De heldere keuzes van Servatius. Jaarverslag 2012

De heldere keuzes van Servatius Jaarverslag 2012

Inhoudsopgave Titel

Pagina

Voorwoord

5

6 Financiën

38

1 Inleiding

6

2 Interne ontwikkelingen

8

9 9 9 11 11 12

› Solide financiële positie › Risico’s en risicobeheer › Geconsolideerde Winst- en verliesrekening › Geconsolideerde balans › Liquiditeit en treasury › Beleggingsactiviteiten › Kasstromen en financieringsbehoefte naar de toekomst › Verklaring inzake besteding middelen

39 39 40 41 42 43 43

7 Governance

44

› Organisatieschema › Verslag Raad van Toezicht › Het bestuur › Beleidsdoelstellingen › Interne risicobeheersingsen controlesystemen › Externe accountant › Visitatie › Klachtencommissie

45 45 48 49 50 51 51 51

Bijlage 1 › Prestatieafspraken 2012 gemeente Maastricht

52

Bijlage 2 › Prestatieafspraken 2012 Gemeente Eijsden-Margraten

56

2

jaarverslag 2012

› Wat drijft ons? › Voor wie is Servatius er? › Onze projecten › Naar een professionele organisatie › Onze ondernemingsraad › Nevenstructuur en verbindingen

3 Samenwerken met onze stakeholders

14

15 16 16

› Samenwerken met onze huurders › Samenwerken met de gemeente › Samenwerken met onze netwerkpartners

4 Beheer

18

› Onze portefeuille › Betaalbaar wonen in Maastricht en Eijsden-Margraten › Commercieel en maatschappelijk vastgoed in Maastricht en Eijsden-Margraten › Bijzondere doelgroepen › Onderhoud van onze woningen › Duurzaamheidsbeleid › Leefbaarheid › Sponsoring

19 20

5 Vastgoed

32

› Herijking portefeuillestrategie › Nieuwbouw en sloop › Wijkaanpak 4.0 › Ontwikkelingen in de voorraad › Verkoop

33 33 33 34 37

24 25 26 27 28 31

Titel

Pagina

43

De heldere keuzes van Servatius

3

Voorwoord Een nieuwe koers Het jaar 2012 stond voor Servatius vooral in het teken van de opbouw van de nieuwe organisatie, waaraan we op diverse manieren vorm en inhoud hebben gegeven. Om te beginnen is een nieuw ondernemingsplan vastgesteld, dat in alle geledingen is besproken en goed is ontvangen. Dit plan, getiteld De heldere keuzes van Servatius, vormt onze leidraad voor de toekomst. Daarnaast is het sociaal plan afgerond en is, in goede samenwerking met ondernemingsraad en vakbonden, gestart met de implementatie van de nieuwe structuur met maximaal 125 fte. Ook de invoering van ons nieuwe ERP-automatiseringssysteem komt steeds dichterbij. En de komst van de directeur Vastgoed maakte per 1 mei 2012 het managementteam compleet. Kortom, de organisatie is versterkt en wat belangrijker is, ook de dienstverlening aan onze huurders en andere stakeholders is verbeterd. 2012 is dus een kentering ten goede. Maar we zijn ons bewust dat we er nog niet zijn.

Gestaag vooruit Al met al een tijd waarin corporaties harder nodig zijn, maar ook meer onder vuur liggen. Wat de parlementaire enquête ons gaat brengen, zal de toekomst leren. Vooralsnog is het extern toezicht net als Servatius in opbouw. Intern blijven we opkomen voor de belangen van Maastricht, EijsdenMargraten en onze huurders, waarmee we meer, vaker en structureel de dialoog aangaan. Somt lijkt het roeien tegen de stroom in, maar onze nieuwe koers ligt vast in lijn met de maatschappelijke vraag. We gaan gestaag vooruit. Met dit jaarverslag maken wij de activiteiten en prestaties van Servatius transparant. Niet alleen voor het ministerie, maar ook voor u als belanghouder. Wij zijn dan ook benieuwd naar uw reactie. Gert H. Weenink Directeur-bestuurder Servatius Wonen & Vastgoed

Tegenwind van buitenaf Het politieke getij zit ons niet mee. Binnen de regeringsperiode Rutte hebben we te maken met de gevolgen van een ‘Woonakkoord’ en is nog steeds veel onduidelijk. Zo is het huurbeleid, de kern van ons bestaan, vooruitgeschoven naar Prinsjesdag. De betaalbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit van onze woningen komt onder druk te staan. De (ver-)huurdersheffing dwingt ons om de huren te verhogen en onze ambitie, ¤500 miljoen voor verbetering en verduurzaming van onze woningvoorraad, ingrijpend naar beneden bij te stellen. De financieel-economische recessie blijft aanhouden en maakt enerzijds de verkoopopbrengsten lager en anderzijds de sociale nood hoger.

4

jaarverslag 2012


5

Hoofdstuk 1

Inleiding

Kiezen voor de kern Na een turbulente periode van diverse reorganisaties, is Servatius in 2012 in een wat rustiger vaarwater beland. Met een nieuw ondernemingsplan hebben we een heldere koers ingezet, waarmee we focussen op de kerntaak van corporaties; het verhuren van kwalitatief goede en betaalbare woningen voor huishoudens in de sociale huursector. Dit betekent dat we een aantal zaken niet meer kunnen doen. Daarvoor maken we de huurder in eerste instantie zelf verantwoordelijk, eventueel samen met andere organisaties. Servatius heeft een turbulente periode achter de rug waarover genoeg is gesproken. Deze tijd laten we achter ons. Inmiddels varen we een nieuwe koers met het in 2012 vastgestelde ondernemingsplan De heldere keuzes van Servatius (2012-2017). Een plan waarin we helderheid verschaffen over de ingezette koers en aangeven wat de gevolgen hiervan zijn voor huurders, medewerkers en andere betrokkenen. We bakenen op deze manier verantwoordelijkheden af en sturen verwachtingen. Verwachtingen van iedereen waarvoor wij werken, van iedereen die met ons werkt en iedereen die voor ons werkt.

Onzekere toekomst Wat ons de komende jaren te wachten staat, is moeilijk te voorspellen. Kijk maar naar de afgelopen jaren met een veelheid aan veranderingen zoals de rijksmaatregelen voor de woningmarkt en het huurbeleid, het corporatiebestel en de consequenties van de economische recessie en de kredietcrisis. Op dit moment krijgen de maatregelen voorgesteld in het regeerakkoord van het recent aangetreden kabinet Rutte II steeds meer vorm. Maar hoe het speelveld van corporaties, gemeenten en andere belanghebbenden zich in de nabije toekomst ontwikkelt en met welke (financiële) mogelijkheden en onmogelijkheden de partijen te maken krijgen, is nog verre van zeker. We hebben nog de nodige uitdagingen voor de boeg.

Kiezen voor de kern Om hierop te kunnen inspelen moet Servatius flexibel zijn, snel kunnen schakelen en keuzes maken richting de markt en de eigen organisatie. Dit betekent geen grote, risicovolle projecten meer onder handen nemen, maar werken aan de noodzakelijke kwaliteitsverbetering van onze bestaande sociale huurwoningen. Servatius maakt heldere keuzes. We willen ons beter focussen op de dingen die we doen. Om het recht voor z’n raap te zeggen: we moeten gewoon ons vak weer gaan uitoefenen. Dit doen we door het aanbieden van betaalbare en kwalitatieve woningen.

6

jaarverslag 2012

Kwalitatieve woningen Wij zorgen voor een schone, veilige, gezonde en complete woning in een plezierig wooncomplex. Wij staan klaar voor iedereen die is aangewezen op de sociale huursector. Betaalbare woningen In 2012 zijn de bedragen die huurders moeten betalen om te kunnen wonen sterk gestegen. Daarom zorgen wij ervoor dat de woonlasten van onze bewoners acceptabel zijn. Dit doen we door onze huren betaalbaar te houden en energiezuinige woningen te creëren, waardoor de stook- en energiekosten afnemen.

Hoe financieren we dat? Investeren in woningen kost geld. Geld dat we op twee manieren kunnen verkrijgen. Door een deel van onze woningen en bedrijfsonroerend goed te verkopen en daarnaast onze leningen versneld af te lossen en door de huuropbrengsten te optimaliseren. Daardoor houden we onder de streep geld over om te investeren in onze huurwoningen. Met de verkoop van een deel van onze woningvoorraad zijn we al begonnen. Onze doelstelling is om in de periode 2012 tot 2017 naast bedrijfsonroerend goed ook complexgewijs te verkopen. Zo kunnen we in de toekomst blijven voldoen aan onze kerntaak: het bieden van kwalitatief passende woningen voor onze doelgroepen.

En wat doen we niet meer? Geen Lambertuskerk, Calatravacampus, internationale projecten en bedrijfsonroerend goed meer. Het maken van heldere keuzes betekent dat we een aantal zaken moeten laten. We gaan ons ook niet langer intensief bezighouden met sociaal-economische pijlers, zoals werk, welzijn en zorg om de leefbaarheid in de wijk te verbeteren. De huurder zelf is hiervoor als eerste verantwoordelijk, eventueel samen met andere organisaties, zoals de gemeente en zorgen welzijnsinstellingen.

Meer voor minder In al ons handelen staat het belang van onze huurders centraal. Dat we minder financiële middelen tot onze beschikking hebben, moet niet leiden tot minder kwaliteit. Sterker nog, we willen ‘meer voor minder’: → meer kwalitatieve woningen door renovatie en nieuwbouw → meer betaalbare woningen door lagere energiekosten → meer wooncomfort door renovatie → meer duurzame woningen → meer tevreden huurders


7

Hoofdstuk 2

Interne ontwikkelingen

Naar een professionele organisatie Het nieuwe ondernemingsplan is een eerste aanzet om te komen tot een professionele organisatie. In 2012 hebben we gewerkt aan een verbeterprogramma om Servatius klaar te stomen voor het bereiken van de doelen die we nastreven. Naast de voorbereidingen voor een nieuwe applicatieomgeving, stond deze periode in het teken van de opleiding en ontwikkeling van onze medewerkers. Zij moeten onze ambities tenslotte waarmaken. In onze missie staat wat Servatius wil, hoe we dat willen bereiken en welke waarden en normen wij belangrijk vinden: ‘Servatius staat dicht bij de huurders. We bieden passende en kwalitatief duurzame huisvesting met betaalbare woonlasten voor huishoudens die zijn aangewezen op de sociale huursector in Maastricht en Eijsden-Margraten. Onze huurders kunnen kiezen uit een divers woningaanbod en kunnen binnen ons woningaanbod doorgroeien. In buurten waar we veel woningen bezitten, stimuleren wij dat huurders samen met gemeente, welzijn- en zorgaanbieders de kwaliteit van wonen en leven verbeteren. De bewoners bepalen de buurt. Servatius biedt maatschappelijk verantwoord wonen en vastgoed.’

Onze doelgroep is tweeledig: Primaire doelgoep Mensen met een inkomen tot €34.000. Met andere woorden iedereen die is aangewezen op sociale woningbouw. Van studenten en starters tot senioren en andere bijzondere doelgroepen, zoals slachtoffers van huiselijk geweld of mensen met een verstandelijke of geestelijke beperking. Secundaire doelgroep Mensen met een middeninkomen. Zij komen niet meer in aanmerking voor een sociale huurwoning en zijn aangewezen op dure koopwoningen. Daarom zetten we onze te liberaliseren huurwoningen in én bieden onze bestaande woningen in ‘sociale koop’ aan. De aanwezigheid van de middeninkomensgroep draagt bij aan gedifferentieerde wijken.

Onze projecten

Wij dragen de verantwoordelijkheid om onze huurders een thuis te geven. Thuis, in de meest letterlijke zin van een woning. Maar we moeten ook in figuurlijke zin thuis geven als huurders een beroep op ons doen. Dus we moeten altijd telefonisch bereikbaar zijn, afspraken nakomen en goed luisteren naar de wensen van bewoners. Op basis van deze doelstelling hebben wij drie kernwaarden geformuleerd:

Om onze bedrijfsvoering verder te verbeteren, heeft Servatius in 2012 gewerkt aan de volgende interne projecten.

Verbindend Samenwerken, meedoen en co-creatie: wij werken niet solo, maar samen. Servatius zoekt continu de verbinding. We ondersteunen onze klanten en zijn gericht op hun zelfredzaamheid. Onze medewerkers werken actief samen om onze klanten optimaal van dienst te zijn. In de rol van aanjager verbinden we partners aan elkaar en staan open voor samenwerking. We betrekken huurdersvereniging Servaassleutel en onze bewonerscommissies bij ons beleid en zitten regelmatig met elkaar aan tafel om te spreken over hun behoeften en wensen, maar ook over ons beleid en de projecten die wij onder handen hebben. Tegelijkertijd checken we altijd of onze resultaten in lijn zijn met onze kerntaken en financiële mogelijkheden.

jaarverslag 2012

Voor wie is Servatius er?

Wat drijft ons?

Betrokken Klantgericht en thuisgeven: wij weten wat er speelt. Servatius is een partner met een warm hart voor haar huurders. We staan dicht bij onze huurders, zijn betrouwbaar en vriendelijk. Onze medewerkers nemen hun eigen verantwoordelijkheid naar klanten, samenwerkingspartners en naar elkaar. De onderlinge samenwerking is open en eerlijk. We streven een cultuur na waarin collega’s elkaar kunnen aanspreken op hun gedrag. Afspraak is afspraak.

8

Ondernemend Actiegericht, initiatief nemen, maar wel focussen en heldere keuzes maken. Servatius onderneemt met visie. Onze medewerkers zetten zich volledig in voor onze huurders en hebben altijd een helder doel voor ogen. We zijn resultaatgericht en creëren mogelijkheden in en rondom de woning. We streven naar maatschappelijk rendement, ondernemen met verstand en het maken van evenwichtige keuzes.

Naam Project Beleid & Strategie Opstellen ondernemingsplan 2012-2017 Invoeren Balanced Score Card als sturingsintrument Opstellen portefeuilleplan Opstellen wijkvisies Formuleren complextactieken Actualiseren verkoopbeleid Actualiseren huurbeleid Opstellen duurzaamheidsbeleid Opstellen innovatiebeleid Opstellen strategisch communicatieplan Bedrijfsvoering Doorstart SlimFit (reorganisatie) Implementeren risicomanagement Invoeren nieuw informatiesysteem KWIS Opzetten cultuurtraject en actualiseren integriteitscode Invoeren werkkostenregeling & versobering secundaire arbeidsvoorwaarden Financiën Verbeteren AO/IC Transformeren vennootschapsstructuur Implementeren van de vernieuwde richtlijn voor de jaarverslaglegging (RJ-645)


9

We lichten er hier een aantal projecten uit. Sturen op resultaat In 2012 is gestart met het project Balanced Score Card (BSC), een instrument dat inzichtelijk maakt in hoeverre we onze strategische doelstellingen uit het ondernemingsplan behalen. Hiermee brengen we ook de prestaties van de dagelijkse operatie in kaart. De kracht van de BSC zit in de integrale benadering op strategisch, tactisch en operationeel niveau; voor alle onderdelen van Servatius is het mogelijk om te sturen op resultaat. In het kader van dit project krijgt ieder bedrijfsonderdeel zijn eigen dashboard. Het hoogste niveau is het bestuurlijke dashboard, met daarin een overzicht van de kritieke prestatie-indicatoren (KPI’s) op strategisch niveau. Het bestuurlijke dashboard is in principe een opstelsom van de sector-dashboards. De sector-dashboards (Wonen, Vastgoed, Financiën en Staf) zijn gedetailleerder dan het bestuurlijke dashboard en bestaan uit KPI’s op tactisch niveau. Deze bieden de leidinggevenden adequate management- en sturingsinformatie om de dagelijkse gang van zaken in goede banen te leiden. Omgaan met rendement en risico Servatius heeft een belangrijke maatschappelijke taak, maar moet als woonbedrijf ook verantwoord omgaan met rendement en risico. Dat vergt een professionele organisatie met een heldere visie en strategie waarin taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor iedereen duidelijk zijn. Een organisatie die zich voortdurend richt op verbetering. En waar alles efficiënt en effectief verloopt, waar een klantgerichte cultuur heerst en sprake is van goed werkgeverschap.

Afronding reorganisatie In 2012 is de reorganisatie afgerond. Veel medewerkers moesten hun oude functie verruilen voor een nieuwe. Voor medewerkers die niet opnieuw werden geplaatst en waarvan eind 2012 het dienstverband bij Servatius zou aflopen, is begin 2012 een outplacementtraject gestart met ondersteuning van een extern bureau. Uiteindelijk zijn van deze groep, die bij de start van het traject bestond uit 13 medewerkers, negen medewerkers elders een dienstverband aangegaan. De overige vier medewerkers hebben onze organisatie verlaten via een ontslagprocedure. Eind 2012 bedroeg het aantal fte’s binnen Servatius 123,69. Om substantieel en structureel een reductie van personeelskosten te realiseren, zijn de secundaire arbeidsvoorwaarden aangepast richting CAO-niveau. Een aantal bedrijfseigen regelingen is vervallen of heeft plaatsgemaakt voor nieuw beleid, zoals het vervoersbeleid. Omgaan met nieuwe organisatiestructuur Vanaf juli 2012 werkt de organisatie formeel met een nieuwe organisatiestructuur. Dat was voor de medewerkers even wennen. Je werk op een andere manier doen, soms met andere collega’s en op een andere werkplek vraagt om veel flexibiliteit. Daarnaast was het nieuwe automatiseringssysteem KWIS bijvoorbeeld nog niet operationeel, wat een snelle start bemoeilijkte. Op een aantal plekken in de organisatie is daarom extra externe capaciteit ingezet om deze tussenfase soepel te laten verlopen.

Directeur-Bestuurder Hoofd staf

Directeur Wonen

Manager HRM

Directeur Financiën

Regisseur fysiek herstructurering Regisseur sociaal herstructurering

Manager Vastgoed

Specialist Financial accounting Treasurer

Regisseur VVE Interne Controller Hoofd Klant en Wonen Controller Wonen Front Office Controller Vastgoed Verhuur Controller Algemeen Sociaal Beheer Hoofd Dagelijks Onderhoud Opzichters Complexbeheer

Hoofd Financiële Administratie

Hoofd Facilitaire Zaken

Hoofd I&A

Beheerder BOG/VSH/SS Administratief medewerker BOG/VSH/SS Technische mederwerker niet-DAEB VGO Je Thuis Huis

2012

2011 FASE 1 05-2011 t/m 15-09-2011 Selectietraject

1

Selectietraject

1.1 Vraagstelling 1.2 Presentatie 1.3 Beoordeling

Afgesloten

2013

FASE 2 15-09-2011 tot 01-02-2012 Proeftuin

FASE 3 01-04-2012 tot 01-10-2012 Blauwdruk

Realisatie

2 Proeftuin

3

2.1 Business Case 2.2 Referentiebezoek 2.3 Live demo 2.4 POC 2.5 Voorbereiding Soll

3.1 Back to Basic 3.2 PVE 3.3 AO/IC 3.4 Soll 3.5 Contract 3.6 Quality Assurance

Lopend

QA FASE 01-10-2012 tot 30-04-2013

Blauwdruk

4 Realisatie 4.1 Inrichting 4.2 Testen 4.3 Conversie 4.4 Migratie en opleidng 4.5 Nazorg

Nog te starten

KWIS In 2015 willen we komen tot een efficiënter Servatiusapplicatielandschap. Een toekomstvisie die in diverse beleidsnota’s over Informatisering en Automatisering (I&A) staat verwoord. Daarom heeft de directie in februari 2010 akkoord gegeven voor het invoeren van een nieuw informatiesysteem. Medio 2010 hebben we zeven leveranciers uitgenodigd om in september 2011 tot een voorlopige keuze te komen voor twee leveranciers. Begin 2012 zijn we een partnerschap aangegaan met DSA Vision. Om de betrokkenheid bij het project te vergroten, hebben we medewerkers gevraagd gezamenlijk een naam voor het systeem te bedenken. Daar is de naam KWIS uitgekomen, die staat voor Kwaliteit Wonen Informatie Systeem. Om het nieuwe systeem te kunnen implementeren moeten we vier fasen doorlopen. Bij de start van iedere fase organiseren we een bedrijfsbrede kick-off. Eind mei 2012 zijn we gestart met fase 3, de ‘Blauwdruk fase’. Een intensieve fase voor de organisatie die in september 2012 werd afgerond en waarin we hebben gewerkt aan nieuwe werkprocessen voor de primaire processen, een Programma van Eisen en een systeemblauwdruk voor de inrichting van KWIS. Het traject om de processen op QA-niveau te krijgen loopt momenteel naast de implementatiefase en is naar verwachting eind mei gereed.

Naar een professionele organisatie

Met het nieuwe ondernemingsplan zijn in 2012 de eerste stappen gezet naar een professionele organisatie. Met een verbeterprogramma wil de organisatie zich verder ontwikkelen tot een professionele organisatie, waarin kwaliteit, openheid en integriteit de drijfveren zijn, waarin we onze kernwaarden betrokken, verbindend en ondernemend koesteren en waarin taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor iedereen duidelijk zijn. Kwaliteit uit zich in samenwerking, langtermijngerichtheid en een innovatieve en creatieve houding. We willen sturen op resultaat van zowel prestaties (wat) als competenties (hoe). Goed werkgeverschap en goed leiderschap zijn daarbij essentieel. Dit betekent dat we moeten investeren in de kennis en kunde van onze medewerkers, door ze te begeleiden naar functies die passen bij hun mogelijkheden en talenten en te zorgen voor een cultuur waarin onze medewerkers veel professionele vrijheid en verantwoordelijkheid (kunnen) nemen én krijgen. We willen in omvang en competenties een

passende personeelsbezetting creëren met goede (secundaire) arbeidsvoorwaarden. In dat kader zijn de leidinggevenden medio 2012 gestart met individuele trajecten voor het vergroten van de persoonlijke effectiviteit en is het managementteam eind 2012 gestart met een ontwikkeltraject. Opleidingsplan Ook is in 2012 een opleidingsplan opgesteld om medewerkers in nieuwe functies te ondersteunen bij de juiste invulling en uitvoering van hun werkzaamheden. Daarnaast zijn collectieve opleidingen gestart om medewerkers te begeleiden bij de nieuwe manier van werken. Ten slotte zijn er organisatiebreed opleidingen georganiseerd om de kennis over bijvoorbeeld huurrecht te vergroten. In 2013 ontwikkelen we structureel opleidingsbeleid, waarmee we doorlopend invulling geven aan de ontwikkeling van onze medewerkers en organisatiebreed aan de professionele organisatie.

Onze ondernemingsraad Voor de ondernemingsraad (OR) stond 2012 vooral in het teken van het afronden van de reorganisatie en een verdere professionalisering van Servatius. De OR is periodiek door de directie geïnformeerd over diverse zaken zoals het ondernemingsplan 2012-2017, de kwartaalrapportages en de stand van zaken rondom de reorganisatie. In dat laatste kader heeft in 2012 tweewekelijks overleg plaatsgevonden tussen de ondernemingsraad en de afdeling HRM. Met de directie werd ieder kwartaal overlegd over de reorganisatievorderingen. In 2012 bestond de OR uit de volgende leden: → Roger van Drongelen (sector Wonen), voorzitter → Frank Teschers (afdeling Staf), vicevoorzitter → Trudie Pleumeekers (afdeling Staf), secretaris → Hafid Bendaoud (sector Vastgoed) → Wen Haagen (sector Wonen) → Jos Hodiamont (sector Wonen) → Sascha Walthouwer (sector Wonen)

Hoofd Planmatig Onderhoud Hoofd VVE diensten

10

jaarverslag 2012


11

Advies en instemmingsaanvragen (WOR) 2012: → In 2011 gaf de OR advies over het nieuwe ERP-systeem (KWIS) en wordt in 2013 periodiek bijgepraat over de stand van zaken. → De OR heeft gereageerd op de ‘adviesaanvraag vervoersbeleid’. → Er is instemming verleend aan het benoemen van een vertrouwenspersoon. → Er is instemming verleend over het standaardiseren van de uitkering van periodieken conform het beoordelingssysteem. → Er is instemming verleend aan het gewijzigd klachtenreglement. → Er is geen instemming verleend aan het wijzigen van de franjedagen.

Als het fiscaal en juridisch verstandig is, brengen we het aantal verbindingen in 2013 verder terug.

Nevenstructuur en verbindingen

2. Vennootschappen opgericht om risico’s te spreiden Een aantal vennootschappen is oorspronkelijk opgericht om risico’s te spreiden. Servatius heeft daarbij gebruikgemaakt van een holdingvennootschap en een werkmaatschappij. De combinatie van Servatius Ontwikkeling B.V. als holdingvennootschap met Servatius Participaties B.V. als werkmaatschappij is opgericht voor het aandeel van Servatius in het langjarige herstructureringsproject Manjefiek Malberg. Daarnaast bestaat de combinatie met de werkmaatschappij B.V. Ontwikkelingsmaatschappij Servatius (met deelnemingen in rechtspersonen met derden).

