Pagina 4 Op weg naar een gestroomlijnde

Nummer 43 I 3 december 2009 I Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 Liever een vrolijke noot dan een serieus gezicht

Pagina 4 Op weg naar een gestroom-­ lijnde baan

Pagina 5 Regionale bijeenkomsten werken bevrijdend

Pagina 6 DDG zoekt uit­daging in havenbeveiliging

Uruzgan gaat vooruit URUZGAN - Volgens minister Bert Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) is er veel bereikt in de Afghaanse regio waar de Nederlandse militairen, diplomaten en deskundigen op het gebied van ontwikkelingssamenwerking werkzaam zijn. “De veiligheid is vergroot, het aantal scholen in drie jaar tijd verdrievoudigd en bijna alle inwoners hebben toegang tot gezondheidszorg. Dat is een enorme prestatie, waar Nederland trots op mag zijn, en betekent daadwerkelijk vooruitgang voor de mensen in Uruzgan.”

De minister zei dit afgelopen weekeinde tijdens een rondreis Uruzgan. Koenders werd ontvangen op Kamp Holland door brigadegeneraal Marc van Uhm en civiel vertegenwoordiger Michel Rentenaar. Hij vervolgde na dit bezoek zijn reis naar Chora. Daar nam hij een kijkje bij diverse ontwikkelingsprojecten en bezocht hij prt-projecten, waaronder een boomgaard van amandelbomen en een gloednieuwe sportaccommodatie. Foto: Henry Westendorp-AVDD●

Drukbezochte kerstgroet vanuit Jaarbeurs UTRECHT - Bijna vierduizend familieleden, vrienden en bekenden hebben afgelopen zaterdag een kerstgroet gebracht aan hun dierbaren in de uitzendgebieden. Dat gebeurde tijdens Missie Max, het jaarlijkse groetenprogramma vanuit de Utrechtse Jaarbeurs. Daarbij waren ook minister Eimert van Middelkoop, staatssecretaris Jack de Vries en Comman-

dant der Strijdkrachten generaal Peter van Uhm aanwezig. De commandanten van de vier krijgsmachtdelen gaven eveneens acte de présence. Vanaf elf uur ‘s morgens tot vijf uur ‘s middags spraken bezoekers een dikke 850 persoonlijke boodschappen in. Die worden op dvd gebrand en voor de feestdagen in de missiegebieden afgeleverd. Directeur van ouderenomroep Max, Jan Slagter gaat samen met artiest Hansen Tomas binnenkort naar Afghanistan en Bosnië om de schijfjes persoonlijk bij een aantal militairen te bezorgen. Het is de tweede keer dat Max en de thuisfrontorganisaties van Defensie deze dag hielden. Naast een gevarieerd entertainmentprogramma was er een live-verbinding met militairen op onder meer Kandahar Airfield, de Nederlandse bases in Uruzgan en met Hr.Ms. Evertsen. Als vlaggenschip van de eu-missie Atalanta patrouilleert het fregat momenteel in de Afrikaanse wateren, maar volgens de planning moet het een dag voor Kerst Den Helder binnenlopen. In plaats van de groeten te ontvangen, wenste de bemanning de bekenden in de zaal het allerbeste toe. Lees verder op pagina 3

Vliegende beren gesnapt Eerder dit jaar werd een ‘Bear’ onderschept door Duitse Eurofighters.

LEEUWARDEN - Een duo f-16’s van de Koninklijke Luchtmacht heeft vorige week dinsdag twee Russische vliegtuigen onderschept van het type tu-95 ms, beter bekend als Bear. Ze vlogen richting het Nederlands luchtruim zonder hun identiteit bekend te maken. Deense f-16’s volgden de toestellen al tot aan de grens van het Deense luchtruim. De Nederlandse jachtvliegtuigen vlogen dinsdagmiddag vanaf de vlieg-

basis Leeuwarden op de ‘Beren’ af voor een visuele identificatie en om hun intenties te bezien. Dit gebeurde onder begeleiding van een gevechtsleider van het Air Operations Control Station Nieuw Milligen. De f-16’s escorteerden de tu-95’s tot zij het gebied verlieten waarvoor Nederland binnen de navo verantwoordelijk is. De Britse Royal Air Force nam vervolgens de begeleiding over.●

Nieuwe partner dienstreizen buitenland Staatssecretaris Jack de Vries sprak via een groot scherm met onder andere commandant Air Task Force, kolonel Peter Tankink op Kandahar Airfield.

DEN HAAG - Voor dienstreizen buitenland werkt het Reisbureau Defensie sinds 1 december met bcd Travel, in Nederland marktleider op het gebied van zakenreizen. De nieuwe partner heeft wereldwijd bijna honderd vestigingen en beschikt over een balie op Schiphol, de bcd Business Travel Desk in Termi-

nal 2. Deze is dagelijks geopend van 06.00 tot 21.00 uur en op zaterdag en zondag van 06.00 tot 20.00 uur. Het reisbureau, een onderdeel van de Defensie Verkeers- en Vervoersorganisatie, heeft ook een nieuw bezoek- en postadres op de Frederikkazerne. Dat zit nu, vanwege sloop van het oude

pand, in Gebouw 35, Vleugel K3 op kamer 329 aan de Van der Burchlaan 31, 2597 PC Den Haag. Postbus 90820, 2509 LV Den Haag. Voor spoedgevallen is het Reisbureau Defensie buiten kantooruren te bereiken op:+31 (0) 20 603 43 00 (bcd Travel).

Van 07.30 uur tot 17.00 uur: 070 - 316 83 52 (*06 - 546 683 52) 070 - 316 97 88 (*06 - 546 697 88) 070 - 316 54 89 (*06 - 546 654 89) (fax) e-mail: [email protected] of [email protected]●

3 december I Pagina 2

IGK bezoekt Nederlandse militairen Sudan en Burundi

temperatuur, de voorzieningen, alles bij elkaar geeft het een beeld onder welke, soms moeilijke en primitieve, omstandigheden de Nederlandse militair in Afrika zijn werk moet doen.”

HILVERSUM - Inspecteur-generaal der Krijgsmacht vice-admiraal Michiel van Maanen heeft vorige maand de Nederlandse militairen in Soedan en Burundi bezocht. In eerstgenoemd land zijn twee un-missies actief: unamid in Darfur en unmis in zuid-Soedan. Beide dienen voor het beschermen van de bevolking tegen het geweld en gewapende conflicten, het voorbereiden van verkiezingen in 2010 en het ondersteunen van een veilige terugkeer van vluchtelingen naar hun eigen dorpen.

Gedragscode

Defensie levert voor beide missies militairen. In zuid-Soedan werken bij unmis dertien unmo’s en bij unpol elf marechaussees en vier civiele politiefunctionarissen. Bij unamid in Darfur is op dit moment maar één Nederlandse militair, luitenant-kolonel Martin Gulde­mond, werkzaam, binnen de logistieke afdeling van het hoofdkwartier. “Je bent hier

letterlijk op jezelf aangewezen”, zegt hij. “Dat maakt deze missie interessant omdat je alles zelf moet ontdekken. De omgeving, het vn-systeem, wonen, werken, boodschappen, echt alles. Ik heb het geluk gehad dat ik in een apart deel van een compound een plek vond om te wonen. Hier maak ik deel uit van een kleine Europese gemeenschap van Duitsers, No-

ren en Finnen. Militairen en politie door elkaar. Samen wordt er gekookt, afgewassen en soms ook naar de markt gegaan als er spullen nodig zijn.” Zand, zon en elektriciteit zijn de enige zaken waar de overste in overvloed over kan beschikken. Water en voedselvoorziening zijn soms problematisch, zoals dat op dit moment door heel zuid-Soedan

en grote delen van Darfur al merkbaar is. “Water is een schaars goed en de aanvoer niet gegarandeerd, dus moet je improviseren. Zo staat er een groot aantal gevulde flessen klaar om te wassen en te douchen. Warm water is iets dat we al lange tijd niet gevoeld hebben en nu, het is hier ook winter, ga je dat wel merken. Qua eten merk je ook dat het minder wordt. Simpele dingen

