PERSBERICHT EDITIE 2011
TRENDS TOP www.trendstop.be
Enquête familiebedrijven in België Een exclusief onderzoek van Trends Top en PwC
Familiale ondernemers liggen wakker van overheidsbeleid
Onvoldoende opvolgingsplannen en procedures voor oplossen conflicten
• 50% ziet beleid en regulering als één van de voornaamste externe uitdagingen.
• 68% heeft geen opvolgingsplan voor cruciale managementfuncties.
• Familiaal karakter helpt bedrijven de crisis te doorstaan.
• Driekwart heeft geen procedures voor oplossen van conflicten.
• Investeringsplannen HR en R&D vertragen tegenover internationale scene.
• Strategie en prestaties familieleden voornaamste bronnen van conflicten. zie pagina 3
Grasduinen in het vzw-landschap
In de Marge van de Top
5 . 0 0 0 v z w’ s go e d v o o r
Ontdek de kampioenen van de winst, EBIT en uitzonderli jke opbrengsten.
11 mi lj ard e uro o m zet 6 m i l j a r d e u ro s u b s i d i e s K e r n c i j f e r s v a n n o n - p ro f i t v o o r h e t e e r s t i n k a a r t g e b ra c h t .
De grootst e werkgevers en interimgebrui kers, de beste betal er s.
zie pagina 9
zie pagina 29
De crisis doorstaan heeft geld gekost
Het zwarte jaar in de bedrijfsbalansen
Tij d eli jke we rkl oo sh eid h e e f t 1 , 1 mi l j a r d g e ko s t .
Om z et, e xp loitat ie resu lt aat, a rbeidsd uur, w e r k g e l e g e n h e i d e n in v e s t e r i n g e n d a l e n .
1 . 3 0 9 . 9 3 0 p er s o ne n m et r s z -ui t k er i ng ei nd 2 0 0 9 .
D e w i n s t e n s t i jg e n. M a a r d i e t o e na m e i s a r t i f i c i e e l.
zie pagina 36
zie pagina 16
Nieuw op www.trendstop.be
NIEUW !
Moeders & Dochters U krijgt van elke onderneming een overzicht van moeder- en dochterbedrijven.
Import & Export Ontdek met welke landen of regio’s onze bedrijven commerciële banden hebben.
Nieuwe financiële kerncijfers Extra ratio’s geven u een nauwkeuriger beeld over de financiële positie van klanten en leveranciers.
Embargo tot woensdag 8/12 - 11.00u.
Persbericht online op www.trendstop.be
Enquête familiebedrijven in België Hierna vindt u de belangrijkste conclusies uit het exclusieve onderzoek van Trends Top en PwC, naar aanleiding van een uitvoerige enquête bij 579 bedrijfsleiders van grote en kleinere Belgische familiale ondernemingen, uitgevoerd in het najaar van 2010.
1. Overheid en regulering baren zorgen 1 op 2 respondenten ziet overheidsbeleid en regulering als één van de voornaamste externe uitdagingen voor hun onderneming.
Dat is een verviervoudiging ten opzichte van 2007 en dubbel zo hoog als internationaal. Bovendien kent België de derde hoogste belastingdruk van Europa, wat een hypotheek legt op ons concurrentievermogen.
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 3
www.trendstop.be
2. Familiaal karakter en crisis Ongeveer de helft van de respondenten is van mening dat het familiale karakter van hun bedrijf hen heeft geholpen om de crisis te doorstaan.
Toch blijven Belgische ondernemers voorzichtiger dan hun internationale collega’s en dit zowel qua vertrouwen in de nabije toekomst als wat betreft het volume aan geplande investeringen.
3. Investeringen: R&D verliest terrein Investeringen in het verkoopapparaat, de IT-infrastructuur en HR /opleiding staan bovenaan de investeringsagenda van de bedrijven.
De investeringsplannen liggen evenwel beduidend lager dan in 2007 en internationaal. Opvallend is dat vooral de beoogde investeringen in HR /opleiding en R&D drastisch dalen ten opzichte van 2007 en ten opzichte van de internationale scene.
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 4
4. Klant staat centraal Belgische familiebedrijven stellen veeleer de klant centraal terwijl de internationale bevraging een focus op design en kwaliteit van het product uitwijst.
5. Groeien of overleven? Meer dan de helft van de Belgische familiebedrijven denkt in het komende jaar te zullen groeien.
1 op 5 van hen beoogt dat te realiseren door één of meerdere overnames in de komende 12 maanden.
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 5
www.trendstop.be
6. Opvolging Bedrijven die de intentie hebben om op korte termijn van eigenaar te veranderen, zijn onvoldoende voorbereid op die overgang, terwijl het cruciaal is om onnodig waardeverlies te voorkomen. Zo blijkt dat van de bedrijven die denken van eigenaar te veranderen binnen de 1 tot 2 jaar, slechts een kleine meerderheid (55%) een waardering heeft laten uitvoeren in het laatste jaar. Opvallend is dat 68% van alle bevraagden nog geen opvolgingsplan heeft voor de cruciale managementfuncties.
Bovendien heeft bijna de helft van de Belgische familiebedrijven nog geen voorzieningen getroffen in geval van een onverwacht overlijden of plotse onbekwaamheid van één van de familiale managers of aandeelhouders. We kunnen dan ook niet anders dan benadrukken dat een goede successieplanning heel wat problemen kan voorkomen, zowel voor het bedrijf als voor de betrokken familie.
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 6
7. Conflicten Drie op vier bedrijven heeft geen voorzieningen getroffen voor het oplossen van conflicten. De voornaamste conflicten gaan over de strategie, over wie wel of niet kan werken in het bedrijf en over de evaluatie van de prestaties van werkende familieleden.
De familiebedrijven die wel voorzieningen hebben getroffen, kiezen voornamelijk voor de aandeelhoudersovereenkomst, het familiaal charter en de familieraad.
Die procedures worden wel aanzienlijk meer gebruikt bij grotere bedrijven: het familiaal charter wordt zelfs bij acht op tien bedrijven gebruikt die een omzet hebben van meer dan €20 miljoen.
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 7
www.trendstop.be
8. Externe bestuurders Ongeveer de helft van de bedrijven met een omzet van meer dan €20 miljoen heeft ondertussen één of meerdere externe bestuurders, mogelijk mede dankzij de introductie van de Code Buysse, die praktische richtlijnen en suggesties biedt om een bedrijf te besturen. Bij de andere familiale ondernemingen schommelt dat tussen de 10% en 20%.
9. Maatschappelij k verantwoord ondernemen Ook de positieve impact van maatschappelijk verantwoord ondernemen is doorgedrongen tot een meerderheid van de familiale ondernemers.
De impact van MVO zal nog crucialer worden in de nabije toekomst. Het groener worden van de economie (CO2-certificaten, passiefbouw, enz.) verplicht de bedrijven hun businessmodel aan te passen. Wie hier een proactief beleid voert, zal mogelijk ook een competitief voordeel genieten.
Meer informatie over dossier familiebedrijven:
Didier De Smet Director Deals departement PwC Tel: +32 (0)2 710 96 30
[email protected]
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 8
Wilfried D’haese Country representative PwC Tel.: +32 (0)3 259 31 02
[email protected]
!
NIEUW
Grasduinen in vzw-landschap De jaarrekeningen van vzw’s worden steeds beter beschikbaar. We konden dan ook niet aan de verleiding weerstaan en hebben er een rangschikking van gemaakt. Onze Top 30.000 bevat in primeur de 200 grootste vzw’s van het land.
De overige, ongeveer 5.000 verenigingen, komen binnenkort online op trendstop.be. Als criterium hebben we de inkomsten genomen, met name de som van • de omzet • lidgelden, schenkingen, legaten en subsidies Sommige verenigingen, zoals het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek of Artsen zonder Grenzen, realiseren uiteraard geen omzet. Ze worden volledig gesubsidieerd. Onze 5.000 vzw’s zijn samen goed voor • 11 miljard euro omzet • 6 miljard euro subsidies Gezien de aard van hun activiteit, is het logisch dat de ziekenhuizen bovenaan onze rangschikking staan. Koploper is Cliniques Universitaires Saint-Luc, dat in 2009 een half miljoen raadplegingen en 280.000 overnachtingen registreerde. De omzet bedroeg 426 miljoen. Ziekenhuizen Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Naam Cliniques Universitaires Saint-Luc Provincialaat der Broeders van Liefde Emmaüs Centre Hospitalier Chrétien Grand Hôpital de Charleroi Gasthuiszusters Antwerpen Centre Hospitalier Interrégional Edith Cavell CHR de la Citadelle Heilig-Hartziekenhuis Roeselare-Menen Algemeen Ziekenhuis Nikolaas Europa Ziekenhuizen Centre Hospitalier de Jolimont-Lobbes Christelijke Mutualistische Solidariteit Ass. Intercom. de Soins & d'Hospitalisation Clinique Maternité Sainte Elisabeth Algemeen Ziekenhuis Alma Algemeen Ziekenhuis Damiaan Oostende Santé et Prévoyance Centre Hospitalier de Mouscron Regionaal Ziekenhuis Sint Trudo
Postcode
Inkomsten
Omzet
1200 9000 2800 4000 6000 2610 1180 4000 8800 9100 1180 7100 1030 4100 5000 9900 8400 5004 7700 3800
426.401.569 378.785.224 370.294.954 329.290.637 308.723.419 308.373.144 302.757.272 290.738.728 240.637.475 196.160.808 186.690.000 173.298.535 150.848.459 121.401.872 108.341.894 107.537.730 107.338.648 98.887.317 79.315.002 79.304.191
426.401.569 378.785.224 315.463.674 328.200.433 308.723.419 305.222.357 302.757.272 290.738.728 240.637.475 196.160.808 186.690.000 173.298.535 150.820.363 121.401.872 107.978.204 107.419.718 107.338.648 98.887.317 79.315.002 79.304.191
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 9
Subsidies Werknemers 54.831.280 1.090.204 3.150.787 28.096 363.690 118.012 -
4.093 5.796 4.175 3.026 3.045 2.814 1.882 2.755 1.873 1.463 1.322 1.669 1.536 862 975 980 734 668 599
www.trendstop.be
