Overzicht analyse- en evaluatie-instrumenten
Onderstaand overzicht toont welke instrumenten de school kan gebruiken om haar beginsituatie in kaart te brengen en/of beleid te evalueren.
Voeding
Beweging
Kieskeurig online analyse-instrument
Checklist ‘Sport beweegt je school’
Checklist voedings- en drankenaanbod
Evaluatiefiche ‘Fitte school’
op school
Gezondheidsbeleid in het algemeen
Zelfevaluatie gezondheidsbeleid voor scholen
Feedbackinstrument indicatoren
Gezondheidsmatrix
Smartschool
© VIGeZ, 2013
Zelfevaluatie gezondheidsbeleid op school Titel
Zelfevaluatie-instrument
Eigenaar
VIGeZ
Soort instrument
Online vragenlijst, maar ook mogelijkheid om vragenlijst te printen. Een handleiding is voorzien.
Website
http://evaluatie.gezondeschool.be
Waarvoor te
Je kan het instrument gebruiken om de beginsituatie van de school
gebruiken?
in kaart te brengen. Of als de school al enige tijd bezig is, om het gezondheidsbeleid van de school te evalueren.
Output
Dit instrument toont wat personeelsleden ervaren als sterke en minder sterke punten in de gezondheids- en preventiewerking op school. De zaken waarvoor ze actie nodig vinden. Meteen geven de resultaten aanwijzingen voor verbetermogelijkheden. Zowel voor het eigenlijke schoolbeleid en de interventies, als voor de processen die hiervoor plaatsvinden.
Wanneer te
Het instrument kan op elk moment in het schooljaar worden
gebruiken?
afgenomen en is zeer flexibel (bv. je kunt pauzeren).
Voorwaarden?
Geen
Werkwijze
Het gebruik van het zelfevaluatie-instrument is ingebouwd in een
Verloop
breder zelfevaluatieproces. Vooraf kijk je met een beperkte groep (bv. werkgroep1 gezondheidsbeleid) of je wil deelnemen aan de fullscan of de quickscan (zie verder). En of je alle vragen uit de bevraging al dan niet wil behouden. Het is belangrijk dat een voldoende brede groep (directie, leerkrachten, onderhoudspersoneel, …) de vragenlijst invult, dan pas kan de school de resultaten gebruiken als een selectie voor prioritaire werkpunten. Een bespreking van de resultaten met het schoolteam is een noodzakelijke stap in het proces van zelfevaluatie. Ook een dialoog
1
In dit document werd gekozen om te spreken over een “werkgroep”, maar dit kan evengoed een ander orgaan zijn binnen de school waar het voedings- en bewegingsbeleid aan bod komt.
© VIGeZ, 2013
over de resultaten, en de selectie van prioriteiten samen met leerlingen en ouders is zeker wenselijk. Daarnaast is het belangrijk dat de school de uitkomst van deze zelfevaluatie naast de eigen schooldocumenten (pedagogisch project, schoolwerkplan, jaarplanning, …) en beschikbare evaluatiegegevens (doorlichtingsverslag, evaluaties van projecten, …) legt. Tijdsinvestering
Fullscan: 1h30 (110 vragen) Quick scan: 30 minuten (30 vragen)
Voordelen
Keuze uit een fullscan en een quickscan.
Keuze uit minder of meer uitgebreide communicatie en inspraak van ouders en leerlingen.
Diepgaande bevraging en sterke participatie van het schoolteam.
Uitgebreide analyse laat toe dat je gedetailleerde doelstellingen kan opstellen.
Nadelen
Mogelijkheid om vragenlijst op maat van de school te maken.
Als de school kiest voor de fullscan, dan brengt dit een grote workload met zich mee.
Communicatie en inspraak van ouders en leerlingen gebeurt niet via een apart bevragingsinstrument, maar bouwt voort op de analyse van de perceptie van het personeel.
© VIGeZ, 2013
Feedbackinstrument indicatoren Titel
Feedbackinstrument indicatoren
Eigenaar
VIGeZ
Soort instrument
Online feedback op basis van deelname aan indicatorenbevraging
Website
http://www.gezondeschool.be/gezondheidsenquete/
Waarvoor te gebruiken?
Het instrument kan gebruikt worden om te zien hoe ver je als school staat op vlak van bepaalde thema’s binnen het gezondheidsbeleid (bv. voeding en beweging).
Output
De school kan per thema haar scores zien op een overzichtspagina. Vervolgens kan ze per item de verschillende vragen overlopen en bekijken waar er mogelijke aandachtspunten zijn. Dit gebeurt door een kleurcode. Het instrument laat ook toe de resultaten te vergelijken met de gemiddelde score van alle scholen, scholen met eenzelfde onderwijstype, onderwijsniveau of leerlingenaantal.
Wanneer te
Van zodra de resultaten van de indicatorenbevraging bekend zijn kan je ze
gebruiken?
raadplegen.
Voorwaarde?
De school moet deelgenomen hebben aan de indicatorenbevraging. Elke drie jaar organiseert het VIGeZ in samenwerking met de Logo's een grootschalige bevraging die peilt naar het gezondheidsbeleid van scholen. De drie thema's die bevraagd worden zijn tabak, voeding en beweging.
