Plan van Aanpak Diftar Winsum 2013

-

Plan van Aanpak Diftar Winsum 2013

April 2011

Inhoudsopgave Bestuurlijke samenvatting ........................................................................................ 3 1. Inleiding ....................................................................................................... 4 2. Keuze van inzamelaar ..................................................................................... 4 3. Planning gewenningsperiode en invoering diftar .................................................. 4 4. Diftar op basis van gewicht/frequentie .............................................................. 5 5. Minicontainers en chips .................................................................................. 5 6. Gewogen en geregistreerde inzameling, oa uitruil regiogemeenten.......................... 6 7. Gegevensoverdracht Inzamelaar – gemeentelijke belastingen................................. 7 8. Zwerfafval.................................................................................................... 7 9. Communicatie ............................................................................................... 8 10. Juridische inbedding (Afvalstoffenverordening en Belastingverordening) .................. 8 11. Opzet gewenningsperiode ............................................................................... 9 12. Kosten en Baten ............................................................................................ 9 12.1 Extra kosten bij invoering tariefdifferentiatie ............................................... 10 12.2 Baten bij invoering tariefdifferentiatie ........................................................ 10 12.3 Financiële conclusies .............................................................................. 12 Bijlage 1 Notitie flankerend beleid............................................................................ 13 Bijlage 2 Notitie tarievenopbouw............................................................................. 17 Bijlage 3 Communicatieplan op hoofdlijnen diftar Winsum............................................ 22 Bijlage 4 Onderbouwing kosten en baten .................................................................. 24

2

Bestuurlijke samenvatting In de raadsvergadering van 11 januari 2011 is besloten dat voorafgaand aan de definitieve besluitvorming over de invoering van diftar of een gewenningsperiode met diftar, een Plan van Aanpak opgesteld zal worden. De gewenningsperiode zou per 1 juli 2011 van start moeten gaan. Tevens heeft uw raad besloten dat een notitie flankerend beleid en een notitie Tariefopbouw/tariefstelling aan de raad zal worden voorgelegd, alvorens met de uitvoering van het Plan van Aanpak te beginnen. Als randvoorwaarde is gesteld dat diftar kostenneutraal moet kunnen worden ingevoerd. Uit het nu voorliggende Plan van Aanpak blijkt dat aan de randvoorwaarde ruimschoots kan worden voldaan. De verwachte baten (€ 23,75 per huishouden per jaar, dat is € 144.882 totaal per jaar) zijn hoger dan de verwachte kosten (€ 15,35 per huishouden per jaar, dat is € 93.639 per totaal per jaar). Het plan van aanpak is gebaseerd op een prijsopgave van onze huidige inzamelaar, de Milieudienst Groningen De planning om per 1 juli 2011 te starten met een gewenningsperiode voor diftar, is niet haalbaar. Dit komt doordat de huidige inzamelwagens moeten worden voorzien van een weeginstallatie. Naar verwachting van inzamelaar kost dit circa 9 maanden tijd. Voorgesteld wordt derhalve om de gewenningsperiode voor diftar te starten op 1 juli 2012, zodat een feitelijke invoering van diftar per 1 januari 2013 kan plaatsvinden.

3

1. Inleiding In de raadsvergadering van 11 januari 2011 is besloten dat voorafgaand aan de definitieve besluitvorming over de invoering van diftar of een gewenningsperiode diftar, een Plan van Aanpak opgesteld zal worden. De gewenningsperiode zou per 1 juli 2011 van start moeten gaan. Tevens heeft uw raad besloten dat een notitie flankerend beleid en een notitie Tariefopbouw/tariefstelling aan de raad zal worden voorgelegd, alvorens met de uitvoering van het Plan van Aanpak te beginnen. Als randvoorwaarde is gesteld dat diftar kostenneutraal moet kunnen worden ingevoerd. Met andere woorden: de baten van diftar moeten de kosten compenseren. Het Plan van Aanpak ligt thans voor u. Als bijlagen zijn genoemde notities opgenomen. 2. Keuze van inzamelaar Op dit ogenblik zamelt in de gemeente Winsum de Milieudienst Groningen (MDG) het afval in. Met de MDG is een Gemeenschappelijke Regeling (GR) afgesloten. Deze loopt in ieder geval tot 1 januari 2015, mits de overeenkomst voor 1 januari 2014 wordt opgezegd. Voortijdig beëindigen van deze GR is mogelijk met een opzegtermijn van een jaar. In dat geval zullen de “ investeringen en verplichtingen die door de milieudienst in verband met deze regeling zijn gedaan en aangegaan naar billijkheid door de gemeente Winsum worden gecompenseerd” . Om welke kosten het gaat en wat de hoogte hiervan is, is op voorhand niet bekend. Een bijkomende complicatie bij het opzeggen van de GR en het zoeken van een andere aanbieder is de eventuele noodzaak van aanbesteding. Daarom is in dit plan van aanpak uitgegaan van de aanbieding die de Milieudienst Groningen heeft gedaan. 3. Planning gewenningsperiode en invoering diftar Het doel van gewenningsperiode diftar is tweeledig: Enerzijds kunnen inwoners worden geïnformeerd over hun individuele afvalgedrag en de financiële consequenties daarvan na invoering van diftar. Anderzijds kan het administratieve systeem van gegevensverwerking - van het registreren van kilo’s en ledigingen aan de inzamelwagen tot en met het genereren van facturen- een keer doorlopen worden zonder dat daar officiële belastingaanslagen mee gemoeid zijn. Het is daarom nodig dat in de gewenningsperiode van elke containerlediging de kilo’s worden geregistreerd. Met de huidige inzamelwagens (zijladers) is dit niet mogelijk. Milieudienst Groningen( MDG) heeft op korte termijn 1 achterlader met weegapparatuur beschikbaar. Hiermee kan slechts in een deel van Winsum gewogen worden ingezameld. Indien deze achterlader wordt ingezet in plaats van een van de zijladers, kost dit maandelijks € 13.500 aan extra personeelskosten, omdat voor een achterlader meer personeel nodig is dan voor een zijlader. Een gewenningsperiode van 3 maanden kost dus ruim 40.000,-.. Door deze kosten en doordat we in de gewenningsperiode bij elk huishouden willen wegen, wordt deze optie niet voorgesteld. Om in een gewenningsperiode in heel Winsum te kunnen wegen, dienen de huidige zijladers te worden voorzien van een weeginstallatie. Dit vergt een investering van € 40.000 excl. btw per inzamelwagen. Omdat voor het merk en type zijlader dat nu gebruikt wordt nog geen weegapparatuur ontwikkeld is, duurt het naar verwachting ongeveer 9 maanden – vanaf opdrachtverlening hiervoor van de gemeente Winsum aan MDG- voordat deze weegapparatuur ontwikkeld en op de zijladers gemonteerd is.