Caritatieve organisaties Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Naam Artsen Zonder Grenzen Wit-Gele Kruis van Limburg Wit-Gele-Kruis Vlaams-Brabant Oxfam Solidariteit Caritas International Handicap International Vlaamse Liga Tegen Kanker Plan International Belgium Croix Jaune et Blanche Luxembourg Vredeseilanden Rode Kruis - Vlaanderen Internationaal Croix Jaune et Blanche Liège-Huy-W. Croix Jaune et Blanche Brabant wallon Village N°1 Reine Fabiola Croix Jaune et Blanche de Namur Les Magasins du Monde - Oxfam Spullenhulp Les Auberges de Jeunesse Ligue des Familles Brailleliga
Postcode
Inkomsten
Omzet
1090 3600 3020 1080 1210 1000 1210 1000 6700 3000 2800 4020 1400 1421 5000 1301 1050 1000 1050 1060
147.215.524 65.833.661 38.041.755 22.796.704 22.171.976 19.623.411 12.892.107 12.110.914 10.850.599 10.459.002 10.055.638 9.645.730 8.820.439 8.374.680 8.063.759 7.851.423 7.593.437 6.694.254 6.029.083 5.910.401
204.827 53.496.311 30.435.983 4.310.969 233.625 1.032 29.485 8.844.536 7.795.454 7.146.354 8.374.680 6.489.397 5.546.322 6.258.326 4.082.813 1.066.908 1.933.816
Subsidies Werknemers 147.010.697 12.337.350 7.605.772 18.485.735 21.938.351 19.622.379 12.862.622 12.110.914 2.006.063 10.459.002 10.055.638 1.850.276 1.674.085 1.574.362 2.305.101 1.335.111 2.611.441 4.962.175 3.976.585
558 1.029 581 174 68 48 42 34 171 41 26 165 137 632 148 58 127 92 64 74
Sociale secretariaten Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Naam SD-Worx Acerta Sociaal Secretariaat Securex Partena Groep S Acerta Service Center Acerta Sociaal Verzekeringsfonds HDP-Sociaal Secretariaat UCM - Secr. Soc. Classes Moyennes Rekencentrum Securex Partena Kinderbijslagfonds Acerta Kinderbijslagfonds Attentia Interprof. Sociaal Secretariaat Attentia Kinderbijslag Acerta Sud Secrétariat Social Securex Kinderbijslagfonds Groep S - Kinderbijslag Secret. Soc. Classes Moyennes Liège Sofim Sociaal Secretariaat UCM - Caisse Wallonne Alloc. Familiales
www.trendstop.be
Postcode
Inkomsten
Omzet
2000 3000 1140 1000 1060 3001 2610 1000 5100 9000 1000 1020 1030 1050 3000 1140 1060 4000 3500 5100
111.740.067 61.817.583 58.422.175 56.054.149 48.972.375 44.995.342 32.080.972 29.307.012 20.877.011 18.723.864 14.588.634 12.897.876 12.542.978 11.690.987 8.374.671 8.021.150 7.817.176 6.592.657 6.504.209 6.320.583
111.740.067 61.817.583 56.698.653 56.054.149 48.972.375 44.995.342 32.080.972 29.307.012 20.877.011 18.722.600 14.588.634 12.897.876 12.542.978 11.690.987 8.374.671 8.021.150 7.817.176 6.586.518 6.504.209 6.320.583
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 10
Subsidies Werknemers 1.723.522 1.264 6.139 -
994 434 447 687 523 186 154 396 267 69 171 118 113 153 55 67 94 63 71 83
Federaties Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Naam Agoria Unizo Confederatie Bouw VBO Febiac Kon. Federatie van het Belgisch Notariaat Essenscia Voka - Kamer van Koophandel Fedustria Febelcem
Postcode
Inkomsten
Omzet
1030 1000 1000 1000 1200 1000 1030 8000 1000 1170
31.294.966 15.545.330 13.988.395 12.347.823 12.077.061 9.154.294 8.313.147 7.437.884 6.664.443 5.423.607
7.595.231 1.286.685 4.200.385 11.632.157 7.085.794 4.634.254 971.395 -
Postcode
Inkomsten
Omzet
1020 1070 9870 8200 3600 9870 9050 9000 1020 1190 2500 2800 1020 1410 3800 1420 5340 1348 2160 1000
47.216.379 37.051.566 30.144.285 20.139.250 18.900.984 7.676.901 6.957.242 5.445.414 5.028.263 4.754.607 3.830.102 2.825.614 2.792.188 2.676.088 2.208.555 2.158.168 2.045.456 1.872.847 1.656.697 1.498.429
47.216.379 35.594.518 30.144.285 19.994.773 18.800.350 6.443.650 6.957.242 1.674.805 3.340.040 3.625.542 1.440.194 2.792.188 1.549.754 2.208.555 2.158.168 1.593.653 1.867.117 447.205 1.498.429
Subsidies Werknemers 23.699.735 14.258.645 9.788.010 12.347.823 444.904 2.068.500 8.313.147 2.803.630 5.693.048 5.423.607
209 101 84 93 37 60 59 46 53 9
Sport Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Naam Pro League Royal Sporting Club Anderlecht Koninklijke Belgische Voetbalbond Club Brugge KV K. Racing Club Genk 322 Sportvereniging Zulte-Waregem Koninklijke Atletiek Associatie Gent Vlaams Bureau Voor Sportbegeleiding Belgisch Olympisch & Interfederaal Comité Wielerbond Vlaanderen Koninklijke Lierse Sportkring Provinciaal Sport & Recreatiecentrum De Nekker Ontwikkelingscomité van de Belgische Sport Waterloo Sports Koninklijke Sint-Truidense Voetbalvereniging Golf Club de Sept Fontaines Ligue Equestre Wallonie - Bruxelles Complexe Sportif de Blocry Ternesse Golf & Country Club Fédération Royale Belge de Golf
Subsidies Werknemers 1.457.048 144.477 100.634 1.233.251 5.445.414 3.353.458 1.414.567 204.560 1.385.420 1.126.334 451.803 5.730 1.202.492 -
3 122 313 70 56 37 50 102 23 51 40 3 38 30 23 12 46 15 4
Vrije tijd en cultuur Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Naam Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde Tentoonstellingspark van Brussel Vlaamse Opera OPT Wallonie Bruxelles Vlaams Audiovisueel Fonds Brussel Internationaal Toerisme & Congres La Médiathéque de la Comm. Française Natuurpunt Beheer Orchestre Philharmonique de Liège De Filharmonie Concertgebouw Brugge Vooruit Kunstencentrum Sofato Vakanties De Voorzorg Toerisme Oostende MUHKA Les Grignoux Les Lacs de L'eau D'heure Ol Fosse d'Outh Musea en Erfgoed Antwerpen
Postcode
Inkomsten
Omzet
2018 1020 1000 1060 1000 1000 1160 2800 4000 2000 8000 9000 1030 3500 8400 2000 4000 6440 1050 2000
44.963.053 27.766.846 22.780.346 17.492.436 16.918.031 14.740.812 11.691.403 10.529.238 10.003.569 9.674.307 6.536.760 6.137.270 5.871.765 5.788.839 5.540.331 5.145.115 4.911.300 4.771.681 4.660.315 4.430.804
30.606.366 27.760.904 3.601.005 445.691 4.210.675 3.801.568 31.100 803.402 1.467.208 1.455.648 2.815.954 5.693.641 4.071.317 2.107.182 214.325 2.734.845 1.456.266 4.233.333 4.430.804
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 11
Subsidies Werknemers 14.356.687 5.942 19.179.341 17.046.745 16.918.031 10.530.137 7.889.835 10.498.138 9.200.167 8.207.099 5.081.112 3.321.316 178.124 1.717.522 3.433.149 4.930.790 2.176.455 3.315.415 426.982 -
323 58 278 74 17 84 135 114 160 110 40 82 74 72 28 62 72 61 53 45
www.trendstop.be
Notioneel = fictief De notionele interest is een fictieve rentevoet die bedrijven een vermindering van de belastbare basis oplevert, gelijk aan de interest die het bedrijf had moeten betalen indien het voor de financiering geen beroep op eigen middelen maar op vreemd vermogen gedaan zou hebben. Die rentevoet wordt elk jaar bij Koninklijk Besluit vastgelegd en is van toepassing op de inkomsten van een jaar eerder: • 2007: 3,442% • 2008: 3,781% • 2009: 4,307% • 2010: 4,473% • 2011: 3,800% Voor kmo’s wordt het percentage systematisch met een half procent verhoogd.
De maatregel levert bedrijven een voordeel op, maar er zijn ook kosten aan verbonden. En die kost was al het onderwerp van talloze discussies. Eén van de redenen van de controverse is dat de informatie wel in de jaarrekening vermeld moet worden. Maar niet op een gestandaardiseerde manier, waardoor een globale interpretatie onmogelijk is. Misschien is dat wel bewust?
Notionele interest in bedrijfsbalansen Plaats Naam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
ArcelorMittal Finance & Serv. KBC Credit Investments GSK Biologicals Fortum Project Finance Dexia Investment Company Statkraft Treasury Center Janssen Pharmaceutica ExxonMobil Belgium Fin. EDF Investissements Group BASF Coordination Center Euronext IFSC Danone Finance Internat. Bayer Antwerpen Sarafi ArcelorMittal Belg. Hld Mouterij Albert Schneider El. Serv. Int. Centre de Coordination Nestlé Energy Europe Invest Dexia Insurance Belgium Delhaize The Lion Coord. Société Générale Immobel Beaudine Randstad Financial Serv. Solvay C.I.C.C. British American Tobacco Nyrstar Finance International AG Finance Veolia Env. Europe Serv. Fortum Eif Stora Enso Langerbrugge Volvo Europe Finance Outokumpu Treasury Belgium Umicore Financial Services Elia Asset L'Air Liquide Coord.Cent. Proximus Belgacom Mobile KPN Group Belgium Bekaert Coördinatiecentr. Fin. UCB
2009 1.288.806.525 387.475.601 379.048.862 274.681.340 264.303.568 215.865.785 207.825.657 196.567.323 192.573.096 187.305.175 186.917.599 185.770.293 176.103.320 162.364.177 162.125.670 159.272.480 158.422.082 152.753.000 125.731.728 121.011.518 94.948.376 89.763.676 88.682.411 84.932.735 84.747.849 78.225.020 71.032.302 70.869.488 69.042.630 62.427.719 60.213.589 59.226.481 55.871.022 53.556.715 52.416.052 51.626.657 50.574.814 48.117.420 47.429.881 44.666.312
2008 1.316.399.940 215.674.101 334.251.839 312.330.232 239.396.740 202.562.000 172.064.030 64.608.537 615.116.238 167.593.211 172.939.982 161.263.373 157.213.443 137.677.123 114.851.583 49.023.000 186.140.000 133.167.873 61.365.538 87.109.291 86.231.318 84.773.523 55.518.485 141.767.000 75.101.670 64.952.141 68.923.867 104.687.697 69.308.256 54.385.961 55.108.789 77.389.490 79.479.124 55.741.183 172.939.982 105.125.013 40.341.475 40.326.855 63.519.183
Notionele interesten, afgetrokken of overgedragen als belastinglatentie
Ondertussen maken ondernemingen aardig gebruik van de maatregel. In onze rangschikking vinden we als koploper opnieuw ArcelorMittal Finance and Services Belgium, dat alleen al bijna evenveel als zijn vier onmiddellijke achtervolgers afgetrokken heeft.
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 12
Macro-economie: opklaringen tussen de onweersbuien door Een exclusieve bijdrage van Danny Reweghs, directeur strategie van Inside beleggen.