Werkwijze/verloop
Bij de oproep voor deelname aan de indicatorenbevraging (driejaarlijks) dien je als school deel te nemen. Van zodra de resultaten verwerkt zijn, kan de school haar eigen resultaten raadplegen.
Tijdsinvestering
Invullen indicatorenbevraging.
Voordelen
Mogelijkheid om resultaten te vergelijken met andere scholen in Vlaanderen.
Nadelen
De school kan na haar deelname niet onmiddellijk gebruik maken van het feedbackinstrument. De school krijgt pas toegang van zodra het VIGeZ de resultaten verwerkt heeft (= +/- 1 jaar na het invullen van de vragenlijst).
© VIGeZ, 2013
Kieskeurig online analyse-instrument Titel
Kieskeurig online analyse-instrument
Eigenaar
VIGeZ
Soort instrument
Online vragenlijst (Tailoring)
Website
http://www.gezondeschool.be/kieskeurig/
Waarvoor te
Je wil als school werken rond een voedingsbeleid en meer specifiek wil je
gebruiken?
het aanbod van dranken en tussendoortjes op school aanpakken. Met het online analyse-instrument kan je de situatie in jouw school analyseren en krijg je advies voor eventuele actiepunten.
Output
Als je de vragenlijst voor alle onderdelen en aspecten van de schoolwerking invult, krijg je een eerste globaal advies met sterke punten en mogelijke aandachtspunten voor de school. Het advies bestaat uit 3 delen:
een stand van zaken op basis van wat je ingevuld hebt
een advies met suggesties ter aanpassing voor de 3 luiken: het aanbod op school, educatie en het schoolbeleid
aandachtspunten
Wanneer te
Het instrument kan op elk moment in het schooljaar gebruikt worden. Het
gebruiken?
instrument meerdere keren invullen laat toe dat de school een beeld krijgt van de vooruitgang die ze in haar dranken- en tussendoortjesbeleid boekt.
Voorwaarde?
Geen
Werkwijze/verloop
Het is belangrijk dat een voldoende brede groep (bv. werkgroep gezondheidsbeleid) de vragenlijst invult, dan pas kan de school de resultaten gebruiken als een selectie voor prioritaire werkpunten.
Tijdsinvestering
45 minuten (of 15 minuten per deur)
Voordelen
Snel Advies op maat Advies kan je online opvragen onmiddellijk na het invullen van de vragenlijst.
Nadelen
Enkel voor dranken en tussendoortjes Gedetailleerde vraagstelling
© VIGeZ, 2013
Checklist voedings- en drankenaanbod op school Titel
Checklist voedings- en drankenaanbod op school
Eigenaar
Een uitgave van de Koning Boudewijnstichting Auteur: Olaf Moens (VIGeZ) Coauteur: Erika Vanhauwaert (VIGeZ)
Soort instrument
Papieren Checklist Bijlage van de ‘Praktijkgids voor de uitbouw van een evenwichtig voedingsen drankenaanbod op school’.
Waarvoor te
Met de checklist ga je na in hoeverre de school met de verschillende
gebruiken?
aspecten van een evenwichtig voedings- en drankenaanbod rekening houdt.
Output
De school krijgt zicht op de huidige situatie van het voedings- en drankenaanbod op school. Meteen krijgt ze ook een zicht op mogelijke verbeterpunten.
Wanneer te
De checklist kan op elk moment in het schooljaar worden ingevuld.
gebruiken? Voorwaarden?
Geen
Werkwijze/verloop
Het is belangrijk dat een voldoende brede groep (bv. werkgroep gezondheidsbeleid) de vragenlijst invult, dan pas kan de school de resultaten gebruiken als een selectie voor prioritaire werkpunten.
Tijdsinvestering
30 minuten
Voordelen
De school kan zelf selecteren welke delen van de checklist ze wil invullen (bv. visie op schoolcatering, productie van schoolmaaltijden, het eetzaalgebeuren, …)
Nadelen
Geen advies op maat Geen mogelijkheid om checklist elektronisch in te vullen.
© VIGeZ, 2013
Actieplan ‘Sport beweegt je school’ Titel
Sport beweegt je school
Eigenaar
SVS en BLOSO
Soort instrument
Digitale evaluatie en monitoring
Website
http://www.sportbeweegtjeschool.be
Waarvoor te gebruiken? Output
De checklist kan gebruikt worden om de actuele situatie van de school in kaart te brengen en prioritaire werkpunten vast te leggen. Op basis van de aangestipte prioritaire werkpunten ontvangt elke school een gepersonaliseerde inspiratiebox met acties, projecten en activiteiten die inspirerend kunnen zijn om het werkpunt te realiseren.
Wanneer te
Scholen kunnen ieder moment instappen in de actie.
gebruiken? Voorwaarden?
Je hebt een login en paswoord nodig dat door SVS wordt toegekend.
Wanneer je je als school voor het eerst registreert, moet je al je gegevens invullen en bewaren voor je naar je checklist kan.