4

Ook wanneer na de gewenningsperiode met de twee van een weeginrichting voorziene zijladers besloten wordt om geen diftar in te voeren, komen de investeringskoten ( 2*€ 40.000) volledig ten laste van gemeente Winsum. Samengevat kan gesteld worden dat: - het starten van een gewenningsperiode per 1 juli 2011 alleen mogelijk is als slechts in een deel van onze gemeente gewogen wordt - Een gewenningsperiode met wegen bij alle huishoudens mogelijk is per 1 juli 2012 (of zoveel eerder als de aanpassingen aan de inzamelwagens gereed zijn) Het is derhalve nodig de gewenningsperiode voor diftar uit te stellen tot 1 juli 2012. Invoering van diftar kan dan per 1 januari 2013 plaatsvinden. In het najaar van 2012 vindt dan besluitvorming plaats over de definitieve (diftar)tarieven in 2013. Na een jaar ervaring met diftar zal een evaluatie van het systeem plaatsvinden. Voorstel 1 Gewenningsperiode diftar per 1 juli 2012 in te laten gaan, 2 Eind 2012, bij de vaststelling van de tarieven voor de afvalstoffenheffing 2013, definitief te besluiten over de voorgestelde tariefstructuur op basis van diftar danwel alsnog de huidige tariefstructuur aan te houden 3 Een jaar na invoering van diftar een evaluatie van het systeem uit te voeren 4. Diftar op basis van gewicht/frequentie Tariefdifferentiatie op basis van gewicht/frequentie betekent een rechtvaardige kostenverdeling. De financiële prikkel die uitgaat van de betaling per kilo zorgt ervoor dat inwoners zich bewust zijn van de hoeveelheid afval die zij aanbieden. Dit is een stimulans voor afvalscheiding en afvalpreventie. De frequentieprikkel zorgt ervoor dat de inwoners elke keer dat zij een minicontainer aanbieden stilstaan bij de kosten van ledigen daarvan. Dit is een stimulans voor het aanbieden van (alleen) volle minicontainers. Het aantal containeraanbiedingen zal hierdoor dalen. Op termijn vertaalt zich dit in efficiëntere inzamelroutes en een daling in inzamelkosten en in minder milieubelasting doordat de inzamelwagens minder kilometers rijden. Deze daling in inzamelkosten is in de diftarbegroting in de bijlage van dit Plan van Aanpak nog niet meegecalculeerd, omdat de mate van daling van de inzamelkosten pas na invoering van diftar zichtbaar worden. Vanwege de positieve invloed van een gewichtfrequentiesysteem op zowel de verwerkingskosten als de ledigingskosten, wordt voorgesteld met de inwoners zowel af te rekenen op basis van het aantal aangeboden kilo’s als op basis van het aantal geleegde containers. Voorstel 4 Kiezen voor een gewichts/frequentiesysteem

5. Minicontainers en chips De minicontainers zijn in 2005 geplaatst en gelijktijdig van een chip voorzien. In het buitengebied zijn circa 200 gft-containers niet bechipt. Dit komt omdat rond het bechippen in 2005 de discussie speelde over het wel of niet continueren van de gescheiden gftinzameling in het buitengebied. Deze containers zullen voor aanvang van de gewenningsperiode bechipt worden, zodat ook van deze containers bekend is hoevaak zij geleegd zijn en hoeveel afval hierin is ingezameld.

5

Op basis van deze informatie wordt bij de evaluatie van diftar besloten of de gescheiden inzameling van gft-afval in het buitengebied wordt gecontinueerd. Ervaringen uit andere diftargemeenten leren dat inwoners slechts sporadisch en incidenteel gft- of restafval in de container van anderen werpen. Dit is ook de ervaring van MDG, die in een tweetal andere diftargemeenten inzamelt. Derhalve wordt voorgesteld niet op voorhand sloten te plaatsen op de minicontainers. Alleen in uitzonderingssituaties zal maatwerk worden geleverd. Bij ongeveer 45 huishoudens staan verzamelcontainers. Dit zijn drie 1.100 liter of 1.700 containers die inpandig staan opgesteld in een afgesloten containerruimte. Het gaat om 3 appartementen-complexen. Omdat deze containers al in een afgesloten ruimte staan, zijn ze in principe alleen toegankelijk voor bewoners van het appartementencomplex. Daarom wordt voorgesteld de verzamelcontainers niet op voorhand te voorzien van sloten Me de bewoners van de appartementen zal apart gecommuniceerd worden over de inzameling met de verzamelcontainers. Voorstel 5 Geen sloten op particuliere minicontainers

6. Gewogen en geregistreerde inzameling, oa uitruil regiogemeenten MDG is bereid en in staat om als aanvulling op de lopende inzamelovereenkomst in onze gemeente de diftarinzameling uit te voeren. Zij hebben hiermee ervaring in gemeente Haren en gemeente De Marne. De huidige inzamelwagens in onze gemeente lezen en registreren al enige jaren elke geleegde container, maar zijn nog niet voorzien van de benodigde weegapparatuur om ook elke containerlediging te wegen. Indien de gewenningsperiode doorgang vindt, dient MDG te investeren in de weegapparatuur. Dit is een bedrag van € 40.000 excl. btw per inzamelwagen. Deze kosten worden verdisconteerd in de inzamelkosten, die daardoor structureel stijgen met € 2,70 per aansluiting. Mocht in het najaar van 2012 besloten worden dat diftar in onze gemeente (vooralsnog) niet wordt ingevoerd, zal deze verhoging aan onze gemeente blijven worden doorberekend. Naast deze verhoging van kosten berekent MDG een besparing van € 10,- per aansluiting op de inzamelkosten ten gevolge van het minder vaak aanbieden van de containers door de inwoners. Per saldo levert een gewichts/frequentie systeem een besparing op van € 7,30 per aansluiting per jaar. Bij een klein aantal huishoudens op Winsums grondgebied wordt momenteel het afval door ofwel gemeente Eemsmond, ofwel door gemeente De Marne ofwel door gemeente Bedum ingezameld. Het betreft in totaal enkele tientallen huishoudens, die qua logistiek beter passen in een inzamelroute van een buurgemeente. Indien diftar wordt ingevoerd, zullen deze containers ook door MDG moeten worden ingezameld, omdat anders deze huishoudens van het diftarsysteem zouden worden uitgesloten. Omgekeerd komt het ook in een klein aantal gevallen voor dat de MDG in de Winsumse huisvuilinzamelroute minicontainers leegt die net over een gemeentegrens in een buurgemeente zijn gelegen. Na invoering van diftar kunnen deze containers niet meer geleegd worden omdat ze niet van een chip zijn voorzien. Voorgesteld wordt deze uitruil van inzameling met buurgemeenten bij invoering van diftar te stoppen.

6

Voorstel 6 Opdracht verstrekken tot aanpassen inzamelwagens tbv gewogen en geregistreerde inzameling 7 Bij invoering diftar per 1 januari 2013 stopzetten uitruil inzameling met buurgemeenten

