OTIB, ROC Eindhoven, ROC-WB Radius College en InduTeq samen aan de slag voor integraal en innovatief onderwijsaanbod domotica

Nummer

1

mei 2006

OTIB, ROC Eindhoven, ROC-WB Radius College en InduTeq samen aan de slag voor integraal en innovatief onderwijsaanbod domotica “Voor een aantal relaties zijn wij op zoek naar kandidaten voor de functie elektromonteur woningbouw. Het betreffen middelgrote installateurs met een totaalpakket. Je hebt een lts-opleiding gevolgd, aangevuld met bijvoorkeur VEV MSI/EMSI of een mts-opleiding en een aantal jaren werkervaring. Kandidaten die ervaring hebben met domotica en bussystemen hebben een pré”.

OTIB, ROC Eindhoven, ROC-WB Radius College en InduTeq samen aan de slag voor integraal en innovatief onderwijsaanbod domotica Inhoud

pagina 1 van 8

Zomaar een greep uit het vacatureaanbod op jobtrack.nl. Je kunt daaruit min of meer afleiden dat een diploma techniek, in een tijd waarin de technologie zich rap ontwikkelt, niet meer voldoende is. Maar, hoe kun je ervaring hebben met nieuwe technologie, zoals domotica en bussystemen, als opleidingsinstituten slechts ten dele in staat zijn de vraag naar nieuwe kennis en vaardigheden op het gebied van die technologie aan te reiken? Docenten Elektrotechniek van ROC’s blijken echter grote behoefte te hebben aan ondersteuning bij het ontwikkelen en implementeren van nieuwe technologie in hun onderwijsaanbod. Omdat tot nu toe maar mondjesmaat aan die behoefte wordt voldaan ontstaat door het gebrek aan innovatieve, uitdagende en aansprekende leermethode en lesmateriaal een terugloop van het aantal leerlingen bij de opleidingen Elektrotechniek op ROC’s. Een schaarse instroom van personeel met een technologische achterstand in het bedrijfsleven is het gevolg.

Behoefte onderwijs en bedrijfsleven “De branchevereniging Uneto-VNI constateerde deze problematiek op het gebied van domotica en verzocht OTIB, ROC Eindhoven in samenwerking met ROC-WB Radius College en InduTeq - Stichting Introductie Nieuwe Technologie - een project te ontwikkelen dat producten oplevert die voorzien in de grote behoefte aan een gestructureerd aanbod van kennis”, vertelt projectleider Ries Luijsterburg. “Het bedrijfsleven heeft sterke behoefte aan afgestudeerden die innovatieve kennis bezitten, die integraal en in functies kunnen denken en handelen en technische problemen kunnen oplossen en beheersen op het gebied van domotica. Uitdagende beroepsopleidingen met innovatieve en ICT-toepassingen in het lesprogramma kunnen hiervoor een oplossing bieden en zullen meer studenten aantrekken en zorgen voor voldoende uitstroom”, gaat Luijsterburg verder. “Daarnaast heeft het beroepsonderwijs de behoefte om de ontwikkeling en toepassing van domotica uit te breiden en deze te gebruiken in actuele lessituaties. De vraag naar domotica wordt steeds groter en ook in de belevingswereld van de studenten neemt domotica een prominente en aansprekende plaats in”. Uitwisseling en ontwikkeling kennis In het project Domotica werken bedrijfsleven en onderwijs nauw samen. De participerende bedrijven leveren de know-how en ontwikkelen samen met de werkgroep de technische

