Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Olleke Bolleke
Maart 2016
1
Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal Olleke Bolleke p. 3 2. groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel 3. kennismaking en wennen 4. dagindeling 5. vieren van feesten 6. contacten met ouders 7. zorg om kinderen 8. samenwerking met andere instanties 9. hoe worden leidsters ondersteund bij hun werk
2
p. 4 p. 4 p. 5 p. 5 p. 6 p. 6 p. 6 p. 6
1. Informatie over peuterspeelzaal Olleke Bolleke Het gebouw De speelzaal is gevestigd in een oud schoolgebouwtje. Wij gebruiken één lokaal hiervan, de andere lokalen worden gebruikt door buitenschoolse opvang de Basisbende. Het plein gebruiken wij gezamenlijk, maar omdat wij er 's morgens zijn en zij 's middags, zitten we elkaar niet in de weg. Bij studiedagen worden er afspraken gemaakt over het buiten spelen. De groepsruimte De groepsruimte is een grote, lichte ruimte met verschillende hoeken voor verschillende soorten spel. Zo is er de huishoek, de auto/bouwhoek en de leeshoek. Er zijn hoge tafels voor spelen met klei, insteekmozaïek, puzzels of het doen van een spelletje met een van de leidsters. En er staat een lage tafel voor spel met klein constructiemateriaal. Daarnaast is er een glijbaan en kunnen de kinderen spelen met water en zand. We streven ernaar dat het speelgoed van de verschillende hoeken in die hoeken blijft, zodat de grond niet bezaaid ligt met speelgoed, waarover een kind zou kunnen vallen. Ook is de ruimte op deze manier overzichtelijk voor de kinderen en de leidsters, zodat de kinderen alles goed kunnen vinden en wij (de leidsters) de kinderen goed in de gaten kunnen houden. Omdat wij werken met verschillende thema's wordt het speelgoed in de verschillende hoeken steeds aangepast. Bijvoorbeeld, tijdens het thema Huis komt er een groot poppenhuis te staan in de themahoek. Er worden boekjes rondom dit thema neergelegd en voor op tafel zijn er puzzels die te maken hebben met het thema. In de huishoek wordt aandacht besteed aan het koken door kookschorten neer te leggen. En zo heeft elk thema zijn eigen aanpassingen. Op deze manier zorgen we het hele jaar door voor voldoende afwisseling in speelgoed, en is er voor de kinderen voldoende uitdaging om elke keer weer iets nieuws te doen. De buitenruimte is te bereiken via de verschoonruimte, die grenst aan de groepsruimte. De buitenruimte ligt in een u-vorm om een ander schoolplein heen. Het speelplein heeft altijd zon en schaduw. De ruimte is goed afgesloten door lage hekken die op slot zitten en stenen muurtjes. We streven ernaar om altijd met twee leidsters buiten te zijn, om de kinderen zo goed mogelijk in de gaten te houden. Welkom Kinderen voelen zich welkom en daardoor veilig in de groep als zij gezien worden door de leidsters. Daarom heten we de kinderen letterlijk welkom, elke ochtend als zij binnenkomen. We begroeten en maken een praatje met elk kind. Dit kan gaan over welk fruit het kind heeft meegenomen, of over nieuwe schoenen die het kind heeft gekregen. Daarna helpen we de kinderen op gang met spel, we weten wat ze leuk vinden om te doen en zorgen ervoor dat hun favoriete speelgoed klaarstaat. Voor de een is dat een bv. een puzzel, voor de ander staat de klei klaar. Aanbod activiteiten en materialen In de speelzaal is een ruim aanbod aan speelgoed aanwezig. Zo zijn er verschillende hoeken voor speciaal spel, b.v. de huishoek en de auto/bouwhoek. Op de tafels wordt gespeeld met klein constructiemateriaal en is er gelegenheid voor creatief spel. Al deze materialen zijn te gebruiken door kinderen van 3
