PEDAGOGISCH PLAN VAN AANPAK 2013
INHOUDSOPGAVE
1. Voorwoord 2. Inleiding 2.1.De locatie 2.2.Calamiteiten 2.3.Groepsgrootte 2.4.Wennen op de BSO 2.5.Personeel 2.6.Pedagogische visie 2.7.Pedagogische uitgangspunten 2.8.Activiteiten 3. Doelstellingen 3.1 Emotionele veiligheid 3.2 Persoonlijke competentie 3.3 Sociale competentie 3.5 Eigen maken van waarden en normen 3.5 Voeding en bewegen 4. Evaluatie
PPA Wings 2013 – Versie 29 augustus 2013
1. VOORWOORD De SRK kent drie belangrijke pedagogische beleidsdocumenten: In de Pedagogische Visie wordt beschreven welke pedagogische doelstelling SRK zichzelf oplegt. In het Kwaliteitboek staat het beleid, formulieren en werkinstructies die pedagogisch medewerkers (pmw’s) nodig hebben om de pedagogische doelstellingen te kunnen realiseren. Ten slotte dient elke locatie van de SRK een Pedagogisch Plan van Aanpak (PPA) te schrijven. Het PPA is een kindercentraspecifieke en praktische uitwerking van de pedagogische visie van SRK. In het PPA hebben de kindercentra de ruimte om hun eigenheid te beschrijven en te benadrukken.
In het PPA staat vermeld hoe de vier doestellingen uit de pedagogische visie worden vertaald, naar afspraken, werkwijze, werkhouding. De vier doelstellingen zijn: Het bieden van emotionele veiligheid Het bevorderen van de persoonlijke competentie Het bevorderen van de sociale competentie Kinderen helpen bij het zich eigen maken van normen en waarden
Elk kindercentrum geeft per doelstelling aan hoe zij door middel van de onderstaande middelen de betreffende doelstelling willen bereiken. Omgang met kinderen Samenwerking met ouders (en andere opvoeders) Inrichting van binnen en buitenruimte o Spelmateriaal Pedagogische organisatie o Dagritme o De groep o Activiteitenaanbod / methodisch werken
PPA Wings 2013 – Versie 29 augustus 2013
2. INLEIDING 2.1 De locatie De BSO is gevestigd in een ruim gebouw dat gedeeld wordt met de scouting. Elke ruimte heeft zijn specifieke functie; een atelier, een ruimte voor fantasiespel en constructiemateriaal, een ruimte met een huiselijke sfeer voor gezelschapsspelletjes, een bewegingslokaal en een computerruimte. De buitenruimte is niet beperkt door een hekwerk, hierdoor hebben de kinderen een groot gebied tot hun beschikking. Dit gebied beslaat een groot stuk grasveld achter het gebouw en een bomenpartij, ook kan er op het afgesloten parkeerveld worden gespeeld. 2.2. Calamiteiten Binnen het kindercentrum zijn we goed voorbereid indien er calamiteiten plaatsvinden. Er zijn een ontruimingsplan en korte ontruimingsinstructies in de huiskamer aanwezig. Daarnaast werkt elke groep met een sleutelhangerring. Aan deze ring worden sleutelhangers opgehangen van alle aanwezige kinderen en leidsters die dag. Hiervoor is een speciaal protocol gemaakt. Dagelijks zijn er voldoende BHV’ers en EHBO’ers aanwezig. Elke medewerk(st)er is op de hoogte van de gang van zaken en invalkrachten krijgen de korte ontruimingsinstructies te lezen voor aanvang van hun dienst. Bij calamiteiten wordt altijd 112 gebeld. Mocht het gebouw niet te gebruiken zijn worden de kinderen opgevangen in kindercentrum In de Wolken. 2.3 Groepsgrootte De BSO vangt kinderen van 7,5 tot 12 jaar op na schooltijd en in de vakanties. De BSO bestaat uit drie groepen. Twee ( Red Wings en White Wings) bestaan uit maximaal 20 kinderen en één uit 10 kinderen. Deze laatste groep, Blue Wings, bestaat uit kinderen die er in hun ontwikkeling aan toe zijn wat meer zelfstandigheid te krijgen. Elke groep wordt door hun eigen pedagogisch medewerkers begeleid, de pedagogisch medewerker-kind ratio is 1 op 10 kinderen. De kinderen krijgen een naamkaartje met de kleur van hun groep die ze gebruiken om mee aangeven om welk tijdstip ze mee gaan met de oversteek. Ook de medewerkers hebben een naamkaartje in de kleur van de groep waar ze mentor van zijn. Tijdens intake gesprekken wordt aan ouders uitleg gegeven over de diverse groepen op Wings en oversteekmomenten van BSO naar huis. De groepen werken vanuit het “open deuren beleid”, een kind kan zich vrij bewegen en activiteiten worden op diverse plekken aangeboden. De kinderen starten in hun eigen groep en mogen na het eten en drinken kiezen waar ze willen spelen. Bij begeleide activiteiten, zoals workshops, bestaat de groep deelnemers uit maximaal 10 kinderen met 1 volwassen begeleider.
