passie voor spoor Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen NVBS, Postbus BJ AMERSFOORT

passie voor spoor Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen NVBS, Postbus 1384 3800 BJ AMERSFOORT www.nvbs.com

jaarverslag 2013 financieel verslag 2013 beleidsplan 2014-2018

Voorwoord van de voorzitter Beste leden van de NVBS en andere belangstellenden, Ook in 2013 is de NVBS actief geweest om vele activiteiten te organiseren die zo goed mogelijk bij de interesses van onze leden passen. Een verslag van deze activiteiten is in dit jaarverslag opgenomen, evenals de verantwoording van de financiële kant hiervan. Aan het einde van 2013 hadden we 4722 leden, een daling van 21 ten opzichte van het begin van het jaar. Gezien de vergrijzing en de -voor sommige onder ons- voelbare economische toestand is dat een tamelijk bescheiden afname van nog geen half procent. Maar dit is niet iets om ons bij neer te leggen. Zoals uit dit jaarverslag blijkt houdt de NVBS zich met vele en diverse activiteiten bezig. Laten we er de komende tijd samen voor zorgen dat meer mensen in aanraking komen met ons. In NVBS-jubileumjaar 2011 zagen we immers een toename in het aantal leden, waarschijnlijk door de diverse aantrekkelijke activiteiten. Doordat we hiermee de daling van het ledenaantal kunnen stoppen, streeft het bestuur ernaar de contributie voor 2015 gelijk te houden. De in dit jaarverslag vermelde veelzijdigheid van onze vereniging zou natuurlijk nooit mogelijk zijn geweest zonder de inzet van de vele vrijwilligers die bij de NVBS actief zijn. Op deze plaats wil ik hen van harte danken voor al hun inzet. Maikel Rörik. voorzitter

Jaarverslag 2013 Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Voorwoord van de voorzitter Notulen Algemene Ledenvergadering 2013 van de NVBS, gehouden op 14 april 2013 te Haarlem Verslag van de secretaris Verslag van de penningmeester Verslag van de kascommissie, bedoeld in art. 52 van de statuten, over het boekjaar 2013 Toelichting bij de begroting 2015 en vaststelling contributie 2015 Legaten en schenkingen Jaarverslagen van de afdelingen Jaarverslagen van de diensten en commissies

blz. 2 3 6 7 8 9 9 10 21

NVBS winkel Bibliotheek P&R Internetdienst Op de Rails Dienst Huisvesting Boeken- en filmcommissie Kalendercommissie Kalendercommissie Activiteitencommissie Geschillencommissie Regiegroep ICT Regiegroep Communicatie

10. Verslag van SNR 11. Verslag van SNE 12. Verslag van SNM De financiële verslagen worden afzonderlijk gepresenteerd.

2

JAARVERSLAG 2013

25 28 30

2.

Notulen Algemene Ledenvergadering 2013 van de NVBS, gehouden op 14 april 2013 te Hooglanderveen

De gewone Algemene Ledenvergadering 2013 vond plaats op zaterdag 13 april 2013 in restaurant Houtrust te Hooglanderveen. Volgens de presentielijst waren, inclusief de leden van het Hoofdbestuur,118 leden aanwezig. Voorzitter van het Hoofdbestuur (HB) is Hans Brouwer (HaB). Secretaris is Willem Jan Wiebosch (Secr).

1) Opening HaB opent de vergadering met een welkom, en stelt vervolgens alle leden van het Hoofdbestuur voor, met hun functie. Hij vestigt de aandacht op de aanwezigheid van de Winkel. Nieuwe lidmaatschapskaarten met barcode zijn bezorgd met de Op de Rails van april en kunnen bij de winkel worden gebruikt. Vervolgens vindt de herdenking plaats van de leden die zijn overleden in het kalenderjaar 2012. Voorgelezen worden hun naam en de woonplaats. Daarna wordt door de ALV staande een minuut stilte in acht genomen. HaB vermeldt het overlijden van Jos Straathof aan het begin van het lopende verenigingsjaar. Zijn weduwe dankt iedereen die haar heeft ondersteund in de afgelopen periode. Secr noemt de namen van de leden die hebben laten weten verhinderd te zijn de ALV 2013 bij te wonen: Ernst van Gulden, Jan Peerdeman, Ernst Kaarls, Ger Haaswinders, Frits Kwakkel, Sam de Lange, Antonia Oostindien, Gerton Prinsze, bestuur afd. Noord, René Jongerius, en Robert Sirks. Hierna wordt de agenda van de vergadering kort doorgenomen.

2)

Mededelingen van het Hoofdbestuur

Wilfred Klaassen vraagt of iedereen die wil blijven eten een bon heeft gekocht. Verder meldt hij dat in de eerste versie van het Jaarverslag 2012, dat is rondgezonden, in de financiële stukken een foutje stond. In het exemplaar dat bij de ingang van de zaal lag en nu ook op de website is dit gecorrigeerd.

3)

Notulen van de ALV van 14 april 2012 te Haarlem

HaB vraagt de ALV of er nog opmerkingen zijn over de correctheid van deze notulen. Er zijn geen opmerkingen vanuit de zaal. Hierna wordt de voortgang van de actiepunten uit deze notulen gemeld, voor zo ver deze niet bij het beleidsplan aan de orde komen en kunnen er vragen worden gesteld.

Actiepunten: Ronald Boers vraagt naar de reden van verschillen in de ledenaantallen. Dit zal worden uitgezocht in overleg met de ledenadministrateur. Kees Wolff antwoordt dat dit loopt. HaB meldt dat het HB aan het SNR-bestuur heeft gevraagd met een plan en een kostenraming te komen voor eventuele aanpassingen in NVBS Centraal. Rob Kouffeld biedt ter plekke aan vanuit zijn beroepservaring met klimaatbeheersing het SNR bestuur hierbij te assisteren. Afgedaan. Evert van Laar stelt dat de luchtvochtigheid in de SNR-ruimte nog steeds te laag is. Rob Kouffeld reageert dat dit onderdeel van de klimaatbeheersing nog in behandeling is. Gert Jan Binkhorst meent dat de NVBS moet nadenken hoe ze de groep kinderen tot 10 jaar kan bereiken. Misschien via de Thomas etc. dagen? Dit zou als punt aan het beleidsplan toegevoegd kunnen worden. In Beleidsplan meegenomen. Ernst van Gulden zou graag zien dat volgend jaar de plannen van dit jaar worden afgezet tegen een evaluatie zodat de voortgang te volgen is. Gerealiseerd in Beleidsplan. Martin Engelsma meent dat de jongeren anders benaderd moeten worden. Je zou kunnen denken aan het laten ontwikkelen van een Android NVBS app of zoiets dergelijks voor de ipad. Het HB meent dat jongeren niet anders benaderd moeten worden. Bovendien is er al een Facebook initiatief van de Jongeren. Vanuit de ALV wordt gevraagd na te denken over een lidmaatschap met een digitale OdR. Dat zal jongeren die veel met tablets werken zeker aanspreken. Dit wordt dit jaar gerealiseerd voor buitenlandse leden in verband met de hoge portokosten; in het binnenland komt de digitale versie alleen beschikbaar als onderdeel van het papieren OdR abonnement. Ten slotte vraagt Karel Hoorn hoe de NVBS denkt om te gaan met digitale verzamelingen die mensen mogelijk aan SNR zouden willen overdragen. Is er een maatstaf hoe die collecties georganiseerd moeten zijn. Het zou goed zijn als SNR deze dan op een of andere manier zou publiceren.Wordt aan gewerkt, zal SNR later in de ALV melden. Tot zover terugkoppeling van de actiepunten. Daarna worden de notulen door HaB en Secr ondertekend.

4)

Ingekomen stukken

HaB vraagt de Secr. of er nog ingekomen stukken zijn (behalve de onder agendapunt 1 genoemde berichten van verhindering). Er zijn geen stukken ingekomen.

5)

Verslag van de secretaris over het verenigingsjaar 2012

HaB vraagt de ALV of er nog vragen of opmerkingen zijn het Jaarverslag over 2012. Er zijn geen vragen en opmerkingen.

6)

Rekening en verantwoording van de penningmeester over het verenigingsjaar 2012

De penningmeester, Wilfred Klaassen, geeft een korte toelichting. Er is een klein overschot geboekt over het jaar 2012. Er ligt echter een navordering van NS Stations van 18.000 euro voor servicekosten van NVBS Centraal over 2011. Deze last is al in de exploitatierekening 2012 meegenomen, evenals eenzelfde bedrag voor 2012. Of de claim terecht is wordt verder uitgezocht door een groepje leden-deskundigen. Het geeft echter ook onzekerheid over de exploitatiekosten van het pand in de komende jaren. Hiermee is in de begroting nog geen rekening gehouden.

7)

Verslag van de Kascommissie, bedoeld in art. 52 van de statuten, over het boekjaar 2012

Rob Kouffeld voert het woord namens de Kascommissie. Alle geledingen zijn bezocht en de commissie heeft een aantal aanbevelingen

JAARVERSLAG 2013

3

gedaan. O.a. over declaraties, ledenadministratie, financiën van de afdelingen, administratie van de winkelvoorraad, en de effectenportefeuille. De commissie heeft ook gekeken naar de financiën van de stichtingen o.a. de Garantiereling Reizen bij SNE. Hij dankt alle penningmeesters voor hun medewerking. Ad Kuijper vraagt of er declaratieregels bestaan, dan wel of de declaratieregels voor de afdelingen duidelijk genoeg zijn. Hij zou deze graag helder gepresenteerd zien. HaB zegt toe dat hierover meer informatie naar de afdelingen komt via Rob Daale.

8)

Verslag het lid van het Hoofdbestuur belast met het contact met de afdelingen

Rob Daale geeft een korte toelichting op het Jaarverslag; bij de clusterbijeenkomsten van de afdelingen komt een aantal onderwerpen steeds terug: vormgeving van de programmaboekjes, opkomst bij afdelingsbijeenkomsten, wat zijn interessante programma’s, hoe ontvang je bezoekers bij een avond, routebeschrijving, hoe trek je nieuwe bezoekers, gebruik van social media, en het aantrekken nieuwe bestuursleden. Hij hoopt dat ook in het zuiden nog een clusterbijeenkomst georganiseerd gaat worden.

9)

Verslagen van de in hoofdstuk VII van de Statuten bedoelde diensten:

Redactie ‘Op de Rails’ Sjoerd Bekhof: er is veel copy, en het valt voor de redactie niet mee binnen het aantal pagina’s te blijven; de samenwerking met nieuwe redactieleden loopt goed en de Facebook pagina van OdR heeft al meer dan 1400 likes. De redactie is ook tevreden over de nieuwe drukker Verloop; het lage BTW tarief over de portokosten is een bijkomend voordeel. Vanaf het mei nummer zal een nog betere afdruk van foto’s zichtbaar worden. En de gezondheid van Huub van Keulen gaat vooruit. Sander Mayer vraagt het HB een attentie aan Van Keulen te sturen namens de ALV. Gert Jan Binkhorst: in het artikel over Parijs stond verwijzing naar de website die niet was gevuld met inhoud. Hij vraagt dit in de toekomst te voorkomen. HaB zegt toe dit onder de aandacht van de betrokken diensten te brengen. Sjoerd verzoekt de afdelingen berichten voortaan door te geven via het speciale emailadres: [email protected] Boeken- en filmcommissie Geen opmerkingen Kalender-commissie Martin Bos: er is veel materiaal voor kalender 2014 aangeleverd. De kalender is tijdig beschikbaar in september zodat deze ook nog voor promotiedoeleinden in het laatste kwartaal van dit jaar kan worden gebruikt. Geschillencommissie Geen opmerkingen Dienst Huisvesting NVBS Centraal Geen opmerkingen Winkel Frans Dufhues meldt dat inmiddels een extra openingstelling van de winkel is gerealiseerd. P&R Geen opmerkingen Internetdienst Geen opmerkingen 10)

Verlenen of onthouden van décharge aan het Hoofdbestuur naar aanleiding van het in het verenigingsjaar 2012 gevoerde beleid, inclusief de financiën

HaB vraagt de ALV of ze décharge verleent aan het Hoofdbestuur. De ALV stemt met applaus unaniem in met deze décharge.

11)

Verslag van de Stichting NVBS-Railverzamelingen (SNR)

Namens SNR zal Peter van der Vlist eventuele vragen uit de zaal beantwoorden. Er zijn geen vragen.

12)

Verslag van de Stichting NVBS-Excursies (SNE)

Namens SNE zal Geert Gorissen eventuele vragen uit de zaal beantwoorden. Er zijn geen vragen.

13)

Verslag van de Stichting NVBS-Manifestaties (SNM)

Namens SNM zal Patrick Berger eventuele vragen uit de zaal beantwoorden. Er zijn geen vragen omdat er geen activiteiten in 2012 waren. Aansluitend deelt de Kascommissie bij monde van Rob Kouffeld aan de ALV mee dat ook de boeken van de stichtingen zijn gecontroleerd en er geen onvolkomenheden zijn aangetroffen.

14a)

Herbenoeming van de leden van het Hoofdbestuur Rob Daale, Wilfred Klaassen en Maikel Rörik.

Rob Daale had al in de ALV van 2012 moeten worden herbenoemd; zijn benoeming loopt tot 2016. De herbenoeming van Wilfred en Maikel loopt tot 2017. De ALV geeft vervolgens per bestuurslid haar unanieme goedkeuring aan de gevraagde herbenoemingen.

14b)

Aftreden Hans Brouwer en aanwijzen nieuwe voorzitter

HaB geeft aan dat hij stopt als bestuurslid hoewel hij statutair nog een bestuursjaar zou kunnen doorgaan. Hij memoreert dat hij als voorzitter bij veel bijeenkomsten binnen de NVBS aanwezig is geweest waarbij hij veel actieve leden heeft ontmoet. Hij zal voortaan als belangstellend lid binnen de vereniging doorgaan. Vervolgens deelt hij mee dat het Hoofdbestuur besloten heeft voorlopig met zes hoofdbestuursleden door te gaan. Het HB stelt voor Maikel Rörik te benoemen als voorzitter voor de komende periode. De ALV gaat hiermee onder applaus akkoord. HaB wenst Maikel veel

4

JAARVERSLAG 2013

succes in zijn voorzitterschap. Hij geeft vervolgens de NVBS stropdas en de sleutel van de klok van NVBS Centraal door aan MR. HaB meldt dat hij nog tot en met agendapunt 15 deze vergadering zal leiden.

14c)

Afscheid van de zittende voorzitter Hans Brouwer

Maikel Rörik bedankt Hans Brouwer voor zijn enthousiaste optreden als NVBS-voorzitter in de afgelopen jaren. Hans was bij veel NVBS activiteiten aanwezig en slaagde er ook in met regelmaat afdelingsbijeenkomsten te bezoeken. Daarmee is hij voor veel leden zichtbaar en aanspreekbaar geweest zodat hij ook uitstekend op de hoogte was van wat er binnen de NVBS leeft. Maikel overhandigt Hans een geschenk (een boek over de Nederlandse geschiedenis) en spreekt de wens uit dat we Hans toch nog binnen de NVBS blijven tegenkomen .

15)

Voorstel tot benoeming van enkele leden tot Lid van Verdienste van de NVBS

HaB deelt mee dat dit jaar een tiental leden is voorgedragen om te worden opgenomen in het nieuwe register van Leden van Verdienste van de vereniging. Deze benoemingen dienen volgens de regeling formeel te worden bekrachtigd door de ALV. Het gaat om:

Janny Bonkenburg Jan de Jongh Jaap Veen Rob Roelofsen Paul Wiggenraad Cees van de Beek Fred Majolee Jan van Hartesveldt Dirk Eveleens Maarse Anton Schultink. Van hen zijn Janny, Rob, Jan, Dirk en Anton vanmiddag hier aanwezig. Zij ontvangen allen een oorkonde en een cadeaubon, en waarderend applaus van de ALV.

PAUZE Maikel Rörik (MR) deelt mee dat hij HaB gaat vervangen in het SNR bestuur; en ondertekent de integriteitsverklaring voor SNR bestuursleden. Hij leidt dit deel van de vergadering.

16)

Voortgang Beleidsplan 2010-2014

Namens het Hoofdbestuur zal de voorzitter eventuele vragen uit de zaal beantwoorden. Eric Swierstra: jeugdlidmaatschap: wat krijgen deze leden minder dan een gewoon lid? Pleun Benard vindt de grens van 27 jaar redelijk hoog. Hoe zit het met korting voor ouderen, die hebben minder te besteden. Gert Jan Binkhorst mist nog steeds een plan voor de kinderen tot 10 jaar; het gaat hem om aandacht voor deze doelgroep. Pleun Benard wil voorzichtig zijn met het jeugdlidmaatschap want dan kunnen ouders goedkoop Op de Rails lezen. Eric: ziet als bezwaar dat de jongeren door de ouderen worden gesubsidieerd. Dirk Eveleens Maarse zegt dat er al een goedkoop lidmaatschap bestaat al voor jeugd tot 25 jaar. MR: je kunt het zien als een introductietarief in het kader van ledenwerving. Gerrit van Straaten benadrukt dat hij bij de communicatie binnen de NVBS een deel van het nieuws nog op papier zou willen houden. Niet alle leden beschikken over internettoegang. Clusteroverleg in het zuiden: gevraagd wordt of Zeeland en West Brabant niet kunnen aansluiten in Dordrecht; MR stelt dat dit mogelijk is, de regio’s zijn flexibel in te delen. Rob Kouffeld vraagt wat het HB beoogt met een clusteroverleg. MR benadrukt dat het vooral gaat om uitwisseling van kennis en het voorkomen dat iedere afdeling het wiel gaat uitvinden. Gevraagd wordt naar de samenwerking met museumlijnen, die niet in het Beleidsplan worden genoemd. Adriaan Pothuizen wijst op het bestaan van de Vereniging Historische Railbedrijven Nederland (HRN). De NVBS draagt bij in het uitbrengen van het 2-jaarlijks HRNboekje. MR vraagt leden die bij museumlijnen zijn betrokken bij P & R de NVBS folders op te vragen om mee te nemen naar de museumlijn. Willem Jan Tinselboer vraagt of er bij de NVBS plannen zijn om postzegels uit te brengen ter gelegenheid van 175 jaar spoorwegen in Nederland. Adriaan Pothuizen meldt dat die plannen er zeker bij de HRN, ook 150 jaar tram zou een postzegel waard kunnen zijn.

17)

Begroting en vaststelling contributie voor het verenigingsjaar 2014

Namens het Hoofdbestuur geeft de penningmeester Wilfred Klaassen een toelichting. In beginsel is het de bedoeling de contributie in 2014 niet te verhogen, maar hij wil een mandaat om eventueel deze toch met maximaal twee euro te verhogen als bijvoorbeeld de exploitatie van NVBS Centraal het nodig maakt om sluitende begroting te krijgen. Anton Schultink merkt op dat er veel nieuwe leden in Op de Rails van deze maand staan: is een verhoging dan wel nodig. Wilfred wil echter toch voorzichtig zijn vanwege het structureel dalende ledenaantal. Volgens pagina 10 van het Jaarverslag bedraagt de afname van het ledental enkele tientallen per jaar. De vergrijzing wordt niet gecompenseerd door de nieuwe ledenaanwas. De ALV stemt unaniem in met het contributievoorstel van de penningmeester en de begroting 2014.

18)

Herbenoeming leden en reserveleden van de Kascommissie

Aftredend en niet herkiesbaar is Rob Kouffeld. De voorgestelde Kascommissie bestaat uit:

Jan Haasdijk (voorzitter) Theo van Riet Cees Broekhuyse. Reserve-leden zijn Ernst Kaarls en Kees Huisman. De ALV gaat akkoord met deze samenstelling van de Kascommissie. Wilfred Klaassen dankt Rob Kouffeld, die 5 jaar in de Kascommissie heeft gefunctioneerd, voor zijn inspanningen en overhandigt hem een attentie.

JAARVERSLAG 2013

5

19)

(Her)benoeming leden van de Geschillencommissie

Bob Doorewaard Boekhout en Bart van ’t Grunewold zijn herkiesbaar als lid; Sander Ruys is tevens herkiesbaar als lid (had in 2012 moeten gebeuren). Olav Langemeijer is herkiesbaar als reservelid; Richard Latten is tevens herkiesbaar als reservelid (had in 2012 moeten gebeuren). Ten slotte is Leo den Hollander (benoemd tot 2015) nu reservelid De ALV gaat akkoord met de voorgestelde benoemingen.

20)

Plannen van de redactie van ‘Op de Rails’

De toelichting is al bij de behandeling van het Jaarverslag door Sjoerd Bekhof gegeven. MR wijst op de succesvolle Facebookpagina van Op de Rails. Ronald Boers wijst vervolgens op de Facebookpagina van NVBS Twente.

21)

Bespreking van het excursieplan van SNE voor 2013/2014

Geert Gorissen meldt dat er voor de Koninginnedag rit 250 deelnemers zijn. Voor de excursie naar Koblenz zijn nog een paar plaatsen over. Hedenochtend is aan spoorzoeken gedaan. Er zijn geen vragen vanuit de zaal

22)

Plannen ten aanzien van de SNR

Peter van der Vlist presenteert namens SNR de plannen. Het accent ligt dit jaar op het digitaliseren van de foto collectie wat uiteindelijk tot een beeldbank moet leiden.

23)

Voorstellen die ingevolge artikel 21 van het Huishoudelijk Reglement zijn ingediend

Er zijn geen voorstellen ontvangen.

24)

Rondvraag

John van der Wal vraagt namens P & R om 25 programmaboekjes per afdeling naar Amersfoort te sturen; verzoek is ook om evenementen doorgeven aan P & R. Volgende week zaterdag is er uitverkoop in de NVBS winkel. John wijst ook nog op museum Flehite in Amersfoort, met binnenkort een tentoonstelling over het spoor rondom Amersfoort; hij doet een oproep voor vrijwilligers-suppoosten. Ronald Boers: toont de zaal een foto van de Railquiz; hij doet een oproep om er dit jaar heen te gaan en deel te nemen. De Railquiz is op de laatste zaterdag van oktober. Ton Pruissen: neemt deel aan de beklimming van de Alpe d’Huez, vanwege zijn affiniteit met de kankerbestrijding doet hij een oproep voor sponsorbijdragen. Er staat een mandje bij de uitgang van de zaal.

25) Sluiting MR sluit om 17.00 uur de vergadering met dank aan alle aanwezigen voor hun komst en inbreng. Hij nodigt alle aanwezigen uit voor de borrel, aangeboden door het Hoofdbestuur, en degenen die daarvoor een bon hebben gekocht, voor het dinerbuffet. Het buffet begint om ca 18.00 uur.

3.

Verslag van de secretaris

Bestuur Gedurende het verenigingsjaar 2013 bestond het Hoofdbestuur uit

Hans Brouwer, voorzitter (tot de ALV van april) Maikel Rörik, commissaris communicatie, voorzitter (vanaf de ALV van april) Willem Jan Wiebosch, secretaris Wilfred Klaassen, penningmeester Rob Daale, tweede voorzitter en onderhield als commissaris contacten met de afdelingen Henk van den Blink, commissaris diensten Jan Noorlander, commissaris ICT.

In de Algemene Ledenvergadering nam Hans Brouwer afscheid als voorzitter en bestuurslid. Het bestuur heeft besloten geen nieuw bestuurslid voor benoeming voor te dragen in het kader van een interne discussie over de toekomstige invulling van de taken van het Hoofdbestuur. Het Hoofdbestuur vergaderde in 2013 in totaal 12 maal, waarvan 4 keer vóór en 8 keer ná de ALV op 13 april 2013. Daarnaast werd in september een beleidsdiscussievergadering gehouden. Alle vergaderingen vonden plaats in NVBS Centraal in Amersfoort. In 2013 was de taakverdeling binnen het Hoofdbestuur ten aanzien van vertegenwoordigingen en vaste contacten als volgt:

Hans Brouwer, (daarna: Maikel Rörik) vertegenwoordigden het Hoofdbestuur in het bestuur van de SNR en in de Gebouwbeheer commissie van NVBS Centraal. (in de loop van 2013 hernoemd in Dienst Huisvesting) 6

JAARVERSLAG 2013

Maikel Rörik onderhield het contact met de Regiegroep Communicatie en de P&R groep. Jan Noorlander vertegenwoordigde het Hoofdbestuur in de Stuurgroep ICT resp. de Regiegroep ICT, en onderhield het contact met de Internetdienst. Henk van den Blink onderhield het contact met de Winkel, de SNE en de Bibliotheek. Interne communicatie Ook dit verenigingsjaar hebben bestuursleden regelmatig afdelingsbijeenkomsten bezocht en hiervan verslag gedaan aan het Hoofdbestuur. Daarnaast zijn vier clusterbijeenkomsten gehouden met vertegenwoordigers van de afdelingen. Deze zijn bedoeld om de communicatie met het Hoofdbestuur te bevorderen en om deelnemers uit de verschillende afdelingen ervaringen en initiatieven te laten delen. Naast het overleg met de afdelingen vond ook maandelijks volgens een vantevoren vastgesteld jaarrooster een overleg tussen een delegatie van het HB en een delegatie van een de diensten binnen de NVBS plaats. Daarbij werd veelal teruggeblikt op de afgelopen periode en besproken welke plannen voor de komende periode zijn gemaakt en in welke vorm het Hoofdbestuur aan de realisatie kan bijdragen. In november werd in Houtrust te Hooglanderveen de jaarlijkse Stafvergadering gehouden. In afwijking van wat in het verleden gebruikelijk was zijn de beheerders van de SNR-collecties niet meer voor deze vergadering uitgenodigd. Het is de namelijk de bedoeling de omvang van de Stafvergadering te beperken waardoor met minder mensen gerichtere discussies kunnen worden gehouden. Daarom worden de Stichtingen binnen de NVBS alleen nog vertegenwoordigd door hun besturen, en worden de afdelingen gevraagd maximaal twee vertegenwoordigers af te vaardigen. Last but not least werd maandelijks werd een Stafnieuwsbrief verzonden aan de actieve kaderleden binnen de NVBS. Hoewel er zelden een bijdrage uit de organisatie werd aangeleverd wordt het bestaan van dit communicatiemiddel over het algemeen positief gewaardeerd. Hoofdpunten van het bestuursbeleid Het Hoofdbestuur gebruikt als uitgangspunt van haar beleid het door de ALV vastgestelde Beleidsplan 2011-2014. Daarnaast komen echter veel ad-hoc zaken op de agenda, met name die waaraan financiële aspecten zitten zoals investeringen in onze ruimten in Amersfoort en in ICT-voorzieningen, of subsidieverzoeken voor publicaties of voor de aankoop van aangeboden collecties. In de loop van 2013 werd bovendien duidelijk dat de verhuurder van onze ruimten in Amersfoort met veel hogere naheffingen over de afgelopen jaren wil rekenen dan waarmee in de begrotingen rekening is gehouden. Aan het einde van het jaar was helaas ondanks de inspanningen van een speciale commissie nog steeds geen duidelijkheid van NS-Stations over het te verwachten kostenniveau voor de komende jaren verkregen. Wel heeft het bestuur uitgsproken dat vertrekken uit NVBS Centraal vooralsnog geen optie is. Veel aandacht is besteed aan het uitbreiden van de functionaliteiten van de website voor leden. Daarbij is door een voorbereidingsgroepje ook gekeken naar de manier waarop Verenigingsnieuws naar de leden gecommuniceerd wordt en hoe dit zich verhoudt tot de nieuwe mogelijkheden als de social media en digitale nieuwsbrieven. Daarnaast is in het verslagjaar door het bestuur een begin gemaakt met een discussie over de positionering van het Hoofdbestuur binnen de vereniging. Het is de bedoeling meer dan vroeger verantwoordelijkheden in de organisatie te leggen. De rol van het bestuur ligt daarbij vooral op initiëren, bewaken van de voortgang en waar nodig bijsturen. OM dit in interactie met organisatieonderdelen te kunnen doen is het de bedoeling te komen tot het instellen van een mini-stafvergadering, waaraan ten hoogte 16 vertegenwoordigers van het bestuur en van deze onderdelen gaan deelnemen. Daarnaast dienen de positie en verantwoordelijkheden van de regiegroepen en commissies nader te worden omschreven. Als gevolg van gewijzigde inzichten werd de Regiegroep Communicatie in de loop van het jaar opgeheven. Uiteindelijk kan deze ontwikkeling ook gaan leiden tot een andere invulling van de rollen van de leden van het Hoofdbestuur, waarbij afscheid genomen wordt van de tot nu toe gebruikelijke functienaam ‘Commissaris’. Voor de werving van kandidaten voor bestuursvacatures die in 2014 gaan ontstaan is een nieuw bestuursprofiel vastgesteld dat hiermee rekening houdt. Hardinxveld-Giessendam, januari 2014 Willem Jan Wiebosch, secretaris

4.

