Nieuws Jaargang 6 - nr. 3
brief Driemaandelijks - Oktober 2007
BELGIE P.B. 1750 LENNIK 1 BC 5759 Afgiftekantoor 1750 Lennik 1 - P.309387
EDITORIAAL
Pragmatische voortgang
Conferentie van Vlaamse Gerechtsdeurwaarders vzw Nekkerspoelstraat 55 2800 Mechelen Telefoon 03-886 51 77 03-218 28 28 015-21 95 75 Fax 015-21 02 12
kantoor Discart kantoor Brackeva kantoor Van Lierde kantoor Van Lierde
E-mail
[email protected] Website www.cvg.be Bank 068-2321248-65 Raad van Bestuur Guido Discart Voorzitter Marc Brackeva Ondervoorzitter Jan Eyskens Penningmeester Johan Van Lierde Secretaris Marc Beerten Paul Bruloot Gilbert De Wilde Jan Kerkstoel Francis Snoeck Patrick Van Buggenhout Luc Verschueren Productie Vanwittenbergh&Partners Verantwoordelijke uitgever Guido Discart Veemarkt 25, 2800 Mechelen
De nieuwe regeringsformatie is tot nog toe een ware "Tocht naar Canossa". Met stijgende verbazing werd de kaap van 100 dagen " verkennende " gesprekken ruim overschreden met een informateur, bemiddelaar, formateur, verkenner, en paleisbezoeken " à volonté ". Een nooit gezien spektakel. Ondertussen moeten de instellingen verder worden bestuurd. Bij deze bestuurkundige continuïteit is de rechtszekerheid het fundament. Het korps van gerechtsdeurwaarders is daarbij een hoeksteen in de rechtsuitvoering. Na de verkiezingen van 10 juni jl. heeft de Conferentie van Vlaamse Gerechtsdeurwaarders (CVG) een memorandum met 10 concrete actiepunten overgemaakt aan de formateur en de verschillende politieke partijen, hun justitiespecialisten en de studiediensten. In de tot hiertoe gevoerde én in de verdere onderhandelingen tot vorming van een nieuwe regeringsformatie zal het departement Justitie in elk geval één van de prioritaire politieke hangijzers zijn. Niet alleen het penitentiair beleid, het al dan niet bij bouwen van gevangenissen, maar ook de vraag naar een meer efficiënte en transparante rechtsbedeling zijn in de verschillende verkiezingsprogramma's uitvoerig aan bod gekomen. Inmiddels werkt de CVG naarstig verder aan de dossiers die tijdens de laatste Algemene Vergadering uitvoerig ter sprake werden gebracht. Een verslag van deze Algemene Vergadering vindt u verder in deze nieuwsbrief. Tevens heeft de CVG onlangs nog een overleg georganiseerd met de syndici, de afgevaardigden en plaatsvervangende afgevaardigden voor de bundeling van een memorandum ten behoeve van het College van Procureurs-generaal. Dit memorandum wil de specifieke pijnpunten in kaart brengen inzake wetgevende en praktische techniek met betrekking tot de uitoefening van ons ambt.
Het is in elk geval een goede zaak om vast te stellen dat de inspanningen van de CVG om tot constructief overleg te komen in het milieu van de magistratuur en de justitiële beleidsmakers gaandeweg sterk gewaardeerd worden. Heel wat door de CVG geformuleerde voorstellen tot een beter functioneren van de rechtsuitvoering worden positief onthaald. Liever pragmatisch en met concrete voorstellen aan de weg timmeren, dan ons onder te dompelen in ronkende verklaringen en blitse slogans. Dat is de weg die de CVG bewandelt. En de komende tijd met volgehouden aandacht en klare visie méér dan ooit zal doen. Guido Discart Voorzitter CVG
2 • Nieuwsbrief CONFERENTIE VAN VLAAMSE GERECHTSDEURWAARDERS
VERSLAG
Algemene Vergadering 18 juni 2007 De Algemene Vergadering werd gehouden op het kruispunt van een aantal belangrijke beslissingsmomenten. Er was dan ook een aanzienlijke opkomst.
