Perspectiefnota 2015 Focus en Innovatie

Perspectiefnota 2015 Focus en Innovatie “Saneren en investeren door een trendbreuk op alle niveaus”

Gemeente Almelo Juni 2015 Perspectiefnota 2015

2 van 87

Inhoudsopgave Samenvatting ................................................................................................................ 5 1. De inbreng van experts, inwoners en raad ...................................................................... 7 2. Focus en innovatie ................................................................................................... 12 2.1 Hoofdopgave één ................................................................................................ 14 2.2 Hoofdopgave twee .............................................................................................. 17 2.3 Hoofdopgave drie ................................................................................................ 24 3. De financiële opgaven voor Almelo ............................................................................. 28 4. Bezuinigingen per programma..................................................................................... 33 4.1 Bestuurskracht en Bestuurscultuur ......................................................................... 33 4.2 Aantrekkelijke Stad .............................................................................................. 36 4.3 Sociale agenda .................................................................................................... 40 4.4 Leefbaarheid en Veiligheid .................................................................................... 44 4.5 Algemene dekkingsmiddelen ................................................................................. 48

Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage

1: 2: 3: 4: 5:

Specificatie vrijval reserves en voorzieningen ...................................................... 51 Aanbevelingen begrotingsscan ......................................................................... 53 Afgevallen zoekrichtingen ................................................................................ 56 Hoofdlijnen Politiek beraad van 23 april 2015 ..................................................... 58 Reacties uit de samenleving ............................................................................. 62

3 van 87

4 van 87

Samenvatting De financiële positie van Almelo is zorgelijk. De risico’s in het sociale domein, de afwaarderingen in de grondexploitaties en het tekort in het meerjarenperspectief lopen op tot 12,2 miljoen euro. Bezuinigen, besparen en ombuigen is nodig om eind 2015 een reëel sluitende begroting te presenteren. Daarnaast willen we 2,8 miljoen investeren in de stad om de neerwaartse beweging van bezuinigen, krimp en afboeken een halt toe te roepen en zo de negatieve spiraal te doorbreken. Vanaf januari 2015 hebben raad, stad en experts inbreng geleverd op de positie van Almelo en de bezuinigingsvoorstellen. Het college heeft alle inbreng naast elkaar gelegd en heeft de oproep gehoord om een Perspectiefnota voor te leggen die met lef en daadkracht het financieel- en toekomstperspectief voor onze stad verbetert. Het college heeft zijn uiterste best gedaan daarbij zo dicht mogelijk bij de adviezen van raad, stad en experts te blijven. In een aantal gevallen wordt vanuit de financiële noodzaak, bezuinigingen voorgesteld waarop kritisch is gereageerd door de raad en de stad. Zo wordt enerzijds invulling gegeven aan de gewenste trendbreuk en wordt anderzijds voorkomen dat Almelo de artikel 12 status moet aanvragen. De raad heeft het college opgeroepen om ‘out of the box’ te denken en met creatieve oplossingen te komen. De omslag ligt ook in de roep om het ondersteunen van activiteiten en initiatieven in plaats van stenen en/of instituties. Het college ziet de systeeminnovaties op het gebied van groen, sport, cultuur en welzijn om de kracht van de stad te benutten en over te gaan naar een systeem waarbij de activiteiten, die de hoofdopgaven ondersteunen, centraal staan in plaats van de instituten. Het college ziet voor de komende jaren drie hoofdopgaven voor onze stad: saneren & innoveren, transformatie van werk & zorg en de binnenstad. Door de omslag te maken naar een opgavegestuurde regieorganisatie kan er 10% worden gekrompen op het bestuur (raad en college) en de ambtelijke organisatie en de griffie (beleid- en bestuursprocessen). Als alle uitvoerende taken die op de sourcingskalender staan tot outsourcing leiden, zal het aantal medewerkers dat in dienst is bij de gemeente Almelo in 2020 gehalveerd zijn (minder dan 300). Daardoor blijft een compacte organisatie over. Taakstellend legt het college op dat taken via sourcing ten minste 10% goedkoper moeten worden. Ons doel is één van de best presterende gemeentelijke organisaties van Nederland in onze grootteklasse te worden. Het college schrapt de bezuinigingsvoorstellen voor de extra verhoging van de OZB, de kwijtschelding rioolheffing en afvalstoffen voor de minima, de sluiting van het buitenbad en de taakstelling op cultuur. Wel moet er binnen het cluster sport & cultuur op een totaal beschikbaar bedrag van ruim 10 miljoen voor 500.000 euro bezuinigd zijn in 2018 via systeeminnovaties. We voegen 7 miljoen aan het weerstandsvermogen toe en draaien de eerdere bezuinigingen op sport terug. Tot 2019 is er drie miljoen incidenteel beschikbaar om extra te investeren in de stad. Die willen we inzetten op de hoofdopgaven: 1,5 miljoen voor de binnenstad, 1,5 miljoen voor sociaal domein (de transformatie van werk en zorg). Vanaf 2019 is er 2,2 miljoen structureel beschikbaar. Vanaf dat moment is de verdeling 1 miljoen binnenstad en 1,2 miljoen sociaal domein (transformatie werk en zorg). We doen geen structurele uitgaven totdat de structurele bezuinigingen gerealiseerd zijn.

5 van 87

Zowel bij de investeringen als bij de bezuinigingen heeft het college nadrukkelijk gekeken naar de verdeling van de voorstellen in relatie tot de beschikbare middelen in de begroting. Op bestuur & organisatie wordt 3,1 miljoen bezuinigd, op sociaal 5,9 miljoen en fysiek 5,8 miljoen. Er wordt bovengemiddeld gesneden in de eigen organisatie en in de bezuinigingen in het fysieke en sociale domein is er balans. Dat sluit aan bij het uitgangspunt dat tegenvallers in het eigen domein moeten worden opgevangen. In de afgelopen maanden werd duidelijk hoeveel mensen ideeën en suggesties voor onze stad hebben. Het college wil samen met de raad onderzoeken hoe we met een initiatieven- of ideeënmakelaar hun inzet mogelijk kunnen maken. Zo verandert onze rol naar aanjager, motivator en verbinder en willen we de samenhang en samenwerking in onze stad nog verder versterken. Daarbij geldt het motto: wij doen mee als je ook zelf een bijdrage levert. Met het benoemen van de drie belangrijkste opgaven willen we aansluiten bij de oproepen die inwoners, experts en raad hebben gedaan. Zij hebben ook aangegeven dat zij hun rol in de samenleving willen nemen. Die houding willen we koesteren en laten bloeien. Het raads- en uitvoeringsprogramma zijn voor ons de basis geweest bij deze Perspectiefnota. De inhoudelijke kaders van deze programma’s zijn in deze nota verder uitgewerkt. Door focus aan te brengen en te innoveren zien wij kansen om de voor Almelo zo gewenste trendbreuk te realiseren. Focus is nodig om onze hoofdopgaven te realiseren en om financieel gezond te worden. 15 miljoen euro structureel ombuigen en bezuinigen kan niet zonder pijnlijke maatregelen voor de stad. En dat vraagt van ons het goede voorbeeld door als bestuur en organisatie 10% te minderen. Hoogachtend, Het College van B & W

6 van 87

1. De inbreng van experts, inwoners en raad In dit hoofdstuk wordt de inbreng van de afgelopen maanden (kort) samengevat. Die inbreng vormt de basis voor de Perspectiefnota. Algemene basis: demografische analyse uit de Stadsfoto De bevolking in Almelo krimpt, terwijl het inwoneraantal in de Nederlandse steden toeneemt. Het aandeel 65-plussers neemt ook sneller toe dan gemiddeld terwijl het aandeel 15-34-jarigen juist sneller daalt dan gemiddeld. Waar veel Nederlandse steden profiteren van een hernieuwde trek naar de stad lijkt dit fenomeen aan Almelo voorbij te gaan. Terwijl Almelo als centrumstad krimpt, neemt de bevolking in de gemeenten rondom Almelo juist toe, terwijl in de rest van Nederland precies het omgekeerde gebeurt. Hiemstra en De Vries Uit het analyseonderzoek van Hiemstra en De Vries blijkt dat Almelo in de afgelopen zes jaar in totaal 265 bezuinigingsmaatregelen heeft genomen met een totale waarde van € 42,66 miljoen structureel. De relatieve opgave van Almelo is erg groot: meer dan 2,5 keer zo groot als gemiddeld in de database (€588/inw. versus €220/inw.). Uit de analyse blijkt dat door deze bezuinigingen de afgelopen jaren zowel op de prestaties in de stad als op de gemeentelijke organisatie flink is bezuinigd. Prestaties en serviceniveau zijn naar beneden bijgesteld, de organisatie is gereorganiseerd en gekrompen. Het totaaloverzicht laat zien dat Almelo tot dusver stevig heeft ingezet op boekhoudkundige maatregelen, veranderingen in en verkleining van de organisatie en versobering van haar serviceniveau. Het verlagen van subsidies is nog weinig gebeurd (4%). Dit laatste is vergeleken met andere gemeenten laag. H&dV heeft daarnaast een aantal kans dossiers voor systeeminnovatie benoemd: - Regionaliseren formatie beleidscapaciteit en specialismen - Realiseren kansdossier wonen-welzijn-zorg (incl. subsidies welzijn en wijkcentra) - Realiseren kansdossier economie-onderwijs-arbeidsmarkt - Aanscherpen strategie binnenstad met partners - Aanscherpen strategie sport en cultuur met partners Het onderzoek Stadsfoto Almelo 2014 Kern van het onderzoek luidt dat de kans op werk voor de Almeloër beneden gemiddeld is en de aantrekkingskracht van Almelo afneemt. Weliswaar zijn er in de stad zelf relatief veel banen, maar het totale aantal banen dat voor de inwoners van Almelo binnen acceptabele tijd te bereiken is, is beneden gemiddeld. De relatief goede economische prestaties van de stad kunnen onder druk komen te staan door vergrijzing en een afnemend agglomeratievoordeel. De aantrekkingskracht van de stad op verhuizende huishoudens is lager dan gemiddeld en lijkt ten opzichte van 2008 eerder te zijn afgenomen dan toegenomen. Dat komt in de eerste plaats door het relatief lage aantal banen dat binnen acceptabele reistijd te bereiken is. Het verschil met het gemiddelde van de Nederlandse steden is tussen 2008 en 2014 verder toegenomen. Ook het stedelijke voorzieningenniveau is beperkter dan gemiddeld en lijkt eerder te zijn achteruitgegaan dan te zijn verbeterd ten opzichte van 2008.

7 van 87

Stadsfoto 2015: Ontwikkelingen, achtergronden en kansen voor beleid Almelo per deelthema in vergelijking met Stadsfoto 2008 Stadsfoto 2008 Wat is er Hoe komt dat Wat is er nog te veranderd doen ArbeidsHoge langdurige Verbeterd Beleidswijzigingen Vergroten participatie werkloosheid UWV aantrekkingskracht Ontwikkeling Afname potentiële Opheffen netto beroepsbevolking regionale participatiegraad mismatch Aantal Ongunstige werkenden samenstelling afgenomen beroepsbevolking Hoge jeugdwerkVerslechterd Weinig kans op Verbeteren loosheid werk bereikbaarheid Economie

Aantrekkingskracht/ woonklimaat

Relatief weinig banen (binnen acceptabele reistijd)

Verslechterd

Weinig human capital

Verbeterd

Geringe aantrekkingskracht

Verslechterd

Ongunstige bevolkingssamenstelling

Vergroten aantrekkingsKracht

Afnemende agglomeratievoordelen Toename aanbod podiumkunsten

Verbeteren bereikbaarheid Investeren in de esthetiek van de binnenstad

Afname culinaire kwaliteit Afname winkelaanbod en toename leegstand Meer overlast en onveiligheid

Verbeteren veiligheid

Minder bereikbare banen

Verbeteren bereikbaarheid

Hoofdlijnen schriftelijke inbreng van ruim 65 Almeloërs1 In algemene zin ziet het college een aantal hoofdlijnen uit de schriftelijke reacties: meer gebruik maken van de participatiesamenleving en inzet van vrijwilligers en uitkeringsgerechtigden in de uitvoering zowel op sociaal als fysiek gebied. Ook wordt de gemeente opgeroepen om nuchtere beslissingen te nemen en geen grote investeringen in de binnenstad te doen maar zich te richten op zaken die voor de burger belangrijk zijn zoals de kwaliteit van wonen en de leefomgeving. Ook wordt gesteld dat er meervoudig gebruik van gebouwen moet worden gemaakt. Daarnaast komen er suggesties waarbij ambtenaren naar Almelo verhuizen, minder salaris krijgen en het nieuwe stadhuis te verkopen/verhuren.

1

In bijlage 5 leest u per inzending de reactie van het college op het voorstel

8 van 87

Sociaal domein Op het sociale domein komt er reactie op het meer gebruik maken van vrijwilligerswerk (ook in de zorg), de inzet van werklozen/inwoners bij onderhoud groen, de effectiviteit van re-integratie te verbeteren en het maatschappelijk vastgoed en wijkcentra te verkopen en in te zetten op meervoudig gebruik. Fysieke domein Op het fysieke domein pleiten inzenders voor geen topsport (IIspa) en geen grote projecten (geldt ook voor binnenstad), voor flexibiliteit van bestemmingsplannen en minder verkeersmaatregelen. Ze pleiten ervoor groen (en water) toe te voegen en om het ‘dicht bij de burgers te houden die ook willen helpen.’ Bestuur en Organisatie en Dienstverlening Ten aanzien van de algemene lasten werd gesteld dat er minder salaris moet worden betaald, de inhuur van externen moet worden terug gedrongen, ambtenaren harder moeten werken, de wachtgelden omlaag moeten en het stadhuis verhuurd of verkocht moet worden. Insprekers aan het woord op 10 en 24 maart 2015 In de politieke beraden kwamen 18 mensen/instellingen aan het woord. Ook in de mondelinge bijdragen werd vaak gesteld dat de gemeente meer kan doen met vrijwilligers: zowel in de ondersteuning van zorg als in de publieke ruimte. Ook het honoreren van initiatieven die een positieve bijdrage leveren aan de stad werd vaak genoemd. Met name het thema re-integratie en de ontwikkeling van een ondernemerspool gekoppeld aan een pool van uitkeringsgerechtigden werd vaak benoemd (al dan niet in combinatie met een rol voor wijkcentra en het ROC). Daarnaast werd in de politieke beraden stelling genomen tegen een aantal bezuinigingsrichtingen zoals de sluiting van het buitenzwembad en de bezuinigingen op de Stichting Almelo Promotie en cultuur. Almelo Panel Uit de reacties van het Almelo Panel blijkt dat er zeer weinig draagvlak is voor het extra verhogen van de OZB en de sluiting van het buitengedeelte van het zwembad. Vanuit het omnibuspanel kwamen in de open vragen veel kritische opmerkingen over de grootschalige investeringen in de binnenstad en de bouw en opening van het nieuwe stadhuis. Daarnaast kwam er kritiek op het verlagen van het onderhoudsniveau van groen. Ook vanuit het panel komt de oproep om daar uitkeringsgerechtigden of wijkbewoners bij in te zetten. In de onderstaande tabel kunt u in één oogopslag zien welke maatregelen op draagvlak kunnen rekenen bij het Almelo Panel. Het totale pakket aan maatregelen is gewaardeerd met een 6,1. Per maatregel is hieronder weergegeven in welke mate er draagvlak is voor de maatregelen die aan het Almelo Panel zijn voorgelegd. In algemene zin geldt dat ten aanzien van maatregelen waar (zeer) veel of (zeer) weinig draagvlak is, wij die adviezen hebben overgenomen. Per maatregel wordt aangegeven hoe wij er mee om zijn gegaan in deze perspectiefnota. Tabel Overzicht draagvlak zoekrichtingen bij Almelo Panel Maatregel Cijfer Draagvlak Stelpost areaal afschaffen 7,9 Zeer veel Herijken van subsidies zorg en welzijn 7,5 Zeer veel Toeristenbelasting verhogen 7,2 Zeer veel Aanpassen telefonische bereikbaar 7,2 Zeer veel Parkeergarages voor kostprijs verhuren 7,0 Veel

9 van 87

Hoe zijn wij er mee omgegaan? Zoekrichting blijft staan Zoekrichting blijft staan Zoekrichting blijft staan Zoekrichting blijft staan Zoekrichting blijft staan

Maatregel Minder geld voor integrale veiligheid Wijkcentra verkopen of afstoten Verlagen bijdrage aan Almelo Promotie Bezuinigingen op cultuursubsidies

Cijfer 6,8 6,7 6,4 6,2

Draagvlak Veel Veel Neutraal Neutraal

Minder onderhoud en aantal speeltoestellen Kwijtschelding afval afschaffen Kwijtschelding riool afschaffen Dienstverlening alleen nog op afspraak Zachte landing sociaal domein afbouwen

6,1 5,8 5,7 5,6 5,3

Neutraal Neutraal Neutraal Neutraal Weinig

Onderhoudsniveau openbare ruimte verlagen

5,2

Weinig

Sluiting buitengedeelte zwembad OZB verhogen

4,1 3,2

Zeer weinig Zeer weinig

Hoe zijn wij er mee omgegaan? Zoekrichting blijft staan Zoekrichting blijft staan Zoekrichting blijft staan Zoekrichting vervalt, er komt wel een nieuwe taakstelling gericht op systeeminnovatie bij sport en cultuur. Zoekrichting blijft staan Zoekrichting vervalt Zoekrichting vervalt Zoekrichting blijft staan Zoekrichting blijft staan. Er wordt voor gezorgd dat er in komende periode voldoende geld beschikbaar is voor kwetsbare groepen en omslag in het sociaal domein Onderhoudsniveau niet verlagen. Wel kijken hoe de rol en invloed van de burger bij het onderhoud van de leefomgeving groter kan worden. En daarmee kosten besparen Zoekrichting vervalt Zoekrichting vervalt

Formatie- en Begrotingsscan2 Het college heeft het Ministerie van BZK en de provincie gevraagd een begrotingsscan uit te voeren. Belangrijkste conclusie is dat de financiële situatie zorgelijk blijft. Een bezuinigingstaakstelling van 15 miljoen is noodzakelijk om een financieel gezonde gemeente te blijven. De problemen komen met name door de grote grondvoorraad. Verder blijkt dat er in het verleden al veel bezuinigd is en dat deze bezuinigingen grotendeels gerealiseerd zijn. Op een aantal beleidsterreinen geven wij meer uit dan de referentiegemeenten. Uit de formatiescan blijkt dat de totale ambtelijke omvang 21 fte groter is dan het gemiddelde van de referentiegroep. Dit wordt met name veroorzaakt door een grotere formatie voor uitvoerende taken. De overhead van de gemeente Almelo zit onder het landelijke gemiddelde. De concrete aanbevelingen uit de begrotingsscan zijn: - Aanpakken van de grondexploitaties; - Actief beleid om weerstandsvermogen op 1 te krijgen; - Bestemmingsreserves herschikken in algemene reserves; - Exploitatiebegroting minder afhankelijk maken van het grondbedrijf.

2

In bijlage 2 leest u hoe de adviezen zijn verwerkt in deze Perspectiefnota

10 van 87

De inbreng van de stad en de experts gecombineerd - De inbreng van de stad kan worden samengevat als: zorg goed voor de basisvoorzieningen; heb oog voor de sociaal zwakkeren en maak gebruik van de inzet van inwoners/vrijwilligers en uitkeringsgerechtigden. - Wees behoedzaam (loop geen onnodige risico’s) waar het gaat om investeringen in de binnenstad. - Zoek slimme combinaties die elkaar kunnen versterken. Combineer functies en accommodaties om zo te kunnen besparen maar ook zodat ze elkaar kunnen versterken. - De kans op werk voor de Almeloër is beneden gemiddeld en de aantrekkingskracht van Almelo neemt af. - De financiële risico’s worden veroorzaakt door de grondproblematiek, de hoge schuldpositie, de financiële gevolgen van de decentralisaties en de onmogelijkheid om komende tekorten nog op te kunnen vangen. Politiek beraad 23 april In de raad is weinig draagvlak voor bezuinigingen op het gebied van cultuur, sluiting van het buitenbad, de extra verhoging van de OZB en de kwijtschelding van de riool- en afvalstoffenheffing voor de minima. Ook liggen bezuinigingen in het sociaal domein zeer gevoelig, maar ziet de raad mogelijkheden om scherper naar het totaal aan subsidies te kijken en meer de kracht van de samenleving te benutten en zo te bezuinigen. De rol van instituties zoals Soweco en het Sportbedrijf werden vaak genoemd. Het onderhoud van groen, wegen en bruggen, de Stichting Almelo Promotie of parkeren zijn zoekrichtingen waarover verschillende gedachten leven in de raad. Vanuit de raad komen aanvullende voorstellen voor bezuinigingen en/of verhoging van het taakstellende bedrag. Kort samengevat gaan die over extra taakstellingen/bezuinigingen op diverse onderdelen van het ambtelijk personeel en het college (van 5 naar 4 fte), over anders werken door het bestuur door de vorming van een regionaal college en 1 regionale directie en minder te vergaderen, over meer gebruik maken van de kracht van de samenleving en het slimmer gebruik van voorzieningen en organisaties. Het uitbesteden van uitvoerende taken kwam terug maar ook viel in sommige bijdragen een tegengestelde ontwikkeling van de kleine compacte gemeente te beluisteren door bijvoorbeeld het GBT en de Stichting Almelo Promotie weer onder te brengen bij de gemeente. De formatie- en begrotingsscan is door de raad zeer serieus bekeken. De adviezen en de analyse komen in vrijwel iedere bijdrage terug. Over de investeringsagenda stelde de raad dat we moeten kijken naar temporisering en spaartermijnen voor de binnenstad. Een aantal fracties heeft zich uitgesproken over de artikel 12 status. Bij een meerderheid van de raad leeft de wens om zelf aan het stuur te blijven en een situatie van Artikel 12 te voorkomen Een aantal fracties stelt voor de taakstelling te verhogen. In bijlage 4 van deze perspectiefnota gaan wij specifieker in op de hoofdlijnen van de bijdragen van de verschillende fracties.

11 van 87

2. Focus en innovatie Hoofdopgaven We hebben bijna 300 miljoen te besteden. De vraag is niet of het teveel of te weinig is, de vraag is wat we kunnen en willen met dat geld. We willen af van een begroting die voortborduurt op voorgaande jaren en daarmee weinig ruimte biedt voor ambities. We willen een adaptieve en flexibele begroting en organisatie. De drie hoofdopgaven zijn daarbij leidend. A. Saneren & innoveren B. Transformatie Werk & Zorg C. Een binnenstad met herwonnen identiteit. Deze opgaven volgen uit de financiële noodzaak, de gecombineerde inbreng van stad, experts en raad, de herijking van het masterplan en de ontwikkelingen in de Regio (Commissie Robben en Twentebedrijf). Rol van de gemeente Het college stelt de drie hoofdopgaven centraal en we maken de omslag naar een opgavegestuurde regieorganisatie. Het formuleren van deze drie hoofopgaven betekent dat we middelen bundelen om deze opgaven te realiseren. Alle nieuwe voorstellen zullen wij toetsen aan de bijdrage die ze leveren aan de realisatie van de hoofdopgaven. Ook kijken wij kritisch naar de uitvoering van bestaand beleid. Als alle uitvoerende taken die op de sourcingskalender staan tot outsourcing leiden, zal het aantal medewerkers in dienst bij de gemeente in 2020 gehalveerd zijn (minder dan 300). Daardoor blijft een compacte organisatie over. Onze drijfveer is om in 2020 één van de best presterende gemeentelijke organisaties in onze grootteklasse te zijn. Uit een deel van de bijdragen uit de stad werd duidelijk dat inwoners hun bijdrage willen leveren en ook verantwoordelijkheid daarvoor willen nemen. Zorgen voor elkaar gebeurt dichtbij in de buurten en wijken. Het college wil deze ontwikkelingen in de samenleving met kracht ondersteunen en daarvoor ook urgentie creëren om uit het oude denken te komen. Niet alles zelf bedenken en doen, maar initiatieven uit de stad ondersteunen. De rol van de overheid verandert dan naar die van aanjager, motivator en ondersteuner. De gemeente maakt op die manier gebruik van de kracht van de samenleving. Het college wil niet langer eenzijdig subsidies overmaken naar verbonden partijen/instituties maar iets doen voor iemand die ook wil bijdragen aan de hoofdopgaven van de stad. Voor de verbonden partijen kiest het college een zakelijke benadering en voor de initiatieven uit de stad een motiverende houding. Innovatie Systeeminnovaties De samenleving is in de afgelopen jaren snel veranderd. Mensen maken gebruik van andere, nieuwe oplossingen. Producten en diensten die eerder in die behoeften voorzagen zijn niet meer nodig, zijn aangepast of worden op een andere manier verkregen. Die veranderingen zorgen ervoor dat bedrijven, verenigingen en organisaties zich al aanpassen en veranderen. Het roept voor de gemeente de vraag op hoe wij daarbij kunnen aansluiten. Dat kan soms door bestaande structuren aan te passen en/of bestaande spelers ruimte te geven zicht te richten op het vervullen van andere behoeften / opdrachten dan waarvoor zij oorspronkelijk zijn opgericht.

12 van 87

Soms zijn de veranderingen echter zo veelomvattend dat aanpassingen binnen het bestaande systeem onvoldoende zijn. En het daarom nodig is te kijken of wij het hele systeem dat wij in Almelo hiervoor hebben te veranderen. Dit noemen wij systeem-innovatie.3 In deze perspectiefnota geven wij voor een aantal domeinen specifieke opdracht om te komen tot die systeeminnovaties. Het gaat dan om het domein sport en cultuur, omgevingsvisie en leefomgeving en het bieden van beschut werk. Aan de innovaties hebben wij taakstellingen verbonden of verwachten wij dat ze een bijdrage leveren aan het oplossen van structurele tekorten. In de programma’s Aantrekkelijke Stad en Sociale Agenda leest u hier meer over. Initiatievenmakelaar In de afgelopen maanden werd duidelijk hoeveel mensen ideeën en suggesties voor onze stad hebben. Het college wil, in lijn met de startnotitie Overheidsparticipatie, met de raad onderzoeken hoe we binnen de organisatie de rol van een initiatieven- of ideeënmakelaar mogelijk kunnen maken. Zo verandert onze rol naar aanjager, motivator en verbinder en willen we de samenhang en samenwerking in onze stad nog verder versterken. Daarbij geldt het motto: wij doen mee als je ook zelf een bijdrage levert. Besluittekst ‘focus en innovatie’ - Verscherpt te sturen op de drie hoofdopgaven: o Saneren & innoveren o Transformatie Werk&Zorg o Een binnenstad met herwonnen identiteit. - Middelen te bundelen om deze opgaven te realiseren en inzet van bestaande middelen opnieuw toe te delen aan deze hoofdopgaven.

