Pantelis Rapport 2015

Pantelis Rapport 2015

Inleiding

Inhoudsopgave

ü Inleiding

1

ü Strategie

2

ü Conclusies

9

Ik heb er geen woorden voor om te beschrijven hoe gelukkig ik was om opnieuw een Gouden Stier award in ontvangst te mogen nemen. Niet enkel, omdat het voor de tweede maal is dat ik deze prestigieuze prijs mee naar huis mocht nemen maar vooral, omdat ik deze award van jullie kreeg in tijden van grote onzekerheid. En dat maakt de winst extra speciaal: het is immers de enige publieksprijs in de financiële sector. Het zijn net op dit soort momenten dat het kaf van het koren wordt gescheiden in deze moeilijke industrie. Beleggers grijpen naar zekerheden, ook op vlak van research en tips. Ik ben uitermate trots dat u op zo’n momenten massaal kiest voor het concept van Slim Beleggen. We zijn al jaren standvastig in onze visies. Zo zijn we erg allergisch voor het figuurlijke ‘waaien met de wind’. Bovendien zijn we recht-door-zee: als het fout zit, dan zeggen we dit ook. Iedereen maakt weleens fouten, ook wij. Wie zijn fouten durft toegeven, kan snel bijsturen en leren van de fouten. Een slimme aanpak; de juiste aanpak!

Pantelis Rapport is een uitgave van Slim Beleggen. [email protected]

Tenslotte worden we beschouwd als de ‘luis in de pels’ van de financiële sector. We houden niet van de gebruikelijk prietpraat. Het is zelfs de doorslaggevende reden geweest waarom ik ooit de sector de rug heb toegekeerd: ik liep niet mee in hun pas. Het past allemaal perfect bij het profiel van Slim Beleggen. En ik hoop dat we dit profiel nog vele jaren eer aan kunnen doen. Want dat willen we precies zijn: de slimme rebel van de financiële sector. Door die rol moeten we des te scherper zijn in onze analyses en onze visies. We zijn genoodzaakt om ‘het beter te doen’. Daar werken we iedere dag hard aan. Veel leesplezier! Nico Pantelis, hoofdanalist Slim Beleggen.

Copyright @ 2015 Slim Beleggen | Pantelis Rapport

1

Strategie

In principe ben ik altijd van de aanpak om eerst de historie uit te leggen, vervolgens de huidige situatie en dan een blik op de toekomst te werpen. Qua terugblik op het verleden, daar ga ik u niet al te veel mee vermoeien. Iedereen weet inmiddels dat we in ‘de financiële soep’ zitten. En het begon allemaal met de ontkoppeling van het geldsysteem met zijn anker: goud. In 1971 koppelde de Amerikaanse president Richard Nixon de dollar, inmiddels ook wereldwijd aanvaard als reservemunt, los van goud. Of anders gesteld, goud werd niet meer inwisselbaar tegen fysiek goud. Sindsdien draait de wereld op een zogenaamd fiduciair geldsysteem, ook beter gekend als een ‘fiat currency system’. Dit systeem creëert geld op basis van schuld. Dus als er nieuwe schulden worden gecreëerd door banken, ontstaan er nieuwe valuta. Dit is wat u wel vaker hoort noemen dat ‘geld uit het niets wordt gecreëerd’. Schuld heeft geen intrinsieke waarde. Goud, daarentegen, wel. Zo’n fiatgeldsysteem functioneert dus enkel als de schulden toenemen. Aan schulden geen gebrek in de voorbije decennia. Wat ooit begon met enkele miljoenen in de VS, groeide in de afgelopen decennia uit tot een mondiale schuldenberg van meer dan 200 biljoen (!) dollar – dat is 200 met twaalf nullen erachter – en de groei ervan is niet te stuiten. Ondanks alle berichten die u leest over ‘global delevaring’, de wereldwijde schuldvermindering, is er weinig van aan. De schuldenberg stijgt jaar na jaar nog steeds met indrukwekkende cijfers. Het volgende plaatje werd vorig jaar nog aangeleverd door instituut McKinsey.


