Orgaan der Belgische Werkliedenparfija Verschijnende alle dagen

aa_s

r'-m

29 jaar-" H. 3 1 0

Prijs pe*. igisnift.. vcor België 3 cfiitieman, -mr den

r,d. 5 centiemsn

Telefoon s Redactie 2 4 7 - Admieiistratfe 2 8 4 5

Zaterdag 8 November 1 9 1 3 ABONNEMENTSPRIJS 3ELGIC

Orakïter-Uitgeelster

5am:Maatschappij HET LICHT y-ra-twcordelijVe bestuurder; p. DE VISCH. Ledeberg-Qent

Drie maanden. . . . . tr. 3.2S Zes maanden fr. 6 5 0 Cen jaar It. 12.50 Hïn abonneert zich op alle postbureelen

. . REDACTIE . . ADMINISTRATIE HOOGPOORT. 29. CENT

OEN VREEMDE Drie maanden (dagelijks verzonden) fr. 6.75

,Vïj vooi zégden gister d a t men weldra bij onze partijgenooten van over den. Moerdijk meer en meer de noodzakelijkheid zou gevoelen tegen de dwaze en tergende inmenging der Kerk in de politieken en economischen strijd te velde le trekken. Wij voorspelden ook dat zij dan — evenals de belgische socialisten — dan door het verwijt zouden getroffen wor-' den dat zij tegen den Godsdwnst en t e gen de priesters waren! Wij dachten niet zoo spoedig klinkende bevestiging te krijgen. Ziehier wat wij heden morgend in ons broederorgaan «Het Volk» van Amsterdam lezen: EEN ANTI-SOCIALISTISCH POGROM Het vroc;e «Centrum*» probeert weer eens onze kritiek op de dadeu van de Roomsche geestelijkheid als handlangster van de kapitalistische uitmergeling en verslaving, voor te stellen als de uiting van onzen «fanaticken afkeer van kerk cn priesters». "ii Niet, zeer zeker, deze beschuldiging op zich zelf, wel echter het geval dat het katholieke orgaan tot voorwendsel dient,loont etmaal de moeite van een nadere besprekingWaartoe godsdienst en kerkgeloof in het teng.nwoordige stadium van den klassenstrijd zieh somtijds moeten leenen, is inderdaad wel nooit zoo treffend gebleken als in de omstandigheden waarop het «Centrum*» de onvoorzichtigheid heeft in haar politiek nogmaals cie aandacht te vestigen. Want wat dezer dagen de lersclic geestelijkheid tegen do leiding van dc s!rijdende* arbeiders ii Dnblin heeft durven ondernemen, wordt enkel overtroffen door de poging .van een det! der Russische geestelijkheid in het ïeilis-proces te Kiëf. En als deze houding jog eenige graden erger moet worden ge'ttenid, gevoelt men dat het verBchil hoofdakelijk hierin ligt, dat in Groot-Britanië' HI eerttttaal niet ïnojjeiijk *)**? w a t in Rusland kan gebeuren. In héido gevallen trachten de priesters, en helaas met nog al t e goeden uitslag, BE LAAGSTE HARTSTOCHTEN VAX EEN NOG ONGEVEER MIDDELEEUWSCH DENKENDE VOLKSMASSA IX BEWEGING TE BRENGEN tegen cen aktie waarvan zij, de priesters, de vermindering vreezen van hun invloed, een benadeeling van 'de belangen aan hun toevertrouwd. Ginds stelt zich de Kerk in dienst van de zwartste politieke reaktie, hier, te Dublin, TREEDT ZIJ OP ALS HELPSTER, CELIJK WIJ HET UITDRUKKEN, VAN HET BRUTAALSTE EN ONBARMHARTICSTE KAPITALISME. Hetgeen wij de vorige week ktinden berichten was nog maar een klein deel van de waarheid. De stokerij van de Roomsche heeren tegen het plan om een zeker getal onderen van de uitgeslotenen bij hun Engelsche vrienden onder dak te brengen, heeft tot de ergerlijkste tooneelen op de straten en in de haven van Dublin aanleiding gegeven.' De arme en onwetende bevolking, overpnkkeld door de pogingen van haar broodheeren om haar uit te hongeren, en voor dwrest nog blindelings aan haar geestelijke heding onderworpen, heeft men tot razer,oij weten te brengen door. het verbreiden van de misdadigste verzinsels. Haar ellendigen toestand, werd rondgestrooid, wilden de vijanden van haar ras ™ haai* godsdienst gebruiken om de kindere tJ, onder den schijn van ze te verzorgen, te ontvoeren en van beiden afkeerig te maken. Natuurlijk een nog meer onzinnig dan «sierlijk gerucht. En wel sterk moet de werschappij van de kerk nog zijn in een Wats of streek, waai- met zulke middelen j*»8r de menschen kan worden gewerkt. '* althans onder de lagere geestelijkheid Wrsonen gevonden waren die zelf geloofden *?• gelast werd te propageeren, is niet ?Hj*#]'k. Doch het zelfde, zeer waar-•.nimli;*. _an getuigd, worden van de monj2>.<M&$,die dezer dagen uit hun kloosters • orcle_ gehaald óm in den geest van • een "Uiüisdjarige overlevering te getuigen **1l.f;i.' joden voor de rechters te Kiëf. «SB so-jmiige geestverwanten van het c 1 * nnnne wijze de .vervolgers vvi™~ *s BeiUs verdedigen, neemt nu het «Cen,ö ™»•«]*;, de Dublinsclic pogrommistcri in «»tming. ' «Btholieko geestelijkheid zouden wij

Het Geloof aan de Hel van°jlsi%n.eeurS i eè oe!re d e r , ?n e e n lang artikel, _ea_t * i *> heeit aan gezel Royer woord, en nidere toelichtingen gege^ v ? ket bestaan der hel. de wei. '• ~~ 2 e i m °nseigneur — is eigenlijk n., 8,6!?TnS fan te beminnen ! >

{""»! Hum!

i W ; r 6^"JPen de fiiosotem.. gelijk Mons. j, en Cie. * t e -uriiV a araens?hêu " Srijpen de doodgewone, eenn 0*vé| B 'e''*leert.h*h£6!-ls , d e Mechelsche Catechismus , 1 ?. aB«*neel anders. S-endt iej (tweede y p » * . sfca^ti.