Minister terug van ‘maritieme’ reis DEN HAAG - Minister Eimert van Middelkoop is 26 november teruggekeerd van een zesdaags bezoek aan Canada, de Nederlandse Antillen en Suriname. In deze landen besprak hij onder meer maritieme zaken als piraterijbestrijding en kustwachttaken. In Canada woonde de bewindsman het Halifax International Se-

curity Forum bij, waar hij enkele afzonderlijke gesprekken voerde met buitenlandse collega’s. Van Middelkoop was uitgenodigd door zijn Canadese collega-minister Peter MacKay. Tijdens een paneldiscussie over antipiraterij-operaties schetste hij de Nederlandse maritieme bijdrage aan internationale operaties in de internatio-

Van Middelkoop inspecteert de gewapende wacht van de Bravo-compagnie van 45 Painfbat op de marinebasis Parera. Foto: ministerie van Defensie

nale wateren rondom Somalië. Hij wees daarbij in het bijzonder op het commando dat Nederland momenteel voert over de eu-operatie Atalanta. Van Middelkoop pleitte verder voor een internationale inspanning om Somalië te helpen weer een werkend rechtssysteem op poten te zetten. Dit moet het mogelijk maken in dat land zelf piraten te berechten. Vanuit Canada reisde de minister naar de Nederlandse Antillen voor een werkbezoek aan de eenheden van de Commandant der Zeemacht in het Caribische Gebied, commandeur Peter Lenselink. Op de marinebasis Parera hoorde hij over de vooruitgang die is gemaakt met de Kustwacht Nederlandse Antillen en ontmoette hij de gouverneur en de minister-president van de Nederlandse Antillen.

Tot slot bracht Van Middelkoop een bezoek aan Suriname op uitnodiging van de Surinaamse minister van Defensie, Ivan Fernald. In een overleg tussen beiden werden samenwerkingprojecten op Defensiegebied besproken. (Deze samenwerking is in 2002 vastgelegd in een protocol waarin onder meer afspraken zijn gemaakt over jungletrainingen van Nederlandse militairen.) Daarnaast bood de minister expertiseondersteuning aan voor het opzetten van een Surinaamse kustwacht. Ook schonk hij 119.000 euro voor nieuwe instrumenten en uniformen van de Surinaamse militaire kapel. Op 25 november woonde Van Middelkoop de viering van de Surinaamse Onafhankelijkheidsdag bij en had hij een ontmoeting met president Ronald Venetiaan.●

als melk en boter in de winkeltjes, groenten en fruit op de markt. Soms duurt het een paar dagen voordat er weer voorraad is en dan moet je direct inslaan. Ik was dan ook blij verrast met het presentje van de igk, een wiel belegen kaas van 12 kg “. Tijdens het bezoek sprak de igk onder meer met de waarnemend unamid Force Commander, brigadegeneraal Ibrahim Akram uit Egypte, en bezichtigde een nieuw kamp in aanbouw. Van Maanen: “Het is indrukwekkend wat ik gezien en gehoord heb. De omgeving, de missie en haar uitdagingen, de

In Burundi liet de igk zich voorlichten door de Nederlandse snr, luitenant-kolonel Alwin van den Boogaard, over de lopende projecten die met Nederlandse steun worden gerealiseerd. Hij bezocht de genieprojecten en constateerde dat de Burundese genie, in de afgelopen twee maanden ondersteund door Nederlandse genisten, de aangeleerde bouwtechnische technieken voortvarend heeft opgepakt. Tevens sprak hij met twee Nederlandse officieren die steun leveren in het kader van het project ‘ethiek’. Hiermee wordt via een ‘train de trainer’cursus een begin gemaakt om een gedragscode, vergelijkbaar met die binnen de Nederlandse defensieorganisatie, binnen de Burundese krijgsmacht in te voeren. In de gesprekken die de igk met de Burundese militaire autoriteiten had, blijkt dat zij zeer te spreken zijn over de Nederlandse inbreng en de ondersteuning vanuit de Nederlandse Defensieorganisatie.●

Stem van thuisfront vrijwilliger van het jaar

Defensie speelt voor Sinterklaas DEN HAAG - Defensie heeft op verzoek van Radio 3fm dj Jelmer Gussinklo een voertuig beschikbaar gesteld, waarmee hij en zijn vriendin kunnen meedoen aan de alternatieve reis voor het goede doel naar Dakar (Senegal). De opbrengst van deze gesponsorde trip komt ten goede aan de strijd tegen malaria. Dat is dit jaar het thema van ‘Serious Request’, de zesde editie van de jaarlijkse uitzendingen van 3fm vanuit het Glazen Huis. De Mercedes-Benz Sprinter 413cdi (Bouwjaar 2001) heeft eerst in Vriezenveen een flinke servicebeurt gehad en is formeel door dmo via een schenkingsbrief aan 3fm overgedragen. Gussinklo vertrok er op 1 december samen met zijn vriendin mee naar Afrika. Hij deed eerder op Radio 3fm een oproep aan luisteraars om met hem mee te reizen tijdens deze alternatieve trip naar Dakar. Naast hem en zijn vriendin doen nog negentien andere ploegen mee. Zij hebben in de naaste omgeving al geld ingezameld (minstens 2000 euro per team). De dj hield op 12 november een benefiet­ diner (opbrengst 15.000 euro). Dit geld en de opbrengst van de na aankomst in Dakar geveilde voertuigen wordt aan het Rode Kruis gegeven en komt ten goede aan de bestrijding van malaria.

Staatssecretaris De Vries overhandigde de bus aan Gussinklo live op de radio. De kapel van de Koninklijke Luchtmacht zorgde voor de muzikale omlijsting. Foto: Arnaud Roelofsz

In de uitzending van 3fm vanuit het Glazen Huis, eind dit jaar, doet Jelmer verslag van de reis en zal duidelijk worden wat de totale actie heeft opgebracht.●

‘Air power’ in 3D-concept TILBURG - De Koninklijke Luchtmacht heeft tijdens het 24 november gehouden Air Power symposium stilgestaan bij de rol die ze nu en in de toekomst speelt in het 3d-concept (Defence, Diplomacy and Development). De vierde symposiumeditie, in samenwerking met de Koninklijke Nederlandse Vereniging Onze Luchtmacht, vond plaats in het Tilburgse Willem II stadion.

“3d is een aanpak met perspectief. Dit symposium biedt stof om na te denken over de KLu-rol binnen dit geheel en te komen tot betere samenwerking”, aldus Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Jac Jansen. Andere betrokken partijen kwamen eveneens aan het woord. Zo benadrukte Robert de Groot van Buitenlandse Zaken dat de Nederlandse benadering in Afghanistan

een boegbeeld van 3D is. “Maar het is een instrument, geen doel op zich”, meende hij, eraan toevoegend dat de overheid de middelen in samenhang moet inzetten, zodat ze elkaar versterken. De Groot prees de effectiviteit van air power, maar waarschuwde wel voor de gevolgen, zoals burgerslachtoffers. Arjan Hehenkamp van Artsen zonder Grenzen (AzG) maakte duidelijk dat zijn organi-

satie niet tot de potentiële klantenkring van Defensie behoort. “We bieden noodhulp aan iedereen. Alleen het menselijk leed telt daarbij. AzG kan haar werk alleen maar doen op basis van haar reputatie van neutraliteit en onafhankelijkheid. We verwelkomen een constructieve dialoog, maar voor ons is geen plaats als directe partner in de 3D-benadering.”●

