Overgang kleuters eerste leerjaar Kleuters voorbereiden op het eerste leerjaar is een belangrijke taak van de kleuterschool. Dat begint al vanaf de eerste schooldag dat uw kleuter naar onze kleuterwerking komt. We kijken niet naar de leeftijd van uw kind maar naar zijn ontwikkelingspeil. Zo proberen we voortdurend om hem/haar een stukje verder te brengen in zijn/haar ontwikkeling. Kleuters die straks de overstap maken naar het eerste leerjaar worden er in de laatste kleuterklas begeleid en voorbereid d.m.v. o.a. klankdorp. Er wordt hiervoor samengewerkt met het eerste leerjaar. De kleuters krijgen ook extra impulsen in voorbereiding op lezen, rekenen en schrijven. We focussen op lees-, reken- en schrijfvoorwaarden. Het “echte” lezen, rekenen en schrijven laten we over aan het eerste leerjaar. We vinden het veel belangrijker aan de fundamenten hiervoor te werken. We leggen de nadruk op het creëren van positief zelfbeeld zodat ze met veel vertrouwen naar het eerste leerjaar kunnen gaan. De juf van het eerste leerjaar wordt hierbij betrokken zodat ze haar reeds goed leren kennen.
Overgangsdagen We organiseren activiteiten om de kleuters te motiveren en nieuwsgierig te maken naar het eerste leerjaar. Ze staan te trappelen om te leren lezen, schrijven en rekenen. Er wordt een openklasdag georganiseerd in het eerste leerjaar door de kleuterjuf en de juf van het eerste leerjaar. We gebruiken hiervoor de figuren van, klankdorp en letterstad. De juf van het eerste geeft enkele lesjes in haar klas zodat ze de juf en het lokaal goed leren kennen. De juf van de laatste kleuterklas werkt in mei en juni extra rond letters, cijfers en schrijven. Af en toe mogen de kleuters al eens meespelen op de speelplaats van de lagere school en eten we ook in de refter van de lagere school. Dat maakt ook deze stap weer wat kleiner.
Voorbereidend schrijven Kleuters moeten motorisch rijp zijn om met schrijven te beginnen, daarom bereiden we hen vooral motorisch voor op het uiteindelijke schrijven door veelvuldig te klauteren, fietsen, springen, zwaaien,.... Vanaf het moment dat een kind op school zit, komt het d.m.v. allerlei activiteiten hiermee in aanraking. We denken aan plakken, knippen, kleien,.. Doel hiervan is de kleuter te leren de beweging te richten en te coördineren tot een soepele beweging. Later gaan we over naar een specifieke schrijfmethode waarbij de nadruk gelegd wordt op de schrijfhouding en de schrijfbeweging er wordt zeker geen nadruk gelegd op een mooi schrijfproduct. • Wat willen we bereiken? - kunnen stil zitten - vlot leren schrijven - een goede pengreep - lichaamskennis • Hoe doen we het op school? - Grove motoriek: lopen, gaan, kruipen, springen, fietsen, gooien, balspelen, dansen,... - Fijne motoriek: kleine, fijne bewegingen van handen en vingers, parels, kleuren, knippen, boetseren,... - schrijfdans - houdingsspelletjes - schrijfstart • Wat kan u thuis doen? - alles wat we op school aanbieden kan thuis ook - veel buiten spelen, naar de speeltuin,.. - groot materiaal aanbieden: ballen, ballonnen, fiets,... - klein materiaal aanbieden: potloden, parels, steeknagels, plasticine, hamertje tik,.... - werkboeken zijn niet nodig, een kind wordt niet schoolrijp in een boek, het mag wel als je kind er om vraagt. • Een goede potloodgreep Verder wordt er in de kleuterklas veel aandacht geschonken aan het fijn motorisch bezig zijn. De ontwikkeling van duimmotoriek is hierbij belangrijk. De duim moet een sturende functie (heen en weer gaande, duwende beweging) krijgen. Veel kinderen hebben een vaste of zelfs passieve duim. De wijsvinger neemt dan het werk over en de knakvinger is geboren. Een goede roterende en functionerende schrijfduim moet ontwikkeld worden door “pincetgreepoefeningen”: kleien, bouwen met klein materiaal, spelen met steeknagels, vingerspelletjes,.....
Tip: geef uw kind driekante potloden!
