Stichting Pensioenfonds DHV
Pensioennieuwsbrief “Verlagen pensioenen” Pensioenfonds DHV verlaagt de pensioenen De meest gestelde vragen & de antwoorden Net als zo’n 70 andere pensioenfondsen, groot en klein, heeft het bestuur van Pensioenfonds DHV helaas moeten besluiten per 1 april 2013 de pensioenen te verlagen. Alle pensioenen gaan met 5,6% omlaag. Daarnaast gaan werknemers die pensioen opbouwen bij het fonds vanaf 1 april ook minder pensioen opbouwen. Waarom worden deze maatregelen genomen en wat betekenen ze voor u? In deze nieuwsbrief zetten we de meest gestelde vragen en antwoorden op een rij. We hebben de vragen ingedeeld in vier delen: I. vragen over de verlaging van de pensioenen, II. vragen over de verlaging van de pensioenopbouw, III. vragen voor wie meer wil weten over de financiële achtergronden en over de mening van de deelnemersraad en IV. vragen over waar u terecht kunt voor meer informatie.
I.
Vragen over de verlaging van de pensioenen
1. Waarom moeten de pensioenen worden verlaagd? Het Pensioenfonds DHV staat er net als veel andere pensioenfondsen niet goed voor. Onze dekkingsgraad is te laag. Dat komt niet zozeer door slechte beleggingsresultaten, maar vooral door de lage rente en de gestegen levensverwachting waardoor we veel meer geld nodig hebben voordat de pensioenen voldoende gedekt zijn (wilt u weten hoe dat zit, lees dan ook de vragen 14 en 17). Al met al is de dekkingsgraad van ons pensioenfonds fors gedaald. We zitten nu al een tijd onder wat de wet minimaal vereist: een dekkingsgraad van 104,4%. In 2008 hebben we een herstelplan ingediend, waarin we aangaven hoe en in welk tempo we binnen de gestelde termijn van 5 jaar weer boven de rode streep dachten te komen. Die termijn is nu bijna om: we moeten eind 2013 weer die 104,4% bereiken. We hebben al enige tijd zien
aankomen dat dit door de aanhoudende crisis heel lastig zou worden. Daarom hebben we u in februari 2012 laten weten dat als het herstel voor eind 2012 onvoldoende aan zou trekken, we gedwongen zouden zijn tot het nemen van een zware maatregel: de pensioenen verlagen. Dat wordt nu helaas realiteit. We eindigden 2012 op een dekkingsgraad van 93,2%, en dat was onvoldoende. Met die stand was het niet aannemelijk dat we ons doel voor eind 2013 zouden kunnen halen. Daarom hebben we moeten besluiten de pensioenen per 1 april 2013 te verlagen, en wel met 5,6%. Daarmee komen we weer op een haalbaar herstelpad om eind van dit jaar ons doel van tenminste 104,4% te kunnen halen. 2. Voor wie geldt de verlaging van de pensioenen? En wordt de pijn wel eerlijk verdeeld? De verlaging geldt voor alle pensioenen van Pensioenfonds DHV: - alle voor 1 april 2013 ingegane pensioenen: ouderdoms- en (tijdelijk) partnerpensioen, maar ook prepensioen, wezenpensioen en arbeidsongeschiktheidspensioen; - alle tot 1 april 2013 opgebouwde pensioenen (ouderdoms-, partnerpensioen en prepensioen) van actieve deelnemers, dus de mensen die nu pensioen opbouwen bij Pensioenfonds DHV; - alle pensioenaanspraken van ex-deelnemers van het pensioenfonds. Iedereen krijgt met dezelfde korting te maken en draagt dus in gelijke mate bij. Natuurlijk voelen de mensen die al pensioen krijgen de verlaging direct in hun besteedbaar inkomen. Zij hebben ook minder tijd om de verlaging eventueel weer in te lopen. Maar de werkenden krijgen naast de verlaging van hun opgebouwde pensioen ook te maken met andere versoberingen van het pensioen. Zo gaan ze in ieder geval voor het komend jaar al minder pensioen opbouwen. Daarnaast wordt er in Nederland volop gesproken over het verhogen van de pensioenleeftijd en het versoberen van de pensioenregelingen. 3. Hoe is het verlagingspercentage van 5,6% bepaald? Begin 2012 heeft het bestuur u laten weten dat de pensioenen op 1 april 2013 mogelijk met 6,4% verlaagd zouden moeten worden. Dat was gebaseerd op de dekkingsgraad en de prognoses van dat moment. De dekkingsgraad was toen 90,4%.