Orgaan der Belgische Werkliedenparfija — Verschijnende alle dagen. Jacob Anuss de' directeur van het Lemburgsehe filiaal der «0'a.nadian Pacific» ia' tot 20 dagen gevangenisstraf veroordeeld! wegens het bevorderen der', landverhuizing* yan dienstplichtigen. IN DE HONGAARSCHE KAMER lastig vallen in «het betrachten der zielszorg», «Larkin en de zijnen wilden de kinDe oppositie in de Hongaarsche Kame*****; * * * deren:», schrijft het blad, «maai- gewoonweg heeft besloten de behandeling der wets-, De aartsbisschop Mercier, de bisschop ontwerpen over de gezworèinen-rechtban-t huisvesten bij hunne geestverwanten in Engeland: socialisten en ongeloovigen.Wat Stillemans, gezel Royer en gansch de rech- ken en de wijziging der wet'.öp de druk• * * * daarvan de gevolgen zouden.geweest zijn die aan Royer geen antwoord durf- pers bij t e wonen en aan de beraadslaging Wij meenen dat dit klaar en duidelijk is, terzijde, laat zich denken, en dat de katholieke geesde geven als hij hen openlijk vroeg : «Gelooft deel te nemen. Haar doel schijnt te zijn, telijkheid daartegen in verzet kwam, is niet en dat niemand aan de beteekenis van de gij nog aan den vuurpoel der helle 2 » — •'t plan der regeering óm deze ontwerpen*: slechts begrijpelijk MAAR WERD GEVOR- gebruikte woorden kan twijfelen. De Catechismus is, vojgens het eigen op- zullen zich nu toch eindelijk eens moeten vóór 18 dezer, den dag waarop de Delega-' DERD DOOR HAAR PLICHT». ties bijeengeroepen zijn, af. te doen, te>J schrift van dit leerboek, bestemd:« voorde akkoord stellen. . Dat het «gewoonweg huisvesten» van katholieke Of is het toch waar dat er twee Roomsche verijdelen. jonkheid van he*t aartsbisdom Roomsche kinderen gedurende toch zeker godsdiensten bestaan: een voor de domme MEXICO niet langer dan eenige weken bij niet- (Mechelen) cn de andere bisdommen. Het i s : « herzien cn goedgekeurd door (lc massa, en eene voor enkele meer ontwikkelRoornsche gezinnen (het staat overigens DE VEREENIGDE STATEN ZULLEN: lang niet vast dat het juist niet-Roomsche geestelijke overheid dea 20. Augusti 1891.» de leiders? MEXICO AANVALLEN OPWEL DE* Allo... 't woord is aan de katholieke gaOp de eerste bladzijde staat het volgende of «ongeloovigen» zouden geweest zijn) geOPSTANDELINGEN STEUNEN zetten, die altijd beweren dat wij den godsvolgen zouden hebben opgeleverd die zich bericht: « Opdat dc tekst van dezeu M echel. :ken dienst afbreken ? Het «ultimatum:*) der regeering yan dei «laten denkon»,, zóó dat de pastoors de Vereenigde Staten ',aan Huerta\Jieeft deze) plicht hadden het te. beletten — geeft een eigenaardigheid, dat het geen termijn steltt' aardig kijkje OP « E MIDDELEN WAARwaarbinnen antwoord-moet volgen. Het i.i MEE DE KERK HAAR SCHAPEN dus meer een laaïste krasse poging om* MEENT TE MOETEN VASTHOUDEN. Huerta te bewegen tot aftreding dan eenj Men begrijpt in welke gevoelens tegen ultimatum. andersdenkenden de jeugd wordt opgevoed, Volgens de «Daily, Telegraph» weifelt, die zelfs geen volkomen belangloos aangepresident Wilson nog tussehen twee plan-*boden gastvrijheid in arbeidersgezinnen liezen, blijven wij, de socialisten, de ©enige nen, ingeval. Huerta a_yi den eisch geen' mogen aannemen I!! FRANKRIJK verdedigers van de republiek. Lieten wij gehoor geeft. Het eerste is gewapende tus-! Dat de katholieken rondweg durven ons meetrekken door de radikalen, dan zou schenkomst, 't-tweede steiai aan Carranga.' TEGEN DE BLOKPOLITIEK schrijven: «zelfs trachtte men kinderen men óök ons voor alle teleu«stellingen en Voor interventie is alles in gereedheid;* ._XERANJ.R_.1_ afdwalingen aansprakelijk houden, en zoobuiten weten hunner ouders weg te voeop het eerste bevel kunnen troepen naar', ren», zonder de geringste poging om een wel het socialisme als de republiek liepen Tampico, Verra Cruz, Puerto, Salina Cruz, In de Fransche pers blijft de vraa.g of in zoo ernstige beschuldiging te bewijzen, is de nu geopende Kamerzittijd radikalen eü dan groot gevaar. en Matazlau worden gezonden. De corres-', eeu streek «lic het peil van dc klerikale Maar dit wil niet zeggen, zooals men in pondent schat het leger waarover de V. S.-"* polemiek tegen het socialisme volkomen socialisten een min of meer vast bondgekenmerkt. Wat wij ei- vau .weten is, dat nootschap zullen aangaan 'tegen de reak- onkunde of kwaadwilligheid dikwijls be- beschikken op -250.000 man. een aanklacht wegens het gewelddadig, ont- tionnaire partijen waarop het ministerie- weert, dat wij niet met de radikalen zouDat steun aan Carranza, den'; leider der: roeren van kinderen (loor den rechter is Barthou zieh verlaat — hetgeen natuurlijk den willen samengaan om hervormingen te revolutionairen in het noorden ..wel wordt! ook omgekeerd die partijen ten goede krijgen. De burgerlijke hervormers kunnen afgewezen. overwogen, zou -kunnen blijken uit een! komt — een punt vau bespreking uitmaHet argument dat de geestelijkheid in ken. Onze lezers weten dat dc loop van het volkomen op ons rekenen bij alle maat- .niet-officieel onderhoud van den minister-' regelen die geen schijnhervormingen en p^eöident Bryan met afgevaardigden van' haar verzet tegen het wegzenden der kin- radikale partijcongres te Pen geen waarCar_:_.nza. Dezèh hebben, naar de'Daily; deren de huismoeders en$j__ie__ian in da .Jan^*wij-cocrd6el--trekkeiiJ--uit"t_ onderlinge hington daarmede w-él- een .proef Jiemett,^ Doch dat maar op dit oogenblik de geeste- Kamer, dat de versterking van haar in- twisten vah de radikalen. De voorstanders vóór zij zelf handelend ' optreedt. lijkheid de handen aan het wérk heeft ge- vloed in het land zou kunnen belemmeren, van, de twee en van de drie jaren zeggen dat "*.' '.:. HET V •• slagen, is geen blijk van liefde meer. evenals altijd bereid is iedere groep te zij niet in beginsel verschillen, dat eigenlijk ULTIMATUM ;WORDT, GÏLQOCHEND ' 'MeVenkel de lieden tegen de arbeiders- steunen en van iedere groep steun aan te de geheele partij het volksleger wil, maar Verscheidene bladen (ehgelsèhc) looch- * beweging op te hitsen, komt dé geestelijk- nemen, wier daden kunnen bijdragen tot clat eerst een stelsel van vooroefeningen heid er niet af!!! de verwezenlijking van het socialistisch noodis is, dat in 1920 of 1925 de beperking nen het bestaan van een ultimatum.' Tot nu toe bevestigt of loochent der program. van den kazernedienst mogelijk zou maken.' * ft * De kwestie in het algemeen is nog eens Ei^ tegen dien tijd hebbeu alle radikalen Amerikaansche pers niets. Tot zoover het scherp artikel van het toegelicht geworden door de mededeeling van beide richtingen gelegenheid gehad om BALKANSTi-TEBl hollandsch sociaai-demokratisch orgaan van cen gesprek dat een der redakteuren plaats te nemen aan de miqisterstafel...!! 1 DE GRAAN UITVOER VERBODEN T E : van het partijblad dè Humanitc dezer c'.a— d a t wij van harte toejuichen. SALONIKA BftlTS&HE-RIJK De Kerk is tegenwoordig gansch in de gen voerde met onzen partijgenoot Jules Het verbod van ,graanuitvoer uit Saloni-, macht van dv/eepers, die geene « kriste- Guesde, aanvoerder van de oude socialistiDE STAKING TE DUBLIN. — BEGRAsche garde die in Frankrijk voor de vorka wordt,- ondanks officieele tegenspraald.. nen » meer zijn. ming van een sociaaldemokratisdie poli- VING VAN VOORZITTER P1RRE. — DE uit Athene, vrij 'algemeen in verband geNIEUWE SOLIDARITEIT. zij zijn\zoo erg overdreven katholiek, tieke partij, welke haar taak .in den moderbracht met de sp'ahtüng tusschen Grieken-5 dat zij zich van de kristen leerstelsels nen klassenstrijd erkent en aanvaardt de In Kingston heeft gisteren de bijzetting land en Turkije. Dat het* gevaar voor een', niets meer herinneren. eerste propaganda maakte. plaats gehad van het stoffelijk overschot oorlog niet denkbeeldig, is, blijkt ook uib; Naastenliefde is bij hen vervangen Dat aandringen van radikale zijde, zegde van deu voorzitter van het Iersche trans- een besluit der Servische regeering om dei1 door bekrompen en haatdragend sekta- Guesde, heeft niets verwonderlijks. portarbeidersverbond, James Pyrre, die in helft van de troepen die tegen de Albaneerisme, door vervplgingszucht en geestesi De verkiezingen zijn op komst. De snug- de gevangenis ten gevolge van een honger- zen hebben gevochten, nl. vier regimenten' infanterie en een regiment artillerie, naar* dwang! gere koppen van die partij begrijpen heel staking stierf. Pyrre was gedurende de onlusten te Du- Kawadar aan de Servisch-Grieksche grens; Onbeschaamd, openlijk, hartstochte- goed dat haar aandeel in het vertrouwen te zenden, om Griekenland, ingeval yan; lijk dweepend, stellen zij zich overal in van de massa sterk geminderd is. De hou- blin gearresteerd; zijn proces zou dezer da- een oorlog te kunnen steunen.*..' Westelijk Europa, aan de zijde van het ding van de radikalen bij de spoorwegsta- gen plaats hebben. Maar reeds den eersten uitbuitend kapitalisme, en terwijl het king, hun aansprakelijkheid voor het Ma- dag dat hij zich in hechtenis bevond weigeravontuur, de mislukking van de hij voedsel tot zich te nemen. kapitalisme.de arbeiders uitzuigt, jagefi rokkaansche de evenredige vertegenwoordiging. de Vijf duizend personen woonden de begrazij r door onverdraagzaamheid.cn dweep- stemniing over den driejarigen diensttijd fenis bij. zucht, ze tegen elkander op, beletten de — wie zou met dit verleden zieh alléén voor Een nieuwe solidariteitsstaking is te Duéénheid, dooden vooruitgang, vrucht van de kiezers durven vertoonen ? blin uitgebroken. -Verschillende schepen broederlijkheid en wetenschap! Het is volkomen begrijpelijk dat de radi- moeten in de haven stil blijven liggen. GeOVERAL DEZELFDEN. — Dat de kleri-i Ir. België willen zij ook de geloovige kalen naar een helper zoeken in wier gezel- organiseerde en ongeorganiseerde arbei- , kale indringers èn huwèjijkorekers zijn,! kinderen scheiden van de kinderen der schap zij zich veiliger zouden voelen als het ders hebben zich in grooten getalie bij de weten we sinds lang, en het volgende feit,* meer vrijzinnigen, op de scholen en in •uur van verantwoording tegenover het kie- staking aangesloten. dat wij in ons broederorgaan «Het Volk»! de l a t e r s , in de koloniën, in dc. kleed- z-jrsvolk is gekomen. aantreffen, komt deze bewering versterken..;' VEKEEi_ISDE STATEN Maar wat minder begrijpelijk is, ging kamers, en de b e r o e p s a f d e l i n g e n ! Zij «Een duitsche arbeider met zijn vrouw, int DE VERKIEZING TE NEW-YORK een pension te Amsterdam woonachtig, heb-,' willen zc groot kweeken in Haat en'.on- Guesde voort, is dat enkele socialisten niet verdraagzaamheid, zij pompen hen de. duidelijk genoeg schijnen in te zien (lat dc De Tammanykandidaat heeft.een over-' ben het geluk vader en moeder ün worden- woorden in van den Mecheïschen cate- radikalen hen als medeplichtigen willen weldigénde* nederlaag geleden bij de bur- De vrouw opgenomen in de kraaminrichting. gebruiken. Want wat bliift het voornaamgemeestersverkiezing. Mitchell is met een Niet zoodra is het Kind, tsr wereld of de chismus — «de allerbeste en allerzaligste doel toch van onze partij 1 Is het niet meerderheid van over de 100.000 stemmen vlugge zieienvvinners zijn daar .om het tè) leering op aarde» — : dat-men de verkee- ste om de arbeiders, zoowel van de volden als lateu'doopen. De moeder is u.1. katholiek, ring van ketters en verdoolden altijd van de fabrieken, weg te houden van aohter tot-tfburgemeester van, New-York gekozen. Ook alle anti-Tammanyrechters zijn ge- doch «de. vader protestant. Zonder zelfs.hei moet schuwen! (XXIe l e s — ge v r a a g ) . d-e verschillende burgerlijke'partijen — heh kozen. De Hurphy-heerschappij verkeert verlof van den vader te vragen, lïarn men» E n ' a l s wij in Rusland, iri Ierland, in te organiseeren voor den klassenstrijd als in groot gevaar. Hnrphyzal waarschijnlijk het kind iu de gemeenschap der Kerk op^ . België tegen zulke leerstels en de han- een arbeiderspartij die de politieke macht moeten altreden. Eenige dagen latet ontvangt de Duitscher,; delwijze der menschenhaters opkomen, wil veroveren voor haar .oonomisch proDe ex-gouverneur van New-York Sulzer een' briefkaart, prijkend cle firmanaam vani dan schreeuwen ze. o n s ' t o e : «Weg! gram ? En wanneer nu eindelijk, dank zij keert1 met 2/3 meerderheid als lid van de Lutkie en Smit, Nieuwendijk 190. De inhoud Weg! Ge zijt tegen onzen heiligen gods- ook de fouten van de radikalen die als vertegenwoordigend lichaam van den Staat luidt: meerderheid voor de regeering verantwoor?' New-York terug. «Wii a. u. b. ten. mijne kantore . o m e n tus-*' dienst!!». moeten.worden gesteld, de oogen van _ De Tammany-meerderheid in den Staat scheu ll*-2 uur.» Maar.wij, kalm en beraden, wii zeg- delijk het proletariaat opengaan, zoadat wü op De man, die niet veel werk heeft, spoedt' gen aan de massa : DSMK NA! ONDER- een groote vermeerdering van onzen in- N^w-York bedraagt thans-na de verkiezingen 70! zich daarheen. De beleefdheid die L. en S.| ZOEK! OORDEEL!» vloed kunnen rekenen, zouden wij dan zelf toonen. komt hem wél verdacht voor, maar, Meer niet! . OOSTENRIJK hun cle oogen weer mogen sluiten, en hun hij gaat toch. Eu ziehier wat hij nu te hoo-: terugwijzen naar de gelederen van den * . ' DE STRIJD TEGEN DE UITWIJKING. ren-krijgt: Vijand, die door onze hulp woer np de bee«Als ge met die vrouw,waarvan het kindje' — 2tW BEDIENDEN VAN DE AUSTR _A.MEKICANALIJN .AANGEHOUDEN voor eenige dagen tkatholiek gedoopt 'is,' —:• Wat verstaat gij door de hel, tot de. nen za! worden gebracht? Op dic manier een burgerlijke fraktie nieuwe kansen fe welke Christus is neergedaald*! De Oostenrijksche regeering heeft maan- kosteloos wilt trouwen,, ook voor de katho-.. geven, znu dnt niet inderdaad ccn verHet antwoord luidt: dag te Lemberg,'Krakau en Cernowits de lieke Sjerk zullen wij daar voor zorgen». Welk een ontgoocheling! De man ant-; Eene plaats onder de aarde, in dewelke de schi-ikkcüV- vergissing moeten heeten? filialen der te Triest gevestigde stoomNiet, dat ik ook maar in het minst- bang vaartinaatschappij c Austro-Amerikana t> woordde: «Ik dacht dat u mij liet ontbieden/ zielen zmn van dé menschen, die, gestorven zijnde, Gods aanschijn of voor eenigen tijd, ben dat het gebeuren za'. Behalve dat on*} doen sluiten en zoowel de agenten als het voor werkztamheden, omdat u mij een open! program het blok verbiedt, verklaren zich personeel, iu het geheel 200 personen, in kaart zendt met firmanaam er op.» i' of voor alle eeuwigheid moeten derven. Neen, was ' t antwoord, werk geven doen* In de vijftiende les (vraag 4) stelt- men ook bijna al onze organen.er tegen. Een provin- hechtenis doen nemen. Onder hen is ook ciaal kongres, te Limoges, heeft nog on- bét :id der Lemburgsehe Kamer van Koop- wij hier niet de kwestie van het vagevuur: langs, na een redevoering van Jnii_. s een handel Eesch, wiens verzoek om tegen Verontwaardigd^kwam de werkman thuis* «•Wat heet gij het vagevuur?» resolutie aangenomen e tegen iedere her- borgtocht te worden vrijgelaten, is afge- en gaf zijn misnoegen te kennen over zulk; Het antwoord i s : een ongevraagde indringerij iu andere per-! — Eene plaats onder d'e aai-d? in dewelke stelling van het blok en teeen iedere over. wezen. de zielen, der geloovigen Hoor het J'iinr, ca eenkomst nf bondgenootschap met welke Tegelijkertijd is in de reisbureelen die soonlijke aangelegenheden.» andere partij dan ook ». Door zoo te handeDe klerikalen zijn dus indringers door het andere pijnen gezuiverd worden van alle. met de stoomvaartmaatschappij, welke len zal de Partij niet alleen getrouw blijven zicli met het vervoer van landverhuizers feit zelf hierboven aangehaald, en zijn huwe_*1 hunne zonden en schulden. In de een en veertigste les (vraag 6) staat: aan het. socialisme, maar ook aan haar re- bezig houden, in betrekking staan, huis- lijkbrekers door de gevolgen welke deze in-** zoeking gehouden en alle boeken in beslag dringing hebben kan. « Wat zullen de verdoemde zielen lijden in publikeinsche verplichtingen. . : „.- ^Inderdaad, stel u pen gezin yoor d a t i_l,fU to.S-.i*.. -" Naarpiafce de radikalen hun aanhang ver- • genont,**!!, Ziehier het antwoord : Ten eerste, de onbegrijpelijke zware berooving van het goddelijk aanschijn; ten tweede ; de knaging van de conscientij; ten derde: het derven van al wat ze eenigzins zouden mogen troosten; ten vierde: deu brand van het smertend élr Oitblusschclijk Titur; ten vijfde en b o v e n ^ . de ellendige eeuwigheid.

Catechismus met Bijvoegsel niet vcrandei'd noch vervalscht worde, zullen Wij pp al dc afdruksels, die met Onze toestemming uitgegeven worden, Ons Zegel doen stellen. . « Antonius Stilicmans, cpiscojms Gandavensis ».

m

****'______''''

ALLES WST

2 mm

.• mms*

" .U!H ,.._l- !',lU.-liltl-!illUriü(«IM!»!fiR...B

i

| beste verstandhouding leeft ondank* het opdinahte en ï e g . op ui.tawt beleufden j Verschil van geloofsbelijdenis van man on toon: «Josefinc, i'k ben' zeer getroffen door uw blijk van geve*_e«!ieid; maar geef het \ vroaw. De gemeene eu brutr.le manier vanwegt mij bij een volgende gelegenheid liever in 'de katholieken, die het recht van het vader- een m«Rvillon, wil j s f schap miskennen door bovengenoemd geval, t a n au voor gevolg hebben dat twisten ontstaan tusschen man en vrouw, dat bei1 den raet fanatisme aan hun gqloof houden ' wat tot dan onbekend was, dat die twisten De Vrijdenkers-Alaoïanak i_ vi*7. ners en _n fanatisme tot haat tegenover elkander zal bedeu rondgezonden worden aan »1 de 'keert en watrabdan bet oinde zijn ? belangstellende vrienden, aan de ver. Het leven wordt voor beide echtelingen koopers, en ook aao f'.e personen en .groe, onuitstaanbaar en het allerminst is schei- pen die ér voorop besteld hebben. | ding dén einduitslag. Bij alle vrijzinnig**.!! verwachten wij een • Ziedaar het misdadige dat vele dient ars welwillend onthaal. . - • . - , - . . -,. 'der roomsch-kathoüeke kerk op. het geweten - hebben, doen dat- hen ongevoelig laat; want: «het doel heiligt de middelen. !» •• Eu 't zijn aij dan nogmaals die nu in België spreken vaa de vrijheid vau geweten en vrijIn de zitting vau donderdag heeft de heer 'beid van den huisvader ! Pit ailes brandt op Hymans op zijne beurt d^ schoolwet Poullet hunne tong omdat feiten als hierboven aan- afgobroljen. t gehaald het verkeerde bewijzen. Iïij beeft duidelijk aangetoond dat men Om tc beletten dat dc huisvader de w«l- hior staat, niet tegenover eene schoolwet, / uijte vïjjheid die h*4 b e/it niet totaal ontsto- maar tegenover een politiek en gotlsdienV'len werdt, hebben alle vrijheidslievende btic wetsontwerp ! Hij ook verwijt aan ds katholieken dat zij d a r t e n voor plicht wet al de energie waar-vor zij b'-schiist, tegen het sehoolontwerp het land willen iu twee scheuren en de demokratio als overwouiieling behandelen. /oullet te strijden. De schoolwet heeft alleen kiesbelang tot * * * '.' OE KONING van Spanje, die sedert lang drijfveer. spieker is vooral meesterlijk éen warm voorstarV.&r van Esperanto is, bijÜehetbegaafde slot zijner rede, waar hij op eene 4. onlangs eene verordening tot het stich- nabijzijndc ten van eenen leerstoel van" Esperanto in vertrouwt. ontwaking van den volksgeest de Hoogeschool van Madrid, en van leerDe katholieke dweepers zullen het ver• gangen der hulptaal in de Handels-Akademie^ het St-Isidoors-Gestieht en de nor- stand niet in boeien slaan! Zij zullen het zoeken naar waarheid niet tegenhouden! ' iBaalschalcn. Zij zullen de verzuchting naar rechtvaardigheid en vrijheid niet. smachten! .* BIJ DE BROUWERS. — De invoer van . Na dat heerlijk pleidooi, komt de onvervr*e*ai<- hier neemt met den dag toe en de draaglijke zagemar: van Doornijk, de basBelgUch. brouwers gttt celen daarvan too eer Hoyois aan. de beurt. , goed dtn «veerbots, dat ondanks deu aanZüne rede is gekapt _trooi. groei der bevolking, hen inlandsch bierver. Hij zet de -naarheid op haren.kop, en beb-i-uik eerder afneemt. weert dat do katholieken de openbare scho. tj'.t viiel brouwerij.n besloten de za«J_ len gered hebben, 't Is dank aan dfe kathoop to geven, i. dan ook niet te verwoude- lieken dat het officieel, onderwijs bloeit!! i tieren. He! aantal brouwerijen was van Geen betere veid.digers van vrijheid, ge, 1896 tot 1907 geklommen van 2.397 tot 3.3S5 lijkheid en broederlijkheid dan zij! Verleden j _ i r verminderde dit aantal tot De echte dompers in Belgié zijn de socia'3.S09. listen en de liberalen 1 . "Evenwel bleef het gewicht der verwerkte En zoo gaat de Doorniiksche feniks voort * grondstof*.-!! ongeveer getij!:: 208.85S kgr. in zijn gehassefcas. in 1913. Toch wijst die betrekkelijk geringe Niemand in do Kamer luistert naar hem, vermindering van 3.7CO.0OO kil. grondstof- zelfs zijn eigen partijgangers niet. i fen op een minder verbruik van Belgisch 't Is ellendig... bier. Het ergste ia dat die woordrijke maar gedachtelooze spreker belooft morgen nog * * *' - KA.iUNETSBAAD. — Eergister werd in meer zeever te vertellen ! het ministerie van spoorwegen een kabi• neosraaJ gehouden, ond*.r voorzitterschap vaa M. de Broqueville. Verschillende punten stonden aan de •n*AM4(a«'«iii dagbr'n der beraadslagingen van de Ifeden der regeering, onder andere dè kwestie Mrafttëf van de dagorde der Kamers voor dein wetBRUS8EL. — Bifstal. — Een juweelhanevenden zi**iid die aansta*Sden dinsdag delaar bezocht ziju klienteel. Een kommisegiut. sionaris vergezelde hem met een stootwa* * * gen, waarop zijne reiszakken lagen. Op do , \EBANOERING YAN GARNIZOEN. Boudewjjnlaan, terwijl de juwelier bij een _^;2iiehier de bijïoft'derste ttoeipMibeweglng klant .tónnfeöf *^ata^i>*l_t).itie :fc«nrm_siönairis «fiè in December aanstaande zuilen plaats dein -tiya"."'ëêajiga .*.-ogenblijken alleen /Bobben: ' " • "" '"' staan. Toen hij terugkwam'was' een der Een bataljon'en. de' dppérst'af varThet'"ie zakkeh. voo. 4.000 fr.' juweelen bêvattendj linieregiment zal t e Ath garnizoen gaan verdwenen*. houden; de twee andere bataljons van dit —— Valsehiunn Htci-s. — Valschmunters korps zullen later bataljon vervoegen. hebben weer nieuwe stukken in omloop geDe twee regimenten carabiniers «uilen in bracht, ditmaal met de beeltenis der de Boudewijnkazerne, te Schaarbeek, blij- «Zaaister» en het jaartal 1888. De stukken ven ; het bataljon van het 3e jagers te voet zijn zoo wonderwel nagemaakt dot men sal voorloopig t e Laeken garnizoen blijven moeite heeft ze te erkennen. Zij zijn wat houden en in December, met de artillerie iohter dan de geldige en wat blauwachtig yan de 8e brigade versterkt worden. van kleur. Het 9e linieregimento zal, zooals men Vreeselijke vondst. — Een nachtwa*'*weet, Brussel verlaten en garnizoen te ker kwam gister in den Hanengang, uitgeSint-Truiden nemen, nemen, zoodra de ka- vend in de St-Pietersstraat, en vond er J1 xanna daar in orde zal Sijn; gemeld regi- eene kat, die bezig was een stuk vleesch inent zal, in de hoofdstad, door het 8e linie te verslinden. Hij dacht eerst dat het een (vervangen worden. Voorloopig zal het 9e konijn was, in de eena of do andere keukeu linie twee bataljons in de kazerne van het gestolen, dooh toen hij nader toekeek, be"Sasteelje behouden on een bataljon te statigde hij dat de kat een lijkje had van Laeken. oen pasgeboren kind.Hij verdreef het beest Een bataljon van het 8e linie zal naar en bracht de overblijfsels van het lijkje Vilvoorde komen, en da twee andere ba- naar het policiebureel. De akelige vondst taljons, met den sta., zullen te Antwerpen werd vervolgens naar het doodenhuis blijven, totdat het 9e naar St-Trniden zal overgebracht. De misdadige moeder wordt vertrokken zijn. ieverig opgezocht. Te, Leuven zullen regimentscholen ingeSCHAARBE-IK. — Ontriggeling. — Op richt; wordan. Er worden, naar men verze- deu Haechtsten steenweg aan de kruising kert, neg andere veranderingen verwacht. der tramlijnen Brussel-Haecht en BrusselEvére.ter hoogte der Foyer-Schaarbeekois* * * straat had gister een o,ngeluk plaats, dat HOI'TELIJK. '-* Een oudo hoer vischt erge gevolgen had kuuuên hebben. Ten geuit zyn soep iets op dat er «riet in* thuis volge van net breken eener wisselnaald is hoort, keert zich tot de keukenmeid dle ze eeu tram, die opgepropt met werkvolk,van

