passie voor spoor Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen NVBS Postbus BJ AMERSFOORT

passie voor spoor Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen NVBS Postbus 1384 3800 BJ AMERSFOORT www.nvbs.com

jaarverslag 2011

Aan de leden van de NVBS

Het jaar 2011 stond bij NVBS vrijwel geheel in het kader van het 80 jarig bestaan van de vereniging. In het eraan voorafgaande jaar verschenen de jubileumpostzegel en de kalender 2011. Begin januari hield de vereniging in NVBS Centraal in Amersfoort een goedbezochte nieuwjaarsbijeenkomst waar veel leden elkaar ontmoetten . Tijdens de afdelingsbijeenkomst op 28 februari 2011 in Den Haag heb ik als voorzitter gememoreerd dat juist daar en op die datum in 1931 de vereniging is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. In het jubileumjaar verscheen – dankzij de inspanning van velen, waaronder NVBS-leden - zelfs een locomotief, de 1254 van EETC voorzien van de logo’s van de NVBS en van ‘Op de Rails’, voor velen langs het spoor herkenbaar. De in april gehouden Algemene Ledenvergadering, ditmaal in Zwolle, werd voorafgegaan door een excursie over de z.g. Baronnenlijn en welhaast vanzelfsprekend was bij de vergaderruimte een presentatie ingericht over de geschiedenis en de toekomst van het spoor in Zwolle en omgeving. De Koninginnedag rit per dieseltrein bood gelegenheid om op een aantal raccordementen in Noord-Brabant en ZuidHolland te rijden. Daarnaast organiseerden de diverse onderdelen van de vereniging veel activiteiten. De NVBS Winkel organiseerde een aantal boekpresentaties in NVBS Centraal. In de loop van het jaar vonden bestuurswisselingen plaats bij SNR. In september startte het evenement ’Retourtje Leiden’ met historisch trammaterieel in Den Haag dat dankzij het succes kon worden verlengd tot november. Ook de zusterorganisatie LRTA hield haar ‘Annual meeting’’ in Den Haag; de NVBS was ook daar vertegenwoordigd. In samenwerking met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed ontvingen we tweemaal een delegatie uit Indonesië. We konden informatie wisselen over de spoorweggeschiedenis aldaar en spraken over de inrichting van een spoorwegmuseum. Via de NVBS website is voor duizend deelnemers een uitvoerige enquête gehouden waarvan de resultaten in 2012 bekend zullen worden en die, naar ik verwacht, veel elementen voor toekomstig beleid. Op 12 november was een drukbezochte excursie met alle nog in Nederland aanwezige 1200 locomotieven, met een presentaties in Amersfoort en Apeldoorn, een hoogtepunt van de viering van het jubileum. Naast de reguliere afdelingsbijeenkomsten in het land en deelname aan beurzen en manifestaties kwam de vereniging dankzij de activiteiten P&R onder de aandacht van velen. In dit kader zijn er ook evenementen van geringere omvang gehouden zoals smalspoor, openluchtmuseum , ZLSM en Connexxion. Als gebruikelijk sloten we het verenigingsjaar af met de oliebollenrit in december, ditmaal in Rotterdam, waar met historisch trammaterieel de nieuwe RET remise met een bezoek werden vereerd. De vereniging kan terugzien op een bijzonder succesvol jubileumsjaar. Het hoofdbestuur is de leden bij de afdelingen en diensten, dankzij wie de vereniging leeft, dankbaar voor de vele door hen verrichte werkzaamheden. Het geeft aan dat een vereniging als NVBS nog steeds volop bestaansrecht heeft. Hans Brouwer, voorzitter Amersfoort, maart 2012

Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen (opgericht 28 februari 1931) www.nvbs.com Verenigingsadres: NVBS, Postbus 1384 3800 BJ Amersfoort [email protected] Bestuur: Hans Brouwer, voorzitter Willem Jan Wiebosch, secretaris Wilfred Klaassen, penningmeester Commissarissen: Henk van den Blink, diensten Rob Daale, afdelingen Jan Noorlander, ICT Maikel Rörik, communicatie

2

NVBS j A A R V E R S L A g 2 0 1 1

Leden van het hoofdbestuur, v.l.n.r.: Jan Noorlander, Hans Brouwer, Henk van den Blink, Rob Daale, Maikel Rörik, Wilfred Klaassen, Willem Jan Wiebosch.

Inhoud 1. Verslag van de algemene ledenvergadering, d.d. 9 april 2011, gehouden te Zwolle 2. Verslag van de secretaris over het verenigingsjaar 2011 3. Rekening en verantwoording van de penningmeester over het verenigingsjaar 2011 (de financiële gegevens worden in bijlage 2 vermeld). 4. jaarverslagen 2011 van de afdelingen van de NVBS 5. jaarverslagen 2011 van diensten en commissies van de NVBS 6. Verslag over het boekjaar 2011 van de kascommissie, bedoeld in art. 52 van de statuten 7. Verslag 2011 van de Stichting NVBS Railverzamelingen (SNR) 8. Verslag 2011 van de Stichting NVBS Excursies (SNE) 9. Verslag 2011 van de Stichting NVBS Manifestaties (SNM)

blz. 6 blz. 6-8 blz. 8-9 blz. 9-18 blz. 18-20 blz. 21-22 blz. 22-26 blz. 26-28 blz. 28-29

Bijlagen: 1. Agenda Algemene Ledenvergadering 14 april 2012 te Haarlem 2. Financiële overzichten over het boekjaar 2011 3. NVBS Beleidsplan 2012 - 2014 (versie 2012)

1. Verslag van de ledenvergadering 2011 Agendapunten: 1. Opening 2. Mededelingen van het hoofdbestuur 3. Notulen van de ALV d.d. 17 april 2010 4. Ingekomen stukken 5. Verslag van de secretaris over het verenigingsjaar 2010 6. Rekening en verantwoording van de penningmeester over het verenigingsjaar 2010 7. Verslag van de commissaris van het hoofdbestuur, belast met het contact met de afdelingen 8. Verslagen van de in hoofdstuk VII van de statuten bedoelde diensten, van de redactie van ‘Op de Rails’, de Boeken- en filmcommissie, de kalendercommissie, de geschillencommissie, gebouwbeheercommissie, regiegroep communicatie en de stuurgroep ICT 9. Verslag van de kascommissie, bedoeld in art. 52 van de statuten over het boekjaar 2010 10. Verlenen of onthouden van décharge aan het hoofdbestuur naar aanleiding van het in het verenigingsjaar 2010 gevoerde totale beleid, incl. de financiën 11. Verslag van de Stichting NVBS Railverzamelingen (NSR) 12. Verslag van de Stichting NVBS Excursies (SNE) 13. Verslag van de Stichting NVBS Manifestaties (SNM) 14. Verkiezing van een lid van het hoofdbestuur 15. Aanwijzing van de voorzitter van het hoofdbestuur 16. Beleidsplan NVBS 2011-2014 17. Stand van zaken Stuurgroep ‘Behoud en Werving’ 18. Voorstel tot wijziging van het huishoudelijk reglement 19. Begroting van het lopende verenigingsjaar en het komende verenigingsjaar 2012 20. (Her)benoeming leden en reserveleden van de kascommissie 21. (Her)benoeming reservelid van de geschillencommissie 22. Plannen ten aanzien van ‘Op de Rails’ 23. Plannen van de SNR 24. Activiteiten ter gelegenheid van het 80-jarig jubileum van de NVBS in 2011 en de plannen van de SNM 25. Bespreking van het excursieplan van SNE voor het lopende verenigingsjaar 26. Voorstellen die ingevolge art. 21 van het huishoudelijk reglement zijn ingediend 27. Rondvraag

Verslag De gewone Algemene Ledenvergadering 2011 vond plaats in het Regardz Event Center/Nieuwe Buitensociëteit te Zwolle. Volgens de presentielijst waren er, inclusief de leden van het Hoofdbestuur, 133 leden aanwezig. 1. Opening Omdat de deelnemers aan de SNE-excursie naar de Baronnenlijn een kleine vertraging hebben opgelopen, opent de voorzitter, Hans Brouwer, de gewone Algemene Leden-vergadering (ALV) om 14.10 uur, en heet alle aanwezigen van harte welkom. Hij introduceert de PowerPoint presentatie, en stelt vervolgens de leden van het zittende Hoofdbestuur voor. Hij verzoekt alle vragenstellers gebruik te maken van de aanwezige microfoons en vóór het stellen van hun vraag even hun naam te noemen. De voorzitter leest vervolgens de namen voor van de 74 leden die

zijn overleden in de periode 1 april 2010 – 31 maart 2011. De vergadering neemt vervolgens een minuut stilte in acht ter nagedachtenis van de overledenen. 2. Mededelingen van het Hoofdbestuur De voorzitter deelt mee dat hij in het eerste kwartaal van dit jaar, 2011, 53 nieuwe leden een welkomstbrief heeft gezonden. Hij wijst de aanwezigen erop dat, zoals op de website reeds eerder is meegedeeld, de verzending van de lidmaatschapskaarten voor 2011 pas met het aprilnummer van Op de Rails zal plaatsvinden en dat, om die reden, bij uitzondering, leden toegang tot deze ALV is verleend op vertoon van hun lidmaatschapskaart voor 2010. De secretaris, Frans de Klerk, vermeldt dat de ereleden Hans de Herder, j.W. Sluiter en Bert Steinkamp, en de leden B. Boomsma, Martin Bos, Theo gramser, Ernst van gulden, Marius Hekker, jos jekel, Rob Kaptein, Raymond Naber, Carel Nijenhuizen, gerton Prinsze, guus Veenendaal, Dirk Vlaar, Erwin Voorhaar en jan

NVBS jAARVERSLAg 2011

3

Wijtenburg, hem hebben laten weten verhinderd te zijn deze ALV bij te wonen. De secretaris verontschuldigt zich voor het feit dat er in de aankondiging van deze ALV op de website en in het februarinummer van Op de Rails enkele foutjes zijn geslopen die gelukkig alleen maar storend zijn, maar verder geen ernstige consequenties hebben: in agendapunt 8 dienen de verslagen van de Regiegroep Communicatie en de Stuurgroep ICT te worden toegevoegd, terwijl in agendapunt 19 en de toelichting op het voorstel tot wijziging van het huishoudelijk reglement vanzelfsprekend niet naar agendapunt 19 maar naar agendapunt 18 moet worden verwezen. In het jaarverslag is dit overigens wél gecorrigeerd! Helaas zijn in de tabel van het ledenbestand (blz. 23 van het jaarverslag) enkele foutjes geslopen: het totaal aantal leden aan het einde van 2009 (en dus ook begin 2010) was 4828 i.p.v. 4825, en het totaal aantal leden aan het einde was 4809, zodat de mutatie per saldo zowel in het jaar 2009 als in 2010 -19 bedraagt. Verder deelt de secretaris mee dat na de ALV de lijst van contactpersonen door Rob Daale zal worden bijgewerkt en naar de stafleden zal worden verstuurd. Hij verzoekt al degenen die nog wijzigingen in hun adres, telefoonnummer of e-mail adres hebben dit z.s.m. aan de commissaris afdelingen, Rob Daale, door te geven De voorzitter, Hans Brouwer, deelt vervolgens mee dat hij, vóórdat agendapunt 3 besproken wordt, graag een extra mededeling wil doen. In de beginjaren van zijn lidmaatschap van de NVBS, heeft de voorzitter enige tijd als vrijwilliger in de Winkel gewerkt en kwam hij daar in contact met jan Peerdeman. Het is dan ook voor hem een bijzonder genoegen de considerans uit te spreken zoals die is opgesteld door het dagelijks bestuur van de Winkel, en behoort bij de voordracht van het Hoofdbestuur aan de Algemene Ledenvergadering om jan Peerdeman te benoemen als erelid van onze vereniging. Inmiddels 21 jaar geleden, aanvaardde hij de functie van administrateur van de NVBS Winkel, destijds nog Documentatiebureau NVBS geheten. Later werd daar de functie van penningmeester aan toegevoegd. Hij vervulde deze functies tot einde zomer 2010. Hij heeft zoveel jaren lang in een zeer strak wekelijks ritme accuraat en gewetensvol de administratie van alle ledenservice via de winkel gevoerd. Daarbij heeft hij een compleet en gedetailleerd administratief systeem voor deze administratie zelf ontwikkeld. Hij is voortdurend innovatief en servicegericht bezig geweest. Hij is In financieel opzicht steeds in staat geweest met beperkte investeringen, een optimaal resultaat te bereiken. goed voor de leden en zuinig voor de NVBS! Als geen ander had hij aandacht voor het vastleggen van procedures en het maken van handleidingen om het werken in de Winkel te stroomlijnen en het collega’s mogelijk te maken met de toch vaak complexe materie overweg te kunnen. Hij heeft zelf altijd maximaal van het ‘Winkel-team’ deel uitgemaakt en zich ervoor ingezet door heel veel diensten in de Winkel te bemannen en altijd bereid te zijn alle hand- en spandiensten voor de verkopen bij evenementen te verzorgen. Dat heeft hem gedurende vele jaren tot een prominent gezicht van deze NVBSdienst gemaakt. jan Peerdeman is 21 jaar de spil van de NVBS Winkel geweest. Vrijwel alles draaide om en door hem. Daarbij schuwde hij niet 30 of meer uur per week te investeren in de vereniging. Ook nu is zijn rol nog lang niet uitgespeeld, omdat hij blijft functioneren in het actuele beheer van de webwinkel en het administreren van het assortiment. Uit waardering voor deze jarenlange, tomeloze, gewetensvolle, en collegiale inzet, en op aanbeveling van de het dagelijks bestuur van de Winkel, draagt het Hoofdbestuur aan de Algemene Ledenvergadering voor jan Peerdeman te benoemen tot erelid van onze vereniging. De aanwezigen stemmen met een daverend applaus in met deze voordracht. Hans Brouwer feliciteert jan Peerdeman met zijn benoeming en overhandigt hem een boeket bloemen voor zijn vrouw Ina. Een totaal verraste jan Peerdeman zegt in een kort dankwoord dat hij nu de verklaring heeft gevonden voor het onverwachte aanbod van zijn vrouw hem vandaag in de Winkel te helpen en

4


een deel van de ALV bij te wonen omdat ze nooit eerder Zwolle had bezocht! 3. Notulen van de ALV van 17 april 2010 te Den Haag De notulen worden zonder wijzigingen of aanvullingen goedgekeurd. Daar de secretaris vergeten is de officiële notulen mee te nemen gaat de ALV akkoord met ondertekening van deze notulen door de voorzitter en de secretaris op de eerstkomende vergadering van het Hoofdbestuur te NVBS Centraal op 13 april 2011. 4. Ingekomen stukken De secretaris, Frans de Klerk, deelt mee dat hij, behalve de onder agendapunt 2 vermelde berichten van verhindering, géén ingekomen stukken voor deze ALV heeft ontvangen. 5. Verslag van de secretaris over het verenigingsjaar 2010 N.a.v. het door de secretaris opgestelde verslag op blz. 19 t/m 22 van het jaarverslag over 2010, vraagt jan Haasdijk hoe het mogelijk is dat voor de postbezorging twee verschillende BTW-tarieven kunnen worden gehanteerd (blz. 22). De penningmeester, Wilfred Klaassen, antwoordt dat voor postbezorging standaard een tarief van 19 % BTW wordt toegepast maar dat het lagere tarief van 6% wordt gehanteerd als de postbezorging integraal deel uitmaakt van het ‘servicepakket’ dat door de drukker wordt aangeboden. geert de Weger merkt op dat de VSM staat voor Veluwse Stoomtrein Maatschappij i.p.v. Veluwse Stoomtram Maatschappij. 6. Rekening en verantwoording van de penningmeester over het verenigingsjaar 2009 Behalve de door de secretaris, Frans de Klerk, onder agendapunt 2 vermelde correcties in de tabel van het ledenbestand zijn er geen opmerkingen uit de vergadering. 7. Verslag van de commissaris van het Hoofdbestuur belast met het contact met de afdelingen Evert van Laar vestigt de aandacht van het Hoofdbestuur op de relatief geringe bezoekersaantallen aan de twee afdelingen in de twee grootste steden van ons land, Amsterdam en Rotterdam. Bij de afdeling Amsterdam worden hartverwarmende presentaties gehouden, maar je moet daarbij wel je jas aanhouden, zo koud is het er! De bijeenkomsten bij de afdeling Rotterdam trekken alleen veel bezoekers indien de RTM het vervoer op de eilanden op het programma staat! De voorzitter van de afdeling Amsterdam, Martin Engelsma, antwoordt dat de verwarmingsketel inmiddels is vervangen. gert jan Binkhorst vraagt zich af waarover Aad de Meij op 9 december 2010 heeft gesproken bij de afdeling Eemland: er is geen onderwerp vermeld! De presentatie op 19 oktober 2010 bij de afdeling Noord-Holland Noord werd verzorgd door Huib (en niet Huub) Binkhorst (Opmerking secretaris: de presentatie op 17 september 2010 bij de afdeling Oost-Brabant werd verzorgd door jan (en niet Han) Duijve). De secretaris van de afdeling ’t gooi, Adela Burger, deelt mee dat deze afdeling m.i.v. september 2011 niet meer, zoals in het jaarverslag vermeld, zal bijeenkomen in Buurthuis De geus, maar in het veel aantrekkelijker, schuin tegenover het station Hilversum gelegen, gios Café. 8. Verslagen van de in hoofdstuk VII van de statuten bedoelde diensten, van de redactie van ‘Op de Rails’, de Boeken- en filmcommissie, de Kalendercommissie, de Geschillencommissie, de Gebouwbeheercommissie, de Regiegroep Communicatie, en de Stuurgroep ICT Over deze verslagen worden geen vragen gesteld of opmerkingen gemaakt door de ALV. 9. Verslag van de Kascommissie, bedoeld in artikel 52 van de statuten, over het verenigingsjaar 2010 De voorzitter van de Kascommissie, Rob Kouffeld, geeft een samenvatting van de opmerkingen die de Kascommissie heeft gemaakt. Hij complimenteert de penningmeester van de SNE met de zeer overzichtelijke balans en staat van baten en lasten. De financiële

verslaggeving van de SNR met haar vele deelcollecties is, naar de mening van de Kascommissie, tamelijk summier. De Kascommissie beveelt een uitgebreidere financiële verslaggeving aan, met als voorbeeld die van de collectie spoorwegvervoerbewijzen. Als reactie antwoordt de voorzitter van de SNR, Peter van der Vlist, dat de deelcollectie spoorwegvervoerbewijzen als enige collectie een kas voert; andere deelcollecties voeren geen kas! De Kascommissie adviseert het Hoofdbestuur uit te spreken hoever de verantwoordelijkheid van de penningmeester jegens de stichtingen reikt. Tenslotte meldt de Kascommissie het ontbreken van een toelichting op de balans van de Winkel, en het ontbreken van rentebaten bij een groot aantal afdelingen. De penningmeester, Wilfred Klaassen, antwoordt dat het Hoofdbestuur kennis heeft genomen van al deze aanbevelingen, maar dat hij de reactie hierop eerst wil bespreken met alle leden van het Hoofdbestuur, alvorens hierop te reageren. Rob Heus stelt dat de leden een terugrapportage over deze punten zeer op prijs zullen stellen, en wel op zodanige wijze dat de leden er iets mee kunnen doen. Dit wordt door gert jan Binkhorst nogmaals benadrukt, en Wilfred Klaassen reageert hierop door te stellen dat de Kascommissie twee taken heeft: te controleren of alles klopt én met aanbevelingen voor verbetering te komen, die het Hoofdbestuur, met redenen omkleed, al dan niet implementeert.

stemt met applaus in met deze benoeming. De voorzitter bedankt Frans de Klerk voor de vele werkzaamheden die hij heeft verricht in de afgelopen acht jaar; en deelt mee –niet zonder enige ironie- dat hij, volgens het draaiboek door de aftredende secretaris voor deze ALV opgesteld, nu de scheidende secretaris een presentje namens de ALV zal overhandigen. Hij overhandigt Frans de Klerk een atlas van de Poolse spoorwegen, en namens een aantal dankbare stafleden een karakteristieke foto van de secretaris in actie bij het filmen van een stoomloc in Osoblaha (in het Duits Hotzenplotz genoemd) in Tsjechië tijdens de SNE-winterreis in 2011. Frans de Klerk neemt met zichtbaar genoegen deze geschenken in ontvangst en bedankt de ALV en de stafleden voor het in hem gestelde vertrouwen en wenst de vereniging een goede toekomst toe met een groei van het aantal leden. Vervolgens verlaat hij de bestuurstafel en neemt Willem jan Wiebosch plaats achter de bestuurstafel, deze notuleert het verdere verloop van de ALV. Vervolgens neemt de penningmeester, Wilfred Klaassen, het woord. Hij benut dit moment van afscheid nemen om nog iemand te bedanken, die weliswaar geen lid van het Hoofdbestuur is, maar wel een zeer essentieel verlengstuk daarvan n.l. de ledenadministrateur. Rob Roelofsen heeft op 31 december 2010 zijn taak als ledenadministrateur overgedragen aan Cees Wolff. Rob heeft deze taak 8 jaar lang, zeer nauwkeurig en betrouwbaar vervuld. WK overhandigt Rob namens de ALV een cadeaubon.

10. Verlenen of onthouden van decharge aan het Hoofdbestuur naar aanleiding van het in het verenigingsjaar 2010 gevoerde beleid, inclusief de financiën De aanwezigen verlenen met applaus het Hoofdbestuur decharge van het in 2010 gevoerde totale en financiële beleid.

15. Aanwijzing van de voorzitter van het Hoofdbestuur De voorzitter deelt mee dat het Hoofdbestuur in de nieuwe samenstelling de ALV voorstelt de huidige voorzitter Hans Brouwer weer aan te wijzen als voorzitter. De ALV gaat hiermee akkoord. De taakverdeling in het Hoofdbestuur in de nieuwe samenstelling wordt als volgt: • Hans Brouwer, voorzitter, representatie, vertegenwoordigt HB in bestuur SNR en gebouwbeheercie • Willem jan Wiebosch, secretaris, contacten met kalendercie, geschillencie, boeken- en filmcie, fotobureau en fotorondzendingen • Wilfred Klaassen, penningmeester, contacten met redactie OdR en ledenadministratie • Henk van den Blink, commissaris diensten (contacten met SNE, SNM, Winkel en Bibliotheek), vice-penningmeester • Maikel Rörik, commissaris communicatie (Regiegroep Communicatie, cie open dagen en contacten met P&R), vicesecretaris • Rob Daale, commissaris afdelingen (contacten met afdelingen, uitgave en distributie van de Nieuwsbrief en lijst met contact personen, beameruitleen), vice-voorzitter • jan Noorlander, commissaris ICT (contacten met SNR en andere geledingen op dit terrein, en de Internetdienst)

11. Verslag van de Stichting NVBS-Railverzamelingen (SNR) Evert van Laar verzoekt het Hoofdbestuur de regeling van de verwarming en vochtigheidsgraad in de depotruimte van NVBS Centraal op orde te brengen; de huidige regeling waarborgt geen optimale bewaarcondities voor de collecties. Peter Nolmans merkt op dat dit alleen mogelijk is indien de regeling van NVBS Centraal niet gekoppeld is aan een centrale regeling voor het gehele stationsgebouw in Amersfoort. Hans Brouwer antwoordt dat er geen aparte bemetering voor NVBS is aangebracht, maar dat de regeling opnieuw door de gebouwbeheercommissie met de beheerder, NS Poort, zal worden besproken. In aanvulling op de mutaties in het bestuur van de SNR zoals vermeld in het jaarverslag, deelt de voorzitter van de SNR, Peter van der Vlist, mee dat Victor Lansink als conservator is opgevolgd door Erwin Voorhaar. 12. Verslag van de Stichting NVBS-Excursies (SNE) Behalve een kleine aanvulling van Cees Wolff op het verslag van de NZH-excursie worden over dit verslag geen vragen door de ALV gesteld. 13. Verslag van de Stichting NVBS-Manifestaties (SNM) Over dit verslag worden door de ALV geen vragen gesteld. 14. Verkiezing van nieuwe leden van het Hoofdbestuur De voorzitter deelt mee dat de huidige secretaris van het Hoofdbestuur, Frans de Klerk, na twee perioden van 4 jaar aftredend en statutair niet herkiesbaar is. Het Hoofdbestuur heeft natuurlijk niet stilgezeten en heeft Willem jan Wiebosch bereid gevonden zich kandidaat te stellen als zijn opvolger. Een korte levensbeschrijving van Willem jan Wiebosch is gepubliceerd op de website en in het februarinummer van Op de Rails. Willem jan Wiebosch heeft reeds enkele maanden meegedraaid in het Hoofdbestuur tot volle tevredenheid van alle betrokkenen. De leden hebben géén andere kandidaten voorgedragen voor deze vacature. Het Hoofdbestuur stelt de ALV dan ook voor Willem jan Wiebosch te benoemen als lid van het Hoofdbestuur. Hij zal met onmiddellijke ingang de secretariaatstaken van zijn voorganger overnemen. De voorzitter vraagt, namens het huidige Hoofdbestuur, de ALV akkoord te gaan met de benoeming van Willem jan Wiebosch tot nieuw lid van het Hoofdbestuur. De ALV

Pauze (15.00 uur tot 15.40 uur) 16. Beleidsplan NVBS 2011-2014 gert jan Binkhorst ziet een tegenspraak tussen de missie waarin als doel van de vereniging het bevorderen van het railvervoer wordt genoemd en het even later in het stuk gesignaleerde naar binnen gekeerde karakter van de vereniging. De voorzitter stelt dat missie en visie toekomstgericht zijn bedoeld. Hij erkent de problematiek rond het huidige karakter van de vereniging, maar hij verwacht dat nieuwe digitale mogelijkheden de collectie beter kunnen ontsluiten. Erik Swierstra meent dat het HB technisch reageert, de bevordering van de belangstelling voor het railvervoer is geen kwestie van documentatie; hij mist in de visie het sociale aspect van het gemeenschappelijk beleven van een hobby. De voorzitter stelt dat de NVBS geen reizigersorganisatie is. Het accent ligt bij ons op de in het railvervoer geïnteresseerde belangstellenden. Het sociale krijgt zeker aandacht, zoals bijvoorbeeld bij de laagdrempelige activiteiten voor jongeren. gert jan Binkhorst is niet tevreden met deze reactie, wat er nu staat is tegenstrijdig. Hij verwacht een steviger plan. De voorzitter zegt toe dat op dit punt het beleidsplan volgend jaar aangescherpt zal worden.