Verslag van de penningmeester

Inleiding Over 2013 is een geconsolideerde jaarrekening opgesteld, waarin gecomprimeerd alle cijfers zijn samengevat van de onderdelen die samen de NVBS vormen. Deze onderdelen zijn:

De centrale kas De winkel De diensten De afdelingen Per onderdeel zijn aparte verslagen gemaakt, waarbij de diensten en de afdelingen ieder voor zich in een samenvattend overzicht worden weergegeven. De cijfers zijn afgerond op hele euro’s. Bij de diensten moet worden aangetekend dat het fotobureau en de fotorondzendingen vanaf 2013 niet meer onder de NVBS, maar onder SNR vallen. Het bij deze diensten behorende vermogen is overgedragen aan SNR. Verder is er vanaf 2013 een dienst huisvesting ingesteld die apart rapporteert. Het doel hiervan is om de financiële verantwoording dichter bij de operaties te brengen. Balans De voorraden in de winkel zijn gewaardeerd tegen de inkoopwaarde. De boeken en tijdschriften van de bibliotheek worden p.m. gewaardeerd. Er vindt geen activering plaats van investeringen in het gehuurde pand in Amersfoort en in inventaris etc. Gezien de lage rentestand zijn de geldmiddelen ook in 2013 ondergebracht op direct opvraagbare internetspaarrekeningen. Met het oog op het garantiestelsel zijn deze gespreid over drie banken. Per 1 maart 2009 is met NS Stations een huurovereenkomst gesloten voor tien jaar, met daarna opties voor vijf jaar. De geïndexeerde huur bedraagt € 42.984 (2013). Daarnaast wordt een voorschot voor service- en energiekosten betaald. Deze kosten worden achteraf afgerekend. Begin 2013 werden wij volstrekt onverwachts geconfronteerd met een afrekening over 2011 van € 18.011. Vanuit oogpunt van voorzichtigheid hebben wij op de balans 2012 over 2011 en 2012 een voorziening getroffen van € 36.022 (zijnde twee maal € 18.011). Deze voorziening is ten laste van het resultaat 2012 gebracht. Gedurende 2013 bleek dat er ook naheffingen over de jaren 2009 en 2010 zouden plaatsvinden en dat over het jaar 2012 eveneens een naheffing te verwachten is. Overleg met NS heeft opgeleverd dat de naheffing voorzover het de servicekosten betreft voor een deel zal worden teruggedraaid. Voor de energiekosten is een nieuwe berekeningsmethode afgesproken. Deze moet ertoe leiden dat er een nauwkeuriger toerekening aan de NVBS zal plaats vinden. Op het moment van opstellen van de jaarrekening is er echter nog geen definitief akkoord over alle jaren bereikt en zijn er door NS ook nog geen aangepaste facturen verzonden. Daarom hebben wij ook voor de jaarrekening 2013 de voorziening verder met €23.978 moeten verhogen tot €60.000. De voorziening is vastgesteld op basis van een voorzichtige inschatting van de naheffingen over de jaren 2009 t/m 2013. Samenvattend kan worden vastge-

JAARVERSLAG 2013

7

seld dat de service- en energiekosten op een hoger niveau zullen komen te liggen dan op basis van de voorschotten mocht worden verwacht. Resultaten Het resultaat over 2013 bedroeg € 108.651. Dit wordt in hoge mate beïnvloed door de in 2013 gerealiseerde winst van € 93.096 op de verkoop van aandelen. Zonder deze eenmalige opbrengst zou het resultaat € 15.555 hebben bedragen. De verkoop van aandelen is een gevolg van een afweging van de voor- en nadelen van het bezit van aandelen voor de NVBS, naar aanleiding van een opmerking van de kascommissie in haar rapport over de jaarrekening 2012. Uit deze afweging blijkt enerzijds dat de aandelen voor de NVBS in de afgelopen jaren een positieve bijdrage hebben geleverd aan de financiële positie van de NVBS, maar dat anderzijds het beleggen in aandelen niet goed strookt met de doelstellingen van de NVBS en significante risico’s oplevert. Dit heeft het Hoofdbestuur doen besluiten de aandelen te verkopen. Het resultaat ad € 15.555 is hoger uitgevallen dan verwacht doordat de bibliotheek zijn budget niet volledig heeft besteed en door de lagere drukkosten voor Op de Rails. Verder verdient nog vermelding dat onder de bestuurskosten de aanschaf voor € 1.040 van nog niet aan een bepaalde dienst of SNR toebedeelde collecties is begrepen. De kosten van de huisvesting voor SNR zijn niet doorbelast; daar staat tegenover dat de bijdrage aan SNR met een zelfde bedrag is verminderd. 12 maart 2014

5.

Verslag van de kascommissie, bedoeld in art. 52 van de statuten, over het boekjaar 2013

De kascommissie van de NVBS, zoals benoemd door de ledenvergadering gehouden op 13 april 2013, heeft de geldmiddelen en de financiële administratie over het jaar 2013 van de Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen (NVBS) gecontroleerd. De door de penningmeester voorgelegde geconsolideerde jaarrekening sluit met een eigen vermogen van € 709.057 en een voordelig saldo van € 108.651, na een incidentele bate van € 93.096 en nadat uit de exploitatie nog € 23.978 werd toegevoegd aan de voorziening voor een nog niet ontvangen afrekening van NS Stations BV, één en ander zoals door het bestuur nader toegelicht in de jaarrekening. Onze controle is gebaseerd op een ruime steekproef uit de financiële administratie en uit de onderliggende stukken. De ledenadministratie hebben wij deze keer niet beoordeeld, omdat men druk bezig is met het beproeven van een nieuw systeem. Bij de inkomsten was de steekproef vooral gebaseerd op de juiste vastlegging en voorzover mogelijk ook op de volledigheid. Bij de uitgaven was de steekproef vooral gebaseerd op de onderliggende facturen, kwitanties, en bankafschriften. Ook is gekeken naar de aanwezigheid van de opgevoerde banksaldi. Wij bezochten dit jaar negen afdelingen en vijf diensten, waaronder de winkel. Bij de controle van de centrale kas constateerden wij dat er een goede administratie is. De financiële verantwoording is goed op orde. In onze steekproef kwamen wij geen relevante onjuistheden tegen. In de loop van 2013 besloot de penningmeester van de winkel om met onmiddellijke ingang zijn functie neer te leggen. Sindsdien is het nog niet gelukt om op een adequate wijze in zijn opvolging te voorzien. Bovendien is de voorzitter van het winkelbestuur medio 2013 overleden. Inmiddels is in die vacature wel voorzien. De administratie en het financiële beheer worden momenteel draaiende gehouden door diverse mensen die merendeels al geruime tijd bij de winkel zijn betrokken. Met ingang van 2013 is er een nieuw administratiesysteem ingevoerd, maar in de geschetste omstandigheden hebben wij geen concreet inzicht in de administratieve organisatie kunnen verkrijgen. De nieuwe voorzitter van het winkelbestuur wil zich dat inzicht zo snel als mogelijk, en wel uiterlijk in de loop van dit jaar, verwerven. De jaarrekening van de winkel werd op een vereenvoudigde wijze opgesteld op basis van vermogensvergelijking, waarbij de winst op verkopen de sluitpost was. Dat betekent dat het gebruikelijke overzicht van omzetten en een specificatie van de bruto-winst ontbreekt. Wel is het gelukt om, zoals vorig jaar aanbevolen, een meer gedetailleerd inzicht in de verschillende voorraadbestanddelen op te stellen. Evenals vorig jaar is de goederenstroom echter onvoldoende te volgen. Bij een steekproef naar de gedane uitgaven bleken deze in het algemeen goed verklaarbaar en als regel door bonnen, facturen etc. voldoende onderbouwd. Bij de bezochte negen afdelingen en de vijf overige diensten kwamen wij geen relevante onjuistheden tegen. In enkele gevallen was soms wel assistentie van de kascommissie vereist om tot een sluitend overzicht van de cijfers te verkrijgen. Bij één afdeling waarvan de ontvangen gegevens van slechte kwaliteit waren, werd om verzoeken om opheldering, gedaan door de penningmeester van het hoofdbestuur, zelfs in het geheel niet gereageerd. Enerzijds constateerden wij dat er een toenemend tekort is aan bestuurders met voldoende financiële achtergrond om op een vlotte en verantwoorde wijze de cijfers van hun afdeling of dienst te kunnen leveren. Anderzijds merken wij op dat velen hun werkzaamheden op dit gebied ook in alle stilte met goed gevolg verrichten. Aan de verzekeringen hebben wij deze keer beperkt aandacht gegeven. De penningmeester van het hoofdbestuur coördineert mede de verzekeringen van SNR, dit onder verantwoordelijkheid van het SNR-bestuur. Overigens hebben wij bij SNR geconstateerd dat reeds geruime tijd niet is gekeken naar de mogelijke noodzaak tot aanpassing van de verzekerde waarde van de verzamelingen. Over deze specifieke materie geven wij als kascommissie verder geen oordeel. Ter ondersteuning van beleid adviseren wij:

Om prioriteit te geven aan het voorzien in de vacature van een penningmeester van de winkel. Om een helder inzicht te verschaffen in de werking van de administratieve organisatie van de winkel, waaronder ook inzicht in de taken van de medewerkers die een rol spelen bij de financiële verantwoording. Om een controlemethodiek te ontwikkelen op de goederenstroom in de winkel, zodanig dat het risico op onregelmatigheden geminimali seerd wordt. Om zo snel mogelijk met NS Stations BV overeenstemming te verkrijgen over de naverrekening van de servicekosten. Nu ten spoedigste over te gaan naar een beter ledenadministratiesysteem, waaraan grote behoefte is. Wij stellen aan de ledenvergadering voor om de penningmeester te déchargeren voor het door hem gevoerde financiële beheer en het volle-

8

JAARVERSLAG 2013

dige bestuur voor het gevoerde financiële beleid. Tot slot zeggen wij alle betrokkenen dank voor de goede medewerking die wij als kascommissie hebben ondervonden De kascommissie, 12 maart 2014 C.H.G. Broekhuijse, T.A.M. van Riet, J.J. Haasdijk.

6.

Toelichting bij de begroting 2015 en vaststelling contributie 2015 Begroting centrale kas Begroting 2013

Realisatie 2013

Begroting 2014 2015

BATEN Contributie Rente/dividend Bijdrage winkel Bijdrage SNE Overige inkomsten Totaal

255.500 15.000 9.000 1.500 2.000 283.000

256.015 16.745 9.000 1.500 1.613 284.873

255.000 15.000 9.000 1.500 1.000 281.500

255.000 11.000 5.000 1.500 2.000 274.500

Op de Rails drukken/verzenden Op de Rails redactie Ledenadministratie, bank Vergaderingen (o.m. zaalhuur) Bestuur Afdelingen Bijdrage t.b.v. SNR Bibliotheek Publiciteit en reclame Internet/website Huisvesting Verzekeringen Kalender Overige uitgaven Totaal

125.000 4.000 10.000 10.000 10.000 6.500 18.500 10.000 7.500 4.150 45.000 4.000 14.000 6.500 275.150

100.924 6.568 5.835 11.747 10.322 8.725 13.335 4.000 6.827 7.000 69.486 3.624 11.456 5.545 265.394

115.000 4.000 8.000 10.000 9.000 5.500 25.600 7.000 7.000 8.185 59.500 3.500 12.000 6.500 280.785

105.000 7.000 8.000 10.000 9.000 7.000 14.000 7.000 7.000 5.000 75.000 3.500 12.000 5.000 274.500

Totaal Baten Totaal Lasten Saldo

283.000 275.150 7.850

284.873 265.394 19.479

281.500 280.785 715

274.500 274.500 0

LASTEN

Hierbij treft u aan de begroting van de centrale kas voor 2015. De begroting van de centrale kas is leidend voor de vaststelling van de contributie omdat via deze begroting ook de subsidies aan diensten en afdelingen lopen, alsmede ook de bijdrage aan SNR. In deze begroting zijn de door de afdelingen, diensten en SNR opgestelde begrotingen zoveel mogelijk als uitgangspunt genomen. Er is uitgegaan van een voortzetting van de activiteiten van afgelopen jaren. In de vergelijking met de voorgaande jaren is de eenmalige opbrengst van de verkoop van effecten en de naheffing vanwege de NS-claim buiten beschouwing gelaten. NVBS Centraal In de begroting is rekening gehouden met hogere uitgaven voor huur en servicekosten, op basis van de verwachte uitkomst van de discussie met NS-Stations. De doorbelasting van huisvestingskosten aan SNR is buiten beschouwing gebleven, maar daar staat tegenover dat deze ook niet vergoed hoeven te worden. Contributie Bij de contributie is rekening gehouden met een gelijkblijvende contributie en een stabiel ledenaantal. Resultaat Uitgaande van het bovenstaande wordt over 2015 een resultaat van € 0 begroot. Conclusie De begroting is krap vastgesteld en bevat dus geen buffers. Desondanks is het Hoofdbestuur van mening dat de contributie niet moet worden verhoogd. De reden hiervoor is dat de contributie al een aantal jaren is verhoogd en dat gezien de economische omstandigheden er alles aan gedaan moet worden om de contributie te stabiliseren. Bij opzeggingen blijkt vaak dat het lidmaatschap op kostenoverwegingen wordt beëindigd. Mochten er maatregelen genomen moeten worden om de normale exploitatie kostendekkend te houden, dan wil het Hoofdbestuur eerst naar de uitgaven kijken. In het beleidsplan is al aangegeven dat de kostenbewaking verder moet worden verscherpt. Voorstel contributie 2015 Het hoofdbestuur stelt voor de contributie voor het jaar 2015 ongewijzigd te laten, met als toevoeging dat het Hoofdbestuur daarbij de bevoegdheid heeft om de contributie in een noodsituatie met maximaal € 2 te verhogen

7.

Legaten en schenkingen

Het jaar 2013 is wederom een druk jaar geweest waarin iedereen die met legaten en schenkingen te maken had alle zeilen bij moest zetten. Legaten tegen betaling, verkregen wij o.a. bij de fam. Moens, Brouerius v. Nidek, erven Halbertsma, Gerard Zuurendonk en mevr.

JAARVERSLAG 2013

9

Schouwink. Schenkingen kregen wij van Karen Tiggelaar, fam. Klomp, mevr. de Haan, dhr. J.W.J. van Druten, en van de fam. de Kinkelder. Dit is nog maar een klein deel van alles wat wij behandeld hebben. De vooruitzichten voor het jaar 2014 zien er niet anders uit, wij zijn daarmee al weer druk aan de gang. De opslag van dit alles moet op een andere manier opgelost worden omdat de bestaande opslagmogelijkheid in Voorschoten per 1 mei gaat verdwijnen. Hopelijk komt het Hoofdbestuur met een goede oplossing waardoor wij geen nee hoeven te zeggen tegen wat de mensen ons aanbieden. Verder loopt de samenwerking, SNR, bibliotheek en winkel, uitstekend nadat het hoofdbestuur dit jaar de verantwoordelijkheid voor de schenkingen en legaten heeft overgenomen van de winkel. Hopende dat het komend jaar weer zo wordt als het afgelopen jaar. Karel van Ipenburg

8.

Jaarverslagen van de afdelingen over 2013

Ik zal het wederom kort houden in deze inleiding. De verslagen spreken voor zich. Wat verheugend is dat de laatste jaren de afdelingen elkaar beter hebben leren kennen. Dat bewijzen de clusterbijeenkomsten wel. In 2013 werden ze alle vier gehouden! En het organiseren daarvan is bepaald niet meer exclusief voorbehouden aan het HB. Ingaan op het verslag van elke afdeling is ondoenlijk. Toch wil ik één afdeling eruit pikken, namelijk Rotterdam. Voor een grote stad als Rotterdam bleef het aantal bezoekers jaren eigenlijk onder wat we graag zouden zien. Inmiddels komen er meer leden naar de afdeling, een compliment waard. Dat Twente alle records breekt is ook een wapenfeit. De komende jaren zal de aandacht zeker gericht moeten zijn op het nog aantrekkelijker maken voor de jongere leden. En als HB streven we er naar dat elk nieuw lid eigenlijk direct lid is van een afdeling. Al kan dat niet echt! Kijkend naar de onderwerpen die binnen de afdelingen aan de orde komen kan geen papier of scherm thuis tegenop. Daar beleef je het! Rob Daale Hoofdbestuur AANTAL BEZOEKERS/AANTAL BIJEENKOMSTEN afdeling

2012

AMSTERDAM APELDOORN DEN HAAG DRECHTSTEDEN EEMLAND ’T GOOI HART VAN BRABANT JONGEREN KENNEMERLAND NOORD NOORD HOLLAND N OOST OOST BRABANT ROTTERDAM RIJNLAND TWENTE UTRECHT WEST BRABANT ZEELAND ZUID LIMBURG ZWOLLE

216/9 102/9 801/18 106/9 235/9 198/9 139/10 70/8 261/12 445/16 199/8 167/10 166/10 302/10 288/10 164/9 /10 103/9 123/10 246/10

GEMIDDELD AANTAL BEZOEKERS 2013

215/9 128/9 850/19 104/9 210/9 222/9 108/9 97/9 249/11 356/14 269/9 164/10 215/10 279/10 479/10 180?/9 /10 94/9 122/10 266/10

afdeling

2012

AMSTERDAM APELDOORN DEN HAAG DRECHTSTEDEN EEMLAND ’T GOOI HART VAN BRABANT JONGEREN KENNEMERLAND NOORD NOORD HOLLAND N OOST OOST BRABANT ROTTERDAM RIJNLAND TWENTE UTRECHT WEST BRABANT ZEELAND ZUID LIMBURG ZWOLLE

24 11,3 44,5 11,7 26,1 21,1 13,9 8,8 21,8 27,8 24,9 16,7 16,6 30,2 28,8 18,2 ? 11,4 15,3 24,6

2013

meer/minder

24 14 44,7 11,6 23,3 24,7 12 10,8 22,7 25,4 30 16,4 21,5 27,9 47,9 20 ? 10,5 15,2 26,6

Gelijk +3 + 0,2 - 0,1 - 2,8 + 3,6 - 1,9 + 2,0 + 0,9 - 2,4 + 5,1 - 0,3 + 4,9 - 2,5 + 19,1 + 1,8 ? - 0,9 gelijk +2

AFDELING AMSTERDAM Het aantal bezoekers van de afdelingsavonden geeft een gemiddelde van 24. Dit is met inbegrip van de drie bestuursleden. Het laagste aantal op een afdelingsavond was 19, het hoogste aantal was 31 bezoekers. Totaal 215 aanwezigen. De zaalopbrengst bedroeg € 396,-. Voor de presentatoren is er een mok met een afbeelding van een Amsterdamse gelede tram uit 1957. Op bijna alle avonden was er sprake van een beamerpresentatie, waarbij meestal de privébeamer van één van de bestuursleden wordt gebruikt. Namens het bestuur van de afdeling Amsterdam, Boudewijn Deurvorst

Bezoekersaantallen afdeling Amsterdam Datum

Presentatie

Onderwerp

21/1

Karel Hoorn

18/2 18/3

Arthur Staal René Platjouw

15/4

Patrick Berger

13/5

René Platjouw

Hoe de Amsterdamse tram overleefde, deel 2 23 Terug naar de jaren zeventig 26 Video’s uit de nalatenschap van Jur Deijs 31 80 jaar dubbeldekkers op de Europese hoofdlijnen 24 Oude Nederlandse elektrische trams en TRAM ’91 28

10

JAARVERSLAG 2013

Aantal bezoekers

Datum

Presentatie

16/9

Boudewijn Deurvorst Van Utrecht via Den Haag naar Rotterdam Jan Oosting Spoortijden en stations Bas Schenk Trams in Japan Carel Neijenhuizen 1962-2012, vijftig jaar NVBS-lid

21/10 18/11 16/12

Onderwerp

Aantal bezoekers

20 22 19 22

AFDELING APELDOORN Het jaar 2013 is voor onze afdeling triest begonnen door het veel te vroeg overlijden van onze voorzitter Jos Straathof. Inmiddels heeft Jan Haasdijk hem opgevolgd. Onze kleine afdeling heeft nieuwe bestuursleden niet voor het oprapen. Wij hebben vooral behoefte aan mensen die goed zijn in IT-technieken, bij de presentaties en bij het maken van programmaboekjes. Dat hoeven niet altijd bestuursleden te zijn. Ook mensen met andere capaciteiten kunnen wij altijd goed gebruiken. Op deze plaats past een speciaal woord van dank aan Ronald Boers, die ons op technisch gebied bijstaat, en aan Jan Buis, die er onder andere voor zorgt dat de jaarlijkse tochtjes die wij met elkaar maken, gewoon kunnen doorgaan. Verder was er op 11 mei 2013 een excursie met het Schönes Wochenende-Ticket. Met als vertrekpunt Emmerich werden diverse ‘tramsteden’ in het Ruhrgebiet bezocht en er werd een aantal niet zo bekende spoorlijnen bereden . Bestuur afdeling Apeldoorn, Arie Dalm (penningmeester), Anton Schultink (lid) en Jan Haasdijk (voorzitter).