PPA Wings 2013 – Versie 29 augustus 2013
Achterwacht Er wordt in de vakanties in het begin en aan het eind van de dag met één pedagogisch medewerker en een achterwacht gewerkt. Een achterwacht is iemand die in geval van nood kan inspringen bij de begeleiding van de kinderen zodat, mocht een medewerker voor een calamiteit het pand moeten verlaten de kinderen niet zonder toezicht achter blijven. Deze achterwacht is een volwassene die in het pand aanwezig is of een volwassene die bereikbaar is en binnen 15 minuten aanwezig is. Dit is afhankelijk van de bkr (de beroepskracht-kindratio). Als je voldoet aan de bkr (1 pmw op 10 kinderen) dan is een achterwacht die bereikbaar is en binnen 15 minuten aanwezig is voldoende. Als je niet voldoet aan de bkr (1 pmw op maximaal 20 kinderen), bijvoorbeeld tijdens pauzes, dan moet er wel iemand ín het pand aanwezig zijn. Dit is bij ons altijd het geval. Als een pmw pauze neemt blijft deze in het pand. 2. 4 Wennen op de BSO Voor het wennen op de bso zijn meestal een à twee dagdelen voldoende. Hoe het wennen eruit ziet, is afhankelijk van de leeftijd en de aard van het kind, of het al andere kinderen op de bso kent, of er al een broertje of zusje naar de bso gaat, enzovoort. Tijdens het plaatsingsgesprek maakt de pedagogisch medewerker afspraken met de ouder(s) over de stappen die genomen worden om het wennen goed te laten doorlopen. Het is mogelijk dat de eerste keer kind en ouder samen naar de bso komen. Een ouder krijgt op deze manier zicht op de gang van zaken. Het kan prettig zijn, zeker bij vierjarigen die ook net naar de basisschool gaan, als het kind de eerste (paar) keer door de ouder van het schoollokaal naar het bso lokaal gebracht wordt. Voor een jong kind kan het fijn zijn als in het begin de bso middag niet te lang duurt en het tijdig wordt opgehaald. Een paar weken voor de plaatsingsdatum nemen we contact op met de ouder(s) om afspraken te maken over het wennen. Als het kind niet op de dagen kan wennen dat het uiteindelijk naar de bso komt, kan het wennen mogelijk op andere dagen plaatsvinden. Ook aan de overgang van de ene naar de volgende groep, besteden we aandacht. Omdat er op een bso nauw wordt samengewerkt tussen groepen, zijn de ruimte, de kinderen en de pedagogisch medewerkers al bekend. Zo hebben ze in de nieuwe groep meteen al een vriendje of vriendinnetje. We houden de nieuwe kinderen extra in het oog en bieden waar nodig ondersteuning. Natuurlijk hebben we hierover ook contact met de ouder(s). Ouders kunnen natuurlijk een extra dag aanvragen. Als de zogenaamde leidster-kind-ratio het toestaat is dat geen enkel probleem. Maar als er meer dan 10 kinderen in de groep zijn met 1 pedagogisch medewerker dan moet er een andere oplossing gezocht worden. Wellicht kan uw kind een andere dag komen of een dag bij een vriendje of vriendinnetje in de groep doorbrengen
PPA Wings 2013 – Versie 29 augustus 2013
