parlementaire enquête woningcorporaties communicatiekansen voor corporaties

parlementaire enquête woningcorporaties communicatiekansen voor corporaties

parlementaire enquête woningcorporaties communicatiekansen voor corporaties

Inhoud 1 De impact van een parlementaire enquête 2 Positionering sector: wat we uitstralen en vertellen 3 Communicatie door de corporatie 4 Planning 5 Reputatie: ons gezamenlijke verhaal

4 5 7 11 12

Bijlagen 1 Vragen en antwoorden (Q&A) 2 Voorbeeldtekst

14 16

1 De impact van een parlementaire enquête De Tweede Kamer houdt een parlementaire enquête naar het corporatiestelsel. In mei en juni 2014 vinden openbare verhoren plaats. Wat onderzoekt het parlement? Afgelopen jaren waren er verschillende incidenten bij woningcorporaties. Variërend van fraude tot verkeerde investeringen en financieel wanbeheer. Daarom besloot het parlement in 2012 tot een grondig onderzoek naar het corporatiestelsel. Ook de rol van de politiek, toezichthouders en gemeenten wordt daarbij onderzocht. De enquête moet leiden tot aanpassingen van het corporatiestelsel zodat huurinkomsten gegarandeerd goed besteed worden en woningcorporaties aantoonbaar sober en doelmatig investeren in goede woningen De parlementaire enquête is geen ‘Haags ding’. Het heeft een grote publicitaire impact, ook voor de corporaties die niet direct te maken hebben met de onderwerpen die de enquêtecommissie onderzoekt. Dat zal veel vragen oproepen. Daarom is het van belang dat bestuurders en communicatieprofessionals zich hier nu al goed op voorbereiden. In Aedes-verband hebben corporaties samen besloten hoe de sector zich wil positioneren in voorbereiding op en tijdens de parlementaire enquête. Juist de periode voorafgaand aan de openbare verhoren biedt individuele corporaties de ruimte om actief over de parlementaire enquête te communiceren met medewerkers, huurders, stakeholders en pers. Deze handreiking bevat tips om communicatief beslagen ten ijs te komen. Hij bevat ook standaardteksten die je kunt kopiëren en kunt gebruiken in de communicatie met medewerkers, belangenhouders en lokale media. Gebruik de komende maanden om te werken aan vertrouwen. Informeer personeel, stakeholders en pers over de werking van de enquête en ga met hen het gesprek aan over de verbeteringen die we doorvoeren en over wat er al gewoon goed gaat.

• • •

4

Tips Begin tijdig met het informeren van eigen medewerkers en stakeholders. Waar gaat de enquête over, hoe reageert de branche erop en de eigen corporatie? Welke lessen trekken we eruit? Er ging het een en ander mis. Dat erkennen we. Tegelijkertijd leverden corporaties ook veel mooie prestaties afgelopen jaren. Het is goed om ook daarover het gesprek aan te gaan. Leg nu al actief contact met plaatselijke journalisten. Nodig ze uit en praat ze bij over de parlementaire enquête.

Parlementaire enquête woningcorporaties

2 Positionering sector: wat we uitstralen en vertellen Er gingen zaken fout. Dat erkennen we en daar trekken we onze lessen uit om verbeteringen aan te brengen. Tegelijkertijd ging en gaat er ook heel veel goed en daar zijn we trots op. Wat is onze houding en wat zijn onze doelstellingen? • Een grondige enquête is ook juist voor de sector van belang. We willen laten zien dat we (nog steeds) staan voor onze huurders en de sociale huisvesting in Nederland. • De parlementaire enquête is een kans om het corporatiestelsel te verbeteren en de sector te vernieuwen. We willen goed en betaalbaar wonen voor de toekomst veilig stellen. • De parlementaire enquête is een kans om te werken aan herstel van verbindingen met huurders, samenleving, overheid en markt. • We willen verdere reputatieschade voorkomen/beperken. • We zijn er pas klaar mee als de buitenwereld er klaar mee is. Leden van Aedes hebben samen besloten om de parlementaire enquête op deze manier te benaderen: Zelfkritisch

• Woningcorporaties erkennen dat er behalve veel goed, de afgelopen periode ook nogal wat • • •

fout is gegaan in de volkshuisvesting. Het corporatiestelsel kent weeffouten en de sector is op een aantal punten tekortgeschoten. Daar willen we lessen uit trekken. Er hebben zich de afgelopen periode binnen de sector incidenten voorgedaan die niet hadden mogen gebeuren: fraudes, niet bij corporaties passende projecten, te grote risico’s, te hoge salarissen. Corporaties die zich daaraan niet schuldig hebben gemaakt, hadden meer moeten doen om te voorkomen dat collega’s uit de bocht vlogen. De sector had zich als geheel meer verantwoordelijk moeten voelen voor zijn opdracht en de daarbij horende identiteit.