Bezoekersaantallen afdeling Apeldoorn Datum

Presentatie

17/1 21/2 21/3 18/4

Patrick Berger 80 jaar dubbeldekkers in Europa Sjoerd Bekhof Van Hoek v. Holland naar Berlijn Raymond Naber Gevarieerd filmprogramma Chris Westerduin 10 jaar flexibel op het spoor Albert Koch Onderhoud van NS materieel bij Nedtrain Huig van der Marel Station Arnhem van 1845 t/m verbouwing

16/5 19/9

Onderwerp

Aantal bezoekers

Datum

Presentatie

9 9 15

17/10

11

12/12

Roef Ankersmit Spoorwegen in Nederland 50 jaar geleden Jan Willem Oosting Spoortijden en stations Erwin Voorhaar Spoor en tram in het Midden van Engeland

21/11

Onderwerp

Aantal bezoekers

32 13 15

10 totaal

128

14

AFDELING DEN HAAG Ondanks alle geluiden over een nog steeds voortdurende moeilijke economische periode in onze samenleving blijkt dit niet te gelden voor onze afdeling. Ook het jaar 2013 kunnen wij weer afsluiten met een lichte stijging van 0,2 % van het gemiddelde aantal betalende bezoekers van 44,7 tijdens negentien verzorgde afdelingsavonden. Deze regelmatige bezoekers zorgen steeds weer voor een volle zaal met een gezellige en ontspannen sfeer. Hierbij zien wij ook regelmatig (vaste) bezoekers van andere afdelingen, waardoor contacten onder de leden gemaakt of verstevigd worden. En dat is een goede zaak, daar het betekent, dat afdelingsgrenzen niet bestaan! Deze aantallen betekenen voor het bestuur om zich extra in te zetten en te zorgen voor een enorme verscheidenheid aan goede programma’s op railgebied. En voor presentatoren is het hoge aantal bezoekers weer zeer aantrekkelijk om bij onze afdeling hun programma’s te komen presenteren. Een stijging van het aantal bezoekers betekent ook meer inkomsten, maar helaas dekt deze toename niet altijd alle uitgaven. Ondanks de dreiging van een verhoging van de zaalhuur, heeft het afdelingsbestuur toch besloten de huidige entreeprijs van € 3,50 ook voor het komende seizoen te handhaven. Dit laatste geeft wel aan, dat het belangrijk is en blijft om vele geïnteresseerden in de ontwikkelingen van het railvervoer, zowel in het heden als in het verleden, maar die geen lid zijn van onze vereniging, de weg te wijzen naar onze afdeling. Het is al vaker gezegd: voor de leden ligt er dus een mooie taak om reclame voor onze hobby en onze afdeling te maken! Eind mei trad onze secretaris af, een functie die hij acht jaar lang tot volle tevredenheid voor onze afdeling heeft bekleed. Het vinden van een vervanger kostte enige tijd, maar eind december werd een nieuwe secretaris met algemene instemming van de leden benoemd. Wij wensen hem in de uitoefening van zijn functie veel succes toe. Als afdelingsbestuur kijken wij met tevredenheid terug op een succesvol jaar en zien het binnentreden van het jaar 2014 met veel vertrouwen tegemoet. Den Haag, 21 januari 2014 Ger Haaswinders, voorzitter

Bezoekersaantallen afdeling Den Haag Datum

Presentatie

14/1

Theo de la Vieter Geert Wessels Rinus Kooiman Jaaroverzicht 2012 30 Cock Koelewijn Spoorwegen in de USA 40 Cor de Vos Tussen Poolse en Chinese zee 46 Bert van der Kruk De grote stoomtreinreis 38 Ton Pruissen Stoom onder de Rode Ster 58 Gerrit van Arendonk Herinneringen aan de klassieke Düwag trams 41 Jan van der Putten 20 jaar winterreizen van de NVBS 47 Dirk Elkhuizen Stoom in Emsland en op de Veluwe 47 Leo de Jong The Last Steamlocomotives of British Railways 34 Sjoerd Bekhof Van Hoek van Holland naar Berlijn 43 Peter van der Vlist Een treinreis door Nederland in zwart/wit

28/1 11/2 25/2 11/3 25/3 08/4 22/4 13/5 27/5 9/10

Onderwerp

Aantal bezoekers

Datum

Presentatie

23/9

Karel Hoorn

30/9 14/10 28/10 11/11 25/11 9/12 30/12

Onderwerp

Aantal bezoekers

1965 - 1985 Hoe de Amsterdamse tram overleefde. 1945 – 1970 René Lipman Met de Haagsche Heeren (m/v) op stap Jan W. Oosting Spoortijden en Stations Ruud Kohlen Winterwonderen in Lapland Dick van der Hof Treinreis door Noordoost Duitsland in de tijd van de BRD en DDR Fer Huizer Langs RTM tramlijnen Erwin Voorhaar Spoor en tram in het midden van Engeland div. leden afdeling Varia op spoor- en tramgebied

46 37 40 47 46 58 51 39 61

Totaal 850 betalende bezoekers + 85 jaartotaal aanwezige bestuursleden

JAARVERSLAG 2013

11

AFDELING DRECHTSTEDEN In 2013 zijn er evenals in de voorgaande jaren negen bijeenkomsten gehouden.In totaal hebben 104 betalende leden de bijeenkomsten bezocht. Dit aantal is inclusief het bestuur. Het bestuur had dit jaar de eer om de laatste regiobijeenkomst te organiseren.Deze werd op zaterdagmiddag 14.00 uur gehouden in de voor vele bekende gebouw ‘Polderwiel” in de wijk Stadspolders.Het werd een nuttige en gezellige bijeenkomst waarin ideeën werden uitgewisseld en de grenzen van de afdelingen smolten als sneeuw voor de zon. Uit financieel oogpunt was 2013 geen succesvol jaar. Het eigen vermogen slonk naar € 338,65. Het jaar 2013 is afgesloten met een negatief resultaat van € 80,27. Het voortbestaan van onze afdeling is mede mogelijk door de jaarlijkse toelage die wij van het Hoofdbestuur ontvangen. Niette min zijn wij van mening dat we met het organiseren van bijeenkomsten moeten doorgaan en dat de bijdrage van de bezoekers € 2,00 blijft. Helaas hebben we in 2013 geen start kunnen maken met het versturen van een reminder per mail aan de leden van de afdeling. In het afgelopen jaar zijn we wederom door de heer W. Verloop, koster van de Andreaskerk, hartelijk ontvangen. Het aantal bezoekers is stabiel gebleven en wij zien dan ook de avonden van onze afdeling in het nieuwe jaar met vertrouwen tegemoet. Dordrecht, januari 2014 Wim Reedijk: voorzitter Pieter van Vaalen, plv. voorzitter Hans Bos, secretaris

Bezoekersaantallen Drechtsteden Datum

Presentatie

15/1

Geert Wessels, Thijs de la Vieter Rinse Kooiman. Jaaroverzicht 2012 Hans van Poll De NMBS in de dagen van de stoom Pierre de Greeuw Oostenrijkse smalspoorwegen in de jaren ’70 (en ’80) Cock Koelewijn Spoorwegen in de USA Sjoerd Bekhof Van Hoek van Holland naar Berlijn

19/2 19/3 16/4 28/5

Onderwerp

Aantal bezoekers

Datum

Presentatie

17/9

Nico Booij Spoorwegen rond Rotterdam, 1840 tot nu Meindert Mulder Werkplaats Roosendaal eind jaren 80 Gerrit van Herinneringen aan de klassieke Arendonk Düwag trams Karel Hoorn Oude films van Nederlandse elektrische trams

11

15/10

15 De

19/11

10 12 13

17/12

Onderwerp

Aantal bezoekers

8 15 9 11

AFDELING EEMLAND Als altijd was ‘Railzicht’ de zeer gewaardeerde locatie waar de afdeling Eemland haar bijeenkomsten in 2013 mocht houden. Als altijd werden er negen avonden gehouden, waarop 210 bezoekers kwamen. Spreker Ruud Kohlen met zijn voordracht over de spoorlijn door Lapland wist de topscore met 35 bezoekers te behalen. Behalve Lapland kwamen o.a ook het eiland Man en de voormalige Sovjetunie aan bod. Dat bestuur en bezoek het ongebruikelijke niet schuwen bleek uit de succesvolle voordracht ‘Nederlandse gedichten en het spoorwegwezen’ door Hanneke den Held, partner van een van onze leden. Het is bij de afdeling Eemland traditie dat Gerard de Graaf, de oprichter van de sectie Amersfoort, de voorloper van de afdeling Eemland het jaarverslag schrijft. Namens het team dat de bijeenkomsten van de afdeling Eemland verzorgt, Sander Mayer AFDELING ’T GOOI Belangrijke gebeurtenissen Begin 2013 is de samenstelling van het afdelingsbestuur van de afdeling ’t Gooi veranderd; deze is nu: Adela Burger (voorzitter), Ad Kuijper (penningmeester) en Martin Bos (secretaris). Met de komst van Ad en Martin is veel hetzelfde gebleven. Op de avonden helpt Hedie van Haeften ons trouw achter de bar met thee en koffie. Er is ook iets veranderd. Wat de bezoekers en leden vooral merken zijn een voorprogramma met beamer en ons programma voor 2013 – 2014 is in kleur naar het model van de afdeling Twente. Onze voorzitter, Adela Burger, is uitgenodigd door de heer E. van Bruggen – namens het bestuur van de SGSH - voor de ceremoniële overdracht van het Gooische Stoomtram Monument (GSM). De Stichting Gooische Stoomtram Huizen (SGSH) droeg op vrijdag 1 februari 2013 het monument over aan het college van B&W van Huizen. Het monument bevindt zich midden op de rotonde Blaricummerstraatweg - Randweg, langs de route van de Gooische Stoomtram. Adela is daarbij namens het bestuur van onze afdeling aanwezig geweest. Dat werd gewaardeerd, merkte zij. Ruimte voor de bijeenkomsten Het zaaltje voor de bijeenkomsten beviel nog steeds prima, echter in oktober ontvingen we berichten dat er een eind zou komen aan ons verblijf op ‘Nova Zembla’. Onze verhuurder had het contract met de eigenaar van Nova Zembla opgezegd en deelde ons mee dat ‘wij’ mee konden verhuizen naar Zorgcentrum Gooiers Erf aan de van Riebeeckweg nummer 50, 300 meter verderop. Na inspectie van de nieuwe ruimte door Ad en Adela is het bestuur van ’t Gooi akkoord gegaan met dit voorstel. Op het moment van schrijven moeten we nog verhuizen en is nog niet te zeggen hoe het bevalt. Financieel De afdeling ’t Gooi lijkt een ‘verlies’ geleden te hebben van circa € 220. Daarbij is de uitkering van het Hoofdbestuur à € 300) inbegrepen. Dit werd onder meer veroorzaakt door: de uitgestelde huurbetaling over het najaar van 2012 (€ 140). de verhuiskosten (ca. € 100) beamertransport (ca. € 80) de (zeer lonende) rit naar een bijeenkomst van onze collega-afdeling Twente (ca. € 80) Worden deze kosten niet meegeteld, omdat deze in de toekomst niet meer voorkomen, dan is er over 2013 geen negatief maar een positief financieel resultaat van ongeveer €180. Dank aan alle sprekers 12

JAARVERSLAG 2013

Aan het eind van dit jaarverslag rest mij weer om alle sprekers, die belangeloos naar Hilversum zijn gekomen om hun presentaties met ons te delen héél hartelijk te bedanken! Hierbij wil ik weer benadrukken hoe fijn het is om samen met mede-belangstellenden te kunnen genieten van voordracht met mooie films en dia’s, die soms nergens anders te zien zijn. Houten, 2 januari 2014 Martin Bos, secretaris afdeling ’t Gooi

Bezoekersaantallen afdeling ‘t Gooi Datum

Presentatie

15/1

Erwin Voorhaar Spoor en tram in het midden van Engeland René Platjouw Groeten uit Amsterdam RTA team Railjournaal 2012 Jan van der Putten 20 Jaar winterreizen van de NVBS Hans Bikker Jubilea bij de Rhätische Bahn in Zwitserland Karel Hoorn Carros electricos Portugeses

19/2 19/3 16/4 21/5 17/9

Onderwerp

Aantal bezoekers

13 25 25

Datum

Presentatie

15/10

Peter-Paul Het Spoorwegmuseum de Winter Roef Ankersmit Spoorwegen in Nederland, 50 jaar geleden Paul Muré Railontwikkelingen in de Randstad door de jaren heen

19/11 17/12

24 27 16

Onderwerp

Aantal bezoekers

Totaal aantal bezoekers

31 37 24 222

AFDELING HART VAN BRABANT NVBS afdeling Hart van Brabant mocht zich ook dit jaar weer verheugen in levendige presentaties, met een enthousiast gehoor, echter met een minder hoge opkomst dan voorgaande jaren door het wegvallen van een aantal trouwe bezoekers. In 2013 is Emile Senders ons vrij onverwachts ontvallen, een trouwe en enthousiaste bezoeker en helper met PR en berichtgeving naar de leden. In 2013 heeft afdeling Hart van Brabant een clusterbijeenkomst georganiseerd voor de NVBS afdelingen vanuit het zuiden van Nederland, waarin we ideeën konden uitwisselen. Er zijn in 2013 tien avonden georganiseerd, met een gemiddeld aantal bezoekers van tien, met uitschieters van veertien tot zeventien bezoekers en op zijn laagst zeven bezoekers. Sprekers komen geregeld uit eigen gelederen en we proberen variatie aan te brengen in de sprekers die van buiten komen. Secretaris/penningmeester, Serge Hagoort

Bezoekersaantallen afdeling Hart van Brabant Datum

Presentatie

22/1 26/2 26/3

Herman van Dijk DVD meebrengavond Bas Schenk Treinen in Japan Karel v an Hilten Trams en treinen in Engeland Jan de Jongh Trams en treinen door Scandinavië Wim Dautzenberg Langs Nederlandse rails

23/4 28/5

Onderwerp

Aantal bezoekers 8 17 13 14

Datum

Presentatie

25/6 24/9

Gerrit van Arendonk ----

22/10 26/11

René Platjouw Jan Quik

17/12

Bram Stelling

9

Onderwerp

Aantal bezoekers

Trams door België VHS banden uit de collectie van Herman van Dijk Op reis met Jur Deijs Trams/treinen in België, Frankrijk, Duitsland Stoom Deutsche Bundesbahn

8 7 10 12 10

AFDELING JONGEREN De afdeling Jongeren stelt zich als doel om de jeugdige spoor- en tramliefhebbers bij de NVBS te betrekken. Dit doen zij onder andere door het organiseren van activiteiten die deze doelgroep aanspreekt. Iets leuks doen kan de ondernemende jongere zelf ook, maar met een groep bereik je meer en ontmoet je gelijkgestemden. Essentieel is een gunstige prijs/kwaliteitverhouding door activiteiten gratis of tegen lage kosten aan te bieden. Alleen dan verleid je de jongeren tot deelname. Ook in 2013 is dit gelukt. Activiteiten Naast de gebruikelijke binnenlandse activiteiten maakten de jongeren in 2013 maar liefst drie uitstapjes naar Duitsland. Gezien de steeds groeiende belangstelling willen we dergelijke reisjes blijven aanbieden en soms gaan deze verder dan een eendaagse reis naar Duitsland. Ook in 2013 organiseerde afdeling Jongeren een Tienerdag, een dag speciaal voor de minder zelfstandige hobbyist tussen 12 en 18 jaar. Ondanks interessante presentaties van Raymond Naber en Kees van de Meene en een leuke speurtocht viel de opkomst tegen. Vanaf dit jaar wil afdeling Jongeren de Tienerdag jaarlijks elders in het land in samenwerking met een regionale afdeling organiseren. Een jaarlijks terugkerende jongerenactiviteit is een bezoek aan een museumbedrijf. In 2013 reisden de jongeren naar het noorden voor een bezoek aan de S.T.A.R. in Stadskanaal. Het programma bestond uit een rondleiding en enkele ritten. In de laatste maand brachten de jongeren een bezoek aan twee grote Nederlandse steden. In Amsterdam werd de bouwput van de Noord/Zuidlijn bezocht voordat deze zijn deuren voor het publiek sloot. In Rotterdam kregen de jongeren een kijkje achter de schermen bij Miniworld. Op beide dagen bestond de ochtend uit een vroege vogelprogramma, waarbij per tram en metro naar kenmerkende plekken werd afgereisd om het stedelijk vervoer op foto vast te leggen. Meedenken Behalve het organiseren van activiteiten is het doel van de afdeling Jongeren ook om met andere onderdelen van de NVBS mee te denken hoe de vereniging voor jongeren aantrekkelijker kan worden en blijven. We overleggen met diverse andere afdelingen en brengen regelmatig een bezoek aan een regionale bijeenkomst. Afdelingen die meer jongeren willen lokken, kunnen bij de afdeling Jongeren aankloppen voor advies. Bestuur Aan het bestuur werden Henk Zwoferink en Bruno Batenburg toegevoegd. De overige bestuursleden zijn nog onder de dertig jaar en blijven voorlopig de afdeling vertegenwoordigen. Wel moeten twee van hen prioriteit geven aan school of studie. Dat geldt voor voorzitter Teus Baars en secretaris Ivo Laeven; zij laten tijdelijk hun taak waarnemen door respectievelijk Bruno Batenburg en Bastiaan Luytjes. Voorts bestaat het jongerenbestuur uit penningmeester Thijs Houdijk en Vincent Wolst.

JAARVERSLAG 2013

13

Bezoekersaantallen afdeling Jongeren Datum

Presentatie

23/3 26/5 8/6 29/6 23/8

Onderwerp

Aantal bezoekers

Tienerdag Bezoek aan STAR Fotografenmiddag Naar Hannover Naar Buir en Keulen

15 13

Datum

Presentatie

16/11 8/12 21/12

Onderwerp

Aantal bezoekers

Naar Wuppertal Bezoek Noord/Zuidlijn Bezoek Miniworld

43 18 16

22 27

AFDELING KENNEMERLAND De afdelingsavonden werden dit jaar voor het eerst gehouden in Station Velserbosch van de ‘Vereniging Hoogovens Stoom’ een plek met een ‘spoorse ambiance’ waar je af en toe op je stoel zit te trillen als er een staaltrein langs dendert. Er is voldoende parkeergelegenheid, nadeel is echter dat het station niet met OV bereikbaar is. Daarom is er voor degenen die met OV komen een haal- en brengservice vanaf Station Beverwijk in het leven geroepen. De leden met Email werden per keer door de secretaris geïnformeerd over datum en onderwerp van de bijeenkomst. In het voorjaar kondigde de voorzitter Gert Jan Binkhorst aan dat hij in september, na een periode van ca. tien jaar, wil stoppen als voorzitter. Hij zorgde wel voor een opvolger in de persoon van René Mathot uit Beverwijk.Tijdens de september bijeenkomst werd Gert Jan met applaus bedankt voor zijn jarenlange inzet voor de afdeling. De leden stemden unaniem in met de benoeming van Rene Mathot als nieuwe voorzitter. De afdelingsavonden werden gemiddeld door 10.7 bezoekers bezocht, een stijging van gemiddeld 2 per bezoekers per avond ten opzichte van 2012. Vijfhuizen, 9 januari 2014. Henk Booman, secretaris.

Bezoekersaantallen afdeling Kennemerland Datum

Presentatie

Onderwerp

9/1

K.Hoorn

Caleidoscoop van het openbaar vervoer Zufallig gefundendes Fressen aus Osterreich Rangeren en rangeertechnieken bij het NS vervoer Korte geschiedenis van de Engelse Spoorwegen

13/2

H. Binkhorst

13/3

E. Sachse

10/4

L. de Jong

Aantal bezoekers

Datum

Presentatie

Onderwerp

8/5

C. Westerduin

10 jaar flexibel op het spoor

11/9

Ver.Hoogovens Stoom Stoom bij Hoogovens IJmuiden C. Koelewijn. Spoorwegen in de USA M. Moerland Guilty Tickets A.Baanders La grande vitesse en France totaal aantal bezoekers

14 9 11 6

9/10 13/11 11/12

Aantal bezoekers

12 10 15 7 13 97

AFDELING MODELBOUW Het jaar 2013 begon voor de afdeling Modelbouw op 7 januari 2013 met een nieuwjaarsreceptie. Het bestuur had voor een hapje en een drankje gezorgd voor de bezoekers. Er werden in 2013 in totaal 36 avonden georganiseerd. Deze zijn onderverdeeld in 12 Rij & Praat- en 24 thema-avonden. Het aantal bezoekers bedroeg 813. Ook dit kan onderverdeeld worden in 457 NVBS leden en 356 anderen. Op 6 april 2013 heeft de afdeling modelbouw haar vijftig jarig bestaan gevierd. De festiviteiten hebben we gehouden in de clubruimte van de afdeling. Volgens het jubileumboek zijn er 37 gasten geweest. Bij het weggaan hebben de bezoekers een bedrukte ballpoint als herinnering meegekregen. De foto´s en de gemaakte video van het feest zijn op de site van de NVBS te zien (geweest). Het programma 2014 is samengesteld door John Spitters en is al op de site van de NVBS geplaatst. De afdeling Modelbouw heeft op diverse manifestaties een helpende hand geboden. Met een rangeerbaantje en het daarbij behorende rangeerdiploma voor de kinderen hebben de meedewerkers van de afdeling Modelbouw de NVBS stand versterkt. Den Haag, 14 januari 2014. De secretaris/plv v.z. Fons Veeren AFDELING NOORD De Afdeling Noord omvat de provincies Groningen, Friesland, Drenthe en het gedeelte van Overijssel ten noorden van de (voormalige) Dedemsvaart. Om de reistijden en de kosten voor de verspreid wonende leden in het gebied zo laag mogelijk te houden, vinden de bijeenkomsten op verschillende locaties plaats. Gemiddeld aantal bezoekers per plaats was: Meppel 23,33 Buitenpost 26 Leeuwarden 23,23 Coevorden 14 Emmen 18 Een totaal gemiddelde van 22,75 bezoekers per bijeenkomst. Net als in de voorafgaande jaren kan de afdeling bogen op een trouwe kern van leden die de bijeenkomsten bezoeken, ondanks de vaak niet geringe afstanden. Op 14 september is de samenstelling van het bestuur veranderd en uitgebreid. Leo Onderwater heeft de voorzittershamer overgedragen aan Pieter 14

JAARVERSLAG 2013

Bosch. Manuel Draijer is als algemeen lid toegetreden De huidige estuurssamenstelling is: Pieter Bosch: voorzitter Nico Kunnekes: secretaris Pieter Wemelsfelder: penningmeester Gert Jan Bleeker algemeen lid Leo Onderwater: algemeen lid Manuel Draijer: algemeen lid. De bijeenkomsten werden als gebruikelijk in de plaatselijke en regionale media en via de bekende e-mailadressen van de leden bekend gemaakt. Het ledenaantal is in 2012 nagenoeg hetzelfde gebleven. Daar er leden door overlijden of opzegging afvallen en er anderzijds nieuwe leden bijkomen telt Afdeling Noord nu rond de 385 leden. Aan deze leden is het jaarprogramma voor 2013 toegezonden. Meppel, december 2013. Nico Kunnekes. Secretaris Afdeling Noord.

Bezoekersaantallen afdeling Noord Datum

Presentatie

Onderwerp

Aantal bezoekers

12/1 9/2 9/3 14/4 13/4 4/5

Meppel Buitenpost Leeuwarden Coevorden Meppel Buitenpost

Verbouwing Station Arnhem Rangeren en rangeertechnieken Bentheimer Eisenbahn Van Dollard tot Geul 130 jaar IJzeren Rijn Baltische Staten

22 30 26 14 24 23

Datum

Presentatie

Onderwerp

Aantal bezoekers

8/6 14/9 5/10 9/11 14/12

Leeuwarden Leeuwarden Emmen Leeuwarden Buitenpost

MBS Meebrengmiddag Rondje Zwart Wit Nederland Sporen rond Wenen Spoorzoeken

22 19 18 26 25

AFDELING NOORD HOLLAND NOORD De NVBS afdeling Noord-Holland Noord beslaat een groot uitgestrekt gebied in de kop van de provincie Noord-Holland, alles ten noorden van de plaatsen Heemskerk en Zaandam, waar meer dan 300 leden wonen. Nieuwe leden binnen onze regio krijgen een uitnodiging en programmaboekje, leden die regelmatig een afdelingsavond bijwonen, krijgen per email of per post een boekje toegestuurd. In 2013, het zevenendertigste jaar voor de afdeling, bezocht onze schare trouwe leden de 14 avonden, met een gemiddelde opkomst van 25, helaas wederom dit jaar een daling. De drukst bezochte avond met 36 bezoekers was het jaaroverzicht door onze eigen voorzitter gepresenteerd met plaatjes van vele leden/bezoekers. De minst bezochte avond was dit jaar 18 juni, die door ziekte van de presentator op het laatste moment werd ingevuld met een DVD programma. Toch blijft het de wens van de afdelingsleden om het hele jaar door regelmatig bij elkaar te komen. Een avond (16- juli) zijn we te gast geweest bij spoorwegmodelvereniging ‘Telemodel’ te Zaandam. Op 17 december konden we door een dubbele boeking op het laatste moment niet terecht in onze vertrouwde zaaltje. Gelukkig konden we door bemiddeling van de penningmeester terecht in het station van de Stoomtram (Hoorn-Medemblik). Het was niet de eerste keer dit jaar (net als op13 augustus vanwege de kermis in Hoorn) dat we volgens afspraak gebruik konden maken van een beamer van een in Hoorn wonend lid. Als waardering voor ons improvisatietalent deze avond trakteerde de ‘Keizerskroon’(ons vertrouwde adres) ons na afloop op kroketten’.De in het overzicht genoede aantallen zijn inclusief ongeveer vier bestuursleden. Gemiddeld dus ruim 21 bezoekers per avond. Gedurende 2013 waren er geen bestuurswisselingen. Wel hopen we komend jaar een nieuwe secretaris te introduceren en wederom 16 avonden te organiseren voor de spoor belangstellenden in NHN e.o.De afdeling blijft trachten het bezoekersaantallen te vergroten. Wij houden bij de programmering rekening met de voorkeuren van de vaste bezoekers, hetgeen vooral in het najaar van 2013 tot hoge aantallen bezoekers leidde. We zullen dit beleid in 2014 voortzetten, maar zullen de diversiteit van het aanbod niet uit het oog verliezen. Om meer inzicht te verkrijgen in het bezoekersgedrag van de leden, zullen wij in 2014 een nieuwe registratie gaan opzetten. Dit ook naar aanleiding van een verzoek van het Hoofdbestuur dienaangaande. We informeren onze leden op reguliere basis over de komende programma-avonden en eventueel andere actuele zaken. Wij gebruiken daartoe mede de e-mail adressen die door de ledenadministratie wordt verstrekt. Op de verenigingsavonden proberen wij meer aandacht te besteden aan het sociale aspect. Onze huidige locatie biedt hiertoe beperkte mogelijkheden. Wij proberen een locatie te vinden met meer mogelijkheden tot sociale interactie en die zo mogelijk ook beter binnen de grenzen van onze financiële ruimte valt. Op 16 en 17 maart 2013 hebben wij ons als NVBS afdeling samen met NVBS P&R gepresenteerd op de 2 daagse grote spoorwegmodelbouw tentoonstelling in een school te Alkmaar, om de NVBS en onze afdeling wat meer naamsbekendheid te geven. Komend jaar hopen wij dit, eveneens in half maart, in Alkmaar te herhalen. Gedurende 2013 waren er geen bestuurswisselingen, wel hopen we komend jaar een nieuwe secretaris te introduceren en wederom 16 avonden te organiseren voor de spoor belangstellenden in NHN eo.