2

Hiermee wordt ook meteen het fabeltje van tafel geveegd dat de schuldenberg met de kredietcrisis van 2008 een flinke deuk zou hebben opgelopen. Het tegendeel is waar: nooit eerder kwam er zo snel zo veel schuld bij. Want terwijl de consument en de financiële sector een tandje lager schakelden, krikten de overheden wereldwijd de schuldcreatie flink op. Het percentage van schuld ten opzichte van het wereldwijde bbp loopt inmiddels op tot een ratio van 300%! Dus zowel in nominale als in procentuele omvang is er sprake van expansie, geen krimp. In tegenstelling tot de algemene aannames, is meer schuld in het huidige systeem dus (in aanvang) een goede zaak. Zonder schuld, zou dit systeem niet functioneren. Vandaar de gigantische sprong in de mondiale schuldpositie sinds 2008. De centrale banken staan aan de basis van deze ‘schuldsprong’. Door een beleid van ultra lage rentes – of zelfs negatieve rentes in Europa – en het excessief stimuleren door middel van ‘kwantitatieve verruiming’, beter bekend als QE, bleef de schuldenberg verder doorstijgen. Dat zag u ook in de vorige tabel van McKinsey: terwijl de consumenten ter plekke bleven trappelen en de banken terughoudend bleven, gingen schuldposities bij overheden in ‘overdrive’. Zonder de hulp van de centrale banken was dit niet mogelijk geweest. ‘Debt creation leads to asset inflation’. Hoe meer schulden, hoe duurder goederen en diensten op termijn worden. Dat konden we in de voorbije jaren ook aardig voelen in onze portemonnee. Het leven werd niet bepaald goedkoper sinds de kredietcrisis losbarstte. Toch is er onder financiële experts altijd sprake van een mondiale deflatie. Ik heb het helaas nog niet mogen ervaren. Wie zijn totale uitgaven in de voorbije jaren zag dalen in plaats van stijgen, gelieve de hand op te steken. Alle gekheid op een stokje. Als er daadwerkelijk sprake was van een doorgedreven deflatie, dan betwijfel ik sterk of we vandaag nog wel in het huidige fiat geldsysteem zouden opereren. De kans was dan groot dat het systeem al ten onder was gegaan. De enige reden waarom dit systeem intact blijft is door de toename van schuld, wat altijd tot inflatie leidt. Inflatie is nodig in ons huidige geldsysteem. Zonder inflatie, geen fiat. Dat is wat mij betreft zo klaar als een klontje. Er zijn natuurlijk veel tegenstanders van deze visie. ‘Waarom dalen huizenprijzen dan?’ of ‘waarom zakt de olieprijs zo ver weg?’ of ‘wat dan met Japan?’. Het is uiteraard niet uitgesloten dat her en der in het stelsel periodes van deflatie kunnen optreden. Bekijk dit systeem als een oceaan van kapitaal. Het geld is dagelijks in beweging, met zo nu en dan hoge golven als er een storm opsteekt. Hoge golven worden altijd gevolgd door een lage waterstand. Dat soort mechanismen zijn ook aan het werk in het financiële systeem. Een lage waterstand, her en der, valt niet uit te sluiten. Maar mondiaal gezien stijgt het figuurlijke waterpeil van ons financiële systeem. En globaal gezien is er altijd sprake geweest van inflatie, op enkele tussenposes na. Wie onze recente eindejaarsactie heeft gezien, die is wellicht ook de volgende grafiek (op de volgende pagina) tegengekomen. Dit plaatje zegt wat mij betreft voldoende. Copyright @ 2015 Slim Beleggen | Pantelis Rapport