7. Gegevensoverdracht Inzamelaar – gemeentelijke belastingen Tijdens de inzamelroutes verzamelt de inzamelwagen welke containers geleegd zijn en hoeveel afval per container is geleegd. Deze gegevens worden via een GPRS-systeem doorgeseind naar het kantoor van de inzamelaar en vervolgens ingelezen in hun containermanagementsoftware. Sinds het uitzetten en bechippen van de containers in onze gemeente, staan de adres- en chipgegevens in de cms-software bij de inzamelaar en worden daar wekelijks de ledigingsgegevens bij aangevuld. Na het installeren van de weeginstallatie op de inzamelwagens worden ook de kilogrammen per container geregistreerd. De inzamelgegevens zullen door de inzamelaar periodiek worden doorgemaild naar afdeling Belastingen, die deze gegevens inleest in de belastingsoftware. De huidige belastingsoftware zal ten behoeve van het inlezen van de ledigingsgegevens en het genereren van individuele belastingaanslagen, moeten worden uitgebreid. Voor het uitwisselen van de ledigingsgegevens, containermutaties en adresmutaties met de inzamelaar zal bij invoering van diftar een ‘protocol gegevensverwerking’ worden opgesteld, zodat de diftarbelastingaanslagen vanaf 1 januari 2013 aantoonbaar zorgvuldig tot stand zullen komen. De inzamelaar heeft aangegeven na invoering van diftar geen extra kosten voor containermanagement te berekenen. In de gewenningsperiode zal naar elk huishouden binnen onze gemeente een afvaloverzicht worden gestuurd, waarop aangegeven staat hoevaak de containers zijn geleegd, hoeveel kilogrammen zijn aangeboden en wat de (verwachte) kosten hiervoor voor de inwoner zijn. Na invoering van diftar zal het vaste deel van de afvalstoffenheffing – het vastrecht- geïnd worden gelijktijdig met de verzamelaanslag voor de overige gemeentelijke belastingen (ozb, rioolheffing). Het variabele deel van de afvalstoffenheffing – het kilotarief en het tarief per lediging- zal in het 1e diftar jaar door middel van een voorschot bij de inwoners middels een aparte aanslag in rekening worden gebracht. Vanaf circa 2015 wordt gestreefd om de ingezamelde kilo’s en het aantal ledigingen voor de inwoners na invoering van hun DigiD, inzichtelijk te maken op de gemeentelijke website, Voorstel 8 Uitgaan van twee extra aanslagen per jaar voor het variabele tarief in het 1e diftarjaar, vanaf het 2e diftarjaar uitgaan van 1 extra aanslag per jaar. 9 Sturen van 1 afvaloverzicht per huishouden in gewenningsperiode 8. Zwerfafval Uit ervaringen van andere gemeenten die diftar hebben ingevoerd, blijkt dat ontwijkgedrag voorkomt, maar beheersbaar blijft. Onderzoek van het Ministerie van Vrom toont aan dat ontwijkgedrag gemiddeld stijgt van 1 naar 2 procent. Van dit percentage wordt een aanzienlijk deel via een omweg, bijvoorbeeld via een afvalcontainer op het werk of via het meegeven van vuilniszakken aan familie buiten de gemeente, in het reguliere afvalcircuit verwerkt. Het structureel dumpen van afval in bossen en sloten komt slechts incidenteel voor.

7

In kader van het zwerfafvalproject dat de afgelopen jaren is uitgevoerd is een zogenaamde nulmeting van zwerfafval uitgevoerd. De hoeveelheid zwerfafval in de huidige situatie is derhalve bekend. Eventuele veranderingen zullen daarom goed in beeld te brengen zijn. Eveneens in het kader van het zwerfafvalproject is al een ophoging van het structurele budget voor zwerfafval voorzien (van € 10.000 per jaar naar € 30.000 per jaar). Eventuele meerkosten voor opruimen van zwerfafval ten gevolge van diftar, kunnen naar verwachting uit dit budget worden betaald. 9. Communicatie Invoering van gedifferentieerde tarieven voor afvalverwijdering bij particuliere huishoudens betekent een grote verandering voor zowel de burgers als voor de gemeente zelf. Het succes van de invoering van een dergelijk nieuw systeem wordt voor een groot deel bepaald door de manier waarop de burgers met het systeem geconfronteerd worden en hoe bij de invoering van het systeem rekening is gehouden met hun wensen. Voor de invoering van een gedifferentieerd tarief dient een goede voorlichtingscampagne deel uit te maken van het op te zetten communicatieplan. Goede voorlichting kan ontwijkgedrag voorkomen. Aandacht dient te worden geschonken aan de vraag hoe de burger minder afval kan produceren en beter kan scheiden. Tevens dient te worden aangegeven hoe wordt ingegaan op vragen en klachten van de burgers. Dit laatste is voor de burgers een aanwijzing, dat door de gemeente serieus naar klachten en vragen wordt geluisterd. In ieder geval zal een klankbordgroep van inwoners van de gemeente worden ingesteld. Daardoor kan snel worden gereageerd op signalen vanuit de bevolking. Gedurende de gewenningsperiode en in de periode daaraan voorafgaand zal de raad regelmatig op de hoogte worden gehouden van de stand van zaken met betrekking tot de invoering van diftar. Een jaar na de invoering zal een evaluatie van het diftarsysteem worden uitgevoerd. De resultaten van deze evaluatie zullen aan de raad worden aangeboden. In Bijlage 3 bij de plan van aanpak is een communicatieplan op hoofdlijnen opgenomen 10. Juridische inbedding (Afvalstoffenverordening en Belastingverordening) De organisatie van de afvalverwijdering en de zorgplicht voor inzameling van huishoudelijke afval is op grond van de Wet Milieubeheer (Wm) toegewezen aan de gemeentelijke overheid. De randvoorwaarden voor de inzameling dienen in de Afvalstoffenverordening te worden vastgelegd. Het betreft bijvoorbeeld een opsomming van de aangewezen inzamelmiddelen per type perceel en een verbod om gebruik te maken van een andere container dan bij een bepaald perceel is geregistreerd. In de uitvoeringsbesluiten die berusten op de Afvalstoffenverordening dient de exacte wijze van aanbieden van alle afvalstoffen te worden geregeld. Ook kan hierin vastgelegd worden dat containers alleen maar geleegd worden als zij door of namens de gemeente voorzien zijn van een chip. Het staat gemeenten vrij die heffingsmaatstaven op te nemen die het beste aansluiten bij het gemeentelijke beleid en de praktijk van de belastingheffing. Een en ander houdt in dat naast een (basis)bedrag afvalstoffenheffing, een toeslag per aangeboden eenheid (minicontainer, kilogram, etc.) afvalstoffen kan worden geregeld. Het genoemde basisbedrag hoeft overigens niet strikt de vaste kostencomponent weer te geven van de totale kosten van afvalstoffenverwijdering. Wel is verplicht een vast tariefdeel te hanteren. Een heffing die alleen bestaat uit een variabel tariefdeel is niet toegestaan.

8

Op grond van het gelijkheidsbeginsel is het niet toegestaan een deel van de huishoudens in de gemeente af te rekenen door middel van een gedifferentieerd tarief en een deel op een uniform omslagtarief. Hierdoor is bijvoorbeeld een gefaseerde start van de feitelijke gedifferentieerde afrekening per wijk niet mogelijk. In de Belastingverordening dient de maatstaf van heffing bij een gedifferentieerd tariefsysteem eenduidig vastgelegd te worden, bijvoorbeeld door aan te geven dat de ledigingen en/of gewichten zoals geregistreerd door de inzamelwagen de basis vormen voor het berekenen van het variabele tarief. Ook dienen in de Verordening op de heffing en invordering van de afvalstoffenheffingen, en de uitgangspunten voor het opleggen van heffingen bij calamiteiten met de registratieapparatuur op het inzamelvoertuig te worden bepaald. Dit houdt in dat een vangnetbepaling opgenomen moet worden, op grond waarvan bij uitval van de registratieapparatuur op de wagen toch (een deel van) het variabele tarief bij inwoners in rekening gebracht kan worden.