2.5 Personeel Wij werken met gekwalificeerde beroepskrachten die ondersteund worden door de locatiemanager en drie staffunctionarissen pedagogisch werk in dienst van de SRK. Hun hulp kan ingeroepen worden bij pedagogische vragen maar zij komen ook regelmatig langs om een groepsobservatie te houden waarna “tips en trucs” met de leiding besproken worden. Om de bekwaamheid van de leiding te bevorderen worden er regelmatig interne cursussen aangeboden. Ook wordt er gebruik gemaakt van extern aanbod zoals communicatietraining, kinder-EHBO en BHV. 2.6 Pedagogische visie De missie van de SRK luidt: Partner in het zorgen voor kinderen. Deze missie maakt duidelijk dat de SRK in het zorgen voor en opvoeden van kinderen een meerwaarde wil leveren voor ouders en organisaties waarmee wordt samengewerkt. Dit is ook het doel van de BSO Wings. Wij willen de kinderen een warme, respectvolle, liefdevolle en veilige omgeving bieden, waar zij op hun eigen niveau in de ontwikkeling worden gestimuleerd. Daar Wings verschillende basisscholen bedient is het moeilijk om één pedagogische doorgaande lijn uit te stippelen, daarom heeft Wings gekozen voor een gedachtegoed waar alle scholen zich in kunnen vinden. BSO Wings baseert het werken met kinderen op het gedachtegoed van Maria Montessori. De hoofdgedachten zijn: Respect voor het individu De voorbereide omgeving (ruimte) Leer mij het zelf te doen De gevoelige periode 2.7 Pedagogische uitgangspunten De pedagogische basisdoelen van waaruit het team werkt zijn: - Het creëren van een gevoel van emotionele veiligheid - Gelegenheid bieden tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties - Gelegenheid bieden tot het ontwikkelen van sociale competenties - Gelegenheid bieden tot het eigen maken van waarden en normen - Het geven van gezonde voeding en beweging De pedagogische middelen die tot onze beschikking staan zijn: - De leid(st)er - kind interactie - De binnen en buitenruimte - De groep - De activiteiten - Het spelmateriaal
PPA Wings 2013 – Versie 29 augustus 2013
2.8 Activiteiten Vanaf 2012 bieden we volop activiteiten aan op de locatie zelf maar ook regio breed. Op de locatie hebben we gekozen voor weekactiviteiten. Elke week bieden we 1 a 2 mini workshops aan op creatief, actief of sportief gebied. Kinderen zijn vrij om te kiezen wat ze gaan doen. De pmw’s bedenken samen vooraf de activiteiten voor de komende periode. De activiteitenprogramma’s worden aangeboden tussen de vakanties door. In de vakanties zelf hebben wij een speciaal vakantieprogramma met uitstapjes en activiteiten. LEUK Ypenburg is de overkoepelende activiteiten aanbieder. Hiermee bieden we activiteiten aan voor alle BSO’s in Ypenburg van SRK. Ieder kan zich hiervoor inschrijven en er is voor ieder wat wils. www.leukypenburg.nl
PPA Wings 2013 – Versie 29 augustus 2013