3

Sinds we met in een fiat geldsysteem handelen, vanaf 1971, is inflatie hardnekkig aanwezig in ons leven. Meer nog, we kunnen ons een leven zonder inflatie zelfs niet goed meer voorstellen. Want stel u eens voor dat alle prijzen plots zouden dalen: in de winkel, bij de autohandelaar, bij uw verzekeringsmakelaar, … Mensen zouden in paniek geraken omdat ze beseffen dat er iets grondig fout gaat, ook al weten ze niet precies wat. Af en toe, her en der, wat deflatie is prima, maar globaal, ho maar! Tot daar het schuldenplaatje en waarom schulden nodig zijn om ons huidige stelsel overeind te houden. Dat is ook meteen de reden voor de nieuwe rentecyclus van de Federal Reserve. Dat iedereen er vandaag moord en brand over schreeuwt, dat vind ik moeilijk om te vatten. Wie ons geldsysteem begrijpt, die snapt waarom de Fed dit proces op gang wil trekken. De belangrijkste ‘missing link’ voor de creatie van schulden is de financiële sector. Zij draagt amper bij aan de mondiale schuldcreatie. Ze functioneert nog altijd in crisismodus. Met het opstarten van de rentecyclus wil de Fed de financiële sector min of meer dwingen om opnieuw leningen uit te zetten. Als het de Fed lukt om de banken aan het werk te zetten, dan gebeurde er in het verleden altijd iets wonderbaarlijks in het systeem: het vermeningvuldigingseffect schiet in werking. Even een korte uitleg hierover. Als een bank geld wil uitlenen, dan heeft ze hiervoor een vaste basis nodig, het eigen vermogen. Dit eigen vermogen mag de bank dan in veelvoud uitlenen in de markt. Vaak is het zo dat banken 10x of meer hun eigen vermogen mogen uitlenen. In de hoogdagen, voor de financiële crisis, waren er banken die tot 100x hun eigen vermogen hadden uitgeleend. En daar liep het fout. Banken namen te veel risico. De minste afschrijving (door de daling van de waarde van vastgoed) zorgt ervoor dat het eigen vermogen van de bankbalans wordt geveegd, zodat een bank technisch in faling ging.


4

Die enorme klap van 2008 zindert nog steeds na in de bankensector, waardoor de instellingen erg terughoudend zijn geworden om nieuwe schulden aan te maken. Echter, deze schulden zijn broodnodig om het huidige stelsel opnieuw aan te zwengelen. Banken moeten daarom terug aan de bak!

Door de rente stelselmatig op te trekken, valt er weer geld te verdienen voor banken in de open markten. Of anders gezegd, ze worden langzaam maar zeker aangezet om meer schulden aan te gaan in de markten. Als dit proces op gang komt, kan het plots weer snel gaan met de schuldcreatie, gezien het vermeningvuldigingseffect. Dit proces, ook wel gekend als ‘fractioneel bankieren’, kan u in details teruglezen op de Wikipedia-pagina van ‘Money Multiplier’ (opgelet, enkel voor financiële nerds :-)) : https://en.wikipedia.org/wiki/Money_multiplier Risico’s Zijn er dan geen risico’s met deze aanpak? Toch wel, de Fed kan een foute aanname doen over de economie. Immers, al de nieuwe schulden die worden aangemaakt, moeten ook gedragen kunnen worden. Menig econoom vreest dat de maatschappij op haar limiet zit qua onderhoud van de schulden. Maar ook dit is een boekhoudkundig probleem. Hoe hoger het inkomen, hoe meer schuld het systeem kan hebben. En laat dat nu precies hetgeen zijn wat er vandaag in de Amerikaanse economie gebeurt: het gemiddelde loon begint te stijgen. Volgens mij is dit wat Janet Yellen in haar overtuiging sterkt om de rentecyclus opnieuw op te starten. Of met andere woorden, dit was nog de enige ‘missing link’ voor de Fed. De economie groeit voldoende, de werkloosheid is laag en nu stijgen de lonen. Alle onderdelen om meer schulden aan te kunnen. Dit is met andere woorden een goed moment om het vermenigvuldigingseffect aan het werk te zetten. Copyright @ 2015 Slim Beleggen | Pantelis Rapport

5

Tenminste, in de ogen van de beleidmakers. Of het ook zal lukken valt nog af te wachten. Het risico op falen is nog altijd aanwezig. Het herstel in dat opzicht is nog erg fragiel. Maar een succesvolle lift-off kan het herstel snel versterken en de economie in een stroomversnelling brengen. Onderschat nooit de kracht van verse schuld! Wie wil weten of de rentecyclus ook succesvol zal zijn, die moet volgens mij de ‘velocity of money’ in de gaten houden. Dit is ook wel gekend als de omloopsnelheid van het geld. Vaste lezers van onze analyses bij Slim Beleggen zijn dit al vaker tegengekomen. De omloopsnelheid van het geld moet omhoog, want enkel dat kan de nieuwe schuldcreatie op termijn in een stroomversnelling brengen. Een hogere omloopsnelheid moet ook de economie een nieuwe impuls geven. En hier zit precies het risico. Dat ziet u goed op de volgende grafiek.