11. Opzet gewenningsperiode Voorgesteld wordt om per 1 juli 2012 te starten met een gewenningsperiode voor Diftar. De gewenningsperiode heeft een aantal doelen: Voor inwoners Gedurende deze gewenningsperiode wordt gewogen en geregistreerd ingezameld. Inwoners ontvangen een afvaloverzicht waarop staat aangegeven hoe vaak hun container geleegd is, hoe veel kilo hierin is aangeboden en hoeveel zij hiervoor zouden betalen. Zo hebben de inwoners tijd om hun afvalgedrag aan te passen en realiseren zij zich dat zij invloed hebben op de hoogte van de aanslag afvalstoffenheffing. Voor de ambtelijke organisatie In de gewenningsperiode zal het hele administratieve systeem van gegevenswerking doorlopen worden, vanaf het genereren en doorsturen van de containerledigingsgegevens van de inzamelaar tot en met het genereren van de geindividualiseerde aanslag afvalstoffenheffing. Dit laatste zal in de gewenningsperiode in een test-omgeving gebeuren. Voor de inzamelaar Eventuele onvolkomenheden in container- of chipbestanden komen tijdens het registeren van de ledigingen en het koppelen van de ledigingen aan adressen, aan het licht. Deze onvolkomenheden kunnen voorafgaand aan een feitelijke start van diftar worden rechtgezet, zodat dit geen consequenties heeft voor de 1e diftar-aanslag naar de inwoners. 12. Kosten en Baten De invoering van tariefdifferentiatie brengt zowel kosten als baten met zich mee. De kosten zijn te onderscheiden naar eenmalige kosten voor de invoering van het systeem en naar structurele kosten. Bij tariefdifferentiatie zijn de kosten opgebouwd uit technische, personele, administratieve en overige componenten. Onder de overige componenten vallen kosten voor communicatie, flankerend beleid en dergelijke. De uitgangspunten voor de kostenberekening zijn bijgevoegd als Bijlage 4.

9

De baten worden gevormd door de verminderde kosten voor de verwerking van gft- en restafval als gevolg van: • Een reductie in het afvalaanbod, • Betere scheiding van verschillende afvalstromen en • Inzamelvoordelen door een vermindering van het aanbiedpercentage van de minicontainers. 12.1

Extra kosten bij invoering tariefdifferentiatie

Voor het berekenen van de kosten voor invoering en continuering van diftar wordt onderscheid gemaakt naar eenmalige investeringskosten en jaarlijkse structurele kosten. Ook de kosten voor de gewenningsperiode worden apart benoemd. In Tabel 1 zijn de extra kosten van de invoering van tariefdifferentiatie op basis van gewicht/frequentie weergegeven, uitgedrukt in jaarlijkse kosten per huishouden. Door het op deze wijze presenteren van de kosten wordt direct zicht verkregen op de gevolgen van diftar op de hoogte van de gemiddelde afvalstoffenheffing. Een uitgebreid kostenoverzicht is gegeven in Bijlage 4. De kosten voor de gewenningsperiode en de invoering van diftar zullen worden opgenomen in de begroting van 2012. Tabel 1

De kosten voor de gewenningsperiode diftar en de invoering van diftar op basis van gewicht/frequentie.

Kosten gewenningsperiode per huishouden Kosten invoering diftar per huishouden per jaar eenmalige kosten structurele kosten Totale kosten diftar per huishouden per jaar

12.2

Kosten diftar per huishouden per jaar € 5,01

€ 3,32 € 7,02 € 15,35

Baten bij invoering tariefdifferentiatie

De baten van tariefdifferentiatie worden onder andere gevormd door een vermindering van de kosten van afvalverwerking als gevolg van verbeterde afvalscheiding en afvalpreventie en een vermindering van de kosten van inzameling. De daadwerkelijk te behalen baten als gevolg van verminderde verwerkingskosten zijn afhankelijk van de behaalde reductiepercentages. Reductie van het gft-afval wordt onder andere veroorzaakt door een toename van thuiscomposteren. Dit vertaalt zich in een directe reductie van de verwerkingskosten. Reductie van het restafval wordt onder andere veroorzaakt door preventie en het beter scheiden van de droge fracties als papier, glas en textiel.

10

Baten door verminderde verwerkingskosten

De samenstelling van het restafval geeft zicht op het potentieel voor verbeterde scheiding van herbruikbare fracties. In Tabel 2 wordt een overzicht gegeven van de aanwezige hoeveelheid eenvoudig te scheiden afvalfracties in het restafval in de gemeente Winsum. Tabel 2

Resultaten sorteeranalyses gemeente Winsum 2010

Gft-afval Herbruikbaar papier Glas textiel Hout en grof vuil Kca en wit/bruingoed metalen Totaal

Percentage nog aanwezig in restafval 6,2% 5,6% 2,1% 4,5% 4,1 % 2,4% 2,6 27,5%

Bij de berekening van de baten van tariefdifferentiatie is een schatting gemaakt van de minimaal haalbaar geachte reductiepercentages in de gemeente Winsum. Het is een illusie dat van alle nog goed te scheiden fracties als papier, glas en textiel, helemaal niets meer in het restafval terecht komt. Het reductie potentieel van restafval door betere scheiding van afvalfracties Winsum bedraagt circa 20 procent. Deze haalbaar geachte reductiepercentages zijn het resultaat van verbeterde afvalscheiding en van een vermindering van de totale hoeveelheid afval onder druk van een financiële prikkel. Hierbij is gekeken naar de reductiepercentages die in andere diftargemeenten behaald zijn1, de inzamelstructuur in de gemeente Winsum en de huidige inzamelresultaten. Bekend is dat in buurgemeente De Marne een reductiepercentage van 29% restafval en 46% gftafval is bereikt. In een aantal andere gemeenten zijn voor restafval hogere reductiepercentages behaald.. Gezien de resultaten van de sorteeranalyses in onze gemeente dient niet op voorhand te worden uitgegaan van een hoger restafvalreductiepercentage dan 20%. Tabel 3

Haalbare geachte reductiepercentages en besparing op de verwerkingskosten na invoering van tariefdifferentiatie per aansluiting reductiepercentage

Haalbaar reductiepercentage gft Haalbaar reductiepercentage restafval Totale baten op de verwerkingskoten per huishouden per jaar

Baten per huishouden per jaar

25% 20%

€ 2,67 € 14,83 € 17,50

Op basis van de haalbaar geachte reducties zijn de besparing op de verwerkingskosten per huishouden voor diftar op basis van gewicht/frequentie doorgerekend. In Tabel 3 zijn deze reductiepercentages en besparing op de verwerkingskosten aangegeven.

1

Ministerie van VROM “ Ervaringen met tariefdifferentiatie en huishoudelijk afval” .

11

Milieudienst Groningen verwacht bij invoering van diftar op basis van gewicht/frequentie een dat de inzamelkosten dalen ten gevolge van het minder vaak aanbieden van de containers door inwoners. MDG berekent dit kostenvoordeel op € 6,25,- per huishouden per jaar.

12.3

Financiële conclusies

In onderstaande tabel zijn alle kosten en baten voor invoering van diftar in gemeente Winsum samengevat: Tabel 4

Overzicht kosten en baten diftar gemeente Winsum

Kosten Kosten gewenningsperiode per huishouden

Per huishouden per jaar € 5,01

Kosten invoering diftar per huishouden per jaar eenmalige kosten structurele kosten Totale kosten diftar per huishouden per jaar

€ 3,32 € 7,02 € 15,35

Baten Vermindering verwerkingskosten gft-afval Vermindering verwerkingskosten restafval Vermindering inzamelkosten Totale baten diftar per huishouden per jaar

€ 2,67 € 14,83 € 6,25 € 23,75

Saldo kosten en baten

€ 8,40

De totale afvalstoffenbegroting in 2011 bedraagt € 1.692.377. Door de invoering van diftar daalt als resultante van de kosten en baten, de totale afvalstoffenbegroting in 2013 met een bedrag van € 51.243 tot € 1.641.134 . Naast het financiële voordeel dat uit tabel 4, wordt met de invoering van diftar ook een structureel milieuvoordeel behaald: de 20% daling van het restafval komt overeen met ongeveer 700 ton afval dat niet verbrand wordt, maar wordt gescheiden ten behoeve van hergebruik.