Zelfbewust • Tegelijkertijd staan we voor de resultaten van ons werk. • Ook in deze periode hebben we miljoenen huurders een goede en betaalbare woning geboden, veel verbeterd in de woonomgeving en de woningvoorraad op peil gehouden. • Het unieke Nederlandse systeem van sociale huisvesting is ervoor blijven zorgen dat de woningvoorraad er heel goed voorstaat en dat Nederland geen wijken kent die zo slecht zijn als de achterstandswijken in de ons omringende landen of elders in de wereld. • Het merendeel van de corporaties hield zich daar ‘gewoon’ mee bezig: fatsoenlijk en betaalbaar huisvesten van mensen. Zelf aan zet (‘Het moet beter’)

• We hebben zelf een aantal fouten in het stelsel en tekortkomingen in ons gedrag geconsta• • •

5

teerd. We voelen ons verantwoordelijk voor de oplossing en nemen daarom initiatieven om het zichtbaar beter te doen. We gaan daarover het gesprek aan met al onze stakeholders, want dat werkt alleen als we dat op een manier doen die hen vertrouwen geeft. We gaan elkaar corrigeren door sterkere interne discipline. Risico’s worden strenger bewaakt door het WSW. We controleren actief onze afspraken in codes. We spreken elkaar aan op gedrag. We werken aan verbetering van het systeem van intern en extern toezicht.


• We brengen onze bedrijfslasten terug door zuiniger te werken. • We maken duidelijk wat wel en niet van woningcorporaties verwacht kan worden. We doen •

geen commerciële projecten meer. Al onze activiteiten staan in dienst van de volkshuisvesting. Gemeenten krijgen een meebeslissende rol in onze afwegingen We doen voorstellen om de legitimiteit te verbeteren. We zoeken een vorm waarin huurders en stakeholders daadwerkelijk invloed op onze beleidskeuzes kunnen uitoefenen.

Eensgezind

• We staan samen voor onze huurders en voor de sociale huisvesting in Nederland. We voelen •

ons samen verantwoordelijk om het systeem te handhaven en het volkshuisvestelijk vermogen te beheren zodat toekomstige generaties er ook van profiteren. We leggen minder nadruk op de verschillen tussen corporaties, maar juist meer op wat ons bindt.

DE BALANS VERSTOORD Ter voorbereiding op de enquête liet Aedes een onafhankelijke analyse schrijven over de recente geschiedenis van de sector. Het rapport De balans verstoord schetst de ontwikkeling die de corporatiesector de afgelopen decennia heeft doorgemaakt en hoe die heeft kunnen leiden tot een aantal ernstige incidenten. De hoofdconclusie van de analyse is dat de verbindingen van woningcorporaties met huurders, de samenleving, overheid en markt verzwakt zijn. De sector heeft geen duidelijk gezamenlijk ‘moreel kompas’ ontwikkeld en individuele corporaties konden ongestraft te veel risico’s nemen. Dat leidde tot brokken. Tegelijkertijd waren corporaties ook zonder overheidssubsidie in staat veel nieuwe huizen te bouwen en samen met anderen kwetsbare wijken te verbeteren.