De positieve ontwikkeling van de omloopsnelheid gaf de economie vleugels voor de eeuwwisseling, tevens gestuwd door een oplopende rente. Na het uiteenspatten van de technologiebubbel, heeft de Fed met een nieuwe rentecylus (2004) opnieuw de omloopsnelheid omhoog gekregen, maar het effect was beduidend minder groot. Het systeem kwam, zoals pijnlijk bekend, weer tot stilstand in 2008. Een volgende poging in 2010, via het nieuwe programma QE, leverde al snel een omgekeerd effect op voor de omloopsnelheid. Vandaag zakt de ‘velocity of money’ snel en diep weg. Dit proces wil de Fed omkeren via een nieuwe rentecyclus. En hier zit het echte risico: als de Fed faalt, dan zit het fiat geldsysteem op het einde van haar bestaan. Voortgang Maar laat me eerst het volgende voorop stellen: niemand weet waar we op termijn naartoe zullen evolueren. Ook de Fed niet. Ik vind dat er vandaag te veel wordt geluisterd naar centrale banken, wat nog meer ruis veroorzaakt. Maar zelfs de slimme dames en heren centrale bankiers hebben geen flauw benul waar ze mee


6

bezig zijn. Dit is niet slecht bedoeld of zo, het is gewoon de realiteit. Dat kan ook niet anders, want in dit straatje hebben ze nog nooit gereden sinds hun oprichting. Ik vind dan ook dat er te veel ‘adoratie’ is voor de centrale monetaire beleidsmakers. Die mensen doen hun werk zo goed als ze kunnen, anticiperend op de toekomst. Een toekomst die ook zij niet kennen, gezien er geen historisch routeplan bestaat voor het systeem waarin we zitten: een mondiaal fiat geldsysteem. De uitkomst is onzeker, ook voor de Fed. Dat ze de status van financiële goden krijgen toebedeeld voor marktparticipanten, zegt veel over de staat van de markten. Dus als de Fed ‘op hun gevoel’ handelt, waarom zouden beleggers dan moeten weten wat de uitkomst gaat worden? Iedereen die het tegenovergestelde verklaart, maakt u (en zichzelf) iets wijs. Je kan enkel anticiperen op de potentiële uitkomsten in de toekomst. Wat beleggers moeten doen is investeren in activa, met name de vaste activa. De eeuwenlange geschiedenis van geldsystemen wijst immers uit dat vermogen altijd terugplooit naar de kern. Die kern zit vervat in ‘hard assets’ in het algemeen, en goud specifiek. Dat kan voor de gemiddelde belegger als ‘goudpraat’ klinken, maar wie eens kijkt naar de balans van de centrale banken, die zal er snel achterkomen dat er maar één vast actief staat op de balans: goud. Dit anker biedt de centrale bankiers het comfort om ver te gaan. Zo ver als nodig is. In het geval dat het misloopt, hebben ze nog altijd hun goud. Goud doet niets, goud creëert niets, goud heeft geen schulden, goud loopt geen tegenpartijrisico. En dat is precies waarom goud in de kluizen van iedere centrale bank ligt opgeslagen. In die zin kan je goud beschouwen als de ‘zon in het financiële universum’: goud beweegt niet, maar al de rest eromheen. Sta er maar eens bij stil… Dit gegeven biedt de centrale bankiers veiligheid voor als hun plan mislukt en het huidige fiat geldsysteem implodeert. Dan kunnen ze altijd teruggrijpen naar hun goud, om het volgende geldsysteem op te creeren. Maar zo ver zijn we nog niet. Er is namelijk een goede kans dat hun rentecyclus wel eens het verhoopte effect kan gaan krijgen. Alle betrokken partijen, consumenten, producenten, banken, … niemand is er bij gebaat om dit systeem in elkaar te laten zakken. Sinds de creatie ervan bracht het de wereld bijzonder veel welvaart (ook al is die gebaseerd op schuld) en ging de maatschappij er bijzonder snel op vooruit. De technologische revoluties vliegen ons soms letterlijk om de oren. Het fiat geldsysteem bracht ons rijkdom zoals we nooit eerder gekend hebben. Als alle spelers dit systeem willen behouden, dan zullen ze in deze volgende fase moeten deelnemen aan het schuldensysteem. Er is geen andere oplossing. Wat de Fed in feite doet, is de druk naar de andere spelers opvoeren. ‘Wij hebben jarenlang onze bijdrage gedaan, nu is het weer jullie beurt’. En dan kom ik terug bij de banken. Die moeten in actie schieten, want zij hebben de sleutel tot succes in handen. Als ze hun geld blijven oppotten bij de centrale banken, dan is dit systeem gedoemd om te falen. En mogelijk sneller dan iedereen verwacht. Copyright @ 2015 Slim Beleggen | Pantelis Rapport

7

Ik denk dat er wel een goede kans bestaat dat de schuldmotor opnieuw in gang kan gaan schieten. Niet enkel omdat de andere spelers in het spel niet veel andere opties hebben, maar ook omdat de rentecyclus in het verleden altijd zorgde voor een inflatoire impuls. Dit komt doordat de dollar meestal daalde na een renteverhoging.