1
Stichting Pensioenfonds DHV In 2012 hebben we een zeer goed beleggingsrendement geboekt van 13,6%. Maar daar stonden enkele tegenvallers tegenover. Zo daalde de rente onder invloed van de eurocrisis weer fors, ondanks het feit dat pensioenfondsen wat gunstigere rekenregels mogen toepassen. De gedaalde rente had een fors negatief effect op onze dekkingsgraad. Daar kwam nog eens bij dat we opnieuw te maken kregen met een stijging van de levensverwachting, waardoor we ervan uit moeten gaan dat we de pensioenen nog langer moeten uitbetalen. Al met al steeg onze dekkingsgraad in 2012 ondanks het goede beleggingsresultaat slechts licht. We sloten het jaar af op een stand van 93,2%. Op basis van die dekkingsgraad, de huidige rentestand en ons verwacht beleggingsrendement is het bestuur uitgekomen op de verlaging met 5,6%. Met die verlaging komen we op een haalbaar herstelpad dat zou moeten leiden naar een dekkingsgraad van 104,4% eind 2013. De verlaging van de pensioenen met 5,6% zorgt voor een stijging van onze dekkingsgraad met 5,5% tot 98,7%.
4. Wat betekent de verlaging concreet voor mijn pensioen? Als u al een pensioen van Pensioenfonds DHV ontvangt, gaat uw bruto pensioen met ingang van 1 april 2013 met 5,6% omlaag. Voor elke € 1.000 aan bruto pensioen, scheelt u dat dus bruto € 56 euro per maand. In april/mei ontvangt u van ons een overzicht van uw pensioenbedragen. U ziet dan uw pensioen voor en na de verlaging naast elkaar. Wilt u nu al weten hoe uw pensioen straks uitvalt, dan kunt u naar de website van het Nibud, www.nibud.nl. Daar vindt u een pensioenkortingsberekenaar waarmee u kunt uitrekenen hoe uw pensioen straks uitvalt. Als u nog pensioen opbouwt bij Pensioenfonds DHV of nog pensioenrechten bij ons heeft staan, wordt alles wat u tot 1 april 2013 aan pensioen heeft
opgebouwd (ouderdomspensioen en partnerpensioen) met 5,6% verlaagd. U ontvangt in april/mei een overzicht van uw pensioenaanspraken voor en na de verlaging. U vindt ook veel informatie over uw inkomen na pensionering op www.nibud.nl. Zo kunt u met de pensioenschijf-van-vijf al uw pensioenbedragen op een rijtje zetten. 5. Blijft het bij deze ene verlaging, of zit er meer slecht nieuws in het vat? Als de dekkingsgraad zich ontwikkelt volgens de prognoses, dan is deze verlaging van 5,6% voldoende. In dat geval is een verdere verlaging niet nodig. Maar als de ontwikkelingen tegenvallen en we de 104,4% eind 2013 niet halen, dan is het mogelijk dat we een nieuwe verlaging moeten aankondigen. Die zal dan op 1 april 2014 worden uitgevoerd. Alles hangt dus af van hoe het in 2013 verder gaat met de dekkingsgraad. Bepalend daarvoor zijn met name de beleggingsrendementen en de ontwikkeling van de rente. Als de rente verder daalt of de rendementen tegenvallen, kan onze doelstelling in gevaar komen. 6. Wordt de verlaging van de pensioenen goedgemaakt als het weer beter gaat met het fonds? De verlaging kan inderdaad in de toekomst worden goedgemaakt. Maar dat komt pas aan de orde als de dekkingsgraad van het fonds weer aan alle wettelijke vereisten voldoet. Bij een dekkingsgraad van 104,4% zijn we er wat dat betreft nog lang niet. Bovenop de minimaal vereiste dekkingsgraad moet een pensioenfonds namelijk nog forse reserves aanhouden om tegenvallers op te kunnen vangen. Wij voldoen pas aan alle eisen bij circa 119%. Pas dan kan aan het goedmaken van de huidige verlaging worden gedacht. 7. En wat als de dekkingsgraad eind 2013 hoger uitkomt dan 104,4%. Wordt de verlaging dan minder? Nee. De verlaging met 5,6% is definitief en wordt niet bijgesteld als we er eind 2013 wat beter voorstaan dan we nu inschatten. Zoals bij de vorige vraag is uitgelegd kan pas aan goedmaken gedacht worden als er weer aanzienlijke buffers zijn en de dekkingsgraad ten minste circa 119% is.