Doelstelling in relatie tot de prestatievelden De verschillende rechtspersonen in de juridische structuur van Servatius zijn ooit vanuit diverse motieven opgericht. Deze motieven werken door in de keuzes die we vandaag over deze rechtspersonen maken. We onderscheiden grofweg vijf categorieën: 1. Operationele vennootschappen Eind 2010 zijn de operationele activiteiten in de verbindingen beperkt en ondergebracht bij Woningstichting Servatius. Servatius vindt alleen de aard van de werkzaamheden onvoldoende om daarvoor een aparte rechtspersoon te hanteren.

Servatius beschikt van oudsher over een nevenstructuur. Naast de Toegelaten Instelling is er een aantal rechtspersonen waarin Servatius volledig of gedeeltelijke zeggenschap heeft. Transformatie nevenstructuur In 2010 heeft Servatius haar nevenstructuur geëvalueerd. Als uitgangspunt voor de inrichting van de nieuwe juridische structuur gold en geldt: ‘alles in de Woningstichting Servatius, tenzij…’. Dit heeft ertoe geleid dat in 2010 de operationele activiteiten in de verbindingen zijn beperkt en overgedragen aan de Toegelaten Instelling.

3. Belgische vennootschappen Om te voldoen aan de Belgische wetgeving heeft Servatius voor haar Belgische activiteiten twee vennootschappen opgericht: Servatius Holding Liège B.V.B.A. (holdingvennootschap) en Société Immobilière Servatius Liège C.V.B.A. (werkmaatschappij). Het vastgoed in Société Immobilière Servatius Liège C.V.B.A. is in de tweede helft 2012 verkocht waardoor het mogelijk werd de Belgische vennootschappen op te heffen in 2013.

In 2012 hebben we als volgende stap besloten het aantal verbindingen terug te brengen. Concreet hield dit het volgende in: → In de tweede helft van 2012 is Servatius Service & Onderhoud geliquideerd. In deze vennootschap zaten in 2011 en 2012 geen activiteiten meer.

Woningstichting Servatius Stichting Beheer Registergoederen WS Servatius Servatius Ontwikkeling B.V. (100%)

Stichting Woningburo Maastricht

B.V. Ontwikkelingsmaatschappij Servatius (100%)

Servatius Participaties B.V. (100%)

Exploitatiemaatschappij Malberg C.V. (24%)

99,9%

0,01% Servatius Holding Liege B.V.B.A. (100%)

12

jaarverslag 2012

Beheermaatschappij Malberg B.V. (25%)

Bouw- en Exploitatiemaatschappij Campus Maastricht B.V. (100%)

OntwikkelingsMaatschappij Poelveld Eijsden B.V. (27,5%)

Partners in Maatwerk Zuid B.V. (33,3%)

5. Diversen In de juridische structuur van Servatius fungeren nog enkele entiteiten die niet (volledig) onder bovenstaande categorieën vallen. Servatius Vastgoed B.V. staat weliswaar op een lijn met de operationele vennootschappen, maar is met een andere reden opgericht (de ‘doorzakoperatie’). Eind 2009 is het vastgoed teruggeleverd aan de Toegelaten Instelling. Bouw- en Exploitatiemaatschappij Campus Maastricht B.V. is specifiek opgericht voor de ontwikkeling van het project Campus. Eind 2009 is dit project stopgezet en de afhandeling hiervan vindt plaats binnen deze entiteit. Onder de Stichting

Rechtspersoon

60,33%

Stichting Beheer Registergoederen Servatius

Bestuurlijke betrokkenheid Servatius is medebestuurder van de verbindingen Partners in Maatwerk Zuid B.V., Wijkontwikkelingsmaatschappij Maastricht (W.O.M.) B.V., Exploitatiemaatschappij Malberg C.V., Beheermaatschappij Malberg B.V. en Ontwikkelingsmaatschappij Poelveld Eijsden B.V.. Van de overige verbindingen is Servatius, rechtstreeks of via haar dochtermaatschappijen, de enige bestuurder. Financiële situatie en omvang De entiteiten onder de categorie Deelnemingen worden geconsolideerd op basis van de netto vermogenswaarde, alle andere entiteiten zijn integraal geconsolideerd. De financiële situatie en omvang van de deelnemingen en verbindingen zijn als volgt.

Aanvullende financiering*

Bedrijfsopbrengsten

1.011.869

1.011.869

2.409.454

318.729

26.030.473 -

26.048.473 -

85.452.849

-

Servatius Participaties B.V.

533.114 -

551.114 -

2.006

-

Servatius Ontwikkeling B.V.

528.002 -

27.481.002 -

1.432.261

-

Bouw- en Exploitatiemaatschappij Campus Maastricht B.V.

73.010.640 -

73.028.640 -

4.301.523

163.624

B.V. Ontwikkelingsmaatschappij Servatius

15.018.460 -

15.036.460 -

13.744.238

160.152

Servatius Holding Liège BVBA**

3.626.750 -

4.276.750 -

-

-

Société Immobilière Servatius Liège CVBA**

3.674.271 -

5.234.271 -

-

1.062.327

207.437

189.437

-

493.727

177.087,00

40.953,00

1.334.348,00

0

5.244.544

5.244.544 -

-

-

5.224.909 -

5.242.909 -

-

4.000

14.265 -

32.265 -

-

1.452.549

Servatius Vastgoed B.V.

Partners in Maatwerk Zuid B.V. Wijkontwikkelingsmaatschappij Maastricht (W.O.M.) B.V.

Beheermaatschappij Malberg B.V. Ontwikkelingsmaatschappij Poelveld Eijsden B.V.

Wijkontwikkelingsmaatschappij Maastricht B.V. (33,3%)

Beheer Registergoederen Woningstichting Servatius is het economische eigendom van het voormalige hoofdkantoor van Servatius ondergebracht. Woningstichting Servatius participeert in de Stichting Woningburo Maastricht. De stichting stelt zich ten doel het bevorderen van een doelmatige en rechtvaardige verdeling van de zelfstandige huurwoningen van de deelnemers over de bij de stichting ingeschreven woningzoekenden.Het stichtingbestuur bestaat uit de bestuurders van de drie Maastrichtse corporaties.

Eigen Reserves vermogen

Exploitatiemaatschappij Malberg C.V.

0,4% Societe Immobiliere Servatius Liege C.V.B.A.(100%)

39,27%

Servatius Vastgoed B.V. (100%)

4. Deelnemingen Servatius werkt in een aantal vennootschappen als medeaandeelhouder samen met andere partijen. In de meeste gevallen gaat het om projectontwikkelingen: de Exploitatiemaatschappij Malberg C.V. (grondexploitatie in de wijk Malberg), Beheermaatschappij Malberg B.V. (beherend vennoot van de Exploitatiemaatschappij Malberg C.V.), Wijkontwikkelingsmaatschappij Maastricht (W.O.M.) B.V. (ontwikkelen van het herstructureringsgebied Wyckerpoort) en Ontwikkelingsmaatschappij Poelveld Eijsden B.V. (exploiteren van het plangebied Poelveld in Eijsden). Partners in Maatwerk Zuid B.V. is een samenwerking voor het beheren van woonwagenstandplaatsen en huurwoonwagens.

Financiële situatie en omvang deelnemingen (bedragen in euro’s)

* Vanuit Woningstichting Servatius ** Op basis van Belgische grondslagen


13

Hoofdstuk 3

Samenwerken met onze stakeholders

Samen staan we sterk Samen met diverse partners en netwerkorganisaties zorgen we ervoor dat het prettig wonen en leven is in Maastricht en Eijsden-Margraten. Samen bereik je tenslotte meer dan alleen. We zoeken dan ook continu naar verbinding om nieuwe doelen te bereiken. Doorgaans namen we ook de zorg voor sociale, economische en fysieke aspecten in de wijk voor onze rekening, maar kiezen voor onze kerntaken betekent dat we niet meer alles kunnen doen. Op basis van onze kerntaken maken we steeds de afweging hoe we invulling geven aan onze samenwerking met anderen. Dit doen we door duidelijke doelstellingen en resultaatafspraken vast te leggen. Servatius overlegt regelmatig met haar belanghebbenden. Door open en transparant te communiceren, moet duidelijk zijn wat we van elkaar verwachten. We creëren graag win-winsituaties, dat wil zeggen situaties waar beide partijen iets aan hebben. Zo hechten we veel waarde aan een goede samenwerking en (beleids)afstemming met onze collega-corporaties in en om Maastricht. We werken immers in en voor dezelfde woningmarkt. Waar het bijvoorbeeld gaat over de omvang van de sociale woningvoorraad, nemen we een evenredig deel van de opgave voor onze rekening. Met beide gemeenten maken we heldere en wederkerige prestatieafspraken op grond van gemeentelijke woonvisies die ook onze instemming hebben. Dichterbij huis werken we samen met onze huurdersvereniging Servaassleutel en haar bewonerscommissies. Onze insteek is om daarbij zoveel mogelijk aan te sluiten bij de eigen inzet en mogelijkheden van bewoners.

Samenwerken met onze huurders Servatius gaat uit van de verantwoordelijkheid en kracht van de huurders zelf en verhoudt zich tot haar bewoners volgens het ‘baas in eigen buurt’-principe. Deze participatie van bewoners is noodzakelijk voor het creëren van een prettige woonomgeving. Het is als het ware een vorm van co-creatie: bewoners geven aan wat hun wensen en behoeften zijn en Servatius faciliteert de mogelijkheden om deze te realiseren. We vertrouwen op de zelfredzaamheid en eigen inbreng van onze huurders en zien verenigen en participeren als kernbegrippen. Wij streven ernaar dat onze huurders zich verenigen in een bewonerscommissie en in de huurdersvereniging. Met de laatste hebben we heldere structuurafspraken: erkende bewonerscommissies of (tijdelijke) complexcommissies positioneren we direct onder de huurderskoepel. Huurdersvereniging Servaassleutel Servatius hecht veel waarde aan een actieve en betrokken huurdersbelangenorganisatie. Er vindt dan ook regelmatig overleg plaats tussen het management van Servatius en het bestuur van Servaassleutel.

Dit bestuur bestond gedurende 2012 uit: → Wiel Passau (voorzitter) → Simon Vels (secretaris) → Henri Partouns (penningmeester) → Harry Bulté (bestuurslid) Het bestuur krijgt ambtelijke ondersteuning van Nanny Pasmans (secretariaat) en Michel Dreuw (ambtelijk secretaris). Nieuwe samenwerkingsovereenkomst In 2012 is een samenwerkingsovereenkomst getekend, waarin afspraken staan over de wijze van samenwerking tussen Servatius en Servaassleutel. Ook is er gestart met het opzetten van bewonerscommissies ‘nieuwe stijl’, die aansluiten op de rayonindeling en de organisatiestructuur van Servatius. Daarnaast is een nieuw Reglement bewonerscommissies opgesteld dat is besproken met Servaassleutel en de bewonerscommissies. Servatius vindt het belangrijk om de goede verhoudingen te continueren. In 2012 hebben in dit verband meerdere bestuurlijke- en werkoverleggen plaatsgevonden, waaronder twee ‘heisessies’ met Servaassleutel en een grote bijeenkomst met alle bewonerscommissies. Onderwerpen die de revue passeerden, zijn onder andere de organisatie- en beleidsontwikkeling, het ondernemingsplan, de begroting van Servatius, ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst, huurdersparticipatie, de relatie Servatius-Servaassleutel-bewonerscommissies-huurders, incassobeleid, complexverkopen en de jaarlijkse huurverhoging. Tijdens de jaarlijkse Servatiusdag op 13 mei zijn er, met ondersteuning van Servaassleutel, in ieder rayon initiatieven van huurders gerealiseerd om het woon- en leefgenot van onze huurders te verbeteren. Bewonerscommissies Servatius wil, in goed onderling overleg, naar een situatie waarin we samenwerken met huurdersvereniging Servaassleutel en bewonerscommissies, verdeeld over de vijf rayons. Servatius zal open en transparant met haar bewonerscommissies communiceren over de wederzijdse verwachtingen. Servaassleutel als koepel Momenteel zijn in ons werkgebied diverse bewonerscommissies actief, waarmee wij rechtstreeks contact hebben. Servatius wil met al haar huurders in gesprek komen en de huurdersparticipatie beter stroomlijnen. Zij ziet Servaassleutel als overkoepelend orgaan en aanspreekpunt.

Servaassleutel Bewonerscommissie (1 per 600 VHE)

Complexscommissie (tijdelijke) commissie: bijv. bij renovatie of herstructurering

Huurder 14

jaarverslag 2012


15

Extra aanspreekpunten Ons voorstel is om per rayon vier bewonerscommissies op te richten met ieder ongeveer 600 verhuurbare eenheden (vhe’s). Zij zijn aanspreekpunt voor een aantal complexen. De financiering vindt plaats via Servaassleutel, zij krijgt per vhe een bedrag van Servatius waarmee zij invulling geeft aan de huurdersparticipatie en zo onder andere de bewonerscommissies kan financieren. Dit leggen we vast in een financieel reglement (wat betreft de bijdrage per vhe) en een Reglement bewonerscommissies. In de samenwerkingsovereenkomst verwijzen we naar beide reglementen. In het Reglement bewonerscommissies staat voor welke activiteiten bewonerscommissies budget ontvangen van Servaassleutel. Complexcommissie Aan de vier bewonerscommissies koppelen we een adviseur sociaal beheer die contact onderhoudt met de bewonerscommissies en op verzoek een commissievergadering bijwoont. Als er in het gebied van een bewonerscommissie een renovatie- of herstructureringsproject plaatsvindt, kunnen we hiertoe een (tijdelijke) complexcommissie oprichten die zich met dit project bezighoudt.

Samenwerken met de gemeente Maastricht Zowel op bestuurlijk als op ambtelijk niveau vindt voortdurend afstemming en overleg plaats met de gemeente Maastricht. In 2012 zijn op politiek-bestuurlijk niveau onder andere de volgende onderwerpen de revue gepasseerd: → Woonvisie - lokale woonagenda → huisvesting statushouders → evaluatie prestatieafspraken 2011 → vaststellen prestatieafspraken 2012 (inclusief bouwplanlijst).Voor de inhoud van de prestatieafspraken verwijzen we naar bijlage 1. Op 14 februari 2012 gaven de corporaties gezamenlijk een presentatie aan de Raadscommissie Stadsontwikkeling over het door hen toegepaste verkoopbeleid en de impact van het rijksbeleid op het doen en laten van de corporaties. Bestuurlijke afstemming over de diverse herstructureringsprojecten in Maastricht vond plaats via de Stuurgroep Oost/West. Dit overleg is eind 2012 omgevormd naar het Bestuurlijk Overleg Wonen en Wijken. Belangrijke gespreksonderwerpen in 2012 waren onder andere: → het uitvoeringsprogramma Wijkaanpak 2013-2015 → Maastricht Noordoost: ontwikkeling van de HoolhoesKanjelzone in Limmel, herijking van de vigerende planne → Pottenberg & Mariaberg: voor beide wijken is een ambitiedocument Buurtontwikkeling opgesteld → Malberg: jaarbegroting 2013, meerjarenbegroting 2013-2022, aanleg windmolenpark Lanakerveld → Caberg-Malpertuis: evaluatie WijkOntwikkelingsPlan 2006-2011.

16

jaarverslag 2012

Eijsden-Margraten Ook met de gemeente Eijsden-Margraten vond in 2012 overleg plaats. Tijdens het bestuurlijk overleg met gemeente en corporaties kwamen de volgende onderwerpen aan de orde: → prestatieafspraken 2012 (zie bijlage 2). Ook is door partijen tussentijds gezamenlijk bekeken in hoeverre de prestatieafspraken zijn gerealiseerd (monitoring), waarbij de volgende punten werden besproken: → het volkshuisvestingsbeleid → de toewijzing/mutaties van (huur)woningen → woonwagenzaken → aandacht zorgwoningen/ouderenhuisvesting → huisvesting specifieke aandachtsgroepen → stand van zaken van de lopende (nieuwbouw)projecten → actuele situatie op de woningmarkt.

Samenwerken met onze netwerkpartners Wij de woning, zij de wijk Servatius maakt zoals gezegd op basis van haar kerntaken steeds de afweging hoe zij invulling geeft aan samenwerking met anderen. Wij streven niet alleen naar kwalitatief goede en betaalbare woningen, een prettige woonomgeving is vanzelfsprekend ook van groot belang. Maar voor het behoud van het leefklimaat in de wijk zijn vooral anderen aan zet. Door de samenwerking met stakeholders op te zoeken, kunnen we een goed functionerend netwerk ontwikkelen. Ieder vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid: wij de woning, zij de wijk. Collega-corporaties We hechten er veel waarde aan om op lokaal, regionaal en nationaal niveau continue afstemming te zoeken met collega-corporaties. Servatius neemt daarom deel aan diverse overleggen. Op lokaal niveau participeren we in het Directeuren Overleg Corporaties, waarin bestuurders van de drie Maastrichtse corporaties gezamenlijk actuele thema’s verkennen en standpunten uitwisselen. Ook bereiden de drie corporaties samen de bestuurlijke overleggen met de gemeenten voor. Daarnaast is de uitwisseling van best practices een doel van het overleg. Op regionaal niveau neemt Servatius onder andere deel aan het Overleg Zuidlimburgse corporaties en het Platform Limburgse corporaties. En op nationaal niveau zijn we onder andere lid van de Nederlandse Vereniging Bestuurders Woningcorporaties.

Stakeholders Op 8 november 2012 heeft Servatius voor de tweede keer een stakeholdersbijeenkomst georganiseerd. Hiervoor waren bestuurders uitgenodigd van:

Stakeholders Gemeente Eijsden-Margraten Gemeente Maastricht RIBW Huurdersvereniging Servaassleutel (Bestuur) Stichting Radar Stichting Trajekt Universiteit Maastricht Vivre Woningstichting Maasvallei Woonpunt Koraalgroep Woningburo Maastricht Provincie Limburg PIM Leger des Heils CWZW Limburg/Brabant Mondriaan Zorg Groep Groene Kruis Domicura MTB

Tijdens deze bijeenkomst lichtte de directeur-bestuurder samen met het managementteam de hoofdpunten uit het ondernemingsplan toe. Een aantal onderwerpen uit de presentatie riep vragen dan wel discussie op. Hiernaast volgt een samenvatting van het debat.

Aanleiding Betaalbaarheid, leefbaarheid en kwaliteit (onze kerntaken) zijn de speerpunten van onze woningportefeuille. Hoewel wij binnen en aan de grenzen van onze complexen samenwerking zoeken met partners die zich onder andere richten op zorg en welzijn, is het complex zelf ons werkterrein. Servatius wil coalities sluiten die recht doen aan de opdracht van iedere stakeholder. Een belangrijke vraag die rijst is dan ook waarop wij aanspreekbaar zijn en waarop wij onze partners kunnen aanspreken. Debat Servatius nam doorgaans de zorg voor sociale, economische en fysieke aspecten in de wijk ook voor haar rekening. Inmiddels is het tij gekeerd en moet iedere partij terug naar de kern. Alle deelnemers hebben minder te besteden, wat het nieuwe regeerakkoord nog eens versterkt. Sociaal en economisch gezien hebben corporaties nog wel belangen, maar dragen daarvoor geen verantwoordelijkheid. De angst is echter dat als iedereen een terugtrekkende beweging maakt, er een ‘gat’ ontstaat van niet-zelfredzamen met een beperkt sociaal netwerk die tussen wal en schip dreigen te vallen. Volgens onze huurdersvereniging kunnen onze eigen huurders voor deze groep een rol van betekenis spelen. Om dit te faciliteren wil Servatius bewoners activeren en positioneren. Daarom investeren wij (via onze huurdersvereniging) in participatie van bewonerscommissies. Conclusie Het veranderende speelveld vraagt om nieuwe vormen van samenwerking. Er is sprake van een gemeenschappelijke urgentie met gewijzigde rollen. Integraal samenwerken, ieder vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid, en facilitatie door de gemeente zijn de basis voor succes. Van daaruit is het zaak om te komen tot concrete afspraken met elkaar. Om de samenwerking Nieuwe Stijl vorm te geven, organiseert de gemeente op bestuurlijk niveau een bijeenkomst voor stakeholders met een maatschappelijke opgave.


17

Hoofdstuk 4

Beheer

Betaalbaar wonen voor iedereen

Onze portefeuille In onderstaand overzicht is het aantal verhuurbare eenheden (vhe’s) van Servatius per 31 december 2012 opgenomen, verdeeld over de segmenten bedrijfsonroerend goed (BOG), maatschappelijk onroerend goed (MOG) en wonen. De huurwoningen zijn verdeeld in vier categorieën: → Goedkoop: maandhuur tot en met ¤ 366,37 → Betaalbaar: maandhuur van ¤ 366,37 tot en met ¤ 561,98 → Duur tot de huurtoeslaggrens: maandhuur van ¤ 561,98 tot en met ¤ 664,66 → Duur boven de huurtoeslaggrens: maandhuur vanaf ¤ 664,66.

Servatius beschikt over een ruim woningaanbod met voor ieder wat wils. Om onze financiële positie te versterken, willen we onze huuropbrengsten verhogen en een deel van onze portefeuille liberaliseren ten gunste van de middeninkomens. Met deze inkomsten kunnen we weer investeren in de sociale volkshuisvesting, dat is tenslotte onze kerntaak. Daarbij verliezen we duurzaamheid en leefbaarheid niet uit het oog. Het vastgoed van Servatius ligt in de gemeente Maastricht (12.942) en de gemeente Eijsden-Margraten (803). Onze portefeuille is breed geschakeerd naar woningtype, huurprijzen, ouderdom en ligging. Eind 2012 beheerde Servatius 11.071 woningen en 2.674 overige woon- en niet-woongelegenheden (onder andere garages, parkeerplaatsen, bergingen, winkels, wijkservicepunten, brede scholen, een gezinsvervangend tehuis en eenheden in verzorgingshuizen).

Onderdeel

Huurwoning goedkoop

Huurwoning betaalbaar

Huurwoning duur tot huurtoeslag

Huurwoning duur boven huurtoeslag

Eenheden in verzorgings huizen

Niet woongelegenheden maatschappelijk

Niet woongelegenheden overig

146

3

Wonen

3.113

6.738

857

363

Totaal bezit 31/12/2012

3.113

6.738

857

363

146

Eindtotaal

1.893

BOG MOG

Overige woongelegenheden

3

1.893

52

201

16

552

11.639

1.909

604

13.733

Overzicht totaal aantal vhe’s naar segment en huurcategorie

In de volgende tabellen zijn bovenstaande totalen verder uitgesplitst naar type en gemeente. Gemeente Maastricht

Wonen

MOG

BOG

Type

Huurwoning goedkoop








Eindtotaal

Bedrijfsruimten

124

124

Berging

92

92

Fietsbeugel

65

65

Garage

1.035

1.035

Parkeerplaats

533

533

Weide

1

1

129

129

Bejaardencentrum

Gezinsvervangend tehuis

50

50

1

4.721

186

1

5.638

Onzelfstandige- woning

437

437

Appartement

1.791

2.667

107

142

Eengezinswoning

1.207

3.586

658

Recreatieruimte

13

2

2

59

59

Standplaats Woonwagens Totaal

2.998

6.253

765

328

129

0

1.865

28

28

576

12.914

Overzicht aantal vhe’s in Maastricht naar type en huursegment

18

jaarverslag 2012


19

Servatius heeft in 2012 in totaal 1.439 nieuwe contracten gesloten. Deze zijn als volgt verdeeld:

Gemeente Eijsden-Margraten

BOG

Type

Huurwoning goedkoop




MOG




Eindtotaal

Bedrijfsruimten

8

8

Berging

2

2

Garage

17

17

Parkeerplaats

16

16

17

17

Bejaardencentrum

Brede school

3

Gezinsver- vangend tehuis Appartement

Wonen


2

3 2

115

191

1

26

333

Eengezinswoning

294

91

9

394

Onzelfstandigewoning

10

10

Standplaats

15

15

1

1

Woning en Winkel

Woonwagens Totaal

115

485

92

35

17

3

44

1

1

28

819

Overzicht aantal vhe’s in Eijsden-Margraten naar type en huursegment

Type vastgoed

Manier van toewijzen

Aantal mutaties

Bedrijfsonroerend goed

Eigen inplaatsing

25

Woningen bestemd voor verkoop

N.v.t. – JeThuisHuis

103

Maatschappelijk onroerend goed

Eigen inplaatsing

14

Parkeerplaatsen, garages, e.d.