QUOTES MARC CALON, VOORZITTER AEDES ‘Als sector moeten we erkennen dat er behalve veel goed, de afgelopen periode ook nogal wat fout is gegaan in de volkshuisvesting. En daar lessen uit trekken. Dan kunnen we werken aan verbetering van het stelsel en het herstel van het vertrouwen. Want woningcorporaties hebben Nederland nog steeds veel te bieden.’ ‘We accepteren de kritische conclusies uit De balans verstoord, zo hebben we op ons leden congres in april 2013 besproken. Je moet ook kijken naar de maatschappelijke ontwikkelingen en het overheidsbeleid blonk niet uit in duidelijkheid en consistentie. Maar we willen niet om onze eigen rol en verantwoordelijkheid heen. De meeste corporaties hielden zich gewoon bezig met het goed huisvesten van mensen. Maar als sector zijn we onze wortels een beetje kwijtgeraakt. We zijn het er unaniem over eens dat we zelf gaan werken aan de verbinding met huurders en de samenleving.’ ‘Tijdens de parlementaire enquête komen alle missers van de afgelopen jaren weer op tafel natuurlijk. Pijnlijk, maar we lopen er niet voor weg. Belangrijker is dat de enquête tegelijkertijd een kans biedt om het corporatiestelsel te verbeteren. Om vertrouwen terug te winnen. En die kans willen wij grijpen. Het zou goed zijn als er een duidelijke publieke opdracht uit komt, zodat iedereen weet wat je wel en niet van woningcorporaties kunt verwachten. Wij gaan laten zien dat we nog steeds staan voor onze huurders en voor de sociale huisvesting in Nederland.’

6


3 Communicatie door de corporatie ’De openbare verhoren die voor mei – juni 2014 op de planning staan, leiden naar verwachting tot veel publiciteit over de corporatiesector. We zijn niet in de positie om daar in díe periode veel invloed op te hebben. In de periode TOT mei kunnen we echter wel zelf van ons laten horen. Juist individuele corporaties kunnen deze periode gebruiken om zelfkritisch en zelfbewust het gesprek aan te gaan met medewerkers, huurders, stakeholders en journalisten over: • de parlementaire enquête; wat was de aanleiding, wat gaat er gebeuren en hoe kijken we er zelf tegen aan? Welke lessen trekken we en hoe werkt de corporatie zelf aan verbeteringen? • de meerwaarde van de corporatiesector in z’n algemeen en de concrete invulling van de corporatie daarvan in het bijzonder. Zo bieden we onze eigen omgeving context en bereiden we door het schetsen van ons perspectief Nederland voor op wat er straks gaat gebeuren.

IN GESPREK ZIJN Communiceren betekent tegenwoordig vooral ‘in gesprek zijn’, in plaats van alleen zenden. Dat gesprek voer je op verschillende manieren. Op persoonlijk niveau, in bijeenkomsten, maar ook door mensen uit te nodigen om mee te denken. En door als corporatie zichtbaar te zijn op sociale media zoals discussiefora en Twitter.

Tips

• Weet hoe en waar het gesprek over je corporatie, de branche en de enquête gevoerd •

wordt. Meng je in het gesprek, of initieer het zelf. Bijvoorbeeld over de lessen die de branche trekt naar aanleiding van de enquête. Beantwoord vragen of zet zaken recht als ze onjuist zijn. Sluit daarbij aan op de uitgangspunten waar de leden van Aedes gezamenlijk voor kozen (zie hoofdstuk 2).

MEDEWERKERS Zeker tijdens de openbare verhoren zullen medewerkers confronterende vragen krijgen. Van huurders. Maar misschien ook van kennissen of familie. Of misschien hebben ze zelf vragen naar aanleiding van de parlementaire enquête. Hoe hou je medewerkers gemotiveerd in een periode waarin media vol staan met negatieve berichtgeving over de corporatiesector? Hoe kun je ze voeden met informatie en voorbeelden zodat ze niet met hun mond vol tanden staan als ze negatief commentaar krijgen?

Tips

• Informeer ze tijdig over het hoe en waarom van de parlementaire enquête,

•

7

hoe de branche daarmee omgaat en wat het standpunt van de eigen corporatie is. In de Q&A in deze handreiking staat achtergrondinformatie die je hiervoor kunt kopiëren. Ga met ze in gesprek over wat de corporatie zelf leerde in de afgelopen periode en hoe jullie concreet werken aan verbetering.