3

Een systeeminnovatie is een fundamentele verandering in de manier waarop de samenleving in zijn behoefte voorziet. Systeeminnovaties behelzen samenhangende veranderingen in diep ingesleten patronen van handelen van de structuren waarin ze ingebed zijn. De term wordt hier als synoniem voor transitie gebruikt. In de kern gaat het bij systeeminnovatie om het anders en beter te doen. Om dat te bereiken moeten de regels van het spel veranderen en/of meer spelers bij het spel worden betrokken.

13 van 87

2.1 Hoofdopgave één

“Financieel perspectief verbeteren: Saneren en innoveren over 10 jaar” In het kort Financieel herstel is noodzakelijk voor nu en de komende jaren om de afboekingen in het Grondbedrijf en de financiële risico’s aan te kunnen. Het college wil een trendbreuk bewerkstelligen en besparen door: - Verscherpte sturing op risico’s en hoofdopgaven; - Versnelde doorontwikkeling van het organisatiemodel met een compacte flexibele beleidskern; - Bestuur en ondersteuning krimpen met 10% door afschalen beleidsvoorraad en verminderen bestuursprocessen; - Taakstelling van ten minste 10% kostenreductie bij sourcing voor alle uitvoerende taken; - Stadhuis als ‘huis van de stad’ Analyse De begrotingsscan laat zien dat de grondexploitaties de grootste veroorzaker van de huidige tekorten en schuldproblematiek zijn. De onderzoeker roept op om hiermee aan de slag te gaan en te luisteren naar de behoefte van de klant. Een van de andere aanbevelingen heeft betrekking op het toepassen van zero-base-budgetting. Ook beveelt de onderzoeker aan om een flexibele schil in de formatie in te bouwen. Voorgestelde oplossingsrichtingen A. Verscherpte sturing op risico’s en hoofdopgaven - Sturing op een (beperkt) aantal grote maatschappelijke opgaven; - Strakkere sturing (intern toezichthouder) op de uitgaven en de risico’s en budgetbeheersing voor de komende vijf jaar; - Alleen structureel investeren als structurele bezuinigingen zijn gerealiseerd; - Zakelijk opdrachtgever- en opdrachtnemerschap rondom de hoofdopgaven; - Verscherpte sturing op instituties en verbonden partijen. B. Versnelde doorontwikkeling van de organisatie en afschalen beleidsvoorraad en bestuursprocessen met 10%4 - Vanuit de drive om in 2020 één van de best presterende gemeenten in onze grootteklasse te zijn, zullen wij de 21 fte boven de formatiescan saneren zoals opgenomen in de zoekrichtingen. Sturing op de hoofdopgaven betekent ook een krimp van beleids- en bestuursprocessen en reductie van inzet op organisatie, bestuur en raad. Hierbij past een aanvullende taakstelling van 10% op bestuur en ondersteuning (ambtelijk organisatie en griffie), uiterlijk te realiseren in 2020. De organisatie krimpt met 46 fte. Dit levert vanaf 2018 gefaseerd middelen op. - De taakstelling wordt gerealiseerd door een versnelde implementatie van de doorontwikkeling van het organisatiemodel dat in 2013 is gerealiseerd. Met de 4

In het perspectief is 25 fte voor verminderen beleid en bestuursprocessen meegenomen: 2018 bezuiniging van 400.000 2019 bezuiniging van 800.000 2020 bezuiniging van 1,2 miljoen.

14 van 87

-

-

-

doorontwikkeling van het gemeentelijk organisatiemodel ontstaat een flexibele beleidskern. Zo ontstaat een ambtelijke organisatie die flexibel en adaptief genoeg is om wisselende maatschappelijke opgaven aan te kunnen; De uitvoerende taken van de sector Sociaal en de sector Fysiek worden gesourced. Ook werken wij aan het Twentebedrijf dat faciliterend is voor de uitvoering van de gemeentelijke taken waar het gaat om bedrijfsvoering. Bij de onderhandelingen geldt als kader dat sourcing tot een kostenreductie van ten minste 10% moet leiden. Om dat structurele voordeel te realiseren is initieel geld nodig (incidenteel). Als alle uitvoerende taken die op de sourcingskalender staan tot outsourcing leiden, dan zal het aantal medewerkers in dienst van de gemeente in 2020 halveren (minder dan 300 fte). Ieder jaar zal hiervoor een bestuursopdracht worden voorgelegd bij de begroting; Bij sourcing van taken naar andere partijen streven wij naar behoud van werkgelegenheid voor de stad en op zijn minst voor Twente. Bij intergemeentelijke samenwerkingsverbanden willen wij een evenredig deel van de werkgelegenheid in Almelo behouden. Het nieuwe stadhuis is hiervoor uitermate geschikt. Het grondbedrijf zal verder omgevormd worden. Het onderzoek naar de kapitaaldienstschrijvers zal aanvullende gevolgen hebben. De overlegfrequenties voor (de ondersteuning van) het bestuur worden met ingang van januari 2016 met de helft verlaagd (wekelijks wordt tweewekelijks; tweewekelijks wordt maandelijks). De reductie van fte’s kan alleen worden gerealiseerd als de werkvoorraad ook reduceert (beleidsvoorraad afschalen, schriftelijke vragen ook mondeling afdoen, maximaal mandaat en verlaging van de frequentie van de bijeenkomsten van de raad).

Afschalen van bestuurs- en beleidsopgaven betekent: - Het afschalen van de bestuurs- en beleidstaken en het stoppen van beleidsontwikkeling en beleidsuitvoering die geen bijdrage leveren aan de hoofdopgaven - Daarnaast geldt het regime van ‘zero based budgetting’. Met uitzondering van de waarderingssubsidies (waaronder ook de amateurverenigingen cultuur) en subsidies die wat betreft omvang en specifieke besteding concreet zijn omschreven in de wet, worden subsidies op nul gezet. Iedereen die een aantoonbare en effectieve bijdrage levert aan de hoofdopgaven in de Perspectiefnota kan in aanmerking komen voor deze subsidies. Zo kunnen ook (sport)verenigingen inschrijven voor jeugd- en jongerenwerk, huiswerkondersteuning, gezondheidsbevordering wat ten koste kan gaan van de subsidies voor grote instituties. C. Huis van de Stad - Ons stadhuis zullen we gaan vormgeven als ‘huis van de stad’ waar ook andere, publieke, instellingen gebruik van kunnen maken. We geven de directeur KCC opdracht om te komen tot de verbreding van het gebruik van het stadhuis door andere, publieke, instellingen. Daarmee geven we ook zelf invulling aan multifunctioneel gebruik van een pand. Besluittekst ‘hoofdopgave één: saneren en innoveren’ 1. Wat betreft verscherpte sturing op risico’s en hoofdopgaven - Sturing op een (beperkt) aantal grote maatschappelijke opgaven; - Verscherpt te sturen op uitgaven, risico’s, budgetbeheersing en verbonden partijen voor de komende vijf jaar; - Alleen structureel investeren als structurele bezuinigingen zijn gerealiseerd; - Zakelijk opdrachtgever- en opdrachtnemerschap rondom de hoofdopgaven.

15 van 87

2. -

Wat betreft de gemeentelijke organisatie Versnelde doorontwikkeling van de gemeentelijke organisatie; Verder omvormen van het grondbedrijf en de kapitaaldienst; De uitvoerende taken van de sector Sociaal en de sector Fysiek te sourcen; Een taakstellende kostenreductie van ten minste 10% op te leggen bij sourcing; Krimp van beleidsvoorraad- en bestuursprocessen en reductie van inzet op organisatie, bestuur en raad door focus op de hoofdopgaven, met als gevolg: o Kostenreductie van totaal 1,2 miljoen euro te realiseren in 2020 o Halvering van de overlegfrequenties (raadsvergaderingen, collegevergaderingen en portefeuille-overleggen) vanaf januari 2016 3. Met uitzondering van de waarderingssubsidies (waaronder ook de amateurverenigingen cultuur) en specifieke wettelijke verplichtingen uit te gaan van ‘zero based budgetting’ 4. Het stadhuis vorm te geven als het ‘huis van de stad’ waar ook andere publieke instellingen gebruik van kunnen maken

16 van 87

2.2 Hoofdopgave twee

“Transformatie werk en zorg: perspectief bieden en stimuleren van talentontwikkeling” In het kort Veel mensen in Almelo hebben geen baan en/of leven op of onder de armoedegrens. Dit is in de afgelopen jaren alleen maar toegenomen. Het doorbreken van de perspectiefloosheid en overerving van armoede – met name bij kinderen – en het terugdringen van de werkloosheid zijn voor Almelo belangrijke opgaven. Om dit te realiseren zetten wij in op: 1. Werk aan de onderkant van de arbeidsmarkt behouden en vergroten. 2. Jongeren en ouders met jonge kinderen met perspectief op een baan bemiddelen naar werk. 3. Perspectief bieden voor mensen met een beperkte kans op betaald werk. 4. Voorkomen dat jongeren met een achterstandspositie school verlaten. Daarnaast hebben wij met decentralisaties van de jeugd en WMO- taken een enorme extra verantwoordelijkheid voor inwoners en in het bijzonder gezinnen, jongeren en ouderen. Die overdracht van taken is ook nog eens omgeven met grote veranderingen die ingrijpen in het leven van mensen. Die veranderingen zorgen ook voor ergernis en onbegrip. Omdat de veranderingen ook betekenen dat de dagelijkse of wekelijkse zorg die mensen eerder kregen verandert. Dit brengt voor mensen onzekerheid met zich mee waarbij het verlies van zorg begrijpelijk op dit moment overheerst. Het huidige systeem dreigt echter vast te lopen. Daarom is een omslag nodig om zorg en ondersteuning te blijven bieden aan mensen die dat nodig hebben. We gaan langs vier lijnen aan de slag: 1. Voor inwoners, verenigingen en instellingen is een grote omslag in denken en doen nodig. 2. Daarnaast is het nodig om te zorgen voor goede algemene en preventieve voorzieningen. 3. Het samenvoegen van alle toegangstaken. 4. En tot slot is het nodig om de zorg die aanbieders indiceren te innoveren. Bekend gegeven is dat sociaal- economische omstandigheden (wel of niet hebben van werk) van enorme invloed is op de gezondheid van mensen en de zorg die ze nodig hebben. Daarnaast heeft de economie en de samenleving baat bij een gezonde, zelfredzame beroepsbevolking. Het gericht transformeren van werk en zorg gaan daarom hand in hand en zijn belangrijke aanvullende strategieën om de hoofdopgaven zoals hierboven omschreven te realiseren. Analyse Analyse Stadsfoto 2008 – 2014 De kans op werk is voor een gemiddelde inwoner van Almelo– net als in 2008 – beneden gemiddeld. Weliswaar zijn er in de stad zelf relatief veel banen, maar het totale aantal banen dat voor de inwoners van Almelo binnen acceptabele tijd te bereiken is, is beneden gemiddeld. De (jeugd)werkloosheid is nog steeds hoger dan gemiddeld en het aantal werkenden in de stad is sinds 2008 meer afgenomen dan gemiddeld.

17 van 87

De relatief goede economische prestaties van de stad kunnen de komende jaren onder druk komen te staan door vergrijzing, krimp en het beneden gemiddelde agglomeratievoordeel dat sinds 2011 verder daalt (en naar verwachting bij ongewijzigd beleid de komende jaren doorzet). Als het gaat om het vergroten van de bereikbaarheid van werk blijkt het scheppen van banen en het aantrekken van bedrijven in de praktijk vaak lastig en beleid dat daarop is gericht vaak weinig effectief. Bovendien heeft Almelo nu al een bovengemiddelde werkgelegenheid. Het probleem is de bereikbaarheid van grote banenconcentraties buiten de stad. Mogelijk biedt het slechten van grensbarrières met Duitsland hier kansen. Ook biedt het verbeteren van de bereikbaarheid van nabij gelegen steden mogelijk kansen. Vergeleken met andere gemeenten is het zorggebruik in Almelo hoog. Dit hangt voor een deel samen met de sociale economisch kwetsbare positie van Almelo en de centrumfunctie van onze stad. Het formuleren van een antwoord hierop is een uitdaging op zich. Bovendien komt Almelo om onduidelijke redenen negatief uit de verdeelmodellen van diverse rijksuitkeringen. Hierdoor is de innovatieopgave nog veel urgenter. Voorgestelde oplossingsrichtingen A. Werk aan de onderkant van de arbeidsmarkt behouden en vergroten. De hoge werkloosheid in Almelo en andere Twentse gemeenten is zorgwekkend en vraagt om een onorthodoxe aanpak. We richten ons daarbij op de volgende zaken - Op lange termijn via Twente Werkt zorgen voor meer werkgelegenheid voor hogeropgeleiden om zo verdringing op arbeidsmarkt te voorkomen. Het college streeft naar aanscherping van de uitvoering van Twente Werkt. Gericht op het bieden van kansen op de korte termijn voor lager opgeleide inwoners; - Economische structuurversteking. Aanpak Twente Werkt gericht op meer werk en meer kansen voor laagopgeleiden - Wij ontwikkelen gerichte maatregelen om ervoor te zorgen dat kansen op banen voor lager opgeleiden ook door deze doelgroep benut kunnen worden. Sectorale- of branchegerichte pools om werkzekerheid te bieden zijn mogelijk een uitkomst. - Wij zullen bij de uitvoering van het Twente Werkt – conform het advies van de commissie Draaijer- ervoor pleiten om huidige HTSM strategie (High Tech Systemen en Materialen) aan te vullen met het creëren van meer werkgelegenheid voor lager opgeleiden. Volgens die commissie bevindt zich binnen de grote steden Enschede, Hengelo en Almelo een grote onderstroom waarin hoge werkloosheid heerst, met aanzienlijk minder kansen op werk en vooruitgang op de korte termijn. Er is een verbreding noodzakelijk om een bredere banenmotor te vormen voor de regio. Er is een urgente behoefte aan een “banenplan” om op korte termijn een positieve impuls te geven aan de werkgelegenheid ook voor de minder hoog opgeleide inwoners. - Er liggen kansen in Duitsland voor werkzoekenden die nu nog onvoldoende benut worden. Samen met o.a. de gemeente Enschede en Hengelo starten wij experimenten om de grensbarrières met Duitsland op te heffen. - Wij spannen ons via het actieplan Twente Werkt in om meer hoogwaardig werk te realiseren in Twente zodat hoger opgeleiden niet gedwongen worden onder hun niveau te werken.

18 van 87

Economische structuurversterking - De invloed van lokale overheden om banen te creëren is beperkt. Omdat een (eerste) baan in de ene sector een betere voorspeller is van succes op de arbeidsmarkt, dan in een andere sector kunnen wij wel kijken wat dit betekent voor het economisch beleid. Zo geldt bijvoorbeeld voor Almelo dat voor mensen die beginnen met een baan in de uitzendsector de kans groter is dat ze uiteindelijk (lang) werkloos zijn. Wanneer de eerste baan gevonden wordt in de overheids- of zorgsector is de uitkomst op de lange termijn vaak succesvoller. Mensen die daar hun eerste baan vinden hebben een kleinere kans om later (langdurig) werkloos zijn. Juist in die sector – is door beleidskeuzes bij de overheid zelf –een krimp waarneembaar. Ten aanzien van de uitzendbranche lopen initiatieven om te kijken naar meer werkzekerheid. - Aan de hand van het economisch profiel van Almelo (o.a. dienstencentrum overheden) binnen de ontwikkelagenda Netwerkstad Twente gaan wij na hoe dit een bijdrage kan leveren aan meer werkgelegenheid (voor laagopgeleiden) in Almelo en structuurversterking van de Twentse economie. Almelo heeft een sterke economie met veel bedrijven en werkgelegenheid. Almelo is goed bereikbaar en heeft veel bedrijven met hoogwaardige bedrijfsprocessen. De perifere ligging in het land is geen vestigingsfactor voor bedrijven waardoor extra werkgelegenheid niet vanzelfsprekend is. - Het vergroten van het aanbod en diversiteit van werkgelegenheid in Twente is de leidende opgave. Almelo kan bijdragen met logistiek, dienstverlening (zakelijk en overheid) en innovatieve maakindustrie. B. Jongeren en ouders met jonge kinderen met perspectief op een baan bemiddelen naar werk. Wij spannen ons maximaal in om jongeren en ouders met jonge kinderen te bemiddelen naar werk. Daarbij zetten wij in op: - Vergroten van weerbaarheid van werkzoekenden onder meer door nieuwe scholingsarrangementen. - Kijken naar mogelijkheden voor poolvorming als een middel om mensen een duurzame plek op de arbeidsmarkt te laten veroveren. Weerbaarheid vergroten en investeren in opleidingen - Uit de cijfers blijkt dat investeren in opleiding loont. Wij gaan na hoe laagopgeleiden meer concurrerend gemaakt kunnen worden. Vooral inwoners met lagere opleidingsniveaus (zeker zonder startkwalificatie) komen vaak in minder gunstige loopbanen terecht met wisselend succes. - Er is een discussie over welke vaardigheden ontwikkeld moeten worden voor de arbeidsmarkt van de toekomst. Sommigen zeggen dat mensen zo breed mogelijk geschoold moeten worden. Anderen pleiten voor hernieuwde aandacht voor het vakmanschap. - Omdat niet duidelijk is wat nu echt nodig is, adviseert de Onderwijsraad om lokaal en regionaal initiatieven te stimuleren en nieuwe scholingsarrangementen te bedenken, die de weerbaarheid van werkenden en werkzoekenden maximaal vergroten Ondernemerspool en werklozenpool - In het arbeidsmarktbeleid is gekozen om prioriteit te leggen bij jongeren en ouders met kinderen onder de twaalf jaar. Mensen uit deze twee groepen krijgen extra ondersteuning om hun kansen op de arbeidsmarkt te verbeteren. Tegelijkertijd is het lastig om een duurzame plek op de arbeidsmarkt te veroveren. Steeds meer werk is tijdelijk en flexibel.

19 van 87

-

-

Daarom wordt samen met ondernemers onderzocht hoe ondernemers hun werk kunnen “poolen” om op die manier voor deze twee doelgroepen een duurzaam perspectief te scheppen. Deze ontwikkeling is door insprekers ingebracht. Los daarvan loopt er al een verkenning door de uitzendbureaus in Almelo. Het college gaat in gesprek met de betrokken ondernemers en zal kijken hoe we gezamenlijk de arbeidsmarktpositie voor jongeren en ouders met kinderen onder de twaalf jaar kunnen verbeteren.

C. Perspectief bieden voor mensen met een beperkte kans op betaald werk. Voor een aanzienlijke groep mensen is er geen perspectief op een betaalde baan. Zij zijn aangewezen op een uitkering. Voor deze groep kijken wij naar: - Vernieuwingen in de uitvoering van de participatiewet; - Verbreden en versterken aanpak schuldhulpverlening; - Systeeminnovatie beschut werken Vernieuwing uitvoering participatiewet - Er is een vrij grote groep mensen met een uitkering waar betaalde arbeid geen realistisch perspectief is. Dit komt onder andere door de arbeidsmarktsituatie. - Uw raad heeft daarom ervoor gekozen om vooral in te zetten op jongeren en ouders met jonge kinderen. Dat betekent dat een grote groep mensen aangewezen blijft op een uitkering. Samen met hen willen we kijken hoe ook in die situatie perspectief kan blijven op een goed bestaan in de gemeente Almelo. - Daarbij kijken we o.a. naar de rol en de eisen die gekoppeld zijn aan de uitkering en de activiteiten waar deze mensen actief bij betrokken kunnen raken. Schuldhulpverlening - Almelo kent veel mensen met problemen met schulden. Schulden vormen één van de meest ontregelende gebeurtenissen in het leven van mensen. Het is daarom belangrijk om er alles aan te doen om schulden te voorkomen. - In Almelo bestaan al verschillende initiatieven, maar die zijn nog onvoldoende met elkaar in samenhang gebracht. Bovendien is het nodig om die aanpak te verbreden en te versterken. Het college doet daarom een oproep aan bedrijven met financiële kennis om een bijdragen te leveren aan het voorkomen van schulden. - Samen met hen en de al actieve partners ontwikkelen we simpele en eenvoudige arrangementen die gericht helpen om de dagelijkse financiën van mensen structureel te beheersen. - Ook zijn we blij dat het Armoedepact verbinding legt met het nieuwe landelijk initiatief gericht op het herstructureren van de schulden bij kwetsbare groepen. Systeeminnovatie beschut werken - U hebt het besluit genomen om Soweco in de toekomst te positioneren als een breed maatschappelijke bedrijf om zo de oplopende tekorten in de uitvoering van de WSW te kunnen inlopen. U hebt ons gevraagd om dit samen met Soweco verder uit te werken. Het lijkt erop dat dat deze strategie - op basis van het raadsbesluit - onvoldoende kan bijdragen aan het structureel oplossen van het tekort in de uitvoering van de WSW. - Samen met Soweco en de andere leden van de GR blijven wij ons inspannen om na te gaan hoe er een sluitende business- case gepresenteerd kan worden die aansluit bij het raadsbesluit dat u genomen hebt. Aanvullend gaan wij op zoek naar andere varianten voor de best denkbare oplossing. Centraal staat daarbij het denken buiten de huidige

20 van 87

-

-

structuren en het zoeken naar andere vormen voor de uitvoering van het ‘beschut werken’. Wij geven opdracht om te kijken naar een variant waarin wordt ingezet op een systeeminnovatie waarbij het organiseren van beschut werken als kerntaak centraal staat. Het goed en adequaat organiseren van beschut werken staat op geen enkele wijze ter discussie. Mensen die nu al een beschutte werkplek hebben komen niet zonder werk thuis te zitten. Leidend in de keuze voor de uitvoeringsvorm is de meerwaarde die de vorm heeft voor het organiseren van beschut werk. Om deze systeeminnovatie door te kunnen voeren is incidenteel geld nodig. Dit geld is nodig voor het opvangen van het tekort dat nu niet wordt ingelopen in 2016 en voor de herstructurering. In de programmabegroting werken wij nader uit hoeveel middelen er incidenteel nodig zijn en waar wij die middelen kunnen vinden.

D. Voorkomen dat jongeren met een achterstandspositie school verlaten. Op de lange termijn is het het meest effectief om te voorkomen dat jongeren met een achterstandspositie school verlaten en daarmee op voorhand al een verhoogde kans hebben op een bestaan met uitkeringen. Daarom ontwikkelen wij de volgende, preventieve maatregelen: - Achterstanden zo vroeg mogelijk signaleren en oplossen; - Gerichte inzet op risico jongeren. Achterstanden zo vroeg mogelijk signaleren en oplossen Veel Almelose kinderen staan voordat ze aan de basisschool beginnen al op een achterstand. Daarom zetten we in op voorschoolse programma’s. Kinderen worden gestimuleerd om zich breed te ontwikkelen. Achterstanden worden opgespoord en ingelopen door extra aandacht voor deze kinderen. De ouders worden hier intensief bij betrokken omdat zij vaak de sleutel vormen om kinderen in een meer stimulerende omgeving op te laten groeien. Gerichte inzet op risico jongeren Tijdens de basisschool- en middelbare schoolleeftijd ontstaat bij de scholen en de leerplichtambtenaar zicht op welke jongeren een groot risico lopen om in een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt te verzeilen. Samen met de scholen ontwikkelen we maatwerk interventies om een ultieme poging te doen om de kansen van deze jongeren te vergroten. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de schoolprestaties, maar ook naar allerlei aspecten waardoor een jongere dreigt vast te lopen. Indien nodig verbreden we de aanpak naar het gehele gezin, omdat soms daar de oorzaak van de problematiek schuilt. E. Transformatie zorg Om zorg en ondersteuning te blijven bieden aan mensen die dat nodig hebben is een transformatie van de zorg nodig. We gaan met het volgende aan de slag: - Voorliggende veld innoveren; - Toegangstaken herinrichten; - Innovatie in geïndiceerde zorg; - Levensloopbestendige sociale huurwoningen; Voorliggende veld innoveren Almelo kent een uitgebreid en actief maatschappelijk middenveld. Verenigingen, vrijwilligersorganisaties, kerken, allerlei particuliere initiatieven. Aan hen willen we vragen op welke manier zij kunnen helpen bij het verlichten van de zorgvraag van de stad. Als gemeente willen we hen ondersteunen om hun ideeën werkelijkheid te laten worden.

21 van 87

Dat vraagt dat de gemeente in haar begroting ruimte maakt om dit soort initiatieven mogelijk te maken. Maar minstens zo belangrijk, flexibiliteit organiseert binnen allerlei wettelijke en beleidsmatige kaders. We vragen partijen in het veld van zorg en welzijn om nieuwe arrangementen te ontwikkelen die aantoonbaar het zorggebruik in Almelo verminderen of voorkomen. Zij dienen aan te sluiten bij specifieke zorgbehoeften in de wijken. Om dit mogelijke te maken gaan we over tot het herijken van de subsidies in dit domein door deze per 1 januari 2017 op nul te zetten. Toegangstaken herinrichten Het uitgangspunt om de diensten hulpverlening te verbeteren is te vertalen in de slogan: één gezin, één plan, en één regisseur. Met de wijkteams is een eerste stap gezet, maar nog steeds zijn er verschillende andere loketten waar inwoners hulp en ondersteuning kunnen aanvragen. De komende tijd moeten die loketten zoveel als mogelijk worden samengevoegd om de kwaliteit van de diensten hulpverlening te versterken. Innovatie in geïndiceerde zorg De gemeente koopt samen met andere gemeenten in Twente geïndiceerde zorg in. De komende jaren gaan we via die inkoop innovatie van die zorg stimuleren. We vragen van hen om meer gezinsinterventie te ontwikkelen, zorg meer integraal aan te bieden door zoveel mogelijk leefgebieden te beslaan, en door de zorg zo veel als mogelijk in de thuissituatie aan te bieden. Van de gemeente vraagt dit dat we onze inkoopfunctie door-ontwikkelen, onze sturing versterken en naar nieuwe bekostigingsmodellen toe werken. Levensloopbestendige sociale huurwoningen Er zijn zorgen over een groeiende tweedeling in Almelo. Almelo heeft veel sociale huurwoningen die ook ruimtelijk geconcentreerd zijn. Het handhaven van dezelfde omvang aan sociale huurwoningen in de stad houdt die fysieke tweedeling in stand. De gemeente zal de corporaties vragen om het aantal sociale huurwoningen te laten afnemen. De huidige woningvoorraad moet worden aangepast om te voldoen aan veranderende woonbehoeften en veranderingen in de bevolkingssamenstelling. Het gaat dan om levensloop bestendige sociale huurwoningen. Met de corporaties willen wij nagaan hoe wij meer innovatie kunnen bewerkstelligen binnen dit thema. Besluittekst ‘hoofdopgave twee: transformatie werk en zorg’ - Te focussen op het terugdringen van werkloosheid en overerving van armoede en dit te doen door: o Samen met partners in Twente te komen tot een aanscherping van de uitvoering van de Twente Werkt- strategie om meer banen te genereren voor mensen met een minder hoge opleiding. o Weerbaarheid van werkzoekenden te vergroten door nieuwe scholingsarrangementen en vorming van ondernemers/werknemerspools o Vernieuwingen door te voeren in de uitvoering van de Participatiewet wat betreft de rol en de eisen die gekoppeld zijn aan de uitkering en de activiteiten waar deze mensen actief bij betrokken kunnen raken. o Samen met partners in de stad uit de financiële en zakelijke dienstverlening ontwikkelen wij simpele en eenvoudige arrangementen die gericht helpen om de dagelijkse financiën van mensen structureel te beheersen. o Vroeg-signalering en te komen tot een gerichte inzet op risicojongeren.