Eigen inplaatsing

135

Woningen met label sloop (tijdelijke verhuur)

Eigen inplaatsing

195

Onzelfstandige woningen/kamers

Kamerburo

132

Primaire voorraad

Woningburo

534

Primaire voorraad

Eigen inplaatsing

187

Secundaire voorraad

Eigen inplaatsing

114 1.439

Totaal aantal mutaties 2012 Aantal nieuwe contracten Servatius totaal 2012

In 2012 heeft Servatius zoals ze van plan was, de verhuureenheden in de Belgische stad Luik verkocht. Woningtoewijzing Maastricht In de gemeente Maastricht heeft Servatius in 2012 in totaal 1.395 nieuwe contracten gesloten. Deze zijn als volgt verdeeld:

Gemeente Luik Huurwoning betaalbaar







Eindtotaal


Aantal mutaties

Parkeerplaats

0


Eigen inplaatsing

23

Eengezinswoning

0


N.v.t. – JeThuisHuis

98

Wonen

0


Eigen inplaatsing

13

Totaal

0


Eigen inplaatsing

135


Eigen inplaatsing

182


Kamerburo

132

Primaire voorraad

Woningburo

534

Primaire voorraad

Eigen inplaatsing

167

Secundaire voorraad

Eigen inplaatsing

111

0

0

0

0

0

0

0

0

Overzicht aantal vhe’s in Luik naar type en huursegment

Betaalbaar wonen in Maastricht en Eijsden-Margraten Huurbeleid Om onze financiële positie te versterken, willen we onze huuropbrengsten verhogen. Dat is aanvaardbaar en realistisch, omdat ons huidige huurniveau relatief laag is (ruim 68 procent) van de maximaal toegestane huur). Daarnaast willen we een deel van onze portefeuille liberaliseren ten gunste van de middeninkomensgroepen, passend binnen de gestelde kaders voor onze kernvoorraad. Uitgangspunt van ons huurbeleid is dat we meer evenwicht in de prijskwaliteitverhouding willen aanbrengen. Aan de andere kant willen we de energielasten voor onze huurders sterk verlagen door het treffen van energiebesparende maatregelen in de bestaande woningvoorraad. Uiteraard stellen we bij nieuwbouw al strenge eisen aan de energieprestatie. In ons huurbeleid gaan we uit van 100% van de maximaal redelijke huur, tenzij…’. Op basis van dit huurbeleid optima-

20

Type vastgoed

BOG

Huurwoning goedkoop

Wonen

Type

jaarverslag 2012

liseren we de gemiddelde streefhuur. Een woning krijgt de huurprijs die deze verdient op basis van het woningwaarderingsstelsel (WWS) ofwel 100% van de maximaal redelijke huur. De huurder krijgt een betaalbare huurprijs op basis van de totale woonlasten (de huur- én energielasten minus eventuele huurtoeslag). Wanneer de woning een specifieke doelgroepwoning is of er geen marktvraag is naar de betreffende woning tegen de maximaal redelijke huurprijs, kan Servatius afwijken van de maximaal redelijke huurprijs. Bij mutatie geldt opnieuw ‘100% van de maximaal redelijke huur, tenzij…’. Kengetallen verhuur In 2012 bedroeg de gemiddelde mutatiegraad (het relatief aantal verhuizingen) 11,38% van alle verhuureenheden. De leegstandsgraad, dat wil zeggen het aantal dagen leegstand (enkel primaire voorraad) gedeeld door het aantal verhuurbare dagen op jaarbasis, bedraagt 1,69%. Per 31 december 2012 ontvingen 2.632 huurders via de clustering huurtoeslag met een gemiddeld huurtoeslagbedrag van ¤ 170.

Totaal aantal mutaties 2012

1.395

Aantal nieuwe contracten Maastricht 2012

Woningburo Maastricht De woningtoewijzing van corporatiewoningen in Maastricht gebeurt voornamelijk via Woningburo Maastricht. Dit is een samenwerkingsverband van de drie Maastrichtse woningcorporaties Woonpunt, Maasvallei en Servatius, gericht op de uitvoering van het Maastrichtse woonruimteverdelingsysteem. In 2012 is gekeken naar de mogelijkheid om Woningburo Maastricht samen te voegen met Thuis In Limburg (TIL). Begin 2013 neemt Servatius een besluit om dit te effectueren. Naast de toewijzing door het Woningburo

maken de drie corporaties ook gebruik van zogenaamde eigen inplaatsingen. Hoewel het aantal eigen inplaatsingen in 2012 (167) is gedaald ten opzichte van 2011 (216), is de doelstelling om 90% van de vrijkomende huurwoningen in de primaire woningvoorraad (conform de afspraken) toe te wijzen via het Woningburo echter nog niet gehaald. In 2012 is 76% via het Woningburo toegewezen (in 2011 71%). Dit is te wijten aan een aanzienlijke herstructureringsopgave. Onderstaande tabel geeft de bijdrage van Servatius aan de toewijzingen door het Woningburo in 2012 beknopt weer.


21

Stedelijk Servatius

Huurgrenzen

Resultaat versus norm (indien van toepassing) Kwaliteits- kortingsgrens

Aantal toewijzingen

1074

534

Aantal toewijzingen via Woonkrant (norm: tenminste 45%)

453

234

44% (42% stedelijk)

Aantal toewijzingen via loting (norm: maximaal 25%)

67

31

13% (15% stedelijk)

Aantal primaire doelgroep (norm: tenminste 61%)

843

423

79% (79% stedelijk)

Aantal doorstromers (norm: ca. 33%)

430

213

40% (40% stedelijk)

Aantal herstructureringskandidaten

105

56

Aantal urgenten

161

62

Aantal maatwerk-kandidaten

112

44

Inkomensgrens meerpersoons

6

69

29

104

> Inkomensgrens meerpersoons

4

10

14

Inkomensgrens meerpersoonsouderen

9

9

18

> Inkomensgrens meerpersoonsouderen

6

5

11

Totaal

88

53

147

6

Aantallen tweepersoonshuishoudens aan wie in 2012 een woning werd toegewezen

Huurgrenzen

% klanten met een inkomen tot ¤ 34.085 (norm Europa: 90%)

97%

98%

Aantal gehuisveste moeilijk plaatsbaren

6

2

Kwaliteits- kortingsgrens

Gegevens Woningburo Maastricht 2012

Inkomensgrens meerpersoons > Inkomensgrens meerpersoons

In 2012 hebben de drie Maastrichtse corporaties het contract met de GGD over het Laatste Kansbeleid (MP, Vangnet) opgezegd. Samen met de GGD, het veiligheidshuis en andere partners zoeken zij in 2013 naar een manier om te zorgen voor een betere opvang van huurders met problemen.

> Kwaliteitskortingsgrens, Laagste > Laagste aftoppingsgrens aftoppingsgrens Totaal

32

151

8

191

3

34

6

43

6

26

7

39

> Inkomensgrens eenpersoonsouderen

8

9

17

Totaal

219

30

290

> Inkomensgrens eenpersoons Inkomensgrens eenpersoonsouderen

41

58

20

78

4

8

12

1

1

> Inkomensgrens meerpersoonsouderen

2

4

6

Totaal

64

33

97

Aantallen drie- en meerpersoonshuishoudens aan wie in 2012 een woning werd toegewezen

Huurgrenzen Kwaliteits- kortingsgrens

> Kwaliteitskortingsgrens, Hoogste > Hoogste aftoppingsgrens aftoppingsgrens Totaal

Inkomensgrens meerpersoonsouderen

In de volgende tabellen staat aan welke huishoudens met welke inkomens de vrijgekomen woningen van Servatius via het Woningburo zijn toegewezen.

Inkomensgrens eenpersoons

> Kwaliteitskortingsgrens, Laagste > Laagste aftoppingsgrens aftoppingsgrens Totaal

Toelichting bij de tabellen: → In 2012 bedroeg de kwaliteitskortingsgrens ¤ 366,37. De aftoppingsgrens voor een huishouden van een of twee personen bedroeg ¤ 524,37 (laagste). De grens voor een huishouden van drie of meer personen bedroeg ¤ 561,98 (hoogste). → In 2012 waren de maximale inkomensgrenzen: - alleenstaand tot 65 jaar: ¤ 22.025; - meerpersoonshuishouden tot 65 jaar: ¤ 29.900; - alleenstaand 65-plus: ¤ 20.675; - meerpersoonshuishouden 65-plus: ¤ 28.225.

Aantallen eenpersoonshuishoudens aan wie in 2012 een woning werd toegewezen

22

jaarverslag 2012


23

In 2012 zijn in Eijsden-Margraten in totaal 44 nieuwe contracten gesloten:

Type vastgoed


Aantal mutaties


Eigen inplaatsing

2


N.v.t. - JeThuisHuis

5


Eigen inplaatsing

1


Eigen inplaatsing

0


Eigen inplaatsing

13


Kamerburo

0

Primaire voorraad

Woningburo

0

Primaire voorraad

Eigen inplaatsing

20

Secundaire voorraad

Eigen inplaatsing

3

Totaal aantal mutaties 2012

44

Aantal nieuwe contracten in Eijsden-Margraten

Woningtoewijzing Eijsden-Margraten Voor de registratie van woningzoekenden in Eijsden-Margraten hanteert Servatius een eigen systeem. We houden wachtlijsten bij en bieden vrijgekomen woningen aan in het huis-aan-huisblad De Etalage. De mutatiegraad voor EijsdenMargraten bedroeg in 2012 7,1% (in 2011 8,9%). In 2011 besloten de Maastrichtse corporaties dat het woonruimteverdeelsysteem zoals gehanteerd in Maastricht, ook in de gemeente Eijsden-Margraten kan worden toegepast. Echter verdere acties om dit te concretiseren zijn tijdelijk stopgezet vanwege de voorgenomen fusie tussen Woningburo Maastricht en Thuis in Limburg. Het streven is om deze fusie vóór 2014 af te ronden. Huurverhoging 2012 In 2012 bedroeg het gemiddeld huurverhogingspercentage 2,3% verdeeld over: → 873 vhe’s: geen verhoging → 10.600 vhe’s: 2,3% (de wettelijke huurverhoging voor de primaire voorraad). Wij hebben de huren van geliberaliseerde woningen verhoogd met 2,5% en die van garages met 6%. In relatie tot de jaarlijkse huurverhoging hebben onze huurders in 2012 geen beroep gedaan op de huurcommissie. Ontruimingen Natuurlijk streeft Servatius ernaar om ontruimingen te voorkomen. Helaas hebben we in 2012 toch 112 ontruimingen moeten aanzeggen, een daling van 14% ten opzichte van 2011. 53 ontruimingen zijn daadwerkelijk uitgevoerd. Ten opzichte van 2011 is dat een stijging van 53%. Servatius treedt strenger op tegen huurders met huurachterstanden die niet komen (of willen komen) tot een oplossing. We benaderen

24

jaarverslag 2012

huurders actief om een betalingsregeling overeen te komen. Als we niet gezamenlijk tot een oplossing komen, moeten we ontruiming aanzeggen. De ontruimingen vertegenwoordigen een achterstand van ¤ 267.873, een bedrag dat bestaat uit huurachterstanden, onderhoudskosten voor rekening van de huurder, deurwaarderskosten en opslagkosten.

Commercieel en maatschappelijk vastgoed in Maastricht en Eijsden-Margraten Hoewel onze primaire woningvoorraad bestaat uit sociale huurwoningen, verhuren we ook eenheden in de vrije sector. We hebben 400 geliberaliseerde huurwoningen in ons bezit, 150 bedrijfspanden en meer dan 1000 parkeerplaatsen. De verhuur hiervan vindt plaats via de website, maar ook via advertenties en inschrijving van geïnteresseerden. Verkoop bedrijfsonroerend goed In Maastricht en Eijsden is commercieel vastgoed van ons te vinden. Terug naar onze kerntaken betekent dat we ons bedrijfsonroerend goed te koop aanbieden. Complexkaarten en portefeuillestrategie Ons maatschappelijk onroerend goed (MOG) zetten wij in voor de ontmoeting en ontplooiing in wijken en buurten. In 2012 zijn we gestart met het maken van complexkaarten om het beheer van de MOG-panden beter te stroomlijnen. Per complex maken we inzichtelijk hoe verantwoordelijkheden op het gebied van onderhoud tussen huurder en verhuurder contractueel zijn geregeld. Ook sturen we steeds meer op een sluitende exploitatie. In 2013 starten we voor MOG met het opstellen van een portefeuillestrategie.

De MOG-complexen richten zich op bijzondere doelgroepen. De MOG-portefeuille bestaat uit 27 complexen met in totaal 154 verhuurbare eenheden (vhe), waaronder: → 72 aanleunwoningen (bij zorgcomplexen) bestemd voor senioren → zorgcomplexen gericht op ouderenzorg (inclusief dagopvang); → 13 begeleid wonen projecten (91 vhe) gericht op mensen met een beperking of bijzondere situatie. In deze complexen bevinden zich ook algemene ruimtes, zoals gezamenlijke woonkamers en keukens. Deze complexen verhuren we onder andere aan Radar, de Koraalgroep, Stichting WonenPlus, RIBW en het Leger des Heils (daken thuislozen). Twee van deze complexen liggen in Valkenburg a/d Geul. → brede scholen: twee brede scholen hebben een beheer- en exploitatieovereenkomst met de gemeente Maastricht en van een brede school is Servatius zelf eigenaar. Gebruikers van deze brede scholen zijn onder andere basisscholen, Steps, MIK, Trajekt, Bibliotheek, Roelekeboel, GGD, GkD. De aanwezige multifunctionele ruimtes verhuren we ook buiten schooltijden. → een klooster met kapel. Dit complex wordt opnieuw ontwikkeld.

Bijzondere doelgroepen Specifieke doelgroepen In de prestatieafspraken met de gemeente Maastricht is vastgelegd hoeveel woningen wij jaarlijks moeten toewijzen aan specifieke doelgroepen. De gemeente maakt onderscheid tussen: → maatwerkdoelgroepen: 44 personen. Dit zijn moeilijk plaatsbaren, statushouders, mensen die na een calamiteit direct een woning nodig hebben, mensen die betrokken zijn bij de sanering van woonwagenlocatie Vinkenslag en de maatwerkregeling met instellingen (Housing Accomodations/Radar) → mensen die door omstandigheden acuut woonruimte nodig hebben: 62 personen → herstructureringskandidaten die als gevolg van herstructurering moeten verhuizen: 56 personen. Servatius is in 2012 haar afspraken met de gemeente nagekomen en voldoet daarmee aan bovenstaande taakstelling. Woonwagens Maastricht Aan het einde van het verslagjaar heeft Maastricht 59 standplaatsen en 23 woonwagens/chalets. Partners in Maatwerk – Zuid B.V., het samenwerkingsverband tussen Servatius en collega-corporaties Woonpunt en Maasvallei, is verantwoordelijk voor het dagelijks beheer. We kunnen inmiddels wat betreft planmatig onderhoud spreken van een nulsituatie. Alle standplaatsen en woonwagens in ons bezit voldoen aan de gewenste basiskwaliteit. We hebben in 2012 geen nieuwe investeringen in woonwagens in Maastricht gedaan.

Vanwege de afbouw van woonwagenkamp Vinkenslag, heeft Servatius toegezegd een forse bijdrage te leveren aan het realiseren van nieuwe standplaatsen elders in de gemeente Maastricht. Momenteel hebben twee kandidaten nog geen standplaats. De afgelopen periode is naarstig gezocht naar een oplossing voor deze gezinnen. Om extra investeringen te voorkomen, hebben we in overleg met de gemeente en de bewoners besloten te wachten op het natuurlijk verloop in de locatie Schorsmolen. In 2011 is gestart met het onderzoeken van eventuele mogelijkheden om twee gezinnen te verplaatsen die op de locatie Koffiemolenweg wonen. Deze verplaatsing is noodzakelijk en moet bijdragen aan een verbetering van de leefbaarheid voor de directe omgeving. Een oplossing is nog niet gevonden. De aanleg van een nieuwe locatie aan de Bosscherweg en vier andere optionele locaties is definitief van de baan. In overleg met de gemeente wordt de orde in de buurt nu strak gehandhaafd. De woonwagenlocatie aan de Olympiaweg ligt midden in het nieuw te realiseren Geusseltplan. Maandelijks overleg met bewoners van deze locatie en de gemeente moet leiden tot inpasbaarheid in de nieuwe omgeving. Er zullen diverse aanpassingen aan de openbare weg en parkeerplaatsen worden gedaan, zodat de locatie goed bereikbaar is. Daar waar mensen last hebben van geluids- of zichtoverlast zal ommuring van de locatie plaatsvinden. Eijsden-Margraten Servatius bezit in de gemeente Eijsden-Margraten 15 standplaatsen en twee woonwagens/chalets. In 2012 is de tweede fase van de aanleg van een tuinmuur aan de Capucijnenstraat gerealiseerd en is voor dezelfde straat gestart met een bestemmingsplanwijziging. Dit moet leiden tot herindeling van de bestaande locatie waarbij brandveiligheid centraal staat. Ook hier is Partners in Maatwerk - Zuid B.V. verantwoordelijk voor het dagelijks beheer. Studentenhuisvesting Groeiende studentenmarkt In 2012 heeft Servatius haar positie op de studentenmarkt in Maastricht nader onderzocht en geanalyseerd. De studentenmarkt blijkt een van de weinige groeimarkten in Maastricht. Servatius wil het verhuurproces voor studentenkamers optimaliseren. In een beleidsnotitie hierover zoomt zij in op drie onderwerpen: → SWOT-analyse en marktverwachtingen → rendement → benodigde expertise bij verhuur. Deze notitie dient als basis voor het maken van beleidsmatige keuzes over de huidige studenten- portefeuille. Naar verwachting zal het managementteam dit onderwerp medio 2013 behandelen.


25

Onze studentenwoningen In 2012 beheerde Servatius in Maastricht 730 studenteneenheden, waarvan circa 160 gemeubileerd. Complex Adressen 37565

Heugemerweg

62350

Populierweg

64134

Herdenkingsplein

64150

Volksplein

64222

Kapittellaan 56 B03

10

64350

Emmausstraat 61 K1

4

64510

Condestraat 13 B

13

64513

Raccordement 102 A

13

64514

Heugemerweg 51 AO1

63

64519

Gilles Doyenstraat 6 A01

18

64523

Proosdijweg 9 A01

18

64524

Jodenstraat 7 B11

12

64527

Aan het Heugemerwater 30 A

15

64528

Termileslaan 255 A + atropabeemd en melissabeemd

40

64529

Aubeldomein 6 A01

36

64534

Heerderweg 96 A01

56

64538

Wilhelminasingel 29 A+B K1

8

64577

Voltastraat 48 K1

5

64584

Frankenstraat 190 B K1

70547

Pastoor Habetsstraat 34 B-01

3

10528

Melissabeemd

1

Totaal aantal kamers

26

Totaal 20 2 40 8

24

409

10533

Meerssenerweg

10528

Atropabeemd

1

64134

Herdenkingsplein

9

10503

Welsdaal

48

70722

Renier nafzgerstraat

70

37117

Musketruwe

81

60138

Kleine gracht

9

10512

Sint teunisgang

28

10504

Tongersestraat

11

10377

Ridderstraat

12

10215

Antoon van Elen

9

10507

Kommel

11

Totaal aantal studio’s

321

Totaal aantal studenteneenheden

730

jaarverslag 2012

32

Focus op centrale ligging ongemeubileerde studentenkamers De komende jaren neemt de behoefte aan studenteneenheden naar verwachting toe. In Maastricht is tot 2020 sprake van een groei van het aantal studenten, met een daarbij behorende (bouw)opgave. Omdat buitenlandse studenten een belangrijke doelgroep vormen, is er qua aanbod sprake van een stijgende vraag naar gemeubileerde woningen. Het aantal ongemeubileerde studentenkamers is volgens de Universiteit Maastricht en hogescholen momenteel toereikend. De voorkeur van studenten gaat daarentegen wel uit naar een centralere ligging. Waken voor leegstand De praktijk leert Servatius dat het verhuren van studenteneenheden aan het begin van het collegejaar geen problemen geeft, maar dat studenten gedurende het jaar verhuizen richting het stadscentrum. Met als gevolg dat de (aansluitende) verhuur in de buitenwijken moeilijker wordt, waardoor we in de wintermaanden zelfs met geringe leegstand kampen.

Onderhoud van onze woningen In 2012 is de koerswijziging uit 2011 voortgezet, waarbij de focus ligt op het verbeteren van ons bestaand bezit. De kwaliteit van een deel van onze woonproducten sluit niet volledig aan bij onze normen. Deze achterstand willen we de komende jaren wegwerken. Aansluitend op de nieuwe focus heeft Servatius in 2012 de nodige onderhoudswerkzaamheden verricht. Om de bedrijfsvoering efficiënter te maken, hebben we kritisch naar de kosten gekeken. Het onderhoud splitsen wij op in dagelijks onderhoud en planmatig onderhoud. Dagelijks onderhoud Het dagelijks onderhoud bestaat uit activiteiten die jaarlijks op vhe-niveau terugkomen. Hieronder vallen klacht-, mutatie-, preventief-, contract-, vandalisme- en leefbaarheidsonderhoud, zoals zwerfvuil en vervuiling. In 2012 hebben we in totaal ¤ 6.513.234 uitgegeven aan dagelijks onderhoud. Dagelijks onderhoud 2012

Euro’s

Reparatieverzoeken 3.243.348 Mutatieonderhoud 1.608.683 Contractonderhoud 1.498.554 Leefbaarheid en vandalisme 162.649 Totaal dagelijks onderhoud 6.513.234 In 2013 willen we net als in 2012 kritischer zijn op de intake van klachten. Toelichting tabel: → In 2012 is er sprake van een stijging van het aantal reparatieverzoeken ten opzichte van 2011. De oorzaak van de stijging kan te maken hebben met de relatief hoge leeftijd (42 jaar) van onze portefeuille. → De gemiddelde mutatiekosten bedragen ¤ 1.265. → Steeds meer huurders maken gebruik van het abonnement huurders onderhoud (AHO). Tegen een kleine vergoeding verrichten wij een groot aantal onderhoudswerk-

zaamheden, die huurders normaal gezien zelf zouden moeten betalen. Samen met het preventief onderhoud proberen wij zo het woongenot van onze huurders te vergroten. Planmatig onderhoud Onder planmatig onderhoud verstaan we onderhoudsactiviteiten die niet jaarlijks terugkeren. Dit zijn hoofdzakelijk complexmatige activiteiten. Uitgangspunt hierbij is het meerjaren onderhoudsplan (MJO). Door het ontbreken van een geactualiseerd MJO is planmatig onderhoud in de woningen voornamelijk uitgevoerd bij mutatie of na een klachtmelding. De actualistie van het MJO vindt plaats in 2013. Aan planmatig onderhoud is in 2012 ¤ 5.157.755 uitgegeven. In onderstaande tabel staat een specificatie van de verschillende posten die wij onder planmatig onderhoud scharen:

PO

Planmatig onderhoud

PA

PO buiten mjo

293.970,00

PC

PO corporatiebreed

985.836,00

PK

Planmatig nav klacht

628.483,00

PM

Planmatig nav mutatie

951.913,00

overig onderhoud

952.904,00

Totaal

5.157.755,00

1.344.649,00

Toelichting tabel: → Planmatige onderhoudswerkzaamheden MJO Acht complexen met in totaal circa 800 woningen zijn geschilderd. Ook zijn de kozijnen, ramen en deuren hersteld. → Planmatige onderhoudswerkzaamheden buiten MJO De voorgenomen werkzaamheden zijn uitgevoerd. → Planmatige onderhoudswerkzaamheden corporatiebreed Onder deze post valt voornamelijk het vervangen van individuele cv-ketels. → Planmatige onderhoudswerkzaamheden bij klacht Bij klachten hebben we veelvuldig planmatige onderhoudswerkzaamheden moeten uitvoeren. In de toekomst streven we naar een complexgewijze aanpak. → Planmatige onderhoudswerkzaamheden bij mutatie Bij mutatie hebben we veelvuldig planmatige onderhoudswerkzaamheden moeten uitvoeren. In de toekomst streven we naar een complexgewijze aanpak. Onder overig onderhoud valt: → Preventieve onderhoudswerkzaamheden Deze werkzaamheden richten zich op de veiligheid in de woning en de gezondheid van de bewoners (APK). Daartoe is door de coördinator Energie en Milieu een notitie opgesteld die een uniforme aanpak kent, waaronder het plaatsen CO2-melders, het saneren van asbest, et cetera. → Bijdrage van financiële middelen aan het onderhoudsfonds van de VvE Servatius doneert een bedrag aan de VvE om in de toekomst planmatige onderhoudswerk-

zaamheden aan het casco/buitenschil te kunnen verrichten. De daadwerkelijke uitvoering van deze werkzaamhden gebeurt door het VvE-beheer onder toezicht van de regisseur VvE van Servatius. → Strategische Investeringen Deze investeringen omvatten de aanpak van de buitenschil van de Veliahof en de Palatijnhof, verspreid over de jaren 2012 en 2013. De uitvoering van de werkzaamheden aan de Veliahof zijn in 2012 geheel afgerond. Het opstarten van de aanbesteding voor de werkzaamheden aan de Palatijnhof vindt in 2013 plaats. Om onze kwaliteit van dienstverlening verder te verbeteren zijn in 2012 complexbeheerders aangesteld. Zij staan dicht bij onze huurders en kunnen efficiënt en adequaat de meest voorkomende klachten oplossen.

