Pensioenhervorming verdiept know-how van de PDOS 1
Jaarverslag 2012
Voorwoord
Johan Janssens, Administrateur-generaal
Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
Als er één thema in aanmerking komt als leidraad voor het jaarverslag 2012 dan is dat ongetwijfeld de voorbije pensioenhervorming. De meest ingrijpende hervorming betreft de wijziging van de leeftijds- en loopbaanduurvoorwaarden vanaf 1 januari 2013. De eerste fundamentele stappen van deze hervorming waren wel al genomen in de wet van 28 december 2011 maar vroegen om verdere verduidelijking en verfijning. Aangezien een pensioenadministratie werkt op het ritme van pensioenaanvragen die vanaf één jaar vóór de ingangsdatum mogen aangevraagd worden, is door het gebrek aan een afgewerkte pensioenreglementering een merkwaardige toestand ontstaan. Nagenoeg het volledige jaar 2012 heeft de PDOS pensioeninformatie verstrekt en pensioenen met een ingangsdatum vanaf 2013 toegekend op basis van voorontwerpen van pensioenwet die door de ministerraad waren goedgekeurd. In zijn 169e boek zegt het Rekenhof hierover dat het Hof beseft dat de pensioenadministratie de berekening van de rustpensioenen volgens de nieuwe regelgeving bezwaarlijk nog langer kon uitstellen. Daarnaast erkent het Hof de dringende nood aan concrete en precieze informatie voor de klanten van de PDOS. Nochtans waren aan deze twee beslissingen een risico verbonden. Ieder amendement, zelfs het geringste, eventueel op basis van het advies van de Raad van State, had belangrijke gevolgen kunnen hebben. Gelukkig heeft – net op de valreep – de wet van 13 december 2012 houdende diverse wijzigingsbepalingen betreffende de pensioenen van de overheidssector deze risico’s weggenomen en kan de PDOS fier terugkijken op een juiste beslissing.
2
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
Overzicht van de pensioenhervorming 3
overzicht van de pensioenhervorming
de pensioenhervorming Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
De grootste uitdaging voor de PDOS in 2012 was het in goede banen leiden van één van de grootste pensioenhervormingen sinds lange tijd. Begin 2012 bleek al vlug dat de in een snel tempo tot stand gekomen wet van 28 december 2011, waarmee de hervorming van de pensioenen van de overheidssector werd aangevat, zou moeten worden bijgestuurd met overgangsmaatregelen en bijzondere regels. Hieronder volgt een kort overzicht van de nieuwe pensioenmaatregelen in de overheidssector en de belangrijkste overgangsmaatregelen en bijzondere regels.
1. De minimum leeftijdsftijd en loopbaanvoorwaarde om een vervroegd rustpensioen te kunnen genieten wordt verhoogd De pensioenleeftijd van 60 jaar waarop een ambtenaar op vervroegd pensioen kan vertrekken, wordt vanaf 2013 jaarlijks met 6 maanden verhoogd om in 2016 op 62 jaar te komen. De minimale loopbaanvoorwaarde – die in 2012 nog 5 aanneembare dienstjaren bedraagt – wordt vanaf 2013 verhoogd tot 38 jaar, vanaf 2014 tot 39 jaar en vanaf 2015 tot 40 jaar. Om vast te stellen of aan deze minimale loopbaanvoorwaarde van 38, 39 of 40 jaar is voldaan, wordt eveneens rekening gehouden met kalenderjaren die aanneembaar zijn in het pensioenstelsel van de werknemers of dat van de zelfstandigen. Gezien de bestaande regel dat men 5 aanneembare dienstjaren binnen de overheidssector moet hebben om recht te hebben op een pensioen van de overheidssector behouden blijft, moeten er van de voormelde 38, 39 of 40 jaar minimum 5 binnen de overheidssector gepresteerd zijn.
4
In afwijking van voormelde algemene regel die de vervroegde pensioenleeftijd verhoogt tot 62 jaar, zullen personen die op hun 60ste al een lange loopbaan hebben opgebouwd nog steeds op hun 60ste op vervroegd pensioen kunnen vertrekken: in 2013 en 2014 bij een loopbaan van 40 jaar, in 2015 bij een loopbaan van 41 jaar en vanaf 2016 bij een loopbaan van 42 jaar. Vanaf 2016 is het eveneens mogelijk om op 61 jaar op vervroegd pensioen te vertrekken bij een loopbaan van 41 jaar. Een andere afwijking op de algemene regel, namelijk het behoud van de vóór de pensioenhervorming bestaande voorwaarden tot het bekomen van een vervroegd pensioen, werd voorzien voor een aantal specifieke beroepscategorieën: het rijdend personeel van de NMBS-Holding, bepaalde personeelsleden binnen de geïntegreerde politie en de militairen. Als overgangsmaatregel zijn valideerbare, doch niet-gevalideerde perioden van volledige loopbaanonderbreking van vóór 1 januari 2011 aanneembaar voor het bepalen van het aantal loopbaanjaren, voor zover de maximumgrens van 60 maanden aanneembare loopbaanonderbreking voor de gehele loopbaan niet wordt overschreden. Bijzondere regels werden voorzien voor ambtenaren voor wie de pensioenreglementering in een voordeliger loopbaanbreuk (of tantième) dan 1/60ste voorziet. Door de dienstjaren doorgebracht in een functie met een voordeliger loopbaanbreuk te vermenigvuldigen met een verhogingscoëfficiënt, kan men de loopbaanduurvoorwaarde sneller bereiken. Er moet opgemerkt worden dat deze coëfficiënten niet gebruikt worden bij de pensioenberekening.
overzicht van de pensioenhervorming
de pensioenhervorming Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming
2.
Opdrachten van de PDOS
In de pensioenberekening ng kan geen voordeliger loopbaanbreuk meer worden toegekend dan 1/48 voor diensten vanaf 1 januari 2012
Organisatie van de PDOS Organogram
3. Gewijzigde regels iinzake k de aanneembaarheid van perioden van loopbaanonderbreking, vierdagenweek en halftijds werken opgenomen vanaf 1 januari 2012
Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
In de overheidssector bestaan een aanzienlijk aantal voordelige loopbaanbreuken waardoor sneller een maximumpensioen kan worden bereikt. De voornaamste zijn: 1/20ste bij de katholieke erediensten en de leden van de Vaste Comités P en I, 1/30ste bij de magistratuur, de universiteitsprofessoren, de katholieke erediensten, de ombudsmannen en het Rekenhof, 1/35ste bij de magistratuur, 1/25ste voor de eerste 15 jaar bij de (adjunct-)arrondissementscommissarissen en 1/12de voor de eerste 7 jaar bij de (vice-)provinciegouverneurs. Deze voordelige loopbaanbreuken worden voor de dienstjaren vanaf 1 januari 2012 opgetrokken naar 1/48ste. Dit heeft voor gevolg dat bij een volledige loopbaan in 1/48sten het maximaal pensioen pas bereikt wordt na 36 jaar. Ter vergelijking: vóór de pensioenhervorming werd het maximaal pensioen bij een loopbaanbreuk van 1/30ste al bereikt na 22 jaar en 6 maanden. Volledigheidshalve moet worden vermeld dat er een overgangsmaatregel is voorzien voor personen die op 1 januari 2012 al de leeftijd van 55 jaar hebben bereikt. Zij behouden voor hun diensten na 1 januari 2012 het genot van de voordelige loopbaanbreuk zoals zij deze genoten vóór de pensioenhervorming.
Vanaf 1 januari 2012 zijn nog aanneembaar in het pensioen: • Hetzij maximum 12 maanden voltijdse en/of deeltijdse (1/2, 1/3, 1/4, 1/5) loopbaanonderbreking samen. Er zijn 24 bijkomende maanden aanneembaar indien het personeelslid of zijn echtgenoot die onder hetzelfde dak woont, kinderbijslag ontvangt voor een kind jonger dan 6 jaar. • Hetzij maximum 60 maanden deeltijdse loopbaanonderbreking aan 1/5 en perioden van vierdagenweek1 samen. Beide voordelen zijn niet cumuleerbaar. Enkel de voordeligste situatie kan worden toegekend. De aanneembaarheid is gratis. Perioden van loopbaanonderbreking die zich situeren vóór 1 januari 2012 blijven aanneembaar overeenkomstig de regels die van toepassing waren op 31 december 2011: • eerste 12 maanden gratis; • volgende 48 maanden mits validering, met uitzondering van 24 maanden gratis indien betrokkene of echtgenoot die onder hetzelfde dak woont, kinderbijslag ontvangt voor een kind jonger dan 6 jaar. Er zijn specifieke regels voorzien voor de deeltijdse loopbaanonderbrekingen die vanaf 50 jaar genomen worden.
1 Enkel perioden van vierdagenweek zoals bedoeld in artikel 4 van de wet van 19 juli 2012 betreffende de vierdagenweek en het halftijds werken vanaf 50 of 55 jaar in de openbare sector.
5
overzicht van de pensioenhervorming
de pensioenhervorming Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten
4. De gemiddelde wedde van de laatste vijf dienstjaren in de pensioenberekening wordt vervangen door de gemiddelde wedde van de laatste tien dienstjaren
De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
6
In alle pensioenregelingen van de overheidssector wordt vanaf 1 januari 2012 de pensioenberekening ingevoerd op basis van de laatste tien dienstjaren. Ook de overlevingspensioenen zullen berekend worden op basis van de wedde van de laatste tien jaar voor zover geen enkele rechthebbende de leeftijd van 50 jaar heeft bereikt op 1 januari 2012. In het geval het overlevingspensioen moet worden verdeeld, bijvoorbeeld tussen een langstlevende en een uit de echt gescheiden echtgenoot, volstaat dat één van de rechthebbenden de leeftijd van 50 jaar heeft bereikt om de berekening op basis van de gemiddelde wedde van de laatste 5 dienstjaren te behouden.
De brochure “Overzicht van de nieuwe pensioenmaatregelen in de overheidssector” vat de belangrijkste veranderingen samen.
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
Opdrachten van de PDOS 7
opdrachten van de PDOS
opdrachten van de PDOS 1.
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS
Opdrachten inzake de pensioenen van de overheidssector
Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
De PDOS heeft tot opdracht:
4. adviezen uit te brengen over elke vraag met betrekking tot de pensioenen van de overheidssector of een categorie ervan.
1. het recht vast te stellen op • de rust- en overlevingspensioenen, de renten en de vergoedingen ten laste van de Staatskas; • de rust- en overlevingspensioenen: a) ten laste van het pensioenstelsel, ingesteld bij de wet van 28 april 1958 betreffende het pensioen van het personeel van zekere organismen van openbaar nut alsmede van hun rechthebbenden; b) ten laste van het gesolidariseerd pensioenfonds van de RSZPPO opgericht door art. 4 van de wet van 24 oktober 2011* tot vrijwaring van een duurzame financiering van de pensioenen van de lokale besturen; c) ten laste van het Fonds voor de pensioenen van de federale politie zoals opgericht door art. 35 van dezelfde wet van 24 oktober 2011; d) ten laste van de machten of openbare instellingen die, bij overeenkomst, het beheer van hun pensioenen aan de PDOS toevertrouwd hebben en ten laste van de machten of openbare instellingen die een overeenkomst inzake hun pensioenplan afgesloten hebben met een voorzorgsinstelling die het beheer van deze pensioenen in onderaanneming toevertrouwd heeft aan de PDOS.
Financiële opdrachten
2. het bedrag te bepalen van de in punt 1 bedoelde pensioenen, renten en vergoedingen;
Wet van 12 januari 2006 tot oprichting van de “Pensioendienst voor de overheidssector”
Organisatie van de PDOS
Uitvoerende opdrachten
Conceptie- en studieopdrachten De PDOS heeft tot opdracht: 1. de conceptie, de voorbereiding en de ondersteuning van het beleid; 2. de redactie van voorontwerpen van wet of van koninklijk besluit en de reglementering met inbegrip van de omzetting van de internationale reglementering in het Belgisch recht; 3. elke taak uit te voeren die hem wordt toevertrouwd door de minister, meer bepaald om de naleving en de uniforme toepassing van de wetgeving en de reglementering inzake de pensioenen van de overheidssector te verzekeren;
De PDOS heeft tot opdracht: 1. de ontvangsten verbonden aan zijn opdrachten te innen; 2. voor elke sociaal verzekerde de in zijn naam gestorte bijdragen individueel te controleren.
3. het beheer en de opvolging te verzekeren van de in punt 1 bedoelde pensioenen, renten en vergoedingen; 4. de betalingsinstructies voor de in punt 1 bedoelde prestaties te geven, wanneer de voorwaarden vervuld zijn waaraan de betaling van deze prestaties onderworpen is; 5. de betalingsinstructies te geven voor de renten toegekend tot vergoeding van de schade voortvloeiend uit arbeidsongevallen, ongevallen op de weg naar en van het werk en beroepsziekten, ten laste van de Staatskas of waarvan de Staat de betaling verzekert; * Wet tot vrijwaring van een duurzame financiering van de pensioenen van de vastbenoemde personeelsleden van de provinciale en plaatselijke overheidsdiensten en van de lokale politiezones, tot wijziging van de wet van 6 mei 2002 tot oprichting van het fonds voor de pensioenen van de geïntegreerde politie en houdende bijzondere bepalingen inzake sociale zekerheid en houdende diverse wijzigingsbepalingen.
8
opdrachten van de PDOS
opdrachten van de PDOS Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS
6. voor rekening van de federale overheid de vorderingen tot indeplaatsstelling of inzake burgerlijke aansprakelijkheid te voeren tegen de personen die verantwoordelijk zijn voor het ongeval of de beroepsziekte, indien het renten ten laste van de Staatskas betreft, toegekend aan personeelsleden waarvan de bezoldiging niet ten laste is van de Staatskas, of aan hun rechthebbenden. De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, elke andere opdracht inzake de pensioenen van de overheidssector aan de PDOS toevertrouwen.
Organogram
Operationele diensten De PDOS in cijfers
Ombudsdienst pensioenen
Opdrachten inzake de vergoedingspensioenen en de oorlogsrenten
Informatieopdrachten d h De PDOS informeert het publiek evenals de geïnteresseerde socio-economische en professionele middens over:
Conceptie- en studieopdrachten
1. de inhoud van de wetgeving en de reglementering inzake de pensioenen van de overheidssector;
De PDOS heeft tot opdracht:
2. de inhoud van de wetgeving en de reglementering inzake de vergoedingspensioenen en de oorlogsrenten;
1. de conceptie, de voorbereiding en de ondersteuning van het beleid; 2. de redactie van voorontwerpen van wet of van koninklijk besluit en de reglementering; 3. advies uit te brengen over elke vraag met betrekking tot de vergoedingspensioenen en de oorlogsrenten.
Uitvoerende opdrachten De PDOS heeft tot opdracht : 1. het recht vast te stellen op de vergoedingspensioenen en de oorlogsrenten; 2. het bedrag te bepalen van de in punt 1 bedoelde pensioenen en renten;
9
De Koning kan, bij een besluit vastgelegd na overleg in de Ministerraad, elke andere opdracht inzake de vergoedingspensioenen en de oorlogsrenten aan de PDOS toevertrouwen.
3.
Begroting Statistieken
4. de betalingsinstructies voor de in punt 1 bedoelde prestaties te geven, wanneer de voorwaarden vervuld zijn waaraan de betaling van deze prestaties onderworpen is.
2.
Stafdiensten Omkaderingsdiensten
3. het beheer en de opvolging te verzekeren van de in punt 1 bedoelde pensioenen en renten;
3. de statistische en actuariële gegevens inzake de pensioenen van de overheidssector, meer bepaald via een jaarverslag. De PDOS bezorgt iedere gepensioneerde individuele informatie over zijn pensioen, in voorkomend geval rekening houdend met andere voordelen die de gepensioneerde geniet. De PDOS biedt ieder personeelslid van de overheidssector waarvoor hij bevoegd is, in voorkomend geval in samenwerking met de andere pensioendiensten, de mogelijkheid individuele informatie over zijn toekomstig pensioen te verkrijgen. De PDOS legt elk jaar aan de minister een jaarverslag voor over zijn werkzaamheden gedurende het voorbije dienstjaar.
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
Organisatie van de PDOS 10
organisatie/organogram
organogram Voorwoord Administrateurgeneraal
Overzicht van de pensioenhervorming
Adjunctadministrateurgeneraal
Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS
Stafdiensten
Organogram
Omkaderingsdiensten 1 Kenniscentrum
Omkaderingsdiensten 2 Financiële, menselijke en materiële middelen
Omkaderingsdiensten 3 Information technology
Operationele diensten 1 Toekenning & consultancy
Operationele diensten 2 Pensioen- en loopbaangegevensbeheer
Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten
Secretariaat
Juridische studiedienst NL
B&B
IT Application Development
Contact Center
Beheer elektronische loopbaangegevens
PMO
Juridische studiedienst FR
HRM
IT Infrastructure
Toekenning & Pensioenpunten NL1
Informatiebeheer
Interne controle
Kennismanagement
Facility
Toekenning & Pensioenpunten NL2
Betalingen & overnames
Communicatie
Toekenning & Pensioenpunten FR1
Pensioenbeheer
Externe controle
Toekenning & Pensioenpunten FR2
De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
Interne audit
11
Informatieveiligheid
Preventieadviseur
Vertrouwenspersoon
Integriteitsambtenaar
Basisoverlegcomité
organisatie/organogram
organogram Voorwoord
Interne audit
Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS
Informatieveiligheid
De Interne Audit waakt over het respect van de belangrijke projecten van de PDOS om zich er van te verzekeren dat de personeelsleden hun functies uitoefenen en participeren in de verwezenlijking van de missies van de PDOS, door het beheersen van hun activiteiten, van hun operationele taken en van de middelen die zij aanwenden (conform de richtlijnen, doeltreffend, doelmatig). De Interne Audit waakt er eveneens over dat de doeltreffendheid van het interne controlesysteem gesteund is op de zichtbaarheid van de norm en op de duidelijkheid van zijn uitvoering. Het vervult dus een functie die nauw verbonden is met het interne controlesysteem. De opdracht van de informatieveiligheidsconsulent is er één van advies, motivatie, documentatie en controle. Hij adviseert de Administrateur-generaal van de instelling, op zijn vraag of op eigen initiatief, over alle aspecten van informatieveiligheid. Hij promoot en controleert het respect voor de wettelijke regels inzake informatieveiligheid. Daarnaast waakt hij erover dat de personeelsleden gedrag stellen dat informatieveiligheid ten goede komt. Hij verzamelt nuttige documentatie over het onderwerp.
Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten
Preventieadviseur
De preventieadviseur geeft raad en doet aanbevelingen aan de werkgever over veiligheid en hygiëne op het werk, de gezondheid van de personeelsleden, de psychosociale belasting waaraan ze onderworpen zijn, de ergonomie en de verfraaiing van de werkomgeving. Hij doet dit volledig autonoom, in overleg met alle sociale partners bij voorkeur op een pro-actieve manier.
De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
Vertrouwenspersoon
Integriteitsambtenaar
Basisoverlegcomité
12
De vertrouwenspersoon heeft een belangrijke rol in de preventie van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk. Zijn aanwezigheid en informele tussenkomst in het zoeken naar een oplossing kunnen ervoor zorgen dat het aantal met redenen omklede klachten daalt. Daarnaast kan hij situaties die op zich niet onder geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag vallen maar wel psychosociale belasting bij een persoon teweegbrengen, oplossen. De vertrouwenspersoon heeft een belangrijke rol in eerstelijnshulp. De integriteitsambtenaar sensibiliseert de personeelsleden voor waarden als respect, onpartijdigheid, beroepsethiek en loyauteit en eveneens voor de regels van de federale overheidsfunctie om hun professionele acties te oriënteren. Hij is contactpersoon tijdens concrete initiatieven en voor strategische voorstellen op het vlak van het preventief federaal beleid en beheer van integriteit.
Conform het syndicaal statuut voor de personeelsleden van de overheidsdiensten is het Basisoverlegcomité (BOC) de plaats voor overleg en onderhandeling over de algemene personeelsmaatregelen die de administratie graag zou nemen. Zij brengt de vertegenwoordigers van de administratie en van de representatieve vakbondsorganisaties rond de tafel. Onderwerpen die onder andere aan bod komen: de regelgeving over het geldelijk statuut, het administratief statuut, de algemene bepalingen op het vlak van arbeidsduur, de werkorganisatie en het personeelskader.
organisatie/stafdiensten/secretariaat
secretariaat Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Secretariaat PMO Interne controle Communicatie Externe controle
13
Een bijzonder opvolgingsregister o Het secretariaat van de Administrateur-generaal beheert een bijzonder opvolgingsregister: • voor mondelinge of schriftelijke parlementaire vragen;
In 2012 werden het volgend aantal vragen ingeschreven: • 105 parlementaire vragen: • 10 mondelinge vragen (1 FR + 9 NL)
• voor niet-politieke vragen naar informatie die onder de vorm van kabinetsnota’s naar de administratie worden doorgestuurd door de Beleidscel van de Minister van Pensioenen;
• 234 kabinetsnota’s van de Beleidscel van de Minister van Pensioenen (64 FR + 170 NL)
• voor brieven en e-mails die persoonlijk gericht zijn aan de Administrateur-generaal of die enkel door hem kunnen beantwoord worden omwille van het strategisch of operationeel belang;
• 133 brieven ter ondertekening van de Administrateur-generaal waarvan 37 een persoonlijk antwoord van de Administrateur-generaal vereisten.
• alsook voor bijzondere vragen van de werkgevers met betrekking tot de implementatie van Capelo. Om deze te beantwoorden is een multidisciplinaire werkgroep opgericht met vertegenwoordigers van de juridische studiedienst, de operationele diensten, Sigedis, RSZ en RSZPPO die wekelijks vergadert en het antwoord op de vragen gezamenlijk bespreekt en beslist. De beslissingen worden gepubliceerd in een wiki.
• 568 vragen voor Capelo waarvan 20 nog openstaan
• 95 schriftelijke vragen (16 FR + 79 NL)
organisatie/stafdiensten/PMO
PMO Voorwoord
De dienst Projectmanagement (PMO) draagt zorg voor het beheer van de projecten
Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Secretariaat PMO Interne controle Communicatie Externe controle
P PMO biedt een kader waarbinnen de verschillende aarbin projecten op een gestructureerde manier kunnen verlopen Naast de identificatie en de ontwikkeling van de projectmanagementmethodologie zorgt PMO ook voor de opvolging van alle projecten. De dienst vergadert daarvoor maandelijks met de Administrateur-generaal. De dienst verleent eveneens methodologische steun aan de projectleiders en is verantwoordelijk voor de verslaggeving van de maandelijkse stuurgroepvergaderingen. Die stuurgroep stelt de financiële middelen ter beschikking van de verschillende projecten en beslist over alle aandachtspunten die buiten de bevoegdheid van de projectleider liggen. De stuurgroep oordeelt ook of de opgeleverde dienst of het opgeleverde product beantwoordt aan de vooropgestelde eisen. Tijdens het jaar 2012 heeft de dienst Projectmanagement verschillende acties uitgevoerd om de kennis te verbeteren van de processen die een rol spelen bij het projectbeheer (beheer van de doelstellingen, veranderingsmanagement, wijzigingsmanagement, projectmanagement, beheer van de belanghebbenden, enzovoort), en dit zowel op het niveau van de projectleider en de andere projectmedewerkers als op het niveau van de PDOS zelf. Daarvoor werden regelmatig op het intranet bijdragen gepubliceerd over de methodologie, de tools, de beschikbare modellen en de monitoring van de projecten. De dienst publiceerde eind 2012 een syllabus onder de titel “Projectmanagement bij de PDOS”, die de projectaanpak in onze administratie uitvoerig beschrijft.
14
PMO heeft in het bijzonder de projecten met betrekking tot de pensioenhervorming opgevolgd. Proactieve communicatie per doelgroep in geval van nieuwe wetgeving: • pensioenhervorming; • tool voor de berekening van de aanneembare loopbaanduur.