• Ga ter voorbereiding ook een kritisch gesprek aan met het managementteam. Welke lastige zaken liggen er nog in de organisatie, van welke vragen ligt het management wakker? En wat zijn de mogelijke antwoorden? • Sta stil bij de meerwaarde van de corporatiebranche. Wat voegen corporaties toe aan wonend Nederland? Maak samen met de medewerkers concreet: Hoe vult de eigen corporatie die rol specifiek in? In de gemeente, in de buurt? • Achter in deze handreiking staan kernboodschappen van Woningcorporaties Nederland die je hiervoor kunt gebruiken. Maak deze concreet met eigen praktijkvoorbeelden. • Kijk ter onderbouwing ook eens naar de factsheet met feiten en cijfers over de prestaties van corporaties. Vul die aan met concrete feiten over de eigen corporatie. • Stel een Q&A beschikbaar (zeker aan de klantenservice) met antwoorden op te verwachten vragen. Gebruik hiervoor de Q&A uit deze handreiking. • Geef medewerkers ook tijdens de openbare verhoren veel informatie en duiding. • Sommige medewerkers zijn actief op sociale media. Stimuleer en ondersteun hen om actief te communiceren over de parlementaire enquête.

Middelensuggesties • (lunch)bijeenkomst • artikel(en) op intranet of interne nieuwsbrief • uitleg (van directeur) op teamoverleggen • blog op intranet waarin directeur in simpele taal uitlegt wat er speelt. HUURDERS Ook huurders zullen vragen hebben over wat ze zien en horen over de parlementaire enquête. Ook zij worden beïnvloed door de negatieve berichten over wat er verkeerd ging bij corporaties. Misschien vragen ze zich af of hun eigen corporatie niet ook iets te verbergen heeft. Door ze zelf te informeren over de parlementaire enquête kun je hun opvattingen misschien nuanceren. Niet door te ontkennen wat er misging, maar door ze een context te bieden. En door het gesprek aan te gaan over hoe de corporatie werkt aan verbetering, wat de meerwaarde van de corporatie is voor de buurt, en wat de toekomstplannen zijn.

• • • •

•

8

Tips Informeer huurders tijdig over het hoe en waarom van de parlementaire enquête, hoe de branche in het algemeen en de corporatie daarmee omgaat. Kopieer hiervoor bijvoorbeeld teksten uit de Q&A achter in deze handreiking. Gebruik medewerkers die veel contact hebben met huurders ook als bron. Zij weten wat huurders bezighoudt en welke vragen zij hebben. Besteed aandacht aan de parlementaire enquête tijdens overleg met de huurders-organisatie. Ga ook het gesprek aan over hoe de corporatie werkt aan verbeterpunten. Gebruik de parlementaire enquête als aanleiding om huurders actief te betrekken of om hun mening te vragen. Zijn er zaken die beter kunnen? Of die de corporatie beter kan laten? Hebben ze goede ideeën, willen ze misschien ergens aan meedoen of over meedenken? Plaats prestaties en praktijkvoorbeelden op website en in andere media in de bredere context van de meerwaarde van de corporatiesector. Gebruik hiervoor de kernboodschappen van Woningcorporaties Nederland uit deze handreiking (zie hoofdstuk 5) en maak die concreet met eigen praktijkvoorbeelden.


Middelensuggesties • artikelen en Q&A op de website van de corporatie; voorafgaand én tijdens de openbare verhoren • artikel in bewonersblad met duiding en betekenis voor eigen corporatie. • bijeenkomst met huurdersorganisatie • ook tijdens andere bewonersbijeenkomsten de komende tijd het onderwerp parlementaire enquête even aanstippen. PERS EN STAKEHOLDERS Voor het gesprek met pers en stakeholders is het goed om zoveel mogelijk samen op te trekken met andere corporaties in de regio. Dat versterkt het eensgezinde beeld van de sector. Bovendien is het raar als samenwerkingspartners door verschillende corporaties geïnformeerd worden over hetzelfde onderwerp. Pers Landelijke media zullen de parlementaire enquête tijdens de openbare verhoren op de voet volgen. Ook regionale pers zal tegen die tijd aankloppen bij corporaties. Juist de maanden voorafgaand aan de openbare verhoren zijn ideaal om journalisten actief te benaderen met onze visie en duiding. Omdat ze waarschijnlijk nog niet veel kennis hebben van het onderwerp, zullen ze onze informatie goed kunnen gebruiken. Ze stellen het daarom waarschijnlijk op prijs dat je hen actief benadert. Tegen de tijd dat de openbare verhoren zijn, hebben ze jullie basiskennis dan al paraat.

