Pedagogisch Plan van Aanpak Vriendelijk, veelzijdig en vertrouwd Maart 2015
Inhoud Inleiding................................................................................................................................................ 3 Hoofdstuk 1: Pedagogische opvoedingsdoelen ..................................................................... 4 De opvoedingstheorie van professor J.M.A Riksen-Walraven ..................................... 4 Pedagogisch middel ..................................................................................................................... 4 Hoofdstuk 2: Pedagogische visie ................................................................................................ 5 Hoofdstuk 3: Van pedagogische visie naar pedagogisch plan van aanpak .............. 6 Algemene informatie ................................................................................................................... 6 Plan van aanpak: Emotionele veiligheid .............................................................................. 7 Werkafspraken t.a.v de emotionele veiligheid: ............................................................ 7 Plan van aanpak: persoonlijks competentie ...................................................................... 8 Werkafspraken t.a.v de persoonlijke competentie: .................................................... 8 Plan van aanpak: sociale competentie ................................................................................. 9 Werkafspraken t.a.v de sociale competentie: ............................................................... 9 Plan van aanpak: Normen en waarden .............................................................................. 10 Werkafspraken tbv de normen en waarden ................................................................. 10 Hoofdstuk 4: Extra informatie in relatie tot pedagogisch handelen ........................... 11 3+ Programma ............................................................................................................................ 11 VVE / Uk en Puk .......................................................................................................................... 11 Uk en Puk is opgebouwd uit 10 verschillende thema's ................................................ 12 Zwemmen ...................................................................................................................................... 12 Peuter+ en Peutergym ............................................................................................................. 12 Babyactiviteiten ........................................................................................................................... 12 Gezonde voeding ........................................................................................................................ 13 Vierogen beleid ............................................................................................................................ 13 Hygiëne ........................................................................................................................................... 14 Buitenspeelplaats ........................................................................................................................ 14 Dagprogramma............................................................................................................................ 15 Brengen en halen........................................................................................................................ 16 Intercom......................................................................................................................................... 16 Wenperiode ................................................................................................................................... 16 Ruilbeleid ....................................................................................................................................... 17 Extra dagen ................................................................................................................................... 17
1
Risico inventarisatie ................................................................................................................... 17 Dieren .............................................................................................................................................. 17 Sleutelring ..................................................................................................................................... 17 Gezond trakteren ........................................................................................................................ 18 Roosterbord .................................................................................................................................. 18 Website ........................................................................................................................................... 18 Nieuwsbrief.................................................................................................................................... 18 Opleiding ........................................................................................................................................ 18 Pedagogische ondersteuning.................................................................................................. 18
2
Inleiding Dit is het Pedagogisch Plan van Aanpak (PPA) van Kinderdagverblijf Zandkasteel, dat deel uit maakt van Stichting Rijswijkse Kinderopvang. Het KDV bevind zich in de wijk Steenvoorde en bestaat uit de drie groepen Boris Beer, Betje big en Nijntje Pluis. Het Zandkasteel is onderdeel van de Brede school Steenvoorde. De brede school bestaat uit drie locaties, waarvan het Zandkasteel er één is. Daarnaast zijn er de locaties Kiezel en Kei. In de locatie Kiezel bevinden zich de onderbouw groepen van de Steenvoorde school, twee groepen peuterspeelschool, speelstart, VSO en de BSO kinderen van ongeveer 4-6 jaar. In de locatie Kei bevinden zich de bovenbouw groepen van de Steenvoorde school en de oudste kinderen van de Bso. Het PPA is gebaseerd op de pedagogische visie van de SRK en is tot stand gekomen met medewerking van het team en met advies van de aanwezige Oudercommissie. Bij het samenstellen van dit PPA is rekening gehouden met de volgende voorwaarden:
Het PPA bevat duidelijke instructies en werkafspraken voor de pedagogisch medewerksters. De gemaakte afspraken moeten praktisch uitvoerbaar zijn en ook zichtbaar kunnen worden. De pedagogisch medewerksters moeten zich op de hoogte kunnen stellen van de gemaakte werkafspraken. De doelstellingen van het PPA moeten meetbaar zijn. Ieder jaar wordt het PPA geëvalueerd en indien nodig aangepast.
Nanda Bruijstens, locatiehoofd KDV Zandkasteel
3
Hoofdstuk 1: Pedagogische opvoedingsdoelen De opvoedingstheorie van professor J.M.A Riksen-Walraven Professor J.M.A Riksen-Walraven is de grondlegger van de vier wettelijke pedagogische basisdoelen.
Emotionele veiligheid Persoonlijke competentie Sociale competentie Normen en waarden
De opvoedingstheorie Van Riksen -Walraven ligt ten grondslag aan de Wet Kinderopvang en de beleidsregels kwaliteit kinderopvang. Afgelopen jaren is veel onderzoek gedaan naar de Nederlandse kinderopvang en de voorwaarden waaraan goede kinderopvang moet voldoen. De uitkomsten van deze onderzoeken zijn een weerslag van de meest moderne inzichten op dit gebied en doen tevens recht aan de Nederlandse situatie. Dit alles is voor kinderdagverblijf Zandkasteel een belangrijke maatstaaf om met deze theorieën te willen werken met als uitgangspunt het bieden van professionele, goede dagopvang voor jonge kinderen in de leeftijd van 0 – 4 jaar.
Pedagogisch middel Om de wettelijke pedagogisch doelen te bereiken maken we gebruik van de onderstaande middelen.