content. Door het geven van gastlessen en het bieden van docentenstages voorzien zij in de noodzakelijke technische kennis van docenten en deelnemers van mbo, vmbo en hbo. Het ontwikkelen van leermiddelen en opdrachten, de toepassing van hardware en apparatuur en de kennisuitwisseling over domotica staat centraal. “We ontwikkelen integrale innovatieve opdrachten”, vertelt Luijsterburg enthousiast, “die met inzet van bedrijfssimulaties kunnen worden uitgevoerd. Moderne monteurs werken tegenwoordig met geïntegreerde systemen en daarom is gekozen voor de ontwikkeling van thematische en projectgestuurde opdrachten en lesbrieven. Ze voorzien in de behoefte aan beroepspraktijk, dekken het nieuwe kwalificatieprofiel en zorgen voor een betere aansluiting tussen onderwijs en praktijk”. Invoering en verspreiding kennis Bij de invoering en verspreiding van de kennis die door middel van het project Domotica wordt opgedaan, spelen internet en InduTeq een centrale rol. Op de site van InduTeq - www.induteq.nl – klikken op de button domotica - worden de omschrijvingen van lesbrieven, opdrachten, docentenhandleidingen, leerstof en de praktijksimulaties met de technische specificaties beschikbaar gesteld. Ook via een link op www.loket-mbotechniek.nl zijn deze projectresultaten te vinden. Het kenniscentrum voor domotica Smart Homes en de productleveranciers die

deelnemen aan het project organiseren in samenwerking met de werkgroep Domotica productinformatiebijeenkomsten, masterclasses genoemd, en bieden de scholen een scholingsplan aan. Daarnaast leren docenten in workshops om te gaan met domoticamateriaal, apparatuur en installaties. Deze workshops worden georganiseerd om bedrijfssimulaties, installaties en procesmodellen te leren opleveren, in bedrijf stellen en onderhouden. “Verder houden we met nieuwsbrieven de deelnemende scholen op de hoogte van wat er binnen het project allemaal gebeurt”, geeft Luijsterburg aan. “En we organiseren volgend jaar een conferentie waarin we de deelnemers en andere belangstellenden over onze vorderingen in het project vertellen”.


Inhoud Samen aan de slag Domotica past bij uitstek in competentiegericht onderwijs Op te leveren producten Samenwerkende partners Partners Domotica Domotica voor de leerling vertaald Deelnemen aan masterclasses en workshops

p1 p p p p

2 2 2 3

p6 p8 G70.0104

Nummer

1

mei 2006


Meerwaarde “De meerwaarde”, besluit Luijsterburg zijn verhaal, “zit hem in het optimaal gebruiken maken van de technologische kennis van bedrijfsleven, productleveranciers en de branchevereniging als het gaat om het bewerkstelligen van een integrale aanpak en de toepassing van domotica in het reguliere onderwijs. Juni 2007 moeten we de conclusie kunnen trekken dat domotica een niet meer weg te denken onderdeel is in de elektrotechnische beroepsopleidingen op het mbo en dat er een aanzet is gegeven om beter gekwalificeerd personeel te laten uitstromen naar de arbeidsmarkt”. Meer informatie Wilt u meer weten over het project Domotica dat mede in samenwerking met InduTeq wordt uitgevoerd dan kunt u contact opnemen met Ries Luijsterburg. E [email protected] M06 – 12 46 75 43 Domotica past bij uitstek in competentiegericht onderwijs Op te leveren producten Samenwerkende partners

pagina 2 van 8



Ries Luijsterburg

Domotica past bij uitstek in competentiegericht onderwijs Toen in de jaren zestig van de vorige eeuw techniek breed doorbrak in de samenleving en in de individuele woon- en werkomgeving verkocht dit zichzelf. Iedereen was verwonderd over de technische mogelijkheden en de installateur en zijn medewerkers stonden in hoog aanzien omdat zij met deze technieken konden omgaan en voor onderhoud en reparatie konden zorgen. In de ruim veertig jaren die inmiddels zijn verstreken is techniek gemeengoed geworden. Techniek is in zo’n grote hoeveelheid in en om huis en op het werk te vinden dat niemand zich er meer over verwondert. Iedereen vindt het normaal dat de meeste problemen met techniek kunnen worden opgelost en dat iedereen met techniek kan omgaan. Technische informatie is tegenwoordig voor iedereen toegankelijk door massamedia als internet. Dit heeft ingrijpende gevolgen voor de installateur en zijn medewerkers en voor de manier waarop deze mensen worden opgeleid. Want wat speelt er bij de klant? Vraagt een klant om actoren, sensoren, centrales, bussystemen, melders? Wat is zijn belang? Het belang van de klant is zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Zo lang mogelijk onafhankelijk zijn van zorg. Indien zorg noodzakelijk wordt zo lang mogelijk zelf de regie in handen hebben. Zoveel mogelijk comfort en veiligheid. En het liefst de hele dag de