Commotie aanmaningsschrijven Voorzitter Guido Discart opende de vergadering met de verwijzing naar de commotie en hetze rond de betwiste praktijken bij het aanmaningsschrijven: “Laat ons vooreerst duidelijk zijn: het onderscheid tussen de minnelijke en de gerechtelijke invordering wordt door een beperkt aantal confraters op een dubieuze, zoniet illegitieme manier toegepast. En dit geeft met recht en reden aanleiding tot kritiek…. Vanuit deze vaststellingen, die ook gestoffeerd worden door de diepgaande analyse van confrater Francis
Snoeck in zijn studie over aanmaningen en invorderbare kosten in onze laatste CVG-Nieuwsbrief, is het echt noodzakelijk dat wij vanuit het korps zelf het initiatief nemen om orde op zaken te stellen en concrete voorstellen formuleren die tegemoet komen aan de vraag naar meer transparantie en duidelijkheid. Het is ook hoe langer hoe meer duidelijk dat er werk moet worden gemaakt van een nieuw voorstel om een versnelde invorderingsprocedure in te voeren. We moeten als korps zeer goed toezien dat onze kernactiviteit, onze “core business” niet verder wordt ontmanteld of uitgehold. En dit is in eerste orde het hanteren van een juridisch correcte en transparante invorderingsactiviteit.”
3 OKTOBER 2007
Oprichting van meldpunt Guido Discart kondigde in deze context ook een nieuw initiatief aan, met name “de oprichting van een centraal meldpunt waar burgers die met gelijk welke vraag of klacht zitten met betrekking tot de uitoefening van ons beroep, dit kunnen signaleren naar ons meldpunt, dat dan op zijn beurt deze eventuele vragen of klachten op een accurate en snelle manier beantwoordt en deze informatie aan de juiste personen doorspeelt. Dit meldpunt moet in onze ogen uitgroeien tot onze open en onbevangen communicatielijn met gelijk welke rechtzoekende burger. Dergelijke oprichting van zo’n meldpunt is absoluut noodzakelijk om de vinger aan de pols te houden, en is tegelijk een goede barometer om de werking en de perceptie van ons beroep in een goede richting te sturen.”
Enquête economische impact van beroep Tevens kondigde de voorzitter aan dat de CVG het initiatief heeft genomen om, zoals een paar jaar geleden, een nieuwe grootschalige enquête te organiseren rond de economische impact van ons beroep. “Dergelijke geactualiseerde cijfers zijn uitermate belangrijk ten opzichte van de politieke overheid, zeker in de huidige omstandigheden bij een nieuwe regeringsvorming”, concludeerde Guido Discart.
Wanpraktijken en grijze zone Confraters Marc Brackeva en Marc Beerten schetsten nadien vlijmscherp de dubbelzinnige situatie rond de wanpraktijken bij het aanmaningsschrijven en hielden een pleidooi voor een correcte positionering van de deurwaarder als gerechtelijk officier die zijn ambt niet leent aan commerciële incassotoestanden onder het logo van een gerechtsdeurwaarder. Marc Brackeva wees nogmaals op de cruciale keuze waar het korps voor staat: ofwel houdt men zich aan de regels, ofwel laat men sommige politici
ondoordachte en lapidaire voorstellen lanceren, en verbiedt men nog iets aan te rekenen aan de debiteur. Er moet alleszins een wetgevend initiatief komen om deze “grijze zone” uit te klaren. Marc Beerten stelde dat de gerechtsdeurwaarder in se géén handelsactiviteiten kan uitoefenen. Een deurwaarder kan zijn beroep ook niet inbrengen in een vennootschap. Laat dit duidelijk zijn.
Stemming CVG-standpunt Op het einde van de vergadering werd er dan ook door de voorzitter een formele stemming gevraagd of de Algemene Vergadering al dan niet akkoord ging met het uitdragen van deze principiële stellingname vanuit de CVG. Met unanieme stemming werd goedkeuring gegeven aan het CVG-standpunt dat inhoudt dat deurwaarders als officiers van justitie zich in alle omstandigheden en absoluut moeten onthouden van de betwiste zogenaamd “commerciële of concurrentiële” aanmaningspraktijken. De confraters die er stelselmatig “de kantjes aflopen”, moeten dan ook gesanctioneerd worden.
