VLOR Studiedag Aansluiting opvang en onderwijs aan jonge kinderen Vlaams Parlement 4 februari 2012
Pedagogische reflectie bij het werken met jonge kinderen Dr. Jan Peeters Universiteit Gent
Literatuur overzicht CoRE onderzoek voor Europese
Commissie DG Onderwijs en Cultuur
•Brede consensus onder onderzoekers en internationale organisaties (OECD, UNICEF, EU), dat de kwaliteit van de voorziening en ook de effecten voor de kinderen en de ouders, en heel in het bijzonder voor kinderen uit kansarme milieus afhangen van goed opgeleide, ervaren medewerkers die over de nodige competenties beschikt. •Voorzieningen van lage kwaliteit kunnen vooral kansarme kinderen schade toebrengen
Welk soort professional heeft OOJK nodig ? Peeters, (2008) De Warme professional
In staat zijn om in praktijk vastgelegde standaarden te behalen (Ervaringsbewijs)
Vanuit praktijk nieuwe kennis en manieren van omgaan met cliënten en collega’s kunnen ontwikkelen Mogelijkheid om aan complexe eisen in specifieke context te voldoen
CoRe (2011), onderzoek in opdracht Europese Commissie naar competentievereisten Verhogen individuele competenties
Stimuleren pedagogisch reflecteren
Competent systeem
Begeleiding door pedagogische coach
Kenmerken van competent systeem dat pedagogisch reflecteren stimuleert (CoRe) Competentiebeleid moet coherent en gediversifieerd zijn: combinatie van bijscholingscursussen (individuele en gezamenlijke binnen de instelling), collegagroepen en pedagogische begeleiding op werkvloer Praktijkgerichte Visie op leren binnen een team ontwikkelen -praktijkmedewerkers leren meest van elkaar: reflecteren op elkaars praktijk -leerbeleid moet gericht zijn op praktische bruikbaarheid: competenties vanuit praktijk opbouwen - moet vertrekken van pedagogisch kader dat motiveert en dicht staat bij pedagogische praktijk
Kenmerken van competent systeem dat pedagogisch reflecteren stimuleert (CoRe) Gezamenlijk ontwikkelen van een visie binnen een team, gebaseerd op een systeem van ethische waarden - sterk engagement t.o.v. elke cliënt, elk kind, elke ouder: wij kunnen het verschil maken - openheid tot dialoog met >cliënt verhoogt de professionaliteit (geen expertmodel) >collega’s: oudere krijgen rol t.o.v. jongere; ruimte voor experimenteren laat talenten naar boven komen > kind: openheid voor talenten (competente kind)en voor onvoorspelbare van jonge kinderen
Resultaten CoRe Kwalitatieve praktijk veronderstelt competente ondersteunings-systemen Competent systeem: pedagogisch coach die reflectie op praktijk stimuleert om tot theorie te komen Belang van het democratisch samenwerken tussen verschillende beroepsgroepen Werken in context van diversiteit stimuleert competentieverhoging Heruitvinden van de bijscholing
CoRe aanbevelingen 1. Evenwaardige en wederkerige relatie theorie/praktijk
Kritisch reflecteren op praktijk, analyse van de praktijk, documenteren, reflectief observeren
2. Investeren in leiderschap : coherent
competentiebeleid ontwikkelen
CoRe aanbevelingen
3. Herdenken bijscholing: gericht op reflectie op pedagogisch handelen
4. Verhogen van de jobmobiliteit
• Naar systemen van professionele ontwikkeling, die coherent zijn , op verschillende niveaus actief zijn en duurzaam zijn
• Doorstroming naar bachelor (Pedagogisch coach of kleuterleraar) • E.g. Croatia, Lyon, Arhus
Condities voor competent lerend systeem
-Participerende aanpak: alle professionals en de ouders worden betrokken -Maak de praktijk zichtbaar en bespreekbaar
-Vertrekkend van gezamenlijke waarden gebaseerd op het kinderrechtenverdrag -Netwerken met andere centra
Hoe leren kindbegeleiders en kleuterleraren?
“Als kindbegeleiders werken we steeds in team , we hebben elkaar voortdurend nodig en ondersteunen elkaar en het is deze houding van in groep te werken die ook bepaalt hoe wij het liefst leren, namelijk van elkaar”.
Ervaren begeleidsters zeggen meer te leren uit contacten met ouders, en benadrukken het belang van communicatie met de ouders, via deze open dialoog met ouders hebben ze belangrijke competenties verworven, zowel kennis, waarden als attitudes over opvoeding, over visies op ouderschap en over culturele achtergrond.
-Peeters, J. (2008) De Warme Professional. Gent: Academia Press -Urban, M. Vandenbroeck, M. ,Peeters, J. Van Laere, K. , Lazarri, A. (2011) CoRe Final repport / Research Documents. (www.vbjk.be) -UNESCO (2010)Caring and learning together. Peeters, Vandenbroeck Case Study Flanders -Kinderen in Europa, Het competentiedebat, de kracht van kinderen, ouders en opvoeders.