beschikking over mondiale communicatiemogelijkheden en entertainment naar keuze. Dus geen technieken op zichzelf, maar functies. Functies die met de dynamische huidige samenleving mee kunnen veranderen. Dat vraagt om medewerkers in de installatiewereld die deze functies op maat kunnen realiseren en daar vanzelfsprekend de juiste technieken voor gebruiken. In de communicatie met de klant gaat het echter om de functies. Dat de installateur de techniek hiervoor beheerst, vindt de klant logisch. De lesstof die nu ontwikkeld wordt in het kader van domotica zal zich sterk richten op het realiseren van de eisen van de klant en de daarbij behorende functies. Er wordt volledig ingespeeld op het competentiegerichte onderwijs. De deelnemer zal moeten leren zich in te leven in de individuele situatie van de klant en hoe hij zijn beschikbare kennis moet gebruiken om een klant tevreden te stellen. Dit maakt het project ‘ontwikkelen en implementeren van domotica in het technische beroepsonderwijs’ voor OTIB een bijzonder interessant project om aan mee te werken en te ondersteunen. Adrie Willemsen programmamanager bij OTIB



Op te leveren producten

Samenwerkende partners

Het project Domotica levert de volgende producten op: - een interactieve internetsite - lesbrieven - leermiddelen en praktijkopdrachten in relatie met de huidige stand van de technologie - lesbrieven, thema’s en projecten in relatie met de beroepspraktijk - handleidingen voor de ROC’s voor de invoering en organisatie - hulp aan ROC’s bij de invoering door OTIB en leveranciers - een gericht scholingsaanbod aan ROC’s door werkgroep, productleveranciers en Smart-Homes

Bedrijven: ABB, Eaton Electric, Elux, Hager, Hateha, Niko



ROC’s: ROC Eindhoven en ROC-WB Radius College Organisaties: Opleidingsfonds OTIB, branchevereniging Uneto-VNI, Kenniscentrum Smart-Homes en KPC



Nummer

1

mei 2006

Partners Domotica ABB

Eaton Electric B.V.

Ondersteuning project zal niet stoppen bij advisering

Mbo-studenten kennis laten maken met huisautomatiseringssysteem

Met haar marktgerichte organisatie speelt ABB één-op-één in op de individuele wensen en behoeften van haar klanten. Bovendien vormt ABB Benelux de verbindende schakel tussen de wensen en behoeften van lokale opdrachtgevers en de veelzijdige mogelijkheden van het wereldwijde ABB-concern.

Eaton is wereldwijd een leider in systemen en producten voor de beheersing en distributie van elektrische energie in woningen en gebouwen. Met geavanceerde productontwikkeling, uitmuntende productiemethoden en wereldwijde technische dienstverlening en ondersteuning biedt de elektrische groep van Eaton klantgerichte oplossingen onder merknamen zoals Holec, Cutler-Hammer en MEM.

De ABB Benelux-organisatie biedt de kritische massa die vereist is om de snelle technologische ontwikkelingen bij te kunnen houden. Met meer dan 10 vestigingen is ABB sterk vertegenwoordigd in de Benelux. ABB Benelux is een open organisatie waar klanten met al hun specifieke problemen terecht kunnen bij lokale specialisten. Zoals in Ede alwaar ABB HAF haar producten produceert; huisaansluitkasten, installatiekasten en de dozen uit het HAFOBOX programma, producten die gebruikt worden in dit Domotica project. Naast deze producten voor de ELUX infrastructuur een breed scala aan ABB i-bus EIB/KNX producten welke vanuit Ede ondersteund worden. Deze ondersteuning zal niet stoppen bij een advisering welke componenten uit het ABB i-bus EIB/KNX het beste passen in het Domotica project. ABB zal ook scholing voor de betrokken docenten organiseren.