3. DOELSTELIING 3.1 Emotionele veiligheid Alle kinderen dienen zich veilig en gerespecteerd te voelen, ongeacht hun culturele achtergrond, sekse of eventuele beperking. Door een vaste groep bouwen de kinderen een band met elkaar op en het onderdeel zijn van een groep geeft een gevoel van vertrouwdheid. Er is een vaste dagstructuur met door de groepsleiding aangeboden activiteiten maar daarnaast biedt het dagprogramma ruimte voor het kiezen van eigen activiteiten. De groepsleiding stimuleert, helpt en adviseert het kind bij het kiezen van uitdagend speelmateriaal. Door observaties kent de groepsleiding de mogelijkheden en uitdagingen van elk kind. Ieder kind wordt opgevangen in een vaste groep met vaste begeleiding. Vaste en vertrouwde groepsleiding biedt de mogelijkheid om goede relaties te laten ontstaan. Een voldoende gevarieerde teamsamenstelling biedt de kinderen een breed scala aan mogelijkheden om een vertrouwensrelatie op te bouwen met een volwassene. Kind en ouder dienen zich welkom te voelen in het centrum. Door de aankleding, werkstukken of foto’s van de kinderen kunnen zij het centrum als een vertrouwd stukje van hun dagelijkse leven zien. 3.2 Persoonlijke competentie Het stimuleren van de ontwikkeling op muzikaal, creatief, motorisch en cognitief gebied kan spelenderwijs gebeuren. De kinderen kunnen zich inschrijven voor workshops op diverse gebieden zoals sportief, creatief, muzikaal e.d. Er worden door de groepsleiding diverse activiteiten georganiseerd om persoonlijke ontplooiing of de start van een hobby te ontwikkelen bv op sportgebied. De groepsleiding stimuleert kinderen samen te eten, te drinken en spelletjes te doen. De kinderen leren rekening met elkaar te houden, ieder kind mag er zijn zoals hij is. De kinderen dragen medeverantwoordelijkheid voor de groep, waar ze mee gespeeld hebben ruimen ze zelf ook weer op. Er zijn grote ruimtes beschikbaar waar de kinderen in groepsverband kunnen samen spelen. Zelfstandigheid Zelfstandigheid leren kinderen door gewoon mee te helpen met volwassenen en door nieuwe ervaringen op te doen. Een voorbeeld hiervoor is het gezamenlijk dekken en afruimen van de tafel. Of het meehelpen in het schoonmaken en indelen van de kasten. Elk kind heeft de innerlijke behoefte tot het ontwikkelen van zelfstandigheid. Het is van belang dat dit gestimuleerd wordt, dit kan alleen als aan de behoeften van het kind aandacht wordt geschonken en er aan wordt voldaan. Dit vereist een goede observatie, een voorbereide omgeving en de juiste materialen. De BSO wil de zelfstandigheid van kinderen ook stimuleren op diverse vlakken zoals in het verkeer, in het maken van keuzes, in het ontwikkelen van vaardigheden. Een middel dat gebruikt wordt is het organiseren van workshops en sportactiviteiten waar kinderen een keuze uit kunnen maken. Ook wordt er gebruik gemaakt van zelfstandigheidsovereenkomsten om individuele afspraken vast te leggen met kinderen.