VrQflenkers-AImanak 19:

*

•

*

*

*

:

£

MÜMM

ïatcrciBg 8 Movomöor ISIS

Ka-iJit kwam^ sntïiggeld. De d-rie ttersts

wagons .sprong*» uit de riggnbj d? derde v:el om en werd -alzoo een tiental meters v r vwoi'tge&leopt. De reiaig-tr., d.* t r ïicii ir bevonden- werden door eikauder geslin&«»_. Vijf hunner werden lielu gewond. Na in eene naburige apotheek de eerste zorgen ontvangen te hebben, konden zij i.uiswaarts keeren. De stoffelijke schade is nogal groot. De. iaknmotief en de twee eerste wagons zijn fel beschadigd; de derde is gansch vernield* ELSK>B..— Raui-il op liol. — De rijknecht yao graaf de M..., de genaamde Henri Van Oüfccewyek, kwam eergister te paard l.iugs deu Lisenesteenweg. Up zeker oogenblik verschrikte het dier en.ging op hol. De ruiter v.erd ontzadeld en stortte ten gronde.-Hij werd uogal eig gewond. Ha paard ronde v.ua-pt naar de Naamsche Poort,.'waar het uitgleed en. op een voorbijganger viel, Emiel IJaniel. IS jaar oud, die er gelukkiglijk slechts licht gekneusd vanaf kwam.

AWTWE81PES-

•

ANTWLRPUN. - Brand op den bloc. trein. — Een hegiu vun brand ia gisteren ohtstaun op deh -bloc-jtrein, die ten 13 uur 80 ui. uit AritWerpen naar Brussel vertrekt. '4'er hoogte van .Weerde zag men eensklaps rook opstijgen vau onder den vloer van het rijtuig ü 18304. Men deed de noodrem werken en de trein stopte in de statie van Weerde. Daar lieeft een werkman met een emmer water het begin van brand — ontstaan door het heet loopen eener a's — uitgedoofd. De trein kwam met e/m klein kwartier vertraging té Bfussol toe. Belangrijke huiszoeking. — Op last vau het parket heeft dé policieoftioier Jt. Van Malderen, gistereu namiddag eene huiszoeking gedaan iu een magazijn der Brouwérsstraat: Oezoutèn vellen, pakken caoutchouc, köpeiAverk,' boeken, enz., werden aangeslagen. Men' denkt dat al het aageslagene van diefstal voortkomt. Werkongeval. — Eeu ongeluk heeft plaats gehad aan boord van de stoomboot «Yunna'n **•*, gemeerd'op n. 73 der dokken. Eene kas glas viel nit den hijsch en trof den genaamden Aug.. Govaerts, oud 31 jaar, wonende üroot-é Dokstrant, 4. De gekwetste werd in het verbandhuis der Kipdorpvest verpleegd.

LtHBime ST-TBUIBEN.— De notaris Nagels.— Het aanhoudingsmandaat tegen notaris .Nagels afgeleverd is door de raadkamer der rechtbank van Hasselt voor eene maand bekrachtigd. Heden, vrijdag, om 3 ure namiddag, heeft op het gerechtshof de vergadering der achuldeisehe-rs plaats. Er zal veislag gegeven worden over den staat van het failliet en den .waarschijnlijken uitslag der vereffeningen. ..'. .'•

Lli.K GBIVEGNEJI.-;— Onvoorzichtigheid, — Eén Mjaiige .leerling, Edouard ,Kenfofte, Worrëndb' rue ,HIiite..W}i.,'.lï*5,- söèelde' tij:-* | déna .'deh sphoftijd in hpt, werkhuis 'yan j _!.' Kelis, impasse,de 1'Aigle .Noir, meteen revolver. Op zfcker oogenblik, terwijl de jonge onvoorzichtige den loop naar zijn voorhoofd gericht hield, ging een schot of. De kogel drong deh knaap in de hersen^. Deze Stortte terr'gronde en overleed eeniga minuten nadien. -'

HENEGOUWEN ANBEBLUES. — Verpletterd. — De weduwe Hanut, 70 jaar oud, kwam gister langs het gehucht «Pleur' de Ohêne» gewandeld. De onderlinge had niet gehoord dat de tram aangestoomd kwam, werd er door omgeworpen en vreeselijk verpletterd. Het slachtoffer stierf kort nadien. LESSEN. — Doodelijk ongeluk. — Eergister namiddag had in de steengroeve ïacquenier, een doodelijk ongeluk plaats, Een werkman, Doolot Joseph, was op eèno rots aan 't werken, toen hij getroffen en omgeworpen werd door een afrollenden steen. De ongelukkige viel van eene hoogte van twintig meters op den bodem der groef. Hij werd erg ; gewond opgenomen en naa_* ' t gasthuis overgebracht, waar hij enkele uren nadien overleed. Doclot, die afkomstig is van Deux-Acren, waar hij in 1857 geboren wewl, laat eeno weduwe achter met versoheidene kinderen. j HAVBE. — Zoo sterft het kanailje! — Een jonge werkman, Omer Laurent, S2 jaar oud-, ongehuwd, wonende te Ghlin, was

giater in de koobnijn **•**.u Havré bezig wogonnetjes voort te duwen, toen hij opeens gtvat eu omvergeworpen werd door eeu der wagonnetjes. Ue ougeiukkigq werd den schedel vermorzeld c-n op deu slag gedood. ÏSKROKN. — Doodgcblikseutd. — Een ineestergast der werkhuizen van BlancMi.serou, Louis Leroy, klom wet een stuk ijzer in de baud eene ladder op. Hij raakte toevallig een elcktrieken draad a»n, geladen met 15.000 volts. Leroy werd ten .gronde geblik*jc:ud en brak zich de lenden; men vond deu ongelukkige dood liggen nevens de ladder. Het slachtoffer was 46 jaar oud ou afkomstig van Peruwelz.

W£ST°VLAAJ_GERERI OOSTE-SUE. — Botsing. — Gister had op den Thou.routsehen steenweg eena botsing .plaats tusschen een brouwerswagen en de kar van. eenen vroeuseiboer,. die r.aar de markt gereden.kwam. Alles bepaalt zich bij stoffelijke schade. Dank de koelbloedigheid van deu brouwersknecht zijn persoonlijke ongelukkeu vermeden, *— Uebttcu. — De twaalfjarige loopjongen Timmerman, werd, terwijl hy voor zijn meester boodschappen aan het doen was, in de kerkstraat door deu hond in het rechter been gebeten. De kleine werd in het policiebureel door eeu geneesheer verzorgd. De hond werd opgesloten en door een veearts onderzocht. «Op hoop van zegen». — De garnaalboot O. 32, eigenaar-stuurman Vercruyce, is de haven binnen gevaren, hebbende een boot op sleeptouw die drijvend eu verlateu gevonden werd teji noorden vau Nieuwpoort. De verlaten boot is in het zwart gesohilderd en draagt voor opschrift: «Graveline? £81*». BECKEM. — Bicfstah — ï o t nu toe onbekende dieven hebben bij Elodie Detavenier wonende met haren broeder in een huisje op de Plaats, eene som van 650 frank gestolen. Elodie Detavernier die onlangs van Amerika teruggekeerd was had haar geld in eenen koffer gelegd met hot gedacht van kortelings met haren broeder naar het buitenland terug to keeren. Juweelen van allen aard die bij het geld lagen werden door de dieven onaangeroerd gelaten.

Weroldtentoonstelling, is maandag ij»*... -_oou «»u reporter van den katholiek.*. cXXe Siècle> geintervieuwd geworden onderhoud dat jn dit blad als volgt word. weergegeven: «5r zal een tekort zijn yan twe» «u \,g% millioen a drie millioeB frank. Tekort vi*_lang voorïien. Ik heb zorg gcdragn-,i_S zelf in vollen gemeenteraad van Gent te melden toen men de waarborg der stad vroeg. Ik heb toen zeer juist gezegd, dit er kwestie was van eene verloren toelage • In werkelijkheid, gaat M. Goppieteré voort, zal er eigenlijk geen tekort ziin.: Inderdaad, geven wij aan de stad Gent eea* prachtig feestpaleis, in duurzame materialen gebouw, hebbende eene overdekte oppervlakte van 28.000 vierkante meters. Dit paleis heeft drie millioen frank gekost. Het tekort is dus.aangevuld. En B«t' js nog nict al. Wij gaan voorloopig in het Feestpaleis een nijverheids- en kunstmuseum inrichten, dank aan de giften, welke wij vao de nijveraars en de vreem-' de landen zullen ontvangen. Ik- ben-van gedacht dat de waarde dier voorwerpen 2 a 3O0.000 frank bedraagt. Canada heeft ons giften gedaan it marmer, mi-eralen en hout- Franktijfc geeft ons pott-rijen en ceremieken. Boven, dien zullen wij plans, schema's mafcetteiij materialen van allo slach hebbeu. '.. Al wat de Belgische kunst aan de Ten-( toonstelling heeft kunnen geven, zal da**} vereenigd zijn. Men zal er de maketten plaatsen van al de versieringsraotieven dw' gevels, alsmede de veraieringspaneslw van de eeregang, welke het werk tijn yw de leerlingen der Gentsche Academie. En vergeet ». • u. b. niet do overgroot» meerwaarde der gronden, waarop de Tentoonstelling gebouwd werd. Al die gronden zijn de eigendom der stad en zij vert*********»-: woordigen een hoog cijfer. Bedeuk ook dat wij aan de stad Gut hèt schoone eerehof schenken, met hare arduinen ronde bekkens, de fontein'Van Van Biesbroeck en het «Ros Bayaard*», van D. Engels en Debéule. Dit eerehof sal ali basis dienen voor 'de verkaveling der gronden van de nieuwe wijk, welke daar zal opgebouwen worden en waar schoone algezonderde villa's zullen opgetrokken TOP* den.

'

?