• • • • • •

Tips Nodig relevante journalisten van lokale media uit voor een gesprek om ze bij te praten over de parlementaire enquête; achtergrond en proces. Doe dat ook eens op een andere locatie; in de wijk of bij een project waar jullie trots op zijn. Erken de fouten die er gemaakt zijn in de branche en vertel hoe corporaties zichzelf aan het verbeteren zijn. En hoe zit dat bij de eigen corporatie? Vergeet niet te vertellen wat er in de tussentijd gewoon goed is gegaan. Maak gebruik van de kernboodschappen van Woningcorporaties Nederland en eigen praktijkvoorbeelden om de meerwaarde van de branche en de corporatie te tonen. Journalisten zijn dol op cijfers. Wees dus zo concreet en open mogelijk over eigen prestaties en die van de hele branche. Wees goed benaderbaar, evenals de directeur. Zeker TIJDENS de openbare verhoren. Een journalist heeft altijd quotes nodig. Stem ter voorbereiding met het management goed af waar jullie eigen pijnpunten liggen. Welke vragen vreest de directeur, en wat is jullie antwoord?

Stakeholders Ook relaties en samenwerkingspartners horen berichten over de parlementaire enquête. Wat voor vragen en opvattingen leven er bij hen over woningcorporaties of over jullie? Het loont de moeite om ook met hen actief het gesprek aan te gaan en hen context te bieden voordat de openbare verhoren plaatsvinden.

9


Tips

• Selecteer relevante stakeholders en informeer hen voorafgaand aan én tijdens de • •

openbare verhoren over de context van de enquête. Een persoonlijk gesprek door de directeur kan soms beter werken dan een algemene brief of bijeenkomst. Veel samenwerkingspartners zijn dik tevreden over hun samenwerking met de corporatie. Kijk welke partners bereid zijn om jullie meerwaarde over het voetlicht te brengen in bijvoorbeeld lokale media. Het is altijd sterker als anderen het voor je opnemen. Op 19 maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Dat is een goede aanleiding voor contact met een aantal (politieke) stakeholders. Zoek hen op, praat ze bij over actuele landelijke ontwikkelingen in de corporatiesector (waaronder de parlementaire enquête) en toon ze met concrete voorbeelden hoe je corporatie afgelopen tijd bijdroeg aan betaalbare huisvesting en veilig wonen. Gebruik hiervoor de folder die te downloaden is in het dossier Gemeenteraadsverkiezingen op Aedes.nl.

Heb je nog meer ideeën of suggesties? Deel ze met collega-corporaties. Bijvoorbeeld via de community Communicatie op Aedes.nl.

10


4 Planning De enquêtecommissie (PE) is achter de schermen al volop aan het werk. In mei en juni zijn de openbare verhoren. Incidenten worden weer opgerakeld, wat de berichtgeving negatief zal beïnvloeden. In die periode hebben wij zelf nauwelijks invloed op onze reputatie. Komende maanden hebben we nog wel ruimte om onze reputatie positief te managen (RM). Hetzelfde geldt voor de periode na de zomer. Naar verwachting komt de enquêtecommissie rond oktober met zijn rapportage. Die periode na de zomer leent zich er opnieuw voor om bewust stil te staan bij onze verbeteracties en bij wat er allemaal al gewoon goed gaat. Schematisch ziet dat er zo uit: jan

feb

mrt

PE RM

RM

11


apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

?

nov

dec

5 Reputatie: ons gezamenlijke verhaal Hoe dichter mensen bij een corporatie staan, hoe positiever het beeld. Maar in het algemeen is reputatie van corporaties beroerd. De sector is voor het grote publiek een abstract systeem zonder menselijk gezicht. En de incidenten van de afgelopen jaren hadden een negatief effect op alle corporaties. Onder de noemer Woningcorporaties Nederland – dicht bij huis werken bestuurders en communicatieprofessionals van zo’n 40 corporaties daarom samen aan herstel van maatschappelijk vertrouwen. Die groep breidt zich nog steeds uit. Geen snelle en flitsende campagne, maar een gedegen strategie vanuit een gezamenlijk verhaal en systematische dialoog met onze omgeving. Met een gezamenlijk uitgangspunt waar we allemaal voor staan: Een goede woning is een basisbehoefte van ieder mens en een randvoorwaarde om deel te kunnen nemen aan de samenleving. Woningcorporaties bieden miljoenen mensen in Nederland een thuis en maken goed wonen bereikbaar, ook voor kwetsbare groepen. Corporaties staan midden in de samenleving en spelen in op wat er leeft in woningen en wijken. Corporaties zijn altijd dichtbij. Zij bieden passende woonruimte en dragen bij aan leefbare wijken en een gezonde woonomgeving. Een thuis is meer dan een huis!