22 van 87

-

Te komen tot een transformatie van de zorg door: o Voorliggende zorg te innoveren door nieuwe arrangementen te ontwikkelen die aantoonbaar het zorggebruik in Almelo verminderen of voorkomen. o Alle toegangstaken tot de zorg op basis van 1 gezin, 1 plan 1 regisseur verder worden heringericht. Waar loketten zoveel als mogelijk worden samengevoegd om de kwaliteit van de diensten hulpverlening te versterken. o Via inkoopfunctie bij gemeente innovatie bij zorgaanbieders te stimuleren. o Reductie van het aantal sociale huurwoningen om de groeiende (fysieke) tweedeling in Almelo tegen te gaan en innovatie binnen dit thema te stimuleren.

23 van 87

2.3 Hoofdopgave drie

“Binnenstad met herwonnen identiteit” In het kort Almelo kent een binnenstad met een aantal bijzondere en onderscheidende elementen. Er is water in de stad en rondom het kasteel van de graaf bevindt zich een aantrekkelijk, historisch deel. Ook is sprake van leegstand, marginalisering van de winkelfunctie en het bezoek aan de binnenstad loopt terug ten gunste van de wijkwinkelcentra. Het vergroten van de aantrekkelijkheid van de binnenstad is een belangrijke opgave. Om dit kunnen realiseren willen we nadrukkelijk sturen op de ontwikkeling van de binnenstad met een herwonnen esthetiek en identiteit. Voor het buitengebied laten we ruimte voor ontwikkeling door onder meer flexibele bestemmingsplannen en een omgevingsvisie die ruimte laat. - Investeringen richten zich alleen op de binnenstad; - Focus op binnenstedelijke transformatie en actieplan verkoop grond - Leegstand en braakligging gebruiken als ruimte voor nieuw elan en overheidsparticipatie - Investering: komende drie jaar 1,5 miljoen voor ontwikkeling binnenstad Analyse Analyse Stadsfoto 2014 De aantrekkingskracht van de stad op verhuizende huishoudens is lager dan gemiddeld en lijkt ten opzichte van 2008 eerder te zijn afgenomen dan toegenomen. Ondanks de toename van het culturele aanbod sinds 2008 is er in het aanbod stedelijke voorzieningen sprake van een negatieve trend. Het culinaire aanbod is verslechterd, het winkelaanbod sterker gedaald dan gemiddeld en vooral de winkelleegstand is fors toegenomen. Het voorzieningenniveau in de stad is niet van een dusdanig niveau dat (potentiële) inwoners het wonen in de stad prefereren boven het wonen in het ommeland. De bevolkingsontwikkeling in de stad en de regio is ongunstig en ook op belevingswaarde scoort Almelo lager dan gemiddeld. Het verhogen van de aantrekkelijkheid van perifeer gelegen steden lijkt te slagen door een combinatie van ingrepen. Succesvolle steden zijn Arnhem, Tilburg en Heerlen, waarbij Arnhem een groot voordeel heeft door de historische bebouwing. In vrijwel alle gevallen is in de strategie aangesloten bij de historie en de (herwonnen) identiteit van de steden. Hun aanpak richt zich op een centrische benadering (richten op binnenstad; winkels en voorzieningen in de periferie leveren geen bijdrage aan de maatschappelijke baten), opknappen van slechte woonwijken en een strak werkloosheidsbeleid (achter de voordeur). Veiligheid is een randvoorwaarde (bijv. Heerlen). Uit alle bijdragen blijkt dat het aanbrengen van keuze en focus en koersvastheid noodzakelijk is. Leegstand en voorzieningen zijn urgente beleidsthema’s voor de binnenstad. Het stedelijke voorzieningenniveau in combinatie met het onderwijsaanbod vormt een belangrijke factor achter de aantrekkingskracht van steden op jongeren. Als Almelo er bijvoorbeeld in zou slagen om een of twee onderdelen van een hogeschool naar de stad te halen zou dit de aantrekkingskracht op jongeren ten goede komen. Ook als maar een klein deel van de studenten na hun studie in de stad blijft wonen, neemt daardoor het aandeel human capital toe.

24 van 87

Om de aantrekkelijkheid van de stad te vergroten is het noodzakelijk dat Almelo zich anders profileert ten opzichte van nabij gelegen steden als Hengelo of Enschede. Zo profileert Heerlen zich in toenemende mate als een stad met ‘rauw’ karakter waar veel kan als tegenhanger voor Maastricht. In dat geval zouden investeringen zich ook moeten richten op factoren waar Almelo zich kan onderscheiden. Voorgestelde oplossingsrichtingen A. Investeringen richten zich op de binnenstad - Er is een grote urgentie en noodzaak om een onderscheidende binnenstad te ontwikkelen (RP en UP). Alle investeringen voor beheer en onderhoud richten zich op die ontwikkeling van de binnenstad. Publieke investeringen richten zich hoofdzakelijk op de -binnenstad. - Extra middelen uit de investeringsagenda (1,5 miljoen euro voor drie jaar) reserveren wij voor het verbeteren van de esthetiek en beleving van de binnenstad. Cultuur kan daarbij een belangrijke rol spelen. Voor grote fysieke investeringen – zoals de beweegbare bruggen – zullen wij in ons 10- jarige investeringsplan vanaf 2019 structureel middelen reserveren. - Het ontwikkelen van de binnenstad zal gerealiseerd worden op basis van een onderscheidend profiel (complementair aan andere steden in Twente) dat aansluit bij de identiteit van de stad. We sluiten in het realiseren van onze plannen aan bij kenmerkende elementen uit onze historie die van duurzame waarde zijn. De stadsmusical Van Katoen en Nu heeft een gevoel van trots gebracht en ook een bijdrage geleverd aan herwonnen identiteit. Kern is dat wij samen de stad maken. Identiteit is daarbij geen statisch gegeven maar iets wat elke dag opnieuw vorm krijgt. De nieuwe binnenstad moet uitdagen dit in praktijk te brengen. - Daarbuiten is ruimte voor verrassende initiatieven in de binnenstad; deze zijn niet ‘van de gemeente’, wel zorgt de gemeente dat ze partners koppelt. Leegstand buiten de binnenstad is geen urgent gemeentelijk beleidsthema, een bruisende binnenstad met eigenaarschap van de Almeloërs wel. - Het versterken van de aantrekkelijkheid van onze binnenstad heeft voor het college prioriteit in het fysieke domein. Het college richt de aandacht dan ook op dit gebied. Dat wil niet zeggen dat er in de rest van Almelo niets meer mogelijk is of de gemeente niets meer doet. De basistaken in het fysieke domein blijft de gemeente natuurlijk door heel Almelo uitvoeren. Waar het gaat om het realiseren van ambities kiezen wij gericht voor de binnenstad. Dit vanuit de gedachte dat dit de stad als geheel sterker maakt. B. Focus op binnenstedelijke transformatie en structureel oplossen problemen grondbedrijf - Op basis van o.a. de begrotingsscan geven wij prioriteit aan het oplossen van de grondproblematiek. Dit is de grootste veroorzaker van het huidige tekort en de schuldproblematiek. Wij hebben een groot deel van de grondwaarde afgeboekt en ons verlies genomen. Wij hebben de plannen naar beneden bijgesteld vanwege een afnemende vraag. Wij hebben in de ontwikkelagenda Netwerkstad Twente afgesproken om te kijken naar welke woon- en werklocaties van essentieel belang zijn voor de ontwikkeling van Twente.

25 van 87

-

-

-

Samen met de Provincie Overijssel en de steden in Twente willen wij een oplossing vinden voor de financiële consequenties die zijn verbonden aan het schrappen of verkleinen van geplande of potentiële ontwikkellocaties. Het gaat hierbij niet om financiële hulp bij het afboeken van gronden. Maar wel om inhoudelijke en financiële ondersteuning voor het realiseren van waardevolle alternatieve invullingen die de zelfredzaamheid en autonomie van gemeenten (zoals gewenst door de Provincie Overijssel) vergroten. Wij geven prioriteit aan de herstructurering van het bestaande gebied. Met de sloop van woningen en de vervangende nieuwbouw (herstructurering) kunnen grote stappen worden gezet op het gebied van onder andere ruimtelijke kwaliteit, duurzaamheid en wonen, welzijn en zorg. Om transformatie mogelijk te maken van bestaand stedelijk gebied en nieuwe kwaliteiten in de stad toe te voegen, konden overheden voorheen extra geld beschikbaar stellen. Dat geld is er niet meer of in beperkte mate. Dat betekent dat wij op zoek moeten naar anderen manieren om deze transformatie te realiseren. Een oplossingsrichting licht mogelijk in onorthodoxe manieren van overdragen van panden en gronden (om niet overdragen, veilingen, ontwerpwedstrijden etc.) aan marktpartijen, maatschappelijke organisaties of burgerinitiatieven met als enige voorwaarde een aantal kwalitatieve randvoorwaarden gericht op de versterking van de stad.

C. Leegstaand en braakligging scheppen ruimte voor nieuw elan - Braakliggende terreinen en leegstaande panden zorgen vaak voor ergernis en een gevoel van onbehagen. Het zijn plekken die in de stad onbenut blijven. Terwijl ze juist ook kansen bieden. Braakligging is van alle tijden, en inherent aan ontwikkeling. De vraag is wat je met die plekken doet. Grendel je ze af met bouwhekken of benut je juist hun potentie en maak je ze weer onderdeel van de stad? Wij kiezen voor een positieve insteek. Leegstand en braakligging zien wij als vrije ruimte die door de stad ingevuld kan worden. - Braakligging en leegstand bieden kansen om op een laagdrempelige wijze wensen en behoeften van partijen uit de samenleving te faciliteren, tegen relatief lage kosten. Hierdoor wordt het tevens mogelijk om invullingen te realiseren en experimenten aan te gaan, die in definitieve vorm (nog) niet mogelijk zijn. We kiezen voor een aanpak waarbij wij niet achter een bureau theoretiseren, maar leren door te doen. Het accent ligt nadrukkelijk op de binnenstad. Dan gaat het niet alleen om de kern maar ook omliggende plekken die van belang zijn voor het functioneren van de binnenstad. - Gekoppeld aan de fysieke transformatie van de binnenstad zetten wij leegstand en braakligging in als een strategie om (nieuwe) initiatieven te stimuleren. Omdat de traditionele winkelfunctie van binnensteden afneemt, zetten wij in op innovatieve transformatie van kernwinkelgebieden naar een mix met horeca, cultuur, diensten, ambachten, onderwijs, wonen en werken. Tijdelijk gebruik kan daarbij een bijdrage leveren door te ontdekken welke (combinatie) van nieuwe of vertrouwde functies het beste werkt. - Samen met de Provincie Overijssel en de Netwerkstad Twente (Ontwikkelagenda) gaan wij via o.a. pilot Spontane Binnenstad na of het mogelijk is om te experimenteren met flexibele bestemmingsplannen, aanpassing van weten regelgeving die sturing op leegstand belemmert en gaan wij na hoe wij gericht initiatieven kunnen stimuleren. Waarbij de steden onderling elkaar niet beconcurreren, maar op een onderscheidend profiel elkaar juist aanvullen.

26 van 87

D. Sterke binnenstad gebaat bij creativiteit en verantwoordelijkheid in de wijken - Het realiseren van een sterke binnenstad heeft alleen zin als de gehele stad zich in positieve zin kan ontwikkelen. De mensen die in de wijken wonen, zijn immers de gebruikers en bezoekers van de binnenstad. Wat betreft het realiseren van ambities en investeringen kiezen wij voor een focus op de binnenstad. In de andere wijken kiezen voor een faciliterende rol waarin wij creativiteit en verantwoordelijkheid willen stimuleren. - Het college ziet hoe de bewoners van Bornerbroek zelf de verantwoordelijkheid voor hun leef- en woonomgeving weten te organiseren. De dorpsgemeenschap weet zelf het beste wat zij belangrijk vinden voor hun dorp. Het college wil de komende jaren stimuleren dat bijvoorbeeld ook in Aadorp en andere wijken zoiets kan ontstaan. Met het IBOR ziet het college goede mogelijkheden om in andere wijken een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de dagelijkse leefomgeving te laten groeien. Initiatieven voor samenwerking tussen partijen zoals een AOC, middelbare scholen en wijkorganisaties kunnen op steun van de gemeente rekenen. - Via de wijkagenda’s voor de aandachtswijken komt de aandacht van het college voor de wijken tot uitdrukking. In die wijkagenda’s, waarbij de bewoners eigenaar zijn van die agenda, willen wij ze stimuleren om met creatieve oplossingen te komen en de verbinding aan te gaan met mensen, instellingen en ondernemers in hun wijk om gezamenlijk problemen aan te pakken en op te lossen door bundeling van inzet, geld en tijd. Als zij dat doen, doet de gemeente ook mee. Besluittekst ‘hoofdopgave drie: binnenstad met herwonnen identiteit’ - Te focussen op aantrekkelijke en onderscheidende binnenstad, complementair aan andere Twentse steden en dit te doen door: o Publieke investeringen te richten op de binnenstad o Buiten de binnenstad ruimte te creëren voor verrassende initiatieven (deze zijn niet van gemeente) waarbij de gemeente een faciliterende rol speelt o Leegstaand vastgoed in de binnenstad beschikbaar te stellen voor nieuwe initiatieven. - Te focussen op binnenstedelijke transformatie door: o Herstructurering bestaande gebieden. o Experimenteren met flexibele bestemmingsplannen, aanpassing van weten regelgeving die sturing op leegstand belemmert. - Bewoners verantwoordelijke te maken voor hun eigen leefomgeving door: o Taken en budgetten over te dragen aan (sport)verenigingen en aan de wijken en buurten, bijvoorbeeld voor groenonderhoud o Initiatieven voor samenwerking in de wijk tussen partijen te steunen o De wijkagenda’s zijn in de aandachtswijken een middel voor bewoners om problemen in hun wijk op een creatieve manier aan te pakken

27 van 87

3. De financiële opgaven voor Almelo Inleiding Voor een sluitend meerjarenperspectief is 12,2 miljoen euro noodzakelijk. Voor de realisatie van de investeringsagenda is in 2019 een structureel bedrag van 2,8 miljoen opgenomen. Er is nog steeds sprake van financieel onzekere tijden. In de financiële kaders zit nog veel dynamiek. Zo is op dit moment nog niet bekend wat de precieze financiële gevolgen van de decentralisatieopgaven zullen zijn. Bij het bepalen van de opgave hebben wij hiervoor een inschatting gemaakt op basis van de nu bekende gegevens. De gevolgen van de meicirculaire van het Rijk waren bij het bepalen van de opgave nog niet bekend. Wij zullen, net als andere jaren, deze meicirculaire vertalen in de begroting van het komende jaar. Op 21 april 2015 hebben wij u via een raadsbrief ‘Geactualiseerde opgave perspectiefnota 2015’ aangegeven wat de opgave voor de perspectiefnota is en hoe deze is opgebouwd. Geactualiseerde opgave Via een raadsbrief van 21 april (Raad- 1502794) hebben wij u de geactualiseerde opgave geschetst. In deze perspectiefnota hebben wij de investeringsagenda geactualiseerd. Belangrijkste punten bij de opgave zijn: - De opgave om onze meerjarenbegroting sluitend te krijgen bedraagt 2,1 miljoen euro. - Voor het beheersen van de risico’s in het sociale domein is meer geld nodig dan we van het Rijk ontvangen. Wij houden nu rekening met een structureel bedrag van 4,4 miljoen euro. Hierbij gaan wij uit van een tekort van 15 euro per inwoner per jaar (1,1 miljoen euro). - Voor de gevolgen van het afwaarderen van gronden (jaarrekening 2014) is de komende 10 jaar 5,7 miljoen nodig. Dit is noodzakelijk om in een periode van 10 jaar de negatieve reserve aan te vullen. - Wij verhogen de opgave niet voor de gevolgen van het groot onderhoud van het gemeentefonds. Dit vangen wij op binnen de hiervoor beschikbare middelen. - Voor de investeringsagenda reserveren wij structureel 2,8 miljoen euro. In de jaren 2016 – 2018 reserveren wij incidentele middelen voor investeringen. Op basis van de actualisatie is de opgave voor de periode 2016-2019: Opgave 2016 2017

2018

2019

A B

Sluitende meerjarenbegroting Risico’s sociaal domein

0,2 1,1

0,8 2,2

2,1 3,3

2,1 4,4

C E

Grondbedrijf Groot onderhoud gemeentefonds

5,7 0,0

5,7 0,0

5,7 0,0

5,7 0,0

Subtotaal noodzakelijke opgave

7,0

8,7

11,1

12,2

Structurele investeringsagenda Totaal opgave

0,6 7,6

0,6 9,3

0,6 11,7

2,8 15,0

D

28 van 87

Uit te werken zoekrichtingen Op 15 januari hebt u de eindrapportages over de zoekrichtingen en kerntaken ontvangen (Raad 1502594). Op diverse manieren hebben wij suggesties en adviezen gekregen over de zoekrichtingen. Wij hebben ons best gedaan zo dicht mogelijk bij deze adviezen van stad en experts te blijven. Maar gelet op de bezuinigingsnoodzaak kunnen wij hier niet in alle gevallen aan tegemoet komen. Gezien de financiële problematiek waar we voor staan stellen wij voor bijna alle zoekrichtingen over te nemen en als bezuiniging nader uit te werken. Voor de extra verhoging van de OZB en het afschaffen van kwijtschelding van belasting voor riool en afval leggen wij geen voorstel voor. Daarnaast hebben we de zoekrichting met betrekking tot het sluiten van het buitenzwembad niet opgenomen. Ook vervalt de zoekrichting cultuur. De consequenties van de vrijval van reserves en voorzieningen en een extra taakstelling op personeel hebben wij toegevoegd. Vanwege veranderingen in de samenleving die vragen om andere manieren van organiseren hebben wij nieuwe zoekrichtingen opgenomen voor sport/cultuur en de Omgevingsvisie/omgevingswet. De huidige bezuinigingsmaatregel op het gebied van sport (0,6 miljoen vanaf 2016) hebben wij teruggedraaid. In hoofdstuk 4 lichten wij per programma de zoekrichtingen toe. Op dit moment hebben wij nog geen frictiekosten geraamd. Op basis van definitieve besluitvorming werken wij per zoekrichting plannen van aanpak uit inclusief frictie- en desintegratiekosten. Definitieve besluitvorming hierover vindt plaats bij de begroting 2016.In onderstaande tabel is het totaalresultaat hiervan weergegeven. Tabel Totaal uit te werken zoekrichtingen Opbrengst zoekrichting per programma

2016

2017

2018

2019

Bestuurskracht en Bestuurscultuur

0,11

0,14

0,54

1,57

Aantrekkelijke Stad

1,32

2,15

2,55

3,59

Sociale Agenda

2,20

3,70

4,95

5,45

Leefbaarheid en Veiligheid

0,39

2,03

2,12

2,24

Algemene dekkingsmiddelen

0,82

1,31

1,72

2,14

Totaal

4,84

9,33

11,88

15,00

(bedragen x 1,0 miljoen euro)

Voorstel Investeringsagenda Zoals wij in het uitvoeringsprogramma hebben opgenomen staan wij voor een 10-jarig saneringsen investeringsplan. Hierbij leggen wij op korte termijn de focus op het financieel gezond krijgen van de gemeente en het realiseren van de maatschappelijke hoofdopgaven de komende jaren. Deze focus betekent dat wij in de komende 3 jaar geen structurele bedragen opnemen om te investeren. Wel corrigeren we de vanaf 2016 ingeboekte bezuiniging op de sport van 0,6 miljoen euro. Vanaf 2019 ontstaat ruimte om ook structureel investeringsruimte vrij te maken. Wel reserveren wij een incidenteel investeringsbudget van 3 miljoen euro. Ook versterken wij het weerstandsvermogen door hier 7 miljoen euro aan toe te voegen. De investeringen zullen wij afzetten tegen de geformuleerde hoofdopgaven. Wij staan de volgende verdeling van de investeringsruimte voor: Hoofdopgave 1 Financieel perspectief verbeteren. Het toevoegen van 7 miljoen euro voor het verbeteren van het weerstandsvermogen Hoofdopgave 2 Transformatie werk en zorg. Komende 3 jaar 1,5 miljoen euro. Vanaf 2019 1,2 miljoen euro per jaar structureel Hoofdopgave 3 Binnenstad met herwonnen identiteit. Komende 3 jaar 1,5 miljoen euro voor de binnenstad. Vanaf 2019 1,0 miljoen euro per jaar structureel. 29 van 87

Door middel van deze budgetten kunnen anderen verleid worden ook te investeren in de hoofdopgaven. Daarnaast kijken we naar de bestaande budgetten en de mogelijkheden om deze flexibeler in te zetten voor de hoofdopgaven. Op deze wijze zijn wij in staat om blijvend te investeren in onze stad. In het uitvoeringsprogramma is sprake van een 10 jarige- investerings- en saneringsagenda. Hier is een bedrag van 4,5 miljoen euro per jaar voor opgenomen. Over de totale periode betekent dat een investeringscapaciteit van 45 miljoen (10 x 4,5 miljoen). In deze perspectiefnota voegen wij 7 miljoen toe aan het weerstandsvermogen, reserveren wij als investeringsruimte 3 miljoen incidenteel en is vanaf 2019 2,2 miljoen euro structureel beschikbaar. Ook de ingeboekte bezuiniging op sport wordt teruggedraaid. Dit betekent dat op basis van deze perspectiefnota een investeringsbedrag van bijna 31,5 miljoen euro wordt gerealiseerd. In de resterende 6 jaar (periode 2020-2025) zullen wij op zoek gaan naar nog minimaal 13,5 miljoen euro voor onze investeringsagenda. Confrontatie Opgave en Zoekrichtingen In de hierboven beschreven paragrafen is de opgave, de keuzes voor de investeringsagenda en de uit te werken zoekrichtingen besproken. Een confrontatie tussen deze bouwstenen is in onderstaande tabel opgenomen. 2016

2017

2018

2019

Noodzakelijke opgave

7,00

8,70

11,10

12,20

Investeringsagenda Structurele opgave

0,60 7,60

0,60 9,30

0,60 11,70

2,80 15,00

Uit te werken zoekrichtingen Resultaat

4,84 2,56

9,33 0,03

11,88 0,18

15,00 0,00

tekort

over

over

over

De confrontatie laat zien dat de jaarschijf 2016 een tekort laat zien. Bij het opstellen van de begroting 2016 zullen we met een voorstel komen hoe hiermee om te gaan. De jaren vanaf 2017 laten een sluitend perspectief zien. Zoals we eerder aangaven is er sprake van een dynamisch financieel perspectief. Veel zaken, zoals de gevolgen van de decentralisaties, zijn nog onduidelijk. Dit betekent dat het perspectief de komende jaren nog fors kan wijzigen. Preventief toezicht Het voorgestelde meerjarenperspectief laat een sluitend meerjarenresultaat zien. Als gevolg van de afwaardering van gronden in de jaarrekening 2014 is een negatief eigen vermogen ontstaan. In deze perspectiefnota hebben wij maatregelen voorgesteld om deze negatieve stand de komende tien jaar weg te werken. Dit betekent wel dat wij, ondanks een sluitend perspectief, waarschijnlijk de komende jaren onder preventief toezicht van de provincie Overijssel komen te staan. Na de beoordeling van de programmabegroting 2016 zal de provincie hierover haar oordeel geven. De beoordeling kan consequenties hebben voor onze investeringsagenda. Zoals eerder aangegeven gaan wij met de Provincie afspraken maken over deze consequenties. Belangrijk uitgangspunt van ons blijft dat wij slagvaardig kunnen blijven handelen en onze problemen zoveel mogelijk zelf op kunnen lossen en onze ambities waar kunnen maken. Ons streven is dus om zelf de financiële problemen op te lossen. Hierbij kijken wij ook naar nieuwe en andere vormen van financieren en zullen dit waar mogelijk via pilots inrichten. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan de toepasbaarheid van fondsvorming (revolving funds), ingroeimodellen en crowdfunding. 30 van 87

Risico’s We staan de komende jaren voor grote opgaven. Deze opgaven brengen nieuwe risico’s met zich mee. Hieronder beschrijven wij de grootste risico’s die ontstaan als gevolg van de zoekrichtingen. Bij de begroting 2016 zullen we, conform afspraak, de risico’s zoveel mogelijk kwantificeren en opnemen in het risicobeheerssysteem. Blijvende onzekerheid omtrent de rijksbijdragen Ongeveer 65% van onze begroting bestaat uit middelen die wij van het Rijk ontvangen. De Algemene Uitkering is hiervan het grootst (80%). Over de rijksbijdragen voor de decentralisaties is nog steeds veel onduidelijk. Wel krijgen wij als gevolg van de verschillende herverdeeloperaties de komende jaren minder geld voor deze taken dan de jaren ervoor. In deze perspectiefnota hebben wij rekening gehouden met een terugloop van 15 euro per inwoner per jaar (ruim 1,1 miljoen euro structureel per jaar). Of deze terugloop voldoende is en of deze tekorten zich daadwerkelijk voor gaan doen is op dit moment nog niet bekend. Ook komt nog steeds nieuwe informatie beschikbaar. Zo is half mei de voorlopige consequenties van het nieuwe verdeelmodel ‘beschermd wonen’ bekend gemaakt. Door deze herverdeling ontvangen wij in 2016 1,7 miljoen euro minder dan in 2015. Op aandringen van een groot aantal centrumgemeenten wordt nog een ‘reality-check’ op de uitkomsten van de vernieuwde historische verdeling gedaan. Naast de lobby die er loopt vanuit meerdere centrumgemeenten om op te roepen tot een passend budget voor het bieden van zorgcontinuïteit voor cliënten beschermd wonen, wordt in de voorbereiding van de contracten voor 2016 onderzocht op welke manier de financiële risico’s zoveel mogelijk beperkt kunnen worden. Omvormen grondbedrijf en dekking personele kosten In 2014 hebben wij grote stappen gemaakt met het afboeken van gronden die niet langer noodzakelijk zijn voor woningbouw. Daarnaast is aangegeven dat de hoeveelheid bedrijventerreinen vooralsnog niet aangepast hoeft te worden. Dit jaar zal de bedrijventerreinenvisie worden geactualiseerd en de bijbehorende planning. Mogelijke financiële consequenties worden betrokken bij de jaarrekening 2015. Als gevolg van deze aanpassingen zal het grondbedrijf verder omgevormd moeten worden. Ambtelijke capaciteit die in het verleden werkzaam was voor het grondbedrijf en andere projecten in Almelo is niet langer noodzakelijk. Hierop zal een krimp plaatsvinden. De totale omvang en de snelheid van krimp wordt op dit moment onderzocht. Realisatie bezuinigingen In deze perspectiefnota hebben wij een forse bezuinigingsopgave opgenomen. In de begrotingsscan is geconcludeerd dat wij in het verleden altijd voortvarend bezuinigingen hebben gerealiseerd. Deze voortvarendheid zullen wij voortzetten bij de nieuwe bezuinigingsopgaven. Nieuwe bezuinigingen leiden tot nieuwe risico’s. Nieuwe risico’s ontstaan door de nieuwe manier van werken en de omslag die wel willen maken. Het realiseren van de systeeminnovaties is hierbij een belangrijke sleutel. Door de omslag om activiteiten en initiatieven te ondersteunen in plaats van stenen en/of instituties ontstaan risico’s bij de instituties waarmee wij langdurige (subsidie)relaties hebben. Hierbij kan gedacht worden aan de instellingen op het terrein van cultuur (bibliotheek, muziekschool), sport (sportbedrijf) Welzijn (Scoop, DNO) en participatie (Soweco). Hier hebben wij extra aandacht voor bij de verdere uitwerking van de zoekrichtingen. Bij de personele krimp kunnen we te maken krijgen met frictiekosten. In deze perspectiefnota hebben wij hiermee nog geen rekening gehouden. In de aanloop naar de begroting 2016 zullen de zoekrichtingen verder uitgewerkt worden en ontstaat meer inzicht in de mogelijke frictiekosten.