Natuurlijk waren er ook uitzonderingen, maar het algemene beeld is duidelijk. Dit staat haaks op wat er momenteel in de markt wordt aangenomen, namelijk dat de dollar zal aantrekken na een renteverhoging. Er bestaan nog wel meer fabeltjes in de markt over de nieuwe rentecylus. Zo lees ik her en der dat de balans van de Fed, die astronomische proporties heeft aangenomen (in historisch perspectief), drastisch zal worden teruggeschroefd. Om de rente te laten stijgen, zal geld aan de markt onttrokken moeten worden, waardoor de Fed gedwongen zou worden om haar balans te laten krimpen. Ik heb eens even alle voorgaande episodes van de rentecyclus nagekeken, voor zover deze data beschikbaar is bij de Fed. Sinds 1984 is de balans van de Fed enkel TOEGENOMEN bij een verhoging van de korte termijnrente bij de Fed. Hoe men erbij komt dat er geld feitelijk onttrokken wordt aan het systeem, is voor mij een raadsel. Bewust foute informatie? En dit brengt me bij het laatste onderdeel van mijn betoog: pessimisme! Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat we ons momenteel in een van de meest negatieve periodes op de financiële markten begeven. Zelden heb ik beleggers zo neerslachtig gezien over de toekomst. Iedereen is er min of meer van overtuigd: deze markt gaat crashen. Een andere uitkomst is quasi uitgesloten. Ik kan u vanuit mijn ervaring één zaak vertellen: als de massa zo overtuigd is van het ene, dan volgt meestal een Copyright @ 2015 Slim Beleggen | Pantelis Rapport

8

compleet andere uitkomst. Waarmee ik niet wil beweren dat de koersen vanaf hier in een ruk omhoog kunnen, maar die kans sluit ik met deze stemming helemaal niet uit. Wat ik ermee wil zeggen is dat als de volledige markt overtuigd is van rampspoed, de deelnemers aan deze markt ervoor gepositioneerd zijn op de één of andere manier. Dat kan zijn door een hoge cashpositie aan te houden, of door short te zitten op bepaalde onderdelen in de markt of door crisisbestendige beleggingen te kopen. Dit impliceert dat er behoorlijk wat ‘ruimte’ is voor positieve uitschieters. Een kleine beweging kan dan uitmonden in een grote beweging, zelfs behoorlijk snel. Op basis van mijn vaststellingen, heb ik de beste plekken in de markt geselecteerd.

Conclusies Zoals aangegeven denk ik dat een inflatoire impuls het gevolg kan worden van de nieuwe rentecylus van de Fed. Tenminste, dat is het scenario waar men op rekent. Maar ik gaf ook aan dat we momenteel op ‘onbekend terrein rijden’. Niemand weet wat de uiteindelijk uitkomst zal worden van het jarenlange nulrentebeleid. Ook de leden van de Fed niet. Dus je moet altijd een slag om de arm houden als belegger. Het kernwoord wat ik al vele jaren hanteer, en ieder jaar aan populariteit toeneemt, is ‘flexibiliteit’. Sinds ik positief werd over aandelen – met de uitbraak van de Duitse DAX-index in 2010 – bleef ik ook bescheiden. Koersen kunnen hoger, maar niemand kent de toekomst. Dat is per definitie zo, maar vooral ook tegen deze monetaire achtergrond. Het klimaat blijft, ondanks de sterke beursstijging, guur. Het aanhoudende en toenemende pessimisme is een rechtstreeks gevolg hiervan. Daarom hamer ik, als één van de weinige beursanalisten, al jaren op een riante cashpositie. Daarmee bedoel ik een cashpositie van 10 tot 30% van je portefeuille. Want in tegenstelling tot wat veel banken, brokers of vermogensbeheerders u willen laten geloven, is cash wel degelijk een positie! Meer nog, wie in 2015 een belangrijk deel van zijn portefeuille in US dollars aanhield, kan uitpakken met de beste rendementen over het afgelopen jaar. Dus laat u niets opspelden over uw cash. Ook in 2016 (en wellicht de volgende jaren) zal cash een belangrijke pilaar blijven voor een portefeuille. Het zorgt niet enkel voor een buffer in onzekere tijden, maar het is ook een tool om te balanceren. In markten met een toenemende volatiliteit ontstaan er steeds meer kansen voor beleggers die over vrije cash beschikken. En voor de critici die beweren dat een cashpositie enkel maar rendement kost, daar hebben de collega’s bij Trading al een duidelijk antwoord op gegeven in 2015: ze kregen het klaar om met hun vrije cash tussentijdse korte trades te doen die uiteindelijk meer dan 50% opleverden. En bij het afsluiten van het jaar is hun vrije cash nog steeds ‘in cash’, enkel is die cashpositie met de helft toegenomen! Copyright @ 2015 Slim Beleggen | Pantelis Rapport

