Plan van Aanpak Mediacompetenties Waar staan we nu? De opbrengsten van deel a en b De brug van toekomstverkenning naar de mediacompetenties van de toekomst
Projectdoelstelling Het zorgdragen voor adequate competentieontwikkeling bij professionals in de multimedia communicatie-industrie (reclame- en marketing-, grafimediaen uitgeverijbranche) (projectplan Mediacompetenties)
Onderzoek naar overzicht van diploma’s (deel B)
Knelpunten initieel beroepsonderwijs •
• •
Er is een groot aantal media en communicatiediploma’s (96, waarvan vmbo en wo niet beroepsopleidend) er zijn met name zeer veel communicatie- en marketingachtige diploma’s, met onduidelijke verschillen (of specificaties) Het geheel is daardoor onoverzichtelijk Mbo en Hbo sluiten niet logisch bij elkaar aan - in ieder geval niet in naamgeving - aansluiting op opleidingsniveau vindt wel plaats (inventarisatie zie routekaart) maar is eerder ondanks dan dankzij - verschillende definiëring van het begrip competenties maakt aansluiting lastiger
Aandachtspunten initieel beroepsonderwijs • •
• • •
•
De wereld van print en reclame/marketing is vertegenwoordigd in vmbo/mbo/hbo De wereld van uitgevers (journalistiek/uitgeven) is niet vertegenwoordigd in het mbo, uitzondering daarop vormt de dtp-er. de vraag is of dit een gemis is De aanpassing van kwalificatieprofielen vergt jaren (onderzoek, procedures, implementatie) Aanpassing wordt bemoeilijkt door belangen, wettelijke regels De huidige veelheid van diploma’s spreekt wellicht jongeren op eigen drijfveren aan (liever eventmarketing dan gewoon marketing) De omslag naar competenties in mbo en hbo zou tot ‘langere houdbaarheid’ moeten leiden.
Knelpunten cursorisch beroepsonderwijs •
Er is een enorm particulier scholingsaanbod voor de mediasector (met name communicatie en advies), naast bekende leveranciers (vob boekacademie, kenniscentrum goc, gea, mediacademie, stivako, nima) veel specialisten/adviseurs.
Aandachtspunten cursorisch beroepsonderwijs •
Effect van opleiden wordt versterkt door koppeling aan bedrijfsstrategie /nieuwe businessmodellen (strategisch opleiden)
•
Moderne werknemer neemt zelf initiatief (life long learning, employability)
•
Opleiden wordt steeds meer maatwerk (van cursus naar incompany en advisering).
Raamwerk (deel C)
van Toekomstverkenning naar Mediacompetenties
In 1483 schreef Leonardo Da Vinci een brief aan zijn latere broodheer Ludovico da Sforza waarin hij een ontwerp voor een brug aankondigt: “Ik heb een opzet voor een hele lichte en makkelijk te transporteren brug, waarmee de vijand achtervolgd en op de vlucht gedreven kan worden.” Het bijzondere aan Leonardo’s brugontwerp is dat er voor de constructie geen bevestigingsmateriaal nodig is zoals touw, spijkers of lijm. Door de juiste verhoudingen tussen lengte en breedte van de planken te nemen kan door een specifieke manier van stapelen een overspanning gemaakt worden. Pas 500 jaar later is het ontwerp uitgevoerd in Noorwegen… (bron Museum Boerhaave)
Stappen 1. Analyse resultaten TNO 2. Raamwerk: wat en voor wie 3. Ontwerpeisen 4. Bouwen van het raamwerk (voorbeeld)
Analyse TNO Rapport TNO rapport
Betekent voor mediacompetenties ….
Marktpartijen gaan concurrentie met elkaar aan en nemen elkaars rollen over
Adverteerders, drukkers en uitgevers gaan competenties delen.
Verschuiving richting Niche Nick
Accent op (virtueel) kenniswerk stelt hoge eisen aan cognitieve competenties (ordenen, onderzoeken, meten, nieuwe oplossingen bedenken).
De generieke rollen veranderen niet, wel verschuiving in activiteiten
En het gaat niet alleen om andere/nieuwe activiteiten, maar ook om nieuwe combinaties (versnelling in de keten, in elkaar schuiven van processen, directe klantrelaties).
Nieuwe activiteiten zullen ook door nieuwe kleine bedrijven worden opgepakt
Competenties ‘van buiten’ kunnen interessant worden; ondernemersschap gevraagd.
Innovatie en ketenmanagement zijn voor alle rollen van belang
Dus te ontwikkelen competenties.
