjes doorgeven E-mails/SMS berichten met bedreigende/beledigende inhoud sturen Steeds (mobiel) bellen

Het kind dat gepest wordt Voelt zich verdrietig en alleen. Durft vaak niets terug te doen omdat het bang is om nog meer gepest te worden. Kinderen die gepest worden zullen dat dus niet zo snel zeggen tegen ouders en/of de leerkracht. Zij zijn bang dat ze niet serieus worden genomen, dat ze als zwak gezien worden of dat het pesten zal verergeren. Het is daarom van belang alert te zijn op de signalen, ook (VOORAL) van het gepeste kind. Signalen van het gepeste kind:  Niet naar school willen gaan en voortdurend smoesjes verzinnen  Bang zijn en smeken om naar school gebracht te worden  Andere routes kiezen van en naar school  Slechter presteren dan normaal  Met kapotte spullen/kleren thuis komen  Teruggetrokken gedrag vertonen  Agressief worden naar andere kinderen toe  Stoppen met eten  Buikpijn/hoofdpijn  Zichzelf in slaap huilen, nachtmerries hebben  Hebben van schrammen/blauwe plekken  Weigeren om te zeggen wat er aan de hand is Sommige van bovengenoemde signalen vinden alleen thuis plaats, anderen juist alleen op school. Een open gesprekshouding tussen leerkrachten en ouders is dan ook noodzakelijk.

Wat te doen? De pester Alleen maatregelen op klassikaal niveau lossen het probleem niet op. Er zal op individueel en groepsniveau oplossingen moeten komen. Ook de pester , het slachtoffer en de zwijgende middengroep hebben hulp nodig. Allereerst de hulp aan de pester. Dat de pester als eerste wordt genoemd heeft te maken met het stellen van de juiste prioriteiten. Het is namelijk de pester die het probleem veroorzaakt, niet het slachtoffer. Uit onderzoek blijkt dat pesters fysiek en verbaal vaak sterker zijn dan hun klasgenoten. Ze zien hun slachtoffers als waardeloos, zijn agressief, hebben een gebrek aan zelfbeheersing en een positieve houding t.a.v. geweld. Ze gebruiken verschillen (uiterlijk,kleding,handicap,presteren etc.) als vals excuus om anderen het leven zuur te maken. Pesters hebben doorgaans geen idee van wat ze aanrichten en hebben daardoor weinig schuldgevoelens. Van hen kan doorgaans niet verwacht worden dat zij vanzelf met dit pesten stoppen. Hulp bieden is dus essentieel! Deze hulp kan bestaan uit :  opbouwend gesprek  Probleemoplossend gesprek/ aanreiken van wat wenselijk is Pestpreventieprotocol OBS Fiepko Coolman 2010‐2011 

3 

    

Rollenspel Gesprek met ouders Training in sociale vaardigheden Gesprekskaart (zie bijlage 2) Vdvd schema, of abc (zie bijlage 3)

Hoe kunnen ouders helpen wanneer ze merken dat hun kind de pester is? • • • • •

Neem het probleem serieus. Raak niet in paniek, elk kind loopt kans pester te worden. Praat met het kind om achter de mogelijke oorzaak van het pesten te komen. Maak het kind gevoelig voor wat het anderen aandoet. Stimuleer tot het beoefenen van een sport om zijn/haar agressie vreedzaam kwijt te kunnen. Schakel evt. deskundige hulp in.

Als deze hulp ontoereikend is gebleken, kan de directie besluiten tot schorsing of verwijdering. Zie hiervoor ons protocol “schorsen en verwijderen”. Het gepeste kind Zoals eerder beschreven staat, vertelt een kind dat gepest wordt vaak moeilijk dat het gepest wordt. Als (m.b.v. de eerder beschreven signalen) inderdaad pestgedrag wordt vastgesteld, moeten er maatregelen genomen worden, want ook het slachtoffer heeft hulp nodig. Hulp van ouders, de leerkracht en indien nodig van een externe instantie. Hoe kunnen ouders helpen als zij merken dat hun kind gepest wordt? • • • • • •

Laat uw kind voortdurend weten dat u van hem/haar houdt Bespreek het probleem met de direct betrokken leerkracht van het kind Stimuleer het kind tot het beoefenen van sport, zodat hij/zij in een spel kan uitblinken Laat het kind deelnemen aan een sociale vaardigheidstraining Geef aan dat het kind in eerste instantie het beste niet kan reageren; het gaat erom dat de pester voelt niet meer “beet” te hebben Bedenk samen met het kind antwoorden of pakkende opmerkingen.