2009 zou de (economische) geschiedenis ingaan als het j aar van de Grote Recessie, de zwaarste recessie in de naoorlogse periode. Toch was er de nodige opluchting in de economie en op de financiële markten omdat we een depressie zoals in de jaren dertig konden vermijden. Gelukkig hadden de overheden en de centrale bankiers hun lessen uit de jaren dertig wel geleerd en grepen ze snel en op een onorthodoxe manier in. De centrale bankiers verlaagden de rente bijna overal tot nul of quasi nul procent – de Europese centrale bank (ECB) bleef steken op 1% – en overspoelden de bankwereld met liquiditeiten. De overheden stelden zich garant voor de spaarcenten, verhinderden dat nog (grote) banken instortten en pompten miljarden euro’s, dollars, ponden, yuans, … in de economie. De centrale bankiers hebben in 2010 in feite meer van hetzelfde gedaan. De meeste regeringen zijn wel begonnen met het terugtrekken van hun economische stimuleringsmaatregelen. Sneller dan verwacht en gedwongen door de … financiële markten. In het voorjaar van 2010 ontstond er zowaar een heuse Europese schuldencrisis toen vooral de toestand in Griekenland dramatische vormen aannam. Eurozone: een gespannen begrotingssituatie Schulden en tekorten van de belangrijkste landen van de eurozone* 38% van het bbp eurozone
Italië 120%
Griekenland
5% van het bbp eurozone
Verhouding schuld / bbp
België 100% Portugal 80%
Duitsland
Ierland Frankrijk
Oostenrijk Nederland
Spanje
60% 14% van het bbp eurozone
Finland 40% 20% 2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
9%
10%
11%
12%
Verhouding tekort / bbp * = voorspellingen 2010
BRON: Barclays
De ongerustheid deinde snel uit naar andere Zuid-Europese landen en zorgde voor een heuse crisissfeer in de volledige Europese Unie. Een positief nevenverschijnsel van deze crisis was de val van de euro tegenover de dollar. PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 13
www.trendstop.be
Verder herstel in 2011 Voor 2011 zijn we aanvankelijk nog optimistisch. Maar we moeten goed beseffen dat er in de loop van het jaar nieuwe onweerswolken aan de hemel kunnen verschijnen. Globaal wordt er gemikt op een wereldeconomie die 2,5 à 3% zal groeien. Voor de eurozone is de voorspelling ook een status-quo, alleen ligt die een stuk lager: ongeveer 1,5%. De eurozone is echter geen homogeen gebied. Zo zal de Duitse economie dit jaar wellicht met meer dan 3% groeien ofwel het dubbele van het Europese gemiddelde. Ons land zou het net als dit jaar een beetje (0,2%) beter doen dan het gemiddelde voor de eurozone. Zoals u intussen al gewend bent, ziet het er voor de opkomende landen een stuk rooskleuriger uit. Ook al wordt daar voor de meeste landen toch wel een iets minder stevig groeicijfer verwacht dan voor 2010.
De begrotingssituatie van de opkomende landen is veel gezonder dan die van de ontwikkelde landen Begrotingstekort (in % bbp)
Overheidsschuld (in % bbp)
-0,9%
23,8%
-1,7%
40,0%
2010
-6,7%
88,3%
-10,7%
92,4% -1,8%
21,4%
-3,5%
42,8%
2009
-6,1%
81,8%
-11,2%
83,9% 1,1%
20,0%
-2,0%
38,4%
2008
-2,0%
72,2%
-6,5%
-15
-10
70,0%
-5 VS
0 Eurozone
5
0 Brazilië
20
40
60
80
100
China BRON: OESO
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 14
De wereldwijde economische en financiële crisis heeft de herverdeling van de rijkdom op deze aardbol alleen maar versneld.
De taak van de Westerse overheden is niet eenvoudig: • Enerzijds moeten ze de broodnodige sanering van de overheidsfinanciën doorvoeren. • Anderzijds moeten ze ook vermijden dat het economisch herstel in gevaar wordt gebracht. Saneren zonder het vertrouwen van de consumenten té zeer te schaden, zonder de werkloosheid opnieuw te doen stijgen en zonder de vastgoedmarkt weer kopje onder te duwen, is zonder meer een hachelijke zaak. Misschien komt de redding wel uit de bedrijfswereld. Het overgrote deel van de bedrijven is financieel gezond, heeft zodanig in de kosten gesnoeid dat een omzetverhoging de komende tijd wel tot aanwervingen kan leiden. De vaak met cash uitpuilende ondernemingen zullen de tegenpool moeten vormen voor de failliete overheden om de economieën bij ons draaiend te houden.
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 15
www.trendstop.be
572 miljard euro Dat is de totale omzet die de industriële en commerciële vennootschappen uit onze Top 30.000 in 2009 gerealiseerd hebben.
Dat is 100 miljard minder dan in 2008. De daling van de vraag was ongezien, waardoor onze ondernemingen • een deel of zelfs de volledige productie stopgezet hebben • hun investeringen terugschroefden • de voorraden weggewerkt hebben De winsten volgen echter niet dezelfde dalende trend. Integendeel. Ze stijgen van 37 naar 46 miljard. Maar die evolutie is artificieel. De verklaring van die paradox vinden we • een beetje in de daling van de financiële kosten • voornamelijk in de explosie van de uitzonderlijke resultaten, met twee bedrijven van de groep AB InBev als koplopers, die samen al goed zijn voor 7,6 miljard aan meerwaarden Globaal genomen pompten financiële en uitzonderlijke resultaten 29 miljard in de winst. Dat is het dubbele van een jaar eerder. Daardoor daalt de echte winst met ongeveer een kwart, van 23 naar 17 miljard. In ieder geval blijven de cijfers vanuit elke invalshoek opgesmukt, aangezien bepaalde ondernemingen geen of nauwelijks belastingen betalen: intercommunales en coördinatiecentra. Winst intercommunales: 1 miljard Winst coördinatiecentra: 7 miljard
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 16
Bij de vergelijking van financiële instellingen moeten we dezelfde voorzichtigheid aan de dag leggen. De bewegingen zijn daar nog opvallender, voornamelijk door het Fortis-effect.
Zo brengt de banksector het globale verlies van 19,4 miljard terug naar minder dan drie milj ard.
De verzekeringsmaatschappij en, die vier miljard verlies boekten, noteren nu opnieuw een bescheiden winst: 765 milj oen.
De holdings realiseren een winst van 7,6 milj ard, tegenover een verlies van 19,4 miljard een jaar eerder.
Bij de banken en holdings is de groep Fortis de voornaamste verantwoordelijke voor die ups en downs.
De bank werd gered door de overheid en de holding die ze overkoepelde, is uit onze rangschikking van de holdings verdwenen. Elke rangschikking heeft namelijk bepaalde regels. Voor holdings baseren we ons op de opbrengsten uit deelnemingen. Die van Fortis, ondertussen omgedoopt tot Ageas, toch goed voor een portefeuille van 4,1 miljard, leverden geen eurocent op.
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 17
www.trendstop.be
De ergste recessie sinds de oorlog In 2009 daalde het BBP met 2,7%. Als we de periode van juni 2008 tot juni 2009 vergelijken zelfs met 4,1%. Dat is de grootste krimp sinds de oorlog. De Golden Sixties zijn enkel nog een herinnering. Sinds de jaren ’80 draait de economische motor op een laag toerental.
Evolutie BBP
Bron: NBB
Eind 2008 begon de motor te sputteren. Met het tweede kwartaal van 2009 als dieptepunt. Nadien is ons BBP aan een trage opmars begonnen.
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 18
Faillissementen: naar kaap van 10.000 Het aantal faillissementen blijft toenemen. In 2009 verdwenen 9.515 ondernemingen. Dat zijn er 1.000 meer dan een jaar eerder. 2010 leek aanvankelijk een nog zwaardere tol te gaan eisen. Maar de cijfers voor november, 844 faillissementen (-6% in vergelijking met november 2009), zorgen voor een verrassing. Zal het tij keren? Die conclusie is voorbarig. Eind november stond de teller op 9.160. Dat is een stijging met 5% tegenover 2009. Vier sectoren noteren samen meer dan driekwart van het totaal aantal faillissementen in ons land: • handel (27,6%) • horeca (18,9%) • immobiliën en dienstverlening aan bedrijven (14,9%) • bouw (14,5%) Indrukwekkende cijfers. Maar meer dan 60% van de ondernemingen die op de fles gaan stellen geen mensen tewerk. In 2009 legden 3.652 bedrijven met personeel de boeken neer. Dat is 15,4% meer dan in 2008. Faillissementen
2007
2008
2009
Evolutie
2008-2009
Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Totaal
747 794 581 775 2.897
756 822 687 901 3.166
984 937 772 959 3.652
+228 +115 +85 +58 +486
+30,2% +14,0% +12,4% +6,4% +15,4%
Banenverlies door faillissement
2007
2008
2009
Evolutie
2008-2009
5.918 6.042 4.202 5.033 21.195
5.882 5.168 4.791 6.326 22.167
6.656 6.676 4.625 6.007 23.964
Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Totaal
+774 +1.508 -166 -319 +1.797
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 19
+13,2% +29,2% -3,5% -5,0% +8,1%
www.trendstop.be
Faillissementen: naar kaap van 10.000 In 2010 is de situatie nauwelijks verbeterd. In vergelijking met de eerste negen maanden van 2009, noteren we voor dezelfde periode in 2010 een stijging van het aantal faillissementen bij bedrijven met personeel met 3%. Het banenverlies bleef nagenoeg onveranderd.
Banenverlies per sector
Bron: RVA
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 20
Consumentenvertrouwen De consument verloor eind 2008 het vertrouwen en heeft het in 2009 niet teruggevonden. Vertrouwensindex
Bron: NBB
Ondanks een hoger beschikbaar inkomen via de • loonindexering • versnelling van het inkohieringsritme voor personenbelasting, waardoor de fiscus vaak tweemaal in de loop van het jaar moest terugbetalen • jobkorting in Vlaanderen was de consument niet op de afspraak. Voor de eerste keer sinds mensenheugnis daalde de binnenlandse vraag. In 2009 nam de privéconsumptie met 1,5% af. De consument consumeert niet meer. Hij spaart een vijfde van zijn inkomen (+3,4%).
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 21
www.trendstop.be
Toen het in de bouw goed ging… We schrijven 2006. De bouwsector was toen de echte motor van onze economie, met groeicijfers die hoger lagen dan die van het BBP. Sindsdien dalen de investeringen in woningen continu. In vergelijking met 2006, noteren we in 2009 een daling met 26% – een kwart. Eind 2010 zou dat evolueren naar 32% – een derde. 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010 (jan/jul)
Aantal woongebouwen
23.805
25.202
28.331
31.518
30.695
27.528
27.665
24.452
19.622
Aantal woningen
42.156
45.095
52.230
59.384
61.155
53.922
52.602
45.317
34.570
- Aantal ééngezinswoningen
21.467
22.498
25.144
27.776
26.596
23.840
24.279
21.615
17.671
- Aantal appartementen
20.689
22.597
27.086
31.608
34.559
30.082
28.323
23.702
16.899
Bewoonbare oppervlakte (x1000 m²)
4.508
4.858
5.424
6.151
6.310
5.556
5.523
4.829
3.675
107
108
104
104
103
103
105
107
106
4.550
3.895
4.279
4.221
4.508
4.521
4.772
4.403
2.845
25.159
28.717
27.977
28.014
28.734
27.792
28.495
27.669
17.769
6.117
6.408
6.325
5.988
6.073
5.968
5.850
5.204
3.139
A. Nieuwbouw A.1. Woongebouwen
Gemiddelde bewoonbare oppervlakte per woning (m²) A.2. Niet-woongebouwen Aantal niet-woongebouwen
B. Renovatie Aantal verbouwingen van woongebouwen Aantal verbouwingen van niet-woongebouwen
Bron: NIS
Alle deelsectoren zijn getroffen. Zelfs voor de renovatie, die in 2008 nog een stijging liet optekenen, zien we voor 2009 een daling met 3% van het aantal verbouwde woongebouwen.
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 22
De ondernemers zien het niet meer zitten In april 2009 viel de gebruikgraad van de industriële productiecapaciteit terug tot 70%, het laagste niveau sinds 1980.