Analyse TNO rapport Niche Nick:
geld verdienen met toegevoegde waarde Scenario-assen: hoog geregisseerd (= routine, efficiency, top-down) + virtueel (= nieuw en innovatief)
“De toekomst is aan organisaties die sturen op efficiency en innovatie.” (M.Weggeman) Wat zijn passende karakteristieken van medewerkers…
Analyse TNO rapport Niche Nick = Innoverend, improviserend
Niche Nick = Routinematig, efficiënt (n.b. dit kan ook een
Maakt (nieuwe) informatie
Overtreft (bestaande) normen en standaarden
Werkt op basis van informatie en attitude (human talent)
Werkt op basis van ervaring en vaardigheid (methodiek, theorie)
Flexibel en creatief
Efficiënt, geconcentreerd
Vernieuwt voortdurend
Verbetert voordurend
Doorbreekt patronen
Ontwikkelt patronen
15 a 20 % van de medewerkers
‘creatieve’ functie betreffen)
80 a 85 % van de medewerkers (bron: Weggeman)
Analyse TNO rapport Nieuwe technologie, nieuwe concepten, zich onderscheiden van de concurrent vraagt om specialisten. Co-creatie, werken met hybride content, crossmediaal realiseren, innovatie vraagt om allrounders. Bovendien veranderen organisatiestructuren van hierarchisch naar ‘webstructuren’, en dat betekent functioneren in wisselende teams met wisselende taken en verantwoordelijkheden (Weggeman, Volberda). Het competentieprofiel van de toekomst heeft een T-profiel. 1. Generalist: specialisme, maar weet van veel dingen ‘iets’ (projectleiders, regelneven, trafficmanagers e.d.) 2. Standaard T-profiel: specialisme met 2 a 3 aanvullende disciplines op basic niveau (b.v. journalist die ook kan filmen, webdesigner die ook korte teksten kan redigeren, it-specialist die communiceert met klant) 3. Superspecialist: specialist, die wel kan opereren in samenwerkingsverbanden (en gevraagd wordt vanwege superkennis)
De diversiteit van profielen neemt toe. Er komen niet meer competenties, maar wel meer combinaties zowel naar ‘vak’ als naar beheersingsniveau. Ð De traditionele beroepsprofielen zijn daarvoor niet voldoende flexibel. We hebben dus een meer open en flexibel model nodig.
Analyse TNO rapport •
De rollen veranderen niet, activiteiten wel
•
De huidige competenties van mbo en hbo blijven bruikbaar.
•
Instrumenten, toepassingen en context veranderen wel. Ð Nieuwe competenties en profielen ontwikkelen is niet nodig. Opnieuw ordenen en inkleuren wel.
Wat en voor wie is het raamwerk mediacompetenties •
Het raamwerk is een overzicht van alle door CMC, KVGO en NUV erkende mediacompetenties op elk niveau, zowel vaktechnisch als management die een werknemer/ werkgever gedurende zijn loopbaan zou kunnen ontwikkelen.
•
De competenties geven aan wat mensen kunnen (bekwaamheid/competentie), niet hoe ze dat hebben geleerd of kunnen leren.
Wat en voor wie is het raamwerk mediacompetenties 1. Meerwaarde voor de bedrijfstak Sterke positie om met onderwijsaanbieders te communiceren (zowel initieel als particulier) Versterking relatie met opleiders Civiel effect (mits verbonden aan een systematiek van certificering en beoordeling: wenselijk?) 2. Meerwaarde voor bedrijven (hrm) Herkenbaar systeem van waar uit competentiemanagement kan worden georganiseerd (werving, selectie, beoordeling, loopbaanontwikkeling) 3. Meerwaarde voor opleiders (initieel en cursorisch) Informatie op basis waarvan kwalificatiedocumenten en curricula kunnen worden aangepast of ontwikkeld Versterkt relatie met de beroepspraktijk
Raamwerk in beeld
Het raamwerk vormt de “hele lichte en makkelijk te transporteren brug” die de wereld van bedrijfsleven en beroepsopleidingen verbindt.