2
Stichting Pensioenfonds DHV 8. Mag dat eigenlijk wel, de pensioenen verlagen? Het zijn toch opgebouwde rechten? Sinds 2005 hebben wij een pensioenregeling waarin het financiële risico uitdrukkelijk ligt bij het collectief van deelnemers, gepensioneerden en ex-deelnemers. Er kan dus niet bij de werkgever worden aangeklopt als er tekorten zijn. In de Pensioenwet en ons pensioenreglement is vastgelegd dat het verlagen van de pensioenen een mogelijke maatregel is als de financiële situatie van het fonds dat vereist. Wij mogen uw pensioen dus inderdaad verlagen. Sterker, het is op dit moment de enige maatregel die past bij een verantwoord beleid, hoe vervelend het ook is. We moeten ons pensioenfonds zo snel mogelijk financieel weer gezond maken, in het belang van alle betrokkenen. Ook de toezichthouder, De Nederlandsche Bank, vereist dat wij dat doen. Overigens: ook pensioenfondsen die een andere regeling hebben, moeten nu overgaan tot het verlagen van de pensioenen. Dus ook bij die fondsen zijn de rechten niet onaantastbaar en absoluut.
Voor gepensioneerden 9. Mijn pensioen viel in januari van dit jaar ook al lager uit. Is dit de tweede verlaging? U heeft gelijk: sinds januari van dit jaar krijgt u minder pensioen op uw rekening bijgeschreven dan vorig jaar. Dat heeft echter niets te maken met een verlaging van uw pensioen door het pensioenfonds. Uw bruto pensioen is hetzelfde gebleven als vorig jaar. Dat u er netto minder van overhoudt, komt doordat u meer afdraagt aan de belastingdienst. Dat is dus het gevolg van overheidsmaatregelen. De verlaging van uw pensioen in april is dus de eerste verlaging die het pensioenfonds doorvoert. Het is natuurlijk wel extra vervelend dat deze komt op een moment dat ook de overheid uw koopkracht aantast.
verlening is dus niet gegarandeerd in de pensioenregeling. Zij is ook niet ingecalculeerd in de pensioenpremie: u heeft er dus niet voor betaald. Door de crisis heeft u al enige tijd geen of geen volledige toeslagverlening gekregen. Dat betekent dat uw pensioen niet is meegegroeid met de prijzen. Vaak wordt gedacht dat alleen gepensioneerden hier last van hebben, maar dat is niet waar. Gepensioneerden voelen het achterblijven van de koopkracht van hun pensioen natuurlijk wel directer dan de werkenden, maar ook de pensioenen van de werkenden gaan door het missen van toeslagverlening achterlopen bij de ontwikkeling van lonen en prijzen. Over de kansen op toeslagverlening in de komende jaren kunnen we niet optimistisch zijn. Het pensioenfonds heeft nog een lange weg te gaan voordat toeslagverlening weer aan de orde komt.
II Vragen over de pensioenopbouw
verlaging
van
de
Wie nu pensioen opbouwt bij Pensioenfonds DHV wordt behalve met de verlaging van de opgebouwde pensioenen met 5,6% geconfronteerd met nog een maatregel. Vanaf 1 april 2013 gaat u wat minder nieuw pensioen opbouwen: 1,9% in plaats van de huidige 2,0% per jaar. Let op: voor de ingegane pensioenen van de pensioengerechtigden heeft deze maatregel geen gevolgen.