Voorbereidend lezen In de kleuterklas leert je kind kennismaken met boeken, letters en gedrukte woorden. De basis wordt gelegd voor lezen en schrijven. We maken je kind bewust van het feit dat de taal die we spreken, omgezet kan worden in symbolen (letters). In de kleuterklas worden ze opgewarmd om te leren lezen. Je moet of mag van je kind dus ook nog niet verwachten dat hij kan lezen. We stimuleren de kinderen vooral om zin te krijgen in het lezen. Wat wij vooral willen bereiken is dat ze leren luisteren, spreken en kijken, rijmen, hakken en plakken en ritmisch spreken. • Hoe? - verhaaltjes vertellen - versjes aanleren - taalspelletjes spelen - kijkspelletjes en andere visuele oefeningen - klankdorp
Tips voor thuis: - veel praten met je kind en verwoorden wat je doet: tijdens het koken, tijdens het spelen,... - regelmatig naar de bib gaan - verhaaltjes vertellen, navertellen(wat gebeurde er, waarom,....) - luistercd’s, prentenboeken, ... - rijmen
Voorbereidend rekenen In de kleuterschool willen we kleuters ook vooral prikkelen met “reken”materialen. We leren ze spelenderwijs kleuren, vormen, getallen en andere begrippen aan. We verwachten niet dat kleuters optelsommetjes leren maken maar wel dat ze veel gaan spelen met materialen en op die manier onbewust een belangrijke rekenbasis verwerven. • Wat willen we bereiken? - nadenken over een opdracht en deze stap voor stap kunnen uitvoeren - associëren: wat hoort bij elkaar - seriëren: reeksen maken - sorteren: per kleur, vorm,... - tijdsbeleving - meten - ruimtelijk inzicht - spelen met getallen - begrippen kennen: meer, minder, grootte,.... • Hoe doen we het op school? - beertjes methode - speelkast - kringactiviteiten - kralen rijgen - veel waarnemen en ontdekken, materiaal manipuleren - kalenders • Wat kan u thuis doen? - alles wat we op school aanbieden kan thuis ook natuurlijk - kalenders gebruiken - gezelschapsspelen - ik zie, ik zie wat jij niet ziet - veel verwoorden, laten verwoorden - tellen en begrippen aanbrengen in natuurlijke situaties: bij het tafel dekken, boodschappen doen, opruimen,... - ook hier geldt: liever spelen met materiaal en veel verwoorden i.p.v. werken in boekjes
Sociaal-emotionele opvoeding • Wat willen we bereiken? - een positieve ingesteldheid: graag naar school gaan, interesse tonen, gemotiveerd en betrokken zijn. - concentratie: aandacht tonen, taakgericht bezig zijn, wat begonnen is afmaken - zelfvertrouwen: blij zijn met wat je kan, fouten aanvaarden, durven opkomen voor zichzelf - zelfstandig zijn: zelf de boekentas maken, materiaal nemen, alleen werken, samenwerken zonder de juf, beurt afwachten, andere kinderen niet storen - gehoorzaamheid • Hoe doen we het op school? - algemene sfeer in de klas met de juf, met andere kinderen, met de ouders, met collega’s, zelf het goede voorbeeld geven - afspraken en regels - belonen, waarderen en bevestigen - werkhouding, complimentjes, pluimpjes • Wat kan u thuis doen? - kinderen zoveel mogelijk voor zichzelf laten zorgen : aankleden, boterham smeren, in bad gaan, schoenen aandoen, kamer opruimen, tafel dekken,... - afspraken en regels - kinderen ook eens iets verplichten om te doen : speelgoed opruimen, tafel dekken,... - veel samen doen, verwoorden wat je fijn vindt - verwoorden hoe je zelf een taak aanpakt - gezelschapsspelen - wat ze beginnen ook laten afmaken - vriendjes uitnodigen, speelgoed laten delen - spelen bij anderen thuis (zonder mama) - belonen, waarderen en bevestigen: benadruk het possitieve in je kind - principe van fouten maken mag: je hoeft niet perfect te zijn, toon en verwoord ook zelf je fouten, toon zelf een open leerhoudig
Wat is nu schoolrijpheid? Een eerste voorwaarde om te komen tot schoolrijpheid is een goede gezondheid. Wat gezond is voor onszelf als volwassene telt zeker ook voor onze kinderen! Het is belangrijk dat kinderen gezond eten, voldoende water drinken, een goede nachtrust hebben en voldoende bewegen. Binnen onze kleuterwerking besteden we hier zeker voldoende tijd aan: we stimuleren de kinderen om fruit te eten, laten ze veel drinken, doen dagelijks bewegingsspelletjes en laten hen tot rust komen. Als ouder kunt u hier zeker ook op inspelen: op tijd naar bed, een gezonde gevarieerde voeding, veel water drinken, en veel buiten spelen! Zo krijgt uw kleuter een sterk lichaam. Een sterk en gezond lichaam dat klaar is voor het schoolse leren. Een ander belangrijke voorwaarde is het lichamelijke functioneren van uw kleuter. Kinderen moeten uiteraard ook goed kunnen zien, horen en spreken om leermoeilijkheden te voorkomen. We kunnen dit schoolse leren in drie grote delen onderscheiden: - de sociaal-emotionele ontwikkeling - de psychomotorische ontwikkeling: het voorbereidend schrijven - de denk- en taalontwikkeling: het voorbereidende lezen en rekenen we begeleiden in onze school uw kleuter vanaf de eerste dag dat het naar school komt in deze drie ontwikkelingsgebieden. De voorbereiding op het eerste gebeurt dus niet enkel in de derde kleuterklas maar van zodra het kind 2,5 jaar is en naar school komt. Dikwijls wordt verondersteld dat de denk- en taalontwikkeling het belangrijkste is om de stap naar het eerste leerjaar te zetten. Nochtans zetten wij dit niet op de eerste plaats. Sociaal-emotionele ontwikkeling is het allerbelangrijkste. Van daaruit vertrekt alle andere leren. Een kind komt pas tot leren als de sociaal-emotionele ontwikkeling in orde is. Denk maar aan jezelf: als je jezelf goed voelt dan kan je alles aan en gaat alles veel gemakkelijker. Als je jezelf onveilig en onzeker voelt dan gaat alles veel moeizamer! Dus koester je kleuter, net als wij! Dus vertroetel je kleuter, net als wij! Dus wees fier op je kleuter, net als wij! Dus beloon je kleuter, net als wij! Dus geniet met je kleuter, net als wij!