Cantr. Vefeenlging der Bijluigmakers

—1

Na (ie Gentsche Internationale Wereldtentoonstelling EEN INTERVIEUW VAN GEZEL EMIEL COPPIETERS, EEN DER BESTULBOEBS Men weet dat er van vóór eenige maanden reeds vele geruchten liepen van tnüjijenen en miljoenen tekort die onze Gentsche Wereldfoore, die hare poorten komt te sluiten, zou nalaten. Wij voorzagen wel dat dit alles boosaardigheid was welks werd rondgestrooid, en dit ook voor doel had den toeloop van volk tegen te werken. i Onze vriend Coppieters, bestuurder der

itt ***** m."-'

vwn.us.Trxx VAN S NOVEMBER

O

en had tijd genoeg om zich met het gebeurde bezig te houden ; het nam in -zijn levendige verbeelding steeds grooteren omvang aan en was ten slotte zoo erg dat het bem van angst dreigde te doen barsten. Roman van Bij elk rijtuig dat hij op den landweg zag aankomen voelde hij iets in zijn koel i £.__ t . n Anderssn Wesö opstijgen; en ging het op Stéenhoï toe ff. ,M11 ^ dan kon hij duidelijk do politie onder-i {Vertaling door J O A R E N BERG) scheiden dié met drie man -en handboeien kwam — juist als toen Erik Erikson gehaald werd omdat hij zijne vrouw | — Uw vader heeft aijno eigen moeder had mishandeld, ,'s Avonds durfde hij nauwelijks naar huis gaan. een. kind aangesmeerd. En toen kwam óp een ochtend de. jonPelle begreep de dubbele beteekenis dier woorden nict, maar hij hoorde het gen, met zijn koeien eri een volwassen gelach der anderen en werd blind van man vergezelde hem ; volgens • de kleewoede. Hij vloog op den grooten kame- ren en -alles meende Pelle dat het cen raad toe en stootte hem zoo hard tegen boer was —'• de vader van den jongen. den buik dat hij verscheidene dagen Een poosje stonden zij te praten met den herdersjongens, toen kwamen zij,'met de thtiis moest liggen. Gedurende de volgende dagen was het heele troep achter zich naderbij .Dè vader Pelle angstig te moede. Hij durfde zijnen hield zijn zoon bij de hand. Het zweet brak Pelle uit; hij voelde vader niet vertellen wat er gebeurd was daar hij dan gedwongen zou zijn ook da groote neiging weg te loopen doch dwong afschuwelijke besehuldiging van den ziohzelf ta blijven staan- Vader en zoon jongen te herhalen; en zoo liep hij dus bewogen gelijktijdig de hand en Pelle rond on was bang voor de noodlottige ge- hief beide ellebogen op om twee oorvegen af te weren. volgen. Doch zij staken slechts de hand uit. De andere jongens hadden zich van — Vejrgeef mij, zegde de jongen én i hem teruggetrokken om geene schuld te hebben als er iets van kwam; 'de jongen greep Pelle's hand. — Vergeef hem, herhaalde de vader: en was een boerenzoon — de eenige in de troep en zij waren bang dat de rechter omsloot de andere hand mét de zijne. En Pelle stond daar verward en keek [sich ermede zou bemoeien. te** Pelle tdflft*
Pelle, de Vero veraar

aan* Het eerste oogenblik geloofde hij dat ds man dezelfde was als hij, die door God was gezonden; doch het waren alleen de oogen — die vreemde oogen. Toen barste hij plotseling in tranen uit en vergat alles terwijl hij de vreeselijke spanning uitschreide; en de beide anderen zegden een paar goede woorden en gingen rustig heen om hem alleen le laten. Sedert werden hij en Peter Kure goede vrienden en toen Pelle hem nader leerde kennen, ontdekte hij dat de jongen soms iets van- dezelfde uitdrukking in iijne oogen kqn hebben als zijn vader, de jonge visscher en de man dio door God was gezonden. Het zonderlinge verloop van die gebeurtenis hield hem lang bezig. Op zekeren dag werd het hem duidelijk dat al die drie menschen de Heiligen (1). waren. De jongens hadden dien dag gewist met Peter Kure en gebruikten het als scheldnaam voor zijne ouders. Een ding echter bleef en stak boven alles üit— de overwinning zelf. Hij had met een jongen gevochten die grooter was en sterker dan hijzelf en had het met hem klaargespeeld — omdat hij voor het 'eerst in zijn leven blindelings toesloeg. Als men wilde slagen moest men raken op de plek die het meeste pijn deed. Als men alleen maar dat deed en het recht aan zijne zijde had, dan kon men zeer goed zelfs met een.boerenzoon béginftsn. Dat waren twee geruststellén(!)•. eilimiif./leden der Zending.

de ontdekkingen waaraan niet te tomen viel. En dan had hij zijnen vader verdedigdDat was iets heel nieuws en beteekenisvols in zijn leven. Hij eischte voortaan meer plaats. In den herfst werden de koeien naar binnen gebracht en gingen de laatste daglooners weg. In den loop van den zomer hadden allerlei veranderingen onder het vaste personeel op de hoeve plaats gevonden, maar nu bij den verhuisdag veranderde nismand. Op Steenhof veranderde men in den regel niet QP de vastgestelde' termijnen. Nu hielp Pelle zijn vader weer bij het voeren in den stal. Eigenlijk bad bij met schoolonderwijs moeten beginnen en de schoolcommissie liet den landheer zachtjes vermanen. Maar de jongen kon op de hoeve goed gebruikt worden daar één man alleen de verzorging der koeien.niet op zich kon nemen. En dus werd de kwestie doodgezwegen. Pelle was blij dat het uitgesteld werd; hij had in den loop van den zomer veel over de school nagedacht ep haar met zooveel vreemds en groots versierd dat hij er nu heelemaal bang voor was.

* " —

Tooaeelnieuws FRANSCHE SCHOUWBUR0

.-,

Ter herinnering, heden avond eent» oft voering te Gent van « Mona; Vanna >, *W werk van den beroemden schrijver en •*««< genoot .. M%urice Maeterlinck, «WW* van Henry Février. Men verwacht «Juf schitterende vertooning. : .. J Mme Gen***, ois zal de titelrol vsrvullMj M. De Rycke treedt op in de Vol v»n Quw Colonna: Men zal vol verlangen «jn W»^ De Rycke te zien optreden, wat tien 1M< geleden is, en dan wel in eene rol in dewel» hij zijne hoedanigheden v*-n tooneelspel»'*»11 zanger moet doen gelden. D* ander» rouen zijn ook in goede handen. , •_•_•*•_.-»_*...i

> W l » H I P W I I IJ |IB^MI|l(iWp^W^l«É^W»»M^É*^_^W^MPP_iBp--Plll»

'•• ,

OÖST-VUUWaOESSÊN Er is zelf sprake van — en ik weetilal VLIERZELE. — Doodrijder. — Eergister daartoe voetstappen werden aangewend •avond kwamen twee kooplieden van Aalst to Gent het prachtig museum van Con|<> met zeven peerden langa de wijk Paopeghem, te bewaren. Wajc het in onze macht, «j Een automobiel reed te midden van de peer- zouden het overbrengen naar.de plaats den, die allen omgeworpen werden ; de koop- van den -huldigen hoofdingang, -zooaliaij: man Val. Desmet, die een der dieren bereed, weet, met voorloopig materiaal ©pg«trw*: , werd gekneusd over gansch het lichaam. ken. Zooals gij «iet zal er van onz-e TentoonTwee aer peerden zijn gekwetst. De voerder va,n den auto stopt*, en verleende hulp aan stelling veel meer overblijven dan wij ml denken. Het defeciet wa*rvan sprak», ui Desmet. MALUEGfM. — Vele-ongcluk.— Behoot ruimschoots vergoed worden door W At Lazoeh, 22 jaar, wpnende wijk Akkers, was voordeelen-welke de-stad eruit xü friik**| per velo met een Vriend naar Balgerhoeke ken. « . , i , at I..— m > " i gereden, onderwege is Lazoen op een der hoopen aarde gebotst die langs de yelobaan ;eplaatst zijn, en bleef, zonder teeken van even langs de baan liggen. In eene herberg . A-fQHHUN» GEKT biflnep gedragen js hij aldaar door een-ge- ' S 7 - - - ' - - •'..*•-.•:».•»:•';;_• • ; , : : . - ' . . V ' «i* è'sh'-j-v' ,ve|Bjf$t 'feeweèst. 'jSÖLja Mi% 4e I '-, ' .. -TEUN'Bttïtli-ftHAKÏB8 ':, 'béter-and.. *•*£, ' * . , '/--*. '/:' :..'.?.-.'. CLUYSEK-ÏEBDoSi-K.'•'•&• >'ög liet TWAALFBE -f«8T *"" >• 'M spoorwegongeval. — De toestand van den Overdracht: S!S2,5. ft.'. treinwachter Firmin Van den Bulcke, is GENT- -*- E. M., 0.90. T - De Koo, !.(_,«?' verergerd en zeer bedenkelijk. Hij ie naar het gesticht der Fabriek- Osc. De Visch, Q.50. — Ego, Q.50. -r* VMW plaats, te Gent, overf;ebracht.1 Men zegt 0.33, 0.34, 0.39. — Bedlenden Kruidsnwl* magazijn, 4-14. 1-35. — Cabens Louis, <M dat hij eene schedelbreuk heeft. Het parket is ter plaats geweest, om een — Bedienden Volksdrukkorij, 4.S5IJPEBEN- — Na een lied doo*r OwtMl onderzoek in te stellen. bh" 4- Luytens, 1.G0. 9» «nw Opln engst: 15.50 fr. Algemeen totaal: 8*a>S.07 Ir.

jjjj__,."g

raden hadden hem van al de KersUW lijkheden verteld : gebraad en zoete dr»» ken, Kerstepelletjes en pepernoten * koekjes •— het was een eindeloos eten•<* drinken en Kerstepelletjes spelen .v*» den dag voor den heiligen avond,, t» «Knud het Kerstfeest wegdroeg», tf» ging het op alle kleine hoeven, het eew ondersoheid was dat men bij de ww gen» geen kaart speelde, doch in pl«» van daarvan kerkelijke liederen W 1| Maar het eten was daarom, toch e™ ,:

Do laatste dagen voor Kerstmis m w hij om twee uur, half drie opstaan en w, meiden bij het plukken der vogels bew en samen met den ouden lcidekker «OIH>| den bakoven stoken. Daarmee was o» band tusschen de heerlijkheden van n» Kerstfeest afgeloopen. Op Kerstal was er stok'visch en rijstebrij en. u»e smaakte heel lekker, maar al het ano ' ontbrak. Er stonden een paar tlf*p brandewijn voor de mannen op t«{«* dat was alles. De knechts waren onevr den en mopperden, zij wierpenJ»=^ en melk in Karna's breikous, zoodat *' den heelen avond woedend was. u !\; gens hadden zij elk hun meisje op opschoot en spraken kwaad van aue»* oude boeren en hunne vrouwend«>j , vit. genoodigd waren om aan n«.J™V,'n j , Kerstavond braoht eeue groote teleur- deel te nemen, spraken over dooa «• stelling. Het was gewoonte dat de her- ellende op de wereld. dersjongens het heele Kerstfeest op de (Wordt voorla»^ hoeve doorbrachten', waar zij in den -zomer- padden gediend e.a Pelle'» Itame-

_g_j_j_____»j*fr^

IJBBSBB'-S

ZowlWf.'«n'- i " : ' ^ r e . dagvertooning, « La Ctestc. Suzanpo ,»_ ' i •*•* ,-_rids, om.ü 3.» ure, « Manon » en fcWli'ïetiê Nitcucbe . . " — NAC-TVERBLUF. — De opening j|„t iofca-i-twrwl 15 reeds epen voer al van het Nachtverblijf is gesteld op Maandag W .e.n.?oninger.. IC November. Ontvangen : van Mijnheer De Keukelaere, brandhout; — van Mevrouw D. R. M., 12 ;*?» paar kousen en 12 paar halve kousen.

Sta.dameu-wa

VQOfüIi s

VMJ* O M » _._<•9

* 'fyond&Z november worden er twee hraobt!_u kunsivertooningén gegeven, met £,', velledig nieuw programma. Pe bijval welke Vooruit's Cinéma geniet, • jjfo danken aan zijne prachtig sjunenge'jtélde en afwisselende programma's, zijne gemakkelijke zitplaatsen en sijn goedkoopen •prijs*. , . , .Vooral de avondvertooningen zijn door hét .publiek gewaardeerd, omdat al da films jw klaar cn perfekt op hot doek verschij' Wie eenmaal Vooruit's Oinéma bezoekt, daar hij nera\ élke week terugkeeren, «ns, in geene enkele inrichting van dien jjifd', aau ruik een kleinen prijs (0,25 fr. en 0,15 fr. met bon van het blad Vooruit) tulk» prwhtig» drie-uren-lange voorsrelling g«niet. Ziehier ittt prachtig kunstprogramma -wer :on-_g : i-.trttt

dtttl :

j . {Joinpi _ne en Pierrefond, leerzaam, j ; Op do i-igifais, Rangrijpend en roerend -'' drstna• 3 ea 4. De' segepnw.1 der kracht, hartroerend dram» m S deelen (500 meters), k De getemde hcait, prachtige komedie. Twiftjie deel : i. H«t koffer Vier zangeres, kluoht. 7. Terugkeer van den viaicher, groot dra*ma (335 meten). 8, 9 cn 10. Nat Pinkerton of de diamanten vsn den Hollander, prachtig poliéiedrama in 3 deelen (1000 meters), jl, Het gestolen konijn, kluoht. Dit prachtig en afgewisseld kunstprogramma wordt dus maar tweemaal gespeeld, om 6 1/2 en 8 172 ure 's avonds. -Inkomprijs : 23 en 15 centiemen voor de kinderen met hunne ouders. Partijgenooten, bezoekt uwe lokalen en livens Vooruit'B Cinéma, hij is bet overTOrd.

WINTERGABTEN. — Vrijdag vier nieuwe detmts, ,?nder ander de buitengewone miniatuur dansers Engelotti, welke geheel de bevolking der stad Luik heLoen te been gebracht, alsook de vermaarde voordrager Elvhard. (3 STEDELIJKE RUIMDIENST. — De aanvragen om de putten te ruimen mogen gericht worden : 1) Aan hat bureel St-Lievenslaah, 23 (tel. 808); 2) Aan het Commissariaat van politie; 3) Aan de werklieden gelast met het afhalen van het huisvuil. De ruiming per wijken geschiedende, is bet noodig dc aauvragen bij tijds te doen. (Medegedeeld.)

Pégoud r evolu.ioni.8_rt 't luchtvliegen Ja, alie Geutenaars weten het nu omdat zij het gezien hebben I Wat zij nog niet gezien hebben en. moeten rien is DE REVOLUTIE VAN 1880. Waren Hollanders en Belgen vroeger tegenstrevers, diworu zijn de oinemas het niet. Ook door een gelukkigen samengang hebben deze. die gaarne eeu goedo einenia zien onder het nuttigen van eene goede coiisoimmi.ie. zich sleohts te begeven naar den KURSAAL (Rondpimt Vlaandercnst-r.) De personen die den theatercinema verkiezen, wenden zich naar den Cjneina des Families, Vlaanderenstraat. Deze twee inrichtingen geveu beiden de film .1830. (412 RIJWIELEN. — De burgemeester, herzien artikel 3 van zijn besluit van 1 Oogst 1912.

Overwegende dat het verkeer van rijwielen op de zijpaden der Nfijverheidskaai gevaar oplevert; Besluit: De Nijverheidskaai is geschrabt van de lijst der zijpaden, waar cle wielrijders gemachtigd zijn te rijden.

— DE HOOFD EAU OE COLOGNE vnn .T. BIJLOOS (ALKMAAR, HOLLAND), )T\ts*t\a>rA0tstr^\*rA^ JfÖDKÜ-T'8 CINEMA FEESTLOKAAL fleschjes (bekroond met de gouden medalie te Antwerpen 1906), vernietigt luizen, neeteBon n. 2 len nellekens en jeukingeo, Veraiuivjrt, versterkt, verschoont en bevordert de i*m>ei van nuts opleg van 16 centiemen het haar en behoeft niet gekookt' of gemengd te worden. De H.H. Doctoren, die het fabrikaat kennen, bevelen het aan en gebruiken h e t zelf voor hunne eigene kinderen ,omdat het onschadelijk is en uitstekende resultaten In O N S H U I S , 4e G a n t geeft — Moeders, geen fijne kam meer. Prijs 40 cn 65 centlmcn, alom verkrijgt). IN «ONS HUIS» Honfddcpot voor Helflië: Jos. ROETS, >*-De Expositie van handarbeid en kifiin Toeko wststraat, 102 (Hcirnis), Gent. 3648 ^uisbedrijf is Zondag * . s . vreerojsjn .van! .ioo/i J-*' go '. -_&__** __>bisn„xev wu'oï-t l ••H. *Hftt»*S.r]ïnM-g«ï->ert l;*utit' en VS» 3 -an-r* ^ ^ SIGAREN_A__RS_ELAN&E».VU "•^fat d*s avonds 9 uur. *.,'." ' • 'i' VolgeHs het-reglement v a n d e n Bond mag Deze is nü in den loop der- week weer er geen enkel lid naar w-erk gaan zien verrijkt en is dus. meer dan vroeger een ïonder eerst inlichtingen te komen vragen belangstellend kijkje, waard. Wij rekom- in het syndikaat. mandeeren ze hartelijk aan alle partijgeHet Bestuur. nooten die het streven der jongeren willenaanmoedigen. De jury zal Zondag avond over de prüïen oordeelen. . .De plechtige uitreiking zal dan, op een (Nieuwe Cirk) der eerstkomende feesten van da VolksProgramma van 7 tot 13 November tóndsven plaats grijpen. Hartley Wonders, amerikaansche grillen, Men zegge het voort. de komiekste vrouw van geheel de wereld. Nota. — De partijgenooten, dje nog iets Bonhair troep, ikariaansche spelen; Bosawilltn inbrengen, mogen dit doen zater- quets, de levende viool; Revel, komiek; dagavond of zondag morgend. Het zal nog Mej. Dartes, zangeres; Willing trio, evenmede aan het oordeel van den jury onder- wioht oefoingen; Stilling and Bevel, ,exentric-bar act. worpen worden. Zondag en donderdag, om 3 ure, gezellige dagvertooning. Volledig programma.