Welke rol vervullen de leerkracht en ouder samen om pesten te voorkomen?  Serieus nemen van het probleem, het kan ieder kind overkomen  Beloon het kind en help het zijn zelfrespect terug te krijgen, door sterke eigenschappen te benoemen.  Maak complimenten elke keer als het kind iets goed doet  Lees samen literatuur over pesten op school  Houd de communicatie met het kind open en blijf dus in gesprek met het kind  Bespreek welke situaties het kind het beste kan vermijden  Steun het kind in het idee dat er een einde aan het pesten komt  Laat het kind opschrijven wat het heeft meegemaakt, om emoties te verwerken  Leer het kind voor zichzelf op te komen  Geef het kind verantwoordelijkheden Pestpreventieprotocol OBS Fiepko Coolman 2010‐2011 

4 

 Stimuleer het ontwikkelen van sociale vaardigheden  Bezoek de website www.pestweb.nl voor tips

De zwijgende middengroep In woord en daad moet de school steeds het signaal afgeven dat pesten absoluut niet kan en dus normoverschrijdend gedrag is, waartegen een ieder stelling moet nemen. Aangezien pesten een groepsprobleem is, moet ook hulp geboden worden aan de zwijgende middengroep. De school werkt aan een klimaat waarbij leerlingen het voor elkaar opnemen in plaats van de pesters hun gang te laten gaan. Er zijn meepesters( doet mee om er bij te horen, is bang om zelf gepest te worden), stille kinderen ( vindt het pesten gemeen maar durft er niets aan te doen), buitenstaanders ( denkt dat er niet gepest wordt in de klas en kan het ook niet schelen), de stiekemerd ( pest stiekem mee, om zelf niet gepest te worden). Hier volgen enkele tips om de zwijgende middengroep tot onze bondgenoot in de strijd tegen pesten te maken. We proberen de leerlingen tot helpers te maken ( niet bang voor de pester en helpt de gepeste). Ouders Leerkrachten krijgen te maken met de ouders van slachtoffers, pesters en de zwijgende middengroep. De ouders van de slachtoffers zullen het meest geneigd zijn om de hulp van de school in te roepen, maar ook de ouders van de zwijgende middengroep zullen zich (misschien) zorgen maken. Pesten verziekt immers de sfeer in de klas. Voor ouders van pesters kan de mededeling dat hun kind pest soms heel confronterend zijn. Adviezen van de school aan alle ouders • Neem het probleem serieus, het kan ieder kind overkomen. • Neem de ouders van het gepeste kind serieus. • Maak het tot een gezamenlijk probleem. • Praat met het kind over school, relaties in de klas en vraag af en toe of er in de klas wordt gepest. • Koppel informatie van het kind terug naar de school, wie pest er, wat doen zij en waarom. • Corrigeer het kind als het voortdurend anderen buitensluit of als het meedoet met het pesten. • Geef als ouders het goede voorbeeld, wees niet neerbuigend of respectloos t.o.v. anderen. • Leer het kind voor anderen op te komen. • Praten over pesten is geen klikken! • Zorg dat wachtwoord en inlognaam nooit aan anderen gegeven wordt • Blokkeer de pester bij webmail of sms’jes • Bewaar pestmail of nare berichten als bewijs


5 

Tips voor leerkrachten.  Het onderwerp pesten dient beleidsmatig aangepakt en regelmatig aan de orde gesteld te worden in de klas.  Wijs de leerlingen op hun verantwoordelijkheid. Leerlingen uit de zwijgende middengroep kunnen en moeten opkomen voor kinderen die gepest worden.  Als een leerkracht met de klas spreekt over pesten, is het in eerste instantie niet raadzaam om een pestsituatie in de klas als uitgangspunt te nemen. Als er meer vertrouwen ontstaat dan juist wel. Pesters hebben de neiging om zich anders niet betrokken te voelen of het niet op zichzelf te betrekken.  Bij lessen over pesten is het voorbeeldgedrag van de leerkracht van groot belang. Er zal minder gepest worden in een klimaat : - waar duidelijkheid heerst over de omgang met elkaar, - waar aanvaarding van verschillen wordt aangemoedigd, - waar ruzies worden uitgesproken en niet met geweld worden opgelost, - waar leerlingen in hun eigenheid worden gerespecteerd, - waar agressief gedrag van leerlingen, ouders en leerkrachten niet wordt geaccepteerd en waar leerkrachten duidelijk stelling nemen tegen dergelijke gedragingen. De rol van de leerkracht gaat nog verder, omdat de leerkracht meer zicht heeft op de groepsdynamiek (de pester, gepeste en de zwijgende middengroep). De leerkracht kent het gepeste kind vaak op een andere manier dan de ouders. Daarom zet de leerkracht, naast bovenstaande tips, het stappenplan in werking.