Bezoekersaantallen Noord-Holland Noord Datum

Presentatie

15/1 5/2 26/2 19/3 9/4

Karel Hoorn De bijzondere foto 24 Jan Noorlander Jaaroverzicht 2012 36 Aad de Mey 47 jaar spoor- en tramfotografie 30 Modelbouwavond 23 Henk Stoltenberg Sporen over onze Oostgrens 28 Afdelingsledenvergadering 24 DVD-avond 11 Bezoek Telemodel “Zaandam” Arie Nauta Filmverslag revisie “Bonne” 21 Meindert Mulder Werkplaats Roosendaal eind jaren ‘80 22

21/5 18/6 16/7 13/8 3/9

Onderwerp

Aantal bezoekers

Datum 24/9 15/10

Presentatie

Onderwerp Dia/digi meeneemavond

5/11

Chris Westerduin Kees Bijl

26/11 17/12

Ruud Kohlen Rien Berg

Aantal bezoekers 22

10 jaar flexibel op het spoor 27 Een rondje Berlijn per spoor in de jaren 80 31 Ertsvervoer in Noord-Zweden (film)35 De Golden Pass Line (Luzern - Montreux ) 22

Totaal aantal bezoekers 16 avonden:

356

JAARVERSLAG 2013

15

AFDELING OOST De meest bezochte avond was januari, waar we door middel van een beamerpresentatie langs de vier Arnhemse vooroorlogse tramlijnen gingen kijken. Deze avond was de dag tevoren ook aangekondigd in dagblad de Gelderlander. En dat hebben we gemerkt. Historie is weer in de aandacht tegenwoordig ! De oktoberavond was het minst bezet, maar de oorzaak kan zijn geweest dat wij het programma op het laatst moesten wijzigen, omdat de eerder aangekondigde spreker wegens gezondheidsproblemen.moest afzeggen We hadden in 2013 steeds een behoorlijk aantal bezoekers ten opzichte van 2011. Oorzaak kan zijn dat we nu ongeveer een week voor de afdelingsavond de leden per e-mail de datum van de bijeenkomst en het programma melden Regiogebonden onderwerpen maken we ook bekend in de agenda ,’Geniet’’ van dagblad de Gelderlander en in weekkrant ,’Arnhemse Koerier’ Dit heeft (waarschijnlijk) een gunstig effect op de aantallen bezoekers. Hopelijk zet deze trend zich voort in 2014. Namens het afdelingsbestuur: Andries Oldenhof, afdelingssecretaris

Bezoekersaantallen afdeling Oost

Datum

Presentatie

Onderwerp

Aantal bezoekers

Januari Februari Chris Wester duin Maart René Platjouw April Mei

programma onder voorbehoud Tien jaar flexibel op het spoor Tram en elektrische trein in Indonesië’ Corné Verwoert Aigle Vincent Freriks Rhijnspoorweg

42 21 30 28 30

Datum

Presentatie

Onderwerp

Aantal bezoekers

September Daan Viergever Ed Jansen Diesel vijven Oktober Udo Hermann Het werk van ProRail’ November Hans Krijnen Schotland December Hans Casteleijn Trams in het Ruhrgebied – Nu’

37 14 30 37

AFDELING OOST BRABANT Over 2013 zijn positieve noch negatieve bijzonderheden te melden. Er vonden zoals gebruikelijk tien bijeenkomsten plaats, met drie maal een diaprogramma en zeven maal een beamerpresentatie. Alleen op de meebrengavond werd het programma door afdelingsleden verzorgd; dit maakte het qua reiskostenvergoedingen een duur jaar. Door slecht winterweer was de opkomst in januari gering. De aanwezigen waardeerden het zeer dat de gastspreker - die van ver moest komen desondanks op tijd was en enthousiast zijn boeiende en gevarieerde presentatie gaf. Het gemiddelde aantal bezoekers per avond was 16,4 (vorig jaar 16,7). Verder kan nog vermeld worden dat in juli een groep afdelingsleden met Schönes Wochenende-Tickets weer een deel van het Duitse spoorwegnet heeft verkend. Het afdelingsbestuur hoopt in het nieuwe jaar er met een afwisselend programma voor te zorgen dat het bezoekersaantal minstens op hetzelfde peil blijft (ook al komt dat er op neer dat al jaren slechts 8% van de leden in het afdelingsgebied de bijeenkomsten bezoekt). Bert van Diepen, secretaris afd. Oost-Brabant

Bezoekersaantallen Oost Brabant Datum

Presentatie

18/1

Chris Westerduin Kees Bijl Rail Theater Amsterdam Leo de Jong Bart van 't Grunewold Sef Rameckers/ Henk Dam

15/2 22/3 19/4 24/5 21/6

Onderwerp

Aantal bezoekers

10 jaar flexibel op het spoor Railvervoer in Berlijn 1985

9 12

Datum

20/9 18/10

Railjournaal 2012 20 Korte historie Engelse spoorwegen 20 NS in de jaren tachtig

15/11

23 20/12

125 jaar Gotthard /

Presentatie

Onderwerp

Aantal bezoekers

Stoom in Thüringen Hans van Poll Uit de NS-collectie van H.Hesselink Rob van der Flier TEE-treinen / rondreis Canada Frits van der Gragt The Darjeeling Himalayan Railway Div. leden Meebrengavond dia en digitaal Totaal aantal bezoekers

16 18 16 14 16 164

AFDELING ROTTERDAM In 2013 heeft de afdeling Rotterdam tien verenigingsavonden gehouden. Naast negen bijeenkomsten in de Prinsekerk is er ten huize van één der leden een huiskamerbijeenkomst gehouden. De volgende sprekers en onderwerpen stonden op het programma. De bovenstaande aantallen zijn inclusief vier bestuursleden. Gemiddeld dus ruim 21 bezoekers per avond. (In het totaaloverzicht is voor 2012 het aantal bezoekers gecorrigeerd omdat er toen geen bestuursleden waren meegerekend; opmerking RD) De stijgende trend in het bezoekersaantal is in 2013 krachtig doorgezet, we kregen ongeveer 25% meer betalende bezoekers dan in 2012. Ook de huiskamerbijeenkomst deelt in de stijgende trend en we gaan hiermee ook in 2014 door. Ondanks de gestegen bezoekersaantallen waren de inkomsten ook in 2013 onvoldoende voor een sluitende begroting. In totaal ontvingen we € 750,- van het Hoofdbestuur, maar hiervan was € 600,bestemd voor de aanschaf van een beamer. De afdeling blijft trachten de bezoekersaantallen te vergroten. Wij houden bij de programmering rekening met de voorkeuren van de vaste bezoekers, hetgeen vooral in het najaar van 2013 tot hoge aantallen bezoekers leidde. We zullen dit beleid in 2014 voortzetten, maar zullen de diversiteit van het aanbod niet uit het oog verliezen. Om meer inzicht te verkrijgen in het bezoekersgedrag van de leden, zullen wij in 2014 een nieuwe registratie gaan opzetten. Dit ook naar aanleiding van een verzoek van het Hoofdbestuur. We informeren onze leden op reguliere basis over de komende programma-avonden en eventueel andere actuele zaken. Wij gebruiken daartoe mede de e-mail adressen die door de ledenadministratie wordt verstrekt. Op de verenigingsavonden proberen wij meer aandacht te besteden aan het sociale aspect. Onze huidige locatie biedt beperkte mogelijkheden. Wij proberen een locatie te vinden met meer mogelijkheden tot sociale interactie en die zo mogelijk ook beter binnen de grenzen van onze financiële ruimte valt. De pogingen van onze afdeling tot het verwerven van een eigen beamer heeft resultaat gehad. Wij zijn nu in het bezit van een fraaie beamer, de BenQ MW 663. Over het selectieproces inclusief. de uiteindelijke keuze zullen wij een verslag sturen naar het Hoofdbestuur zodat ook andere afde16

JAARVERSLAG 2013

lingen van onze ervaring kunnen profiteren. Onze door wateroverlast onherstelbaar beschadigde diaprojector is nog niet vervangen. Het aantal avonden met diaprojectie loopt echter sterk terug en de noodzaak tot vervanging wordt dus minder. Niettemin proberen wij een alternatieve tweedehands projector te verwerven die aan onze eisen kan voldoen.

Bezoekersaantallen afdeling Rotterdam Datum

Presentatie

Onderwerp

Aantal bezoekers

10/1 14/2 14/3 11/4 16/5 13/6

M. Moerland Toen en Thans J. van der Wal Rails tussen palmbomen H. Casteleijn Tram in Ruhrgebied W. van Blaricum Trams en Stoomtreinen C. Neijenhuizen 50 jaar NVBS-lid Huiskamerbijeenkomst

28 15 18 11 21 14

Datum

Presentatie

Onderwerp

Aantal bezoekers

12/10 10/10 14/11 12/12

N. Booij F. Huizer C. Engelbert J. Krijgsman

Spoorwegen rond Rotterdam RTM tramlijnen RET Spoor in REO Totaal

18 24 27 39 215

AFDELING RIJNLAND Ook dit jaar heeft het bestuur weer tien bijeenkomsten mogen organiseren. De mooie zaal in het Alettahof in Voorschoten voldoet uitstekend en kan goed verduisterd worden. Het op ons verzoek aangeschafte grote scherm heeft inmiddels een zekere bekendheid verworven. Met het beheer is afgesproken dat wij gezien onze inbreng in dit scherm de geluidsinstallatie zonder kosten mogen gebruiken. Uiteraard moeten wij voor het geheel een marktconforme prijs betalen. Wij wisten weer een afwisselend programma samen te stellen met zo weinig mogelijk doublures t.o.v. de omringende afdelingen. Wij mochten 297 bezoekers ontvangen, weliswaar vijf minder dan vorig jaar, maar het gemiddelde blijft rond de dertig (nu 29,7 per avond). Behalve wat bekende toppers blijft het erg moeilijk te voorspellen of een avond veel of weinig publiek zal trekken. Een aantal keren is onze herinneringsmail aan vaste bezoekers niet geheel tot zijn recht gekomen omdat de provider het aantal van 95 mails tot spam bestempelde. Inmiddels wordt met mail chimp gewerkt. Voor de avond van Roef Ankersmit zijn de Somda-banner en extra flyers ingezet. Hierbij is gebruik gemaakt van de kleurenprinter in Amersfoort. Het aantal extra bezoekers van deze acties wordt tussen de zes en tien geschat. Omdat de afdelingszaal, samen met die van Den Haag zich nog geen zes kilometer van de fictieve gebiedsgrens bevindt, kennen we een aantal gemeenschappelijke bezoekers. Percentages uitrekenen is dan ook weinig zinvol. Het belang van aankondiging van onze programma’s in OdR en op de NVBS-site is duidelijk. Hierdoor mogen we geregeld bezoekers van buiten het afdelingsgebied begroeten. Natuurlijk is ook de programmering van invloed op het bezoek, maar wij blijven streven naar een zo gevarieerd mogelijk aanbod met een zo hoog mogelijke kwaliteit. De bestuurssamenstelling en de taakverdeling is hetzelfde gebleven en de leden doen dit nog steeds met plezier. Financieel is wat ingeteerd op onze reserve, vooral ook omdat de Alettahof de door ons te betalen bijdrage voor consumptiegebruik heeft verhoogd. Die verhoging is niet aan de leden doorberekend. De samenwerking met de dichtbij gelegen afdeling den Haag is prima, waarbij het verwijzen naar elkaars programma’s werd voortgezet. Geregelde aankondiging in de buurtbladen van Katwijk, Leiden en Voorschoten levert alleen voor streekgebonden onderwerpen soms extra bezoekers op. We zijn begonnen met een programma-uitwisseling met de (kleine) modelbouwclub in Voorschoten. Dit alles zorgt voor een wisselend aantal extra belangstellenden, die ook opgenomen kunnen worden op de mailinglijst. Op bijgevoegd overzicht zijn de aantallen bezoekers per avond c.q. onderwerp opgenomen. Voor introducés en andere belangstellenden. was de wervingsfolder beschikbaar. Deze mensen blijken vooral onderwerpgericht te komen en willen meestal geen lid worden. Wel betalen zij € 1- extra waarmee de bijdrage voor de leden op € 2,50 kan worden gehouden. Ook vergroot het de naamsbekendheid van onze vereniging bij omgang met anderen. Karel Hoorn, januari 2014

Bezoekersaantallen afdeling Rijnland Datum

Presentatie

16/1

Wim en Paul Dijkman

20/2 20/3 17/4 15/5

Railtheater Amsterdam Karel Hoorn Jan Oosting Frits van der Gragt

Onderwerp

Aantal bezoekers

Filmprogramma Nederland, Duitsland, USA

33(9)

2012 op rails Hoe de Amsterdamse tram overleefde deel 1 Spoortijd en stations

36(3)

Stoom in India

23(1)

26(5) 35(7)

Datum

Presentatie

Onderwerp

Aantal bezoekers

19/6 Hans Krijnen Spoor en tram in Australie deel 2 17(3) 18/9 Peter Eradus Eisenbahnen in der Scheiz 18(5) 16/10 Vasco de Cocq Spoorwegen in Argentinië en Uruguay 28(8) 20/11 René Platjouw Railmekka Ellan Vannin ( eiland Man 30(6) 18/12 Roef Ankersmit en Ronald Boers Spoorwegen in Nederland 1955-1970 51(12) Totaal 279(57) Tussen haakjes het aantal niet-leden onder de aanwezigen.

AFDELING TWENTE 2013 was zonder twijfel een zeer bijzonder jaar voor de NVBS afdeling Twente, die in dit jaar 55 jaar bestaat. We zijn het jaar meteen goed begonnen met een zeer druk bezochte grote Nieuwjaars-bijeenkomst op 12 januari in wijkcentrum Prismare in Enschede, in samenwerking met de Twentse Modelspoorweg Club TMC. In een grote theaterzaal met een geweldige geluidsinstallatie vertoonde stoomfilmcineast Ton Pruissen prachtige films uit zijn rijk gevulde archief, met vooral veel mooie stoom uit Oost-Europese landen uit de tijd dat het IJzeren Gordijn Europa nog in tweeën deelde. Tussendoor vertelde hij over zijn avonturen in het voormalige Oostblok en las hij voor uit zijn Stasi-dossier. In de pauzes was de grote TMC modelbaan in bedrijf, met als gastloc de NVBS 1254 loc. P&R verschafte informatie over de NVBS activiteiten en het lidmaatschap, de NVBS Winkel had een aantrekkelijk assortiment inclusief de pas verschenen NVBS postzegel (ontworpen door Ronald Boers) meegebracht en deed goede zaken, en de Bibliotheek liet zien hoe je in de catalogus met zo’n 20.000 boeken en DVD's kunt zoeken. SNR had in samenwerking met het afdelingsbestuur een prachtige foto expositie over railvervoer in en rond Enschede samengesteld. Deze expositie is daarna enige maanden in NVBS Centraal opgesteld geweest. In totaal waren er zo'n 130 personen op de been (uit het hele land kwamen bezoekers en vrijwilligers), die enthousiast reageerden en kunnen

JAARVERSLAG 2013

17

terugkijken op een zeer geslaagd evenement, waarbij volgens één van de vele enthousiaste bezoekers ‘de NVBS in Twente op de kaart is gezet’. Mede als gevolg van dit geslaagde evenement zijn onze bezoekersaantallen dit jaar verder gestegen ten opzichte van 2012, terwijl de gemiddelde leeftijd van de bezoekers is gedaald. Er zijn steeds meer jongere bezoekers aanwezig, en ze komen graag terug, vanwege de interessante onderwerpen en de gezelligheid! In de afgelopen jaren t/m 2010 was de gemiddelde opkomst 16 personen. In 2011 is sinds ons verbeterplan dat na de zomer is gestart, het gemiddelde gestegen van 16,4 naar 25,2 per avond, en in 2012 verder gestegen naar 28,8 personen. In 2013 kwamen per bijeenkomst gemiddeld maar liefst 47,9 bezoekers. Een stijging van 66,3% in vergelijking met 2012! Dat komt natuurlijk ook door de speciale en erg goed bezochte Nieuwjaarsbijeenkomst. Rekenen we die niet mee, dan is in 2013 het gemiddelde 38,8 bezoekers, dus gemiddeld precies tien personen meer dan in 2012; dat is nog steeds een flinke stijging! Het aantal bezoekers is gestegen van 148 in 2010 naar 227 in 2011 (in beide jaren negen bijeenkomsten), naar 288 in 2012 en nu 479 in 2013 (in beide jaren tien bijeenkomsten). Dit is een geweldige stijging van maar liefst 192% in zo’n twee en half jaar! In maart is een Facebook pagina voor NVBS afdeling Twente van start gegaan, met daarop aankondigingen van onze maandelijkse bijeenkomsten, extra foto's en informatie daarbij, en regelmatig regionale spoorse nieuwtjes en actualiteiten. Weer een prima communicatiekanaal erbij om als afdeling regelmatig de spoorse geïnteresseerden te kunnen bereiken! Topavond dit jaar was de april-bijeenkomst met de primeur van het nieuwe programma van Roef Ankersmit, over ‘Spoorwegen in Nederland, 50 jaar geleden (1955-1970)’, ontstaan in samenwerking met afdelingsvoorzitter Ronald Boers voor de technische realisatie en het maken van de fraaie Powerpoint presentatie. In een stampvolle zaal genoten maar liefst 62 bezoekers van een schitterende avond vol nostalgie op het spoor! Voorafgaand was een intensieve reclame campagne gevoerd, zowel op diverse websites en social media, alsook in de lokale pers en gaf Roef een interview op lokale radio (te beluisteren op www.nvbs.com/twente). Ook bij de andere afdelingen, waar dit programma inmiddels te zien is, worden erg hoge bezoeksaantallen genoteerd! De succesvolle meeneemavond in juni verliep dankzij de goed voorbereide presentatietechniek lekker soepel en zonder technische problemen. Er waren (ondanks de vakantietijd) 22 bezoekers, waarvan er tien een fraaie presentatie hielden, over zeer gevarieerde onderwerpen. Het merendeel van de presentatoren waren jongeren en ‘oudere jongeren’, dus zo'n doe-het-zelf-avond is zeker geliefd bij een wat jonger publiek. Het kleurrijke programmaboekje is dit jaar nog verder verbeterd en aantrekkelijker vormgegeven. Het boekje met vergrote oplage is breed verspreid, ondermeer in de bibliotheken in Enschede en Hengelo en bij de Museumbuurtspoorweg MBS in Haaksbergen, tijdens de TMC Open Dag, en natuurlijk ook in het folderrek in NVBS-Centraal en bij de naburige afdelingen. De maandelijkse afdelingsmail is na de zomer omgewerkt tot een afdelingsnieuwsbrief en aantrekkelijker vormgegeven. Door gebruik te maken van gratis email marketing software met uitgebreide mogelijkheden en statistiek is een beter inzicht te krijgen in de doelgroep. De eerste avond na de zomerstop begon met een onaangename verrassing: alle stoelen in onze zaal waren ineens verdwenen! (Dat was vanwege een onhandig geplande schoonmaakactie, zo bleek achteraf). Dankzij de nodige creativiteit en ons improvisatietalent konden uiteindelijk de 43 bezoekers toch een (soort van) zitplaats vinden. De aanwezige NVBS voorzitter zat bijvoorbeeld op een kratje Grolsch! Tijdens de jaarlijkse open dag van de TMC in Enschede was de NVBS vertegenwoordigd met een stand in samenwerking met P&R. Daarbij werd de SNR fotoexpositie over Enschede weer gedeeltelijk opgebouwd. Aanwezig zijn bij zo'n evenement is goed voor de regionale contacten en de naamsbekendheid. In november is een online enquete onder de ontvangers van de Twentse afdelingsnieuwsbrief gehouden over hun mening over onze bijeenkomsten, de locatie, een eventuele verhuizing, en wensen ten aanzien van het programma voor het volgende seizoen. Deze enquête leverde een hoge respons op en veel waardevolle informatie voor het afdelingsbestuur. Alle invullers worden hartelijk bedankt! Bezoekers NVBS Afdeling Twente 2010-2013 Onze avonden zijn dit jaar erg goed bezocht, dit levert het luxe probleem op dat de zaal te klein wordt bij druk bezochte avonden. Daarom Totaal aantal Aantal Gemiddeld Jaar bezoekers bijeenkomsten aantal bezoekers is het afdelingsbestuur op zoek gegaan naar een andere, grotere locatie die goed bereikbaar is per openbaar vervoer, ruime parkeergelegen2010 148 9 16,4 heid biedt, goede cateringmogelijkheden heeft en goed te verduisteren 2011 227 9 25,2 2012 288 10 28,8 is, en dat alles natuurlijk voor een acceptabele zaalhuur. 2013 479 10 47,9 Inmiddels is in N.S.H.-gebouw 't Schöpke van de NS ontspanningsver-

Bezoekersaantallen afdeling Twente Datum

Presentatie

12/1

Ton Pruissen (Delft)

20/2

20/3

17/4 15/5

18

Onderwerp

Aantal bezoekers

Grote Nieuwjaarsbijeenkomst met filmprogramma: Stoom onder de Rode Ster (DVD-film)

130 Peter Westmijze (Arnhem) Van Oberwald naar Realp over de Furka Bergstrecke (dia-overvloei) 40 Frits van der Gragt (Amsterdam) Sporen door Noord-Amerika van Oost naar West (DVD-film) 38 Roef Ankersmit (Holten) Spoorwegen in Nederland, 50 jaar geleden (1955-1970) (beamer) 62 Leo de Jong (Heemstede) Korte geschiedenis van de Engelse Spoorwegen (beamer) 33

JAARVERSLAG 2013

Datum

Presentatie

12/6

de bezoekers zelf!Foto/Video meeneemavond, (beamer) 22 Jan Willem Oosting (Noordwijk) Spoortijden en Stations (beamer) 43 John Krijgsman (Rotterdam) Treinveerdiensten in Europa ( dia-overvloei) 50 Bert van der Kruk (Leidschendam) De Grote Stoomtreinreis (beamer) 37 René Platjouw (Amsterdam) Rail Mekka - Ellan Vannin (Isle of Man) (beamer) 24

18/9 16/10 20/11

11/12

Onderwerp

totaal aantal bezoekers bij 10 bijeenkomsten:

Aantal bezoekers

479

eniging,in Hengelo; een fraaie locatie met prima ligging en goede faciliteiten gevonden, waar we ter kennismaking een gezellige Nieuwjaarsbijeenkomst op 3 januari 2014 hebben gehouden. De vele bezoekers waren erg enthousiast over deze nieuwe zaal zodat we besloten hebben per februari 2014 hierheen te verhuizen. Voor de komende jaren hopen we dat we elke maand op deze nieuwe locatie vele (Twentse) spoorwegliefhebbers mogen verwelkomen bij onze gezellige en informatieve bijeenkomsten. De sprekers die vaak een verre reis naar Twente ondernemen zijn daar ook zeker erg blij mee! Hengelo, 28 januari 2014 Ronald Boers, voorzitter/secretaris

Historisch overzicht NVBS Afdeling Twente Jaar

Bijeenkomsten Bezoekers Gem. per avond Bijdrage leden Zaalhuur Zaalhuur per avond Kosten sprekers Voordelig (nadelig) saldo

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

9 178 19,7 337 300 30 157 106

9 175 19,4 350 278 30/32 204 13

9 161 17,8 320 290 32 200 (68)

9 141 15,6 278 278 32 241 (126)

9 146 16,2 264 264 32/33 235 (20)

9 148 16,4 276 301 33 214 38

9 227 25,2 437 301 33 193 272

10 288 28,8 566 333 33 309 310

10 479 47,9 1095 392 39 338 133

AFDELING UTRECHT Het jaar 2013 is voor de NVBS afdeling Utrecht een mooi jaar om op terug te kijken. Er werden wederom negen afdelingsavonden georganiseerd, die door een wisselend aantal bezoekers bezocht werden. Per avond waren er gemiddeld ca. twintig bezoekers en dit aantal is momenteel licht stijgend. Ook dit jaar viel weer op dat programma’s over treinen en dan in het bijzonder over onderwerpen dicht bij huis (Nederland, Duitsland, Zwitserland) het best bezocht worden. Avonden over trams worden traditiegetrouw minder bezocht. In 2013 hebben we actief het programma van de afdeling bekend gemaakt op internetfora, websites en met het programmaboekje bij NVBS Centraal. Dit is een vervolg op het ingezette beleid in 2012 en leidt langzaam maar zeker tot een stijgend aantal bezoekers. De hoop en verwachting voor de langere termijn is dat dit ook leidt tot een jonger publiek. Het gebouw waar de afdeling Utrecht op dit moment bij elkaar komt, staat nog steeds op de nominatie om gesloopt te worden. De te fuseren kerken in Bilthoven willen een gezamenlijke kerk gaan gebruiken en de locatie waarvan wij nu gebruik maken afstoten. Voor 2014 is dit in ieder geval nog niet aan de orde en kunnen we van de huidige locatie gebruik blijven maken. Het bestuur van de afdeling bestaat op dit moment maar uit twee personen. We zijn dus dringend op zoek naar versterking, een penningmeester of eventueel een secretaris. Mocht je belangstelling hebben of iemand weten, kunt u zich bij ondergetekende melden. Voor 2014 staan ook weer negen afdelingsavonden in Bilthoven gepland. Het programma voor het najaar wordt op dit moment gemaakt. De afdeling is doorlopend op zoek naar sprekers die het leuk vinden om iets over hun hobby en passie te delen. Dat kan uiteraard met behulp van beelden (dia’s, beamer, film) maar ook op heel andere wijze. Mocht u/mocht jij het leuk vinden om een avond te verzorgen, neem dan gerust contact op met de secretaris! Geert Hoeksema Secretaris en penningmeester a.i. AFDELING WEST BRABANT Onze afdeling organiseerde in 2013 weer tien avonden in gemeenschapshuis ‘de Poelewei’. De avonden werden gemiddeld door tien personen bezocht en de onderwerpen waren weer zeer wisselend,zowel trein als tram in binnen- en buitenland waren te zien. In 2013 werd het contact met ‘Hart van Brabant’ verder uitgebreid. Sprekers werden uitgewisseld maar ook bezoekers bezochten een of meer avonden bij ‘de bure’.Ook kwam er in 2013 meer contact met de afdelingDrechtsteden. Sprekers uit de omgeving zorgen voor beperkte reiskosten,maar diverse sprekers van verder zijn hier ook graag gezien.Ik hoop dat we in 2014 in Breda en omgeving evenementen krijgen waarop we onze vereniging kunnen promoten.Ik hoop b.v. dat er dit jaar weer een plaats is op de tentoonstelling"Kleur je lente".Misschien komt er een mogelijkheid om samen met ‘Hart van Brabant’ een tentoonstelling te houden met modelspoor en stands voor o.a. de NVBS. Om meer bezoekers op onze avonden te krijgen kunnen we misschien combineren.De verbouwingen aan de stations in Breda en Tilburg kunnen ook interessant zijn voor personen van de heemkunde kring. Gerrit van Arendonk AFDELING ZEELAND De afdeling Zeeland heeft in 2013 negen bijeenkomsten gehouden met gemiddeld elf bezoekers, wat een lichte daling (1) is ten opzichte van 2012. De afdeling Zeeland huurde sinds 2012 zo nu en dan een beamer van een lokaal beeld- en geluid bedrijf voor sprekers die inmiddels digitale programma’s vertoonden. Het zag er naar uit dat dit in de nabije toekomst vaker zou gaan plaatsvinden, en dan is de afweging koop versus huur snel gemaakt. De afdeling Zeeland is vervolgens in contact getreden met het Hoofdbestuur om de aanschaf van een beamer te bespreken. Gezien de geografische afstand was het iedere keer ophalen en terugbrengen van een beamer bij een andere NVBS-afdeling niet echt een optie. Een beamer voor de afdeling zelf had de voorkeur. Met het verhuurbedrijf zijn enkele beamers bekeken, en de uitkomst is met het Hoofdbestuur kortgesloten. Vervolgens is de beamer, een BenQ PB6240, aangeschaft. De aanschaf is voor de helft gefinancierd uit advertentie opbrengsten van de afdeling Zeeland en voor de andere helft door een bijdrage van het Hoofdbestuur. De beamer wordt inmiddels naar volle tevredenheid ingezet. Op 23 en 24 februari 2013 was de NVBS, namens de afdeling Zeeland, weer vertegenwoordigd op de Modelbouwshow in de Zeelandhallen te Goes. Vele bezoekers konden (hernieuwd) kennismaken met de NVBS en met de mogelijkheden die er binnen de vereniging aanwezig zijn, wat in enkele gevallen heeft geleid tot spontane aanmelding als lid. Tijdens de Modelbouwshow is ook het programma van de afdeling Zeeland onder de aandacht gebracht. Vooruitkijkend naar het nieuwe jaar zal het programma ook worden aangeboden bij de Stoomtrein Goes Borsele, zodat railbelangstellenden en bezoekers daar ook op de hoogte worden gebracht van de bijeenkomsten van de afdeling Zeeland. Hopelijk zal dit leiden tot een stijgend aantal bezoekers van de avonden, daar ook in de afdeling Zeeland de vergrijzing toeslaat. Ook zullen de avonden weer in regionale weekbladen worden aangekondigd, maar plaatsing hiervan is niet altijd zeker. De afdeling Zeeland telt ongeveer vijftig leden waarvan gemiddeld elf de avonden bezoeken (22%). De opkomst is onder andere afhankelijk van het onderwerp, de weersomstandigheden en het tijdsbeslag op de agenda’s van onze bezoekers. Hieronder de onderwerpen, sprekers en aantal bezoekers per avond in 2013. JAARVERSLAG 2013