Duurzaamheidsbeleid Energie besparen is beter voor het milieu en voor de woonlasten van onze huurders. Daarom willen we de energieprestatie van al onze woningen gemiddeld met 20% verbeteren en energiebesparende maatregelen treffen in onze bestaande woningvoorraad. Denk aan duurzame energieopwekking, waterbesparing en energiezuinige installaties. Aan onze nieuwbouw stellen we al strenge energieprestatieeisen. Ook de woonkwaliteit zoals geluid, luchtkwaliteit, thermisch comfort en gebruikskwaliteit bepaalt of een woning duurzaam is. Afhankelijk van doelgroep en prijs gelden per woningcomplex andere kwaliteitsnormen, maar als uitgangspunt hanteren we dat de buitenschil van elke woning goed geïsoleerd is. Uitgangspunten → Het Aedes Convenant Energiebesparing Corporatiesector (d.d. 28 juni 2012) streeft naar een gemiddeld energielabel B voor de totale huurwoningenvoorraad in 2020. Gezien de enorme investering die dit vereist onderschrijven wij deze doelstelling, net als de overige ZuidLimburgse corporaties, slechts deels. Wij streven bij elke renovatie naar een B-label, tenzij de benodigde investering onevenredig hoog is ten opzichte van de gewenste doelstelling. Deze ambitie bestaat uit het gebouwen installatiegebonden energiegebruik voor met name ruimteverwarming, warm tapwater en ventilatie. → De te nemen maatregelen en de mate waarin het mogelijk is om energiebesparing te realiseren verschilt per woning en tussen bestaande bouw en nieuwbouw. Vooral voor de bestaande bouw zijn lang niet alle maatregelen haalbaar. → Bij de aanpak van een woning streven wij naar een zo groot mogelijke duurzaamheidsverbetering. We kiezen voor de meest reële optie in relatie tot de restant levensduur van de woning. → Bij nieuwbouw streven we naar het behalen van de energieprestatie-eisen die het Bouwbesluit stelt en bouwen wij duurzaam. We onderzoeken de mogelijkheden om energieneutraal te bouwen. → Woningen die wij in het kader van herstructurering of sloop/nieuwbouw slopen hebben merendeels een slecht energielabel (F en G). Hiermee verbeteren we de energieprestatie van onze woningvoorraad.


27

→ De energieverbeteringen vinden plaats op natuurlijke momenten in de renovatie of waar mogelijk bij planmatig onderhoud. → Wij willen nu en in de toekomst zelf geen water en elektriciteit aan onze huurders leveren en zullen niet in een Energie-Exploitatiemaatschappij participeren of deze oprichten. De snelheid waarmee we onze duurzaamheidsdoelstellingen kunnen waarmaken is echter afhankelijk van onze transformatieopgave, ofwel de snelheid waarmee we woningen slopen, nieuwbouwen of renoveren en de hiervoor beschikbare financiële ruimte. Begin 2013 onderzoeken wij in hoeverre de doelstellingen uit het Convenant Energiebesparing Corporatiesector haalbaar zijn voor ons en stellen indien nodig onze doelstellingen bij. Energieprestatie en woonlasten In de toekomst maken energielasten naar verwachting een steeds groter deel uit van de totale woonlasten en vormen een steeds belangrijker overweging voor onze klanten bij de huur of koop van een woning. Aangezien een groot deel van onze woningvoorraad (57%) energielabel D of lager heeft (zie ook onderstaand figuur), willen wij de energieprestatie van onze woningen verbeteren. Dit is goed voor het milieu, denk aan de daling van CO2-uitstoot, en houdt de woonlasten beperkt. Energielabel als % van de woningvoorraad (per 1 juli 2012)

3% 3%

10%

15%

21% 25%

A++ A+ A B C D E G

23%

De afgelopen jaren zijn de energiekosten als onderdeel van de woonlasten sterk gestegen. Er is sprake van een toename met circa 75% ten opzichte van 2000, terwijl de huren in dezelfde periode met minder dan 20% stegen. Het treffen van energiebesparende maatregelen kan de energiekosten voor de huurder verlagen c.q. kan de stijging een halt toeroepen. Duurzaamheidsactiviteiten 2012 In 2012 hebben we diverse activiteiten ondernomen die bijdragen aan een beter milieu en een verlaging van de woonlasten. Op projectniveau hebben we in 2012 investeringen in duurzaamheid gedaan bij een tweetal renovatieprojecten van in totaal 271 woningen. Daarnaast is er een continue

28

jaarverslag 2012

stroom van niet-complexmatige verbeteringen, zoals het plaatsen van dubbelglas, het isoleren van spouwmuren en het jaarlijks vervangen van ongeveer 400 oude cv-ketels door energiezuinige HR-ketels. Ook worden de minder veilige ‘open’ verwarmingstoestellen binnen een termijn van vier jaar vervroegd vervangen. Sinds 2012 hebben we een partnerschap met een subsidieadviseur, die ons de komende jaren ondersteunt bij het verkrijgen van subsidies op (onder andere) het gebied van duurzaamheid. Een mooi voorbeeld hiervan is het PV privé zonnepanelen project genaamd Zonnig-Limburg. Zonnig-Limburg is een samenwerkingsverband van 20 Limburgse woningcorporaties en de Provincie Limburg. Dankzij bijdragen uit de Limburgse Energie Subsidie (LES) van de provincie en deelnemende woningcorporaties kunnen huurders via Zonnig-Limburg tegen een gunstig tarief investeren in zonne-energie. De totale subsidie kan oplopen tot ¤ 1.400 per huishouden.

Leefbaarheid Onze visie Onze nieuwe koers – een focus op onze kerntaken – betekent ook dat we opnieuw naar onze rol en positie gaan kijken waar het gaat om de aanpak van de sociaal-economische infrastructuur in de wijken. Hoewel we leefbaarheid hoog in het vaandel hebben staan, vormen onze complexen ons primaire werkterrein. Onze kerntaak is het bouwen van woningen om onze doelgroep te kunnen laten wonen. De zorg voor onze huurders verliezen we daarbij niet uit het oog. Binnen en aan de grenzen van ons domein zoeken we samenwerking met partners die zich richten op het welzijn van en de zorg voor onze huurders. Een goede, prettige en veilige leefomgeving is belangrijk. Samenwerken is het sleutelwoord We vragen gemeenten de regie op zich te nemen voor de leefbaarheid in de wijken en de zorg voor de publieke ruimte. We vertrouwen op de zelfredzaamheid en eigen inbreng van onze huurders en stemmen onze dienstverlening daarop af. We zetten allereerst in op schone, hele en veilige woningcomplexen. Waar nodig ondersteunen wij andere stakeholders, waaronder onze huurders en de gemeente om de kwaliteit van wonen en leven in het complex, de buurt en de wijk te verbeteren. We nemen een regierol op ons en werken actief samen met partners waar het onze eigen complexen aangaat. We zien buiten onze complexen geen actieve trekkersrol voor ons weggelegd, maar wel voor de gemeente en andere stakeholders. We helpen de verantwoordelijke instanties graag om initiatieven in buurt en wijk te laten slagen. Dat zien we als onze maatschappelijke taak, zeker in gebieden waar we veel woningen verhuren. Samenwerken met bewoners en netwerkpartners is dan ook het sleutelwoord. Servatius stimuleert en faciliteert waar nodig leefbaarheidsinitiatieven van bewoners. We stimuleren het nemen van verantwoordelijkheid. Dit betekent in de dagelijkse praktijk dat we betrokken zijn, stimuleren en verbinden. Eind 2012 is daartoe met behulp van de expertise van ProLiving onder andere het project Bewonerskrachten opgestart.

Leefbaarheidsactiviteiten Zoals gezegd betekent het beginsel Terug naar de kern voor ons dat we op uitvoerend niveau niet meer in de wijk aanwezig zijn, maar ons meer richten op de directe omgeving in- en rondom onze complexen. Daarbij leggen we taken en verantwoordelijkheden bij de partijen of instanties waar ze thuishoren. Dit geldt niet alleen op professioneel vlak, maar ook voor onze bewoners. De bewoners bepalen de buurt en Servatius probeert het nemen van eigen verantwoordelijkheid voor de woning en woonomgeving te stimuleren. Concrete projecten zijn: Participatie nieuwe stijl Servatius heeft van oudsher een aantal bewonerscommissies die zijn gekoppeld aan specifieke complexen. Deze commissies houden zich uitsluitend bezig met zaken in en rondom het betreffende complex. Wij hebben regelmatig overleg met deze bewonerscommissies, maar onvoldoende met huurders die niet georganiseerd zijn. Daarom heeft Servatius samen met huurdersvereniging Servaassleutel besloten om de bewonersparticipatie te verbreden. Ons doel is niet alleen om meer bewoners te bereiken, maar we willen ook de representativiteit van de commissies bevorderen. Het doel is om per werkgebied (rayon) vier representatieve bewonerscommissies te formeren, die samen met ons een aantal keren per jaar overleggen. Deze commissies vertegenwoordigen circa 600 verhuureenheden. Tijdens deze vergaderingen komt een aantal vaste onderwerpen, dat voortkomt uit de Overlegwet, aan de orde. Daarnaast is het de bedoeling dat de huurdersvereniging het contact met deze nieuwe bewonerscommissies intensiveert. ProLiving Om actieve buurtparticipatie en zelfredzaamheid onder huurders te stimuleren, is Servatius eind 2012 samen met bureau ProLiving een aantal pilots gestart in de wijken Daalhof en Heugem met als doel het formeren van een actief bewonerskrachtteam. In de loop van 2013 krijgt dit project verder vorm, ook op meerdere locaties in Maastricht en Eijsden-Margraten. Bewoners die in een bewonerskrachtteam plaatsnemen, worden (na training) verantwoordelijk voor het signaleren van zaken die in en rondom de complexen van Servatius de leefbaarheid beïnvloeden. Zij lossen eventuele problemen zelf op of spelen die door naar Servatius. Deelnemers aan het bewonerskrachtteam ontvangen voor hun inzet een kleine tegemoetkoming. PGA In Maastricht en Eijsden-Margraten voeren diverse instanties zoals welzijnswerk, politie, gezondheidszorg, gemeente en corporaties maandelijks overleg (PersoonsGerichteAanpak (PGA) –overleg) om zware (sociale en psychische) problemen van bewoners te bespreken en aan te pakken. Optreden tegen hennep Uit veiligheidsoverwegingen én uit het oogpunt van leefbaarheid leeft Servatius de afspraken uit het hennepconvenant na dat in het verleden is ondertekend. Hierin staat dat corporaties, energieleveranciers, politie en gemeente tot actie overgaan bij het constateren van het kweken van hennep in corporatiewoningen. Corporaties zeggen per direct de huur op of ontbinden het huurcontract.

Veilige Buurten Team Het Veilige Buurten Team is een netwerkorganisatie waarin welzijnswerk, politie, gemeente, corporaties en buurtbewoners nauw samenwerken. Samen met bewoners inventariseert het team op diverse manieren bevindingen over veiligheid en leefbaarheid. De bewoners bepalen welke zaken het eerst worden aangepakt en maken afspraken over de bijdrage die ze daar zelf aan kunnen leveren. Een uitgebreid onderzoek in 2012 naar resultaten, effecten en de beleving van bewoners liet zien dat de buurtparticipatie bij het aanwijzen en prioriteren van problemen prima op orde is. Bij de daadwerkelijke aanpak van de problemen liet de buurtparticipatie echter vaak te wensen over. Eind 2012 is daarom door de deelnemende partijen besloten tot voortzetting van het project, maar meer te sturen op een actieve rol van de buurtbewoners bij de aanpak van gesignaleerde problemen. Leefbaarheid handhaven en verbeteren Leefbaarheid handhaven en verbeteren blijft een belangrijk aandachtspunt in buurten en complexen. Servatius vraagt hierbij steeds vaker een actieve bijdrage van bewoners. Zo zetten wij vrijwilligers in die bemiddelen bij burenruzies of geschillen tussen huurders. Uiteraard biedt Servatius deze vrijwilligers de nodige ondersteuning. Ook verrichten we, samen met bewoners/vrijwilligers, onderhoud aan brandgangen en eventueel tuinen. In verschillende buurten zijn inmiddels ook leefbaarheidgroepjes opgericht. Samen met een vertegenwoordiging van bewoners signaleren zij leefbaarheidsproblemen en zorgen ervoor dat de verantwoordelijke instanties of de bewoners zelf de problemen oppakken. Overlastaanpak In 2012 heeft Servatius een aantal gevallen van ernstige overlast juridisch aangepakt en voorgelegd aan de rechter. Dit heeft in bijna alle gevallen geresulteerd in een succesvolle uitspraak, wat verontruste buurtbewoners een stukje vertrouwen teruggaf. Ook is als antwoord op ernstige of extreme overlast in samenwerking met gemeente, politie en corporaties, een nieuw veiligheidsplan opgesteld om in geval van acute problematiek snel te kunnen optreden. De aanpak heeft, vooral door de integrale aanpak van de betrokken partijen, tot goede resultaten geleid. Leefbaarheidsprojecten In drie buurten in Maastricht Noordoost zijn op kleine schaal leefbaarheidsprojecten gestart. In Wyckerpoort zijn bijvoorbeeld samen met bewoners leefregels opgesteld. Op basis hiervan kunnen bewoners elkaar aanspreken. Servatius heeft dit proces begeleid, maar qua uitvoering zijn vooral de bewoners aan zet. Hiermee willen we de saamhorigheid maar ook sociale controle in straten en buurten vergroten. BuurtOntwikkelingsPlannen Sinds 2003 werkt Servatius samen met buurtkaders, welzijnswerk, gemeente, Woonpunt en Maasvallei aan de totstandkoming van BuurtOntwikkelingsPlannen (BOP) voor diverse gebieden in Maastricht. Met name problemen als werkloosheid, armoede, onveiligheid en leefbaarheid krijgen de nodige aandacht. Via een integrale aanpak proberen we met gerichte projecten de leefbaarheid in buurten en complexen te verbeteren. Ook in 2012 is hier verder invulling aan gegeven. Enkele voorbeelden hiervan zijn:


29

Sociale buurtteam In 2011 is de leefbaarheid op sommige plekken in Maastricht Noordwest vanwege toenemende overlast onder druk komen te staan. Op initiatief van Servatius is samen met een aantal netwerkpartners een overleg gestart, waarin professionals van de in dit gebied actieve instellingen (zoals politie, welzijnswerk, buurtkader en corporaties) overlastsituaties bespreken en aanpakken. Uit dit overleg is in 2012 het experiment Sociale buurtteam ontstaan. Vanuit de verschillende welzijns- en zorginstanties zijn een aantal zorggeneralisten aangesteld die actief en soms samen met bewoners problemen aanpakken in het experimentgebied Caberg-Malpertuis. Pas als een probleem te specialistisch is, schakelt het team een gespecialiseerde instantie in. De eerste resultaten van deze aanpak evalueren we in 2013. Renovatie eengezinswoningen In het kader van het Buurtontwikkelingsplan Manjefiek Malberg is Servatius in 2012 de renovatie gestart van 176 eengezinswoningen. In een zeer intensief participatieproject is een renovatiepakket samengesteld dat niet alleen duurzaam is, maar bovenal tegemoet komt aan de wensen van een overgrote meerderheid van de daar wonende bewonersgroep. Tijdens de renovatie zijn de traditionele onderdelen zoals badkamer, keuken en toilet vervangen, maar ook de daken, raamkozijnen en buitendeuren zijn vervangen en geïsoleerd, waardoor het energielabel een sprong heeft gemaakt naar label B. Daarnaast is het metselwerk van de woningen en bergingen uitgekapt, gestraald en vervolgens opnieuw gevoegd. Medio 2013 ronden we deze renovatie af. In verband met de overlast heeft Servatius een aantal bewoners uit dit complex opgevangen in wisselwoningen en heeft gedurende het gehele proces een opvangwoning ter beschikking gestaan. Aanleg buurtverbindend park De positie van de buurten Caberg en Malpertuis is slecht, zo blijkt uit de gemeentelijke Leefbaarheidsmonitor. Dit gegeven gaf aanleiding om de inspanningen op sociaal gebied in deze wijken te intensiveren. Om integratie, ontmoeting en participatie te stimuleren, hebben de deelnemende partijen aan het Buurtontwikkelingsplan, waaronder Servatius, besloten om de aanleg van een buurtverbindend park te vervroegen. We realiseren in het park een wandelpromenade, een buurttuin, een sportvoorziening voor jong en oud, een speeltuin met horecavoorziening en een hondenuitlaatgebied. De aanleg hiervan is in 2011 is gestart en krijgt de komende jaren verder invulling. Kunst in Limmel Vanuit het Buurtontwikkelingsplan Noordoost is het initiatief ontstaan voor het plaatsen van een kunstwerk bij de entree van Limmel. Servatius heeft dit project samen met bewoners opgepakt, zij hebben inspraak gehad in de keuze van de kunstenaar en het bepalen van de plaats van het kunstwerk. Een mooi initiatief waardoor de buurt meer uitstraling heeft gekregen. Overlastaanpak als methodiek In de zogenaamde Burgemeestersbuurt in Wittevrouwenveld was sprake van een toename van het aantal overlast-

30

jaarverslag 2012

meldingen gerelateerd aan zowel het woongedrag in de woningen als in het openbaar gebied. In samenwerking met politie, handhaving en gemeente is een plan van aanpak opgesteld. Elke organisatie heeft in de wijk vanuit haar eigen verantwoordelijkheid, maar in goede samenwerking en onderlinge afstemming, actie ondernomen. Aansluitend kozen we ervoor om in dit gebied selectief nieuwe huurders te plaatsen. Hiermee is goed resultaat geboekt, met name de bewoners uit het gebied geven aan dat hun veiligheidsgevoel is toegenomen. De beschreven aanpak is geëvalueerd en de procesgang is vastgelegd in een methodiek. Bij vergelijkbare overlastsituaties zullen we deze werkwijze, waarbij de gemeente initiatiefnemer is, opnieuw toepassen. Voortzetting Armoedeconvenant Corporaties, de kredietbank en diverse bewindvoerders overleggen regelmatig over de toenemende huurschuldproblematiek waar individuele huurders mee kampen. Met de ondertekening van het Armoedeconvenant willen deze partijen voorkomen dat huurders door huurschulden op straat terechtkomen. Hoewel dit convenant op 31 december 2011 afliep, zijn in 2012 de onder het convenant vallende afspraken voortgezet. Tijdelijk verhuren in eigen beheer In het verleden maakte Servatius bij de verhuur en het beheer van toekomstige sloopcomplexen regelmatig gebruik van de (antikraak-)beheerorganisatie AdHoc. Omdat we hiermee geen zicht hadden op de bewoners die in onze panden werden gehuisvest, hebben we uit leefbaarheidsoverwegingen besloten om het tijdelijk verhuren van sloopwoningen in eigen beheer uit te voeren. Het tijdelijk verhuren in eigen beheer heeft aantoonbaar positieve effecten op de leefbaarheid in onze herstructureringsgebieden. Hiermee kunnen we verschillende doelgroepen, zoals studenten, starters en toekomstige kopers, goed bedienen. Ook blijkt dat de oorspronkelijke bewoners deze ‘nieuwe’ huurders positiever beoordelen dan voorheen de antikrakers. Sociaal Plan Herstructurering Maastricht telt maar liefst acht herstructureringsgebieden. Op diverse plekken verplichten we bewoners vanwege renovatie of sloop om te verhuizen. In het Sociaal Plan Herstructurering, waarvan bewoners gebruik kunnen maken, staat onder welke voorwaarden mensen kunnen verhuizen en voor welke vergoedingen en ondersteuning ze in aanmerking komen. Servatius realiseert zich dat dit ingrijpende gebeurtenissen zijn en probeert huurders in dit proces zo goed mogelijk te ondersteunen. Zo nodig schakelen wij hiervoor onze netwerkpartners in, het welzijnswerk voorop. Buurtbudget Alle buurten van Maastricht krijgen jaarlijks een buurtbudget uit het Leefbaarheidsfonds, dat is opgezet door de gemeente en de drie corporaties die in onze regio werkzaam zijn. Zij hebben dit fonds in 2000 gevuld met twintig miljoen gulden (¤ 9.075.064), waarmee de buurtkaders de aangegeven leefbaarheidsinitiatieven kunnen uitvoeren. In 2012 hebben de deelnemende partijen circa ¤ 1,4 miljoen uitgegeven.

Spreekuren Medewerkers van Servatius hebben in 2012 in de meeste herstructureringsbuurten spreekuren gehouden waar huurders met vragen terechtkonden. De ervaring leert dat bewoners het prettig vinden wanneer ze hiervoor in de eigen buurt terechtkunnen. De locaties worden gefinancierd met gelden uit de buurtaanpak, waarin ook Servatius participeert.

Naamdag Servatius viert elk jaar op 13 mei haar naamdag. Hiervoor is in 2012 aan bewoners, bewonerscommissies en buurtkaders gevraagd om leefbaarheidsideeën in te dienen om samen met bewoners op 13 mei uit te voeren. In 2012 is op deze dag bij een seniorencomplex in het centrum van Maastricht de groenvoorziening bij de entree opgeknapt, met behulp van bewoners en jeugd uit een nabij gelegen jongerenopvangtehuis. Ook is samen met bewoners een ontmoetingsplek gerealiseerd op een dakterras van een complex voor senioren in de wijk Caberg en is samen met een buurtkader en actieve bewoners een blotevoetenpad gemaakt bij de kinderboerderij in de wijk Daalhof. Tot slot is samen met bewoners een jeu-de-boulesbaan aangelegd in het park van de wijk Wittevrouweveld.

Kunst in de buurt Servatius stimuleert burgerinitiatieven die leiden tot wederkerigheid ter bevordering van de huurdersparticipatie. Wij de woningen, zij de buurt! Kunst in de Buurt maakt het mogelijk om in gezamenlijkheid bezig te zijn met kunst. Hiervoor stelt Servatius een pand ter beschikking in de herstructureringswijk Wittevrouwenveld in Maastricht tegen een gereduceerd tarief.

Sponsoring

Multiculturele activiteiten Onze organisatie draagt multiculturele activiteiten in buurten een warm hart toe. Met zowel een financiële bijdrage als menskracht willen we binnen onze multiculturele samenleving verdraagzaamheid en begrip creëren. Dit doen we onder andere bij het Manus Festival in Wittevrouwenveld, waar we bewoners stimuleren en faciliteren om bijvoorbeeld iets over hun geboorteland te presenteren.

Met sponsoring ondersteunen we activiteiten die een duidelijke relatie hebben met de vitaliteit en leefbaarheid in en rondom complexen in buurten waar Servatius bezit heeft. Daarnaast is sponsoring een middel om onze missie, kernwaarden en doelstellingen uit te dragen. Met sponsoring laten we ook de betrokkenheid bij onze doelgroepen zien. Onze voorkeur gaat uit naar activiteiten die door en voor onze huurders worden georganiseerd. In 2012 hebben we de volgende activiteiten gesponsord:

Startende ondernemers Wij bieden kansen aan startende ondernemers, in de Frankenstraat bijvoorbeeld verhuren wij panden aan onder andere deze groep. Door goede afspraken te maken over zogenaamde ingroeihuren en zelfwerkzaamheid van de nieuwe huurders, lukt het in toenemende mate om lege panden een nieuwe invulling te geven. Dit levert een positieve bijdrage aan de sfeer en uitstraling van de straat. Buurtbrök Servatius vindt het belangrijk dat bewoners een zinvolle bijdrage leveren aan de leefbaarheid van complexen en buurten. De gemeente en welzijnsorganisatie Trajekt hebben in 2012 vanuit twee panden, die Servatius hiervoor kosteloos ter beschikking heeft gesteld, laagdrempelige activiteiten ontwikkeld die bewoners met een verre afstand tot de arbeidsmarkt weer helpen reactiveren. Deze panden noemen we Buurtbrök. Naast een zinvolle dagbesteding bieden we de bewoners hier ook een soort huiskamer, waar ze tegen een gereduceerd tarief een maaltijd of kop koffie kunnen krijgen. Ontmoetingsplek In de wijk Sint Maartenspoort zijn brandpaden en binnentuinen opgeknapt om een betere bereikbaarheid, meer veiligheid en een schonere woonomgeving te creëren. Bewoners hadden inspraak op het ontwerp en hebben een actieve bijdrage geleverd aan het opschonen van de tuinen en het achtergebied. Niet alleen is hiermee de esthetische waarde vergroot, het binnenterrein wordt nu veel meer gebruikt door huurders en fungeert als ontmoetingsplek.