Leidster-kind interactie Binnen en buitenruimte De groep De activiteit Het materiaal
4
Hoofdstuk 2: Pedagogische visie Bij KDV Zandkasteel gaan wij uit van de innerlijke ontwikkeling van het kind, dat wil zeggen: “wat er van uit het kind zelf komt”. Wij vinden het belangrijk dat een kind opgroeit tot een individu die zijn eigen keuzes kan maken, die een eigen mening kan vormen en voor zichzelf op kan komen. Alles wat een kind in zijn/haar jonge leven meemaakt aan ervaringen vormt een levensles die opgenomen wordt in het totaal aan leerervaringen. Dit totaal is bepalend voor de geestelijke ontwikkeling waarmee een kind de volwassen wereld in gaat. De pedagogisch medewerksters hebben hierin een ondersteunende en stimulerende rol. Wij zien het als een pedagogische uitdaging om kinderen een stimulerende omgeving te bieden waar ze volop kansen krijgen zich te ontwikkelen in hun eigen tempo. De kinderen worden gezien als volwaardige personen. Een kind moet zich kunnen uiten en respect kunnen hebben voor zichzelf en voor de ander. Het bieden van een veilige omgeving voor een kind vinden wij hierbij van essentieel belang. Wij bieden een omgeving waar elk kind zich thuis kan voelen. De opvang vindt plaats in verticale groepen, waarin de sfeer van een “groot” gezin heerst met als centrale waarden respect, ruimte en liefde. Voor de ontwikkeling van een kind is het bieden van veiligheid en het aanbieden van spel een belangrijk onderdeel. Een kind ontwikkelt zich spelenderwijs. Op het Zandkasteel letten wij er goed op dat een kind tot spel komt. Hierbij rekening houdend met de verschillende leeftijden en de verschillende ontwikkelingsfases van een kind. Er is een overzichtelijke hoeveelheid speelgoed van goede kwaliteit die afgewisseld wordt. Ook is er een uitdagende buitenruimte met diverse natuurlijke speelplekken en voldoende spelmateriaal.
5
Hoofdstuk 3: Van pedagogische visie naar pedagogisch plan van aanpak Algemene informatie Het kinderdagverblijf bestaat uit 3 verticale groepen van elk maximaal 16 kinderen. Verticaal betekent dat de leeftijden van de kinderen in de groep kunnen variëren van 0 tot 4 jaar. Met uitzondering van de Nationale feestdagen is KDV Zandkasteel van maandag tot en met vrijdag geopend van 07.30 uur tot 18.30 uur. De pedagogisch medewerksters werken in wisselende diensten. Er is sprake van een vroege, tussen of late dienst. Vroeg 07.30 – 16.30 Tussen 08.30 – 17.30 Laat 09.30 – 18.30 Bij 12 of minder kinderen en als de kind-leidster ratio het toelaat werken er 2 pedagogisch medewerkers op een groep. Er is dan een vroege dienst en een late dienst. Vroeg 07.30-17.00 Laat 09.00-18.30 Op dagen dat er met twee of drie groepen samen 16 of 12 kinderen in totaal zijn dan worden er groepen samengevoegd. Kinderen worden per week in maximaal 1 andere groep naast de eigen stamgroep opgevangen. Bij opvang in een andere groep is er altijd een vaste pedagogisch medewerker van de stamgroep aanwezig of als het een structurele samenvoeging betreft een vaste pedagogisch medewerker van een andere groep. Dit zodat uw kind altijd vaste en bekende gezichten ziet als u uw kind komt brengen. Op een bord op de gang bij de ingang van ons kinderdagverblijf staat per week aangegeven wie er werken, op welke groep en wat voor dienst de pmw-er heeft. Van elke pmw-er hangt er een foto zodat kinderen weten waar ze aan toe zijn als ze binnen komen. We werken op het Zandkasteel met een aantal vaste inval medewerkers, deze mensen zij bekend op de locatie. Zij kennen de pmw-ers, de kinderen en de ouders. Ook zijn zij allen VVE gecertificeerd. Alleen in uiterste noodsituaties zullen wij gebruik maken van medewerkers van de flexpool. De pedagogisch medewerksters worden in hun werk ondersteund door het locatiehoofd en de clustermanager. Binnen ons centrum kunt u ook stagiaires tegen komen die de opleiding SPW (sociaal pedagogisch werk) volgen. Ook is er regelmatig een vrijwilligster aanwezig. Tevens is er voor de pedagogisch medewerkster ondersteuning mogelijk van de pedagogische staf. Bij SRK wordt het proces ‘welbevinden en ontwikkeling van kinderen’ uit het Handboek Kwaliteit gehanteerd. Pedagogisch medewerkers zijn opgeleid om kinderen en hun ontwikkeling te begeleiden. Wanneer een afwijking in de ontwikkeling wordt gesignaleerd wordt dit geobserveerd en besproken met het locatie hoofd en/of de clustermanager. De pedagogische staf van SRK kan ook altijd geraadpleegd worden voor ondersteuning. Observaties en/of bijzonderheden in de ontwikkeling van kinderen worden verslag gelegd en in een kinddossier bewaard. 6
Plan van aanpak: Emotionele veiligheid Heeft mijn kind het hier fijn, voelt het zich hier goed Het bieden van een gevoel van veiligheid aan kinderen is van primair belang. Emotionele veiligheid betekent dat een kind zich bij de opvang veilig voelt en op zijn gemak is. De emotionele veiligheid draagt bij aan het welbevinden van kinderen maar het is ook een voorwaarde voor elk kind om tot een goede ontwikkeling te komen. Als een kind zich emotioneel veilig voelt kan het kind informatie verwerven over hoe de omgeving in elkaar zit en wordt er duidelijk waar de eigen grenzen liggen en waar de grenzen van de omgeving.