31 van 87

Maatregelen perspectiefnota Wij hebben in deze perspectiefnota diverse beheersmaatregelen genomen om de risico’s te verkleinen. Denk bijvoorbeeld aan het faseren van bezuinigingen waardoor de kans op frictiekosten verkleind wordt. Risicobeheersing vindt ook plaats door de verscherpte sturing op de risico’s en hoofdopgaven. Daarnaast versterken wij direct het weerstandsvermogen van onze gemeente door hier 7 miljoen aan toe te voegen. Besluittekst - De financiële opgave vast te stellen op 7,6 miljoen euro voor 2016, oplopend naar 15,0 miljoen euro in 2019 - Het college op te dragen de zoekrichtingen verder uit te werken ter besluitvorming bij de begroting 2016 en verder - Vanaf 2019 structureel 2,8 miljoen euro voor de investeringsagenda beschikbaar te stellen, waarvan: 0,6 miljoen euro voor niet doorvoeren bezuiniging sport; 1,2 miljoen euro voor hoofdopgave transformatie werk en zorg; 1,0 miljoen euro voor hoofdopgave binnenstad.

32 van 87

4. Bezuinigingen per programma In dit hoofdstuk presenteren wij u alle zoekrichtingen die wij uitwerken in onze meerjarenbegroting. De zoekrichtingen die wij niet hebben overgenomen, zijn te vinden in bijlage 3. Ten slotte presenteren wij een aantal nieuwe zoekrichtingen. Deze richten zich op de eigen organisatie en op systeeminnovaties in het sociale en fysieke domein.

4.1 Bestuurskracht en Bestuurscultuur Zoekrichtingen die we overnemen Zoekrichting per feitenkaart (bedragen x 1,0 miljoen euro) 18 Diensten publiekszaken verlenen

2016

2017

2018

2019

0,11

0,14

0,14

0,14

0,01

0,01

0,01

Dienstverlening alleen nog op afspraak Leges uittreksels via website en balie verhogen

0,01

0,01

0,01

0,01

Stoppen met sociale urgentie

0,02

0,02

0,02

0,02

Optimaliseren telefonische bereikbaarheid

0,06

0,06

0,06

0,06

Trouwen duurder maken

0,01

0,01

0,01

0,01

Verschillende uitgaven KCC verminderen

0,02

0,02

0,02

0,02

Versoberen naturalisatiebijeenkomst

0,01

0,01

0,01

0,01

0,00

0,40

1,43

23 Bedrijfsvoering verzorgen Minder leidinggevenden door kleinere organisatie

0,13

Verminderen overhead door sourcen beheer openbare ruimte

0,50

Afschalen beleidsvoorraad en verminderen bestuursprocessen

Totaal

0,11

0,14

0,40

0,80

0,54

1,57

Cursief: Nieuw toegevoegde zoekrichting Dienstverlening Dienstverlening alleen nog op afspraak Mensen kunnen alleen nog voor dienstverlening (paspoort, vergunningen, etc.) naar het stadhuis als ze eerst een afspraak hebben gemaakt. Er is geen vrije inloop meer. Hierdoor zijn er geen wachttijden meer en kunnen ambtenaren efficiënter worden ingeroosterd op basis van behoeften van de inwoners. Nadeel is dat inwoners van te voren moeten nadenken op welk moment ze willen komen en niet altijd het tijdstip beschikbaar is dat voor de inwoners het beste uitkomt. Leges uittreksels via website en balie verhogen Prijs van het aanvragen van een uittreksel uit de Basis Registratie Personen verhogen. De prijs voor het aanvragen van een uittreksel via het Internet wordt verhoogd van € 2,60 naar € 12,40. De prijs voor het aanvragen van een uittreksel aan de balie wordt verhoogd van € 10,40 naar € 14,40. De kostprijs ligt nog steeds boven het voorgestelde tarief. Stoppen met sociale urgentie Mensen hebben soms om verschillende redenen snel een (goedkope) huurwoning nodig. De woningcorporaties vragen de gemeente daarvoor advies om te kunnen bepalen of iemand hiervoor in aanmerking komt. Voorgesteld wordt hiermee te stoppen. Woningcorporaties moeten dus zelf inschatten of mensen echt snel een woning nodig hebben.

33 van 87

Optimaliseren telefonische bereikbaarheid Wij optimaliseren onze telefonische bereikbaarheid door personeel met name in te zetten op piekmomenten. Wij beperken daarom op momenten dat er nauwelijks wordt gebeld. Dat is na 16.00 uur en op vrijdagmiddag. Trouwen duurder maken Trouwen in Almelo duurder maken (100 euro meer), zodat de kosten die de gemeente hiervoor maakt gedekt kunnen worden. Verschillende uitgaven KCC verminderen Geld dat nu gebruikt wordt voor verschillende zaken (geschenk geboorteaangifte, GBA audit, tolken) is niet meer nodig omdat het geld toch niet (volledig) wordt uitgegeven of hetzelfde bereikt kan worden op een andere manier. Versoberen naturalisatiebijeenkomst Voor mensen die de Nederlandse nationaliteit krijgen, wordt elk jaar een bijeenkomst georganiseerd. Het houden van deze bijeenkomst is verplicht. Voorgesteld wordt deze te versoberen. Minder leidinggevenden door kleinere organisatie De gemeente wordt kleiner en dat betekent ook minder leidinggevenden. Daardoor kan geld bespaard worden. Verminderen overhead door sourcen beheer openbare ruimte Als gevolg van de sourcen van de taken van het beheer van de openbare ruimte zal ook de benodigde overhead mee krimpen. Hiervoor hebben wij, nadat het sourcen is afgerond, een taakstelling van 500.000 euro opgenomen. Zoekrichtingen die we toevoegen Afschalen beleidsvoorraad en verminderen bestuursprocessen Krimp van beleids- en bestuursprocessen en reductie van inzet op organisatie, bestuur en raad, door focus op de hoofdopgaven. Dat betekent een kostenreductie van 1,2 miljoen euro te realiseren in 2020. En ook een halvering van de overlegfrequenties (raadsvergaderingen, collegevergaderingen die per 1 januari 2016 ingaat. Besluittekst - Het college opdracht te geven de volgende zoekrichtingen nader uit te werken en op te nemen in de begroting 2016 en verder: Zoekrichting per feitenkaart 2016 2017 2018 2019 (bedragen x 1,0 miljoen euro)

18 Diensten publiekszaken verlenen

0,11

Dienstverlening alleen nog op afspraak

0,14

0,14

0,14

0,01

0,01

0,01

Leges uittreksels via website en balie verhogen

0,01

0,01

0,01

0,01

Stoppen met sociale urgentie

0,02

0,02

0,02

0,02

Optimaliseren telefonische bereikbaarheid

0,06

0,06

0,06

0,06

Trouwen duurder maken

0,01

0,01

0,01

0,01

Verschillende uitgaven KCC verminderen

0,02

0,02

0,02

0,02

Versoberen naturalisatiebijeenkomst

0,01

0,01

0,01

0,01

34 van 87

0,00

23 Bedrijfsvoering verzorgen

0,40

1,43

Minder leidinggevenden door kleinere organisatie

0,13

Verminderen overhead door sourcen beheer openbare ruimte

0,50

Afschalen beleidsvoorraad en verminderen bestuursprocessen

Totaal

0,11

35 van 87

0,14

0,40

0,80

0,54

1,57

4.2 Aantrekkelijke Stad Overgenomen zoekrichtingen voor bezuinigingen Zoekrichting per feitenkaart (bedragen x 1,0 miljoen euro) 1 Economie bevorderen Gemeentelijke uitvoeringskosten toeristenbelasting

2016

2017

2018

2019

0,02

0,20

0,20

0,20

0,02

0,02

0,02

0,02

0,18

0,18

0,18

1,20

1,20

1,20

1,20

1,20

1,20

1,20

1,20

0,10

0,25

0,40

0,69

Verlaging subsidie toeristenbelasting Almelo Promotie

2 Bereikbaarheid bevorderen Parkeren

3 Grond en vastgoed beheren Vastgoed Gebouwbeheerders samenvoegen Afstoten panden, wijkcentra en leegstaande gebouwen Verkopen van gronden die de gemeente niet meer nodig heeft (besparen op rente- en beheerskosten)

0,19 0,10

Samenvoeging Ingenieursdiensten Netwerksteden

0,00

4 Woonklimaat bevorderen Systeeminnovatie Omgevingsvisie/ Omgevingswet

0,00

5 Sport stimuleren en 6 Cultuur stimuleren Systeeminnovatie beleidsterrein Sport en Cultuur

Totaal

1,32

0,20

0,30

0,40

0,05

0,10

0,10

0,25

0,25

1,00

0,25

0,25

1,00

0,25

0,50

0,50

0,25

0,50

0,50

2,15

2,55

3,59

Cursief: Nieuw toegevoegde zoekrichting Verlaging subsidie toeristenbelasting aan Almelo Promotie Toeristen die in Almelo overnachten betalen toeristenbelasting. Een bedrag van 250.000 euro per jaar, wordt nu als subsidie verstrekt aan Almelo Promotie. Voorgesteld wordt dit te verlagen naar 75.000 euro. De reguliere subsidie blijft 600.000 euro. De totale subsidie bedraagt dan 675.000 euro. Gemeentelijke uitvoeringskosten toeristenbelasting Met ingang van 1 januari 2015 worden de inkomsten uit toeristenbelasting voor de duur van 4 jaar overgeheveld naar Stichting Almelo Promotie. 6% houden we in als uitvoeringskosten. De toeristenbelasting in 2013 bedroeg 260.000 euro. 6% van dit bedrag is 15.600 euro. We stellen voor deze inkomsten te betrekken bij de bezuinigingsopgave. Parkeren In de zoekrichtingen is een voorstel opgenomen om 1,2 miljoen euro te bezuinigingen door kostprijs dekkende huur te vragen voor de parkeergarages. Deze zoekrichting staat op gespannen voet met zowel het raadsprogramma waarin een pilot van gratis parkeren staat als de toegezegde business case parkeren op basis van de evaluatie parkeren. Het college stelt voor om op basis van de business case vier scenario’s uit te werken en te komen tot richtinggevend uitspraken ten aanzien van parkeren. De positie en taken van Stadstoezicht maakt onderdeel uit van de verschillende scenario’s. In de begroting 2016 wordt nader uitgewerkt hoe wij dit structurele besparingsbedrag kunnen realiseren.

36 van 87

Vastgoed Gebouwbeheerder samenvoegen Alles wat te maken heeft met het beheer van panden in bezit van de gemeente bij elkaar brengen. De inschatting is dat hierdoor de dienstverlening verbeterd en besparingen gerealiseerd kunnen worden. De deelnemers aan het omnibuspanel geven aan dat we slimmer gebruik kunnen maken van accommodaties. Bijvoorbeeld door functies met elkaar te combineren. Denk daarbij ook aan sportaccommodaties. Deze zoekrichting kan daarin een eerste stap zijn. Afstoten panden, wijkcentra en leegstaande gebouwen Culturele verenigingen (gesticht door diverse groepen van migranten) maken gebruik van panden die van de gemeente zijn. Door deze panden te verkopen kan de gemeente (incidenteel) extra geld ophalen en bespaart het op de onderhoudskosten. Ook bezit de gemeente Almelo acht wijkcentra, die zij beschikbaar stelt of verhuurt. Door deze panden over te dragen aan anderen, hoeft de gemeente de panden niet meer te beheren en geen onderhoud meer uit te voeren. Verder wordt ingezet op de verkoop van monumenten die nog in bezit zijn van de gemeente. En worden zoveel mogelijk leegstaande gebouwen overgedragen aan anderen, gesloopt waar nodig of beschikbaar gesteld voor initiatieven die de identiteit van de (binnen)stad versterken. Verkopen van gronden die de gemeente niet meer nodig heeft De gemeente heeft grond die zij heeft gekocht voor het project Waterrijk in waarde verlaagd (agrarische waarde). Door de grond voor een hogere prijs te verkopen dan die in de boeken staat, kan de gemeente extra geld ophalen. Herwaardering van agrarische gronden in het CVB heeft plaatsgevonden tegen economische waarde, geraamd op 6,50 euro/m2. Wanneer deze gronden tegen een hogere prijs verkocht worden is elke euro meer winst. Daarnaast valt de structurele bijdrage van de AD aan het grondbedrijf ter dekking van de kosten voor het inzit houden, van gronden in het transitiegebied, op termijn vrij. Er wordt nu jaarlijks een bedrag gereserveerd voor het in bezit houden van gronden. Het betreft kosten voor rente en beheerkosten. Wanneer de gronden verkocht worden kunnen deze kosten bespaard worden. Samenvoeging ingenieursdiensten Netwerksteden Er is een bestuursovereenkomst gesloten in 2013 op het gebied van het onderling verlenen van ingenieursdiensten door de Netwerksteden. Het voorstel is om de samenwerking te verdiepen tot samenvoeging van de ingenieursdiensten met andere Netwerksteden en dit op afstand plaatsen van de huidige organisatie. Hierbij wordt uitvoering gegeven aan het door de Raad vastgestelde sourcingskader waarbij uitvoerende taken op afstand worden gezet en de gemeente zich richt op de regierol. Het uitgangspunt is een structurele kostenbesparing te realiseren maar dat de kwaliteit van de diensten op huidig niveau blijft. Zoekrichtingen die we toevoegen Systeeminnovatie sport en cultuur Verschillende veranderingen in de manier waarop mensen hun vrije tijd besteden, vragen wat ons betreft om een systeeminnovatie. Er is geen automatisme meer om te sporten en te bewegen in verenigingsverband. Voor het leren spelen van een instrument zijn naast de muziekschool tal van volwaardige alternatieven beschikbaar. Zowel via internet als in het private domein. Om een kop koffie te drinken met buurtgenoten hoef je niet naar het wijkcentrum, maar zijn er andere organisaties (soms ook gefinancierd met publieke middelen) die hun deuren open stellen voor ontmoeting. Waarom zou bijvoorbeeld de kantine van een sportvereniging niet kunnen functioneren als wijkcentrum? 37 van 87

Wij geven de vrijetijdsector (sport en cultuur) daarom de opdracht om te komen tot een systeeminnovatie en verbinden daar een taakstelling van 500.000 euro aan. Ook hier worden de subsidies eerst weer op nul gezet en om ze dan meteen opnieuw te verdelen. De scenario’s cultuur die ontwikkeld worden kunnen helpen om scherpere keuzes te maken. Het ligt voor de hand soortgelijke scenario’s voor sport te ontwikkelen. Deze taakstelling heeft geen consequentie voor de subsidiebudgetten in 2016 van de door ons gesubsidieerde instellingen binnen het domein van cultuur en sport. In de begroting 2016 werken wij deze opdracht verder uit. Hieronder alvast een aantal mogelijke elementen daarvan: -

-

-

-

Vergroten mogelijkheden van sportbedrijf en culturele instellingen om andere inkomsten te generen of te voorzien in (andere) maatschappelijke behoeften. In Almelo laat de Actief Betrokken Club al zien dat het anders kan. Zij zetten zich met verenigingen in voor maatschappelijke doelen in de stad en combineren dat met breedtesport. Dat is goed voor de verenigingen én voor de stad. We kijken naar mogelijkheden om gebouwen en gronden die wij nu in bezit hebben over te dragen naar verenigingen of organisaties. Zodat zij zelf de beste oplossingen kunnen vinden voor een nuttig gebruik van deze gronden en panden. We kijken naar een aanscherping of wijziging in de rol van verenigingen en organisaties die nu actief zijn in de vrije-tijdsector en willen onderzoeken of een meer effectieve en efficiënte samenwerking middelen vrij kan spelen. In beeld brengen van mogelijkheden inwoners en andere partijen om behoeften in vrije tijdsdomein te voorzien.

De taakstelling en de opdracht zoals hierboven beschreven heeft ook consequenties voor de derde fase van het Sportbedrijf. Ten aanzien van de uitvoering van de derde fase gaan wij in overleg met sportverenigingen en het Sportbedrijf over deze systeeminnovatie. Wij willen voorkomen dat er een situatie ontstaat waarin de ruimte om daadwerkelijk te komen met nieuwe oplossingen bij voorbaat al ingeperkt wordt door een verplichte winkelnering. Systeeminnovatie Omgevingsvisie leefomgeving We stellen voor om een bezuiniging van 1 miljoen euro te realiseren door een systeeminnovatie in het fysiek domein. De komende tijd krijgt de gemeente te maken met de Omgevingswet en gaan wij met de stad een Omgevingsvisie voor Almelo ontwikkelen. De Omgevingsvise vervangt de Structuurvisie en zal naar alle waarschijnlijkheid een groot effect hebben: geen optelsom meer van de verschillende beleidsvelden, maar één integrale visie. De Omgevingsvisie gaat ook over de vraag wat de gemeente los wil laten en aan andere partijen overlaat. Een nieuwe balans tussen sturing en vertrouwen. Samen met de stad formuleren we welke ontwikkelingen wenselijk zijn en welke niet. De komende tijd gaan wij deze discussie met de raad en met de stad voeren. De bezuiniging kan gevonden worden op de volgende vlakken: - Minder beleid door een integrale visie - Flexibele bestemmingsplannen - Minder regelgeving dus minder vergunningverlening en handhaving

38 van 87

Besluittekst - Het college opdracht te geven de volgende zoekrichtingen nader uit te werken en op te nemen in de begroting 2016 en verder: Zoekrichting per feitenkaart 2016 2017 2018 2019 (bedragen x 1,0 miljoen euro)

1 Economie bevorderen Gemeentelijke uitvoeringskosten toeristenbelasting

0,02

0,20

0,20

0,20

0,02

0,02

0,02

0,02

0,18

0,18

0,18

1,20

1,20

1,20

1,20

1,20

1,20

1,20

1,20

0,10

0,25

0,40

0,69

Verlaging subsidie toeristenbelasting aan Almelo Promotie

2 Bereikbaarheid bevorderen Parkeren

3 Grond en vastgoed beheren Vastgoed Gebouwbeheerders samenvoegen Afstoten panden, wijkcentra en leegstaande gebouwen Verkopen van gronden die de gemeente niet meer nodig heeft

0,19 0,10

Samenvoeging Ingenieursdiensten Netwerksteden

0,00

4 Woonklimaat bevorderen Systeeminnovatie Omgevingsvisie/ Omgevingswet

5 Sport stimuleren en 6 Cultuur stimuleren

0,00

Systeeminnovatie beleidsterrein Sport en Cultuur

Totaal

1,32

39 van 87

0,20

0,30

0,40

0,05

0,10

0,10

0,25

0,25

1,00

0,25

0,25

1,00

0,25

0,50

0,50

0,25

0,50

0,50

2,15

2,55

3,59

4.3 Sociale agenda Zoekrichtingen die we overnemen Zoekrichting per feitenkaart (bedragen x 1,0 miljoen euro)

2016

2017

2018

2019

7 Uitkeringen verstrekken en minimabeleid uitvoeren

0,25

0,50

0,50

0,50

0,25

0,50

0,50

0,50

1,08

1,08

1,08

1,08

Begroting 2015 Herziening hulp in het huishouden

0,58

0,58

0,58

0,58

Subsidies herinrichten

0,50

0,50

0,50

0,50

0,64

1,39

2,14

2,14

0,75

1,50

1,50

0,64

0,64

0,64

0,64

0,23

0,73

1,23

1,73

0,50

1,00

1,50

Minder geld ramen voor tekort op uitkeringen (BUIG)

11 Maatschappelijke ondersteuning verzorgen

13 Welzijn bevorderen Budget zachte landing sociale agenda afbouwen Begroting 2015 Doelgroepfuncties in sociaal wijkteam

Decentralisaties Jeugd en WMO/AWBZ Kostenbesparing huidige zorgkosten Begroting 2015 Onafhankelijke cliëntondersteuning door vrijwilligers

1,00

1,00

1,00

1,00

Begroting 2015 Niet compenseren CER/Wtcg

1,31

1,31

1,31

1,31

Begroting 2015 Ondersteuning mantelzorgers

0,25

0,25

0,25

0,25

Begroting 2015 Korting op PGB

0,75

0,75

0,75

0,75

-3,08

-3,08

-3,08

-3,08

2,20

3,70

4,95

5,45

Begroting 2015 Besparingen al opgenomen in begroting 2015

Totaal

Vrij laten vallen zachte landing sociale agenda Wij houden het budget dat beschikbaar is voor de zachte landing van de decentralisaties en de nodige systeeminnovaties niet langer structureel beschikbaar en bouwen dit bedrag langzaam af. Wel zorgen wij ervoor dat er tot en met 2018 (incidenteel) middelen zijn om de innovatie en transformatie in het sociale domein vorm te kunnen geven. Concreet is het volgende beschikbaar: - 2 miljoen euro is nog beschikbaar in diverse reserves; - In de begroting 2015 is een bedrag van 1,15 miljoen euro gereserveerd. - In de begroting 2016 is 1,5 miljoen euro beschikbaar en in 2017 de helft van dat bedrag. - Via de vrijval van reserves maken wij ook incidenteel geld vrij voor het sociale domein. Van de drie miljoen euro die in de periode 2016 – 2018 beschikbaar is, reserveren wij ieder jaar 500.000 euro voor transformatie werk en zorg (sociale agenda). Zodoende is er tot en met 2018 een bedrag van 6,9 miljoen euro beschikbaar. Minder geld ramen voor tekort uitkeringen (BUIG) Wij verminderen het budget dat in kader van de Participatiewet beschikbaar is voor het betalen van uitkeringen die wij niet van het Rijk vergoed krijgen. Tijdens de uitvoering van het MAU-plan is gebleken dat wij de BUIG middelen niet in de volle omgang nodig hebben. Daarom kan er nu 500.000 euro vrij vallen.