12

Bijlage 1 Notitie flankerend beleid

Kunststof: nascheiding of bronscheiding Uit recente onderzoeken blijkt dat de totale kosten voor bronscheiding van kunststofverpakkingsmateriaal bedragen gemiddeld € 525 per ton, en schommelt in de meeste gemeenten tussen de € 470 en € 580. In het algemeen geldt dat hoe meer ton kunststof wordt ingezameld, hoe lager de prijs per ton is. In gemeente waar diftar is ingevoerd, ligt de respons bij een haalsysteem gemiddeld 2,5 tot 3 maal hoger dan in nietdiftargemeenten. Bij bronscheiding wordt, gemiddeld over alle gemeenten in Nederland, bijna 15 kilogram plastic per huishouden ingezameld. Bij nascheiding van kunststof, zoals in onze gemeente het geval is, levert gemiddeld 15 tot 25 kilogram per huishouden op. Een goed vergelijk tussen de resultaten van bronscheiding en nascheiding wordt bemoeilijkt doordat in den lande nog geen overeenstemming is bereikt over kengetallen met betrekking tot zuiverheid van het in bronscheiding ingezamelde kunststof, rendement van afscheidingsinstallaties en toepasbaarheid van het gerecyclede kunststof. In het kader van het Uitvoeringsprotocol Verpakkingen onze gemeente een aparte overeenkomst met afvalverwerker Omrin afgesloten, op grond waarvan wij verplicht zijn om in ieder geval tot en met 2012 nascheiding te blijven hanteren. Een overstap naar bronscheiding is derhalve tot die tijd juridisch niet mogelijk. Daarnaast is het ook de vraag of het handig is nu te wisselen van scheidingsmethode. De officiële evaluatie van het scheiden van kunststof verpakkingsafval laat op zich wachten en ondertussen zijn de verschillende partijen het niet eens over de getallen. Aan de ene kant is er discussie over wat nu de beste scheidingsmethode is; bronscheiding of nascheiding. Aan de andere kant zijn de verschillende partijen het niet eens over de recyclingcijfers bij bronscheiding.2 Een keuze maken op basis van betrouwbare cijfers is op dit moment dan ook niet mogelijk. Advies is dan ook wachten op de officiële evaluatie3 en de reactie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Als duidelijk is binnen welke grenzen gemeenten zelf een besluit mogen nemen over bron- danwel nascheiding kan de huidige wijze van nascheiding desgewenst heroverwogen worden.

2

In het najaar

van 2010

heeft de

VROM-Inspectie

de

verwerkingsketen

van het ingezamelde

kunststof

verpakkingsmateriaal uit huishoudens onderzocht. Hieruit blijkt dat al het ingezamelde kunststof naar Duitsland wordt geëxporteerd. Na een eerste (droge) sortering blijft er nog 71% kunststofafval over. Dat is het recyclingcijfer dat Nedvang (de organisatie die de namens het bedrijfsleven de gescheiden inzameling van plastic en kunststof ter hand genomen heeft) hanteert en dat door Nederland wordt gerapporteerd aan Brussel. Van deze 71% kunststofafval treedt echter bij verdere verwerking nog ongeveer 1/3 verlies op door verontreinigingen, verwijdering van ongewenste kunststoffen e.d. Vanwege deze onduidelijkheid heeft staatssecretaris Atsma (Infrastructuur en Milieu) aangegeven in Europa te pleiten voor een uniforme meetmethode. Discussies over het recyclingpercentage zouden dan tot het verleden moeten behoren. 3

De evaluatie had allang beschikbaar moeten zijn maar wordt steeds uitgesteld. Op dit moment is er geen verwachte

verschijningsdatum

13

Omdat nog niet bekend is welke regels na 2012 landelijk gelden met betrekking tot de kunststofinzameling en of en zo ja: welke vergoeding gemeenten krijgen voor bronscheiding, wordt aangeraden eerst de uitkomst voor de landelijke discussie rond het kunststofdossier af te wachten. Luierinzameling Momenteel kunnen inwoners bij een kinderdagverblijf in Winsum luiers en incontinentiemateriaal inleveren. Dit kost jaarlijks circa € 3.500. Bij invoering van diftar is het raadzaam deze service te verhogen door bij een kinderdagverblijf in een andere kern ook een dergelijke voorziening te verzorgen. Dit betekent jaarlijks een extra uitgave van € 3.500. Voorstel 10 Opzetten tweede luierinzamelpunt bij kinderdagverblijf

Kca inzameling Kca wordt opgehaald door de chemokar. De chemokar rijdt 6 keer per jaar. Inwoners die kca willen aanbieden bij de chemokar moeten dit vooraf melden. Kca kan ook op de gemeentewerkplaats worden ingeleverd. De gemeentewerkplaats is geopend op vrijdagmiddag van 12.30 tot 15.30 uur. Het inleveren van kca in Usquert is in voorbereiding. De inzameling van kca met de chemocar is relatief duur, circa € 26.000 op jaarbasis Omdat steeds minder mensen van deze service gebruik maken (circa 50 tot 60 per jaar), loopt de hoeveelheid kca dat met de chemocar wordt ingezameld, langzaam maar zeker terug. Wegens de ongunstige verhouding tussen kosten en inzamelresultaat, is het raadzaam deze voorziening te staken. Het laten rondrijden van de chemocar is in regioverband (gemeenten Winsum, De Marne, Eemsmond, Loppersum), is momenteel nog niet bekend op welke termijn de inzameling van kca aan huis kan worden gestaakt. Voorstel 11 In overleg treden met regiogemeenten om te komen tot het stopzetten van de kcainzameling aan huis met de chemocar4.

Milieuboer In de regiogemeenten Leek, Marum, Grootegast en Zuidhorn worden een aantal goed te scheiden afvalfracties aan huis opgehaald door de zogenaamde milieuboer. Het gaat om de afvalfracties • Glas • Papier • Metalen • Schillen • Textiel • Kunststoffen • Drankenkartons

4

Omdat nog niet zeker is dat dit overleg tot het gewenste resultaat leidt, is in de kosten-batenberekening voor

diftar het kostenvoordeel van €26.000 nog niet meegenomen.

14

Deze fracties worden gescheiden ingezameld en verwerkt. De inzamelwagen – een vrachtwagen met open aanhanger- wordt bemand door een chauffeur en 3 medewerkers afkomstig van het sociale werkvoorzieningschap. De personele bezetting wordt geheel door de milieuboer zelf verzorgd. In gemeente Leek wordt op jaarbasis circa 2700 ton gescheiden fracties ingezameld. Ruim de helft hiervan bestaat uit oud papier. De gemeente Leek betaalt de milieuboer een bedrag per ton, dat het verschil tussen inzamelkosten en opbrengsten uit de afzet van de fracties weerspiegelt. De totale kosten voor gemeente Leek voor de milieuboer bedroegen in 2010 € 283.000. Uitgaande van de al genoemde 2700 ton komt dit neer op een gemiddeld bedrag van circa € 100 per ton gescheiden fracties. Uitgaande van deze kengetallen van gemeente Leek en van het feit dat Leek circa 10% meer inwoners dan Winsum telt, wordt verondersteld dat inzameling met een milieuboer in Winsum circa 2500 ton gescheiden afval oplevert, en dat de kosten voor de milieuboer circa € 250.000 zouden bedragen. Wenselijkheid milieuboer in Winsum Bij de besluitvorming over het al dan niet introduceren van de milieuboer in gemeente Winsum, zijn een aantal aspecten van belang: Glas en Textiel: voor deze afvalfracties is een bestaande en goed functionerende inzamelstructuur aanwezig. Indien een deel van het middels de huidige containers ingezamelde glas en textiel zou wegvloeien naar de milieuboer, wordt de kostenefficiency van de huidige inzamelstructuur verminderd Oud papier: De inzameling van oud papier vindt grotendeels plaats door plaatselijke verenigingen en scholen. De scholen en verenigingen krijgen hiervoor een (garantie)subsidie van de gemeente en genereren zo extra inkomsten. Indien inwoners een deel van het oud papier niet meer bij scholen/verenigingen inleveren maar aan de milieuboer meegeven, verminderen de inkomsten van de scholen en verenigingen. Dit wordt onwenselijk geacht. Gemeente Leek heeft aangegeven dat het financieel niet rendabel is om een milieuboer in te voeren zonder dat deze ook oud papier inzamelt. Kunststoffen : in onze gemeente wordt het kunststof niet aan de bron gescheiden door bewoners, maar vindt nascheiding van het restafval plaats in de verwerkingsinstallatie van Omrin. Op grond van het Uitvoeringsprotocol Verpakkingen en het restafvalverwerkingscontract met ANG is de gemeente Winsum verplicht om in ieder geval tot en met 2012 deze vorm van nascheiding te blijven hanteren. Een overstap naar bronscheiding is derhalve voorlopig juridisch niet mogelijk. Doordat nu nascheiding van het kunststof afval plaatsvindt, is bij een overgang tot bronscheiding geen sprake van een verbeterd milieurendement. Geconcludeerd wordt dat het wenselijk is de papierinzameling door de verenigingen te continueren in verband met de subsidie die de verenigingen hiervoor ontvangen. Een milieuboer die geen papier inzamelt, is gezien de informatie van gemeente Leek niet rendabel. Voorgesteld wordt om momenteel af te zien van een invoering van een milieuboer en bij de diftarevaluatie 2014 dit te heroverwegen. Voorstel 12 Vooralsnog geen invoering van een milieuboer-systeem