Werkafspraken t.a.v de emotionele veiligheid: De pedagogisch medewerkster heeft een openhouding naar de kinderen toe en gaat op een juiste manier in op de signalen van de kinderen. Ruimte geven aan eigen wensen, ideeën en emoties van een kind staan centraal. Om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen is het voor de pedagogisch medewerkster van belang dat zij op de hoogte zijn (doormiddel van observaties) van het temperament, het gedrag, de eigenheden, gewoontes en rituelen van het kind en zijn thuis omgeving. Emoties van een kind worden als zelfsprekend geaccepteerd, maar bepaalde uitingen of gedragingen zijn logischerwijs niet altijd acceptabel. Door middel van beloning wordt geprobeerd om negatief gedrag om te buigen naar positief gedrag. Geven van positieve aandacht speelt hierin een belangrijke rol. Een vaste dag structuur is van groot belang. Een kind voelt zich veilig in een groep als hij /zij weet wat er gebeurd op een dag. Hier voor scheppen we een goede balans tussen activiteiten en rustpunten. De verschillende activiteiten zijn afgestemd op het ontwikkelingsniveau van het individuele kind. Indien nodig geeft de pedagogisch medewerkster positieve ondersteuning of een corrigerende aanwijzing. Niet zozeer het eind product wordt benadrukt maar meer de wijze waarop dit product tot stand is gekomen. Er zijn plekken gecreëerd waar materiaal wordt aangeboden dat is afgestemd op de leeftijd en behoefte van het kind. De ruimte is zo ingericht dat de kinderen zelf bij de meeste materialen kunnen. De ruimte biedt ook voldoende uitdaging Ook onze buitenruimte biedt aan de kinderen de mopgelijkheid om vrij en veilig te spelen. De ruimte en het materiaal bieden een aanvulling op het aanbod van de binnenruimte op het gebied van ontdekken, bewegen, natuur, rennen, geluid e.d. De pedagogisch medewerkster geeft het goede voorbeeld, zodat kinderen dit gedrag van zelfsprekend vinden en gaan overnemen. Denk hierbij aan het oplossen van conflicten, het benoemen en bespreekbaar maken van emotionele momenten, het opruimen van het spelmateriaal etc.
7
Plan van aanpak: persoonlijks competentie Krijgt mijn kind de kans om zich te ontwikkelen Met het begrip ‘persoonlijke competentie’ wordt gedoeld op brede persoonskenmerken van een kind zoals zelfstandigheid en zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit. Dit stelt een kind in staat om diversen problemen adequaat aan te pakken en zich goed aan te passen aan veranderende omstandigheden. De mogelijkheid hebben om vaardigheden onder de knie te krijgen en zelfvertrouwen op te bouwen. Dit geldt bijvoorbeeld voor het leren van taal, de motorische en cognitieve ontwikkeling. Werkafspraken t.a.v de persoonlijke competentie: Het is belangrijk dat een kind op het Zandkasteel zich gehoord en gezien voelt door de pedagogisch medewerkster. We geven respect aan het kind door ruimte te geven aan de eigen wensen, ideeën en emoties. Wij kijken naar de behoeftes van ieder kind en spelen daar zou veel mogelijk op in. Door stimuleren en complimenteren maken we de kinderen bewust van hun eigen kunnen. Bij het maken van een puzzel bijvoorbeeld biedt de pedagogisch medewerkster de benodigde hulp, maar zal het kind altijd het gevoel geven dat hij of zij het alleen heeft gedaan. De pedagogisch medewerkster leert de kinderen op een adequate manier om te gaan met de groep. Samen delen, op elkaar wachten, aanpassen, respecteren en accepteren, maar ook samen ruzie maken en samen plezier maken zijn ervaringen die bijdrage aan de ontwikkeling van de persoonlijke competentie. De opvang op het Zandkasteel vindt plaats in verticale groepen. Zo ervaren ze ook de rol van oudste of jongste zijn. De pedagogisch medewerkster geeft aan het oudste kind de ruimte om het jongste kind te helpen met b.v de schoenen of jas aan te doen. Dit vergroot de persoonlijke competentie van het oudste kind. “Dit kan ik al”. Wij bieden een ruim en gevarieerd aan bod aan activiteiten, rekening houdend met de individuele behoefte van een kind binnen de groep. Er zijn groepsgebonden activiteiten maar ook individuele activiteiten. Wij vinden het van belang om een duidelijk beeld van het karakter, de ontwikkeling en de behoeftes van een kind te hebben. Werkjes van kinderen er nooit allemaal precies het zelfde uitzien omdat we altijd de eigen inbreng van een kind stimuleren. De pedagogisch medewerksters stimuleren de kinderen ook in de dagelijkse dingen zoals tafel dekken, afwassen en de plantjes water geven. Bij de inrichting van de binnen en de buitenruimte is rekening gehouden met ontwikkeling en behoeftes van de kinderen. Ze kunnen zelf op ontdekking gaan en initiatieven ondernemen. De pedagogisch medewerkster geeft ze in de ruimtes de mogelijkheid om de grenzen verleggen. Veiligheid is hier in altijd een belangrijk aspect. Wij bieden passend spel materiaal. Het materiaal zal aansluiten op individuele ontwikkeling van een kind. Hierbij kijken we naar o.a naar de durf en de nieuwsgierigheid van een kind op dat moment. Zo ontwikkelen we het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid van een kind. 8
Plan van aanpak: sociale competentie Leert mijn kind omgaan met anderen