10. Gaat de AOW ook omlaag? Nee, de verlaging betreft alleen uw DHV-pensioen. Voor de ontwikkeling van de AOW kunt u terecht op de site van de Sociale Verzekeringsbank: www.svb.nl.
12. Waarom ga ik minder pensioen opbouwen? Pensioenfondsen zijn verplicht een pensioenpremie te vragen die de werkelijke kosten van de pensioenopbouw dekt. Daarbovenop moet de premie ook bijdragen aan het herstel van de dekkingsgraad. De kosten van pensioenopbouw zijn de laatste jaren fors gestegen. Dat heeft twee oorzaken. De eerste: de gestegen levensverwachting, waardoor u gemiddeld gesproken langer pensioen uitbetaald moet krijgen. De tweede: de lage rekenrente, waardoor we ervan uit moeten gaan dat uw pensioengeld minder snel zal aangroeien. De huidige premie is daardoor niet meer kostendekkend.
11. Hoe zit het met de indexatie (toeslagverlening) van mijn pensioen? Uw pensioen wordt alleen geïndexeerd (wij spreken bij ons fonds van toeslagverlening), als de buffers van het pensioenfonds dat toelaten. De toeslag-
We hebben dit voorgelegd aan de sociale partners (werkgever en OR), en die hebben besloten de vaste premie te handhaven. Het bestuur had daarop nog maar één mogelijkheid om premie en pensioenopbouw weer in balans te brengen: de
3
Stichting Pensioenfonds DHV pensioenopbouw tijdelijk verlagen. De verlaging geldt alleen voor pensioen dat u vanaf 1 april 2013 gaat opbouwen. Het heeft geen gevolgen voor pensioen dat u al opgebouwd heeft. Bovendien betreft het een tijdelijke maatregel, die loopt tot 1 april 2014. De lagere opbouw geldt dus voor één jaar. Begin 2014 wordt opnieuw bekeken welke pensioenopbouw mogelijk is. Vanaf 1 april 2013 gaat u dus minder ouderdomspensioen opbouwen: 1,9% per jaar in plaats van de 2,0% die u gewend was. Deze verlaging heeft ook gevolgen voor het partner- en het wezenpensioen. Het bestuur begrijpt dat ook deze maatregel vervelende gevolgen heeft voor uw pensioen. Maar de maatregel is onontkoombaar. 13. Waarom is dit een tijdelijke maatregel? Gaan we volgend jaar weer meer pensioen opbouwen? De kostprijs van pensioen fluctueert. Als bijvoorbeeld de rente stijgt, zouden de kosten van pensioenopbouw dalen. Daarom evalueren we jaarlijks hoe de pensioenpremie zich verhoudt tot de werkelijke kosten van de pensioenopbouw. Overigens: de kabinetsplannen geven aan dat de pensioenopbouw fiscaal ook beperkt wordt. Dat zal ook voor onze pensioenregeling gevolgen krijgen. Hoeveel pensioen u volgend jaar gaat opbouwen, is op dit moment dus nog niet bekend.