Organisatie

Bedrag (in euro’s) (incl BTW)

TOPOS RTV Maastricht Kindervallei (Ronald MacDonaldhuis) opgezegd in 2012

1.000 1.190 1.478,33

Mattheus Passion Maastrichts zilver (amateur cultuurtraject) Stichting Regiobranding Zuid-Limburg Immens INKOM 2012 CV de Drommedarisse Sportclub Caberg Tour du Jardin (BBOOST) Jeugddrumband Wittevrouwenveld Voetbaltoernooi Penalty Bokaal Limmel Stichting Vertelfestival Manus van Alles festival VV Eijsden Chrisjteijn Straatfeest / BBQ Busselruwe/Malberg Rochusbronk Harmonie St. Michael Heugem Harmonie St. Caecilia ‘De Gele Rijders’ J.B.C. Terra VV Eijsden Fanfare Juliana Limmel/ Nazareth Generaalsmarkt in Wyckerpoort Buurtplatvorm Eyldergaard Training Rots en Water Ruimte in de Letterdoes beschikbaar gesteld

743,75 119 6.700 1.149,50 1.428 55 300 200 150 180 250 1.190 100 100 150 500 70 150 303,45 500 500 150 0

Z.V.V. Vroegop Oudervereniging basisschool Tangram (Op de Cour) CV de Kikker Heugem/Randwijck CV Maravilla (Wolder)

50 150 75 100 18.657


31

Hoofdstuk 5

Vastgoed

Focus op verbetering kwaliteit van bestaand bezit Hoewel wij in onze portefeuillestrategie vastleggen wat onze plannen voor de toekomst zijn met onze woningvoorraad, noodzaken diverse ontwikkelingen van buitenaf ons om deze plannen voortdurend bij te stellen. We willen terug naar een portefeuille van 9.500 vhe’s in 2025 en focussen op een verbetering van de kwaliteit van ons bestaand bezit. In onze portefeuillestrategie formuleren we onze visie op ons woningbezit voor de komende jaren. Om deze strategie te kunnen bepalen hebben we een analyse gemaakt van ons huidige woningbezit en de demografische ontwikkelingen in Maastricht en Eijsden-Margraten tot en met 2025. Uit deze analyse blijkt dat Servatius op langere termijn rekening moet houden met krimp en een veranderende behoefte van de klant. In de periode 2012 tot 2025 zal de samenstelling van onze lokale/regionale bevolking ingrijpend wijzigen. De vergrijzing blijft tot 2025 een grote rol spelen gekoppeld aan een toenemende zorgvraag. Deze factoren dwingen ons ertoe om heldere keuzes te maken.

Herijking portefeuillestrategie De afgelopen jaren kenmerken zich door een veelheid aan veranderingen. Deze dynamiek vraagt om een continue monitoring van onze plannen. Om een goede aansluiting met de markt te waarborgen, herijken we jaarlijks onze projecten. Onze portefeuilleambities leggen we begin 2013 vast in een portefeuilleplan en werken we verder uit in wijkvisies en complextactieken. In 2012 is al gestart met deze werkzaamheden en hebben we een portfolioanalyse uitgevoerd. Hierdoor is de positionering van elk complex inzichtelijk gemaakt. Terug naar de kern Omdat Servatius terug wil naar de kern, verkopen we onze commerciële posities. De gelden die hierdoor vrijkomen gebruiken we voor het uitoefenen van onze core business. Ons doel is om in 2025 een portefeuille te hebben met een minimale omvang van 9.500 woningen met een gemiddeld energielabel B. In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de woningportefeuille tot en met 2016 te zien.

De komende jaren richt Servatius zich op de nieuwbouw van woningen tot de liberalisatiegrens. Het realiseren van koopwoningen doet Servatius in principe niet tenzij dit een positief rendement genereert en een wezenlijke bijdrage levert aan onze sociaal-maatschappelijke opgave. Bij alle investeringen geldt als hoofdregel dat inkomsten vóór uitgaven gaan. Dit betekent dat als de inkomsten achterblijven, we de uitgaven bijstellen.

Wijkaanpak 4.0

(bron: Wijkaanpak 4.0 van gemeente Maastricht) In 2012 constateerde de gemeente Maastricht, op basis van opgedane ervaringen, dat ze de gebieds- en mensgerichte manier van werken wil versterken en verbeteren binnen een klimaat waarin betrokken partijen minder financiële middelen ter beschikking kunnen stellen. De gemeente wil anders gaan werken: minder afgestemd op de bureaucratische systemen en meer op de mogelijkheden van burgers. Dat is de nieuwe rode draad van het nieuwe programma Wijkaanpak 4.0, dat zich richt op het versterken en ontwikkelen van vitale en aantrekkelijke wijken in de periode 2013 tot en met 2020. Aan de hand van een nog te ontwikkelen thermometer (die de invloed en sociale stijging meet van burgers (vitaliteit) en de in- en uitstroom van bewoners (aantrekkelijkheid)) kunnen we straks volgen in hoeverre de gestelde doelen worden behaald. Het speelveld bestaat uit twee aaneengesloten ‘complete’ (woon)gebieden in Maastricht Oost en West. Daar ligt de komende acht jaar de focus voor de gewenste sociale, economische en fysieke veranderingen. Binnen de Wijkaanpak 4.0 stellen partijen, waaronder Servatius, iedere twee tot drie jaar een voortschrijdend uitvoeringsprogramma op, waarin zij aangeven welke projecten zij in de betreffende periode uitvoeren.

2013

2014

2015

2016

Verkopen regulier

80

80

80

80

80

Complexverkoop

0

100

150

150

150

Sloop

50

50

50

70

70

Nieuwbouw

50

50

50

70

70

200

225

225

250

250

11.128

10.948

10.718

10.488

10.258

Bezit (woningen)

jaarverslag 2012

Nieuwbouw en sloop

2012

Renovaties

32

Als vervolg hierop stellen we in 2013 wijkvisies op voor de wijken waarin Servatius bezit heeft, waarna we de concepttactieken uit 2012 definitief kunnen maken. En kunnen we op basis van de financiële kaders een planning opstellen voor de aanpak van de projecten. Gezien de constant wijzigende omgeving zal een jaarlijkse actualisatie noodzakelijk blijven.


33

Ontwikkelingen in de voorraad In onderstaande tabel staat een beknopt overzicht van de wijzigingen in de vastgoedportefeuille van Servatius in 2012. Overzicht vastgoedmutaties in 2012 Verloopoverzicht

Huurwoning goedkoop







Verkoop

-24


Sloop Aankoop Nieuwbouw Overig

18

Totaal BOG

-6

0

0

0

0

0

0

0

Sloop Verkoop

Caberg-Malpertuis In 2012 werkte Servatius in de wijken Caberg en Malpertuis samen met de gemeente, Woonpunt en de buurtkaders in de Buurtaanpak aan de volgende projecten: → Nieuwbouw blok 8 en 9 In februari 2012 zijn 55 sociale huurappartementen met 31 parkeerplaatsen op de hoek van de Tamboerijnstraat en Fagotstraat opgeleverd. → Locatie Widelanken Het stedenbouwkundig plan van het gebied Widelanken en omgeving wordt opnieuw bekeken en waar nodig bij gesteld op basis van de stedelijke herprogrammering en de ontwikkelingen in de markt. → Wijkpark Servatius levert een bijdrage aan de ontwikkeling van het Wijkpark, gelegen tussen de twee wijken. De gemeente heeft in 2012 de eerste fase van het park aangelegd.

Aankoop Nieuwbouw Overig

2

Totaal MOG

2

0

Sloop Verkoop

-39

0

0

0

0

0

0

-3 -48

-23

-36

Aankoop Nieuwbouw

55

Overig

-194

46

121

21

-1

Totaal Wonen

-233

50

98

-15

-1

Totaal verloop 2012

-233

50

98

-15

-1

31 -16

-6

0

15

-6

2

9

-6

24

Overzicht Commerciële posities Beginstand 31-12-2011

2

34

Verkoop

-2

-12

Overig

-1

-9

Eindstand 31-12-2012

21

15

0

0

0

In 2012 waren de belangrijkste ingrepen in onze portefeuille: → afronding van de renovatie van 95 eengezinswoningen in de ABH-buurt in Wittevrouwenveld; → de start van de renovatie van 176 sociale huurwoningen in Malberg; → de oplevering van 55 sociale huurappartementen met 31 parkeerplaatsen in Caberg. → renovatie van zes portieketagewoningen Veldje in Eijsden

34

jaarverslag 2012

0

0

0

Hier volgt een toelichting op deze projecten en op onze herstructureringsactiviteiten. Maastricht Malberg In het Buurtontwikkelingsplan Malberg werken Servatius, Woonpunt, projectontwikkelaar AM Wonen en de gemeente Maastricht samen in een exploitatiemaatschappij. Om een gedifferentieerd woonmilieu te creëren, zijn de afgelopen jaren ruim 150 koopwoningen en 230 huurwoningen/appartementen gebouwd. In 2012 heeft Servatius de volgende activiteiten in Malberg uitgevoerd: → Recessenplein In 2012 is op deze locatie een koopproject ontwikkeld. Het project bestaat uit 34 grondgebonden koopwoningen en de aanleg van een park. De omgevingsvergunning is in 2012 verleend. De verwachting is dat we de woningen in 2013 in de verkoop aanbieden. → Renovatie Ponjaardruwe e.o. In 2011 is de renovatie van 176 sociale huurwoningen voorbereid. De uitvoering hiervan is in 2012 gestart met de renovatie van circa 135 woningen. De resterende woningen pakken we in 2013 aan.

Pottenberg en Mariaberg In 2012 hebben we samen met onze partners verder gewerkt aan het opstellen van de Buurtontwikkelingsplannen (BOP’s) voor de wijken Pottenberg en Mariaberg. We streven ernaar deze plannen in 2013 af te ronden. Heugemerveld Momenteel is de laatste fase van de herstructurering van Heugemerveld in ontwikkeling. Het gaat om de bouw van grondgebonden woningen aan de Heugemerweg. Door de veranderende markt ibestuderen we het plan opnieuw, waarbij de focus ligt op de markttechnische en de financiële haalbaarheid. Parallel aan dit traject onderzoeken we de verkoop van deze positie. Vooruitlopend op deze herontwikkeling zijn in 2012 drie panden gesloopt. Daarnaast heeft Servatius aan de Jonkheer Ruysstraat (achter Ill Fiore) een braakliggend terrein in eigendom. Momenteel voeren we gesprekken met partijen die deze locatie mogelijk willen overnemen en ontwikkelen. Wittevrouwenveld Wittevrouwenveld is onderdeel van het Wijkontwikkelingplan (WOP) Maastricht Noordoost. De wijk heeft hiervoor al te maken gehad met een forse herstructurering door de uitvoering van het Centrumplan. Dit plan is nu met uitzondering van het Essentterrein en de revitalisering van de Frankenstraat afgerond. Ook voor het WOP geldt dat we aan het herijken zijn, maar desondanks hebben in 2012 toch de volgende activiteiten in de wijk plaatsgevonden: Renovatie ABH-buurt In augustus 2012 is de renovatie van 92 sociale huurwoningen afgerond in combinatie met een verbetering van de voortuinen, het openbaar gebied en de infrastructuur. We hebben de woningen energiezuiniger gemaakt door het aanbrengen van spouwmuurisolatie, het vervangen van kozijnen met HR++glas en het aanbrengen van isolatie aan de onderzijde van de begane grondvloer. Voor de engergiebesparende maatregelen betalen de huurders een beperkte financiële bijdrage in de vorm van een huurverhoging (ter hoogte van de helft van de energiebesparing). Door een totaalpakket aan maatregelen sluit deze buurt qua uitstraling beter aan op de nabijgelegen nieuwbouw aan het Voltaplein.

Afstemming met A2 Wittevrouwenveld en Wyckerpoort liggen naast de huidige A2 stadstraverse. Avenue2 is momenteel bezig met de ondertunneling van deze A2 en bereidt de aangrenzende opstalontwikkeling voor. Aangezien het exploitatiegebied van Avenue2 en de woningen van Servatius in beide wijken naast elkaar liggen, is afstemming noodzakelijk. Er zijn drie locaties aangeduid die om nadere studie vragen, te weten de Noordkop van Wyckerpoort, de Burgemeester Bauduinstraat & de ‘kersenstrip Wittevrouwenveld’ en de overgang Wittevrouwenveld-Wyckerpoort ter plaatse van het Essentterrein. Inmiddels hebben de gemeente en Servatius voor de kersenstrip een verkennende studie uitgevoerd. Stadhouder-, Tilly- en Mondragonstraat Dit deel van Wittevrouwenveld zal de komende jaren door herstructurering een andere invulling krijgen, waarbij renovatie, nieuwbouw en sloop een plek krijgen. In 2012 zijn 58 huishoudens geherhuisvest. Limmel Naast Wittevrouwenveld, Wyckerpoort en Nazareth maakt ook Limmel deel uit van de herstructurering van de Vogelaarwijk Maastricht Noordoost. In 2012 hadden wij de volgende projecten onder handen: Sareptaplein In 2012 is het tweede bouwblok van zeven woningen aan het Sareptaplein opgeleverd. Van deze zeven woningen zijn er slechts drie verkocht. De andere 4 woningen worden geliberaliseerd verhuurd. Renovatie Balije- en Populierweg De start van de renovatie van 78 sociale huurwoningen aan de Balije- en Populierweg staat voor 2013 gepland. Hiertoe hebben we in 2012 diverse voorbereidende werkzaamheden getroffen, zoals een technische opname en onderzoeken naar de technische kwaliteit van de woningen. Ook is een proefwoning gemaakt voor de vervanging van de natte cellen (keuken, badkamer en toilet). Wyckerpoort In deze wijk hebben in 2012 de volgende activiteiten plaatsgevonden: Kolonel Millerstraat - Generaal Eisenhowerstraat Generaal Marchallaan Alle oorspronkelijke bewoners van de 30 woningen, zijn op twee huishoudens na, geherhuisvest. Naar verwachting wordt er voor de resterende twee gezinnen begin 2013 een andere woning gevonden. Tijdelijke verhuur binnen de Leegstandswet is vanaf medio 2013 niet meer mogelijk en in dat kader zullen we begin 2013 sloop overwegen. Mosa Porselein-terrein en de zuidwand van het Old Hickoryplein Geheel 2012 heeft in het teken gestaan van de aandelenoverdracht van ING (3W) aan Jongen Bouw. Servatius heeft afgezien van een mogelijke overname. De realisatie van de locatie Mosa Porselein en de zuidwand van het


35

Old Hickoryplein is vervroegd naar 2016 (in plaats van na 2020). Dit in verband met de grote bulk van woningen die Avenue 2 na 2016 op de markt zal brengen. Overige projecten in Maastricht (niet-herstructurering) Wolder Het project Hoeve Castermans is in 2010 in de verkoop gegaan, welke als gevolg van de huidige marktsituatie stagneert. In 2012 is gestart met een bijstelling van deze plannen. Lambertuskerk In 2012 zijn de restauratiewerkzaamheden afgerond. Op 28 september vond de oplevering plaats van de laatste bouwkundige werkzaamheden. Voor de invulling van de Lambertuskerk wordt een exploitatiemodel ingericht, waarbij de herinrichtingsinvesteringen voor Servatius nihil zijn en beleggers geïnteresseerd worden.

gesproken verkoopdrempel, is de bouw van de woningen in januari 2012 gestart. Eén vrijstaand geschakelde woning is niet verkocht. Deze is in december 2012 door de aannemer opgeleverd aan Servatius. In 2013 zal de woning verkocht of verhuurd worden. België Servatius heeft in 2012 de twee locaties in België (een grondpositie in Lanaye en een complex in Luik) conform voornemen verkocht.

Verkoop Huurwoningen Servatius heeft het beleid dat ze de afgelopen jaren heeft ingezet wat betreft de verkoop van huurwoningen, ook in 2012 voortgezet. De resultaten van de verkopen zetten we in om onze financiële positie te verstevigen en de kwaliteit van ons bestaande bezit te verduurzamen. In 2012 zijn in totaal 98 huurwoningen verkocht en geleverd. Hiermee hebben we de verkoopdoelstelling ruimschoots behaald. Eenderde hiervan is verkocht aan een huurder van Servatius, de overige verkopen zijn gerealiseerd bij mutatie. Alle verkopen van huurwoningen zijn begeleid door de interne makelaar van Servatius, onder de naam JeThuisHuis. De verkoopvijver is in 2012 uitgebreid naar ruim 2.200 woningen. In 2013 beoordelen we de verkoopvijver opnieuw op basis van de resultaten van de portfolioanalyse, die we in 2012 hebben uitgevoerd. Daarnaast houden we bij de beoordeling van de huidige verkoopvijver en eventuele uitbreiding rekening met de termijnvisie voor de volkshuisvesting en de afspraken met de gemeente Eijsden-Margraten en Maastricht.

Complexverkopen Als vervolg op het proces dat in 2011 in gang is gezet, zijn in 2012 10 woningcomplexen voor complexgewijze verkoop geselecteerd. De selectie was divers en varieerde van een complex van negen eenheden tot een complex van 76 eenheden en van woon-werkwoningen tot portieketagewoningen. In totaal ging het om 379 vhe’s. De selectie is gebaseerd op de in 2012 uitgevoerde portfolioanalyse. Deze selectie is ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeente Maastricht en huurdersvereniging Servaassleutel. Conform alle ministeriële verplichtingen voor complexverkopen, hebben eerst de zittende huurders van de betreffende woningen de gelegenheid tot koop gekregen, voordat de complexen aan derden zijn aangeboden. Potentiële kopers hadden tot begin 2013 de mogelijkheid om een bieding op een of meerdere complexen uit te brengen. Het resultaat is dan ook pas in het verslagjaar 2013 bekend. In 2013 evalueren we het gehele proces en starten we een tweede fase voor complexverkoop.

Eijsden-Margraten Centrumplan Eijsden Het centrumplan Eijsden bestaat uit meerdere onderdelen. Vanwege de focus op onze primaire taak is besloten om een deel van de ontwikkeling van het centrumplan af te stoten. De verdere ontwikkeling van het winkelcentrum Breust is daarom overgenomen door Rialto Vastgoedontwikkeling B.V.. Als gevolg hiervan zijn eind 2012 de vigerende overeenkomsten geactualiseerd en opnieuw ondertekend door de drie partijen die betrokken zijn bij de verdere ontwikkeling van het centrumplan. Het centrumplan bestaat uit de volgende onderdelen: Plandeel Breust Breust bestaat uit twee fasen. De eerste fase, bestaande uit Bakvliet, de Bron en de brede school, is reeds opgeleverd. De tweede fase betreft het door Rialto overgenomen winkelcentrum. Servatius zal de bovenwoningen van Rialto afnemen en verhuren als sociale en of geliberaliseerde huurwoningen. In 2013 werken we de plannen verder uit. Plandeel Veldje Het Veldje bestaat uit meerdere fasen. De ontwikkeling van het Veldje bestaat uit een mix van koopwoningen, huurwoningen en renovatie van bestaand bezit. Fase 1 omvat de bouw van grondgebonden koopwoningen en de renovatie van zes portiekflats. De renovatie is in 2012 uitgevoerd en opgeleverd. De koopwoningen fase 1 worden in 2013 verder ontwikkeld en ter verkoop aangeboden. De ontwikkeling van de overige fasen is afhankelijk van de behoefte van de markt. Voor de herhuisvesting van het Veldje moeten momenteel nog 23 huishoudens worden geherhuisvest.

Koopwoningen Ondanks het toegenomen aantal verkopen van huurwoningen ten opzichte van 2011, hebben er minder kopers, negen in totaal, gebruikgemaakt van de StartersRenteRegeling. Door de nieuwe aangescherpte hypotheekregels is besloten de StartersRenteRegeling ook voor 2013 te handhaven. Met name de starter op de woningmarkt kunnen we op deze wijze nog een extra ondersteuningsfaciliteit bieden. Bedrijfsonroerend goed (BOG) Uitgangspunt van Servatius is om het branchevreemde bezit af te bouwen. Ook hierdoor komen middelen beschikbaar om onze woningportefeuille te verduurzamen. Daarom is de BOG-portefeuille grondig geïnventariseerd en geanalyseerd. In totaal bevat de portefeuille 121 panden. Parallel aan dit proces zijn afgelopen jaar al 10 panden uit deze portefeuille verkocht. In 2013 focussen we nog meer op de verkoop van BOG, waarmee we kunnen voldoen aan onze verkoopdoelstelling en vorm kunnen geven aan het vastgestelde beleid. Verkoop van panden uit de BOG-portefeuille zonder woonfaciliteit is niet aan nadere regels gebonden. Panden uit de BOG-portefeuille die wel beschikken over een woonfaciliteit worden vóór feitelijke verkoop, worden door het ministerie van Binnenlandse Zaken, getoetst aan criteria zoals opgenomen in het BBSH.

Poelveld Servatius participeert in de ontwikkelingsmaatschappij Poelveld B.V.. Binnen de samenwerking ontwikkelt Servatius zowel huur- als koopwoningen. Medio 2011 is gestart met de verkoop van 11 woningen. In 2011 en 2012 zijn in totaal 10 van de 11 woningen verkocht. Na het behalen van de af-

36

jaarverslag 2012


37

Hoofdstuk 6

Financiën

Sturen op kasstromen Voor onze financiële continuïteit is het belangrijk dat we altijd aan onze financiële verplichtingen kunnen voldoen. We sturen op kasstromen om enerzijds de overheidsheffingen te kunnen betalen en anderzijds toe te werken naar een situatie met voldoende operationele kasstromen om maatschappelijke investeringen duurzaam mogelijk te maken.

Solide financiële positie Om onze maatschappelijke taak goed te kunnen uitvoeren, is het noodzakelijk dat we niet alleen beschikken over een gezonde vermogenspositie maar ook een goed rendement behalen. Om dit doel te bereiken, zijn stevige maatregelen noodzakelijk. Ook moeten we aanvullende maatregelen treffen om de verhuurdersheffing en de saneringspremie te kunnen betalen en een buffer op te bouwen voor het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV). Dit kunnen we doen door het verder afbouwen van onze schuldpositie, het verkopen van een deel van onze woningen en efficiënter beheer van de organisatie. In 2012 is in dat kader het plan Fit & Gezond afgerond, waarmee het aantal fte is gereduceerd tot 125. In 2012 hebben we in dit verband een aantal acties ondernomen: → Vereenvoudiging organisatiestructuur Servatius heeft in 2012 het grootste deel van haar activiteiten onderbracht onder de Toegelaten Instelling en haar juridische structuur aanzienlijk vereenvoudigd. In 2013 zullen we de juridische structuur verder vereenvoudigen, waardoor de organisatie eenvoudiger van opzet is en beter beheersbaar wordt. → Besparingen In 2012 hebben we veel aandacht besteed aan het sturen op aanvaardbare kasstromen en hebben we onze leningportefeuille aanzienlijk afgebouwd. Daarnaast is ons meerjarenplan aangepast, wat op de langere termijn moet leiden tot een aanzienlijke verdere verlaging van de leningportefeuille en de daarmee gepaard gaande rentelasten. Onze langetermijnvisie hebben we daarom in 2012 afgestemd op de ontwikkeling rond het Woonakkoord. Resultaten 2012 Zoals gezegd is in 2012 in het kader van de reorganisatie de personele bezetting verder teruggebracht naar 125 fte’s. De hiervoor in 2011 gevormde reorganisatievoorziening is in 2012 geheel afgewikkeld. Daarnaast waren de verkoopresultaten van JeThuisHuis vorig jaar boven verwachting goed. In een moeilijke markt hebben we veel woningen weten te verkopen. De begrote opbrengst is volledig gerealiseerd. Door een stelselwijziging in 2012, die is verwerkt in het eigen vermogen van 2011, is ons vermogen in 2011 negatief beïnvloed met een bedrag van ¤ 14,2 miljoen. Deze wijziging heeft voornamelijk betrekking op een andere waarderingssystematiek van het vastgoed. Het resultaat in 2012 is negatief, doordat er bij de waardering van het sociaal vastgoed rekening is gehouden met de verplichte heffingen conform het Woonakkoord. Deze heffingen drukken op de verwachte toekomstige kasstromen.

38

jaarverslag 2012

Informatiestromen Per kwartaal stelt Servatius kwartaalrapportages op die ze bespreekt in het managementteam. Hierbij kijken we of de in de begroting vastgestelde bedrijfsdoelstellingen op koers liggen. Het managementteam stuurt waar nodig bij. Na goedkeuring in het managementteam en na het informeren van het middenkader, sturen we de kwartaalrapportages ter goedkeuring naar de Raad van Toezicht. Ook houden we eenmaal per kwartaal een bijeenkomst om alle medewerkers te informeren. Daarnaast sturen we onze rapportages ook naar het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en het CFV. Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn Servatius geen gebeurtenissen bekend die zich na balansdatum hebben voorgedaan.