Het begrip ‘sociale competentie’ omvat een scala aan sociale kennis en vaardigheden, bijvoorbeeld het zich in anderen kunnen verplaatsen, kunnen communiceren, samenwerken, anderen helpen, conflicten voorkomen en oplossen, het ontwikkelen van sociale verantwoordelijkheid. De groep is een leeromgeving waar een kind veel ervaringen op doet wat betreft het ontwikkelen van sociale vaardigheden. Werkafspraken t.a.v de sociale competentie: Ieder kind is uniek en mag ook uniek zijn. De pedagogisch medewerksters beschikken over voldoende vaardigheden om de interacties tussen de kinderen en zichzelf te begeleiden en te stimuleren. Het geven van een voorbeeld functie neemt hierbij een belangrijke plaats in. Wij zijn van mening dat het geven van het “goede” voorbeeld aan een kind, vaak beter werkt dan uitleggen aan kinderen hoe het eigenlijk zou moeten. Kinderen leren veel door andere kinderen en de pedagogisch medewerkster te imiteren. Door het geven van het goede voorbeeld gaan de kinderen dit gedrag als vanzelfsprekend vinden en overnemen. Wij creëren situaties waarin kinderen elkaar kunnen helpen, kunnen samen werken en kunnen delen, om zou met elkaar ervaringen op te doen. Wij bieden ruimte aan het oplossen van conflicten, benoemen en maken emotionele momenten bespreekbaar en leren kinderen hoe daar mee om te gaan. De binnen en buitenruimtes zijn zo ingericht dat ze plaats bieden aan de hele groep. Door eenvoudige, maar duidelijke, regels en afspraken, dragen wij er zorg voor dat iedereen leert om met elkaar om te gaan. Regels zoals, wachten op elkaar bij het handen wassen of het brood eten, elkaar niet duwen of niks van elkaar afpakken zijn hier goede voorbeelden van. We stimuleren kinderen om zorg te dragen voor elkaar, om samen te werken, samen problemen op te lossen en elkaar te troosten. We complimenteren kinderen bij goed gedrag zodat een omgeving ontstaat waarin kinderen sociaal gedrag positief bevestigd zien. Activiteiten worden aan geboden aan de hele groep of in kleine groepjes. Een kind heeft zelf de keus om aan een activiteit deel te nemen of juist niet. Door de kinderen die keus te bieden, geven wij ze een stukje verantwoordelijkheid en een stukje zelfstandigheid mee. Het vertrouwen hebben in een kind speelt hierbij een belangrijke rol. Tijdens de activiteit zal de pedagogisch medewerkster vooral goede sociale vaardigheden benoemen en belonen. Ongewenst sociaal gedrag, zoals iets afpakken bij een ander kind, word omgevormd tot gewenst sociaal gedrag d.m.v voordoen, vertellen, herhalen en complimenteren. 9
Het aanwezige spelmateriaal op het Zandkasteel is voor zowel individueel spel als gezamenlijk spel. Het materiaal voor gezamenlijk gebruik zet aan tot ervaren van plezier en succes, maar ook tot het ervaren van verwondering, ongeduld of teleurstelling.
Plan van aanpak: Normen en waarden Wordt er op gelet dat de kinderen “zich gedragen”
Ieder mens heeft zijn eigen normen en waarden. Wat belangrijk wordt gevonden, verschilt van mens tot mens. Normen en waarden spelen zeker bij de opvoeding van kinderen een belangrijke rol. Verbaal en non-verbaal laten we blijken wat we vinden. Het is van belang dat kinderen zich normen en waarden eigen maken. Sommige zaken zullen bij het Zandkasteel anders gaan dan thuis. Dat hoeft geen probleem op te leveren. Integendeel, wij vinden het belangrijk dat kinderen zien dat er verschillen zijn en daarmee om leren gaan. Dit kan een aanvulling en een verrijking zijn op de thuissituatie. Werkafspraken tbv de normen en waarden Tijdens verschillende momenten van de dag komen normen en waarden binnen het centrum naar voren. Zo zijn er de haal en breng momenten waarbij het groeten hoog in het vaandel staat. Maar ook bij de eetmomenten komen belangrijke normen en waarden naar voren. De kinderen gaan hun handen wassen, voordat ze aan tafel gaan. Vervolgens gaan we pas beginnen met eten als iedereen een boterham heeft. De kinderen eten vaak met een vork en krijgen eerst een gezonde boterham voordat het zoet op tafel komt. Door de leiding wordt gestimuleerd om aan tafel te blijven zitten, tot dat iedereen klaar is. Natuurlijk wordt bij dit alles rekening gehouden met het individuele kind en met het ontwikkelingsniveau van ieder kind. Na het toiletbezoek is de norm altijd handen wassen. De leidsters letten hier nauwkeurig op. De kinderen wordt ook aangeleerd om altijd, na een bezoekje aan het toilet, de wc door te trekken. Bij ruzies leren de kinderen om het goed te maken met het andere kind en om sorry te zeggen. Bij de ruzie zal de leidster luisteren naar beiden kinderen maar kiest geen partij. Schoppen, slaan en duwen wordt niet geaccepteerd door de leiding. Er zijn vaste, eenvoudige huisregels voor de binnen en buiten ruimtes. De kinderen worden hier met grote regelmaat op gewezen.
10
Hoofdstuk 4: Extra informatie in relatie tot pedagogisch handelen Binnen de SRK wordt er naast het wettelijke kader en de pedagogische visie nog op andere manieren richting gegeven aan het pedagogisch handelen en stimuleren van de ontwikkeling van de kinderen die het kindercentrum bezoeken. Voor de vroeg schoolse educatie gebruikt het Zandkasteel de methode Uk en Puk.
3+ Programma Om de kinderen van 3 tot 4 jaar iets extra’s te bieden en ze een zo goed mogelijke voorbereiding te geven op de basisschool hebben we een 3+ programma. Hier kunnen ze activiteiten doen die op de groep wat minder makkelijk realiseerbaar zijn, zoals knippen, prikken met de prikpen en wat moeilijkere knutselwerkjes. Ook gaan we wel eens lekker naar een speeltuin of naar de kinderboerderij. Soms is dit in combinatie met het kinderdagverblijf van Eigenwijs. Omdat die locatie een sporthal ter beschikking heeft worden de kinderen van het Zandkasteel (vanaf 2,5 jaar) in groepjes opgehaald door de Stint van Eigenwijs op daar te peutergymmen en te knutselen. Uiteraard gaat er altijd een pedagogisch medewerker van het Zandkasteel mee.