DEN HAAG - Het is niet de eerste en ook niet de laatste keer dat de naam Harry Hubbers op deze pagina’s valt te lezen. Vele malen liet hij al zijn stem klinken namens het thuisfront van uitgezonden militairen. Vorige week vrijdag ontving hij uit handen van staatssecretaris Jack de Vries de ‘Defensie Vrijwilliger van het Jaar 2009’ award. De benoeming mag opmerkelijk heten. Niet vanwege het ‘buitenproportionele’ werk dat hij heeft verricht, maar omdat Hubbers nu eenmaal nooit een dienstverband met Defensie kende. Hij zette zich niettemin met tomeloze energie in voor het thuisfront. Ook leverde hij volgens de adviescommissie “een belangrijke bijdrage aan het maatschappelijk draagvlak voor de moeilijke taak die het personeel van de krijgsmacht uitvoert”. De Vries haalde bij de uitreiking een citaat aan van de Commandant der Strijdkrachten, generaal Peter van Uhm: “De echte helden zijn de mensen van het thuisfront.” De bewinds-

man prees de tomeloze energie en inzet van Harry Hubbers. “Ik ben onder de indruk van wat u heeft bereikt.” Dat was de adviescommissie voor de benoeming ook. Uit de tien genomineerden voor de prijs kwam Hubbers unaniem naar boven. Hij was onder meer voorzitter van de Thuisfrontafdeling van 13 Gemechaniseerde Brigade in Oirschot en vicevoorzitter Thuisfrontcomité Koninklijke Landmacht. Daarnaast vervulde hij een brugfunctie tussen de voorzitters van de diverse thuisfrontafdelingen binnen de KL en de thuisfrontorganisaties van de andere krijgsmachtdelen. Ook zijn er door zijn toedoen nu goede contacten met het Veteraneninstituut en het Militair Revalidatiecentrum. In een reactie stelde Hubbers dat de prijs, een bronzen sculptuur van ‘De Helpende Hand’, een oorkonde en een geldbedrag van 5000 euro, niet alleen hem toekomt. “Het straalt af op het hele team en ook naar mijn vrouw en zoons, die het thuis vaak zonder mij moeten doen.” Foto: Peter Wiezoreck●

3 december I Pagina 3

Missie Max: Thuisblijvers weten dat uitzending geen vakantie is

Links: De Johan Willem Friso­ kapel trapte Missie Max af met stevige militaire muziek.

Rechts: Was er een prijs voor de meest ludieke kerstgroet, dan viel de familie van boordschutter Rick in de prijzen, met een YPR uit spaanplaat...

Liever een vrolijke noot dan een serieus gezicht

In de acht studiocabines was het vaak lachen.

UTRECHT - Was er een prijs voor de meest ludieke kerstgroet, dan viel de familie van boordschutter Rick uit Tiel in de prijzen. Moeder Marion, vriendin Sandra en vrienden Nico en Daan zaagden als decor een ypr uit spaanplaat en verzonnen op de melodie van de Dodenrit van drs. p. een pakkende alternatieve tekst. “Het was nog een hele toer om drie coupletten binnen zestig seconden te zingen”, aldus Nico. “Toch ging het allemaal goed. Alleen jammer dat onze ‘iepr’ niet helemaal op beeld paste.” TEKST: ANDRÉ TWIGt FOTO’S: PETER WIEZORECK

Rasartiest Jan Smit vermaakte het publiek met oude en nieuw hits.

Medeorganisator kapitein Bert Weeren van het Thuisfrontcomité KLu moest lachen om de soms buitenissige verschijningen. Zo waren sommige ‘boodschappers’ verkleed als Kerstman of als figuren uit de kerststal. Weer anderen zetten gewoon een feestneus op. Het mocht allemaal tijdens Missie Max, het jaarlijkse evenement om militairen voor de feestdagen een hart onder de riem te steken. En dat niet alleen. Meer dan ooit was de happening een hulde aan alle achterblijvers. “Zodra je kind naar een crisisgebied vertrekt, breken er onzekere tijden aan”, weet moeder Marion uit ervaring. De defensietop erkende dat en sprak bij herhaling zijn waardering voor het thuisfront uit. En zo hoort dat, vindt Weeren. Naar zijn mening ligt het draagvlak voor een missie voor een groot deel bij de achterban. “Krijg je die niet mee, dan is de weerslag op de militairen ongenadig groot.” Om die reden was Defensie er veel aan gelegen de thuisblijvers een warme deken om te slaan. Dat begon al bij de entree van de Jaarbeurs, waar vrijwilligers van het Thuisfrontcomité iedereen hartelijk welkom heetten. Verderop stonden de dampende koffie en broodjes rookworst al klaar. Kosten

Minister Eimert van Middelkoop sprak via een live verbinding de bemanning van Hr.Ms. Evertsen toe.

noch moeite werden gespaard om iedereen een geslaagde dag te bezorgen. De top van het vaderlandse entertainment was er zelfs voor opgetrommeld. Nick en Simon, Thomas Berge, Albert West, Marga Bult en als hoogtepunt Jan Smit toonden zich niet te beroerd om met fans op de kiek te gaan of een kerstboodschap in te spreken. Enthousiaste reacties kwamen er toen laatstgenoemde het lied Mi rowsu (Tuintje in mijn hart) zong met iemand uit het publiek. Pakketje

Tijdens Missie Max liet het Thuisfrontcomité niets aan het toeval over. Zo was er voor de kleinsten een complete speeltuin met springkussens ingericht en voor de oudere waaghalzen stonden twee klimwanden klaar. Commandant Landstrijdkrachten, luitenant-generaal Rob Bertholee was niet te beroerd om één ervan te bestijgen en vervolgens aan een lier weer naar beneden te springen. De commandanten van de krijgsmachtdelen mengden zich geregeld onder het publiek en ook dat werd op prijs gesteld. Net als de ijsjes voor de kinderen, die regelmatig werden uitgedeeld. “Het is hier super”, vond de familie van de Amersfoortse korporaal Richard (kl), gelegerd op Kandahar. “Er wordt aan ons gedacht en dat is fijn”, aldus vriendin Sjanine, die samen met vader Nico, zus Chantal en nicht Isabella naar Utrecht kwam. Vader Douwe, moeder Lydy, zusje Lisa en vriendin Christel deden de groeten aan eerste luitenant der mariniers Mikael, gelegerd in Tarin Kowt. “We hebben net This is it van Michael Jackson ingezongen”, zegt Lydy. “Van hem is hij een groot fan.” Dat hun zoon militair wilde worden, stond al vroeg vast. “Toen-ie klein was, zei hij altijd: ‘Als ik later groot ben, ga ik vrede maken’”, vervolgt Lydy. “Die wens is helemaal uitgekomen.” Uiteraard vergaten zijn ouders niet een pakketje bij het militaire postkantoor verderop in te leveren. Daarin zitten speeltjes voor de Afghaanse kinderen, Marsen en niet te vergeten Katjang

Pedis (hete Indische pinda’s, red.). “Die vindt Mikael erg lekker. Hij heeft vroeger met zijn vader op de markt noten verkocht. Vandaar.” Verzending

Lachebekjes Sylvia (vriendin) en Amarins (zusje) kwamen de groeten doen aan luchtmachtkorporaal Jelmer uit Workum, die binnenkort op uitzending naar Kandahar Airfield gaat. “We zullen zijn aparte dansje in de kroeg heel erg missen”, zegt Amarins. “Ook zijn we bij onze groeten zijn favoriete collega John niet vergeten. Met hem trekt hij veel op.” Volgens Sylvia staat Jelmer garant voor gezelligheid en is hij altijd heel nadrukkelijk aanwezig. “Het zal wel stil worden. We kunnen niet wachten om de dagen af te tellen.” Bonny uit Deventer maakt daar serieus werk van. De vriendin van korporaal Alex, die als genist tijdelijk is gelegerd in de vooruitgeschoven post Mirwais (35 km van Tarin Kowt), telt zowel op Hyves, op de site van het Thuisfrontcomité als op Google af. “Dat doe ik voor de zekerheid, want het kan mij niet snel genoeg gaan. Pas berichtte hij dat op anderhalve kilometer van zijn locatie mensen op een bermbom waren gestapt. Dergelijke verhalen maken je nerveus. Een domper was dat we onze eerste pakketjes en kaarten naar een foutief NAPO-nummer stuurden. Enkele zijn nog steeds niet terecht. Gelukkig gaat de verzending nu wel goed.” “Je weet wel dat het daar geen vakantie is”, sluit Marion, moeder van boordschutter Rick, af. “Om de spanning van zo’n uitzending te doorbreken, werkt een vrolijke noot beter dan een serieus gezicht. Daarom maken we er een leuke boel van. Maar onderhuids zit je soms in je rats. Bijvoorbeeld wanneer je om welke reden dan ook niet kunt bellen. Omdat Rick al eerder op uitzending is geweest, kennen we de routine een beetje. Zo duurden de laatste twee weken heel lang. Zeker aan het eind is de wens je zoon weer heelhuids terug te zien heel sterk.”●

3 december I Pagina 4

De deelnemers bijeen in de Romeinse herberg van het Archeon.