Bij de ondernemers was het moreel ver zoek. Ze hebben niet meer geïnvesteerd. In 2009 daalden de totale investeringen van de bedrijven uit onze Top 30.000 van 40 naar 30 miljard. Dat is een kwart. Sindsdien gaat het opnieuw wat beter. Maar we zijn er nog lang niet. Uit een recent onderzoek van Trends Top en PwC bij 649 bedrijfsleiders blijkt namelijk dat voor geplande investeringen volgende domeinen prioriteit genieten: • verkoop (43%) • personeel en vorming (33%) • informatica (30%) Productie (20%) volgt op aanzienlijke afstand. Onderzoek & ontwikkeling hinken met nauwelijks 16% nog verder achterop.
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 23
www.trendstop.be
Auto: naar een nieuw record? Inschrijvingen 550.000 526.141
535.947
535.000
524.795
515.204 500.000
489.621
488.683
484.757
480.088 476.194
467.569 450.000
400.000
458.796
452.219
396.240
350.000
300.000
250.000 1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2010*
2009
* schatting Bron: Febiac
• Inschrijving nieuwe wagens • Inschrijving tweedehandswagens • Inschrijving bedrijfswagens • Inschrijving leasingwagens
-11% +4% -20% -27%
De cijfers zijn duidelij k: de trend weerspiegelt de besparingen, vooral door de bedrij ven. Achter de percentages gaan echter aanzienlijke tegenstellingen schuil. Het ene jaar is namelijk het andere niet. Er werden nooit meer nieuwe wagens ingeschreven dan in het crisisjaar 2008. In 2009 was er een daling met 11%. In 2010 lijkt alles vergeten, in die mate zelfs dat Febiac hoopt “min of meer hetzelfde aantal te halen als tijdens recordjaar 2008”, toen 535.000 nieuwe wagens ingeschreven werden. Eén van de redenen van dat succes is ongetwijfeld de federale korting op facturen voor ecologische wagens, namelijk die waarvan de CO2-uitstoot minder dan 115g/km bedraagt.
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 24
De markt van tweedehandswagens noteert een stijging met 4,4% en gaat van 645.000 naar 673.000 eenheden. Bij de bedrijfswagens (204.000) daarentegen zien we een daling met 20%. Het aantal geleasede auto’s (92.000) daalt met 27%. Voor de eerste keer in tien jaar daalt het aandeel van dieselmotoren van 78,9% naar 75,3%. • Inschrijvingen bedrijfsvoertuigen van minder dan 3,5 ton • Inschrijvingen bedrijfsvoertuigen van 3,5 tot 16 ton • Inschrijvingen bedrijfsvoertuigen van meer dan 16 ton
-21% -13% -36%
De zware bedrijfsvoertuigen kenden in 2009 echter een uitzonderlijke terugval. De crisis heeft namelijk een flinke rem gezet op de transportactiviteiten, en dus ook op de vraag naar bedrijfsvoertuigen. En daar komt nog bij: • Kredieten worden minder vlot verstrekt. • De kostprijs van voertuigen stijgt door nieuwe technologische vereisten. Eind 2010 verbetert de situatie enigszins. Maar de opgelopen achterstand blijft aanzienlijk voor de zware bedrijfsvoertuigen.
Inschrijvingen nieuwe wagens november (01/12/10) CATEGORIE
11.2010
11.2009
Verschil %
Cumul 01/10 => 11/10
Cumul Verschil 01/09 % => 11/09
40.537
35.136
15,37%
518.104
449.745
15,20%
4.020
3.511
14,5%
49.547
48.436
2,29%
Zware bedrijfsvoertuigen (> 3,5 - < 16 ton)
136
142
-4,23%
1.959
2.042
-4,07%
Zware bedrijfsvoertuigen (>= 16 ton):
439
300
46,33%
5.373
6.033
-10,94%
- vrachtwagens
165
138
19,57%
2.095
2.830
-25,97%
- trekkers
274
162
69,14%
3.278
3.203
2,34%
Opleggers
276
243
13,58%
4.075
4.276
-4,70%
Aanhangwagens
550
526
4,56%
7.062
6.888
2,53%
74
101
-26,73%
982
949
3,48%
726
708
2,54%
26.100
27.047
-3,50%
Personenwagens Lichte bedrijfsvoertuigen (<= 3,5 ton)
Autobussen/Autocars Motorfietsen
Bron: Febiac
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 25
www.trendstop.be
Drie pijlers voor de derde leeftijd Ons pensioensysteem bestaat uit drie pijlers: • wettelijk pensioen • groepsverzekering • individuele pensioenverzekering Ondanks de officiële berichten, blijft het wettelijk pensioen ontoereikend om waardig ouder te worden. De gepensioneerde Belg ontvangt namelijk gemiddeld slechts 1.220 euro per maand. Netto of bruto, de Belgische vervangingsratio’s liggen systematisch lager dan het OESOgemiddelde, waar de bruto-vervangingsratio 61% en de nettovervangingsratio 72% bedragen. Vandaar het belang van de tweede pijler, die steeds meer ingang vindt via de Instellingen voor Bedrijfspensioenvoorzieningen (IBP). De tweede pijler biedt hen een aanzienlijk extra: gemiddeld 414 euro per maand. De tweede pijler is goed voor een gemiddeld kapitaal van 94.677 euro, dat 70% van de gepensioneerden liefst in één keer uitbetaald zien: • Kapitaal 72% • Uitkering 19% • Kapitaal en uitkering 9% Jaarlijkse prestatie 25 % 20,5% 20 %
16,8%
15,9%
15 % 9,3%
10 %
8,9%
8,4%
5% 1,4%
0% -5,1%
-3,3% -5 %
-5,8%
-10 % -11,9% -15 % -20 %
-15,5% 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
BRON: Mercer
Na het zwarte jaar 2008 kregen de pensioenfondsen stelselmatig opnieuw kleur, met voor 2009 een gemiddeld rendement van 15,9%.
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 26
Drie pijlers voor de derde leeftijd Nadien ging het wat trager. Voor de eerste zes maanden van 2010 viel het rendement terug tot 3,2%. Ondertussen hebben ze bijna allemaal, op bevel van de CBFA, de tekorten in hun reserves moeten aanzuiveren. De dekkingsgraad, die in het heetst van de crisis gevaarlijk dicht in de buurt van 100 kwam, is eind 2009 tot 112% gestegen. Het percentage aandelen in het vermogen van pensioenfondsen, in vrije val sinds de crisis, lijkt opnieuw te stijgen. Eind 2009 bedroeg het opnieuw 40%. Samenstelling van het vermogen 1985
2000
2005
2006
2007
2008
2009
Aandelen
25,7%
49,9%
44,2%
44,0%
40,0%
30,0%
40,0%
Obligaties
54,2%
40,4%
41,6%
40,5%
39,8%
48,0%
48,0%
Onroerend
0,8%
3,9%
7,5%
7,9%
9,0%
9,0%
4,5%
Cash
8,1%
4,3%
5,0%
5,4%
6,5%
9,6%
4,2%
Varia
11,2%
1,6%
1,7%
2,2%
4,8%
3,4%
3,5%
Totaal
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0% Bron: BVPI
Het rendement van pensioenfondsen moet uiteraard op lange termijn bekeken worden. Ondanks de crisis en de beursstorm, blijft dat interessant. Netto-rendement op • 15 jaar • 20 jaar • 25 jaar
5,59% 6,33% 6,95%
na inflatie na inflatie na inflatie
3,64% 4,10% 4,93%
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 27
www.trendstop.be
Geconsolideerde rangschikking Zoals elk jaar publiceert Trends Top een geconsolideerde rangschikking. In principe moet elke bedrijvengroep consolideren zodra ze een bepaalde omvang heeft. Er is echter een uitzondering waarvan heel wat bij ons gevestigde dochters van multinationals gebruikmaken: vrijstelling indien er al consolidatie op hoger niveau is. Een aantal groepen, zoals Suez, Total of Arcelor, komen dan ook niet in onze rangschikking voor, hoewel ze in ons land sterk aanwezig zijn.
De top 10 van de geconsolideerde jaarrekeningen Plaats Naam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2009
Anheuser-Busch InBev 25.363 Delhaize De Leeuw 19.938 Frère Bourgeois 11.383 Louis Delhaize 9.166 Solvay 8.485 Umicore 6.937 Colruyt 6.752 D’Ieteren 6.269 Belgacom 5.922 Mazda Motors Logistics 3.499
2008
2007
2006
2005
16.102 19.024 15.624 9.993 9.490 9.169 6.261 6.147 5.911 3.851
14.430 18.957 13.078 10.563 9.572 8.310 5.673 5.967 5.987 4.483
13.308 19.225 13.418 11.044 9.399 8.815 5.209 5.335 6.022 4.308
11.656 18.627 11.706 9.862 8.562 6.567 4.776 4.757 5.384 4.087
omzet in miljoenen EUR
Het klassement start met iets bizars. De jaarrekening van de koploper, die in dollar opgesteld wordt, hebben we voor het goede doel in euro omgezet. Maar er is nog een opvallende wijziging. Delhaize had een abonnement op de eerste plaats, maar moet nu plaats maken voor AB InBev, dat na de fusie met Anheuser-Busch in november 2008 de grootste brouwerij ter wereld geworden is. Boekjaar 2009 is het eerste volledige van de nieuwe entiteit, wat de enorme stijging van de cijfers verklaart. Delhaize De Leeuw is voortaan nummer twee en realiseert het leeuwendeel (68,3%) van zijn omzet in de VS. Dan volgt een ver familielid: de groep Louis Delhaize, vandaag eigendom van de Franse familie Bouriez, dat zijn hoofdkwartier nog steeds in ons land heeft. Louis is één zoon van wijnhandelaar Jacques Delhaize. Adolphe en Jules richtten de groep Delhaize Frères op – nu Delhaize De Leeuw. Daartussen vinden we opnieuw Frère Bourgeois, het overkoepelende familiebedrijf van de baron de Gerpinnes. De groep parfumeert het land (Planet Parfum), reist met ons mee (Belgian Sky Shops) en zorgt voor tussendoortjes (Artic, Corné, Mio). Internationaal heeft ze aanzienlijke belangen in Pernod-Ricard (9,8%), Total (4%), GDF Suez (5,2%), Imerys (56%) en Lafarge (21%). Het grootste deel van de omzet komt echter uit petroleumactiviteiten (Transcor). Distrigas werd aan het Italiaanse ENI verkocht en verdwijnt uit onze rangschikking.