verschillende leeftijden. Een kind van twee jaar speelt anders dan een kind van ruim drie jaar. Een kind van ruim drie ontdekt b.v. dat het ook andere dingen kan doen met b.v. blokken, dan ze alleen maar op elkaar te zetten. Verder passen we het speelgoed voortdurend aan, aan het thema waar we mee werken. Zo is er het hele jaar door nieuw speelgoed voor de kinderen aanwezig. Knutselactiviteiten worden een aantal keer per week gedaan, aangepast aan het thema waarmee we bezig zijn. We proberen erop te letten dat er afwisseling is in plakken, verven, werken met klei enz. Omgaan met elkaar De hele ochtend komen de kinderen elkaar tegen. Soms spelen ze samen, soms spelen ze naast elkaar hetzelfde spel. We leren kinderen naar elkaar te luisteren en dingen aan elkaar te vragen. En niet zomaar speelgoed van elkaar af te pakken. We leren ze voor zichzelf op te komen door b.v. voor te doen en te oefenen hoe ze iets terug kunnen vragen als iets afgepakt is. En hoe ze kunnen voorkomen dat iets afgepakt wordt. Vaak spelen we mee met de kinderen en laten zien hoe je samen speelt en praat met elkaar. Als leidsters ben je je bewust van het feit dat kinderen van jou leren en je gedrag kopiëren, dus ben je je bewust van je voorbeeldfunctie. Normen en waarden De kinderen komen op de speelzaal vaak voor het eerst bewust in aanraking met verschillende waarden en normen. Vaak hoor je opeens: “Mijn mama zegt ‘dat doe je zo!’”. Of: “Mijn papa vindt dat ik dat wel mag pakken!” Wij als leidsters vertellen de kinderen dan dat het thuis misschien zo gaat, maar dat het op de speelzaal anders is geregeld. Kinderen leren op deze manier dat je op verschillende manieren dingen kan doen. We leren ze respect te hebben voor onze manier en hebben respect voor de manier waarop ze dingen thuis doen. Dit is van toepassing op allerlei zaken: het omgaan met andere culturen, het omgaan met speelgoed en het omgaan met elkaar. 2. Groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel De peuterspeelzaal is bedoeld voor kinderen van 2 – 4 jaar. De groep bestaat maximaal uit 16 peuters. Tijdens de openingstijden van de peuterspeelzaal zijn er altijd twee gediplomeerde leidsters aanwezig, het vier-ogen principe is hiermee gewaarborgd. Dreigt het toch voor te komen dat een leidster alleen op de groep staat, zal de medewerker contact opnemen met de teamleider, zodat een achterwacht zo spoedig mogelijk aanwezig is. 3. Kennismaking en wennen Als uw kind geplaatst is, volgt er een kennismakingsgesprek. Bij dit gesprek op de speelzaal is uw kind aanwezig. Tijdens dit gesprek vertelt de leidster over de gang van zaken op de speelzaal en wil ze van u informatie over uw kind. Bijvoorbeeld over praktische zaken als: is uw kind al zindelijk of kan uw kind al uit een beker drinken. Maar ook dingen als: hoe is het karakter van uw kind, met welk speelgoed speelt het graag en hoe is de taalontwikkeling. Tijdens dit gesprek kan de leidster uw kind observeren en krijgt ze een indruk van hoe uw kind de speelzaal zal gaan ervaren. De eerste ochtend komt het kind wennen van 9.15 uur tot 10.45 uur. 4
Het kind komt wat later zodat alle andere kinderen al lekker aan het spelen zijn en de leidster voldoende tijd heeft om uw kind op te vangen en op weg te helpen. Ophalen om 10.45 uur is omdat 1.5 uur voldoende is voor een eerste keer. Als een kind erg verdrietig is worden de ouders natuurlijk eerder gebeld. Hoe een kind reageert tijdens het wennen is natuurlijk heel persoonlijk, daarom is er bijna geen standaard procedure voor wennen te beschrijven. Wij kijken naar elk kind apart en stemmen in overleg met de ouders ons wenschema daar op af. 4. Dagindeling De peuterspeelzaal is geopend op maandag- t/m vrijdagochtend van 8.30 tot 11.30 uur. De ochtendindeling ziet er als volgt uit: 8.30 uur:
Inloop tot 9.00 uur: de kinderen komen binnen en worden welkom geheten, de ouders blijven even om te spelen met hun kind, daarna gaan de kinderen vrij spelen.
9.30 uur:
De kring: de kinderen gaan samen met een leidster in de kring zitten. Er wordt een korte activiteit gedaan met de kinderen rondom het thema waaraan gewerkt wordt. Aan het eind van de kring kiezen de kinderen aan de hand van foto's van de verschillende hoeken waar ze gaan spelen. Vaak is er een knutsel activiteit die te maken heeft met het thema.