ALPHEN AAN DEN RIJN - Het lijkt weinig: zo’n honderd belangstellenden die komen opdagen voor een regionale dag voor militaire oorlogs- en dienstslachtoffers in het themapark Archeon te Alphen aan den Rijn. Het weer zit tegen, een filerecord de vorige dag telt ook mee, maar ‘organisator’ Cees van der Lingen (hdp/Afdeling Pensioen Sociale zekerheid en zorg veteranen) is allerminst ontevreden. Sterker nog, na de eerste bijeenkomst in de Efteling werd besloten niet negen, maar vijftien van deze dagen te houden, omdat de toestroom vele malen groter bleek dan voorzien. “We scoren duidelijk met deze aanpak, zo blijkt ook uit de evaluatieformulieren.”

Samenkomst van militaire oorlogs- en dienstslachtoffers succes

Regionale bijeenkomsten werken bevrijdend

Actief tijdens een van de workshops.

TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: PETER WIEZORECK

Defensie (lees: Hoofddirectie Personeel, hdp), de Bond voor Nederlandse Militaire Oorlogsen Dienstslachtoffers (bnmo), het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds en onafhankelijk dienstverlener De Basis, hebben de handen al eerder ineengeslagen om de toch wat vergeten groep te bedienen met een speciale dag. Drie jaar lang gebeurde dat op een centraal punt. “Dat vond men veel te massaal”, weet Van der Lingen. “Er was behoefte aan wat minder massale evenementen, met meer onderling contact.” Op grond van de ervaringen kwamen er drie bijeenkomsten per regio (noord, zuid en midden) op de agenda te staan. “De inschrijving was echter dusdanig groot, dat we er per regio twee aan toe hebben gevoegd.” In het zuiden, in de Efteling, vormde het initiatief een groot succes. “We wilden een ‘bijeenkomst-plus’. Geen congres in de ochtend en workshops ‘s middags. Vandaar dat we de Efteling, Archeon en (in januari) het Abe Lenstrastadion als locatie hebben genomen”, zegt Van der Lingen. Dat er iets meer dan tien procent van de 13.000 bij het abp geregistreerde militaire oorlogsen dienstslachtoffers komt opdagen, acht Albert van der Knaap (hoofd Pensioenen, Sociale Zekerheid en Zorg bij de hdp), wel degelijk een succes. “Je hebt al-

Het onderling contact wordt zeer gewaardeerd.

tijd mensen die niet kunnen, maar ook een deel dat er geen behoefte aan heeft. Die bereik je dus moeilijk.” Arie Klop, “geboortejaar 1928, meneer”, hoort daar zeker niet bij. “Ik ben me altijd militair blijven voelen”, zegt de Indië-veteraan. Hij vertrok als 18-jarige op 2 mei 1947 als ‘vrijwilliger op de voet van gewoon dienstplichtige met verbandacte’ naar de Oost om daar de zogenoemde oorlogsvrijwilligers af te lossen. “Ik dacht beroeps te worden.” Op 9 juni 1950 keerde de militair van de Verbindingsafdeling, 4de Brigade, e Divisie, voorgoed veranderd terug. “Nu noemen we dat ptss. Ik ben nog een half jaar medisch aangehouden.” Gelukkig kon hij daarna weer terecht op de administratie van de scheepswerf in HardinxveldGiessendam. En wrok tegenover Defensie is er niet. “Ik sla geen reünie over, ook niet nu er nog maar tien van de honderd man komen en ga elk jaar naar de Dodenherdenking in Ede.” Onderschat

De veronderstelling dat er in Alphen aan den Rijn en op de andere locaties alleen fysiek gewonde oud-militairen rondlopen, is onjuist. En het zijn ook zeker niet allemaal veteranen. “Ik ben niet veel verder dan Apeldoorn geweest”, meldt de 75-jarige B.H. Telderman. Hij sloeg als dienstplichtig marechaussee met de jeep over de kop en ondervindt daar tot op de dag van vandaag hinder van. “Er

wordt goed gezorgd voor deze groep. Ze hebben recht op hulpmiddelen die nodig zijn in verband met hun kwetsuur door de dienst”, zegt Will Schmitz (abp). “Deze mensen offerden een deel van hun gezondheid op voor Defensie. De uitkering wordt maximaal aangevuld, ook in het weduwen- en wezenpensioen. Dat is terecht, want persoonlijk vind ik dat met name de problematiek van partners van de oorlogsen dienstslachtoffers lang is onderschat. Het zijn ook in veel gevallen oud-dienstplichtigen met wie we nu nog te maken hebben, vergeet dat niet.” Gert van Assen, koud overgestapt van de afdeling Bijzonde­ re Medische Beoordelingen bij Defensie naar het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (abp), sluit zich geheel aan bij zijn collega. “Ik ben zo te zeggen mijn doelgroep gevolgd, van actief dienende militairen naar postactieven.” Het abp regelt voor Defensie de uitkeringen van de oorlogsen dienstslachtoffers. Van Assen juicht het initiatief om de partners van de doelgroep erbij te betrekken dan ook toe. Die erkenning weet Maaike van Meenen zeker te waarderen. Haar echtgenoot Patrick heeft last van een posttraumatisch stress syndroom (ptss) sinds zijn terugkeer uit Bosnië met Dutchbat-ii en ifor-1. “De bijstand die PaDe workshop visagie scoorde goed tijdens de bijeenkomst in Alphen aan den Rijn.

trick krijgt van Defensie is echt top, maar ik vind dat er meer aandacht mag zijn voor de rest van het gezin.” Met korporaal-1 van Meenen, uitgezonden als machinist op de bouwmachine met de toenmalige 115 Constructiecompagnie (Wezep), gaat het weer de goede kant op, beaamt zijn vrouw. “Het korte termijngeheugen blijft een probleem”, zegt hij. “Als Maaike me vraagt yoghurt mee te nemen, kom ik met van alles thuis behalve yoghurt. Ook kan ik nog steeds slecht tegen lawaai.” De gesprekken met lotgenoten helpen hem goed verder, met dank aan Defensie. “Ik heb

in mijn therapiegroep deze dag ook gepromoot. Dit moet echt gaan leven.” Gedeelde smart

En dan te bedenken dat de deelnemers aan de regionale dag in Alphen aan den Rijn nog veel verder worden teruggeworpen in de tijd dan Indië of de mobilisatie voor de Tweede Wereldoorlog. In de ochtenduren kon worden gekozen uit een route door de oertijd, de Romeinse periode of de Middeleeuwen. Niet bepaald de meest vredelievende periodes, maar zeer informatief. In de middag zijn er workshops, met titels als ‘Kleuren in kleding’ en ‘Beter in sociale contacten’. “Vooral de

partners beleven veel plezier aan de cursus visagie”, aldus Van der Lingen. “Sommige dames hebben nog nooit iets op hun gezicht gehad, maar ervaren nu dat het best lekker is om jezelf eens te verwennen.” Maaike van Meenen behoort duidelijk niet tot die categorie. Dat zij en Patrick nog tussen grotendeels oudere deelnemers rondlopen, deert ze overigens allerminst. Ook hier gaat immers het aloude adagium op dat gedeelde smart, halve smart betekent. “Dat wij aan hun welzijn bijdragen, is een taak van Defensie, maar ook een die we met veel plezier uitvoeren”, besluit Van der Knaap.●

3 december I Pagina 5

Links: Luitenantkolonel Riedstra. “Het E-portfolio zorgt voor een goede samenhang tussen wat personeelsleden kunnen en willen en wat Defensie van hen verlangt.”

TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S: PETER WIEZORECK

Rechts: Blik op een pagina van de E-portfoliosystematiek.