4 • Nieuwsbrief CONFERENTIE VAN VLAAMSE GERECHTSDEURWAARDERS
VERSLAG ALGEMENE VERGADERING 18 JUNI 2007 Stand van zaken lopende dossiers Na dit heikele agendapunt, was het de beurt aan confrater Patrick Van Buggenhout om uitgebreid een stand van zaken mee te delen met betrekking tot een aantal operationele dossiers die tevens vanuit de Nationale Kamer (NK) opvolging krijgen en waarbij de CVG mede de standpunten aanlevert. Confrater Patrick Van Buggenhout is als verbindingsman van de CVG met de NK goed geplaatst om uitgebreid een stand van zaken bij een aantal belangrijke lopende dossiers toe te lichten, zoals het nationaal project GSB (Gerechtsdeurwaarders Service Bus), de connectie met het Rijksregister, de commissie Schuldoverlast, de werking van het Centraal Bestand Beslagberichten, de werkgroep Burgerlijk Tarief, het project SONOSO (Sociale Notificatie), het dossier inzake het nieuwe statuut, e.a. Het nationaal project GSB is een zeer complex en moeizaam dossier met nog heel wat discussiepunten. De definitieve “architectuur” van het systeem is klaar.Best zou deze structuur uitgebouwd worden als een vereniging van publiek recht. Voor het Rijksregister zijn alle obstakels om te connecteren bijna opgelost. De contracten met Fedict en Financiën zijn afgerond.
Problematiek van schuldbemiddeling De CVG is ook lid van de commissie Schuldoverlast, die gelieerd is aan de kredietcentrale van de Nationale Bank. Ook de operationele uitbouw van het Centraal Bestand van Beslagberichten vordert langzaam maar zeker. Eens de informaticaconfiguratie ten volle werkt, rekent men op termijn op 8 à 10 miljoen consultaties. Voor de NK en de CVG is het Centraal Bestand van essentieel belang. Onder impuls van de CVG is er een werkgroep Burgerlijk Tarief aan het werk, alsook wordt een ontwerp rond een nieuwe invorderingsprocedure op punt gesteld. Met het zogenaamde “expertise-netwerk” van de Procureurs-generaal onderhoudt de CVG goede en regelmatige contacten. Het dossier rond het nieuw statuut, dat tot op heden geblokkeerd werd, komt na de aanstelling van een nieuwe justitieminister terug naar op de agenda.
Ter afronding van deze Algemene Vergadering gaf confrater Peter Van Noten verslag uit over zijn contacten met de verschillende organisaties die zich buigen over de problematiek van de schuldbemiddeling, zoals het Vlaams Centrum voor Schuldbemiddeling en het Waalse “Observatoire du Crédit et de l’ Endettement”, dat een tegenhanger is van het “Verbruikersateljee”. Tevens gaf Peter Van Noten commentaar bij het relevante onderzoek dat in maart 2007 werd gevoerd door OIVO (Onderzoeks- en Informatiecentrum van de Verbruikersorganisaties) over het optreden en het imago van de gerechtsdeurwaarder. Uit dit onderzoek worden een aantal onthutsende vaststellingen bevestigd die er op neerkomen dat de kosten bij betekening en beslag meestal ondoorzichtig en te duur zijn en de deurwaarder “beangstigend” als een boeman wordt waargenomen. Ook tijdens een aansluitende persconferentie op 20 april 2007, georganiseerd door het Verbruikersateljee onder de veelzeggende titel “Dat doet de deur dicht”, werden bepaalde “wanpraktijken” van deurwaarders aangeklaagd en wordt een lans gebroken voor een totaal andere en goedkopere beslagprocedure. Een meldpunt voor klachten wordt hierbij ook aanbevolen. Tenslotte deelt Peter Van Noten mee dat op initiatief van minister Vervotte een “Vlaams Platform Schuldoverlast” werd opgericht met professor Bertel de Groote als voorzitter en dat fungeert als een open denktank en discussieplatform. De Algemene Vergadering werd na deze goedgevulde agenda afgesloten met de gebruikelijke broodjes en drank en informele nabeschouwingen. verslag: Godfried van de Perre