5

17. Stand van zaken van de Stuurgroep ‘Behoud en Werving Leden’ Ad Kuijper geeft een toelichting. Op 16 maart 2011 zijn het HB en de Stuurgroep Behoud en Werving Leden bij elkaar geweest om na te denken over de stroomlijning van de NVBS-organisatie. Het resultaat van deze bijeenkomst zal het HB de komende maanden bespreken tijdens 4 te organiseren regionale bijeenkomsten met de afdelingen en met de verschillende diensten. Het resultaat daarvan zal in het najaar worden voorgelegd aan de stafvergadering, waarna het HB definitieve voorstellen zal voorleggen aan de volgende ALV in 2012. Deze zullen betrekking hebben op de doelgroepen, prioriteiten en een aanpassing van de organisatie die zal doorlopen tot 2015. Verder wordt door de Stuurgroep Behoud en Werving Leden, met het oog op de toekomstige ledenwerving, een enquête voorbereid die in de loop van mei zal worden uitgezet op onze website en diverse andere websites. Doel van de enquête is ondermeer om na te gaan wat de behoefte is van de verschillende doelgroepen die belangrijk zijn voor de vereniging. In Op de Rails van mei zal over deze enquête een mededeling worden gedaan. Erik Swierstra vraagt in het kader van het ledenbehoud of wordt nagegaan waarom mensen opzeggen. Cees Wolff meldt dat dit gebeurt. Redenen voor opzegging zijn meestal de gevorderde leeftijd of financiële overwegingen. 18. Voorstel tot wijziging van het huishoudelijk reglement Wilfred Klaassen licht het voorstel toe om artikel 19d van het huishoudelijk reglement aan te passen: het Hoofdbestuur stelt voor in de toekomst niet de begroting voor het lopende verenigingsjaar maar de begroting voor het volgende verenigingsjaar te behandelen. Als overgang zullen in 2011 zowel de begroting voor 2011 als voor 2012 worden behandeld. De ALV gaat unaniem akkoord gaat met deze wijziging. 19. Begrotingen van het lopende verenigingsjaar 2011 en het komende verenigingsjaar 2012 /vaststelling contributie voor het verenigingsjaar 2012 Sander Ruys meent dat de lopende verplichtingen uit de contributie moeten worden gedekt en dat het vermogen alleen voor structurele zaken aangewend zou mogen worden. Is het bevriezen van de contributie in dat opzicht wel verstandig? En zou het niet beter zijn de contributie geleidelijk te verhogen in plaats van een forse verhoging in 2013 die mogelijk een negatief effect op het ledenaantal kan krijgen? Wilfred Klaassen deelt mee dat dit jaar een studie naar het financieel beleid op langere termijn zal plaatsvinden en het HB daarom voorstelt de contributie gelijk te houden. In de ALV van 2012 kan dan het beleid worden besproken. Sander Ruys meent echter dat het HB aan de ALV een machtiging zou moeten vragen om eventueel tot een hogere contributie te besluiten. Erik Swierstra ondersteunt dit en acht het heel normaal dat organisaties hun contributie aan de inflatie aanpassen. De ALV kan het HB bijvoorbeeld machtigen om alsnog te besluiten de contributie voor 2012 met maximaal 2 euro per jaar te verhogen. Vanuit de ALV worden ook kritische opmerkingen gemaakt over de kosten van de kalender die met 7000 euro zijn gestegen terwijl de afdelingen maar weinig financiële ruimte krijgen. De voorzitter merkt op dat besloten is in het jubileumjaar een bijzondere kalender te presenteren; de vele positieve reacties zijn aanleiding om te verkennen of op financieel verantwoorde manier toch op de ingeslagen weg kan worden doorgegaan. gert jan Binkhorst vult aan dat het plan was geweest met de jubileumkalender de commerciële markt op te gaan, maar dat is niet gelukt. De kalender 2012 zal weer een 14-daagse zijn, maar met een kleinere oplage waardoor de kosten ook lager kunnen zijn. Het concept van de kalender is overigens al zo goed als klaar. Wilfred Klaassen zegt toe de gemaakte opmerkingen mee te zullen nemen in het financieel plan en verzoekt de ALV het HB te machtigen zonodig de contributie 2012 met maximaal 2 euro te mogen verhogen. De ALV stemt in met dit voorstel en gaat vervolgens akkoord met de voorgestelde begrotingen. 20. (Her)benoeming leden en reserveleden van de Kascommissie

6


Rob Kouffeld deelt mee dat de huidige leden Rob Kouffeld en Dan van Nood, en de reserveleden Leen van den Berg en Michiel Krans, zich voor het jaar 2011 herkiesbaar stellen. De Commissie draagt jan Haasdijk voor om de plaats van Renato Roël als lid van de Kascommissie in te nemen. De ALV gaat akkoord gaat met deze voordrachten. 21. (Her)benoeming reservelid van de Geschillencommissie Reservelid Leo den Hollander is aftredend, maar stelt zich herkiesbaar. De ALV gaat akkoord met de herbenoeming van Leo den Hollander als reservelid van de geschillencommissie voor een nieuwe periode van 4 jaar. 22. Plannen van ‘Op de Rails’ Huub van Keulen verwijst naar het verslag van Op de Rails dat in het jaarverslag is opgenomen. Er wordt gedacht over een dit jaar te verschijnen themanummer over “Parijs”. 23. Plannen van de SNR De voorzitter deelt mee dat er in de samenstelling van het SNRbestuur een wisseling zal optreden. Kees van de Meene zal het bestuur verlaten en wordt in de loop van dit jaar opgevolgd door René jongerius in het SNR-bestuur. Wat het collectiebeheer betreft is er een plan in voorbereiding om tot een verdere digitalisering te komen. Hierover zal in de loop van dit jaar besluitvorming plaatsvinden. 24. Activiteiten ter gelegenheid van het 80-jarig jubileum van de NVBS in 2011 en plannen van de SNM Patrick Berger maakt melding van de dit jaar al uitgevoerde activiteiten (jubileumpostzegel, bezoek NSM Valkenburgse Meer, Openlucht Museum Arnhem, presentatie loc 1254). Op 28 mei zal een fotorit met de ZLSM plaatsvinden. De voorzitter deelt namens Raymond Naber mee dat onder de titel Retourtje Leiden in de maanden september en oktober 2011, gerelateerd aan de openingszondagen van het Haags Openbaar Vervoer Museum, een tramfeest zal worden georganiseerd in het kader van de 80-jarige NVBS. Het is dan 50 jaar geleden dat de interlokale tramlijnen tussen Den Haag en Leiden werden opgeheven. In het HOVM komt een nieuwe tentoonstelling over de gele en Blauwe tram met daarbij de kop van de Fluitketel HTM 1 en mockup van Boedapester B412. Er zullen zo veel als mogelijk interlokale trams van de NZH en HTM aanwezig zijn en daar wordt ook mee gereden. Officiële opening is voorzien op 3 september en vanaf 4 september is iedereen welkom. Het feest is een samenwerking onder de Stichting NVBS Manifestaties van: de NVBS, de Tramweg-Stichting, het Haags Openbaar Vervoer Museum, het Haags Bus Museum, de Stichting Historisch genootschap de Blauwe Tram en het NZH Vervoermuseum te Haarlem. Hoogtepunt zal op 1 oktober zijn wanneer al het rijvaardige materieel op tramlijn 10 zal worden ingezet als in de gewone dienst. In dit kader wordt gedacht aan: NZH A106, A327, B303, B412, C106 en HTM 57, 58, 90, 118, 780 en 1210. Ook de grijze Bolramenbus NZH 4842 van het HBM hoort bij dit feest. Alleen de B412 is uit deze rij nog niet in Den Haag. Er zijn in totaal dus 8 zondagen waarin het feest zich afspeelt. Daarnaast nog de excursies voor NVBS, LRTA en het Feldbahntreffen. Het rijdend personeel moet HTM-bevoegd zijn en wordt samengesteld uit medewerkers van de Tramweg-Stichting en het Haags Openbaar Vervoermuseum. Wel is er behoefte aan kaartverkopers en suppoosten in het museum en natuurlijk voor de bemensing van de stands. Dit zal bij de zondagen beperkt het geval zijn maar vooral op de dag waarop lijn 10 zal worden geëxploiteerd met historisch materieel is er behoefte aan hulp. Ron Couvée neemt de organisatie van de NVBS vrijwilligers op zich en men kan zich bij hem aanmelden. 25. Bespreking van het excursieplan van SNE voor het lopende verenigingsjaar

geert gorissen geeft een vooruitblik op het excursieprogramma 2011. Tot 1 mei kan men nog inschrijven voor het Schönes Wochenende. In augustus worden in Zwitserland de voetsporen van Thomas Cook gevolgd. De najaarsreis gaat naar Roemenië. De verre reis gaat wegens gebrek aan belangstelling dit jaar niet door. De stichting wil het beleid rond de verre reizen gaan heroverwegen. In Nederland volgen dit jaar nog verschillende dagexcursies, ondermeer naar de mijnspoorwegen in Limburg, en een Oliebollenrit. Actuele informatie van de SNE staat altijd op de website. 26. Voorstellen die ingevolge artikel 21 van het Huishoudelijk Reglement zijn ingediend Er zijn geen voorstellen ex. art. 21 ingediend. 27. Rondvraag Erik Swierstra meent bij de opening van de vergadering de namen

van 2 Amsterdamse overledenen te hebben gemist. Na ampele discussie blijkt dat de ene persoon al in de vorige ALV was genoemd en de andere geen lid meer was toen hij overleed. john Krijgsman verzoekt de kalendercommissie rekening te houden met de oudere leden door een beter leesbaar kalendarium te gebruiken. Voorts meldt hij al 40 jaar lid te zijn en nog steeds positieve en warme gevoelens over de verenigng te hebben. 28. Sluiting De voorzitter sluit de vergadering om ca 17.30 uur met dank aan alle aanwezigen voor hun komst en inbreng, en nodigt allen uit voor een hapje en een drankje.. Hardinxveld-giessendam, 29 april 2011 Willem jan Wiebosch, secretaris

2. Verslag van de secretaris over het verenigingsjaar 2011 Algemeen gedurende het jaar 2011 bestond het Hoofdbestuur uit: Hans Brouwer, voorzitter Frans de Klerk, secretaris (tot de Algemene Ledenvergadering op 9 april) Willem jan Wiebosch, secretaris (vanaf 9 april ) Wilfred Klaassen, penningmeester Rob Daale, commissaris afdelingen (en 2e voorzitter) Maikel Rörik, commissaris communicatie (en 2e secretaris) Henk van den Blink, commissaris diensten jan Noorlander, commissaris ICT. Frans de Klerk was op de ALV 2011 statutair aftredend en na twee perioden van 4 jaar als secretaris deel te hebben uitgemaakt van het Hoofdbestuur, niet herkiesbaar. Willem jan Wiebosch werd door de ALV met algemene stemmen tot zijn opvolger benoemd. Het Hoofdbestuur vergaderde in 2011 in totaal 11 maal, waarvan 3 keer vóór en 8 keer ná de ALV op 9 april 2011. Alle vergaderingen vonden plaats in NVBS Centraal in Amersfoort.Naast deze reguliere vergaderingen is er in oktober extra bijeenkomst gehouden waar over het intern functioneren van het bestuur is gesproken. In 2011 was het contact tussen het Hoofdbestuur en het bestuur van de SNR verzekerd, enerzijds door de vertegenwoordiging van de voorzitter van het Hoofdbestuur, Hans Brouwer, in het bestuur van de SNR. Hans Brouwer vertegenwoordigde ook het Hoofdbestuur in de gebouwbeheercommissie van NVBS Centraal. De commissaris communicatie, Maikel Rörik, vertegenwoordigde het Hoofdbestuur in de Regiegroep Communicatie en de P&R groep, en de Stuurgroep ICT. jan Noorlander onderhield het contact met de Internetdienst en andere ICT activiteiten, terwijl Henk van den Blink de contacten onderhield met diensten zoals de Winkel, de SNE en de Bibliotheek. In het verenigingsjaar hebben de voorzitter, Hans Brouwer, en enkele andere bestuursleden regelmatig afdelingsbijeenkomsten bezocht en hiervan verslag gedaan aan het Hoofdbestuur. Om de communicatie tussen afdelingen en het Hoofdbestuur te verbeteren is het initiatief genomen om met ingang van 2011 jaarlijks een overleg te houden met geografische clusters van afdelingen. Hiertoe is de volgende cluster indeling gemaakt: 1 Clusterbijeenkomst Amsterdam, ’t Gooi, Noord Holland Noord en Rijnland 2) Clusterbijeenkomst Den Haag, Rotterdam, Drechtsteden, Utrecht ’t Gooi, Eemland, Modelbouw 3) Clusterbijeenkomst Zeeland, West Brabant, Hart van Brabant, Oost Brabant en Zuid Limburg 4) Clusterbijeenkomst Oost, Apeldoorn, Twente, Zwolle, Noord en afd. Jongeren. De betreffende afdelingen zorgen zelf voor een vergaderdatum en een locatie. Hoofdbestuursleden vormen bij toerbeurt een delegatie die aan het overleg deelneemt. In 2011 konden twee clusterbijeenkomsten plaatsvinden. Door alle deelnemers werden deze overleggen als erg nuttig ervaren en ook in 2012 zullen deze weer gehouden worden. In 2011 zijn twee clusterbijeenkomsten georganiseerd; door de afdeling Den Haag en door de afdelingen Zwolle en Twente. Helaas hebben de organiserende afdelingen Kennemerland en Hart van Brabant geen kans gezien in 2011 een clusteroverleg te organiseren Vanaf december 2010 is er ook maandelijks volgens een vantevoren vastgesteld jaarrooster een overleg tussen een delegatie van het HB en een delegatie van een de diensten binnen de NVBS. Het doel hiervan is wederzijds beter op de hoogte te zijn van de gang van zaken bij het betreffende organisatieonderdeel en een afstemming te hebben over de wederzijdse beleidsvoornemens voor de komende periode De besprekingen richten zich vooral op vaststelling van kernactiviteit(en) en doelstellingen, in hoeverre zijn deze doelstellingen bereikt, wat staat het bereiken van deze doelstellingen in de weg, en hoe kunnen deze barrières worden weggenomen? De leiding van het gesprek berust bij het HB lid in wiens portefeuille de geleding hoort, zo nodig vergezeld door één of meerdere HB leden. De communicatie met het actieve kader in de vereniging liep ook in 2011 via de Nieuwsbrief, onder de redactie van Rob Daale, die na elke bestuursvergadering werd gepubliceerd. Daarnaast worden de leden in toenemende mate geïnformeerd via bestuursberichten op de website, die geleidelijk het verenigingsnieuws dat in Op de Rails wordt gepubliceerd moeten gaan vervangen. Hoofdpunten van het beleid Het jaar 2011 stond vooral in het teken van het 80-jarig bestaan van de NVBS. In het voorwoord van de voorzitter in dit jaarverslag, en in het verslag van de SNM staan de diverse jubileumactiveiten al beschreven, en dat zal ik hier dus niet herhalen. Een positief neveneffect was dat een aantal nieuwe leden kon worden genoteerd, waardoor het ledenaantal van de vereniging dit jaar vrijwel stabiel bleef.


7

Naar aanleiding van een eerste rapport van de Stuurgroep ‘Behoud en Werving Leden’ heeft een discussie plaatsgevonden over de activiteiten en de structuur van de vereniging. Om inzicht te krijgen in wat er onder de leden leeft heeft de Stuurgroep vervolgens een enquête gehouden waarvan de resultaten begin 2012 beschikbaar komen. De Stuurgroep zal de enqueteresultaten ook vertalen in een aantal aanbeveling voor het toekomstige beleid. Het Hoofdbestuur heeft in november besloten de druk- en verzendorder voor ‘Op de Rails’ met ingang van april 2012 onder te brengen bij de Alblasserdamse drukkerij Verloop, omdat deze aanzienlijk goedkoper zal zijn met behoud van bestaande kwaliteit van de uitvoering van ons blad. Veel tijd en aandacht is besteed aan het bevorderen van een betere samenwerking tussen de onderdelen van de NVBS, en in het bijzonder tussen de gebruikers van ons pand NVBS Centraal. Langzamerhand begint dit zijn vruchten af te werpen zodat in de loop van het jaar een aantal goedbezochte bijeenkomsten kon plaatsvinden, waaronder de inmiddels tot traditie verheven Nieuwjaarsbijeenkomst. Na het succes van de jubileumkalender 2011 heeft het Hoofdbestuur aan de Kalendercommissie een budget ter beschikking gesteld waardoor alle NVBS-leden ook in 2012 weer van een fraaie en informatieve NVBS kalender kunnen genieten. Ook in 2011 heeft weer de uitreiking van de NVBS-speld aan leden die 60 jaar of langer onafgebroken lid zijn van onze vereniging plaatsgevonden. De meeste speldjes worden door de voorzitters van de afdelingen waar de gehuldigde woonachtig zijn. Tijdens de Algemene Ledenvergadering werd jan Peerdeman vanwege zijn grote verdiensten voor de vereniging en voor de NVBS winkel tot ere-lid benoemd. De stafvergadering De stafvergadering werd op zaterdag 26 november voor het eerst op een nieuwe locatie, Restaurant Houtrust in Hooglanderveen gehouden. Het aantal deelnemers lag rond de 60, waardoor de zaal tot de laatste stoel gevuld was. De aanwezigen konden kennis nemen van een pre-view van het nieuwe ontwerp van de NVBS-website. Vervolgens werden in drie discussiegroepjes besproken: de resultaten van de enquete van de stuurgroep BWL; de evaluatie Beleidsplan NVBS 2011-2014); en PR: hoe kan de NVBS beter naar buiten treden? via oude en nieuwe media, via regionale media en via internet. De discussies leverden nuttige suggesties op en boden tevens een prima gelegenheid aan de aanwezigen om elkaar beter te leren kennen. Verder bevordert het de gedachtewisseling tussen het Hoofdbestuur en de bestuurders van de diensten en afdelingen. Besloten werd de volgende stafvergadering in november 2012 weer op de zelfde locatie te h houden. Hardinxveld-giessendam, maart 2012 Willem jan Wiebosch, secretaris

3. Rekening en verantwoording van de penningmeester over het verenigingsjaar 2011 a. Ledenbestand

Totaal begin jaar Nieuw Opgezegd Overleden Vertrokken of retour OdR zonder opgaaf reden Contributie lopend jaar niet betaald Totaal einde jaar

2011

2010

2009

2008

2007

2006

4992 152 -128 -53

4806 209 -126 -70

4825 168 -102 -65

4847 177 -121 -51

4881 141 -100 -56

4920 129 -97 -53

-4

-10

-3

-2

-8

-10 4809

-16 4806

-17 4825

-16 4847

-16 4881

-35 4920

3

-19

-22

-34

-39

-72

Leden Nederland 25 jaar of ouder Leden Nederlandjonger dan 25 jaar Leden Europa Leden buiten Europa Ereleden

4449 133 159 24 5

4446 128 148 20 6

4484 123 141 19 4

4508 116 140 21 6

4552 97 144 24 6

4587 98 146 24 6

Totaal aantal einde jaar Representatie abonnementen Proefabonnementen

4770 38 1

4748 58 0

4771 54 0

4791 56 0

4823 58 0

4861 59 0

Totaal

4809

4806

4825

4847

4881

4920

Mutaties per saldo Samenstelling ledenbestand naar categorieën:

opgesteld 15 februari 2012

b. Verslag van de penningmeester Geconsolideerde jaarrekening Over 2011 is een geconsolideerde jaarrekening opgesteld, waarin gecomprimeerd alle cijfers zijn samengevat van de onderdelen die samen de NVBS vormen. Deze onderdelen zijn: - De centrale kas - De winkel - De diensten - De afdelingen Per onderdeel zijn aparte verslagen gemaakt, waarbij de diensten en de afdelingen ieder voor zich in een samenvattend overzicht worden weergegeven. Over 2010 (en voorgaande jaren) was geen geconsolideerde jaarrekening gemaakt, zodat er geen vergelijkende geconsolideerde cijfers zijn vermeld. De vergelijkende cijfers zijn wel vermeld bij de onderdelen van de NVBS zoals de centrale kas en de winkel. In de cijfers van de onderdelen wordt ook een meer gedetailleerde informatie verstrekt. De balans en de resultatenrekening van de winkel zijn opgenomen op blz. en die van de diensten en afdelingen op blz. . De cijfers in de centrale kas en die bij de diensten en afdelingen zijn niet altijd op elkaar aan te sluiten vanwege uitgaven uit de centrale kas ten behoeve van diensten en afdelingen die rechtstreeks vanuit de centrale kas zijn gedaan, dus niet via de administratie van de diensten en afdelingen. Balans Centrale kas De boeken en tijdschriften van de bibliotheek worden p.m. gewaardeerd. Er vindt geen activering plaats van investeringen in het gehuurde

8


pand in Amersfoort en in inventaris etc. De effecten worden opgenomen tegen de verkrijgingsprijs. Dit geschiedt door de marktwaarde te corrigeren voor nog niet gerealiseerde waardestijgingen. De marktwaarde van de effecten op de balansdatum is ultimo 2011 € 14.023 hoger dan het jaar ervoor. Daardoor bedraagt de ongerealiseerde winst op de balansdatum € 75.953. Spaarrekeningen gezien de lage rentestand zijn de geldmiddelen ook in 2011 ondergebracht op direct opvraagbare internetspaarrekeningen. Afhankelijk van de ontwikkeling van de rente en de financieringsbehoefte zal weer voor een langere uitzetting worden gekozen. Debiteuren Het betreft hier de bijdragen van SNE over 2010 en 2011. Meerjarige verplichtingen Per 1 maart 2009 is met NS Poort een huurovereenkomst gesloten voor tien jaar, met daarna opties voor vijf jaar. De geïndexeerde huur bedraagt € 40.000 per jaar. Daarnaast zijn er servicekosten verschuldigd. Resultaten centrale kas Het operationele resultaat over 2010 bedroeg € 2.474 tegenover een begroot resultaat van € 360. De verschillen per onderdeel blijken uit de cijferopstelling. Hieronder ga ik in op enkele bijzonderheden. Vergaderingen Deze kosten zijn hoger dan begroot vanwege een dure locatie voor de ALV 2011 en de kosten van catering voor evenementen in NVBS Centraal. Folder railmusea Deze kosten zijn niet meer apart vermeld, maar zijn begrepen in de post voor Publiciteit en Reclame. Overige uitgaven De belangrijkste uitgave in deze categorie bestaat uit een subsidie voor een herdruk van een boek uit de NVBS-boekenreeks ad € 3.200. jubileum Deze uitgaven betreffen voornamelijk uitgaven aan SNM voor het organiseren van manifestaties. Totaal resultaat Het positieve operationele resultaat van € 2.474 en het negatieve saldo “jubileum” van € 24.589 leiden tot een negatief totaalresultaat van de centrale kas van € 22.115 ten opzichte van een begroot negatief resultaat van € 24.586. De cijfers van de centrale kas zijn afgerond op hele euro’s.