In de loop van 2012 werden de volgende projecten beëindigd: • het in kaart brengen van de verwachtingen en de noden van het ‘Middle Management’ inzake collectief werkoverleg; • uitbreiding van de WIKI & samenwerkingsruimten; • samenwerking met scholen door het aanbieden van stageplaatsen; • aantrekken van een revisor; • invoering van een professioneel boekhoudsysteem, balans en jaarrekening; • opstart ontwikkelcirkels.
organisatie/stafdiensten/PMO
PMO Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten
De dienst Projectmanagement is verder projectleider van het project “Versterken van de informatieveiligheid en van het beheer van de continuïteit van de dienst”. In 2012 werden, na goedkeuring door de stuurgroep, twee basisdocumenten opgeleverd, namelijk “Beleid inzake informatieveiligheid” en “Crisisbeheersplan”. Dit project, met een initiële looptijd van twee jaar, wordt voortgezet in 2013.
Enkele vooruitzichten voor 2013 in het licht van de aan de gang zijnde pensioenhervorming Verdere uitbouw van het project «Pensioenmotor - Database pensioeninstellingen», met als doel: • aan de burger een loopbaanoverzicht aanbieden dat hem toelaat in te schatten hoever hij staat met het vervullen van de loopbaanvoorwaarden en welk effect eventuele loopbaanbeslissingen zullen hebben op zijn vroegste pensioendatum en zijn pensioenberekening; • aan de pensioeninstellingen de loopbaangegevens ter beschikking stellen zoals die door de andere pensioeninstellingen geïnterpreteerd worden op het vlak van pensioenen.
Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Secretariaat PMO Interne controle Communicatie Externe controle
Cédric Dupire (links) en Marc Van De Velde (rechts) : “Tijdens het jaar 2012 heeft de dienst Projectmanagement verschillende acties uitgevoerd om de kennis te verbeteren van de processen die een rol spelen bij het projectbeheer.”
15
organisatie/stafdiensten/interne controle
interne controle Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten
R Risico’s identificeren, analyseren en beheersen analy In oktober 2012 zag de dienst Interne Controle het levenslicht. Dit is geen controleorgaan zoals deze term in eerste instantie doet uitschijnen, maar wel een orgaan dat de Administrateur-generaal bijstaat om de bedrijfsprocessen te beheersen, met andere woorden onder controle te houden. Elke organisatie is immers blootgesteld aan tal van risico’s die een bedreiging kunnen vormen voor de uitvoering van haar opdracht. Deze risico’s identificeren, analyseren en beheersen (bijvoorbeeld controlemaatregelen) vormt de kernopdracht van interne controle.
Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Secretariaat PMO Interne controle Communicatie Externe controle
Waarom een dienst interne controle? De oprichting van een dienst interne controle betekent niet dat interne controle voordien niet bestond binnen de PDOS. Controle is van alle tijden. Risico’s hebben altijd al bestaan en steeds heeft de mens geprobeerd om deze onder controle te houden door middel van beheersacties of controlemaatregelen. Met de oprichting van de dienst interne controle is het immers de ambitie om te komen tot een gestructureerd en gedocumenteerd interne controlesysteem dat opgebouwd wordt volgens internationale standaarden zoals bijvoorbeeld het COSO-model. Het koninklijk besluit van 17 augustus 20071 legt trouwens de verplichting op aan alle federale overheidsdiensten (FOD’s) en federale programmatorische overheidsdiensten (POD’s) en een aantal andere federale instanties, waaronder de PDOS, om een interne controlesysteem uit te bouwen.
1 Koninklijk besluit van 17 augustus 2007 betreffende het interne controlesysteem binnen sommige diensten van de federale uitvoerende macht.
16
Van links naar rechts: Pierre Renard, Guy Coomans en Pieter Vanhessche : “Elke organisatie is immers blootgesteld aan tal van risico’s die een bedreiging kunnen vormen voor de uitvoering van haar opdracht.”
organisatie/stafdiensten/interne controle
interne controle Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Secretariaat PMO Interne controle Communicatie Externe controle
17
INTERNE CONTROLE Concreet zijn er twee domeinen die van essentieel belang zijn om de organisatie en haar bedrijfsprocessen te beheersen: • Een eerste domein betreft de controleomgeving. Dit is de sokkel waarop het interne controlesysteem gebouwd is. De controleomgeving heeft specifiek betrekking op de werkomstandigheden waarin de personeelsleden hun activiteiten uitoefenen en waarin de interne controle kan plaatsvinden. Belangrijke componenten zijn: het naleven van de afgesproken ethische gedragscode, de opleiding van het personeel, de functiescheidingen, het vastleggen van de verantwoordelijkheden,… • Een tweede domein betreft het operationele luik. Hiervoor is het belangrijk dat de diverse bedrijfsprocessen geïnventariseerd worden. Vervolgens dienen deze processen beschreven te worden. Elk proces is onderhevig aan risico’s. Deze moeten geïdentificeerd worden. Ze moeten geanalyseerd worden op het niveau van hun impact en waarschijnlijkheid en finaal dienen er controlemaatregelen getroffen te worden om deze risico’s te beheersen.
Juist na zijn oprichting is de dienst interne controle begonnen met de opmaak van een inventaris van alle processen. Parallel hebben de stagiairs niveau A, die in 2012 werden gerekruteerd, de opdracht gekregen om gedurende hun stageperiode de hoofdprocessen (rust- en overlevingspensioenen) uit te schrijven zodat hierop een risicoanalyse kan toegepast worden. Specifieke aandacht zal hierbij gaan naar de P-datum (de vroegst mogelijke datum van oppensioenstelling), de loopbaanonderbreking, de cumulatie, de responsabilisering van de lokale overheden en de betalingen.
organisatie/stafdiensten/communicatie
communicatie C Communicatie met de burger
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Secretariaat PMO Interne controle Communicatie Externe controle
18
Brochures
Beurzen
De PDOS publiceert in gewone omstandigheden 4 brochures: rustpensioenen, overlevingspensioenen, cumulatie en loopbaanonderbrekingen/afwezigheden. Naar aanleiding van de hervorming, ingezet door de wet van 28 december 2011 die het pensioenlandschap grondig heeft veranderd, heeft de PDOS deze 4 brochures tijdelijk verwijderd en een specifieke brochure “hervorming” uitgebracht. Deze wet werd in een recordtijd opgesteld en al snel bleek dat er een aantal onjuistheden inzaten die het onderwerp zouden worden van een herstelwet. In afwachting van de herstelwet gaven de toekomstig gepensioneerden meer en meer blijk van hun ongerustheid over de nieuwe maatregelen die genomen zouden worden. Het was dus cruciaal om iedereen te informeren en te sensibiliseren, om iedereen op zijn gemak te stellen en vertrouwd te maken met de hervorming. De PDOS heeft beslist om de publicatie van de wet niet af te wachten en alvast te communiceren over het voorontwerp van herstelwet. De brochure hervorming werd aangepast met het oog op de integratie van alle nieuwe maatregelen voorzien in het voorontwerp van herstelwet. Tegelijkertijd werd er ook een brochure met een overzicht van de nieuwe maatregelen voor de pensioenen van de lokale mandatarissen uitgebracht. Deze brochure werd aangevuld met een lijst van antwoorden op vaak gestelde vragen (FAQ).
In 2012 heeft de PDOS deelgenomen aan vier beurzen die specifiek gericht zijn op vijftigplussers: Brussel (Zenith), Genk (Actief50), Luik (Papi’On) en Couillet (Hainaut Seniors). Dankzij die rechtstreekse informele ontmoetingen hadden de PDOS-medewerkers de mogelijkheid om toekomstig gepensioneerden meer tekst en uitleg te geven bij de implicaties die de pensioenhervorming eventueel op hun pensioen zal hebben.
FR NL DE
ACTIEF50 GENK 12-13-14 OKTOBER 106 -
BEURZEN 2012 - AANTAL BEZOEKERS ZENITH HAINAUT PAPI'ON BRUSSEL SENIORS LUIK 21-22-23-24-25 COUILLET 25 MAART NOVEMBER 21 SEPTEMBER 90 28 43 125 1 1
organisatie/stafdiensten/communicatie
communicatie Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Secretariaat PMO Interne controle Communicatie Externe controle
Website De website van de PDOS is het ideale communicatie-instrument om kort op de bal (toekomstig) gepensioneerden, administraties en werkgevers op de hoogte te houden. In tijden van voortdurende verandering kwam dit meer dan ooit van pas. De nieuwe wetgeving veranderde eveneens het pensioen voor specifieke doelgroepen, zoals de mandatarissen. Ook hier speelde de PDOS kort op de bal. De flyer “Overzicht van de nieuwe pensioenmaatregelen voor de lokale mandatarissen” met een bijhorende FAQ werd ter beschikking gesteld via de website.
Naar aanleiding van de pensioenhervorming publiceerde de PDOS heel wat nieuwe informatie op de website, waaronder een overzicht met de belangrijkste nieuwe pensioenmaatregelen. Continue actualisering zorgde ervoor dat de bezoekers van de website over de meest recente informatie konden beschikken. Ook de Pensioenlijn, het gratis 1765-nummer waar burgers terechtkunnen met al hun vragen over het wettelijk pensioen, stond van dag één op de homepage. De meest voorkomende vraag in het kader van de pensioenhervorming was uiteraard: “Wanneer kan ik op vervroegd pensioen?” Omdat dit voor iedereen verschillend is, werd de Pensioenteller ontwikkeld, een tool om mensen te helpen de datum van hun vervroegd pensioen zelf te berekenen. Via de PDOS-website kunnen geïnteresseerden nagaan of ze het moment dat ze voor ogen hadden ook effectief op vervroegd pensioen kunnen gaan.
Aan het aantal unieke bezoekers was trouwens duidelijk te merken dat 2012 een speciaal jaar was. Waar de PDOS-website in 2011 178.566 unieke bezoekers registreerde, steeg dat aantal in 2012 naar maar liefst 272.900 bezoekers.
De pensioenhervorming zorgde uiteraard ook voor ruime persaandacht. Het is voor het publiek niet altijd gemakkelijk om uit te maken of de wijziging op hen van toepassing is of wanneer een wijziging precies ingaat. Daarom heeft de PDOS een persrubriek aan de website toegevoegd. Via deze rubriek wordt aanvullende informatie bij persberichten verstrekt. Thema’s die onder meer aan bod kwamen: de pensioenbonus, de hervorming van het overlevingspensioen en cumulatie van een rustpensioen in de overheidssector met andere professionele inkomsten.
Op 12 januari besteedde het radio 1-programma Peeters & Pichal van de VRT aandacht aan de pensioenhervorming. In de studio werd toenmalig Minister van Pensioenen Vincent Van Quickenborne geïnterviewd. Tijdens de uitzending konden luisteraars in het call center van Peeters & Pichal terecht met hun vragen. Het call center werd bemand door experts van de RVP, de RSVZ en de PDOS zelf. Vaak voorkomende vragen die in het call center werden gesteld, werden in de uitzending behandeld.
Media
Er werden in totaal een 60-tal vragen over de overheidspensioenen gesteld. 1/3 daarvan ging over de ingangsdatum van het pensioen. Daarnaast stelden ook heel wat mensen uit het onderwijs zich de vraag wat er ging gebeuren met het systeem van terbeschikkingstelling (TBS). Ook de nieuwe regelgeving op het vlak van loopbaanonderbreking riep bij verschillende bellers vragen op.
19
organisatie/stafdiensten/communicatie
communicatie Communicatie met professionelen m
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Secretariaat PMO Interne controle Communicatie Externe controle
Infosessies bij de PDOS Pensioenhervorming Toen de contouren van de pensioenhervorming duidelijk zichtbaar waren, heeft de PDOS beslist om onmiddellijk infosessies over de pensioenhervorming aan te bieden. Die waren vooral bestemd voor het professioneel middenveld, meer bepaald: • de personeelsdiensten van overheidsinstellingen (federaal, regionaal, provinciaal, gemeentelijk,…) waarvan het vastbenoemd personeel recht heeft op een ambtenarenpensioen; • de vakverenigingen; • de ziekenfondsen; • de sociale secretariaten. Voor de PDOS is dit professioneel publiek een handig verlengstuk van zijn communicatie om de grootste ongerustheid over de gewijzigde pensioenvoorwaarden bij de burgers weg te nemen. Tussen september en december 2012 werden er 16 infosessies in elke landstaal georganiseerd, waarvan 2 met simultaanvertaling naar het Duits. De sessies vonden plaats in het auditorium van de RSZ. In totaal namen 2173 mensen deel aan deze infosessies. De aanwezigen hebben kennis kunnen nemen van: • de nieuwe leeftijds- en loopbaanvoorwaarden voor vervroegd rustpensioen; • het nieuwe stelsel van aanneembaarheid van periodes van loopbaanonderbreking, vierdagenweek en halftijds werken; • de wijzigingen in verband met de referentiewedde; • de overgangsmaatregelen; • de uitzonderingen.
20
De infosessies, die een succes waren, lieten vooral toe om de juiste interpretatie van de wetteksten toe te lichten en zo de nieuwe maatregelen te verduidelijken. Tijdens de infosessies kwamen ook de gratis Pensioenlijn 1765 en de Pensioenteller aan bod. De Pensioenteller is een berekeningsmodule om mensen te helpen de datum van hun vervroegd pensioen bij benadering zelf te berekenen. Via de PDOS-website kunnen geïnteresseerden nagaan of ze op het moment dat ze zelf voor ogen hadden, ook effectief op vervroegd pensioen kunnen gaan. Uit de evaluatieformulieren blijkt dat de deelnemers tevreden waren over zowel de inhoud, de organisatie als het materiaal dat aangereikt wordt tijdens de infosessies. Naast tevreden waren ze vooral gerustgesteld.
organisatie/stafdiensten/communicatie
communicatie Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten
Capelo In 2012 organiseerde de PDOS in samenwerking met Sigedis opnieuw Capelo-infosessies. Op basis van de evaluatie van de vorige sessies is het aanbod anders ingedeeld in introductiesessies en sessies voor gevorderden. De bedoeling van de introductiesessies was deelnemers wegwijs maken in het Capelo-project en de verschillende toepassingen die gebruikt moeten worden. Deze sessies waren specifiek bedoeld voor personen die nog niet aan een Capelo-infosessie hadden deelgenomen.
In de sessies voor gevorderden lag de focus op het verder uitdiepen van praktische oefeningen. Er werd onder meer een case overlopen van een fictief iemand met een complexe loopbaan. Deze sessie was specifiek bedoeld voor personen die al eerder aan een Capelo-infosessie hadden deelgenomen en die vertrouwd waren met de applicaties. In beide sessie konden de deelnemers oefeningen maken in een testomgeving en was er ruim gelegenheid om vragen te stellen. Het doelpubliek van de sessies bestond vooral uit medewerkers van werkgevers van de overheidssector waarvan het pensioen van hun personeelsleden toegekend of beheerd wordt door de PDOS.
Omkaderingsdiensten Operationele diensten
De PDOS en Sigedis verwelkomden meer dan 1500 deelnemers verspreid over 80 infosessies.
De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Secretariaat PMO Interne controle Communicatie Externe controle
Externe infosessies Op specifieke en gemotiveerde vraag van werkgevers (politiezones, lokale besturen, OCMW’s, de Rijksdienst voor Pensioenen, het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen, …) geeft de PDOS eveneens externe infosessies. Deze externe infosessies maakten het mogelijk om extra doelgroepen een degelijke toelichting te geven bij de pensioenhervorming. In 2012 werden er in totaal 85 externe infosessies gegeven waar om en bij de 4550 geïnteresseerden aan deelnamen.
21
organisatie/stafdiensten/externe controle
externe controle Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Secretariaat PMO Interne controle Communicatie Externe controle
Controle op de pensioenen die niet voorgelegd worden aan het Rekenhof 1. Opdracht a) Controle uitgeoefend door het Rekenhof Vóór 1 januari 2012 werden de pensioenen toegekend door de Pensioendienst voor de overheidssector (PDOS) aan de gewezen personeelsleden van de Federale overheid, Gemeenschappen en Gewesten, alsmede aan hun rechthebbenden pas definitief na goedkeuring door het Rekenhof
met inachtneming van een procedure vastgesteld door artikel 17 van de wet van 29 oktober 1846 op de inrichting van het Rekenhof. Het jaar 2012 wordt gekenmerkt door de opheffing van deze procedure. In toepassing van artikel 10 van de wet van 22 mei 2003 en van artikel 169 van de wet van 29 december 2010 heeft deze opheffing uitwerking op 1 januari 2012. De pensioenen toegekend aan de statutaire personeelsleden van de NMBS-Holding alsmede aan hun rechthebbenden werden sedert 1 januari 2007 al uitgesloten uit de pensioenen die voorgelegd moesten worden aan het visum van het Rekenhof (Koninklijk besluit van 28 december 2006 (Belgisch Staatsblad van 29 december 2006 – achtste uitgave)). b) Opdracht wat betreft de pensioenen die niet voorgelegd worden aan het Rekenhof Voor de pensioenen van de lokale besturen waarvoor de PDOS bevoegd is en waarvoor er geen controle van het Rekenhof bestaat, vervult de PDOS als controleorgaan een controleopdracht die vergeleken kan worden met de controle uitgeoefend door het Rekenhof. De hiervoor bedoelde controleopdracht slaat op de provinciale en gemeentelijke rust- en overlevingspensioenen die beheerd worden door de PDOS en ten laste vallen van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten (RSZPPO). Wat de vastbenoemde personeelsleden van de provinciale en plaatselijke overheidsdiensten betreft wordt het jaar 2012 gekenmerkt door de inwerkingtreding op 1 januari 2012 van de wet van 24 oktober 2011 (Belgisch Staatsblad van 3 november 2011). Op 1 januari 2012 en onder voorbehoud van weigering (onder bepaalde voorwaarden) zijn de provinciale en plaatselijke besturen die op 31 december 2011 : • bij het gemeenschappelijk pensioenstelsel van de plaatselijke overheden aangesloten zijn (ex-Pool I); • bij het stelsel van de nieuwe bij de Rijksdienst aangeslotenen zijn (exPool II) ambtshalve, van rechtswege en onherroepelijk aangesloten bij het gesolidariseerd pensioenfonds van de RSZPPO.
Jean-Pierre Derclaye: “Het jaar 2012 wordt gekenmerkt door een groeiend aantal vragen. Deze groei vloeit voort uit de pensioenhervorming.”
22
organisatie/stafdiensten/externe controle
externe controle Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Secretariaat PMO Interne controle Communicatie Externe controle
23
Deze opdracht is uitgebreid tot een externe controleopdracht betreffende rust- en overlevingspensioenen die niet beheerd worden door de PDOS maar wel door een voorzorgsinstelling (Ethias, Ogeofund, P&V Verzekeringen). Het gaat om de pensioenen toegekend aan de gewezen personeelsleden en rechthebbenden: • van sommige ondergeschikte besturen die vóór 1 januari 2012 onder de toepassing vielen van het stelsel van de nieuw bij de RSZPPO aangeslotenen (ex-Pool II); en • van sommige ondergeschikte besturen die vóór 1 januari 2012 externe organismen waren en die zich op 1 januari 2012 aangesloten hebben bij het gesolidariseerd pensioenfonds van de RSZPPO. (Naar keuze van de werkgever is de PDOS of een voorzorgsinstelling belast met de pensioenberekening terwijl de RSZPPO zorgt voor de financiering. Ingeval de werkgever voor een voorzorgsinstelling kiest, dan is deze laatste belast hetzij met de pensioenberekening en –uitbetaling, hetzij enkel met de uitbetaling ervan). Indien de werkgever niet voor de PDOS kiest oefent deze een externe controlefunctie uit. De PDOS oefent zijn externe controlefunctie uit op de pensioenen van de gewezen personeelsleden (en rechthebbenden) : • van de Provincies Henegouwen, Luik en Namen Er dient aan toegevoegd te worden dat twee nieuwe provincies, namelijk de provincies Limburg en Luxemburg zich met ingang van 1 januari 2012 hebben aangesloten bij het gesolidariseerd pensioenfonds van de RSZPPO. De externe controlefunctie zal tevens uitgeoefend worden op deze provincies; • van de hieronder vermelde steden, gemeenten en openbare centra voor maatschappelijk welzijn (OCMW’s) (ingedeeld per Gewest) • in het Vlaams Gewest: de steden en OCMW’s Aalst, Antwerpen, Gent, Ronse en Turnhout; • in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: de gemeente Anderlecht alsmede de gemeenten en OCMW’s Etterbeek, Evere en Vorst. Er dient aan toegevoegd te worden dat de externe controlefunctie uitgeoefend zal worden op het OCMW Anderlecht, alsook op de gemeenten en OCMW’s Koekelberg, Oudergem en Sint-Joostten-Node die zich met ingang van 1 januari 2012 hebben aangesloten bij het gesolidariseerd pensioenfonds van de RSZPPO;
• in het Waals Gewest: de steden en OCMW’s Charleroi en Luik. Met ingang van 1 januari 2012 hebben het gemeentebestuur Namen en het OCMW Herstal zich aangesloten bij het gesolidariseerd pensioenfonds van de RSZPPO. Sommige intercommunales vallen tevens binnen het toepassingsgebied van de “externe controle”: • in het Vlaams Gewest: - Infrax West (Brugge); - het Algemeen Stedelijk Ziekenhuis (Aalst); - de Intercommunale voor medico-sociale instellingen Rupelstreek (Boom), de Intercommunale voor teledistributie van het Gewest Antwerpen, de Intercommunale voor energie (Antwerpen), het Zorgbedrijf OCMW Antwerpen, het autonoom gemeentebedrijf stedelijk onderwijs Antwerpen; - de autonome verzorgingsinstelling Virga Jesse (Hasselt), Infrax Limburg (Hasselt), het personeel van het OCMW Tongeren gedetacheerd naar de vereniging zonder winstoogmerk Algemeen ziekenhuis Vesalius (Tongeren), het Ziekenhuis OostLimburg (Genk); • in het Waals Gewest: - het Centre Hospitalier Universitaire et psychiatrique de MonsBorinage, de Intercommunale de Santé publique du pays de Charleroi ; - het Centre Hospitalier hutois, Publilec (Seraing), de Association liégeoise du Gaz, de Compagnie Intercommunale liégeoise des eaux, de Intercommunale de soins spécialisés de Liège, La Maison liégeoise, Neomansio (voormalige Intercommunale du Centre funéraire de Liège et environs), Tecteo (Luik). De controleopdracht slaat tevens op de rust- en overlevingspensioenen beheerd door de PDOS in toepassing van een conventie. Naar gelang van het geval heeft deze conventie betrekking op de personeelsleden bij het gemeentebestuur, dan wel het OCMW. Ze slaat – onder andere – op de pensioenen toegekend: • aan de gewezen personeelsleden (en rechthebbenden) bij het Universitair Ziekenhuis Gent; • aan gewezen mandatarissen van steeds meer gemeenten en OCMW’s (burgemeester, schepenen, OCMW-voorzitter).
organisatie/stafdiensten/externe controle
externe controle Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Secretariaat PMO Interne controle Communicatie Externe controle
24
Deze externe opdracht is eveneens uitgebreid tot de pensioenen beheerd en uitbetaald door de NMBS-Holding ten laste van de Staatskas ingevolge de overname (met ingang van 1 januari 2007) van de pensioenverplichtingen van de voorheen autonome NMBS-Holding door de Openbare Schatkist (Koninklijk besluit van 28 december 2005 (Belgisch Staatsblad van 30 december 2005 – tweede uitgave; erratum Belgisch Staatsblad van 20 februari 2006 – tweede uitgave)). Uit deze externe opdracht vloeien de volgende aanvullende taken voort: • streven in het kader van de verrichte controle naar een goede informatiedoorstroming tussen de PDOS enerzijds en naar gelang van het geval, de voorzorgsinstelling of de NMBS-Holding anderzijds; • problemen signaleren in de toepassing van de pensioenwetgeving door de voorzorgsinstelling en de NMBS-Holding; • interpretatie- en toepassingsverschillen inzake de pensioenwetgeving signaleren tussen beide taalrollen binnen de PDOS, de voorzorgsinstelling en NMBS-Holding; • oplossingen voor de gesignaleerde problemen voorstellen. De recente bevoegdheidsuitbreiding inzake overheidspensioenen behandeld door de voorzorgsinstellingen en de NMBS-Holding verplicht de controlecel er toe steeds meer bij wijze van steekproef te werken. Indien in de nabije toekomst nog meer conventies worden afgesloten, nieuwe aansluitingen bij het gesolidariseerd pensioenfonds van de RSZPPO worden toegestaan en/of nieuwe controletaken worden opgedragen, zal de controlecel moeten worden uitgebreid. Bovendien wordt het jaar 2012 gekenmerkt door een groeiend aantal vragen om inlichtingen geformuleerd onder andere door werkgevers onderworpen aan de externe controle. Deze groei vloeit voort uit de pensioenhervorming die aanleiding gegeven heeft tot twee opeenvolgende wetten, namelijk de wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen en de wet van 13 december 2012 houdende diverse wijzigingsbepalingen betreffende de pensioenen van de overheidssector. Deze vragen om inlichtingen staan hoofdzakelijk in verband met de verhoging van de pensioenleeftijd, de preferentiële leeftijdsgrenzen van de oppensioenstelling en de loopbaanonderbrekingen.