5 OKTOBER 2007
TRIBUNE
De verliezer betaalt.... Over het optrekken bedragen rechtsplegingvergoeding Ten laatste op 1 januari 2008 is de nieuwe regeling inzake rechtsplegingvergoedingen van toepassing. De bedragen worden fors opgetrokken. Bedoeling is dat de verliezer een deel van de erelonen van de advocaat van de in het gelijk gestelde partij betaalt. Het is nog koffiedik kijken of dit nu meer of minder processen zal veroorzaken. Sommigen redeneren dat mensen die overtuigd zijn van hun gelijk, vlugger naar een advocaat zullen stappen omdat ze het ereloon van hun advocaat nu toch kunnen recupereren en het ook de moeite loont te procederen voor kleine sommen (voor zover de schuldenaar vermogend is). Anderen redeneren dat het nu juist nog riskanter is om te procederen, zeker als er twijfel is over de goede afloop van het proces. Als men verliest, draait men op voor de kosten van de eigen advocaat én die van de tegenpartij. De Orde van Vlaamse Balies beweert dat de rol van de advocaat als eerste rechter en bemiddelaar nu nog belangrijker zal zijn. Toch bestaat de vrees dat heel wat advocaten, eens zij geraadpleegd zijn, de cliënt zullen aanraden om toch te procederen, omdat ze in geval van winst een 'hoger' ereloon kunnen aanrekenen dan tot nu toe het geval was. Maar in dit debat is de gewone schuldenaar van onbetaalde en niet betwiste facturen vergeten. Hij betaalt de rekening dubbel. Vooral consumenten van basisdiensten (nutsvoorzieningen, telecommunicatie, gezondheidszorgen, e.d.) zullen als eersten geconfronteerd worden met deze verhoogde rechtsplegingvergoedingen. Dit versterkt wel de rol van de - actueel gecontesteerde aanmaningsbrief van de gerechtsdeurwaarder, omdat ze daardoor de procedurekosten met fors verhoogde rechtsplegingvergoeding nog kunnen vermijden. Anderzijds gaat het niet op de zwakkere partij, die de vorderring toch niet betwist (verstek) of hoogstens betalingsgemak vraagt, nogmaals te overladen met bijkomende kosten, terwijl de dienstverlening die een advocaat in die zaken presteert, dezelfde blijft als vroeger en alles gestandaardiseerd verloopt. Dit sterkt ons voorstel om enerzijds een versnelde invorder-
ingsprocedure in te voeren en anderzijds verwatert het debat over de dagvaardingskosten hierdoor: het gaat niet op de dagvaarding te vervangen door een verzoekschrift omdat dit zogezegd goedkoper is en tegelijk de rechtsplegingvergoeding met een veel hoger bedrag op te trekken dan de kosten van een dagvaarding. Uiteindelijk is alles veel duurder voor de schuldenaar. Ik vraag mij af waarom consumentenorganisaties en sociaal gedreven politici nu niet op de bres staan voor de zwakke consument ?
Francis Snoeck, Bestuurder CVG
6 • Nieuwsbrief CONFERENTIE VAN VLAAMSE GERECHTSDEURWAARDERS
In perspectief....... De laatste weken zijn er in pers en media in de schaduw van de formatiegesprekken heel wat interessante artikelen, standpunten en " facts & figures " verschenen over het reilen en zeilen binnen het justitiebeleid en het gerechtelijke milieu. Een greep uit de talloze publicaties....