4. JAARVERSLAGEN 2011 VAN DE AFDELINGEN VAN DE NVBS Het was voor mij als verzamelaar van de afdelingsverslagen een genot om ze door te lezen. Bijna overal is er sprake van een toename van het aantal bezoekers - we denken nu eenmaal veelal in getallen - waarbij sommige voorstellingen plotseling enorm veel bezoekers tellen (gooi en Oost Brabant). Wat er in Twente plaatsvindt is wel heel bijzonder. Ik zeg er maar niets over. Lees het vooral zelf. Ik heb de moeite genomen die gemiddelden per afdeling hieronder neer te zetten. In de lijn met het aantal leden van de NVBS zelf kan ik stellen dat er soort nieuw elan is ontstaan bij de afdelingen. En dat straalt eigenlijk van elk verslag af! Voor het HB zelf een stimulans om te blijven werken aan het contact houden met de afdelingen en het organiseren van bijeenkomsten met een aantal afdelingen, de zogeheten clusterbijeenkomsten. We hebben er in 2011 twee van gehad. 2 hadden er nog moeten volgen, maar dat is niet gelukt. Voor het belang daarvan en wat het oproept verwijs ik graag naar het verslag van 't gooi. Buurmalsen, 7 maart 2012 Rob Daale verloop bezoekersaantallen 2011 Amsterdam Apeldoorn Den Haag Drechtsteden Eemland 't gooi Hart van Brabant Kennemerland Modelbouw Noord Holland Noord Noord Oost Oost Brabant Rijnland Rotterdam Twente Utrecht West Brabant Zeeland Zuid Limburg Zwolle

van 21 naar 23 van 13 naar 11,5 van 39,4 naar 40,5 van 13 naar 13,5 Van 21,4 naar 23,7 van 12 naar 20,1 bleef constant met 12 bleef naar eigen zeggen met 10,7 op het zelfde gemiddelde van 10 naar 10,5 (aandeel NVBS' ers) van 28 naar 29,5 van 22 naar 20,6 bleef gelijk met 21 Van 16,7 naar 18,9 Van 32 naar 31,2 Van 11,9 naar 12,7 Van 16,4 naar 25,2 gemiddelde in 2011 15 Stabiel op 11 Stabiel op 11 Stabiel op 11 Van 22,7 naar 23,8

AMSTERDAM Het afgelopen jaar 2011 bestond niet alleen de NVBS landelijk 80 jaar, maar bestond ook de afdeling Amsterdam 40 jaar zelfstandig. We hebben dat in de maand mei gevierd met een tramrit op de museumtramlijn, ons aangeboden door de RETM/EMA.in de

maand mei gevierd met een tramrit op de museumtramlijn, ons aangeboden door de RETM/EMA. Die avond hebben we geld in de pet ingezameld voor de museumtram, hetgeen € 227,25 opleverde. Uit de kas hebben we dit afgerond tot € 250,00, welk bedrag we aan de RETM/EMA hebben overgemaakt.Tijdens deze jubileumrit hebben we drie leden in het zonnetje gezet die al meer dan 60 jaar lid zijn van de NVBS. Naast de door het hoofdbestuur ter beschikking gestelde lauweren hebben we als afdeling deze heren een fraaie koffiemok aangeboden met een afbeelding van de afdeling Amsterdam erop. Dezelfde koffiemokken geven we tegenwoordig aan de sprekers in plaats van een fles wijn. Het is iets duurder, (€ 7,50 ipv € 5,00) maar we krijgen er zeer positieve reacties op. Het bezoekersaantal bleef met 205 bezoekers helaas erg laag, gemiddeld zo’n 23 personen per avond. Het is een kleine vaste kern die telkens komt. Slechts af en toe komen er enkele nieuwelingen, vaak slechts voor een specifiek onderwerp. Volgens de reglementen moeten er komend seizoen bestuursverkiezingen plaatsvinden, waartoe we de leden hebben geïnformeerd. datum

aantal bezoekers

onderwerp

presentatie

17 januari

24

NVBS winterexcursies

jan van der Putten

21 februari

22

65 jaar Indonesische spoorwegen


9

datum

aantal bezoekers

21 maart

25

18 april 16 mei

19 44

19 september

16

17 oktober 21 november

20 20

19 december

14

Totaal

onderwerp

presentatie

het begin van een nieuw tijdperk De heer Widiyoko Op smalspoor bij de RTM en in Tirol Nico van der Laan Sporen zonder draad Tom Tand Rit op de museumtramlijn aangeboden door het EMA/RETM bestuur. Bestuur afd. Amsterdam 100 jaar Bernina Bahn en Rhaetische Krokodillen René Platjouw Mijnspoorwegen gerard de graaf 40 jaar NVBS afdeling Amsterdam – 40 jaar spoorwegen in NL. Tom Tand Van suikerstoom naar moderne stroom Spoorontwikkelingen in Indonesië Frits van der gragt

204

Met vriendelijke groet, Boudewijn Deurvorst

APELDOORN In het jaar 2011 werden door de afdeling Apeldoorn 8 bijeenkomsten alsmede 2 huiskamer bijeenkomsten georganiseerd. In totaal zijn de 8 reguliere bijeenkomsten bezocht door in totaal 93 bezoekers. Dit is ruim 11,5 bezoeker per avond. gemeten naar de NVBSleden in de regio Apeldoorn is dat ongeveer 10 % van de leden. gesplitst naar avond konden wij de volgende aantallen bezoekers verwelkomen. Daarnaast is door de leden van de afdeling op 07.05.2011 een gezamelijke reis naar Duitsland ondernomen. Het einddoel van de reis was dit jaar Bonn, waarbij onder andere de Vorgebirgsbahn en de lijn naar Euskirchen werden bereden. Aan deze reis hebben 10 afdelingsleden deelgenomen. datum

aantal bezoekers

20 januari

14

17 februari f17 maart

9 16

14 april 28 mei

10 8


13 14

8 december

9

Totaal

onderwerp Tussen Poolse grens en Chinese Zee guilty Tickets gevarieerd filmprogramma Trams in japan en Caïro Onbekend Noord-Korea of gevangen op vakantie 130 jaar Ijzeren Rijn Een korte geschiedenis van de Engelse spoorwegen Een nalatenschap van stoombeelden uit de jaren '70

presentatie

Dit betekent niet, dat wij er zijn. Het liefst ziet uw afdelingsbestuur, dat nog meer mensen, die geïnteresseerd zijn in de ontwikkeling in het openbaar vervoer, zowel in het heden als in het verleden, de weg naar onze afdeling en dus onze vereniging vinden. Wij doen dan ook een beroep op alle leden om reclame voor onze hobby en onze afdeling te maken! Het afgelopen jaar stond in het teken van 80 jaar NVBS. Deze keer geen grote landelijke manifestatie, maar wel werden er door de diverse afdelingen op regionaal niveau en op bescheiden wijze hieraan aandacht besteed. In samenwerking met afdeling Rotterdam resulteerde dit voor onze afdeling in drie zogenoemde "doe-het-zelf excursies" bij de HTM en/of de RET, waarvan het programma via de NVBS-website kon worden gedownload. Hierdoor is niet bekend of velen van de op deze wijze aangeboden rit mogelijkheden gebruik hebben gemaakt. Dat de digitale fotografie en de daarbij behorende toepassingen ook bij onze afdeling in zeer korte tijd een vaste plaats hebben veroverd bij de presentatie van programma’s is duidelijk merkbaar. Maar gelukkig komen diegenen, die (nog) een voorkeur hebben voor dia’s ook nog steeds aan hun trekken. De huidige twee diaprojectoren zijn na meer dan twintig jaar gebruik duidelijk toe aan vervanging en het afdelingsbestuur hoopt aan het begin van het nieuwe seizoen met één nieuwe projector deze wijze van presenteren te continueren. Al met al kunnen wij als afdeling terugkijken op een goed jaar. Als afdeling wordt het jaar 2012 dan ook ingegaan met een dosis vol vertrouwen. datum

aantal bezoekers

jaaroverzicht 2009

24 januari

41

31 januari 14 februari 28 februari

38 42 40

14 maart

48

Treinveerdiensten in Europa john Krijgsman Trams in Zuid-Europa Karel Hoorn In de grouwe bond Huib Binkhorst Tram- en Stoomfilms van Stockholm, St. Petersburg en Zuid-Zweden Hans Bos Reisindrukken in Oost-Europa Paul Muré Stoomtrein Valkenburgse Meer Pieter van der Ham RET versus gVB, twee verschillende metrobedrijven René Platjouw Dieselen langs de Oostgrens Dirk Elkhuizen De RTM: een toekomstgericht trambedrijf Cor van der Klaauw Sporen in Frankrijk en Museale sporen in Europa Fred Hofman en ger Haaswinders Het onderhoud van het NS materieel bij NedTrain Albert Koch Een korte historie van de Engelse spoorwegen Leo de jong Tram etc. Den Haag in de periode 1960 – 1990 Eric den Hamer Elektriciteit bedwongen René Platjouw De bijzondere foto Karel Hoorn Het Haagse Spuikwartier en Forumgebied, vroeger en nu Han Vader Het Openbaar vervoer in zoveel mogelijke varianten Karel Hoorn geschiedenis over de Westlandsche

26

11 april

45

Carol Hessels Frits van de gragt

9 mei

34

23 mei

36

30 mei

30

12 september

38

26 september

26

10 oktober

45

24 oktober 31 oktober 14 november

31 42 47

28 november

41

12 december

69

Leo de jong

ger Haaswinders

93

jos Straathof voorzitter

DEN HAAG

10


Theo de la Vieter en geert Wessels

55

28 maart

In het afgelopen jaar werden door onze afdeling 20 afdelingsavonden verzorgd, die gemiddeld door 40,5 betalende bezoekers werden bezocht. Dit goede resultaat is te danken aan onze – ook nieuwe - regelmatige bezoekers, die steeds weer zorgen voor een volle zaal met een gezellige en ontspannen sfeer. Deze jaarlijks terugkerende goede bezoekersaantallen zijn voor presentatoren weer zeer aantrekkelijk om hun programma’s bij onze afdeling te komen presenteren. En uw afdelingsbestuur krijgt hierdoor een extra stimulans te zorgen voor nog meer verscheidenheid aan goede programma’s op railgebied.

presentatie

10 januari

Cor de Vos Marco Moerland

Karel Hoorn Coen Thevissen

onderwerp

27 december

36

StoomtramwegMaatschappij Varia op spoor- en tramgebied

datum

Den Haag, 15 januari 2012 ger Haaswinders, voorzitter

DRECHTSTEDEN We kijken voor de afdeling met tevredenheid terug op het jaar 2011, ondanks de lichte terugval in het aantal bezoekers. Er zijn 8 bijeenkomsten gehouden met een totaal aantal betalende bezoekers van 107 leden. De eerste avond in het nieuwe jaar zijn we gestart met het jaaroverzicht 2010. De opkomst was dermate groot dat moest worden uitgeweken naar de kerkzaal. Ook het afgelopen jaar zijn we door de koster van de Andreaskerk hartelijk ontvangen. Het jaar 2011 laat een financieel verlies zien van € 125,92. Ook dit jaar organiseren we met plezier de afdelingsavonden. Dordrecht, maart 2012 Wim Reedijk: voorzitter, Pieter van Vaalen, plv. voorzitter, Hans Bos, secretaris datum

aantal bezoekers

onderwerp

presentatie Thijs de la Vieter en geert Wessels

18 januari

22

jaaroverzicht 2010

15 februari

19

15 maart

14

19 april

13

17 mei

10

18 oktober

10

De Veluwsche Stoomtrein Maatschappij door de jaren heen De grote stoomtreinreis RET versus gVB, twee verschillende metrobedrijven Sporen door de ‘neue Bundesländer’ PCC Cars veraf en dichtbij

15 november 2011

9

20 december 2011

10

Totaal

107

januari

24

10 februari

26

10 maart

30

14 april 12 mei 8 september 13 oktober 10 november 8 december

23 20 15 28 25 23

div. leden afd.

810

Totaal

aantal bezoekers

onderwerp

presentatie

Hans van Lith

Edwin van Meel Bert van de Kruk

René Platjouw Peter Doove

Leendert van den Berg en Han Rotteveel Spoorimpressies tussen Den Haag en Keulen rond 1970 Kees Bijl Spoorwegen in Schotland Hans Krijnen

EEMLAND Als altijd werden de bijeenkomsten gehouden in Railzicht, ter hoogte van de plek waar de oprichters van onze vereniging vanaf de nog altijd bestaande betonnen bankjes het spoorbedrijf bekeken. We zijn de beheerders van Railzicht veel dank verschuldigd voor hun immer soepele medewerking! De laatste paar jaar merkten we dat de laatste avond voorafgaand aan de zomerstop steeds slechter scoorde, reden in 2011 deze avond te laten vervallen. Op negen avonden hadden we 214 bezoekers (gemiddeld 23,7), in 2010 bezochten 221 belangstellenden (gemiddeld 22.1) tien avonden, waarmee bewezen werd dat de verandering geen verslechtering was. Hoewel de meeste sprekers al lang van te voren in een plezierige koortsachtige stemming verkeren wanneer zij in Amersfoort hun opwachting gaan maken, al was het alleen al vanwege het in Amersfoort gebrouwen en overheerlijke ‘Drie ringenbier’ dat hen als geschenk wacht, één spreker bleek ons vergeten! Met de flexibiliteit die de afdeling Eemland zo kenmerkt toverde een bezoeker een memorystick uit z’n broekzak en redde met een totaal andere voordracht de avond. Team Eemland, namens hen, gerard de graaf

Totaal

tram van Dam tot Rode Plein Rob de Haan 65 jaar Indonesische spoorwegewen Ir. WidoYako historie Engelse Leo de jong spoorwegen rondreis west Polen Peter Veldhoen guilty Tickets Marco Moerland onderhoud van treinen Albert Koch waterlandse tram g. groenveld Canada Rob van der Flier Productie smalspoor g de graaf in NL

214

't GOOI De eerste helft van het jaar 2011 zaten we nog op onze oude locatie op de zolder van de Modelbouw Vereniging Hilversum in Buurthuis ‘De geus’. In mei gaf onze penningmeester Ron Mikkenie een bijzondere afscheidspresentatie over Circus Roncalli, het énige tentcircus, dat nog per trein reist. Prachtige beelden en een goede opbouw van zijn verhaal. Daarmee viel letterlijk het doek. Wij hadden intussen al een nieuwe locatie gevonden, maar helaas kregen we een dag vóór onze eerste afdelingsavond in september te horen, dat we er niet meer ontvangen konden worden wegens faillissement. Deze avond werd dus noodgedwongen afgelast. Hierdoor merkten we tevens het belang van het bezit van de emailadressen van onze leden. gelukkig vonden we binnen relatief korte tijd een nieuwe locatie in Wijkcentrum Nova Zembla, Peter Planciusplein 10 te Hilversum. Het ligt op loopafstand van station Hilversum Sportpark, is goed te bereiken met ander openbaar vervoer en er is gratis parkeergelegenheid in de buurt. De zaal is zelfs toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Zo werd in oktober onze nieuwe zaal met plezier uitgerookt door Ton Pruissen met een, voor onze afdeling, record aantal bezoekers. datum 11 januari

aantal bezoekers 17

08 februari 08 maart

11 19

12 april

20

10 mei

11

18 oktober

45

15 november

27

13 december

19

onderwerp Op rails 2010, jaaroverzicht

presentatie

Railtheater Amsterdam René Platjouw

Alles is Railatief. Wagons-Lits, restauratie. Theo Molenaar Stoomlocomotieven in Zuid-Afrika, DDR en de Erzbergbahn in Oostenrijk. Familie Dijkman Circus Roncalli, het énige circus ter wereld, dat nog per trein reist Ron Mikkenie Stoom onder de Rode Ster. Ton Pruissen NS door de jaren heen, Stoom in Engeland. Familie Dijkman Reisindrukken uit Oost-Europa Paul Muré

Het afgelopen jaar heb ik met interesse deelgenomen aan de clusterbijeenkomst in Den Haag. Ik vind dit een goed initiatief om in kleine groepjes, samen met het HB van gedachten te wisselen. je leert wat tips en trucs van elkaar en hoort hoe het er bij andere afdelingen aan toe gaat. Wij zijn dit jaar ook begonnen met (gratis) adverteren in plaatselijke bladen en op de site van Nico Spilt, die zelf een verslag met foto van de avond met Ton Pruissen op zijn website heeft gezet. Ronald Boers had een kleurrijke banner gemaakt van de programma’s van de meeste afdelingsavonden en deze draaide mee op kosten van


11

P.& R. op Somda en gratis bij Nico Spilt. Verder stuur ik een paar dagen vóór onze afdelingsavond ter herinnering een e-mail naar onze leden van het gooi. Tezamen met de belofte van een warm zaaltje, bereikbaar zonder steile trap, denk ik meer mensen te enthousiasmeren voor de mooie en interessante presentaties, die belangeloos worden gegeven. Daarvoor natuurlijk weer onze hartelijke dank aan alle presentatoren.

9 februari 9 maart 13 april

17 11 8

11 mei 14 september

14 8

Hilversum, januari 2012, Adela Burger, secretaris afdeling ’t gooi.


6 15

HART VAN BRABANT

14 december Totaal

9 97

In 2011 heeft de afdeling Hart van Brabant tien boeiende bijeenkomsten gehouden, met een gemiddeld bezoekersaantal van 12. Dit aantal is stabiel gebleven ten opzichte van vorig jaar. Als afdelingsleider heb ik eind 2011 het stokje overgedragen aan gerrit van Arendonk, die ook afdelingsleider is van de afdeling West Brabant. Ik blijf wel actief als secretaris en penningmeester. Het voornemen voor 2012 is om een delegatie van de jongerenafdeling van de NVBS uit te nodigen. Vriendelijke groet, Serge Hagoort datum

aantal bezoekers

25 januari 14

13

26 april

8

17 mei

8

21 juni 16 27 september15 18 oktober 11

22 november 13

20 december 13 Totaal

presentatie

Stoom 2009 en 2010 De laatste commerciële stoomlocomotieven in de wereld, Bram Stelling Per tram door het land op oude ansichten, deel 2, Pim van der Kuijlen Karel van Hilten Rondom het spoor van Denemarken, Zweden en Finland, deel 2 jan de jongh Treinreis door V.S. van Washington D.C. via Seatle naar Los Angeles Serge Hagoort Trams en treinen door de jaren heen uit Charleroi, gent, Brussel en Antwerpen gerrit van Arendonk Trams in Australië Bas Schenk Langs Nederlandse rails Wim Dautzenberg Rondom het spoor van Denemarken, Zweden en Finland, deel 3a jan de jongh Rondom het spoor van Denemarken, Zweden en Finland, deel 3b jan de jongh Stoomexcursies in Tsjechië en Slowakije Bram Stelling

15 februari 13

22 maart

onderwerp

124

KENNEMERLAND De afdelingsavonden te Haarlem werden het afgelopen jaar door gemiddeld 10.7 bezoekers bezocht. Een aantal dat min of meer gelijk is aan het jaar 2010. Het is echter jammer dat, gezien het aantal leden van de afdeling Kennemerland, er maar weinig mensen de avonden bezoeken, een vaste kern is over het algemeen wel aanwezig. We zullen dan ook enerzijds proberen te achterhalen waarom men niet komt en anderzijds met meer publiciteit proberen meer bezoekers te trekken. Eind 2010 heeft de toenmalige secretaris, jan Willem Schaap, aangegeven te stoppen met het secretariaat. In zijn plaats is ondergetekende in september benoemd tot secretaris van de Afdeling Kennemerland. Vijfhuizen, 18 januari 2012. Henk Booman, secretaris datum 12 januari

12

aantal bezoekers 9

onderwerp Treinreis naar Moermansk(1)


presentatie

Ned Train Postvervoer bij NS Treinreis naar Moermansk(2) In de grouwe Bond Man, wat mooi op het eiland Man Harz en Schotland De Blauwe Tram in Haarlem Budapest

A. Koch g. groeneveld E. v. gulden H. Binkhorst R. Platjouw g.j. Binkhorst A. Zonneveld A. Baanders

JONGEREN In 2011 was er niet alleen 80 jaar NVBS, maar ook het vijfde volle dige jaar dat de NVBS afdeling jongeren actief was. Binnen de vereniging praten en werken leden van de afdeling mee bij onder andere Op de Rails, Regiegroep Communicatie, SNE en Internetdienst. Ook zijn we actief op sociale media als Facebook en fora zoals Somda om onze (en ook overige) verenigingsactiviteiten onder de aandacht te brengen. Hierbij speuren we ook naar interessante afdelingsavonden bij de collega-afdelingen. Activiteiten in 2011 De speciale jubileumactiviteiten in het NVBS-jubileumjaar werden afgetrapt door de afdeling jongeren. Op 19 maart werden we welkom geheten bij de Stoomtrein Valkenburgse Meer voor een gezellige dag. Van het opstoken van de locs tot rangeren en van de geschiedenis van de SVM tot diverse fotostops kwam van alles aan bod. Dankzij de enthousiaste medewerking van vele vrijwilligers kon de hele dag voor relatief bescheiden kosten uitgevoerd worden. 30 Leden en niet-leden kwamen op 11 augustus samen in NVBS Centraal. Na een bezoek aan winkel en bibliotheek vertrokken we samen naar Crailoo voor een rondleiding bij RailPro. Ook hier een korte inleiding over het bedrijf. Daarna een uitgebreid verhaal met een paar demonstraties. In november werd de ProRail verkeersleidingspost Amersfoort bezocht. Ook hier weer veel belangstelling en openstelling winkel en bibliotheek. En net als de andere twee uitstapjes geheel zonder kosten voor de deelnemers! Het blijkt dat er nog steeds vraag is naar uitstapjes naar plekken waar je als 'eenling' niet eenvoudig binnen kan komen. Hoewel direct effect van onze activiteiten niet goed meetbaar is, constateren we wel dat het aantal jonge leden procentueel de afgelopen 5 jaar is verdubbeld. Ook laten we met onze activiteiten zien dat excursies niet altijd ver weg of duur moeten zijn. Door het combineren met andere onderdelen van de NVBS proberen we deelnemers ook met andere activiteiten en diensten van de vereniging kennis te laten maken. Een blik naar 2012 We begonnen het nieuwe jaar met een presentatie in NVBS Centraal. Verder denken we aan een tienerdag om het gat in het NVBS-aanbod tussen de kleurplaat en een excursie te dichten. Ook willen we met enkele collega-afdelingen en de SNE kijken of we tot een handleiding voor afdelingsuitjes kunnen komen. Daarmee kunnen de lokale afdelingen zelf op pad -zonder de principiële verantwoordelijkheid van de SNE aan te tasten- zodat er wellicht meer te beleven is voor onze leden! Natuurlijk zijn wij altijd bereid mee te denken of te helpen met andere NVBS-activiteiten. Mail ons gerust: [email protected] Personele bezetting In de loop van 2011 is Wubbo Boiten wat meer naar de achtergrond getreden en eind 2011 is Maikel Rörik met functioneel leeftijdsontslag gegaan.Hiermee bestaat de afdelingen jongeren begin 2012 uit: Teus Baars, Tim goorman, Theo gramser, Thijs Houdijk, Ivo Laeven en Bastiaan Luytjes. We blijven op zoek naar versterking. Ben je zelf nog een paar jaar verwijderd van de leeftijd van 30 jaar, of ken je iemand die dat is, stuur vooral een reactie om eens nader kennis te maken! Maikel Rörik, Enschede, 13 januari 2012