ZES KERNBOODSCHAPPEN OVER WONINGCORPORATIES In zes kernboodschappen hebben de deelnemers aan het reputatietraject samengevat wat ze doen en waar ze voor staan. Deze kernboodschappen zijn komende tijd door alle corporaties prima te gebruiken om uit te dragen wat de meerwaarde is van woningcorporaties voor Nederland. Vul de algemene boodschap aan met praktijkvoorbeelden vanuit de eigen corporatie. Goed wonen en een adequate dienstverlening We vinden het in Nederland belangrijk dat iedereen goed kan wonen. Maar niet iedereen heeft genoeg geld voor een dure koop- of huurwoning. Daarom zijn wij er: wij bouwen en verhuren goede woningen die weinig kosten. Samen met onze huurders bedenken we hoe die eruit moeten zien. En als er eens iets is, weten onze huurders ons makkelijk te vinden. We zijn dichtbij. Bedrijfsmatig werken: efficiënt en kostenbewust Winst maken is geen doel voor ons: wij stoppen bijna al ons geld in woningen en wijken. Onze kosten zijn laag, doordat we slim werken en goedkoop geld lenen. Dat laatste kan doordat we voor elkaar garant staan. Middenin de samenleving dicht bij de mensen Corporaties weten wat er speelt in de wijken en buurten waarin we woningen hebben. We kennen onze huurders: we weten wat ze willen, maar ook wat hun zorgen en problemen zijn. Onze medewerkers in de wijk pakken overlast aan. Soms kunnen we door kleine dingen te doen onze huurders een zetje in de rug geven. Bijvoorbeeld door ze als werkgever te helpen aan werkervaring. De kwaliteit van de woonomgeving: buurt, wijk en regio Een huis is pas een thuis als ook de wijk fijn is: als mensen elkaar kennen en rekening houden met elkaar, en als er goede voorzieningen zijn. Bewoners doen zelf veel om hun buurt prettig en leefbaar te houden. Als het kan, helpen we ze graag. Samen met bijvoorbeeld lokale ondernemers, gemeente, welzijnswerk en politie.

12


Maatschappelijke vraagstukken als zorg en vergrijzing Ouderen wonen graag zo lang mogelijk in hun eigen huis. Met aanpassingen in de woning helpen we ze daarbij. Daarnaast bouwen we woningen met zorg in de buurt. Bewoners zijn daar beter mee af en met z’n allen geven we zo minder geld uit aan zorg. De energietransitie en een duurzame samenleving Met energiezuinige maatregelen verlagen we de energierekening van onze huurders, houden onze woningen hun waarde en dragen we bij aan een gezonde toekomst voor iedereen.