ZEfEHDE TENTOONSTELLING

OENT-PALACE

W K C L U B MUIDE * Msjndag avond om 7 ura GROOTE MEETING i_ bet wjjklokaal « Vooruitzicht >, M*_ule«teedtche steenweg. Sprekers: Jan l.aiiipcns en Willem Meyer. Dagopde: Politieke tóestand van ' t land; i Militiire Wet; 't Petitionnement. Partijgenooten, gezellinnen, allen daarkeeo «n eeh. onverschillige medegebracht.

^ — METSERS VEREENIGING. — Verplichtende driemaandelijksche algemeene vergadering, Zondag, om 3 nren, in «Ons Huis» (Domzaal), op boete van 25 centiemen. De leden moeten zorgvuldig den omzendbrief lezen, den talon welke hij bevat behoorlijk invullen en hem toekomende woek terug afgeven aan dan bode. Op de vergadering zal uitgelegd worden tot welk doe. dit moet dienen. Begrijpt, dus allen uwen plicht, en komt als één man ter vergadering.

'" - r " W r a t ^ t g i Novem-frw* 1013^ WIJKCLUB AKKERGEM-COUPU.REGANG. •— De leden welke heden vrijdag namiddag vrij zijn, worden vriendelijk verzocht _4n de begraving deel te nemen der waardki van ons lokaal. Vergadering aan het sterfhuis, llasphnisstraat, 17, om 1 1/4 uren. ...** CENTRALE VEREENIGING der Belgische Rfjtuigmakers (Afdeeling Gent). — Algemeene vergadering Zondag,om 9 1/2 ure 's morgens, in Ons Huis, Vrijdagmarkt. De landelijke sohrijver zal een overzicht van den toeEtand van heden geven, en ook spreken over het voeren van eena nog krachtiger propaganda dan -vroeger, daar wij - niet meer alleen door de patroons bestreden Worden, maar ook door eenige verdwaalde werklieden, die zich laten verleiden door eenige door do patroons betaalde papon welke twist en tweedracht zaaien om zoodoende de'maoht der patroon» tegenover de werklieden nog te vergrooten. Kameraden, waakt en door uwe krachtdadige propaganda zal dat verraderswerk niet gelukken! Komt allen Zondag naar de, vergadering om, meer gesterkt, den vijand in het gelaat te zien ! „B,?.9* bestuur, _ — AANBESTEDING. •_• Giser morgen, om 11 ure, had ten stadhuize de opening plaats der aanbiedingen voor verbeteringswerken, uit te voeren in de scholen van do Oongostraat, Muinkbrugstraac en Nieuwe Begijnhofstraat. ..... Het bestek bedroeg 7,300 franken. Hebebn aangeboden: 11. Vander Donckt, te Geut, 7,062 fr. -, G. Maibrancke en zoon, id., 7,125.tr.; A. Van Hoecké, id., 7,491 fr.; II. Köhn, id., 7,587 f r . ; P. Do Wispelaere, id., 7,989 fr.; Vereecke en Oie, id., 8,080fr. DOODELIJKE AFLOOP. — De matroos Van Eetvelde.jwonende Muide, die t e Zelzate het slachtoffer werd •van het vreeselijk ongeluk dat wij in een vorig nummer gemeld hebben, is in het 'gasthuis onzer stad aan de gevolgen «ijner wonde bezweken. HUISMOEDERS, éénmaal de suifeo. rij xx LA BELLE JARDINIEB-, i proeven, is dezo gebruiken voor altijd. 7. BOTSINGEN. — Eergister avond heeft zich oéne botsing voorgedaan op de Plezante Vest, tusschen $gn_ auto en ean wagen.Deze laatste werd hag'al erg beschadigd.; - Eergister heeft Pieter" Stampaert, wonende Kerkstraat, op de Pletsan» Vest Ferdinand Bauwens omgeworpen." Beide personen waren per rijwiel. De beide rijwielen werden beswhadigd.

imii H l l i m i a - n i f

j___e

s e r ; ket-elma-ker jbramery stoel- en fauteuilmaker; trapmaker; beeldhouwer; behanger; houtdraaiev; mandenmaker; borstelmaker. Voor buiten Gent: Meeanicien; koperenbuizenlegger ; omamentBmid; slotmaker; monteerder-elektrioien; metsers; aardewerkers; steenkapper; ijzervlechters voor beton; glazenmaker-inhjster; lattenklievers; verzilver-vernissers; toupieerder; brouwer; spekkenbakker; meestargasten voor preparatie vlasspinnerij, vlaeóontinues en katoen- en lijnwaadweverij; kleermaker;' portier-gcidomhalcr; hekelaars. Halve gaBten: Vleeeschhouwer; kleermaker; boekbinder; pedaaldrukker; clipheerd e r ; lêtterzetter; haarkapper; metaalpolierder; bükslager; vijlkapper; cemen-bewerker; loödgieterknaap; schrijnwerker; meubelmaker; vergnlder; appreteerder; stoel- en fouteuilinaker; houtdraaier; goudsmid. Leerjongens: Rijtuigsmid; smid; koperbewerker; schrijnwerker; meubelmaker; meubelgarnierder; kadermaker; diamantslijper; houtdraaier; spekslachter; pasteibakker; spekken- en choooladebakker; m'onteerders; vlasgarenmakers en aftrekkers ; manohonwavers; kleermaker; boekbinder; letterzetter-drukker; boodschappers ; haarkapper; aangever voor doorhnl e r ; hureelbediende; chasseur. VROUWEN. — Weefsters; soh-ersters; étirage- en bancmeisjes ; strengenbomstor voor lijnwaad; spinsters; vlasspinsters- en h&pel&arsters; pannesnijdsters; naaisters op atelier voor kleeren, fijnlinnen, fourruren, machienborduursters; handborduur'sters (anglaise); thuis: witte en fantaisiemanBhemdens, vrouwenpaletots; srijksers voor wasscherij; doozenmaaksters ; haarbewerksters; inwonende dienstmeiden voor alle werkten keuken; inwonende hotelmeideh voor alle werk. Halve werksters: Katoen : mOnteersters en aftreksterB voor continues; naaisters voor kleeren en paletots r modewerksters ; blauwe vestons en broeken, kinderkostumen; doozenmaaksters, dienstmeiden. Leermeisjes: Manehonbewerksters; meis. jes voor katoen- en vlasfabrieken; pannesnijdsHrs; naaisters voor gilets, broeken, kleeren, confecties, kinderkostuman, linnengoed medewerksters; doozenmaaksters; boods^hapstersf; dienstmeisjes; kinde. moid; pakjoamaakstersj porseleinschldei-

VERMAKELIJKHEDEN FRANSCHE SCHOUWBURC Vendredi 7 novembre, k 1 h. 30: cMonna Vanna»». Dimanche, 9 novembre, h, 2 h. 15: «La Ohaste Suzan_e.>

naar Huil, koopw. — l d . IrwelL k. Cooï naar Goole, koopw.— ld. Sea Serpent, » Philps, naar Londen, koopw. — Russ. «ti Suworow, k. Mahloka, naar Immingharai op ballast. — Belg. st, Belgica, k. Lauws-; reins, naar Stettin. forf aten. — Nederl. s » Telegraaf 7, k. Minnaert, naar Ro_terda_n*> koopw. \ Hoogwater te Terneuzen op 7 november? 's morgens 3,45 ure, 's avonds, .SS uro. ' ' ' . ' . ' (

Burgerlijke stand ian G e d , Huwlijken vau 8 November 1.-8 *•') Fecheyr Gustave, agent comptable, H o u * lei, }, met De Keghel Hélène, z b . , V e l * str., 60. > Ongenae Polydore,bouwkundige,Twee brug^ genstr., 8, met Verdy Adrienne, z.b.i Zalmstr., 83. , Gheki.re Robert, hortioulteur, Deerlijk". n»ei Sohmit Adeline, z. b . , Dwarsstr., 16- *» Overlijdens van S November 1*013. Marie Meulewater, eo j . , geest., Priertei. str., 13. — Frans Joo«, 46 j . , t.. b . , B « f t huisBtr., 17. ,} van 6 November '\ Pauline Kint, 36 j . , i. b., Toekomstr., S ^ echtg. Leon Braeckman. f-* v Geboorten van S November 1H13 .j Joseph Dieperinck, Tinnenpotstr.j ÏÏxï, Irma Deregge, Carnelio-tr., 35. Clara Blancke, Drongenstw., S59., Marcel Catterinau, Herderstr., 3. """"*•--_ Virginie Van Piysseghem, Joseph II-str. Sï.rï 60

n m m n ü p i

VRIJDAG HARMONIE VOORUrf.— OnÖ*f9, sol fegeles (spelende leden); om 9 ure, algemeene repetitie. Niemand ontbreke. ACCORDEONISTEN.— Om 8 Ott t e stuvitzitting; om 8 1/2 ure algemeene repej. titia. \ FANFARE « VRIJHEID DOOR BKOEDERSÜBAP ». — Om 7 1/3 ure, repetna* voor tamboers en claironB. 1 FANFARE « Dc Volksvrienden». <~i Orti S ure, solfègeles; om 8 1/3 u r e , bestunrzit*. ting en repetitie voor olairons en tajöbóers; om 9 ure, repetitie voor de muzikanten. —« Aller opkomst is noodig. Nieuwe leden .wo* den aangenomen. ZATERDAG FANFARE « VRIJHEID DOOR BRO„ DERSCHAP». — Om 8 1/2 ore, repetitó /oor de muziekahten. TURNCLUB «VOORUIT». — Zaterdagl om 8 1/2 ure, repetitie vroor de ladderpyraJ mieden der leerlingen en feestnummers. J Op stipte aanwezigheid van eiken tltfne^ wordt gerekend.. MARXKRINU. — Zaterdag, oxo. . u i * stipt, algemeene repetitie. Niemand' .ont* breke. . -._ Na*'de repe.titte 'bestuurzitting.. _-. ; *5

VLAAMSCHE SCHOUWBURC - Op den Brugschen steenweg heeft eéhe Zondag 9 november, te 2 1/4 ure : Stubotsing plaats gehad tusschen een autodentenliefde, zangspel in 3 bedrijven. taxi en een voermanswagen, toebehoorende Zondag 9 en dinsdag 11 november, te aan den heer Wftldaek. gehuisvest Belle7 1/2 u r e : De Kuische Suzanna, zangspel yuestraat: *-,_••..-'.. 3 bedrijven. Vooraf : Bietje, tooneelspel Een achterwiel van Jen** taxi werd erg in in één bedrijf. ;be«chadigdvJJ SJJ/IÏ-J. . '.ja**.;:_E_:I J *"~SrJBti_*èiIi^ r /—-**: WINTEBGAHTEN, Euiperska»!,' De Vader, spel-in 3*"hédrijveh. Voórif : ZITTINGEN DER WIJKCLUBS Open allo dagen, om 3 'ure naimildag. Do Herfstteekenen,* -blijspehïft- één -béd.l_f.-*" ' VRIJDAG artisten tredon op in dagvertooning den KASTEEL-HEIRNIS, om 8 n t t . zondag, maandag, donderdag en vrijdag. HAVEN VAN GENT DOK «Nieuw Bolder.shof», Metsers .... * 3420. 'Attnlomiteta van 5. en B November Russ. st. Kutusow, k. Seèberg, van Riga, om 7 1/2 ure. MÖ1DE, om 8 ure. ' . _ — GEMENGDE WEERSTANDSKAS. koopwaren, Voigt. — Eng. st. The Countess, FEESTLOKAAL, om 8''uw. — Verplichtende algemeene vergadering op k. Sinclair, van Terneuzen, op ballast, PLEZANTEVEST, om 8 u w . Zondag, om 3 ure, in de Boekerijzaal va*n Vyane. — l d . Fulinar, k. Lowe, van LiverAKKERGEM, om 8 1/8 ute «Wang. Ons Huis, op boete van 10 centiemen. pool, koopw., Best en O. — l d . Avocet, k. VRIJHEID DOOR J - O E D E R S O H J ? , ; KiHender, van Manchester, koopw., Best om 8 1/8 ure. , _.'_'••*_ . CHOCOLADEBEWERKERS(STERS) en O. — l d . Serula, k. Mackenzie, van ElWIJKOLüB MIDDENSTAD. -— ÏBeeto EN SUIKEltBEWERKERS. — Na de alge- lesmeriport, koopw., Best en O. — l d . Trakitting om 8 uren. meene vergadering der Gemengde Weer- der, k. Thomas, van Londen, op ballast, VOORMUIDE, om 8 l/S nre ' s avonida, 1 standskas (Zondag) zal er eene zitting plaats De Brabant. — Noorw. st. Delfinus, k. NIEUWBRUG. — Om 8 ur«. hebben om de geschillen bij de wed. De Palostroin, v. Drontheim, pyriten, BraeckKORTRIJKSCHE POORT. — Om 8 1/8 tf% Mol en in andere werkhuizen te bespreken man. — Deen. st. Erik, k. Hansen, van en een besluit te nemen. Riga,' koopw., Zimmerma-n. — Russ. st. bij Lootens, lokaal .Volharding, Smisstraafc». Zimmerman, k. Baeberow, van Riga, koop- 114, WIJKCLUB & SCHOOLBONDVROft GEVONDEN. — In het Nieuw Feest- waren, Voigt. — Deen. st. Normandiet, k. „ J lokaal is een collier gevonden. Aldaar terug Schmidt, van Rafso, hout, De Baerdemae- GEM, om 8 ure. ZATERDAG te bekomen. cker. — Noorw. st. Risoy, k. Knudsen, van Kristinestad, hout, Van Cuntfort. — Eng. WERKERSWELZIJN, om 8 1/2 n w . —— STEDELIJKE WERKBEURS VAN «t. Ronan, k. Stewart, van Leith, koopw., NOTELAAKSTRAAT, om 8 1/2 ure.^* GENT, Hoogpoort, 51. Telefoon 74. — Be- .Boutmy. — Eng. st. Grenadier, k. Donald, MOLENAARSTRA A.T, om 8 1/2 u w . richt voor deSverklieden. Worden gevraagd van Newcastle, kolen. Best en O. — Eng. BT. AMANDSBERG, om 8 1/B u w . op 6 November 1913: Bt. Seven Seas, k. Cooj-jer, van Londen, . WONDELGEM, om 8 1/2 u w . ' koopw., De Brabant. — Nederl. st. TeleVOETWEQ, om 8 1/2 .uw. MANNEN: Reiziger in geweefsel; peper10, k. Huybrecht, van Rotterdam, RABOT, om 8 ure. \ . koekbakker; kaardesjijper;.spinner; h a n * graaf koopw., De Brabant. . hekelaar; katoen, en.sargiewevers; schosnmaker; sigarenmaker; steendrukkers; conVertrokken : OVER TE NEMEN. — Goed gekend ducteur en transporteur; drukker; haarEng. st, Rawcliffè, k. Miller', naar midden der stad. Huishuur gedektj dg kapper ; s-peculatiesnijder ;;:'.chaifffageplaat- Goole, op ballast, — ld.' Truro, k. Hall, verhuring. Kouterstraat, 14. '.I Hj.