MODELBOUW Het jaar 2011 begon voor de afdeling Modelbouw op 3 januari

E. v. gulden

2011 met een nieuwjaarsreceptie. Het bestuur had voor een hapje en een drankje gezorgd voor de bezoekers. Er werden in 2011, in totaal 35 avonden gehouden.Deze zijn onderverdeeld in 12 Rij & Praat- en 23 Themaavonden. Het aantal bezoekers is 722 geweest. Ook dit kan onderverdeeld worden in 371 NVBS leden en 351 andere.Ook zijn in de ruimte een nieuwe verwarmingsketel en een boiler geplaatst. De oude apparatuur had minstens 16 jaar dienst gedaan. Ook vanuit de afdeling Modelbouw is op diverse manifestaties een helpende hand geboden. Met een rangeerbaantje en het daarbij behorende rangeerdiploma voor de kinderen hebben de mensen van de afdeling Modelbouw de NVBS stand versterkt. Den Haag, 9 februari 2012. De secretaris/plaatsvervangend voozitter, Fons Veeren

NOORD HOLLAND NOORD De NVBS afdeling Noord-Holland Noord beslaat een uitgestrekt gebied in de provincie Noord-Holland, alles ten noorden van de plaatsen Heemskerk en Zaandam, waar iets meer dan 200 NVBS leden wonen. Ook in het jaar 2011, het vijfendertigste jaar voor de afdeling Noord-Holland Noord bezochten onze trouwe leden de zestien avonden, met een gemiddelde opkomst van bijna 30, wederom een lichte stijging, met als nieuw record; 52 bezoekers voor de nostalgische filmbeelden over de stoomtram Hoorn – Medemblik gepresenteerd door Frits v/d gragt, waar veel stoomtram medewerkers en hun echtgenotes op af kwamen. Een groot succes was de 5 jaarlijkse jubileumexcursie met een HTM museumtram en naar het Katwijkse smalspoor. Afgelopen jaar hebben wij ons als NVBS afdeling wederom gepresenteerd op lokale modelbouwruilbeurzen in Alkmaar en Hoorn en tevens op de grote spoorwegmodelbouw tentoonstelling in een school te Purmerend, dit om de NVBS en onze afdeling wat meer naamsbekendheid te geven. Aan het eind van het jaar 2011 heeft onze penningmeester en trouwste bezoeker Fred Slagman na zo’n 15 jaar, het penningmeesterschap overgedragen aan jan de jong, stationchef van Twisk. Zijn connecties met de Stoomtram komen mogelijk de komende datum

aantal bezoekers

onderwerp

presentatie

jaren nog eens van pas voor onze goed lopende en gezellige afdeling. 11-januari 1-februari 22-feb 15-maart 5-april 26-april 17-mei Dijkman 7-juni

30 44 30 23 31 25 25

De tram en Rene Rene Platjouw jaaroverzicht 2010 jan Noorlander De grote Stoomreis Bert van der Kruk Modelbouwavond Purmerend Diesel Dagar in Zweden Mark Langerhorst jaarvergadering Stoom in Oostenrijk Wim en Paul

23

5-juli

31

2-augustus

30

30-augustust 20-september

22 28

11-oktober

27

1-november 22-november

27 52

13-december

30

De Amsterdamse Tram in drieluik Karel Hoorn Spoorimpressie Den Haag – Keulen +/- 1990 Kees Bijl Onderhoud NS bij NedTrain Albert Koch Dia/digi meebrengavond Winter in Lapland Ruud Kohlen en Henk Dam 65 jaar Indonesische Spoorwegen Dhr. Widoyoko NVBS Winterexcursies jan van der Putten Stoomnostalgie in West Friesland Frits van der gragt 35 jaar Nostalgie NoordHolland Noord Peter Collet

Totaal

478

NOORD De Afdeling Noord van de NVBS omvat de provincies groningen;

Friesland; Drenthe en het gedeelte van Overijssel ten noorden van de (voormalige) Dedemsvaart. Om de reistijden en de kosten voor de wijd verspreid wonende leden in het gebied zo laag mogelijk te houden, vinden de bijeenkomsten op verschillende locaties plaats. datum

aantal bezoekers

onderwerp

8 januari Meppel

25

12 februari groningen

23

12 maart Leeuwarden

31 Z/W 23

24 maart Coevorden 9 april Meppel 14 mei groningen22 18 juni Leeuwarden 24 september groningen 8 oktober Meppel18 spoor 13 oktober Coevorden 12 november Leeuwarden 17 december groningen totaal

11 Duitsland 12 15 Industrie / smal 18 23 24 245

presentatie Smalspoor 3 con tinenten Limburg en buur landen Rondje Nederland Stoom langs de grens België deel II Australië ALV

Stoomtrams RET Spoorzoeken

Een totaal gemiddelde van 20,6 bezoekers per bijeenkomst. Net als in de voorafgaande jaren kan de afdeling bogen op een trouwe kern van leden die de bijeenkomsten bezoeken, ondanks de vaak niet geringe afstanden. Dit jaar was het voor laatst dat wij bijeenkomsten in groningen stad hadden. Vanaf 2012 gaan wij naar Buitenpost, waar wij gebruik maken van een cultureel centrum. Tijdens de ALV is Pieter Wemelsfelder aangesteld als de nieuwe penningmeester. Zijn voorganger was helaas plotseling overleden. De bestuurssamenstelling is nu: Leo Onderwater Voorzitter Nico Kunnekes Secretaris Pieter Wemelsfelder Penningmeester jaap Veen Algemeen lid Pieter Bosch Algemeen lid De bijeenkomsten werden als gebruikelijk in de plaatselijke en regionale media en via de bekende e-mailadressen van de leden bekend gemaakt. Ook in 2011 heeft Afdeling Noord zich laten zien bij manifestaties en activiteiten. Zo stonden wij met een stand tijdens het Hemelvaartsweekend op de Internationale Stoomdagen op “ ‘Familiepark Nienoord’ te Leek. Dit keer samen met P&R. Het ledenaantal is in 2011 nagenoeg hetzelfde gebleven. Daar er leden door overlijden of opzegging afvallen en er aan de andere zijde nieuwe leden bijkomen telt Afdeling Noord nu rond de 389 leden. Aan deze leden is het jaarprogramma voor 2012 toegezonden. Meppel, januari 2012 Nico Kunnekes/Secretaris Afdeling Noord.

OOST In 2011 presenteerde de afdeling Oost een programma dat op acht avonden in totaal 170 bezoekers trok. Het gemiddelde kwam uit op eenentwintig bezoekers. Qua avonden waren de uitschieters die met een Nederlands en buitenlands onderwerp zoals “125 jaar Oostelijke Betuwelijn” en “Met Dampf over de Furka”. Maar doorgaans blijkt dat avonden met een nationaal karakter meer geïnteresseerden trekken. In het verslag over 2010 schreven we dat we de cijfers zouden trachten te stabiliseren en dat is gelukt. Voor de toekomst geldt dat we door het bieden van een aantrekkelijk programma zullen probe ren de bezoekersaantallen te laten groeien. Daartoe is het jaarprogramma van 2012 inmiddels aan de internetdienst van de NVBS, de site van Nico Spilt en aan Somda aangeboden. Door de beheerders daarvan is ons jaarprogramma op de respectievelijke sites geplaatst. Hopelijk leiden deze en andere digitale aankondigingen


13

van de NVBS tot werving van leden maar ook tot groei van het aantal bezoekers bij ons. datum aantal bezoekers 5 januari 6 februari 2 maart 6 april 7 september 5 oktober 2 november 7 december

15 29 21 22 20 21 31 11 170

onderwerp Tussen Konstanz en Säntis 125 jaar Betuwelijn RET versus gVB NVBS/SNE-excursies De gOLS Een rondje NL met super 8 Dampf over de Furka De tram in München

In het najaar van 2011 werd in de vacature voorzitter voorzien. Het bestuur bestaat dus weer uit drie personen. Nog altijd kan gebruik worden gemaakt van het gebouw ‘de Uithoek’ op het Arnhemse emplacement Berg. We zijn de beheerder dankbaar voor de gastvrije ontvangst en hopen nog vele jaren hiervan gebruik te mogen maken. Secretaris Afd. Oost, Otto Dijkstra

OOST BRABANT Het jaar 2011 was voor onze afdeling een ‘rustig’ jaar, zodat er weinig opmerkelijke zaken zijn te melden. Er werd door de leden uiteraard gesproken over en deelgenomen aan evenementen i.v.m. het 80-jarig bestaan van de NVBS. Zoals gebruikelijk werden er weer tien bijeenkomsten gehouden, met zes maal een diaprogramma en vier maal een beamerpresentatie. Op zes van de tien avonden werd het programma verzorgd door een afdelingslid. In mei kon de geplande gastspreker wegens ziekte helaas niet komen, maar gelukkig vonden we op zeer korte termijn een geschikte vervanger (gvA), die wij daarvoor zeer erkentelijk waren. Het door de jaren heen gemiddelde aantal bezoekers van 16 à 17 per avond, geeft dit jaar in positieve zin een “vertekend” beeld door het onverwacht grote aantal bezoekers bij de filmvoorstelling in oktober. Hierdoor komt het gemiddelde voor 2011 op 18,9. van de NVBS tot werving van leden maar ook tot groei van het aantal bezoekers bij ons. datum

aantal bezoekers

21 januari

17

18 februari

16

18 maart

17

15 april

15

20 mei

16

17 juni

19

23 september

15

21 oktober

41

18 november

18

16 december

15 189

onderwerp

presentatie

NVBS-excursies vanaf 1986 Ronald Bokhove Rondreis door Nederland Ciril van Hattum Treinvaria Nederland en Duitsland 2010 Rob Quaedvlieg Onderhoud van treinen Albert Koch Trein en tram in Belgische steden gerrit van Arendonk De laatste commerciële stoomlocomotieven Bram Stelling Spoorwegen Tsjechië en Slowakije Bram Stelling Spoorwinter in Lapland Ruud Kohlen Nederland in zwart/ wit 1965-1985 Peter van der Vlist Dia-meebrengavond Diverse leden

Ondanks het gunstige bezoekersgemiddelde over dit verslagjaar, blijft het afdelingsbestuur het jammer vinden dat minder dan 10% van de leden in het afdelingsgebied tot de regelmatige bezoekers behoort. We blijven niettemin ook in 2012 met vertrouwen een gevarieerd programma bieden op de maandelijkse bijeenkomsten. Bert van Diepen, secretaris afdeling Oost-Brabant

14


19 januari 16 februari 16 maart 20 april 18 mei 15 juni 21 september 19 oktober 16 november 21 december

23 (5) Filmavond: met stoom door Oostenrijk. 92 (51) Blauwe Tram in beeld 26 (3) jaaroverzicht 2010 door Railtheater Ams. 19 (2) Alles is “railatief 30 (5) Spoorzone Delft 26 (3) Rondje Oostzee deel 2 20 (1) “guilty tickets/ Schuldige kaartjes” 21 (3) Brussel van Heizel tot Tervuren 32 98) Spoorwegen in de USA 23 (1) Utrecht, weer trams in de stad 312 (tussen haakjes: het aantal introducees)

RIJNLAND Onze bijeenkomsten hebben nu een heel jaar in de Alettahof in Voorschoten plaatsgevonden. Wellicht door de grotere afstand van het station is de in het vorige verslag verwachte daling van het bezoek inderdaad uitgekomen. gelukkig is die daling zeer beperkt gebleven tot 2,5% wat overeenkomt met 8 bezoekers minder. Dat verschil kan ook in de geboden programma’s zitten hoewel we geregeld bezoekers van buiten het afdelingsgebied mogen begroeten. Het gemiddelde bezoekersaantal lag dit jaar op 31,2 per avond (in 2010 was dat 32) Natuurlijk is ook de programmering van invloed op het bezoek, maar wij blijven streven naar een zo gevarieerd mogelijk aanbod met een zo hoog mogelijke kwaliteit. De zaal zelf voldoet uitstekend, een minpuntje was dat het beheer nu een geheel nieuwe audio-visuele installatie heeft laten aanleggen waardoor de gebruikers nu ook voor het projectiescherm moeten betalen. Omdat wij in eerste instantie bereid waren voor een groot scherm iets bij te betalen is dit in overleg afgekocht. De bestuurssamenstelling en de taakverdeling zijn hetzelfde gebleven en de leden doen dit nog steeds met plezier. De samenwerking met de dichtbij gelegen afdeling Den Haag is ook goed. De toegangsprijzen zijn hetzelfde gebleven t.w. € 2,50 voor leden en € 3,50 voor introducés. Vooralsnog is besloten de geste uit het jubileumjaar (1 maal gratis koffie of thee bij binnenkomst) nog enige tijd te verlengen, ook al levert dit een klein nadelig saldo op. geregelde aankondiging in de buurtbladen van Katwijk, Leiden en Voorschoten werd voortgezet. Dit zorgt voor een wisselend aantal introducés, die bijdragen in de kosten en de gezelligheid. Het aantal van 10 bijeenkomsten is inmiddels als een vast gegeven te beschouwen. Het gebruik van banners ter aankondiging op diverse sites juichen wij van harte toe. Op onderstaand overzicht zijn de aantallen bezoekers per avond c.q. onderwerp opgenomen. Aan de introducés werd de wervingsfolder uitgereikt. Deze mensen blijken vooral onderwerpgericht te komen en de folder lijdt vrijwel nooit tot nieuw lidmaatschap. Wel is duidelijk dat het de bekendheid van onze vereniging vergroot en dat willen we graag zo houden ter promotie. Karel Hoorn, januari 2012.

ROTTERDAM In 2011 heeft de afdeling Rotterdam tien verenigingsavonden gehouden. Naast negen bijeenkomsten in de Prinsekerk is er in juni ten huize van een der leden een bijeenkomst gehouden. De volgende sprekers en onderwerpen stonden op het programma: datum

aantal bezoekers

13 januari 10 februari

19 11

10 maart

13

14 april

18

12 mei 9 juni 8 september

9 8 12

13 oktober

9

onderwerp

presentatie

Toen en Thans RTV-jaaroverzicht 2000

M. Moerland A. de Meij

Nederlandse Mijnspoorwegen g. de graaf Strassen- und Stadtbahnen H. Casteleijn Smalspoor Ticino j. Schmitz Stoombeelden jaren '70 Huiskamerbijeen komst g. Haaswinders Dieselen aan

10 november 8 december

12 11 122

de Oostgrens Herinneringen aan Düwagtrams Trams in japan 2

D. Elkhuizen g. van Arendonk B. Schenk

De genoemde aantallen zijn betalende bezoekers, daarnaast bezoeken gemiddeld 3 bestuursleden de verenigingsavonden. Het bezoekersaantal is in 2011 licht gestegen ten opzichte van 2010 en de stijgende trend zet zich dus door. De huiskamerbijeenkomst trok door een OV-staking iets minder bezoekers, maar toch voldoende om hier ook in 2012 mee door te gaan. De financiële situatie in 2011 was nog steeds zodanig dat ondersteuning door het Hoofdbestuur noodzakelijk was. Een bedrag à €360,- werd aan de afdeling toegekend ter leniging van de kosten voor het organiseren van de verenigingsavonden. De afdeling blijft trachten het bezoekersaantallen te vergroten. De afdeling probeert nog steeds een breed scala aan onderwerpen te programmeren waarin alle aspecten van de railhobby aan de orde komen, maar zal toch meer de nadruk leggen op programma's waarvan bekend is dat deze op een grotere belangstelling kunnen rekenen. Op de verenigingsavonden proberen wij bovendien meer aandacht te besteden aan het sociale aspect van deze avonden. De mogelijkheden om onderling een praatje te maken werden o.a. verbeterd door een andere inrichting en de uitdrukkelijk uitnodiging te avond eerder te bezoeken. We onderzoeken of nog andere maatregelen nodig c.q. mogelijk zijn. We maken gebruik van een lijst e-mail adressen om de leden te informeren over wijzigingen in het programma en over andere actuele zaken. Wij maken daarbij indien mogelijk gebruik van de email adressen zoals deze nu worden verzameld door de ledenadministratie. Hopelijk wordt het probleem van de snelle veroudering van de e-mail adressen hierdoor verminderd. Als een onderwerp zich hiervoor leent sturen wij een persbericht naar de lokale bladen om de aandacht op de presentatie te vestigen en mogelijk nieuwe leden te winnen. De afdeling heeft een aanvang gemaakt met de verwerving van een eigen beamer. Na de afronding van het onderzoek naar de functionele en technisch eisen die aan de beamer moeten worden gesteld, zullen wij het Hoofdbestuur benaderen voor de benodigde gelden.

TWENTE In 2011zijn er weer 9 bijeenkomsten geweest in het vertrouwde Parochiecentrum St.joseph, aan de Nieuwe Schoolweg in Enschede, dichtbij het NS-station. Het afdelingsbestuur kan terugkijken op een zeer succesvol jaar voor de afdeling Twente. Om de opkomst op de afdelingsbijeenkomsten te verhogen is een verbeterplan uitgewerkt waarbij als basis natuurlijk een gevarieerd programma met interessante onderwerpen en goede presentatoren noodzakelijk is. Omdat daarbij in toenemende mate digitale presentaties voorkomen, is dit jaar na gedegen onderzoekeen hoogwaardige Full-HD beamer met subsidie van het Hoofdbestuur aangeschaft (waarvoor hartelijk dank!), waarmee een prachtige weergave van presentaties met digitale fotografie en Blue-ray/DVD-video mogelijk is geworden. Voor het seizoen 2011-2012 is het programmaboekje gemoderniseerd, aantrekkelijker vormgegeven en in kleurendruk uitgevoerd, met een vergrote oplage, waarna het wijd verspreid is onder spoorweg-geïnteresseerden, inclusief het folderrek in NVBS-Centraal, een regionale modelspoorwinkel, een modelbouwverenigingen de naburige afdelingen in Noordoost Nederland. En natuurlijk is het programmaboekje als .pdf document ook beschikbaar op de NVBS website om te downloaden. Er is een NVBS afdeling Twente mailinglist geintroduceerd, waarmee door de secretaris aan vele Twentse spoorweg-geinteresseerden maandelijks een uitnodiging per email wordt gestuurd om de bijeenkomsten bij te wonen. Op de presentielijst worden de email adressen van de bezoekers verzameld. Behalve meer mond tot mond reclame (bijv. tijdens spoorse evenementen) is ook de samenwerking met een andere groep Twentse spoorweg-geinteresseerden verbeterd en worden wederzijds uitno-

digingen verstuurd en promotie gedaan. De secretaris heeft in samenwerking met de HB-commissaris P&R/Communicatie het initiatief genomen om een reclamebanner met allerlei NVBS-activiteiten, die in het hele land in de maand november 2011 plaatsvonden, te ontwerpen en gedurende de hele maand november te plaatsen op de populaire websites www.somda.nl en www.langsderails.nl (van NVBS-lid Nico Spilt). Op diezelfde websites worden ook maandelijks de Twentse bijeenkomsten aangekondigd. Tijdens de afdelingsbijeenkomsten wordt tijdens het ‘voorprogramma’ een korte Powerpoint-presentatie gegeven met spoorse/regionale actualiteit, en een “meeneemtafel” met diverse folders en brochures ingericht. genoemde verbeteringen zijn ingevoerd vanaf september, dus aan het begin van seizoen 2011-2012, en het aantal bezoekers is hierdoor gestegen van 148 in 2010 naar 227 in 2011, dat is een geweldige stijging van maar liefst 53,4% !In de afgelopen jaren was de gemiddelde opkomst rond 16 personen. Konden we vorig jaar een zeer lichte stijging waarnemen, in 2011 is het gemiddelde gestegen van 16,4 naar 25,2 per avond! En de avonden zijn daardoor nog gezelliger geworden! Voor het komende jaar gaan we proberen de stijgende interesse te consolideren en verder uit te bouwen. datum

aantal bezoekers

19 januari

19

16 februari

19

16 maart

21

20 april

23

18 mei

21

21 september

29

onderwerp Bijzonder Birma: Treinen en pagodes in de Irrawaddydelta (dia) De spoorwegen in Finland (dia) De Emslandstrecke (beamer) De Nederlands – Duitse grensstreek (dia) Zwaar vervoer en Bolle Neuzen in Noord Europa (dia)

presentatie

Cor de Vos gunther Kuschy Evert Heusinkveld

Pieter Bosch

Maarten van der Velden

Een treinreis door


15

19 oktober

28

16 november

33

14 december

34

Totaal

Nederland in zwart-wit 1965-1985 (beamer) Peter van der Vlist Op reis met de NVBS (dia) Ronald Bokhove 45 jaar spoor- en tram-fotografie (beamer) Aad de Meij Spoorwegen in het zuiden van Zwitserland (films op DVD+beamer) Frits van der gragt

227

Afgelopen jaar zijn ons helaas 2 trouwe bezoekers ontvallen: Sjoerd Tijsma, in het verleden enkele jaren sectieleider geweest in Twente en Han Overwater, die meer dan 70 jaar lid van de NVBS was, en bekend is van de vele foto’s die menig spoor- en tramboek sieren. De NVBS-Railquiz 2011 is gewonnen door team ‘Twongeren’ (Twente & jongeren), een gelegenheidsteam van 2 jongeren en 1 Twent (Theo gramser, Thijs Houdijk en Ronald Boers), zodat in 2012 de organisatie van de Railquiz door de afdelingen Twente en jongeren gedaan zal worden. We willen graag alle presentatoren bedanken voor de genomen moeite om de soms verre reis naar Enschede te maken, en we hopen dat (mede door de verhoogde opkomst) we ook in het komende seizoen weer diverse boeiende presentatoren in Enschede kunnen verwelkomen! Hengelo/Rijssen, 15 januari 2012 Ronald Boers,secretaris Henk van Losser, voorzitter

UTRECHT Het jaar 2011 was voor de NVBS afdeling Utrecht een mooi jaar om op terug te kijken. Er werden wederom 10 afdelingsavonden georganiseerd, die door een wisselend aantal bezoekers bezocht werden. Per avond waren er gemiddeld 15 bezoekers. Ook dit jaar viel weer op dat programma’s over treinen en dan in het bijzonder over onderwerpen dicht bij huis (Nederland, Duitsland, Zwitserland) het best bezocht worden. Door de (vaste) bezoekers van de afdeling Utrecht is in de jaarvergadering in januari 2011 aangegeven dat men graag een invulling zou willen zien met een 11e avond in het jaar omdat de periode van begin mei tot begin september wel heel lang is om elkaar niet te ontmoeten. Ook bestond de NVBS, zoals bekend, in 2011 80-jaar. Beide punten samen zijn voor het bestuur van de afdeling Utrecht aanleiding geweest om een speciale excursie te organiseren. Dit is gedaan naar de werkplaats van de Sneltram Utrecht – Nieuwegein – Ijsselstein in Nieuwegein. Deze excursie is vanwege de grote belangstelling uiteindelijk 2 maal georganiseerd, een keer op zaterdag 9 juli en een keer op zaterdag 22 oktober 2011. Beide keren is er een enthousiaste groep met deze excursie mee geweest. De eerste keer was het maximale aantal deelnemers van 30 bereikt, de tweede keer waren er ca. 20 deelnemers. De excursie bestond uit een inleiding van het Bestuur Regio Utrecht (BRU) als eigenaar van de sneltram over de actuele stand van zaken, een rondleiding over het terrein van de remise en tot slot een rit met het Weense trammaterieel naar het eindpunt Nieuwegein Zuid. Voor 2012 staan ook weer 10 afdelingsavonden in Bilthoven gepland. Zoals het er nu naar uit ziet, zal 2012 het laatste jaar zijn waar we van de huidige ruimte in een kerk in Bilthoven gebruik kunnen maken omdat deze locatie medio 2013 gesloopt gaat worden. We zullen dan dus op zoek moeten naar een nieuwe geschikte locatie. geert Hoeksema Secretaris NVBS Afdeling Utrecht.