III. Voor wie meer wil weten Achtergronden van de financiële positie van het pensioenfonds en mening deelnemersraad 14. Waardoor is de dekkingsgraad van het pensioenfonds de laatste jaren zo sterk gedaald? In tegenstelling tot wat veel mensen denken, komt dat niet in eerste instantie door tegenvallende beleggingsopbrengsten. In 2008, het jaar van de kredietcrisis, hebben we veel geld verloren. Maar de jaren daarna waren juist opvallend goede beleggingsjaren. Uw pensioengeld is dus niet verdampt op de beurs. De belangrijkste oorzaken van de gedaalde dekkingsgraad liggen ergens anders. De financiële positie van een pensioenfonds hangt niet alleen af van wat we hebben (onze bezittingen), maar ook van hoeveel we moeten hebben zodat de pensioenen gedekt zijn door voldoende kapitaal
(onze verplichtingen). Ook die verplichtingen kunnen erg fluctueren. De laatste jaren zijn die verplichtingen enorm gestegen, zoveel zelfs dat de goede beleggingsresultaten niet genoeg zijn om dat te compenseren. Voor die stijging van de verplichtingen zijn twee oorzaken. De eerste is de rente, die de laatste jaren onder invloed van de eurocrisis sterk gedaald is. Bij een lage rente moeten wij meer geld hebben voor de pensioenen (zie vraag 17 als u wilt weten hoe dat precies zit). Daarnaast zijn we geconfronteerd met een bijstelling van de levensverwachting. Wij blijven langer leven dan waar wij bij de pensioenen rekening mee hadden gehouden. We moeten het pensioen dus langer uitbetalen dan gedacht, en dat kost veel geld. We hebben daar de afgelopen jaren extra reserveringen voor moeten maken, die onze dekkingsgraad in totaal met circa 10% gedrukt hebben. Samenvattend: we hebben meer pensioenvermogen dan ooit, maar de kosten van pensioen zijn enorm gestegen. We moeten meer geld hebben voor de uit te keren pensioenen. 15. Sommige pensioenfondsen hoeven de pensioenen niet te verlagen. Waarom ons fonds wel? Er zijn op dit moment zo’n 70 pensioenfondsen die de pensioenen moeten verlagen. Daar zitten kleinere fondsen tussen, maar ook reuzen als ABP en PME. Er zijn inderdaad ook fondsen die er wat beter voorstaan en de pensioenen niet hoeven te verlagen. Overigens is ook hun dekkingsgraad de laatste jaren sterk gedaald. Ons fonds ging de crisisjaren in met een dekkingsgraad die wat onder het gemiddelde lag. We hadden dus wat minder vet op de botten dan sommige andere fondsen. De belangrijkste oorzaken daarvoor zijn: - In de jaren 1990 tot 2000 is er bij ons fonds fors minder premie betaald dan de kostprijs van het pensioen. De dekkingsgraad was naar het inzicht van die tijd tamelijk hoog en de overheid dreigde de pensioenvermogens te gaan afromen. Het verlagen van de premie gebeurde met instemming van alle partijen. - Door de aard van onze regeling (het financiële risico ligt bij het collectief van deelnemers, gepensioneerden en ex-deelnemers) heeft de werkgever in moeilijke tijden geen geld bij-
4
Stichting Pensioenfonds DHV
-
-
gestort. Bij sommige andere fondsen is dat wel gebeurd. Voor ons fonds is de levensverwachting nog wat sterker gestegen dan gemiddeld. Dat komt door de samenstelling van onze ‘populatie’: relatief veel hoogopgeleiden, die een extra lange levensverwachting hebben. Ons fonds heeft zich wat minder ingedekt tegen rentedalingen dan sommige andere fondsen. Dat heeft de laatste jaren dekkingsgraad gekost. Maar als de rente weer stijgt, levert dit juist extra herstel op. Zie ook het antwoord op vraag 18.
