Presentatie tbv. Symposium Brandende kwesties 26 Maart 2015
Titel :
Beredden van collecties na (asbest)brand Belangrijk : Extra schade en kosten beperken door snel te handelen. Kan soms niet door de aanwezigheid van asbest, (instortings-)gevaar of andere onvoorziene omstandigheden.
Eerst beide bedrijven voorstellen en de diensten omschrijven. + de overige bedrijven en de groep die we in 2014 onder 1 merk gaan wegzetten. Uit Linda’s verhaal stukken en foto’s halen. Uitbreiden met cases met kosten !! Aansluiten bij de praktijk. Helemaal achteraan de 5 cases ook nog plakken !!
Diverse Praktijkvoorbeelden
Brand TU Delft
Luchtmetingen tijdens de brand wijzen uit dat er geen asbestdeeltjes in de lucht zaten.
Wel worden asbestdeeltjes aangetroffen op de sportvelden naast het gebouw.
Binnen in de bibliotheek…je rook geen brandlucht, je zag geen roet, er was nauwelijks water binnen gekomen. Als je niet beter wist zou je zeggen dat het een gewone normale dag was, net als anders…..
De ingang van de bibliotheek van binnenuit gezien. In de gang heeft de brand gewoed en is het warmer geweest dan 1200 °C !! Dit weet men zeker omdat in de gang glas is gesmolten door de hitte. Dit alles wetende is het ongelofelijk dat de bibliotheek bewaard is gebleven en er zelfs geen roet binnen is gekomen.
Het asbest bevindt zich in de kit van een aantal ramen, in
betonelementen en in beplating, het ging om lage percentages asbest. Besloten wordt om onder bestuursdwang het pand te slopen ivm
instortingsgevaar. Normaliter moet eerst een sloopvergunning worden aangevraagd
en moet eerst het asbest worden verwijderd. Om vrijkomend stof zoveel mogelijk te laten neerslaan, is een
spuit- en vernevelplan opgesteld.
Nog nooit eerder stonden er zoveel nevelkanonnen bij een sloop,
ze kwamen uit Zwitserland, België en Duitsland. Ook bij de studentenflats in de buurt worden watergordijnen
opgetrokken. Om stof te binden wordt schuim op alle verdiepingen van
Bouwkunde gespoten en een chemisch middel toegevoegd aan een aantal waterkanonnen. Na 3 weken is de sloop zover gevorderd dat het veilig is de
collectie te gaan beredden.
• Diverse Maquettes • Stoelen Rietveld e.d. • 40.000 boeken • 100.000 kaarten • 75.000 dia’s In 1,5 dag gered !
Collectie in kelder geheel onder water na brand in gemeentehuis Voerendaal.
Oorzaak : kortsluiting Asbest vrij gekomen, dus moesten wachten. Kans op schimmel nam dus toe ! “Voordeel” : collectie stond in de kelder en compleet onder water, vrij van asbest. Ander voordeel was dat het enorm koud was, wat weer de kans op schimmelvorming verkleint.
In de winter kan de kou dus een voordeel zijn. In de zomer zorgt de combinatie van warmte en vocht
voor het sneller ontstaan van schimmels. Als het bereddingsproces dan vertraagd wordt door bijvoorbeeld de aanwezigheid van asbest kunnen er dus grote problemen ontstaan.
Brand met asbest in particulier museum met zeer waardevolle verzameling.
Frames en onderdelen van oldtimers en karts zijn in deze mobiele wasunit gereinigd.
Vervolgens zijn ze op asbest getest door een laboratorium, waarna ze konden worden vrij gegeven.
Vanaf nul worden de karts (sommige uit de jaren ‘50) vervolgens
weer stukje bij beetje opgebouwd.
Alles werd door de schade-experts als verloren beschouwd. Uiteindelijk zijn er alleen uit het foto-archief al 15.000 foto’s weer raadpleegbaar geworden !! Daarnaast dus ook nog vele karts en onderdelen.
Algemene aanpak bij calamiteiten met collecties :
- Eerst beredden en voortschrijdende schade stoppen - Dan in containment het asbest verwijderen - Dan vrijwaring - Vervolgens pas start restauratie.
Achterliggende boodschap : Schrijf objecten niet te snel af ! Er kan heel veel en of iets het waard is kan in een later stadium rustig bekeken worden.
Praktische problemen bij een calamiteit met asbest : 1) Tijd nodig, bijvoorbeeld asbest moet eerst verwijderd worden en tijd werkt dan in ons nadeel…..schimmels.
2) De medewerkers van de asbest sloopbedrijven zijn geen Art handlers en Art handlers krijgen niet vaak met asbest te maken. 3) Om asbestbesmette objecten te mogen vervoeren moeten ze dubbel ingeseald worden en insealen is in het geval van roet lastig. Want bij roet moet contact met het oppervlak indien nodig vermeden worden.
3 voorbeelden van onvoorziene factoren die tot vertragingen (en dus extra schade/kosten) kunnen leiden : Soms zaken die je echt niet van te voren kunt verzinnen
1) Superjachten
- Extreem vertrouwelijke wereld, eerst uitgebreide screening. - Benodigde chemicaliën op locatie krijgen of daar
aanschaffen. - Specifieke aanvullende eisen van de kapitein en zijn
bemanning.
Vertragende factor !?
2) Levende kreeften in een archiefdepot
3) Werken in Israël : - Sommige gebieden niet veilig. - Verzekering. - Hoe de benodigde materialen en chemicaliën daar krijgen. - Visum - Enz..
Samenvattend : 1) Eerst zo snel mogelijk beredden (ondanks asbest of andere onvoorziene factoren) en een rustmoment creëren, daarna pas definitieve besluiten nemen. Schrijf objecten niet te snel af, er kan heel veel. 2) Wees zoveel mogelijk voorbereid, maak gebruik van de bedrijven zoals het onze en onze concullega’s. Zorg in ieder geval dat u ze kent !
Kosten besparen door snel te handelen dus !!
Tot slot en ter afsluiting een pittige stelling : 1) De brandweer is er niet enkel voor personen en dieren, maar ook voor collecties. Alle hulp is welkom. of
2) Brandweermannen zijn geen Art Handlers en mogen dus niet helpen met het evacueren en redden van collecties. Ze brengen anders alleen maar schade toe.