Elektronisch portfolio laat personeel lot in eigen hand nemen

Op weg naar gestroomlijnde loopbaan DEN HAAG - De voortekenen zijn goed, maar het duurt waarschijnlijk nog even voordat het systeem is ingeburgerd. Als onderdeel van de loopbaanbegeleiding kunnen burgers en militairen met ingang

inclusief een training voor het personeel, overnemen van de hdp. Een beetje e-portfolio bevat ‘bewijsmateriaal’ over de competenties van de gebruiker, de functies die hij zoal vervulde, de projecten die hij opzette en/of aan deelnam, et cetera. Het verdient volgens Riedstra aanbeveling om ook privé-informatie in het dossier te zetten. Bijvoorbeeld welke cursussen of studie(s) iemand op eigen initiatief volgde, welke symposia hij bijwoonde, of hij aan vrijwilligerswerk doet. Dit weegt allemaal

zwaarder dan wordt gedacht. Traint iemand een voetbalelftal, dan beschikt hij waarschijnlijk over leidinggevende capaciteiten, is communicatief vaardig en heeft ervaring met het nemen van (belangrijke) beslissingen. “Veel mensen doen de meeste kennis en routine niet zozeer op school op, maar in de praktijk”, weet Riedstra. Grote kracht

Het is de bedoeling dat de gebruiker het ‘showdossier’ uit het

e-portfolio presenteert bij onder meer sollicitaties en in een persoonlijk ontwikkelingsgesprek. Daarbij stelt hij samen met de leidinggevende doelen, geeft bijvoorbeeld aan welke opleiding hij (nog) wil volgen en op welke vlakken hij ervaring hoopt op te doen. Daarna vult hij het dossier zelf aan, volgens Riedstra een grote ‘kracht’ van het systeem. Al is het maar met het oog op een overstap naar een andere werkgever, want dan neem je je e-portofolio gewoon ‘mee’.

Hoewel tevreden met het tot nu toe bereikte resultaat, waakt Riedstra voor al te veel optimisme. Er moet nog veel gebeuren. Zo is de applicatie voorlopig alleen via een pc met een aansluiting op mulan bruikbaar. (In de toekomst komt internet daarbij.) Verder zijn er nog meer opgeleide trainers nodig om iedereen de vaardigheid voor het werken met e-portfolio bij te brengen. De krijgsmachtdelen geven daarover in nabije toekomst meer informatie. Daarnaast moet het e-portofolio in de

bestaande personeelssystemen worden ingebed en zal het voor leidinggevenden wennen zijn. Er valt dus nog een lange weg te gaan. Maar uiteindelijk zal de kwaliteit van het onder hem vallende personeel, opgetekend in het e-portfolio, menige chef verrassen, denkt Riedstra. Op zijn beurt krijgt het personeel een scherper beeld van de eigen competenties. “Daardoor kun je je in allerlei situaties beter presenteren.”●

van deze week met een eigen e-portfolio aan de

Enduroteam bereidt zich voor op verse start seizoen 2010

slag. Dit elektronisch

Diskwalificatie houdt KL van podiumplaats

dossier bevindt zich in ‘PeopleSoft’ en biedt de gebruiker de mogelijkheid aan te geven hoe hij zich beroepsmatig en privé heeft ontwikkeld. Een soort uitgebreid ‘curriculum vitae’ dus. Een e-portfolio, een nieuwe aanpak die ook in het bedrijfsleven wortel schiet, is een speerpunt van goed werkgeverschap. Het geeft een organisatie de kans om employees te behouden en buitenstaanders voor een baan te interesseren. “Wat kan en ‘ken’ je, daar draait het in e-portofolio om. Bovendien creëert dit een samenhang tussen wat personeelsleden willen en wat Defensie van ze verlangt”, aldus projectleider, luitenant-kolonel drs. Albert Riedstra (landmacht) van de Hoofddirectie Personeel (hdp) in Den Haag. De systematiek van e-portfolio borduurt voort op een studie aan boord van Hr.Ms. Tromp en het project ‘Verkennen van Competenties’ bij de landmacht. Beide tonen aan dat defensiemedewerkers veel leren op de werkplek én tijdens privébezigheden. En nu staat dus via de hdp de ‘defensiebrede’ introductie van e-portfolio voor de deur. Daarin is 15 december belangrijk, omdat de krijgsmachtdelen het systeem die dag,

HARFSEN - Dat het venijn in de staart zit, weet adjudant Jos Bourgondien inmiddels als geen ander. Afgelopen zaterdag, tijdens de finalerace van het Nederlands Kampioenschap Enduro in Harfsen, dacht de coureur als eerste te eindigen. Tot hij achteraf hoorde gediskwalificeerd te zijn. Het zat Bourgondien eerder die week nog mee. Tijdens de race in Borculo afgelopen vrijdag finishte hij eveneens als eerste en maakte hij nog volop kans kampioen van Nederland te worden. Die illusie werd de grond in geboord toen hij de 210 kilometer op zaterdag had voltooid en een official hem vervolgens

meedeelde dat hij een stukje van het parcours had afgesneden. “Dat was dus niet waar”, ontkent Bourgondien krachtig. Daar waar hij linksaf had moeten gaan, boog de coureur van het Enduro Team Koninklijke Landmacht rechtsaf. Vervolgens reed hij zo’n tweehonderd meter door, realiseerde zich zijn fout

en keerde op zijn schreden terug om daarna het juiste pad te volgen. Die eerste tweehonderd meter zag een scheidsrechter als een overtreding, waarvan hij meteen een aantekening maakte. “Wat hij blijkbaar niet zag, was dat ik meteen terugreed.” Achteraf diende Bourgondien een protest in, maar dat maakte Ondanks zijn tegenslag kijkt adjudant Jos Bourgondien alvast naar de komende wedstrijd van 9 januari. Foto: Ruben Meijerink

Voor het nieuwe seizoen moet de snelheid van de pitstops omhoog. Foto: Ruben Meijerink

op de wedstrijdleiding weinig indruk. Ook niet toen hij de kampioen van dit jaar, coureur Jan Lemmens van het wpm-team, als getuige opvoerde. Daar komt bij dat Bourgondien zijn protest niet binnen het gestelde halfuur na afloop van de wedstrijd indiende, maar net daarna. Zodoende ligt zijn bezwaar nu bij de geschillencommissie. Dat is ronduit vervelend, maar het Hoofd Wervingsondersteuning bij 11 Luchtmobiele Brigade (Air Assault) probeert zich er overheen te zetten. “Op 9 januari rijden we de eerste race van het nieuwe seizoen. Daarop focus ik me nu.” Boom

Bourgondien was niet de enige die dit seizoen met een tegenslag

afsloot. Teamleider majoor Peter Hageman reed zaterdag tegen een boom, waarbij hij een snee in zijn voorhoofd opliep. Korporaal Barry Loeters deed niet mee vanwege een eerder opgelopen blessure en sergeant 1 Iwan Haagsma stopte omdat hij te veel vertraging opliep en hinder voor de achteropkomende rijders opleverde. Desondanks hoopt het team voor seizoen 2010 op een frisse start. De voorbereidingen hiervoor zijn inmiddels in volle gang. Zo streeft de ploeg ernaar de pitstops beter voor te bereiden. “Bij onder meer het bijtanken en het overgeven van eten en drinken laten we te veel tijd liggen. Op dit niveau loop je die seconden bijna niet meer in. Hier gaan we binnenkort dus werk van maken.”●

3 december I Pagina 6

materiële uitbreiding dankzij ICMS

DDG zoekt uitdaging in havenbeveiliging ROTTERDAM - Over de Remus wil luitenant ter zee 2 oc Wiebe Wester geen kwaad woord meer horen. Na een recente update van de software en het ingebouwde navigatiesysteem functioneert de duikrobot zonder haperingen. Tijdens de in Rotterdam gehouden havenbeveiligingsoefening ‘Hotel New York Reprise’ brengt hij binnen twee uur de brede Rijnhaven in beeld. Links: Een duiker geeft tekst en uitleg bij de Remus duikrobot.

TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: PETER WIEZORECK

Links: Het Remotely Operated Vehicle is één van de nieuwste aanwinsten van de DDG.

Met zijn sonar loopt Remus in banen de bodem af. Daarna lezen analisten aan boord van het duikvaartuig Nautilus de data uit. De opnamen zijn helder en brengen een gebruikelijk scala van rommel in beeld: winkelwagentjes, fietsen, dekplaten van binnenvaartschepen, strengen kabels. ‘Explosieven’ of ander ongerief treffen de mannen niet aan. Dat is een zorg minder wanneer straks de uss New York in de Rijnhaven aanmeert. Zogenaamd brengt deze pas in dienst gestelde Amerikaanse kruiser een bezoek aan de Maasstad. Een actiegroep dreigt met aanslagen. Voor de veiligheid onder de waterlijn schakelen de autoriteiten de Duik- en Demonteergroep van de Koninklijke Marine in. Per 1 januari 2011 beschikt deze dienst over twee volledig operationele Samengestelde Eenheden voor Havenbewaking. Met die datum als richtsnoer houden de 32 man tellende teams zich vooral bezig met trainen en het uitproberen van nieuwe spullen. Met ‘New York Reprise’ gebeurt dat laatste voor

Rondleiding over het Chinese fregat Zhoushan.

