Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen
DRUKWERK
PROGRAMMA 1e HALFJAAR 2014 AFDELING DEN HAAG Bij adreswijziging of onjuiste adressering terugzenden aan: Secretariaat NVBS-afdeling Den Haag
Juliana van Stolberglaan 182, 2595 CM Den Haag
De NVBS
Bereikbaarheid
Treinen en trams zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. Ze horen bij de dagelijkse mobiliteit. Bovendien, ze hébben iets voor velen. Voor de een is het de fascinatie voor de techniek van de hogesnelheidstreinen, voor de ander de romantiek van de gemoedelijke stoomtram. Voor een derde zijn het de computertoepassingen in de moderne beveiliging en voor de vierde de stormachtige ontwikkelingen in het stedelijke tramverkeer of de drukte van het voorstadvervoer in binnenen buitenland. Kortom, er zijn nauwelijks aspecten van het railvervoer te bedenken of er zijn mensen in geïnteresseerd. Alleen al in Nederland zijn dat er vele duizenden.
Vanaf station Den Haag Centraal of LvNOI: HTMbuzz: buslijn 23, halte Juliana van Stolberglaan HTMbuzz: buslijn 24, halte Laan van Nieuw Oost Indië Veolia: buslijn 43, halte Laan van Nieuw Oost Indië HTM: tramlijnen 2 en 6, halte Oostinje RandstadRail: station LvNOI
Nadere inlichtingen over het lidmaatschap (bij automatische incasso € 55,00 per jaar, t/m 24 jaar € 28,00 per jaar) e.d. zijn te verkrijgen bij het bestuur van onze afdeling.
NVBS-afdeling Den Haag In de maanden september t/m mei zijn er op de 2e, 4e en eventueel 5e maandag bijeenkomsten in de zaal van de Christus Triumfatorkerk, Juliana van Stolberglaan 154 te Den Haag. Met ingang van 1 januari 2013 is de zaal geopend vanaf 19.00 uur, het programma begint PRECIES om 19.45 uur en eindigt omstreeks 22.30 uur. Te laat komen of te vroeg weggaan wordt door velen als zeer storend ervaren. Om deze reden blijft na de aanvang van het programma de zaaldeur voor laatkomers gesloten. U wordt dus dringend verzocht tijdig aanwezig te zijn. Roken in het kerkgebouw is niet toegestaan en mobiele telefoons dienen tijdens de presentatie uitgeschakeld te zijn. Ter dekking van de zaalhuur en overige kosten bedraagt de entree € 3,50.
De Christus Triumfatorkerk ligt tegenover de OV-haltes van de lijnen 2, 6 en 23.
Bestuur Voorzitter: Ger Haaswinders, tel. 070 - 3852374 Secretariaat: Hans Haije, Juliana van Stolberglaan 182, 2595 CM Den Haag, tel. 070 - 3478983 Penningmeester: Erik Herbschleb Bestuursleden: Erik Bodaan Kees Bal IBAN rekeningnr.: NL53 INGB 0000 6052 19 t.n.v. NVBS-afd. Den Haag te Rijswijk E-mailadres:
[email protected]
Nieuws van de afdeling Den Haag Regelmatige bezoekers van de verenigingsavonden krijgen het halfjaarlijkse programma van de afdeling gratis toegezonden. Overige belangstellenden kunnen het programma ontvangen na vooruitbetaling van € 1,25 op onze girorekening (zie onder Bestuur).
Foto omslag: Strausberg, Tatra KT8D5 bij de eindhalte Lustgarten, september 2011 Verz.: Ger Haaswinders
DE WAPSTAD DE HOUTLOODS SPOORWEGMODELBOUW PLASTIC BOUWDOZEN HOUTEN SCHEEPSMODELLEN ELECTRO CARS Minister Talmalaan 83 Loosduinsekade 240
Rijswijk Den Haag
tel. 070 - 394 79 74 tel. 070 - 345 69 39
Wij hebben voor u: Vele merken spoor- en tramwegmaterieel voor spoor I t/m Z; modelscenery; boeken en tijdschriften.
U kijkt toch ook regelmatig op www.nvbs.com?
13 januari 2014 Jaaroverzicht 2013
10 februari 2014 Tram en elektrische trein in Indonesië
Beamer presentatie: Thijs de la Vieter, Geert Wessels en Rinse Kooiman
Beamer presentatie: René Platjouw
In deze eerste presentatie van het nieuwe jaar kijken we vanavond terug op de belangrijkste gebeurtenissen bij de spoor- en tramwegen in 2013 zoals uw presentatoren die hebben ervaren. In ons land nemen wij een kijkje bij de trambedrijven en het grote spoor voor o.a. wijzigingen en/of verstoringen in de dienstuitvoering. Vanzelfsprekend gaan wij ook onze landsgrenzen over, want ook daar was in het afgelopen jaar het een en ander op railgebied te beleven. Elektrisch, stoom en diesel zijn vanavond alle van de partij!