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 28
Winst en meerwaarde De ene winst is de andere niet. Onderstaande tabel illustreert in hoeverre uitzonderlijke resultaten een winst kunnen opsmukken. Meerwaarden zijn meestal het resultaat van de verkoop van aandelen of dochtervennootschappen. De gerealiseerde meerwaarden zijn niet belastbaar in ons land. Het is waarschijnlijk geen toeval dat grote groepen bepaalde transacties in ons land doen en niet elders. Met een gemiddelde meerwaarde van 1,9 miljard euro per jaar is Suez-Tractebel de onbetwiste meerwaardekampioen. In 2006 was er al de fenomenale meerwaarde van 5,3 miljard op de verkoop van Electrabel-aandelen en in 2008 nog werd een uitzonderlijk resultaat van 2,7 miljard genoteerd, waarvan het leeuwendeel (2,2 miljard) uit de verkoop van het belang in Distrigas aan ENI komt. In 2009 kwam er nog één van 1,8 miljard bij, na de verkoop van de engineeringactiviteiten en andere belangen. ExxonMobil Petroleum & Chemical, dat de Antwerpse Esso-raffinaderij overkoepelt, volgt op respectabele afstand. Ook al gaat het meestal om one shots, toch kunnen die uitzonderlijke resultaten op het einde van het boekjaar bijna de volledige winst uitmaken. En zelfs voor een langere periode, zoals blijkt uit onderstaande tabel, die naast het uitzonderlijke resultaat voor het laatste boekjaar ook het gemiddelde uitzonderlijke resultaat over de voorbije vijf jaar, de gemiddelde winst over dezelfde periode en het aandeel (%) van het uitzonderlijke resultaat in die gemiddelde winst weergeeft. Hoe dichter bij 100%, des te minder rendabel de normale activiteit is. Zonder uitzonderlijke resultaten zou een bedrijf als VWR International, gespecialiseerd in labomateriaal, een veel lagere winst optekenen. Hetzelfde geldt voor CBR, Petrofina en Pubstone, een dochter van Cofinimmo, waarvan het vermogen uit een duizendtal cafés in België en Nederland samengesteld is, allemaal verhuurd aan AB InBev. De kampioenen van de meerwaarde Plaats
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Naam
Uitzonderlijke opbrengsten
Suez-Tractebel ExxonMobil Petr. & Chem. InBev Belgium Anheuser-Busch InBev PetroFina CBR Cementbedrijven Electrabel Atlas Copco Airpower Pubstone Delhaize Group Solvay VWR International Henkel Belgium GSK Biologicals UCB Janssen Pharmaceutica Agfa-Gevaert Dolomies Marche-les-Dames Umicore Shurgard Self Storage
10.182 3.900 4.728 3.229 2.905 2.092 2.116 1.297 973 999 6.649 729 765 760 859 800 635 542 729 511
Uitzonderlijke kosten
Uitzonderlijk resultaat
926 1 1.208 36 175 50 551 23 113 5.941 33 87 138 311 253 94 17 252 34
9.256 3.899 3.520 3.193 2.730 2.041 1.565 1.297 950 886 708 696 678 622 548 546 541 526 477 477
Uitzonderlijk Nettowinst resultaat per jaar per jaar 1.851 780 704 639 546 408 313 259 190 177 142 139 136 124 110 109 108 105 95 95
2.675 4.128 1.350 2.035 630 456 1.141 492 225 241 353 143 165 766 360 251 140 106 218 89
%
69,20 18,89 52,15 31,39 86,74 89,54 27,43 52,71 84,54 73,46 40,11 97,18 82,39 16,25 30,45 43,56 77,43 99,11 43,67 107,12
Gecumuleerd resultaat over vijf jaar, in miljoenen euro Holdings, coördinatiecentra en intercommunales uitgesloten
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 29
www.trendstop.be
Echte winst? Onderstaande cijfers spreken boekdelen. We hebben de bedrijven gerangschikt op basis van de gemiddelde nettowinst voor de laatste vijf boekjaren. Dit klassement is afgeleid van het vorige en rangschikt bedrijven op de gemiddelde nettowinst voor de laatste vijf boekjaren, met in de laatste kolom het percentage aan uitzonderlijke elementen in dat resultaat. Koploper is opnieuw ExxonMobil Petroleum & Chemical. GDF-Suez volgt op aanzienlijke afstand, net als Electrabel en twee vennootschappen van de groep AB InBev. Ze noteren allemaal een jaarlijkse gemiddelde nettowinst van meer dan een miljard. Belgacom is de enige die een aanzienlijk negatief uitzonderlijk resultaat noteert: 50 miljoen per jaar. Dat is het gevolg van een negatief uitzonderlijk resultaat van 466 miljoen in 2006, dat er vooral kwam door waardeverminderingen op financiële activa en provisies voor het programma BeST (Belgacom e-Business Strategic Transformation), waardoor ruim 4.000 werknemers hun loopbaan bij Belgacom beëindigd hebben maar toch via outplacement beschikbaar bleven voor de arbeidsmarkt. Enkel BASF Coordination Center doet het zonder uitzonderlijke resultaten. Ondanks haar naam is de onderneming sinds 2006 geen erkend coördinatiecenter meer, terwijl het echter nog steeds gelijkaardige activiteiten uitoefent: financiering op wereldvlak van ondernemingen uit de groep en strategisch management van de afdeling polyurethaan.
De kampioenen van de meerwaarde Plaats
Naam
Uitzonderlijke opbrengsten
1 ExxonMobil Petr. & Chem. 3.900 2 Suez-Tractebel 10.182 3 Anheuser-Busch InBev 3.229 4 InBev Belgium 4.728 5 Electrabel 2.116 6 GSK Biologicals 760 7 PetroFina 2.905 8 Atlas Copco Airpower 1.297 9 CBR Cementbedrijven 2.092 10 ArcelorMittal Gent 451 11 UCB 859 12 Solvay 6.649 13 BASF Coordination Center 0 14 Belgacom 516 15 Mobistar 16 Colruyt 396 17 Janssen Pharmaceutica 800 18 Delhaize Group 999 19 Pubstone 973 20 Umicore 729 Gecumuleerd resultaat over vijf jaar, in miljoenen euro Holdings, coördinatiecentra en intercommunales uitgesloten
www.trendstop.be
Uitzonderlijke kosten 1 926 36 1.208 551 138 175 50 80 311 5.941 0 768 1 28 253 113 23 252
Uitzonderlijk resultaat 3.899 9.256 3.193 3.520 1.565 622 2.730 1.297 2.041 371 548 708 0 -252 -1 368 546 886 950 477
Uitzonderlijk Nettowinst resultaat per jaar per jaar 780 1.851 639 704 313 124 546 259 408 74 110 142 0 -50 0 74 109 177 190 95
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 30
4.128 2.675 2.035 1.350 1.141 766 630 492 456 361 360 353 296 277 276 263 251 241 225 218
%
18,89 69,20 31,39 52,15 27,43 16,25 86,74 52,71 89,54 20,58 30,45 40,11 0,00 -18,16 -0,07 27,96 43,56 73,46 84,54 43,67
Financiële opbrengsten Op die manier kunnen we ook het financiële resultaat onder de loep nemen. Voor sommige bedrijven, zoals bv. holdings of coördinatiecentra, is het opstapelen van financiële resultaten de normaalste zaak van de wereld. We laten hen dan ook buiten beschouwing om ons volledig op de klassieke bedrijven te concentreren. In deze tabel haalt driekwart van de ondernemingen meer dan de helft van hun nettoresultaat uit financiële opbrengsten. Eén op vier zelfs meer. Wat wil zeggen dat de winst zonder de inbreng van financiële opbrengsten in een verlies vertaald zou worden. Dat is het geval voor Bekaert en Toyota Motor Europe. Het negatieve resultaat van de Tiense Suikerraffinaderij is een gevolg van het enorme verlies (1,1 miljard) in 2006. Ingevolge de hervorming van de Gemeenschappelijke Marktordening Suiker (GMO Suiker), heeft het bedrijf de boekwaarde van zijn Franse suikeraandelen moeten herwaarderen. Dat resulteerde in bijna een miljard euro aan waardeverminderingen. Bijna alle bedrijven in onze rangschikking zijn groepshoofden die de dividenden opstrijken. De kampioenen van de financiële Plaats
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Naam
ExxonMobil Petr. & Chem. Anheuser-Busch InBev Suez-Tractebel InBev Belgium BASF Coordination Center UCB Solvay Cobrew Toyota Motor Europe GSK Biologicals Philips Belgium Tiense Suikerraffinaderij Solvay C.I.C.C. Bayer Antwerpen KBC Asset Management AGC Europe Services Mouterij Albert Umicore Quick Restaurants Bekaert
Financiële opbrengsten 18.781 11.342 5.938 3.404 2.859 2.073 1.726 2.415 1.426 1.109 822 1.083 802 1.055 470 696 639 1.092 335 590
Financiële kosten 4.665 4.337 1.437 1.196 1.369 725 495 1.453 503 235 59 359 148 484 11 300 258 760 4 261
opbrengsten
Financieel resultaat 14.116 7.005 4.501 2.208 1.490 1.348 1.231 962 922 874 762 723 654 572 459 396 380 332 330 329
Financieel resultaat per jaar 2.823 1.401 900 442 298 270 246 192 184 175 152 145 131 114 92 79 76 66 66 66
Nettowinst per jaar 4.128 2.035 2.675 1.350 296 360 353 183 136 766 174 -101 127 143 196 80 79 218 73 52
%
68,39 68,85 33,65 32,72 100,53 74,92 69,75 104,98 135,64 22,83 87,61 -143,45 102,62 79,87 46,77 98,72 96,52 30,43 90,77 127,07
Gecumuleerd resultaat over vijf jaar, in miljoenen euro Holdings, coördinatiecentra en intercommunales uitgesloten
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 31
www.trendstop.be
EBIT
Alle ogen zijn meestal gericht op de nettowinst, hoewel die soms misleidend kan zijn. De beste maatstaf om de gezondheid van een bedrijf te meten, is het exploitatieresultaat. En dat is niet meer of minder dan de EBIT, waarover financiële analisten het altijd hebben. Het exploitatieresultaat meet in feite wat een bedrijf uit zijn industriële of commerciële activiteiten haalt. Vergelijken wordt dan makkelijker, aangezien de financiële structuur van de onderneming en uitzonderlijke resultaten geen invloed hebben. We zien hier en daar een kleine verschuiving, maar de top tien van onze rangschikking bevat dezelfde bedrijven als vorig jaar. Over een periode van vijf jaar halen 28 bedrijven een gemiddelde EBIT van meer dan 100 miljoen. 57 ondernemingen zijn goed voor een gemiddelde EBIT van meer dan 50 miljoen. 123 bedrijven halen een gemiddelde EBIT van meer dan 25 miljoen.