Eaton’s productoplossingen voor residentiële toepassing zijn zeer uitgebreid en worden gekenmerkt door een hoge bedrijfszekerheid. Comfortabel en veilig wonen, werken en recreëren is veelal het doel bij bouwprojecten in de residentiële sfeer. De wensen en eisen van de eindgebruiker komen hierbij steeds hoger op de prioriteitenlijst te staan. Eaton innoveert en investeert voortdurend in producten die aansluiten op deze marktontwikkeling. Een goed voorbeeld hiervan is Xanura, een flexibel en comfortabel huisautomatiseringssysteem dat exact kan worden afgestemd op de (veranderende) wensen en eisen van de consument. De vrijwel onbeperkte mogelijkheden, het grote bedieningsgemak, de eenvoudige installatie en het programmeergemak in zowel nieuwbouw als bestaande bouw, maken Xanura een toekomstvast en gebruikersvriendelijk automatiseringssysteem.

Partners Domotica ABB

Uw contactpersoon bij ABB b.v. Automation Products voor het project Domotica is Mark van der Kerk, telefoon 06 - 53 14 60 00, website www.abb.nl.

Eaton Electric B.V.

Met haar deelname aan het project Domotica beoogt Eaton mbo-studenten te laten kennismaken met gebouwautomatisering in het algemeen en Xanura in het bijzonder. Meer informatie vindt u op: www.xanura.nl. Uw contactpersoon bij Eaton Electric B.V. voor het project Domotica is Pedro de la Horra Calomarde, productmanager Gebouwautomatisering Eaton, telefoon (074) 24 60 01, websites www.holec.nl en www.xanura.nl. 

Mark van der Kerk

Pedro de la Horra Calomarde

pagina 3 van 8 G70.0104

Nummer

1

mei 2006

Elux

Hager

Jonge mensen helpen met toepassing van nieuwe technieken

Hager hecht veel belang aan een sterke band met scholen

‘Ontwikkeling en implementatie van Domotica in het mbo’, een dynamisch initiatief waaraan Elux graag meedoet. Het is een ambitieuze doelstelling om dat op basis van twee nieuwe installatietechnieken namelijk die van Elux en die van Hager/Tehalit te verwezenlijken. Beide technieken zijn ontwikkeld om levensloop bestendig wonen mogelijk te maken. De technieken verschillen van uitvoering maar hebben hetzelfde doel: - ze zorgen beide voor gebruikscomfort in de woning door middel van een volwaardige elektrotechnische installatie, - ze maken de verbondenheid tussen ICT en elektrotechniek zichtbaar, onder andere door in te spelen op breedbandtechnische ontwikkelingen.

De Hager Group is wereldwijd producent op het gebied van energieverdeling en elektrotechnisch materiaal. Het bedrijf behoort in haar basisactiviteiten tot de grootste 3 wereldwijd. Het aanbieden van een compleet systeem voor de elektrische installatie in gebouwen is daarbij het uitgangspunt.

Ter voorkoming van misverstanden: Elux is geen domotica maar maakt domotica toepasbaar op elk moment van de levensduur van de woning zonder hak- en breekwerk. Het installeren van elektrotechnische en ICT-voorzieningen is een complex gebeuren en daarvoor is kennis en ervaring nodig. Het domotica-project waaraan Elux meedoet heeft als doel jonge mensen te leren hoe ze moeten omgaan met nieuwe uitvoeringsvormen en technieken zodat zij als goede vakmensen een betere aansluiting vinden bij de praktijk in het bedrijfsleven. Uw contactpersoon bij Elux voor het project Domotica is Karel van Dijk, adviseur promotor Elux, telefoon 06 - 53 75 67 63, website www.elux.nl. Elux