Havenbeveiliging is een van de taken die Defensie in het kader van de Intensivering Civiel-Militaire Samenwerking uitvoert. De laatste jaren ontwikkelt het krijgsbedrijf zich als dé leverancier van specialistische ondersteuning bij binnenlandse crisis- en rampenbestrijding.

het eerst tijdens een scenario. Zo stelden de fabrikanten een draagbaar sonar- en navigatiesysteem ter beschikking, uitgevoerd in een handzaam soort dienblad. Daarmee bepaalt de duiker zijn koers en ziet hij op een schermpje wat er zich voor, onder of boven hem bevindt. Onder meer bij slecht zicht, het afspeuren van ontoegankelijke holtes of kademuren bewijst dit hulpmiddel zijn nut. Verder is er nog het rov (Remotely Operated Vehicle). Deze op afstand bedienbare klein formaat duikrobot is handig om na een verkenning met de Remus details in beeld te brengen. Zijn er springstoffen die reageren op trillingen in het spel, dan is het geruisarme rov je beste vriend. Bij het afspeuren van het monumentschip s.s. Rotterdam kreeg het met sonar en camera uitgeruste rov wieltjes en reed daarmee over de romp. Naast verkenningsapparatuur beschikken de teams straks ook over twee duikerdetectiesystemen. Tactisch opgesteld kun je hiermee bewegingen onderwater signaleren en zo haveningangen, kades of het gebied rondom een schip bewaken. Beide zijn uitgerust met speakers, waarmee ongewenste kikvorsmannen onder water verjaagd kunnen worden. Overigens kreeg de ddg er onlangs nog drie nieuwe ‘Remussen’ bij.

Aan boord van de Nautilus worden de sonarbeelden van de ROV direct geanalyseerd.

Samenwerken

De twee Samengestelde Eenheden voor Havenbewaking bestaan om te beginnen uit een search team, dat de initiële verkenningen met duikrobots of duikers uitvoert. Voor het onschadelijk maken van springstoffen zijn er twee eod-teams. De Detectieteams doen aan gebieds- of objectbewaking onder water en de Interventieteams voeren onderscheppingen bovenwater uit. Laatstgenoemde krijgt hiervoor enkele rhib’s (Rigid Hull Inflatable Boats), uitgerust met een mitrailleur mag. Eén eenheid staat binnen 24 uur klaar, de tweede binnen 48 uur. Voor de onder-

steuning vallen beide terug op de verlengde duikvaartuigen Nautilus en Hydra. Tijdens ‘Hotel New York Reprise’ lag de nadruk op zowel het opdoen van ervaring als het leren samenwerken met de hulpdiensten in de regio Rijnmond en het Havenbedrijf. Deze instantie is verantwoordelijk voor de veiligheid in en rondom de havens. Over hoe de dingen momenteel binnen de Duik- en Demonteergroep gaan, toont Wester zich opgetogen. “De Intensivering Civiel Militaire Samenwerking leidde voor ons tot een materiële uitbreiding. Mij hoor je dan ook niet klagen.”●

Demonstratie van Kung-Fu technieken.

Nederlandse en Chinese marine wisselen liaisonofficieren uit GOLF VAN ADEN - Hr.Ms. Evertsen en het Chinese fregat Zhoushan hebben onlangs korte tijd liaisonofficieren uitgewisseld. Gedurende 22 en 23 november maakten die kennis met elkaars manier van werken. De twee fregatten opereren momenteel in de Golf van Aden om de daar aanwezige piraterij te bestrijden. De uitwisseling was in Nederland voorbereid en vond plaats na overleg tussen commandeur Pieter Bindt en schout-bij-nacht Wang Zhiguo. Bindt leidt momenteel de schepen en vliegtuigen van de eu antipiraterij-operatie Atalanta, en Wang is commandant van het Chinese eskader dat nationale escortes in de Golf van Aden uitvoert. Beide ver-

banden wisselen al enige tijd informatie uit en tijdens het overleg, dat plaatsvond op Hr.Ms. Evertsen, is gesproken over verdere samenwerking. China heeft aangegeven te willen deelnemen in het beveiligen van de International Recommended Transit Corridor (irtc) en wellicht in het escorteren van schepen van het World Food Programme (wfp). De irtc is de aanbevolen scheepsroute in de Golf van Aden, die momenteel beveiligd wordt door de schepen van eunavfor, de navo en de Amerikaans geleide ctf 151. Na het overleg bleven de Chinese luitenants ter zee 2 Shi Lei en Lu Ming (jc) achter op de Evertsen en vlogen luitenant-ter-zee 1 Mark Corveleyn

en adjudant Bertus van Lohuizen met een Chinese helikopter naar de Zhoushan. Dit is de eerste keer dat schepen van de Koninklijke Marine en de marine van de Volksrepubliek China liaison­ officieren uitwisselden. De Nederlanders werden verwelkomd door Wang en een delegatie van de officieren van de Zhoushan. Na een briefing en een rondleiding over het fregat volgde een bespreking. Diverse demonstraties, waaronder een over Kung-Fu technieken, verduidelijkten de Chinese manier van opereren. Bijzonder was de directe videolink tussen de helikopter en het schip, waardoor men meteen

kan reageren op vanuit de lucht gesignaleerde, verdachte vaartuigen. “Tijdens het verblijf aan boord waren weinig restricties. We mochten vrijwel overal kijken en de Chinezen gaven een goede indruk van het reilen en zeilen van hun schip”, aldus adjudant Van Lohuizen. Zegt ltz 1 Corveleyn: “We hebben een bijzondere openheid ervaren en er is een duidelijk signaal gegeven dat de Chinese marine graag wil samenwerken met Nederland en andere landen. Er bestaan natuurlijk verschillen tussen beide marines, maar ook veel overeenkomsten die samenwerking goed mogelijk maken.”●

3 december I Pagina 7

Veteranen knappen schooltje op SOEST - Defensie heeft onlangs een lading schoolmeubilair naar Bosnië vervoerd. De 32 tafels en stoelen waren bestemd voor een schooltje nabij Travnik, dat eerder door vijftien veteranen van verschillende missies is opgeknapt. Het overbrengen van het meubilair vormde het slotstuk van de renovatie. Midden september zorgden de vrijwilligers ervoor dat het hele gebouw van binnen werd geverfd en gewit. Ook zijn er nieuwe toiletten en sanitair geplaatst en legde men in de lokalen laminaat. De school werd vervolgens weer in gebruik genomen, maar met de oude tafels en stoelen. Gelukkig leverde een inzamelingsactie in Nederland

voldoende op om nieuw meubilair te kopen. Het transport ging van Soest naar het vliegveld Butmir bij Sarajevo. Leden van het Nederlandse lot team in Travnik zorgden voor aanvullend vervoer naar het schooltje. Het project heeft sommige deelnemers geholpen bij de verwerking van hun uitzendervaringen. Ook droeg de klus op de

IN HET KORT op paspoort, rijbewijs of identiteitskaart. Door de Wet gebruik burgerservicenummer in de zorg moeten patiënten zich kunnen legitimeren met een geldig identiteitsbewijs. Ook bij zorginstellingen van Defensie. Om zeker te weten dat u degene bent die hoort bij het bsn kan bij een bezoek aan het Centraal Militair Hospitaal, de Militaire Geestelijke Gezondheidszorg en het Militair Revalidatie Centrum om uw legitimatie gevraagd worden. De Defensiepas telt niet mee als geldig document bij de verificatie van het Burger Service Nummer. Neem daarom altijd paspoort, id-kaart of rijbewijs mee.●