19

AFDELING ZUID LIMBURG Algemeen mag worden vastgesteld dat de belangstelling en het aantal bezoekers opvallend iets minder wordt voor de bijeenkomsten van de afdeling Zuid-Limburg. Met een gemiddelde van twaalf personen als gemiddelde kunnen we vaststellen dat wij nog steeds ook over de harde kern bin-

Bezoekersaantallen afdeling Zeeland Datum

Presentatie

11/1 8/2

Marius Broos De NS in de jaren 70 en 80 Dènis Baarends Smalspoor tussen Bohemen en Vinschgau Meindert De tram van Porto en Lissabon Mulder Ruud Kohlen Ertsvervoer in Lapland Bram Stelling Stoom bij de DB in de 70’er jaren Diversen Dia -meebreng avond Hans van Poll Reichbahn und Bundesbahn

8/3 12/4 10/5 13/9 11/10

Onderwerp

Aantal bezoekers

Datum

Presentatie

Onderwerp

8/11

Erikjan Sachse

unter Dampf Rangeren en rangeertechnieken

13/12

Ciril van Hattum

10 11 13 14 6 10

Aantal bezoekers 11 6

Taiwan in de tijd van de stoom locomotief en vele jaren later

13

totaal aantal bezoekers

94

nen de afdeling spreken! Mede ook op uitnodiging weten enkele introducees de weg naar Schin op Geul te vinden. Het afgelopen jaar spreken wij dan weer over zes nieuwe belangstellenden die het interessant vonden een afdelingbijeenkomst bij te wonen. Zij betalen normaal ook na één maal uitgenodigd te zijn bij een tweede bezoek normaal de bijdrage in de kosten van de avond. Sporadisch komt het voor dat NVBS-ers (bestuursleden en gewone leden) de bijeenkomsten bezoeken als zij voor een korte vakantie in Zuid Limburg zijn! Behalve de maanden juli en augustus waarin geen afdelingsbijeenkomsten georganiseerd worden, hebben er in het afgelopen jaar tien plaats gevonden. In principe vind de afdelingsbijeenkomst plaats op de tweede vrijdagavond van de maand. Soms kan een enkele keer onder bepaalde omstandigheden, al hoe wel niet gebruikelijk, hier van af worden geweken.(Hemelvaart, Pinksteren etc.) Ten opzichte van de eigen gesorteerde ledenlijst welke het gebied aangeeft tussen Maastricht en Roermond mede ook grensoverschrijdend met België en Duitsland met ruim 110 leden moet helaas worden vastgesteld worden dat dit amper 10% is van het ledenbestand welke werkelijk de afdelingsbijeenkomsten bezoeken. Algemeen is bekend dat de oorzaak ook deels gezocht moet worden door vergrijzing c.q. mindere opkomst van de leden door het aanbod op internet, YouTube en favoriete tv- uitzendingen zowel in binnen- en buitenland welke een brok aan informatie geven op spoors gebied. Een belangrijk punt blijft algemeen nog steeds hoe de bezoekersaantallen mogelijk groter kunnen worden. Een goede presentatie levert veel meer bezoekers op leert de ervaring en aanbiedingen van presentatoren door sprekers mede uit de eigen regio zijn steeds welkom! Het blijft echter willekeurig welke presentatie op een bepaalde afdelingsbijeenkomst aan de orde is en wat de leden persoonlijk boeit. Hierbij wel in overweging nemende dat goede voorbereide presentaties opvallend meer bezoekers trekken. Het gevoel van ‘ouds een echte NVBSavond’ komt dan weer terug! De gekozen titel in de aankondiging van ons eigen verenigingsblad Op de Rails kan wel of niet stimulerend werken om te komen! De afgelopen periode leert ons ook dat bewegende beelden meer op het voorstellingsvermogen van de bezoekers indruk maken. Het is dus aan de orde of je wel of niet kunt spreken van minder of meer bezoekers per afdelingsbijeenkomst! Het beleid van het afdelingsbestuur is erop gericht belangstellenden aan te spreken o.a via de media en info te stimuleren om de afdelingsbijeenkomsten te bezoeken! NVBS treed op deze manier méér naar buiten en kan zich zo beter presenteren,niet alleen bij spoorweghobbyisten en verder geïnteresseerden waar bij deze hopelijk een positief beeld krijgen van onze vereniging c.q. organisatie en zich welkom dienen te voelen! Financiële aansturing Door de geografische situatie van de afdeling hebben wij een hogere financiële bijdrage van het Hoofdbestuur gekregen. Dankzij deze medewerking hebben we goede presentatoren van verder weg voor de afdelingbijeenkomst kunnen uitnodigen. Het afgelopen jaar is dit onder dankzegging wederom duidelijk gebleken! Bekendmaken van bijeenkomsten en locatie De afdeling Zuid Limburg beschikt over een sfeervolle spoorse locatie: Het NS station Schin op Geul dat in beheer is van de voorzitter Sef Rameckers. www.stationschinopgeul.nl Hij is tevens exploitant van het station Schin op Geul en doet er steeds in de feestmaand december er een schepje boven op om op eigen initiatief, mede ondersteund door echtgenote, de aanwezigen met een hapje en een drankje te verrassen. De bijeenkomsten van het aflopende jaar worden zodoende feestelijk afgesloten! De afdelingsleiding beschikt over de meest geavanceerde apparatuur inclusief videoscherm om prima digitale videopresentaties aan te bieden. Behalve het eigen verenigingsblad Op de Rails en website NVBS.com waar de aankondigingen worden geplaatst informeert de secretaris via een eigen informatierubriek ‘Rail Kroniek’ spoorweggeïnteresseerden, die geen lid zijn van NVBS en via een mailing van de afdelingsbijeenkomsten. Algemeen, een verenigingsjaar waarin kan worden vastgesteld dat de belangstelling voor onze afdelingsbijeenkomsten iets minder is! Onze afdeling wil de komende tijd niet actieve leden persoonlijk benaderen om opnieuw de weg naar Schin op Geul te vinden’.

Bezoekersaantallen afdeling Zuid Limburg Datum

Presentatie

Onderwerp

11/1 15/2

Pierre Keulen Sef Rameckers

8/3

Henk Dam

Variaties omtrent het Spoor Durango en Silverton Rail Ways en Oriënt Express Belevenissen,100 jaar Züricher Mittel en Oberland Bahn

19/4

Bart van ’t Grunewold

10/5 14/6

Woytek Lis Erikjan Sachse

Datum

Presentatie

13/9

Bram Stelling

14

11/10 8/11

Pierre Keulen Jan Roos

11 7

13/12

Sef Rameckers

Aantal bezoekers

Autumn Steamgala at the Severn Valley Railway Vol op Stoom / Pelna Para Rangeren en Rangeertechnieken

10 14

Onderwerp

Aantal bezoekers

bij het NS-goederenvervoer Mijn Fotocarriêre bij de DB in de 70-er jaren Railvaria in Frankrijk 55 jaar Belangstelling in het aparte Spooren Tramwezen Suppenzüge im Saarland en Plandampf 2008

15 11 15 10 15

Henk Dam, secretaris. AFDELING ZWOLLE 2013 stond voor de afdeling Zwolle in het teken van afscheid van het vertrouwde honk in gebouw Westerhaven. Aan vijfentwintig jaar gastvrijheid van de NS kwam noodgedwongen een einde door de veiligheidsmaatregelen van ProRail voor de VL. Sinds de herfst worden de afdelingsbijeen20

JAARVERSLAG 2013

komsten gehouden in het Denksportcentrum Zwolle. Dit heeft vier voordelen. De nieuwe zaal biedt veel meer capaciteit, ligt nog dichter bij de stationstrappen, we kunnen in de lokale media publiceren en de bar heeft diverse soorten bier. Vermoedelijk waren we één van de laatste afdelingen van de blauwe knoop. Keerzijde is een aanzienlijke stijging van de zaalhuur. Uiteraard heeft het bestuur de NS hartelijk bedankt voor een kwart eeuw gastvrijheid. Zoals gebruikelijk hield de afdeling Zwolle tien bijeenkomsten, waarvan twee doe-het-zelf: de meeneem-avond en de vakantie-varia-avond. In totaal hadden we 266 bezoekers, een stijging van twintig ten opzichte van 2012. Topavond vormde Roef Ankersmit met zijn historische beelden: 52 bezoekers. Een aantal dat we nooit hadden kunnen onderbrengen in onze oude locatie. Of deze grote opkomst te danken is aan de naam Ankersmit of dat ook publiciteit een rol heeft gespeeld moet het komende jaar tonen. Verder heeft de afdeling een nieuw projectiescherm aangeschaft dat beter past bij de nieuwe zaal. En tot slot viert Zwolle dit jaar dat 150 jaar geleden de eerste trein arriveerde. Mogelijk draagt het bestuur nog bij aan de verschillende festiviteiten die op stapel staan.

Bezoekersaantalllen afdeling Zwolle Datum

Presentatie

9/1

Cor de Vos

13/2 13/3 10/4 8/5

9.

Onderwerp

Datum

Presentatie

29 33 17

12/6 11/9 9/10 13/11

31

11/12

Sjoerd Bekhof Boemelend naar Purmerend Coen Thevissen 130 jaar IJzeren Rijn Diversen Vakantie-varia-avond Roef Ankersmit Spoorwegen in Nederland, 50 jaar geleden Chris Westerduin Tien jaar flexibel op het spoor

Aantal bezoekers

Van stoom in Bosnië tot diesel in Namibië Diversen Meeneem-avond Marco MoerlandGuilty tickets Patrick Berger Tachtig jaar dubbeldekkers op de Europese hoofdlijnen Gerrit NieuwenSporend in en om Wenen huis

Onderwerp

Aantal bezoekers 19 21 27 52 22

15

Jaarverslagen van de diensten en commissies

NVBS winkel Het jaar 2013 viel niet onder een gunstig gesternte voor de NVBS Winkel. Na een kort ziekbed overleed de beheerder en voormalige NVBS voorzitter, Frans Duffhues. De uitvaart werd door vele winkelmedewerkers en andere NVBS leden bijgewoond. Verder liep niet alleen de omzet voor het tweede jaar terug, maar ook in bestuurlijk opzicht was het een bewogen jaar. Op 1 juli is de penningmeester Frank Vollmuller teruggetreden. Jan Peerdeman heeft gelukkig de lopende betalingen tijdelijk overgenomen. In de zomer begon het lastige zoeken naar opvolgers voor de beheerder en de penningmeester. Als penningmeester werd Richard Rood met grote boekhoudervaring als opvolger gevonden, maar tegen het eind van het jaar bleek het totaal van de taken hem toch te zwaar te belasten. In onderling overleg is besloten om voor deze zware functie uit te kijken naar een bestuurder met meer financiële ervaring op het gebied van jaarrekeningen. De huidige penningmeester kan als zijn assistent optreden en in die functie zitting houden in het bestuur. Per 1 december 2013 werd Karel Hoorn benoemd als nieuwe beheerder en is tevens voorzitter van het dagelijks bestuur. In het vierde kwartaal traden ook Leo de Jong en Martin Vogelaar af, en was ook geen secretaris meer voorhanden. Deze functie wordt voor een jaar door Paul Muré waargenomen. Het aantal bestuursleden bedroeg samen met Peter Doove en Roel van Putten op 1 januari 2014 vijf personen. Het gaat slecht met de boekenverkoop in ons land, boekwinkels worden opgeheven of gaan failliet. De neergang is ook in onze winkel duidelijk merkbaar. De aanhoudende recessie dwingt mensen te bezuinigen en dan is een hobby een voor de hand liggende keuze. Vaker wordt gehoord ‘wel wat duur en nu nog maar niet’. In vergelijking met 2012 is de omzet van nieuwe boeken met 38% gedaald. Voor de DVD's is de omzetdaling nog groter maar het aantal verkochte exemplaren is iets gestegen. Oorzaak is een sterke prijsdaling, waardoor het omzetbedrag geen goede vergelijking is. Zowel bij de uitgevers als de kopers lijkt een zekere verzadiging te ontstaan. Positief ontwikkelde zich de omzet van tweedehands artikelen. De 18% hogere omzet is vooral te danken aan een grotere aanvoer met meer keuze tot gevolg. De totale omzet van de winkel is t.o.v. 2012 met ruim 26% naar (afgerond) € 158.500.- gedaald. Van de opbrengst wordt ruim € 10.700.aan het hoofdbestuur afgedragen. De vernieuwing van de financiële administratie bespaart duidelijk werk voor onze medewerkers aan de verkoop- en administratieve kant. Invoer van nieuwe artikelen kan van huis uit gebeuren, en bij opening van de winkel kan sneller worden opgestart. Ook de klanten profiteren van een snellere afhandeling aan de kassa door de verstrekking van elektronische spaarpunten. Positief is dat ons klantenbestand toeneemt. Steeds meer leden weten NVBS Centraal te vinden ook dankzij allerlei activiteiten. 14% van onze leden heeft in 2013 iets in de winkel gekocht. Meedoen aan beurzen en manifestaties geeft een wisselend beeld. Grote beurzen met geringe standplaatskosten kunnen een mooie winst opleveren, maar bij hoge standplaatskosten verdampt een positief resultaat snel, zeker als nog over flinke afstanden met het verkooparsenaal gereisd moet worden. Wij zijn ons zeer bewust van de promotiewaarde en werken in goed overleg met P & R, maar beraden ons op de inzet bij activiteiten met een geringe opbrengst. We verwachten een groei van de webshop. In het betalingsverkeer is aan het einde van het jaar elektronische betaling met Ideal operationeel geworden; dit vervangt het incassosysteem per machtiging. Al deze wijzigingen zorgen voor een klantvriendelijker systeem met een betere serviceverlening Het aantal medewerkers van de winkel is nu 31, hoger dan ooit. De gemiddelde leeftijd is hoog, ook omdat men na pensionering meer tijd kan vrijmaken. Aan animo om toe te treden tot medewerker is geen gebrek. Geschikte personen die rondom Amersfoort wonen hebben de voorkeur. Het bestuur heeft aandacht voor vervanging die nodig kan zijn bij kans op uitval gezien onze leeftijdsopbouw. Het nieuwe bestuur heeft ook als aandachtspunt een verdere verbetering van de samenwerking, intern en met derden, zodat de inspanningen die door velen met genoegen worden gedaan ook door een ieder als leuk worden ervaren. In het jaar 2014 staan bestuur en medewerkers van de NVBS Winkel weer voor u klaar met een uitgebalanceerd aanbod van boeken en DVD’s. Wij zien u graag komen. februari 2014, Karel Hoorn.

JAARVERSLAG 2013

21

Bibliotheek Het Bibliotheekteam bestaat uit vijftien personen (drie v en dertien m). Ook in 2013 hadden enkele medewerkers te maken met ziekte, maar allen hebben inmiddels vooruitzicht op een redelijk goede gezondheid. Hier is de plaats voor een hartelijk dank-je-wel voor alle inzet! Zoals altijd is er veel werk verzet. We ontvingen enkele grote legaten, die op één na verwerkt zijn. Met HB, SNR en Winkel zijn hernieuwde afspraken gemaakt over acceptatie van schenkingen en legaten. Overtollig materiaal wordt in principe via de Winkel verkocht, bij hoge uitzondering is van deze afspraak afgeweken. Samen met de Winkel wordt onderzocht of er alternatieve verkoopkanalen mogelijk zijn. Zowel dienstverlening aan onze leden als verenigingsbelang staan hierbij centraal. Met het HOVM wordt samengewerkt op het gebied van scannen van het tijdschrift HOV-RN. Komend jaar zullen veel, misschien alle, jaargangen op onze website raadpleegbaar worden. Bezoekers komen doorgaans op de al langer bestaande openingstijden. Bezoek op de donderdagmiddag neemt wel toe, maar blijft vrij gering. Op deze wekelijkse middag wordt hoofdzakelijk gewerkt aan de collecties. Eind 2013 waren er in de catalogus ongeveer 23.000 banden opgenomen. We verstaan hieronder ingebonden jaargangen tijdschriften, CD/DVD’s en boeken. We onderscheiden verschillende deelcollecties: boeken, tijdschriften, CD/DVD’s, dienstregelingen buitenland, dienstvoorschriften en convoluten. Een convoluut bestaat uit verschillende documenten die bij elkaar bewaard worden. Groei van de collecties ontstaat uit aankoop, schenkingen en legaten. Dat laatste zelfs belastingvrij vanwege de ANBI-status die de NVBS (en SNR) heeft. De laatste jaren zijn er enkele grote legaten ontvangen, waardoor we veel eerder dan verwacht tegen een tekort aan ruimte aanlopen. Er zullen ook extra kasten nodig zijn. Het meeste materiaal in de catalogus opgenomen materiaal is uitleenbaar. In de loop van 2013 is besloten CD/DVD’s vooralsnog niet meer uit te lenen. Dat levert teveel auteursrechtelijke problemen op. Er wordt onderzocht hoe ze legaal uit te lenen zijn. Ook de deelcollecties dienstregelingen buitenland en dienstvoorschriften zijn beperkt uitleenbaar. Dat NVBS Centraal leeft bij onze leden merken we in de Bibliotheek aan het stijgend aantal leners en bezoekers. We staan in alle opzichten dicht bij de Winkel en SNR. Niet alleen onze catalogus, ook de laatste jaargangen HOV-RN en de Naslagwerken van P. Gutter (Lijst van Verkortingen en het Spoorwegwoordenboek Ned.-Eng.) zijn voor iedereen op de NVBS Website te raadplegen. Gemakkelijk online zoeken betekent thuis al beginnen met een bezoek aan de Bibliotheek! Johan Koning ter Heege, Beheerder NVBS Bibliotheek

P&R Het afgelopen jaar heeft NVBS P&R ook met een aantal regio’s samen diverse evenementen bezocht, al dan niet in combinatie met de NVBS-winkel en de rangeerbaan van onze modelbouwers uit Den Haag. De bezetting van onze stand bestond meestal uit mensen van onze eigen groep aangevuld met onder meer diverse leden van het hoofdbestuur en leden van de verschillende afdelingen. De P&R groep is het afgelopen jaar verder verstrekt met de komst van Dennis te Dorsthorst, Henk Zwoferink en Bastiaan Luytjes. Reclame via Somda.nl In de maanden maart t/m december hebben vijfentwintig NVBS-banners bovenaan alle pagina's van spoorhobbyistenforum Somda.nl gestaan. De banners betroffen afdelingsavonden, activiteiten in NVBS Centraal en SNE-excursies. Bij een klik op de banner kwam de bezoeker direct terecht op de desbetreffende aankondiging op nvbs.com. De banners stonden in totaal 190 (van 306) dagen online, dus dat is gemiddeld 7,6 dagen per banner. In totaal werden de banners samen ruim 9,3 miljoen keer vertoond(!) en 4.000 keer aangeklikt. Gemiddeld gaat het hier om 49.000 vertoningen en 21 kliks per dag per banner. De banner voor onze SNE Koninginedagrit leverde maar liefst 1.365.501 kijkers op! Daar kan geen folderuitdeler meer tegenop voor wat betreft naamsbekendheid. Somda staat voor Spots en OMlopen DAtabase. Het gaat hier onder meer over het spotten van (bijzondere) treinen en andere opvallende dingen, maar ook over ontwikkelingen op het gebied van dienstregelingen en materieel. Verder worden er reisplannen en spottips uitgewisseld en andere Somdagebruikers gespot. Somda.nl telt sinds oktober 2004 zo'n vijfenzeventighonderd leden maar niet alle bezoekers zijn lid. 72% van hen is jonger dan veertig jaar. De gegevens van Somda zijn aangeleverd door Theo Gramser, waarvoor dank. Daarnaast waren we ook fysiek aanwezig bij de verschillende spoorse evenementen. Samen met de afdeling Noord Holland Noord op een modelspoorbeurs in Alkmaar (24 en 25 maart) en met de afdeling Zuid Limburg op het 25 jarige jubileumsfeest van de ZLSM op 13 en 14 juli. Ook waren we op uitnodiging van afdeling Twente aanwezig bij hun nieuwjaarsreceptie op 12 januari en op de TMC modelspoorbeurs in Enschede op 27 oktober. 19 en 20 januari Modelspoordagen Rijswijk 22 t/m 24 februari Rail 2013, Houten 8 t/m 10 maart Spoorwegmuseum Ontraxs 15 en 16 juni NSS Valkenburgsemeer, 7 en 8 september Terug naar Toen VSM Loenen 15 september 150 jaar spoor in Amersfoort, 21 en 22 september 25 jaar NMF Den Haag, 12 en 13 oktober 25 jaar modelbouwclub Vames Apeldoorn, 20 oktoberMBS Boekelo, 1 november Mobiele Erfgoeddag RTM Ouddorp Het jaar hebben we ook ditmaal in stijl afgesloten door samen met de NVBS-Winkel deel te nemen aan de Amersfoortse Kerstmarkt op 18 december in de traverse van station Amersfoort. Tijdens onder meer de nieuwjaarsreceptie, Op de Rails dag, signeersessies, de relatiedag en andere themadagen hebben wij tal van hand- en spandiensten geleverd om veel mensen te kunnen ontvangen in NVBS Centraal. Daarnaast hadden we ook nog tijd over om de nodige vergaderingen van onze eigen groep te organiseren en aanwezig te zijn bij ondermeer de jaarvergadering en de stafvergadering. Hans Koppelman, coördinator NVBS P&R.