Het beste exploitatieresultaat Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
Naam
Exploitatieresultaat
Electrabel Belgacom GSK Biologicals ExxonMobil Petr. & Chem. BASF Antwerpen Fortis Finance Belgium Mobistar Distrigas Colruyt Atlas Copco Airpower ArcelorMittal Gent PetroFina Janssen Pharmaceutica InBev Belgium SABAM Euronav KBC Asset Management Elia System Operator bpost KPN Group Belgium The Brussels Airport Cy Bocimar International MasterCard Europe Unilin Philips Innovative Appl. Agfa-Gevaert Apetra Delhaize Group Daikin Europe Fluxys Industeel Belgium Ikea Distribution Benelux Electrabel Customer Sol. Fluxys en Co Truvo Coca-Cola Enterpr. Belg. European Payment Systems KBC Lease Belgium Total Belgium Aquafin Cobelfret Bulk Carriers Continental Benelux British American Tobacco Alpha Credit Arcelormittal Stainl.Bel. Komatsu Europe Internat. Lacroix L. Fils Ets. Makro Umicore VF Europe
Gemiddeld jaarresultaat over vijf jaar, in miljoenen euro Holdings, coördinatiecentra en intercommunales uitgesloten
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 32
856 632 614 535 484 438 415 371 303 274 250 231 223 204 181 181 179 165 158 132 123 123 115 114 106 104 104 103 100 100 90 85 85 85 84 84 79 78 74 73 72 70 69 64 59 59 57 56 56 56
Top-winsten De nettowinst onderaan de resultatenrekening is in feite de optelsom van drie tussenresultaten: exploitatie-, financieel en uitzonderlijk resultaat. En ook de fiscus passeert aan de kassa. We vermelden het gemiddelde voor vijf boekjaren. De palm gaat opnieuw naar ExxonMobil Petroleum & Chemicals. Ook al is de Antwerpse Esso-raffinaderij goed voor bijna 70% van de omzet, toch haalt de onderneming het immense resultaat uit dividenden via filialen waarvoor ze dienst doet als hoofdkwartier en uit een in 2005 gerealiseerde meerwaarde van 3,8 miljard. Suez-Tractebel is gewoontegetrouw ook weer van de partij. Na de miljarden die het in 2006 en 2008 respectievelijk uit de verkoop van de belangen in Electrabel en Distrigas haalde, realiseerde het in 2009 opnieuw een meerwaarde van 1,8 miljard, met de verkoop van diverse activiteiten (engineering) of Industriële en commerciële vennootschappen andere belangen (GDF Suez LNG). Plaats
Voor Anheuser-Busch InBev was 2009 uitzonderlijk. Het realiseerde een uitzonderlijk resultaat van 3,1 miljard door de herwaardering van het belang in dochter AB InBev Nederland Holding BV. Bovendien noteerde een andere dochter, InBev Belgium, een uitzonderlijke opbrengst van 4,5 miljard uit de verkoop van het belang in InBev International. Electrabel is een echte kampioen en haalt zijn winst bijna volledig uit de dagelijkse activiteit. Hoewel een aantal financiële kosten het nettoresultaat in 2008 verkleind hebben, verdient het over vijf boekjaar nog steeds meer dan drie miljoen euro per dag, inclusief zaterdag en zondag.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
Naam ExxonMobil Petr. & Chem. Suez-Tractebel Anheuser-Busch InBev InBev Belgium Electrabel GSK Biologicals PetroFina Atlas Copco Airpower CBR Cementbedrijven ArcelorMittal Gent UCB Fortis Finance Belgium Solvay BASF Coordination Center Belgacom Mobistar Colruyt Janssen Pharmaceutica Delhaize Group Pubstone Umicore BASF Antwerpen Distrigas KBC Asset Management SABAM Cobrew Euronav Bocimar International Philips Belgium Henkel Belgium VWR International Bayer Antwerpen Agfa-Gevaert Toyota Motor Europe KPN Group Belgium Tyco Electronics Raychem Solvay C.I.C.C. Cobelfret Bulk Carriers Jan De Nul SCR-Sibelco
Winst 4.128 2.675 2.035 1.350 1.141 766 630 492 456 361 360 354 353 296 277 276 263 251 241 225 218 218 213 196 190 183 183 180 174 165 143 143 140 136 132 130 127 122 117 111
Jaargemiddelde over vijf jaar, in miljoenen euro
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 33
www.trendstop.be
In voorgaande tabellen hebben we geen rekening gehouden met coördinatiecentra en intercommunales, die beide voordelige fiscale regimes genieten. En dat levert hen aardig wat op. De 109 coördinatiecentra in onze Top zijn samen goed voor een winst van 7,1 miljard. Dat is maar liefst 15% van de gecumuleerde winst van de 30.000 industriële en commerciële vennootschappen. Ook volgende spelers werden op de vorige pagina’s buiten de selectie gelaten: holdings, omdat hun opbrengsten per definitie van financiële aard zijn; banken en verzekeringsmaatschappijen, omdat ze hun jaarcijfers in een heel ander kleedje neerleggen. Hieronder publiceren we telkens een afzonderlijke rangschikking. Coördinatiecentra Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Holdings
Naam
Winst
Hewlett-Packard C.C. AMFSB GDF Suez CC Ikea Service Centre Petrofina Intern. Group Centre de Coord. Nestlé Statoil Coordinat. Center ENI Coordination Center BP Capital Belgacom Gr. Int. Serv. Volkswagen Group Services Adecco Coordination Cent. BAT Coordination Center Centr.Coord.Sidérurgique Sappi International
1.368 724 640 331 262 228 191 171 171 140 110 87 85 85 82
Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Jaargemiddelde over vijf jaar, in miljoenen euro
Naam
Winst
Wirefree Services Belgium KBC Groep Dexia GBL CNP Axa Holdings Belgium Erbe Solvac Fibelpar Holcibel Delhaize Louis Etex Group Lsf Transcontinent. Hold. Danone Finance Internat. Frère-Bourgeois
1.943 1.457 931 928 729 505 371 357 332 253 244 228 226 219 212
Jaargemiddelde over vijf jaar, in miljoenen euro
Intercommunales Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Naam
Winst
Sibelga Gaselwest Coditel Brabant L'A.L.G Iverlek Infrax West IMEWO I.G.K.A. FINIWO FIGGA
85 52 49 46 45 45 45 44 44 39
Jaargemiddelde over vijf jaar, in miljoenen euro
Banken Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Verzekeringen
Naam
Winst
ING België Dexia Bank Euroclear Bank Aspa CBC Banque Centea Bank Degroof Landbouwkrediet Record Bank Santander Benelux
1.012 601 160 91 88 68 60 40 39 37
Jaargemiddelde over vijf jaar, in miljoenen euro
www.trendstop.be
Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Naam AG Insurance AXA Belgium KBC Verzekeringen Vivium Allianz Belgium P & V Verzekeringen Dexia Insurance Belgium Mercator Verzekeringen Secura Fidea
Jaargemiddelde over vijf jaar, in miljoenen euro
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 34
Winst 421 360 151 60 60 47 42 39 24 21
Arbeidsvolume Als antwoord op de crisis hebben de ondernemingen eerst de overuren geschrapt. Nadien zijn ze op tijdelijke werkloosheid overgeschakeld. In 2009 waren daarbij gemiddeld 210.864 werknemers per maand betrokken. Dat is een stijging met 57% tegenover een jaar eerder. Het hoogtepunt was voor maart 2009, met 313.200 werknemers in tijdelijke werkloosheid, 75% meer dan in maart 2008. Meer dan een kwart van alle arbeiders uit de privésector was toen tijdelijk werkloos. Bedienden werden slechts in beperkte mate door de maatregel getroffen. Zij waren slechts 158.352 dagen tijdelijk werkloos tegenover 18,91 miljoen dagen voor arbeiders. Dat is 0,8%. Op jaarbasis nam het aantal gewerkte uren met 2% af. Met hier en daar een opvallende uitzondering. Colruyt bijvoorbeeld, dat ongeacht de situatie met de regelmaat van een metronoom verder groeit.
Plaats Naam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
2009
bpost Fortis Bank Colruyt Delhaize Group Belgacom Carrefour Belgium De Lijn KBC Bank ING België M.I.V.B. ArcelorMittal Gent Electrabel GSK Biologicals Dexia Bank ISS Facility Services AXA Belgium Ford Fabrieken te Genk Volvo Cars Gent Janssen Pharmaceutica KBC Global Services AG Insurance Securitas VRT G4S Security Services Fabricom BASF Antwerpen Van Hool Umicore Makro Sodexo Belgium ExxonMobil Petr. & Chem. Coca-Cola Enterpr. Belg. IBM Belgium Toyota Motor Europe Balta Industries InBev Belgium Cora Renmans Quality Meat Atlas Copco Airpower AGC Glass Europe
43.551.376 25.040.424 19.814.408 19.025.258 18.415.650 13.591.307 12.996.191 12.445.349 12.390.203 11.000.073 10.170.744 9.290.880 9.209.663 9.200.455 8.141.247 6.800.022 6.380.563 6.344.550 5.916.439 5.700.582 5.663.666 5.647.127 5.555.664 5.295.875 5.273.560 5.093.732 4.736.750 4.692.768 4.130.221 3.992.358 3.826.572 3.697.824 3.635.833 3.566.374 3.520.788 3.473.275 3.426.263 3.291.105 3.288.501 3.271.861
2008
%
45.515.076 26.403.309 18.357.847 19.192.385 18.776.339 14.618.703 12.541.314 13.399.061 13.682.668 11.102.791 12.411.552 11.151.179 8.866.832 9.672.540 8.072.401 7.114.166 8.661.628 6.903.321 5.864.151 5.414.658 5.703.573 5.586.255 5.227.005 5.810.735 5.449.116 5.218.354 6.154.189 4.814.223 4.170.486 3.956.045 3.869.910 3.693.346 3.614.805 3.958.712 3.613.090 3.791.040 3.251.279 3.189.327 4.128.565 3.345.106
-4,31 -5,16 +7,93 -0,87 -1,92 -7,03 +3,63 -7,12 -9,45 -0,93 -18,05 -16,68 +3,87 -4,88 +0,85 -4,42 -26,34 -8,09 +0,89 +5,28 -0,70 +1,09 +6,29 -8,86 -3,22 -2,39 -23,03 -2,52 -0,97 +0,92 -1,12 +0,12 +0,58 -9,91 -2,55 -8,38 +5,38 +3,19 -20,35 -2,19
Arbeidsvolume, in gepresteerde uren
Omgekeerd vinden we de grootste dalingen in de industriële sector en bij bpost, dat zijn zachte politiek van personeelsinkrimping al een aantal jaren volhoudt. STIJGERS Plaats Naam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
2009
Colruyt 19.814.408 BCV Works 728.351 De Lijn 12.996.191 Cobelfret Bulk Carriers 764.205 ASAP.be 3.465.005 GSK Biologicals 9.209.663 VRT 5.555.664 Kuehne + Nagel Logistics 551.421 Domidom Belgium 466.091 Colruyt Group Services 2.378.938 KBC Global Services 5.700.582 Decathlon Benelux 1.618.835 Serwis Domowy 411.123 Ethias 2.492.533 DSV Solutions/Automotive 582.123
Arbeidsvolume, in gepresteerde uren
DALERS 2008 18.357.847 52.673 12.541.314 352.824 3.081.838 8.866.832 5.227.005 233.738 161.928 2.089.917 5.414.658 1.336.466 139.505 2.232.238 350.062
Aantal +1.456.561 +675.678 +454.877 +411.381 +383.167 +342.831 +328.659 +317.683 +304.163 +289.021 +285.924 +282.369 +271.618 +260.295 +232.061
Plaats Naam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Caterpillar Belgium DAF Trucks België Ford Fabrieken te Genk ArcelorMittal Gent bpost Electrabel Volvo Group Belgium Suez-Tractebel Van Hool Fortis Bank ING België Carsid ArcelorMittal Steel Coat ArcelorMittal Liège General Motors Belgium
2009 2.881.430 1.489.392 6.380.563 10.170.744 43.551.376 9.290.880 2.956.436 277.708 4.736.750 25.040.424 12.390.203 399.497 91.869 2.104.260 2.554.779
2008 5.980.532 3.831.013 8.661.628 12.411.552 45.515.076 11.151.179 4.671.322 1.816.390 6.154.189 26.403.309 13.682.668 1.628.502 1.229.394 3.222.077 3.672.507
Aantal -3.099.102 -2.341.621 -2.281.065 -2.240.808 -1.963.700 -1.860.299 -1.714.886 -1.538.682 -1.417.439 -1.362.885 -1.292.465 -1.229.005 -1.137.525 -1.117.817 -1.117.728
Arbeidsvolume, in gepresteerde uren
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 35
www.trendstop.be
Gemiddeld aantal ingeschreven werknemers
Ons land heeft de crisis beter doorstaan dan andere. De daling van de werkgelegenheid stond niet in verhouding tot die van het BBP dankzij drie maatregelen. • De tijdelijke en collectieve aanpassing van de arbeidsduur • De individuele en tijdelijke arbeidsduurvermindering (crisis-tijdskrediet) • De collectieve opschorting van de arbeidsovereenkomst voor bedienden (tijdelijke werkloosheid) Maar dat heeft veel geld gekost. Er waren dan ook een recordaantal personen met een rsz-uitkering: 1.309.930. Dat is een stijging met 118.953 personen tegenover 2008 • +30.275 volledig uitkeringsgerechtigde werklozen • +76.128 tijdelijk werklozen De tijdelijke werkloosheid heeft in 2009 1,1 miljard euro gekost, of 622 miljoen meer dan een jaar eerder. Tegelijkertijd subsidieerde de overheid flink • de non-profit-sector, die 17.000 jobs kon creëren • de administratie, die er 7.000 ambtenaren bijkreeg
Plaats Naam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
bpost N.M.B.S. Fortis Bank Delhaize Group Belgacom Infrabel Colruyt Carrefour Belgium ING België KBC Bank ArcelorMittal Gent De Lijn Electrabel Dexia Bank M.I.V.B. Ford Fabrieken te Genk GSK Biologicals ISS Facility Services AXA Belgium Volvo Cars Gent Caterpillar Belgium Janssen Pharmaceutica AG Insurance Van Hool N.M.B.S.-Holding KBC Global Services G4S Security Services Fabricom Securitas BASF Antwerpen Volvo Group Belgium Makro VRT Atlas Copco Airpower Umicore Balta Industries InBev Belgium Philips Innovative Appl. General Motors Belgium DAF Trucks België Bekaert Sodexo Belgium ArcelorMittal Liège Coca-Cola Enterpr. Belg. Toyota Motor Europe CNH Belgium UCB Pharma Agfa-Gevaert Cora ExxonMobil Petr. & Chem.