WEST BRABANT De afdeling:Wst Brabant heeft in 2011 10 bijeenkomsten gehouden met gemiddeld 11 bezoekers. Sinds kort ben ik ook voorzitter van de afdeling:hart van Brabant.Dit biedt volgens mij enkele voordelen. De afstand tussen

16


Breda en Tilburg is niet groot.De leden in Tilburg leren mij nu ook kennen.Dat heeft er o.a. toe geleid dat in 2012 enkele sprekers worden uitgewisseld.Ik heb ook de programma's over en weer uitgedeeld,dus ik hoop dat ook dtverse leden avonden bij de buren gaan bezoeken. Wel wil ik er voor zorgen dat beide afdelingen hun eigen identiteit behouden. In 2012 is er in Breda weer een hobby-tentoonstelling.Ik zal mijn best doen om mensen warm te krijgen voor onze hobby en daardoor ook nieuwe mensen op onze avonden te kunnen begroeten. Vriendelijke groeten gerrit.

ZEELAND Het gemiddeld aantal bezoekers van de negen bijeenkomsten in 2011 bedroeg 11 per avond, wat gelijk is aan het aantal bezoekers van 2010. In 2011 hebben we de datum van onze jaarlijkse dia-/beamer avond van september naar januari verplaatst, wat geresulteerd heeft in een hoger aantal bezoekers. In de maanden november en december waren onze sprekers helaas door ziekte verhinderd, zodat we tijdens deze avonden een spontane instuif hebben georganiseerd. De sprekers zullen voor 2012 opnieuw worden uitgenodigd. Op 19 en 20 februari 2011 was de NVBS, namens de afdeling Zeeland, weer vertegenwoordigd op de Modelbouwshow in de Zeelandhallen te goes. Vele bezoekers konden (hernieuwd) kennismaken met de NVBS en met de mogelijkheden die er binnen de vereniging aanwezig zijn. Tijdens de Modelbouwshow is ook het programma van de afdeling Zeeland onder de aandacht gebracht. datum

aantal bezoekers

14 januari

10

11 februari

13

11 maart

10

8 april

11

13 mei

11

16 september

10

14 oktober

9

11 november

14

9 december

12

onderwerp

presentatie

Dia beamer meebrengavond Diversen Oud en modern, tram en trein in Portugal Meindert Mulder Zwaarvervoer en Bolle Neuzen in Noord Maarten van der Europa Velden Spoorwegnostalgie met dia's van Herman Hesselink Hans van Poll De spoorwegen van Tsjechie en Slowakije Bram Stelling De Oostenrijkse smalspoorwegen in de jaren ‘70 en ‘80 Pierre de greeuw Raccordementen en verdwenen goederenlijnen in Nederland Steven Hopman Spoor en tram en binnen- en buitenland Diversen Diverse spoor onderwerpen Diversen

Totaal 100 Wilhelminadorp, 7 februari 2012. Dènis Baarends, afdelingsvoorzitter.

ZUID LIMBURG NVBS ‘80’ In het teken van NVBS ‘80’ heeft de afdeling een bijzondere geslaagde bijdrage a.g. de festiviteiten mogen leveren. Op Zaterdag 28 mei werd er een unieke fotorit in samenwerking met SNM en de Zuid Limburgse Stoomtrein Maatschappij georganiseerd. De tracties die hierbij aan bod kwam waren Stoomlocomotief E-1040 met een goederen stam. De Railbus VT 98 werd ingezet voor het vervoer van de deelnemers, van en naar de geselecteerde fotopunten. o.a. werd er ook een line-up van beide tracties op dubbelspoor tussen Schin op geul en Wijlre gepresenteerd wat eigenlijk zelden voor komt. Dat dit gepaard gaat met een flinke voorbereiding,spreekt van zelf. Het aantal aanmeldingen voor deze unieke fotorit viel tegen maar met een respectabel aantal van 45 deelnemers mogen we vaststellen dat dit evenement als zeer geslaagd beschouwd mag

worden en de fotografen en filmers meer ruimte hadden op de aangegeven fotopunten. Een dergelijke excursie is op een andere locatie bij een museumlijn in de omgeving van Zuid Limburg aan te bevelen en voor herhaling vatbaar te noemen. Het afgelopen jaar Algemeen mag worden vastgesteld dat het aantal bezoekers opvallend gelijk blijft van de bijeenkomsten van de afdeling ZuidLimburg. Met een gemiddelde van 11 personen per bijeenkomst moet worden vastgesteld dat hier eigenlijk ook over de harde kern binnen de afdeling gesproken wordt. Mede ook op uitnodiging weten enkele introducé,s de weg naar Schin op geul te vinden. Het afgelopen jaar spreken wij dan over 6 belangstellenden die het interessant vonden een afdelingbijeenkomst bij te wonen. Zij betalen normaal ook na één maal uitgenodigd te zijn bij een tweede bezoek. de bijdrage in de kosten van de avond. Praktisch komt het er op neer dat 2 belangstellenden opnieuw naar de afdelingbijeenkomsten kwamen. Eén daar van is ingaande 1 mei j.l opnieuw lid geworden van NVBS. Het beleid van het afdelingsbestuur is er op gericht deze belangstellenden blijvend te stimuleren om de afdelingsbijeenkomsten te bezoeken. Een punt ter overweging blijft algemeen nog steeds hoe het bezoekersaantal nog beter gestimuleerd moet worden. Dit thema was in de stafvergadering van november dit jaar aan de orde en ook hoe NVBS zich beter naar buiten toe kan presenteren. gezien de toch krappe financiën van de afdeling zien wij ons genoodzaakt meer presentatoren uit de eigen regio te benaderen.Te veel verzakeling in de gevraagde onkostenvergoedingen van presentatoren van buitenaf vraagt in de toekomst aan deze om coulant te zijn anders kan de afdeling het eigenlijk financieel in de toekomst niet redden! Een eerste aanzet mede ook op advies van de kascontrole- commissie i.o. om een hogere jaarlijkse bijdrage te vragen, heeft plaats gevonden om zo doende goede presentatoren van verder weg voor de afdelingbijeenkomst te kunnen uitnodigen, beter presentaties te kunnen aanbieden en dit financieel haalbaar moet zijn. Een goede presentatie levert veel meer bezoekers op leert de ervaring. Positief is wel dat we ook kunnen rekenen op vaste presentatoren die dat zeker inzien en de afdeling mede door vriendschappelijke betrekkingen een warm hart toe dragen! Behalve de maanden juli en augustus waarbij geen afdelingsbijeenkomsten georganiseerd worden, hebben er in het afgelopen jaar 10 plaats gevonden. In principe vind de afdelingsbijeenkomst plaats op de tweede vrijdagavond van de maand. Soms kan hier een enkele keer onder bepaalde omstandigheden van af worden geweken. Ten opzichte van de eigen gesorteerde ledenlijst welke het gebied tussen Maastricht en Roermond aangeeft met ruim 130 leden moet worden vastgesteld worden dat dit amper 10% is wat werkelijk de afdelingsbijeenkomsten bezoekt. Algemeen is bekend dat de oorzaak gezocht moet worden door vergrijzing van de leden en de verzadiging van het aanbod door de media, internet en ook door favoriete tv- uitzendingen zowel in binnen- en buitenland. Onze afdeling gaat de komende tijd niet actieve leden persoonlijk benaderen om opnieuw de weg naar Schin op geul te vinden. De afdeling Zuid Limburg beschikt over een sfeervolle spoorse locatie: Het NS station Schin op geul welke in beheer is van de voorzitter zelf. www.stationschinopgeul.nl De afdelingsleiding beschikt over de meest geavanceerde apparatuur inclusief videoscherm om ter plaatse prima digitale videopresentaties aan te bieden. De afgelopen periode leert ons ook dat bewegende beelden veel meer op het voorstellingsvermogen van de bezoekers indruk maken. Hierbij wel in overweging nemende dat andere keurige en goed voorbereide presentaties opvallend meer bezoekers trok. Het gevoel van "ouds een echte NVBS-avond" komt dan weer terug! Behalve het eigen verenigingsblad ‘Op de Rails’ en NVBS.com waar de aankondigingen worden geplaatst informeert de secretaris via een eigen informatierubriek ‘Rail Kroniek’ spoorweggeïnteresseerde, welke geen lid zijn van NVBS en mede langs deze weg via een mailing op de hoogte gesteld worden van de afdelingsbijeenkomsten. Voorzitter en Cineast Sef Rameckers tevens exploitant van het station Schin op geul doet er steeds in december op eigen initiatief en uitnodiging een tintje boven op met een hapje en een drank-

je. De bijeenkomsten van het afgelopen jaar worden daar mee feestelijk afgesloten! Algemeen, een verenigingsjaar waarin kan worden vastgesteld dat de belangstelling voor NVBS als van ouds hopelijk de komende tijd een stijgende lijn van bezoekers mag verwachten door nog meer naar buiten te treden en je kenbaar te maken. datum

aantal bezoekers

14 januari

16

11 februari

16

18 maart

11

8 april

10

13 mei 17 juni

11 9

16 september

14

14 oktober

8

11 november

14

9 december

14

onderwerp

presentatie

NS in de jaren ‘80 en 90 Theo geuskens Plandampf en andere stoomritten Bart van ‘t BRD, 2006-2010 grunewold Een Spoorse Ronde Börge Driessen in de Euregio Zwaar Vervoer en Bolle Neuzen in Maarten van der Velden Noord Europa Verrassingsavond Diversen De laatste jumbo in het Limburgse Niek Bessems Landschap De Spoorwegen van Tsjechië en Slowakije Bram Stelling Plandampf in Thüringen Sef Rameckers Daar begon mijn Spoorwegfotografie Pierre Keulen (1965) Bijzonder Spoorvervoer in 1993 Sef Rameckers

123

Totaal

Henk Dam, secretaris.

ZWOLLE In 2011 vierde onze vereniging haar 80-jarig bestaan met als hoogtepunt de reünie van de serie 1200. Voor de afdeling Zwolle vormde de Railquiz 2011 het hoogtepunt. Als groepswinnaar in 2010 had het bestuur de eer en de plicht een interessante en verstrooiende quiz samen te stellen. De winnaar werd een gelegenheidsteam van Twente en jongeren onder de naam Twongeren. Daarnaast hebben de afdelingen Zwolle en Twente een clusterbijeenkomst georganiseerd met deelname van delegaties van het Hoofdbestuur en de afdelingen Apeldoorn, Noord, Twente en Zwolle. Hierbij is van gedachten gewisseld over onder meer bredere samenwerking, het uitdragen van elkaars programma's en het deelnemen aan elkaars excursies. Met betrekking tot dit laatste punt heeft het Hoofdbestuur nadrukkelijk aandacht gevraagd voor de verantwoordelijkheid van de vereniging, via de afdelingen. Inmiddels is hierover overleg geweest met een bijdrage van de SNE. Dankzij goede contacten was het mogelijk directeur Toon Habers een presentatie te laten verzorgen over Locon-Benelux. De deelnemers aan de clusterbijeenkomst werden ruim geïnformeerd over het ontstaan en de doelen van deze jonge spoorwegonderneming, waarbij volop gelegenheid voor discussie was. Het programma van de afdeling Zwolle was gevarieerd en kende tien bijeenkomsten met in totaal 238 bezoekers. Hiermee was de vergaderruimte in gebouw Westerhaven goed gevuld. Ook dit jaar heeft het bestuur met spoorse presentjes zijn erkentelijkheid aan NS Reizigers voor deze gastvrijheid getoond. Tot slot heeft de afdeling een nieuw bezoekersbestand inclusief e-mailadressen in gebruik genomen. Deze fungeert ook als presentielijst. datum

aantal bezoekers

12-januari

25

9-februari

26

Raccordementen en verdwenen goederenlijnen in Nederland Meeneem avond

onderwerp

presentatie

9-maart 13-april

26 25

gevarieerde filmavond Carol Hessels Spoorwegen in

Steven Hopman Diverse


17

datum

aantal bezoekers

11-mei

25

8-juni

13

onderwerp

presentatie

Schotland Hans Krijnen Sporen langs onze oostgrens in de zeventiger jaren Henk Stoltenberg België, hoe anders!

14-september

25

12-oktober 9-november

23 27

december Totaal

23 238

Do Rensing Deel 2 De Nederlandse mijnspoorwegen gerard de graaf Vakantie-varia-avond Diverse Onbekend NoordKorea Karel Hoorn14De aanloop naar Bentheim Sjoerd Bekhof

5. Verslagen van Diensten en Commissies van de NVBS Verslag NVBS Winkel over het jaar 2011 Het jubileumjaar 2011 is ook voor de winkel een goed jaar geweest. De in het financieel jaaroverzicht geproduceerde cijfers spreken voor zich. De topdag van het afgelopen jaar was ongetwijfeld 12 november, de dag van de 1200en, die niet alleen een stormloop veroorzaakte op de perrons van Amersfoort, maar ook een ongekende drukte in de winkel met zich bracht. Als even voorbijgezien wordt aan de grote uitverkoop in Voorschoten ter gelegenheid van de verhuizing naar Amersfoort, alweer enkele jaren geleden, werd die dag het verkooprecord stevig verbeterd. Als goede tweede eindigde de nieuwjaarsreceptie op 8 januari, door het Hoofdbestuur geïnitieerd en georganiseerd. groot was ook het resultaat op 20 augustus, toen Ab van Donselaar in de winkel zijn nieuwe boek hoogstpersoonlijk (met co-auteur) kwam signeren. gebeurtenissen als deze geven goed de ontwikkeling weer die de winkel in Amersfoort ondergaat. Het bestuur streeft naar het jaarlijks organiseren van enkele hoogtepunten die veel NVBS-ers naar Amersfoort lokken. goed voor de winkel, vooral goed voor de NVBS en de met de centralisering van veel activiteiten nagestreefde synergie in Amersfoort Centraal. goed was ook de belangstelling van leden om te komen helpen in de winkel. We mochten maar liefst 8 (inderdaad: acht) nieuwe medewerkers begroeten, waardoor we nu een dertigtal NVBS-ers in de winkel actief zien. Dat heeft onze zorgen over de vergrijzing wat naar de achtergrond gedrongen en wat meer mogelijkheden gecreëerd de eerder genoemde nieuwe activiteiten te ontplooien en ook buiten de winkel bij manifestaties in den lande, bijvoorbeeld, aanwezig te zijn. We hebben ook van enkele medewerkers afscheid moeten nemen. gerrit Nieuwenhuis heeft zijn werk in het dagelijks bestuur en ook als actief medewerker in de winkel moeten opgeven om gezondheidsredenen. De daardoor ontstane vacature in het DB was aan het einde van het jaar nog niet ingevuld. Een bezetting van 3 personen blijkt dan toch wel erg krap. Zeker als dan ook nog door allerlei omstandigheden de secretaris een aantal maanden buiten functie is…. Er is ook een tekort aan verkoopleiders ontstaan. Dat probleem wordt nog omvangrijker door de aanstaande emigratie naar griekenland van een tweetal medewerkers, dat al lange jaren steunpilaren in en voor de winkel is geweest. Het aanstellen van anderen blijkt heel wat lastiger te zijn dan je op het oog zou veronderstellen. Dat zit voor een groot gedeelte in de complexiteit van de administratieve afwikkeling van het winkelgebeuren. Daar is het afgelopen jaar aan gewerkt door een instructiesysteem op te zetten dat, naar blijkt, nog wel wat verbetering behoeft en dus ook krijgt, en door een reorganisatie van het administratieve gebeuren. Daarvoor zijn al de nodige activiteiten ontplooid, die ongetwijfeld komend jaar al hun vruchten zullen afwerpen. Hoe dan ook: de winkel van de NVBS stelt het heel goed, en doet er alles aan dat ook in de komende jaren te laten voortduren. Castricum, 23 maart 2012. Frans Duffhues, beheerder.

Verslag Bibliotheek over het jaar 2011 Het Bibliotheekteam bestaat inmiddels uit 15 personen (2 v en 13 m). In 2011 hebben we weer veel werk verzet. Hartelijk dank allemaal! Voor het eerst zijn we behalve op de bestaande tijden nu ook elke donderdagmiddag open van 12.00 tot 16.00 uur. De bibliotheekcollecties blijven groeien. Eind 2011 bevat de catalogus ruim 15.000 boeken. Behalve uit aankoop bestaat de aanwas uit enkele nalatenschappen en schenkingen. Daarnaast zijn er zo’n 3.400 tijdschriftbanden uitleenbaar. NVBS Centraal betekent voor de bibliotheek een veilig, gezellig en comfortabel huis. Dat merken we niet alleen aan het stijgend aantal leners en belangstellenden. Ook de samenwerking met beheerders van de Railverzamelingen, de Winkel en andere delen van de NVBS verloopt soepel. De uitleenadministratie verloopt volledig via een computer, eenvoudig en efficient. Het is nu, zoals sommigen gemerkt zullen hebben, mogelijk schriftelijk te rapelleren bij overschrijding van de leentermijn. In de catalogus zijn niet alleen boeken, maar ook ingebonden jaargangen tijdschriften opgenomen. Sinds eind 2010 is deze catalogus voor iedereen op de NVBS Website te raadplegen. Foto's en tekst over de Bibliotheek zijn geactualiseerd. Online zoeken is gebruiksvriendelijk en snel. Een bezoek aan de Bibliotheek begint thuis! johan Koning ter Heege Amersfoort, januari 2012

Verslag Fotorondzendingen over het jaar 2011 De laatste jaren doen er minder mensen mee, vooral omdat veel ouderen moeten afhaken. gelukkig komen er incidenteel ook nieuwe deelnemers bij. De teller stond in 2011 op 36. Deze deelnemers hebben negenmaal kunnen genieten van elke keer circa 160 zeer verschillende foto’s. De bijdrage in de kosten bleef onveranderd € 4,75. Uit de vele foto’s die NVBS-leden ter beschikking stellen zijn acht nieuwe zendingen samengesteld, 561 tot en met 568. Een woord van dank aan deze inzenders is hier zeker op zijn plaats. Hun foto’s maken ook de NVBS-collecties waardevoller, omdat alle plaatjes na circulatie aan de beheerders van de verschillende verzamelingen worden aangeboden. Met veel foto’s ter beschikking kunnen ook meer speciale onderwerpen aan de orde komen, zoals dit jaar bijvoorbeeld “honderd jaar elektrische treinstellen bij NS”, “materieeleenlingen bij spoor en tram”, “alle stations ooit in Den Haag”, “bovenleidingconstructies” en “alle huidige Europese hoofdsteden met een trambedrijf”. Zoals Op de Rails artikelen publiceert verlucht met foto’s, zo ontstaan hier fotoreportages verlucht met tekst. Omdat nog steeds sommigen de zendingen te lang onder zich houden is het soms nodig te traceren bij wie een bepaalde zending zich

18


bevindt. Doordat een aantal deelnemers de voortgang per e-mail doorgeven, is dit gemakkelijker geworden. Er zijn in 2011 geen dozen verloren gegaan. gezien de enthousiaste reacties van deelnemers en de voldoende voorraad mooie en vaak bijzondere foto’s op elk gebied, gaan we het jaar 2012 met vertrouwen tegemoet. Nuenen, januari 2012 Ciril van Hattum, beheerder

Verslag P&R over het jaar 2011 De P&R-stand is in 2011 weer op vele evenementen in het land aanwezig geweest en gelukkig zijn daar ook vele nieuwe leden ingeschreven. Ontelbare kleurplaten zijn uitgedeeld aan kleine spoorliefhebbers in spé, misschien worden ze later ook wel NVBS-er! NVBS-ers die de evenementen bezochten, kwamen steevast langs bij de stand voor een praatje. P&R was in 2011 present bij Rail Houten, Stoomdagen Nienoord, Stoomweekend ZLSM, Terug naar Toen VSM, Monumentendag Amersfoort, Modelbeurs Helmond, Kerstmarkt Amersfoort en de Modelspoordagen in Rijswijk. Ook bij de diverse NVBS-jubileumactiviteiten is P&R in actie geweest: de 1254-presentatie, Valkenburgse Meer, Openluchtmuseum Arnhem, Fotostoomrit ZLSM, Retourtje Leiden en het 1200-evenement. Mede dankzij vrijwilligers van diverse afdelingen en drie nieuwe P&R-medewerkers kon dit allemaal uitgevoerd worden. Op 20 augustus was er nog de geslaagde nieuwe ledendag in NVBS-Centraal waar alle NVBS-geledingen zich hebben gepresenteerd aan een grote groep nieuwe leden. In 2012 zal dit gebeuren dan ook herhaald gaan worden. In NVBS-Centraal zijn er in 2011 een aantal exposities geweest waar leden hun eigen spoorse verzameling hebben gepresenteerd. Deze afwisselende exposities zullen ook in 2012 plaatsvinden. Diverse acties waren er verder nog bij Railz Miniworld (korting), Ontraxs! (vrijkaarten) en Märklinworld (korting). Op wervingsgebied zijn er advertenties geplaatst in De Reiziger (ROVER) en het Plusmagazine en is de flyer meegestuurd met De Koppelstang, het VSM-blad. Ook worden banners op diverse websites geleidelijk meer ingezet voor promotie ondermeer voor de afdelingsavonden. Deze vormen van promotie zullen de komende tijd worden voortgezet. P&R is in 2011 op een andere wijze gaan vergaderen, enerzijds met alle medewerkers gericht op de uitvoering van de stands bij de evenementen en anderzijds in kleiner verband gericht op de beleidsmatige zaken. Hierdoor is er ten opzichte van de oude werkwijze meer gelegenheid om de onderwerpen beter uit te diepen. P&R is ook vertegenwoordigd in de Regiegroep Communicatie, SNM en de Activiteitencommissie NVBS Centraal. In de Nieuwsbrief vind je regelmatig iets terug van en over P&R, jullie bijdragen van aktiviteiten en vergaderingen zijn óók welkom voor plaatsing in de Nieuwsbrief. Berkel en Rodenrijs, 13 februari 2012 john van der Wal

Verslag ‘Op de Rails’ over het jaar 2011 In 2011 is Op de Rails twaalf maal verschenen, conform het schema. In totaal heeft de jaargang een omvang van 620 pagina’s. De redactie heeft getracht een zo gevarieerd mogelijk blad te produceren, waarbij de aandacht zich naast de nieuwsrubrieken richt op spoor- en tramwegen in binnen- en buitenland. Dankzij bijdragen van zowel redactieleden en auteurs is dit geslaagd. Veel aandacht is besteed aan de manifestatie 1200’en in relatie tot het 80-jarig bestaan van de vereniging. Her en der zijn vanuit de redactie hand- en spandiensten verleend aan de vele werkzaamheden om dit onderdeel van het 80-jarig bestaan van de NVBS tot een succes te laten uitgroeien. In de samenstelling van de redactie zijn enkele wijzigingen geweest. Allereerst moesten we afscheid nemen van Bert Steinkamp. Na ernstige ziekte is hij eind van het jaar overleden. De redactie heeft drie nieuwe medewerkers kunnen aantrekken. Zij hebben specifieke kennis op het gebied van tramwegen (Arthur Staal) en spoorwegen (Bastiaan Luytjes en Kars Cleveringa). In het komende jaar is dankzij deze uitbreiding een herverdeling van taken mogelijk. Paul Wiggenraad heeft zijn functie als eindredacteur per 31 december neergelegd. Hij blijft als algemeen medewerker lid van de redactie. Eind van het jaar heeft het HB, in overleg met de redactie, besloten per april 2012 het drukwerk van Op de Rails’ op te dragen aan het bedrijf Verloop te Alblasserdam. Zij is tot dit besluit gekomen na vergelijking van offertes, waaraan de huidige drukker Damengrafia ook heeft deelgenomen.

Verslag Boeken- en filmcommissie geen verslag ontvangen.