15

Afrondend wordt genoemd dat op grond van uw Raadsbesluit van 15 september 2009, onderstaande flankerende maatregelen al zijn of worden uitgevoerd: • • • • • • •

De inzameling van frituurvet op de gemeentewerkplaats Het inzamelen van wit- en bruingoed op de gemeentewerkplaats Onderzoek van de zaterdagopenstelling van het vuilverwerkingsbedrijf in Usquert Communicatiemaatregelen ( over sorteerproeven, kunststofnascheiding, vuurwerk, zwerfafval, algemene afvalscheidingsinformatie) Plaatsen van bladkorven Versnipperen/inzamelen snoeihout Plaatsen van afvalbakken bij bankjes

16

Bijlage 2 Notitie tarievenopbouw

Opbouw tarieven gft- en restafval Vastrecht en variabel tarief Invoering van een diftarsysteem op basis van gewicht/frequentie betekent dat de afvalstoffenheffing voor inwoners zal gaan bestaan uit een vast en een variabel deel. Het vaste deel is het basistarief. Het variabel deel is afhankelijk van het aantal maal dat de minicontainer wordt geleegd en het gewicht dat in de minicontainer wordt aangeboden.5 Voor zowel restafval als gft-afval wordt een variabel tarief vastgesteld. Uitgangspunten voor de tariefberekeningen Voorafgaand aan de invoering van diftar moeten door de Raad de tarieven voor het vastrecht, het kilotarief en het ledigingstarief worden vastgesteld en worden opgenomen in de tarieventabel die bij de gemeentelijke belastingverordening hoort. Op het moment van vaststellen van de tarieven zijn de resultaten (de exacte mate van afvalreductie en afvalscheiding) van diftar nog niet bekend. De tarieven moeten derhalve gebaseerd worden op ervaringsgegevens van andere gemeenten, de uitgangssituatie in gemeente Winsum en op verwachtingen omtrent het afvalgedrag van de inwoners. Om er voor te zorgen dat bij het vaststellen van de diftartarieven zo min mogelijk financiële risico’s worden genomen wordt voorgesteld om: - het vastrecht te baseren op de vaste kosten van de afvalstoffenbegroting - het kilotarief te baseren op het verwerkingskosten voor gft- en restafval - het ledigingstarief te baseren op de inzamelkosten van gft- en restafval Door deze methodiek zijn, ongeacht de diftarresultaten, de vaste kosten uit de afvalstoffenbegroting gedekt. Ook de verwerkingskosten worden volledige gedekt uit de inkomsten van het kilotarief: elke kilo die een inwoner aanbiedt en waarvoor hij het kilotarief betaalt, wordt voor hetzelfde tarief verwerkt namens de gemeente. Een klein financieel risico wordt gevormd door de ledigingstarieven: deze zijn namelijk variabel en op voorhand niet exact in te schatten. Gezien het inzamelcontract met MDG staan inzamelkosten echter voor de middellange termijn,- vast. Dit betekent dat als inwoners minder vaak hun container ter lediging aanbieding, een onderdekking op de begroting ontstaat. Dit risico is te beperken door bij het bepalen van de hoogte van de tarieven gebruik te maken van ervaringsgegegens van overige diftargemeenten en het aantal verwachte containerledigingen niet te hoog in te schatten. Op basis van ervaringen in andere diftargemeenten wordt verondersteld dat inwoners jaarlijks 30 maal hun container aanbieden: 18 maal de restafvalcontainer en 12 maal de gftcontainer. De inzamelkosten zijn voor gft gelijk aan de inzamelkosten voor restafval. Ook maakt het voor de kosten van MDG niet uit of zij een 140 liter of een 240 liter container legen. Uit analyse van het huidige containerbestand blijkt dat slechts 4% van de containers een 140 liter container is. Gezien dit geringe aantal kleine containers, de gelijke inzamelkosten en om de tarieven niet ingewikkelder te maken dan nodig, is gekozen om het ledigingstarief voor een gft-container gelijk te stellen aan het ledigingstarief voor een restafval container, en om het legen van een 140 liter container even duur te maken als het legen van een 240 liter container.

5

De tarieven komen tot stand op basis van een overzicht van de werkelijke kosten van de afvalinzameling en afvalverwerking en de verwachte baten als gevolg van de invoering van diftar, zoals verminderde verwerkings- en inzamelkosten.

17

De inwoners die nu gebruik maken van een 140 liter container, wordt in de aanloop naar diftar de mogelijkheid geboden hun container gratis te laten ruilen voor een 240 liter container. Voorstel 13 Als basis voor de diftartarieven uit te gaan van: - een vastrecht gebaseerd op de vaste kosten van de afvalstoffenbegroting - een kilotarief gebaseerd op het verwerkingskosten voor gft- en restafval - een ledigingstarief gebaseerd op de inzamelkosten van gft- en restafval 14 Eén tarief voor het ledigen van containers vast te stellen, ongeacht formaat van de container of kleur van de container.

Tarief voor gebruikers verzamelcontainers Bewoners van gestapelde bouw en hoogbouw maken gebruik van verzamelcontainers. Omdat de verzamelcontainers niet voorzien worden van technische middelen voor individuele registratie van het afvalaanbod, wordt voor deze gebruikers een uniform omslagtarief gehanteerd. Dit tarief is opgebouwd uit hetzelfde vastrecht dat geldt voor de minicontaineraansluitingen, vermeerderd met 75% van het verwachte variabele tarief (kilo’s plus ledigingen). Het is verdedigbaar voor inwoners van gestapelde bouw een iets lager ‘variabel tariefdeel’ vast te stellen dan het gemiddelde variabel tariefdeel van de gebruikers van minicontainers, omdat in de gestapelde bouw over het algemeen kleinere gezinnen wonen en van het gft-afval de t-component (tuinafval) ontbreekt. Voorstel 15 Voor gebruikers van verzamelcontainers geldt als tarief het vastrecht vermeerderd met 75% van het verwachte variabele tarief.