Bij de uitoefening van de hierboven vermelde controlefuncties worden de moderne communicatiemiddelen inzake elektronische post en elektronische gegevensoverdracht tussen diensten steeds meer gebruikt.
2. Statistieken Tijdens het dienstjaar 2012 en wat betreft de door de PDOS behandelde pensioendossiers dient aangestipt te worden dat de controle voortaan verricht wordt bij wijze van steekproef via de computer.
rustpensioenen overlevingspensioenen
GOEDKEURINGEN NL FR 2582 1222 360 153
OPMERKINGEN NL FR 62 49 8 23
GOEDKEURINGEN NL FR 207 90 13 102
OPMERKINGEN NL FR 15 8 4 11
Wat de NMBS-Holding betreft:
rustpensioenen overlevingspensioenen
Wat de Ethias-dossiers betreft (doorgestuurd door Ethias):
rustpensioenen overlevingspensioenen
GOEDKEURINGEN NL FR 27 14 / 4
OPMERKINGEN NL FR 8 21 / 3
Wat betreft de provinciale pensioenen uitbetaald door Ethias (meer bepaald de Provincies Henegouwen, Namen en Luik):
rustpensioenen overlevingspensioenen
GOEDKEURINGEN / FR / 47 / 6
OPMERKINGEN / FR / 12 / /
organisatie/omkaderingsdiensten/juridische studiedienst
juridische studiedienst Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Juridische studiedienst Kennismanagement HRM Facility en logistiek ICT
De herstelwet: van v voorbereiding tot toelichting Begin 2012 bleek al snel dat de tot stand gekomen wet van 28 december 2011 waarmee de pensioenhervorming werd aangevat, de tand des tijds in zijn oorspronkelijke vorm niet lang zou doorstaan. Het was snel duidelijk dat overgangsmaatregelen en bijzondere regels voor specifieke beroepscategorieën noodzakelijk zouden zijn om de pensioenhervorming voor iedereen min of meer verteerbaar te maken. Naarmate het overleg binnen de regering en tussen de Minister van Pensioenen en de vakverenigingen vorderde, ontving de studiedienst de nodige informatie om een wetsontwerp voor te bereiden met daarin alle overgangsmaatregelen en bijzondere regels. Na de in een ijltempo tot stand gekomen wet van 28 december 2011, zou dus een zogenaamde ‘herstelwet’ volgen. Gelet op de complexiteit van het werk die de voorbereiding van deze herstelwet met zich mee zou brengen en gelet op het feit dat enkele medewerkers slechts recent in dienst waren getreden, werd de studiedienst verdeeld in werkgroepjes waarbij rekening gehouden werd met ieders al dan niet beperkte ervaring. De nieuwe medewerkers werden dus onmiddellijk in het juridische bad van het beleidsvoorbereidend werk gegooid: nakijken of iets wel correct geformuleerd is overeenkomstig de beginselen van de wetgevingstechniek van de Raad van State, een memorie van toelichting schrijven bij een artikel, een vertaling maken en hierbij rekening houden met het juridisch jargon, … Voor hen was het alvast een bijzondere ervaring om te zien op welke wijze de studiedienst betrokken is bij de beleidsvoorbereiding. Omdat de overgangsmaatregelen en bijzondere regels met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2012 ingingen – en gezien de grote nood aan informatie en duidelijkheid van het publiek – mocht bovendien niet worden getalmd. Het wetsontwerp en de bijhorende memorie van toelichting moesten zo spoedig mogelijk ter beschikking zijn van de beleidscel van de Minister van Pensioenen.
25
Om tegemoet te komen aan de interne nood aan informatie binnen de PDOS, heeft de studiedienst een aantal infosessies georganiseerd waarin de nieuwe maatregelen aan de hand van slides en voorbeelden zo overzichtelijk mogelijk werden toegelicht. Uiteindelijk duurde het ingevolge de drukke parlementaire werkzaamheden tot 13 december 2012 vooraleer de “wet houdende diverse wijzigingsbepalingen betreffende de pensioenen van de overheidssector” werd gestemd. Daarnaast verleende de studiedienst ook zijn medewerking aan de totstandkoming van het koninklijk besluit van 20 september 2012. De wet van 28 december 2011 voorziet dat personen die zich in een voltijdse of deeltijdse situatie van disponibiliteit voorafgaand aan de oppensioenstelling bevinden en bijkomend een aantal voorwaarden vervullen, nog een vervroegd pensioen kunnen genieten op de leeftijd van 60 jaar, zonder dat zij moeten voldoen aan de nieuwe leeftijds- en loopbaanvoorwaarden. Om dit koninklijk besluit op te stellen diende de studiedienst te achterhalen welke situaties van disponibiliteit bij de verschillende werkgevers binnen de overheidssector bestonden. Dit betrof een huzarenstukje, want vooraf had de studiedienst geen enkel zicht op de mogelijke bestaande situaties. De studiedienst heeft hiervoor een tweeduizendtal werkgevers aangeschreven en heeft een duizendtal antwoorden ontvangen. Deze antwoorden, die de relevante wettelijke en reglementaire bepalingen bevatten, dienden stuk voor stuk geanalyseerd te worden om na te gaan of de vermelde situaties van disponibiliteit aan de vereiste voorwaarden voldeden om opgenomen te worden in het koninklijk besluit. De studiedienst heeft deze analyse grondig en schematisch uitgewerkt en de weerhouden situaties werden voorgelegd aan de beleidscel van de Minister van Pensioenen. Dat werk heeft uiteindelijk geresulteerd in de totstandkoming van het koninklijk besluit van 20 september 2012. Activiteiten van de juridische studiedienst in 2012 Nieuwe ontvangen zaken (zonder geschillen) 352* Nieuwe openstaande geschillen 20 Aantal behandelde geschillen op 31/12/2012 144 Aantal maatregelen waarvoor de redactie van wettelijke of reglementaire bepalingen werd gevraagd 26 * waarvan 121 vragen over Capelo
organisatie/omkaderingsdiensten/kennismanagement
kennismanagement Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Juridische studiedienst Kennismanagement HRM Facility en logistiek ICT
Kennisoverdracht 1. De wiki van de PDOS als ondersteuning voor de kennisdeling
• de verzameling van bewust of onbewust gebruikte kennis ;
1.1. De wiki georiënteerd op ‘Capelo’ groeit Wiki is het platform van kennismanagement van de PDOS. De dienst ‘kennismanagement’ heeft in 2012 gebruik kunnen maken van het werk van de cel ‘Capelo’, waarin vertegenwoordigers van de RSZ en RSZPPO zitten. Deze cel werd opgericht om snel te antwoorden op vragen van werkgevers of gemandateerde sociaal secretariaten over het toepassingsgebied van Capelo. Het gaat om een multidisciplinaire cel met beslissingsmacht. De vragen en antwoorden voeden de wiki van de PDOS en laten zo toe om belangrijke kennis, die nodig is voor het werk van de operationele diensten en meer in het bijzonder van de dienst ‘beheer elektronische loopbaangegevens’, te verzamelen. De kennis wordt geleidelijk geïntegreerd in de wiki via portalen die toelaten om zich gemakkelijk te orienteren dankzij de groeperingen per thema. Deze zijn gebaseerd op de structuur van de DmfA(PPL). Verscheidene links tussen de verschillende pagina’s en naar de wettelijke bepalingen laten toe om nuttige informatie gemakkelijk terug te vinden. Een bibliotheek vervolledigt de wiki en maakt deze dynamisch. In 2012 werden 342 pagina’s (FR en NL) aangemaakt en konden 300 documenten (FR en NL) worden geïntegreerd in de bibliotheek van de wiki. Elk document bevat een beslissing van de cel Capelo en verrijkt de inhoud van de verschillende pagina’s.
1.2. Deelname aan de redactie van het boek Retour d’expérience en gestion des connaissances Parijs, Lavoisier, 2012 Het hoofdstuk getiteld ‘De wiki binnen de Pensioendienst voor de overheidssector: een poging tot de overdracht van taciete kennis binnen een openbaar organisme’, beschrijft een poging tot implementatie van een wiki om taciete (kennis die in het hoofd zit) en cruciale kennis, nodig voor de teamleden van de cel ‘beheer elektronische loopbaangegevens’, te verzamelen.
26
Er wordt benadrukt dat de implementatie van een wiki niet kan gebeuren zonder een voorafgaande analyse. Verschillende activiteiten moeten worden gerealiseerd: • identificatie van de in aanmerking te nemen kennis en gerelateerde inhoud ; • aantrekkelijke formalisering van de kennis in aangepaste inhouden ; • terbeschikkingstelling van de inhoud om de assimilatie van kennis mogelijk te maken. Emmy De Jonge: “De vragen en antwoorden voeden de wiki van de PDOS en laten zo toe om belangrijke kennis te verzamelen.”
organisatie/omkaderingsdiensten/kennismanagement
kennismanagement Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram
2. De takenkaart als ondersteuning voor de kennisoverdracht Een takenkaart is een grafische voorstelling van taken en subtaken, gerelateerd aan een specifiek domein. In eerste instantie werd deze takenkaart gebruikt binnen de dienst ‘begrafenisvergoedingen’ en hielp bij : • het snel en concreet zien van de verschillende taken ; • het naar voren brengen van de nodige kenniselementen gerelateerd aan deze taken ; • het aantonen van de punten die specifieke aandacht verdienen en die een kennisoverdracht vereisen.
Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers
Opleidingen
Begroting Statistieken
Juridische studiedienst Kennismanagement HRM Facility en logistiek ICT
Vorming is een erkend recht voor elke ambtenaar. Iedere ambtenaar heeft het recht om een individueel parcours uit te bouwen dat rekening houdt met zijn eigen professionele competenties en met de behoeften verbonden aan de uitoefening van zijn taken en aan de missies van de PDOS. Tijdens hun professionele loopbaan binnen de PDOS hebben de personeelsleden de gelegenheid om hun competenties te verrijken dankzij opleidingen.
1. Algemeen 2012 stond geheel in het teken van de pensioenhervorming. Het opleidingscentrum van de PDOS besteedde dan ook vooral veel energie aan het aanpassen van het didactisch materiaal dat wordt gebruikt, zowel in het kader van de basisopleiding voor nieuwe medewerkers als binnen de permanente opleiding voor de andere medewerkers. Zo werd de syllabus ‘rustpensioenen’ in het kader van de basisopleiding volledig herschreven.
27
Telewerk wordt in veel organisaties steeds meer een werkelijkheid. Met de verwezenlijking van het Capelo-project en het elektronisch pensioendossier kan telewerken morgen een realiteit worden voor de medewerkers van de PDOS. De kern opleidingen/examens onderzoekt momenteel de toekomstige opleidingsbehoeften in het kader van de overschakeling naar deze nieuwe manier van werken.
3. Vormingen georganiseerd binnen de PDOS 3.1. Basisopleiding voor nieuwkomers bij de PDOS
Stafdiensten
Ombudsdienst pensioenen
2. Telewerk
Het opleidingscentrum van de PDOS ziet het als een prioriteit om de nieuwe medewerkers zo snel en zo optimaal mogelijk te doen functioneren binnen hun dienst. Ze hebben behoefte aan een algemene en praktische opleiding met betrekking tot de pensioenmaterie om zo snel mogelijk operationeel te zijn. De doelstellingen van deze opleiding alsmede de technische en generieke competenties die verworven moeten worden, werden gevalideerd en gepubliceerd op EUREKAnet (het intranet van de PDOS). Wanneer er plaatsen beschikbaar zijn, staat deze basisopleiding open voor elke medewerker die een opfrissing wenst van bepaalde materies. FR
NL
Aantal halve dagen georganiseerde opleidingen
88
85
Aantal deelnemers
24
16
organisatie/omkaderingsdiensten/kennismanagement
kennismanagement Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram
3.2. Opleiding voor de medewerkers van het Contact Center (CC)
3.3. Opleiding voor de medewerkers van ‘beheer elektronische loopbaangegevens’
Het Contact Center speelt een belangrijke rol binnen de PDOS. De medewerkers van het CC staan in rechtstreeks contact met de klant en zorgen ervoor dat hij een correct antwoord krijgt of doorverwezen wordt naar de juiste dienst. De opleiding over de pensioenhervorming voor de medewerkers van het CC was één van de belangrijkste taken van het opleidingscentrum.
In 2012 werd, in het kader van Capelo, een nieuwe dienst opgericht die de elektronische loopbaangegevens beheert en controleert. Aangezien de medewerkers van de dienst ‘beheer elektronische loopbaangegevens’ ook vragen van bepaalde werkgevers in verband met Capelo beantwoorden, was het voor hen interessant om een opleiding over het platform van kennisuitwisseling (de wiki) specifiek voor Capelo te krijgen. • Doelstellingen:
3.2.1. De pensioenhervorming
Omkaderingsdiensten
De 4 grote maatregelen van de pensioenhervorming en hun invloed op de loopbaanonderbreking werden verduidelijkt en aangetoond met praktische voorbeelden.
Operationele diensten
• Doelstellingen:
Stafdiensten
De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Juridische studiedienst Kennismanagement HRM Facility en logistiek ICT
- De belangrijkste ontwikkelingen van de pensioenhervorming begrijpen en kunnen plaatsen; - Het schema betreffende de loopbaanonderbreking in het kader van de nieuwe wetgeving begrijpen en kunnen uitleggen aan klanten. FR
NL
Aantal halve dagen georganiseerde opleidingen
4
4
Aantal deelnemers
10
14
3.2.2. Het gewaarborgd minimum en cumulatie Om de kennis betreffende het gewaarborgd minimum en cumulatie te verdiepen, werd voor de Nederlandstalige medewerkers van het Contact Center een aparte opleiding voorzien. • Doelstellingen: - vertrouwd geraken met deze twee materies; - aan de hand van concrete gevallen de materie inoefenen. NL
28
Aantal halve dagen georganiseerde opleidingen
6
Aantal deelnemers
14
- vertrouwd geraken met de wiki als bron van informatie en platform van kennisuitwisseling; - leren navigeren, informatie opzoeken en zelf documentatie/ informatie integreren in de wiki van de PDOS. FR
NL
Aantal halve dagen georganiseerde opleidingen
1
1
Aantal deelnemers
4
5
4. Opleidingen georganiseerd buiten de PDOS Door het OFO: • 85 (NL + FR) deelnemers voor de opleidingen georganiseerd in het kader van de gecertificeerde opleidingen; • 62 (NL + FR) deelnemers voor de opleidingen georganiseerd in het kader van standaardopleidingen.
organisatie/omkaderingsdiensten/HRM
HRM Fysieke eenheden (FE) en fulltime equivalenten (FTE) op 31 december 2012
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming
Op 31 december 2012 bedroeg het aantal betaalde FTE 433,80 (t.o.v. de 487 fysieke eenheden die in de bovenvermelde tabel vermeld zijn) hetzij een percentage van 89,07 %. Dit percentage is hoger dan dat van de vorige jaren toen het aantal FTE steeds schommelde tussen 85 en 87 %. Enkel het jaar 2011 was een uitzondering aangezien het FTE-percentage
Juridische studiedienst Kennismanagement HRM Facility en logistiek ICT
FTE
6
67%
2
75%
92
80%
337
100% 0
50
100
150
200
Aantal personeelsleden
250
300
350
nt
de
e
va
le
sle
ag
69,20% voltijds
el
nt
2
ll-
ui
tim
e
eq
rs o
0%
15
00,00
50%
33
16,50
60%
2
01,20
67%
6
04,00
75%
2
01,50
80%
92
73,60
Fu
Activiteitspercentage
30,80% deeltijds
33
60%
ne
rc e
15
50%
en
n
Aantal personeelsleden per activiteitspercentage
0%
29
toen 90,86 % bedroeg. De hogere percentages in 2011 en 2012 dan het gemiddelde van de vorige jaren is een tijdelijk fenomeen veroorzaakt door nieuwe aanwervingen. Daardoor telde de PDOS tijdens deze jaren proportioneel meer stagedoende personeelsleden die tijdens hun stage geen bijzondere verloven, afwezigheden of verminderde prestaties kunnen aanvragen. En dat had op zijn beurt dan weer een invloed op het FTE-percentage.
pe
Ombudsdienst pensioenen
Verdeling in fulltime equivalenten (FTE)
pe
Statistieken
(*) de aanstellingsprocedure is in 2012 niet opgestart
al
Begroting
1 90 138 190 68 487
its
De PDOS in cijfers
Totaal 0 (*) 44 66 85 35 230
nt
Operationele diensten
FR 1 46 72 105 33 257
ite
Stafdiensten Omkaderingsdiensten
NL
Aa
Organogram
Bezetting op 31/12/2012 MANAGERS NIVEAU A NIVEAU B NIVEAU C NIVEAU D MAN + A + B + C + D
tiv
Organisatie van de PDOS
Verdeling in fysieke eenheden (FE)
Ac
Opdrachten van de PDOS
100% 337 337,00 TOTAAL 487 433,80
Op 31 december 2012 werkte 30,80 % van het personeel deeltijds en 69,20 % voltijds. Omgerekend in FTE stemt dit overeen met een activiteitsgraad van 89,07 %.
organisatie/omkaderingsdiensten/HRM
HRM Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten
TToestand van de bezetting per taaltrappen van de hiërarchie hi op 31 december 2012 Taaltrappen 1ste trap (Managers) 2de trap (A4 + A3) 3de trap (A2 + A1 + B) 4de trap (C) 5de trap (D) MAN + A + B + C + D
NL
FR 1 12 106 105 33 257
Totaal 0 12 98 85 35 230
1 24 204 190 68 487
Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Juridische studiedienst Kennismanagement HRM Facility en logistiek ICT
In taaltrap 1 bevinden zich de mandaathouders. Bij de PDOS zijn dit enkel de functies van administrateur-generaal en adjunct-administrateurgeneraal. De adjunct-administrateur-generaal is momenteel nog niet in functie. Het taalevenwicht in de eerste trap (1N + 1F) kan dus hersteld worden na de aanstelling van de Franstalige kandidaat die op basis van een voorstel van aanstelling vanwege de Minister van Pensioenen door de ministerraad bekwaam is gevonden.
Leeftijdscategorieën – toestand d op 31 december 2012 Leeftijdscategorieën
≥ 60 jaar
55 t/m 59 jaar
In taaltrap 2 bevinden zich de personeelsleden van niveau A die behoren tot klasse A4 en klasse A3. Het taalevenwicht in deze trap van de hiërarchie is gerespecteerd (50 % NL + 50 % FR). In taaltrap 3 bevinden zich de personeelsleden van niveau A die behoren tot klasse A2 en klasse A1 en de personeelsleden van niveau B.
50 t/m 54 jaar
In taaltrap 4 bevinden zich de personeelsleden van niveau C. Het koninklijk besluit van 28 november 2008 tot vaststelling van het taalkader bij de PDOS bepaalt voor de taaltrappen 3 en 4 dat het percentage 45,56 % voor de Franstaligen en 54,44 % voor de Nederlanstaligen bedraagt. Het huidige taalonevenwicht is het gevolg van natuurlijke afvloeiingen die niet onmiddellijk konden worden vervangen door nieuwe aanwervingen. Bovendien maakt de begrotingspolitiek (met een jaarlijkse lineaire vermindering) een spoedig herstel van het taalevenwicht bijzonder moeilijk. Een absolute voorrang wordt verleend aan wervingen van Nederlandstaligen personeelsleden die behoren tot deze taaltrappen van de hiërarchie.
30
In taaltrap 5 bevinden zich de personeelsleden van niveau D. Er wordt momenteel niet meer aangeworven in deze taaltrap van de hiërarchie. Het historisch overschot aan Franstaligen bouwt slechts zeer traag af via progressieve natuurlijke afvloeiingen.
< 50 jaar Totaal Bezetting
Niveau A B C D Subtotaal A B C D Subtotaal MANAGER A B C D Subtotaal A B C D Subtotaal
FR
NL
4 8 5 3 20 13 17 14 14 58 10 15 17 6 48 17 26 49 12 104 230 487
2 3 5 3 13 14 18 17 10 59 1 6 23 29 4 63 24 28 54 16 122 257
Totaal 6 11 10 6 33 27 35 31 24 117 1 16 38 46 10 111 41 54 103 28 226 487
%
6,78
24,02
22,79
46,41 100
100 %
De gemiddelde leeftijd bij de PDOS is 47 jaar en 6 maanden. Bovendien is meer dan de helft van de personeelsleden ouder dan 50 jaar.
organisatie/omkaderingsdiensten/HRM
HRM
Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers
Verdeling van de bezetting V op 31 december 2012 • Volgens het niveau
• Statutair – Contractueel De verhouding statutair - contractueel blijft vrij stabiel ten opzichte van het jaar 2011 (het percentage betreffende het contractueel personeel was 14,29 % en 85,71 % voor het statutair personeel). De PDOS blijft prioriteit geven aan de aanwerving van statutaire personeelsleden maar wenst tegelijkertijd de quota van 3 % voor de aanwerving van personeelsleden met een startbaan te respecteren. Dit verklaart de lichte stijging van het aantal contractuelen.
15,20 %
contractuelen
NIVEAU
74
413 statutairen
185
200
Aantal personeelsleden
Voorwoord
84,80 %
143
150
82
100
72
MANAGER
00,21 %
niveau A
18,48 %
niveau B
28,34 %
niveau C
39,01 %
niveau D
13,96 %
50
0
1
Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Juridische studiedienst Kennismanagement HRM Facility en logistiek ICT
• Vrouw – Man
• Frans – Nederlands Met het oog op het naleven van het taalkader en rekening houdend met de beschikbare budgettaire marges van de personeelsenveloppe zal in 2013 de prioriteit worden gegeven aan de werving van Nederlandstalige personeelsleden om het taalkader te respecteren.
frans
47,23 %
230
Het percentage van de vrouwelijke personeelsleden is verminderd ten opzichte van het jaar 2011 (dit percentage was 65,01 % vrouwen en 34,99 % mannen).
63,66 %
vrouwen
177 310
257 mannen nederlands
31
52,77 %
36,34 %
organisatie/omkaderingsdiensten/HRM
HRM In- en uitstroom 2012
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS
• Instroom 2012 0 2
UITSTROOM
In 2012 verwelkomde de PDOS 11 contractuele en 23 statutaire medewerkers, hetzij 34 nieuwe personeelsleden. Deze indiensttredingen zijn, in de tabel hieronder, per niveau en taalrol vermeld. De instroom is groter dan de uitstroom omdat in de statistiek ook aanwervingen in uitvoering van het personeelsplan 2011 zijn opgenomen.
Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting
IN
Contractueel FR NL
Niveau
Statutair FR NL
Totaal
A
-
2
3
6
B
-
1
4
1
11 6
C
6
2
7
2
17
Totaal
6
5
14
9
34
• Uitstroom 2012
Statistieken Ombudsdienst pensioenen Juridische studiedienst Kennismanagement HRM Facility en logistiek ICT
31 personeelsleden, 6 contractuelen en 25 statutairen, hebben in 2012 de PDOS verlaten. Deze uitstroom is, in de tabel hieronder, per niveau en taalrol vermeld. OUT Niveau
Contractueel FR NL
Statutair FR NL
Totaal
-
-
3
2
5
B
-
1
5
5
11
C
4
-
5
2
11
D
-
1
2
1
4
Totaal
4
2
15
10
31
A
Ben Pieck (links) en Luc De Rouck (rechts): “De hogere FTE-percentages in 2011 en 2012 dan het gemiddelde van de vorige jaren is een tijdelijk fenomeen veroorzaakt door aanwervingen ter vervanging van een groeiend aantal pensioneringen.”