Verslag NVBS-Kalendercommissie over het jaar 2011 In 2010 hebben wij als Kalendercommissie naar aanleiding van een verzoek van het HB van de NVBS de NVBS-Kalender vernieuwd en er voor 2011 een jubileum-Kalender van gemaakt. ge-geven de toen lovende reacties leidde dit bij ons tot de conclusie dat we het concept van de ka-lender (14-daags met een spiraal en ook kleine foto’s) handhaven. Voorbehoud was dat, als we de afspraken met de drukker gaan maken, het HB nog een keer goed kan kijken naar de finan-ciële gevolgen. Kort samen gevat hebben we dat in 2011 gedaan. We wisten vooraf dat het maar de vraag was of we weer zo’n mooie kalender konden maken. Er zou ook geen rode draad zijn zoals bij het 80-jarig jubileum. Het resultaat hebt U inmiddels ontvangen: de Kalender 2012. Niet alleen dat wij er zelf tevreden over zijn, maar we hebben nog meer positieve reacties ontvangen. Ook is het aantal bestellingen van “externen” licht toegenomen. Een punt van aandacht blijft de communicatie met de Winkel. Wat ook toenam is het aantal foto-inzenders; weer meer fotografen dan voor de kalender 2011. Eind 2011 zijn we begonnen met de Kalender 2013. Martin Bos, Coördinator NVBS-Kalendercommissie Houten, december 2011

Verslag Geschillencommissie NVBS over het jaar 2011 Net als voorgaande jaren prijst de geschillencommissie zich ook dit jaar weer gelukkig met het feit dat zij sinds 2003 niet meer bij elkaar heeft hoeven komen. Normaal gesproken is een dergelijke inactiviteit geen reden tot vreugde, maar voor onze commissie wel, want dit betekent dat de geledingen van de NVBS – al jaren – geen beroep op ons hebben hoeven doen. Ook in 2011 is dus geen geschil aan ons voorgelegd. De secretaris bereikte slechts één verzoek om informatie, maar kennelijk is het daar onderliggende conflict in der minne opgelost. Wij hebben dan ook – net als voorgaande jaren – in 2011 niet samen hoeven te komen.


19

Al sinds 2007 is de samenstelling van onze commissie niet gewijzigd. De geschillencommissie in bij de statutenwijziging van 1996 in het leven geroepen. Zij is belast met de behandeling van geschillen tussen leden van de vereniging enerzijds en onderdelen van de vereniging (niet de algemene ledenvergadering) anderzijds, dit alles naast de mogelijkheid om een zaak ook aan de gewone (burgerlijke) rechter voor te leggen. Als er een uitspraak moet komen, dan doet de commissie dat naar billijkheid en naar het gevoelen van de meerderheid. Een uitspraak is voor partijen bindend en bevat ook altijd een motivering. De geschillencommissie bestaat uit drie leden en drie plaatsvervangende leden. Uiteraard zijn leden en plaatsvervangende leden ook allemaal lid van de NVBS. De geschillencommissie bestaat thans uit Bob Doorewaard Boekhout als voorzitter, ik als secretaris en Sander Ruys als lid. De reserveleden zijn Olaf Langemeijer, Richard Latten en Leo den Hollander. Roermond, 9 februari 2012 j.B.Th. van ’t grunewold, Secretaris

Verslag Internetdienst over het jaar 2011 Voor de Internetdienst stond in 2011 de vernieuwing van de website nvbs.com centraal. Na de opstartfase eind 2010, waarbij het Plan van Aanpak werd besproken,vastgesteld en goedgekeurd ging het Project Redesign Website officieel van start met de eerste vergadering voorafgaand aan de Nieuwsjaarsreceptie. In de projectgroep waren/zijn alle betrokken geledingen van de vereniging vertegenwoordigd. Tot in juni volgden nagenoeg maandelijks voortgangsvergaderingen. gezien de raakvlakken met de ontwikkelingen naar aanleiding van de activiteiten van de stuurgroep ICT Dienst werd in afwachting van een definitieve keuze voor een CMS systeem besloten de nieuwe website te ontwikkelen conform de aanbevelingen van de Regiegroep Communicatie (RgC). Het eerste onderdeel van de vernieuwing, de zogenaamde “Look and Feel”, bestaat uit dezelfde functionaliteiten als de oude website . Nieuwe functionaliteiten worden dan in het vervolgtraject van het Project Redesign Website toegevoegd. De vernieuwing van de website is geheel door en binnen de Internetdienst uitgevoerd. Waarschijnlijk zijn hier door de diverse betrokkenen totaal honderden uren mee gemoeid geweest (programmeren, data bases vullen, testen, voortgang bewaken etc.). Eind 2011 was de website gereed en werd vervolgens voor het eerst officieel getoond tijdens de Nieuwjaarsbijeenkomst van 7 januari 2012. Vermeldenswaard is verder dat de NVBS site(s) sinds september worden gehost op een eigen server, waardoor met name het e-mail verkeer beter beheerst en gecontroleerd kan worden. Ook toekomstige ontwikkelingen t.a.v. onder andere capaciteit hebben hierin een rol gespeeld. Haarlem & Roermond, februari 2012, Ernst van gulden, voorzitter & Marius Hekker, secretaris

Verslag Huisvestingscommissie over het jaar 2011 Achter de schermen is veel voorbereid, dat in het laatste kwartaal zichtbaar geworden is. Er is geïnvesteerd in computertechniek zoals printers en servers. Letterlijk zichtbaar is een groot beeldscherm, dat veel mogelijkheden voor presentatie biedt. Niet alleen een venster op de wereld erachter, maar ook DVD's, internet, en via een laptop zelfs powerpointbestanden. NVBS Centraal wordt steeds opener: behalve maandelijks op de eerste en derde zaterdagmiddag en op de derde donderdagavond is er de wekelijkse donderdagmiddag toegang voor leden. SNR-beheerders benutten vaak de maandagen voor hun werk. Vergaderaars zijn enthousiaste gebruikers van de faciliteiten. Er is een afsprakensysteem in gebruik genomen. Vergaderruimte wordt minstens 2 weken van tevoren aangevraagd via email bij het team gebouwbeheer, zij bevestigen de datum en regelen de toegang. Het team gebouwbeheer is uitgebreid met een penningmeester, we gaan organisatorisch als een Dienst van de NVBS functioneren. Het team regelt huisvestingszaken als schoonmaak, catering, techniek, post. Het ondersteunt in facilitaire zin alle gebruikers en maakt in nauw overleg met initiatiefnemers evenementen mogelijk. Zo hebben we allemaal genoten van onder meer de Nieuwjaarsreceptie, twee Boekpresentaties, de presentatie van de NVBS-1254 en natuurlijk het NVBS-1200-jubileum. Terugblikkend op een succesvol 2011 wil ik iedereen alle lof toezwaaien voor hun inzet en betrokkenheid! johan Koning ter Heege Amersfoort, januari 2012

Verslag Regiegroep Communicatie over het jaar 2011 In 2011 is de Regiegroep Communicatie zeven maal bijeen gekomen om de diverse zaken die spelen binnen een brede vereniging als de NVBS af te stemmen. Dit is ook het doel van deze groep: het bij elkaar brengen van de diverse geledingen die op enige wijze de NVBS naar buiten vertegenwoordigen, bijvoorbeeld door Op de Rails, de website, door flyers, aanwezig zijn op beurzen maar ook openstelling van NVBS Centraal. Samen kunnen we meer en meer diverse dingen bieden aan onze leden en andere geïnteresseerden. In het ideale geval delen de diverse geledingen de hoogtepunten en kernpunten van hun activiteiten met de collega’s via de stafnieuwsbrief. Hoewel hier steeds meer in staat, kan dit natuurlijk altijd beter! Enkele punten die binnen de regiegroep zijn opgepakt in 2011: - Brainstorm over hoe een ‘ideale’ afdelingsbijeenkomst er uit ziet. Deze resultaten hiervan zijn via de clusterbijeenkomsten verspreid. Clusterbijeenkomsten zijn de (vanaf 2011) jaarlijkse gesprekken die het NVBS Hoofdbestuur heeft met groepen van afdelingen. Helaas zijn er in 2011 maar twee van dergelijke bijeenkomsten geweest: in het westen/midden van het land (Den Haag) en van onze afdelingen in het noord/oosten (Zwolle). Deze gesprekken werden door de deelnemers als erg nuttig ervaren, hopelijk kunnen in 2012 alle vier deze bijeenkomsten doorgang vinden. - NVBS-promotie: Op beurzen en manifestaties worden mensen getrokken door bewegend beeld. Nu worden voornamelijk dvd’s van de winkel en een promotie-dvd van de SNE gedraaid. We onderzoeken de mogelijkheden voor filmpjes over de NVBS, zowel stil voor op beurzen als met geluid voor bijvoorbeeld youtube. Tevens zijn nieuwe wegen van adverteren gevonden: kleine advertenties in Plus magazine (doelgroep 50+), grotere advertenties in modelbouwblad en enkele stukken in ‘De Reiziger’ van Rover. - gebruik ledenadministratie voor beleid: Op welke leeftijd worden mensen lid, hoe komen ze bij de NVBS terecht, waarom zeggen ze weer op? Door het achterhalen van die gegevens kunnen we ons meer richten op een kansrijke doelgroep bij ledenwerfacties. Door opzeggende leden te bellen kunnen we wellicht achterhalen wat we als vereniging niet goed doen. Uiteraard blijft het zaak altijd de oren

20


open te houden en te horen van de huidige leden of de NVBS biedt wat ze willen. - NVBS Centraal: Activiteiten/themadagen trekken extra bezoekers. In 2011 waren er boekpresentaties en activiteiten rondom 1200-locs. Nu NVBS winkel, bibliotheek en de verzamelingen bij elkaar in één pand zitten, kunnen meer activiteiten samen worden georganiseerd. Hiertoe is een activiteitencommissie ingesteld die 3-5 keer per jaar een themadag zal organiseren. Voor het jaarverslag dient nog opgemerkt te worden, dat de regiegroep voor de meeste leden een vrij onzichtbaar orgaan van de vereniging is, omdat we ons richten op de onderlinge afstemming ‘achter de schermen’. In de regiegroep zitten vertegenwoordigers vanuit P&R, internetdienst, Op de Rails, afdelingen, gebouwbeheer en hoofdbestuur.

6. Verslag van de Kascommissie, bedoeld in art. 52 van de statuten, over het boekjaar 2011 De kascommissie van de NVBS, zoals benoemd door de ledenvergadering gehouden op 9 april 2011, heeft de geldmiddelen en de financiële administratie over het jaar 2011 van de Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen (NVBS) gecontroleerd. De door de penningmeester voorgelegde geconsolideerde jaarrekening sluit met een eigen vermogen van € 633.608,-- en een voordelig saldo van € 9.638,--. Er werd voor totaal € 23.042,-- direct ten laste van het eigen vermogen gebracht. Er is geen volledige vermogensaansluiting met vorig jaar, hetgeen vooral veroorzaakt wordt door de wisselende kwaliteit van de cijfers van enkele afdelingen. Er is, zeker bij de centrale kas, de winkel en de diensten, een voldoende financiële administratie waarin de inkomsten en uitgaven zijn vastgelegd. Onze controle is gebaseerd op een ruime steekproef uit deze financiële administraties en uit de onderliggende stukken. Ook hebben wij aandacht gegeven aan de verzekeringen. Bij de inkomsten was de steekproef vooral gebaseerd op de juiste vastlegging en voor zover mogelijk ook op de volledigheid. Bij de uitgaven was de steekproef vooral gebaseerd op de onderliggende facturen, kwitanties, en bankafschriften. Ook is gekeken naar de aanwezigheid van de opgevoerde banksaldi. Wij bezochten dit jaar negen afdelingen en vier diensten, waaronder de winkel. Bij de controle van de centrale kas constateerden wij dat de financiële verantwoording goed op orde is. In onze steekproef kwamen wij geen relevante onjuistheden tegen. Wel adviseren wij om de huisvestingskosten van Amersfoort Centraal goed gescheiden te houden van die van de bibliotheek. Te overwegen zou eventueel zijn om voor het gebouwbeheer een aparte dienst te maken met een eigen rekening en verantwoording. Bij de controle van de winkel constateerden wij dat de financiële verantwoording in het algemeen goed op orde is. Wel is het eigen administratieve systeem hier zeer uitgebreid en gecompliceerd, waardoor het moeilijk toegankelijk is. Bij nagenoeg alle gecontroleerde uitgaven zijn onderliggende bewijsstukken aanwezig. Wel zijn er soms inkoopfacturen van gelegenheidsuitgevers, waarbij het onduidelijk is of dit een particulier of een ondernemer betreft. De reiskostenregeling voor vergoeding van het openbaar vervoer, zoals die in de winkel wordt toegepast, wijkt op onderdelen af van de richtlijnen van het hoofdbestuur. Eénvormigheid binnen de vereniging komt ons gewenst voor. Opvallend is dat de renteopbrengst bij de winkel relatief lager is dan bij de centrale kas. Bij de controle van negen afdelingen en vier diensten constateerden wij dat de door ons bezochte afdelingen en diensten hun financiële verantwoording grotendeels goed op orde hebben. In enkele gevallen ontbreekt echter een vermogensaansluiting, hetgeen ook gevolgen heeft voor de geconsolideerde cijfers. De regel dat niet leden op afdelingsavonden een hogere bijdrage moeten betalen, wordt zeer divers gehanteerd. Bij één afdeling werd door ons assistentie verleend bij het opstellen van de jaarrekening. Bij een andere afdeling kwamen wij een tweede kas tegen, blijkbaar afkomstig uit een voor de afdeling bestemde gift. Deze werd gefaseerd aangewend als bijdrage aan afdelingsuitjes. Naar onze mening behoren deze middelen ook in de afdelingskas te worden gestort om van daaruit overeenkomstig het doel van de gever te worden besteed. Wij constateerden dat de redelijkerwijs benodigde verzekeringen voorhanden zijn. Wij hebben echter nog enkele opmerkingen over de ingeziene bescheiden die de dekking wellicht nog kunnen beïnvloeden. Deze opmerkingen zijn op detailniveau aan de penningmeester overhandigd. Het is de kascommissie uit de stukken ondermeer niet duidelijk geworden hoe de dekking aan de diverse onderdelen wordt toegerekend. Over deze specifieke materie geven wij als kascommissie verder geen totaaloordeel. Ter ondersteuning van beleid adviseren wij verder: -Een landelijke richtlijn vast te stellen met betrekking tot bijdragen hoofdbestuur aan de afdelingen alsmede voor richtlijnen met betrekking tot voor de afdelingsbijeenkomsten te vragen toegangstarieven. -Een lijst van ondermeer bij de afdelingen en diensten aanwezige activa samen te stellen, onder andere om zicht te houden op de aanwezige apparatuur. -De vragen en onduidelijkheden met betrekking tot de verzekeringen op te lossen. -Wij adviseren om het liquiditeitsbeheer van de centrale kas en van de winkel, beter met elkaar in evenwicht te brengen en daarbij ook goed te kijken naar de thans voor beide geldende rentecondities. Omtrent het toezicht van het hoofdbestuur op de gelieerde stichtingen bevelen wij aan: -Om er bij SNE op toe te zien dat de in de reisvoorwaarden genoemde garantieregeling daadwerkelijk goed wordt uitgevoerd c.q. in overleg met het SNE-bestuur te onderzoeken in hoeverre een wijziging van de reisvoorwaarden tot de reële mogelijkheden behoort. -Om er bij SNM op toe te zien dat eventuele grotere activiteiten voortaan strakker worden begeleid. -Om leden van het hoofdbestuur geen andere functies binnen de vereniging en/of de gelieerde stichtingen te laten bekleden om mogelijke belangentegenstellingen te voorkomen, waarbij wij ons realiseren dat hiertoe bij SNR een statutenwijziging noodzakelijk is. Wij constateren met vreugde dat de aanbevelingen uit het vorige verslag vrijwel geheel zijn uitgevoerd. Deze aanbevelingen hadden betrekking op de waardering van de winkelvoorraad en op het doen van een uitspraak over de verantwoordelijkheid van het gehele hoofdbestuur voor het toezicht op de stichtingen. Die verantwoordelijkheid is door het hoofdbestuur als de zijne erkend. De enige nog resterende aanbeveling betreft een onderzoek naar de mogelijkheid om te komen tot een kostenbesparing, op de vele bankrekeningen die nu in gebruik,


21

zijn respectievelijk om te komen tot een verhoging van rentebaten. Wij stellen aan de ledenvergadering voor om de penningmeester te dechargeren voor het door hem gevoerde financiële beheer en het volledige bestuur voor het door haar gevoerde financiële beleid. Tot slot zeggen wij alle betrokkenen dank voor de goede medewerking die wij als kascommissie hebben ondervonden. De kascommissie, 10 maart 2012 j..j. Haasdijk

R.W.j. Kouffeld

D. van Nood (voorzitter)

7. Verslag van de Stichting NVBS Railverzamelingen (SNR) over het jaar 2011 In september vernam de SNR-gemeenschap het bericht van het overlijden van Bert Steinkamp, de man die zeer nadrukkelijk aan de wieg van de Stichting heeft gestaan, gedurende de eerste twee jaar als vicevoorzitter deel uitmaakte van het bestuur en ook nadien een warme belangstelling voor, en grote betrokkenheid bij de SNR toonde, waarbij hij diverse malen van advies diende. Mutaties in samenstelling bestuur Het bestuur van de SNR vergaderde gedurende het jaar 2011 zes maal. René jongerius, in 2010 aangetrokken als opvolger van Kees van de Meene die per 1 oktober 2011 afscheid nam, woonde al alle vergaderingen bij. Ook per 1 oktober nam Adriaan Pothuizen het secretariaat over van Dirk Eveleens Maarse. Zowel Dirk als Kees hadden het statutaire maximum van 8 jaar in het bestuur bereikt. Conservator Victor Lansink droeg zijn taken over aan Erwin Voorhaar. Al deze mutaties werden in november tijdens een sfeervol samenzijn in het voormalige Baarnse buurtstation beklonken. Omdat Henk Eijssens in december te kennen gaf per direct als bestuurslid te willen terugtreden, bestond het bestuur per 31 december 2011 uit 7 personen, t.w. de heren Peter van der Vlist, voorzitter (aftredend 2014), guus Veenendaal, vicevoorzitter (2013, laatste termijn), Ad Venderbos, penningmeester (2015, laatste termijn), Adriaan Pothuizen, secretaris (2015), en de leden Hans Brouwer (namens het Hoofdbestuur), Frans Duffhues (2012, laatste termijn) en René jongerius (2015). Mutaties bij de beheerders Ook onder de beheerders vonden enkele mutaties plaats. De twee medewerkers die zich bezig hielden met het beheer van de verzameling Topografische Kaarten, Timo Millitz en Ivo Spanjersberg, vertrokken beide naar het buitenland. Kort voor de jaarwisseling konden als opvolgers (per 1 januari 2012) benoemd worden Kees Kooij (eerste aanspreekpunt) en Anton Kraus. Als gevolg van deze wisseling is dit jaar geen verslag over deze deelcollectie aanwezig. Het jaar 2011 (algemeen) Een principieel verschil van inzicht tussen de SNR Penningmeester en de voorzitter van de NVBS Kascommissie leidde tot een aantal afspraken. Het bestuur hoopt dat hierdoor onaangenaamheden zoals in 2010 voorkomen kunnen worden. Een lang slepende zaak die ook in 2011 nog niet definitief werd opgelost, betreft de verzekering van de collecties. Zowel de polis als de prolongatienota waren wederom aanleiding voor overleg met de tussenpersoon, dat in 2012 voortgaat. Een voorstel van het Hoofdbestuur om een jubileumtentoonstelling in te richten – hoewel reeds in het voorjaar gedaan – bleek, althans in een hedendaagse vorm, binnen de gestelde termijn niet realiseerbaar. Wanneer dit in de toekomst nog eens aan de orde komt, dan is een aanlooptijd van minimaal een jaar noodzakelijk, evenals een heldere definitie van thema en aard plus een “zware” projectleiding. De tijd van een reeks foto’ s, plaatsbewijzen, knipsels en andere zaken, getoond in een serie vitrines, is definitief voorbij. Om een hedendaags publiek te boeien is veel meer nodig, waarbij vooral gedacht moet worden aan audio-visuele en interactieve middelen en tot de verbeelding sprekende voorwerpen. De SNR werkte mee aan de Nieuwjaarsreceptie 2011 en de Nieuwe Ledendag in NVBS Centraal, door het openstellen van de archiefruimte in de vorm van bewaakte rondleidingen. Aan enkele andere soortgelijke activiteiten kon, helaas, geen medewerking worden verleend. Dit leidde zowel binnen als buiten de SNR tot een discussie over de wijze waarop de SNR omgaat met dergelijke “open huis” activiteiten in NVBS Centraal. De positie van een archief is een andere dan die van een winkel of bibliotheek. Niettemin behoort het SNR-archief geen ommuurde veste zijn. Het bestuur neemt zich voor hierover in de loop van 2012, na bespreking met de beheerders, tot een beleid te komen waarin aan alle belangen recht gedaan wordt, en dit binnen de NVBS te publiceren. Voor de belangrijkste schenkingen en legaten van het verslagjaar en voor vele andere wetenswaardige feiten wordt, zoals altijd, verwezen naar de hieronder volgende verslagen van conservator en beheerders. Het bestuur bedankt vanaf deze plaats, mede namens de beheerders, al of niet postuum, een ieder die de collectie verrijkte door een schenking of legaat. Project digitalisering Met de komst van René jongerius in het bestuur is gestart met het ontwikkelen van een aanpak voor het digitaliseren van de beeldcollecties met als einddoel een NVBS-Beeldbank op het internet. De SNR beschikt over honderdduizenden negatieven, dia’s en foto’s; zelfs als daar maar een gedeelte van wordt gedigitaliseerd, stelt dat stevige eisen aan de opzet van de beeldbank. Afhankelijk van de oplossing die wordt gekozen, brengt zo’n beeldbank ook aanmerkelijke jaarlijkse kosten met zich mee. Daarom is gestart met het in kaart brengen van de verschillende stappen in het werkproces. Aan het eind van het verslagjaar zijn de eisen die aan het scanproces en scans moeten worden gesteld in kaart gebracht. Ook is vastgelegd volgens welke standaard de scans in de beeldbank moeten worden beschreven (het zgn. ‘metadateren’). Een goede beschrijving is van groot belang, willen gebruikers in de beeldbank gemakkelijk afbeeldingen van hun gading kunnen vinden. Ook is (voorzichtig, met een kritisch oog voor hoe de realiteit zich ontwikkelt) geconcludeerd dat begonnen kan worden om met de greenstone-software (zoals al in gebruik bij de bibliotheek) een beeldbank in te richten die aan onze eisen voldoet. Voor 2012 is het doel om vrijwilligers te werven die ons bij dit gigantische project vooruit helpen. Dit betreft alle onderdelen van het proces: scannen, metadateren en inrichten/onderhouden van de beeldbank. Bij het digitaliseren zal prioriteit worden gegeven aan de diacollectie en de negatievencollectie. Door een groep vrijwilligers is al een deel van de fotocollectie Tramwegen Nederland gescand. Voor deze scans is de uitdaging om deze van metadata te voorzien, zodat ze daadwerkelijk bruikbaar zijn in de beeldbank. Helaas heeft een subsidieaanvraag voor het uitbesteden van het scannen van de glasplaten en grootbeeldnegatieven niet “de hoofdprijs” opgeleverd, maar -óók prettig- wel een aanmoedigings-premie van € 1000. In 2012 zullen nieuwe pogingen voor het verwerven van externe subsidies worden gedaan. gelukkig heeft het NVBS-Hoofdbestuur middelen beschikbaar gesteld

22


voor de aanschaf van apparatuur zodat toch de nodige voortgang kan worden geboekt (mits uiteraard voldoende vrijwilligers worden gevonden). Met het digitaliseren van ‘klassiek materiaal’ zijn we er niet. NVBS-leden fotograferen tegenwoordig immers grotendeels digitaal. En ook een flink deel van de documentatie waarin wij geïnteresseerd zijn, is tegenwoordig digitaal. In 2011 zijn de eerste digitale collecties verworven: een set basisbeheerkaarten van Prorail en een set digitale foto’s van ons overleden lid Ad Boer. Ook voor het ordenen en ontsluiten van dit type digitale collecties zullen vrijwilligers nodig zijn. Website NVBS (SNR-gedeelte) In 2011 is ook gewerkt aan een betere presentatie van de activiteiten van de SNR op de website van de NVBS. De nieuwe website – en daarmee de nieuwe presentatie van de SNR – werd ‘onthuld’ tijdens de Nieuwjaarsreceptie 2012. In 2012 zal aan de website verder worden gewerkt. Beoogd wordt gaandeweg steeds meer voor leden en andere belangstellenden interessant materiaal toe te voegen. Toekomstvisie bestuur SNR Naarmate het jaar vorderde groeide binnen het bestuur de behoefte om een aantal zaken binnen de SNR gestructureerder op te zetten. Hierbij gaat het om het uniform vastleggen van legaten en schenkingen, het bijeengaren en ontsluiten van reeds aanwezige inventarislijsten, het zoveel mogelijk inventariseren en registreren van (deel)collecties, het formaliseren van de aanstelling van beheerders en assistentbeheerders, het beheer van de uitgegeven en niet-uitgegeven vrije kastruimte, en met name het aanpassen van de structuur van de SNR aan de sinds de oprichting gewijzigde omstandigheden. Het bestuur stelt zich hierbij ten doel de structuur en werkwijzen van de SNR en alle erbij betrokkenen verder te professionaliseren, rekening houdend met de personen die het betreft. Het uiteindelijke doel is een organisatie waarin ieder zijn hobby kan beleven op een prettige manier, maar volgens uniforme richtlijnen. In 2012 wil het bestuur overeenstemming bereiken over een opzet hiervoor. Vooruitkijkend kan niet voorbijgegaan worden aan de conclusie dat binnen een aantal jaren de huidige archiefruimte ”vol” zal zijn, terwijl uitbreiding vooralsnog niet aan de orde kan zijn. Enkele belangrijke en omvangrijke archieven zijn ons toegezegd, naast de -- alleen al door de leeftijd van het NVBS ledenbestand – gestaag groeiende aanwas als gevolg van grote en kleine schenkingen en legaten. Er zal niet aan te ontkomen zijn dat de SNR zichzelf beperkingen oplegt en, zo mogelijk in overleg met zusterorganisaties, tot een definitie van de “grenzen aan de groei” komt. Kritisch zal moeten worden bezien wat wellicht dubbel aanwezig is, of er taken tussen verschillende organisaties kunnen worden verdeeld en of er mogelijk – op een verantwoorde wijze – zaken zullen moeten worden afgestoten. Duidelijk is dat kwaliteit voor kwantiteit zal moeten gaan. Hier ligt voor bestuur en beheerders de grootste uitdaging voor de komende jaren.

