Pensioenen en Financiële planning
Tom Steenkamp Congres "Grip op je vermogen" 20 april 2012 Den Haag
Wat is belangrijk voor beleggen voor uw pensioen? 1. Keuzes moeten simpel zijn, er moeten er niet te veel zijn en het mag ook niet te veel kosten. 2. Het is niet het beleggingsrisico dat telt, maar het risico op een te laag pensioen in de toekomst. 3. Pensioen moet meer onderdeel zijn van de totale financiële planning over de levenscyclus. 4 Door de eurocrisis en vergrijzing een beleggingsbeleid dat consistent is 4. met een oplopend inflatiescenario.
Simpele keuze: twee portefeuilles Eén schuif om risico en rendement te regelen Rendement
Ret n Return
Hedging
Risico
Simpele keuze: twee portefeuilles
1. Het is niet de keuze Shell of ING die de hoogte en risico van uw toekomstig pensioen bepaalt! 2. Gaat om portefeuillekeuze: rendements- (aandelen) versus risicoarme portefeuille (vastrentend) 3. Geen beleggingsrisico: slecht pensioen! NB: risicoloos en garanties bestaan sowieso niet! 4. Wel beleggingsrisico: hoger verwacht pensioen en (kleine) kans op laag pensioen
Levenscyclus-allocatie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 25
30
35
40 Risicovol
45
50
Risico-arm
55
60
Waarom dit verloop? Levenscyclusbeleggen 1 Leeftijdsafhankelijke 1. L ftijd fh k lijk verdeling d li ttussen returnt en matching t hi portefeuille t f ill 2. Vaak: steeds minder in return-portefeuille naarmate leeftijd vordert 3. Waarom? Veronderstellingen! 4. Human Capital
Waarom dit verloop: levenscyclusbeleggen
Vermogen
Waaruit bestaat vermogen? >Financieel vermogen
Financieel vermogen
Human capital
>Huidige waarde toekomstige salarissen: human capital! >Aan begin: veel human capital, weinig financieel vermogen
Totaal vermogen
Vermogen
Waarom dit verloop: levenscyclusbeleggen Hoe gedraagt vermogen zich? >Human capital: inkomstenstromen: obligatie
Vermogen naar herkomst HC: obligaties (vast) Financieel vermogen (vrij)
>Financieel (vrij) vermogen: zelf bepalen
Waarom dit verloop: levenscyclusbeleggen
Vermogen
Vermogen naar herkomst HC: obligaties (vast) Financieel vermogen (vrij)
Gewenste asset allocatie obligaties aandelen
Hoe gedraagt vermogen zich? > Human capital: inkomstenstromen als obligatie > Financieel (vrij) vermogen: zelf bepalen Gewenst gedrag > Afhankelijk van risicoprofiel
> Stel 10% aandelen, 90% obligaties Herkomst en gewenste allocatie vermogen
> Conclusie: C l i vrije ij vermogen volledig ll di in aandelen
Waarom dit verloop: levenscyclusbeleggen
Vermogen
Effecten verstrijken tijd >Human capital kleiner: > Minder Minde toekom toekomstig tig inkomen Vermogen naar herkomst HC: obligaties Financieel vermogen
Gewenste asset allocatie obligaties aandelen
>Financieel vermogen groter: > Belegde premies uit verleden > Rendement
>Financieel vermogen ook belegd in obligaties!
Herkomst en gewenste allocatie vermogen
Allocatiepad
Welk allocatiepad? >Allocatiepad over de levenscyclus is afhankelijk van: >Individuele karakteristieken >Kapitaalmarktverwachtingen
>Per e individu d du specifiek spec e allocatiepad a oca epad
salaris
Fin verm.
salarisgroei
HC risk
risicohouding
premies
Rendement en risico
H t belang Het b l van inflatie i fl ti (i.e. (i reële ël rendementen) d t ) Inflatie holt koopkracht uit 1. Exponentieel: dus vooral schadelijk op lange termijn
Voorbeeld: pensioen indexatie 1. Voor een gepensioneerde (vanaf 65) bestaat –bij een gematigde inflatie – het pensioen voor 1/3 uit indexatiebetalingen 2. Niet indexeren betekent dan dat een 70% eindloon pensioen daalt naar een 50% eindloon pensioen 3. Voor minder gematigde inflatiescenario inflatiescenario’s s verslechtert het pensioenaanzienlijk!
Waa om hoge Waarom hogere e inflatie in de toekomst? Inflatoire trends voor de toekomst 1. Schaarse natuurlijke hulpbronnen 2. Schaarse arbeid in vergrijzende landen 3. Verschuivingen in consumentenvraag (van goederen naar diensten) 4. China & India meer ontwikkeld (geen goedkope lonen landen meer, stijgende consumptie) g in Europese p Landen 5. Pensioen financiering 6. (Overheids)schulden problematiek ontwikkelde landen 7. Monetaire financiering VS en Europa
Aandeel d l 65+ in i de d (b (beroeps)bevolking )b lki naar 50%
(O (Overheids)Schuldenproblematiek )S
120 108% 100
80 70% 60
40 Advanced World Developing G7
20
33%
0 2000
jaar
2002
2004
2006
2008
2010
2012
2014
Hoe te beleggen in hoog inflatie-scenario? inflatie scena io?
1. Inflation linked obligaties als risicoarme belegging i.p.v. nominale obligaties 2. Commodities en commodity gerelateerde aandelen 3. Local currency emerging market debt 4. Inflation fl stealth l h ffighters: h high h h yield ld en bank b k loans l