De spoor- en tramwegen in de voormalige koloniën komen er, wat presentaties betreft, nogal bekaaid af. Vanavond komt daar verandering in. De trams van Jakarta en Soerabaja zullen weer tot leven worden gebracht. Ook de oude elektrische spoorlijnen vanuit Batavia komen aan bod. Verder wordt een videofilm met beelden in zwartwit uit de koloniale tijd getoond.
27 januari 2014 Per trein door voormalige Sovjet Republieken. Dia presentatie: Cor de Vos
Ook smal- en lokaalspoor onderwerpen komen aan bod. Zo kijken we bij de nieuwe smalspoorlijn naar de top van de Puy de Dôme in Frankrijk. In de Achterhoek wandelen we langs spoorlijnen, waar private vervoerders het reizigersverkeer van NS overgenomen hebben. Na de pauze gaan we 25 jaar terug in de tijd. We zetten onze tijdreis voort aan de hand van diabeelden. In 1988 waren de Egyptische trambedrijven van Caïro en Helwan nog in bedrijf. Nu is de tram daar vrijwel geheel verdwenen. In Frankrijk werd op het nieuwe tramnet in Grenoble de lagevloer tram geïntroduceerd. Een van die wagens reed in 1988 op proef in Rotterdam. De stoomtram met vierkante Backer & Rueb locomotief “Ooievaar” verduisterde de straten van het Rotterdamse Scheepvaartkwartier. In Polen waren nog volop tweeassige trams in dienst. Om de winterse koude te verdrijven genieten we tot slot van zonnige smalspoorbeelden, gemaakt op het eiland Corsica. Daar reden in 1988 de klassieke Renault motorwagens langs het strand en door de bergen.
Jakarta, tram lijn 1 bij station Kota De verschillende nieuwe staten in het territorium van de voormalige Sovjet Unie kenmerken zich nog steeds door een overeenkomstig voorkomen van de spoor- en trambedrijven. De verschillende materieeltypen waren grotendeels gestandaardiseerd en dit zien wij nog steeds in de verschillende landen terug. Maar dat wil niet zeggen, dat de spoor- en trambedrijven in die landen saai zijn. Alles behalve dat!! Er waren en zijn gelukkig ook leuke ‘specials’ en nieuwe treinen te zien. Deze avond doen wij impressies op van de verschillende spoor- en trambedrijven op breedspoor en smalspoor en ook van het materieel in (Wit) Rusland, Letland, Oekraïne en Oezbekistan. Een gevarieerd programma waar beelden van trams en treinen worden afgewisseld met indrukken uit deze veelal onbekende en onderling zeer verschillende landen.
OPGELET! Voorkom een gesloten deur door tijdig aanwezig te zijn!
De geschiedenis vertellen is moeilijk als je het niet zelf hebt meegemaakt, Het programma zal dan ook vast niet compleet zijn en kenners zullen misschien op- of aanmerkingen hebben, maar vertel het gerust, zodat het programma verbeterd kan worden.
24 februari 2014 Toen en thans Beamer en dia presentatie: Marco Moerland Voor de pauze bekijken we digitale foto’s uit 2013. We bezoeken de nieuwe trambedrijven in Marokko en kijken naar recente tramontwikkelingen in Frankrijk, zoals de luchthaventramlijn in Lyon en de herboren tram in Dijon. Op het Spaanse eiland Tenerife zien we trams onder de palmbomen. Tijdens een digitale tocht door Rusland reizen we langs bekende en minder bekende tramsteden. Dichter bij huis stellen we vast dat in Gent de fraaie ongemoderniseerde PCC-trams op werkdagen nog steeds in dienst zijn.
10 maart 2014 Spoorwegen rond Rotterdam, 1840 tot nu Beamer presentatie: Nico Booij De presentatie geeft een overzicht van de geschiedenis van de spoorwegen in en rond Rotterdam van 1840 tot nu. Wij zien hoe de spoorwegen aanvankelijk door de stad werden tegengewerkt, totdat het inzicht doorbrak dat de spoorwegen voor de haven geen concurrent, maar juist een belangrijke aanvulling vormden. Later werd in Rotterdam af en toe het voortouw genomen, zoals met de Hofpleinlijn. Veel aandacht is er voor de interactie tussen de haven en de spoorwegen. Zo wordt er aandacht besteed aan het unieke (in elk geval voor Nederland) spoorwegnet in de straten van Rotterdam-Zuid. Ook video’s over de laatste dagen van het luchtspoor en over de brug over de Delfshavense Schie worden vertoond.