16. Is er ook pensioengeld teruggevloeid naar de werkgever? Nee, dat is bij Pensioenfonds DHV nooit gebeurd. 17. Waarom zorgt de lage rente voor zoveel problemen? Als pensioenfonds moeten wij uitrekenen hoeveel geld we nu in kas moeten hebben om uw pensioen straks uit te kunnen betalen. Als we straks € 1.000 moeten uitbetalen, hoeven we die nu nog niet in kas te hebben. Uw geld groeit immers in de tussentijd nog aan door de beleggingsopbrengsten. Maar hoe hoog zullen die zijn? Die inschatting mogen we niet zelf maken, daar zijn strakke rekenregels voor van de overheid waarbij de rentestand een grote rol speelt. Door de lage 'risicoloze' rente van circa 2,4% waar we mee moeten rekenen, moeten we ervan uitgaan dat uw pensioengeld erg langzaam aangroeit. Met andere woorden: we hebben nu veel meer geld nodig om straks op € 1.000 uit te komen. Momenteel is over de rekenregels overigens nog veel discussie. 18. Waarom heeft het bestuur zich niet meer ingedekt tegen een rentedaling? Een dalende (risicoloze) rente is slecht voor de dekkingsgraad (zie het antwoord op vraag 17). Maar een stijgende rente betekent doorgaans ook een hogere inflatie. Bij een stijgende rente en inflatie is een hogere indexatie van uw pensioen nodig om de koopkracht te behouden. Het bestuur wil het risico van een lagere dekkingsgraad door een dalende (risicoloze) rente beperken. Maar het bestuur wil óók het risico beperken dat bij een stijgende rente en inflatie de koopkracht van uw pensioen sterk afneemt. Het bestuur weet van te voren niet welke van de twee
risico’s zal optreden en beoordeelt daarom vooraf verschillende economische scenario’s. Gekozen is voor het gedeeltelijk indekken tegen een renteverandering. Hierdoor wordt enerzijds de daling van de dekkingsgraad door een dalende rente voor circa de helft gedempt. Anderzijds wordt hierdoor ook de uitholling van de koopkracht van uw pensioen door een rente- en inflatiestijging voor circa de helft gedempt. 19. Waarom kan ingrijpen in de pensioenen niet uitgesteld worden? De economie trekt toch ook weer een keer aan? Als er sprake is van onderdekking (een dekkingsgraad lager dan 104,4%) heeft een pensioenfonds nu eenmalig 5 jaar de tijd om weer boven de rode streep te komen. Dat heeft de overheid bepaald en de toezichthouder van de pensioenfondsen, De Nederlandsche bank, ziet streng toe op naleving daarvan. Die termijn is nu voor ons, en voor veel andere fondsen, bijna verstreken. Maatregelen uitstellen en wachten tot de economie weer aantrekt, is dus niet toegestaan. Het is ook niet verantwoord. We moeten en willen de pensioenen solide financieren en mogen ons niet rijk rekenen. Niemand weet immers wanneer het herstel inzet. Nu geen maatregelen nemen, zou betekenen dat we de pensioenen ‘op de pof’ uitbetalen, want elke euro aan pensioen is op dit moment niet gedekt door voldoende vermogen. Daarmee zouden we de rekening van de pensioenen verschuiven naar de toekomst. Dat past niet bij verantwoord beleid. We leven allemaal langer dan gedacht en we hebben te maken met economisch moeilijke tijden. Dat maakt het pensioen duurder en onzekerder. In dat licht is het belangrijk om te weten dat door de politiek, de sociale partners en de pensioenfondsen hard wordt gewerkt aan veranderingen in ons pensioenstelsel, zodat het ook op de lange termijn houdbaar (lees: betaalbaar) kan blijven. 20. Wat vindt de deelnemersraad van de maatregelen? De deelnemersraad staat achter de maatregelen die we gaan nemen. Het bestuur heeft begin vorig jaar advies gevraagd aan de deelnemersraad over het voorgenomen kortingsbeleid en de voorgenomen kortingsmaatregel. Vervolgens heeft het bestuur besloten in lijn met het advies van de deelnemersraad een korting ineens in 2013 door te voeren
5
Stichting Pensioenfonds DHV passend bij de maatschappelijke ontwikkelingen en passend bij het herstelplan. IV. Meer informatie 21. Waar kan ik terecht voor vragen? U vindt informatie rondom de genomen maatregelen en de financiële situatie van het fonds (onze dekkingsgraad) op www.pensioenfondsdhv.nl. Heeft u nog vragen of wilt u extra uitleg, dan bent u van harte welkom op onze informatiebijeenkomst op het hoofdkantoor van RHDHV in Amersfoort op dinsdag 12 maart 2013 van 12.00 – 13.30 uur (inclusief lunch). Omdat wij graag willen weten op hoeveel personen wij kunnen rekenen vragen wij u zich uiterlijk op vrijdag 8 maart a.s. op te geven. Dat kan door ons bij voorkeur een e-mail te sturen (
[email protected]) of ons te bellen (telefoonnummer 088 – 348 21 90). Heeft u nu nog vragen waar u snel een antwoord op wilt, dan kunt u contact opnemen met Pensioenfonds DHV. U kunt ons mailen via
[email protected] of bellen op 088 – 348 21 90. We helpen u graag verder.
6