40 van 87

Maatregelen business case sociaal In de begroting 2015 hebben wij diverse maatregelen opgenomen die een bijdrage moeten leveren om de kosten en risico’s in het sociale domein te beheersen. Deze maatregelen nemen wij nu structureel op in onze meerjarenbegroting. Het gaat concreet om de volgende zaken: - Het door Almelo Sociaal laten uitvoeren van de onafhankelijke cliëntondersteuning. Hierbij hebben wij ook middelen beschikbaar gesteld. - Anders organiseren van ondersteuning aan mantelzorgers; - Besparen op het budget voor PGB’s; - Hulp en ondersteuning gericht op verschillende doelgroepen onderbrengen bij de wijkteams. Herinrichting subsidies Wij zetten alle subsidies – nu 11 miljoen euro - gericht op zorg en ondersteuning (maatschappelijke opvang, verslavingszorg, maatschappelijk werk, welzijn etc.) op nul en verdelen die opnieuw. De subsidies worden opnieuw ingericht en alleen versterkt als partijen voorzieningen kunnen aanbieden die aantoonbaar bijdragen aan de aangescherpte opgave van het sociaal domein. Het gaat dan om het verminderen van zware zorgkosten en het beroep op de overheid voor ondersteuning. Van partijen wordt verwacht zoveel mogelijk leefgebieden van een inwoner te bestrijken en overheadkosten tot een minimum te beperken. Zogenaamde waarderingssubsidies (zoals kleine subsidies aan bijvoorbeeld amateurkunstverenigingen) en subsidies voor sport en cultuur worden hiervan uitgezonderd. Subsidies die een directe relatie hebben met een wettelijke opdracht waar het gaat om omvang of specifieke besteding worden wel bij de totale herijking waar het gaat om aanscherping van de opgave betrokken. Deze subsidies kunnen vanwege wettelijke beperkingen niet op nul gezet worden. Sommige fracties hebben de suggestie gedaan nog meer te bezuinigingen op de subsidies voor zorg en welzijn. Wij vinden dat niet verantwoord. Gegeven de risico’s, opbouw van de Almelose samenleving en de opgave voor de komende jaren zal het al een hele inspanning zijn om de huidige taakstelling te realiseren. Daarom hebben wij ervoor gekozen deze taakstelling niet verder op te hogen. Compensatie kwetsbare groepen U heeft ons gevraagd – bij motie – om te kijken naar mogelijkheden om chronisch zieken en gehandicapten te compenseren waar het gaat om ziektekosten. Hiervoor hebben wij verschillende varianten uitgewerkt. Deze presenteren wij aan u in een afzonderlijke bijeenkomst voorafgaand aan de behandeling van de perspectiefnota. Bij de raad en bij het college zelf leven op dit moment twee concrete wensen voor de invulling van dit bedrag. Aan de ene kant werken wij aan varianten om te komen tot een compensatie van chronisch zieken en gehandicapten. Aan de andere kant leeft ook de wens om het gebruik van het (openbaar) vervoer door kwetsbare groepen te verbeteren. In algemene zin is er behoefte om middelen beschikbaar te stellen voor de transformatie en innovatie binnen het sociale domein gericht op werk en zorg. Maar de middelen zijn beperkt. In de programmabegroting 2016 leggen wij u een concreet voorstel voor wat betref de besteding van deze middelen. De omvang van het bedrag dat beschikbaar is, onderstreept de noodzaak om daarbij scherpe keuzes te maken. Zowel compenseren van chronisch zieken en gehandicapten, het verbeteren van het (openbaar) vervoer voor kwetsbare groepen en stimuleren innovatie is binnen financiële kaders een haast onmogelijke opgave. 41 van 87

In de programmabegroting 2016 zal nader uitgewerkt wat de mogelijkheden zijn om het (openbaar) vervoer voor kwetsbare groepen te verbeteren. We willen daarbij met name kijken hoe wij de bereikbaarheid van vervoersvoorzieningen kunnen verbeteren. We gaan op zoek naar creatieve oplossingen. Wat betreft de compensatie chronisch zieken en gehandicapten geldt dat wij verschillende varianten aan het uitwerken zijn. Als uitgangspunt voor de verdere uitwerkingen hanteren wij de dat het voorkomen van grotere zorgkosten voorop staat. Wij richten ons op kwetsbare groepen met een laag inkomen. Wat wij willen voorkomen is dat mensen nu niet naar de huisarts gaan vanwege het eigen risico en financiële consequenties. Met als gevolg dat ze met gezondheidsproblemen blijven lopen die uiteindelijk met duurdere vormen van zorg opgevangen moeten worden. Dit sluit het beste aan bij de uitgangspunten van maatwerk en gerichte ondersteuning (nood gaat voor wens) die wij hanteren binnen het sociale domein. Ook proberen wij rekening te houden met uw wensen om niet te komen met een compensatie via de bijzondere bijstand en gaan wij na in hoeverre het mogelijk is om een bredere inkomensgrens te hanteren dan 101 procent van het minimuminkomen. Daarbij geldt dat het hanteren van een inkomensgrens van 130 procent op dit moment financieel onhaalbaar is. Ongeacht de inhoudelijke keuzes die u bij de programmabegroting 2016 maakt, zal een eventuele compensatieregeling eerst een incidenteel karakter hebben, omdat wij op dit moment voor de regeling geen structurele middelen beschikbaar hebben. Vanaf 2019 is er structureel geld beschikbaar en kan de eventuele regeling structureel gemaakt worden. Op dit moment is een variant (die het meest lijkt op scenario 2 dat u is gepresenteerd) waarin een collectieve basisverzekering wordt geboden en aan een groep met lage inkomens en het eigen risico volledig wordt afgekocht of deels gecompenseerd het meest passend bij de financiële en inhoudelijke uitgangspunten zoals hierboven beschreven. Wij onderzoeken ook nog de andere scenario’s en alternatieven. De uitkomsten daarvan willen wij graag in een afzonderlijke bijeenkomst voorafgaand aan de behandeling perspectiefnota aan u presenteren. We kijken daarbij ook naar mogelijkheden om de financiering geheel of deels te laten verlopen via herprioritering in de besteding van extra middelen voor armoedebestrijding die Almelo krijgt. Op de lange termijn kijken wij samen met zorgverzekeraars wat er voor nodig is om mensen gezonder en actiever te laten leven. Besluittekst - Het college opdracht te geven de volgende zoekrichtingen nader uit te werken en op te nemen in de begroting 2016 en verder: Zoekrichting per feitenkaart 2016 2017 2018 2019 (bedragen x 1,0 miljoen euro)

0,25

0,50

0,50

0,50

0,25

0,50

0,50

0,50

1,08

1,08

1,08

1,08

Begroting 2015 Herziening hulp in het huishouden

0,58

0,58

0,58

0,58

Subsidies herinrichten

0,50

0,50

0,50

0,50

0,64

1,39

2,14

2,14

0,75

1,50

1,50

0,64

0,64

0,64

0,64

0,23

0,73

1,23

1,73

0,50

1,00

1,50

7 Uitkeringen verstrekken en minimabeleid uitvoeren Minder geld ramen voor tekort op uitkeringen (BUIG)

11 Maatschappelijke ondersteuning verzorgen

13 Welzijn bevorderen Budget zachte landing sociale agenda afbouwen Begroting 2015 Doelgroepfuncties in sociaal wijkteam

Decentralisaties Jeugd en WMO/AWBZ Kostenbesparing huidige zorgkosten

42 van 87

Begroting 2015 Onafhankelijke cliëntondersteuning door vrijwilligers

1,00

1,00

1,00

1,00

Begroting 2015 Niet compenseren CER/Wtcg

1,31

1,31

1,31

1,31

Begroting 2015 Ondersteuning mantelzorgers

0,25

0,25

0,25

0,25

Begroting 2015 Korting op PGB Begroting 2015 Besparingen al opgenomen in begroting 2015

Totaal

43 van 87

0,75

0,75

0,75

0,75

-3,08

-3,08

-3,08

-3,08

2,20

3,70

4,95

5,45

4.4 Leefbaarheid en Veiligheid Overgenomen zoekrichtingen voor bezuinigingen Zoekrichting per feitenkaart (bedragen x 1,0 miljoen euro)

2016

2017

2018

2019

14 Omgevingsvergunningen afgeven

0,00

0,25

0,30

0,30

Centraliseren integraal toezicht en handhaving

0,10

0,15

0,15

Kostendekkend maken leges

0,15

0,15

0,15

0,61

0,95

1,20

1,20

Besparen op energie

0,13

0,20

0,20

0,20

Efficiënter omgaan met gegevensbeheer

0,05

0,05

0,05

0,05

0,05

0,05

0,05

15 Openbare ruimte en groen onderhouden

Inhuur Soweco anders organiseren Overdracht uitvoering onderhoud openbare ruimte

0,20

0,30

0,40

0,40

Speeltoestellen

0,05

0,10

0,20

0,20

Anders organiseren beheer openbare ruimte

0,18

0,25

0,30

0,30

0,00

0,22

0,33

0,45

Minder water afkoppelen van riolering *

0,02

0,03

0,05

Afschrijvingstermijn riool verlengen *

0,10

0,20

0,30

Meer kosten opnemen in riooltarief

0,10

0,10

0,10

0,03

0,03

0,03

0,03

0,03

0,03

0,03

0,03

-0,25

0,58

0,26

0,26

-0,25

0,58

0,26

0,26

0,39

2,03

2,12

2,24

16 Riool onderhouden

19 Veiligheid bevorderen Minder geld ramen voor veiligheid

20 Afval inzamelen 1 keer in de 4 weken restafval inzamelen *

Totaal

* Deze zoekrichtingen hebben een effect op de hiervoor gehanteerde tarieven. Door tegelijkertijd de OZBtarieven te verhogen leveren ze een bijdrage aan de bezuinigingen. De insteek is dat de lastendruk voor burgers gelijk blijft.

Centraliseren integraal toezicht en handhaving De uitvoering van toezichts- en handhavingstaken voor de fysieke leefomgeving kan effectiever en efficiënter worden georganiseerd. De taakuitvoering is op dit moment versnipperd. In de huidige situatie is het complex om integraal te sturen op deze taken. Integratie van de taken die door Stadstoezicht worden uitgevoerd en de taken die binnen de gemeente worden uitgevoerd kunnen leiden tot een verbeterde werkwijze. Kostendekkend maken leges De kosten voor de omgevingsvergunning zijn niet volledig doorberekend in de leges. Als dit wel gebeurt, leidt dit tot hogere leges en tot een verhoging van de inkomsten uit leges. Besparen op energie Scherper letten op energieverbruik en nadenken over waar nog energie bespaard kan worden in de organisatie. Efficiency data management Beheer Dataverrijking op een efficiëntere manier organiseren.

44 van 87

Inhuur Soweco anders organiseren Voor het onderhoud van de openbare ruimte huurt de gemeente nu mensen in die bij de sociale werkplaats werken (Soweco). Hiervoor wordt een uurtarief betaald aan Soweco. Daarnaast ontvangt Soweco een bijdrage per WSW medewerker van de gemeente. In feite is sprake van een dubbelbetaling. Het is voor de gemeente voordeliger deze mensen zelf in dienst te nemen of via detachering bij een marktpartij te betalen. Overdracht uitvoering onderhoud openbare ruimte Het onderhoud van de openbare ruimte wordt nu gedaan door de gemeente zelf. In de nieuwe situatie blijft het team Beheer de regisseur/opdrachtgever en worden alle uitvoerende activiteiten op het gebied van groen, grijs en serviceonderhoud (inclusief de Begraafplaatsen en Grondbank) overgedragen aan een externe partij/partijen. Hierbij wordt uitvoering gegeven aan het door de Raad vastgestelde sourcingskader waarbij de uitvoerende taken op afstand worden gezet en de gemeente zich richt op de regierol. Het uitgangspunt is een structurele kostenbesparing te realiseren maar de kwaliteit van het onderhoud minimaal op het huidige beeldkwaliteitsniveau te houden. Speeltoestellen Minder geld uitgeven aan onderhoud en vervanging van speeltoestellen. Almelo kent 886 speeltoestellen op 247 speellocaties. Door afgeschreven speeltoestellen niet altijd, maar slechts in 25% van de gevallen te vervangen, is er minder geld nodig voor het vervangen van speeltoestellen. Dit scheelt op termijn ook in de kosten voor het onderhoud van de speeltoestellen. In de nieuwe situatie vindt er verschraling plaats; dat wil zeggen dat er minder speeltoestellen per locatie komen door niet te vervangen en er uiteindelijk speelplekken kunnen worden opgeheven. Als een formele speelplek verdwijnt, betekent dit overigens niet dat alle speelruimte verloren gaat. De “nieuwe” informele speelruimte, bijvoorbeeld een grasveldje, heeft ook speelwaarde. Tevens kan de inzet van buurtbewoners bij speellocaties de betrokkenheid vergroten en de onderhoudskosten mogelijk verlagen. Dit past ook goed bij de visie op bewonersparticipatie. Anders organiseren beheer openbare ruimte Wij hebben in de zoekrichting een voorstel opgenomen om te bezuinigen door het onderhoudsniveau te verlagen. Zowel uit uw bijdragen als de resultaten van het Almelo Panel blijkt dat hier weinig tot geen draagvlak voor is. Daarom stellen wij voor het onderhoudsniveau niet te verlagen, maar wel te kijken naar een kostenbesparing door het onderhoud anders te organiseren in wijken en buurten. De deelnemers aan het omnibuspanel en de insprekers laten weten dat er in de openbare ruimte meer gebruik gemaakt kan worden van initiatieven in de wijken en buurten. Denk bijvoorbeeld ook aan de inzet van werklozen en bijstandsgerechtigden. Door middel van IBOR (Integraal Beheer Openbare ruimte) kan dit gestimuleerd worden. Riool Minder water afkoppelen van riolering In plaats van 3 hectare bestaand verhard oppervlak per jaar afkoppelen van de riolering, per jaar 2 hectare bestaand verhard oppervlak afkoppelen. Deze 1 hectare minder afkoppelen levert een investeringsvoordeel op van 210.000 euro per jaar. Doordat deze investeringen in 30 jaar worden afgeschreven, levert dit structureel elk jaar een kostenbesparing op van 15.400 euro. De rioolheffing kan met dit bedrag verlaagd worden. Deze zoekrichting gaat over afkoppelen van bestaand verhard oppervlak en heeft niets te maken met het niet aan sluiten van hemelwater op de riolering in nieuwe woonwijken. 45 van 87

Afschrijvingstermijn riool verlengen Aan de hand van een goede risicoanalyse kan de afschrijvingstermijn voor de vervanging van riolering worden verlengd drie jaar (van 62 naar 65 jaar). Meer kosten opnemen in riooltarief Het Gemeentelijk Belastingkantoor (GBT) verzorgt onder andere de inning van de rioolheffing voor de gemeente Almelo. In de rioolheffing zijn daarvoor kosten opgenomen ter hoogte 95.000 euro. Omdat de werkelijke kosten voor het heffen meer bedragen, wordt voorgesteld de kostenpost te verhogen met 100.000 naar in totaal 195.000 per jaar. Hierdoor kan de inningsbijdrage vanuit bijvoorbeeld de OZB, die wordt betaald uit de algemene middelen, met 100.000 omlaag. Minder geld ramen voor veiligheid Op dit moment hebben wij verschillende, kleine begrotingsposten op het gebied van integrale veiligheid. Zo is er bijvoorbeeld jaarlijks 14.000 euro beschikbaar voor veiligheidsmaatregelen die te maken hebben met voetbal, en 25.000 euro voor veiligheidsmaatregelen die te maken hebben met huisverboden. In totaal is er 140.000 euro beschikbaar. Het voorstel is om alle middelen samen te voegen en deze vervolgens met 30.000 euro te verlagen. Afval 1 keer in de 4 weken restafval inzamelen Restafval (grijze bak) nog maar 1 keer in de 4 weken ophalen. Inwoners betalen minder geld voor afval. De belasting (OZB) gaat wel omhoog. Anders levert deze maatregel geen geld op om te besparen. De totale lastendruk blijft voor inwoners gelijk. Regionaal samenwerken afvalbrengpunt Er is op dit moment een onderzoek gaande naar de mogelijkheden om samen te werken op het gebied van afvalbrengpunten. De insteek daarbij is om de service naar de burgers zo groot mogelijk te laten zijn. Waarbij gekeken wordt of het mogelijk is om burgers op alle afvalbrengpunten in de regio Twente toe te laten. Of hier kosten bespaard kunnen worden is nog onduidelijk. Openingstijden afvalbrengpunt De openingstijden van het afvalbrengpunt beperken. Inwoners betalen minder geld voor afval. Besluittekst - Het college opdracht te geven de volgende zoekrichtingen nader uit te werken en op te nemen in de begroting 2016 en verder: Zoekrichting per feitenkaart 2016 2017 2018 2019 (bedragen x 1,0 miljoen euro)

0,25

0,30

0,30

Centraliseren integraal toezicht en handhaving

0,10

0,15

0,15

Kostendekkend maken leges

0,15

0,15

0,15

14 Omgevingsvergunningen afgeven

0,00

0,61

0,95

1,20

1,20

Besparen op energie

0,13

0,20

0,20

0,20

Efficiënter omgaan met gegevensbeheer

0,05

0,05

0,05

0,05

0,05

0,05

0,05

0,30

0,40

0,40

15 Openbare ruimte en groen onderhouden

Inhuur Soweco anders organiseren Overdracht uitvoering onderhoud openbare ruimte

46 van 87

0,20

Speeltoestellen

0,05

0,10

0,20

0,20

Anders organiseren beheer openbare ruimte

0,18

0,25

0,30

0,30

0,00

0,22

0,33

0,45

Minder water afkoppelen van riolering

0,02

0,03

0,05

Afschrijvingstermijn riool verlengen

0,10

0,20

0,30

Meer kosten opnemen in riooltarief

0,10

0,10

0,10

0,03

0,03

0,03

0,03

0,03

0,03

0,03

0,03

-0,25

0,58

0,26

0,26

-0,25

0,58

0,26

0,26

0,39

2,03

2,12

2,24

16 Riool onderhouden

19 Veiligheid bevorderen Minder geld ramen voor veiligheid

20 Afval inzamelen 1 keer in de 4 weken restafval inzamelen

Totaal

47 van 87

4.5 Algemene dekkingsmiddelen Zoekrichtingen die we overnemen Zoekrichting per feitenkaart (bedragen x 1,0 miljoen euro) 21 Algemene dekkingsmiddelen

2016

2017

2018

2019

Verhoging toeristenbelasting Aandelen verkopen

p.m.

0,08 p.m.

0,08 p.m.

0,08 p.m.

Stelpost areaaluitbreiding niet opnemen Stelpost nieuw beleid niet opnemen

0,23 0,19

0,45 0,38

0,69 0,57

0,90 0,76

Vrijvallen reserves en voorzieningen Totaal

0,40 0,82

0,40 1,31

0,40 1,72

0,40 2,14

Verhogen toeristenbelasting De toeristenbelasting verhogen met 30 procent. Bezoekers betalen dan in plaats van 1 euro per nacht, 1,30 euro per nacht. Deze verhoging gaat in per 2017. Aandelen verkopen Wij gaan onderzoeken of we aandelen die de gemeente bezit geheel of deels kunnen verkopen. Of stoppen met het gezamenlijk uitvoeren van taken met andere gemeenten. Gezien de grote mate van onzekerheid hebben we hiervoor nog geen bedrag opgenomen. Stelpost areaaluitbreiding niet meer opnemen Wij nemen geen vast bedrag meer op voor extra onderhoud aan bijvoorbeeld nieuwe wegen. Als een nieuwe weg wordt aangelegd dan bekijken hoeveel extra geld nodig is voor het onderhoud. Stelpost nieuw beleid niet meer opnemen Wij nemen geen vast bedrag meer op voor nieuw beleid of nieuwe activiteiten. Maar gaan per project, activiteit of beleidsthema kijken of daar extra geld voor nodig is. Vrijvallen reserves en voorzieningen Een van de aanbevelingen uit de begrotingsscan gaat over het herschikken van bestemmingsreserves. Als onderdeel van de zoekrichtingen hebben wij dit verder uitgewerkt. Van de resterende middelen is het mogelijk een bedrag van 18 miljoen euro vrij te laten vallen. Wij stellen voor de vrijval als volgt in te zetten: - Toevoegen aan de algemene reserve 7 miljoen euro. Gezien de onzekerheden waarmee we te maken hebben vinden wij het verstandig de algemene reserve hoger vast te stellen dan de beschreven minimale omvang van 3,3 miljoen euro. Wij vinden het verstandig een bedrag van 7 miljoen van de vrijval toe te voegen. De algemene reserve komt hiermee op een begrote stand van 10,3 miljoen euro. - Toevoegen aan de negatieve reserve grondbedrijf 8 miljoen euro. Hiermee wordt de negatieve stand gedeeltelijk aangezuiverd. Dit komt overeen met een structureel bezuinigingsopbrengst van 0,4 miljoen euro structureel. - In de investeringsagenda reserveren wij 3 miljoen euro extra voor realisatie van hoofdopgaven in de periode 2016 – 2018. Voor de overgebleven reserves en voorzieningen stellen wij een nieuwe werkwijze voor waarbij: - door het beperken van het aantal reserves en het instellen van een plafond het beter mogelijk wordt een integrale afweging te maken. 48 van 87

-

het verloop van de reserves en voorzieningen aansluit bij het raads- en uitvoeringsprogramma meer inzicht ontstaat waardoor de vrije beleidsruimte zichtbaar wordt een sluitende begroting het uitgangspunt is; structurele lasten worden met structurele baten gedekt.

Gevolgen: Voorgesteld wordt 38 reserves en voorzieningen (per 31-12-2015) op te heffen. Een specificatie van de reserves en voorzieningen is opgenomen in bijlage 1. Gevolgen voor lastendruk De maatregelen hebben voor de jaarlijkse lasten van mensen met een eigen huis nauwelijks betekenis. De lastendruk zal voor deze groep, als gevolg van de zoekrichtingen, niet stijgen. Mensen die een huis huren en niet tot de minima behoren, zullen niet geraakt worden door de stijging van de OZB en hebben profijt van de verlaging van de afvalstoffenheffing en de rioolrechten. Bedrijven profiteren niet van de verlaging van de afvalstoffenheffing, profiteren deels van de verlaging van de rioolheffing en zullen niet geraakt worden door de verhoging van de OZB. De lastendruk voor bedrijven zal dus gelijk blijven of licht dalen. Inwoners zullen meer moeten betalen voor voorzieningen. Het parkeertarief zal mogelijk verhoogd worden. Ook moeten inwoners 8 procent meer betalen voor bepaalde dienstverlening (verhoging leges). Bezoekers betalen meer toeristenbelasting. Die gaat namelijk met 0,30 cent per persoon per nacht omhoog. Besluittekst - Het college opdracht te geven de volgende zoekrichtingen nader uit te werken en op te nemen in de begroting 2016 en verder: Zoekrichting per feitenkaart 2016 2017 2018 2019 (bedragen x 1,0 miljoen euro)

21 Algemene dekkingsmiddelen

-

-

Verhoging toeristenbelasting Aandelen verkopen

p.m.

0,08 p.m.

0,08 p.m.

0,08 p.m.

Stelpost areaaluitbreiding niet opnemen Stelpost nieuw beleid niet opnemen Vrijvallen reserves en voorzieningen Totaal

0,23 0,19 0,40 0,82

0,45 0,38 0,40 1,31

0,69 0,57 0,40 1,72

0,90 0,76 0,40 2,14

De reserves zoals opgenomen in bijlage 1 per 31-12-2015 op te heffen: Een bedrag van 18,0 miljoen euro vrij te laten vallen en als volgt in te zetten: o 3,0 miljoen euro te reserveren voor de investeringsagenda (1,5 miljoen euro voor de binnenstad en 1,5 miljoen euro voor transformatie werk en zorg in het sociale domein); o 7,0 miljoen toe te voegen aan de algemene reserve; o 8,0 miljoen te storten in de negatieve reserve grondbedrijf De negatieve reserve grondbedrijf de komende 10 jaar aan te vullen zodat deze weer een positief saldo heeft.

49 van 87

Bijlagen

50 van 87

Bijlage 1: Specificatie vrijval reserves en voorzieningen Voorgesteld wordt: - de volgende 38 reserves en voorzieningen per 31-12-15 op te heffen: Naam reserve bedrag 53002 reserve schoolgebouwen 53004 reserve verkiezingen

1,25 0,11

53005 53007 53012 53013

0,28 0,08 0,03 0,01

reserve reserve reserve reserve

automatisering besluit woninggebonden subsidies btw compensatie gsb I

53014 reserve gsb II mop sociaal 53017 reserve gsb III

0,19 0,00

53019 reserve bodemverontreiniging 53026 reserve stadsvernieuwing

2,27 0,06

53029 reserve kunstaankoop / stadsvernieuwing 53031 reserve wijk buurt budgetten

0,00 0,09

53033 reserve sportstimulering 53036 reserve welzijnsaccommodaties

0,03 0,01

53042 reserve soweco afkoop 53050 reserve knelpunten bedrijfsvoering

0,02 0,05

53051 reserve huisvesting stadhuis 53054 reserve intergem. ingenieursbureau rbt

0,00 0,14

53056 reserve wegen 53057 reserve riolering tariefsegalisatie

1,10 0,00

53058 reserve bibliotheek 53059 reserve afvalstoffenheffing

0,02 0,00

53060 reserve sportraad 53061 reserve takenanalyse 2011-2014

0,06 0,26

53062 reserve wijkwaardebonnen 53067 reserve opvang nieuwkomers

0,00 0,13

53070 reserve plan van aanpak mau 53072 reserve kunstwerken

1,07 0,15

53074 reserve transitie sociale agenda 55010 reserve ec nut iispa

0,00 0,00

55015 reserve ec nut ondergrondse containers 55020 reserve ec nut werkplein

0,81 1,00

55021 reserve ec nut milieuparken 61029 Voorziening kloosterhofflat

0,84 0,00

62001 voorziening stadhuis onderhoud 62005 voorziening sportaccommodatie onderhoud

0,11 1,97

63049 voorziening wijkcentra onderh. stb gebr 63050 voorziening wijkcentra inventaris

0,11 0,05

Totaal -

12,30

de volgende bedragen vrij te laten vallen

51 van 87

Naam reserve 62002 voorziening onderhoud en vervanging 53063 reserve re-integratie 61036 voorziening afval egalisatie

bedrag 2,96 1,45 1,55

Totaal

5,96

Resume: Op heffen reserves/voorzieningen Bedrag vrijvallen Totaal Afrondingen Totale vrijval

12,30 5,96 18,26 - 0,26 18,00

52 van 87

miljoen miljoen miljoen miljoen miljoen

Bijlage 2: Aanbevelingen begrotingsscan Aanbevelingen Begrotingsscan 1. De grondexploitatie is de belangrijkste veroorzaker van de huidige tekorten en schuldproblematiek. Het is een kapitaalintensieve marktactiviteit. Deze aanbeveling is opgenomen in de perspectiefnota en maakt onderdeel uit van de hoofdopgaven 2. Ontwikkel een actief beleid om het weerstandsvermogen op een ratio van 1 te krijgen. Recent heeft de raad de vernieuwde kadernota weerstandsvermogen vastgesteld. Daarnaast is in deze perspectiefnota het weerstandsvermogen (algemene reserve) verhoogd en daarmee het weerstandsvermogen versterkt. Wel blijft het weerstandsvermogen de komende jaren onder druk staan als gevolg van de afboeking van gronden in de jaarrekening 2014. Incidentele meevallers zullen toegevoegd worden aan de algemene reserve ter versterking van het weerstandsvermogen. 3. Herschik de bestemmingsreserves zoveel als mogelijk in algemene reserves. Dit is opgenomen in de perspectiefnota. Separaat wordt u een herziene nota reserves en voorzieningen aangeboden waarin deze aanbeveling is verwerkt. 4. Maak de exploitatiebegroting minder afhankelijk van het grondbedrijf. In de perspectiefnota is een aantal maatregelen hiervoor genomen 5. Verhoog de informatiewaarde van de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen. Deze aanbeveling nemen we mee in de voorbereiding op de programmabegroting 2016. Over de inhoud en de informatiewaarde zullen we ook met de provincie Overijssel overleggen

53 van 87

Mogelijke keuzes In het rapport worden mogelijke keuzes beschreven met daarbij aangegeven wat de invloed hiervan is op het weerstandsvermogen, de schuldpositie en de exploitatie (bezuinigingsopgave). Per keuze wordt weergegeven hoe hiermee in deze perspectiefnota is omgegaan. Mogelijke keuzes 1. Kwantificeren stille reserves

Verwerkt in PN nota Nee

Toelichting Voor de bepaling van het weerstandsvermogen worden de stille reserves al behoedzaam gekwantificeerd. Dit aanpassen heeft slechts een boekhoudkundig effect, in werkelijkheid verandert er niets.