VVE / Uk en Puk De periode voordat kinderen naar school gaan, is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Vooren vroegschoolse educatie (VVE) houdt in dat kinderen op jonge leeftijd meedoen aan educatieve programma’s. Er wordt hiermee begonnen in een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf en dit loopt door in de eerste twee groepen van de basisschool. De doelstelling van de vroeg schoolse educatie is om de ontwikkeling van kinderen zodanig te stimuleren dat hun kansen op een goede schoolloopbaan en maatschappelijke carrière worden vergroot. Een VVE programma kent een gestructureerde didactische aanpak en neemt een aantal dagdelen per week in beslag. Op het kinderdagverblijf wordt gewerkt met de methode Uk en Puk. Uk&Puk is een speels totaalprogramma. Door met deze methode te werken, werk je aan een brede ontwikkeling van jonge kinderen. Er wordt aandacht besteed aan drie belangrijke ontwikkelingsgebieden: taal, sociaal communicatieve ontwikkeling en beginnend rekenen. De nadruk ligt op de mondelinge vaardigheden: spreken, luisteren en vergroten van de woordenschat. Ook al is dit programma een voorloper van de programma’s waar de kinderen mee gaan werken op de basisschool, op het Zandkasteel worden de activiteiten op een speelse manier aangeboden. Hierdoor worden de VVE momenten door de kinderen ervaren als iets leuks en gezelligs en hoort het net zo bij het dagelijkse programma als kleien, kleuren of buiten spelen. Puk is een handpop. Deze handpop is een heel belangrijke figuur in de methode Uk en Puk. Puk vervult de rol van tussenpersoon tussen de leidster en de kinderen. Via Puk kun je kinderen betrekken bij een activiteit, bijvoorbeeld: wie wil Puk de bouwhoek laten zien en samen met hem een mooie hoge toren bouwen? Puk is een speelkameraadje van de kinderen. Tegen Puk durven ze hun fantasieën, ideeën, gedachten en gevoelens te uiten, terwijl ze dat tegenover een volwassene vaak best eng vinden.
11
Uk en Puk is opgebouwd uit 10 verschillende thema's Deze thema's zijn afgestemd op de directe belevingswereld van de peuters. De activiteiten zijn heel speels en worden op een ongedwongen manier verweven in het normale dagritme. Er zijn tien activiteiten per thema. Vijf activiteiten vinden plaats in de grote groep en vijf in een kleine groep van ongeveer vijf kinderen. In deze groep, worden activiteiten gedaan als begeleid spelen en herhaald voorlezen. Voordeel is dat kinderen zich in een kleine groep vaak veiliger voelen, ze durven meer te zeggen. Je kunt er ook voor zorgen dat iedereen aan de beurt komt. Over elk thema doen we 4 weken. Ook de knutselactiviteiten sluiten aan bij het thema. Er is ook ruimte voor eigen ideeën en thema’s.
De thema's zijn: Welkom Puk
Kabouters en reuzen
Dit ben ik!
Wat heb jij aan vandaag?
Hatsjoe
Oef, wat warm!
Eet smakelijk!
Regen
Hoera, een baby!
Knuffels
Zwemmen Kinderen vinden het heerlijk om lekker in het water te zijn. In het water zijn is al een hele belevenis, er vrij mee om kunnen gaan is een volgende stap. Wat is er nu fijner dan heerlijk met andere kinderen te spetteren en spatten. Voortbewegen in het water, of dat nu zwemmen is of lopen, kost extra spierkracht en energie. Dat komt door de weerstand die het water biedt. Door is het water te bewegen traint een kind zijn spieren en ademhaling op een andere manier dan wanneer hij gewoon aan het spelen is. Op dinsdag is het zwemdag op het Zandkasteel. Woonzorgcentrum Steenvoorde biedt ons de mogelijkheid om elke dinsdag, met een beperkt aantal kinderen gebruik te maken van de daar aanwezige zwemfaciliteiten. Wekelijks gaan er andere kinderen mee. Als de kinderen al wat ouder en dus zelfstandiger zijn gaan er twee kinderen met een pedagogisch medewerker zwemmen, bij de baby’s en jongere kinderen is er één op één begeleiding. Voor het zwemmen wordt een kleine bijdrage gevraagd van de ouders van 2,25 euro per keer.
Peuter+ Een aantal keer per week worden er kinderen van de 3 groepen geselecteerd op leeftijd en worden er in een lege ruimte leeftijdsadequate activiteiten aangeboden. Voor de wat oudere kinderen bijvoorbeeld activiteiten om de fijne motoriek te oefenen zoals prikken en knippen. De kinderen tussen 1 en 2 genieten weer meer van vingerverven of spelen met scheerschuim.
12
Babyactiviteiten Omdat we op het Zandkasteel opvang bieden aan kinderen van 0 tot 4 en ook de allerkleinsten iets extra’s willen bieden hebben we ruimtes gecreëerd waarin de baby’s zich vrij kunnen bewegen. Op elke goed is er een ruime grondbox met leeftijdsadequaat speelgoed, spiegels en vrij zicht op de rest van de groep. De baby’s liggen hier veilig maar kunnen wel contact zoeken met de oudere kinderen en vooral is het leuk om te zien hoe de oudere kinderen contact zoeken met de baby’s. Aan aandacht geen gebrek! Verder zijn de pedagogisch medewerkers er op gespitst dat er buiten de verzorgingsmomenten ook genoeg tijd is voor baby activiteiten zoals samen kletsen, oefenen met tijgeren, grijpen of gewoon lekker knuffelen. Ook buiten is een veilige ruimte gecreëerd voor de baby’s zodat ze lekker naar buiten kunnen zonder te lang in een kinderwagen te hoeven zitten. Deze plek ligt uit de wind, in de schaduw en is hoog zodat de baby’s niets missen van de spelende kinderen om zich heen.