32
PERSONEELSTROMEN volgens niveau INSTROOM -5 -11
B
-11
C
TOTAAL: -31
-15
A
-4
-10
-5
+11 +6 +17 TOTAAL: +34
D +0
0
5
10
15
organisatie/omkaderingsdiensten/facility en logistiek
facility en logistiek Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming
Facility management Zoals zijn naam het aangeeft, zorgt de dienst Facility ervoor dat de PDOS zijn activiteiten op een optimale manier kan uitvoeren.
Opdrachten van de PDOS
Hij beheert:
Organisatie van de PDOS
de diensten in verband met het personeel, zoals
Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten
• de optimale huisvesting van het personeel; • de aankoop van het nodige materiaal; • de catering, de schoonmaak.
Operationele diensten
de diensten in verband met het gebouw, zoals De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Juridische studiedienst Kennismanagement HRM Facility en logistiek ICT
33
• het dagelijks onderhoud; • het ophalen van het afval en het papier; • de nutsvoorzieningen (water, elektriciteit, …) in samenwerking met de Regie der Gebouwen.
Gedurende het jaar 2012 werden maatregelen genomen teneinde: • Het comfort van alle personeelsleden te verzekeren (bijvoorbeeld tijdens verhuizingen). • De verfraaiing van de werkplaats verder te zetten door de nodige contacten te onderhouden met de firma’s die de planten onderhouden en de kunstwerken vernieuwen. • Het milieu te respecteren. Er werd een campagne ”samen goed sorteren, beter recycleren” georganiseerd. Om selectief te kunnen sorteren werden er in elke kitchenette twee vuilnisbakken (blauw voor PMD, groen voor glas) geplaatst. • De richtlijnen van bpost te respecteren, in overeenstemming met het grafisch handvest van de PDOS. Hiertoe werden er nieuwe enveloppen besteld. • Het papierverbruik te verminderen.
De dienst moet zijn objectieven in de beste prijs-kwaliteitverhouding realiseren.
Hierbij de dalende evolutie van het papierverbruik (aantal A4-bladen) 2010 4.638.350
2011 4.485.750
2012 4.356.000
In het kader van de optimalisering van de werkingsuitgaven zijn andere acties geprogrammeerd voor 2013.
organisatie/omkaderingsdiensten/ICT
ICT Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS
1. De nieuwe toepassingen De wet van 28 december 2011 heeft een belangrijke impact op de toepassing PenCalc – de berekeningsmotor van de rust- en overlevingspensioenen. Inmiddels heeft de wet van 13 december 2012 een hele reeks wijzigingen en aanvullingen aangebracht aan de oorspronkelijke bepalingen, zodat in 2013 opnieuw heel wat inspanningen zullen moeten worden geleverd om onze pensioenmotor te herzien.
Ingevolge de publicatie van de nieuwe bepalingen inzake de leeftijds- en loopbaanvoorwaarden, werden het Contact Center en de operationele diensten overspoeld met vragen van de toekomstige gepensioneerden. Om hieraan het hoofd te kunnen bieden werd de “Pensioenteller” ontwikkeld. Deze toepassing is via de website van de PDOS voor iedereen toegankelijk en vereist geen uitgebreide kennis van de pensioenwetgeving.
Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Juridische studiedienst Kennismanagement HRM Facility en logistiek ICT
De motor “PenCalc” werd in 2012 op twee punten beïnvloed door de nieuwe bepalingen:
1. Indien in de berekening van een rustpensioen diensten worden opgenomen gepresteerd na 31 december 2011, worden de eventuele loopbaanbreuken voordeliger dan 1/48ste verbonden aan deze diensten vervangen door de loopbaanbreuk 1/48ste. Voor personeelsleden die op voormelde datum de leeftijd van 55 hadden bereikt, blijft de oude regeling met voordeliger loopbaanbreuken evenwel van kracht. De uitwerking van deze nieuwe bepalingen in de berekeningsprocedures is vrij complex gebleken, zeker voor specifieke beroepscategorieën zoals onder meer de bedienaars van de erediensten en de magistraten waarvoor de prestaties in verschillende loopbaanbreuken worden aangerekend in functie van de duur van hun loopbaan.
2. Voor rust- en overlevingspensioenen die ingaan vanaf 1 januari 2012 – met uitzondering van de personeelsleden die op die datum de leeftijd van 50 jaar hadden bereikt – dient de referentiewedde te worden berekend op basis van de laatste tien loopbaanjaren of van de volledige duur van de loopbaan als die minder dan tien jaar bedraagt. Het gewaarborgd minimum voor personen die omwille van lichamelijke ongeschiktheid op pensioen worden gesteld, blijft gebaseerd op de gemiddelde wedde van de laatste 5 jaar van de loopbaan.
34
Hervé Sterckendries: “Met de Pensioenteller wil de PDOS het hoofd kunnen bieden aan de toevloed van vragen van toekomstige gepensioneerden.”
organisatie/omkaderingsdiensten/ICT
ICT Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Juridische studiedienst Kennismanagement HRM Facility en logistiek ICT
35
De ”Pensioenteller” kan eveneens vanop de website van de PDOS gedownload worden naar om het even welke computer. Gebruikers moeten hun loopbaangegevens manueel invoeren. Dit is een groot nadeel inzake gebruiksvriendelijkheid van de Pensioenteller. Meteen is het ook een risico op fouten. Op basis van de ingevulde gegevens berekent de toepassing de vermoedelijke datum waarop de gebruiker met vervroegd pensioen kan gaan. Het resultaat van de berekening is echter niet bindend voor de PDOS aangezien enerzijds de berekening gebaseerd is op niet-gecontroleerde basisinformatie en anderzijds omdat – omwille van de complexiteit van de pensioenwetgeving – niet alle bijzonderheden van de wetgeving konden worden voorzien in deze vereenvoudigde toepassing. Naast de ontwikkeling van de Pensioenteller voor leken werd gestart met het uitwerken van een ‘professionele’ versie in het kader van het Pensioenportaal. De datum waarop de betrokkene met vervroegd pensioen kan gaan, zal worden berekend op basis van gecontroleerde gegevens, namelijk: het loopbaanoverzicht dat steunt op Capelo-gegevens en op de informatie die via de toepassing Hermes wordt ontvangen van de Rijksdienst voor Pensioenen en het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekering der Zelfstandigen, op informatie van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening, op informatie van Defensie betreffende de militiediensten en informatie inzake de validering van perioden van loopbaanonderbreking uit de toepassing ValMan.
Deze professionele versie zal rekening houden met alle specifieke pensioenreglementeringen. De berekeningsresultaten ervan zullen worden gebruikt bij de gegevensuitwisseling tussen de onderscheiden pensioeninstellingen waarmee in 2013-2014 nog nauwere samenwerkingsverbanden zullen worden ontwikkeld om op termijn tot gezamenlijke pensioenbeslissingen te kunnen komen. De raadpleging van die informatie en het maken van loopbaansimulaties via het internet behoren eveneens tot de planning op middellange termijn. De werkgevers hebben in de loop van het jaar 2012 het doorsturen van de historische Capelo gegevens opgevoerd. Dit project komt zo geleidelijk op kruissnelheid. Door het algemeen gebruik van de toepassing voor het elektronisch documentenbeheer (GED) werd het elektronisch dossier volledig ingevoerd in de operationele bureaus. Meer dan 900.000 pagina’s werden in 2012 al in de GED-applicatie aangemaakt. Door de toepassing CRM kregen het Contact Center en de operationele bureaus een volledig overzicht van alle contacten met onze klanten. De PDOS heeft in samenwerking met de RSZPPO een nieuwe toepassing ontwikkeld waarmee op een uniforme en betrouwbare manier de gegevens van de responsabiliseringsbijdragen tussen de verschillende werkgegevers binnen de overheidssector kunnen worden beheerd. Deze informatie laat toe om aan iedere werkgever de nodige gegevens over de berekening van de bedragen van deze responsabiliseringsbijdrage voor te stellen.
organisatie/omkaderingsdiensten/ICT
ICT Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Juridische studiedienst Kennismanagement HRM Facility en logistiek ICT
36
2. De servers van de PDOS De RVP verzekert het beheer van de servers en het netwerk van de PDOS. Daar waar mogelijk wordt gebruik gemaakt van virtuele servers op basis van de RVP-standaarden. De PDOS betaalt hiervoor een jaarlijkse vergoeding.
3. Organisatie vvan het IT-team Het IT-team bestaat uit een geheel van 7 cellen, elk met hun specifieke opdrachten. Cel analyse De cel analyse bestudeerde de nieuwe functionaliteiten in de applicaties voordat ze binnen de PDOS worden doorgevoerd. Deze functionaliteiten werden beschreven in functie van de pensioenhervormingen, Capelo, GED/CRM en de nieuwe regels op het vlak van de responsabiliseringsbijdragen. De medewerkers van deze cel hebben gezorgd voor de globale omkadering van de werkzaamheden van de externe informatici en valideerden de gerealiseerde ontwikkelingen binnen de applicaties. Cel technische architectuur en ontwikkeling Deze cel heeft de nodige aanpassingen gerealiseerd om AP Software compatibel te maken met de pensioenhervormingen. De nodige ontwikkelingen voor de responsabilisering werden ook door deze medewerkers gerealiseerd.
Cel testing, kwaliteitscontrole en helpdesk AP-Software In 2012 heeft deze cel meegewerkt aan het valideren van de ontwikkelingen die voortvloeien uit de pensioenhervormingen, de applicaties Capelo, GED/CRM en de ontwikkelingen inzake responsabilisering. Cel helpdesk hardware en kantoorautomatisering Deze ploeg installeert de nieuwe toepassingen bij de gebruikers. De PC’s van de gebruikers werden op systematische wijze vervangen door toestellen waarop twee schermen kunnen worden aangesloten. Deze nieuwe standaard vergemakkelijkt het gelijktijdig gebruik van verschillende toepassingen. Cel BO/SAS Het Datawarehouse wordt automatisch aangevuld en bevat grote hoeveelheden gegevens, afkomstig uit interne en externe bronnen. De gegevens worden periodiek verzameld, gecombineerd en behandeld. Daarna worden die gegevens opnieuw gestructureerd tot doelgerichte informatie voor rapporteringsbehoeften. Deze Datawarehouse wordt progressief uitgebreid naar de sector van human resources en de financiële sectoren. Cel Internet/intranet Deze cel werd nauw betrokken bij het implementeren van de nieuwe applicaties en zorgde voor de ondersteuning van de gebruikers. Cel IT-PMO De cel IT-PMO (Project Management) stond in voor de begeleiding van het in productie stellen van de verschillende projecten.
organisatie/operationele diensten/toekenning & consultancy/contact center
contact center Cel klantencontact C
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
Een eerstelijnaanspreekpunt Sedert zijn oprichting in 2011, heeft het Contact Center (CC) algemene vragen beantwoord van gepensioneerden, toekomstige gepensioneerden en verschillende overheidsinstellingen. Het Contact Center heeft zijn naam niet gestolen: het zet alles in het werk om via verschillende kanalen vragen te beantwoorden. Het CC is zowel bereikbaar via telefoon als per e-mail, fax en brief. Als eerstelijnsaanspreekpunt draagt het Contact Center bij tot het imago van de PDOS. Het is belangrijk en noodzakelijk dat de klanten zo goed mogelijk onthaald worden en kwaliteitsvolle informatie krijgen. Daarom is er een goede samenwerking tussen het CC en de andere diensten van de PDOS noodzakelijk. 2012 was een jaar vol uitdagingen voor het Contact Center. Eerst en vooral was er de pensioenhervorming die eind december 2011 van start is gegaan. Deze hervorming zorgde voor een eerste toename in het aantal telefonische vragen. Er waren pieken in het aantal oproepen naar aanleiding van bepaalde persartikels, naar aanleiding van bepaalde gebeurtenissen zoals bijvoorbeeld de uitbetaling van het vakantiegeld in mei,…
Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
37
Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December TOTAAL
Binnenkomende oproepen 8.795 6.809 8.683 6.676 9.700 8.523 6.155 8.855 9.055 12.139 11.659 9.529 106.578
Beantwoorde oproepen 6.498 5.842 7.528 5.949 7.671 7.006 5.411 7.118 6.739 7.753 6.755 5.910 80.180
% 73,88% 85,80% 86,70% 89,11% 79,08% 82,20% 87,91% 80,38% 74,42% 63,87% 57,94% 62,02% 75,25%
De Pensioenlijn, het gratis telefoonnummer 1765, die op 10 oktober 2012 door de Ministers Laruelle en Van Quickenborne werd gelanceerd, veroorzaakte een ware explosie van oproepen.
Belangrijk om weten is dat 29 % van het totaal aantal oproepen voor het jaar 2012 in de laatste 10 weken werden geregistreerd, dus na de lancering van het 1765-nummer.
Na 1765 – 10 weken Totaal – 52 weken %
FR 15.682 54.199 28,93%
NL 15.306 52.379 29,22%
Totaal 30.988 106.578 29,07%
AANTAL BINNENKOMENDE OPROEPEN 15000 12000 9000 6000 3000 0 JAN FEB MAA APR MEI JUN
JUL AUG SEP OKT NOV DEC
organisatie/operationele diensten/toekenning & consultancy/contact center
contact center Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten
Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December TOTAAL
e-mails FR NL 818 1.729 709 1.213 608 1.524 517 1.025 520 1.161 582 1.402 558 1.201 508 1.348 827 1.831 1.317 2.611 1.076 1.999 1.654 1.507 9.694 18.551
Het toenemend aantal oproepen verhoogde de wachttijd waardoor meer (toekomstig) gepensioneerden hun vragen via mail stelden. Daardoor kende het aantal mails eveneens een belangrijke stijging.
Toch heeft het Contact Center een antwoord kunnen geven op de meest diverse vragen. Veel vragen betroffen de pensioenhervorming waaronder de gewijzigde leeftijds- en loopbaanvoorwaarden, de loopbaanbreuken, de maatregelen omtrent de aanneembaarheid van de loopbaanonderbreking, de overgangsmaatregelen, de pensioenbonus en het gebruik van de pensioenteller. De uitdagingen van het Contact Center voor de toekomst zijn talrijk, maar de klemtoon ligt eerst en vooral op een beter functioneren van het CC zodat het stijgend aantal telefoons en mails kan worden verwerkt. Daarnaast dient er aandacht te worden besteed aan het handhaven van de kwaliteit en de bereikbaarheid van de dienstverlening.
Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
38
Lucile Loncke: “Het is belangrijk dat de klanten zo goed mogelijk onthaald worden en kwaliteitsvolle informatie krijgen. Daarom is er een goede samenwerking tussen het CC en de andere diensten van de PDOS noodzakelijk.”
organisatie/operationele diensten/toekenning & consultancy/contact center
contact center Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS
Het CRM-huis herbergt alle contacten en informatie die tussen de PDOS en zijn klanten wordt uitgewisseld. Het is hier dat de PDOS-medewerkers alle activiteiten kunnen opvolgen. In de GED-garage worden alle elektronische documenten die een dossier vormen, bijgehouden en opgevraagd indien nodig.
Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
39
Het beheer van klantenrelaties (CRM) In de loop van 2012 werd CRM (Customer Relationship Management) ingevoerd. CRM laat toe om de informatie die uitgewisseld wordt tussen de PDOS en zijn klanten te centraliseren, ongeacht het communicatiemiddel dat gebruikt wordt (telefoon, briefwisseling, e-mail, …) De toepassing biedt heel wat voordelen voor zowel de klanten als de medewerkers van de PDOS. De PDOS-medewerkers hebben snelle toegang tot klantengegevens, of het nu gaat om de onthaalmedewerkers, de medewerkers die op de telefoons of de brieven antwoorden of die dossiers behandelen, iedereen heeft de klantengegevens meteen bij de hand. De 360°-kijk op het klantendossier en de historiek van alle klantencontacten geven precieze informatie die het mogelijk maakt de lopende interactie beter te beheren. Volledige informatie wordt in real time ter beschikking gesteld waardoor de PDOS-medewerkers niet alleen tijd winnen maar ook pertinente antwoorden kunnen geven. De samenwerking tussen verschillende eersteen tweedelijnsdiensten wordt vergemakkelijkt door de geïnformatiseerde uitwisseling van gegevens. Met CRM wil de PDOS de tevredenheid van zijn klanten optrekken.
C elektronisch Cel d documentenbeheer Nadat in 2011 de eerste stappen werden genomen tot digitalisering van de inkomende en uitgaande papieren documenten in het kader van het Capelo-project, werd in 2012, door middel van op maat gemaakte softwareprogramma’s, het overgrote deel van de toekenning- en beheerdiensten ingeschakeld in het systeem van elektronisch documentenbeheer. Om de omschakeling van papieren naar digitale briefwisseling optimaal te laten verlopen, was er nood aan strikte processen en procedures. Door de gespecialiseerde GED-teams werden de softwareprogramma’s verfijnd en aangepast, om zo de digitalisering van de inkomende en uitgaande briefwisseling vlotter te laten verlopen. In mei 2012 introduceerde de PDOS een programma waarmee de elektronische uitgaande briefwisseling gecategoriseerd wordt en vervolgens massaal wordt afgedrukt en klaargemaakt voor verzending.
organisatie/operationele diensten/toekenning & consultancy/contact center
contact center De komende uitdagingen voor de dienst GED zijn de volgende: 1. Volledige afschaffing van de papieren documentenstroom op voorwaarde dat er een goed georganiseerd en efficiënt archiveringssysteem voor de inkomende papieren briefwisseling is.
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS
2. Coaching van de medewerkers om zeer nauwkeurig de beschreven processen en procedures te volgen.
Organisatie van de PDOS
3. Beheersing van alle nieuwe machines en software. 4. Bewaking van de kwaliteit van de uitgevoerde taken.
Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
40
Hiervoor werden twee nieuwe massaprinters geïnstalleerd, alsook een nieuwe omslagmachine. Dit zorgde ervoor dat het verzendingsproces nog efficiënter kon verlopen. Niet alleen de uitgaande briefwisseling, maar ook de inkomende briefwisseling werd geleidelijk aan aangepast. De aangebrachte barcode op uitgaande formulieren zorgt namelijk voor een vlottere behandeling indien ze teruggestuurd worden naar de PDOS. Het schema hierboven toont het verloop van de inkomende briefwisseling.
MAANDELIJKSE STATISTIEKEN - GED 2012 25000
MEI
JUN
JUL
AUG
SEP
OKT
NOV
DEC
20000 15000 10000
Dat het digitaliseringproces en de invoering van de barcode tot positieve resultaten heeft geleid bij de behandeling van de inkomende briefwisseling toont de grafiek hiernaast aan.
5000
Het aantal automatisch geïdentificeerde documenten stijgt namelijk ten opzichte van het aantal manueel te identificeren documenten.
Barcode Filemover PrintManager PrintOrder
0
Barcode: Filemover: Printmanager: Printorder:
32 3583 745 1072
958 10244 3997 3736
1320 8238 5057 5077
1323 8156 3497 3629
1207 9493 3772 3726
1925 11334 12590 13106
4672 7554 20086 20742
6890 9660 14428 14614
inkomende documenten met barcode die gescand en automatisch geïdentificeerd worden inkomende documenten zonder datamatrix die gescand en manueel geïdentificeerd worden aantal afgedrukte documenten met de massaprinters aantal verstuurde documenten naar de massaprinters door de operationele diensten en de beheerdiensten
organisatie/operationele diensten/toekenning & consultancy/rust- en overlevingspensioenen
rust- en overlevingspensioenen Voorwoord
Veranderingen
Overzicht van de pensioenhervorming
2012 werd gekenmerkt kt door het effe effectieve gebruik van het GED-systeem (dat instaat voor het elektronische documentenbeheer) en het CRM-programma (dat de opvolging van de activiteiten en de klantencontacten toelaat). Alle documenten worden ingescand en bijgehouden in virtuele klantenfiches. Beide programma’s maken deel uit van het vernieuwingsproces rond de invoering van het elektronisch dossier van het Capeloproject.
Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
41
Via het gecreëerde Pensioenportaal - een webtoepassing die toegang geeft tot verschillende pensioengerelateerde informatiebronnen zoals loopbaanoverzichten, kwartaalaangiftes en info over loopbaanonderbrekingen – kunnen de toekenningsbureaus de gegevens in de nieuwe elektronische dossiers raadplegen en exporteren naar het berekeningsprogramma PenCalc van de PDOS. De automatisering van het pensioenbeheer is daarmee een feit. Het is dankzij deze nieuwe werkwijze dat de toekenningsbureaus de extra werkdruk die voortvloeit uit de pensioenhervorming met de bestaande menselijke middelen kunnen verwerken.
Gezien de complexiteit van deze hervorming en de onzekerheid die dit teweegbrengt bij de toekomstige gepensioneerden, werd op de website van de PDOS de Pensioenteller ter beschikking gesteld die toelaat om de datum waarop iemand aanspraak kan maken op een vervroegd pensioen, te bepalen. Door kwaliteitscontroles van de elektronische gegevens in het berekeningsprogramma van de PDOS zal het automatiseringssysteem voor de pensioenberekening in 2013 nog verfijnd worden, met de bedoeling om het systeem te optimaliseren en zo te zorgen voor een betere dienstverlening voor de klanten.
organisatie/operationele diensten/toekenning & consultancy/rust- en overlevingspensioenen
rust- en overlevingspensioenen Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer
Getuigenis van Evelien Maenhout, teamchef rustpensioenen onderwijs Als teamchef sta ik in voor een laatste controle van de gegevens en de berekening van de rustpensioenen alvorens er wordt overgaan tot uitbetaling. Daarnaast vallen ook de ramingen onder mijn bevoegdheid. Voor de operationele diensten bracht de recente pensioenhervorming heel wat veranderingen met zich mee. Aangezien de loopbaanvoorwaarden om vervroegd op pensioen te gaan vanaf 2013 wijzigen, willen de personeelsleden uit de overheidssector weten wanneer ze effectief op pensioen kunnen. Naast de berekening van het rustpensioen en de raming van het pensioenbedrag behoort de vaststelling van de vroegst mogelijke pensioendatum (de P-datum) vanaf nu ook tot het takenpakket. Door de toename van gemengde loopbanen is voor de bepaling van het pensioenrecht de uitwisseling van informatie tussen de verschillende pensioeninstellingen primordiaal. Deze informatie-uitwisseling zal de volgende jaren nog geoptimaliseerd worden. In 2012 werden de eerste elektronische pensioendossiers behandeld. De volledige digitalisering van het pensioenproces begint nu meer en meer vorm te krijgen. 2012 is nog een overgangsjaar. De loopbaangegevens, nodig voor de berekening van het overheidspensioen, worden pas vanaf 2013 volledig digitaal aangeleverd via CAPELO. Het manuele inputwerk voor de activiteitenbeheerders zal zo aanzienlijk verminderen. Bovendien zal de kans op fouten nu lager zijn aangezien de pensioengegevens rechtstreeks geïmporteerd worden vanuit CAPELO. Het oude papierdossier zal vanaf 2013 definitief tot het verleden behoren.
Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
42
Evelien Maenhout: “Door de toename van gemengde loopbanen is voor de bepaling van het pensioenrecht de uitwisseling van informatie tussen de verschillende pensioeninstellingen primordiaal.”
Het GED/CRM-systeem (het elektronisch documentenbeheer en het beheer van klantenrelaties) werd in 2012 verder geoptimaliseerd en wordt ook gebruikt om documenten te verzenden. De massaprinting van de documenten en het automatisch voorzien van een unieke barcode leveren heel wat voordelen op. De documenten die verstuurd worden naar de klanten, dienen nu niet meer één voor één in het bureau geprint te worden, maar worden via één druk op de knop centraal geprint en verzonden. Bovendien worden de gecreëerde documenten bijgehouden in GED/CRM, waar ze altijd te raadplegen zijn. Aan de hand van de barcode wordt het teruggestuurde document automatisch toegewezen aan de betreffende activiteitsbeheerder. Op deze manier komen de documenten onmiddellijk bij de juiste persoon terecht. Al deze vernieuwingen zorgen ervoor dat er meer tijd vrijkomt om de burgers bij te staan met pensioengerelateerde zaken.
organisatie/operationele diensten/toekenning & consultancy/vergoedingspensioenen
vergoedingspensioenen Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
43
Continuïteit en efficiënte werking ef De vergoedingspensioenen zijn geen pensioenen in de klassieke betekenis van het woord maar vergoeden lichamelijk letsel dat werd opgelopen ingevolge schadelijke feiten die zich hebben voorgedaan tijdens en door toedoen van de militiedienst en de militaire loopbaan. Aanvankelijk hadden de vergoedingspensioenen enkel tot doel de lichamelijke schade te vergoeden aan de slachtoffers van de vaderlandslievende plicht. Het aantal gerechtigden van deze categorie is evenwel sterk afgenomen. Hier staat tegenover dat het aantal militairen dat in vredestijd het slachtoffer is geworden van lichamelijk letsel dat zijn oorsprong vindt in de uitoefening van militaire verplichtingen, almaar toeneemt. Ook het stijgend aantal missies waarvoor België zich garant stelt in het kader van zijn NAVO- en UNO-verplichtingen, zijn hieraan niet vreemd. Dit doet een belangrijke verschuiving ontstaan van de oorspronkelijke categorieën van de oorlogsslachtoffers naar deze van de vredestijd. Ten aanzien van de Belgische militairen die ter uitvoering van dergelijke internationale opdrachten buiten het nationale grondgebied in vredestijd lichamelijk letsel oplopen, geldt evenwel dat hun schadeloosstelling geschiedt op grond van de voordeliger bedragen die worden voorbehouden aan de echte oorlogsslachtoffers. De belangrijke pensioenhervorming, die centraal staat in dit jaarverslag, heeft geen invloed op de materie van de vergoedingspensioenen.