Specifiek op het gebied van woningbouw heeft Hager haar activiteiten gericht op het realiseren van een levensloopbestendige woning die moeiteloos aan de wensen en eisen van de bewoner is aan te passen. Door middel van het KISS systeem wil het bedrijf haar doelstelling bereiken om die flexibiliteit aan te bieden aan elke bewoner. Zowel in productontwikkeling en marktbenadering, als in nieuwe concepten is Hager vooruitstrevend. Domotica, flexibele infrastructuren, besparingen in het bouwproces, keuzevrijheid aan bewoners geven; stuk voor stuk thema’s, waarin zij geloven en waarop product- en conceptontwikkeling is gericht. Het KISS systeem is hiervan een sprekend voorbeeld. Die innovativiteit en toekomstgerichtheid van Hager komen ook tot uitdrukking in de samenwerking met scholen. Het besef dat scholen de vakmensen van de toekomst leveren – als klanten, als medewerkers of als ontwikkelaars – waar zij uiteindelijk van afhankelijk zal zijn, maakt dat zij veel belang hecht aan een sterke band met scholen. In dit domoticaproject participeert Hager door het inbrengen van kennis en materialen. Gezamenlijk met de andere partners en de samenwerkende scholen zet zij zich in om een zeer interessant en leerzaam nascholingstraject op te zetten voor alle scholen.

Hager

Uw contactpersoon bij Hager voor het project Domotica is Robert Bakermans. Hij is manager van de afdeling Business Development, Marketing en Communicatie; de afdeling binnen Hager waar alle activiteiten op het gebied van productontwikkeling, productmanagement, marketing, training en communicatie worden vormgegeven. Telefoon 06 - 20 43 14 51. Voor meer info zie www.hager.nl en www.kisshome.nl.

 Karel van Dijk

Robert Bakermans

pagina 4 van 8 G70.0104

Nummer

1

mei 2006

Hateha B.V. Niko Nederland

Hateha B.V.

Niko Nederland

Met domotica de link tussen ICT en elektrotechniek gelegd

Meehelpen in het ontwikkelen van de praktijkopdrachten

Al een aantal jaren terug is door Hateha B.V. vastgesteld dat het vak elektrotechniek steeds intensiever verbonden is met ICT als het gaat om het toepassen van domotica. Binnen het huidige onderwijs zijn nog te weinig mogelijkheden om die verbondenheid vorm te geven. En juist het zichtbaar maken van die verbondenheid tussen ICT en elektrotechniek zou het vak elektrotechniek op ROC’s weer interessant kunnen maken. Daarom hebben Hateha en ROC Eindhoven een plan ontwikkeld. Leerlingen worden eenvoudige ICT-technieken bijgebracht die in de praktijk overal kunnen worden toegepast. Zij verzamelen daarmee voldoende technische bagage om toegevoegde waarde te hebben voor het installatiebedrijf waarvoor zij gaan werken. Uitgangspunt in het leertraject is het project of de specifieke situatie waaraan gewerkt moet worden. Techniek en producten komen op de tweede plaats. De verwachting is dat de leerlingen zich beter kunnen profileren en het technische beroepsonderwijs een positief aanzien krijgt. Hateha heeft in het project ‘Ontwikkeling en implementatie van domotica in het mbo’ bewezen de kennis op het gebied van Doepke Dupline 2-draads bustechniek en Jung Funkmanagement draadloze techniek en infrastructuren goed te kunnen overdragen aan docenten. Ze hebben in samenwerking met InduTeq al eerder masterclasses georganiseerd waarvan het materiaal nu verder wordt doorontwikkeld als lesmateriaal voor het project Domotica.

Niko is al sinds de oprichting in 1919 toekomstgericht bezig met het innoveren en verbeteren van producten. Hierbij streeft de firma naar het ontwerpen van producten die zich kenmerken door technische eenvoud met een maximum aan mogelijkheden. Niko is fabrikant van de onderstaande productlijnen: - Schakelmateriaal - NAC, toegangscontrole - Gooze, toegangscontrole - MiniPatch, data systeem - Installatiekanaal - Nikobus, het hart in de hedendaagse domotica-woning

Uw contactpersoon bij Hateha B.V. voor het project Domotica is, Martin van Leer, commercieel manager, telefoon (071) 341 90 09, website www.hateha.nl.