Risico’s en risicobeheer Risicomanagement is niet alleen belangrijk om te kunnen voldoen aan verscherpte maatschappelijke verantwoording, maar ook een middel om de interne organisatie beter te laten functioneren. Daarom heeft Servatius in 2011 besloten om risicomanagement organisatiebreed te omarmen. Hiermee willen we, zowel naar binnen als naar buiten toe, aantonen ‘in control’ te zijn. Met als resultaat het verstrekken van een in control-verklaring aan onze belanghebbenden. Begin 2012 is gestart met een project om risicomanagement op te nemen in onze dagelijkse bedrijfsvoering. Servatius ziet risicomanagement als een bedrijfsbrede, uniforme en integrale methodiek om de ondernemingsdoelstellingen op beheerste wijze te realiseren. Deze methodiek moet Servatius in staat stellen om op elk niveau weloverwogen keuzes te maken in het samenstellen van een uitgebalanceerd geheel van beheersmaatregelen. Deze maatregelen moeten recht doen aan de integere en transparante werkwijze van Servatius. Centraal hierbij staat de gedachte: de organisatie loslaten waar het kan en beheersen waar het moet. De belangrijkste risico’s liggen op strategisch, financieel en operationeel vlak. Door al die eventuele risico’s te identificeren, kwalificeren en uit te zetten op de goede plek in de organisatie, is voor iedereen helder wie waarvoor verantwoordelijk is. Het is belangrijk dat alle medewerkers de voor hen belangrijkste risico’s herkennen en beheersen, daarmee wordt de risicobewustwording gestimuleerd. De belangrijkste risico’s voor Servatius zijn: → Strategische risico’s → het Europadossier en de consequenties voor corporaties → het huidige onzekere politieke klimaat → Financiële risico’s › Financiële consequenties en de voorwaarden die zijn verbonden aan de financiële borging door het WSW › het op peil houden van de kasstromen van Servatius in de huidige moeilijke verkoopmarkt voor commerciële posities als ook de bekostiging van de verhuurdersheffing.


39

Geconsolideerde balans → Operationele risico’s › de uitvoering van het herstelplan Fit & Gezond › de invoering van een nieuw informatiesysteem (ERP) Voor de verdere invulling van risicomanagement vormt het ondernemingsplan met de portefeuillestrategie, projectenportefeuille, verkoopbeleid en duurzaamheidsbeleid een belangrijk aspect. Ook worden de risico’s en de beheersing periodiek gerapporteerd.

Balans (geconsolideerd) (alle bedragen x ¤ 1.000) Activa

2012

2011

Vaste Activa Materiële vaste activa

479.048

586.348

Vastgoedbeleggingen

77.500

85.042

Ook rapporteert de Interne Controller periodiek zijn bevindingen aan het managementteam, de Auditcommissie en de Raad van Toezicht.

Financiële vaste activa

10.066

8.391

566.613

679.781

Geconsolideerde Winst- en verliesrekening

Vlottende Activa

Daarnaast heeft Servatius op vaste momenten in het jaar gesprekken met vertegenwoordigers van het WSW en het CFV.

Winst- en verliesrekening (geconsolideerd) 2012 (alle bedragen x ¤ 1.000) Bedrijfsopbrengsten Huren en overige bedrijfsopbrengsten Verkoop onroerende zaken Overige bedrijfsopbrengsten

2011

Voorraden

33.040

41.544

125

255

7.556

10.489

Liquide middelen

9.460

19.388

50.181

71.676

616.794

751.457

Onderhanden projecten Vorderingen

67.581

66.919

406 -

5.283

724

1.188

67.899

73.390

Totaal

Bedrijfslasten

Passiva

Afschrijvingen op materiële vaste activa

14.651

14.030

Waardeveranderingen materiële en vlottende activa

11.838

3.899

Eigen Vermogen

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoebeleggingen

1.008

1.430

Lonen en Salarissen

7.469

Overige bedrijfslasten

120.608

207.342

Voorzieningen

24.491

39.290

7.888

Langlopende Schulden

455.358

485.447

24.316

29.707

Kortlopende Schulden

16.337

19.378

59.282

56.954

616.794

751.457

20.504 -

19.319 -

1.309 -

35

13.196 -

2.848 -

1.808

1.113 -

11.388 -

3.961 -

Financiële baten en lasten Resultaat deelnemingen Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen

De belangrijkste verandering in de winst- en verliesrekening van 2012 en 2011– ten gevolge van de steleselwijziging -betreft de toevoeging van afschrijvingskosten over het sociaal vastgoed. Herziene richtlijn RJ645 Met ingang van 1 januari 2012 wordt de nieuwe Richtlijn voor de Jaarverslaggeving voor Toegelaten instellingen volkshuisvesting (RJ645) van kracht. Dit heeft belangrijke gevolgen voor de jaarverslaggeving en financiële administratie van woningcorporaties. Eén van de belangrijkste wijzigingen ten opzichte van oude RJ 645 is het classificeren (voorgeschreven) en kwalificeren (keuze) van het vastgoed en de daaraan gekoppelde waarderingsmodellen (kostprijs, bedrijfswaarde, marktwaarde).

Toelichting op de geconsolideerde balans De mutatie over het totale vastgoed in 2012 bedraagt negatief ¤ 115 miljoen en wordt grotendeels veroorzaakt door de waardedaling in de bedrijfswaarde van het DAEB-vastgoed. Deze waardedaling is grotendeels toe te rekenen aan het in 2012 gesloten regeerakkoord waarbij de afdrachten van de verhuurdersheffing leiden tot een afname van toekomstige kasstromen. Niet alleen zien we een daling in de bedrijfswaarde door het rekening houden met de verhuurderheffing, maar ook door de aftopping van de huurprijzen gebaseerd op 4,5% van de WOZ-waarde. Als gevolg hiervan heeft Servatius maatregelen genomen door het het verder bezuinigen op de onderhouds- en overige exploitatielasten. Bovengenoemde maatregelen resulteren desondanks in een totale afname van het sociaal vastgoed in exploitatie van ¤ 106 miljoen in 2012.

Deze nieuwe richtlijn heeft niet enkel consequenties voor de jaarrekening van 2012, maar ook voor de vergelijkende cijfers over 2011 en zelfs 2010. Volgens de nieuwe richtlijn dient het vastgoed te worden gesplitst in sociaal en commercieel vastgoed, waarbij eveneens verschillende waarderingsgrondslagen gelden. Bij Servatius is gekozen om het sociaal vastgoed te waarderen tegen bedrijfswaarde en het commercieel vastgoed tegen marktwaarde.

40

jaarverslag 2012


41

Derivaten In 2012 zijn geen derivatentransacties verricht. Per 31 december 2012 heeft Servatius twee caps voor de afdekking van het renterisico voor twee leningen (roll-overs) met een nominale waarde van ¤ 20 miljoen. Dit type derivaat kent alleen een positieve marktwaarde. De marktwaarde bedraagt per 31 december 2012 ¤ 64.

De daling van de bedrijfswaarde is derhalve de voornaamste verklaring voor de daling van het eigen vermogen in 2012. Het verloop van het eigen vermogen kan als volgt worden weergegeven: Eigen Vermogen (alle bedragen x ¤ 1.000)

2012

2011

Stand per 1 januari vóór stelselwijziging

137.316

Impact stelselwijziging

14.163 -

207.343

123.153

Resultaat 2011 vóór herziene RJ645

83.446

Stand per 1 januari na stelselwijziging

87.407 -

11.387 -

3.961 -

Herwaardering vastgoed

59.567 -

101.414

Terugname deel afschrijvingen

15.781 -

13.264 -

Directe vermogensmutatie

75.348 -

88.150

120.608

207.342

Impact RJ645 op resultaat boekjaar 2011 Resultaat boekjaar

15% risiconorm WSW Het percentage (mogelijke) herfinancieringen ten opzichte van de totale leningportefeuille mag jaarlijks niet meer dan 15% bedragen. Servatius voldoet aan de WSW-norm. 15% Risico-norm WSW per 31-12-2012 (assumptie: aflossingen worden geherfinancierd) 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Stand per 31 december 2012

Continuïteitsveronderstelling Servatius zal wezenlijke aanpassingen doorvoeren in haar bedrijfsvoering (personeel, organisatie, onderhoud en investeringsvolume) en gebruik moeten maken van de verruiming van het verhuurbeleid om de operationele kasstroom op het vereiste niveau te kunnen houden om te voldoen aan de vereiste financiële kengetallen. Deze aanpassingen zijn door Servatius verwerkt in haar meerjarenbegroting. Servatius is van mening dat de huidige maatregelen op dit moment voldoende zijn om de continuïteit van de onderneming te garanderen, uiteraard is een ander wel afhankelijk van toekomstig overheidsbeleid.

Liquiditeit en treasury Renteontwikkeling in 2012 Korte rente De korte rente (3-maands Euribor) is in 2012 gedaald van 1,4% naar 0,2%. Servatius heeft van deze zeer lage korte rente geprofiteerd met haar variabele financieringspositie (het volume van roll-overs bedroeg op 31 december 2012 ¤ 30 miljoen). Op deze manier konden we binnen het door het WSW opgelegde risicokader optimaal profiteren van de lage korte rente. Lange rente De lange rente (10-jaars IRS) is gedaald van 2,4% naar 1,6%. Gedurende 2012 zijn de opslagen voor een 10-jarige lening constant gebleven op een relatief hoog niveau van circa 0,9%. Dit kwam door de aanhoudende onrust op de financiële markten als gevolg van de schuldenproblematiek bij de overheden in Europa. Eind 2012 kon Servatius 10-jarige leningen aantrekken tegen 1,6% + 0,9% = 2,5%.

42

jaarverslag 2012

In de sector nemen de financiële risico’s voor de operationele kasstromen toe. Door de aanstaande verhuurdersheffing, de saneringsheffing en de heffing voor de opbouw van de buffer van het CFV, komen de operationele kasstromen onder druk te staan. Deze druk wordt hoger door mogelijk stijgende rentelasten en problemen met derivaten bij enkele corporaties. Om de kosten van de overheidsheffingen, maar ook renovaties en nieuwbouw te kunnen dragen, zijn steeds meer corporaties genoodzaakt om (extra) woningen, in een moeilijke woningmarkt, te verkopen. Kredietfaciliteit ING Bank en kasgeld Servatius heeft een kredietfaciliteit van ¤ 18 miljoen bij ING Bank. Hiervan is circa ¤ 8 miljoen bevroren vanwege door Servatius verstrekte bankgaranties. Per 31 december 2012 is van de totale kredietfaciliteit daarom nog ¤ 10 miljoen beschikbaar voor de opname van kortlopende financiering. Servatius heeft geen kasgelden van derden. Lange Leningen Per 31 december 2012 was de gemiddelde rentevoet van de leningportefeuille circa 4,0% bij een gemiddelde looptijd van circa 12 jaar.

Lang lopende leningen TI Saldo per 01-01-12 Aflossingen Nieuwe leningen Saldo per 31-12-12 Afname leningportefeuille

x ¤ 1.000 ¤ 485.076 - ¤ 30.119 ¤0 ¤ 454.957 ¤ 30.119

Conform de regelgeving van het WSW hanteert Servatius de 2% normatieve aflossingseis, waarbij het saldo van de operationele activiteiten (inclusief financieringslasten) na 2% fictieve aflossingscorrectie positief moet zijn. Servatius voldoet aan dit criterium.

Verklaring inzake besteding middelen Evenals voorgaande jaren zijn alle uit de bedrijfsvoering verkregen middelen, conform dit verslag, uitsluitend aangewend voor de op basis van de doelstellingen te verrichten volkshuisvestelijke activiteiten. Verder heeft Servatius geen financiële ondersteuning aan buitenlandse instellingen verricht zoals bedoeld in de MG 2005-04, MG 2008-03, MG 2010-03 en MG 2011-02. De directeur/bestuurder verklaart hierbij dan ook dat er geen aanwendingen zijn verricht anders dan binnen dit volkshuisvestelijk kader.

8,7 6,9 7,7 10,5 8,6 5,5 7,3 7,1 5,1 4,4

Beleggingsactiviteiten Per 31 december 2012 heeft Servatius voor circa ¤ 1,1 miljoen aan Certificaatvermogen. Het betreft twee Certificaten van het Wooninvesteringsfonds.

Kasstromen en financieringsbehoefte naar de toekomst Servatius heeft in haar meerjarenbegroting de ambitie uitgesproken haar leningvolume te verlagen. Hierdoor verhogen we onze solvabiliteit en verlagen onze toekomstige rentelasten. Met als doel om enerzijds meer ruimte te creëren in de operationele kasstromen om de overheidsheffingen te betalen en anderzijds toe te werken naar een situatie waarbij de operationele kasstromen voldoende zijn om de investeringsbehoefte te dekken. We doen dus geen extra beroep meer op de kapitaalmarkt, met als enige uitzondering de herfinancieringen.

Verwachte ontwikkeling leningportefeuille Servatius (alle bedragen x ¤ 1.000) o.b.v. aangepaste MJB 2013 2013 2014 2015 2016

2017

Saldo leningen primo jaar

¤ 454.957

¤ 447.149

¤ 414.885

¤ 386.654

¤ 359.692

Aflossingen

- ¤ 41.535

- ¤ 37.154

- ¤ 35.032

- ¤ 47.630

- ¤ 39.137

¤ 33.727

¤ 4.890

¤ 6.801

¤ 20.668

¤ 25.940

¤ 447.149

¤ 414.885

¤ 386.654

¤ 359.692

¤ 346.495

Nieuwe leningen Saldo leningen ultimo jaar

Verwachte ontwikkeling leningportefeuille Servatius


43

Hoofdstuk 7

Governance

Het belang van transparantie Servatius heeft een aantal moeilijke jaren achter de rug. Inmiddels is de organisatie weer op koers en geeft zij invulling aan haar beleid met een nieuw ondernemingsplan. De Raad van Toezicht vindt het belangrijk om de manier waarop de organisatie invulling geeft aan de uitvoering van haar taken en bevoegdheden inzichtelijk te maken. Door terug naar de kern te gaan en te focussen op haar primaire taken is de organisatie volgens de raad op de goede weg. Servatius onderschrijft de beginselen die zijn vastgelegd in de Aedescode en de Governancecode Woningcorporaties. De Governancecode Woningcorporaties wordt gehanteerd voor het inrichten van de bestuurlijke organisatie. In deze paragraaf verantwoorden wij ons over de inrichting van de governancestructuur binnen Servatius. Meer gedetailleerde informatie is te vinden op onze website (www.servatius.nl/ over-servatius/bestuur-en-toezicht/governancecode). Servatius heeft de principes en uitwerkingen zoals opgenomen in de Governancecode Woningcorporaties in 2012 opgevolgd, vooralsnog met uitzondering van de volgende twee punten. Een toetsingskader voor verbindingen is vastgesteld met criteria voor het aangaan of beëindigen van verbindingen Er is bij Servatius geen formeel toetsingskader voor verbindingen vastgesteld. Wel zijn er, met goedkeuring van de Raad van Toezicht, meerdere besluiten genomen over de vereenvoudiging van de nevenstructuur, onderbouwd met een extern advies. Dit advies kan impliciet worden beschouwd als een toetsingskader voor verbindingen op basis waarvan besluitvorming in de Raad van Toezicht heeft plaatsgevonden. In 2013 wordt een verbindingenstatuut opgesteld. Inzicht geven in het risicomanagement en de interne beheersing van verbindingen (inclusief het aangaan van majeure transacties daarbinnen). Dit is momenteel niet in een beleidskader vastgelegd. Het belang hiervan is onderkend en Servatius is hiervoor een project gestart. In 2013 wordt het risicomanagementbeleid vastgesteld en ingevoerd. Met de toevoeging van bovenstaande principes wordt voldaan aan de nieuwe Governancecode Woningcorporaties die sinds 1 juli 2011 van kracht is.

44

jaarverslag 2012

Organisatieschema Raad van Toezicht

Bestuur Manager HRM

Staf

Sector Wonen

Sector Financien

Sector Vastgoed

Verslag Raad van Toezicht In dit jaarverslag legt de Raad van Toezicht (RvT), als onderdeel van een maatschappelijk ondernemende organisatie, publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop het afgelopen jaar invulling is gegeven aan de uitvoering van taken en bevoegdheden. Als toezichtkader voor het uitoefenen van zijn taken hanteert de RvT het BBSH (Besluit Beheer Sociale Huursector) en de begroting van de corporatie. Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene gang van zaken in de woningcorporatie en de met haar verbonden ondernemingen. Ook staat de RvT het bestuur met raad terzijde. De raad houdt onder andere toezicht op: → het realiseren van de doelstellingen van de corporatie → de strategie → het realiseren van de volkshuisvestelijke opgaven → de risico’s verbonden aan de activiteiten van de corporatie → de opzet en werking van de interne risicobeheersings en controlesystemen › het kwaliteitsbeleid › de kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording › het financieel verslaggevingsproces › de naleving van toepasselijke weten regelgeving → het HRM-beleid De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de RvT zijn omschreven in hoofdstuk III, artikel 17 van de statuten van Servatius. Een en ander is verder uitgewerkt in het reglement van de Raad van Toezicht dat op 9 juni 2011 is vastgesteld.


45

Werkwijze Om zijn toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen, laat de RvT zich regelmatig mondeling en schriftelijk door het bestuur informeren over de (financiële) resultaten in relatie tot de beoogde doelen, relevante externe ontwikkelingen en de wensen en behoeften van belanghebbenden. De RvT heeft in het afgelopen boekjaar het volgende ondernomen om op de hoogte te blijven van wat er speelt in het werkveld van Servatius: → overleggen met het bestuur → overleggen met de externe accountant → overleggen met de huurdersorganisatie → overleggen met de ondernemingsraad → bezoeken van regiobijeenkomsten en seminars van de VTW (Vereniging Toezichthouders bij Woningcorporaties) → deelname aan workshops van de VTW. Beoordeling directeur-bestuurder Het functioneren van de directeur-bestuurder is in 2012 beoordeeld door de Selectie- en Remuneratiecommissie. Het advies van de Remuneratiecommissie is overgenomen door de RvT. Aan de hand van Triple P-doelstellingen is de directeur-bestuurder beoordeeld op de behaalde resultaten op de gebieden People (relatie met huurdersorganisatie en werkorganisatie), Planet (duurzaamheid: het maatschappelijk adequaat functioneren van de woningcorporatie) en Profit (financiën). Het functioneren van Gert Weenink is door de raad als goed beoordeeld. Zelfevaluatie In een besloten vergadering (met een gedeelte in aanwezigheid en een gedeelte zonder aanwezigheid van de directeurbestuurder) heeft de RvT de eigen inrichting, het functioneren als collectief en de bijdrage van de afzonderlijke leden beoordeeld. Deze zelfevaluatie heeft plaatsgevonden op basis van de Governancecode Woningcorporaties. De volgende onderwerpen kwamen aan bod: → inzet (tijd en aandacht) die de RvT als geheel en de individuele leden afzonderlijk aan het toezichtwerk besteden → inbreng (kwaliteit, competenties, kritisch vermogen, opbouwend zijn) van de individuele leden → samenwerking en taakverdeling → integriteit. De RvT heeft geconstateerd dat de leden beter op elkaar ingespeeld zijn en is tevreden over de huidige taakverdeling. Onderwerpen en besluiten De RvT heeft in het afgelopen jaar zeven keer vergaderd. Geen van de leden van de RvT is frequent afwezig geweest bij vergaderingen. Het afgelopen boekjaar zijn de volgende onderwerpen besproken en de volgende besluiten genomen: → ondernemingsplan 2012-2017 → investeringsbeleid → jaarverslag → jaarrekening → begroting → financieel beleid en financiële continuïteit met behulp van kwartaalrapportages → portfolioanalyse → complexverkopen

46

jaarverslag 2012

→ RJ645 → nieuw ERP-systeem → benoeming manager Vastgoed → huurincassobeleid → aansprakelijkheidsstelling oud-bestuurder en voormalige RvT → stand van zaken reorganisatie → procuratiereglement → vereenvoudiging van de vennootschapsstructuur → projecten, onder andere: Centrumplan Eijsden, Malberg, Sareptaplein, Poelveld, Lambertuskerk, Campus en sporthal Randwyck → kwartaalrapportages en jaarverslag klachtencommissie → treasurystatuut → verkopen → schorsing RvT-lid voor de duur van zes maanden vanaf 18 juli 2012 → bezoldiging RvT en directeur-bestuurder Onafhankelijkheid De RvT bewaakt het principe dat de leden van de raad onafhankelijk zijn, zoals aangeduid in de Governancecode Woningcorporaties bepaling III 2.2. In 2012 zijn er meldingen geweest van het mogelijk ontstaan van tegenstrijdige belangen, waarbij leden van de RvT en/of het bestuur betrokken zouden kunnen raken. Deze meldingen werden door het betreffende RvT-lid en/of de bestuurder zelf gedaan. Er zijn nadere afspraken gemaakt om te voorkomen dat het mogelijk tegenstrijdig belang daadwerkelijk kan ontstaan. Geen van de leden van de RvT of het bestuur vervult een nevenfunctie die onverenigbaar is met het lidmaatschap van de raad of het bestuur. Een overzicht van de nevenfuncties van de leden van de RvT en het bestuur is opgenomen in dit verslag. Onregelmatigheden In 2012 is gebruik gemaakt van de Regeling Melding Onregelmatigheden. Deze melding betreft mogelijke (individuele) fraude bij dagelijks onderhoud inzake de afhandeling van de afvalcontainer. De fraude is onderzocht en de bevindingen geven geen aanleiding tot verder onderzoek of maatregelen tegen de betrokkene. De oplossing die de RvT aandraagt is het doen van een procedureaanpassing om misbruik te voorkomen. Daarnaast is er een melding geweest waarbij sprake was van bedreiging door een medewerker. De oorzaak van de bedreiging is onderzocht. In navolging hiervan is met de bedrijfsarts een traject opgestart om de problemen te verhelpen.

De commissies van de Raad van Toezicht De RvT heeft in 2010 een Remuneratiecommissie, Auditcommissie en Agendacommissie en per 2011 een Vastgoedcommissie ingesteld. De reglementen voor de commissies zijn op 9 juni 2011 vastgesteld. De Agendacommissie bereidt de agenda van de RvT-vergaderingen voor. Voor de Agendacommissie is geen reglement opgesteld.

Samenstelling In 2012 was de Raad van Toezicht als volgt samengesteld: › Mevrouw M.J.P.A. Clerx Functie: voorzitter Deskundigheidsgebied: bestuur Beroep: interim-manager en consultant Nevenfuncties: voorzitter Raad van Toezicht Stichting Moviera, DB Milieufederatie Limburg, Bestuur FAM! Kenniscentrum voor vrouwen

De commissies zijn als volgt samengesteld en hebben de volgende taken: → De Auditcommissie bestaat uit de leden B. van Dijk (voorzitter), H. Dirks en J. Lenssen. → De Vastgoedcommissie bestaat uit de leden J. Lenssen (voorzitter), H. Dirks, E. van Hijlckama Vlieg (tot 18 juli 2012) en M. Clerx (vervangend lid vanaf 13 september 2012). → De Remuneratiecommissie bestaat uit de leden B. van Dijk (voorzitter) en M. Clerx. → De Agendacommissie bestaat uit de leden M. Clerx en J. Lenssen.

› De heer B.W. van Dijk Functie: lid Deskundigheidsgebied: HRM, strategie, organisatie, bestuur Beroep: gepensioneerd Nevenfuncties: voorzitter Raad van Commissarissen Stichting Adelante te Hoensbroek › De heer H.J.M. Dirks Functie: lid Deskundigheidsgebied: financiën, vastgoed Beroep: Associate Director bij ABN AMRO, Real Estate Finance Nevenfuncties: › De heer J.A.J. Lenssen Functie: lid, plaatsvervangend voorzitter Deskundigheidsgebied: overheid, vastgoed Beroep: gemeentesecretaris gemeente Landerd Nevenfuncties: zelfstandig adviseur, voorzitter Raad van Toezicht Wel.kom, freelance docent Bestuurdersacademie Nederland › Mevrouw E.E. van Hijlckama Vlieg Functie: lid (geschorst op eigen verzoek vanaf 18 juli 2012) Deskundigheidsgebied: volkshuisvesting, huurdersbelangen Beroep: consultant Nevenfuncties: lid Raad van Toezicht Respect Zorggroep Scheveningen, lid Raad van Commissarissen Woningbouwvereniging Laurentius te Breda, BBSH-zetel Leden van de RvT worden op grond van de statuten voor een periode van vier jaar benoemd. Een lid kan niet worden (her)benoemd indien hij op het moment van herbenoeming reeds acht jaar of langer een functie in de RvT bij de stichting heeft bekleed. Het rooster van aftreden van de RvT is als volgt.