Dekaatjes

Savaneta biedt helpende hand Vliegerpsychologen krijgen brevet SOESTERBERG - Twee psychologen van het centrum voor Mens en Luchtvaart, de majoors drs. Jan Peter Goutbeek en drs. Michel de Rivecourt, zijn op 24 november officieel vliegerpsycholoog geworden. Zij ontvingen hun brevet met bijbehorende Wing van de directeur cml, kolonel-vliegerarts John van der Hoorn. Vliegerspycholoog houdt in dat je gespecialiseerd bent in luchtvaartpsychologie en kan worden ingezet op het gebied van onder meer luchtvaartongevallenonderzoek, begeleiding en advies van vliegende squadrons, human factor-trainingen en wetenschappelijk onderzoek op het terrein van luchtvaartpsychologie. Daarnaast zijn vliegerpsychologen van het cml betrokken bij de keuring en selectie van vliegers, loadmasters en luchtverkeersleiders in spe. De specialisatie tot vliegerpsycholoog volgt na een volledig afgeronde academische studie en bestaat uit meerdere onderdelen die zowel binnen als buiten de Koninklijke Luchtmacht dienen te worden gevolgd.●

ARUBA - De bejaarden in het particuliere ouderenopvangtehuis Cas Adriana op Aruba hebben onlangs hulp gekregen van de Marinierskazerne Savaneta. De Caregiver Foundation had daarom

Johan de Witt terug uit Afrika

DEN HELDER - Hr.Ms. Johan de Witt is 26 november teruggekeerd in thuishaven Den Helder. De afgelopen twee maanden voer ze voor de Afrikaanse westkust als vlaggenschip van het Afrika Partnership Station en leverde daar met trainingen en opleidingen een bijdrage aan maritieme veiligheid en stabiliteit in de regio.●

Commando-overdracht in Uruzgan

TARIN KOWT - Het commando over het Operational Mentor and Liaison Team (omlt) en het bevel over de Battlegroup is afgelopen week op Kamp Holland overgedragen. Beide onderdelen van de Task Force Uruzgan zijn respectievelijk zes en vier maanden actief

Instructie in Indonesië De tandheelkundige velduitrusting trok grote belangstelling: in een compacte vervoerbare set zit een volledige tandartsuitrusting verstopt.

DJAKARTA - In februari vroeg de Indonesische ambassadeur aan staatssecretaris De Vries of er overtollig medisch materiaal beschikbaar gesteld zou kunnen worden voor inzet bij de rampenbestrijding in Indonesië en in klinieken op afgelegen plaatsen. Omdat de Nederlandse militair geneeskundige dienst nog materiaal voorradig heeft, dat bij de ontmanteling van de mobilisatiecomplexen is vrijgekomen, kon dmo positief op dit verzoek reageren. In oktober werden twee containers verscheept met onder meer veldsterilisatoren, mobiele röntgenapparatuur, elektrocoagulatoren, veldoperatietafels en mobiele tandartsapparatuur, met daarnaast een grote hoeveelheid stretchers en chirurgisch materiaal. Drie instructeurs reisden de maand daarop af naar Indonesië om de gebruikers te trainen. Zij leidden 24 personen, burgers en militairen, op.●

BSN zorginstellingen Defensie

DEN HAAG - Iedereen die bij een Nederlandse gemeente ingeschreven staat, heeft een burgerservicenummer (bsn), vermeld

geweest in de Afghaanse provincie. De commando-overdracht van het omlt vond plaats op 25 november. Bij die gelegenheid gaf kolonel Bastin het stokje door aan kolonel Leuvering. Twee dagen later nam luitenant-kolonel Wagemakers het commando van Battlegroup 10 over van luitenant-kolonel Doense. Met het strijken van de vlag van 17 Pantserinfanteriebataljon en het hijsen van de stotersvlag van 13 Infanteriebataljon Luchtmobiel, gevolgd door de symbolische overdracht van een veldporto, was de overdracht een feit. Tijdens beide ceremonies werd een minuut stilte in acht genomen voor de gesneuvelde militairen. Foto: Henry Westendorp-AVDD●

Inzamelingsactie Kamp Holland gevraagd om het huis weer te kunnen opknappen. De militairen leverden diverse benodigdheden, zoals schoonmaakartikelen, bed­dengoed, meubels, borden en bestek. Daarnaast staken ze de handen uit de mouwen en voerden herstelwerkzaamheden uit, zoals het repareren van airco’s en deuren.●

Balkan volgens hen bij aan een goede beeldvorming over Nederlandse veteranen. Uitgezonden ex-militairen zijn momenteel wereldwijd bij dertig projecten betrokken. Die variëren van het steunen van een weeshuis in Indonesië of Libanon tot het bouwen van complete bruggen en een groot regionaal ziekenhuis in Afrika. Al dan niet met hulp van Defensie staat het Veteraneninstituut de veteranen met raad en daad bij.●

TARIN KOWT - Op Kamp Holland is dankzij een benefietconcert van de internationale Base Band ‘No Sync’ ruim duizend us dollar ingezameld voor de stichting Save the Children. Dat bedrag werd nog eens verdubbeld door de opbrengsten van collectes die zijn opgehaald tijdens kerkdiensten in de kapel van de basis. Het geld, $ 2.250, is onlangs symbolisch overhandigd aan commandant tfu VII brigadegeneraal Marc van Uhm en komt ten goede aan de Timo Smeehuizenschool nabij Tarin Kowt, waarvan de opening in het voorjaar van 2010 gepland staat. Mensen die een bijdrage willen leveren, kunnen geld overmaken op Giro 809 ten name van: Save the Children o.v.v. ‘Timo’s school’.●

Expositie Thuisfront ‘Ver weg en toch dichtbij’ DELFT - ‘Ver weg en toch dichtbij’ is de titel van de foto-expositie Thuisfront. Het fotografische verslag over de achterban van Nederlandse militairen op missie valt vanaf 19 december te zien in het Legermuseum in Delft. De platen tonen boeiende, aandoenlijke, emotionele, maar ook vrolijke beelden van familieleden en vrienden in de periode van vertrek tot het weerzien met hun relatie. De tentoonstelling bevat twee reportages. Naast een fotografisch verslag van de Audiovisuele Dienst Defensie is dat een bijzondere fotoreportage van de Nederlandse fotografe Ilvy Njiokiktjien. Het Legermuseum besteedt juist nu extra aandacht aan het thuisfront, omdat het gemis vooral tijdens de feestdagen extra zwaar is. De reportage toont portretten van Nederlandse militairen in Uruzgan en hun thuisfront in Nederland, als waren het dubbelportretten. Njiokiktjien maakte de reportage dit jaar. Daarvoor verbleef zij enige tijd op Kamp Holland, Kamp Mirwais en Kandahar Airfield. De tentoonstelling loopt tot en met 28 maart 2010.●

heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

WONINGEN Te koop: Arnhem, Maagdenpalm 23, hoek­­huis (3/1-kap) met 5 kmrs, ruime tuin, oprit en garage. Bjr: 2008. Tien fietsmin. van centrum en station cs. Goed geïsoleerd, politiekeurmerk, giw-garantie. Vr.pr.: F 294.000,- k.k. Zie www.mijnhuisverkopen.nl Te koop: Den Helder, nh, 1e Vroonstraat 15, leuke tussenwoning nabij centrum, 3 slp­kmrs. Vr.pr.: F 127.500,-k.k. Vanaf 2000 grondig gerenoveerd. Nieuwe keuken. Zie www.makelaarbakker.nl Te koop: Den Helder, Lauwerszeestraat 10, rustig gelegen 2/1 kapwoning. Loopafst. duingebied. Div. voorz., centrum en marinebasis op fietsafst. Vrij uitzicht. Onlangs geheel opgeknapt. Geweldige buren. Pr.n.o.t.k. Tel. makelaar: 0223 - 61 64 00. Zaterdag 12 dec. open dag van 10.00 tot 13.00 uur. Te koop: Tolkamer, Binnenweg 22, vrij­ staand woonhuis met oprit en garage. 1e verd.: 3 slpkmrs, badkmr, 2e verd.: 2 slp­ kmrs, berging. Moderne keuken en badkmr. Inh. 420 m³, opp. 438 m², woonopp. 200 m². Royale achtertuin 340 m². Nabij Oranjekazerne in Schaarsbergen. Vr.pr. F 249.000,- k.k. Zie www.funda.nl Info: 0316 - 26 36 30.