Internetdienst In het jaar 2013 werd behalve aan de reguliere werkzaamheden van de Internetdienst voor de diverse geledingen, inhoudende publicatiegereed maken van meestal foto’s en teksten voor de website en vervolgens publiceren, veel aandacht besteed aan lopende projecten:

22

JAARVERSLAG 2013

Website Voor het onderhoud van de website werden de in 2012 toegetreden nieuwe medewerkers van de Internetdienst verder ingewerkt en begeleid door het Bestuur van de Internetdienst en ervaren Internetdienst medewerkers. Meestal op verzoek van een geleding werden functionaliteiten op de website toegevoegd. Ook op initiatief van de Internetdienst werden functionaliteiten en wijzigingen/verbeteringen toegevoegd. Als voorbeeld hiervan kan het Google-kaartje voor een afdelingslocatie genoemd worden. Wisseltentoonstelling De wisseltentoonstelling werd volledig operationeel in 2013. Inmiddels zijn bijna twintig tentoonstellingen te zien op de website, meestal aangeboden door leden, maar ook door SNR. Webwinkel De nieuwe versie van het softwarepakket voor de NVBS Winkel werd operationeel. Aan het eind van het jaar werd het betalen van websitebestellingen met iDeal mogelijk. Het betrof de eerste fase, in het eerste kwartaal van 2014 zal het project geheel afgerond en operationeel zijn. Regiegroepen ICT en Communicatie De Internetdienst heeft een grote bijdrage geleverd in beide regiegroepen. Statistieken In 2013 werd de NVBS website ruim één miljoen malen bezocht. De Top Vijf van bezochte pagina’s was als volgt in afnemende volgorde: Startpagina, jaaroverzicht OdR, activiteitenagenda, presentatieagenda en de Winkel. Gesloten websitegedeelte voor leden Het gesloten ledengedeelte op de NVBS website kwam technisch gereed. Keuzes betreffende het materiaal dat alleen door leden geraadpleegd kan gaan worden zullen in 2014 gemaakt worden. Voordat verenigingsbrede invoering zal plaatsvinden is een pilot met een beperkt aantal leden gepland in 2014. Tevens zullen in de loop van 2014 Greenstone-onderdelen van SNR ontsloten gaan worden. Ledenadministratie Vanuit het Hoofdbestuur is een traject gestart om te komen tot een ledenadministratie waarmee efficiënt gewerkt kan worden en backup faciliteiten gewaarborgd zijn. Hiervoor had Jos Straathof een gedetailleerd ontwerp gemaakt. We hebben dit document vertaald naar een beknopt basisontwerp. Dit ontwerp is besproken met het HB. Kort nadat het HB gekozen heeft voor Ledenadministratie Online uit Delft is de Internetdienst gevraagd, uit oogpunt van ICT, naar het pakket te kijken. We hebben een tweetal bezoeken gebracht aan Ledenadministratie Online in Delft. Vervolgens hebben wij onze bevindingen, zonder dwingend advies, naar het Hoofdbestuur gestuurd. Ons is nadien gevraagd om in het vervolgtraject te participeren. We hebben de datastructuur van LAO vergeleken met onze ledenadministratie. Aan het eind van 2013 was een proefconversie van de ledenadministratie in voorbereiding. Op het moment van schrijven zijn we de eerste resultaten van de conversie aan het beoordelen. 2014 De Internetdienst ziet het nieuwe jaar met vertrouwen tegemoet en zal onder andere in het teken staan van de volgende activiteiten: Verdere promotie website en gebruik internet binnen de NVBS Afronding project iDeal betalingen van de webwinkel Invoeren van een nieuw ledenadministratiepakket of software Definitief invoeren gesloten ledengedeelte Verder ontsluiten verzamelingen in samenwerking met SNR Verder verbeteren website met inachtneming van nieuwe technieken en media

Op De Rails In 2013 is Op de Rails conform schema twaalf keer verschenen. In totaal heeft de jaargang met een omvang van 624 pagina’s. Inhoud De redactie heeft zoals altijd haar best gedaan een zo gevarieerd mogelijk blad te produceren. Naast de rubrieken met nieuws over spoor en tram in binnen- en buitenland en het verenigingsnieuws, waren er artikelen met uiteenlopende onderwerpen. De ontwikkelingen in de dienstregeling en materieelomlopen bij NS, het goederenvervoer en de materieelparken werden ook dit jaar niet overgeslagen. Op het gebied van historie was er onder andere aandacht voor de buurtspoorwegen in België. Het laatste nummer van het jaar stond onder meer in het teken van de spoorwegen in 1948 en de Amsterdamdse lijn 25, waarvan we afscheid hebben moeten nemen. Facebook In 2013 heeft Op de Rails meer bekendheid gekregen door middel van de Facebook-pagina. Aan het einde van het jaar stond de teller van het aantal ‘vind-ik-leuks’ tegen de 2500 aan. Facebook Op de Rails is vooral belangrijk voor de interactie met onze lezers. Door middel van een ‘vind-ik-leuk’, reactie of een bericht kunnen zij feedback geven of een vraag stellen. De redactie beschouwt dit als een waardevolle aanvulling op het gedrukte maandblad. Themadag Afgelopen jaar liet de redactie ook haar gezicht zien en organiseerde samen met de NVBS Winkel de Themadag Op de Rails. Op deze dag hield de Winkel een uitverkoop van oude jaargangen. Bezoekers kregen ondertussen in een presentatie te zien wat er komt kijken voordat Op de Rails bij u op de mat of in de bus valt. Er was voldoende gelegenheid voor het stellen van vragen en het geven van feedback, wat deze dag voor zowel bezoekers als redactie leerzaam en dus voor herhaling vatbaar maakte! Railquiz De redactie was in 2013 organisator van de Railquiz, die werd gewonnen door een team dat geen NVBS-afdeling of -dienst vertegenwoordigt, maar ‘gewoon’ bestaat uit een stel vrienden. Dit bijzondere team met de naam Post 19 mag Railquiz 2014 organiseren. Redactie De redactie is tegen het einde van het jaar gewijzigd van samenstelling. Hoofdredacteur Huub van Keulen en redacteur Paul Wiggenraad hebben na jaren trouw te hebben meegedraaid afscheid genomen van Op de Rails. Vernieuwing heeft plaatsgevonden door de introductie van een nieuwe medewerker, Koen Brouwer. De hoofdredacteur is opgevolgd door een kern van drie personen die zorgen voor coördinatie, verantwoording, vertegenwoordiging en bijhouden van afspraken. Deze kern bestaat uit Sjoerd Bekhof, Raymond Kiès en Bastiaan Luytjes. Drukker Op de Rails zou niet maandelijks kunnen verschijnen zonder Drukkerij Verloop. Over de samenwerking met de drukker zijn we dan ook zeer tevreden. Vooruitblik Drie zaken waar onze lezers in 2014 zeker naar kunnen of konden uitkijken. Het duizendste nummer dat in maart verscheen is u ongetwij-

JAARVERSLAG 2013

23

feld niet ontgaan. Maar houd ook de komende nummers in de gaten als de inmiddels zes jaar oude lay-out een kleine facelift zal ondergaan, precies zoals treinen en trams krijgen als ze nog niet aan afschrijving toe zijn. Ook doet de redactie haar best om in de tweede helft van het jaar een nieuw themanummer bij u af te leveren.

Dienst Huisvesting 2013 was een roerig jaar! Natuurlijk heeft het team niet stilgezeten: er is gezorgd voor het reguliere werk: schoonmaak, catering, techniek, sleutelbeheer, post, alarmopvolging, planning vergaderingen, speciale acties. Een vrijwilliger van het team heeft zich teruggetrokken. We zoeken nog naar versterking. Er zijn nu zes ‘huisvesters’. Allemaal bedankt voor de enthousiaste inzet. De huisvestingscommissie is een dienst van de vereniging geworden. Daardoor zijn we nu goed ingebed in de NVBS. NVBS Centraal wordt steeds vaker bezocht, zowel door leden, SNR-beheerders, vergaderaars en zelfs door toevallige passanten. Een paar acties illustreren dit: Nieuwjaarsreceptie, boekpresentatie, railquiz, jongerendag, Spoor Nul Conventie. Telkens weer overtrof het aantal bezoekers de verwachting. HB en Huisvesting overleggen met de verhuurder over de hoogte van de extra kosten, die ons in rekening gebracht worden. Streven is om er in 2014 uit te komen. Het alarmsysteem geeft soms, tot nu toe gelukkig loze, meldingen. Sleutelhouders zijn inmiddels goed gewend aan de openings- en sluitroutines. Vernieuwd zijn het projectiescherm, het koffiezetapparaat, de kleurenprinter en de fotolijsten. Wordt vervolgd komende jaren! Een belangrijk aandachtspunt in 2013 bleef het binnenklimaat. We blijven temperatuur en vochtigheid alert volgen. Opdat onze collecties een goede bewaaromgeving hebben en onze bezoekers zich thuis voelen. Johan Koning ter Heege

Boeken- en filmcommissie Kalendercommissie In oktober 2013 is in de boekenreeks van de NVBS als deel 47 hèt boek over de Noord-Friesche Lokaal-Spoorwegmaatschappij verschenen. Auteur is Oege Kleijne. Dit boek vestigt met zijn dikte van ruim 5 cm een record in de reeks! Het vroegere lokaalspoor in Noord-Friesland – bekend als het Dokkumer Lokaaltje – ontsloot het gebied ten noorden van de denkbeeldige lijn Harlingen – Leeuwarden – Buitenpost en spreekt nog altijd velen tot de verbeelding. Een degelijke geschiedschrijving ontbrak tot op heden. De lezer krijgt met dit boek een uitgebreide beschrijving van de opkomst en de ondergang van de spoorwegmaatschappij NFLS en haar lijnen. Verder is uitgebreid aandacht besteed aan de met het lokaalspoor concurrerende (stoom)tram- en buslijnen. Verder verscheen medio 2013 in de reeks als deel 46 het boek Moderne Trams - deel 1, met auteurs Frits van der Gragt, Axel Reuther en Wilfried Wolf. Dit boek behandelt de trams over de gehele wereld. Er zullen drie delen verschijnen, in het eerste deel wordt een groot deel van de moderne vierassige trams, beginnend met de PCCcar uit 1935, de Zwitserse Standaardtram uit 1940, zijn afleiding hiervan in de vorm van de Duitse Grossraumwagen en de voortzetting van de PCC in Oost-Europa, de Tatra-tram, in al zijn uitvoeringen behandeld. Op de rol voor de komende jaren staan de delen 2 en 3 van Moderne Trams, waarvan aan deel 2 momenteel nog vlijtig wordt gewerkt. Andere uitgaven zijn op de korte termijn niet gepland. Bas Schenk

Kalendercommissie Goede wijn behoeft geen krans. Zo langzamerhand is de NVBS-Kalender een standaard-onderdeel van de NVBS-familie geworden: elke twee weken weer nieuwe foto’s met een mooie informatieve tekst erbij. De waardering groeit nog steeds en onze angst om te moeten zoeken naar interessante onderwerpen is niet uitgekomen. ‘De mooiste foto van …’ is een succes gebleken; vandaar dat ook in deze kalender we dit hebben doorgezet met een mooie pagina gewijd aan Maurits van Witsen met een aantal van zijn mooiste foto’s. Ook hebben we steeds beter toegang tot de goudmijn van de SNR zodat we nog makkelijker, nog mooiere foto’s kunnen bemachtigen. Gaat altijd alles vanzelf? Nee, ik kan U verklappen dat we in de Kalendercommissie regelmatig stevige discussies hebben. ‘Moeten we nu wel een pagina over de speciale trams vanwege de troonswisseling publiceren? En ook: Is die foto van de Fyra in het Rijndal nou echt wel de moeite waard?’ Maar U hebt het gemerkt: We komen er altijd uit. Na vijf jaar coördinator is het voor Martin tijd voor verandering. Vandaar dat hij opstaat en plaats maakt voor Gert Jan Binkhorst als coördinator. Ook was het tijd voor verjonging: Theo Gramser is erbij gekomen. Ook vanaf deze plaats: Hartelijk welkom. Tot slot wensen wij U veel kijkplezier met de NVBS-Kalender 2014! Martin Bos / Gert Jan Binkhorst, coördinator

Activiteitencommissie NVBS Centraal De naam ‘activiteitencommissie’ is eigenlijk wat te veel eer voor deze groep actieve NVBS’ers die enkele keren per jaar in los-vast-verband samenkomt. De leden van de activiteitencommissie zijn afgevaardigden uit de diverse ‘bewoners’ van ons prachtige NVBS Centraal, aangevuld met P&R. Door ruim van te voren enkele evenementen te plannen kunnen we heel NVBS Centraal steeds een wisselend thema geven. Hiermee biedt een bezoek aan onze verenigingsruimte steeds wat nieuws voor onze leden (en niet-leden zijn welkom uiteraard). De komende tijd blijven we kijken naar interessante thema’s en de uitwerking hiervan om zo de schatten die we als NVBS hebben voor het voetlicht te brengen. De meest zichtbare verandering die voor alle bezoekers in de tweede helft van 2013 te aanschouwen was, is een mooie collectie van tientallen tramfoto’s uit binnen- en buitenland. Naar aanleiding van het boek ‘Moderne Trams’, dat mede is geschreven door erelid Frits van der Gragt staat dankzij de vele foto’s NVBS Centraal een tramsfeer gekregen. Uiteraard begon 2013 met de -inmiddels traditionele- nieuwjaarsreceptie. Hiernaast zijn er diverse ‘extra’tjes’ georganiseerd voor onze leden. Voor een deel om een gezellige dag te hebben met andere spoorbelangstellenden, maar voor een deel ook om leden en niet-leden kennis te laten maken met de NVBS en al het moois dat we oa in NVBS Centraal te bieden hebben.

24

JAARVERSLAG 2013

Niet elke activiteit was (gelukkig) een ‘echte’ activiteitencommissie-activiteit. Het is vooral goed om in NVBS Centraal de NVBS te laten zien en niet vooral de verschillende onderdelen, waarin we die VBS toevallig hebben onderverdeeld. Een summier overzicht van diverse activiteiten die in 2013 zijn georganiseerd: Relatiedag voor belanghebbenden uit de spoor- en museumwereld Signeersessies boeken Frits van der Gragt en Oege Kleine OdR-themadag Opening tijdens publieksfeest 150 jaar spoor in Amersfoort Tijdschriften uitverkoopdag Jaaroverzicht 2012 door het Railtheater Amersterdam Ruilbeurs voor verzamelaars van vervoerbewijzen Tips en ideeën blijven altijd welkom. Dank aan iedereen voor het samen op de kaart zetten van onze veelzijdige vereniging. Laten we daar in 2014 zeker mee doorgaan. Het maakt immers niet uit wat we organiseren, áls we maar iets organiseren! Maikel Rörik, ‘aanjager’

Geschillencommissie Net als voorgaande jaren prijst de geschillencommissie zich ook dit jaar weer gelukkig met het feit dat zij sinds 2003 niet meer bij elkaar heeft hoeven komen. Normaal gesproken is een dergelijke inactiviteit geen reden tot vreugde, maar voor onze commissie wel, want dit betekent dat de geledingen van de NVBS – al jaren – geen beroep op ons hebben hoeven doen. Ook in 2013 is dus geen geschil aan ons voorgelegd. Er zijn geen zaken aan de commissie voorgelegd. Wij hebben dan ook – net als voorgaande jaren – in 2013 niet samen hoeven te komen. De geschillencommissie bestaat thans uit: Bob Doorewaard Boekhout als voorzitter, ik als secretaris en Sander Ruys als lid. De reserveleden zijn Olaf Langemeijer, Richard Latten en Leo den Hollander. J.B.Th. van ’t Grunewold, Secretaris

Regiegroep ICT In 2013 is de samenstelling van de Regiegroep ICT uitgebreid waardoor kennis en kunde op ICT gebied binnen de vereniging beter gewaarborgd is om gericht zaken te kunnen afstemmen. Samenstelling De samenstelling van de Regiegroep ICT is bij het ingaan van 2013 als volgt: Leo Riesthuis namens Bibliotheek en Gebouwbeheer Frank van Woerkom namens NVBS Winkel René Jongerius namens SNR Ernst van Gulden namens de Internetdienst Maikel Rörik, secretaris Jan Noorlander, voorzitter Een aantal keren in dit verslagjaar is de Regiegroep ICT bijeen geweest om de ICT activiteiten van de NVBS te bespreken. Door onderlinge afstemming wordt ervoor gezorgd dat de ICT behoefte binnen de geledingen van de NVBS op één lijn blijft. In 2014 zal de NVBS-site uitgebreid worden met een afgeschermd ledendeel. Jan Noorlander, voorzitter

Regiegroep Communicatie Na twintig vergaderingen in totaal, waarvan drie in 2013, heeft de regiegroep communicatie opgehouden te bestaan. Hoewel het door de deelnemers als nuttig werd ervaren om te weten wat er zoal leeft binnen de vereniging, zou een beter gebruik van de stafnieuwsbrief hier voor een deel aan tegemoet kunnen komen. Het besluiten over en afwegen van diverse zaken en belangen die spelen binnen een brede vereniging als de NVBS moet bij het hoofdbestuur liggen. Indien wenselijk, zullen de belanghebbenden uit de diverse verenigingsonderdelen door het HB bijeen worden gebracht voor concrete uitwerking. Dank aan alle deelnemers voor hun inbreng de afgelopen tijd. Maikel Rörik, voorzitter

10. VERSLAG OVER 2013 VAN DE STICHTING NVBS-RAILVERZAMELINGEN Bestuur Het bestuur vergaderde acht keer. Guus Veenendaal, Hans Brouwer en René Jongerius traden terug als bestuurslid; Johan Koning ter Heege, Gert Jan Binkhorst en Maikel Rörik traden toe. Het is de bedoeling het aantal bestuursleden op zeven te brengen. Conservator Erwin Voorhaar woont de bestuursvergaderingen bij. Beheerders De ‘railverzamelingen’ onder beheer van de stichting zijn samengesteld uit deelcollecties met elk een door het bestuur benoemde beheerder. Veel beheerders krijgen steun van evenzo door het bestuur benoemde assistenten of projectmedewerkers. In 2013 vond twee maal een overleg tussen beheerders en bestuur plaats. Van elke vrijwilliger die tot de verzamelingen toegang heeft, vraagt het bestuur sinds 2012 ondertekening van een integriteitsverklaring. Niettemin is, tot diepe spijt van de binnen de stichting betrokkenen, in 2013 gebleken dat een vrijwilliger malversaties pleegde. Hem is de toegang tot het SNR-archief ontzegd en er zijn (met beperkt succes) pogingen gedaan de schade ongedaan te maken. Eén van de leringen die het bestuur uit dit incident getrokken heeft is dat aan komende benoemingen oriënterende kennismakingen vooraf zullen gaan. Voorts heeft het bestuur de beheersrichtlijnen aangescherpt en daarover in het najaarsoverleg met de beheerders gesproken. Aan het slot van dit verslag staan de namen van de beheerders (stand 31 december). Voor Pim van der Kuijlen en René Janson was het de laatste dag als beheerder.Toon van Liempt is benoemd tot opvolger van Pim van der Kuijlen; voor René Janson wordt een opvolger gezocht. 10 jaar SNR: tijd om het beleid onder de loep te nemen De NVBS heeft in 2003 de stichting in het leven geroepen. In de afgelopen jaren is veel aandacht en tijd gestoken aan het in Amersfoort bijeenbrengen van de tot dan op diverse plaatsen in Nederland bewaarde deelcollecties en het ontsluiten daarvan. Er is een start gemaakt met het digitaliseren van (vooral) foto’s, kaarten en tekeningen. Een eenduidig kader lag er niet aan ten grondslag; een ‘collectiebeleid’ is nooit ontwikkeld. De behoefte aan duidelijkheid over wat de stichting wel en niet zal verzamelen en bewaren, en hoe, is in die jaren gegroeid.

JAARVERSLAG 2013

25

Het bestuur heeft in 2013 besloten een Beleidsplan te ontwikkelen dat in die behoefte gaat voorzien. Het bestuur heeft als eerste stap een discussienota opgesteld en aan de beheerders voorgelegd. Het heeft met iedere beheerder individueel gepraat over zijn deelcollectie en de knelpunten. Het wil in 2014 verdere stappen zetten en een definitief plan op tafel leggen. Dat plan moet de weg effenen voor ‘meer’ en voor ‘minder’. Méér samenwerking met andere NVBS-geledingen (bv. de bibliotheek) en met in aanmerking komende instellingen zoals het archief en de bibliotheek van het Spoorwegmuseum, méér toegankelijkheid (bv. via een voor leden toegankelijke beeldbank) en méér concentratie op kernverzamelingen. En minder behoefte aan bewaarruimte, door verdere digitalisering en door sanering van deelcollecties. Beheersverslagen Deze zijn geredigeerd door de secretaris aan de hand van de input van de onderscheiden deelcollectiebeheerders. Archief film (Ton Pruissen) In 2013 waren er geen aanwinsten. Ook zijn geen films uit de collectie gedigitaliseerd. Ik heb een notitie geschreven waarin o.a. uitgebreid ingegaan wordt op de vraag hoe films uit het archief toegankelijk gemaakt kunnen worden. Bij deze notitie behoort een weliswaar beknopte maar wel volledige inventarisatie van de films die zich in het archief bevinden. Begin oktober is deze notitie aan het SNR bestuur gestuurd. Er is nog geen besluit over genomen. Archief fotonegatieven (Gerard de Graaf en Robert Sirks) In 2013 werd de collectie uitgebreid met de fotonegatieven van wijlen ons lid J.J. Overwater. Een prachtige en goed gedocumenteerde collectie. In het begin van het jaar kwamen ladenkasten afkomstig van de Koninklijke Bibliotheek naar Amersfoort. Die delen van de collectie die daarvoor in aanmerking komen worden overgeheveld naar de ‘nieuwe’ ladenkasten, waardoor er in 2014 kastruimte voor anderen vrijkomt. De werkzaamheden bestonden verder uit het conserveren van negatieven. In 2013 is van start gegaan met het archiefveilig opbergen van de negatieven van wijlen W. Cramer. Voorts werd medewerking verleend aan het scanproject. Diatheek (Mar de Klerk) Na een globale inventarisatie van de nog niet gedocumenteerde dia's werd begonnen met het scannen van de collectie-Luijendijk. Ook dit jaar lag het accent van de werkzaamheden op het selecteren en verwijderen van kwalitatief mindere dia's uit de bestaande collectie. De collectie kon worden uitgebreid met de diaverzamelingen van de heer Hilhorst en Geert de Kinkelder. Documentatie Spoorwegen NL en voormalige koloniën (Evert Heusinkveld) Belangrijkste aanwinsten van 2013 waren archiefstukken van de NS en voorgangers en van Nederlands-Indische en Indonesische spoorwegmaatschappijen, oude spoorboekjes en bijzondere dienstregelingen. Verder droeg de bibliotheek nog enige documentatie over de infrastructuur over. De nieuwe aanwinsten werden zoveel mogelijk uitgedund, beschreven en ingevoegd in de bestaande rubrieken. Door de vele en soms omvangrijke aanwinsten is er wel enige achterstand ontstaan. Regelmatig werden mondelinge, schriftelijke en telefonische inlichtingen gegeven. Gezien de rijke inhoud van de verzameling is het vaak mogelijk gerichte informatie te geven. Helaas moest Evert van Laar vanaf november gas terug nemen in verband met zijn gezondheid. Documentatie Tramwegen NL en voormalige koloniën (Dirk Eveleens Maarse) De deelverzameling ,’Documentatie Tramwegen Nederland c.a.’ is in 2013 opnieuw kleiner geworden. Dubbele of overbodige documenten zijn afgevoerd en de ontstane ruimte is slechts gedeeltelijk gevuld met nieuwe aanwinsten. De beschreven inventaris bestrijkt nu de ‘kleinere’ bedrijven vanaf Utrecht (in Sluiterse volgorde). Die van het GVBA nadert zijn voltooiing; NZH, HTM en RET komen later aan de beurt. Het aantal bezoekers blijft stijgen. Dit jaar waren vooral GoTM en MBS zeer in trek, in beide gevallen met het oog op inmiddels verschenen publicaties. Door wisseling van functies is thans Dirk Eveleens Maarse de beheerder en Sam de Lange emeritus-beheerder-cum-assistent. Foto’s Spoorwegen NL (Erikjan Sachse) Ook in 2013 is verder gegaan met het reorganiseren en saneren van de fotoverzameling. Door het binnenkrijgen van steeds weer nieuwe items is het op juiste volgorde leggen een langdurig karwei. Door dit nieuwe materiaal kon ouder materiaal dat in slechte staat verkeerde worden afgestoten. Ook dubbel materiaal kon worden afgestoten. Het gehele jaar is de deelverzameling steeds een à twee keer per maand geopend geweest voor de NVBS-leden. Daarbij heeft assistent-beheerder Remmo Statius Muller ondersteuning verleend. Hiervan is redelijk tot goed gebruik gemaakt, er zijn ongeveer 20 bezoekers geweest. Een deel hiervan waren bezoekers van bibliotheek en/of winkel; zij konden ook zonder afspraak worden geholpen. Er zijn enkele extra openstellingen geweest, waardoor belangstellenden met het archief kennis konden maken. De kalendercommissie heeft naar foto’s gezocht voor de kalender 2015. Er zijn enkele foto’s digitaal aangeleverd voor artikelen in Op de Rails en voor de NVBS-website. Voor de viering van 150 jaar spoorwegen in Amersfoort is materiaal aangeleverd ten behoeve van een tentoonstelling in museum Flehite. Voor het boek over de stoomlocs serie 3900 zijn foto’s aangeleverd, evenals voor een project over de spoorlijn Zwolle – Emmen. Leuk is ook de belangstelling voor onze collectie vanuit de diverse modelspoorfabrikanten en vanuit museumorganisaties zoals de VSM. Door studie te doen naar de opschriften op spoorwegmaterieel kunnen museumstukken op een historisch correcte wijze van opschriften worden voorzien. Nieuwe toegangen zijn geweest: foto’s afkomstig uit de NVBS Fotorondzendingen (ca. 150 stuks) enkele zendingen kleurenfoto’s van het NVBS-lid Hans Casteleijn (ca. 100 stuks) foto’s en prentbriefkaarten uit nalatenschappen o.a. van Gerard Stoer (ca. 100 stuks) aankoop van de collectie Hesselink (ca. 5000 stuks foto’s en prentbriefkaarten) aankoop van de collectie Overwater (ca. 5000 stuks) Momenteel is het invoegwerk van de verzameling Hesselink in volle gang. Met het Digitaliseringsteam is een werkwijze afgesproken over de organisatie rondom het scannen van fotomateriaal. Het grootschalig scannen zal zeer binnenkort worden opgestart. Er zijn in 2013 behoorlijke kosten gemaakt om foto’s aan te kopen die de collectie goed aanvullen, in totaal ca. € 3.000,-. Foto’s Spoorwegen buitenland (Remmo Statius Muller) Aan deze fotocollectie zijn in 2013 twee omvangrijke collecties toegevoegd (Boomsma en Overwater). De grootschalige reorganisatie van de verzameling vordert, maar wel langzaam. De verzamelingen Duitsland, België, Luxemburg en Frankrijk zijn nagenoeg gereed. De integratie van de fotoverzameling van de SSTV is bij deze landen eveneens afgerond. Hierdoor konden bijna vijfduizend waardevolle historische afbeeldingen aan de collectie worden toegevoegd. De collectie werd incidenteel geraadpleegd. De verzamelingen Zwitserland, Engeland en Oostenrijk zijn echter nog nauwelijks bewerkt en derhalve niet raadpleegbaar. Bij het beheer van de collecties Zwitserland en Oostenrijk is sinds kort ondersteuning gekregen in de persoon van de nieuw benoemde assistent-beheerder Richard de Bruin. Foto’s Tramwegen NL en voormalige koloniën (René Janson) Collectie In 2013 is verder gegaan met het in elkaar schuiven en saneren van de verzameling, en het geheel een indeling te geven volgens de richtlijnen:

26

JAARVERSLAG 2013

onderscheid kaarten / foto's waarop de tram(s) staan afgebeeld, en foto’s met alleen een tramomgeving, als parallelle verzamelingen per provincie per maatschappij per traject en op tijdsvolgorde van oud tot heden Teleurstellend waren de vorderingen in het afgelopen jaar. De provincie Gelderland kon worden voltooid, evenals de provincie Utrecht (op de stad zelf na). Er zijn plausibele verklaringen voor de benodigde méér-tijd. Opgepakt is Noord Holland. Allereerst de NZH en haar voorgangers, zowel smalspoor als normaalspoor. Hierbij is de hulp ingeroepen van het historisch genootschap ‘De Blauwe Tram’. Later ook 't Gooi en de kleinere tram-maatschappijen boven het Noordzeekanaal. Met het bestuur is gesproken over het verwachte verdere verloop van de werkzaamheden en de inschatting van de benodigde tijd (gauw 5 jaar). Personeel René Janson en Sjoerd Bekhof (assistent-beheerder) waren continu bezig met de herstructurering. Naar verwachting komen er in 2014 enkele extra medewerkers. Dienstverlening Sjoerd Bekhof heeft zich in de loop van het jaar vele malen beziggehouden met het bijstaan van en service verlenen aan schrijvers van boeken over een trammaatschappij. Meer aandacht ging naar de auteurs Oege Kleine (Noord Friesland) en Rudi Liebrand (MBS). Malversaties Helaas kwamen in 2013 malversaties door een actieve medewerker aan het licht. De omvang is nog steeds niet helemaal duidelijk. De contacten met deze medewerker zijn verbroken; hem is de toegang tot de SNR-ruimte ontzegd. Er heeft een gesprek plaats gevonden tussen een bestuursdelegatie en René Janson. In vervolg daarop heeft het bestuur moeten concluderen dat tussen beheerder en bestuur de noodzakelijke vertrouwensbasis is weggevallen. René heeft per ultimo 2013 zijn functie beschikbaar gesteld. Het scheiden van de wegen neemt niet weg dat de SNR René grote dank verschuldigd is voor al zijn werk in de periode van zijn beheer. Foto’s Tramwegen België, Luxemburg en Frankrijk (Maurits van Witsen) In 2013 zijn de verzamelingen nog verder gegroeid. Beide omvatten nu bijna vijftien duizend stuks, vooral dankzij legaten van NVBS-verzamelaars, zoals de heren Steinkamp en Souer, maar ook door geschonken afdrukken van actieve fotografen. Vooral documenten van vóór 1980 zijn welkom, maar uiteraard ook van nieuw rollend materieel en van recent in dienst gestelde trajecten. Deze NVBS-verzamelingen blijven voorlopig nog geheel in Zeist ondergebracht. Het aantal bezoeken aan de verzameling was groter dan ooit, n.l. elf. Voorts waren er diverse schriftelijke verzoeken om documentatie met foto's. Ook in 2014 is men, mits na telefonisch overleg, welkom bij de beheerder. Foto’s Tramwegen overig buitenland (Pim van der Kuijlen/Toon van Liempt) Prentbriefkaartencollectie De prentbriefkaartencollectie (ca. 19.500 stuks) is geheel aanwezig in Amersfoort Centraal. Er is nog een werkvoorraad van één ladenkastje, zodat het maken van een definitieve inhoudsopgave eind 2014 aan de orde is. Sam de Lange is in het bezit van een voorlopige inhoudsopgave. Fotocollectie met foto’s tot 10 x 15 Ook deze foto’s (ca. 17.000) zijn allemaal in Amersfoort. Onze intentie is nog steeds om meer aandacht besteden aan kleinere trambedrijven en om op de grote(re) tramsteden een tijdelijke (foto)stop te zetten. Voorlopig willen wij onze tijd en aandacht besteden aan het wegwerken van de voorraad van acht schoenendozen. Hopelijk kan in 2015 een definitieve inhoudsopgave beschikbaar gesteld worden.Een voorlopige inhoudsopgave is aanwezig bij Sam de Lange. Fotocollectie met foto’s van 13 x 18 tot 20 x 30 Deze collectie bevindt zich in Tilburg, waar eenmaal per week gewerkt wordt. De collectie omvat elf ordners, en de voorraad te verwerken foto’s is ruim voldoende. Een inhoudsopgave is nog niet aanwezig. Fotocollectie met foto’s groter dan 20 x 30 Aan deze collectie is nog niets gedaan. Het aantal bedraagt nog steeds tien stuks. Diversen Dit was het laatste jaar met Pim als beheerder. Wij bedanken hem zeer voor zijn actieve inzet. Het aantal medewerkers is nog steeds vijf. Wie de verzameling wil bewonderen is welkom na een telefoontje met Toon van Liempt. Materieeltekeningen (Ton Dijkers) Bijna alle tekeningen liggen nu in de ladenkasten: Tramwegen Nederland per bedrijf en van registratienummer voorzien volgens inventarislijst; Spoorwegen Nederland op dezelfde wijze in behandeling. Die voor. eenzelfde materieelserie komen bij elkaar. De beschrijving van de tekeningen in de inventarislijst is van Tramwegen Nederland grotendeels gecontroleerd. Die controle moet nog gebeuren voor. bedrijven met veel tekeningen. Dit vergt soms veel zoekwerk omdat op sommige tekeningen geen nummers van de weergegeven voertuigen staan, zodat het de vraag is of die inderdaad zo zijn gebouwd of volgens een aangepast ontwerp. Vergelijking van de tekeningen moet verder uitwijzen of er duplicaten zijn. Voor spoorwegen Nederland is nog veel te doen, vooral voor het goederenmaterieel. Spoor- en tramwegen Nederlandsch-Indië en Spoor- en Tramwegen Buitenland zijn minder omvangrijk. Deze komen later onderhanden. Onze opzet is op basis van de inventarislijst en de uitkomst van de controle op de inhoud van de laden een catalogus te maken, eerst van Tramwegen Nederland, dan Spoorwegen Nederland, daarna de overige delen. Die catalogus zal geschikt te maken zijn voor de website. De verzameling zal dan weer toegankelijk te verklaren zijn. Intussen zal de aandacht ook worden gericht op de vraag hoe in slechte toestand zijnde tekeningen te conserveren en kopieerbaar te maken zijn. Evenals vorige jaren kwam af en toe een vraag naar een tekening binnen. Door de voortschrijdende ordening van verzameling zijn veel van die vragen nu gemakkelijker te beantwoorden. Topografische kaarten (Kees Kooij en Anton Kraus) Digitale bestanden van Prorail. Van ProRail zijn aanwezig twee soorten bestanden. Enerzijds digitale kaarten, de meeste uit 2010. Ze zijn herkenbaar aan hun geocode. Anderzijds scans van ongeveer zesduizend oudere kaarten. Deze laatste zijn toegankelijk gemaakt door ze te hernoemen op basis van de geocodes. Calques van ProRail. Een grote hoeveelheid calques van ProRail is gesorteerd. Een aantal is afgevoerd omdat ze geen relevante informatie bevatten. De overgebleven kaarten worden op dit moment ingevoegd bij de kaarten die al aanwezig waren. Gelijktijdig wordt er een inventaris gemaakt van de aanwezige kaarten. Aandachtspunt Omdat er (vrijwel) geen gebruik meer gemaakt wordt van papieren kaarten bij ProRail dreigt er een eind te komen aan de verwerving van nieuw materiaal. Het is dringend gewenst dat er op bestuurlijk niveau gezocht wordt naar mogelijkheden om de beschikking te krijgen over recent kaartmateriaal. Vervoerbewijzen spoorwegen Nederland (Gerrit van Straaten) In het verslagjaar zijn enorme hoeveelheden vervoerbewijzen (vanaf circa 1865), afkomstig uit het legaat van ons overleden ere-lid Bert Steinkamp, verwerkt. Enkele topstukken daaruit: vervoerbewijzen van de KNLS en GOLS met deze bedrijfsnamen erop. Ook vermeldenswaard zijn een grote, meerdelige schenking van Evert van

JAARVERSLAG 2013

27

Laar (vervoerbewijzen vanaf circa 1948) en een groot legaat van Herman Hesselink (met name reisbureaucoupons vanaf 1908). Vragen van (niet-)leden, Museum Flehite (Amersfoort) en het Spoorwegmuseum zijn met behulp van de aanwezige documentatie, enz. beantwoord. Enkele illustraties werden geleverd voor het NFLS-boek van Oege Kleijne. Op 30 november is een geslaagde kaartjesruilbeurs in NVBS Centraal gehouden. Vervoerbewijzen tramwegen Nederland (Marco Moerland) De verzameling plaatsbewijzen tramwegen is aangevuld met historische plaatsbewijzen die uit nalatenschappen en door giften verkregen zijn. Bovendien zijn nieuw verschenen hedendaagse plaatsbewijzen aan de verzameling toegevoegd. De beheerder van de verzameling heeft ook in 2013 voor diverse NVBS-afdelingen een lezing over plaatsbewijzen in oorlogstijd gehouden. Voor het illustreren van deze lezing zijn onder andere plaatsbewijzen uit de SNR-collectie gebruikt. Deze lezing is in 2013 in het Engels in druk verschenen onder de titel “Guilty tickets” (via de NVBS- winkel te koop). Knipsels Tramwegen Nederland en voormalige koloniën (Ronald Weber) Een rustig jaar voor de knipseldienst: Er is één verzoek binnengekomen voor het inzien van de RET collectie in de jaren (19)50. Verder was er navraag naar knipsels over de tramlijn Steenwijk-Oosterwolde die in 2014 100 jaar bestaat. In de verzameling bleek één artikel te vinden. In 2013 is het bijwerken van de collectie van het GVBA voortgezet. Knipsels Spoorwegen Nederland (gesloten collectie met Erwin Voorhaar als curator) Team Digitaal (René Jongerius) Team Digitaal heeft gestaag gewerkt aan het opbouwen van een NVBS-Beeldbank, gevuld met beeld- en kaartmateriaal uit de collectie van de SNR. Ultimo 2013 bestond het team (inclusief de coördinator) uit zestien vrijwilligers. Er is een werkverdeling, rekening houdend met belangstelling en beschikbaarheid, waarbij sommigen foto’s/negatieven/dia’s scannen, anderen de scans photoshoppen en weer anderen de scans in de database beschrijven. Daarnaast is er een groepje dat het beheer van de database en server voor zijn rekening neemt. De database bevat inmiddels zo’n vijftienduizend volledig verwerkte scans. In hoofdzaak betreft dit negatieven van J.A. Bonthuis, maar daarnaast bevat de database ook foto’s van o.a. W.J. d’Aulnis de Bourouill, F.F.C. Bruijning, C.A. Fijma, H.G. Hesselink, de gebroeders Heijmeijer, J.W.A. Jekel, H.P. Kaper, H.R.M.A. Sollé, G.J. de Swart, J. Voerman, B. Willemsen. Dit betreft in hoofdzaak fotomateriaal van voor tot kort na WO II. Daarnaast bevat de database zo’n duizend kaarten van de Railatlas. Bij het huidige tempo zal in 2014 het aantal van twintigduizend volledige verwerkte scans ruimschoots gepasseerd worden. Hopelijk gaat in 2014 ook lukken om in samenwerking met de Internetdienst de beeldbank via de nieuwe leden-login toegankelijk te maken, waarmee er dan een extra reden is om lid te worden van onze vereniging. Fotobureau (Robert Sirks) Het aantal bestellingen is in 2013 met zeven gestegen naar achttien. Ook het aantal bestelde foto’s steeg (van 317 in 2012 naar 584 in 2013). De stijging is volledig toe te schrijven aan het weer leverbaar zijn van de fotoseries die in beheer/eigendom zijn van SNR. De productie van afdrukken van SNR-negatieven is in 2013 gedigitaliseerd. Doordat de beheerder van het Fotobureau nu ook co-beheerder van de negatievenverzameling is, kan de productie van afdrukken nu in één hand worden gehouden. Dit bespoedigt de levering. Medio 2013 is de overgang van het Fotobureau van de NVBS naar de SNR voltooid. Als gevolg hiervan heeft het Fotobureau een nieuwe bankrekening. In Op de Rails van oktober is hiervan melding gemaakt, samen met het bericht dat de fotoseries van de SNR weer leverbaar zijn. Fotorondzendingen (Ciril van Hattum) Het aantal deelnemers is in 2013 met één teruggelopen (sterfgeval). Doordat het aanbod van foto’s nog steeds groot is, konden wederom interessante themazendingen worden samengesteld, zoals ‘de NZH in Leiden”, de NS-Hanzelijn of ‘alle e-locs van de DB’ . Er werden acht nieuwe zendingen samengesteld; negen maal zijn er zendingen verstuurd naar de verspreid in het land wonende deelnemers, verdeeld over drie groepen; elke zending met circa 160 foto’s. Door het stijgen van de posttarieven moest de contributie worden verhoogd tot € 5,75. In de loop van het jaar is Fotorondzendingen overgegaan van de NVBS naar SNR. Dit is niet zo soepel verlopen als gewenst doordat de bestaande bankrekening al was opgezegd voordat er een nieuwe voor in de plaats kon komen. De financiële effecten heeft het HB gecompenseerd. Een punt van zorg is het verkrijgen van recent -digitaal geproduceerd- fotomateriaal. Sommigen drukken hun foto’s nog af, maar de meeste fotografen doen dit niet (meer). Daardoor krijgen NVBS/SNR betrekkelijk weinig recente beelden binnen. Binnen het Team Digitaal wordt over dit probleem inmiddels nagedacht. Hoe ook: Fotorondzendingen gaat in 2014 op de vertrouwde voet verder: geïnteresseerden kunnen terecht op [email protected].

11.

VERSLAG OVER 2013 VAN DE STICHTING NVBS-EXCURSIES

Zeer verheugd waren we over de enorme belangstelling voor de, voorlopig laatste, Koninginnedagrit naar de Maasvlakte. Ook bij het bezoek aan het DB-Museum in Koblenz en de spoorse Oliebollenrit mochten we over een gebrek aan belangstelling niet klagen. Twee laagdrempelige dagexcursies konden gerealiseerd worden naast het vaste aanbod aan eendagsreizen. Helaas was er voor een dagexcursie naar het trambedrijf in Bielefeld en een voorzomerreis naar de Balkan te weinig belangstelling. Waarschijnlijk heeft dit laatste wel tot een groter deelnemersaantal van de Baltische reis geleid. Positief voor de deelnemers aan meerdaagse reizen is dat de SNE sinds oktober 2013 aangesloten is bij de Stichting Garantiefonds Reisgelden. Eendaagse excursies Op de ochtend van de ALV vond de elfde spoorzoekersexcursie plaats, die in Rhenen startte. Jan van Oeveren omlijstte de excursie met deskundig commentaar. Van De Haar tot Leusden ligt het voormalige baanvak er vrijwel ongeschonden bij en er kon dan ook een paar fraaie wandelingen worden gemaakt bij mooi voorjaarsweer. In Woudenberg kwam in een loods zowaar nog een Sik tevoorschijn. Op zaterdag 27 april was de voorlopig laatste Koninginnedagrit. De trein werd getrokken door DB-Schenker loc 6426 en bestond uit zeven SSN-rijtuigen, waaronder het Mitroparijtuig. Na vertrek uit Rotterdam was de eerste fotostop in Dordrecht ‘De Staart’. Na kopmaken op Rotterdam Stadion kon de havenlijn op worden gereden. Op het raccordement Theemsweg stond de trein mooi voor de silo’s en was er ook gelegenheid voor klinknagelopnames. Nu ging het verder naar Euromax op de Tweede Maasvlakte. Het mag dan jammer zijn dat wij er daar niet uit mochten, toch heeft de NVBS de eer gehad om als eerste met een reizigerstrein dat punt te bereiken. Dat werd dan ook gevierd met een glaasje oranjebitter. Van welke materialen kunnen dwarsliggers gemaakt worden? Wat kost een meter spoorstaaf van het NP54E1 profiel? Deze en vele andere

28

JAARVERSLAG 2013

vragen werden beantwoord tijdens een korte dagexcursie aan voestalpine Railpro in Crailoo. Na een presentatie over wat Voestalpine zoal doet en uit welke onderdelen het bestaat, werd een ronde over het uitgestrekte buitenterrein gemaakt. De tweede korte dagexcursie ging naar het Onderhoudsbedrijf Onnen van Nedtrain. De rondleiding begon bij een maquette van het gebouw. Op de werkvloer stonden enkele ICM’s en VIRM’s met open elektronicakasten die een interessant kijkje in het binnenste van een trein boden. Bij een ICM kon in detail gevolgd worden hoe een as van een draaistel werd vervangen met de aardwindinrichting. De vele vragen werden door de enthousiaste Nedtrain-begeleiders beantwoord. Op zaterdag 22 juni vertrokken honderdzestig deelnemers van Venlo naar Kaldenkirchen om over te stappen in een trein van het DB Museum, getrokken door twee locomotieven van de serie E40/140. Reisdoel was het DB Museum in Koblenz-Lützel. Onderweg kon men ouderwets uit de raampjes hangen. In het museum was ruimschoots gelegenheid om rond te kijken. Helaas kon het geplande uitstapje met de E69 03 niet doorgaan. Na Kaffee mit Kuchen werd de terugreis aanvaard, ditmaal via de rechteroever van de Rijn via Linz en Troisdorf. Volgens het beproefde spoorzoekrecept (stukje met de bus, stukje wandelen) werden tussen Winsum en Zoutkamp de restanten van de Marnelijn bezocht. Een aantal bruggenhoofden, een paar wandel- en fietspaden en een drietal stations is al wat er is overgebleven. Vlak voor Delfzijl kwam het Woldjerspoor samen met de NOLS-lijn uit. De brugrestanten over het Oude Eemskanaal zijn één van de weinige overblijfselen van dit deel van het NOLS-net. Hierna ging het naar Zuidbroek waar men het station bezocht. De Oliebollenrit zou met de Muizenneus, materieel ’46, plaatsvinden. Op het laatste moment bleek deze niet dienstvaardig te zijn, zodat met Hondekop 386 van Utrecht naar Vlissingen werd gereden. Onderweg werden oliebollen met Glühwein geserveerd. Het jaar werd dus weer afgesloten met een gezellige rit, waarbij men zijn ex-reisgenoten van dit of voorgaande jaren kon ontmoeten. Meerdaagse reizen De jaarlijkse winterreis voerde naar Zwitserland, waar een klassieke rondreis werd gemaakt onder winterse, sneeuwrijke omstandigheden. Nadat vanuit Chur de Rhätische Bahn verkend was, verplaatste de groep zich via het depot van SBB Historic in Erstfeld naar Leysin. Vanuit deze wintersportplaats hebben veel deelnemers de spoorlijnen vanuit Aigle en Martigny bezocht. In Neuchâtel werd een extra tramrit met historisch materieel gemaakt, alvorens in het Val-de-Travers een excursie met een normaalspoor motorwagen naar de Franse grens werd gemaakt. Op de terugweg werd culinair genoten van een klassiek Zwitserse fondue. In Olten stond de legendarische Rote Pfeil klaar voor een rit via Pratteln langs Rijn naar Koblenz (CH). Bij de laatste excursie werd per stoom langs de Brienzersee naar Meiringen gereden en met een tandradstoomlok tot de Brünigpas om vervolgens met een historische e-lok Giswil te bereiken. In 2011 was de combinatie van treinen bekijken en wandelen al een succes gebleken. Het noorden van Engeland bleek voor dit doel een geschikte locatie en dat leidde tot het programma British Trail 2013. De reis begon met een boottocht naar Newcastle. In een regenachtig Engeland ging men eerst naar de Tanfield Railway waar ze een indrukwekkende verzameling (sloop)locomotieven hadden. De eerste wandeling ging over het Waskerley Way Railway Path, een vroegere spoorlijn, waar de rails al lang verdwenen zijn. Van Keighley wandelden de deelnemers naar het eindstation Oxenhope van de Keighley and Worth Valley Railway, alvorens per trein terug te reizen. Op de vrije dagen werden onder andere de North Yorkshire Moors Railway, York en het Museum Beamish bezocht. De laatste groepswandeling ging naar de beroemde Settle and Carlisle Railway. De start was in Ribblehead waar men eerst een stoomloc over het bekende viaduct zag rijden. De wandelroute voerde door een verlaten en woest gebied en eindigde met een steile klim naar het station van Dent. Voordat men via de Eurotunnel huiswaarts ging werd nog een uitstapje naar de Lakeside and Haverthwaite Railway, met boottocht over Lake Windermere, en de Ravenglass and Eskdale Railway gemaakt. Op de eerste dag van het Schönes Wochenende werd een rit per MAN-railbus over de Oleftalbahn gemaakt. Na een bezoek aan het Bahnbetriebswerk in Gerolstein werd naar Trier gespoord. Op vrijdag reed het gezelschap per Uerdinger railbus van Morbach naar Büchenbeuren voordat per bus in Hermeskeil een grote verzameling oud roest in de vorm van stoomlocs bekeken kon worden. De zaterdag was een vrije dag waarop een ieder kon doen wat hij of zij wilde. Het volle programma van de zondag bestond uit een extra stoomtrein van Darmstadt naar Bahnwelt Kranichstein, een tramrit naar Eberstadt, een rit met historische stoomtram ‘Der Feurige Elias’ naar Alsbach en een rondrit met historische tram door Frankfurt, die eindigde met het afscheidsdiner in de zeer plezierige ambiance van het Verkehrsmuseum. Op de terugreis werd in Limburg a/d Lahn de rit onderbroken voor een lunch op een rondvaartboot, deels mét zicht op de spoorlijn. In augustus reisden we via Zweden met de boot naar Tallinn. Naast een tramrit in de Estse hoofdstad, werden excursies gemaakt naar het smalspoor op het eiland Naissaar, het smalspoormuseum van Lavassaare en naar een cementbedrijf in Kunda voor een rit op een diesellocomotief type TEM2. Tot slot werd met een vijfdelig dieseltreinstel het havengebied van Tallinn bezocht voordat men naar Letland reisde. Hier stonden de turfspoorlijnen in Seda en Lielsalas op het programma. In Ventspils werd in het openluchtmuseum een rit gemaakt met een stoomlocomotief uit de Eerste Wereldoorlog. In Daugavpils werd een bezoek gebracht aan een locomotievenwerkplaats en was er een rondrit met een oude in Riga

JAARVERSLAG 2013

29

gebouwde tram. Via Baltica eindigde met een rondrit over goederensporen rond Vilnius. Men heeft hier een primeur gehad op een lijn naar een elektriciteitscentrale. Via Polen ging het terug naar huis. Tot slot Het bestuur van de stichting bestond in 2013 uit: Pleun Benard Ronald Bokhove Clemens Boomers Paul Bosman Han Duijve Erik van Lunteren Geert Gorissen. Theo Gramser heeft als medewerker afscheid genomen. De Flexreizigers hebben het een jaar zonder relaxte reis moeten doen, maar dat maken we in 2014 goed. Ook hopen we dat er voldoende interesse is voor een verre reis. En natuurlijk zorgen we dat op de eerste Koningsdag weer een bijzondere rit wordt georganiseerd. Houd de SNE-pagina’s in Op de Rails en de website dan ook goed in de gaten, maar kijk ook eens op de Facebook-pagina van Op de Rails, daar zal ook vaker verslag worden gedaan van onze activiteiten. Tiel, januari 2014 Geert Gorissen,

12.

Verslag over 2013 van de Stichting NVBS Manifestaties

Het bestuur heeft één keer vergaderd. In 2013 heeft het HB ons geen verzoek gedaan om activiteiten uit te voeren. De samenstelling van het bestuur en taakverdeling zijn: Patrick Berger, voorzitter Geert Gorissen, lid Wilfred Klaassen, penningmeester Martin Bos, secretaris Martin Bos, secretaris SNM Houten, 24 november 2013

30

JAARVERSLAG 2013

Financieel verslag 2013 INHOUD Ledenbestand 2013 A.

Jaarrekening NVBS

B.

Jaarrekening en begroting 2015 SNR

C.

Jaarrekening en Begroting 2015 SNE

D.