OPGELET! Te laat komen is hinderlijk. Te vroeg weggaan ook!!
24 maart 2014 Gevarieerd filmprogramma Super-8 film presentatie: Raymond Naber Vanavond de vertoning van Super-8 films met geluid en dat betekent dus: volop genieten! Eiland Man (1993) 100 jaar, stoom-, elektrische en paardentrams uit het einde van de 19e en begin 20e eeuw. Diesel in de Achterhoek (1996) Sporen in de driehoek Zutphen – Arnhem – Winterswijk met dieseltreinstellen DE 2 en DE 3. Naar de Brocken (1999) Per stoomtrein naar de hoogste berg van NoordDuitsland vanuit Wernigerode. Polen, de laatste stoomwinter (1995) Afgereden stoomlocomotieven, sneeuwstormen en fraaie stoomsfeer. Aken-Heerlen met Diesel II (1994) Met de verbouwde diesel II tussen Aken en Heerlen. Hefbrug Rotterdam (1993) Nog even terug naar het luchtspoor en de Hefbrug in mei 1993, toen zowel de spoortunnel als het luchtspoor tegelijk bestonden.
31 maart 2014 Waar de NS verdween en Randstadrail verscheen Dia presentatie: Dirk Elkhuizen Dit programma is een soort “toen en nu”. Het laat de veranderingen zien, die plaats hebben gevonden in pakweg de laatste twintig jaar. In die jaren is zowel op de Zoetermeer- als op de Hofpleinlijn heel veel veranderd, zoals de infrastructuur van o.a. bruggen, haltes, gebouwen, stations, rijdend materieel en de omgeving. Ook wordt enige aandacht besteed aan het 100-jarig bestaan van de werkplaats Leidschendam. En dan zijn er nog wat oudere plaatjes uit de jaren ’60 en ’70 te zien. Kortom: van alles wat.
14 april 2014 Op reis door Alaska Beamer presentatie: Michiel Krans Alaska wordt wel de ‘Last Frontier’ genoemd. Toch zijn er in dit afgelegen deel van de wereld enkele interessante spoorlijnen te vinden. Vanavond zien wij het verslag van een bezoek aan deze Amerikaanse staat. Allereerst van de Alaska RailRoad, die de ijsvrije haven van Seward verbindt met Anchorage en Fairbanks. Verder van de White Pass and Yukon Route in het midden van Alaska, een 1067 mm spoorlijn (soms met stoom), oorspronkelijk aangelegd in het spoor van de goudzoekers. Deze lijn klimt vanaf Skagway op zeeniveau over de White Pass (873 meter) naar het Yukon Territory in Canada. Natuurlijk is er niet alleen aandacht voor treinen, ook de indrukwekkende natuur van Alaska komt uitgebreid aan bod.
28 april 2014 Trams in Europa, 2004-2009
heden uitrusting naar het front (en namen vaak gewonden mee op de terugreis). In WO II bouwden de Duitse spoorwegcompagnieën duizenden kilometers Russisch breedspoor om tot normaalspoor. Spoorweggeschut werd ontwikkeld, met als hoogtepunt het enorme Duitse kanon Dora. Daarnaast werden pantsertreinen ingezet. Een daarvan brak op 10 mei 1940 bij Mill door de Nederlandse linies. Vooral tijdens WO I was voor het 60 cm smalspoor een grote rol weggelegd. Tijdens offensieven werden hele lijnennetten aangelegd voor het vervoer van o.a. munitie en manschappen naar de loopgraven. Daarvoor in vredestijd bevoorraadden meer permanente smalspoornetten o.a. legerplaatsen en schietterreinen als het schietkamp Harskamp met een smalspoornet van 40 km! In Noord-Frankrijk is er ook een militaire Decauville museumlijn uit de tijd van de Slag aan de Somme in 1916. En tijdens de Koude Oorlog werden de spoorwegen ingeschakeld voor het transport naar en van Duitsland van (dienstplichtige) verlofgangers. Al met al een bijzonder onderwerp!