Overige activiteiten Op het Zandkasteel besteden we veel aandacht aan actuele thema’s door het jaar door. Zo organiseren wij ieder jaar een Kerst- en sinterklaasfeest, vieren we Pasen, carnaval en koningsdag. Ook is er elk jaar een opa en oma ochtend waarbij alle opa’s en oma’s een ochtendje mogen komen kijken bij hun kleinkind(eren).
Gezonde voeding Kinderen hebben gezonde voeding nodig, dat is algemeen bekend. Kinderen tussen 1 en 6 jaar groeien snel en zijn actief. De eetlust van een kind wordt bepaald door zijn groei en zijn activiteit. Daarom kan het zijn dat een kind de ene dag meer eet dan een andere dag. Het is heel belangrijk dat een kind gezond en gevarieerd eet en dat hij gezonde eetgewoonten leert. Gezond en gevarieerd eten betekent dat je vooral voedingsmiddelen kiest uit de schijf van 5. Bij het Zandkasteel kiezen we ervoor om kinderen een grote variatie in voedingsmiddelen aan te bieden. Hiermee verruimen we de smaak van de kinderen en houden we de eetmomenten interessant. Om een voorbeeld te noemen: bij de boterham kiezen kinderen eerst een hartig beleg, dit kan kaas, smeerkaas, kipfilet o.i.d. zijn. Dit staat vast zodat kinderen goed weten waar ze aan toe zijn en genoeg voedingstoffen binnenkrijgen. Daarnaast bieden we een ruime selectie aan rauwkost, er kan gekozen worden tussen komkommer, tomaatjes, augurk, olijven en paprika. Dit hoeven ze niet te nemen, kinderen hebben hierin een vrije keuze. Na de hartige boterham kunnen de kinderen kiezen tussen een grote verscheidenheid aan zoet beleg, dit omdat wij vinden dat het eetmoment ook een beetje een feestje moet zijn, een gezellig moment samen.
Vierogen beleid Op het Zandkasteel mogen pmw-ers maar geringe tijd alleen staan op de groep, in de ochtend en de middag is dit maximaal 1,5 uur. Deze 1,5 uur is tevens de haal en breng periode voor de kinderen, dit houdt in dat er continu ouders en kinderen binnen lopen. Als er kinderen op bed liggen is er altijd een babyfoon met camera ingeschakeld zodat de pmw-er op de groep mee kan kijken en luisteren in de slaapkamers. Dit staat beschreven in de werkafspraken. Verder zit er naast alle groepsingangen een groot raam met glas zodat vanaf de gang de groep met 1 blik te overzien is. 13
Hygiëne Bij het betreden van het Zandkasteel op buitenschoeisel is het van half oktober tot half april de bedoeling dat er gebruik wordt gemaakt van overschoenen in de speelhal en de groepsruimtes. De kinderen lopen in de ruimtes op sloffen. In de zomer spelen de kinderen van het Zandkasteel heel veel buiten en is het niet werkbaar om meer dan twee keer per dag van alle kinderen hun sloffen om te wisselen voor schoentjes en andersom. In de aangegeven maanden is het buiten vaak nat en vies en is de noodzaak groter om buitenschoenen en sloffen te gebruiken. Voornamelijk ook omdat alle groepen voor kinderen van 0-4 zijn en er geregeld kinderen kruipen en spelen op de grond. De overige zaken rond hygiëne staan beschreven in de werkinstructie hygiëne.
Buitenspeelplaats Het Zandkasteel beschikt over een prachtig groene omheinde speelplaats waar de kinderen graag met fietsjes, steppen, en skippyballen spelen. Naast de verschillende speeltoestellen zoals schommels, een glijbaan en een zandbak is er een grote verscheidenheid aan bloemen en planten. Er is een uitdagend doolhof gemaakt van lage heggetjes, een huisje verscholen tussen de wilgentakken en een heuvel om vanaf te rennen en te rollen. Er zijn bloemen in allerlei kleuren, een vlinderstruik en fruitboompjes. Ook hebben we heerlijk geurende planten staan zoals lavendel, munt en rozemarijn. Naast de variatie in geur, kleur en structuur door de diverse planten en bloemen is er ook bewust gekozen voor verschillende soorten ondergrond. Doordat uw kind rent, springt en fiets op stenen, gras en houtsnippers en rekening moet houden met de aangebrachte hoogteverschillen zal dit voortdurend onbewust aanpassingen vragen. Hierdoor kan buitenspelen op een speelse manier bijdragen aan de motorische ontwikkeling van uw kind. Als het weer het even toelaat wordt er buiten gespeeld en soms zelfs buiten gegeten. Bij warm weer worden er buiten badjes of een sproeier neergezet en kan er onder de parasol heerlijk met en in het water worden gespeeld. Ook bij wat minder goed weer proberen wij gewoon lekker buiten te spelen, al is het maar 10 minuten! Verder heeft elke groep aangrenzend aan de groep ook nog een kleine speelplaats waar kinderen lekker even kunnen hollen, voetballen, stoepkrijten etc.
14
Dagprogramma 07.30 - 09.00 uur
De kinderen komen binnen en kiezen zelf hun spel; ouders en pedagogisch medewerkers bespreken de overdracht. Graag horen wij hoe de nacht is geweest, eventuele bijzonderheden en wie uw kind die dag komt halen.
09.00-09.30 uur
De groep zit aan tafel, er worden liedjes gezongen, gezamenlijk een cracker met bijvoorbeeld smeerkaas gegeten en diksap of thee gedronken.
09.30-10.00 uur
De kinderen worden verschoond of gaan naar het toilet.
10.00-11.30 uur
Gelegenheid tot creatieve activiteit (plakken, verven etc.), een kringspelletje, buitenspelen of lekker rennen in de gang als het slecht weer is.
11.30-12.30 uur
Lunch (broodmaaltijd) met melk.