De vernieuwende elementen in 2012 zijn eerder beperkt. Niettemin stellen ze de continuïteit en de efficiënte werking van de verschillende Commissies voor Vergoedingspensioenen veilig. Zo was er een recente wijziging inzake de procedure bij de Raad van State en werden er nieuwe voorzitters (Magistraten) en leden benoemd bij de diverse Commissies. Die Commissies beslissen als administratieve rechtscolleges over de aanvragen voor toekenning van invaliditeitspensioenen. In 2012 lieten de Nederlandstalige en de Franstalige Commissies de volgende beslissingen optekenen: Nieuw binnengekomen dossiers 2012 Commissie voor Vergoedingspensioenen – 1ste aanleg (CVP) Vredestijd 274 Oorlogstijd (≠ Politieke Gevangenen) 3 Politieke Gevangenen 9 Korea 1 Ascendenten, weduwen, wezen 8 Totaal 295 Commissie van Beroep voor Vergoedingspensioenen (CBVP) Vredestijd 48 Ascendenten, weduwen, wezen 1 Totaal 49 Algemeen totaal 344 Afgehandelde dossiers 2012 Commissie voor Vergoedingspensioenen – 1ste aanleg (CVP) Vredestijd 346 Oorlogstijd (≠ Politieke Gevangenen) 7 Korea 2 Ascendenten, weduwen, wezen 7 Totaal 362 Commissie van Beroep voor Vergoedingspensioenen (CBVP) Vredestijd 54 Totaal 54 Algemeen totaal 416
organisatie/operationele diensten/toekenning & consultancy/arbeidsongevallen
arbeidsongevallen Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
44
EEen uitvoerende opdracht Inzake arbeidsongevallen, b id ongevallen op de weg naar en van het werk en beroepsziekten in de overheidssector heeft de PDOS een louter uitvoerende opdracht. De PDOS staat in voor de uitbetaling van de renten en bijslagen in geval van blijvende arbeidsongeschiktheid of naar aanleiding van een dodelijk arbeidsongeval. Vooraleer de betalingsinstructies doorgegeven worden aan de Centrale Dienst der Vaste Uitgaven (CDVU) worden de door de tewerkstellende overheden genomen beslissingen nagekeken op basis van de documenten in het dossier. Wanneer een vergissing bij de berekening van de rente vastgesteld wordt, stelt de PDOS de betrokken werkgever voor het genomen besluit te corrigeren.
Tevens verzekert de PDOS het beheer en de opvolging van de renten. Een voorbeeld daarvan is de opvolging van de tijdelijke rente toegekend aan de kinderen van een overleden slachtoffer van een arbeidsongeval of een beroepsziekte tot de leeftijd van 18 jaar of zolang zij gerechtigd zijn op kinderbijslag. Periodiek en naar aanleiding van verklaringen worden de relevante gegevens opgevraagd bij de diensten voor kinderbijslag. De PDOS oefent ook het subrogatierecht uit tegenover de partij die aansprakelijk is voor het ongeval, indien het renten betreft, toegekend aan personeelsleden van de gemeenschappen en de gewesten. In 2012 heeft de PDOS 689 nieuwe Nederlandstalige dossiers, 669 nieuwe Franstalige dossiers en 5 nieuwe Duitstalige dossiers ontvangen.
organisatie/operationele diensten/toekenning & consultancy/pensioenpunten
pensioenpunten Verhoging van het h aantal bezoekers
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers
De PDOS kent het recht op een pensioen toe en berekent het pensioen van vastbenoemde personeelsleden uit ongeveer 1.800 verschillende administraties (federaal, regionaal en lokaal).
Elke wetswijziging, of die nu ingrijpend of iets minder ingrijpend is, maakt de burger onzeker en ongerust. De wetten in verband met de pensioenhervorming in de overheidssector van 28 december 2011 en 13 december 2012 wijzigen fundamenteel de bestaande wetgeving. Uiteraard roept dit heel wat vragen op bij de ambtenaar die de pensioenleeftijd nadert. Deze veranderingen zijn van toepassing op de volledige werkende bevolking, of het nu gaat om werknemers, zelfstandigen of vastbenoemde personeelsleden in de overheidssector: de voorwaarden om op vervroegd pensioen te gaan, veranderen voor iedereen. Ook de manier waarop het rustpensioen berekend wordt, wijzigt.
Begroting Turnhout
Statistieken
Oostende
Antwerpen
Brugge Sint-Niklaas
Ombudsdienst pensioenen
Gent Hasselt Leuven
Toekenning & consultancy
Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
Brussel
Luik Doornik 12.000 11.000
2012
10.000
+26%
9.000 8.000 7.000
2012
Malmedy
Namen
Bergen Charleroi
2011
+31% 2011
Marche-en-Famenne
6.000 5.000
Libramont
4.000 3.000 Aarlen
2.000 1.000 0
45
Geraardsbergen Waver
AANTAL BEZOEKERS
Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten
Kortrijk
Het hoeft daarom niet te verwonderen dat het aantal bezoekers in de Pensioenpunten in 2012 gevoelig is toegenomen: 20.292 bezoekers voor heel België, een verhoging van maar liefst 29 % in vergelijking met 2011. In de Nederlandstalige Pensioenpunten in Vlaanderen en Brussel boden zich het voorbije jaar 9.160 bezoekers aan (een stijging van 31 % ten opzichte van 2011), terwijl er zich in de Franstalige Pensioenpunten in Wallonië en Brussel 11.132 aanmeldden (een stijging van 26 %). Dit groot aantal bezoekers was vooral op zoek naar informatie over: • de invloed van de hervormingen op hun persoonlijke situatie (val ik al dan niet onder de nieuwe voorwaarden?); • de vroegst mogelijke ingangsdatum van hun rustpensioen (wanneer kan ik op vervroegd rustpensioen gaan?); • een raming van het bedrag van het rustpensioen (rekening houdend met de eventueel gewijzigde berekeningswijze); • de geldigheid van een vroegere toegekende ingangsdatum en een eerder gemaakte berekening van het rustpensioen; • de berichtgeving in de media en de toelichting tijdens de infosessies (in hoeverre is het allemaal op mijn persoonlijke situatie van toepassing?); Eupen • de juiste interpretatie van de wetswijzigingen.
NL
FR
De omvang en het complexe karakter van de pensioenhervorming hebben een massa vragen opgeroepen bij heel wat toekomstige gepensioneerden en hebben in 2012 de vraag naar en het belang van juiste informatieverstrekking in de Pensioenpunten alleen maar doen groeien.
organisatie/operationele diensten/pensioen- en loopbaangegevensbeheer/beheer elektronische loopbaangegevens
beheer elektronische loopbaangegevens Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram
EEen gegevenscontrole op 3 niveaus Het bijhouden van een elektronische loopbaangegevensbank (Capelo) en een elektronisch pensioendossier voor het overheidspersoneel stelt de PDOS op termijn in staat voor elke persoon die dat wenst een raming van zijn pensioenbedrag te maken. Vanaf 55 jaar moet dit zelfs automatisch gebeuren, ook voor wie een gemengde loopbaan heeft gehad.
Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
46
De dienst Beheer elektronische loopbaangegevens, die operationeel is sedert juni 2012, staat in voor ondermeer: • de controle van de volledigheid en de technische kwaliteit van de loopbaangegevens in samenwerking met Sigedis, de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) en de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten (RSZPPO); • de controle van de inhoudelijke kwaliteit van de gegevens: conformiteit met de pensioenwetgeving; • feedback aan werkgevers met betrekking tot vastgestelde anomalieën en opvolging van de verbeteringen die door de werkgevers worden gedaan. Het nazicht van de loopbaangegevens gebeurt kort na het afleggen van de elektronische verklaring. De gegevenscontrole is georganiseerd op 3 niveaus: • op het niveau van het personeelslid; • op het niveau van de werkgever; • op het niveau van de PDOS. De Capelo-wet van 29 december 2010 gaat inderdaad uit van een aantal impliciete uitgangspunten:
• “Het personeelslid heeft een actieve rol in de beoordeling van de loopbaangegevens die voor hem worden verzameld.” Zodra de historische gegevens bij de PDOS aankomen, zullen zij aan de betrokkene voor nazicht worden voorgelegd. Indien het personeelslid fouten of onvolkomenheden vaststelt in de verklaringen, zal hij zijn werkgever moeten vragen om de verklaring te verbeteren. • “De werkgever wordt geresponsabiliseerd”. Vanuit het standpunt van modern management mag aangenomen worden dat elke werkgever beschikt of inspanningen doet om te beschikken over procedures van interne controle en over een dienst interne audit. Zowel de werkgeversaangiftes inzake DmfA als de historische gegevens moeten ongeacht het kanaal (batch of webapplicatie) formeel worden gevalideerd. Deze validatie betekent dat de geleverde loopbaan- en weddegegevens juist zijn, conform zijn met de statutaire bepalingen en overeenstemmen met de werkelijkheid. Op geen enkel ogenblik wordt de werkgever gevraagd om de pensioenreglementering toe te passen. • “De PDOS is als enige bevoegd om voor zijn klanten de loopbaan- en weddegegevens om te zetten in pensioenrechten”. De gegevens die door Sigedis worden geleverd worden daarbij beschouwd als een authentieke bron die enkel kan gewijzigd worden door nieuwe werkgeversverklaringen omdat de situatie van de betrokkene is gewijzigd met terugwerkende kracht of tot rechtzetting van een geregistreerde anomalie. De loopbaangegevens aangevuld met de punctuele gegevens worden omgezet in pensioenaanspraakverlenende periodes en samen met de weddegegevens opgeslagen in een individueel elektronisch dossier. Indien de PDOS tijdens dit proces fouten of onvolkomenheden vaststelt in de verklaringen, zal de PDOS de werkgever uitnodigen om de werkgeversverklaring te verbeteren. Enkel indien de PDOS moet beslissen als beroepsinstantie bij een onenigheid tussen werkgever en werknemer of indien een werkgever niet meer zou bestaan zal de PDOS de authentieke gegevens aanvullen of verbeteren. Het spreekt voor zich dat de PDOS zich in deze gevallen zal beroepen op alle noodzakelijke bewijsstukken die kunnen worden voorgelegd.
organisatie/operationele diensten/pensioen- en loopbaangegevensbeheer/beheer elektronische loopbaangegevens
beheer elektronische loopbaangegevens PUNCTUELE GEGEVENS - AANTAL DIPLOMA’S Voorwoord
E Enkele statistieken betreffende de aangiften b t ff
Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS
DmfA-attesten AANTAL DmfA-ATTESTEN INGEDEELD VOLGENS RSZ/RSZPPO Attesten RSZ
(nieuwe)
Attesten RSZPPO
(nieuwe)
Organogram Omkaderingsdiensten Operationele diensten
5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000
De PDOS in cijfers Begroting
1.000.000 0
Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
47
FEB
MAA
APR
MEI
JUN
JUL
AUG
SEP
OKT
NOV
DEC
JAN
FEB
MAA
APR
MEI
JUN
JUL
AUG
SEP
OKT
NOV
DEC
Aantal attesten punctuele loopbaangegevens JAN
FEB
MAA
APR
MEI
JUN
JUL
AUG
SEP
OKT
NOV
DEC
Statistieken Ombudsdienst pensioenen
JAN
PUNCTUELE GEGEVENS - AANTAL EINDE WERKRELATIES 1.000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
6.000.000
Stafdiensten
14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0
De bovenstaande grafiek toont het aantal trimestriële aangiften met loopbaangegevens die naar de PDOS werden verstuurd in 2012. De loopbaangegevensbank, waarover de PDOS dient te beschikken om zijn missie te vervullen, groeit trimestrieel aan. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de aangiften van werkgevers aangesloten bij de RSZ (DmfA) en werkgevers aangesloten bij de RSZPPO (DmfAPPL). Deze laatste categorie betreft voornamelijk de besturen op lokaal niveau waaronder gemeenten en provincies. Deze aangifte is verplicht voor alle werkgevers van de overheid, in alle beleidsniveaus, die het beheer van hun pensioendossiers hebben toevertrouwd aan de PDOS of die personeel tewerkstellen, contractueel en statutair, dat gerechtigd kan zijn op een overheidspensioen.
Bovenstaande grafieken betreffen de aangiften van punctuele gegevens ter aanvulling van het loopbaandossier in 2012. Beide grafieken tonen een stijgende lijn. Dit stelt de PDOS steeds beter in staat onmiddellijke controles uit te voeren op het moment dat de gebeurtenis plaatsvindt en niet meer op het moment van de pensioenaanvraag. De punctuele gegevens omvatten: • de gegevens betreffende diploma’s: op basis van deze gegevens kan de PDOS de rechten vaststellen op diplomabonificatie in de pensioenberekening. • de administratieve akte van het einde van de statutaire relatie: indien de werknemer wordt ontslagen omwille van de zwaarste tuchtmaatregel in zijn statuut, verliest hij het recht op een overheidspensioen. Deze belangrijke informatie moet voor de PDOS terug te vinden zijn in het loopbaandossier. De aangifte van punctuele gegevens is verplicht voor alle werkgevers op alle beleidsniveaus, die verplicht zijn de loopbaangegevens van hun personeel in de nieuwe gegevensblokken van de DmfA of de DmfAPPL aan te geven.
organisatie/operationele diensten/pensioen- en loopbaangegevensbeheer/beheer elektronische loopbaangegevens
beheer elektronische loopbaangegevens Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS
Aantal attesten historische loopbaan- weddegegevens De grafiek links toont het stijgend aantal gevalideerde attesten met de historische loopbaangegevens die in 2012 ter beschikking werden gesteld van de PDOS.
CAPELO - HISTORISCHE GEGEVENS Gevalideerde attesten
(nieuwe)
30.000
De historische loopbaan- en weddegegevens omvatten de gegevens die dateren van vóór 1 januari 2011. De aangifte van deze historische gegevens is verplicht voor de werkgevers in alle beleidsniveaus, waarvan het pensioen van hun personeelsleden toegekend of beheerd wordt door de PDOS. Deze aangifte moet uiterlijk op 31 december 2015 ingediend en gevalideerd zijn door de werkgever voor alle personeelsleden (contractueel en statutair) die bij hem in dienst waren op 1 januari 2011.
25.000
Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten
20.000 15.000 10.000 5.000
De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
48
0 FEB
MAA
APR
MEI
JUN
JUL
AUG
SEP
OKT
NOV
DEC
organisatie/operationele diensten/pensioen- en loopbaangegevensbeheer/beheer elektronische loopbaangegevens
beheer elektronische loopbaangegevens Voorwoord
Evolutie van h het project Capelo
Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
49
Ter herinnering Het Capelo-programma (Carrière Publique Electronique-Elektronische Loopbaan Overheid), resultaat van de samenwerking tussen de PDOS, de vzw Sigedis (Sociale Individuele Gegevens – Données Individuelles Sociales), de RSZ en RSZPPO, heeft tot doel een databank te creëren waarin loopbaangegevens uit de overheidssector kunnen worden opgeslagen en beheerd. Hiertoe is de Capelo-stroom – een elektronische gegevensstroom die Sigedis met de PDOS verbindt – ontwikkeld en in productie gegaan op 17 november 2011. Via deze stroom stuurt Sigedis alle loopbaan- en bezoldigingsgegevens van werknemers in de overheidssector door aan de PDOS, zodat in de toekomst hiervoor een elektronisch pensioendossier kan worden samengesteld. De stroom Capelo wordt gevoed door vier verschillende bronnen: • De met PSD (Public Service Data) verrijkte trimestriële DmfA(PPL)-aangifte van werkgevers van de overheidssector die vanaf het eerste kwartaal van 2011 bijkomende gegevens bevat (personeelscategorie, baremieke wedde,…) die onontbeerlijk zijn voor de berekening van een overheidspensioen. • De aangiften met betrekking tot de historische loop- en weddegegevens waarbij de werkgevers uit de overheidssector alle prestaties van hun werknemers in de overheidssector tot en met 31 december 2010 doorgeven. • De punctuele gegevens (diploma en einde van de statutaire relatie) worden door de werkgevers verklaard via een door Sigedis ontwikkelde applicatie die sedert 28 april 2011 toegankelijk is via het portaal van de Sociale Zekerheid. Het gaat om eenmalige loopbaanelementen die niet passen binnen de filosofie van de DmfAverklaringen. • De stroom A022 afkomstig van de RVA bevat met name gegevens betreffende loopbaanonderbrekingen van werknemers uit de overheidssector.
Het Capelo-programma steunt op Titel 13 van de wet van 29 december 2010 houdende diverse bepalingen (I) (B.S. van 31 december 2010, Ed. 3).
Capelo in cijfers (situatie eind 2012) Betrokken werkgevers Betrokken werknemers Totaal actieve historische gegevensattesten Totaal gevalideerde historische gegevensattesten Werkgevers die DmfA(PPL) aangiftes met de Capelo-blokken hebben gedaan voor 100% van hun werknemers Georganiseerde Capelo-opleidingen Deelnemers
Aantal 1.794 970.936 80.891 29.494 1.411
80 1.576
Wat is er in 2012 gebeurd? De belangrijkste verandering in 2012 voor het project Capelo betreft de aangifte van de historische gegevens. In de eerste versie van “Capelo Historische Gegevens”, in gebruik tot en met september 2012, kon een werkgever uit de overheidssector enkel historische gegevensattesten doorgeven voor personeelsleden (vastbenoemden en contractuelen) die bij hem in dienst waren op 1 januari 2011. Deze versie volstond derhalve niet om de situaties te behandelen die zijn beschreven in artikels 146 tot en met 149 van de wet van 29 december 2010 met betrekking tot alle werknemers die op een gegeven moment hun recht op een overheidspensioen kunnen doen gelden. In oktober 2012 is hiervoor een tweede versie van “Capelo historische gegevens” in productie gegaan. Deze tweede versie richt zich op personeelsleden die op 1 januari 2011 niet of niet meer in dienst waren bij een werkgever uit de overheidssector, maar waarvoor desalniettemin historische gegevens moeten worden doorgestuurd.
organisatie/operationele diensten/pensioen- en loopbaangegevensbeheer/beheer elektronische loopbaangegevens
beheer elektronische loopbaangegevens Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming
In het kort zijn 5 situaties voorzien: • een vastbenoemd personeelslid heeft vóór 1 januari 2011 de overheidssector definitief verlaten en heeft na die datum een aanvraag voor een uitgesteld rustpensioen ingediend;
Opdrachten van de PDOS
• een vastbenoemd personeelslid heeft vóór 1 januari 2011 de overheidssector definitief verlaten en is overleden voordat een rustpensioen is ontvangen. Een aanvraag voor een overlevingspensioen werd na die datum ingediend;
Organisatie van de PDOS
• een personeelslid treedt na 1 januari 2011 in dienst in de overheidssector en heeft vóór 1 januari 2011 ook in de overheidssector gewerkt;
Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
50
• een personeelslid is in dienst bij een werkgever die in het Capelotoepassingsgebied treedt na 1 januari 2011; • de historiek van een personeelslid moet geregulariseerd worden.
• een verhoging van het aantal opleidingssessies, georganiseerd door Sigedis in samenwerking met de PDOS, bedoeld voor de werkgevers uit het Capelo-toepassingsgebied; • de organisatie van specifieke opleidingssessies bedoeld voor de grote werkgevers uit de overheidssector zoals de FOD Financiën, de FOD Justitie (erediensten), de Vlaamse en Franse Gemeenschap (onderwijs) en enkele instellingen van openbaar nut; • de start van een helpdesk voor werkgevers; het resultaat van de samenwerking tussen Eranova (eerstelijns), Sigedis (tweedelijns) en de PDOS (derdelijns).
En voor 2013…
Voor elk van deze 5 situaties zal de tweede versie van “Capelo historische gegevens” bepalen wie de bevoegde werkgever is voor het doen van de aangifte en hoe deze werkgever te werk moet gaan.
Vanaf 1 januari 2013 stopt de PDOS definitief met het papieren pensioendossier en zal er worden overgegaan op het elektronische pensioendossier. Dit elektronische dossier zal worden samengesteld uit: • de Capelo-stroom (afkomstig van Sigedis) die gegevens aanlevert van de trimestriële DmfA(PPL)-aangiftes en de historische gegevensattesten van werkgevers uit het Capelo-toepassingsgebied;
Naast deze belangrijke verandering bracht het jaar 2012 ook: • de openstelling van de validatie van het historisch gegevensattest aan alle werkgevers uit de overheidssector en de verzending van de eerste loopbaanoverzichten aan de betrokken werknemers;
• gegevens afkomstig van de “aanvullingen bij het loopbaandossier”, gericht doorgegeven via de portaalsite van de sociale zekerheid door de werkgevers uit het Capelo-toepassingsgebied.
• de ontvangst van de eerste batchbestanden met historische gegevens;
Overigens worden vanaf 2013 opnieuw Capelo-opleidingen georganiseerd door Sigedis in samenwerking met de PDOS.
• de eerste verzending van de stroom A022 tussen Sigedis en de PDOS (via de stroom Capelo). Deze gegevensstroom, afkomstig van de RVA, bevat met name gegevens over loopbaanonderbrekingen van werknemers uit de overheidssector. Het geeft de PDOS de mogelijkheid coherentiecontroles uit te voeren tussen enerzijds de loopbaanonderbrekingen aangegeven door de werkgevers via de DmfA(PPL) en anderzijds de gegevens aangegeven door de RVA, zijnde de authentieke bron;
organisatie/operationele diensten/pensioen- en loopbaangegevensbeheer/informatiebeheer
informatiebeheer Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
51
E centrale rol Een inzake i k ondersteuning aan de werkgevers Ook in 2012 vervulde de dienst Informatiebeheer een centrale rol inzake het verstrekken van ondersteuning aan de werkgevers bij het invoeren van weddegegevens in de kwartaalaangiften van de DmfA. Via de DmfA-Atlas kunnen de betrokken werkgevers gemakkelijk de nieuwe weddecodes terugvinden betreffende de uitgewerkte weddeschalen alsook de weddebijslagen die meetellen voor de berekening van het pensioen conform artikel 8, § 2 van de wet van 21 juli 1844 op de burgerlijke en kerkelijke pensioenen ofwel krachtens andere wetten of bijzondere overeenkomsten. De dienst Informatiebeheer staat momenteel in voor het beheer van 67.505 weddeschalen en 3.139 weddebijslagen. Bovendien werkt deze dienst permanent de online gebruikshandleidingen voor de website DmfA-Atlas in de 3 talen bij. Inzake het project Capelo vervulde de dienst Informatiebeheer verder zijn opdracht als helpdesk tweede lijn voor wat betreft de online toepassing “Aanvullingen bij het loopbaandossier” en als derde lijn inzake de online toepassing “Historische gegevens”, naast ERANOVA en Sigedis.