10.20 uur:
Er wordt gezamenlijk opgeruimd.
10.30 uur:
Er wordt gezamenlijk iets gegeten en gedronken.
11.00 uur:
Buitenspelen, bij slecht weer wordt er binnen nog even gespeeld.
11.25 uur :
We gaan in de kring en delen de rugzakken uit, zingen een afscheidsliedje en daarna worden de kinderen opgehaald.
Tussen 10.00 en 10.20 uur controleren we de kinderen die een luier dragen en verschonen deze zo nodig. Voor we naar buiten gaan laten we alle kinderen die zindelijk zijn even naar het toilet gaan. Verder wordt een kind verschoond als dit nodig is en mag een kind altijd naar het toilet. 5. Vieren van feesten De verjaardag van een kind vieren op de speelzaal is altijd mogelijk en heel leuk. Wij willen wel graag van te voren weten of een kind wel of niet zijn/haar verjaardag viert. Zo kunnen wij ons programma daar op aanpassen. Als een kind jarig is, staat het in de belangstelling. We maken een mooie hoed en het kind mag helpen uitkiezen welke kleuren daarvoor gebruikt moeten worden. We zingen verjaardag liedjes en het kind mag voor een keer bovenop de tafel zitten om uit te delen. Verder mag het kind de hele ochtend de leidsters helpen met allerlei klusjes (zoals het sorteren van de bekers), als eerste kiezen uit welke beker het wil drinken, de rugzakken uitdelen, naast de leidster zitten in de kring, kortom het is een hele speciale dag voor kinderen. Als kinderen het niet fijn vinden om in de schijnwerpers te staan, geven we minder aandacht aan al deze speciale dingen. 5
Verder besteden we door het hele jaar heen aandacht aan verschillende feesten, zoals Sinterklaas en Kerstmis. 6. Contacten met ouders We vinden het belangrijk dat er wordt samengewerkt tussen ouders en leidsters, dit is een voorwaarde voor goede opvang van het kind. Een goede afstemming is voor ons een belangrijke basis voor een veilige relatie met uw kind. De samenwerking begint al bij het kennismakingsgesprek en gaat verder tijdens de momenten van brengen en halen. Maar er kan ook altijd tijd vrijgemaakt worden voor een gesprekje op een ander tijdstip. Door middel van een nieuwsbrief houden we u op de hoogte van alle activiteiten die we doen op de groep, zodat u hier thuis op aan kunt sluiten. 7. Zorg om kinderen Binnen de peuterspeelzaal worden zorgkinderen vroegtijdig gesignaleerd. De teamleider maakt samen met de leidsters een stappenplan, ondersteunt hen bij het begeleiden van de kinderen en het zorgvuldig overdragen van de zorgkinderen naar de basisschool. In het stappenplan wordt omschreven welke route er gevolgd gaat worden, hoe de taken verdeeld gaan worden en wordt een tijdspad afgesproken. De ouders worden bij alle stappen van het proces betrokken. De teamleider heeft contacten met instanties zoals het CJG. De Alert4you coach kan leidsters op verzoek ondersteunen bij het begeleiden van een kind. Er wordt gewerkt met de ‘Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling’. 8. Samenwerking met andere instanties Twee keer per jaar komt de logopedist op de speelzaal en bekijkt samen met de leidster alle kinderen. Verder kunnen we gebruik maken van de AED als er zorgen zijn rondom de ontwikkeling van een kind. Zij komen een kind observeren en kunnen tips geven aan de leidster hoe om te gaan met het kind. Ouders zijn bij dit gesprek vrijwel altijd aanwezig. Als er samengewerkt wordt met andere instanties worden ouders daarvan op de hoogte gebracht. 9. Hoe worden leidsters ondersteund bij hun werk Leidsters worden in hun werk ondersteund en aangestuurd door de teamleider. Ze hebben regelmatig overleg waarin de inhoud van het werk, de onderlinge samenwerking en de kinderen besproken worden. Het pedagogisch beleidsplan en het werkplan zijn het uitgangspunt bij het aanbieden van kwalitatief goed peuterspeelzaal werk. De leidsters worden ondersteund en gecoacht bij hun werk en gestimuleerd in hun ontwikkeling als beroepskracht door deelname aan (na)scholingen en trainingen.
6