Raamwerk in beeld
•Opleiden •Kwalificeren •Examineren
•Werven •Selecteren •Opleiden en ontwikkelen •Beoordelen
•Communicatie met beroepsonderwijs •Sectorbrede plannen/ subsidieaanvragen m.b.t. opleiden en ontwikkelen
•Opleiden •Kwalificeren •Examineren
Ontwerpeisen voor een raamwerk mediacompetenties 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
De rollen en activiteiten van TNO zijn de belangrijkste bouwstenen Biedt een overzicht van persoonsgebonden competenties (niet collectief, maar individueel) Dus geen voorgeschreven profielen, wel een ‘catalogus’ voor het samenstellen van een persoonlijk functie- of opleidingsprofiel. (beperkt aantal bouwstenen, veel combinaties) Het raamwerk is een groeidocument; aanvullen, verfijnen, bijstellen moet mogelijk blijven Van, voor en door de bedrijfstak beheerd Heeft aansluiting op competentiegericht beroepsonderwijs Beslaat alle niveaus van vmbo t/m wo Is methodologisch verantwoord Maakt gebruik van gevalideerde ‘competentietaal’ (SHL, en HBO competenties) Maakt gebruik van gevalideerde niveau-omschrijvingen (b.v.k. EQF / EKK) Voorziet in competenties met beheersingscriteria Taalgebruik is herkenbaar voor mensen in de bedrijfstak/sector Kan digitaal worden benut Gebruiksvriendelijk, transparant Is voorzien van begrippenkader/woordenboek
Raamwerk overzicht Werkprocessen
Adverteren/ adviseren
Activiteiten TNO
voorbeeldberoepen
Content produceren voorbeeldberoepen
Aggregeren voorbeeldberoepen
Realiseren Webdesigner, Technisch functioneel architect, Interactive designer, Grafisch vormgever, Systeembeheerder, Dtp-er, Technisch ontwerper
Distribueren voorbeeldberoepen
Activiteiten TNO Activiteiten TNO Activiteiten TNO
Activiteiten TNO
Mediacompetenties competenties, willekeurige volgorde leidinggeven (leiden en beslissen) a. beslissen en activiteiten initiëren b. aansturen c. begeleiden samenwerken (ondersteunen en samenwerken) d. aandacht en begrip tonen e. samenwerken en overleggen f. ethisch integer handelen communiceren (interacteren) g. relaties bouwen en netwerken h. overtuigen en beïnvloeden i. presenteren analyseren (analyseren, interpreteren) j. formuleren en rapporteren k. vakdeskundigheid toepassen l. materialen en middelen inzetten m. analyseren ontwerpen (creëren en leren) n. onderzoeken o. creëren en innoveren p. leren uitvoeren (organiseren en uitvoeren) q. plannen en organiseren r. klantgericht handelen s. kwaliteit leveren t. instructies en procedures opvolgen aanpassen (aanpassen en aankunnen) u. omgaan met veranderingen en aanpassen v. met druk en tegenslag omgaan ondernemen (ondernemen en presteren) w. gedrevenheid en ambitie tonen x. ondernemend en commercieel handelen y. bedrijfsmatig handelen
Beheersingscriteria
Rollen
Uitwerking realiseren Omschrijving rol Realiseren
Voorbeelden van beroepen
(R) Klantgericht handelen
Het (fysiek) drukken of digitaal (platform) realiseren van content zodat het geconsumeerd kan worden (TNO, blz. 40)
Webdesigner, Technisch functioneel architect, Interactive designer, Grafisch vormgever, Systeembeheerder, Dtp-er, Technisch ontwerper
Beroepscompetentie
Werkprocessen
Mediacompetenties*
Activiteiten TNO plus toelichting (TNO blz. 47/48)
competenties die door medewerkers binnen deze rol en werkprocessen ontwikkeld kunnen zijn; afhankelijk van de functie dienen de competenties en het niveau daarvan te worden vastgesteld
Capaciteits- en kwaliteitsmanagement Bij online platformen is goed capaciteits- en kwaliteitsmanagement essentieel om te zorgen voor een goede gebruikerservaring.
Content opmaken & repurposing Voor digitale media en ook om het later nog weer af te drukken: het opmaken van de content voor verschillende media, een gebruiksvriendelijke user-interface en content-repurposing (overzetten op een ander platform, in ander formaat). Naast het zelf doen, gaat het hierbij ook om het bieden van tools.
Snelheid & flexibiliteit in publicatie/realisatie Mogelijkheden om content (tekst, audio, beeld, video) snel (online) te kunnen publiceren in verschillende verschijningsvormen (flexibel).
Authenticatie, security & DRM Zorgen voor de juiste toegang (wel/niet betaald), bescherming van contentrechten en privacy van de gebruiker (DRM= Digital Rights Management: technologieën om content kenmerken mee te geven waarop de rechten staan).
Printing on-demand In kleinere oplagen efficiënt kunnen printen (of herdrukken) met korte levertijden.
Financieel management De druk op de kosten zal in de verschillende scenario’s groot blijven, het efficiënt omgaan met kosten en kostenbewustzijn blijft daarom van groot belang.
competenties, willekeurige volgorde leidinggeven (leiden en beslissen) a. beslissen en activiteiten initiëren b. aansturen c. begeleiden samenwerken (ondersteunen en samenwerken) d. aandacht en begrip tonen e. samenwerken en overleggen f. ethisch integer handelen communiceren (interacteren) g. relaties bouwen en netwerken h. overtuigen en beïnvloeden i. presenteren analyseren (analyseren, interpreteren) j. formuleren en rapporteren k. vakdeskundigheid toepassen l. materialen en middelen inzetten m. analyseren ontwerpen (creëren en leren) n. onderzoeken o. creëren en innoveren p. leren uitvoeren (organiseren en uitvoeren) q. plannen en organiseren r. klantgericht handelen s. kwaliteit leveren t. instructies en procedures opvolgen aanpassen (aanpassen en aankunnen) u. omgaan met veranderingen en aanpassen v. met druk en tegenslag omgaan ondernemen (ondernemen en presteren) w. gedrevenheid en ambitie tonen x. ondernemend en commercieel handelen y. bedrijfsmatig handelen
Mediacompetenties
De consument de mogelijkheid bieden om gebruik te maken van verschillende media en toch dezelfde gebruikerservaring te hebben.