rekenschap afleggen aan de burgers." Hij kondigt ook allerlei initiatieven voor meer openheid aan, zoals een ruimere communicatie via de website van het Hof en nog duidelijker taalgebruik. Ook een oproep aan zijn collega's om de gerechtelijke achterstand aan te pakken, ontbreekt niet. (uit De Standaard van 20 september 2007 en De Morgen van 21 september 2007 )
De lange mars van justitie
Erdman en Visart de Bocarmé werken aan modernisering Justitie
"Er circuleren grootse plannen om de hele organisatie van justitie drastisch te wijzigen. In de formateurnota van Yves Leterme werd aangekondigd dat er arrondissementsrechtbanken zouden komen. Dat zou het einde betekenen van de opsplitsing in rechtbanken van eerste aanleg, arbeidsrechtbanken n rechtbanken van koophandel en misschien zelfs ook van de vredegerechten. Het zou een efficiëntere werking van het gerecht met minder bazen mogelijk maken. (....) Een moderne justitie kan zich niet blijven veroorloven dat iedere rechtbank zich als een eiland gedraagt. Daarvoor is het maatschappelijk belang van justitie te aanzienlijk. Het zal dan ook stormen en bliksemen binnen justitie en de bliksemafleiders zullen niet meer werken. Zij die wind hebben gezaaid, zullen storm oogsten." ( Advocaat Hugo Lamon in De Standaard van 21 september 2007 )
Gewezen SP-voorzitter Fred Erdman en Cédric Visart de Bocarmé, procureur-generaal in Luik, zijn als voorzitter en ondervoorzitter aangesteld van de algemene raad van de Partners van de Rechterlijke Orde. De oprichting van die raad past in het Themisplan voor de modernisering van de Justitie. Het orgaan moet de verzuchtingen van het terrein doorgeven. Er zitten magistraten en niet-magistraten in. De tweede instantie is de Moderniseringscommissie van de Rechterlijke Orde. Die werd op 1 maart geïnstalleerd. Aan de leiding ervan staan Jean-Paul Janssens (voorzitter) en Eric Beaucourt (ondervoorzitter). De acht ledenmoeten nieuwe structuren opzetten om het Themisplan kans op slagen te geven. ( uit De Morgen van 13 september 2007 )
Procureurs zien honderd problemen
Rendabiliteit vrij beroep onder druk
Het College van Procureurs-generaal ziet maar liefst honderd dingen die fout lopen bij de vervolging van misdrijven. Vooral het wettelijke arsenaal tegen de financiële criminaliteit schiet ruimschoots tekort. Maar er zijn ook problemen rond mensenhandel, verkeersinbreuken, militaire misdrijven en de statuten voor slachtoffers. De Procureurs-generaal geven ook een vingerwijzing naar de wettenmakers van de voorbije regeerperiodes. Vooral de gewoonte om onder het mom van de hoogdringendheid onvoldoende tijd te gunnen om adviezen in te winnen over de wetsontwerpen vinden de procureurs ergerlijk. Ze willen via een verbindingsmagistraat in de beleidscel van de minister nauwer betrokken worden bij de totstandkoming van nieuwe wetten. ( De Tijd van 1 september 2007 )
Hof van Cassatie daalt af uit ivoren toren Ghislain Londers, de hoogste magistraat van het Hof van Cassatie stelt naar aanleiding van het 175-jarige bestaan van het Hof: "We willen een andere weg inslaan en
België telt bijna 40 procent meer beoefenaars van een vrij beroep dan tien jaar geleden. Eind 2006 stond de teller op 192.329. Hoewel de uitoefening van een vrij beroep voor velen aanlokkelijk lijkt, schuilt achter de muren soms een rauwe economische realiteit. Zo blijken nog steeds 4 op de 10 vrije-beroepsbeoefenaars onrendabel. Voorzitter van de Federatie voor Vrije en Intellectuele Beroepen (FVIB) Karel Tobback citeert: "De gerechtsdeurwaarders bijvoorbeeld zagen hun omzetcijfers de jongste jaren spectaculair, soms zelfs tot 30 procent, dalen. De dalende omzetcijfers bij de gerechtsdeurwaarders hebben twee belangrijke oorzaken. De gerechtsdeurwaarders moeten minder dagvaardingsexploten betekenen dan vroeger. Rechtzoekenden kunnen een geschil nu ook op andere manieren aan de rechter voorleggen. Bovendien is er een verschuiving naar de commerciële incassobureaus." Maar daarin schuilt volgens Tobback een gevaar: "Een gerechtsdeurwaarder vervult een maatschappelijke rol. Hij moet, naast het belang van de schuldeiser, ook rekening houden met de belangen van de schuldenaar. Dat kan niet van de incassobureaus gezegd worden." ( uit De Tijd van 22 augustus 2007 )