2. Herschikken van bestemmingsreserves ten gunste van algemene reserve 3. Verkoop aandelen

Ja

4. Verkoop gemeentelijk bezit 5. Creëren structureel overschot in de meerjarenbegroting

Ja

6. Verkoopimpuls complexen grondbedrijf 7. Goedkoper lenen. Conversie en overtollige middelen van provincies (niet zijnde Overijssel) en andere gemeenten

Ja

Nee

Op dit moment is er nog geen contact met andere overheden geweest voor het lenen van geld. Over het algemeen zal het gaan om het kort uitzetten van middelen. Er is met name behoefte aan langlopende leningen.

8. Interne rente verlagen. Bespaarde rente en aanname rente kort geld

Nee

9. Investeringsstop

Nee

Het verlagen van de interne rente levert geen bezuiniging op. Het betreft een wisseling tussen structurele en incidentele middelen. Zoals gebruikelijk zal bij de voorbereidingen op de begroting 2016 het rentepercentage opnieuw worden vastgesteld. Op dit moment is gekozen om geen generieke investeringsstop te hanteren maar gericht te kijken naar investeringen.

10. Slechts budgettair neutraal beleid

Nee

Ja

Via aparte bestuursopdracht

Ja

Nieuw voor Oud is een beleidsregel die al enkele jaren wordt toegepast. Wel blijkt dat de laatste jaren steeds meer sprake is van krimp van budgetten. Daarnaast staat dit haaks op de integraal afwegen van nieuw beleid. Er is voor gekozen om voordelen ten gunste van de algemene middelen te laten vrijvallen en nieuw beleid in samenhang te bezien en af te wegen.

54 van 87

Mogelijke keuzes 11. Uitgavenbudget- ten in begroting verlagen met onderuitputting, geen inflatie meer toekennen en toepassen zerobase-budgetting

Verwerkt in PN nota Nee

12. Scherper ramen rijksuitkering gemeentefonds

Nee

13. Ontvlechten grondexploitatie met gewone dienst. Formatie verduurzamen, opnemen flexibele schil in formatie, toerekenen rente aan boekwaarde gronden conform gemiddelde externe rente

Nee

Toelichting Op dit moment is gekozen voor een kerntakendiscussie. Het niet toekennen van inflatie en ramen van onderuitputting staan hier haaks op. Dit zijn kaasschaafmethodes. Middels de feitenkaarten is in kaart gebracht wat de verschillende taken van de gemeente kosten. Op punten wordt zero-based budgetting gevolgd. Bijvoorbeeld bij de herschikking van de subsidies sociaal domein. Alle subsidies op 0 gezet en dan bekijken waarvoor de gemeente middelen in wil zetten. Per circulaire wordt de raming van de algemene uitkering geactualiseerd. In de aankomende meicirculaire zullen de gevolgen van herijking van het gemeentefonds en het ingroeipad voor de decentralisaties bekend worden gemaakt. Bij het voorstel over de meicirculaire zal deze mogelijkheid verder uitgewerkt worden. (toelichting zie bijlage bij memo)

55 van 87

Bijlage 3: Afgevallen zoekrichtingen Bestuurskracht en bestuurscultuur Besparing op bedrijfsvoering door samenwerking met andere gemeenten (IBO) Met het besluit rond IBO en het Twentebedrijf kan de bezuiniging op de samenvoeging van ondersteunende taken samen met andere Twentse gemeenten niet worden ingeboekt. De overhead zal afnemen door het uitbesteden van taken. Daarnaast zal ook in dit domein de 10% formatiereductie op beleidsvoorraad en bestuursondersteuning worden doorgevoerd. Op de ontwikkeling van het Twentebedrijf zal als kaderstellend uitgangspunt een korting van minimaal 10% worden opgenomen. Aantrekkelijke stad Sluiten buitenbad We zien af van de bezuiniging op het buitenbad. Maar we houden ook geen rekening met een extra investering in het zwembad. Wij constateren dat er voor een bezuiniging geen draagvlak is in de raad en in de samenleving. Voorgesteld werd om het buitengedeelte van het sporten recreatiecentrum “Het Sportpark” te sluiten. Hierdoor hoefde de gemeente geen eigendomsonderhoud/beheer meer uit te voeren. Het buitengedeelte van het sporten recreatiecentrum omvat een peuterbad, een half diep 25 meterbad, een diep 25 meterbad en een zonneweide. Reclame op rotondes Het voorstel was om rotondes beschikbaar te stellen voor reclame-uitingen om zo een vergoeding van bedrijven te kunnen ontvangen. Het college kiest ervoor om deze zoekrichting niet op te nemen in de Perspectiefnota. We zijn hier op dit moment al mee bezig en kiezen ervoor om hier vooralsnog geen bezuinigingsbedrag aan te koppelen. Cultuursubsidies Uit het politiek beraad blijkt duidelijk dat er geen draagvlak is voor bezuinigingen op cultuur. Bij het Almelo Panel is meer draagvlak om hier op te bezuinigingen, maar deze is niet uitgesproken groot. Daarom laten wij de zelfstandige taakstelling op cultuur vervallen. Ook houden wij voorlopig geen rekening met incidentele investeringen in cultuur. Eventuele investeringen in cultuur worden betrokken bij het uitwerken van de plannen voor de vergroting van de aantrekkelijkheid van de binnenstad. Hiervoor hebben wij per jaar 500.000 euro beschikbaar in de periode 2016-2018. U hebt suggesties gedaan om te komen tot meer samenwerking binnen de culturele sector. De vorming van een cultuurbedrijf is daarbij als mogelijkheid genoemd. Op dit moment denken wij dat de oprichting van een cultuurbedrijf wellicht mogelijk is, maar dat dit niet op voorhand als gewenste uitkomst door de gemeente bepaald moet worden. Wij stellen voor om op basis van de nieuwe stadsvisie cultuur als gemeente duidelijker te formuleren wat wij van de culturele instellingen verwachten (maatschappelijke opdracht) en gezamenlijk met die instellingen vervolgens te bekijken welke kansen zij zien voor een versterkte samenwerking. De instellingen zelf hebben daarbij aangegeven dat een bepaalde vorm van bestaanszekerheid ruimte schept om te komen tot vernieuwingen en innovatie waar dat nodig is. U krijgt van ons na het zomerreces een afzonderlijk voorstel over de stadsvisie cultuur met daarin vier uitgewerkte scenario’s. Deze kunnen betrokken worden bij de systeeminnovatie cultuur en sport. 56 van 87

Sociale Agenda Geen afgevallen zoekrichtingen. Leefbaarheid en Veiligheid Kwijtschelding riool- en afvalstoffenheffing Het voorstel was om ook mensen met een laag inkomen (minima) de jaarlijkse rioolheffing te laten betalen. Zij zouden dan niet meer voor kwijtschelding in aanmerking komen. Iedereen betaalt zo mee aan afval. Mensen die al rioolheffing betalen, betalen minder. Zo ook voor de kwijtschelding van de afvalstoffenheffing. Deze bedraagt in 2014 935.000 euro. De kwijtscheldingsnorm ligt nu op 100% van de bijstandsnorm. De gemeente zou kunnen bepalen om een strenger kwijtscheldingsbeleid te voeren (gefaseerd in 3 jaar invoeren). Het college kiest voor om de kwijtschelding van de riool- en afvalstoffenheffing niet mee te nemen de Perspectiefnota. Het college luistert hiermee naar de inbreng van de raad en van de samenleving. Zij geven aan dat impact voor de minima te groot is. Algemene dekkingsmiddelen Verhogen OZB met jaarlijks 1% boven de inflatie Wij verhogen de belasting OZB niet met jaarlijks met 1 procent extra. De OZB wordt alleen verhoogd, naast de inflatie, om ervoor te zorgen dat andere zoekrichtingen – zoals op riolering en afval– ook daadwerkelijk besparingen opleveren. In deze gevallen blijft de lastendruk voor een burger met een eigen woning gelijk.

57 van 87

Bijlage 4: Hoofdlijnen Politiek beraad van 23 april 2015 Bestuurskracht en Bestuurscultuur Aanvullende zoekrichting Personele voorstellen/ formatiereductie/bedrijfsvoe ring anders organiseren /generieke taakstelling/salariskosten omlaag/verminderen aantal ambtenaren/onderzoek naar gemeentelijke organisatie

Fracties PvdA/AC/CDA/ D66/LAS/VVD

Wat gaan we ermee doen? Voorstel om 10% formatiereductie aan te brengen op beleids- en bestuurstaken. Daarbij over te gaan tot een versnelde doorvoering van de organisatieontwikkeling. Uitvoerende taken worden uitbesteed. Dat betekent dat het aantal medewerkers in dienst bij de gemeente Almelo gehalveerd wordt. Bezuinigingsbedrag bedraagt 1,2 miljoen in 2020 structureel.

Regionaal college

AC

De 14 Twentse gemeenten gaan vanaf 2016 anders samenwerken binnen Regio Twente. Elke gemeente levert een portefeuillehouder om een inhoudelijk dossier te trekken. Er zal nog geen sprake zijn van een regionaal college, daarvoor is nog geen regionaal draagvlak. De huidige samenwerking in de regio heeft al een aantal samenwerkingsverbanden opgeleverd zoals bij de uitvoering van de gemeentebelastingen, de salarisadministratie en de onderzoek & statistiek-functie. Momenteel wordt verder invulling gegeven aan de doorontwikkeling van de organisatie en de uitbesteding van uitvoerende taken in het fysieke, sociale en bedrijfsvoering domein op afstand van de gemeente worden gezet

Wagenpark doorlichten

LAS

Reserves en Voorzieningen

PvdA

Technisch wagenpark maakt deel uit van sourcing groen. Naar de dienstauto wordt onderzoek gedaan. Voorstel om het aantal reserves en voorzieningen terug te brengen tot maximaal 2 per programma. Door herschikking van bestemminsreserve is 18 miljoen euro mogelijk. Het wordt als volgt ingezet: - Toevoegen algemene reserve 7 miljoen euro - Toevoegen negatieve reserve grondbedrijf 8 miljoen - Voor realisatie hoofdopgaven 3 miljoen euro

58 van 87

Aantrekkelijke Stad Verworpen bezuinigingsrichtingen Bezuiniging cultuur

Fracties

Wat gaan we ermee doen?

PvdA/CU/AC/ D66/GL/LAS /VVD

Er is geen draagvlak in de raad en de stad voor bezuinigingen op cultuur. Echter, er zijn veranderingen in de manier waarop mensen hun vrije tijd besteden. Dit vraagt wat ons betreft om een systeeminnovatie op het gebied van sport en cultuur. Wij verbinden hier een taakstelling van 500.000 euro aan.

Sluiten buitenbad

CU/AC/Fractie Stam/GL/LAS/ VVD

Toeristenbelasting

VVD

Zoekrichting sluiting buitenbad komt te vervallen. Wel kijken we binnen de systeeminnovatie sport of het slimmer/anders georganiseerd kan worden. Toeristenbelasting tast aantrekkelijkheid maar in beperkte mate aan. Het gaat om 30 cent per nacht. In de keuze om wel of niet te verblijven spelen andere factoren een veel grotere rol.

Aanvullende zoekrichtingen

Fracties


Afstoten alle taken sport en cultuur

LA

Parkeerbeleid moet geld opleveren/parkeergarages verkopen

CU/LAS/

Door middel van systeeminnovatie sport en cultuur kijken wat de kerntaken zijn, welke taken we kunnen overdragen en hoe we meer in kunnen zetten op de activiteit en minder op instituties en stenen. Bezuiniging van 1,2 miljoen euro opgenomen in deze Perspectiefnota.

Sport, overcapaciteit aanpakken Almelo Promotie opheffen en weer in eigen beheer

AC

Sportbedrijf en Stadstoezicht opheffen/privatisering zwembad en Iispa/stadstoezicht Skybox

LAS

Uitgangspunt bij deze Perspectiefnota is dat we ons minder zullen richten op instituties en meer op activiteiten. Bij alle taken kritisch kijken wie en hoe deze het beste uit kunnen voeren.

LAS

Bezit van skybox ziet het college niet als een kerntaak.

Uit investeringsagenda schrappen

Fracties


Schrappen impulsbudget voor cultuur

PvdA

Deels overgenomen. Geen afzonderlijk budget meer voor investeringen in cultuur. Kan betrokken worden bij plannen binnenstad.

LAS

Door systeeminnovatie sport en cultuur kijken hoe we beter en slimmer kunnen organiseren. Levert vooralsnog geen bezuiniging op omdat de taak blijft bestaan.

59 van 87

Sociale Agenda Verworpen bezuinigingsrichtingen Zachte landing

Fracties


PvdA/D66/GL

Wij zorgen ervoor dat er voldoende middelen zijn in de komende jaren voor de zachte landing sociale agenda.

Waarderingssubsidies ontzien

CU

Overgenomen. Waarderingssubsidies worden niet betrokken bij herijking subsidies.

Aanvullende zoekrichtingen Soweco inzetten voor reintegratie, overnemen groen, dagbesteding

Fracties CU/AC/

Wat gaan we ermee doen? Niet overgenomen. Focus ligt primair op organiseren van beschut werken. Re-integratie budget sowieso beperkt qua omvang.

Aanpak fraude

CDA

Kracht van de samenleving benutten

PvdA/CU/CDA/

Niet overgenomen als aanvullende zoekrichting die een besparing moet opleveren. Wij onderstrepen de lijn dat misbruik van sociale regelingen niet mag lonen en zetten daar met behulp van de sociale recherche scherp op in om misbruik te voorkomen. Het structureel ramen van eventuele meeropbrengsten die per jaar kunnen veranderen, achten wij financieel niet verantwoord. Niet overgenomen als aanvullende zoekrichting die een bezuiniging moet opleveren. Wel van belang om meer kracht van de samenleving te benutten. Wijze waarop dit vorm gegeven kan worden is opgenomen in de startnotitie overheidsparticipatie.

Herbeoordeling van alle subsidies

LAS

Taakstelling op maatschappelijke ondersteuning, welzijn, reintegratie, volksgezondheid, economie

VVD

Uit investeringsagenda schrappen Innovatie sociale domein

Fracties


D66

Overgenomen

Niet overgenomen. Waarderingssubsidies en subsidies met specifieke wettelijke grondslag zijn uitgezonderd. Voor subsidies sport en cultuur zal een afzonderlijk traject (systeeminnovatie) volgen. Niet overgenomen. Huidige taakstellingen en tekorten in het sociaal domein zijn opgave op zich. Extra ophogen achten wij onverantwoord en niet reëel.

60 van 87

Toevoegen investeringsagenda Investering kwetsbare groepen (750.000) structureel maken

Fracties


CU

Niet overgenomen. In periode 2016 – 2018 is er elk jaar 500.000 euro beschikbaar die eventueel gebruikt kan worden voor compensatie. Vanaf 2019 structurele, financiële mogelijkheden voor kwetsbare groepen mogelijk.

Leefbaarheid en Veiligheid Verworpen bezuinigingsrichtingen

Fracties


Afkoppelen water

CU/GL/

Wijkcentra overdragen/verkopen

CU/AC

Gezien financiële noodzaak ligt hier op dit moment geen prioriteit. Dus zoekrichting wordt gehandhaafd. Kijken naar multifunctioneel gebruik van (accommodaties (sportaccommodaties, zwembad, stadhuis, wijkcentra) en naar samenvoegen naar functies. Wijkcentra waar mogelijk overdragen.

Verlagen niveau groenonderhoud en wegen

LAS/VVD

Uit investeringsagenda schrappen Spaartermijn bruggen uitstellen/investeringsbudget binnenstad

Onderhoudsniveau wordt niet verlaagd. Kijken naar hoe je geld kunt besparen door beheer openbare ruimte anders te organiseren (grotere betrokkenheid inwoners en verenigingen).

Fracties


PvdA/CU/AC/ LAS/

Spaartermijn gefaseerd. Vanaf 2019 mogelijk om structureel geld te ramen.

Algemene dekkingsmiddelen Verworpen Fracties bezuinigingsrichtingen


Geen verhoging toeristenbelasting

VVD

In de perspectiefnota hebben wij de zoekrichting met betrekking tot het verhogen van de toeristenbelasting gehandhaafd. De OZB wordt alleen verhoogd, naast de inflatie, om ervoor te zorgen dat andere zoekrichtingen – zoals op riolering en afval – ook daadwerkelijk besparingen opleveren. In deze gevallen blijft de lastendruk voor een burger gelijk.

Geen OZB-verhoging

PvdA/AC/D66/F ractie Stam/LAS/VVD

OZB: eerlijke manier om inkomsten te genereren Weerstandsvermogen: op orde, naar de norm van 1

GL

Deze zoekrichting hebben wij niet overgenomen.

VVD

In deze perspectiefnota hebben wij 7 miljoen gereserveerd ter verbetering van het weerstandsvermogen

61 van 87

Bijlage 5: Reacties uit de samenleving Bestuur en Organisatie Hoofdlijnen Hoofdlijn

Wat gaan we hiermee doen?

Versterken van de burgerparticipatie en taken teruggeven aan de burger

Het college heeft een startnotitie over burger- en overheidsparticipatie gemaakt voor de gemeenteraad. De kern daarvan is dat de gemeente burgers betrekt bij grote thema’s en aansluit bij de initiatieven uit de stad. Om overheidsparticipatie daadwerkelijk vorm te geven in Almelo worden de onderstaande voorstellen na bespreking met de raad opgenomen in een actieprogramma Overheidsparticipatie: Het concept van de initiatieven/ideeënmakelaar toepassen in Almelo. (De ideeënmakelaar denkt mee, verbindt met andere initiatiefnemers en maakt mensen wegwijs in financiële mogelijkheden. Het resultaat ervan is dat inwoners dingen doen die voorheen het domein waren van de gemeente en grote gesubsidieerde organisaties. Een topgroep met vertegenwoordiging van raad, college, ambtelijke top en ideeënmakelaar verantwoordelijk maken voor het faciliteren en ondersteunen van initiatieven die vanuit de samenleving bij de gemeente komen. Deze groep start met een ‘kennismakingsronde’ om vooraf actief in gesprek te gaan en initiatieven op te sporen.

Kosten bestuur en organisatie verlagen en werken met een flexibeler organisatie

In de bezuinigingsvoorstellen voor de Perspectiefnota zitten voorstellen opgenomen die uitgaan van 10% reductie op beleids- en bestuurstaken en de ontwikkeling van een flexibele pool van beleidsmedewerkers. Daarnaast omvatten de bezuinigingsvoorstellen nog een vermindering van 21 fte. Samen met de voorstellen voor uitbesteding zal het aantal medewerkers dat in dienst van de gemeente gehalveerd zal zijn in 2020. De 14 Twentse gemeenten gaan vanaf 2016 anders samenwerken binnen Regio Twente. Een van de veranderingen is dat elke gemeente een portefeuillehouder levert om een inhoudelijk dossier te trekken. Er zal nog geen sprake zijn van een regionaal college, maar het samen met andere gemeenten uitvoeren van taken binnen een zogenaamd Twentebedrijf wordt wel eenvoudiger. De huidige samenwerking in de regio heeft al een aantal samenwerkingsverbanden opgeleverd zoals bij de uitvoering van de gemeentebelastingen, de salarisadministratie en de onderzoek & statistiek-functie. Momenteel wordt verder invulling gegeven aan de doorontwikkeling van de organisatie en de uitbesteding van uitvoerende taken in het fysieke, sociale en bedrijfsvoeringdomein.

Meer samenwerking op bedrijfsvoering en specialistische taken met (buur) gemeenten.

62 van 87

Advies per reactie Brief Plas

Strekking van de brief Zoveel als mogelijk geld kostende taken terug geven aan de burger i.k.v. participatie gedachten

Advies Het college heeft een startnotitie aan de raad gestuurd over burgerparticipatie. Het college wil initiatieven waarbij burgers taken willen overnemen, graag stimuleren. Daarom wil het college er ook niet direct op bezuinigen. Veel taken die de gemeente uitvoert zijn wettelijk verplicht. We geven het meeste geld uit aan uitkeringen en de nieuwe taken (decentralisaties) voor de jeugdzorg, participatie en de wmo en minimabeleid (140 miljoen). Daarvoor krijgen we steeds minder geld van het Rijk Openbare ruimte kost ongeveer 15 miljoen. Met het nieuwe beheerplan IBOR en de inzet van wijkbewoners kunnen we daarop bezuinigen.

Stegeman

Vaststellen basisjaar waarop we ons alleen bezig hielden met de kerntaken.

Hoorweg

Clubje goed Boeren verstand voor toetsing bestaande en nieuwe activiteiten

In de feitenkaarten die u op de site van Almelo vindt, staat per onderwerp aangegeven welke taak verplicht is en welke niet. In de afgelopen decennia heeft de overheid steeds meer taken op zich genomen. Met de participatiesamenleving zien we daarin een kentering. Mensen kunnen en willen steeds meer zelf. Daarnaast heeft de gemeente net een aantal nieuwe taken gekregen van de Rijksoverheid. Dat maakt het lastig om een basisjaar vast te stellen. In onze democratische rechtstaat bepaalt de gemeenteraad definitief wat er moet gebeuren en hoeveel dat mag kosten. Ook wordt de mening van inwoners en deskundigen regelmatig gevraagd en benut. Het college wil met de initiatievenmakelaar ook ruimte bieden aan ondersteuning van ideeën die onze stad beter/mooier maken.

Barendregt

Jammer dat extern bureau opdracht heeft uitgevoerd. Waarom wonen ambtenaren niet in Almelo?

Ter Brugge

Nieuw Stadhuis geen heil

Eekhoorn

250.000 opening stadhuis schrappen voor bibliotheek gebruiken, minima niet dupe worden

Wettelijk gezien mogen wij onze medewerkers niet verplichten in Almelo te gaan wonen. Wat je verwacht van je ambtelijk apparaat is een grote verbondenheid en betrokkenheid bij de stad, dit is een van de elementen die bij de werving van nieuwe medewerkers en introductie van nieuwe medewerkers wordt meegenomen. We willen het stadhuis echt tot een huis van de stad maken. De directeur van het KCC krijgt met deze Perspectiefnota hiervoor een opdracht om dat mogelijk te maken. De openingskosten zijn na debat met de raad verlaagd tot 125.000,-- euro. Het gaat hier om een eenmalig bedrag. Daarom kan het ook niet structureel voor de bibliotheek of minima worden gebruikt. 63 van 87

Brief Groeneveld

Strekking van de brief Stadhuis deels verhuren aan startups, ICT samen of uitbesteden

Advies Het stadhuis moet het huis van de stad worden, verhuur aan bijvoorbeeld start ups is een van de opties die we verder gaan onderzoeken om het huis van de stad verder vorm te geven. De directeur van het KCC krijgt hiervoor bij deze Perspectiefnota de opdracht.

Hondebrink

Minder wethouders, flexibele inzet ambtenaren, geen terugkeer ambtenaren die wethouder wil worden, provincie afschaffen 2 steden Overijssel, Cogas aandelen te gelde maken, grondbedrijf opheffen, geen garantiestellingen, strop Waterrijk nemen, specialistisch werk regionaal

Anoniem

Geen surrogaat participatie, minder bezuinigen en niet investeren in grote stadsprojecten

In de bezuinigingsvoorstellen voor de perspectiefnota zijn voorstellen opgenomen die uitgaan van 10% reductie op beleids- en bestuurstaken en de ontwikkeling van een flexibele pool van beleidsmedewerkers. Er wordt onderzoek gedaan naar de verkoop van aandelen. Het terugkeerrecht van ambtenaren is wettelijk vastgelegd en dient landelijk te worden gewijzigd in de onderhandelingen over een nieuwe cao. De gemeente heeft geen invloed op het eventueel afschaffen van de provincie. Voor een gemeentelijke herindeling tot twee steden is geen draagvlak. Met de Jaarrekening 2014 is voor 56 miljoen aan gronden afgeboekt. Dat is mede de reden waarom er nu moet worden bezuinigd. Een deel van het specialistisch werk wordt al in regionaal verband uitgevoerd. Voorbeelden zijn: uitvoering gemeentebelastingen, salarisadministratie, onderzoek & statistiek-functie. Om financieel gezond te blijven is het noodzakelijk om ten minste 12,2 miljoen te bezuinigen. Een meerderheid van de raad heeft zich uitgesproken om te kijken naar de mogelijkheden om niet alleen te bezuinigen en te saneren maar ook om te investeren. Bij de investeringen is nu de verdeling gemaakt om zowel op sociaal als fysiek gebied te investeren in de stad. Iedere mening telt; de gemeenteraad zal uiteindelijk als uw volksvertegenwoordigers hierover een besluit nemen.