PPA Wings 2013 – Versie 29 augustus 2013
De Blue Wings is voor de oudere kinderen die aan wat meer vrijheden en verantwoordelijkheden toe zijn. Ze eten zonder begeleiding in hun eigen groep en ze ruimen zelf op. Ze mogen zonder begeleiding buiten spelen en gaan onder begeleiding naar de skatebaan. Dit wordt vastgelegd in hun kind-ouder contract. 3.3 Sociale competentie De groepsleiding heeft een voorbeeldfunctie ook in sociaal gedrag. Ze dienen rust, overzicht en een vertrouwd gevoel te kunnen realiseren. Daarom maakt de leiding dagelijks onderling de afspraak wie in welke ruimte de kinderen begeleid bij de activiteiten. De stamgroepen hebben hun vaste leiding waarmee ze de opvangtijd starten. De leiding maakt gebruik van de interactie tussen de kinderen om sociale competenties te bevorderen. Er is een grote mate van zelfstandigheid in het oplossen van problemen of conflicten. De oudere kinderen helpen de jongere kinderen, enkelen kunnen gevraagd worden een nieuw kindje rond te leiden en op de hoogte te brengen van de gang van zaken op Wings. Kinderparticipatie Een belangrijk onderdeel van het pedagogische beleid van de SRK is kinderinspraak en kinderparticipatie. Op Wings doen we dit door middel van een kinderraad. Elk kwartaal wordt er een inschrijfformulier opgehangen waar een datum en onderwerp op staan, de kinderen die mee willen praten kunnen hun naam hierop schrijven. Er worden notulen van deze vergadering gemaakt die in de kinderparticipatie-map worden opgeborgen. Ook vragen we de kinderen regelmatig mee te denken over programma’s en workshops. Niet alleen in de voorbereidingen maar ook in de uitvoer. 3.4 Eigen maken van waarden en normen Iedereen is gelijk en heeft dezelfde waarde. Respect voor elkaars ideeën en meningen zijn een vast gegevens mits ze niet in tegenspraak zijn met onze waarden en normen. Op de BSO Wings worden schelden, vechten of pesten niet getolereerd. Kinderen worden niet buitengesloten. We hebben eetafspraken en huisregels. De regels worden regelmatig met de kinderen besproken en, indien nodig, bijgesteld. Kinderen hebben mede verantwoordelijkheid voor het goed verlopen van onderlinge contacten, de zorg voor het gebouw en het materiaal. Wij vinden het belangrijk dat kinderen in contact komen met de diverse culturen die in Nederland vertegenwoordigd zijn. Via het thematisch werken kunnen we hier aandacht aan geven door workshops of door iemand uit te nodigen die iets van een andere cultuur kan vertellen. Ook ontwikkelen de kinderen zelf ideeën om hun cultuur onder de aandacht van de andere kinderen te brengen. Respect voor de natuur wordt de kinderen door de verzorging van de plantenbakken.
PPA Wings 2013 – Versie 29 augustus 2013
3.5 Voeding en bewegen De SRK vindt het belangrijk om de items “gezondheid” en “beweging” onder de aandacht te brengen. In Nederland komen steeds meer kinderen die ongezond eten, te weinig bewegen en daardoor te dik worden. Bewegen is daarnaast van groot belang voor een harmonische ontwikkeling van ieder kind. Groepsleiding stimuleert gezonde voeding en houdt chips en snoep als een uitzondering. Elke dag is er fruit beschikbaar en worden de kinderen aangemoedigd fruit te eten. De kinderen leren spelenderwijs over gezonde voeding dmv van kookworkshops of kleinschalige initiatieven van de leiding. In elk vakantieprogramma zit een onderdeel over koken en eten. Elke dag komen de kinderen op de fiets naar de locatie waardoor ze dagelijks een portie bewegen hebben. De buitenomgeving van Wings is zo groot dat de kinderen niet beperkt zijn in hun bewegingsvrijheid, er zijn uitdagingen zoals boompje klimmen, hutten bouwen maar ook sport en spelmogelijkheden. Er is hiervoor voldoende sport- en spelmateriaal aanwezig. Binnen is een groot bewegingslokaal waar volop gespeeld kan worden met o.a. een tafelvoetbalspel, tafeltennistafel, gymmatten. Regelmatig kan er gebruik gemaakt worden van derden om een bewegingsworkshop te organiseren. Ook kan de groep gebruik maken van de sportfaciliteiten van BSO Combisport.
PPA Wings 2013 – Versie 29 augustus 2013
4. EVALUATIE Naar aanleiding van het verschijnen van de nieuwe pedagogische visie van de SRK in oktober 2009 is het bestaande PPA door het team onder de loep genomen. Het PPA is recentelijk besproken op de teamvergadering op donderdag 12 februari 2013. Er zijn dit keer een aantal dingen aangepast: Het logo van het kindercentrum Het voorwoord ivm nieuwe naam pedagogisch handboek Het vervoer is aangevuld Alinea Activiteiten is bijvoegt
De nieuwe versie is ook te zien op onze website. www.wingssrk.nl
PPA Wings 2013 – Versie 29 augustus 2013