Daarnaast blijft de dienst Informatiebeheer verantwoordelijk voor de correcte codering van pensioendossiers indien er afwijkingen werden vastgesteld tussen de door de werkgever ingevoerde weddegegevens en het geldelijk statuut dat van toepassing is op de betrokken werknemers. Met het oog op de perequatie van de rust- en overlevingspensioenen op 1 januari 2013 heeft de dienst Informatiebeheer, naast de weddeschalen en de weddebijslagen, ook strikt de evolutie opgevolgd van 346 verschillende vakantiegelden en 377 eindejaarstoelagen die werden toegekend binnen alle sectoren die onder de toepassing vallen van de wet van 9 juli 1969 tot wijziging en aanvulling van de wetgeving betreffende de rusten overlevingspensioenen van het personeel van de openbare sector.
organisatie/operationele diensten/pensioen- en loopbaangegevensbeheer/betalingen & overnames
betalingen & overnames Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten
1. Enkele cijfers 1 De dienst betalingen heeft in 2012 de normale taken uitgevoerd die verband houden met de betaling van de pensioenen. Op basis van de hierna volgende tabel kan vastgesteld worden dat het aantal pensioenen dat voor het eerst werd 32.000 uitbetaald in 2012 minder 31.000 gestegen is dan tijdens het voorgaande jaar. 30.000
Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
2.800
2009
2.559
2.600
2010
1.534
2.400
2011
1.808
2012
1.392
2.200 2.000 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000
2009
2010
2011
2012
Voor wat de loopbaanonderbrekingen betreft, heeft de PDOS in de loop van 2012 in 1.392 dossiers een afrekening tot validering verstuurd.
29.000
Eerste betalingen
28.000 27.000 26.000
De PDOS in cijfers
Afrekeningen tot validering
3.000
25.000
2009
2010
2011
2012
27.680
7.900
2010
28.463
7.800
2011
30.248
7.700
2012
30.850
7.600
Het aantal schuldnotificaties dat door de dienst betalingen verstuurd werd in 2012 is wel opmer1.200 kelijk gestegen ten opzichte 1.100 van de voorgaande jaren.
Het aantal uitbetaalde begrafenisvergoedingen is in de loop van 2012 verder gestegen.
8.000
2009
Uitbetaalde begrafenisvergoedingen
7.500 7.400
2009
7.246
7.200
2010
7.331
7.100
2011
7.425
7.000
2012
7.911
7.300
2009
2010
2011
2012
1.000
Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
52
900
Schuldnotificaties
800 700 600 500
2009
2010
2011
2012
2009
817
2010
635
2011
767
2012
1.121
Vanaf 1 januari 2012 werden het beheer en de uitbetaling van de pensioenen van de provincie Oost-Vlaanderen toevertrouwd aan respectievelijk de PDOS en de CDVU. Het betrof een overname van ongeveer 550 rust- en overlevingspensioenen van het administratief personeel, het onderwijzend personeel en de mandatarissen. Daarnaast werden ook verschillende kleinere overnames verricht van hoofdzakelijk gemeentelijke mandatarissen.
Ook wat betreft het aantal overdrachten van pensioenbijdragen van het pensioenstelsel voor de overheidssector naar het stelsel van de werknemers (in het kader van artikel 4 van de wet van 5/08/1968) is het aantal dossiers licht gestegen in 1.000 2012. 900
Overdrachten waarvoor een principieel akkoord verstuurd werd naar de RVP
800 700 600 500
2009
2010
2011
2012
2009
706
2010
735
2011
835
2012
860
organisatie/operationele diensten/pensioen- en loopbaangegevensbeheer/betalingen & overnames
betalingen & overnames Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten
2 2. Invloeden van de pensioenhervorming op loopbaanonderbrekingen en realisaties De pensioenhervorming heeft de wijze waarop de periodes van loopbaanonderbreking mogen gevalideerd en in aanmerking genomen worden voor de berekening van de pensioenen in de overheidssector grondig gewijzigd.
Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
53
Er moet nu rekening worden gehouden met verschillende factoren die voordien geen invloed hadden op de behandeling van periodes van loopbaanonderbreking. De PDOS moet voortaan een onderscheid maken naargelang: • de leeftijd van de betrokkene, er bestaat immers een specifieke regeling voor de personen die ouder zijn dan 50 jaar; • de vorm van de loopbaanonderbreking, een verschillende behandeling wordt toegepast naargelang het al dan niet een 1/5de loopbaanonderbreking betreft; • de activiteit van de betrokkene, de periodes van loopbaanonderbreking voor militairen zijn onderworpen aan een andere regeling; • de aard van de loopbaanonderbreking, de thematische loopbaanonderbreking is onderworpen aan andere regels. Bovendien moet er voor de toepassing van de bepalingen inzake loopbaanonderbreking ook rekening gehouden worden met de periodes van afwezigheid in het stelsel van de vierdagenweek en het stelsel van het halftijds werken. Tenslotte werd er voorzien in maatregelen om aan de betrokkenen de toepassing van de meest voordelige regeling te verzekeren, onder meer via overgangsmaatregelen.
De behandeling van periodes van loopbaanonderbreking werd bijgevolg complexer, niet enkel door de invoering van verschillende categorieën, maar ook door het feit dat de periodes voortaan niet meer chronologisch moeten worden behandeld. Aangezien de wet gepubliceerd werd in het Belgisch Staatsblad van 21 december 2012, heeft de PDOS in de loop van 2012 deze hervorming kunnen voorbereiden. Zo werd er op basis van het wetsontwerp gekeken welke eventuele toepassingsproblemen rond de hervorming voorkomen konden worden. Deze problemen stellen zich op verschillende vlakken: • de talrijke hypothesen waarin periodes van loopbaanonderbreking gratis aanneembaar zijn, verminderen de gevallen waarin er gevalideerd moet worden, met als gevolg dat de PDOS steeds vaker de gegevens met betrekking tot de periodes van loopbaanonderbreking zal moeten interpreteren; • zowel het aantal factoren dat een invloed kan hebben op de situatie van de betrokkene als het aantal aangeboden mogelijkheden zijn aanzienlijk uitgebreid, waardoor het steeds moeilijker wordt om op korte tijd een optimaal advies te verstrekken; • de personeelsdiensten van de verschillende administraties moeten deze zeer specifieke en ingewikkelde materie beheersen om hun personeelsleden zo goed mogelijk te informeren. In dit opzicht is het interessant om vast te stellen dat de regel die stelt dat de totale duur van de aanneembare afwezigheden een bepaald percentage, tussen 20 en 25%, van de werkelijk gepresteerde diensten niet mag overschrijden, niet is gewijzigd. Iedereen die advies geeft aan een betrokkene wat de aanneembaarheid van periodes van loopbaanonderbreking betreft, moet dus rekening houden met deze beperking.
organisatie/operationele diensten/pensioen- en loopbaangegevensbeheer/betalingen & overnames
betalingen & overnames Er werd veel belang gehecht aan de opleiding van de medewerkers van de dienst loopbaanonderbreking.
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming
De nieuwe wet voorziet in een overgangsperiode volgens dewelke de bepalingen die van kracht waren vóór de pensioenhervorming in bepaalde gevallen toegepast mogen blijven worden indien dit voordeliger blijkt te zijn voor de betrokkene. Hiervoor werden modelbrieven opgesteld die: • de aanvragen moeten identificeren die onder deze overgangsmaatregelen vallen;
Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram
• de betrokkenen inlichten over de verschillende mogelijkheden die de nieuwe wetgeving biedt;
Stafdiensten Omkaderingsdiensten
• aangepast zijn aan de verschillende categorieën die ingevoerd werden.
Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
54
An Smets (links) en Delphine Dourlet (rechts): “De behandeling van periodes van loopbaanonderbreking werd complexer, niet enkel door de invoering van verschillende categorieën, maar ook door het feit dat de periodes voortaan niet meer chronologisch moeten worden behandeld.” Daarom is de PDOS in 2012 al begonnen met: • de verspreiding naar de medewerkers van de PDOS van de nieuwe regels inzake loopbaanonderbreking die werden ingevoerd door de pensioenhervorming; • het informeren van de betrokkenen over de verschillende mogelijkheden wat de aanneembaarheid van periodes van loopbaanonderbreking voor de berekening van hun overheidspensioen betreft; • de aanpassing van de informaticaprogramma’s om de nieuwe criteria in aanmerking te kunnen nemen en om de coëfficiënten, ingevoerd door de pensioenhervorming, te kunnen toepassen.
3. Vooruitzichten 3 voor 2013
De dienst loopbaanonderbreking zal de aanpassingen evalueren die werden aangebracht aan de informaticaprogramma’s alsook aan de brieven die verstuurd worden naar de personen die in aanmerking komen voor de overgangsmaatregelen. De dienst zal er bijzondere aandacht aan besteden om zo duidelijk en volledig mogelijk informatie te geven aan de betrokkenen en zal tevens toezien op een verbetering van de informatiedoorstroming tussen de verschillende diensten van de PDOS.
organisatie/operationele diensten/pensioen- en loopbaangegevensbeheer/pensioenbeheer
pensioenbeheer Voorwoord
O Opvolging van an de pensioenen p
Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS
De dienst Pensioenbeheer staat in voor de opvolging van alle rust- en overlevingspensioenen wat betreft cumulatie beroepsactiviteit, cumulatie rust-overleving, absoluut maximum, gewaarborgd minimum evenals de opvolging van weduwen jonger dan 45 jaar, hertrouwde weduwen en wezenpensioenen.
Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Toekenning & consultancy Contact Center Rust- en overlevingspensioenen Vergoedingspensioenen Arbeidsongevallen Pensioenpunten Pensioen- en loopbaangegevensbeheer Beheer elektronische loopbaangegevens Informatiebeheer Betalingen & overnames Pensioenbeheer
55
In onderstaande tabel wordt voor al die verschillende materies het aantal lopende pensioenen aangegeven dat aldus wordt opgevolgd (situatie 2012). Het aantal nieuwe dossiers dat jaarlijks moet worden onderzocht, evolueert mee met het aantal nieuwe pensioenen. Materies Cumulatie beroepsactiviteit (uitgezonderd geschorste pensioenen) Cumulatie rust-overleving Absoluut maximum Gewaarborgd minimum Opvolging van weduwen en wezen
Aantal dossiers N 15.352
Aantal dossiers F (+D) 13.548
26.845 3.410 12.424 878
19.619 2.767 10.677 1.408
Totaal 28.900 46.464 6.177 23.101 2.286
De opvolging van de pensioenen gebeurt: • ofwel strikt individueel: onderzoek cumulatie van pensioenen met een beroepsactiviteit, opvolging van weduwen- en wezenpensioenen; • ofwel collectief, via maandelijkse gebundelde simulaties, en individueel: cumulaties rust-overleving, absolute maxima en gewaarborgde minima. De naleving van de wettelijke bepalingen, zowel met betrekking tot de cumulatie van een rust- of overlevingspensioen met inkomsten uit een beroepsactiviteit of een vervangingsinkomen, als met betrekking tot de toekenning van een gewaarborgd minimumsupplement, wordt voornamelijk gecontroleerd op basis van jaarlijkse enquêtes. In 2012 verstuurde en controleerde de dienst Pensioenbeheer 9281 enquêtes (N+F) omtrent inkomsten uit een beroepsactiviteit en vervangingsinkomen en 6050 enquêtes (N+F) betreffende de inkomsten van gerechtigden op een gewaarborgd minimumpensioen evenals de inkomsten van hun eventuele echtgeno(o)t(e).
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
De PDOS in cijfers 56
de PDOS in cijfers/begroting
begroting Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS
De PDOS heeft twee begrotingen:
1.1. Personeelsuitgaven
• De werkingsbegroting bevat de financiële middelen die nodig zijn voor het dagelijks beheer van de dienst. • De opdrachtenbegroting bevat de middelen die nodig zijn om de pensioenen en aanverwante voordelen te betalen die beheerd worden door de PDOS.
Organisatie van de PDOS Organogram
1. 1
Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
Werkingsbegroting
ONTVANGSTEN • in de algemene uitgavenbegroting van de federale overheid van 2012 werd een dotatie van € 39.182.000,00 ingeschreven voor het beheer van de dienst. • alle andere ontvangsten die betrekking hebben op het beheer van de dienst, nl. € 472.908,49 in 2012, kunnen als volgt weergegeven worden:
Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
20.147.916,42 2.205.626,79 1.782.774,38 374.788,28
Totaal
25.297.689,16
3.664.113,07 128.819,21 3.583.088,50 106.434,01 14.813,76 77.144,29 6.050.200,59 4.404,40 1.054,80 13.630.072,63
Vergoeding NMBS Beheer pensioenconventies Terugstorting wedden Organisatie informatiesessies Geschillen Diversen
206.000,00 1.826,05 205.280,41 57.620,00 1.861,00 321,03
Totaal
472.908,49
Totaal
Volgende uitgaven werden gedaan in 2012: 1.1. Personeelsuitgaven 1.2. Werkingsuitgaven 1.3. Investeringsuitgaven
469.033,16 80.836,63 16.922,18 66.997,36 68.714,00 9.313,50 23.368,10 39.714,16 11.684,60
1.2. Werkingsuitgaven Huurgelden Onderhoudskosten Algemene kosten Belastingen Beveiliging Relaties met het publiek Kosten voor prestaties Controleorganen Interne audit
UITGAVEN
57
Wedden statutaire personeelsleden Wedden niet-statutaire personeelsleden Sociale bijdragen statutaire personeelsleden Sociale bijdragen niet-statutaire personeelsleden Tussenkomst in sociale abonnementen vastbenoemde personeelsleden Tussenkomst in sociale abonnementen niet-vastbenoemde personeelsleden Medische expertise Verplaatsing en vertegenwoordiging Sociale Dienst Vorming Syndicale premie Arbeidsongevallen Vergoeding Commissieleden
1.3. Investeringsuitgaven Meubilair Machines Informaticamateriaal hardware Informaticamateriaal software
18.904,03 2.057,82 94.988,37 4.317,66
Totaal
120.267,88
de PDOS in cijfers/begroting
begroting 2. 2
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
Opdrachtenbegroting
2.1. Pensioenen en aanverwante voordelen ten laste van de Staatskas Volgende bedragen werden uitbetaald. Rustpensioenen Burgerlijke Bedienaars erediensten Militairen Bijzondere Voorlopige pensioenen aan FOD’s Gewezen RMD (pensioenen en vertrekpremies) bpost Regie voor Maritiem Transport Belgacom Belgocontrol Brussels Airport Company Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen Gewezen kaders Afrika (rust en overleving) Gesubsidieerd officieel onderwijs Gesubsidieerd vrij onderwijs Gemeenschapsonderwijs Overdrachten wet 5/8/1968 Overdrachten wet 21/5/1991 Pensioenwaarborg Belgische Dienst voor Buitenlandse Handel Interesten Handvest Sociale Zekerheid Aanvullende voordelen managers
1.281.119.123 ,41 36.746.712,67 1.011.775.863,17 27.546,00 294.249,63 3.345.614,10 579.466.079,23 10.702.738,44 321.670.140,28 24.087.629,89 9.836.797,78 16.485.416,45 54.663.290,18 1.105.159.835,78 2.686.784.883,63 1.531.011.185,34 5.073.407,42 881.329,16 404.556,35 22.088,87 419.283,70
Kinderbijslagen Groot-Invaliden militairen vredestijd Gewezen kaders in Afrika Groot-Invaliden militairen 1940-1945 Totaal rustpensioenen en kinderbijslagen
132.516,86 36.004,60 404.551,54 8.680.550.844,48
Overlevingspensioenen
58
Overlevingspensioenen Begrafenisvergoedingen Terugstorting bijdragen Totaal overlevingspensioenen
1.146.620.358,00 12.872.451,85 230.404,56 1.159.723.214,41
Totaal
9.840.274.058,89
Deze uitgaven worden gefinancierd door: 1) de ontvangsten van de PDOS bestemd voor de financiering van de overlevingspensioenen; 2) de ontvangsten van de PDOS bestemd voor de financiering van de rustpensioenen; 3) de functionele ontvangsten van de PDOS; 4) een dotatie voor de uitoefening van de wettelijke opdrachten van de PDOS inzake de pensioenen van de overheidssector. 1) Ontvangsten bestemd voor de financiering van de overlevingspensioenen Dit zijn de ontvangsten van het vroegere Fonds voor Overlevingspensioenen. Vanaf 1 januari 2006 worden deze ontvangsten geïnd door de PDOS die deze evenwel enkel mag aanwenden voor de uitbetaling van de overlevingspensioenen ten laste van de Staatskas en het saldo voor de financiering van de rustpensioenen ten laste van de Staatskas. Het betreft de volgende ontvangsten: • de persoonlijke bijdragevan de vastbenoemde personeelsleden; • de afhouding begrafenisvergoeding; • de emeritaatsafhouding; • de afhouding validering loopbaanonderbreking; • de responsabiliseringsbijdragen; • de werkgeversbijdrage van bpost; • de ristourno van het Fonds voor de Pensioenen van de geïntegreerde Politie; • de werkgeversbijdragen van Belgacom, BAC en Belgocontrol; • de compensatiebetalingen van Belgacom, BAC en Belgocontrol; • de nalatigheidsinteresten; • de overdrachten van de wet van 5 augustus 1968; • de pensioenaandelen in het kader van de wet van 14 april 1965.
de PDOS in cijfers/begroting
begroting Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting
• De persoonlijke bijdrage
• De responsabiliseringsbijdragen
Door de wet van 15 mei 1984 worden de wedden van de vastbenoemde personeelsleden van de Staat onderworpen aan een verplichte afhouding van 7,5 %. De opbrengst van deze afhouding wordt gestort aan de PDOS en is bestemd voor de financiering van de overlevingspensioenen. Het saldo van deze opbrengst is bestemd voor de financiering van de rustpensioenen ten laste van de Staatskas.
Door de bijzondere wet van 27 april 1994 wordt een responsabiliseringsbijdrage ingesteld ten laste van de openbare machten waarvan de pensioenen van hun vast benoemd personeel ten laste worden genomen van de Staatskas. Deze machten storten deze bijdrage aan de PDOS, die deze aanwendt voor de financiering van de pensioenen ten laste van de Staatskas. • De werkgeversbijdrage van bpost
• De afhouding begrafenisvergoeding Door de wet van 30 april 1958 wordt een begrafenisvergoeding toegekend aan de nabestaanden van een overleden titularis van een rustpensioen ten laste van de Staatskas. Hiervoor wordt een afhouding van 0,5% verricht op het bruto maandbedrag van de rustpensioenen ten laste van de Staatskas. De opbrengst van deze afhouding wordt gestort aan de PDOS en is bestemd voor de financiering van voormelde begrafenisvergoedingen. Het saldo is bestemd voor de financiering van de pensioenen ten laste van de Staatskas.
Statistieken Ombudsdienst pensioenen Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
• De emeritaatsafhouding Door de wet van 24 december 1976 wordt op de pensioenen die behoren tot het stelsel van het emeritaat een afhouding van 7,5 % toegepast. De opbrengst van deze afhouding wordt gestort aan de PDOS en is bestemd voor de financiering van de pensioenen ten laste van de Staatskas. • De afhouding validering loopbaanonderbreking Door het koninklijk besluit nr. 442 van 14 augustus 1986 kunnen perioden van loopbaanonderbreking in aanmerking worden genomen voor het pensioen van de overheidssector indien een persoonlijke bijdrage van 7,5 % op de bruto maandwedde wordt gestort aan de instelling die het stelsel van de overlevingspensioenen beheert. De PDOS int deze bijdragen dus als deze perioden van loopbaanonderbreking in aanmerking worden genomen voor een pensioen ten laste van de Staatskas.
59
Door de wet van 6 juli 1971 worden de pensioenen van het vastbenoemd personeel van bpost vanaf 1 februari 1998 ten laste genomen van de Staatskas. Vanaf deze datum dient bpost een werkgeversbijdrage te storten die gelijk is aan 8,86 % van de bruto maandwedden van haar vast benoemd personeel. Deze bijdrage wordt gestort aan de PDOS en is bestemd voor de financiering van de pensioenen ten laste van de Staatskas. • De ristourno van het Fonds voor de Pensioenen van de geïntegreerde politie Door de wet van 6 mei 2002 wordt het Fonds voor de pensioenen van de geïntegreerde politie opgericht dat vanaf 1 april 2001 instaat voor de financiering van deze pensioenen en aanverwante voordelen. Het beschikbaar saldo van de ontvangsten van dit Fonds wordt teruggestort aan de instellingen die de last dragen van de pensioenen vóór 1 april 2001. Voor de pensioenen van vóór deze datum die ten laste zijn van de Staatskas, wordt deze ristourno teruggestort aan de PDOS. In 2012 werd het Fonds voor de pensioenen van de geïntegreerde politie opgeheven en werd voor de laatste keer een ristourno teruggestort aan de Staatskas.
de PDOS in cijfers/begroting
begroting Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
• De werkgeversbijdragen van Belgacom, BAC en Belgocontrol
• De overdrachten wet van 5 augustus 1968
Door de wet van 11 december 2003 worden de pensioenen van het vastbenoemd personeel van Belgacom vanaf 1 januari 2004 ten laste genomen van de Staatskas. Vanaf deze datum dient Belgacom een werkgeversbijdrage te storten die gelijk is aan 10 % van de bruto maandwedden van haar vastbenoemd personeel. Deze bijdrage dient te worden gestort aan de PDOS. Door het koninklijk besluit van 22 december 2004 worden de pensioenen van het vastbenoemd personeel van BAC vanaf 1 januari 2005 ten laste genomen van de Staatskas. Vanaf deze datum dient BAC een werkgeversbijdrage te storten die gelijk is aan 12,48 % van de bruto maandwedden van haar vastbenoemd personeel. Deze bijdrage dient te worden gestort aan de PDOS. Door de wet van 21 maart 1991 worden de pensioenen van het vastbenoemd personeel van Belgocontrol vanaf 1 januari 2005 ten laste genomen van de Staatskas. Vanaf deze datum dient Belgocontrol een werkgeversbijdrage te storten die gelijk is aan 35 % van de brutomaandwedden van haar vastbenoemd personeel. Deze bijdrage dient te worden gestort aan de PDOS.
Door de wet van 5 augustus 1968 wordt diensttijd gepresteerd als nietvastbenoemd personeelslid die gevolgd wordt door een benoeming in vast verband, in aanmerking genomen voor het pensioen van de overheidssector op voorwaarde dat de sociale bijdragen die voor die diensttijd werden gestort, worden overgedragen aan de instelling die belast is met het beheer van de overlevingspensioenen. De PDOS zal deze overdrachten dus innen indien deze diensttijd in aanmerking wordt genomen voor een pensioen ten laste van de Staatskas of voor een pensioenstelsel dat hij beheert (zoals bijvoorbeeld het pensioenstelsel van de parastatale rustpensioenen, …).
• De compensatiebetalingen van Belgacom, BAC en Belgocontrol Voormelde wet van 11 december 2003 (zie vorige ontvangsten) bepaalt tevens dat Belgacom in bepaalde gevallen een compensatiebetaling moet verrichten aan de PDOS. Voormeld koninklijk besluit van 22 december 2004 (zie vorige ontvangsten) bepaalt tevens dat BAC in bepaalde gevallen een compensatiebetaling moet verrichten aan de PDOS. Voormelde wet van 21 maart 1991 (zie vorige ontvangsten) bepaalt tevens dat Belgocontrol in bepaalde gevallen een compensatiebetaling moet verrichten aan de PDOS. • De nalatigheidsinteresten Indien de persoonlijke bijdragen niet tijdig betaald worden, dienen intresten te worden betaald aan de PDOS, die deze ontvangsten aanwendt voor de financiering van de pensioenen ten laste van de Staatskas.