Beheerdersverslagen Verslag 2011 Filmarchief (Ton Pruissen) In 2011 heeft de heer R. van der Leest zijn gehele filmcollectie aan de SNR geschonken. Deze films zijn bijzonder mooi, hier was een echte cineast aan het werk. Enkele titels: geen plaats voor Blauwe Trams, De Blauwe Tram in Waterland, HTM buitenlijnen 1961 – 1963, Amsterdam 1961 – 1962, RTM motortramdiensten. In september is een plm. 5 minuten durend filmpje op YouTube gezet met als titel: “Uit de Schatkamer van de SNR”. Tot februari 2012 was dit filmpje 5800 keer bekeken. Verslag 2011 Diatheek (Mar de Klerk) In 2011 werd de collectie dia's uitgebreid met een vijftal aanwinsten uit de nalatenschap van de heer van der Kam, ingenieur bij NS Weg en Werken. Het betreft instructiedia's voor medewerkers baanonderhoud. Voorts kwamen we in het bezit van de omvangrijke collecties van de overleden leden gerard Stoer en Ad Boer; met de inventarisatie hiervan is een begin gemaakt. Bij het inventariseren van de collectie in 2010 bleek een deel niet te voldoen aan ons kwaliteitscriterium. In 2011 is daarom begonnen met het verwijderen van deze dia's uit de collectie. Hierbij wordt een uitzondering gemaakt voor onderwerpen die verder niet in de diacollectie voorkomen. Verslag 2011 Negatieven in beheer bij SNR (Gerard de Graaf) Het voornaamste wapenfeit uit 2011 is de ingebruikname van de donkere kamer in de laatste maand van het jaar. Voorafgaand aan de ingebruikname moesten er veel technische problemen worden opgelost, los van het feit dat de beheerder sinds enkele jaren een beduidend drukkere baan heeft zonder de doka-faciliteiten die zijn vorige werkgever bood. Intussen is een begin gemaakt met het inhalen van de achterstand. De collectie werd in 2011uitgebreid met de negatieven (tussen haakjes de toegekende negatiefeigenarennummers) van g.W. Stoer (1589), P.S.Postma (1590), P.L.Polak (1591), F.Korpel (1592) en Hoogkamer (1593) die ons rechtstreeks of via de erfgenamen bereikten. Verslag 2011 Materieeltekeningen (Ton Dijkers) In het verslagjaar werd een flink deel van de opgerolde tekeningen in de verkregen ladenkasten opgeborgen en vervolgens per bedrijf gesorteerd in omslagen. Hierdoor worden per bedrijf één of meer hanteerbare pakketten verkregen, waarbinnen de tekeningen in een logische volgorde kunnen worden gelegd en van een registratienummer voorzien. Laatstgenoemde bezigheid is nu aan de gang. Wanneer hierbij in de beschikbare ladenkasten een enkele lade vrijkomt, kan een klein deel van de nog niet geregistreerde tekeningen uit enkele resterende rollen en uit 18 archiefdozen en een aantal verhuisdozen met opgevouwen tekeningen worden ingevoegd. Tenslotte zullen de vroeger wel geregistreerde tekeningen die opgevouwen in 31 archiefdozen zitten, worden toegevoegd. De laatstbedoelde groep is via de oude registratienummers wel toegankelijk, maar moet nieuwe registratienummers krijgen. Het zal mogelijk zijn een voorlopige catalogus samen te stellen voordat die groep in de laden is ingevoegd. In de aanwezige ladenkasten is niet veel ruimte meer beschikbaar. Daarom werd in de loop van het verslagjaar via onze conservator om aanvullende ladenkasten gevraagd. Er wordt naar gezocht. Hoewel de verzameling nog niet toegankelijk kon worden verklaard, kwam in het verslagjaar af en toe toch een vraag naar de ene of andere tekening binnen. getracht wordt de aanvragers te helpen. Op basis van de gemaakte inventarisatie van het tekeningenbezit moest hun soms bericht worden dat wij de gezochte tekening niet bezitten, doch konden enkele aanvragers worden geholpen. Verslag 2011 Topografische kaarten: zie verslag secretaris Verslag 2011 documentatie Spoor NL en voormalige koloniën (aangeleverd door Evert van Laar) De belangrijkste aanwinsten van 2011 waren:


23

1. 3 januari, NS, documentatie over de dienstuitvoering, 1979 – 1994, 0,1m. 2. 3 januari, NS, documentatie over het materieel, ca. 1960 – 2005, 0,5m. 3. 8 januari, NS, documentatie over het materieel, ca. 1960 – 2005, 0,7m. Hierbij bevond zich het archief van N.M.L. Roeloffs coördinator van de Werkgroep NS 3737 en De Arend. 4. 8 januari, NS, staten van mutaties van het reizigersmaterieel (treinstellen, rijtuigen en locomotieven), 1991 – 2005, 0,1m. 5. 15 januari, NS, elektronische spoorboekjes, 1999 – 2005, 13 omslagen. 6. 21 januari, NS, Bedieningsvoorschriften en aanschrijvingen over de beveiliging, ca. 1950 – 2000, van R. Ankersmit, 4,2m, 7. 21 januari, NS, o.a. Formulieren, modellen en plakkers voor reizigers- en goederenvervoer, van H. de Herder, 1 map en 1 pak. N.B. De meeste stukken zijn uit de jaren 1940 tot en met 1944. 8. 4 februari en latere data, van D. Eveleens Maarse, archiefstukken van NS en voorlopers, 1859 – 1991, 47 stukken; van Nederlandsch-Indië en Indonesische spoorwegmaatschappijen, 1939 – 1950, 16 stukken. 9. 21 februari, NS, Bedieningsvoorschriften, ca. 1950 – 1985, van B.H. Steinkamp, 0,7m. 10. 24 februari, NRS, 15 oktober 1880 en SS, 1 juni 1883, dienstregelingsgrafieken, stukken over de dienstuitvoering, 2 banden. 11. 2 mei, NS, elektronische spoorboekjes, 1990 – 2004, van T. Stevenhagen, 24 omslagen. 12. 7 mei, SS, 1 juni 1891, dienstregelingsgrafieken, stukken over de dienstuitvoering, 1 band. 13. 5 september en 3 oktober, NS, reglementen en voorschriften, 1934 – 2000, van T. Castricum, 0,5m. 14. 19 september, NS, documentatie over het materieel, ca. 1960 – 2010, 2,2m. N.B. Ook documentatie van het Spoorwegbedrijf van de Hoogovens, Syntus en Connexxion, Valleilijn Amersfoort – Ede-Wageningen (2010), 15. 19 november, NS, reglementen en voorschriften, 1934 – 1994, van E. Voorhaar, 0,25m. 16. 26 november, Rapport over de treinramp bij Harmelen op 8 januari 1962 met bijlagen, van R. Kaptein, 1 band en 1 pak.

Verder droeg de bibliotheek documentatie over de infrastructuur over. De nieuwe aanwinsten werden beschreven en ingevoegd in de bestaande rubrieken. Regelmatig werden mondelinge, schriftelijke en telefonische inlichtingen gegeven. Het aantal onderzoekers dat gebruik maakt van ons interessante materiaal neemt langzaam toe. Het bestuderen van de verzamelingen in hun onderlinge samenhang begint vruchten af te werpen. Zo zijn in de december 2011 verschenen publicatie ‘geschiedenis van de Landsspoorweg’ (in Suriname) door Eric Wicherts en jan Vellekoop gegevens uit de verzameling van de SNR opgenomen. Verslag 2011 Foto’s en prentbriefkaarten spoor NL (Erikjan Sachse) Ook in 2011 is verder gegaan met het reorganiseren en saneren van de fotoverzameling. Het reorganisatiewerk bestond uit: het aanmaken van nieuwe bakken, zodat te volle bakken weer toegankelijk worden; het op de juiste volgorde leggen van foto’s en prentbriefkaarten; het uitnemen van slechte en dubbele foto’s en prentbriefkaarten, alsmede het invoegen van nieuw verkregen foto’s en prentbriefkaarten. Het gehele jaar is de deelverzameling steeds 1 à 2 keer per maand geopend geweest voor de NVBS-leden. Daarbij is ondersteuning verkregen van de oude beheerder, R. Statius Muller. Hiervan is redelijk tot goed gebruik gemaakt, er zijn ongeveer 30 bezoekers geweest. Een deel hiervan waren bezoekers van bibliotheek en/of winkel; zij konden ook zonder afspraak worden geholpen. Bij een excursie van de NVBS jongeren is er een extra openstelling geweest, waardoor de excursiedeelnemers met het archief kennis konden maken. De kalendercommissie heeft naar foto’s gezocht voor de kalender 2013. Er zijn enkele foto’s digitaal aangeleverd t.b.v. artikelen in Op de Rails en voor de NVBS-Website. Enkele aanvragen van derden hebben geresulteerd in nieuwe lidmaatschappen van de NVBS. Nieuwe aanwinsten zijn geweest: • foto’s afkomstig uit de NVBS Fotorondzendingen (ca. 150 stuks) • een zending kleurenfoto’s van het NVBS-lid Hans Casteleijn (ca. 50 stuks) • foto’s uit nalatenschappen, o.a. van dhr. Van Rooijen (ca. 200 stuks) • een schenking van dhr. P. Schrier (ca. 6000 stuks) Hiermee wordt de in het verleden wat verwaarloosde periode na 1980 goed opgevuld. De meeste kleurenfoto’s worden in de hiervoor bedoelde aparte sectie ondergebracht. Een aantal leden heeft toegezegd fotomateriaal aan SNR te gaan leveren. Onderhandelingen hierover verkeren in uiteenlopende stadia. Er zijn in 2011 geen noemenswaardige kosten gemaakt. In 2012 zal echter gekeken worden of beperkte hoeveelheden foto’s en kaarten welke de collectie goed aanvullen aangekocht kunnen worden. Een hoeveelheid dubbele en minder goede foto’s is door de beheerder afgestoten en daarna in de winkel te koop aangeboden. Verslag 2011 Knipsels Spoorwegen NL (Henk Borsten) Dit jaar toegevoegd de door diverse leden toegezonden knipsels. Verslag 2011 plaatsbewijzen spoorwegen (Gerrit van Straaten) Ook in het verslagjaar 2011 is weer gewerkt aan de albumserie NS-MODELLENBOEK. Hoofdstuk 3, Internationale Vervoerbewijzen (acht albums) is nu geheel gereedgekomen. Voor Hoofdstuk 6, Speciale Vervoerbewijzen (negen albums) geldt hetzelfde. In totaal is er een recordaantal van 12 albums gevuld. Op dit moment zijn nog in de albums van Hoofdstuk 1, gewone Enkele Reis en Retourkaarten, de secties betreffende de automaat- en loketmachine-afgiften te doen. Hierna zullen in de toekomst de werkzaamheden beperkt kunnen blijven tot af en toe nieuwe aanwinsten invoegen. Naast vervoerbewijzen is ook een verzameling documentatie inzake tarieven, kaartsoorten, dienstvoorschriften op dit gebied, enz. aanwezig. Deze omvat nu 150 kavels en beslaat ruim twee meter planklengte. In het verslagjaar 2011 werden 29 schenkingen van kaartjes en/of documentatie ontvangen. Deze schenkingen (waarvan 2 postuum), waren afkomstig van 24 personen. Ook is een klein aantal historisch waardevolle vervoerbewijzen aangekocht via het internet; hierbij was onder andere een bijzonder fraai algemeen abonnement uit 1920 compleet met ‘photographisch portret’ van de houdster. Er zijn in het verslagjaar enkele vragen van leden en derden (waaronder Radio TV Utrecht) binnengekomen; voor zover die op vervoerbewijzen betrekking hadden konden deze met behulp van de aanwezige documentatie, enz. beantwoord worden. Drie keer werd een bezoeker op afspraak ontvangen; daarnaast zijn enkele keren ‘toevallige voorbijgangers’ te woord gestaan en/of is hen het een en ander getoond uit de Collectie. Diverse verzamelaars van vervoerbewijzen hebben de voorraad dubbelen van de Collectie bekeken en daaruit aanvullingen voor hun eigen collecties gekocht. Deelgenomen is aan de rondleidingen annex tentoonstellingen in de SNR-Archiefruimte ter gelegenheid van de Nieuwjaarsbijeenkomst op 8 januari (50 deelnemers aan de rondleidingen) en de Nieuwe Ledendag op 20 augustus (27 deelnemers). Dit leverde vele geïnteresseerde reacties van bezoekers op en ook uitingen van verbazing over de omvang en inhoud van de diverse deelcollecties van de SNR Railverzamelingen.

24


Verslag 2011 Foto’s en prentbriefkaarten spoorwegen buitenland, incl. voormalige koloniën (Remmo Statius Muller) De omvangrijke deelcollectie Spoorwegen Buitenland bestond tot begin 2011 deels nog uit afzonderlijke verzamelingen van nalatenschappen, die tot dusver niet waren geïntegreerd in de algehele verzameling. Het integratieproces van deze nalatenschappen is in 2011 in grote lijnen afgerond. Een drietal bijzondere deelverzamelingen zal ook in de toekomst nog afzonderlijk blijven bewaard. Het werd bovendien nodig geacht de bestaande collectie verder te saneren omdat er zich hierin erg veel doublures bevinden, en ook omdat sommige onderwerpen ruimschoots zijn oververtegenwoordigd waardoor er meer op kwaliteit kan worden geselecteerd. Met de integratie en sanering van deze verzamelingen is in de loop van het jaar begonnen. Hiermee wordt de weg vrij gemaakt om in de toekomst weer verzamelingen in de collectie te kunnen opnemen. Voorwaarde is wel dat deze foto's van historische waarde zijn en ook het kwalitatief waard zijn te worden opgenomen in de collectie. De overcomplete foto’s en briefkaarten worden overgedragen aan de NVBS-winkel. Dit proces is echter nog niet voltooid: pas in de loop van 2012 zal deze sanering worden afgerond. Dit jaar zijn er geen specifieke collecties uit nalatenschappen toegevoegd. Wel zijn enkele giften ontvangen. De belangrijkste gift was afkomstig van het NVBS-lid Verberne, die een groot aantal afdrukken van groot formaat en van hoogwaardige kwaliteit aan de SNR schonk. Daarnaast liet het NVBS-lid Hans Casteleijn zich weer niet onbetuigd: net als in voorgaande jaren heeft hij veel van zijn foto’s aan de SNR geschonken. Wegens de omvangrijke reorganisatie en sanering kon de collectie in 2011 in principe niet door leden of derden worden geraadpleegd. Daarop is het afgelopen jaar in enkele gevallen een uitzondering gemaakt. Zo werden verzoeken ingewilligd van een Belgisch lid, alsook van een groep Indonesiërs die bezig zijn de geschiedenis van de spoorwegen in Indonesië op papier te zetten. Een ander verzoek werd eveneens gehonoreerd: een auteur die bezig was een boekje over de geschiedenis van de Landsspoorweg in Suriname samen te stellen, heeft een groot aantal scans gekregen. Het boekje is inmiddels verschenen en is sinds kort in de NVBS-bibliotheek beschikbaar. Daarnaast is enkele keren een beroep gedaan door de redactie van het NVBS-blad Op de Rails. De verwachting is dat de collectie in het voorjaar van 2012 weer door iedereen kan worden geraadpleegd, met uitzondering van de deelcollectie Zwitserland. Verslag 2011 documentatie tramwegen NL en voormalige koloniën (Sam de Lange) De deelverzameling Documentatie Tramwegen Nederland (DTN) werd in 2011 vrij regelmatig geraadpleegd door een aantal leden. De belangstelling ging daarbij vooral uit naar Amsterdam, Blauwe tram en Maasbuurt. Nieuwe aanwinsten waren er dit jaar weinig. De heer Eveleens Maarse, voormalig secretaris van de SNR, zorgde wederom voor een aantal interessante historische stukken. Uit een aanverwante deelverzameling kwam een opmerkelijk werkplaatsboek van de RET boven water. Evenals vorig jaar kon de NVBS-winkel worden voorzien van een groot aantal documenten die dubbel aanwezig bleken. Het ontdubbelen van de verzameling is nu vrijwel voltooid. De daarbij vrijgekomen ruimte is weer gevuld door het overhevelen van delen van mijn eigen verzameling naar die van de NVBS. Op die manier wordt het voor mijn nabestaanden ook wat overzichtelijker. De vorig jaar genoemde mogelijkheid om op vrijdag in de verzameling te kijken is vervallen. Alleen op maandag is het vrijwel steeds mogelijk om onaangekondigd langs te komen. Op andere dagen kan dat alleen na afspraak. Verslag 2011 foto’s en prentbriefkaarten tramwegen NL en voormalige koloniën (René Janson) Het jaar 2011 stond in het teken van digitalisering van de gehele collectie. In nauw overleg met het bestuur in de persoon van René jongerius zijn met Tim Castricum en René janson (en in de marge ook Ab van Donselaar en Marc van Deventer ) afspraken gemaakt over de procedures, de softwarematige aanpak, de registratie van de gegevens, de beschikbaarheid voor de leden en de inzet van Tim Castricum als specialist en scanner. Afgesproken is, dat als proef de tramwegen van de stad en provincie groningen zullen worden aangepakt en op basis van de ervaringen tijdens de digitale verwerking ook de overige provincies zullen volgen volgens het systeem Sluiter. Beschikbaar voor digitale verwerking zijn nu behalve groningen de provincies Friesland, Drenthe en Overijssel. Het gangpad van het archief, beschikbaar voor de collectie, is zodanig geordend, dat alle (deel-) collecties van elke provincie bij elkaar staan, zodat verwerking van de (deel-)collecties tot één collectie wordt vergemakkelijkt. Per provincie werd een topografische kaart gemaakt, waarbij de maatschappijen en hun trajecten werden genummerd. Indien nodig werd er in het kaarten- en fotobestand onderscheid gemaakt in een aantal categorieën: - tramfoto’s en –kaarten - foto’s / kaarten van de situatie (zonder tram) - remisefoto’s / -kaarten - locopnames - rijtuigen - goederenwagons - museumaangelegenheden tot nu toe - diverse Voor stadstrambedrijven gold, dat de ordening tegen de wijzers van de klok werd toegepast op de ligging van het stratenplan. Voorbeeld: voor de stad groningen betekent het, dat vanaf het Noorderstation via de Kraneweg, de Heereweg en de Oostersingel de klok is rond gegaan. In mindere mate gold dat voor de steden Enschede en Zwolle. In het totaal is er veel werk verzet, daar de collectie van de NTM zeer omvangrijk bleek met in iets mindere mate die van de DSM/EDS. De andere maatschappijen hebben duidelijk een kleinere omvang. Het was het laatste jaar van jos jekel als beheerder van de collectie; leeftijd en gezondheid noopten hem tot een stap terug. Op zijn aanbeveling heeft het bestuur René janson als zijn opvolger benoemd. jos voelt onverminderd een grote band met de collectie, en blijft als assistent wel betrokken. Het afgelopen jaar zijn i.s.m. de andere beheerders enige rondleidingen gehouden voor leden en nieuwe leden, ter promotie van de SNR. Bij bovenstaande werkzaamheden is Sam de Lange de grote steun en toeverlaat geweest. Verslag 2011 knipsels tramwegen NL (Ronald Weber) In 2011 is de collectie van de RET verder bewerkt, en voorlopig afgesloten. Vervolgens is gestart met de collectie van het gVBA. In 2011 heeft de Heer van Lith uit Voorburg het verzoek gedaan de collectie van de WSM te mogen inzien i.v.m. het schrijven van een boek over de WSM. Het verzoek is ingewilligd; de indruk is dat de knipsels veel “nieuwe” informatie opleverden. Verslag 2011 vervoerbewijzen tramwegen NL en voormalige koloniën (Marco Moerland) In het afgelopen jaar is de verzameling plaatsbewijzen tramwegen aangevuld met enige nieuwe plaatsbewijzen die uit nalatenschappen en door giften verkregen zijn. Bovendien zijn nieuw verschenen hedendaagse plaatsbewijzen aan de verzameling toegevoegd. In het verslag-