Dia presentatie: Brian Doucet. In 2004 verhuisde uw presentator van Toronto, Canada, naar Nederland. Hier vandaan reisde hij vrij veel door Europa om in een tramstad, zelfs voor een uurtje, meteen op zoek te gaan naar een tramlijn, halte of remise om mooie foto’s te maken. Vanavond zien wij zijn favoriete tramdia’s op de meest interessante plekken in de bezochte steden. Hiervoor reizen wij door meer dan 15 landen en kijken naar tramnetwerken in meer dan 50 steden als Amsterdam, Antwerpen, Berlijn, Bratislava, Boedapest, Tallinn, Wenen, Wroclaw ….
12 mei 2014 Spoorwegen in oorlogstijd Beamer presentatie: Hans van Lith Spoorwegen en het militaire bedrijf zijn altijd nauw verbonden geweest. Een bekend voorbeeld is wel de Amerikaanse Burgeroorlog, toen grote hoeveelheden mensen en materieel per spoor naar het strijdtoneel werden gevoerd. Ook in de beide Wereldoorlogen brachten de spoorwegen talloze soldaten en grote hoeveel-
26 mei 2014 1962 – 2012, 50 jaar NVBS-lid Beamer presentatie: Carel Neijenhuizen Dat onze presentator lid werd van de NVBS gebeurde eigenlijk heel toevallig. Als jochie van 15 jaar in 1959 was hij vaak te vinden op de perrons van Rotterdam CS. Locomotief- en treinstelnummers noteren en goed kijken en luisteren om toch maar iets van het spoorwegbedrijf te kunnen begrijpen. De RET tramremises hadden zijn warme belangstelling en ook de RTM stoomtram, doordat hij ’s zomers met de “kindertram” naar Oostvoorne ging. Nederlandstalige tijdschriften waren er bij zijn weten niet. En Duitse of Engelse kon hij met het weinige “buitenlands” dat hij toen machtig was niet lezen en zeker niet betalen. Bij een schoolvriendje thuis hadden ze TV en op een avond werd daar in een quiz de NVBS genoemd. Van het een kwam het ander en zo was hij dus, in 2012, 50 jaar lid. Vanavond laat hij zien wat een NVBS-er zoal bezoekt en bekijkt in 50 jaar trein en tram hobby.
Tentoonstellingen tijdens de NVBS-avonden Om de aantrekkelijkheid van de NVBSavonden extra te verhogen kunnen leden in overleg met het bestuur kleine tentoonstellingen uit eigen collecties inrichten. Hiervoor zijn twee à drie tafels beschikbaar.
Op deze wijze komen vaak verrassende collecties aan bod, die een beeld geven van een bedrijf of onderwerp, dat anderen niet kennen.
Van het bestuur Het kostte wat meer moeite, maar het is weer gelukt om u voor het komende halfjaar een afwisselend programma met een goede balans tussen aantrekkelijke trein- en tramprogramma’s aan te bieden. Vanzelfsprekend spreken wij de hoop uit, dat dit voor u voldoende reden is om onze afdelingsavonden regelmatig te bezoeken.
Uw afdelingsbestuur nodigt u van harte uit ook in het komende seizoen onze afdelingsavonden, met een gezellige en ontspannen sfeer, te bezoeken en wij heten u bij voorbaat van harte welkom. En, alstublieft, neem toch die belangstellende in het railgebeuren eens mee!
Het ziet er naar uit, dat 2013 nagenoeg hetzelfde aantal bezoekers aan onze afdelingsavonden telt als het jaar daarvoor. Dat betekent uiteraard niet, dat de groei er uit is. Er zijn nog altijd veel mensen, ook onder de jongeren, die interesse hebben in de ontwikkelingen van het openbaar vervoer, zowel in het heden als in het verleden. Aan ons allen dus de taak die groep belangstellenden te vinden, aan te spreken en de weg naar onze afdeling te wijzen.
Het gezegde blijft: “Hoe meer zielen, hoe meer vreugde”. Bestuur afdeling Den Haag
Onze afdelingsbijeenkomsten worden gehouden in de Christus Triumfatorkerk Juliana van Stolberglaan 154 2595 CL Den Haag
Sinds de afgelopen bestuursverkiezing is uw bestuur er in geslaagd toch een nieuwe secretaris te vinden en wij wensen hem veel succes toe! Maar..… in mei leggen na vele jaren trouwe dienst twee bestuursleden, onder wie uw voorzitter, hun functie definitief neer. U allen verwacht een actief bestuur, dat ook nog eens goede en interessante programma’s weet binnen te halen. Maar dan moet er wel een bestuur zijn, dat dit aankan! Hebt u interesse een bestuursfunctie te vervullen? Uw voorzitter hoort dat dan graag van u!
Programmawijzigingen? Kijk op www.nvbs.com
Parkeergelegenheid achter het kerkgebouw, ingang via De Carpentierstraat