' FEUILLETON VAN . NOVEMBER •

(47

kende. Zij betreurde, thans hare naïveteit en was vast besloten niets meer te zeggen, — Maar ga toch' voort, mijn liefste kind, smeekte de bedelaar. Heeft "M. Gerald u niets omtrent uw vader verRoman van P o l , de Garros teld ? *.% .*»-.,,• 5*#_ Hij legde zulke zachtheid en teederheid in zijn stem dat het jonge meisje ,'v^J.a. En dien dag vertelde hij mij ook aarzelde of zij nog zwijgen zou. *%• Mijne moeder was gestorven, zei — Ja, antwoorSde zij eindelijk, Gerald hij.. heeft mij verteld, dat mijn vader mij aan ••-"•Niemand weet bet,. onderbrak de M. du Chesnay toevertrouwd had, toen Adelaar. hij voor den oorlog vertrok. Hij hoopte "«t jonge meisje, verwonderd over mij weldra terug te komen halen, doch •PD uitroep, zweeg- plotseling. is nooit meer weergekeerd. • -- Waarmede bemoeide sich die onbe-i? En hebt gij dan nooit op hem geketidij*;. hoopt ? vroeg de vreemdeling. On-setwijfeld kon ïmn aah zijne taal — Ik werd met zooveel liefde en teeder•n aljne manieren bemerken dat hij tot heid in mijne nieuwe familie omringd, ,«n hoo«ren- maatschappelijken stand dat ik zelden aan het verleden dacht. ehóorda, die hoegenaamd niet overeenNochtans zou ik heel gelukkig zijn, s «!nrtc met 2 ; j n ^ïeedsel e n d e n toestand wanneer ik mijn vader zou kunnen om™nn'Wj zich thans bevond. helzen I •yG.etwijfeld had.zich ook door een De bedelaar had tot hiertoe zijne kalm^ P van haast onbegrijpelijke omstandig- te bewaard. Doch op ditoogenblik vloei, e n **n weder-ijdsch vertrouwen tüs- den heete tranen over zijne wangen. Hij ^ s n beiden gevormd... Maar was het had npchtans den moed te vragen : j**-*Wis niet onvoorzichtig zulk geheim * .-' Heeft M. Gerald den naaih van dien vader g _ L ^ i B _ j _ i i ^ < ^ i _ . ^ r v t a ^ egn man d j » A , a i a U .on^Mttigfln j

MOEDERTROTS

den oorlog van zijn kind gescheiden looper in lompen gehuld... Die zou uw werd ? vader zijn l Oh I ik had dien afkeer moe— Ja, antwoordde zij, ik* weet dat ik ten voorzien!... Mijn kind! Mijn liefste kind!... Ik kan u nochtans bewijzen dat Jeanne Larcher heet. — Jeanne Larcher! herhaalde de bede- ik uw vader ben, Eugène Larcher,.. Qclaar. Hoe,dikwijls heeft .mij die zoete tave du Chesnay zou niet aarzelen, moest naam van Jeanne, troost-Iïezorgd ih mijne hij hier zijn... Doch hoe graag had ik het slapeloozë nachten en zwaren arbeid in gezien dat gij mij herkend hadt, alleen de galeien l Hoe dikwijls heb i» bij 'de "door de ingeving van uw hart, door 't gegedachte aan dit lieve wezen* moed ge- voel, eri, u zonder vrees, zonder aarzeschept om hoopvol de jaren af te wach- len, zonder afkeer, in mijne armen zoudt ten. Doch het lot was bitter voor m i j ; geworpen hebben. doch neen, nu is alles voorbij, daar ik Hij sprak die, afgebroken zinnen op eindelijk weer vereenigd bén miffc mijn heeschon toon uit. Gansch dien tijd had kind! Jeanne.hem aangekeken, verbijsterd over Het jonge meisje was verschrikt ach- dien man door eene hevige aandoening teruitgeweken. Met angstige ciogen be- vervoerd. Zij had zich aan den muur keek zij dien man. Zou diè bedelaar dan vastgeklampt om niet te vallen. toch een gevaarlijk man zijn of was hij — Ah I mijn God ! mijn God! zuchtte krankzinnig geworden. zij. — Liefste kind, hernam bij, gij zegdet Zij rilde over heel haar lichaam. Plotmij, dat gij zoo gelukkig zoudt zijn, wan- seling werd zij door een onweerstaanbara neer gij uw vader zoudt kunnen omhel- drang aangegrepen, en wierp sich in de zen. Welnu, uw wensch is vervuld ! Kom armen van den bedelaar. in mijne armen!... Neen ? Gjj verwijdert — Mijn vader, mompelde zij, mijn vau ! Oh! ik jaag u schrik aan! Herkent der, ik geloof u. gij mij niet?... Mij herkennen! Lieve Hevige snikken 'die haar tenger lichaam hemel!... Gij stoot mij van u af!... doorschokten, beletten haar meer te zegHelaas) dat was te ' vérwaeh'en... Een gan. Het gelaat van den ongelukkigen man-'die om zijn broodtetetiwJ&Uaftd- man straalde van vreugd*. Hij nam

handen van het jonge meisje, kuste haa: lang en teeder op he. voorhoofd en !wi neer zij eenigszins tot.bedaren gekon* was : sprak h i j : — Luister nu. Ik wil u het' leven w uw vader vertellen .van het oogenblik t\' dat die verderfelijke' oorlog mij. noodzaakte tü vertrekken en u te verlateri» Hij vertelde in korte! .woorden- zi] zwerversbestaan, het lijden, en de marl lingen van zijn bannelingsschap; daarn zijne ontsnapping, na vijftien jaar opsluf ting en _zijn langzame vlucht naar d Fransche grens, vermomd ala een Kal* brisch zanger. '-.-. -J'-.^'" Eenmaal in zijn geboorteland, h'a'd hi op hulp gerekend, doch ?ijne landgem ten weigerden allen bijstand. Zij beha» •Helden hem als een paria. •, ; ':!' Welke ontgoocheling I ty^féigétf-iÊ Zoo vatte hij dan de réis te^vö'et aan/-* — Maar waarom, onderbrak het kinï, hebt gij van uit Pagny, nist naar papa.J naar M. du Chesray geschreven ? Die ZOT u komen halen hebben, of ten minste geld gestuurd hebben. • •'' — Ik heb er aan gedacht, lieve ïeannff» maar toen ik het "wêl overwoog, Verk< : ik het maar zoo te laten. ^^^ÊW^

Wo>dt.voorïaezei/

.

Zatcrcrag 8 Noïemuer I T O

ga .'

B

=

mr

^

« « « ^ » i _ j i i i ^ r e * . - _ i i _ = « ^ ^

ZEER GOEDE pianist zoekt betrekking. 'Adres 15. G. Ham, 35, Gent. DOOR REDE VAN VERTREK, meubels en keuken***, rief seffens te koopen, Heyst'straat, 4, Gent. "VERLOREN maandag rond 7 uur des avonds, recht op num. 24 Poel, een plat _andj_ _»t- ha-ndwork, gouden vingerhóed en sr*.__n». Terugbrengen, Poel 24, tegen zeer goc_c belo-ning. . > £ (SLOREN i Zwarte schapershond, uaani M*:r. Belooning, Zonnestraat, 15.

lïcgelmatigc cn Rechtstreeksche afvaarten 's Woensdags van ANTWERPEN Monireal-Quebec Midden April -jar

VERTRAGING

i d*3rMAANCSTaNDENw
70.SAHITARIA, «HSPACHLAAfS. 70 ' B H U S _-_*_. -_!.-*_!_. I

.

-

BiRin November

Sf-John Ü.B -Halifax N.S. Midden April Schoons inrichtingen voor Passagiers 2C en 3" klas. Doorvrachton cn cognaisscinentcn, alsook direkte biljetten voor liet binnenland vau CANADA cn VEREENIGDE STATEN. Voor schccpvi-nelit cn passage zich wenden tot:

is eene gemakkelijke, zuivere, iskere remedie; goei o? de huid bevestigd, verlicht zij, in een uur. Hoest, Rhumatism, Keelpijnen, Lendenpljnen, Steken In do Zijde, Stijven Hals.— Fr. 1 . S O

_e»__i!---a__a____t__^

W . D. GROSSE!, agent, Jordaenskaai, 2 5 , ANTWERPEN Voor passages in het binnenland : G. Declercq, Uraliantstraat,27, GENT. — Virtor Crève, to WACHTEBEKE. — Oscar Van Neste, Ooststraat, 89, ROUSSELABE. Leon Do «rnyeker. tc MOORTZEELE. — Joseph Bontinck, Nieuwstrant.SOTTEGEM. AFRICAKCICAREIIC

COMMNV-.'

CAIRO

FII1W__W«

Do rebiedic van Professor O» Thomson geeft altijd eenen .ekeren.sevaar ( loozen en onmiddellijken nilslag in •He jretaileo vto wettbl ü;e& der i auandstumieD eo

.sfMite

NI8SW

voci'.**-hr-.-:i**iliK*o'**<'H!i-J<*)l
fe^3ii;.-«t i-üsli-.jia zijg iisrlïïbU- tritf irtüi » m * _ _ _ na _*__.** i*st tin 0 . 3 0 in ncs'repds _ ' SAMITÜRIM.
Prospectus kosteloos «rtnnden dooi n» lioLibcur-Uuria, iS,roedesGroiwde.% i s , BrusseL Verzending ondei omslai wgea ' rrank in pool-iimbers der eclllusireerde brochuur der nieuwste en ter , kerste «oorbelioedmiddels en geheime , raad-geiingea toor man eo vrouw

Walpoorlbrugstraat, 26, GENT LAATSTE MA.As.NL> van dc

Algemeene Likwidafie aan SOLDEPRUZEN

van aldé VELOARTIKELEN •$!&••> -stf*,5*-»"R' -.-&*•£•?"•'

GEHEIME ÉEKTEN

VERTRAGING

van

•f.

terrs

-'^T—? _ w

n

DQ WITTE CApSULEfl VAN D» DAVIDSOW gtr.tr zen radikaal tonder werkterlelSing, op sllen ouder. dom en bij beide geslachten, tlte ziekten en inflmni. tien flerWateroreanen.Uim en Nieren, zooals Uitlooriogen. Witte Verliezen, Pii buisverengingen, Lendenpijnen, Steen, troebele, \\M lijke of brandende Wtlén Speen. Nooit geene mislu. ki_g;ielfs bi» •** 'ouderlis. « n tn ;;. de ergste getaM n..0 fr. de doos. Aüotheier, 15, rue des Cmisadea, Brut sel. — Uepot ID Cent • Da Hoor. 38, Bnrgstruit Antverpeo t 68, Mercator' ' straat •

EGYPT i:

VOORUIT

Krachther stellende, tonische en versterken.-. emulsie van k.lk cn soda hyjioph-phaten, met ge. zuiverden borgschen levort. aan. Geeft gezondh-id en kracht, prikkelt den eetlust, versterkt de zenuwen en geneest de ergste bcrstkwalen. IP. 1.25 da floieh. Gebrsiihsaanvtijting . x koüïolepel 3 maal daagi, telkens n_ het eten. •HllllllllMHMiMWMWiiiiT rm'

IH

—

—

mi IIllllil | j F * " M l t f _ ' F i P 1 > - J _ I M I I l l l l * ' I J M , M M ' W W B L y ^ ^ ' ^ ' g " ' '

—

ï)oor

ff-"QU*Ji

samenwerking

p — a g — p — iu i i - J F " » — — — — — i

naar

^?7fJJ^r^*a^'w-'^^^.^^.

een beter

leven

*m

****^»f 9Mtt-$Mft>X&- '•'* .-••_-'_'*^'-ï-_-c--l„-3JlC

§

-V"* Goedkoop

m

Daarom Koope men ALLES, zonder uitzondering, in de

WiNTERSEISOEN van cö

Koopt dan uwe schoenen in

<&

Vooruït's magazijnen, Yrijdagmarkt, Gent

0)

PEUTERS!!! PEUTERS!!! FEUTERS Warme winterpantoffels (echt© feuter). Pantoffels in óoossé en snowbot's.

© •_ «

SI & "*i

O .

Getten

voor

Chauffeurs

Galochen! Galochen! Galochen! BESTE KWALITEIT

,®

o

6v papier pp' en lijnwaad

'S 'F

Fant3i_iüliei.ei in fijne zephir

-Groote Kens vaü PLASTRONS

*»» U O

Hollandsch Katoen n 0,70 de meter

ËIJOUTERi

o

aflsphande


FANTAISIEKATOEN

-€oüd- en Fantaisiearti^elBii

voor Blousen in allo prijzen

Corsets

rQ

Mansfjö!- en Feuterhoeden

i op m a a t en in aile

.

s o .

o» u c.

to &

modellen

1 1

(Jockeys en Automob'ol)

DAMEN- _. KINOERHOEÖEH

Berets, Gadethoeden

aan de voordeeligste prijzen

Vooralle reparatiën uwer galochen wend U t o t «Vooruit ». Voor uwe reparatiën van schoenen*, nergens hef er en goedkooper dan in «Vooruit».

' (5°l en Feuter) • VROUWEN PARAPLU! ES

KINDERJOC'KEYS & FEUTERKEHS

van af f r . 1 , 9 5 MANNENPARAPLUIES te beginnen van f r . 2 , 2 5

B E S T E L E D E R ! BILLIJKE PRIJZEN. Leden van Vooruit, denkt aan deze t w e e g r o o t e voordeelen s

l'l,deel op uwe aankoopen en pensioen.

a

Manchetten

GiETTENÜ! GETTENÜf GETTENÜ! r voor.'.boden en straatwerkers in leder en in verlakt.

M si

cö cö

Wilt ge schoon geschoeid zijn, naar de laatste mode? Wilt ge kioek geschoeid zijn ? Wilt ge schoenen gansch uit nieuw lede. 1 ?

g r o o t s t e keus der stad, Centraal huis, Vrijdag-Harkt. Hulphuizen: Wondelgemstraat, St-Lievenstraat, Nieuwe S a s s c h e p o o r t s t r a a t , Phooniastraat en Kerkstraat, Genthrugge. Voor straatwerkers, kBoeke werkschoenen van "af 9 . 2 5 tot 1 2 . 5 0 fr. Winterbottienen, waterdicht 1 2 . 9 5 , 1 4 . 9 5 fr.

& O

Pracht^ &"W^erkschoenen

WANDELSTOKKEN van 0 , 5 0 tot 1 2 , 0 0

op maat

»

A a s de leden »mm.