9

Verder blijf ik ervan overtuigd dat tegendraadse beleggers op termijn altijd de grootste rendementen weten te realiseren. Hierbij geef ik ook meteen graag toe dat het zogenaamde ‘contrair handelen’ geen evidente bezigheid is voor de meeste beleggers. Wie tegendraads investeert, belegt sowieso met een lange termijnhorizon. Wie denkt instant rijkdom te vergaren, zal in de meeste gevallen van een kale reis thuiskomen. En met lange termijn bedoel ik ‘jaren’. Minimaal 5 jaar, maar in een ideale situatie ga je uit van 10+ jaar. Hier knelt meestal het schoentje. Beleggers kijken bijna iedere dag naar hun beurskoersen. Dit zorgt voor onrust in de geest: volatiliteit wekt instincten op die waarschuwen voor gevaar. Doordat dit instinct wordt getriggerd, gaan beleggers twijfelen over hun beleggingen. Deze twijfel wordt over een langere periode altijd vertaald in het nemen van afstand. De geest wil terugkeren naar een ‘rust en veiligheid’. Helaas ga je dan verkopen op de verkeerde momenten, namelijk als de paniek in financiële markten piekt. Aan dit verkoopproces gingen natuurlijk maanden, zoniet jaren, van tegenvallende koersacties aan vooraf. Dus zo apart is die verkoop niet, we zijn uiteindelijk allemaal maar mensen. Toch is dit dé kunst van contrair beleggen: de knop omdraaien en een verkoopgolf beschouwen als een unieke koopkans. Uiteraard, met een gezonde dosis zin voor realisme. Want er schuilt nog een ander gevaar bij contrair beleggen: enthousiasme. Als men contrair gaat beleggen, dan weet men dat men in de minderheid opereert. Hierdoor krijgt de koper een soort van ‘Napoleoncomplex’: hij gaat te zwaar inzetten op zijn ‘favoriete contraire belegging’. Een te hoge concentratie en een te hoog percentage van het vermogen worden gealloceerd naar dit onderdeel, met alle gevolgen van dien. Kortom, laat uw hoofd niet op hol brengen, niet door negativisme, maar ook niet door extase. Beleg slim! Als ik dan kijk in de markten waar de grote massa de rug toekeert, dan moet ik toegeven dat er opmerkelijk veel onderdelen in de markten zijn waar kansen opduiken. De meest voor de hand liggende segmenten zijn te vinden in de hoeken waar de figuurlijke klappen vallen. Met andere woorden, waar de prijzen onder druk staan. De grondstofsector is een voor de hand liggende keuze. Hierbij staan industriële metalen (koper, zink, …), maar ook energieproducten (olie, gas, …), onder enorme prijsdruk. Dit zijn ideale kandidaten voor contraire beleggers om posities in op te bouwen, zonder bovenstaande regels uit het oog te verliezen. Vaste lezers van Slim Beleggen zullen weten dat we een uitgesproken voorkeur hebben voor het edelmetalencomplex. Met name goud en zilver staan op ons verlanglijstje. Hoe dieper de prijzen van deze metalen wegzakken, hoe groter de glimlach op mijn gelaat. Het zal de gemiddelde belegger verbazen, want hij/zij wil de prijzen enkel zien stijgen. Maar de gemiddelde belegger vergeet dat een (sterk) gestegen prijs reeds veel terrein heeft ingeleverd. Of anders bekeken, hoe hoger de prijs, hoe lager het verwachte rendement. Daar heb ik als contraire belegger niet veel mee. Ik koop mijn activa liever in de uitverkoop: als iedereen verkoopt, aan eender