12.30-13.00 uur
De kinderen worden verschoond of gaan naar het toilet.
13.00-14.30 uur
Kinderen gaan - indien nodig - slapen. De kinderen die niet slapen spelen op de groep of lekker buiten.
14.30-15.00 uur
De meeste kinderen worden nu wakker en komen rustig aan uit bed. We kleden de kinderen aan en/of stimuleren dit om het zelf te oefenen. Kinderen vanaf 2 jaar worden over het algemeen verschoond op de kindertoiletjes zodat ze stap voor stap kennis kunnen maken met het zindelijk worden. Zodra ze er interesse zullen ze ook proberen op het potje of op het toilet te gaan.
15.00-15.45 uur
De kinderen eten gezamenlijk fruit, drinken diksap of thee en daarna eten we een koekje en zingen we vaak nog een liedje of lezen een boekje.
15.45-17.00 uur
Kinderen kiezen zelf hun spel (vrij spel) / eventueel een gezamenlijke activiteit of lekker buitenspelen. als het slecht weer is spelen we op de gang.
17.00-17.30 uur
De kinderen worden verschoond of gaan naar het toilet.
17.30-17.45 uur
We eten een crackertje met de kinderen die er nog zijn en we drinken wat.
17.45-18.30 uur
Vrij spel binnen, buiten of op de gang, vaak met de groepen gezamenlijk.
18.30 uur
Alle kinderen zijn opgehaald en het KDV wordt gesloten.
15
Brengen en halen Het kindercentrum is, op enkele collectief gesloten dagen na, elke werkdag geopend. De collectieve sluitingsdagen (de dagen dat de gehele SRK gesloten is) worden door de SRK in overleg met de Ouderraad en Ondernemingsraad vastgelegd en aan het begin van het kalenderjaar aan ouders medegedeeld. Om de rust en de vaste dagindeling in de groepen zoveel mogelijk te waarborgen, vragen wij u om uw kind voor 09.00 uur te brengen. Het kan zijn dat een ander persoon dan de ouders uw kind komt ophalen. In dergelijke gevallen dient u dit persoonlijk of telefonisch aan ons door te geven. Zonder bericht kunnen wij uit veiligheidsoverwegingen uw kind(eren) niet mee geven aan derden. Mocht het voor u handig zijn om uw kinderwagen, buggy of autostoeltje hier achter te laten dan hebben wij daar de mogelijkheid toe in een stalling aan de buitenkant van het Zandkasteel. Deze is afgesloten met een cijfercode die u kunt opvragen bij de pmw-ers van de groep. Openingstijden: 07.30 - 18.30 uur Brengen: graag tussen 07.30 en 09.00 uur Als uw kind niet naar de opvang komt, wilt u dit dan zo spoedig mogelijk bij de groepsleiding laten weten? Dit biedt weer de mogelijkheid voor andere ouders om een dag te ruilen. Op de dag zelf het liefst voor 09.00 uur ’s ochtends. Het is geen probleem als u uw kind eerder wilt ophalen of wilt later brengen, wel vragen wij u hierover contact op te nemen met de groepsleiding. Eventueel kunnen zij het dagritme van uw kind hier dan op aanpassen.
Intercom In het belang van onze veiligheid en die van uw kinderen beschikken wij bij de voordeur over een intercominstallatie. Dit betekent dat u voor het halen en brengen van uw kind eerst moet aanbellen bij de betreffende groep, dan meldt u wie u bent en wie u komt brengen/halen. Vervolgens zal de deur voor u worden opengedaan. Ook vragen wij aan u of u in verband met de veiligheid erop wilt letten dat er geen andere mensen met u mee naar binnen lopen. Vraagt u ze alstublieft zelf aan te bellen zodat de PMW-ers weten wie er binnen zijn.
Wenperiode Het wenbeleid in dit kindercentrum is als volgt: voorafgaand aan de dag van plaatsing nodigt de groepsleiding u en uw kind uit voor een kennismakingsgesprek. Tijdens dit gesprek wordt o.a. ingegaan op het wennen van kinderen en ouders. Wij vinden het belangrijk dat kinderen en ouders de gelegenheid krijgen te wennen aan groep waar zij geplaatst zijn. In principe hanteren wij de volgende afspraak: We beginnen met ongeveer 2 uurtjes in de ochtend, een nieuwe omgeving kan lastig zijn en daarom willen we uw kindje de kans geven om rustig aan de pmw-ers en zijn nieuwe omgeving te wennen. Dit kan nu uitgebreid worden door een eetmoment mee nemen en daarna eventueel een slaapmoment. In principe bieden wij indien nodig 2 a 3 wenmomenten, uiteraard kan hier in overleg van afgeweken worden. Heel belangrijk is dat u erop moeten rekenen dat u extra tijd nodig heeft om het wenproces van uw kind te begeleiden. Ook is het nodig dat u de eerste periode makkelijk te bereiken bent. En tenslotte: als u het fijn vindt om tussendoor te horen hoe het met uw kind gaat, aarzel dan niet even te bellen! 16
Ruilbeleid Werken in combinatie met de zorg voor kinderen vraagt veel flexibiliteit van ouders. Vanuit klantgerichtheid wil SRK haar klanten zoveel mogelijk flexibiliteit bieden in het ruilen van opvangdagen. Het ruilen van dagen is dan ook in principe altijd mogelijk, mits aan een aantal ruilregels wordt voldaan. Het ruilen van dagen is mogelijk binnen vier kalenderweken voor of na de afwezigheid van het kind. Ruilen is gebonden aan: het kind, de eigen groep, het kindercentrum en de opvangsoort. Ruilen is dan ook alleen mogelijk als er op die dag ook plek is. Ruilen is alleen mogelijk voor zover dit binnen de wettelijke kaders is toegestaan en het ruilen van officiële nationale feestdagen is niet mogelijk.