13


Bijlage 1

Vragen en antwoorden (Q&A) ACHTERGROND 1. Waarom een parlementaire enquête? Afgelopen jaren waren er verschillende incidenten bij woningcorporaties. Variërend van fraude tot verkeerde investeringen en financieel wanbeheer. Daarom besloot het parlement in 2012 tot een grondig onderzoek naar het stelsel. Ook de rol van de politiek, toezichthouders en gemeenten wordt daarbij onderzocht. De enquête moet leiden tot aanpassingen van het corporatiestelsel zodat huurinkomsten gegarandeerd goed besteed worden en woningcorporaties aantoonbaar sober en doelmatig investeren in goede woningen. 2. Hoe kijkt de branche zelf naar de recente geschiedenis? Sinds de verzelfstandiging in 1995 hebben corporaties zonder overheidssubsidie veel woningbouw gerealiseerd. Met gemeenten en maatschappelijke organisaties verbeterden ze de leefbaarheid in kwetsbare wijken. Het merendeel van de corporaties hield zich gewoon bezig met hun kerntaak: fatsoenlijk en betaalbaar huisvesten van mensen. Maar er gingen ook zaken niet goed. Corporaties staan financieel garant voor elkaar. De schade die een individuele corporatie loopt, kan daardoor op het collectief afgewenteld worden. Dat gaf individuele corporaties de mogelijkheid te grote risico’s te nemen. Ook het systeem van toezicht op corporaties schoot tekort. De branche bleek niet in staat om dat zelf goed te regelen. Onvoldoende interne disciplinering leidde tot een aantal incidenten. Verder was de publieke taak van woningcorporaties niet helder geformuleerd. Dat leidde tot steeds weer andere vragen en eisen aan woningcorporaties vanuit landelijke en lokale overheid. 3. Hoe kijkt de branche naar de parlementaire enquête? De parlementaire enquête is een kans om te verbeteren. Corporaties en brancheorganisatie hebben steken laten vallen. Soms lieten we ons te veel meeslepen door uiteenlopende wensen van de samenleving. En in andere gevallen hebben we juist onvoldoende open gestaan voor de meningen en wensen van de samenleving. Tegelijkertijd ging er veel ook gewoon goed. De Nederlandse voorraad sociale huurwoningen behoort tot de beste in de wereld. Sinds midden jaren 90 hoeft daar geen miljarden overheidsgeld meer in. Huurders zijn in het algemeen tevreden over hun huis en onze dienstverlening. En corporaties werken momenteel hard aan oplossingen om de sector beter te laten functioneren en te vernieuwen. 4. Welke lessen leert de corporatiebranche voor de toekomst? Het belangrijkste is dat de samenleving weer vertrouwen krijgt in woningcorporaties. Daarom werkt de branche aan verbeteringen. Uitgangspunten zijn efficiënt en effectief, met het hart op de goede plek. We sturen op basis van beheersbare risico’s, die onze draagkracht niet te boven gaan. En omdat corporaties financieel garant staan voor elkaar, werken we aan een plan waardoor de branche kan ingrijpen als een individuele corporatie onverantwoorde risico’s neemt. Verder verbeteren corporaties hun professionaliteit en werken ze aan het omlaag brengen van de bedrijfslasten. Als corporaties willen we transparant zijn over de keuzes die we maken bij de inzet van middelen en resultaten die we bereiken. Gemeenten en stakeholders krijgen een duidelijke stem in beslissingen hierover. REPUTATIE 5. Wat is het effect van de parlementaire enquête op de reputatie van de corporatiebranche? De buitenwereld maakt geen genuanceerd onderscheid, maar beoordeelt de sector als een geheel

14


en iedere corporatie als een vertegenwoordiger daarvan. De branche ligt vooral tijdens de openbare verhoren een tijd onder een vergrootglas. Dat leidt tot negatieve aandacht in de politiek en van de media. Landelijk, maar ook lokaal. Dat heeft ook effect op de relatie met huurders en stakeholders. Ze zullen vragen stellen of medewerkers binnen de corporatie negatief benaderen. Daarom is het van belang om voorbereid te zijn op mogelijke vragen die de corporatie kan verwachten. De reactie van corporaties op de verhoren en de gevolgen ervan, hebben invloed op de reputatie van de hele sector. 6. Wat is het effect van de parlementaire enquête op de politiek? Corporaties hebben momenteel weinig krediet bij politiek Den Haag. Het effect hangt ten eerste direct af van de bevindingen en conclusies van de enquêtecommissie. Vervolgens is de respons van de branche daarop cruciaal. Tonen corporaties dat ze bereid zijn om te leren en beleid bij te stellen, dan geeft dat samenleving en politici meer vertrouwen dan een branche die dat niet laat zien. Het verloop van de enquête beïnvloedt uiteraard de actuele politieke discussies over het werkterrein en de behandeling van corporaties. DOEN EN LATEN 7. Biedt de parlementaire enquête ook kansen? De parlementaire enquête biedt kans om de verbinding met de overheid, de samenleving en de markt te herstellen en te verstevigen. Het is ook een goede aanleiding om het stelsel en ons gedrag te verbeteren. De enquête zou ook moeten leiden tot duidelijkheid over wat er wel en niet van woningcorporaties verwacht mag worden. 8. Wat moeten corporaties vooral niet doen? Het komt slecht over als corporaties defensief reageren of zich distantiëren van openbare verhoren of conclusies van de enquêtecommissie. Het onderzoek richt zich op het hele stelsel waar iedere corporatie deel van uitmaakt. Voor de hele sector is de enquête soms een pijnlijke blik in de spiegel waar we echter niet omheen kunnen. 9. Wat zijn de bedreigingen van de parlementaire enquête? In het ergste geval leiden de conclusies van de commissie, de openbare verhoren en niet adequate reacties van individuele corporaties tot een slechte pers en een nog grotere daling van vertrouwen door de maatschappij. Dat kan er toe leiden dat er nagedacht zal worden over andere manieren om betaalbaar wonen te organiseren. 10. Wat kunnen corporaties wel doen? Corporaties kunnen zelf bijdragen aan een positieve beeldvorming en meehelpen aan het verbeteren van de reputatie van de hele branche door: • zelf het initiatief te nemen om nu al met huurders, stakeholders en journalisten te communiceren over wat er allemaal gaat gebeuren tijdens de openbare verhoren van de parlementaire enquête. Bijvoorbeeld via artikelen in bewonersbladen en interviews in de lokale en regionale pers. • de komende tijd actief en concreet te tonen wat er goed gaat en waar we voor staan in ons werk (thema’s reputatiemanagement plus praktijkvoorbeelden) • de komende tijd te tonen dat corporaties bereid zijn schoon schip te maken waar dat nodig is (voorbeelden van reorganisatie).