Niko-producten die een perfect samenspel creëren met Nikobus zijn: - Easywave, het radiofrequente pakket dat werkt met de EU-standaard 868,3 Mhz - Allegretto, voor muziek in ieder ruimte van woning of bedrijf - Dimmers 0/10v en 1/10v met een vermogen van 600VA t/m 6x3700 VA Al sinds de start van Nikobus verzorgen professionele docenten de Nikobus-opleidingen aan de GH, installateurs, docenten en eindklanten. Niko participeert in het project Domotica met het Nikobus- en Easywave-pakket. In het project zal het nieuwe Nikobus-pakket (4e generatie) worden ingezet. Niko verzorgt de productinformatie en de lesbrieven en helpt mee in het ontwikkelen van de praktijkopdrachten. Niko zal zich, zoals reeds vele jaren, volledig inzetten om domotica in het leerproces op de ROC’s tot een succes te maken. Uw contactpersoon bij Niko Nederland voor het project Domotica is Nico Roos, algemeen adviseur, telefoon (0183) 64 06 60, website www.niko.nl.



Martin van Leer

Nico Roos

pagina 5 van 8 G70.0104

Nummer

1

mei 2006

Domotica voor de leerling vertaald

Smart Homes Nationaal Kenniscentrum Domotica en Slim Wonen Smart Homes is in Nederland hét kenniscentrum voor woningautomatisering en dienstverlening in intelligente woningen en woonomgevingen. Smart Homes brengt kennis en kennissen bij elkaar en treedt op als intermediair. Bedrijven en organisaties, werkzaam op het terrein van huisvesting, woningbouw, elektrotechniek, ICT, telematica, zorg en dienstverlening kunnen zich aansluiten bij de partner community van Smart Homes. Zowel professionele aanbieders en dienstverleners als individuele woonconsumenten kunnen terecht bij Smart Homes. Dat kan zijn voor: bezichtiging van De Slimste Woning van Nederland, deelnemen aan een practicum of congres, begeleiding bij de aanpak van een project, of zelfs voor de hele procesbegeleiding van ideevorming tot nazorg bij het toepassen van domotica, energiebesparing, flexibel en toegankelijk bouwen. Daarnaast neemt Smart Homes steeds initiatieven voor nieuwe proefprojecten, voert Smart Homes consumentenonderzoek en marktonderzoek uit, wordt nieuwe technologie uitgetest en probeert men in samenwerking met alle belanghebbenden te komen tot nieuwe standaarden en kwaliteitsverbetering.

Smart Homes Domotica voor de leerling vertaald

In het project Domotica heeft Ad van Berlo namens Smart Homes zitting in de Stuurgroep. Ad van Berlo houdt zich sinds 1993 met domotica bezig. Sinds die tijd heeft hij talrijke lezingen verzorgd en artikelen geschreven en hij is bij veel projecten in de praktijk betrokken. Hij geldt in Nederland als een van de pioniers op het gebied van domotica. In de praktische uitvoering geeft Henk van Hulst mede invulling aan de verschillende modules. Henk van Hulst is netwerkspecialist en heeft in de afgelopen tientallen jaren veel kennis en ervaring opgebouwd in de computerindustrie. Sinds 2002 werkt Henk bij Smart Homes in het beheer van De Slimste Woning van Nederland en in diverse educatie- en trainingsprogramma’s. Uw contactpersoon bij Smart Homes voor het project Domotica is Ad van Berlo, projectleider, telefoon (0497) 51 49 84, www.smart-homes.nl