Extra dagen U kunt een extra dag aanvragen bij de leiding. Groepsleiding bekijkt dan of er plek is voor uw kind. Echter gaat dit wel om incidentele aanvraag, wilt u standaard een extra dag erbij, kunt u hiervoor een formulier invullen ter aanvraag. Deze formulieren zijn te krijgen bij groepsleiding of bij het locatiehoofd.
Risico inventarisatie Een Risico-Inventarisatie is een wettelijke inventarisatie van de veiligheid en gezondheid binnen het kinderdagverblijf, de peuterspeelzaal of de buitenschoolse opvang. Bewust werken aan veiligheid en gezondheid houdt in dat je kritisch kijkt naar de opvangomgeving, je eigen gedrag en het gedrag van de kinderen. Een risico-inventarisatie kan helpen om bewuster te kijken naar de mogelijke risico's die kinderen in de opvang lopen. Binnen de SRK wordt op elke locatie jaarlijks een inventarisatie uitgevoerd en, op de daar uit voort vloeiende gevaren, worden actieplannen gemaakt om de veiligheid te verhogen. De Rie –inventarisatie veiligheid en gezondheid wordt gecontroleerd door de GGD en is altijd aanwezig op de locatie. Mocht u interesse hier in hebben kunt u dit navragen bij de PMW’ers.
Dieren Er mogen geen huisdieren op het kindercentrum of op het speelterrein komen. Dit in verband met hygiëne, allergieën en angsten van kinderen. Uitzondering zijn dieren die bij een thema horen zoals kan voorkomen bij bijvoorbeeld het zomerfeest.
Sleutelring Om eventuele calamiteiten nog beter en veiliger te laten verlopen, werken wij met sleutelringen. Bij binnenkomst hangt u, samen met uw kind, zijn of haar sleutelhanger aan de sleutelring. Bij het ophalen van uw kind haalt u de sleutelhanger weer van de ring en legt u deze weer in het mandje. Let wel: dit is uw taak! Groepsleiding is hier niet mee belast. U kunt hier met uw kind een leuk ritueel van maken. Het voordeel van dit systeem is dat d.m.v. foto’s de groepsleiding en eventuele invalkrachten in één oogopslag kunnen controleren of alle kinderen daadwerkelijk buiten zijn bij een ontruiming.
17
Gezond trakteren In het kindercentrum hebben wij een zogenaamd 'gezond beleid'. Dit houdt in dat wij graag het goede voorbeeld geven en er zo weinig mogelijk zoetigheid aan de kinderen wordt gegeven. In dit kader vragen wij de ouders vriendelijk traktaties gezond te houden. De groepsleiding heeft vaak leuke ideeën en uiteraard op internet zijn er ook een hoop leuke ideeën te vinden. Een leuk ingepakte traktatie wordt op zich al door de kinderen zeer gewaardeerd.
Roosterbord Als u het Zandkasteel binnenkomt hang er in de gang meteen een bord met het rooster voor de desbetreffende week. Zo kunt u zien wie er werkt als u uw kind komt brengen en wie er is als u uw kind aan het einde van de dag weer komt ophalen.
Website www.Zandkasteelsrk.nl www.kinderopvang-plein.nl Op de website van Stichting Rijswijkse Kinderopvang vindt u aller handen algemene informatie, maar ook de centra geboden informatie. Naast de laatste nieuwtjes of leuke foto’s van verschillende activiteiten, kunt u er ook het Pedagogisch Plan van Aanpak (PPA), van het centrum waar u kind geplaatst is, terug vinden. Ook het GGD inspectie rapport is op de website terug te vinden.
Nieuwsbrief Ongeveer 1 keer per maand ontvangt u van het locatiehoofd een nieuwsbrief met daarin het laatste nieuws op het Zandkasteel. Dit kunnen korte verslagen zijn van activiteiten die hebben plaatsgevonden maar ook nieuws over de personele bezetting etc.
Opleiding De pedagogische medewerkers van de kdv Zandkasteel hebben een afgeronde relevante opleiding voor de kinderopvang genoten. Daarnaast hebben de meeste medewerkers een EHBO-diploma en/of BHV-diploma. Ook volgen de medewerkers regelmatig speciale cursussen en trainingen op het gebied van kinderopvang.
Pedagogische ondersteuning Bij SRK wordt het proces ‘welbevinden en ontwikkeling van kinderen’ uit het Handboek Kwaliteit gehanteerd. Pedagogisch medewerkers zijn opgeleid om kinderen en hun ontwikkeling te begeleiden. Wanneer een afwijking in de ontwikkeling wordt gesignaleerd wordt dit geobserveerd en besproken door de pedagogisch medewerkers met de Clustermanager. De pedagogische staf van SRK kan altijd geraadpleegd worden voor ondersteuning. Een ondersteunend document ‘ontwikkelingsstoornissen bij kinderen’, is aanwezig in het Kwaliteit Boek 2. Bij SRK is ook een proces indicatie en plaatsing met bijbehorende werkinstructie als blijkt dat de ontwikkeling van een kind stagneert, waardoor de plaats in de opvang niet gegarandeerd kan zijn. Observaties en/of bijzonderheden in de ontwikkeling van kinderen worden verslag gelegd en in een kinddossier bewaard.
18
Pedagogisch medewerkers zijn toegerust door hun opleiding om kinderen te begeleiden in hun welbevinden en ontwikkeling bij de opvang. Tijdens werkoverleggen, teamvergaderingen en individuele gesprekken worden pedagogisch medewerkers gestimuleerd in hun functioneren. Pedagogisch medewerkers kunnen ouders adviseren in externe instanties (fysiotherapie, logopedie, e.d.). Doorverwijzing naar externe instanties zoals jeugdzorg e.d. geschiedt door tussenkomst van leidinggevende en/of pedagogische staf.
19