60
• De pensioenaandelen in het kader van de wet van 14 april 1965 Indien een personeelslid achtereenvolgens diensttijd heeft gepresteerd als vastbenoemd ambtenaar bij meerdere overheidsinstellingen, wordt overeenkomstig de wet van 14 april 1965 een enig pensioen toegekend door de overheidsinstelling waar dit personeelslid zijn loopbaan heeft beëindigd. Het gedeelte van het pensioen dat betrekking heeft op de diensttijd gepresteerd bij de andere overheidsinstellingen wordt jaarlijks door deze instellingen terugbetaald aan de instelling die het enig pensioen uitbetaalt. Voor de enige pensioenen ten laste van de Staatskas of voor een pensioenstelsel dat hij beheert (zoals bijvoorbeeld het pensioenstelsel van de parastatale rustpensioenen, …) wordt deze terugbetaling gestort aan de PDOS.
de PDOS in cijfers/begroting
begroting Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten
De ontvangsten bestemd voor de financiering van de overlevingspensioenen ten laste van de Staatskas evolueerden vanaf 2002 als volgt:
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
ONTVANGSTEN (*) 1.052.131.107,48 1.156.779.481,66 1.275.604.272,42 1.373.044.426,00 1.393.612.271,35 1.383.863.572,76 1.451.674.880,66 1.450.529.327,53 1.469.007.764,12 1.434.325.258,78 1.509.762.087,40
Dit zijn de ontvangsten van het vroegere Fonds voor het Evenwicht van de Pensioenstelsels. Vanaf 1 januari 2006 worden deze ontvangsten geïnd door de PDOS die deze evenwel enkel mag aanwenden voor de uitbetaling van pensioenen ten laste van de Staatskas. Het betreft de volgende ontvangsten: • de opbrengst van de solidariteitsbijdrage • de managers bijdrage van 1,5 % • de egalisatiebijdrage • De opbrengst van de solidariteitsbijdrage
(*) ontvangsten inclusief saldo vorig jaar
De PDOS in cijfers De resultaten voor 2012 kunnen als volgt worden gedetailleerd:
Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
Persoonlijke bijdrage van 7,5 % Afhouding begrafenisvergoeding Emeritaatsafhouding Afhouding validering loopbaanonderbreking Responsabiliseringsbijdragen Werkgeversbijdragen bpost Ristourno van het Fonds voor de Pensioenen van de Geïntegreerde Politie Werkgeversbijdragen van Belgacom, BAC en Belgocontrol Compensatiebetalingen van Belgacom, BAC en Belgocontrol Nalatigheidsinteresten Overdrachten wet van 5 augustus 1968 Pensioenaandelen wet van 14 april 1965 Terugvorderingen Totaal
61
2) Ontvangsten bestemd voor de financiering van de rustpensioenen
ONTVANGSTEN 1.161.254.852,46 44.456.217,77 555,30 2.735.183,19 16.240.832,00 41.491.746,49 61.931.322,77 51.333.908,93 200.337,24 0,00 61.526.494,05 50.838.963,28 17.751.673,92 1.509.762.087,40
Door de wet van 30 maart 1994 wordt een afhouding toegepast op het brutomaandbedrag van elk wettelijk pensioen en elk aanvullend voordeel. Deze afhouding bedraagt 0,5 tot 2 % in functie van de grootte van het pensioenbedrag en de gezinssituatie van de gepensioneerde. Met uitzondering van de Rijksdienst voor Pensioenen dient elke pensioeninstelling deze afhouding door te storten aan de PDOS, die de opbrengst van deze afhouding moet aanwenden voor de financiering van de pensioenen ten laste van de Staatskas. • De managersbijdrage van 1,5% Door de wet van 4 maart 2004 verkrijgen de titularissen van een managers- of staffunctie in een overheidsdienst een aanvullend voordeel inzake rustpensioen. Deze personen dienen hiervoor een persoonlijke bijdrage te storten van 1,5 %. De opbrengst van deze bijdrage wordt gestort aan de PDOS, die deze moet aanwenden voor de uitbetaling van voormelde voordelen. • De egalisatiebijdrage Door de wet van 17 september 2005 werd vanaf 1 januari 2005 een egalisatiebijdrage ingevoerd. Het betreft een inhouding van 13,07 % op het vakantiegeld van de vastbenoemde ambtenaren. De opbrengst van deze inhouding wordt toegewezen aan de PDOS en is bestemd voor de financiering van de pensioenen ten laste van de Staatskas.
de PDOS in cijfers/begroting
begroting Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten
Deze ontvangsten evolueerden vanaf 2002 als volgt:
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
2.2. Vergoedingspensioenen en oorlogsrenten Volgende bedragen werden uitbetaald.
ONTVANGSTEN 114.359.170,82 142.257.620,79 139.426.751,57 192.257.975,59 259.390.906,40 218.155.200,86 224.873.141,58 204.282.382,76 201.557.780,82 222.028.219,55 221.057.417,43
Operationele diensten De resultaten voor 2012 kunnen als volgt worden gedetailleerd:
De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
Solidariteitsbijdrage Afhouding managers 1,5 % Afhouding op vakantiegeld 13,07 %
ONTVANGSTEN 167.999.978,80 403.005,65 52.654.432,98
Totaal
221.057.417,43
Totaal
129.242.833,25
698.128,48
Op de algemene uitgavenbegroting van de federale overheid 2012 werd een dotatie ingeschreven voor de uitoefening van de wettelijke opdrachten van de PDOS inzake vergoedingspensioenen en oorlogsrenten van € 129.545.000,00. De bedragen inzake vergoedingspensioenen en oorlogsrenten die aan de PDOS werden teruggestort (ten onrechte uitgekeerde betalingen wegens overlijden) bedroegen € 1.152.022,35.
2.3. Arbeidsongevallenvergoedingen
Het betreft terugstortingen van pensioenbedragen door derden rechtstreeks aan de PDOS ten bedrage van € 745.922,01.
Volgende bedragen werden uitbetaald. Totale uitgaven
Op de algemene uitgavenbegroting van de federale overheid 2012 werd een dotatie ingeschreven voor de uitoefening van de wettelijke opdrachten van de PDOS inzake de pensioenen van de overheidssector van € 8.133.258.000,00. Deze dotatie diende slechts voor een bedrag van € 8.108.708.632,05 te worden aangewend (zie bijlage 1b).
62
384.938,79 73.720.229,57 214.037,82 148.319,18 3.970,74
3) Functionele ontvangsten van de PDOS
4) De dotatie voor de uitoefening van de wettelijke opdrachten inzake de pensioenen van de overheidssector
UITGAVEN 54.073.208,67
Vergoedingspensioenen vredestijd • Invaliditeitspensioenen vredestijd • Nationale Orden Oorlogspensioenen 1914 – 1918 Oorlogspensioenen 1940 – 1945 Verplicht ingelijfden Joodse en Zigeunerslachtoffers Slachtoffers Technische Samenwerking
40.206.243,22
Op de algemene uitgavenbegroting van de federale overheid 2012 werd een dotatie ingeschreven voor de uitoefening van de wettelijke opdrachten van de PDOS inzake arbeidsongevallenrenten van € 40.370.000,00. De door de PDOS gerecupereerde bedragen inzake arbeidsongevallenrenten bedroegen € 254.847,26.
de PDOS in cijfers/begroting
begroting Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS
2.4. Pensioenen NMBS Vanaf 1 januari 2007 zijn de pensioenen van de NMBS ten laste van de Staatskas. Hieronder de cijfers van 2012:
Rustpensioenen Overlevingspensioenen Pensioenaandelen Overdrachten van bijdragen
UITGAVEN 704.025.309,43 235.188.359,23 418.246,43 133.704,30
Totaal
939.765.619,39
Werkgeversbijdragen Persoonlijke bijdragen Bijdragen loonmatiging Egalisatiebijdrage Pensioenaandelen Overdrachten van bijdragen Validatie loopbaanonderbreking Solidariteitsbijdrage Terugvorderingen
ONTVANGSTEN 117.562.063,45 95.628.022,83 6.666.273,22 7.717.200,69 395.605,27 1.005.982,80 644.849,64 7.074.857,93 3.064.342,29
Totaal
239.759.198,12
Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
hun vastbenoemd personeel. Dit percentage is gelijk aan de verhouding die de pensioenuitgaven vertegenwoordigen ten opzichte van de weddemassa van het vastbenoemd personeel van alle aangesloten organismen. Evolutie van deze werkgeversbijdrage: 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
24,00 % 24,50 % 24,50 % 25,00 % 25,00 % 25,00 % 27,00 % 29,50 % 30,00 % 31,50 % 34,50 %
De opbrengst van deze werkgeversbijdrage dient te worden gestort aan de PDOS die deze bedragen enkel mag aanwenden voor de uitbetaling van de pensioenen en aanverwante voordelen aan de gewezen personeelsleden van de aangesloten organismen van openbaar nut.
De resultaten kunnen als volgt worden gedetailleerd:
Pensioenen – pensioenaandelen – bijdragen wet 5/8/1968
UITGAVEN 375.505.725,03
Totaal
375.505.725,03
Saldo eind 2011 Werkgeversbijdragen (*) Terugstortingen Pensioenaandelen Bijdragen wet 5/8/1968
ONTVANGSTEN 13.846.335,49 345.523.267,81 597.298,54 49.587.040,58 3.400.485,27
Totaal Nieuw saldo eind 2012
412.954.427,69 37.448.702,66
Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
Het verschil tussen de uitgaven en ontvangsten wordt gefinancierd met de dotatie die hiervoor werd ingeschreven in de algemene begroting van de uitgaven van de federale overheid van 2012.
2.5. Parastatale rustpensioenen Door de wet van 28 april 1958 kunnen de vastbenoemde personeelsleden van organismen van openbaar nut eenzelfde rustpensioen bekomen als vastbenoemde ambtenaren van de federale overheid. Deze pensioenen worden beheerd door de PDOS en uitbetaald door de tussenkomst van de CDVU. Deze pensioenen worden gefinancierd door de aangesloten organismen (zie bijlage 2) door middel van een werkgeversbijdrage die in 2012 34,50 % bedraagt van de weddemassa van
63
(*) Dit bedrag bevat zowel de zuivere werkgeversbijdragen van de aangesloten organismen als de bijdragen betaald door niet aangesloten organismen die personeel van aangesloten organismen hebben overgenomen.
de PDOS in cijfers/begroting
begroting Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
2.6. Pensioenen van de geïntegreerde politie Het Fonds voor de Pensioenen van de Geïntegreerde Politie werd op 1 januari 2012 opgeheven. Enkel de pensioenen einde maand december 2011 (die worden uitbetaald in januari 2012) waren nog ten laste van dit Fonds. Tevens diende het eindsaldo van de ristourno’s nog te worden uitbetaald aan de rechthebbende pensioeninstellingen.
Pensioenen Uitbetaling ristourno’s Administratiekosten RSZPPO
UITGAVEN 13.857.005,16 68.033.360,46 1.153.755,88
Totaal
83.044.121,50
De pensioenen van de gewezen personeelsleden van de lokale politiezones werden vanaf 1 januari 2012 overgeheveld naar het Gesolidariseerd Pensioenfonds van de RSZPPO (zie 2.11). De pensioenen van de gewezen personeelsleden van de federale politie en van de algemene inspectie van de politie werden vanaf die datum overgeheveld naar het Fonds voor de Pensioenen van de Federale Politie (zie 2.12).
2.7. De pensioenen van het gemeenschappelijk pensioenstelsel van de lokale overheden Het gemeenschappelijk pensioenstelsel van de lokale overheden (Pool I) werd op 1 januari 2012 opgeheven. Enkel de pensioenen einde maand december 2011 (die worden uitbetaald in januari 2012) waren nog ten laste van dit stelsel. Aldus werd nog een bedrag van € 7.320.938,73 uitbetaald. De pensioenen van dit stelsel werden overgeheveld naar het Gesolidariseerd Pensioenfonds van de RSZPPO (zie 2.11).
2.8. De pensioenen van het stelsel van de nieuwe bij de RSZPPO aangeslotenen Het stelsel van de nieuwe bij de RSZPPO aangeslotenen (Pool II) werd op 1 januari 2012 opgeheven.
64
Enkel de pensioenen einde maand december 2011 (die worden uitbetaald in januari 2012) waren nog ten laste van dit stelsel. Aldus werd nog een bedrag van € 2.694.605,86 uitbetaald. De pensioenen van dit stelsel werden overgeheveld naar het Gesolidariseerd Pensioenfonds van de RSZPPO (zie 2.11).
2.9. Pensioenen via rechtstreekse overeenkomsten De PDOS heeft met een aantal overheidsbesturen een overeenkomst afgesloten waardoor de PDOS het administratief en technisch beheer van de rust- en overlevingspensioendossiers overneemt tegen een bepaalde vergoeding. De uitbetaling van deze pensioenen gebeurt door de CDVU. De openbare besturen stellen de nodige middelen ter beschikking om deze pensioenen uit te betalen. Momenteel zijn er rechtstreekse overeenkomsten afgesloten met: - UZ Gent (sedert 1 oktober 1995); - de gemeente Jette (vanaf 1 juni 2007) voor de politieke mandatarissen; - de gemeente en het OCMW van Tienen (vanaf 1 januari 2009) voor de politieke mandatarissen; - het OCMW van Jette (vanaf 1 januari 2009) voor de politieke mandatarissen; - de gemeente Ukkel (vanaf 1 januari 2010) voor de politieke mandatarissen; - de gemeente Geraardsbergen (vanaf 1 januari 2011) voor de politieke mandatarissen; - de gemeente Sint-Jans-Molenbeek (vanaf 1 januari 2011) voor de politieke mandatarissen; - de gemeente en het OCMW van Elsene (vanaf 1 januari 2011) voor de politieke mandatarissen; - de provincie Oost-Vlaanderen voor de vastbenoemde personeelsleden en de politieke mandatarissen; - het OCMW van Molenbeek voor de politieke mandatarissen; - het OCMW van Court-Saint-Etienne voor de politieke mandatarissen.
de PDOS in cijfers/begroting
begroting Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers
De vergoeding bedroeg in 2012: • een éénmalig bedrag van € 251,55 per nieuw dossier dat door de PDOS wordt behandeld; • een jaarlijks bedrag van € 29,49 per pensioen dat door de CDVU wordt uitbetaald. In een aantal gevallen hebben lokale besturen die aangesloten zijn bij één van de pensioenstelsels van de RSZPPO een overeenkomst afgesloten met de PDOS en de CDVU. Deze overeenkomst bepaalt dat de pensioenen die een aangesloten lokaal bestuur nog zelf ten laste heeft, zullen worden beheerd door de PDOS en betaald door de CDVU. Dergelijke overeenkomsten werden afgesloten met de volgende lokale overheden die destijds aangesloten waren bij het gemeenschappelijk pensioenstelsel van de lokale overheden (Pool I): - de stad Leuven; - de stad en het OCMW van Lokeren; - de stad Verviers;
Begroting
- de stad Geraardsbergen.
Statistieken Ombudsdienst pensioenen Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
Dergelijke overeenkomsten werden afgesloten met de volgende lokale overheden die destijds aangesloten waren bij het stelsel van de nieuwe bij de RSZPPO aangeslotenen (Pool II): - het OCMW van Brussel; - het OCMW van Verviers; - de gemeente en het OCMW Jette; - de gemeente Ukkel; - de gemeente en het OCMW van Sint-Jans-Molenbeek; - de gemeente en het OCMW van Elsene; - de gemeente, het OCMW en de instelling Interseniors van Seraing.
65
Bovendien zijn er met een aantal aangesloten lokale overheden overeenkomsten afgesloten inzake het beheer van de bepalingen in hun pensioenreglement die gunstiger zijn dan het algemeen pensioenstelsel dat van toepassing is op de personeelsleden van deze lokale overheden. Hiervoor ontvangt PDOS een eenmalige vergoeding voor het opstarten van het beheer van een nieuw dergelijk voordeel.
Dergelijke overeenkomsten werden afgesloten met: - de stad en het OCMW van Oostende en het Autonoom Ziekenhuis Henri Serruys; - de “Intercommunale d’incendie de Liège et environs”; - de provincie Antwerpen; - het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen; - het OCMW van Jette; - de gemeente Ukkel; - de gemeente en het OCMW van Elsene; - de gemeente Sint-Jans-Molenbeek; - de gemeente, het OCMW en Valida van Sint-Agatha-Berchem; - de gemeente, het OCMW en het kledingsfonds van Seraing; - de stad Brussel; - de provincie Waals-Brabant: het administratief personeel; - de gemeente Bornem; - de Intercommunale Vereniging voor Crematoriumbeheer van de provincie Antwerpen. Volgende bedragen werden in 2012 uitbetaald voor de pensioenen die door PDOS beheerd worden in het kader van rechtstreekse overeenkomsten: Rustpensioenen Overlevingspensioenen Vakantiegeld Pensioenaandelen
36.175.907,10 5.990.647,05 248.010,75 419.277,19
Totaal
42.833.842,09
de PDOS in cijfers/begroting
begroting Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram
2.10. Pensioenen via overeenkomsten met voorzorgsinstellingen De PDOS heeft met een aantal voorzorgsinstellingen een overeenkomst afgesloten waardoor de PDOS, tegen een bepaalde vergoeding, het administratief beheer verzorgt van de rustpensioenen van de gewezen personeelsleden van rechtspersonen van publiek recht die een beheersovereenkomst inzake hun pensioenstelsel hebben afgesloten met de voorzorgsinstelling, evenals van de overlevingspensioenen van de rechthebbenden van dit personeel. De uitbetaling van deze pensioenen gebeurt door de CDVU. De voorzorgsinstellingen stellen de nodige middelen ter beschikking om deze pensioenen uit te betalen.
Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers
De vergoeding bedroeg in 2012: • een éénmalig bedrag van € 251,55 per nieuw dossier dat door de PDOS wordt behandeld; • een jaarlijks bedrag van € 29,49 per pensioen dat door de CDVU wordt uitbetaald.
Ombudsdienst pensioenen Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
PDOS heeft dergelijke overeenkomsten afgesloten met volgende voorzorgsinstellingen: • AG INSURANCE (ex-FORTIS AG);
- de gemeente en het OCMW van Roeselare; - de gemeente en het OCMW van Leopoldsburg; - de gemeente Havelange; - de gemeente Silly; - de gemeente Neupré; - de gemeente Donceel; - het OCMW van Merbes-le-Château;
VIVIUM heeft sinds einde 2010 geen publieke rechtspersonen meer in het kader van de overeenkomst met de PDOS.
• VIVIUM (ex-ING – Verzekeringen); • BELFIUS – Verzekeringen (ex-DEXIA – Verzekeringen); • AXA – Verzekeringen. AG INSURANCE heeft in 2012 het beheer en de betaling van de pensioenen van de gewezen mandatarissen van de volgende publieke rechtspersonen toegewezen aan PDOS: - de gemeente en het OCMW van Tienen; - de Intercommunale Vereniging voor Afvalbeheer in Gent en Omstreken (IVAGO); - de gemeente en het OCMW van Sint-Agatha-Berchem.
66
BELFIUS-Verzekeringen heeft in 2012 het beheer en de betaling van de pensioenen van de gewezen mandatarissen van de volgende publieke rechtspersonen toegewezen aan PDOS, bovenop deze van de 136 publieke rechtspersonen die voorheen reeds werden toevertrouwd aan PDOS: - de gemeente Knesselare;
- de gemeente Deerlijk.
Begroting Statistieken
AXA-Verzekeringen heeft in 2012 het beheer en de betaling van de pensioenen van de gewezen mandatarissen van de volgende publieke rechtspersonen toegewezen aan de PDOS: - de gemeente en het OCMW van Schaarbeek.
Volgende bedragen werden in 2012 uitbetaald voor de pensioenen die door de PDOS beheerd worden in het kader van overeenkomsten met voorzorgsinstellingen: Rustpensioenen Overlevingspensioenen Vakantiegeld Pensioenaandelen Regularisaties
26.239.819,14 5.144.817,63 131.222,42 1.120.345,19 15.237,19
Totaal
32.651.441,57
de PDOS in cijfers/begroting
begroting Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
2.11. Pensioenen van het Gesolidariseerd Pensioenfonds van de RSZPPO
2.12. Pensioenen van het Fonds voor de Pensioenen van de Federale Politie
Dit pensioenstelsel is ontstaan op 1 januari 2012. Het personeel van de lokale besturen die aangesloten waren bij het voormalige gemeenschappelijk pensioenstelsel voor de lokale overheden en bij het voormalige stelsel van de nieuwe bij de RSZPPO aangeslotenen zijn van rechtswege aangesloten bij dit nieuwe pensioenstelsel. Tevens werden alle lopende pensioenen van deze voormalige pensioenstelsels op 1 januari 2012 overgeheveld naar dit nieuwe pensioenstelsel. Het personeel van de lokale politiezones is eveneens van rechtswege aangesloten bij dit nieuwe pensioenstelsel. Tevens werden alle lopende lokale politiepensioenen die ten laste waren van het Fonds voor de pensioenen van de geïntegreerde politie of van de gemeenten zelf op 1 januari 2012 overgeheveld naar dit nieuwe pensioenstelsel.
Dit pensioenstelsel is ontstaan op 1 januari 2012. Het personeel van de federale politie en van de algemene inspectie van de politie zijn van rechtswege bij dit pensioenstelsel aangesloten. Tevens worden de lopende pensioenen die tot 31 december 2011 ten laste waren van het Fonds voor de Pensioenen van de Geïntegreerde Politie naar dit nieuwe pensioenstelsel overgeheveld. Ook de lopende pensioenen van de gewezen rijkswachters en van de personeelsleden van de gewezen gerechtelijke politie werden op 1 januari 2012 overgeheveld naar dit nieuwe pensioenstelsel.
De RSZPPO staat in voor de financiering van dit pensioenstelsel die bestaat uit volgende middelen: - een werkgeversbijdrage: een basisbijdrage, eventueel aangevuld met een bijkomende responsabiliseringsbijdrage;
- een persoonlijke bijdrage van 7,5 % op de wedden van het vastbenoemd personeel;
- een persoonlijke bijdrage van 7,5 % op de wedden van het vastbenoemd personeel; - andere ontvangsten zoals pensioenaandelen, bijdragen wet 5/8/1968,… die rechtstreeks aan de PDOS worden gestort.
Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
De PDOS is verantwoordelijk voor de berekening van deze pensioenen en laat ze uitbetalen door de CDVU. De RSZPPO stelt de nodige fondsen ter beschikking om deze pensioenen en aanverwante voordelen te kunnen uitbetalen. Financiële stromen bij PDOS voor dit fonds UITGAVEN 2012 1.263.022.815,01
67
TUSSENKOMST ONTVANGSTEN RSZPPO 37.478.083,03 1.260.477.000,00
De financiering van dit pensioenstelsel bestaat uit volgende middelen: - een werkgeversbijdrage, in functie van de grootte van de pensioenuitgaven;
- andere ontvangsten zoals pensioenaandelen, bijdragen wet 5/8/1968, …, die rechtstreeks aan de PDOS worden gestort. Deze bijdragen worden rechtstreeks door de werkgever aan de PDOS gestort. De PDOS is tevens verantwoordelijk voor de berekening van deze pensioenen en laat ze uitbetalen door de CDVU. Financiële stromen bij PDOS voor dit Fonds 2012
UITGAVEN 138.125.188,24
TUSSENKOMST ONTVANGSTEN FEDERALE POLITIE 2.859.013,87 151.389.025,44
De werkelijke uitgaven van dit Fonds bedroegen in 2012 € 282.625.188,24. Tijdens de bilaterale begrotingsbesprekingen 2012 werd echter beslist dat de pensioenlast van de ex-rijkswachters en gewezen leden van de gerechtelijke politie die reeds vóór 1 april 2001 op pensioen waren, in 2012 nog ten laste bleef van de Staatskas. Het verschil van € 144.500.000,00 werd aldus ten laste gelegd van de dotatie voor de uitoefening van de wettelijke opdrachten van de PDOS inzake de pensioenen van de overheidssector.
de PDOS in cijfers/statistieken
statistieken Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten
Inleiding Omwille van de duidelijkheid en een goed begrip van hiernavolgende statistieken, dient de lezer een onderscheid te maken tussen de in dit hoofdstuk vermelde statistische gegevens en de in het vorige hoofdstuk vermelde begrotingsgegevens. Het zou kunnen dat de lezer het gevoel heeft dat de statistiekgegevens niet overeenstemmen met de begrotingsgegevens ter zake. Voor een aantal statistieken zijn de bedragen gebaseerd op puur statistische methoden en stemmen ze in sommige gevallen niet noodzakelijk overeen met deze opgenomen in de begroting. Niet-recurrente bedragen zoals verrekeningen van pensioenaandelen en transferten zijn niet in de statistiekgegevens opgenomen maar wel in de begrotingscijfers. Bovendien stemt om historische redenen een budgettair jaar niet overeen met een kalenderjaar.
Operationele diensten De PDOS in cijfers
De in dit hoofdstuk opgenomen pensioenstatistieken hebben betrekking op de pensioenen van de overheidssector die beheerd worden door de Pensioendienst voor de overheidssector.
Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
Meer statistische informatie over de pensioenen van de overheidssector is beschikbaar op de website www.pdos.fgov.be waarop een hele rubriek gewijd is aan het statistisch jaarboek en aan een aantal dashboards, die de recentste statistische informatie ter zake bevatten.