Kijk voor actuele informatie in het dossier Parlementaire enquête op Aedes.nl. Heb je nog vragen? Neem contact op met: José Onderdenwijngaard, [email protected], (06) 351 114 41 Pluup Bataille, [email protected], (06) 224 363 02

15


Bijlage 2

Voorbeeldtekst brief/ artikel website of bewonersblad (eventueel

geciteerd door directeur) Parlementaire enquête biedt kansen

Op dit moment is er een parlementaire enquête gaande over woningcorporaties. In mei en juni zijn de openbare verhoren. Maar waarom onderzoekt de Tweede Kamer eigenlijk de woningcorporaties? En wat betekent dat voor ons? Afgelopen jaren waren er verschillende incidenten bij woningcorporaties. Variërend van fraude tot verkeerde investeringen en financieel wanbeheer. Daarom onderzoekt het parlement nu hoe dat kon gebeuren. Ook de rol van de politiek, toezichthouders en gemeenten wordt onderzocht. Dat onderzoek moet uiteindelijk leiden tot verbeteringen, zodat dergelijke zaken niet meer kunnen voorkomen. Gelukkig zijn wij zelf geen onderwerp van onderzoek. Net als de meeste woningcorporaties in Nederland werkten wij hard aan onze kerntaak: fatsoenlijk en betaalbaar huisvesten van mensen. Toch gaat de parlementaire enquête ook over ons. Want ook wij hadden last van zaken die niet goed gingen. Corporaties staan financieel garant voor elkaar. De schade die een individuele corporatie loopt, kan daardoor op het collectief afgewenteld worden. Dat gaf individuele corporaties de mogelijkheid te grote risico’s te nemen. Ook het systeem van toezicht op corporaties schoot tekort. Als corporaties bleken we niet in staat om dat zelf goed te regelen. Het formele toezicht en het toezicht op elkaar werkte niet goed, wat leidde tot een aantal incidenten. Verder was niet duidelijk afgebakend waarvoor woningcorporaties wel en niet zijn in de samenleving. Dat leidde tot steeds weer andere vragen en eisen aan woningcorporaties vanuit landelijke en lokale overheid. We hopen dan ook dat het onderzoek leidt tot duidelijkheid en verbeteringen in het Nederlandse systeem van woningcorporaties. Zelf hebben we de afgelopen tijd in onze organisatie ook al stappen gezet: ………………………………………………………………………………………………………… Gelukkig ging er afgelopen tijd ook veel goed. De Nederlandse voorraad sociale huurwoningen behoort tot de beste in de wereld. Sinds midden jaren 90 hoeft daar geen miljarden aan overheidsgeld meer in. Huurders zijn in het algemeen tevreden over hun huis en onze dienstverlening. En corporaties werken momenteel hard aan oplossingen om de sector beter te laten functioneren en te vernieuwen. En wijzelf slaagden er in om ondanks de crisis …………………………………………................. Wilt u meer weten? Volg onze website.

16


© 2014, Den Haag Tekst: José Onderdenwijngaard, met dank aan de communicatiecollega’s van diverse woningcorporaties die deelnamen aan de informatiebijeenkomsten over de parlementaire enquête. Vormgeving: Curve

parlementaire enquête woningcorporaties communicatiekansen voor corporaties

Recommend Documents