Auditcommissie De Auditcommissie adviseert de RvT onder meer over het toezicht op de werking van de interne risicobeheersingsen controlesystemen, de financiële informatieverschaffing door Servatius, de naleving van aanbevelingen en opvolging van opmerkingen van de externe accountant en de relatie met de externe accountant. De Auditcommissie heeft in 2012 twee keer vergaderd: → in mei over het treasurystatuut, de rapportage interne controle, het jaarverslag 2011, het accountantsverslag en de jaarrekeningen 2011 → in november over de begroting 2013, de meerjarenbegroting 2013-2017, de managementletter, het treasurystatuut en de lening BOP Malberg. Vastgoedcommissie De Vastgoedcommissie heeft tot taak om de besluitvorming van de RvT voor te bereiden. De commissie richt zich in ieder geval op het toezicht op het bestuur over: → de ontwikkeling van activiteiten die te maken hebben met vastgoedontwikkeling en -sturing in brede zin, inclusief vastgoedaspecten in het kader van gebiedsontwikkeling. Dit omvat in ieder geval de activiteiten gekoppeld aan investeringen in vastgoed en de ontwikkeling van nieuwbouwen herstructureringsprojecten bezien vanuit de vastgoedkant

Rooster van aftreden Deskundigheid De RvT werkt (gerelateerd aan zijn omvang, samenstelling en activiteiten) met een profielschets voor de gewenste deskundigheid en achtergrond van zijn leden. Mevrouw van Hijlckama Vlieg is op 18 juli 2012 op eigen verzoek geschorst door de RvT, voor de duur van zes maanden, zodat zij zich kon richten op de ontstane situatie bij woningbouwvereniging Laurentius waar zij tevens lid was van de Raad van Commissarissen. De Raad van Toezicht is zich ervan bewust dat hij als gevolg van deze schorsing de samenstelling van de volkshuisvestelijke deskundigheid dient te borgen.

Naam

Benoemd per

Aftredend per

Herbenoembaar

M.J.P.A. Clerx (voorzitter)

01/04/2010

01/04/2014

Ja (tot 01/04/2018)

B.W. van Dijk (lid)

01/04/2010

01/04/2014

Ja (tot 01/04/2017)

H.J.M. Dirks (lid)

01/04/2010

01/04/2014

Ja (tot 01/04/2016)

J.A.J. Lenssen (lid)

01/04/2010

01/04/2014

Ja (tot 01/04/2017)

E.E. van Hijlckama Vlieg (lid)*

06/10/2011

06/10/2015

Ja (tot 06/10/2019)

* (geschorst op eigen verzoek vanaf 18 juli 2012)


47

→ de beoordeling van de met deze activiteiten samenhangende risico’s op politiek, bestuurlijk, maatschappelijk, ruimtelijk, technisch en economisch terrein, mede in relatie tot de ontwikkelingen op de woningmarkt → de beoordeling van de gegevens over samenwerkingsconstructies → de beoordeling en waarborging van de kwaliteit van de projectplannen en rekenmodellen → bewustmaking van de RvT van zaken die een belangrijke invloed kunnen hebben op de financiële positie en/of activiteiten van Servatius, inclusief (grote) financiële risico’s die worden gelopen en de wijze waarop het management deze risico’s effectief beheerst. De commissie ondersteunt de RvT in zijn toezichthoudende taken en verantwoordelijkheden op het gebied van: → de structuur van de organisatie, waaronder taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden → de processen rond de projectontwikkeling en het projectmanagement en op alle overige activiteiten rondom vastgoedsturing → de cultuur binnen de organisatie (normen en waarden, managementstijl, besturingsfilosofie) en de kwaliteit en capaciteit van de medewerkers → het naleven van interne procedures en weten regelgeving. In 2012 heeft de Vastgoedcommissie zes keer vergaderd. Daarbij kwamen de volgende onderwerpen aan de orde: → Sareptaplein → monitor projectontwikkeling → Lambertuskerk → Centrumplan Eijsden → Ridderbrouwerij → levering gronden Poelveld → planning vastgoed → Malberg → investeringsbeleid → portefeuillestrategie Remuneratiecommissie De Remuneratiecommissie adviseert de Raad van Toezicht onder meer over de selectie en benoeming van de leden van de RvT en de directeur-bestuurder en is ook belast met het bezoldigingsbeleid en de beoordeling van de bestuurder. De Remuneratiecommissie heeft haar bevindingen en adviezen over het bezoldigingsbeleid gerapporteerd aan de RvT. De Remuneratiecommissie heeft in 2012 een keer vergaderd: → op 22 november 2012 stond de vergadering in het teken van de beoordeling van de directeur-bestuurder en bracht de Remuneratiecommissie advies uit aan de RvT over de bezoldiging voor 2013 van de directeur-bestuurder. Werkgeversrol De Raad van Toezicht is verantwoordelijk voor een goed bestuur, onder meer door benoeming, schorsing, ontslag en jaarlijkse evaluatie van het bestuur. In 2012 werd het bestuur gevormd door de heer G.H. Weenink. Hij is per 1 december 2010 voor vier jaar benoemd als directeurbestuurder. De RvT heeft in 2012 op basis van de Sectorbrede beloningscode bestuurders woningcorporaties VTW

48

jaarverslag 2012

en actuele weten regelgeving het bezoldigingsbeleid en de arbeidsvoorwaarden van het bestuur vastgesteld. Een en ander is vastgelegd in het remuneratierapport. In 2010 zijn afspraken gemaakt over het vaste salaris. Naast het vaste salaris is er geen sprake van een variabel salaris. Aan het bestuur is een pensioen toegezegd op basis van de pensioenregeling woningcorporaties. De pensioenkosten worden gefinancierd door een gedeelde premie werkgeverwerknemer. De overige arbeidsvoorwaarden zijn gebaseerd op de CAO Woondiensten. Honorering bestuur en Raad van Toezicht Het bestuur (directeur-bestuurder) heeft over 2012 de volgende beloning ontvangen (bedragen in euro’s): Naam

G.H. Weenink

Bruto jaarloon (vast inkomen en vakantietoeslag)

144.625

Vaste bruto-onkostenvergoeding

5.000

Beloningen betaalbaar op termijn (pensioenpremie werkgever)

27.944

Uitkeringen bij beëindiging dienstverband

n.v.t.

Verstrekte leningen/voorschotten/garanties

n.v.t.

De honorering van de RvT is gebaseerd op de code voor de honorering van commissarissen in woningcorporaties VTW (bedragen in euro’s).

Naam

Functie

Bruto-vergoeding

M.J.P.A. Clerx

Voorzitter

13.224

B.W. van Dijk

Lid

9.155

H.J.M. Dirks

Lid

9.155

J.A.J. Lenssen

Lid

9.155

E.E. van Hijlckama Vlieg (geschorst vanaf 18 juli 2012)

Lid

4.923

Het bestuur legt hierover verantwoording af aan de RvT. Het bestuur richt zich bij de invulling van zijn taak naar het belang van de woningcorporatie, in het licht van haar volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstellingen en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van bij de woningcorporatie betrokkenen af. Het bestuur verschaft de RvT tijdig de informatie die nodig is voor de uitoefening van zijn taak. Het bestuur is verantwoordelijk voor de naleving van alle relevante weten regelgeving en voor het beheersen van de risico’s verbonden aan de activiteiten van de woningcorporatie. Het bestuur rapporteert hierover aan en bespreekt de interne risicobeheersingsen controlesystemen met de RvT en zijn Auditcommissie. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het bestuur zijn omschreven in artikel 9 van de statuten van Servatius. Een en ander is verder uitgewerkt in het bestuursreglement en het procuratiereglement. Leden van het bestuur Het bestuur bestaat sinds 1 december 2010 uit de directeurbestuurder G.H. Weenink. De directeur-bestuurder is per die datum voor vier jaar benoemd. Na het verstrijken van deze periode kan hij worden herbenoemd voor een opeenvolgende periode van maximaal vier jaar.

Naam

G.H. Weenink

Functie

Directeur-bestuurder

Bestuursperiode

01/12/2010 tot heden

Nevenfuncties

Geen

People

Tegenstrijdige belangen Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen Servatius en de bestuurder wordt vermeden. De integriteitcode bevat een uitwerking van dit belangrijke uitgangspunt. Hierin is ook de handelwijze in geval van belangenverstrengeling geregeld. In 2012 is geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen van de directeur-bestuurder zoals bedoeld in principe II.3 van de Governancecode Woningcorporaties.

Beleidsdoelstellingen Doelstellingen, strategie en randvoorwaarden Het jaar 2012 stond in het teken van de nieuwe koers. Deze nieuwe koers is vastgelegd in het ondernemingsplan 20122017. Het biedt heldere uitgangspunten voor de noodzakelijke transformatie van onze vastgoedportefeuille, voor de rol en positie die we willen bekleden en voor de beoogde organisatorische verbeteringen. People, Planet, Profit Servatius baseert zich op maatschappelijk verantwoord ondernemen, uitgewerkt in de aandachtsgebieden People, Planet en Profit. Vanuit People opereren we in het belang van onze huurders en kopers, nu en in de toekomst, samen met gemeente en onze andere samenwerkingspartners. Of we het goed doen zal blijken uit de tevredenheid onder onze stakeholders. De manier waarop wij werken is voor ons belangrijk. Wij worden een professionele organisatie. Vanuit Planet houden we rekening met de gevolgen van ons handelen voor het milieu. Primair doen we dit door te sturen op een duurzame vastgoedportefeuille. Het aandachtspunt Profit vullen we in door een financieel gezonde exploitatie en balans die onze maatschappelijke investeringen duurzaam mogelijk maken. De weg waarlangs we maatschappelijk verantwoord ondernemen willen bereiken is weergegeven in de volgende figuur:

Planet

Profit

Het bestuur Missie (Hdst 2) / Visie (Hdst 3) Taak en werkwijze Het bestuur (de directeur-bestuurder) is belast met het besturen van de woningcorporatie, hetgeen onder meer inhoudt dat het bestuur verantwoordelijk is voor: → het realiseren van de doelstellingen van de woningcorporatie → de strategie → de financiering → het beleid → de resultatenontwikkeling → het beleid ten aanzien van de deelnemingen van de corporatie.

Betaalbaarheid en duurzaamheid (Hdst 4) Leefbaarheid (Hdst 4)

Samenwerking en wederkerigheid (hfst 5)

Stakeholders belang (Hdst 9)

Portefeuillestrategie (Hdst 4)

WAT

Communicatie (Hdst8)

HOE

Stakeholders tevredenheid (Hdst 9)

Professonele organisatie (Hdst 6) Financiële continuïteit (Hdst 7)


49

Besluiten nemen we altijd vanuit drie gezichtspunten: 1) volkshuisvestelijke doelen; 2) markt (vraag en aanbod en waardeontwikkeling); 3) financiële continuïteit (kasstroom, exploitatie en balans). Ondernemingsplan als basis Ons ondernemingsplan biedt de basis voor prestatienormen en kaders waarop we willen sturen. Het plan heeft een looptijd van 2012 tot 2017. Voor deze periode formuleren we (SMART ) doelstellingen. We werken het ondernemingsplan direct na het opstellen ervan uit in een activiteitenplan voor de jaarplannen. Ook willen we een praktische monitoringsystematiek ontwikkelen om de realisatie van de doelstellingen en prestaties continu in beeld te brengen. We volgen de vorderingen aan de hand van jaar- en kwartaalrapportages. Fit en Gezond Leidraad voor het handelen van het bestuur is het plan van aanpak Fit en Gezond, waarbij de plannen voor de minister op grond van de aanwijzingen, voorwaarden en verplichtingen van het CFV en het WSW centraal stonden. Het Rijk, CFV en WSW zien erop toe dat we vorderingen maken en goede resultaten boeken. Uiteindelijk gaat het om de vraag of de kerntaken van Servatius als woningcorporatie ook in de toekomst op een voldoende niveau kunnen worden uitgevoerd. De volgende twee doelstellingen zijn daarbij maatgevend: → zo snel mogelijk voldoen aan de 2%-norm van het WSW; → zo snel mogelijk van de B1-status terug naar de A-status voor het CFV. Dat wil zeggen dat het eigen vermogen voldoende is voor alle geplande investeringen en uitgaven. De A-status is in 2010 weer bereikt. De volgende maatregelen waren en zijn noodzakelijk om de financiële doelstellingen te bereiken. → Een structurele bezuiniging op de begroting van ¤ 5 miljoen per jaar, verdeeld over: ¤ 3 miljoen op onderhoud; ¤ 2 miljoen op personeelslasten, door het opzetten van een nieuwe organisatiestructuur met reductie van het aantal fte’s van 175 in 2009 naar 125 in 2013. → De verkoop van zo’n 1.800 woningen in de komende 20 jaar, gemiddeld ongeveer 90 woningen per jaar met ingang van 2010. → Het zo spoedig mogelijk afstoten van een aantal commerciële projecten om met de opbrengst leningen te kunnen aflossen. Servatius ligt goed op koers en zal de benodigde doelstellingen van Fit en Gezond volgens tijdsplanning behalen. Zo zijn de structurele bezuinigingen op onderhoud en personeelslasten succesvol doorgevoerd. De vereiste reductie van het aantal fte’s is behaald. De verkoop van de woningen verloopt, ondanks de de huidige financiële crisis en wijzigingen in de woningmarkt, volgens planning. De verkoop van commerciële projecten loopt vooralsnog achter op planning. Hier stellen we in 2013 een actieplan voor op.

50

jaarverslag 2012

Horizontale dialoog Servatius heeft een huurdersvereniging Servaassleutel waarmee ze periodiek overleg voert. Belangrijke onderwerpen in het overleg zijn: → huurdersbelangen → herstructurering in wijken → jaarlijkse begroting van Servatius → klachtenafhandeling → kwaliteit van de woningen → onderhoud en renovatie → verkoopbeleid → huurbeleid

Interne risicobeheersingsen controlesystemen Risicobeheersing Het bestuur van Servatius is verantwoordelijk voor de interne risicobeheersingsen controlesystemen, het actief managen van de strategische, financiële en operationele risico’s en het beperken van de gevolgen van mogelijke incidenten. Het bestuur rapporteert hierover aan en bespreekt de interne risicobeheersingsen controlesystemen met de RvT en de Auditcommissie. Om de risico’s nog beter te beheersen, stelt Servatius in 2013 een beleidskader risicomanagement vast. Verantwoordelijkheid controlesystemen Het bestuur is verantwoordelijk voor het ontwerp, de invoering en de werking van de interne risicobeheersingsen controlesystemen. Deze omvatten de beleidsvorming, processen, taken, het beïnvloeden van gedrag en andere aspecten van de organisatie die het mogelijk maken de doelstellingen te realiseren en potentieel wezenlijke fouten, verliezen, fraude of de overtreding van wetten en regelgeving te voorkomen, danwel vroegtijdig te signaleren. Geen absolute garantie Adequate en effectieve risicobeheersingsen controlesystemen bieden echter nooit een absolute garantie voor het realiseren van de ondernemingsdoelstellingen en kunnen wezenlijke fouten, verliezen, fraude of de overtreding van wetten en regelgeving niet volledig voorkomen. Gedurende het verslagjaar heeft Servatius de controleomgeving geanalyseerd en geëvalueerd, evenals de risico’s waaraan de corporatie is blootgesteld. De belangrijkste componenten van onze interne risicobeheersingsen controlesystemen in het verslagjaar waren: → de regelmatige risicoanalyses van de operationele en financiële doelstellingen van de woningcorporatie → de integriteitcode → de klokkenluidersregeling → de klachtencommissie → het systeem van periodieke monitoring en rapportering → de aanwezigheid van de interne controller.

Externe accountant

Klachtencommissie

De externe accountant Ernst & Young is in 2011 benoemd door de RvT voor een periode van vier jaar. Ernst & Young is in elk geval aanwezig bij het gedeelte van de vergadering van de RvT waarin het verslag van de externe accountant over het onderzoek naar de jaarrekening wordt besproken en waarin wordt besloten over de goedkeuring van de jaarrekening. De externe accountant kan tijdens deze vergadering aan de RvT toelichting geven over de getrouwheid van de jaarrekening.

De klachtencommissie is een onafhankelijke commissie die bestaat uit drie leden die het bestuur adviseren bij de afhandeling van klachten. In 2012 bestond de klachtencommissie uit: → Veronica Dirksen (voorzitter, lid sinds 1 februari 2005, herbenoemd op 8/12/2011) → Liesbeth van Binnebeke (lid sinds 20 juni 2007, herbenoemd op 8/12/2011 namens Servaassleutel) en → Piet Ummels (lid, benoemd op 8/12/2011 namens Servatius). In 2012 zijn bij de klachtencommissie 42 klachten ingediend. De commissie heeft daarvan 10 klachten behandeld. De overige 32 klachten waren niet-ontvankelijk omdat ze nog niet, zoals de klachtenprocedure voorschrijft, door het werkapparaat waren behandeld. De commissie hield in 2012 vier zittingen.

Visitatie Een visitatie geeft een onafhankelijke en gestructureerde beoordeling van het maatschappelijk presteren van een corporatie. Daarom heeft Servatius zich in 2011 laten visiteren door een visitatiecommissie. De prestaties van de afgelopen vier jaar zijn beoordeeld door PwC. De uitkomst van het visitatierapport was als volgt: ‘Servatius is op de goede weg, mét duidelijke aandachtspunten. Er is veel geleerd uit het verleden, Servatius weet wat nodig is, maar er is nog een hele weg te gaan. ‘Herstel’ is het sleutelwoord in de uitkomst van de visitatie die in juli is afgerond. Gezien de bijzondere situatie waarin Servatius zich de afgelopen vier jaar bevond, heeft PwC er bewust voor gekozen een tweedeling aan te brengen en een afzonderlijk oordeel te geven over de jaren 2007-2009 en het jaar 2010. … Alles bij elkaar opgeteld laat Servatius in deze moeilijke tijd herstel zien. Cijfer t/m 2009: 5.5, cijfer 2010: 6.2, gemiddeld cijfer: 5.7.’ Verbeterpunten Servatius staat voor de moeilijke opgave om in een kort tijdsbestek belangrijke keuzes te maken over bedrijfsvoering en vastgoed. Daarnaast moet zij met de overblijvende medewerkers een nieuw elan zien te vinden om doelgericht in Maastricht en omgeving te blijven opereren. Naast de specifieke aanbevelingen per onderdeel van de visitatie, ziet PwC een aantal (overkoepelende) verbeterpunten waar Servatius mee aan de slag kan: → reduceren van de kosten door een betere financiële sturing → genereren van extra inkomsten → inrichten van portefeuillemanagement → bijstellen van het onderhoudsprogramma → op orde brengen van operationele processen → verkennen van de mogelijkheden tot samenwerking. Alle bovenstaande verbeterpunten zijn in 2012 opgepakt.

Type klacht Totaal

Behandeld door Behandeld door werkapparaat klachtencommissie

Technisch

16

12

4

Sociaal

22

16

6

4

4

0

42

32

10

Financieel Totaal

Overzicht aantal klachten verdeeld naar type

Werken aan minder klachten De laatste jaren signaleren we een toename van het aantal klachten. Ook in 2012 was dit het geval. De koppeling tussen klachten c.q. adviezen en werkprocessen krijgt inmiddels beter gestalte doordat in 2011 de rol van secretaris van de klachtencommissie is ondergebracht bij de (nieuwe) functie van kwaliteitsadviseur. Deze bemoeit zich bovendien in beginsel niet meer inhoudelijk met de klacht, maar ziet toe op het proces. Waar nodig stuurt hij door heldere en transparante communicatie op deadlines en bewaakt hij een uniforme klachtafhandeling. Dit zal naar verwachting leiden tot minder klachten voor de klachtencommissie. Bovendien is in 2012 een nieuw reglement ingevoerd conform de standaard van Aedes. Uitgangspunt is een betere positie van de klager. De behandeling van klachten wordt gebonden aan termijnen en elke aan de organisatie gerichte klacht wordt via dezelfde, op het reglement gebaseerde, procedure afgehandeld.


51

Bijlage 1

Prestatieafspraken 2012 Gemeente Maastricht

Aangepast vastgesteld in het Bestuurlijk Overleg (BO) d.d. 8 maart 2012 Prestatieafspraken 2012 tussen de gemeente Maastricht en de woningcorporaties Maasvallei Maastricht, Servatius en Woonpunt

Prestatieafspraken 2012 1. Stadsdeelprogramma’s Het beheer inclusief een financiële verantwoording jaarlijks achteraf van het inmiddels bestemde Leefbaarheidfonds geschiedt onder verantwoordelijkheid van de teammanager Bureau Buurtgericht Werken conform de afspraken zoals die door het BO gemaakt zijn. In 2012 publicatie op maastricht.nl van de activiteiten en de projectlijsten van gemeente, corporaties, regiopolitie en Trajekt. De lijsten worden samengesteld door het Bureau Buurtgericht Werken en van de genoemde organisaties wordt medewerking verwacht met betrekking tot het tijdig aanleveren van gegevens. 2. Monitoren, evalueren woonbeleid en nieuwe meerjarenovereenkomst Gemeente en corporaties stellen in 2012 als uitwerking van de nieuwe lokale woonagenda en de uitkomsten van de herijking herstructurering een nieuwe meerjarenovereenkomst op. Reikwijdte, strekking en inhoud van de overeenkomst worden in nader overleg bepaald. Deze meerjarenovereenkomst zal onder meer de basis vormen voor de vanaf 2013 te maken prestatieafspraken. Zie tevens afspraak 10. 3. Wijkenaanpak Eind 2011 hebben de gemeente en corporaties in eerste termijn enkele conclusies getrokken over de financiële haalbaarheid van de lopende vernieuwing van de aandachtswijken (herijking). Naar verwachting kan de vernieuwing van de aandachtswijken grotendeels worden voortgezet, mits de geplande opbrengsten uit verkoop van bestaande huurwoningen door de corporaties ook in voldoende mate worden gerealiseerd. De geactualiseerde verdere opgave voor de aandachtswijken tot 2025 wordt in het najaar van 2012 vastgelegd in een nieuw lokaal akkoord. De eindrapportage herijking en het nieuw lokaal akkoord staan gepland voor de raadsvergadering van september 2012. In het verlengde daarvan wordt ook de Evaluatie WOP Caberg Malpertuis 2006-2011 behandeld in de raad van september. De verdere aanpak van de aandachtswijken gebeurt binnen de kaders van de integrale ontwikkelingsplannen die de gemeente en corporaties samen hebben vastgesteld. Naast de vigerende ontwikkelingsplannen voor Malberg, Caberg-Malpertuis, Limmel-Nazareth en WittevrouwenveldWyckerpoort, wordt in de loop van 2012 ook voor Pottenberg en Mariaberg een ontwikkelingsplan opgesteld. De vaststelling van de BOP’s Mariaberg en Pottenberg is gepland voor de gemeenteraad van december 2012.

52

jaarverslag 2012

Binnen die strategische kaders bepalen corporaties en gemeente samen elke twee jaar waar zij hun menskracht en middelen voor de aandachtswijken inzetten. Dat wordt vastgelegd in een tweejarig uitvoeringsprogramma. Momenteel zijn uitvoeringsprogramma’s van kracht voor 2011-2012 voor West en Noordoost. Het nieuwe uitvoeringsprogramma 2013-2014 wordt vanaf medio 2012 opgesteld en eind 2012/begin 2013 vastgesteld. Verder zijn in het kader van de wijkenaanpak de volgende co-producten (tussen gemeente en corporaties) in 2012 van belang: → masterplan Malberg (ter info in de raadscommissie van april 2012) → bestemmingsplan en omgevingsvergunning Malberg, Musketruwe fase 1 (planning vaststelling: gemeenteraad juni 2012) → bestemmingsplan en omgevingsvergunning Malberg, Recessenpark fase 1 (planning vaststelling: gemeenteraad juni 2012) → grondexploitatie voor de gebiedsontwikkeling Hoolhoes e.o. in Limmel/ Nazareth (planning vaststelling: gemeenteraad juni 2012). 4. Energie- en duurzaamheidsmaatregelen Het vastleggen in een overeenkomst van een gezamenlijk ambitieniveau middels GPR qua nieuwbouw, gelegen boven het niveau van het landelijke Bouwbesluit, in 2012. Partijen streven bij nieuwbouw naar een score van minimaal 7 op alle 5 de thema’s van GPR. Gelet op het in 2011 gezamenlijk samengestelde overzicht energetische kwaliteit bestaande woningvoorraad van de corporaties wordt in 2012 een actieplan vastgesteld. In communicatie c.q. informatie richting huurders met betrekking tot beperking energielasten wordt in 2012 onderzocht of een gezamenlijke en gemeentebrede aanpak mogelijk is. Vanaf 2012 monitoren de drie corporaties jaarlijks nieuwbouwen renovatieprojecten voor wat betreft de CO2-reductie. Voor de gebiedsinrichting zijn meetinstrumenten beschikbaar (breeam en dpl) die inzichtelijk maken wat de milieukwaliteit van het gebied is. Dit instrumentarium zal worden toegepast bij de gebiedsontwikkeling. 5. Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed De gemeente neemt de regie in het proces van gezamenlijke toekomstoriëntatie MFA’s (multifunctionele accommodatie) en buurthuizen. In 2012 bespreken de gemeente, de corporaties en Trajekt de (financiële) analyses gericht op een meer toekomstbestendige aanpassing van het beleid MFA’s en gemeenschapshuizen. Verder zal in 2012 gezamenlijk de in 2011 ontwikkelde visie MFA’s concreet worden gemaakt en zal in 2012 een toekomstgerichte workshop worden georganiseerd, waarbij enerzijds de nieuwe visie wordt uitgelegd en anderzijds de consequenties voor de bestaande MFA’s wordt besproken.