25

jaar is de verzameling enige keren geraadpleegd door leden. Per e-mail gestelde vragen zijn beantwoord en in sommige gevallen geïllustreerd met gescande afbeeldingen uit de collectie. Plaatsbewijzen uit de verzameling van de SNR zijn gepubliceerd in een boekje over de Landsspoorweg in Suriname van de auteurs Eric Wicherts en jan Veltkamp. Dit boekje wordt in Suriname onder andere in het onderwijs gebruikt. De beheerder van de verzameling heeft voor diverse NVBS-afdelingen een lezing over plaatsbewijzen in oorlogstijd gehouden. Voor het illustreren van deze lezing zijn onder andere plaatsbewijzen uit de SNR-collectie gebruikt. Verslag 2011 foto’s en prentbriefkaarten tramwegen B, L, F (Maurits van Witsen) In de loop van 2011 zijn de fotoverzamelingen beide nog verder gegroeid tot 14, resp 13½ duizend stuks, mede dankzij schenkingen van actieve NVBS-fotografen, voorts via informatie op internet en dankzij contacten met fotoverzamelaars, bij wie enkele interessante historische documenten konden worden besteld. Illustraties uit de periode 1980 tot heden zijn in ruimere mate voorhanden. Foto’s van het nieuwe rollend materieel en van recent in dienst gestelde nieuwe trajecten blijven uiteraard zeer welkom. Een uniforme, hoe dan ook meer systematische indeling van alle fotoverzamelingen bestaat nog niet. De verzamelingen Belgie, Luxemburg en Frankrijk zijn volgens een eigen systeem beter toegankelijk gemaakt. Er is inmiddels wel nader overleg gevoerd met de beheerders van andere tramverzamelingen, maar mede door slechte gezondheid van de partners heeft een en ander geen nadere uitwerking gekregen. De NVBS-verzamelingen België, Luxemburg en Frankrijk blijven voorlopig nog geheel in Zeist ondergebracht. Het is gunstig dat het NVBSarchief in het naburige Amersfoort is overgebracht. Het aantal bezoeken aan de verzameling bedroeg drie. Voorts waren er diverse schriftelijke verzoeken om documentatie met foto's. Het betreft hier vaak ook Belgische verzamelaars, tevens lid van de NVBS. Deze bezoeken en brieven hebben tevens geleid tot omvangrijke fotobestellingen. Verslag 2011 foto’s en prentbriefkaarten tramwegen buitenland (excl. B, L, F) (Pim van der Kuijlen) De prentbriefkaartencollectie is in zijn geheel ondergebracht in Amersfoort. In 2011 lukte het de werkvoorraad in zijn geheel in te voegen. De collecties zit in 25 ladenkastjes; beoogd wordt in 2012 een definitieve inhoudsopgave te maken. Een toegangssleutel (=inhoudsopgave) is bij Sam de Lange aanwezig. De fotocollectie met foto’s tot 10x15 is medio 2011 overgebracht van Tilburg naar Amersfoort. Hij omvatte eind 2011 14.750 stuks. In 2012 zal meer aandacht gericht worden op kleinere, voor ons (voorlopig) nog onbekende trambedrijven, waarvoor de beheerder graag in kontakt komt met tramfotografen die plaatjes als hier bedoeld in hun bezit hebben. Voor de collectie zijn inmiddels 27 kastjes nodig, terwijl er een werkvoorraad van 15 schoenendozen ligt. Ook voor deze collectie heeft Sam de Lange een toegangssleutel. De fotocollectie met foto’s van 13x18 tot 20x30 bevindt zich in Tilburg. Er wordt wekelijks één avond aan besteed, en de voorraad te bewerken foto’s is voldoende. Er is (nog) geen toegangssleutel. Er zijn 10 foto’s groter dan 20x30; aan deze collectie is nog niets gedaan. De beheerder wordt door 5 medewerkers bijgestaan. Slotwoord van de in 2011 aangetreden conservator (Erwin Voorhaar) In het afgelopen jaar ben ik aangetreden als nieuwe conservator. Ik werk bij het Nederlands Instituut voor Beeld en geluid in Hilversum en stel graag mijn kennis in dienst van de NVBS. In 2011 is veel werk verricht in samenwerking met de beheerders en bestuursleden. Zo werd, samen met René jongerius de basis gelegd voor de nieuwe handleiding metadatabeheer. Ook werd een opzet gemaakt voor de eerste stappen van de beoogde digitalisering van delen van het archief. Dit uitte zich ook door het geven van uitleg aan de beheerders en het bepalen van een richtlijn. Fysiek werden de nodige inspanningen verricht, zoals het plaatsen van materialen in kasten en het opruimen en aanpassen van de archiefruimte. Vele vragen van derden werden beantwoord door deze door te sturen naar de daarvoor ter zake kundige beheerders. Veel tijd ging zitten in het persoonlijk leren kennen van de beheerders. Aangezien het in de bedoeling ligt om de conservator een meer zichtbare rol te laten spelen was dit natuurlijk een eerste stap naar een betere en helderder overlegstructuur. Veel overleg volgde; o.a. met de nieuwe beheerders van de topografische collectie, waarvoor ook een beleidspunten-plan werd geschreven. Vragen van beheerders inzake meer archieftechnische zaken als het op juiste wijze bewaren van materialen werden ook beantwoord. Er was overleg met het Stoomtram Documentatie Centrum (over een eventuele overname van delen van hun collectie) en met Het Utrechts Archief. Ik ben daarnaast druk doende een oplossing te zoeken voor het langzaam groter wordende ruimte- probleem. Instructie over inventarisatie, selectie en afstoting naar de beheerders was het gevolg. Ook zullen er in de komende periode meer ladenkasten komen waarvoor nog ruimte moet worden geschapen, hetgeen in overleg met verschillende beheerders in 2012 plaats zal gaan vinden. Aan het begin van 2012 heb ik een tijdelijke tentoonstelling ingericht in Amersfoort centraal, met als thema "Het design van London Transport". Coördinatie van meer tentoonstellingen zal volgen. In 2011 is vooral gepoogd om de mensen binnen SNR meer bij elkaar te brengen, en meer contact te zoeken met andere afdelingen en diensten, zoals de winkel en bibliotheek met als doel duidelijkheid te brengen in datgene waar we voor staan: het archief van, voor en door de NVBS. Openheid is daarbij van belang en dat werd al gerealiseerd met enkele openstellingen voor publiek, zoals tijdens de nieuwjaarsrecepties. Daarbij mocht het archief zich in groeiende belangstelling verheugen. Inmiddels zijn als promotiemiddel een film (op youtube) en een powerpoint-presentatie gemaakt. Op deze weg wil ik graag in 2012 en volgende jaren doorgaan!

8. Verslag van de Stichting NVBS Excursies (SNE) over het jaar 2011 Het was voor de SNE een prima jaar met méér excursies en méér deelnemers. Bij forse overtekening proberen we een excursie te herhalen, maar soms moeten we belangstellenden teleurstellen. Hoogtepunt van 2011 was natuurlijk de rit met de NS 1200-en die in het kader van het 80-jarig NVBS jubileum werd georganiseerd. Een week na de publicatie van deze rit waren er al geen kaartjes meer beschikbaar (!). De belangstelling voor de verre reis naar Mexico en de Verenigde Staten was daarentegen zo gering dat deze niet door kon gaan. Het kan zijn dat de economische crisis hier de oorzaak van is. Voorlopig zullen we dan ook terughoudend zijn met het organiseren van (dure) verre reizen. Nr 813 814

26

datum 16 – 27 februari 2 april en 9 juli


excursie Winterreis: Tussen Moldau en Tatra Sporen in het Veen

aantal deelnemers 47 149

815 816 817 818 819 820 821 822 823 824

9 april 30 april 5 – 12 juni 30 juni – 4 juli 3 -13 augustus 3 september 16 september – 2 oktober 12 november 18 – 21 november 28 december

Sporen uit het verleden: Baronnenlijn Koninginnedag: Van Halve Zool tot groote Lindt Flexreis Sächsische Schweiz Schönes Wochenende Schwarzwald Zwitserland: Via Cook Sporen uit het verleden: Limburgs mijnspoor Najaarsreis Roemenië Excursie en reünie 1200’en Le Weekend avec Citadis et Billard Oliebollenrit van Blijdorp naar Beverwaard

57 141 40 53 31 59 34 260 26 96

Eendaagse excursies Het aantal belangstellenden voor de veenexcursie naar de firma Werner Koch in het Noord-Duitse Niedersachsen overtrof onze stoutste verwachtingen en werd daarom twee keer uitgevoerd. Met een driedelige Schienenbus van de Museumsbahn Ammerland-Saterland werd van Leer naar Sedelsberg gereden, met de nodige fotostops en Kaffee mit Kuchen. In Ramsloh stonden bussen klaar om ons naar de veenspoorlijn te brengen. Met de veentrein, bestaande uit 2 locomotieven en 4 wagens zijn we ongeveer 5 km het veengebied ingereden. Op het eindpunt werd een uitgebreide uitleg over het ontstaan van het veen en het gebruik van turf gegeven. Voorgaand aan de Algemene Leden Vergadering werd een spoorzoekersexcursie georganiseerd naar de Baronnenlijn, de voormalige spoorlijn Apeldoorn – Zwolle. De stationsgebouwen zijn gesloopt, dat van Vaassen uitgezonderd. De voorjaarszon scheen uitbundig op de vier overgebleven wachtposten in Apeldoorn en Epe, die er als nieuw bijstaan. Het tracé was bijna overal goed te herkennen, zeker driekwart van de lijn is een tweede leven als fietspad begonnen. Met de bus werd 32 maal de ‘overweg’ gepasseerd, terwijl achtergrondinformatie werd verstrekt door joop Bosch en gert van Es. Met het museumstel DE2 186 van de stichting Historisch Streekvervoer Achterhoek brachten we op Koninginnedag 2011 een bezoek aan diverse goederensporen. Vanuit Lage Zwaluwe ging het over de voormalige Halve-Zolenlijn tot het huidige eindpunt Oosterhout Weststad. De tweede lijn was die naar de Dordrechtse Zeehaven waar trein en schip gezamenlijk op de foto konden. Het derde doel van de dag was Van Leeuwen Buizen in Zwijndrecht. Daar konden we mooie foto's maken van de dieseltwee naast de grote fabriekshallen. Dankzij de inzet van de Achterhoekers en het hele mooie weer was het een erg gezellige dag. In de negende editie van ‘Sporen uit het Verleden’ stond de spoorgeschiedenis van de Limburgse mijnen centraal. De bus koerste eerst westwaarts naar het julianakanaal, waar we in Urmond en Stein een indruk kregen van de afvoerlijnen voor het zwarte goud. Mijndeskundige gerard de graaf zorgde voor de nodige interessante feiten. In de Steenkolenmijn Valkenburg kregen we een rondleiding door oud-mijnwerkers en waren onder de indruk van de zware arbeidsomstandigheden waaronder de ‘koempels’ hun werkzaamheden verrichtten. Na een stop bij de Domaniale Mijn Nulland in Kerkrade werd via de grensweg Nieuwstraat/Neustraße naar Eygelshoven gereden voor het bekijken van een voormalige locloods. Na de borrel werd over het voormalige mijnspoortracé in Hoensbroek gewandeld. Het was een leuke dag en hoewel men veel moeite heeft gedaan om alle sporen van het mijnverleden uit te wissen, is men daar gelukkig toch niet volledig in geslaagd. Wie had dertien jaar geleden bij het ‘afscheid’ van de 1200’en gedacht dat deze locserie anno 2011 nog eens het stralende middelpunt zou zijn van een groot spoorwegfeest? Twee locs van het vermaarde type trokken een excursietrein door West-Nederland en voegden zich tijdens de ‘middagpauze’ bij hun zes soortgenoten in Amersfoort, waar door noest schilderwerk vrijwel alle huisstijlkleuren te zien waren, van het afleveringsturkoois op de 1201 tot de roodgele ‘NVBS-bestickerde’ 1254. Hierbij was de bruine 1218 de absolute smaakmaker. Met de 1254 plus excursietrein werd doorgereden naar Stroe, waar de loctrein bestaande uit vier 1200'en passeerde. De dag eindigde in het laatste daglicht met een bijzondere line-up in Apeldoorn. De zeer geslaagde dag werd mogelijk gemaakt door de medewerking van het Spoorwegmuseum, NS Chartertrains, NS Reizigers, Werkgroep1501/Stichting KLOK, Stichting Historisch Dieselmaterieel, EETC, RRF, Märklin en vele vrijwilligers, waarvoor grote dank. We hebben er weliswaar geld bij moeten leggen om de deelnemersprijs laag te houden, maar heel veel mensen hebben er wel een erg leuke dag door kunnen krijgen. Dus wat ons betreft zou zo'n feest nog wel een keer mogen plaatsvinden. Traditiegetrouw voert de Oliebollenrit om het jaar naar een tramstad. De laatste woensdag werd in Rotterdam met een vierassige motorwagen met bijwagen uit 1931 van de Stichting RoMeO een rondrit gemaakt. De route voert, onder genot van oliebollen, warme chocolademelk en glas glühwein, naar Blijdorp, Lombardijen en Beverwaard. De nodige fotostops werden gemaakt en de nieuwe remise in Beverwaard werd bezocht. Meerdaagse reizen De winterreis voerde naar Tsjechië en Slowakije. Over de lokale spoorlijnen ten zuiden van Praag werd met dieselmotorwagen M262.1117 met aanhangrijtuig een mooie excursie gemaakt. Een tramrit met twee museumtramstellen vormde de afsluiting van het bezoek aan Praag. Na een vrije dag in Brno reisden we naar het Tatra-gebergte in Slowakije. Er lag weinig sneeuw, maar was er het wel ijzig koud. We maakten kennis met het moderne Zwitserse materieel van de elektrische meterspoorlijnen en maakten een prachtige excursie met de historische ‘Kométa’. Een winterreis zonder stoom is eigenlijk niet denkbaar. Daarom werd vanuit Olomouc een excursie gemaakt naar de smalspoorlijn Tremešnáve Slezsku – Osoblaha, tegen de Poolse grens. De terugreis werd onderbroken in Chemnitz voor een rondrit door Saksen per ‘Ferkeltaxe‘ waarbij onder andere een fotostop op het markante Markersbachviaduct werd gemaakt. Het schilderachtige stadje Pirna aan de Elbe was de uitvalsbasis voor de Flexreizigers. Als eerste excursie werd een afwisselende rit met een LOWA-tramstel (met twee bijwagens) over een groot deel van het Dresdense tramnet gemaakt. ’s Middags stond een smalspoorrit met de Weisseritztalbahn ten zuiden van Dresden op het programma. De volgende excursie ging het met een Ferkeltaxe-treinstel van de Ostsächsische Eisenbahnfreunde naar Weisswasser. Het doel was de Waldeisenbahn Muskau, waar een stoomtrein de groep tot Bad Muskau en Kromlau bracht. Tenslotte werd vanuit Bad Schandau een tramrit over de Kirnitzschtalbahn gemaakt. De terugreis naar Pirna werd in stijl gemaakt met de Raddampfer ‘Leipzig’ uit 1929. Tijdens de vrije dagen werden uiteraard heel diverse bestemmingen bezocht, maar Dresden was toch wel de favoriet.


27

Het Schönes Wochenende begon in Maastricht en speelde zich af in vier landen. Na een mooie tocht door de Ardennen kwamen we aan in de stad Luxemburg. Voor onze groep reed een museumtrein van Le Train 1900 naar de Minièresbunn. Een enthousiaste deskundige gids leidde ons per spoor in open rijtuigjes rond in de ertsmijn. Via Straatsburg bereikten we de volgende dag Freiburg voor een rondrit met enkele museumtrams. Vanuit standplaats Kirchzarten waaierde het gezelschap op de vrije dag uit over het Zwarte Woud en omgeving. De zondag werd een gevarieerde dag met verplaatsingen per trein (stoomtrein vanuit Volgelsheim in Frankrijk en Rebenbummler in Duitsland), per bus en met de benenwagen (door schitterende wijngaarden op de Kaiserstuhl). De terugreis verliep, volgens goed SNEgebruik, niet rechtstreeks maar via de bijzonder fraaie trajecten van de Höllentalbahn, de Schwarzwaldbahn en ook langs de Rijn. In augustus vertrokken een dertigtal NVBS’ers naar Zwitserland voor een hedendaagse versie van de eerste reis naar Zwitserland die door Thomas Cook in 1863 georganiseerd werd. Om te beginnen werd men in genève rondgereden door twee museumtrams om vervolgens met tram, trein, “treinvervangende” SNCF-bus en trein naar Chamonix te reizen. Na een bezoek aan het smalspoor naar het “Mer de glace” werd met het smalspoor en tandrad tot Martigny en verder per IC naar Visp gespoord. Wandelen was een nieuw initiatief tijdens deze reis. De eerste wandeling voerde langs de BLS-Südrampe, een zeer indrukwekkend traject op de zuidflank van de bergen met uitzicht over de Rhônevallei. Een bezoek aan de nieuwe Lötschbergtunnel mocht natuurlijk niet ontbreken. De tweede wandeling ging over de gemmipas van Leukerbad naar Kandersteg. Na een verplaatsing naar Interlaken was er een dag volledig gewijd aan het verkennen van Berner Oberland. Op weg naar Luzern werd ook een bezoek gebracht aan de Brienzer Rothornbahn. De laatste vakantiedag werd benut voor een boottocht Luzern tot Vitznau en een rit met de Rigibahn. De najaarsreis naar Roemenië begon met een tramexcursie in een zonovergoten Timişoara, in een tram uit Karlsruhe. Met een ex-SNCF "Caravelle" van de firma RegioTrans verlieten we Timişoara en reden we door het uitgestrekte vlakke land in het zuidelijke deel van de regio Crişina en Banat. Na een lange stop in Oraviţa, ging het over een spectaculaire lijn naar Anina. In Resiţa wachtte een teleurstelling, want het trambedrijf reed sinds kort niet meer. gelukkig waren wel extra ritten mogelijk in Craiova (Weense, ex-Rotterdammers en een KT4-tram uit Berlijn), Brăila (ex-Rotterdamse wagen 1613) en galaţi (3 verschillende trams, waaronder ex-RET 837). Vanuit Brăila reisden we per minibus naar Tulcea voor een boottochtje door de Donau-delta. Met reguliere treinen bereikten we Constanţa. Hier maakten we met een motorwagen van het type AM700 een fotorit naar Mangalia. In de trein naar Iaşi werd speciaal voor onze groep een extra restauratierijtuig ingezet. Na de extra tramrit en depotbezoek in Iaşi verplaatsten we ons naar de Karpaten voor een bezoek aan de bosspoorlijn en het klooster van Moldoviţa. Als laatste excursie stond de industriële spoorlijn Brad - Criscior op het programma met een extra fotogoederentrein met stoom en een depotbezoek. Drie-en-half (ver)nieuw(d) trambedrijf was het thema van een korte reis in november. Per TgV werd Reims als eerste bestemming bereikt. Door de straten van de stad reden hagelnieuwe trams in snoeperige kleurstellingen, waarbij de trambestuurder door een enorm champagneglas naar buiten kijkt. Via Parijs en Le Mans reisden we naar Conneré-Beille waar twee Billard motorwagens uit 1947 gebroederlijk op ons stonden te wachten. We reden naar Bonnétable en weer terug. Een hobbelig museumbaantje in een liefelijk herfstlandschap. In Angers geldt voor de Citadis: “One color fits all”. Alle trams zijn gelijk, wit met een striping van regenboogkleuren. Op de terugweg naar Nederland bood de stop in Orléans tenslotte de kans om het oudste lid van de Citadis-familie van dit weekeind te bezoeken. Bij de kathedraal zagen we nog de werkzaamheden aan de tweede tramlijn van de stad. Het was een fijn vol tram en trein weekeinde. Tot slot Het bestuur van de stichting bestond in 2011 uit: Pleun Benard, Ronald Bokhove, Clemens Boomers, Paul Bosman, Han Duijve, Erik van Lunteren en geert gorissen. Theo gramser versterkt als medewerker het bestuur en zorgt voor een jonge blik op de reizen. Eind 2011 bestond de SNE 15 jaar. Reden genoeg voor een feestje, maar omdat de NVBS ook al een lustrum vierde zou dat wat te veel van het goede zijn geworden. Daarom zal op Koninginnedag 2012 een rit met bijzonder materieel naar het nabije buitenland worden gemaakt om het SNE lustrum te vieren. De web-enquête heeft aangegeven dat er behoefte is aan meer dagexcursies. In deze vraag zullen we in 2012 proberen te voorzien, naast het vaste programma met de bekende succesnummers. Tiel, januari 2012

geert gorissen, voorzitter SNE

9. JAARVERSLAG STICHTING NVBS-MANIFESTATIES (SNM) 2011 Hoe is de SNM begonnen? In 2010 werd de Stichting NVBS-Manifestaties (kortweg SNM) opgericht. In dat jaar zijn praktische zaken geregeld zoals:de Stichtingsacte, het bestuur, niet onbelangrijk werkkapitaal, een aansprakelijkheidsverzekering en (belangrijk) de zogenaamde “Spelregels SNM”. Verder zijn we als SNM ook bezig geweest met het meehelpen dat er in het jubileumjaar 2011, als de NVBS haar 80-jarig jubileum viert, een aantal leuke activiteiten door de afdelingen en diensten wordt georganiseerd. Dat betekent stimuleren, aanjagen, adviseren en ondersteunen. En wat is er in 2011 gebeurd? De SNM heeft “geholpen” (soms veel soms weinig) met de jubileumactiviteiten. U hebt het zelf mee kunnen maken. Een korte beschrijving [met dank aan Maikel Rörik] staat hieronder. Liefhebbers van oude trams en techniek kregen bij een bezoek aan de werkplaats van het Openluchtmuseum te Arnhem alle gelegenheid in en onder de trams te kijken. Uiteraard met enthousiaste uitleg. Dit was ook het geval bij de bezoeken aan de Connexxion-werkplaats van de Utrechtse sneltram. Bezoekers werden bijgepraat over de Utrechtse tramplannen. Het spreekt voor zich dat een ritje met een ex-Weense tram niet mocht ontbreken. Met een aparte jongerenafdeling worden de contacten tussen de jonge NVBS’ers onderling extra versterkt. Waarmee lukt dat beter dan een dagje rijden, rondkijken en fotograferen rondom een zonnig Valkenburgse Meer? In informele sfeer kon er mee gekeken worden bij het rijklaar maken van een stoomlocomotief. Het voordeel van de vele regionale NVBS-afdelingen is dat er altijd wel iets dichtbij huis te vinden is; ook in Zuid-Limburg kwamen stoom-

28


liefhebbers aan hun trekken bij de ZLSM. Deelnemers aan leuke excursies hebben qua foto’s vaak een achterstand op de ‘achtervolgers’, maar dit was ondervangen door met een railbus achter een speciale fotogoederenstoomtrein aan gaan. De afdelingen Den Haag, Rotterdam, Modelbouw en Drechtsteden hebben twee doe-het-zelf-excursies opgesteld. Deze waren/zijn te downloaden vanaf de NVBS-site zodat een ieder op eigen gelegenheid een tramexcursie kon en kan maken. Eén van de twee grote evenementen voor de NVBS in 2011 was Retourtje Leiden. Dit was een manifestatie die werd georganiseerd door maar liefst 6 organisaties: de Tramweg-Stichting, het Historisch genootschap De Blauwe Tram, het Haags Openbaar-Vervoermuseum, het NZH-Vervoermuseum Haarlem, het Haags Bus Museum en de SNM namens de NVBS. Hiervoor werden alle nog bestaande gele en Blauwe Trams naar Den Haag gehaald waar ze maar liefst drie maanden lang te bezichtigen waren. In de weekends kon ook mee worden gereden om de sfeer van weleer op te snuiven. Het is immers 50 jaar geleden dat de spanning van de NZH-bovenleiding werd gehaald. Hier moet de naam van Raymond Naber worden genoemd. Zonder hem had dit feest niet plaats gevonden. Jubileumactiviteiten waar de SNM niet bij betrokken was? Ter wille van de volledigheid staan hieronder twee jubileumactiviteiten beschreven waar de SNM niet bij betrokken was. Een eigen NVBS postzegel die gewoon in heel Nederland te gebruiken is, vormt op een gezellige Nieuwjaarsborrel het begin van ons jubileumjaar. In 2011 werd het 60-jarig bestaan van de locserie 1200 groots gevierd. Zonder iemand tekort te willen doen noem ik hier een aantal organisaties zonder wie dit niet mogelijk was geweest: NS Chartertrains, NS Reizigers, het Spoorwegmuseum, Euro-Express Trein Charter, Rotterdam Rail Feeding, Stichting Historisch Dieselmaterieel, Märklin, Werkgroep 1501-Stichting Klassieke Locomotieven en de SNE. Alle acht nog overgebleven machines kwam in Amersfoort bij elkaar in de diverse kleurstellingen. Hieronder was ook de in maart gedoopte ‘eigen’ NVBS-loc van EETC. De belangstelling in Amersfoort was overweldigend! Financiën De financiële resultaten zijn opgenomen in het financieel verslag van de vereniging over 2011. Vooruitblik 2012 De Stichting NVBS Manifestaties verwacht in 2012 geen activiteiten. De reden is dat er geen manifestaties zijn waarbij zij een rol hoort te spelen. Houten, januari 2012 De Stichting NVBS Manifestaties, Patrick Berger (voorzitter) Martin Bos (secretaris) Wilfred Klaassen (penningmeester) janny Bonkenburg (lid) geert gorissen (lid)


29

passie voor spoor Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen NVBS Postbus BJ AMERSFOORT

Recommend Documents