Mi/ttiE.

6 % deel — Nïet-

£%

O H

n

L

fi'M.'JL..-<X•

"rrjgj__j_j__

Bijvoegsel van 8 Nov. 1913

Officieel B eene vervolgde geloofsgezinde die om genade vroeg aan eene meerderheid van verdrukkers. (Zeer wel! links.) Wordt gij bentdeeld, en wat ontbreekt u? Zifting van 6 Novsmbir 1913 De Grondwet roept de vjjjheid _er eerediensten uit; de Kerk is vrij in den Staat en hoeft aan hem geene rekenschap t e geven, ': Vomzitterechap van M. SCHOLLAEBT, hoewel de Staat de priesters van de eerevoorzitter. dien-^en bezoldigt. Er bestaat geene StaatsDe zitting wordt ten 2 ure geopend. godsdienst, dooh, feitelijk bezit de Kerk het godsdienstmonopolie en daaruit put zij eene MEDEDEELINGEN aanzienlijke toeneming harer macht. Oo heer Melot, verhinderd, vraagt verIn 1830 eischte de Kerk de vrijheid van Khoóning omdat hij de zitting van heden vereeniging voor de kloostergemeenten en nist bijwonen kan. de vrijheid van onderwijs. Men heeft ze haar volledig geschonken en er bestaat geen ander vrij onderwijs dan het hare. In dat onderwijs geeft zij de godsdienstige opvoeding* op volkomen wijze en in vrijheid. In geen land ter wereld wordt zij zoo ruim be; De algemeene beraadslaging wordt voort- deeld. (Zeer wel: links en aan de uiterst, gezet. linkerzijde). De Kerk is rijk; zij beveelt over een leger M.DE YOOEZITTER.— De heer Hymans van priesters en leeken, waarvan de getalheeft het woord, sterkte die van het leger overtreft. (Gelach j' • I I . HTMAXS. — De redevoeriug van op dezelfde banken.) Tot hare beschikking heeft zij eene politieke partij die sedert der'dsn heer minister van wetenschappen en . kunsten over den leerplicht heeft mij herin- tig jaren aan -het bewind i s ; wij bezitten nerd aan vele redevoeringen welke ik lang een net van werken waar de politiek, de vóór hem heb uitgesproken, en die bij de godsdienst en de maatschappelijke huishoudmeerderheid niet denzelfden bijval geno- kunde op handige wijze verbonden zijn. Toen zij aan het bewind kwam. schai'te de • ten. Het eigenaardigste van de redevoering van deu heer Poullet over den leer- katholieke partij de wet van 1S79 af: zij . plicht, is, dat" zij door hem is uitgespro- maakte de wet van 1SS4, daarna brak zij ken. (Gelach, links.) : Doch over dit punt die af, en in 1695 vestigde zij het katholieke zal ik niet. uitweiden, k zal het liever doen toonbeeld van cie gemeenteschool. Zij maakte het.godsdienstonderwijs verbij de bespreking der artikelen. Ik zal er mij toe bepalen, hulde te bren- plicht en de godsdienst trad zegevierend gen aan de liberale regeering die voor der- de openbare school binnen. Op 935,000 kinderen zijn er 840,000 die tig jaar reeds, een ontwerp van leerplicht • indiende: had de liberale regeering aldus het onderwijs genieten, en men mag zeghaar werk kunnen verwezenlijken, België gen dat het onderwijs van den godsdienst * zoa het kwart eener eeuw hebben ingewon- algemeen is gemaakt. Tot staving daarvan, beroep ik mij enkel op de verslagen van de nen. Mijne redevoering geldt het vraagstuk hoofden der Kerk. van de confessionneele school, en ik zal M. POULLET. — In deze verslagen wor'er mij voor hoeden, naar aanleiding daar- den vele voorbehoudingen gemaakt. van, te handelen over het bovennatuurlijk einde van den mensch, de onsterfelijkheid M. HYMANS. — Enkele voobehou-inder ziel, de thetologische opvatting van de gen, ja, want- die heeren willen alles. (Zeer 'ihel. * wel! links.) Er bestaat hoegenaamd geen noodig De Kerk heeft daarenboven eene uitgeverband tusschen het'eerste en het tweede strekte schoolinstelling tot stand gebracht, gedeelte van het ontwerp, en men zou het waar zij alleen meester j s 9,000 aangenomen gedeelte van het ontwerp betreffende de en aanneembare klassen uitsluitend onder Echoolhervormingen heel spoedig kunnen hare heerschappij. Zij heeft- het sretal gestemd krijgen. De Eegeering zal er zich Staatsnormaalscholen op 13 verminderd en echter tegen verzetten. Zij heeft van hare 40 aangenomen normaalscholen ingericht. . meerderheid de stemming bekomen van de Zij heeft het onderwijs van de jeugd in hanlegerwet en van de belastingswetten. Zij den. * is haar eeiié vergoeding 'verschuldigd. , . Heden is dat st.elsel_niet..meer voldoende. Men heeft het behendig geacht, boven aan «ÜWe'heerschappij is niet meer groot noch ; 'het ontwerp, eten' leerplicht te' schrijven. rijk genoeg. En uochtains. zi*jtgij liet die ze 'Dat is de sleeper, dè stoonrwagen. hebt "ingericht én 't is''tegen u .fat ik uwe In den volgenden wagen heeft men pro- wet van 1895 verdedig. Ik- verkies de offi. vianden voor de onderwijzers geladen en cieele school door die wet ingevoerd, omdat jmen heeft gedacht dat* aldus de trein zon- de Staat erbij zijn gezag en zijn toezicht >der hinder zou tot zijne bestemming ko- uitoefent, en wij verdedigen ons tegen tt, i'men. tegen eene vermetele onderneming welke | Men kon nochans niét twijfelen aan de gij vijftig jaar geleden nooit zoudt hebben •onwrikbare tegenkanting vanwege de libe- aangedurfd, omdat de burgerij u zou hebrale partij die. op haar Congres van 1846, ben doen terugdeinzen, zoodat, indien uwe onder voorzitterschap van een doorluchtig wet er door geraakt, het eene schipbreuk (magistraat, haar programma opmaakte, raag heeten voor de democratie. (Zeer wel iwaarvan artikel 3, opgesteld door Frère- links.) .Orban, luidt als volgt: _ Uwe wet bestaat uit dubbelzinnige oplosj t De inrichting van een staatsonderwijs singen, waarvan gij de kneep bezit. Herinnert u de legerwet van een zoon per gezin, van allen aard onder uitsluitend bestuur heden komt gij op met de vrijheid van den (van de burgerlijke overheid, mits aan deze .oe grondwettelijke middelen te geven de huisvader; welke gij beweert te verdedigen. Maar zoo er heden verdrukte huisvaders .mededinging uit te staan tegen de private (gestichten en mits tusschenkomst van de zijn, dan zijn het de andersdenkenden die nand te wijzen van de bedienaars der eere- aan hunne kipderen een godsdienstig on•diënsten, als overheid, in het onderwijs derwijs zien geven, waarvan zij niet willen •weten. En zoo dit onderwijs zoo machdoor de staatsmacht ingericht. » tig is, dan is het heel zeker omdat gij een Dat programma is het onze gebleven.Wij uitgebreid stelsel hebt ingericht van edele staan hier op een aloud terrein. dames die de winkels bezoeken, van ronEn daarom bestrijden wij het ontwerp als selaars die de hutten en zolderkamerkens ?ynde gericht tegen het staatsonderwijs en afloopen en door straten en markten heen strekkende oni de katholieke leus te yerwe- hunne propaganda voortzetten. (Zeer wel, «nlijken: De Staat buiten de school. links en aan de uiterste linkerzijde.) Het ontwerp zal den gansenen samenhang Ziedaar de vrijheid van den huisvader »an onze schoolinrichting het onderste boven onwetende en ondersteunde en gemakkelijk komen werpen; het is geen sehoolontwerp, te veroveren prooi. Waar leidt dat stelsel maar een politiek en godsdienstig ontwerp. naartoe? Naar anarchie of naar voorrechWeer wel! links en aau de uiterBte linker- ten en^in beide gevallen naar den val van sijde). den Staat en de bevoorrechting van de Het doel van het ontw-erp, zooals de he'er Kerk. Gij dwingt den Staat toelagen te «oeste in zijn versltg bekent, is door het geven aan het godsdienstig onderwijs, maaiverleenen van toelagen, de stichting van de Staat moet onzijdig zijn. yn» scholen in de hand te werken, vooral Bijgevolg zoudt gij, logischerwijs gespro* de groote steden en iu Wallonië. De Kerk ken, het recht op toelagfen moeten erken11 heerschen over de jeugd en. daardoor nen niet enkel voor de godsdienstige groe«ver het gansche land. De middelen daar- peeringen, maar ook voor. de politieke toe worden haar verstrekt door de toelagen groepeerigeh. Aldus zoudt gij er toe komen e «w verschillende tegemoetkomingen. Het socialistische, rationalistische en godsdiens"«sel is gelijkheid. Ongetwijfeld zal de tige scholen te stichten, enz. •Jwt niet bijdragen voor het bouwen van Sommigen schijnen aangelokt te-mijn door het denkbeeld van een volstrekt vrij onder;"e vnje scholen... Gezel BERTBAND. — Dat zal voor mor- wijs dat door den Staat zou worden gesteund, en aan alle wijsgeerige denkbeelsen zijn, den, alle leeringen toelaten zou zouder : M* HYMANS. - ... doch het stelsel is Staatsbesoherming te worden ingericht. In "'. rpen en waarom zou het, inderdaad, dat geval verliest men uit het oog dat er ™.r8w, niet verwezenlijkt worden ? De weg in ons land slechts twee stellingen zijn bij ',__* °pen. Waarom zou men morgen niet machte om dit onderwijs tot stand te brengen : de Staat en de Kerk, en zoo de Staat ;"t««t einde gaan*,' i l«rt0:!0ffi' c ' e Staat neemt te zijnen laste en zicli terugtrekt, is dit*/ ten bate van de el . ^ } * laste van de openbare machten Kerk. Nu, de Staat kan zich niet terugtrekken. .„„,*" *' de kosten vau onderhoud van het •J oHj ? ss ! oneel onderwijs dat ook een half- De Staat heeft plichten te vervullen, uit v.ii 6MTond erwijs z al worden, tevens de hoofde van zijn aard en van de Grondwet die ze hem oplegt. Hij moet waken op het Zo '? a n b eBs t u « r behoudend. vaa. o r 5' e "* vrijheid van onderwijs in ge- behoud en op de ontwikkeling van de n ae el». 'o_ rechten en plichten van natie. De heer de Gerlache, die men eens den driftigen grijsaard heette, bekende in % ° k a t miskend. n de _>_. • _ reden van dergelijken om- de Staten Generaal van Nederland dat het •ti, i 'uN™t d a t d e katholieken sedert der- onderwijs een der schoonste voorrechten, er K , , . * ^wind in handen hebben, zon een der eerste plichten van den Staat is.. En de heer Leclercq, eerste voorzitter In d, - n o g *?** o u t b r e k e n ? 4 ^ - , te"e6nB '*"oering van den heer Minister van het Hof van Cassatie, zegde in 1879 twn il- "ra a .0 0weeklacht te ontwaren, en in dc Belgische Academie, sprekende over artikel 17 der Grondwet: toeiui^*h*g' e " v Pa n v**n zijne redevoering, da de «•Dit beginsel, de vrijheid van onderwijs losb.„f ?k o n ils m nrechterzijde hoorde huldigende, heeft het Congres niet een den-o. j '_e e n v Ü i e t weerhouden te tin,X_ v «emdeling, die zulke zit- ander beginsel uit het oog verloren, dat *Mi*-i«f_ *?-JSewoond, den persoon van den zich aan het onderwijs hecht en dat niet ""**••» bw honden voor hrt hoofd w miniiap beJ-Luptüilc —otmdat hei, tot cU. .___,-

Kaffisr van Volksvertegenwoordigers

Ontwerp van Schoolwet

_i

_

!__• ding vian den Staat behoort; tot 'de zending, niet alleen het recht van eenieder te erkennen en te beschermen, maar nog de wettige belangen — die gemeenschappelijk zijn voor allen — te bewaren en te beheeren. sOnder deze belangen is een der voornaamste : h*5t openbaar onderwijs in verhouding gebracht tot deh maatschappelijken stand van eenieder, omdat zonder dit, iedere beschaving stil staat of verzwakt. De burgerlijke en politieke vrijheden, waarvan de instandhouding bepaald in handen der natie berust, zijn overgeleverd aan de willekeur van een verblinde.menigte en zij ontaarden ten langen laatste in regeeringloosheid of in dwingelandij, omdat een algemeen onderwijs — dat voor iedereen, zonder uitzondering, past — niet kan bestaan indien het zieh niet in een immer te verbeteren organisch geheel van wetenschap en van *j_rsonen die zich aan het onderwijs toewijden, uitstrekt tot geheel het land, en dat de Staat alleen, door de algemeenheid en de bestendigheid van zijne instelling in staat is te doenont staan, en te- bewaren.» Men zegt wel is waar : de Staat geeft geen onderwijs; doch sedert 1842 heeft hij de zorg om het lager onderwijs te verzekeren, opgedragen aan de openbare machten, aan de gemeenten. Ook wanneer wij. spreken van Staatsonderwijs,, bedoelen wij het openbaar onderwijs. Volgens de politieke, opvatting die bovendrijft, zal dit onderwijs onzijdig zijn of niet. Doch van het oogenblik dat het voor iedereen kan dienen, zal de Staat zijn plicht hebben gedaan. En, indien er huisgezinnen zijn die een onderwijs willen toevertrouwen aan eene godsdienstige gemeente, hebben zij maar gebruik to maken van de vrijheid van onderwijs. De Staat heeft tot plicht te onderwijzen; de Kerk heeft het recht te onderwijzen. (Zeer wél! links.) Aldus was ook de opvatting der wetgevers vau 1842. De wet van 1812 erkende in ruime mate den godsdienst en het gezag van den huisvader. Niettemin, achtten sommige katholieken le dien tijde dij; aandeel onvoldoende, en de heer Dechamps stelde voor, een amendement in te dienen in dezen zin dat « het onderwijs zou worden verstrekt kosteloos, op last van den Staat, aan de arme kinderen in de gemeentescholen, of in de vrije scholen naar vrije keuze der ouders. • Het amendement werd verworpen met 71 stemmen tegen 14, en de heer Nothomb bestreed het onder voorwendsel van mededinging met het openbaar onderwijs. De heer Ernest Varidenpeereboom, zijnerzijds, zegde dat deze inrichting, met den inhoud der Kerk, het openbaar onderwijs wilde ten onder brengen. Zoordat men reeds in 1842 begreep dat dergelijk stelsel onaannemelijk is. En dit nieuwe stelsel wilt gij tot stand brengen om den droom der katholieken van 1842 te verwezenlijken. De Kerk zal de kinderen in handen hebben, en zich gelasten ons een katholiek België te bezorgen. Men zal ons echter zeggen: België is katholiek. Heel zeker en 't-ïs.een feit..Jfaar men" verdeelt do Belge'n.'-i'u geloovigen eh ongeloovigën. Dat is valsch! Men wil doen gëlöovén'dat _1'de gezinnen va-n geloovigen het godsdienstig onderwijs vragen.Dat is valsch! Feitelijk willen het meerendeel der gezinnen dat de kinderen den catechismus leeren, de heilige geschiedenis, en hunne eerste communie doen.' Er zijn zelfs socialistische inrichtingen die de kinderen kleederen geven voor die plechtigheid. Maar vele gezinnen willen niet weten van de geloofsdrukking der godsdienstige school en zoo er ouders zijn die hunne kinders ontslaan van den godsdienstleergang, toch zenden zij hunne kinderen ter kerk. 't Is de toepassing van de aloude liberale leus: « De pastoor in de kerk, de burgemeester op het stadhuis en de onderwijzer in de school (Zeer wel! links). Die gezinnen zijn nochtans geen goddeIooze gezinnen. Ik meen dat er veel minder goddeloozen zijn bij ons en elders dan men wel zegt. En zelfs onder hen die zioh goddeloozen heeten, zijn er velen die het minder zijn dan ze denken. Volgens de woorden yan Maurice Barres, overleeft de godsdienstige innerlijke neiging dikwijls de verzaking aan den godsdienst. ' E n op gebied van 't geweten, wat al schakeeringen! De loochenaars, de twijfelzuchtigen, de onverschilligen, de onrustidie het zoeken en verder zoovele Belgen die het naleven van hunne godsdienstige overlevering, doen gepaard..gaan met alle wereldlijke genoegten, en er mag gezegd worden dat, zelfs na dertig jaar clericale overheersching, de Belg een vrij weinig hoogerdenkend schepsel is. Taine heeft eene beschrijving gemaakt van België in de XVÏIe eeuw, die opperbest zou passen op een groot gedeelte van België in de „Xe eeuw: • «Wat men er ziet overheerschen, is de zucht naar vrede n welstand de neiging om het leven te 1nemen laügs den blijden aangenamen kant ; kortom den geest van Teniers. slmmers zelfs in eene schamele hut, op een houten'bank, kan .-nen lachen^zingen, een goede pijp rooken, een goede pint drinken ; het is nie tvervelèrid .de mis te gaan hooren die. eeno schoone plechtigheid is, noch zijne zonden te gaan vertellen aan een jezuïet die breede mouwen heeft.» (Herhaald gelach.) Naast al die Belgen die niet goddeloos zijn. zijn ook de Belgen die, zónder afgebroken te hebben met'het dogma of,met de geestelijkheid, wier verdrukking zij vreezen. (Zeer wel! links en bij de uiterste linkerzijde). Dau hebben wij nog de Belgen wier innig leven des te inniger aan geestesleven doet, daar zij het niet vertolken in uitwendige betoogingen. (Herhaalde goedkeuring links en bij de uiterste linkerzijde). Is er dan geen middel al deze menschen van goede trouw te vereenigen ? Ik denk ja, en ik zie deze vereeniging verwezenlijkt in de onzijdige school,. de school van allen, bewonderenswaardig denkbeeld, dat eerbied afdwingt. (Zeer well zeer wel! links.) Doch de heer Woeste neemt dit denkbeeld niet aan; hij heeft het zijne. Zoo-bezit de heer Woeste een zeker getal versteende denkbeelden. De heer Woeste is een cataAo«__;.**;Gsl_i.êh Tjnks en aan de uiterste lin-