DIVERSEN Voor de verzamelaar Gratis te verkrijgen de jaargangen 1984 t/m 1995 (nagenoeg cpl) van het maandblad ‘De Onderofficier’. G. Beerkens, tel 073 - 688 10 85 of 06-101 124 15. Voor de liefhebber: Boeken - Korps Commandotroepen 65 jaar bestaan; Kon. Marechaussee 175 jaar; Reg. Van Heutz 50 jaar; Genietroepen 250 jaar; Korps Rijkspolitie 1945-1994; De Gouden Zon 1868-1992; Einde Oefening van kol b.d. G.J. Fellus; De Ned. Infanterie. Prijs n.o.t.k.●

3 december I Pagina 8

Dertig jaar F-16 Solo Display Team VOLKEL - Het F-16 Solo Display Team maakt inmiddels dertig jaar deel uit van de Koninklijke Luchtmacht. Dit lustrum is op 27 november gevierd op de vliegbasis Volkel, in bijzijn van commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Jac Jansen en alle demovliegers uit de afgelopen drie decennia. De huidige demovlieger, kapitein Ralph Aarts, voerde in de middag een jubileum demovlucht uit. Het f-16 Solo Display Team vormt sedert 1979 onderdeel

van de publieke presentatie van Defensie en heeft nationaal en internationaal aan veel verschillende vliegshows deelgenomen. Het laatste optreden vond plaats op Nellis Air Force Base bij Las Vegas. Daarnaast kwam het team in actie ten behoeve van wervingsactiviteiten van de luchtmacht. De demonstratievlucht op 27 november was de laatste van het huidige f-16 Solo Display team. Na drie jaar nemen kapitein-vlieger Tobias Schutte en een ondersteunend team van vliegbasis Leeuwarden deze taak over.●

Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 339 78 05)

Alle aanwezige demovliegers van de afgelopen dertig jaar, samen met de CLSK. Foto: Peter Laarakker-AVDD

Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck

LEZEN & GAMEN bedenken. De Luftwaffe had tienduizenden militairen in Nederland gestationeerd: alleen al op Gilze-Rijen drieduizend man. Nederland was voor de Duitse luchtverdediging van ongekend groot belang.” ‘Vliegvelden in oorlogstijd. Nederlandse vliegvelden tijdens de bezetting en bevrijding 1940-1945’ biedt een totaaloverzicht van de activiteiten van de Duitse en geallieerde luchtmachten in Nederland en de vaak niet geringe gevolgen daarvan voor de bevolking. Het boek is geredigeerd door Peter Grimm, voorzitter van de Studiegroep Luchtoorlog 1939-45, Erwin van Loo en Rolf de Winter en wordt uitgegeven door Boom in Amsterdam. De hardback telt 512 pagina’s, is voorzien van uniek kaartwerk en fotomateriaal en kost 39,50 euro. isbn: 978 90 8506 823 5. Ook te bestellen via www. uitgeverijboom.nl●

Vliegvelden in oorlogstijd

Door het Vuur Best leuk als je de literaire thriller ‘Door het vuur’ van Ellen den Hollander leest en er in hoofdstuk 29 ineens Apaches opdoemen. Daarmee krijgt het boek een verrassende wending waarbij de lezer tot in de cockpit wordt meegenomen en ingewijd in de veelzijdige mogelijkheden van de gevechtshelikopter. Het verhaal draait om een sekte waarvan de leden, vooral kinderen, langzaam worden gehersenspoeld. Zo veranderen ze in gewelddadige instrumenten in de handen van de sekteleider. Gelukkig trekt dit de aandacht van Heleen Vermeer, nadat de ouders van haar jeugdvriendin Francine zijn verongelukt. Heleen komt er langzaam achter wat er aan de hand is. De extremistische geloofsgemeen-

Militaire luchtvaart KNIL 1945-1950 V.l.n.r.: Erwin van Loo, Peter Grimm, generaal-majoor Erik Oliemans, minister Van Middelkoop en Rolf de Winter. Foto: Simone van Es-AVDD

Minister Van Middelkoop heeft afgelopen maandag in het Militair Luchtvaartmuseum in Soesterberg het eerste exemplaar in ontvangst genomen van ‘Vliegvelden in oorlogstijd. Nederlandse vliegvelden tijdens bezetting en bevrijding 1940-1945’. De oorlogsgeschiedenis van de meer dan veertig Nederlandse vliegvelden staat centraal in dit nieuwe boek van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (nimh). De Luftwaffe opereerde vijf jaar lang vanaf Nederlandse bases tegen Groot-Brittannië en bij de verdediging van het Duitse rijk. Vanaf dezelfde vliegvelden en nieuw aangelegde air strips in het zuiden, ondersteunden Britse en Amerikaanse luchtstrijdkrachten in 19441945 hun oprukkende legers. De luchtoperaties van de Duitse en geallieerde luchtmachten, maar ook de bouw, infrastructuur, logistiek, inzet van ondersteunende

diensten en talrijke luchtaanvallen komen uitvoerig aan bod in deze eerste integrale studie over Nederlandse oorlogsvliegvelden. Er is twee jaar aan gewerkt. Tijdens het onderzoek doken unieke kleurenfoto’s op en zijn Nederlandse en buitenlandse archieven uitgebreid geraadpleegd. In het boek valt onder meer te lezen dat de eerste Duitse straaljager, de Messerschmitt Me-262, en de raketjager Me-163 vanaf het vliegveld bij Venlo hebben gevlogen. De eerste geallieerde straaljager, de Gloster Meteor, was eveneens op Nederlandse bases te gast. In het boek staan alle Duitse en geallieerde vliegvelden in Nederland beschreven. Historicus Erwin van Loo is nog altijd verbaasd over de onverwacht grote organisatie van de Luftwaffe in Nederland. “Ze hadden hier alles: administratie, logistiek, de gezondheidszorg, je kunt het zo gek niet

De Tweede Politionele Actie in Indo­nesië had voor Nederland mogelijk een andere uitkomst gehad als er meer luchtsteun was geweest voor de uitgeputte infanterie. Dat stelt dr. Peter Boer in zijn boek ‘Jachtvliegtuigen, Army Co-Operation en lesvliegtuigen van de Militaire Luchtvaart knil 1945-1950’. Daarin schetst Boer, universitair hoofddocent aan de Faculteit Militaire Wetenschappen van de Nederlandse Defensie Academie, de geschiedenis van de vliegende eenheden van de knil. Zij vlogen in North American p-51d/k Mustangs, Curtiss p-40n Kittyhawks, Piper l-4j Cubs, Taylorcraft l-2 m’s, North American at-16a Harvards en Commonwealth ca-6 Wacketts. Die knil-squadrons stonden er in personele zin goed voor, maar waren in materiële zin aan hun eind. Van de ruim zeventig jachtvliegtuigen uit begin 1946 bleven er medio 1949 nog maar dertig over. De benodigde luchtsteun voor een derde, beslissende actie was daardoor niet beschikbaar. ‘Jachtvliegtuigen, Army Co-Operation en lesvliegtuigen van de Militaire Luchtvaart knil 1945-1950’ verschijnt bij uitgeverij Bataafsche Leeuw. isbn 978-906707649-4.●

17 december: Concert Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’ in Weert 18 december: Kerstconcert Regimentsfanfare ‘Garde Grenadiers en Jagers’ in Gouda 18 december: Concert Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’ in Vorden

Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Defensiesite: www.defensie.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Binckhorsthof Binckhorstlaan 135, 2516 BA Den Haag Postadres: Postbus 20703, 2500 ES Den Haag, MPC 58L De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Oplage: 41.000 Abonnementen: Per jaar H 13,61. Voor het buitenland H 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www. aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden.

schap zaait niet alleen dood en verderf, maar maakt met mooie praatjes ook geld afhandig van gelovigen. Ondanks dat Heleen en haar dochter bedreigd worden, laat zij de zaak niet met rust. ‘Door het vuur’, afgelopen maand als paperback uitgegeven door Querido, telt 224 pagina’s en kost F 17,50. isbn: 978 90 214 3748-4. Tekst: Monique van Rijen●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 13 december: Lezing: ‘Albert Kruyt, zendeling in Nederlands-Indië’, museum Bronbeek in Arnhem

Redactie: Evert Brouwer (070 - 339 78 04) Jack Oosthoek (070 - 339 78 01) Monique van Rijen-Bos (070 - 339 78 03) André Twigt (06 - 109 465 44)

19 december: Concert Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’ in Naarden Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Activiteiten.●

Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics Zoetermeer BV, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808