Ad van Berlo

pagina 6 van 8

Frank van de Sanden, docent bij ROC Radius (voorheen Baronie College) en Klaas van de Bos, docent bij ROC Eindhoven, maken binnen het project Domotica deel uit van de Ontwikkelgroep. Nadat een format voor de te ontwikkelen opdrachten was vastgesteld, ging de werkgroep van start. Frank en Klaas vertellen over hun bevindingen. “In eerste instantie heeft de werkgroep veel bezoeken aan gespecialiseerde bedrijven gebracht die ons overvoerden met informatie over domotica”, gaat Frank van start. “Al deze informatie is geïnventariseerd, bestudeerd en gecategoriseerd. En toen kwam de grote vraag: Hoe vertalen we al deze informatie op een aantrekkelijke manier voor de leerling?” In functies leren denken Het bleek dat alle bezochte bedrijven een gelijkluidend algemeen verhaal over domotica uitdroegen en een specifiek verhaal over hun eigen producten. In dat algemene verhaal kwam vooral naar voren dat leerlingen in functies moeten leren denken en niet in schakelingen. “We zouden ze niet meer moeten laten denken in enkelpolige schakelingen”, verduidelijkt Klaas, “maar denken aan het doel wat je wilt bereiken. Manieren waarop in een woning een comfortabele situatie ontstaat. Bijvoorbeeld: Zou het niet handig zijn dat met een paar simpele handelingen alle lampen uitgaan wanneer ik mijn woning verlaat, dat de verwarming zich inschakelt

op eco-stand en het alarm wordt geactiveerd. Inspelen dus op de voorwaarden waaronder functies moeten worden uitgevoerd”. Domotica meer dan automatiseren woning “Daarnaast zouden we domotica niet alleen moeten betitelen als het automatiseren van een woning, stelt Frank, “want er is veel meer. Denk aan een netwerk voor meerdere PC’s en het op meerdere plaatsen in huis televisie kunnen kijken of muziek kunnen luisteren. Een veelvoorkomende opmerking is dan dat er wel heel veel snoertjes langs de plinten zullen lopen. Door de bedrijfsbezoeken hebben wij geleerd dat hiervoor juist nieuwe infrastructuren (leidingnetten) zijn ontwikkeld die fabrikaat-onafhankelijk zijn. Met die nieuwe toepassing heb je geen last meer van plintsnoeren.” Het lesprogramma De werkgroep heeft een zeer laagdrempelig lesprogramma gemaakt voor niveau 2 tot en met niveau 4 waarin het denken in functies op een zeer visuele manier tot uiting komt. De leidraad hiervoor is materiaal van de Stichting Smart-Homes, Woonkeur, de ISSO-publicatie 77 ‘Levensloopbestendig installeren’ en de informatie van de productleveranciers die participeren in het project. Binnenkort zijn de lessen en opdrachten voor de leerlingen via internet te benaderen. Voor de docenten worden de lessen ondersteund met veel adviezen. Ook zij kunnen hiervoor terecht op internet.

Nummer

1

mei 2006

“Het lesprogramma is opgebouwd uit veel visueel materiaal”, vertelt Klaas, “weinig tekst en veel tekentechnische en praktijkopdrachten. Zelfs voor het tekenen wordt in plaats van een CAD tekenprogramma een zeer simpel programma gebruikt om te voorkomen dat de leerling zich eerst nog moeten verdiepen in CAD-tekenen.

Woningsimulatie op het ROC

Voor de praktijkopdrachten maken we veel gebruik van projectsituaties en bedrijfssimulaties. Er is een compleet interieur van een woning ontwikkeld dat op elk moment te wijzigen is in het kader van het levensloopbestendig wonen. In de bedrijfssimulatie oefenen leerlingen in een bijna reële situatie bovendien commercieel te handelen. Ze leren om domoticatoepassingen, toch vaak een moeilijk te begrijpen verhaal voor de klant, op een simpele manier te verwoorden.”