Beheersingscriteria
Cross-mediaal realiseren
Beheersingscriteria gericht op het werkproces
De medewerker is in staat om op adequate wijze klantgericht te handelen, zodat de werkzaamheden naar tevredenheid van de klant / opdrachtgever worden uitgevoerd. Is representatief, afgestemd op de klant. Inventariseert de wensen en behoeften van de klant. Toont een geïnteresseerde houding en luistert actief. Herkent (on-)uitgesproken wensen en behoeften van de klant. Vertaalt de wens(en) van de klant in relatie tot de mogelijkheden. Informeert de klant over de werkzaamheden. Speelt in op de veranderde situatie en past werkwijze hierop aan. Verwijst zo nodig door naar (gespecialiseerde) collega’s. Geeft advies als daarom gevraagd wordt. Denkt mee, geeft ook ongevraagd advies. Beperkt hinder tengevolge van de werkzaamheden tot een minimum. Vraagt aan de klant of alles naar wens (verlopen) is. Neemt elke klacht serieus en zorgt dat de klacht wordt afgehandeld. Past verschillende gesprekstechnieken en gedragsstijlen toe, afgestemd op de situatie en de klant. Komt afspraken na of informeert de klant tijdig als dit niet lukt.
(N) Onderzoeken Beroepscompetentie
Beheersingscriteria gericht op het werkproces
de medewerker is in staat om onderzoek te doen ten behoeve van informatievoorziening, communicatieprocessen, trends en (markt)ontwikkelingen. verzamelt uitgebreid informatie (kwalitatief en/of kwantitatief gebruikt verschillende bronnen om informatie te verzamelen zoekt naar informatie stelt de juiste vragen om informatie te verkrijgen analyseert onderzoeksgegevens brengt de juiste en voldoende gegevens boven tafel is alert op nieuwe informatie pikt signalen op en weet deze juist te interpreteren kijkt naar zaken vanuit meerdere invalshoeken bestudeert trends, gebeurtenissen gebruikt (digitale) onderzoeksinstrumenten en beschrijvingsmethoden formuleert conclusies en aanbevelingen
(O) Creëren en innoveren Beroepscompetentie
Beheersingscriteria gericht op het werkproces
de medewerker is in staat om op basis van een opdracht een concept, product of proces te ontwerpen dat past binnen de kaders van kwaliteit, doorlooptijd en budget. analyseert de vraag van de klant/ opdrachtgever zoekt relevante informatie inventariseert mogelijkheden en beperkingen komt met creatieve ideeën komt met veel verschillende alternatieven maakt (voorlopig) ontwerp met onderbouwing voor een concept (advertentie, merk, imago) maakt (voorlopig) ontwerp met onderbouwing voor een product (website, krant, folder e.d.) maakt (voorlopig) ontwerp met onderbouwing voor een proces/systeem (ict, crm, cms, workflow)
Samenstellen persoonlijk of opleidingsprofiel Interactief designer Nick • multimediabedrijf met 60 medewerkers • development • hbo niveau • werkt als projectleider voor externe opdrachtgevers Dtp-er Gerrit • multimediabedrijf met 60 medewerkers • productieafdeling • mbo-3 niveau • werkt als uitvoerend medewerker voor interne opdrachtgevers
Voorbeeld profiel t.b.v. werven, selecteren, opleiden/ontwikkelen of beoordelen
Raamwerk •
Geen standaardprofielen wel referentie (wat zijn de nieuwe ontwikkelingen?) en maatwerk (profiel samenstellen)
•
Geen voorschrijvend model wel uitnodigend
•
Aandachtspunten voor het vervolg: - Structureel onderhoud en communicatie over de ontwikkeling organiseren. Werkprocessen: Competenties:
veranderen snel lang houdbaar
Vervolg en globale planning 5 februari
Klankbordgroep beoordeelt model en doet suggesties voor criteria
1 maart
Concept raamwerk op basis van deskwerk
15 maart
Ontwikkelopdrachten voor bedrijfstak, bedrijven, initieel en cursorisch beroepsonderwijs in de vorm van projectideeën
Half april
Raamwerk, aangevuld door experts Plan van aanpak fase twee