53

6. Planning bouwplanlijsten 2012 van Maasvallei, Servatius en Woonpunt Een overzicht qua aantallen nieuwbouw, sloop, verkoop en verbetering van de drie woningcorporaties is ingesloten. Het project wonen boven winkels is een samenwerking tussen Woningstichting Woonpunt, Universiteit Maastricht en de gemeente Maastricht. De planning 2012 is om 42 studio’s (zelfstandige woningen) <= ¤ 664 te realiseren. Dit aantal is opgenomen in het totaal van 61 <= ¤ 664 te realiseren huurwoningen door Woonpunt. 7. Maastrichtse kernvoorraad Op basis van door de corporaties aangeleverde informatie over de ontwikkelingen 2009-2011 bepalen de woningcorporaties en de gemeente in 2012 de schuifruimte (= mogelijke vermindering kernvoorraad) voor 2012-2014 uitgaande van de prognoses over de ontwikkeling van de doelgroep volgens RIGO-onderzoek 2009. In 2012 ontwikkelen corporaties en gemeente voorstellen voor beleid en uitvoering ten aanzien van de ijzeren voorraad op basis van de eind 2011 uitgevoerde inventarisatie van de omvang van de ijzeren voorraad en de schuifruimte per 1 januari 2012.Mocht uit de gegevens van de Integrale Buurtpeilingen blijken dat een wijk een negatieve ontwikkeling doormaakt, dan zullen corporaties en gemeente hierover overleg voeren en gezamenlijk analyseren waardoor deze ontwikkelingen worden veroorzaakt c.q. worden versterkt. 8. Sanering overeenkomsten De convenanten zijn geëvalueerd en een werkgroep gaat zich buigen over samenwerkings-, integratie- en synergiemogelijkheden van de overgebleven convenanten, waartussen doublures en overlap voorkomen en die onder andere daarom als ‘nader te bestuderen’ zijn bestempeld. De gemeente heeft daarin de regie en in 2012 komt de werkgroep met een gezamenlijk gedragen oplossing. 9. Wegwerken achterstand huisvesting statushouders en monitoren a) Aanstelling van een gemeentelijke contactpersoon c.q. coördinator tot 1 juli 2012. Deze maatregel afsluiten met een evaluatie respectievelijk mogelijke verlenging van de aanstelling. b) Extra inzet van de corporaties, namelijk 35 woningen (10% van geschat totaal vrijkomende woningen, 330 volgens het concept jaarprogramma woonruimteverdeling 2012). Deze woningen worden via de website van het COA aangeboden. Het COA moet dan binnen 2 weken reageren. Verder worden er nadere afspraken met het COA gemaakt.

d) De gemeente probeert 25-35 woningen in de particuliere huursector te vinden. Daarbij wordt het knelpunt onderkend dat het personen zijn die aangewezen zijn op een uitkering voor levensonderhoud zodat de huurprijs recht moet geven op huurtoeslag en de gemeente (nog) geen huisvestingverordening heeft. e) Woningen in het kader van de herstructurering kunnen als tijdelijke huisvesting worden gebruikt zoals de etagewoningen langs de A2 stadstraverse (Maastricht Noordoost). Deze tijdelijke oplossingen nemen de druk op de realisatie taakstelling weg, zodat de structurele huisvesting van de vergunninghouders in de toekomst uitgesmeerd kan worden. f) Monitoren en tussentijdse evaluatie. 10. Lokale woonagenda Na vaststelling van de woonagenda in 2012 wordt onderling overleg gevoerd om te komen tot meerjarige afspraken ter uitwerking c.q. uitvoering van die agenda. Zie tevens afspraak 2. Maastricht, 8 maart 2012 Beleid en Ontwikkelding, secretariaat AO en BO

Prestatie afspraken planlijst 2011 (nieuwbouw, sloop, verkoop, verbetering) Planning 2011 vastgesteld door het BO d.d. 15 juni 2011 Nieuwbouw Corporaties

Huur <= 535

Huur > 535

Koop <= 247.000

Koop > 247.000

Nieuwbouw Totaal

Servatius

36

0

39

0

75

Totaal

36

0

39

0

75

Sloop, verkoop en verbetering 2011 Corporaties

Sloop

Verkoop

Verbetering

Servatius

96

74

181

Totaal

96

74

181

Corporaties

Huur <= 535

Huur > 535

Koop <= 247.000

Koop > 247.000

96: een adm. correctie

Nieuwbouw Totaal

Servatius

36

0

24

0

60

Totaal

36

0

24

0

60

Sloop, verkoop en verbetering 2011 Corporaties

Sloop

Verkoop

Verbetering

Servatius

96

78

95

Totaal

96

78

95

Planning: op een jaarlijst staan corporatieplannen die ter uitvoering van de meerjarige overeenkomst tussen gemeente en woningcorporaties in dat jaar zullen worden gerealiseerd. Realisatie: de realisatie betreft de daadwerkelijke oplevering/ voltooiing van corporatieplannen die opgenomen zijn in een jaarlijst. Indiende planning en realisatie in een jaar niet parallel lopen dan van corporatiezijde een duidelijke en volledige reden voor het niet halen van die planning. Verbetering: het betreft intensieve/ ingrijpende voorzieningen aan, totale upgrading van of met andere woorden een kwalitatieve toevoeging aan de woning.

c) De reguliere taakstelling van ongeveer 65 woningen per jaar wordt via de maatwerkregeling beschikbaar gesteld. Dit is het totaal te reserveren aantal woningen in 2012 ten behoeve van de maatwerkgroepen volgens het concept jaarprogramma woonruimteverdeling 2012. Conclusie inzet corporaties: totaal 100 woningen via oplossing b en c.

54

jaarverslag 2012


55

Bijlage 2

Prestatieafspraken 2012 Gemeente Eijsden-Margraten

Prestatieafspraken 2012 tussen de corporaties Woonpunt, Servatius en Maasvallei en gemeente Eijsden-Margraten De binnen de gemeente werkzame corporaties Woonpunt, Servatius en Maasvallei hebben voor het realiseren van een aantal volkshuisvestelijke kerntaken binnen de gemeente Eijsden-Margraten in 2012, de navolgende afspraken met de gemeente Eijsden-Margraten gemaakt.

1. Algemeen 1.1 Overlegstructuren Afspraak Partijen verplichten zich om jaarlijks ambtelijk en bestuurlijk overleg te plegen over algemene taken aangaande de algemene gang van zaken met betrekking tot volkshuisvestelijke ontwikkelingen. Dit laat onverlet dat partijen gezamenlijk of afzonderlijk over specifieke taken/projecten zo vaak als nodig wordt geacht overleg plegen.

2. Lokaal Volkshuisvestingsbeleid Voor 2012 zijn de nog vast te stellen Regionale Woonvisie Maastricht en Mergelland 2010-2020 en de vastgestelde woningbouwprogramma’s Eijsden en Margraten leidend voor het kwalitatieve en kwantitatieve woningbouwbeleid in de gemeente Eijsden-Margraten. Bij nieuwe woningbouwontwikkelingen dient het beleid zoals vastgelegd in de Provinciale Woonvisie 2010-2015 in acht te worden genomen. 2.1.1 Regionale Woonvisie Maastricht en Mergelland 2010-2020 In het Provinciaal Omgevingsplan Limburg is bepaald dat volkshuisvesting een provinciaal belang is dat regionaal gestuurd moet worden. De aangewezen regio’s moeten een gezamenlijke woonvisie vaststellen om invulling te geven aan de kwalitatieve en kwantitatieve woningbouw, waarbij het provinciaal woningbeleid in acht genomen moet worden, zoals vastgelegd is in de Provinciale Woonvisie 2010-2015. Indien een gemeente zich hieraan niet houdt, dan kan dit consequenties hebben voor nieuwe woningbouwontwikkelingen die planologisch vastgesteld moeten worden. In mei/juni 2012 wordt naar verwachting de Regionale Woonvisie Maastricht en Mergelland 2010-2020 vastgesteld door de betreffende regiogemeenten. De gemeente EijsdenMargraten is gebonden aan de kwalitatieve en kwantitatieve woningbouwafspraken die hierin zijn vastgelegd. Afspraak Partijen spannen zich in om nieuwe woningbouwontwikkelingen passend te krijgen binnen de regionaal gemaakte afspraken en het beleid van de Regionale Woonvisie Maastricht en Mergelland 2010-2020. 2.1.2 Vastgestelde woningbouwprogramma’s Eijsden en Margraten In juli 2010 en in december 2011 zijn de woningbouwprogramma’s en het woningbouwbeleid van respectievelijk Margraten en Eijsden voor de komende 10 jaar vastgelegd. Medio 2012 beoogt de gemeente om één gezamenlijk woningbouwprogramma door de raad te laten vaststellen.

56

jaarverslag 2012

Afspraken 1. De gemeente spant zich in om medio 2012 één gemeentelijk woningbouwprogramma vast te stellen voor de periode 2012-2022. 2. Nieuwe woningbouwinitiatieven worden getoetst aan het gemeentelijke woningbouwprogramma en partijen spannen zich in om nieuwe initiatieven passend te krijgen binnen de kwantitatieve en kwalitatieve cijfers van het gemeentelijke woningbouwprogramma. 2.1.3 Toewijzing huurwoningen De gemeente beschikt momenteel over afzonderlijk toewijzingsbeleid van de voormalige gemeenten Eijsden en Margraten. Deze dienen geactualiseerd en geïntegreerd te worden tot één beleidsdocument voor de gehele gemeente, waarbij van eventuele voorkeursrecht voor eigen inwoners geen sprake meer mag zijn. Afspraak De gemeenteraad zal dit jaar worden voorgesteld om een beleidsdocument hieromtrent voor de gemeente Eijsden-Margraten vast te stellen. De corporaties worden bij het ontwerp hiervan betrokken. 2.2 Mutaties in de woningvoorraad Gelet op de gezamenlijke omvang van de woningvoorraad van de corporaties, kunnen mutaties van deze voorraad invloed hebben op de gemaakte kwalitatieve en kwantitatieve woningbouwafspraken en woningvoorraad binnen de gemeente. Afspraak De corporaties stellen de gemeente in kennis van hun voornemen tot het toevoegen, ontrekken of verkopen van woningen aan hun woningvoorraad in de gemeente Eijsden-Margraten, waarbij beide partijen zich inspannen om gemaakte afspraken na te komen. 2.3 Woonwagenzaken Tussen de voormalige gemeenten Eijsden en Margraten zijn in het verleden met respectievelijk Servatius en Woonpunt overeenkomsten afgesloten over het afbouwen toewijzingsbeleid van en voor de woonwagencentra. Vanwege de fusie tussen beide gemeenten zal uit oogpunt van uniformiteit een integrale overeenkomst en beleidsnotitie overwogen worden. Eind 2010 is tussen de gemeente Margraten en Woonpunt een realiseringsovereenkomst afgesloten over de herinrichting van de woonwagenlocaties aan de Dobbelsteynstraat en Bemelerweg. Deze overeenkomst dient gewijzigd te worden, omdat deze niet meer aansluit op het gewijzigde herinrichtingproject “Woonwagencentrum Dobbelsteynstraat”. Vanwege de (brand)veiligheid en gelet op het feit dat enkele bewoners een nieuwe woonwagen wensen, is het wenselijk dat het woonwagencentrum aan de Capucijnenstraat te Eijsden heringedeeld wordt. Hierdoor ontstaat er ook een herinrichting van dit centrum, maar niet zo omvangrijk als op de centra aan de Bemelerweg en Dobbelsteynstraat. M.u.v. enige ambtelijke ondersteuning zal deze herinrichting geen kosten voor de Gemeente tot gevolg hebben. De aanvang van deze gefaseerde werkzaamheden zullen medio 2012 aanvangen en zal in 2013 worden afgerond.


57

Afspraken 1. Woonpunt, Servatius en de gemeente conformeren zich aan het in het verleden overeengekomen toewijzingen afbouwbeleid standplaatsen. Mocht het noodzakelijk zijn dat de integrale convenant/beleidsnotitie, waarin afspraken over normalisatie van het woonwagenbeleid actualiseren, geactualiseerd moet worden, dan zullen de betreffende corporaties hierbij betrokken worden. 2. Voor de realisatie van de herinrichting van het woonwagencentrum aan de Dobbelsteynstraat, zal zo spoedig mogelijk (uiterlijk 2e kwartaal van 2012) tussen Woonpunt en de gemeente een nieuwe realisatie overeenkomst ondertekend worden, zodat deze aansluit op de daadwerkelijk te realiseren werkzaamheden. Het opstellen en ondertekenen van deze overeenkomst zal pas geschieden als een definitieve inrichtingsschets voorzien van een definitieve kostenbegroting is ingediend door PIM-Zuid BV en alle betrokken partijen hiermee hebben ingestemd. 3. Ter bevordering van de (brand)veiligheid binnen het woonwagencentrum aan de Capucijnenstraat zal Servatius medewerking verlenen aan een geleidelijke implementatie van de verkaveling daar waar het van toepassing is en zal hiervoor de benodigde vergunningen aanvragen. Medio 2012 zal hiermee worden aangevangen en naar verwachting zal dit project in 2013 worden afgerond. Naast enige ambtelijke ondersteuning zal deze herinrichting geen kosten voor de gemeente tot gevolg hebben. Na bestuurlijke goedkeuring spant de gemeente zich in om de beoogde indeling planologisch in te passen mocht dit nodig blijken. 4. Na bestuurlijke goedkeuring spant de gemeente zich in om alle benodigde (omgevings)vergunningen te verstrekken voor de genoemde herinrichtingsprojecten.

3 Kerntaken volkshuisvesting 3.1 Huisvesting specifieke aandachtsgroepen De gemeente heeft een taakstelling ten aanzien van het huisvesten van statushouders. Over 2011 heeft de gemeente een achterstand van 9 personen en voor 2012 is de taakstelling om 12 personen te plaatsen. In de praktijk blijkt dat de gemeente met medewerking van de betrokken corporaties regelmatig woningen aanbiedt, doch hiervan geen gebruik wordt gemaakt door het COA. De reden hiervoor is dat veelal gezinswoningen vrijkomen, terwijl behoefte is aan één persoonswoningen. Afspraken 1. Woonpunt, Servatius en Maasvallei blijven woningen voor statushouders aan de gemeente aanbieden, zodat de gemeente deze op haar beurt kan aanbieden aan het COA. Rekening houdende met de proceduretermijn, verricht de gemeente een uiterste inspanning om binnen de gangbare opzegtermijn van het pand een statushouder te plaatsen. 2. De gemeente zal de geleden huurderving als gevolg van een door het COA geweigerde aangeboden woning voor 50% vergoeden, indien het COA deze huurderving niet vergoedt. 3. Met name voor een eventuele monitoring naar de provincie, houden de gemeente en de corporaties jaarlijks het aantal aangeboden, toegewezen en geweigerde woningen bij.

58

jaarverslag 2012

3.2 Kostenbeheersing woningaanpassingen WMO In de praktijk blijkt het nauwelijks realiseerbaar om medisch aangepaste woningen (WMO) bij leegstand beschikbaar te stellen voor de doelgroep. Belangrijkste reden hiervoor is de grote verscheidenheid in medische indicaties, waardoor niet alle aangepaste woningen geschikt zijn voor de behoeftige(n). Daarnaast kan de huurgrens van een aangepaste woning een belemmering vormen vanwege het inkomen van de behoeftige. Mede door de vergrijzing neemt het aantal woningaanpassingen en de daaraan verbonden kosten voor de gemeente toe. Afspraken 1. De corporaties spannen zich in om bij standaardvoorzieningen in nieuwbouwwoningen zo veel mogelijk rekening te houden met de gebruiksvriendelijkheid voor ouderen en minder validen, zodat onnodige verbouwingskosten als gevolg van latere medische aanpassingen kunnen worden voorkomen. 2. De gemeente zal tezamen met de corporaties in 2012 bekijken welke afspraken gemaakt kunnen worden over mogelijke oplossingen in deze. De gemeente heeft, gezien haar taakstelling, hierbij een agendastellende rol. 3.3 Aandacht zorgwoningen/ouderhuisvesting Gelet op de bevolkingsontwikkeling in Zuid-Limburg, ontkomt ook de gemeente Eijsden-Margraten niet aan een toenemende vergrijzende bevolking. Gelet op deze ontwikkeling is het reëel te verwachten dat de behoefte aan ouderenhuisvesting en zorgwoningen zal toenemen. Aan de gemeente en corporaties de taak om binnen hun mogelijkheden aan deze noodzakelijke huisvesting voldoende tegemoet te komen. Echter mede vanwege overheidsbezuinigingen is het wenselijk om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen. Afspraken 1. De gemeente zal zich blijven inspannen om ouderenhuisvesting en zorgwoningen planologisch mogelijk te maken als hierom verzocht wordt door de corporaties en er zich geen zwaarwegende belangen hiertegen verzetten. 2. De corporaties spannen zich in om nieuwe en te renoveren woningen zoveel mogelijk geschikt te maken voor ouderen en minder validen. 3.4 Voortgang/voornemen woningbouwprojecten Volgens de woningbouwprogramma van Eijsden en Margraten zouden door de werkzame corporaties binnen deze gemeente in 2012 de navolgende woningbouwprojecten worden gerealiseerd: → Woonpunt: een woonzorgcomplex a/h Burg. Bogmanplein te Noorbeek. → Servatius: 11 koop- en 16 huurwoningen in Poelveld en 6 appartementen renoveren aan het Veldje → Maasvallei: 14 woningen in Poelveld. Afspraak Nieuwe plannen of wijzigingen in de bestaande planuitvoer binnen Eijsden-Margraten dienen zo spoedig mogelijk aan de gemeente bekend te worden gemaakt. Mochten deze plannen niet passen binnen het gemeentelijke en regionale bouwprogramma en de gemeente stemt met deze plannen in, dan zal de gemeente, na hierover een bestuurlijk standpunt te hebben

ingenomen, zich inspannen om hieraan medewerking te verlenen in het geval deze plannen niet planologisch zijn verankerd. 3.5 Monitoren van afspraken Het streven van de gemeente Eijsden-Margraten is om jaarlijks afspraken te maken met de binnen deze gemeente werkzame corporaties. Er zal periodiek terugkoppeling plaatsvinden om te beoordelen of de gemaakte afspraken zijn gerealiseerd of dat deze moeten worden bijgestuurd. Afspraken Ten minste eenmaal per jaar zal een gezamenlijk bestuurlijk overleg plaatsvinden, of vaker indien nodig wordt geacht. Gemeente en de corporaties zullen nakoming van de gemaakte afspraken monitoren en in onderling overleg bijsturen als dit nodig is. Dit geldt eveneens voor het ambtelijk overleg tussen betrokken partijen. Onderling overleg vindt zo vaak plaats als nodig wordt geacht. 3.6 Leefbaarheid/buurtaanpak Naast het bouwen en beheren van de woningen hechten de corporaties en de gemeente veel waarde aan de leefbaarheid van de woonomgeving. Vandaar dat de gemeente geld begroot om de veiligheid zo veel mogelijk te waarborgen en eventueel te verbeteren en overlast zo veel mogelijk te voorkomen. Er zijn binnen de gemeente geen buurten bekend waarvoor een buurtaanpak vereist is om de leefbaarheid weer op peil te brengen. Afspraken 1. De gemeente spant zich in om de (verkeers)veiligheid van de openbare ruimte binnen en rondom de woonkernen te garanderen en waar nodig te verbeteren. 2. Mits dit binnen de bevoegdheden ligt van de gemeente, geven de corporaties klachten van huurders over de leefbaarheid in de omgeving zo spoedig mogelijk door aan gemeente. De gemeente zal zich inspannen om de betreffende klachten op te heffen. 3. De gemeente zal, mede in overleg met de politie en Justitie zich blijven inspannen om overlast van hangjongeren en drugsgerelateerde problemen te bestrijden. 4. De corporaties melden (signaalfunctie) sociale problematiek in wijken of buurten aan de gemeente, zodat een brede aanpak mogelijk wordt.

4.0 Aanvullende aandachtspunten 4.1 Plannen in relatie tot krimp De gemeente heeft op grond van de provinciale en regionale woonvisie een taakstelling voor de aansturing van het kwalitatieve en kwantitatieve woningbestand, waarbij rekening gehouden moet worden met het provinciale woningbeleid. De Provinciale Woonvisie 2010-2015 hanteert voor nieuwbouw binnen de regio Maastricht en Mergelland een nulbeleid. Dit beleid houdt in dat voor iedere te bouwen woning er één uit de voorraad onttrokken moet worden. Doel hiervan is om een toekomstig overschot aan woningen en hiermee een scheve woningmarkt te voorkomen. Gelet op de planvoorraad in deze regio, moeten de betreffende gemeenten snoeien in hun kwantitatieve planvoorraad en zeer behoudend omgaan met nieuwe woningbouwontwikkelingen. De provincie kan

op grond van de Wet ruimtelijke ordening via haar aanwijzingsbevoegdheid voorkomen dat nieuwe woningbouwontwikkelingen planologisch worden verankerd en hierdoor niet uitgevoerd kunnen worden. Gelet op de bevolkingsontwikkelingen binnen onze gemeente en regio, zal het aantal ouderen gaan toenemen. Hierdoor zal de vraag naar ouderhuisvesting en kleinere woningen toenemen. De gemeente zal tezamen met de corporaties tijdig op deze ontwikkelingen moeten inspelen, om ook in kwalitatieve zin over een goede toekomstige woningvoorraad te beschikken. De focus ligt veelal op de (toekomstige) nieuwbouw. Echter het huidige gemeentelijke woningbouwprogramma tot 2021 betreft slechts 13% van het huidige woningenbestand binnen Eijsden-Margraten. Vanwege een wijzigende bevolkingssamenstelling zal met name het overgrote deel van het woningenbestand hierop aangepast moeten worden. Dit betekent dat de aandacht op de (noodzakelijke wijziging van) bestaande voorraad groter moet zijn dan op de nieuwbouw. Samenwerking en afspraken hierover maken met de woningcorporaties zal steeds belangrijker worden om een woningvoorraad te creëren die aansluit op de behoefte. Indien een corporatie voornemens is om een gedeelte van haar woningvoorraad te onttrekken door verkoop, dan heeft deze wijziging invloed op de kwalitatieve en kwantitatieve woningvoorraad binnen de gemeente. Hiermee kan de gemeente in conflict komen met de regionaal gemaakte woningbouwafspraken. Daarnaast kan het te koop aanbieden van huurwoningen invloed hebben op de lokale woningmarkt en op nieuwbouwplannen voor wat het goedkope koopsegment betreft. Afspraak 1. de gemeente zal nieuwe woningbouwontwikkelingen toetsen aan de regionale woningbouwafspraken. Tezamen met de corporatie(s) wordt een inspanning geleverd om nieuwbouw binnen de regionaal vastgestelde kwalitatieve en kwantitatieve woningbouwcijfers te realiseren. 2. Tezamen met de corporaties zal bekeken worden welke maatregelen getroffen kunnen worden om de woningvoorraad aan te sturen op de toekomstige woonbehoefte. 4.2 Duurzaamheid en energiebeheer Het college heeft onlangs ingestemd met de conceptnota “Klimaat- en duurzaamheidsbeleid”, welke later dit jaar ter vaststelling aan de raad zal worden voorgelegd. In deze nota worden o.a. beleidsregels opgesteld voor bevorderen en afdwingen van duurzame en energiezuinige gebouwen. Tevens zullen duurzaamheid en energiebeheer verankerd worden in ruimtelijke beleidsregels, waaraan bouwplannen getoetst moeten worden. Hierbij dient gedacht te worden aan o.a. bestemmingsplannen en de structuurvisie. Afspraken 1. Daar waar mogelijk, verricht de gemeente een inspanning om duurzaamheid en energiebeer zoveel mogelijk te verankeren in regelgeving die betrekking heeft op bouwactiviteiten. 2. De corporaties spannen zich in voor een duurzame en energiezuinige woningvoorraad.


59

ontwerp: Ontwerpbureau B2B

www.servatius.nl/jaarverslag

De heldere keuzes van Servatius. Jaarverslag 2012

Recommend Documents