10

welke prijs. Dan ben ik koper! En dan ben ik liefst koper van een actief dat nooit in faling kan gaan. Of cru gesteld: waarvan de prijs nooit naar nul kan. Ik kan me nog de tijd van de internetboom als de dag van gisteren herinneren. In die periode gingen alle aandelen met .com in hun naam als een raket omhoog. De waanzin die ik toen heb gezien, in de ogen van beleggers om me heen – en wellicht ook bij mezelf – was abnormaal. Er heerste een ware manie. Iedereen was verblind. Toch konden we enkele jaren later vaststellen dat veel van die internetpareltjes kopje onder waren gegaan. Een gigantische failliesementsgolf was het gevolg van de manie. Ik leerde voor het eerst dat bedrijven massaal kunnen verdwijnen, samen met mijn zuurverdiende centen. Bij grondstoffen, vaste activa, is dit onmogelijk. Iedereen schreeuwt momenteel moord en brand over goud. De prijs daalde van een piek boven 1900 US dollar tot iets meer dan 1000 US dollar per ounce vandaag. Dat is voor beleggers die kochten op de top geen prettige ervaring. Dat is een verlies van ruwweg 40%, nog altijd beduidend minder dan de vele beurscrashes uit het verleden, die vaak 50% of meer inleverden. Maar wat nog veel belangrijker is: goud kan NOOIT naar nul gaan. Goud zal altijd een waarde vertegenwoordigen. Dat is een aspect van onschatbare waarde! Toch moeten beleggers ook aandelen niet afschrijven. Ik denk dat de beursrally voor aandelen nog niet op z’n einde is. Meer nog, 2016 kon wel eens een verrassend positief jaar worden. Want ook hier speelt een contraire factor mee: alle beleggers verwachten een beurscrash. Uiteraard stapelen de gevaren voor aandelen zich op. Dat is altijd zo bij de stijging van koersen, zoals ik eerder al aangaf. Hoe hoger de koersen, hoe gevaarlijker het wordt om te kopen. Maar als iedereen zit te wachten op een correctie, dan volgt meestal het tegenovergestelde. Ik ben daarom per saldo positief voor aandelen in 2016, met die opmerking dat ik erg veel waarde hecht aan het ‘januari-effect’. De eerste handelsdagen van het nieuwe jaar bepalen altijd in grote mate de afloop. Vraag me niet hoe het kan, maar in 85% van de gevallen klopt deze stelregel. Dat was ook dit jaar weer het geval! Dus mijn advies: kijk hoe de eerste week van januari eindigt. Persen aandelen er een plus uit, dan is de kust hoogstwaarschijnlijk veilig voor een fantastisch beursjaar. Als aandelen meteen bij de ingang van 2016 het laten afweten, dan gaan we wellicht opnieuw een moeilijk beursjaar tegemoet. We gaan snel weten waar we aan toe zijn. Ten slotte vermijd ik schuldposities, met name die voor overheden. Ik heb weinig zin om overheden te financieren terwijl ik er amper een vergoeding voor in de plaats krijg. Of zoals het in vele Europese landen inmiddels het geval is, dat ik moet opleggen om hen te financieren. Vergeet het! Daar doet Nico Pantelis niet aan mee. Bij deze wil ik alle lezers van Slim Beleggen van harte bedanken voor jullie massale steun. We gaan jullie ook in 2016 verwennen met veel nieuws: de beste wensen!


11

BONUS: Zoals beloofd, wil ik iedereen laten proeven van Slim Beleggen. Daarom, bij deze, mijn eindejaarscadeau. Met de code GS2015 heeft u recht op een maand GRATIS toegang tot alle rapporten van Slim Beleggen. Geniet ervan! Disclaimer: ‘Pantelis Rapport’ is een uitgave van Slim Beleggen, onderdeel van Sprout Money B.V.. Vragen en opmerkingen kunnen verstuurd worden naar [email protected] .


12

Pantelis Rapport 2015

Recommend Documents