2009
2008
29.497 20.118 18.827 13.049 12.616 12.342 12.861 10.477 10.004 9.168 7.400 8.071 6.360 6.381 6.413 4.908 6.042 5.887 4.825 4.116 3.472 3.913 4.123 3.874 4.025 4.014 3.489 3.575 3.688 3.432 2.902 2.927 2.812 2.472 2.764 2.631 2.544 2.296 2.114 2.005 2.389 2.682 1.926 2.450 2.378 2.290 1.959 2.136 2.184 2.176
30.991 20.216 19.683 13.117 12.923 12.198 11.677 10.993 10.494 9.763 8.097 7.758 7.645 6.715 6.212 5.884 5.748 5.650 4.917 4.480 4.347 4.082 4.081 4.057 3.906 3.767 3.651 3.597 3.548 3.468 3.262 2.979 2.826 2.807 2.781 2.717 2.715 2.713 2.656 2.630 2.621 2.511 2.500 2.473 2.415 2.398 2.309 2.299 2.275 2.201
Resultaat: er sneuvelden slechts 28.000 betaalde jobs.
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 36
% -4,82 -0,48 -4,35 -0,52 -2,38 +1,18 +10,14 -4,70 -4,67 -6,09 -8,61 +4,04 -16,81 -4,98 +3,24 -16,58 +5,11 +4,19 -1,87 -8,13 -20,15 -4,15 +1,03 -4,50 +3,05 +6,57 -4,44 -0,60 +3,95 -1,03 -11,05 -1,73 -0,52 -11,93 -0,59 -3,14 -6,30 -15,37 -20,43 -23,75 -8,83 +6,81 -22,96 -0,95 -1,55 -4,49 -15,13 -7,08 -4,01 -1,16
De grootste gebruikers van uitzendkrachten In 2009 kende het aantal door uitzendkrachten gepresteerde uren een historische terugval: -22%. Mei was met een daling van meer dan 30% de slechtste maand. 40 miljoen arbeidsuren gingen verloren. Er werden 72.000 minder uitzendkrachten tewerkgesteld waarvan • 56.104 interims • 16.121 jobstudenten Arbeiders werden tweemaal zo zwaar getroffen als bedienden: • arbeiders: -28% • bedienden: -14% Vlaanderen (-23%) had evenzeer te lijden als Wallonië (-22%). Brussel was de uitzondering, met een beperktere terugval (-16%). In 2009 telde ons land • 326.103 uitzendkrachten • 161.411 jobstudenten Plaats Naam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
2009
2008
bpost 2.187.228 GSK Biologicals 783.019 Kuehne + Nagel Logistics 452.994 Alcon-Couvreur 437.236 Cleaning Masters 387.907 SD Viangros 365.816 Febelco 365.728 CEVA Logistics Belgium 357.712 DSV Solutions/Automotive 338.293 IPG Group 338.223 Colruyt 329.874 Volvo Cars Gent 309.310 Logisport 309.178 Scana Noliko 301.675 Coca-Cola Enterpr. Belg. 298.941 SNT Belgium 293.744 Randstad Group Belgium 293.390 Van Gansewinkel 285.529 De Lijn 264.876 Sodexo Belgium 263.825
2.687.431 597.178 342.545 499.625 412.974 400.847 324.222 441.563 253.175 507.985 483.703 204.864 481.551 247.229 303.570 356.990 336.689 311.151 275.146 327.216
% -18,61 +31,12 +32,24 -12,49 -6,07 -8,74 +12,80 -18,99 +33,62 -33,42 -31,80 +50,98 -35,80 +22,02 -1,52 -17,72 -12,86 -8,23 -3,73 -19,37
STIJGERS Plaats Naam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
GSK Biologicals Kuehne + Nagel Logistics Volvo Cars Gent AW Europe DSV Solutions/Automotive Essers H. Logistics Cy Clarebout Potatoes Distrilog Group Logistics Nivelles Scana Noliko
2009 783.019 452.994 309.310 193.324 338.293 186.852 162.704 138.864 235.377 301.675
DALERS 2008 597.178 342.545 204.864 96.556 253.175 110.533 91.560 78.566 178.547 247.229
Aantal +185.841 +110.449 +104.446 +96.768 +85.118 +76.319 +71.144 +60.298 +56.830 +54.446
Plaats Naam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Volvo Group Belgium bpost General Motors Belgium Robert Bosch Produktie Eutraco Logistics Ford Fabrieken te Genk Daikin Europe ALRO ArcelorMittal Gent Industeel Belgium
2009 176.312 2.187.228 30.579 214 4.512 9.349 90.916 2.428 38.897 43.055
2008
Aantal
961.546 2.687.431 365.097 258.166 242.107 239.449 302.365 208.975 222.527 223.251
-785.234 -500.203 -334.518 -257.952 -237.595 -230.100 -211.449 -206.547 -183.630 -180.196
in gepresteerde uren
Ook in 2009 was bpost veruit de grootste interimgebruiker, met meer dan twee miljoen door uitzendkrachten gepresteerde uren. De sterkste dalingen zien we vooral bij industriële bedrijven. PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 37
www.trendstop.be
Waar vind ik de bestbetaalde job? Het antwoord ligt voor de hand: in bedrijven waar de kost per ingeschreven werknemer hoge toppen scheert. Bij de industriële en commerciële vennootschappen zijn dat bedrijven actief in de chemie- of telecomsector. Of je kan terecht bij overkoepelende bedrijven van grotere groepen. Met personeelskosten die van het ene op het andere jaar meer dan verdubbelden, neemt Anheuser-Busch InBev, overkoepelende vennootschap van de Leuvense brouwerijgroep, opnieuw de eerste plaats in. Delek Belgium, dochter van de groep Texaco, dankt zijn tweede plaats aan de verplaatsing van de administratieve zetel voor de Benelux naar Breda. Het grootste deel van het personeel is namelijk niet gevolgd en heeft het voorgestelde sociale plan aanvaard. UCB is het moederbedrijf van de gelijknamige groep, wiens activiteiten exclusief op het globale beheer van de dochterondernemingen gericht zijn. IP Belgian Services levert diensten op het vlak van marketing, logistiek en verkoop aan de ondernemingen van het Amerikaanse International Paper Company. Het personeelsbestand van Suez-Tractebel werd gedecimeerd na de verkoop van de afdeling engineering aan Tractebel Engineering.
Loonkost per werknemer Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
Naam Anheuser-Busch InBev Delek Belgium UCB Ip Belgian Services Cy Suez-Tractebel Volvo Construction Equip. Electrolux Home Prod. Cor Intel Corporation Procter & Gamble Europe AGC Europe Services 3M Europe BASF Coordination Center Puratos Group Ideal Standard Int. Solvay ExxonMobil Petr. & Chem. MasterCard Europe Standard de Liège Amcor Flexibles Packaging UBS Belgium Sappi Europe Microsoft EMC Information Systems Amgen Baxter World Trade Nokia Belgium Yara Belgium Cisco Systems Belgium AT&T Global Network Serv. SAP Belgium Abbott Vascular Intern. Nynas Vesuvius Group Proton World Internat. LANXESS Rubber Siemens Enterprise Comm. Tibotec UCB Pharma Lilly Eli Benelux BASF Belgium
Minimum 50 werknemers in 2009, in euro.
25 bedrijven besteden gemiddeld meer dan 100 euro per uur aan hun personeel.