6 

STAPPENPLAN Wanneer er gesignaleerd wordt dat er op school gepest wordt, treedt onderstaand stappenplan in werking. De insteek van de school is om eerst zelf het probleem op te lossen. 1. Voor pesten aan: aan het begin van het schooljaar is door alle klassen een drieluik gemaakt ( zie bijlage 1). De maatregelen/sancties die met de kinderen zijn afgesproken, treden nu in werking. Echter, wanneer pestgedrag structureel aanhoudt na bovengenoemde maatregelen, volgt een gesprek met de ouders, waarin we samen naar oplossingen zoeken. 2. Neem het probleem serieus. Er wordt een gesprek aangegaan met alle partijen die betrokken zijn bij het pesten. Er wordt dus een gesprek gevoerd met: het gepeste kind: gedrag van beide partijen moet veranderd worden de pester(s): leerkracht probeert de oorzaken boven tafel te krijgen zwijgende middengroep: welke rol kunnen deze kinderen vervullen 3. De leerkracht voert een gesprek met ouders van beide partijen, dus ouders van zowel de pester als de gepeste. Tijdens dit gesprek wordt de stand van zaken tot dan toe besproken, aangevuld met vervolgstappen zoals aangegeven in dit stappenplan. Er wordt samen gekeken naar oplossingen om het probleem op te lossen. Vorderingen worden regelmatig met ouders besproken; ouders en leerkracht(en) blijven in contact. Het gehele team van de school wordt op de hoogte gesteld van de situatie, omdat pesten een schoolbreed probleem is. 4. Er wordt verslag van incidenten, de gesprekken en genomen maatregelen gemaakt. Op school worden oudergesprekken die plaatsvinden vastgelegd op een oudergespreksformulier. Ook gesprekken zoals besproken in punt 3 van het stappenplan worden hierop ingevuld en ondertekend door de ouders. Op schrift gestelde maatregelen en gesprekken bieden houvast en een eventueel patroon kan beter herkend worden. Zie ook bijlage 2 (gesprekskaart), bijlage 3 ( via leren wat fout ging en anders kan )en bijlage 4 (abc) 5. Mocht er na alle bovenstaande maatregelen geen verbetering optreden (lees: stoppen van pestgedrag), dan treedt protocol schorsen en verwijderen in werking) Zie bijlage 5 Als bovenstaande het pesten niet kan wegnemen, is er nog de mogelijkheid tot het inschakelen van hulp via het zorgkantoor Marenland,de GGD, Molendrift, LENTIS, CEDIN , Sovatraining van PCL of jeugdhulpverlening. N.B. Tijdens de TSO wordt door de overblijfouder het incident genoteerd. De directeur en het aanspreekpunt van TSO hebben hierover contact. De school neemt maatregelen.


7 

Met bovenstaand protocol hebben wij duidelijk willen schetsen dat pesten bij ons op school ‘niet oké’ is. Het wordt in geen geval geaccepteerd en we zullen dan ook al het mogelijke doen om dit te voorkomen en zo snel mogelijk op te lossen. Ook hebben we geprobeerd handreikingen te geven voor alle partijen die betrokken worden wanneer er gepest wordt. Alles is echter niet op te lossen met dit protocol. Daarom willen wij als team van OBS Fiepko Coolman dit protocol afsluiten met het advies om alles bespreekbaar te houden en u als ouder/verzorger vragen aan de bel te trekken wanneer u pestgedrag signaleert. Zo kunnen we gezamenlijk voorkomen dat dit een eigen leven gaat leiden en is het ook onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om te zorgen voor een gezellige en veilige sfeer op onze school. Team OBS Fiepko Coolman.


8 

Preventieprotocol Pesten OBS Fiepko Coolman

Recommend Documents