Opgemerkt wordt dat voor het wegbrengen van afval naar de stortplaats in Usquert, door inwoners al voor diverse afvalsoorten een tarief moeten betalen. Vooralsnog wordt deze tariefstelling ongewijzigd. Tegemoetkoming in de kosten Momenteel ontvangen enkele honderden huishoudens een gehele (of gedeeltelijke) kwijtschelding van de afvalstoffenheffing.6 Ook na de invoering van diftar blijft de mogelijkheid bestaan een gedeelte van de afvalstoffenheffing aan speciale doelgroepen kwijt te schelden. Het betreft: • Sociale minima, en • Huishoudens met veel medisch afval Minimabeleid en de afvalstoffenheffing bij tariefdifferentiatie Met de invoering van tariefdifferentiatie moet een nieuwe balans worden gezocht tussen de sociale doelstellingen voor lastenverlichting en de doelstellingen voor van afvalpreventie en verbeterde scheiding. Geheel kwijtschelden van de heffing kan ongewenste effecten tot gevolg hebben. 6

De meeste huishoudens komen in aanmerking voor volledige kwijtschelding.

18

Op grond van de Invorderingswet kan gehele of gedeeltelijke tegemoetkoming in de kosten worden verleend, indien de belastingplichtige niet in staat is om anders dan met buitengewoon bezwaar de aanslag te voldoen. Hiertoe dient een vermogenstoets en inkomenstoets plaats te vinden. Mogelijkheden voor kwijtschelding zijn: • Tegemoetkoming in de kosten van de vaste heffing. Deze tegemoetkoming kan eventueel worden aangevuld met kwijtschelden van een deel van de variabele heffing bijvoorbeeld: • Een vast te stellen aantal kilo’s en ledigingen van huishoudens in de gemeente Winsum in het afgelopen jaar; Al het afval dat een huishouden meer aan aanbiedt dan het aantal vastgestelde gratis kilo’s en ledigingen wordt in rekening gebracht. Het aantal kilo’s en ledigingen dat per huishouden wordt kwijtgescholden kan jaarlijks door het college worden vastgesteld. Voorstel 16 Kwijtschelden van het vastrecht en een vast te stellen aantal kilo’s en ledigingen bij sociale minima

Huishoudens met veel afval om medische redenen. Conform het raadsbesluit van 10 november 2009 krijgen inwoners met veel medisch afval, om niet een extra grijze minicontainer, tegen overlegging van een medische verklaring van huisarts of medisch specialist waaruit blijkt dat als gevolg van een chronische ziekte of handicap extra afval wordt aangeboden. Met de invoering van tariefdifferentiatie wordt gestreefd naar een beter afvalscheiding en een eerlijker verdeling van de kosten. Vanuit oogpunt van een eerlijke kostenverdeling kan worden gekozen geen tegemoetkoming te geven in de kosten van bewoners met veel afval, onafhankelijk van de reden. Preventie van afval is mogelijk wanneer keuzen kunnen worden gemaakt. In principe geldt dit voor babyluiers en de situatie van grote gezinnen. Wanneer sprake is van een meer dan gemiddeld afvalaanbod met een medische oorzaak bestaat die keuze niet. Bewoners met medisch afval hebben op dat deel van het afvalaanbod geen invloed. Het belasten van deze afvalstoffen op dezelfde manier als ‘gewone’ afvalstoffen zal geen verbetering van de inzamelresultaten tot gevolg hebben en de bewoners zien zich geconfronteerd met een in feite toegenomen vaste kostenpost Voorgesteld wordt dan ook om, net als in de huidige situatie, een tweede grijze minicontainer om niet ter beschikking te stellen en de variabele tarieven (voor lediging en aantal kilo’s) niet in rekening te brengen. Om privacy redenen zijn huisartsen niet altijd bereid een medische verklaring af te geven ondanks verzoeken van patiënten. Dit kan ongelijkheid tot gevolg hebben. Eenvoudiger is het om op naam gestelde aankoopbewijzen of bewijzen van levering van bijvoorbeeld een ziektekostenverzekeraar of apotheek bij een aanvraag als bewijs te vragen. Het vragen van hulp, bijstand, kwijtschelding of anderszins blijft voor vele bewoners moeilijk. Naar verwachting zal het aantal verzoeken voor een tegemoetkoming in de kosten voor medisch afval gering zijn.

19

Voorstel 17 Het om niet ter beschikking stellen van een extra grijze minicontainer aan inwoners met veel medisch afval.

Inwoners die zelf zwerfafval opruimen Binnen de gemeente zijn een klein aantal (minder dan 10) inwoners die vaak zwerfafval in hun omgeving opruimen. Zij leveren een goede bijdrage aan een schoon Winsum. Het opgeruimde afval doen deze inwoners nu in hun grijze container. Voorkomen moet worden dat deze inwoners ophouden met hun opruimwerkzaamheden omdat zij na invoering van diftar het kilo- en ledigingstarief voor dit afval zelf moeten betalen. Voorgesteld wordt om deze inwoners een extra grijze container te verschaffen, waarvan het kilo- en ledigingstarief niet bij hen in rekening wordt gebracht. Voorstel 18 Om niet ter beschikking stellen van een extra grijze minicontainer aan de inwoners die structureel zwerfafval in hun omgeving opruimen.

Indicatieve tarieven In de gewenningsfase is het van belang een indicatie van de te hanteren tarieven na invoering van tariefdifferentiatie aan de bewoners te geven. Deze gewenningstarieven hebben voor de bewoners geen financiële gevolgen maar dragen bij aan de acceptatie van het systeem en hebben duidelijk meerwaarde vanuit oogpunt van voorlichting en stimulering van verbeterde afvalscheiding en -preventie. Gestreefd wordt in de gewenningsfase tarieven te hanteren die zoveel mogelijk gelijk zijn aan de werkelijke tarieven of de werkelijk te hanteren tarieven dicht benaderen. Op grond van de eerder in deze bijlage genoemde uitgangspunten en op basis van de afvalhoeveelheden en kostenniveau van 2011, zijn onderstaande indicatieve tarieven berekend. Tabel 5 Indicatieve diftartarieven

tarief per kg gft tarief per kg restafval tarief per lediging gft of restcontainer Vastrecht Gemiddelde heffing

tarief verzamelcontainers Vastrecht gefixeerd variabel tarief

€ 0,04 € 0,15 € 1,26

75%

tarief voor hh met gemiddeld afvalaanbod € 11,18 € 65,69 € 37,81 € 155 € 269

€ 155 € 86,01 € 241

20

Op basis van deze tarieven zijn een aantal rekenvoorbeelden gemaakt, zodat inzichtelijk wordt wat een huishouden met veel, met gemiddeld of met weinig afvalaanbod, aan afvalstoffenheffing betaalt. Tabel 6, rekenvoorbeelden op basis van indicatieve tarieven Huishouden met gemiddeld afvalaanbod aantal kilo gft 264 aantal kilo restafval 424 aantal containerledigingen 30 Vastrecht Afvalstoffenheffing voor dit huishouden:

€ 11,18 € 65,69 € 37,81 € 155 € 269,32

Huishouden met veel afvalaanbod aantal kilo gft aantal kilo restafval aantal containerledigingen Vastrecht Afvalstoffenheffing voor dit huishouden:

€ 12,69 € 71,20 € 50,41 € 155 € 288,94

300 460 40

Huishouden met evenveel afvalaanbod als voor diftar aantal kilo gft 352 aantal kilo restafval 530 aantal containerledigingen 52 Vastrecht Avalstoffenheffing voor dit huishouden:

€ 14,89 € 82,03 € 65,54 € 155 € 317,10

Huishouden laag afvalaanbod aantal kilo gft aantal kilo restafval aantal containerledigingen Vastrecht afvalstoffenheffing voor dit huishouden:

€ 8,46 € 54,17 € 30,25 € 155 € 247,52

200 350 24

Definitieve tarieven gft- en restafval De definitieve tarieven worden voor aanvang van de definitieve invoering van diftar vastgesteld. Tevens wordt in de belastingverordening aangegeven hoe wordt omgegaan met het ontbreken van ledigingsgegevens als gevolg van een calamiteit met de inzamelwagen of bij de verwerking van de gegevens.