7 OKTOBER 2007
Ruime oogst aan nieuwe wetten en regelingen Vanaf 1 september 2007 zijn er een hele resem nieuwe wetten en regelingen in voege getreden. Zo zijn voortaan de arbeidsrechtbanken in ons land verantwoordelijk voor de collectieve schuldenregeling. Tot hier toe was dat een bevoegdheid van de rechtbanken van eerste aanleg. De collectieve schuldenregeling treedt op voor mensen die zelf geen uitweg meer zien voor hun financiële problemen. De rechtbank stelt dan een schuldbemiddelaar aan die waakt over het leefloon en de afbetalingen. Dossiers die na 1 september 2007 aanhangig worden gemaakt, vallen onder de bevoegdheid van de arbeidsrechtbank. Lopende dossiers blijven voorlopig bij de rechtbank van eerste aanleg, maar op 1 september 2008 worden ze automatisch overgeheveld naar de arbeidsrechtbank. ( uit De Tijd van 1 september 2007 )
SOS-plan voor justitie Gewezen justitieminister (CD&V) Tony Van Parys pakte tijdens de verkiezingscampagne uit met een globaal hervormingsplan voor justitie. Naast een forse uitbreiding van de gevangeniscapaciteit en een meer accurate strafuitvoering is de versnelling van de rechtspraak de andere peiler voor een vernieuwd justitiebeleid. Een uitspraak binnen een jaar is het streefdoel. De rechterlijke organisatie moet ingrijpend worden bijgestuurd volgens de principes van decentralisering, responsabilisering en professionalisering. "Naast de positieve motiveringsplicht is een procedurekalender met strikte termijnen nodig. En met objectieve werklastmeting die de productiviteitsnorm voor magistraten en personeel van de rechterlijke orde vastlegt, kan een eerlijke verdeling van de middelen gebeuren in functie van kwaliteit en gepresteerde arbeid", besluit Tony Van Parys. ( uit De Morgen van 1 juni 2007 )
Kredietkaartenrecord in België Het verlangen naar statusproducten jaagt veel Belgen op krediet. Trendwatcher Herman Konings ontleedt aan de hand van een sociologisch-psychologische analyse de toenemende consumptiedrang naar luxegoederen. We leven volgens Konings in een ' gedwongen cultuur van aspiratie '. We streven producten met een zekere statuswaarde na, zoals een mooie wagen, een dure hifi-installatie, noem maar op. Die producten vullen niet onze primaire behoeften in, maar hebben eerder een symboolfunctie. De SP.a dient eerstdaags een wetsvoorstel in om kredietkaarten met wentelkrediet (revolving credit) te verbieden. Bij zulke kaarten moet de kredietnemer maandelijks niet het volledige bedrag in het rood, maar slechts een beperkt percentage terugbetalen. Het creëert een reëel risico voor de gebruiker om op een ondoorzichtige manier in een schuldspiraal terecht te komen. In de strijd tegen de armoede is het dan ook noodzakelijk om dergelijke kredieten te verbieden, stelt de SP.a. Kaarten met wentelkrediet zijn vrij nieuw op de Belgische markt, maar zijn wel al goed voor een vijfde van de markt. ( uit De Morgen van 7 september 2007 )
8 • Nieuwsbrief CONFERENTIE VAN VLAAMSE GERECHTSDEURWAARDERS
Memorandum: platform voor dialoog over toekomstige oriëntatie van ons beroep Bij deze Nieuwsbrief is het Memorandum gevoegd met een 10 punten – actieplan dat de CVG met de nieuwe minister van Justitie wil activeren.Het is tevens de bedoeling dat alle CVG-leden op hun beurt deze actiepunten van het Memorandum ondersteunen en in hun eigen netwerk naar voor brengen en propageren. 10 punten – programma : 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
uitbouw van het centraal elektronisch bestand van beslagberichten invoering nieuwe procedure van versnelde invordering invoeren van burgerlijke betekeningwijze in strafzaken uitvoering actieplan van armoedebestrijding snelle invoering nieuw statuut en deontologische code ondersteuning van de gerechtelijke aanmaning geïntegreerde toegangsprocedure voor alle e-gov-netwerken vereenvoudiging van het gerechtelijk taalgebruik regelmatig structureel overleg met minister van Justitie oprichting van een open meldpunt
DEXIA Antwerpen Metropool cvba Contactpersonen :
Dany Annys
' 03 286 42 40 E-mail :
[email protected]
Yves Vanderhoeven
' 03 260 84 10 E-mail :
[email protected]