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 38
Loonkost 2009 457.678 335.762 296.137 284.196 268.037 242.093 242.039 233.137 231.266 212.202 211.196 198.114 196.729 192.552 184.037 182.829 179.383 178.137 176.731 173.491 167.456 167.382 163.388 159.518 156.732 152.558 149.746 145.597 145.523 144.959 143.331 143.034 142.285 141.856 140.847 139.655 139.333 138.926 138.246 137.766
Voordelen bovenop het loon De benaming op zich doet al watertanden. Zelfs al zijn het meestal eerder geringe voordelen die aangeboden worden door een beperkt aantal ondernemingen. Het gaat hier om “minimale voordelen, toegekend met een duidelijk sociaal doel of ter verbetering van de relatie tussen personeelsleden onderling en ter versterking van hun banden met de onderneming”. De werknemer wordt er niet op belast. Bijvoorbeeld: groepsreizen, huwelijks- of geboortegeschenken, terugbetaling van individuele studiekosten, gebruik van crèche in het bedrijf, gratis verdeling van dranken tijdens de werkuren, maaltijden tegen verlaagde prijs, een beroep kunnen doen op medische dienstverlening, gebruik kunnen maken van een aankoopcentrale, ... Hoewel veel kleintjes een grote maken, vragen we ons af hoe dergelijke kleine voordelen tot de aanzienlijke bedragen kunnen leiden die op sommige sociale balansen staan. De Nationale Bank trekt ze dermate in twijfel dat ze de rubriek niet meer in haar analyses opneemt. Daarom nemen we de rubriek beter met een korreltje zout. Maar de cijfers zijn wat ze zijn. En ING is met 30 miljoen opnieuw de vrijgevigste. Electrabel komt opnieuw sterk opzetten, na een korte terugval in 2008. Op het vlak van openbaar vervoer toont De Lijn zich opnieuw flink vrijgeviger dan de Waalse of Brusselse collega’s. Op individueel niveau gaat de koppositie opnieuw naar farmabedrijf AstraZeneca. Voordelen bovenop het loon Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Naam
VBL TOT 2009
VBL/WN 2009
VBL/WN 2008
ING België Electrabel De Lijn Belgacom KBC Bank AstraZeneca KBC Global Services IBM Belgium M.I.V.B. ExxonMobil Petr. & Chem. Daikin Europe Carrefour Belgium Audi Brussels Recticel Balta Industries AXA Belgium Dexia Bank Agfa-Gevaert Deutsche Bank Van Hool N-Allo Allianz Belgium Janssen Pharmaceutica Palm Breweries KBC Verzekeringen Toyota Motor Europe Volvo Group Belgium AGC Glass Europe Aon Belgium Atlas Copco Airpower
30.786.000 29.689.719 19.847.000 15.845.367 15.757.451 10.000.291 9.833.031 8.846.536 7.137.895 7.046.381 6.818.027 6.560.947 5.507.848 3.917.339 3.545.862 3.495.429 3.216.000 2.991.970 2.979.000 2.906.302 2.618.893 2.590.434 2.515.855 2.469.933 2.463.963 2.307.576 2.291.457 2.275.733 2.237.279 2.152.100
3.077 4.668 2.459 1.256 1.719 17.529 2.449 4.248 1.113 3.239 5.037 626 2.613 3.255 1.348 724 504 1.401 5.336 750 2.827 2.436 643 10.497 1.633 971 790 1.049 8.265 871
2.849 195 2.402 1.198 1.445 18.991 2.353 4.457 1.026 3.071 4.891 1.918 3.578 1.216 765 4.203 4.756 815 2.235 2.196 614 1.058 1.874 1.033 940 848 8.604 833
VBL TOT: voordelen bovenop het loon in EUR (totaal) VBL/WN: voordelen bovenop het loon per ingeschreven werknemer in EUR
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 39
www.trendstop.be
De gazellen van Trends
In 2001 heeft Trends de eerste Gazellen bekroond, op basis van cijfers uit onze Trends Top. Gazellen zijn bedrijven die, over een periode van vijf jaar, de snelste groei gekend hebben, op basis van zes criteria:
GAZELLEN
• groei van de omzet in absolute waarden • groei van de omzet in procent • groei van het aantal werknemers in absolute waarden • groei van het aantal werknemers in procent • evolutie van de cashflow in absolute waarden • evolutie van de cashflow in procent
De uiteindelijke rangschikking is de optelsom van het resultaat voor de zes afzonderlijke criteria. Hoe snel je kan lopen, hangt uiteraard ook af van je gewicht. Daarom hebben we de bedrijven in drie categorieën onderverdeeld, in functie van de omzet van het referentiejaar: grote, kleine en middelgrote ondernemingen. De klassementen worden gemaakt op basis van de resultaten voor boekjaar 2005 tot en met 2009 en zullen bekendgemaakt worden, provincie per provincie, of gewest per gewest. 2 16 23 30 6 27 4 11 18 25
maart maart maart maart april april mei mei mei mei
Vlaams-Brabant West-Vlaanderen Henegouwen Limburg Waals-Brabant Luik Oost-Vlaanderen Namen-Luxemburg Antwerpen Brussel
Meer info: www.trendsgazellen.be
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 40
Het boek De nieuwe editie 2011 van
TRENDS TOP 30.000 de grote jaarlijkse palmares over de Belgische bedrijven het boek van de vele grote getallen 3,5 1.954 8.500 140 572 30.000 150.000 540.000
kilo pagina’s, in een oplage van exemplaren miljard EUR toegevoegde waarde en miljard EUR omzet gerealiseerd door de grootste Belgische bedrijven met hun directie- en kaderleden, kerncijfers en ratio’s
die ook voor de lezer die niet elke dag balansen analyseert,
een vlot interpreteerbare financieel-economische röntgenfoto van iedere grote Belgische onderneming opleveren.
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 41
www.trendstop.be
De cd-rom De Trends Top 100.000 cd-rom Samen met het boek Trends Top 30.000 ontvangt u de Trends Top 100.000 cd-rom. Met alle belangrijke informatie over de 100.000 grootste bedrijven op één schijfje. Dankzij de Trends Top 100.000 cd-rom beschikt u over een vlot toegankelijk werkinstrument waarmee u zelf gegevens opzoekt, bewerkt en analyseert. Aan de hand van de naam van een bedrijf, het ondernemingsnummer, een merk of product, of de naam van een directielid vindt u gemakkelijk algemene en financiële informatie over die vennootschap terug. In een handomdraai maakt u uw eigen Top: volgens regio, sector, toegevoegde waarde, omzet of personeelsbestand. U krijgt een standaardklassement van de 100.000 grootste bedrijven. Gerangschikt volgens sector. Compleet met de namen van 345.000 contactpersonen, alle adresgegevens, de financiële kerncijfers. En meer.
Nederlands - Frans - Engels - Duits De jaarrekeningcijfers over de laatste vijf boekjaren
Elke advertentie in Trends Top 30.000 verschijnt zonder extra kosten automatisch op de cd-rom.
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 42
De Trends Top Company Database Alle gegevens uit Trends Top Database zijn digitaal verkrijgbaar. Er zijn letterlijk 1001 selectiemogelijkheden. U kiest zelf welke gegevens u precies wil hebben. Zo kan u bijvoorbeeld voor een direct-mailcampagne een selectie vragen met de namen van alle Nederlandstalige personeelschefs van bedrijven uit de bouwsector met een omzet tussen 5 en 10 miljoen euro en met meer dan 30 werknemers. Voor telemarketinggebruik kan ook nog het telefoon-, telex- en faxnummer worden geleverd, evenals e-mail- en internetadres. De selectie kan gebeuren volgens postnummer, aantal personeelsleden, omzetcijfer, activiteit, taal, enz. en uiteraard volgens elke willekeurige combinatie van al deze en andere elementen, bijvoorbeeld de financiële gegevens uit de jaarrekening.
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 43
www.trendstop.be
Binnen zonder bellen bij 150.000 bedrijven
www.trendstop.be
Trends Top Database Werkinstrument voor beslissers Marketing, sales en communicatie 15%
U bereikt 345.000 directie- en kaderleden die beslissen over 95% van alle aankopen en investeringen in ons land.
Operations 12%
Investeringen in de producten van uw onderneming. Algemene directie 48%
17.336
www.trendstop.be 18.000
3.000.000
15.000
2.500.000
12.000
2.000.000
9.000
1.500.000
6.000
1.000.000
3.000
500.000
0
Zoveel beslissers bezoeken dagelijks de Top Website. Goed voor 2.174.174 pageviews per maand. Pageviews per maand
Unieke bezoekers per dag
Dat is het aantal directie- en kaderleden die de Trends Top Database gebruiken. Trends Top vormt een essentieel platform om uw communicatiedoelstellingen te realiseren.
Administratie 17%
IT & HRM 8%
Het bewijs dat kaderleden nood hebben aan een continu geactualiseerde bedrijvensite. Met webtools die het commerciële proces van uw bedrijf ondersteunen en waarmee u meer omzet realiseert.
0
2006
2007
2008
2009
Surf mee op het succes van de Top Website.
2010
On Top Elektronische nieuwsbrief 135.000 130.000
132.461 Wekelijks krijgen 132.461 beslissingsnemers de elektronische nieuwsbrief van Trends Top rechtstreeks in hun mailbox. Meer dan 75 bedrijven, zoals Microsoft, Monster en Samsung maakten van dit wervingskanaal gebruik om relevante informatie onder de aandacht te brengen van een uiterst belangrijke doelgroep.
125.000 120.000 115.000 110.000 105.000 100.000
345.000
Uw boodschap rechtstreeks in hun mailbox. 2006
2007
2008
2009
2010
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 44
17.336 bezoekers/dag 2.174.174 pageviews/maand op www.trendstop.be
www.trendstop.be
Quicksearch
Directie- en kaderleden vinden informatie over een bedrijf via firmanaam, ondernemingsnummer, naam van een directielid, trefwoord, merk, product, telefoon- of faxnummer. Snel en efficiënt zoeken.
GeoTop
Met GeoTop analyseren bedrijven hun klantenportefeuille en marktaandeel. Bovendien selecteren zij automatisch de juiste prospecten. Een onmisbaar werkinstrument voor al wie méér omzet wil realiseren.
t Nu me gratis in testlog
Kies voor een advertentieformule met toegang tot GeoTop.
Benchmark Benchmark – Nettowinst
Dankzij Top Benchmark vergelijkt u in één oogopslag de omzet, winst, loonkost, enz. van uw bedrijf met die van uw concurrenten, andere spelers uit uw sector, postcode of provincie.
Ideaal om de solvabiliteit van uw klanten te verifiëren.
De Trends Top Database 360° toegankelijk i.s.m. Microsoft 1. Office Comfort Zone Vanuit Office (word, excel, outlook,…) heeft u rechtstreeks toegang tot de Trends Top Database, de tekstarchieven van Trends Magazine en het beeldarchief van Kanaal Z. Zie www.ofcozo.com. 2. OndernemersPC Alle ondernemers die over een Microsoft OndernemersPC beschikken, krijgen twee maanden gratis toegang tot de Trends Top Website. Zie www.microsoft.be/ondernemer. 3. Dynamics CRM Rechtstreekse toegang tot de Trends Top Database en de webtools GeoTop en Benchmark vanuit uw CRM-systeem. Zie www.trendstop.be/dynamics.
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 45
Voldoende redenen www.trendstop.be
om in Trends Top te adverteren
Trends Top vormt een uitgelezen multimediaal platform om úw communicatiestrategie te realiseren. ✔ U bereikt 345.000 directie- en kaderleden: dé beslissers van het Belgische bedrijfsleven. ✔ Een performante doelgroep die beslist over 95% van alle aankopen en investeringen in België. ✔ Dagelijks telt de Top Website 17.336 unieke bezoekers. Goed voor 2.174.174 pageviews per maand. ✔ Een multimediapakket garandeert u driedubbele zichtbaarheid voor één voordelige prijs en past binnen elk goed gespreid communicatiebudget.
✔ U geniet hierdoor 12 maanden zichtbaarheid in de meest geconsulteerde bedrijvendatabase. ✔ Dankzij zelfgekozen trefwoorden bepaalt u zelf hoe u gevonden wordt. ✔ Uw boodschap geniet grotere zichtbaarheid dankzij de exclusieve samenwerking met Microsoft. ✔ U verhoogt uw omzet dankzij toegang tot performante webtools zoals GeoTop en Benchmark. ✔ Onze wekelijkse elektronische nieuwsbrief On Top is een ideaal kanaal om specifieke activiteiten van uw onderneming te communiceren, zoals beursdeelnames, productlanceringen, opendeurdagen, (her)lancering van uw website, enz.
✔ Onze
sectorpublicaties laten u toe om zeer gericht te communiceren naar specifieke sectoren zoals bouw, transport, ICT en de grafische sector.
✔ Dankzij de strategische overeenkomst van Roularta Media Group met Google lanceert u een performante AdWords campagne.
www.trendstop.be
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 46
Stop met zoeken. Start met vinden.
Altijd. Overal. http://m.trendstop.be
iPad-ready
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 47
www.trendstop.be
Trends Top Editie 2011 is vanaf 8 december 2010 te koop in de grotere dagbladhandels en ook bij
UITGEVERIJ BIBLO - TRENDS TOP Meiboomlaan 33 8800 Roeselare
te bestellen via ons groen faxnummer
0800/17778
315 EUR exclusief btw met de Trends Top 100.000 cd-rom en persoonlijke login voor de Top 150.000 Website
UITGEVERIJ BIBLO is een dochteronderneming van Roularta Media Group.
PERSINFORMATIE Telefoon 03/620.02.11 Tommy Browaeys 0479.97.78.17 Lieve De Sitter 0475.78.00.65 Fax 03.620.03.61
[email protected]
BOEK
PERSBERICHT TRENDS TOP - EDITIE 2011 - pagina 48
CD
WEB