21

Bijlage 3 Communicatieplan op hoofdlijnen diftar Winsum Communicatiedoelen Met de communicatie wordt beoogd alle betrokken partijen zodanig te informeren, dat de invoering van diftar soepel kan verlopen. De communicatiedoelen voor de verschillende doelgroepen zijn verschillend en worden hieronder per doelgroep verder benoemd. Doelgroepen De communicatie is gericht op een aantal doelgroepen, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen interne en externe doelgroepen. Interne doelgroepen zijn: Gemeentebestuur (het college, de raadscommissies en de gemeenteraad); Direct bij de publieksinformatie betrokken ambtenaren (zoals medewerkers van de centrale balie en de telefooncentrale); Overige betrokken ambtenaren Dorpencoordinator Betrokken medewerkers van inzamelaar

Externe doelgroepen zijn: de inwoners

de locale pers (als intermediair);

Communicatiedoel Vroegtijdig informeren over de stand van zaken en planning. Deze medewerkers vroegtijdig informeren zodat zij op hun beurt burgers juiste informatie kunnen verstrekken Kennis- en informatieoverdracht. Vroegtijdig informeren zodat afgestemd kan worden hoe de participatie van burgers/wijkraden etc wordt vormgegeven. Zodanig op de hoogte houden dat zij in staat zijn het traject mede tot een goed einde te brengen. Communicatiedoelen informeren over de wijzigingen in de afvalinzameling, waarom deze wijzigingen worden doorgevoerd en welke consequenties deze wijzigingen voor hen hebben. Locale pers informeren

Deze doelgroepen moeten op een op hen toegesneden wijze worden geïnformeerd. Een goede timing is daarbij van groot belang. De boodschap De belangrijkste boodschap is dat de gemeente zich inspant om het afvalbeheer zo efficiënt, milieuvriendelijk en duurzaam mogelijk vorm te geven en daarbij de kosten voor en de service aan de burger scherp in het oog houdt. Die boodschap is door de gemeente vertaald in de invoering van diftar en een aantal flankerende maatregelen. Uitgangspunt in de communicatie is dat alle doelgroepen worden geïnformeerd, waarbij de boodschap gedetailleerder wordt naarmate de doelgroep meer betrokken is bij het onderwerp. De middelen Voor de communicatie met interne doelgroepen kunnen onder andere de volgende middelen worden ingezet: - intranet gemeente Winsum - mondeling overleg en informatievoorziening aan de betrokken wethouder; - mondelinge informatievoorziening aan direct bij publieksinformatie betrokken ambtenaren;

22

-

presentaties aan het gemeentebestuur; mondelinge informatievoorziening aan medewerkers van MDG die betrokken zijn bij de inzameling in gemeente Winsum.

Voor de communicatie met externe doelgroepen kan bijvoorbeeld gedacht worden aan: - gemeentepagina - website gemeente; - persbericht; - speciale diftarkrant; - brieven aan bewoners of wijkcommissies; - bijeenkomsten voor inwoners; - instelling klankbordgroep In de diftarbegroting is (voor de gewenningsperiode en voor de invoering van diftar per huishouden € 4,50 geraamd voor communicatiekosten. Dit komt neer op een budget van circa € 27.000.

23

Bijlage 4 Onderbouwing kosten en baten Kosten diftar op basis van gewicht/frequentie in Winsum KOSTEN gewenningsperiode diftar Aantal Kosten gewenningsperiode monteren chips gft-containers buitengebied extra inzamelkosten tgv aanschaf weegcellen Personele inzet proef Communicatie Bewonersmailing afvaloverzichten voor bewoners externe begeleiding Onvoorzien TOTAAL gewenningsperiode

Prijs eenheid

Kosten

200

€4,50

€900

2 0,3 6.100 6.100 1 10 5%

€40.000 €104.000 €1,50 €1,04 €7.000,00 €880,00

€80.000 €31.200 €9.150 €6.344 €7.000 €8.800 €6.380 € 149.774

afOp jaarbasis Op jaarbasis schrijving incl BTW incl BTW/hh

10 7 5 5 5 5 5 5

€132

€0,02

€13.329 €7.008 €2.446 €1.696 €1.871 €2.352 €1.705 € 30.540

€2,19 €1,15 €0,40 €0,28 €0,31 €0,39 €0,28 € 5,01

KOSTEN invoering diftar Aantal Investeringen Software tbv gegevensbeheer Personele inzet invoering Externe begeleiding (dagen) Communicatie (opmaken, drukken, verzenden en foto's) Compostvatenactie Onvoorzien SUBTOTAAL

Prijs eenheid

Kosten

afOp jaarbasis Op jaarbasis schrijving incl BTW incl BTW/hh

1 0,3 20

€7.500 €104.000 €880

€7.500 €31.200 €17.600

5 5 5

€2.005 €7.008 €4.705

€0,33 €1,15 €0,77

6.100 1 5%

€3,00 €2.500,00

€18.300 €2.500 €3.730 € 80.830

5 5 5

€4.892 €668 €997

€ 20.275

€0,80 €0,11 €0,16 € 3,32

€2.000

€0,33

€20.000 €16.660 €4.165 € 42.825 € 63.100

€3,28 €2,73 €0,68 € 7,02 € 10,34

€ 93.639

€ 15,35

Structurele kosten structurele kosten belastingsoftware Personele inzet (belastingen, handhaving en coordinatie) twee maal extra factuur intensivering luierinzameling SUBTOTAAL TOTAAL DIFTAR

1

€2.000

**

0,5

€40.000

**

2 1

€7.000,00 €3.500,00

** **

TOTAAL PROEF + DIFTAR

Uitgangspunten kostenberekeningen Huishoudens Minicontainers rest Minicontainers gft Afschrijving

Rente

6.100 6.100 6.150 10 5 5 7 5 4,0%

container/chips hard- en software communicatie en externe begeleiding wegende belading eenmalige personele inzet

24

Onderbouwing baten diftar Tonnages voor en na diftar restafval gft-afval

kg per hh 2010 530 352

tonnage 2010 3.236 2.150

Reductie% 20% 25%

€ per ton

totaal 2010

€39 €152

€84.517 €491.160 € 575.677

€ per ton

totaal 2013

€42 €155

€68.225 €400.694 € 468.919

Besparing verwerkingskosten Gft-afval Restafval Totaal

besparing bij diftar €16.292 €90.466 € 106.757

Besparing per aansluiting €2,67 €14,83 € 17,50

Besparing inzamelkosten Gft-afval en restafval Totaal

besparing bij diftar €38.125 € 38.125

Besparing per aansluiting €6,25 € 6,25

Totale baten bij diftar besparing verwerkingkosten besparing inzamelkosten Totaal

besparing bij diftar €106.757 €38.125 € 144.882

Besparing per aansluiting €17,50 €6,25 € 23,75

verwerkingskosten 2010 gft-afval restafval

verwerkingskosten 2013 gft-afval restafval

tonnage 2013 2.589 1.613

kg per hh 2013 424 264

25