Koen Saeys (links) en Abdeltif Bouidida (rechts): “De evolutie en de aangroei van het aantal pensioenen is het gevolg van de aanwervingspolitiek op een bepaald tijdstip door de diverse overheden en niet zozeer ten gevolge van demografische factoren.”
68
de PDOS in cijfers/statistieken
statistieken
Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten
a) Totaal aantal rust- en overlevingspensioenen De onderstaande grafieken tonen de evolutie van het aantal pensioenen voor de periode 2004-2012. Het aantal rustpensioenen voor de periode 2004-2012 verhoogt van 289.079 naar 375.866 en het aantal overlevingspensioenen verhoogt van 86.100 naar 90.705. Op 1 juli 2012 bedroeg het totale aantal pensioenen beheerd door de Pensioendienst voor de overheidssector 466.571. Het betrof 375.866 rustpensioenen en 90.705 overlevingspensioenen.
OVERLEVINGSPENSIOENEN 2012 2011 2010 jaar (op 1/07)
1 Aantal 1. en aangroeii pensioenen
Voorwoord
2009 2008 2007 2006 2005 2004 80
82
84
86 88 aantal (duizenden)
90
92
450
500
Operationele diensten RUSTPENSIOENEN + OVERLEVINGSPENSIOENEN
RUSTPENSIOENEN De PDOS in cijfers
Ombudsdienst pensioenen
2012 2011 2010
2012 2011 2010
2009 2008 2007 2006 2005 2004
2009 2008 2007 2006 2005 2004
200
69
jaar (op 1/07)
Statistieken
jaar (op 1/07)
Begroting
220
240
260
280 300 320 aantal (duizenden)
340
360
380
200
250
300
350 400 aantal (duizenden)
de PDOS in cijfers/statistieken
statistieken Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten
b) Aangroei rust- en overlevingspensioenen De onderstaande grafieken tonen de aangroei van de rust- en overlevingspensioenen. Het gaat over nieuwe pensioenen voor de periode 2004-2012. Het aantal nieuwe rustpensioenen verhoogt van 17.025 naar 22.391 en het aantal nieuwe overlevingspensioenen verhoogt van 4.834 naar 5.456. Tijdens het jaar 2012 heeft de Pensioendienst voor de overheidssector 27.847 nieuwe pensioenen toegekend. Er waren 22.391 rustpensioenen en 5.456 overlevingspensioenen.
NIEUWE OVERLEVINGSPENSIOENEN 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000
Voor het jaar 2012 werd, vergeleken met 2011, een stijging van 3,24 % geregistreerd.
0
2004
2005
2006
Omkaderingsdiensten
2007
2008 2009 jaar (op 1/07)
2010
2011
2012
2011
2012
Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting
NIEUWE RUSTPENSIOENEN
NIEUWE RUST- + OVERLEVINGSPENSIOENEN
25.000
30.000 25.000
20.000
Statistieken Ombudsdienst pensioenen
20.000
15.000 15.000
10.000 10.000
5.000 0
5.000
2004
2005
2006
2007
2008 2009 jaar (op 1/07)
2010
2011
2012
De evolutie en de aangroei van het aantal pensioenen is het gevolg van de aanwervingspolitiek op een bepaald tijdstip door de diverse overheden en niet zozeer ten gevolge van demografische factoren (leeftijdspiramide, levensverwachting, sterftecijfer). Uitzonderlijke pieken kunnen worden verklaard doordat pensioenen van sommige instellingen voor de eerste keer door de PDOS worden beheerd.
70
0
2004
2005
2006
2007
2008 2009 jaar (op 1/07)
2010
de PDOS in cijfers/statistieken
statistieken
Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten
Evolutie van de jaarlijkse pensioenuitgaven De onderstaande grafieken geven de evolutie weer van de jaarlijkse uitgaven van de rust- en overlevingspensioenen.
JAARLIJKSE UITGAVEN OVERLEVINGSPENSIOENEN 1.500 1.450 uitgaven (in miljoen euro)
2 Totale 2. pensioenuitgaven i
Voorwoord
De uitgaven voor de rustpensioenen zijn voor de periode 2004-2012 gestegen van € 6.210.712.905 naar € 10.258.544.553, en die voor de overlevingspensioenen van € 1.119.325.213 naar € 1.388.668.742 per jaar.
1.400 1.350 1.300 1.250 1.200 1.150 1.100 1.050 1.000 950
2004
2005
2006
2007
2008 2009 jaar (op 1/07)
2010
2011
2012
Voor het jaar 2012 bedroegen de totale uitgaven voor de pensioenen beheerd door de PDOS € 11.647.213.295 (€ 10.258.544.553 voor rustpensioenen en € 1.388.668.742 voor overlevingspensioenen).
De PDOS in cijfers
uitgaven (in miljoen euro)
Statistieken Ombudsdienst pensioenen
JAARLIJKSE UITGAVEN RUST- +OVERLEVINGSPENSIOENEN
JAARLIJKSE UITGAVEN RUSTPENSIOENEN 12.000
12.000
11.000
11.000 uitgaven (in miljoen euro)
Begroting
10.000 9.000 8.000 7.000
2004
2005
2006
2007
2008 2009 jaar (op 1/07)
2010
2011
2012
De stijging in de pensioenuitgaven is voornamelijk te wijten aan de groei van het aantal pensioenen. Andere belangrijke factoren zijn de indexatie (aanpassing aan de evolutie van de stijging van de consumptieprijzen) en de tweejaarlijkse perequatie (aanpassing aan de evolutie van de stijging van de bezoldiging buiten index).
71
9.000 8.000 7.000 6.000
6.000 5.000
10.000
5.000
2004
2005
2006
2007
2008 2009 jaar (op 1/07)
2010
2011
2012
de PDOS in cijfers/statistieken
statistieken Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten
3. Verdeling en gemiddeld 3 pensioenbedrag volgens inkomensschijf b d De onderstaande tabellen geven een overzicht van het aantal en gemiddeld maandelijks rust- en overlevingspensioen volgens geslacht en inkomensschijf.
a) Aantal en gemiddeld maandelijks rustpensioen – situatie op 01 juli 2012
Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
INKOMENSSCHIJF <500 0500 - 1000 1000 - 1500 1500 - 2000 2000 - 2500 2500 - 3000 3000 - 3500 3500 - 4000 4000 - 4500 4500 - 5000 >=5000 Totaal
b) Aantal en gemiddeld maandelijks overlevingspensioen – situatie op 01 juli 2012
INKOMENSSCHIJF <500 0500 - 1000 1000 - 1500 1500 - 2000 2000 - 2500 2500 - 3000 3000 - 3500 3500 - 4000 4000 - 4500 4500 - 5000 >=5000 Totaal
72
Mannen Aantal Gemiddeld 11.212 251 11.712 755 23.189 1.285 42.423 1.781 38.813 2.265 40.826 2.766 18.377 3.240 14.335 3.721 6.857 4.237 3.798 4.720 7.167 5.719 218.709
2.372
Mannen Aantal Gemiddeld 2.194 233 1.408 724 918 1.216 453 1.769 115 2.213 25 2.640 9 3.308 6 3.632 2 4.388
5.130
747
Vrouwen Aantal Gemiddeld 7.770 331 17.777 753 20.410 1.254 20.973 1.755 26.876 2.269 43.035 2.794 11.784 3.211 6.222 3.706 1.264 4.204 400 4.698 646 5.791 157.157
2.109
Vrouwen Aantal Gemiddeld 12.786 280 20.564 762 25.192 1.246 14.277 1.729 6.128 2.237 3.388 2.709 1.718 3.211 812 3.700 706 4.255 2 4.846 2 5.636 85.575
1.283
Totaal Aantal Gemiddeld 18.982 283 29.489 754 43.599 1.271 63.396 1.772 65.689 2.266 83.861 2.780 30.161 3.229 20.557 3.716 8.121 4.232 4.198 4.717 7.813 5.725 375.866
2.262
Totaal Aantal Gemiddeld 14.980 273 21.972 760 26.110 1.245 14.730 1.730 6.243 2.237 3.413 2.708 1.727 3.211 818 3.699 708 4.256 2 4.846 2 5.636 90.705
1.252
de PDOS in cijfers/statistieken
statistieken 4. Rustpensioenen 4 - reden d van pensionering
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten
- procentuele verdeling VOLGENS REDEN ingangsjaar van 2004 tot 2012
75% Leeftijdsgrens
Vervroegd op aanvraag
Uitgesteld
Lichamelijke ongeschiktheid
Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen
• Pensioen wegens leeftijdsgrens: de ambtenaar heeft de leeftijd bereikt waarboven hij statutair niet meer in dienst kan blijven. • Vervroegd pensioen op aanvraag (bepalingen vóór de hervormingen van de wet van 28 december 2012) 1: de ambtenaar die de leeftijd van 60 jaar bereikt heeft en die minstens 5 jaar dienst heeft waarvan minstens 1 dag aanneembare dienst na 31 december 1976 kan vervroegd op pensioen gaan. • Uitgesteld pensioen: de ambtenaar die zijn loopbaan bij de overheid heeft stopgezet om een andere activiteit uit te oefenen en die op pensioengerechtigde leeftijd zijn overheidspensioen aanvraagt.
65% 60%
JAAR 55%
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
50%
De PDOS in cijfers
Andere
70%
Omkaderingsdiensten Operationele diensten
Ambtswege
Reden van pensionering :
45% 40% 35% 30% 25%
Leeftijdsgrens 9,37% 8,41% 7,91% 8,18% 9,08% 9,34% 9,48% 10,36% 12,15%
Vervroegd op aanvraag 65,98% 65,48% 70,52% 70,00% 67,34% 69,43% 70,59% 66,07% 68,25%
REDEN PENSIONERING Lichamelijke Uitgesteld ongeschiktheid 4,14% 18,27% 4,34% 17,02% 4,57% 15,68% 5,04% 14,61% 4,89% 14,26% 4,78% 13,82% 5,08% 12,37% 5,61% 15,32% 5,53% 11,75%
Ambtswege 0,22% 0,24% 0,19% 0,34% 0,23% 0,21% 0,13% 0,10% 0,04%
Andere 2,03% 4,50% 1,13% 1,83% 4,21% 2,42% 2,35% 2,54% 2,28%
20%
• Pensioen wegens lichamelijke ongeschiktheid: de ambtenaar die vanuit medisch standpunt tijdelijk of definitief als ongeschikt wordt beschouwd.
15% 10%
• Ambtshalve pensioen: de ambtenaar die vanaf de leeftijd van 60 jaar meer dan 365 dagen afwezigheid wegens ziekte telt, wordt ambtshalve op pensioen gesteld.
5% 0% 2004 2012
2004 2012
2004 2012
2004 2012
2004 2012
2004 2012
De volgende tabel geeft een overzicht van de procentuele verdeling op basis van de reden van pensionering van de rustpensioenen voor de periode 2004-2012.
73
1 - de pensioenleeftijd van 60 jaar waarop men op vervroegd pensioen kan gaan, zal vanaf 2013 jaarlijks met 6 maanden worden verhoogd om in 2016 op 62 jaar te komen. - ook de minimale loopbaanvoorwaarde zal opgetrokken worden. Terwijl deze in 2012 nog 5 dienstjaren in de overheidssector bedraagt, zal de minimale loopbaanvoorwaarde (diensten in alle sectoren) vanaf 2013 aanzienlijk verhoogd worden. Zo zal deze vanaf 2013 gebracht worden op 38 jaar, vanaf 2014 op 39 jaar en vanaf 2015 op 40 jaar.
de PDOS in cijfers/statistieken
statistieken Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming
5. Verdeling van de rustpensioenen volgens leeftijd i op ingangsdatum - procentuele verdeling
Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten
VOLGENS LEEFTIJDCATEGORIE 75%
ingangsjaar van 2004 tot 2012 <60
60
61
62
63
64
65
>65
70%
Operationele diensten 65%
De PDOS in cijfers
60%
Begroting
55%
INGANGSJAAR
Statistieken
50%
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Ombudsdienst pensioenen
45% 40% 35% 30% 25%
<60 25,91% 23,85% 22,59% 19,98% 20,42% 20,21% 18,61% 21,86% 19,65%
60 58,36% 60,20% 62,69% 62,95% 60,87% 59,65% 58,50% 53,43% 55,04%
61 4,17% 4,42% 3,66% 4,38% 4,64% 5,04% 5,58% 5,45% 5,33%
LEEFTIJDSCATEGORIE 62 63 2,02% 1,46% 2,18% 1,74% 2,23% 1,69% 2,25% 1,84% 2,59% 1,81% 2,80% 2,22% 3,72% 2,41% 3,53% 2,62% 4,02% 2,96%
64 1,12% 1,01% 1,03% 1,55% 1,86% 1,44% 2,03% 2,07% 2,19%
65 5,74% 5,42% 4,89% 5,58% 7,01% 7,44% 8,07% 9,72% 9,71%
>65 1,22% 1,18% 1,22% 1,47% 0,80% 1,20% 1,08% 1,33% 1,11%
20% 15%
Pensioneringen vóór de leeftijd van 60 jaar zijn mogelijk:
10%
• wegens definitieve lichamelijke ongeschiktheid (beslissing MEDEX); • wegens preferentiële pensioenleeftijd bij politie en leger.
5% 0% 2004 2012 2004 2012 2004 2012 2004 2012 2004 2012 2004 2012 2004 2012 2004 2012
74
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten ensten Omkaderingsdie ensten Operationele die ensten De PDOS in cijferrs Beg groting Statisstieken Ombudsdienst st pensioenen en
Ombudsdienst pensioenen 75
ombudsdienst pensioenen
ombudsdienst pensioenen Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming
1. Opdrachten van de Ombudsdienst Pensioenen b d di
Opdrachten van de PDOS
De taak van de Ombudsdienst Pensioenen in een notendop:
Organisatie van de PDOS
1° klachten onderzoeken over de handeling of werking van de pensioendiensten die wettelijke pensioenen toekennen en uitbetalen;
Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting
2° klachten onderzoeken in verband met: • de vaststelling van de rechten van de gepensioneerden en toekomstige gepensioneerden op een pensioen in de wettelijke pensioenregeling; • de uitbetaling en het bedrag van die pensioenen. 3° bemiddelen en verzoening nastreven tussen de burger en de pensioendienst; 4° op basis van de bevindingen gedaan bij de uitvoering van zijn opdrachten aanbevelingen doen en verslag uitbrengen.
Statistieken Ombudsdienst pensioenen
2. Trends in het voorwerp van de klachten De Ombudsdienst Pensioenen wordt steeds meer geconfronteerd met klachten die te maken hebben met meer dan één pensioenstelsel en -instelling, soms met alle stelsels en instellingen. Steeds meer gepensioneerden hebben immers een gemengde loopbaan achter de rug. Sedert 2009 legt de Ombudsdienst Pensioenen dan ook steeds meer de nadruk op de stelseloverschrijdende problemen in de pensioensectoren.
76
3. De cijfers voor 2012 De Ombudsdienst Pensioenen heeft in 2012 117 klachten behandeld waarvan 43% gegrond waren. PDOS 2010 2011 2012
Klachten 130 149 117
Gegrond 45 % 50 % 43 %
Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
Bijlagen 77
de PDOS in cijfers/bijlagen
bijlagen Voorwoord
Bijlage 1a: Pensioenbedragen en voordelen uitbetaald in 2012
Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
78
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Pensioenen en aanverwante voordelen Oorlogspensioenen Arbeidsongevallenvergoedingen Pensioenen NMBS Parastatale rustpensioenen Rechtstreekse overeenkomsten Overeenkomsten met voorzorgsinstellingen Gesolidariseerd pensioenfonds van de RSZPPO Fonds voor de pensioenen van de federale politie Fonds voor de pensioenen van de Geïntegreerde Politie Gemeenschappelijk pensioenstelsel van de lokale overheden Stelsel van de nieuwe bij de RSZPPO aangeslotenen
9.840.274.058,89 129.242.833,25 40.206.243,22 939.765.619,39 375.505.725,03 42.833.842,09 32.651.441,57 1.263.022.815,01 138.125.188,24 83.044.121,50 7.320.938,73 2.694.605,86
Totaal
12.894.687.432,78
de PDOS in cijfers/bijlagen
bijlagen Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten
Bijlage 1b: Overzicht van de financiering van de pensioenbedragen en voordelen ten laste van de Staatskas, uitbetaald in 2012
Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
(*) = Daar tevens nog een bedrag van € 745.922,01 aan functionele ontvangsten kan besteed worden aan de financiering van de pensioenen, diende een bedrag van € 8.108.708.632,05 van de dotatie te worden besteed.
79
Uitgaven
Financiering Ontvangsten overlevingspensioenen
Dotatie
Ontvangsten rustpensioenen
Rustpensioenen Burgerlijke Bedienaars erediensten Militairen Bijzondere Voorlopige pensioenen aan FOD’s Gewezen RMD (pensioenen en vertrekpremies) bpost RMT Belgacom Belgocontrol BAC Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen Gewezen kaders Afrika (rust en overleving) Gesubsidieerd officieel onderwijs Gesubsidieerd vrij onderwijs Gemeenschapsonderwijs Overdrachten wet 5/8/1968 Overdrachten wet 21/5/1991 Pensioenwaarborg BDBH Interesten Handvest Sociale Zekerheid Aanvullende voordelen managers + terugstorting bijdragen
1.281.119.123,41 36.746.712,67 1.011.775.863,17 27.546,00 294.249,63 3.345.614,10
710.442.116,69 36.746.712,67 1.011.775.863,17 27.546,00 294.249,63 3.345.614,10
350.038.872,99 -
220.638.133,73 -
579.466.079,23 10.702.738,44 321.670.140,28 24.087.629,89 9.836.797,78 16.485.416,45 54.663.290,18 1.105.159.835,78 2.686.784.883,63 1.531.011.185,34 5.073.407,42 881.329,16 404.556,35 22.088,87 419.283,70
579.466.079,23 10.702.738,44 321.670.140,28 24.087.629,89 9.836.797,78 16.485.416,45 54.663.290,18 1.105.159.835,78 2.686.784.883,63 1.531.011.185,34 5.073.407,42 881.329,16 404.556,35 22.088,87 -
-
419.283,70
Groot-Invaliden militairen vredestijd 132.516,86 132.516,86 Gewezen kaders in Afrika 36.004,60 36.004,60 Groot-invaliden militairen 1940-1945 404.551,54 404.551,54 Totaal rustpensioenen en kinderbijslagen 8.680.131.560,78 8.109.035.270,36
– – – 350.038.872,99
– – – 221.057.417,43
– 1.146.620.358,00 – 12.872.451,85 230.404,56 – 1.159.723.214,41
– – –
TOTAAL PENSIOENUITGAVEN 9.840.274.058,89 8.109.035.270,36* 1.509.762.087,40 TEN LASTE VAN DE STAATSKAS
221.057.417,43
Overlevingspensioenen 1.146.620.358,00 Begrafenisvergoeding 12.872.451,85 Terugstortingen bijdragen 230.404,56 Totaal overlevingspensioenen 1.159.723.214,41
de PDOS in cijfers/bijlagen
bijlagen Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS
Bijlage 2: Lijst van de organismen van openbaar nut aangesloten bij het Stelsel van de wet van 28 april 1958
Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
80
Centrale Raad voor het Bedrijfsleven Nationale Arbeidsraad Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de Kleine en Middelgrote Ondernemingen Nationaal Orkest van België Federaal Planbureau Port Authority Zeebrugge Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering Hulp- en Voorzorgskas voor Zeevarenden Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten Fonds voor Arbeidsongevallen Fonds voor Beroepsziekten Rijksinstituut voor Ziekte en Invaliditeitsverzekering Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers Rijksdienst voor Pensioenen Rijksdienst voor Sociale Zekerheid Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen Dienststelle der Deutschsprachigen Gemeinschaft für Personen mit einer Behinderung Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding Office Wallon de la formation professionnelle et de l’Emploi (FOREM) Brusselse Gewestelijke Dienst voor Arbeidsbemiddeling (ORBEM) Regie der Gebouwen Port Autonome de Liège Dienst voor de Overzeese Sociale Zekerheid
Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen Sociaal Economische Raad van Vlaanderen Conseil Economique et Social de la Région Wallonne Belgisch Interventie- en Restitutiebureau Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Antwerpen Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Limburg Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Oost-Vlaanderen Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Vlaams-Brabant Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij West-Vlaanderen GOM Brussel-Hoofdstad Nationaal Geografisch Instituut Centrale Dienst voor Sociale en Culturele Actie ten behoeve van de leden van de militaire gemeenschap Office de la naissance et de l’Enfance Kind en Gezin Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen Société Régionale Wallonne du Logement (SRWL) Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oudstrijders en Oorlogsslachtoffers Vlaamse Landmaatschappij Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij Instituut voor Veterinaire Keuring Commissariat Général aux Relations Internationales de la Communauté française de Belgique Toerisme Vlaanderen Centrum voor Informatica voor het Brussels Gewest Brussels Instituut voor Milieubeheer Raad van het Gemeenschapsonderwijs Paleis voor Schone Kunsten Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs BLOSO Controledienst van de Mutualiteiten Vlaamse Milieumaatschappij Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Geel
de PDOS in cijfers/bijlagen
bijlagen Voorwoord Overzicht van de pensioenhervorming Opdrachten van de PDOS Organisatie van de PDOS Organogram Stafdiensten Omkaderingsdiensten Operationele diensten De PDOS in cijfers Begroting Statistieken Ombudsdienst pensioenen Bijlagen Bijlage 1a Bijlage 1b Bijlage 2
81
Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Rekem Institut fur aus- und weiterbildung im mittelstand und kleine und mitteleren unternehnemen Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie Strategische Adviesraad Vlaamse Onderwijsraad Haven van Brussel Waterwegen en zeekanaal Centre Régional d’ Aide aux Communes Agence wallonne pour la Promotion d’une agriculture de qualité (APAC-W) Centre Hospitalier Psychiatrique “Les Marroniers” Centre Hospitalier Psychiatrique du Chaine aux Haies Agence Wallonne pour l’Intégration des Personnes Handicapées Institut Bruxellois Francophone pour la Formation Professionnelle Agence Wallonne à l’Exportation et aux Investissements Etrangers Institut Scientifique de Service Publique Arbeitsamt der Deutschsprachigen Gemeinschaft Vlaams Agentschap voor Internationaal Ondernemen Radio-Télévision Belge de la Communauté française Institut du Patrimoine Wallon Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen Institut wallon de l’évaluation, de la prospective et de la statistique Institut wallon de formation en alternance et des indépendants et petites et moyennes entreprises (IFAPME) Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg Centre wallon de Recherches agronomiques Agence wallonne des Télécommunications Entreprise publique des Technologies nouvelles de l’Information et de la Communication de la Communauté française Vlaamse Regulator voor de Media Vlaamse Reguleringsinstantie van de Electriciteits- en Gasmarkt Société Wallonne du Crédit Social Instituut ter Bevordering van het Wetenschappelijk Onderzoek en de Innovatie van Brussel Economische en Sociale Raad voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer Vlaamse Adviesraad voor Bestuurszaken Strategische Adviesraad Internationaal Vlaanderen Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen Vlaams Agentschap voor Ondernemers-vorming - Syntra Wallonie-Bruxelles International Commissariat Général au Tourisme E-health platform Vlaamse Woonraad Strategische Adviesraad Cultuur, Jeugd, Sport en Media (SARC) Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij (SALV) Strategische Adviesraad Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed (SARO) Nationale Bank van België (en voormalige statutaire personeelsleden van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen)
colofon Verantwoordelijke uitgever: Johan Janssens Coordinatie: Lucia Castagna Eindredactie: Lucia Castagna en Marleen Houtmeyers Redactiegroep: Jean-Marc Anslot Dominique Blampain Abdeltif Bouidida Laurent Bynens Marie-Pierre Colmant Marc Deeren Emmy De Jonge Jean-Pierre Derclaye Luc De Rouck Delphine Dourlet Cédric Dupire Bruno Grosjean Guido Joris Lisbeth Kellens Piet Kerkhofs Liliane Laschet Josiane Leclère Lucile Loncke Evelien Maenhout Vincent Monfort Ben Pieck Koen Saeys France Servais Marc Smet An Smets Hervé Sterkendries Marc Vandevelde Pieter Vanhessche Grafisch ontwerp: Anne De Wolf Dit verslag werd gerealiseerd door de dienst communicatie van de PDOS. Het mag niet worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de PDOS. Le rapport annuel existe aussi en français.
82