Werkwijze/verloop
Voordelen
© VIGeZ, 2013
Checklist invullen Vervolgens wordt er gevraagd de prioritaire werkpunten aan te geven voor het komende schooljaar: waar wil de school dit schooljaar aan werken?
Digitaal
Werkinstrument op maat van de school
Gezondheidsmatrix Titel
Gezondheidsmatrix
Eigenaar
VIGeZ
Soort instrument
Schematische voorstelling van de verschillende werkniveaus en strategieën van een gezondheidsbeleid op school (papieren of elektronische versie).
Website
www.gezondeschool.be
Waarvoor te
De gezondheidsmatrix kan door de school gebruikt worden als een
gebruiken?
ondersteunend instrument om:
de beginsituatie van de school in kaart te brengen en meteen ook te toetsen of deze situatie strookt met een kwaliteitsvol voedings- en bewegingsbeleid.
een overzicht te maken van acties die (naast hetgeen de school al doet) noodzakelijk zijn voor een kwaliteitsvolle werking rond voeding en beweging.
Output
Je krijgt een zicht op de huidige situatie van het voedings- en bewegingsbeleid op school. Meteen krijgt ze ook een zicht op mogelijke werkpunten.
Wanneer te
De gezondheidsmatrix kan op elk moment in het schooljaar worden
gebruiken?
ingevuld/aangevuld.
Voorwaarden?
Geen
Werkwijze/verloop
De gezondheidsmatrix wordt bij voorkeur ingevuld tijdens/door een werkgroep gezondheidsbeleid van de school.
Tijdsinvestering
Afhankelijk van het aantal initiatieven die al lopen op de school.
Voordelen
De school ziet onmiddellijk of ze in haar werking rond voeding en beweging rekening houdt met de verschillende werkingsniveaus en de verschillende strategieën.
De school kan zelf kiezen voor welk thema ze de gezondheidsmatrix invult.
Nadelen
© VIGeZ, 2013
Geen advies op maat.
Evaluatiefiche ‘Fitte school’: stimuleren van een beleidsmatige aanpak Titel
Evaluatiefiche “Fitte school”
Eigenaar
SVS-VIGeZ-NICE
Soort instrument
Elektronische checklist
Website
http://www.fitteschool.be/html/evaluaties/evaluaties.html
Waarvoor te
Met de checklist kan je nagaan in hoeverre de school met de verschillende
gebruiken?
aspecten van een voedings- en bewegingsbeleid rekening houdt.
Output
De school krijgt zicht op de huidige situatie van het voedings- en bewegingsbeleid op school. Meteen zijn ook de mogelijke verbeterpunten te zien.
Wanneer te
De checklist kan gebruikt worden om de beginsituatie van de school in
gebruiken?
kaart te brengen of als de school al enige tijd bezig is om het voedings-en bewegingsbeleid te evalueren.
Voorwaarden?
Geen
Werkwijze/verloop
De checklist wordt bij voorkeur ingevuld door de werkgroep gezondheid (voeding en beweging) van de school.
Tijdsinvestering
15 minuten
Voordelen
Door het instrument in te vullen bij het in kaart brengen van de beginsituatie, krijgt de school ook een zicht op wat thuishoort in een kwaliteitsvol voedings- en bewegingsbeleid.
Nadelen
© VIGeZ, 2013
Geen feedback na versturen.
Smartschool Titel
Smartschool
Eigenaar
Smartschool
Soort instrument
Elektronisch leerplatform
Website
Afhankelijk van de school
Waarvoor te
Om in kaart te brengen aan welke vakoverschrijdende eindtermen rond
gebruiken?
voeding en/of beweging er gewerkt wordt op school.
Output
Overzicht van rond welke vakoverschrijdende eindtermen rond voeding en/of beweging er gewerkt wordt op school. Overzicht kan je krijgen per vak, per leerkracht, per doelgroep en per vakoverschrijdende eindterm.
Wanneer te
Het overzicht kan op elk moment in het schooljaar worden opgevraagd.
gebruiken? Voorwaarden?
Elke leerkracht stelt bij de start van het schooljaar een jaarplan op. Dit is een belangrijk instrument dat nog te vaak op papier of in Word wordt uitgewerkt. Via de jaarplanmodule in Smartschool verloopt dit veel vlotter. Leerplandoelstellingen, VOET en eindtermen zijn standaard in Smartschool aanwezig.
Werkwijze/verloop
Beheerder van Smartschool vraagt via het systeem een overzicht op.
Tijdsinvestering
Van zodra je het systeem kent, is de tijdsinvestering miniem. Voor beginnende leerkrachten kan dit iets meer tijd vragen.
Voordelen
Snel overzicht van wie wat doet rond voeding en/of beweging in zijn/haar les.
Nadelen
De school moet een abonnement hebben op smartschool.
Vaak worden schoolprojecten, GWP, … over het hoofd gezien bij de registratie in dit systeem.
Het systeem geeft niet automatisch aan waar er hiaten zitten, dit moet door de werkgroep nog zelf gezocht worden.
© VIGeZ, 2013