Jaarrekening SNM

LEDENBESTAND 2013 2013

2012

2011

Totaal begin jaar Nieuwè leden (sen. 142 + jeugd 35 + abo's 3) Opgezegd Overleden Contributie niet betaald

4743 180 -143 -51 -7

4809 159 -149 -66 -10

4806 209 -126 -70 -10

Totaal per einde jaar Mutaties per saldo

4722 -21

4743 -66

4809 3

Samenstelling ledenbestand naar nieuwe leden 2013: dan 25 Akties/ beurzen Via NVBS-ers Internet Eerder lid Gezinslid Strookjes Overig Totaal aantal einde jaar

Jonger dan 25

Ouder

12 10 9 0 0 0 4 35

43 30 30 21 2 3 13 142

Samenstelling ledenbestand reden opzegging 2013: Opzegging zonder opgave van reden 71 Wegens financiele/ bezuiningen 20 Gezondsheidsredenen 16 Andere interesses 13 Einde abonnementen 10 Verhuizingen naar buitenland 4 Weinig tijd om Opde Rails te lezen 4 Klachten over inhoud Op de Rails 3 Overig 2 Totaal 143

JAARVERSLAG 2013

31

A

Resultatenrekening NVBS geconsolideerd 2013

Jaarrekening NVBS

2012

Baten Contributie Bruto winst op verkopen winkel Bijdragen leden Rente dividend Overige inkomsten Totaal

256.015 54.771 14.708 16.920 7.830 350.244

257.221 36.659 13.983 10.657 6.268 324.788

107.492 3.246 5.835 22.029 3.312 21.468 1.382 827 13.335 70.704 3.624 11.456 46.001 23.978 15.555 350.244

115.045 5.360 5.741 20.408 3.525 15.840

Lasten Op de Rails Tijdschriften, boeken Ledenadministratie, bank Vergaderingen (o.m. zaalhuur) Sprekers Bestuur Afdelingen P&R Bijdrage aan SNR Huisvesting Verzekeringen Kalender Overige uitgaven Voorziening NS-claim Resultaat Totaal Resultaat Winst bij verkoop effecten Totaal resultaat

Resultatenrekening Centrale Kas 2013 2013 BATEN Contributie Rente/dividend Bijdrage winkel Bijdrage SNE Overige inkomsten Totaal

256.015 16.745 9.000 1.500 1.613 284.873

LASTEN Op de Rails drukken/verzenden Op de Rails redactie Ledenadministratie, bank Vergaderingen (o.m. zaalhuur) Bestuur Afdelingen Bijdrage aan SNR Bibliotheek Publiciteit en reclame Internet/website Huisvesting Verzekeringen Kalender Overige uitgaven Totaal Voorziening NS-claim Totaal

100.924 6.568 5.835 11.747 10.322 8.725 13.335 4.000 6.827 7.000 69.486 3.624 11.456 5.545 265.394 23.978 289.372

112.300 2.745 5.741 10.594 6.376 5.330 24.490 9.811 13.933 8.250 52.942 3.117 11.103 6.451 273.183 36.022 309.205

Totaal Baten Totaal Lasten Saldo Winst op verkoop effecten Resultaat

284873 -289372 -4.499 93.096 88.597

277377 -309205 -31.828

32

JAARVERSLAG 2013

15.555 93.096 108.651

Balans Centrale Kas 2013

2012

257.221 9.080 9.000 1.500 576 277.377

24.490 60.521 3.117 11.103 55.288 36.022 -31.672 324.788

2013

2012

ACTIVA Effecten (beurskoers) Deposito TNT Post Debiteuren Banken Totaal

0 2.707 0 856.512 859.219

223.799 2.707 1.500 576.154 804.160

PASSIVA Vermogen Ongerealiseerde koersresultaten Voorziening NS-claim Vooruitontvangen contributies Schulden Totaal

553.953 0 60.000 228.023 17.243 859.219

465.356 93.659 36.022 209.123 0 804.160

Vermogensvergelijking Vermogen per 31-12-2013 Vermogen per 31-12-2012 Resultaat centrale kas

553.953 465.356 88.597

Balans geconsolideerd 31-12-2013 2013

2012

ACTIVA Effecten Deposito TNT Post Voorraad winkel Debiteuren Vooruitbetaalde huur Banken Totaal PASSIVA Vermogen Ongerealiseerde koersresultaten Voorziening winkel Voorziening NS-claim Vooruitontvangen contributies Schulden Totaal Vermogen 31-12 Vermogen 1-1 Resultaat

2.707 22.766 1.259 4.504 993.002 1.024.238

223.799 2.707 40.279 5.838 679.096 951.719

709.057

601.936

0 5.696 60.000

93.659 5.695 36.023

228.023 21.462 1.024.238

209.123 5.283 951.719

709.057 600.406 108.651

Vermogen 1-1 (2013) 601.936 naar SNR - 1.530 Vermogen 1-1(2013) nieuw 600.406

NVBS Winkel 2013 Balans Activa Geldmiddelen: Kas Reserve kas Kas P & R ING-bank ABN AMRO Bestuurrekening ABN AMRO Best. spaarrekening ABN AMRO Bank ABN Bank Vermogen Subtotaal Voorraden Vorderingen Passiva Crediteuren Voorziening subsidies bijzondere projecten Eigen vermogen

2013

2012

250 250 95 813

250 250 95 1.201

9.419

3.936

42.010

65.089

50.000 102.837

70.821

22.766 1.259 126.862

40.279 4.338 115.438 4.219

5.283

5.696 116.947 126.862

5.696 104.459 115.438

Mutaties in het vermogen Stand per 1 januari Voordelig saldo exploitatierekening Afdracht aan de Centrale kas Stand per 31 december

2013 104.459 21.488 -9.000 116.947

2012 109.763 3.696 -9.000 104.459

JAARVERSLAG 2013

33

NVBS Winkel 2013 Resultatenrekening 2013 Lasten: Exploitatiekosten verkoopruimte Diverse kosten Baten: Netto resultaat verkopen Interest Afdracht BTW

Resultaat*)

2012

12.112 21.171

10.588 23.796

33.283

34.384

64.207 64.207

43.702 1.421 45.123

9.436-

7.043-

54.771

38.080

21.488

3.696

*) Van de € 21.488 wordt de helft afgedragen aan de centrale kas

Diensten Bibliotheek BATEN Bijdrage leden Uit centrale kas Rente Diversen TOTAAL

Huisvesting

Internet

P&R

1.218 4.000

70.000

7.000

6.000

-70 5.148

550 70.550

13 7.013

308 6.308

LASTEN Huur Servicekosten Energie Schoonmaken Kantoorinrichting Overige huisvesting

35.830 2.400 6.167 3.905 4.634 6.170

Tijdschriften Boeken Bestuur, administratie Diversen

2.897 349 5.693

SUB-TOTAAL Voor-(na)delig saldo TOTAAL

8.939 -3.791 5.148

BALANS ACTIVA Bank Vooruitbetaalde huur Totaal

375

TOTAAL 1.218 87.000 0 801 89.019 35.830 2.400 6.167 3.905 4.634 6.170

390 7.539

2.309 3.995

2.897 349 8.392 11.534

59.106 11.444 70.550

7.929 -916 7.013

6.304 4 6.308

82.278 6.741 89.019

19

864

375

9.949 4.504 14.453

19

864

11.207 4504 15.711

375 4.166 -3.791 375

14.453 3.009 11.444 14.453

19 935 -916 19

864 860 4 864

15.711 8.970 6.741 15.711

BALANS PASSIVA Vermogen 31-12 Vermogen 1-1 Resultaat Vermogen 31-12

34

JAARVERSLAG 2013

Afdelingen 2013 1.

Amsterdam Den Haag t Gooi Kennemerland

BATEN Bijdrage leden Centr. Kas Rente Diversen TOTAAL

397 350

2961

653 300

226 450

Modelbouw Noord Den Haag 2351

1718

10099 4639 157 3129 18024

1244

280 74 54 15 423

240 254 156 524 1174

8014 1569 1742 4966 16291

-326 4587

238 1482

203 641

-170 336.

-61 1223

-76 801

589 1012

544 1718

1733 18024

531 533 1064

829

1644

829

101 302 403

451

1510

1265 6128 7393

451

1644

721 123 844

636 216 852

9802 7866 17668

181

1510

7393

1064

829

403

451

1644

844

852

17668

405 -224 181

842 668 1510

7719 -326 7393

826 238 1064

626 203 829

573 -170 403

512 -61 451

1720 -76 1644

255 589 844

308 544 852

15935 1733 17668

8 8

127 2322 4913

Saldo TOTAAL

-41 750

389 3745

-224 1053

668 676

BALANS ACTIVA Liq. Midd. Spaarrek. TOTAAL

11 564 575

1922

181

1510

1922

181

PASSIVA Vermogen

575

1922

Verm.1-1 Resultaat Verm. 31-12

616 -41 575

1533 389 1922

LASTEN Zaalhuur 360 Sprekers 214 Bestuur,adm. 219 Diversen SUB-TOTAAL 793 Voor-(na)delig saldo -223 TOTAAL 570

476 1239 3

801

270 650 2 90 1012

600 169 45 63 877

455 242 481 99 1277

570

TOTAAL

512 17 97 658 1284

2138 169 161 888 3356

320 250

Zwolle

240 208 16 42 506

225 62 188 316 791

BATEN Bijdrage leden Centrale kas Rente Diversen TOTAAL

Utrecht

215 133 59 31 438

LASTEN Zaalhuur Sprekers Best. Adm. Diversen SUB.TOT

Apeldoorn Eemland

328

Rijnland

336

100 1053

2.

Rotterdam

31 641

26 758 3745

676

101 2135 4587 2464

Drecht- Hart van steden Brabant 214

1482 645 241 358

610

Oost Brabant

450 750 11 12 1223

3 750

576 900 6

Oost

8

Twente

West Brabant

Zeeland Zuid Limburg

1095 350

180 450

188 640

430 1875

630

100 928

758

400 194 49 46 689

293 208 157 518 1176

150 160 117 206 633

346 364

208 200

710

102 510

210 204 136 835 1385

299 141 44 106 590

206

392 338 248 765 1743

-675 710

-80 510

8 214

132 1875

-59 630

-248 928

214 164 42

308 450

Noord H. Noord 532

801

TOTAAL TOTAAL TOTAAL DIT BLAD BLAD 1 TOTAAL 3391 2704 18 787 6900

10099 4639 157 3129 18024

13490 7343 175 3916 24924

309 593

2268 1743 1012 2785 7808

8014 1569 1742 4966 16291

10282 3312 2754 7751 24099

125 758

112 705

-908 6900

1733 18024

825 24924

18 155 705

284

BALANS ACTIVA Liquide middelen 599 Belegde middelen TOTAAL 599

0

339

303

977

688

-103

237

236

3276

9802

13078

0

339

303

977

688

-103

237

1502 1738

1502 4778

7866 17668

9368 22446

BALANS PASSIVA Vermogen 31-12599

0

339

303

977

688

-103

237

1738

4778

17668

22446

Vermogen 1-1 822 Resultaat -223 Vermogen 31-12 599

675 -675 0

419 -80 339

295 8 303

845 132 977

747 -59 688

145 -248 -103

112 125 237

1626 112 1738

5686 -908 4778

15935 1733 17668

21621 825 22446

JAARVERSLAG 2013

35

B

Stichting NVBS Verzamelingen (SNR)

Balans, resultatenrekening en begroting Balans

1-1-2013

mutatie

31-12-2013

ACTIVA Verzamelingen Renterekening SNR Bankrekening ING SNR Bankrekekening Fotobureau Bankrek Fotorondzendingen Debiteuren Totaal

p.m. 17.500 485 1.158 373 960 20.476

1.000 -418 -755 -57 -960 -1.190

p.m. 18.500 67 403 316 0 19.286

PASSIVA Vermogen SNR Vermogen Fotobureau Vermogen Fotorondzendingen Voorziening aank verz SNR Reserve bijz kosten SNR Crediteuren/transitoria Totaal

10.534 1.158 373 2.214 5.237 960 20.476

826 -755 -57 0 -244 -960 -1.190

11.360 403 316 2.214 4.993 0 19.286

Rekening/Begroting Rekening 2012

Begroting 2013

Rekening 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

LASTEN Kosten beheer Opbergmiddelen/adm. kosten 134 Reiskosten 4.450 Diverse beheerkosten 2.384 totaal beheer 6.968 Kosten verwerving collecties 4.042 Project digitalisering 2.063 Scanproject 800 Huur en verz. 10.600 Bankkosten 1.044 Kosten Fotobureau 0 Kosten Fotorondzendingen 0 Resultaat excl Fotobur & Rondzendingen -33 Totaal 25.484

500 4.800 1.500 6.800 5.000 4.000 p.m. 11.600 200 p.m. p.m. 0 27.600

168 5.800 2.770 8.738 4.014 1.461 244 11.600 90 536 484 231 27.398

500 5.000 1.500 7.000 5.000 3.000 p.m. 11.600 200 530 410 0 27.740

500 5.200 1.500 7.200 5.000 3.000 p.m. 11.600 200 530 410 0 27.940

BATEN Bijdr NVBS huur en verz. Bijdrage NVBS beheer Bijdr NVBS verwerving collecties Bijdr NVBS project digitalisering Onttrekking reserve tbv. scanproject Giften Rentebaten Overige baten Baten Fotobureau Baten Fotorondzendingen Saldo Fotobureau Nadelig saldo Fotorondz. Totaal

11.600 6.900 5.000 4.000 p.m. 0 100 p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 27.600

11.600 6.900 4.014 1.461 244 1.218 225 716 551 207 -15 277 27.398

11.600 7.100 5.000 3.000 p.m. p.m. 100 p.m. 530 200 0 210 27.740

11.600 7.300 5.000 3.000 p.m. p.m. 100 p.m. 530 200 0 210 27.940

36

JAARVERSLAG 2013

10.600 7.785 4.042 2.063 800 0 153 41 0 0 25.484

C

Jaarrekening en Begroting 2015 Stichting NVBS Excursies (SNE)

Activa

Balans over 2013 2013

2012

Belegde middelen: 81.146,88 ING Bank Zakelijke Spaarrekening ING Zakelijke Kwartaalrekening 30.501,35 123.749,24 ABN-AMRO Direct Kwartaal Sparen ABN-AMRO SGR garantie dekkingsrek. 5.000,00

87.634,53 30.027,77 168,759.55 240.397,47

Liquide middelen: ABN-AMRO bank€ ING Bank nr. 90779 ING Bank nr. 636691

866,80 2.478,88 184,86

286.421,85 399,91 601,28 160,56 1.161,75

3.530,54 Transitorische Activa: Vooruitbetaalde posten Te vorderen posten Vooruitbetaald inz. Exc. 2014 resp. 2013 Te vorderen BTW

1.467,83 2.886,97

1.565,85 3.202,98

13.041,42

6.689,40 671,54 12.129,77

17.396,22 Totaal Activa Passiva Vermogen: Algemene reserve Begin boekjaar Saldo staat van baten en lasten

261.324,23 2013

-Stichtingskapitaal

68.831,90 1.595,92 70.427,82 35.168,00

Voorzieningen: Annuleringsfonds -Calamiteiten -Jubilea

38.684,25 45.000,00 12.500,00

299.713,37 2012

69.550,17 (718,27) 68.831,90 35.168,00 105.595,82

103.999,90 40.817,02 45.000,00 12.500,00

96.184,25 Transitorische Passiva: Nog te betalen posten 11.178,58 Vooruitontvangen deelnemersbijdragen 47.200,00 Te betalen BTW 1.165,58

Totaal Activa

98.317,02 12.121,45 85.275,00

59.544,16

97.396,45

261.324,23

299.713,37

Staat van baten en lasten Baten Resultaat excursies Rente baten Overige baten Totaal baten Lasten

2013

2012

6.846,61 3.302,68 2.373,00

(3.119,00) 4.898,90 924,00 12.522,29

2013

Kantoorbenodigdheden 344,96 Portokosten 201,84 Telefoonkosten 247,41 Computerkosten 552,40 Bank- en Girokosten 846,37 Verzekeringspremies 732,50 Reis- en verblijfkosten 2.124,31 Propagandamateriaal, jubileum DVD Kosten publicaties in Op de Rails 1.500,00 Kosten deelname SGR 3.150,95 Kamer van Koophandel Rentebijschrijving annuleringsvoorziening 688,23 Overige lasten 537,40 Totaal lasten 10.926,37 Bruto resultaat Onttrokken aan de Voorziening voor jubilea Toegevoegd (onttrokken) aan de Algemene Reserve

2.703,90 2012 40,00 444,51 72,42 775,04 736,38 2.335,19 3.776,25 1.500,00

1.595,92 1.595,92

29,08 957,73 255,57 10.922,17 (8.218,27) 7.500,00 (718,27)

JAARVERSLAG 2013

37

D

Jaarrekening Stichting NVBS Manifestaties (SNM)

BALANS

31-12-2013

31-12-2012

Activa Bank Vordering NVBS Totaal activa

-17 17 0

90

Passiva Eigen vermogen 1-1 Resultaat Eigen vermogen 31-12 Totaal passiva

90 -90 0 0

399 -309 90 90

38

JAARVERSLAG 2013

90

31-12-2013

31-12-2012

17 17

0

Lasten Kosten Totaal lasten

107 107

309 309

Resultaat

-90

-309

RESULTATENREKENING Baten Bijdrage NVBS Totaal baten

Beleidsplan NVBS 2014-2018 Motto: ‘De NVBS doet veel goed, maar niemand weet het’ Inleiding Dit beleidsplan is een vervolg op het NVBS Beleidsplan 2010-2014 dat in 2010 is verschenen. Het Hoofdbestuur kiest voor de jaren 2014 en volgende weer voor een meerjarenplan, maar in een wat andere vorm dan in de voorgaande periode. Want de teksten van het Beleidsplan 2010-2014 bleken na een paar jaar behoorlijk gedateerd te zijn omdat ze een vermenging waren van beleidsuitgangspunten en concrete acties. Bovendien hielden zij geen rekening met interne en externe ontwikkelingen waar de NVBS mee te maken had. Het nieuwe beleidsplan beschrijft de hoofdlijnen van het verenigingsbeleid voor de komende drie tot vijf jaar en wordt alleen tussentijds aangepast als nieuwe ontwikkelingen dat noodzakelijk maken. Het beleidsplan geeft de kaders aan voor een nadere uitwerking, die vervolgens per kalenderjaar zal plaatsvinden in de vorm van een actieplan. Dit actieplan zal ook aangeven welke geleding(en) of personen zich committeren om een actiepunt uit te voeren. Hierdoor wordt het voor het Hoofdbestuur makkelijker om de voortgang van de uitvoering van het plan te volgen en waar nodig de uitvoering bij te sturen. In de paragraaf “Aansturing van de vereniging en de jaarlijkse Plancyclus” van dit beleidplan wordt deze werkwijze nader beschreven.

Missie en visie van de NVBS De missie van de NVBS is gebaseerd op haar statuten en is in 2010 als volgt geformuleerd: • Het is de missie van de NVBS om belangstellenden in het spoor- en tramwegwezen in verenigingsverband te organiseren, hun kennis te verdiepen en hun beleving te intensiveren en om als vereniging de publieke waardering van het railvervoer te bevorderen. Daarbij werd als visie van de NVBS verwoord: •

De NVBS streeft er naar informatie en faciliteiten, die een intensieve beleving en een verdieping van de kennis van het spoor- en tramwegwezen mogelijk maken, ruim en gemak kelijk toegankelijk aan leden ter beschikking te stellen.

In de komende jaren wil de NVBS meer het verenigingsaspect bevorderen en daarmee ook de continuïteit van de vereniging veilig te stellen door aantrekkelijker te worden voor spoorhobbyisten die nu nog geen lid van de NVBS zijn. Daarom willen we meer gaan denken vanuit voor de leden aantrekkelijke activiteiten en de personen die bij deze activiteiten als vrijwilliger het voortouw nemen, in plaats van te denken vanuit structuren, regels en bevoegdheden. Daarbij blijft wel een mate van centrale aansturing door het Hoofdbestuur noodzakelijk omdat onder andere de financiële middelen van de vereniging beperkt zijn.

NVBS: vereniging en erfgoedbeheerder De NVBS heeft twee functies: 1. Spoor als hobby van individuele leden, waarvoor de NVBS een aantal mogelijkheden en faciliteiten biedt om deze hobby (gezamenlijk) te beleven. Leden kunnen elkaar ontmoeten in de afdelingen. De afdelingen kunnen naast het zorgen voor aantrekkelijke afdelingsbijeenkomsten ook een rol spelen bij het naar buiten brengen van de NVBS in hun werkgebied. Voor de afdelingen moet een accent liggen op het uitwisselen van ervaringen m.b.t. succesvolle veranderingen in de organisatie van de afdelingsavonden waardoor er meer mensen naar de bijeenkomsten komen en de gezelligheid wordt vergroot. Landelijk is er een de afdeling Jongeren die zich richt op de leeftijdsgroep tot 30 jaar en vooral activiteiten organiseert waar de jongere leden elkaar kunnen ontmoeten. Het verenigingsblad Op de Rails is voor velen de belangrijkste reden om lid van de NVBS te worden en te blijven. Daarom is het investeren in een blijvend hoge kwaliteit van inhoud en vormgeving van het blad van groot belang voor de vereniging. Daarnaast is zichtbaarheid op internet en facebook niet meer weg te denken als activiteit van de NVBS. Een belangrijke rol is dus weggelegd voor de website. Maar daarnaast ook voor het gebruik van de social media. Geïnteresseerden in spoor en tram, zeker de jongere, vinden het steeds meer vanzelfsprekend dat de informatie die zij nodig hebben te vinden is op het internet. Dat gebeurt binnen de NVBS al door het gebruik van facebook door de voorzitter, enkele afdelingen en door Op de Rails voor actueel railnieuws en aanverwante zaken. De meerwaarde van de NVBS hierin moet benadrukt worden: internet is vluchtig en niet altijd even betrouwbaar. Als de NVBS het schrijft dan ‘is het zo’. Bovendien geeft Facebook de mogelijkheid tot interactie, die bijvoorbeeld een tijdschrift niet heeft. Ook voor de communicatie van het Verenigingsnieuws is het werken via digitale kanalen veel sneller en actueler tegen lagere kosten dan door middel van gedrukte informatie. Andere vormen van communicatie, zoals een digitale Nieuwsbrief, zullen op termijn de gedrukte vormen grotendeels gaan vervangen. Daarbij moet in de overgangssituatie een passende oplossing worden geboden aan de (slinkende) groep van leden die nog niet over internet beschikt. Omdat ook binnen de NVBS soms geldt dat er leuke dingen worden gedaan die niet breed worden gedeeld kan er veel wor-

JAARVERSLAG 2013

39

den gewonnen als er meer dwarsverbanden binnen de vereniging worden gelegd waardoor meer leden betrokken kunnen raken. Daarbij is digitale communicatie een goed hulpmiddel, maar de persoonlijke contacten zijn minstens zo waardevol. De ruimte waarover de NVBS in Amersfoort beschikt, NVBS Centraal, blijkt door steeds meer leden te worden gevonden omdat er regelmatig activiteiten worden georganiseerd. Het ontmoetingsaspect blijkt daarbij een belangrijke meerwaarde voor het verenigingsleven binnen de NVBS op te leveren. Daarom is het ontwikkelen van activiteitenprogramma’s voor NVBS Centraal een belangrijk onderdeel van het verenigingsbeleid. 2. Beheer van spoorerfgoed in de vorm van de collecties van de SNR en de NVBS bibliotheek De Stichting NVBS-Railverzamelingen (SNR) is één van de duurdere onderdelen van de NVBS. Daar mag de NVBS en mogen de leden ook wat voor terugverwachten. Zoals vanouds door individuele ondersteuning van leden die een boek of een artikel voorbereiden. Maar veel meer door het digitaliseringsproject waarbij een goedgevulde beeldbank, die via de NVBS-website voor leden toegankelijk zal worden, wordt opgebouwd. Qua organisatie zal onderzocht gaan worden of de efficiency en de kwaliteit van het beheer van de verzamelingen van de bibliotheek en de SNR kunnen worden vergroot door deze op termijn onder een gemeenschappelijk bestuur te brengen. Buiten de NVBS zijn er ook andere organisaties die zich met het Nederlandse spoorerfgoed bezig houden. Er zijn al periodiek contacten met o.a. het Spoorwegmuseum en het Utrechts Archief. De NVBS moet zich inzetten voor een meer structurele vorm van samenwerking en afstemming met deze organisaties bij het verwerven en beheren van collecties.

Wat doen we met de beschikbare financiële middelen De belangrijkste uitgavenpost van onze begroting betreft de vervaardiging van het verenigingsblad Op de Rails. Omdat dit blad wordt gezien als een belangrijk onderdeel van het lidmaatschap van de NVBS en in het de loop van de reeds verschenen duizend nummers een hoge kwaliteit naar inhoud en vorm heeft gekregen, zal er financieel voldoende ruimte blijven voor de redactie om de continuïteit van Op de Rails te verzekeren. Het beschikken over NVBS Centraal in Amersfoort is van groot nut gebleken voor het profileren van de veelzijdigheid van de NVBS en voor het bevorderen van onderling contact tussen actieve leden, maar het legt tegelijkertijd een groter beslag op de begroting dan verwacht werd bij het aangaan van het huurcontract met NS Stations. Het ons ‘uithangbord’ in de richting niet-leden en verwante organisaties: de NVBS als ontmoetingscentrum voor alle belangstellenden in spoor en tram. Daarnaast speelt digitalisering van de schatten van de NVBS een grote rol omdat digitaal werken onder de leden steeds meer gemeengoed wordt en zeker een must is om jongeren voor de NVBS te interesseren en over te halen om lid te worden. Maar ook deze actie vergt de nodige uitgaven voor digitaal beheer en het ontsluiten via website of portals. Helaas heeft de NVBS door de leeftijdsopbouw van het ledenbestand te maken te maken met opzeggingen vanwege ziekte of overlijden. Daarnaast komt het in toenemende mate voor dat leden om financiële redenen zich genoodzaakt zien hun lidmaatschap beëindigen. Dat betekent dat het verhogen van de inkomsten door middel van hogere contributies maar in beperkte mate mogelijk is, terwijl tevens nieuwe leden geworven moeten worden door middel van aantrekkelijke kennismakingstarieven. Daarom zullen voor de komende jaren explicietere keuzes gemaakt moeten worden bij het opstellen van de begroting, en een striktere kostenbewaking dan in het verleden moeten worden toegepast. De NVBS heeft geen betaalde krachten in dienst en werkt met vele vrijwilligers die zonder vergoeding hun werkzaamheden voor de vereniging verrichten. Binnen de geldende declaratieregels, die in 2014 zijn aangescherpt, kunnen zij alleen reiskosten declareren. Niettemin zal ook naar deze kosten kritischer dan voorheen gekeken moeten worden.

De NVBS en de langere termijn De vergrijzing van het ledenbestand is niet alleen een punt van zorgen vanuit financieel opzicht maar raakt op termijn het voortbestaan van de vereniging. Ondanks de inspanningen van P & R compenseert de werving van nieuwe leden niet voldoende het aantal opzeggers. Daarom vertoont het ledenaantal al een aantal jaren een dalende trend. Om deze ontwikkeling een halt toe te roepen zal een beter beeld verkregen moeten worden waar wij potentiële leden kunnen vinden. Vervolgens zullen ook alle geledingen hun verantwoordelijkheid moeten nemen voor de uitvoering van een te ontwikkelen aanvalsplan ledenwerving. De afdelingen kunnen in hun regio korte lijnen ontwikkelen naar organisaties of plekken waar spoorliefhebbers geattendeerd kunnen worden op het bestaan van de NVBS.

Aansturing van de vereniging en de jaarlijkse plancyclus Het uitgangspunt binnen de NVBS is: met een gericht aanbod van activiteiten aansluiten bij de behoeften van de leden. Die activiteiten worden uitgevoerd door vrijwilligers die met plezier actief moeten kunnen zijn binnen de NVBS. Maar deze actieve leden moeten ook beseffen dat een aantal afspraken nodig is waarvoor geldt: afspraken worden nagekomen. Want vrijwillig is niet hetzelfde als vrijblijvend. Op basis van dit uitgangspunt is het NVBS Hoofdbestuur eindverantwoordelijk voor de gang van zaken binnen de vereniging. Het bestuur opereert langs de lijnen van dit Beleidsplan.

40

JAARVERSLAG 2013

Het jaarlijkse actiegedeelte kent een plancyclus in drie stappen • •

•

Tijdens de jaarlijkse stafvergadering worden de hoofdlijnen van het concept-actieplan voor het komende jaar bespro ken. Ook de jaarlijkse gesprekken die het HB heeft met alle geledingen vinden hun weerslag in dit concept-actieplan. In de daarop volgende ministaf-vergadering wordt de concept-tekst van het plan becommentarieerd en worden de actiepunten voor komende het jaar concreet gemaakt: wat is het beoogde resultaat, wie is/zijn de beoogde trekker(s), de tijdsplanning, de financiële middelen en de rapportage. De mini-stafvergadering is bedoeld als kleine slagvaardige overlegvorm die de hele organisatie in brede zin represen teert maar door haar beperkte omvang zich beter dan een stafvergadering leent voor het formuleren van concrete plannen. De leden zijn vertegenwoordigingen van het Hoofdbestuur, van de NVBS-diensten en stichtingen, en één vertegenwoordiger per regionale cluster van afdelingen. Daarna wordt in de Algemene Ledenvergadering het integrale jaar-actieplan vastgesteld. Het actieplan heeft dan een formele looptijd tot de eerstvolgende ALV. Jaarlijks legt het Hoofdbestuur achteraf verantwoording af aan de ALV over de voortgang van het actiegedeelte.

De bewaking van de voortgang van deze plannen berust bij het Hoofdbestuur: het bestuur bepaalt de condities vooraf, faciliteert waar nodig, en volgt de voortgang. Uitgangspunt voor het Hoofdbestuur is het sturen ‘op afstand’. Amersfoort, maart 2014

JAARVERSLAG 2013

41