Guikink

Duur stadhuis

Trefhoek

Kunnen meer doen en mensen kansen geven

De vaste lasten van het nieuwe stadhuis zijn lager dan die van het oude stadhuis (inclusief Javatoren) maar we begrijpen wel uw gevoel. Daarom vinden we ook dat het stadhuis echt een huis van de stad moet worden. De directeur van het KCC krijgt met deze Perspectiefnota hiervoor een opdracht. Het college wil ook inzetten op multifunctioneel gebruik van panden en benutten van kracht uit de stad op de hoofdopgaven in deze Perspectiefnota. 64 van 87

Brief Anoniem

Strekking van de brief Beter luisteren naar de inwoners, minder ambtenaren

Lucas

Ambtelijke organisatie snijden

Ploegmakers

Stadhuis

PP

Feitenkaarten BV %

Amsing

Samenwerking Wierden

Abbink

Loonmatiging, meer samenwerking, 2,6 miljoen aanvullende uitkering Den Haag

Overbeek

Personeel bezuinigingen

Advies In de bezuinigingsvoorstellen voor de perspectiefnota zitten voorstellen opgenomen die uitgaan van 10% reductie op beleids- en bestuurstaken en de ontwikkeling van een flexibele pool van beleidsmedewerkers. Daarnaast omvatten de bezuinigingsvoorstellen nog een vermindering van 21 fte. Samen met de voorstellen voor uitbesteding zal het aantal medewerkers dat in dienst is bij de gemeente Almelo in 2020 zijn gehalveerd. Met de Perspectiefnota hebben we zoveel als mogelijk de reactie van inwoners verwerkt. In de bezuinigingsvoorstellen voor de perspectiefnota zitten voorstellen opgenomen die uitgaan van 10% reductie op beleids- en bestuurstaken en de ontwikkeling van een flexibele pool van beleidsmedewerkers. Daarnaast omvatten de bezuinigingsvoorstellen nog een vermindering van 21 fte. Samen met de voorstellen voor uitbesteding zal de ambtelijke organisatie in 2020 zijn gehalveerd. De vaste lasten van het nieuwe stadhuis zijn lager dan die van het oude stadhuis maar we begrijpen wel uw gevoel. Daarom vinden we ook dat het stadhuis echt een huis van de stad moet worden. De directeur van het KCC krijgt met deze Perspectiefnota hiervoor een opdracht We gebruiken de feitenkaarten en de begrotings- en formatiescan om te analyseren waar we staan als Almelo in vergelijking met andere gemeenten. In deze Perspectiefnota worden daarover ook voorstellen gedaan. Opschaling wordt onderzocht in breder verband, bijvoorbeeld in het kader van SSNT en het Twentebedrijf. Opschaling wordt onderzocht in breder verband, bijvoorbeeld in het kader van SSNT en het Twentebedrijf. In de bezuinigingsvoorstellen voor de Perspectiefnota zitten voorstellen opgenomen die uitgaan van 10% reductie op beleids- en bestuurstaken en de ontwikkeling van een flexibele pool van beleidsmedewerkers. Daarnaast omvatten de bezuinigingsvoorstellen nog een vermindering van 21 fte. Samen met de voorstellen voor uitbesteding zal het aantal medewerkers dat in dienst is bij de gemeente in 2020 zijn gehalveerd. 65 van 87

Brief Stadstoezicht

Strekking van de brief Te grote top, starre organisatie

Advies In de bezuinigingsvoorstellen voor de perspectiefnota zitten voorstellen opgenomen die uitgaan van 10% reductie op beleids- en bestuurstaken en de ontwikkeling van een flexibele pool van beleidsmedewerkers. Daarnaast omvatten de bezuinigingsvoorstellen nog een vermindering van 21 fte. Samen met de voorstellen voor uitbesteding zal het aantal medewerkers dat in dienst is bij de gemeente Almelo in 2020 zijn gehalveerd.

Caarls

In % begroten

Vredeveld

Minder externen inhuren

Dit is standaard opgenomen in de P&C documenten. Soms is het goedkoper om externen tijdelijk in te huren bij piekbelasting dan iemand in dienst te nemen. De inhuur wordt straks gemonitord.

Ravers

Burgerparticipatie

Trienen

Inzicht in uitkomsten begrotingsscan

AA Smits

Laat burger het zelf doen met ondersteuning ambtenaren. Samenwerking Wierden Twenterand i.p.v. Enschede. Alleen nog op afspraak straalt geen welkom uit en telefonisch een crime. Wethouders minder, salarissen omlaag

Mulder

Het college heeft een startnotitie aan de raad gestuurd over burgerparticipatie. Het college wil initiatieven waarbij burgers taken willen overnemen, graag stimuleren. Daarom wil het college er ook niet direct op bezuinigen. Ook is er de ontwikkeling van de Right to Challenge. Daarbij mogen bewoners de gemeente uitdagen als zij denken dat ze een publieke taak goedkoper kunnen uitvoeren. De begrotingsscan is openbaar. Samenwerking met andere Twentse gemeenten wordt onderzocht, via SSNT en het Twentebedrijf. Hierbij kijken we naar meer dan één gemeente.

In de bezuinigingsvoorstellen voor de perspectiefnota zitten voorstellen opgenomen die uitgaan van en compacter bestuur en bestuurlijke ondersteuning en een flexibelere inzet van ambtenaren door een Twentse cao te realiseren.

66 van 87

Fysiek Hoofdlijnen Hoofdlijn Stimuleren en ondersteunen Gemeente is niet zelf ontwikkelaar. Gemeente bezit bijvoorbeeld zo min mogelijk grond en vastgoed. Geen grote projecten maar meer op de Almelose schaal. De gemeente stimuleert en ondersteunt bewonersinitiatieven om de stad aantrekkelijk te maken.

Wat gaan we hiermee doen? Vasthouden aan het faciliterende grondbeleid. De gemeente kan initiatieven ondersteunen maar niet overnemen. Waar de gemeente nog wel grond en vastgoed bezit, dit zoveel als mogelijk verkopen.

Groen en water Groen en water maken de stad aantrekkelijk. Met name groen toevoegen aan de stad en daarmee profileren (bijvoorbeeld Stadskwekerij). Water kan aantrekkelijkheid verhogen (met name beleving rondom het water) maar jachten in het centrum beweegbare bruggen zijn niet nodig. Combineren van functies en slim omgaan met accommodaties Kijk hoe we functies kunnen combineren om zo efficiënter te zijn maar vooral ook om de effectiviteit te verhogen. Denk bijvoorbeeld aan het combineren van functies die elkaar kunnen versterken (bijvoorbeeld wijkcentra en sportaccommodaties/verenigingen).

-

Wijkbewoners aan zet Maak wijkbewoners verantwoordelijk voor de eigen wijk. Dat kan zijn in bijvoorbeeld het groenonderhoud (gereedschapsschuur). Maar denk ook aan het terugbrengen/combineren van functies in de wijk (bieb, opvang, school, zorg, sport). Maak zo tevens leeftijdsbestendig wonen in de wijk mogelijk. Bundel bijvoorbeeld gemeentelijke middelen die bestemd zijn voor de wijk en laat wijkbewoners zelf bepalen hoe ze die willen besteden. Groenonderhoud: Maak bij het uitvoeren van gemeentelijk taken (bijvoorbeeld groenvoorziening) zoveel mogelijk gebruik van vrijwilligers, bijstandsgerechtigden en werklozen.

-

-

-

-

-

Binnen het programma binnenstad of er binnen bestaande middelen meer gedaan kan worden met groen om de binnenstad aantrekkelijk te maken. Ruimte geven aan initiatieven uit de stad om zo de stad aantrekkelijk te houden en te maken.

Functies en accommodaties combineren zodat ze elkaar kunnen versterken. Denk bijvoorbeeld aan wijkwerk, sport, opvang, school, zorg. Onderzoeken of accommodaties en budgetten overgedragen kunnen worden aan de wijk.

Onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om gemeentelijke middelen die besteed worden in de wijk te bundelen en de wijk te laten bepalen waar deze middelen aan uitgegeven moeten worden. Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR) doorontwikkelen: beeldgericht werken en activeren buurten en wijken.

67 van 87

Hoofdlijn Deregulering Wees aantrekkelijk voor ondernemers om zich hier te vestigen. Ondersteun bedrijven en dereguleer zodat hen zo min mogelijk hen in de weg staat. Maak flexibele functies (bijvoorbeeld kantoorgebouwen en in de binnenstad) mogelijk.

Wat gaan we hiermee doen? Onderzoeken hoe de gemeente flexibele functies mogelijk kan maken en kan stimuleren. o In de binnenstad o Flexibele functie kantoorgebouwen

Verkeer Regel als gemeente minder. Maak burgers meer verantwoordelijk in het verkeer.

-

Sport Richt sportbeleid minder op topsport (IISPA) en meer op de inwoners van Almelo zelf (zwembad).

-

Advies per reactie Brief Strekking van de brief Dhr. Braamhaar

Dhr. Braamhaar

Dhr. Braamhaar

Dhr. Braamhaar

Onderzoeken mogelijkheden voor een pilot shared space. Iedere verkeersdeelnemer wordt ter plekke aangesproken op eigen verantwoordelijkheidsgevoel en inzicht omdat aanwijzingen en geen verboden ontbreken. Beter gebruik maken van de huidige accommodaties. Bijvoorbeeld door de te combineren van accommodaties en combineren van functies die elkaar kunnen versterken.

Advies

XL is een goede ontwikkeling, maar moet een groene uitstraling krijgen. Bijvoorbeeld per fiets bereikbaar en ontwikkeling van een stadskwekerij. Een samenwerking tussen onderwijs, overheid en bedrijfsleven. Almelo profileren als groene stad en zo recreatie en toerisme aanjagen. Recreëren in het groen: fietsverbindingen, mountainbiken, ruiterpaden, water, ect.

Sluit aan bij stadslandbouw en sluit aan bij gewenste ontwikkeling van bewonersparticipatie in het groen. Bijvoorbeeld gereedschapsschuur / depot. Niet als gemeente zelf doen maar ondersteunen en stimuleren van initiatieven uit de stad (IBOR)

Sportverenigingen kunnen meer samen doen. Efficiënter gebruik van velden en sportaccommodaties. Meer samenwerking met het bedrijfsleven opzoeken. Ondernemers die wat voor de stad willen doen faciliteren.

Goed idee om besparing en tegelijkertijd maatschappelijk effect te realiseren. Bijvoorbeeld ook in combinatie met multifunctioneel gebruik. Sportvereniging als het nieuwe buurthuis. Zie ook systeeminnovatie sport en cultuur bij de zoekrichtingen onder Aantrekkelijke Stad. Er zit organisatiekracht in de samenleving. Investeren in de verbinding tussen overheid en bedrijfsleven. Samen met partners in de stad werken aan arbeidsmarktbeleid.

We werken op dit moment aan een mountainbike route. Het groen dicht bij de binnenstad is een unique selling point. Meer groen in de binnenstad om deze zo aantrekkelijker te maken onderdeel uit laten maken van het programma binnenstad.

68 van 87

Brief Dhr. Stegeman

Strekking van de brief Oude stadhuis afbreken en TMZ daar een mooi zorgcentrum laten bouwen.

Advies Als er een initiatiefnemer is, dit stimuleren en ondersteunen. Niet als gemeente zelf doen.

Dhr. Stegeman

Wel eerste vervuilde grond afgraven en in dat gat een ondergrondse parkeergarage realiseren. Met die parkeergarage inkomsten realiseren Almelose ruiterdagen belangrijke impuls waarmee je MKB en Horeca in Almelo ondersteunt. Ondersteunen van MKB en Horeca is kerntaak van de gemeente, daarom niet bezuinigingen. Een extra groene of grijze container tegen betaling toestaan. Openbaar groen uitbesteden aan marktpartij op voorwaarde dat huidige werknemers meegaan en dat werkloze Almeloërs worden ingezet zo nodig met herscholing.

Er is op dit moment voldoende parkeergelegenheid.

Bestuur Almelose Ruiterdagen

Anonieme bijdrage afvalbeleid Mevr. Barendregt

Mevr. Barendregt

Mevr. Barendregt

Dhr. Hondebrink

Komende twee jaar wordt niet bezuinigd op Almelose Ruiterdagen. Ondersteunen van MKB en horeca is geen kerntaak van de gemeente. Wat de gemeente wel kan doen is via Almelo Promotie een samenhangend aanbod van evenementen realiseren.

Dit is al toegestaan.

Inzetten van werklozen maakt onderdeel uit van huidig sourcingstraject.

Onderzoeken of leegstaande panden naast een bedrijfsfunctie (kantoren) ook een woonfunctie kunnen krijgen ofwel het bestemmingsplan flexibeler maken. Bij minder water afkoppelen van het riool: Geconcentreerde stroom afvalwater is juist efficiënter te behandelen.

Flexibele functies mogelijk maken om zo initiatieven te stimuleren.

Meer groenonderhoud door de buurt zelf laten uitvoeren

Maakt onderdeel uit van Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR).

Deze stelling klopt maar minder afkoppelen bespaart de gemeente op dit moment geld. Afweging tussen financiële nood en gewenst effect.

69 van 87

Brief Dhr. Hondebrink

Strekking van de brief Huisvuil via centrale containers in de buurt afvoeren zoals nu bij appartementencomplexe n gebeurt.

Advies Op de lange termijn is dit de bedoeling voor restafval.

Dhr. Hondebrink

De strop van Waterrijk nemen en niet vooruit schuiven en geen nieuwe grondposities meer innemen. Het gemeentelijk grondbedrijf opheffen. Ophouden met prestigeprojecten.

Zelf geen nieuwe projecten ontwikkelen maar nieuwe rol overheid: initiatieven uit de stad stimuleren en ondersteunen.

Anonieme bijdrage bezuinigingen algemeen Mevr. Kooij

Niet laten leiden door projectontwikkelaars.

Idem

Geen water in de stad want slecht voor markt en ondernemers.

Mevr. Kooij

Vermaak in de binnenstad: groen, terrassen, uitgaan. Realiseren compacter winkelgebied. Aantrekken van toeristen: Leuke camping of jeugdherberg in de stad van waaruit je kunt wandelen en fietsen

Water kan een trekker zijn. Activiteiten rondom water zorgen voor levendigheid. In reacties uit de stad hoor je ook vaak ‘groen’ als belangrijke trekker en fijn om te verblijven. Naast water ook richten op groen in de (binnen)stad. Past in het programma binnenstad.

Anonieme bijdrage bezuinigingen algemeen

Mevr. Kooij

Mevr. Kooij

Fusie van wijkcentra.

Mevr. Kooij

Parkeergelden mogen wat omhoog.

Mevr. Vredeveld

Lagere parkeertarieven, vouchers voor kortingen. Neem bewoners van wijken serieus (ook buiten Paradijs). Veel ongemak door slechte aanleg en onderhoud.

Mevr. Vredeveld

Idem

We moeten durven om bijzondere dingen te doen om de stad aantrekkelijk te maken. Als dit soort initiatieven er zijn, die zo goed mogelijk faciliteren maar niet overnemen. Initiatieven zoveel mogelijk richten op de binnenstad. Meerdere functie gaan samenvoegen: sport, wijkcentra, verenigingen, opvang, bieb, cultuur, etc, die elkaar kunnen versterken. Op een nieuwe manier kijken naar sport en cultuur. Zie ook de systeeminnovatie sport en cultuur. Zoekrichting parkeren is opgenomen in de Perspectiefnota voor een bezuinigingsbedrag van 1,2 miljoen euro. Vouchers voor kortingen: CAA en Almelo promotie werken hier aan. Wijkbewoners meer verantwoordelijk maken voor de eigen wijk. Dit kan onder andere binnen het Integraal Beheer Openbare Ruimte.

70 van 87

Brief A.A. Smits

Strekking van de brief Stop met investering om jachten in het centrum te brengen.

Dhr. Hemmer

Markgraven: kavels uitgeven voor tweeonder-eenkappers i.p.v. vrijstaande woningen, past beter bij de behoefte onder starters en doorstromers.

Dieren Welzijn Centrum Almelo

Grond in waterrijk beschikbaar stellen voor een dieren welzijn centrum. Ca 100.000m2 Evenementen horen bij een (binnen)stad, leveren (gratis) vertier voor inwoners, hebben bewezen positief effect op de economie. Hierop dus niet bezuinigen. Ondersteuning door Almelo promotie is van groot belang.

Evenementenorg anisaties

Dhr. Groeneveld

Dhr. Groeneveld

Dhr. Groeneveld

Dhr. Groeneveld

Dhr. Ploegmakers

Stop met sociale woningbouw, investeer in vrije sector. Faciliteer kennisintensieve organisaties om in Almelo te vestigen. Revitaliseer de binnenstad, o.a. met speciaalzaken en arrangementen voor bedrijven. Biedt beter en gratis parkeren, onderscheidend tov Hengelo en Enschede. Stoppen met bomenkap Vogelweide, Zeven Bosjes, richting kanaal. Probeer stad groen te houden, onder andere stadskwekerij.

Advies Water kan aantrekkingskracht verhogen. Met name de beleving van en rondom water zo goed mogelijk benutten. Het college heeft het voornemen om vanaf 2019 te sparen voor grote fysieke investeringen zoals de beweegbare bruggen. Woningaanbod aanpassen aan behoefte. Flexibel omgaan met bestemmingsplannen.

Als gemeente flexibel omgaan met initiatieven maar niet zelf investeren. Makelaar zijn tussen initiatieven en gemeentelijke organisatie. Evenementen belangrijk voor de stad met name gericht op beleving in de binnenstad. Coördinatie door Almelo Promotie.

Er wordt geen sociale woningbouw meer toegevoegd in nieuwe programmering. Regionale inzet plegen om bedrijven te stimuleren om zich in Twente te vestigen.

Vergroten aantrekkelijkheid binnenstad samen met partners, ondernemers en bezoekers van de binnenstad. Dit soort initiatieven kunnen daar onderdeel van uitmaken.

Zoekrichting parkeren is opgenomen in de Perspectiefnota voor een bezuinigingsbedrag van 1,2 miljoen euro.

Groen en water zijn trekker voor de stad. Bijvoorbeeld meer groen in de binnenstad onderdeel uit laten maken van het programma binnenstad. Initiatieven als stadskwekerij faciliteren maar niet als gemeente zelf gaan doen.

71 van 87

Brief Dhr. Amsing

Strekking van de brief Zonnecellen op lege gemeentelijke terreinen. Bewoners kunnen aandelen kopen. Mooi vormgeven bv zonnecelbomen. Kan voor gemeente geld opleveren.

Advies Gemeente niet zelf doen, maar wel initiatieven faciliteren.

Dhr. Amsing

Permanente winkels concentreren in binnenstad, daaromheen ruimte voor tijdelijke initiatieven, flexibiliteit, pop-ups. In bestemmingsplan regelen? Het Hagenpark hoeft niet op de schop, daarmee besparen een paar ton.

Kan onderdeel uitmaken van het Programma Binnenstad. Bepalen in samenspraak met ondernemers, bezoekers en bewoners van de binnenstad. Er is op dit moment veel flexibiliteit in bestemmingsplan binnenstad.

Bussluizen mogen worden verminderd. Verkeerspaaltjes sterk verminderen. Vermindering verkeerseilandjes en vluchtheuvels zoals bij de bibliotheek in de stad. Onderbrengen functies bij wijkcentrum

Pilot shared space: weg omgeving niet meer inrichten maar mensen zelf laten regelen.

Dhr. Hans Guikink Dhr. Hans Guikink

Dhr. Arnoud Cornelissen (voorzitter bestuur wijkcentrum de Trefhoek) Dhr. Maurits Duzijn

Dhr. Jan Lucas

Stimuleren duurzame wijkeconomie door het opzetten van zelfvoorzienende wijkdienstencentra. Deze wijkdienstencentra kan zich binnen diverse publieke domeinen zelf bedruipen, geïntegreerd binnen de aanwezige wijkcentra. Andere manier van werken in het openbaar groen. Minder bureaucratie.

Er worden geen gemeentelijke middelen gestoken in het herinrichten van het Hagenpark.

Sowieso functies combineren die elkaar kunnen versterken. Hoeft niet perse in wijkcentrum. Bijvoorbeeld ook bij sportverenigingen. Zie ook systeeminnovatie sport en cultuur bij de zoekrichtingen Aantrekkelijke Stad.

Onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om middelen van de gemeente aan de wijk over te dragen. Wijkgericht werken zo verder doorvoeren.

Beheer openbare ruimte wordt uitbesteed. Zij zullen taken zo efficiënt en effectief mogelijk uit moeten voeren. Er wordt op dit moment al gewerkt met regionale ondernemers.

72 van 87

Brief

Strekking van de brief Andere gemeentes werken met kleine bestekken waar kleine ondernemers op kunnen inschrijven. Slootschoon werkzaamheden kunnen aan vier bedrijven worden gegund, gecontroleerd door een ambtenaar. Dit werkt een gezonde concurrentie in de hand. Hetzelfde zou kunnen gelden voor diverse kleinere groen projecten, ideaal voor bijvoorbeeld plaatselijke hoveniers. Op die manier blijft het geld ook nog binnen de economie van Almelo.

Advies

Dhr. Jan Lucas

Geen ophaalbrug in binnenstad ivm met beperkt gebruik pleziervaart. Booteigenaren kunnen aanmeren in de huidige jachthaven die van alle faciliteiten is voorzien. Status quo in het afvalsysteem. Afzien van ondergrondse containers ivm bezwaar samenleving. Betalen uit verontreinigingsheffing is oneigenlijk omdat gemeente mag hier alleen de werkelijke kosten van mag betalen. De containerveldjes zijn geen werkelijke kosten. Grijze bak eens in de 14 dagen qua frequentie, niet investeren in milieuparkjes en desnoods de verontreinigingsheffing op het huidige niveau.

Bij water gaat het onder andere om de beleving die dat met zich meebrengt rondom het water. Dit zo goed mogelijk benutten. Het college stelt voor om vanaf 2019 te gaan sparen voor grote fysieke ingrepen zoals bijvoorbeeld beweegbare bruggen.

Dhr. Jan Lucas

Centrale afvalinzameling is goedkoper dan huis-aan-huis inzameling. De kosten voor ondergrondse containers zijn afval gerelateerd en mogen dus uit de verontreinigingsheffing worden bekostigd.

73 van 87

Brief Dhr. Jan Lucas

Strekking van de brief Privatiseren van de Grondbank Almelo. Een commercieel bedrijf is beter geschikt om deze taken uit te voeren. Verlaag drastisch de grondprijs om te mogen bouwen. Stel daarbij eisen Social Return on Investment aan de bouwondernemers.

Advies Grondbank staat op de sourcingskalender.

Meer betrokkenheid ondernemers en minder bemoeienis ambtenaren bij planontwikkeling gemeente breed. Maak van Almelo een plek voor bijvoorbeeld wandelaars/ theater/ buitenrecreatie maar niet bedacht door reclamemakers maar door ondernemers en bewoners. Deregulering voor ondernemers.

In de lijn met de rol ‘overheidsparticipatie’ niet meer zelf ontwikkelen maar initiatieven ondersteunen.

Toeristenbelasting tast niet de aantrekkelijkheid aan, zolang het maar in verhouding staat met wat we bieden als stad. TBT heeft wel nut, want toeristen en recreanten kijken vooral naar het merk Twente.

T. ter Horst

Toeristenbelasting tast aantrekkelijkheid aan. Twents Bureau voor Toerisme en diverse vergelijkbare organisaties hebben geen nut. Zwembad sluiten

T. ter Horst

IISPA verkopen.

Dhr. Eggink

Bezuinigen op verkeer: minder borden, drempels, rotondes, verkeerslichten, vluchtheuvels. Hiermee wordt bespaard op investeringskosten en claims

In de zoekrichtingen worden voorstellen gedaan om vastgoed te verkopen. IISPA maakt daar vooralsnog geen onderdeel van uit. Onderzoeken concept van shared space. Iedere verkeersdeelnemer wordt ter plekke aangesproken op eigen verantwoordelijkheidsgevoel en inzicht omdat aanwijzingen en geen verboden ontbreken.

T. ter Horst

T. ter Horst

T. ter Horst

T. ter Horst

Actieplan woningmarkt ontwikkelen met als doel de verkoop van bouwkavels en woningen in Almelo. Grondprijzen maken daar onderdeel van uit.

Als gemeente bedrijvigheid stimuleren en ondersteunen. Daarbij hoort een transparante overheid en vermindering van de regeldruk waardoor meer ruimte voor initiatieven ontstaat.

College stelt voor om niet te bezuinigen op het zwembad op basis van de bijdragen uit de stad en de bijdragen van de fracties.

74 van 87

Brief Dhr. Abbink

Dhr. Abbink

Dhr. Engbers

Dhr. Engbers

Dhr. Engbers

Mevr. Helmus

Strekking van de brief De gemeente moet sterker inzetten op een duurzame architectuur en beeldkwaliteit van gebouwen, zoals in de binnenstad. Authentieke en karakteristieke gevels en gebouwen met duurzame aanpassingen van deze tijd geeft sfeer en karakter aan de stad. De gemeente moet minder investeren in fysieke 'prestigieuze investeringsprojecten'.

Advies Onderdeel uit laten maken van het te ontwikkelen programma Binnenstad. In samenspraak met ondernemers, partners en bezoekers van de binnenstad. Verbetering van zichtbaarheid gevels maakt al onderdeel uit van de Q-Impuls die zich richt op verbeteringen in de Grotestraat.

Het onderhoud van openbare terreinen kan efficiënter. Gemeentewerken doet de wijk vaak aan, maar er is weinig activiteit waar te nemen. Daar waar er wel reparaties plaatsvinden, blijkt dit niet het probleem te verhelpen

Met IBOR (Integraal Beheer Openbare Ruimte) maken we de omslag naar beeldgericht werken.

Voorgesteld wordt om inwoners per afvalcontainer te laten betalen. Dit stimuleert inwoners om minder afval te produceren. Meer voorzieningen voor ouderen in de Windmolenbroek: een bibliotheek, koffieochtenden in het wijkcentrum, beweegtuin en een groter winkelcentrum. Meer activiteiten in wijkcentrum zodat ouderen langer zelfstandig kunnen blijven wonen: koffie inloop, repair café, tablet café, ruilochtenden voor boeken, biljart.

De gemeente heeft hier een andere keuze in gemaakt.

Gemeente faciliteert en stimuleert en treedt niet meer op als projectontwikkelaar. Initiatieven uit de stad ondersteunen.

Outsourcen van deze taak kan efficiency verhogen.

Leeftijdsbestendig wonen realiseren en functies in de wijk combineren. Hoeft niet in een wijkcentrum te zijn. Initiatieven uit de wijk op dit gebied stimuleren en belemmeringen wegnemen, maar niet overnemen.

75 van 87

Brief Mevr. Helmus

Klankbordgroep Het Sportpark Almelo

Stichting Dorpsbelangen Bornerbroek

Dhr. Caarls

Strekking van de brief Voor ouderen is het moeilijk om van milieuparken gebruik te moeten maken omdat men dan zware vuilniszakken moet tillen. Voorgesteld wordt het milieupark bij de Gors op te heffen. Voorgesteld wordt om niet te bezuinigen op het buitenbad vanwege de grote maatschappelijke betekenis: sociale verbinding en gezondheid. Daarnaast is het buitenbad van belang voor mensen die wegens financiële redenen niet op vakantie kunnen. Bornerbroek heeft erg goede ervaring met het onderhoud van groen in de openbare ruimte door bewoners. De bewoners willen nu in samenwerking met Landschap Overijssel en de gemeente een gereedschapdepot opzetten, waar vrijwilligers gereedschappen kunnen lenen t.b.v. het onderhoud van het groen in de openbare ruimte. Exploitatie zou gefinancierd kunnen worden uit een deel van de gemeentelijke bezuiniging en de natuurgebieden van Landschap Overijssel De gemeente moet zich niet als bedrijf opstellen en niet te veel bezitten. Alles wat de gemeente

Advies Afweging tussen kosten en gemak. Milieuparken zijn goedkoper dan huis-aan-huis inzameling. Afval kan ook in kleinere hoeveelheden worden aangeboden.