Domotica voor de leerling vertaald (vervolg)

pagina 7 van 8

Montagebord voor het Hager KISS-concept

Visuele voorstelling van een Elux infrastructuur

Klaas van den Bos

Frank van der Sanden

Klaas en Frank zijn ervan overtuigd dat het op deze manier omgaan met nieuwe technologie in een lesomgeving mogelijk wordt om elektrotechniek weer aantrekkelijk te maken voor jongeren en dat er een betere aansluiting zal ontstaan tussen de schoolsituatie en het werken in de praktijk. Vragen aan Klaas en Frank kunt u stellen via E [email protected] E [email protected]



Nummer

1

mei 2006

Deelnemen aan masterclasses en workshops In samenwerking met de productleveranciers, de system-integrators, Smart-Homes, OTIB, KPC en de werkgroepen ontwikkeling, scholing en implementatie worden de volgende masterclasses en workshops georganiseerd.

Deelnemen aan masterclasses en workshops

pagina 8 van 8

Colofon Domotica Nieuws is een nieuwsbrief die in opdracht van OTIB wordt uitgegeven door de Stuurgroep van het project ‘Ontwikkelen en implementeren domotica in het technisch beroepsonderwijs’. De nieuwsbrief informeert relaties betrokken bij dit project over de activiteiten die in het project worden ontwikkeld en uitgevoerd.

Masterclass (MC)/Workshop (WS)

Datum

Onderwerp

MC MC MC MC-WS MC-WS MC-WS MC-WS MC-WS MC-WS MC

Sept. 2006 Okt. 2006 Nov. 2006 Dec. 2006 Jan. 2007 Feb. 2007 Mrt. 2007 Apr. 2007 Mei 2007 Juni 2007 Juni 2007

Basiscursus Domotica (voorbeelden van toepassingen) Functies, opdrachten en gebruik leermiddelen / website Infrastructuur, opdrachten en gebruik leermiddelen / website Gebruik ELUX en KISS-systeem in bedrijfssimulaties ROC RF-FUNK in bestaande installatie Xanura systeem in bestaande installatie NIKO bussysteem / easywave Konnex-systeem in KISS-installatie EIB-Konnex systeem in ELUX-installatie Proeve van bekwaamheid bij integrale opdracht Conferentie project Domotica i.s.m. OTIB

Smart-Homes/OTIB Werkgroep Domotica/OTIB Werkgroep Domotica/ELUX / KISS ELUX en KISS-systeem Hateha/Werkgroep RF Eaton Electric / powerline - Xanura NIKO / NIKO bussysteem Hager / Konnex ABB / Powernet – EIB-Konnex KPC / proeve van bekwaamheid

De masterclasses en workshops starten vanaf september 2006 op nog nader te bepalen data. Er is sprake van een oplopend niveau in de planning van de verschillende onderwerpen. De masterclasses en workshops wordt tegen kostprijs uitgevoerd. Vmbo’s en ROC’s ontvangen binnenkort een uitnodiging om in te tekenen op de masterclasses/workshops. ROC’s die nog niet in het bezit zijn van een simulatiebordes mogen er rekening mee houden dat OTIB hen een eenmalige bijdrage verstrekt in de kosten van het bordes en de start van het toepassen van bedrijfssimulaties. ROC’s die hiervan gebruik maken verplichten zich wel daadwerkelijk bedrijfssimulaties te gaan uitvoeren. Als dan gekozen wordt voor de bedrijfssimulatie Domotica is deelname aan de masterclasses en workshops zeer aan te bevelen. De vmbo-scholen zijn al lang voorzien van simulatiebordessen en hebben al geruime tijd de beschikking over een domotica bedrijfssimulatie elektrotechniek. Binnenkort komt de bedrijfssimulatie Domotica instalektro ter beschikking. OTIB adviseert de vmbo’s deel te nemen aan de masterclasses en workshops zodat de docenten kunnen beschikken over up to date kennis over dit onderwerp en er een goede basis wordt gelegd voor het gebruik van Domotica in het bordes. Heeft u nog vragen over de masterclasses/workshops neem dan contact op met [email protected].



Redactieadres Kenteq Afdeling Corporate communicatie E [email protected] Redactie Ries Luijsterburg Carin van der Graaf Vormgeving en productie Kenteq Grafische Diensten G70.0104