Zwembad zeer belangrijk voor de groep aan de onderkant. Daarvoor een dergelijke voorziening in stand houden. De zoekrichting zwembad is dan ook komen te vervallen

Past zeer goed bij ontwikkelen van participatie in de wijk. Kijken hoe we dat als gemeente kunnen faciliteren/organiseren. Betrokkenheid gemeente (of eerder de afstand die de gemeente houdt) luistert nauw om het een initiatief van de inwoners zelf te laten zijn. Integreren in IBOR (Integraal Beheer Openbare Ruimte).

Past bij intentie om vastgoed en gronden te verkopen en het grondbedrijf te saneren. Net als voornemen om deelnemingen waar de markt goed werkt zo snel mogelijk te verkopen.

76 van 87

Brief

Strekking van de brief bezit kost personele inzet en allerlei andere koste. Dit betekent (1) dat gronden alleen maar verworven worden als daar een verkoop van diezelfde grond tegenover straat; (2) gemeente moet verlies nemen en grondeigendom verkopen; (3) gemeente moet niet deelnemen aan nutsbedrijven; (4) de gemeente moet zich ver houden van 'verdienen' van geld.

Advies

77 van 87

Sociaal Hoofdlijnen Hoofdlijn Algemeen Veel voorstellen over hoe het anders en beter kan. Weinig concrete voorstellen voor bezuinigingen.

Wat gaan we hiermee doen? Inbreng gebruiken om uitvoering sociale agenda aan te scherpen Trend en richting is overheidsparticipatie. Gemeente sluit hier aan bij initiatieven uit samenleving. Dat betekent dat wij graag kijken naar huidige voorstellen, die proberen te verbinden met andere partijen. Initiatieven kunnen alleen slagen als inbrengers ook een bijdrage willen leveren.

Inzet van mensen met een uitkering Zorg dat in het aanbestedingen inkoopbeleid het inschakelen van werklozen verplicht wordt. Vraag een tegenprestatie voor een uitkering.

-

Mensen aan het werk Verhoog de effectiviteit van reintegratie activiteiten

-

-

-

-

Behoud van culturele voorzieningen Een pleidooi voor behoud van huidige culturele voorzieningen. Wisselende opvattingen over het wel of niet subsidiëren van het Theaterhotel Kansen voor vrijwilligers Maak meer gebruik van vrijwilligers

Wij voeren de Prestatieladder Sociaal Ondernemen in en stimuleren sociaal ondernemerschap. Dit verankeren wij in ons aanbestedingen- en inkoopbeleid. Tegenprestatie voor uitkering is vastgesteld in wetgeving. Ook Almelo zal hiermee aan de slag moeten. Prioriteit ligt bij het stimuleren van participatie in onze samenleving gebaseerd op intrinsieke motivatie en betrokkenheid. Dit is uiteindelijk effectiever dan dwang. Verschillende onderzoeken laten zien dat veel beleidsuitgangspunten en instrumentarium uiteindelijk onvoldoende een bijdrage hebben geleverd aan het duurzaam aan het werk krijgen van mensen. Wat werkt verschilt erg per context, regio. Duidelijk dat onorthodoxe aanpak nodig is om te komen tot resultaat. Almelo kan dit niet alleen kan. Successen zijn afhankelijk van economische ontwikkeling, landelijk beleid en inspanningen op regionaal en provinciaal niveau. In de perspectiefnota hebben wij de hoofdopgaven aangegeven hoe wij ervoor willen zorgen dat meer Almeloërs aan het werk komen.

-

We laten bezuiniging op cultuur vervallen. Wel kijken wij naar mogelijkheden om met innovatie in de vrijetijdsector (sport, cultuur etc.) een bedrag van 500.000 euro te besparen is.

-

Op verschillende wijze is in de stad al zichtbaar wat de kracht is van vrijwilligerswerk. Er gebeurt ongelooflijk veel dankzij vrijwilligers. De bereidheid om je vrijwillig voor de samenleving is in Nederland erg hoog. We zien daarbij dat mensen in toenemende mate liever willen bijdrage aan verschillende, kortlopende initiatieven (met een begin en eind) dan het aangaan van structurele verplichtingen. Hier liggen mogelijk nog kansen. Wij willen voorkomen dat de indruk ontstaat dat datgene waarvoor professionele expertise en ondersteuning nodig is altijd ook door vrijwilligers uitgevoerd kan worden.

-

-

78 van 87

Hoofdlijn Maatschappelijk vastgoed Investeer in de activiteiten en niet in stenen

Wat gaan we hiermee doen? - We gaan mogelijkheden na om niet of minder bij te dragen aan vastgoed en opstallen. Of deze over te dragen aan anderen. - Ook kijken wij naar een slimmer gebruik van vastgoed dat al aanwezig is. - Om zo financiering vanuit gemeente zo optimaal mogelijk te kunnen richten op activiteiten en maatschappelijke effecten. Uiteindelijk zullen activiteiten ook ergens moeten plaatsvinden. En iemand zal de rekening voor het gebruik daarvan moeten betalen. De vraag is of die rekening volledig op het bordje van de overheid zou moeten liggen.

Advies per reactie Brief ROC Twente, team Almelo

Strekking van de brief Voorstel: Voorstel van “T(oghether) E (verybody) A(chieves) M(ore) Almelo” : een expliciet samenwerkingsverband (groepskracht) tussen inwoners, overheid, onderwijs en organisaties om sociaal economische voordelen te bereiken die individueel niet behaald worden.

Advies Wij nemen de gedachten die in de raadszaal geuit zijn, graag mee in de gesprekken die wij hebben met het ROC. Wellicht wordt hier een methodiek aangereikt die een toegevoegde waarde heeft.

Belangenorganisaties Ov./ zorgbelang Ov.

Voorstel: Meer inzet van ervaringsdeskundigen en cliëntparticipatie/inspraak van inwoners (ook op wijkniveau). Dit draagt bij aan monitoring van de maatschappelijke doelen. Voorstel: Meer inzet van ervaringsdeskundigen en cliëntparticipatie/inspraak van inwoners (ook op wijkniveau). Dit draagt bij aan monitoring vd maatschappelijke doelen.

Bespreken met WMO adviesraad. Levert geen besparing op in financiële zin.

Voorstel: Kwijtschelding gemeentelijke belastingen herzien: (positieve) stapeling van uitkering en toeslagen (dit is geen armoede) houdt netto meer over dan iemand die een minimum inkomen heeft

Mw. Pots constateert dat er mensen met uitkering zijn, die dankzij meerdere toeslagen, best wel in staat zouden zijn om hun gemeentelijke belastingen te betalen (dus geen kwijtschelding meer). Tegelijkertijd weten we uit meerdere bronnen (zoals armoedemonitor) dat veel gezinnen het moeilijk hebben om rond te komen. De zoekrichting kwijtschelding is afgevallen.

De Klup Twente

Mw. S.Pots Vrijwilliger budgetbegeleiding

79 van 87

De gemeente wil hier graag mee aan de slag en heeft hier al rekening mee gehouden bij de ontwikkelopgaven voor 2015. Verder in gesprek gaan met de Klup over uitwerking.

Brief Mw. L.Ravers

Strekking van de brief Voorstel: Concept: Je eigen buurt online en zo communiceren met je directe omgeving. (Filmpje toegevoegd hoe dit er uit ziet). Wie: gemeente, MKB/zzp, wijk, burger

Advies Nieuwe technologieën kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het realiseren van maatschappelijke doelen. Geïnteresseerd zijn wij in de mogelijkheden om met die nieuwe technologie en social media mensen met elkaar in verbinding te brengen en de sociale cohesie te versterken. Het gepresenteerde concept kan daar ook een bijdrage aan leveren. Wel vragen wij ons af of hiervoor iets nieuws ontwikkeld moet worden of dat met bestaande technologie en social media mensen elkaar eigenlijk al niet weten te vinden. Graag gaan wij na of dit nog beter en slimmer gebruikt kan worden. Wij gaan daarbij graag met de initiatiefnemer na wat de toevoegde waarde kan zijn van het concept. Door bijvoorbeeld de initiatiefnemer in verbinding te brengen met mensen en partners in de wijken. Zoals wijkplatforms.

Preston Palace (2x reactie)

Voorstel: Zwembad wordt verre van efficiënt gerund: sluiten of verkopen zonder subsidie. IISPA verkopen? Commerciële cultuur niet subsidiëren; de niet of minder commerciële artiesten kunnen naar Hof 88.

SIZ Twente

Voorstel: Andere ondersteuning ontwikkelen voor mantelzorgers: Vraaggerichte ondersteuning op maat. B.v. inzet mantelzorg-makelaar; vacaturebank mantelzorgers, vervoer. Visie op mantelzorgcompliment. Voorstel: De activiteiten vormen de grondslag van subsidie, de werkuren niet (WMO HH of dagbesteding).

Sport, zwembad: subtropisch zwembad valt onder recreatie en heeft geen lange banenbad, dat gebruikt kan worden voor diverse sporten, zoals het zwembad. IISPA: In Sociale Agenda 2020 van de gemeente ligt de focus o.a. op het faciliteren van de breedtesport en niet op topsportontwikkeling. De IISPA is hiervoor niet noodzakelijk. Cultuur: Theaterhotel biedt een mix van culturele producties aan, zowel kleinschalige kunst als voorstellingen voor een breder publiek. Graag gaan we met het SIZ Twente in overleg over hun ideeën over een mantelzorgmakelaar en de vacaturebank mantelzorgers. SIZT beschikt over een vervoersdienst, nieuwe ideeën op dit punt zullen we ook met SIZT bespreken. In hoeverre dit leidt tot financieel voordeel, is onduidelijk.

Woon- en zorgcentrum Friso

80 van 87

Deze werkwijze hanteren we inderdaad al bij een deel van onze Maatwerk-voorzieningen, zoals HH. De afweging of deze werkwijze vanaf 2016 ook gehanteerd kan worden bij andere

Brief

Strekking van de brief De cliënt centraal obv maatwerk.

Humanitas Twente

Voorstel: Vrijwilligerswerk meer inzet ook bij zwaardere zorg. Ook link met de sociale wijkteams.

Drs Ing Mw. W.Barendregt

Algemene reactie, met o.a.: Geen exploitatiebijdrage aan Theaterhotel. Onderhoud openbare ruimte uitbesteden aan b.v. werkloze inwoners. Integraal en gezamenlijk behandelen van aandachtsgebieden op alle beleidsgebieden.

Almelo Sociaal

Algemene reactie met bedenkingen op KTD. Mening dat gemeente duidelijk standpunt moet innemen, zorg over sociale domein wordt groter, schadelastreductie heeft meer te maken met herijking e.v. Pleiten voor o.a. verkleinen fysieke afstand met cliënt. Onderschrijven Sociale agenda en beleidsplan 5D.

Advies voorzieningen die we nu als maatwerkvoorziening hebben aangemerkt, wordt gemaakt in Twents verband. Onduidelijk of dit leidt tot financieel voordeel. Dit is een goede denklijn die we graag met Humanitas (en andere partners zoals de Klup) verder uitwerken. Gelet op de doelgroep gaat het over samenwerking met professionele zorg. Cultuur in Almelo, waaronder een bijdrage aan het Theaterhotel, speelt ook een belangrijke rol bij een aantrekkelijke stad en het binden van midden- en hogere inkomens aan de stad. Bij aanbesteding maximaal werklozen inzetten. Deze gedachten zijn volkomen conform onze eigen gedachten, waarbij wij via SROI (social return on investment) in het bestek dit mee gaan nemen. Er is een nieuw aanbestedingsbeleid in de maak, waarin meegenomen wordt dat sociaal ondernemen voor Almelo zoveel mogelijk de norm gaat worden. De concrete aanbevelingen die Almelo Sociaal doet over het te voeren beleid in het sociale beleid ondersteunen wij van harte en zijn (al) belangrijke uitgangspunten voor het beleid in kader van de decentralisatie. Wat betreft de aanbevelingen zijn wij met name een uitdaging om dicht bij de mensen zelf de voorzieningen zo laagdrempelig mogelijk te maken. We willen daarbij een omslag maken door als gemeente niet voortdurend zelf een rol te spelen met realiseren en beheren van maatschappelijk vastgoed, maar nog slimmer gebruik maken van de infrastructuur in de wijken die er al is. Bij het opstellen van de wijkagenda’s gaan wij graag met Almelo Sociaal hier verder over in gesprek. Begrip is er voor het gevoel dat er leeft bij Almelo Sociaal dat door al het afboeken van grond het sociale domein de prijs daarvoor moet betalen. Goed om te weten

81 van 87

Brief

Strekking van de brief

Advies is dat wij bij het verdelen van bezuinigingen en opvangen van tekorten in beginsel het principe hanteren dat problemen die in een specifiek domein zijn ontstaan daar in eerste instantie ook opgelost moeten worden. Dit hanteren wij zoveel mogelijk. Het kan echter voorkomen dat problemen zo groot zijn dat die binnen een domein niet op te lossen zijn. Dat geldt zowel voor fysiek als voor sociaal.

Anoniem

Algemene reactie, met o.a.: Actiever mensen plaatsen bij bedrijven in Almelo e.o.

Wijkcentrum de Trefhoek

Algemene reactie: Het wijkcentrum moet weer een wijkcentrum worden waar een wijkbewoner graag naar binnen loopt voor een kop koffie, dagbesteding, hulp, doorverwijzing e.v. Kansen wijkdienstencentrum.

In kader van Participatiewet zijn wij continue bezig te zoeken naar de mogelijkheden om mensen aan het werk te krijgen. Wij zoeken voortdurend naar verbetering van methodieken en partnerschap, opdat dit nog beter gaat lukken. In tijden van crisis is het echter de arbeidsmarkt zelf die de maximale hoogte van het succes bepaalt. De vraag van werkgevers neemt toe (men wil steeds hoger opgeleide mensen), en de kloof tussen onze clientèle en de arbeidsmarkt lijkt te groeien. Bij de hoofdopgave werk en zorg hebben wij aangegeven wat wij hier aan willen doen. We complimenteren de Trefhoek door de kansen van het eigen wijkcentrum over de rol en bijdrage aan de samenleving zo in beeld te brengen. Concreet stellen wij voor om de kansen te vertalen naar een concreet plan dat ingediend kan worden bij her- inzet van de subsidies in het sociale domein. De gemeente ondersteunt en faciliteert initiatiefnemers die minder goed bekend zijn met indienen van offertes, aanvragen subsidies door helder te maken wat de spelregels zijn en wat wij van indieners verwachten. Om zo een eerlijke speelveld te creëren tussen professionele partijen en initiatieven vanuit de samenleving. Van belang is ook de vraag hoe de gemeente wil omgaan met haar maatschappelijk vastgoed in relatie tot het realiseren van de maatschappelijke doelen uit de sociale agenda. Het is daarbij

82 van 87

Brief


Advies denkbaar dat de rol van het wijkcentrum – zoals voorgesteld door de Trefhoek – versterkt wordt. Wij kunnen ons echter ook voorstellen dat er gekozen wordt voor een benadering waarin gebruik wordt gemaakt van het maatschappelijk vastgoed dat in bezit is van andere partijen en waar mensen nu de weg al weten te vinden voor hulp, doorverwijzing.

Dhr. J.Braamhaar

Algemene reactie, met o.a. Mensen inzetten op groenonderhoud, sportparken e.d. Dichtbij organiseren, geen aanbesteding. Mensen niet zelf bemiddelen maar door bedrijven laten doen. Efficiënter gebruik sportvoorzieningen.

Sport: In maart 2015 heeft de raad het beleidskader buitensportaccommodaties vastgesteld, waarin we het samenwerken van sportverenigingen en het efficiënter gebruik van sportaccommodaties stimuleren.

Dhr. G.J.J.Engbers

Algemene reactie met o.a. Post chronisch zieken wegbezuinigd is een schande. Posten worden niet gebruikt waar ze voor bedoeld zijn.

Door ons aanbestedingsbeleid aan te passen en sociale ondernemerschap met dit beleid te bevorderen, bevorderen we de lokale economie (er wordt geen werk voor niks gedaan), en bevorderen we de werkgelegenheid van zwakkeren op de arbeidsmarkt. Overigens willen wij absoluut geen betaalde arbeid verdringen met gratis inzet De raad heeft bij de vaststelling begroting 2015 besloten om deze vergoeding niet meer op te nemen in de verordening. Mensen met een laag inkomen worden gecompenseerd via het minima beleid. Voor andere mensen kan dit effect hebben op hun inkomen. De veranderingen in de zorg en de financiering daarvan kan betekenen dat mensen in de problemen komen met een toename van armoede als gevolg. Wij werken verschillende varianten uit om compensatie te bieden. Er is extra geld beschikbaar voor compensatie van kwetsbare groepen.

Mw H.Vredeveld

Algemene reactie, met o.a.: Bedrijven screenen die leningen krijgen voor werkgelegenheid. Sportverenigingen beter helpen met andere subsidieverleners zoals EU/PS

83 van 87

Sportverenigingen hebben een bredere maatschappelijke functie die beter benut kan worden. Verenigingen zoals PH en Mixed Hockeyclub geven Almelo geven al het goede voorbeeld. Wij kijken graag nog mogelijkheden om dit nog beter te doen.

Brief


Dhr. Guikink

Algemene reactie met o.a.: Niet bezuinigen op bibliotheek en zwembad

Dhr. of Mw. G. Hondebrink

Algemene voorstellen, met o.a.: Afschaffen subsidie theaterhotel.

Dhr. H.Plas

Alle uitgaven “doorkammen” op de grondgedachte van de Almelose participatiesamenleving (week van de participatie): “we geven zoveel als mogelijk en haalbaar is zaken terug aan de burger”.

84 van 87

Advies We maken daarbij graag slim gebruik van subsidies voor incidentele investeringen. Subsidies zijn echter niet zaligmakend. Kans op eenmalige acties zonder blijvend resultaat is dan groot. Voorzieningen zoals het zwembad en de bibliotheek zijn van belang voor het functioneren van de stad. Bij de kerntakendiscussie neemt de raad besluiten over de taken die de gemeente uitvoert. Op basis van de financiële situatie en prioriteiten moet de raad dan besluiten wat zij het meest belangrijk vindt. Almelo wil een aantrekkelijke stad zijn om in te wonen, werken en te verblijven. Een theater hoort daar volgens ons bij. In het kader van de kerntakendiscussie is het van belang om te bepalen of de gemeente daar een rol in heeft. Wij zien bij andere steden dat het erg lastig is om een theater met een brede programmering in je stad te hebben zonder dat de overheid daar middelen voor beschikbaar stelt. Er zijn elders in het land theaters die (bijna) volledig geëxploiteerd worden met private middelen. Of dat ook in Almelo mogelijk is nog maar de vraag. Bovendien zal dit ook consequenties hebben voor functie en programmering. Met de perspectiefnota neemt de raad besluiten over de taken die de gemeente uitvoert en de hoofdopgave. Op basis van de financiële situatie en prioriteiten kan de raad dan besluiten wat zij het meest belangrijk vindt. De reactie raakt de kern van de beweging die wij willen maken. Namelijk de beweging naar een compact overheid die initiatieven laat aan de stad en de samenleving waar veel kracht zit. De overheid springt bij op plekken waar gaten vallen of overheid een nadrukkelijke rol heeft. Deze omslag kost tijd en vraagt ook om aanpassingsvermogen. Zowel inwoners als de gemeente zelf is er gewend aan geraakt dat de overheid veel doet. Mensen denken dat ze recht hebben op ondersteuning los van wat nodig is.

Brief


Advies Via her-inzet van subsidies zal scherp het gesprek gevoerd worden over wat wij als overheid nog wel en niet meer doen. En wat wij juist over laten aan de samenleving. Dat gaat eerst pijn doen en voor verwarring zorgen. Reflex bij overheid om het toch zelf te doen en inwoners om naar gemeente te kijken. Met elkaar accepteren dat deze omslag eerst zorgt voor gedoe, irritatie voordat het beter gaat. Wij verwachten niet dat dit extra geld op gaat leveren. Met de nieuwe taken van het Rijk, de voorgenomen bezuinigingen en de bezuinigingen die wij al hebben doorgevoerd hebben wij al veel lucht uit de voorzieningen gehaald.

Bieb, Hof 88, Kaliber (Theaterhotel)

Algemene reactie op kerntakendiscussie en kaders cultuur: Hoe geven we de voorzieningen op een nwe manier vorm (eerste cultuurvisie, daarna financiële vertaling). Paradoxale situatie: bezuinigen versus investeren.

DNO

Algemene reactie: Investeren in 1e lijns voorziening; substitutie van zorg van 2e naar 1e lijns; opnieuw inrichten van subsidies kan dit proces verder helpen.

Wij hebben in de opdrachtverlening ten aanzien van de nieuwe stadsvisie cultuur er nu voor gekozen om de expliciete koppeling tussen de concrete invulling van een mogelijke bezuinigingstaakstelling en het opstellen van een nieuwe visie los te laten.. Hiermee bereiken we dat de energie die er in de stad is, gebruikt kan worden om eerst te formuleren wat wij willen bereiken en wat de mogelijkheden zijn. Door verschillende scenario’s uit te werken is er dan straks ook echt iets te kiezen. DNO benadrukt belang van goede algemene voorzieningen in wijken om vermijdbare zorgkosten te voorkomen. Dit maakt onderdeel uit van de voorstellen in de kerntakendiscussie om subsidies opnieuw te gaan herinrichten om zware zorgkosten te verminderen.

Klankbordgroep Sportpark Almelo

Pleidooi voor behoud buitenbad

85 van 87

Een zwembad is een belangrijke voorziening voor een stad. Een buitenbad biedt daarbij de mogelijkheid om in zomertijden op ‘vakantie’ te gaan in je eigen stad. Door de financiële situatie moeten wij keuzes maken. Het buitenbad is daarbij een relatief dure voorziening. Dat betekent dat wij na moeten denken hoe het zwemmen in Almelo goedkoper of anders kan. We zien de noodzaak van een zwemvoorziening in de stad en zoeken naar alternatieve oplossingen.

Brief KEPA

Strekking van de brief Pleidooi voor behoud van cultuureducatie

Advies Op dit moment staat de huidige inzet van de KEPA niet ter discussie. In de sociale agenda 2020 is talentontwikkeling 1 van de speerpunten. Cultuureducatie levert daar een belangrijke bijdrage aan. Het betreft hier cofinanciering. De provinciale bijdrage is afhankelijk van de gemeentelijke bijdrage.

Mw. Remerink, maatschappelijk werker SluitersveldSchelfhorst

Pleidooi voor behoud van bemoeizorg, geen alternatieven, handhaven wat er is

Dhr. of Mw. V.Helmus

Pleidooi voor Windmolenbroek, o.a. aandacht voor ouderen, bibliotheek filiaal is al weg, meer gebruik wijkcentrum

Mw. N. Kooij

Pleidooi voor: Behoud zwembad; Breed sportaanbod behouden, niet alles naar Heracles; Behoud centrale bibliotheek (ev. Inzet vrijwilligers) en muziekschool. Meer samenwerking wijkcentra Pleidooi voor behoud (subsidiering) Theaterhotel.

Bemoeizorg is gericht op een hele specifieke groep inwoners die moeilijk bereikbaar is. De uitvoering vindt plaats door verschillende organisaties omdat het verschillende expertise vereist. Bemoeizorg is, in het kader van het opnieuw inrichten van de subsidies, een van de onderdelen waarbij gekeken zal worden of er mogelijkheden zijn voor verbetering van de effectiviteit en de efficiëntie. Door het wijkcentrum beter te benutten, kun je activiteiten daar inzetten die het ouderen mogelijk maken langer thuis te wonen, leefbaarder maken. Met Accres, onze beheerder van de wijkcentra, zullen we het gesprek aan te gaan over een betere vulling met activiteiten van het wijkcentrum. We denken na over het verminderen van de zwemvoorzieningen in Almelo . Er wordt onderzocht welke alternatieve oplossingen er kunnen zijn. De gemeente vindt breedtesport belangrijk en stimuleert dit door sportactivering. Heracles krijgt geen subsidie, wel een lening.

Dhr. Stegeman

86 van 87

Almelo wil een aantrekkelijke stad zijn. Een theater hoort daar volgens ons bij. In het kader van de kerntakendiscussie is het van belang om te bepalen of de gemeente daar een rol in heeft. Wij zien bij andere steden dat het erg lastig is om een theater met een brede programmering in je stad te hebben zonder dat de overheid daar middelen voor beschikbaar stelt. Er zijn elders in het land theaters die (bijna) volledig geëxploiteerd worden met private middelen. Of dat ook in Almelo mogelijk is nog maar de vraag.

Brief


Advies Bovendien zal dit ook consequenties hebben voor functie en programmering. Bij de kerntakendiscussie neemt de raad besluiten over de taken die de gemeente uitvoert. Op basis van de financiële situatie en prioriteiten moet de raad dan besluiten wat zij het meest belangrijk vindt.

Jarabee

Vraagt aandacht voor specifieke kwetsbare groep van kinderen/jongeren in de jeugdhulp die niet inspreken in trajecten zoals de kerntakendiscussie. Doet oproep bij uitwerking van de voorstellen voor subsidies de opgaaf voor te leggen aan de betrokken organisaties en van hun een gezamenlijk plan te vragen. Laat de organisaties meedenken in het samenvoegen van hun kennis en expertise en hoe ze daarmee tot een bezuiniging kunnen komen.

De suggestie voor het proces van de uitwerking van de opgave nemen we graag zoveel mogelijk over.

Dhr. Kits, Kringloopbedrijf De Beurs

Re-integratie Heeft idee om re-integratie anders vorm te geven door het vormen van een ‘arbeidspool’ en werkgeverspool. Stelt voor om mensen 3 maanden ‘in te zetten voor werkritme’ en bij goed functioneren nog 3 maanden met een ‘motivatiebonus.

We gaan graag in gesprek met dhr. Kits. Wellicht kunnen wij tot goede werkafspraken komen, die een extra mogelijkheid geven om werkzoekenden werkervaring te geven, en toe te leiden naar de arbeidsmarkt. Overigens blijft reintegratie altijd maatwerk, en dit kan schuren met volumeafspraken .

87 van 87

Perspectiefnota 2015 Focus en Innovatie

Recommend Documents