kerzijde.) Op gezeette tijden di_cht hij ze* aan de Kamer op en verdedigt ze met eene warmte, eene kennis en enne weliprekendheid die bewondering afdwingen. De heer Woeste haalde eenige woorden aan van den heer Viviani. Dooh, hoevele andere getuigenissen van bezadigde mannen zou ik daartegenover kunnen stellen 1 Heeft de heer Poincarré niet de wereldlijkheid en de onzijdigheid op schoolgebied verdedigd) Sprekende over d» opvatting van Jules Ferry, schreef hij: «Jules Ferry heeft het Fransche volk beschouwd zooals het is, met zijne uiteenloopende denkwijze, met de godsdienstige overleveringen welke door een aantal gezinnen worden bewaarde met de eerediensten die uitgeoefend worden, en hij wilde dat dé school, gesticht en onderhouden op kosten van al de burgers, ook openstond vóór al de kinderen, dat zij voor allen breed openstond, dat zij ze gewend maakte aan eendracht en aan broederliefde. » Hij aanzag de school niet als een politieken kring, of als een wijsgeerige academie, of als een tempel van de vrije gedachte. Nog minder dacht hij er aan, haar tot een verschansten post te maken van waar de moderne rede, sterk uitgerust en gewapend voor den strijd, het o-eloof zou beschieten en de gelpovigen vergeuzen. Hij dacht, dat tot het vervullen van hare zending, de school voor elk nationaal moest zijn, en dat zij, om nationaal te .zijn, de zedelijke, wijsgeerige en godsdienstige vrijheid van al dé Franschen moet eerbiedigen •**. Men kan het woord «Franschen» door het woord «Belgen» vervangen. (Zeer wel! Iink3.) Onzijdigheid, zegt men. is onmogelijk, doch zij bestaat. Ongetwijfeld, is zij moeilijk, zij vereischt handigheid en kieschheid van geest. Soms helt zij een weinig over naar links, een weinig naar rechts, wellicht meestal rechts. Ik zal niet weigeren eeu stelsel te onderzoeken dat altijd het openbaar onderwijs op het voorplan stelt, doch dat hetv beter zou aanpassen aan de verschillende geestestoestanden van onze streken. Het stelsel vau'1870 leverde misschien dit bezwaar op, dat het niet lenig genoeg, te eenvormig was. Zou men niet kunnen bevroeden dat de gemeentebesturen hun onderwijs kunnen temperen volpens den staat der denkwijze, doch tevens over de scholen het toezicht en de hooge hand behoudend? Doch zulk stelsel zult gij nooit aamiemen, want wat gij wilt, is een onderwijs onderworpen aan het gezag van de Kerk. Gisteren zegde ons de heer Woeste, dat wij zeer. veranderd waren. Doch hoezeer zijt gij ,sedert zestig jaar veranderd! 't Is verschrikkéijk. Hoe lang zoo meer heeftuw godsdienst zich met de politiek vermengd en steeds meer staan uwe werken onder de hoede van God. Gij doet Hem uit den Hemel op de aarde nederdalen; gij verlaagt Hem, door Hem te betrekken in snoode partijberekeningen. (Zeer wel! links en aan de uiterste linkerzijde.) •Efln.man dien gij oneindig liefhebt, want nooit heeft hij u zijne medehulp onthouden in de, meest benarde omstandigheden, de heer Edmond'Picard... (goedkeurend gelach links en aan de uiterste linkerzijde) heeft dus vergeten dat in 1895, toen hij socialistisch senator was, dat hij de schoolwet bekampte. Hij uitte zich aldus: «Herleest, zegde hij, de besprekingen van de wet vau 1S42, gij zult er niets in vinden dat toelaat te denken dat er van iets anders spraak was dan v a i dén godsdienst in den huiskring, zacht, inschikkelijk, bestaande uit kleine plichten, den kateohismns van buiten geleerd, zonder dat men het kind sprak van mysteriën door formulen 'omhuld; van iets anders dan van de kinderlijke, minnelijke zedelijkheid: liegt niet, 'weest gehoorzaam, en braaf, eert uwe ouders, begaat nooit in school noch elders kleine dieverijen, plukt geen vruchten op andermans boomen, leert goed uwe lessen, verzorgt wol uw opgelegd werk. En heden staat de godsdienst recht met eene lans in handen! Hij roept de geloovigen ten strijde. Wij hebben het volk der uitverkorenen en 't volk der verdoemden. Wij hebben eenerzijds de Kerk en anderzijds Satan 1 Zoo spreekt de kardinaal-aartsbisschop Mgr^ Mercier op een Congres t e Aken, na de verkiezingen van 1912, waarover hij jubelde, en die sprak als volgt: «Er zijn er die droomen van vrede, van zegepraal der Kerk. Het ware een hersenschim. Zoolang de -wereld zal bestaan, zoolang zal de strijd tusschen Kerk en Satan dureni*. Verder gaf hij ducht aan eijne wenschen voor het vieren van de 50e verjaring van de katholieke regeering. Men moet Satan verjagen, de moderne samenleving terug bekeeren. Gij zijt, gij socialisten, heel gevaarlijk; maar wij liberalen, wijn zijn veel meer plichtig, want wij hebben het wangedrocht voortgebracht. (Gelach links.) ( Luistert, wij klimmen' op tot de Oudheid door tusschenkomst der Benftissance. De Renaissance was een terugkeer tot de heidensohe begrippen. Dan kwam de ketterij van Luther; vervolgens het nationalisme der XVIIIe eeuw, en Voltaire met zijn afschuwelijken glimlach; dan de lauwheid in zaken des geloofs, eindelijk het liberalisme, dat, ik weet niet door welke eerloozé koppeling, het socialisme verwekte. Dit denkbeeld van de noodzakelijkheid de maatschappij te herbouwen op de grondslagen van de kerkelijke geloofsleeringen, blijkt uit gansch de doenwijze van de katholieken. Verleden jaark ochtik een boekwerk van 760 bladzijden, getiteld : « Manuel de la sociologie c„tholique» door priester Bóliot. 't Is ganech de hedendaagsche samenleving heringericht op het plan der Kerk. Dezelfde gedaehte beheerschte gansch het Congres te Mechelen. . Ook dragen al de katholieke werken 'den oonfessionneelen stempel on de edelste daarvan zijn bedorven door den geest van uitsluiting en van gezindte. En in 'deze opvatting : dat onze samenleving diep bedorven is, vangt men den grooten Kruistocht aan van de XXe eeuw, waaraan namelijk de christelijke onderwijzers deelnemen. Z i _ i e r een uittreksel uit een héildronk

gebracht aan den Paus en aan den Konin* door een onderwijzer óp het feestanaal va**? de (Ligne des institntêürs chrétiens de la', province de Luxenibourg », in Juli 1910 : *\ « Christelijke onderwijzers, zijn wij allen overtuigd van de dubbele zending die wij te vervullen hebben .- geleerde, wilskracht tige, eerlijke menschen te worden, getrouwe en verlichte burgers, Belgen over wie hei vaderland mag fier zijn; dan, christenen Tal vormen voor de Kerk," vurige, ijverige,! overtuigde christenen, strijdende kathohe-' ken zonder voor noch vrees voor den strijd* en voor de zegepraal. » Daar hebt gij de zending van den onder-"*, wijzer! J En verder een andere heildjpnk door ee*» onderwijzer aan de eereleden : * .« Morgen gelijk heden, gelijk gisteren,| wat er ook gebeure, zullen wij de vurigei\ woordon gedachtig zijn welke Montalem-, • bert vroeger toewierp aan de mannen den Sorbonne, opgeruid tegen de vrijheid vatt onderwijs. I » Te midden een vrij volk, willen . wijt*, geen verstootelingen zijn... Wij zijn da afstammelingen der kruisvaarders en wij? deinzen niet terug voor de volgeligen vaa Voltaire. «Gij zult ons;blijven vereeren met uwe1 welwillendheid, mijne heeren. O ! Ik weet! wel dat sommigen, u ziende, ons hart_lij_*j ter zijde staan on onze feesten bijwoi_en*A ons zullen uitmaken voor jezniten, voóü clericalen En dan? » In den grond, heeren, wat mag 'dat zijsj een clericoal? Laat zien! D a . is wel, ineei—, ik, beminnen, eerbiedigen en verdedigen' wat gij zelf bemint, eerbiedigt en verde-l digt, aJIes wat gij wilt dat wij aan onze.' Luxemburgsche kinderen leeren beminnen, \ eerbiedigen en verdedigen": God, ons geloofi,' en onze priesters, onze kerken, onze kruis-] wegen en onze heilige beelden, de betoo-; gingen van onzen godsdienst, de hostie die\ in onze Tabernakelen rust, en het kruis-' beeld aan wiens voet geheel het gezin ge-( knield zit, dat is het wel, niet' waa.r, heerent' » AVelnu, als het dat is, bij 't drinken op; uwe gezondheid, op uwe welvaart, op del gezondheid van al uwe nabestaanden, ver-; mits het dat * is clericaal t e zijn, ik drink-.' op den clericaal, op do eeuwige zegepraal' der clericalen in België. » (Uitroepingen) en gelach links.) M. POULLET, minister van wetenschap-' peu en kunsten. — En de officieele onder-! wijzers drinken op de komst yan eene anti-^ clericale Hegeering ? M. HOYOIS. — Voorzeker om aan dei katholieke huisvaders t e behagen? M. HYMANS. — Indien sommige offi-j cieele onderwijzers zich lieten verleiden todhet voeren van zulke taal, het is omdat zij* terecht oordeelen,dat gij sedert dertig jaar> dat gij aan het bewind hebt doorgebraafeÈ,^ samenzweert tegen het officieel onderwij» en "tot verraad aanzet. (Toejuichingen,' links. — Onderbrekingen, rechte.) ^ ., M.. H,XMA^^ —.....ER.zoo. njeh. .tene_denl op de .ladder^ zulke taiü voert, zien. wij,' mannen die op de bovenste sport slaan eea' taal voeren die dezelfde beteekenis heeft. ! Ik wil geene aanhalingen doen uit ge-i schriften van den heer Woeste,wiens *wóo»r' den en zienswijzen genoegzaam zijn ge-i kend; doch ziehier-wat gezegd werd dooi den heer Kurth, een typische oorspronkelijke figuur, vol , raadselachtigheid een der stichters van de Belgische historisti- | f ^cln**** kritiek, de leermeester van Pirenne. Zonderling iets! Wanneer deze begaafde* man , de politiek aanraakt, wordt zijne ziel; door' de meest uitgelaten dweeperij aaa-. getast. (Onderbrekingen.) » Aan de uiterste linkerzijde: Een waanzin-y nige man! '• M. MASSON. — Geen uwer heeft de woorj den van den heer Kurth afgekeurd. M. HYMANS. — Indien men in deze zaai: . over den heer Kurth moet spieken, het ia om dat hij op de katholieke jeugd een aaaij zienlijken invloed uitoefent. Nog onlangs heeft hij een boek uitge-. geven: «La Nationalité beige» waarvan de£ «XXe Siècle»,mét lof spreekt en wa-rin hijlK gansch hèt verleden, gansch het tegenwoor-i T-: dige en gansch de toekomst samenvat in eem strijd tusschen geloovigen en ongeloovigën. In den strijd der toekomst ziet hij de ka-** . tholieke en de socialistische gelederen hand, gemeen, na voorafgaandelijk uitroeiing van de liberalen. En ziehier hoé hij de opvatting van hel**) maatschappelijk leven i n ' d e XXe eeuVtj samen: «De moderne wereld, zooals het was in üe} IVe eeuw, was verdeeld in twep -groote*} maatschappijen, waarvan de eene, zooals de»! Heilige Arigustmus zegde, dè stad v-in Gó,df en dë anderen de stad der mensóheh'. Deze* twee samenlevingen, die óver het leven! gansch tegenovergestelde opvattingen heb-I ben, maken niettemin deel uit van dezélfdeij burgerlijke samenleving. De geloovigen bè-[ hooren aan de maatschappij te behouden wat haar van den christelijken geest over-* blijft; do ongeloovigën .willen de l a a t s t e ' overblijfselen van het christendom uit-j roeien.» ' En vewüer: «Slaat men de oogen op de kaart van on*' land,zegde ik op het het Eucharistische Con*) gres te Namen, in 1902, dan wordt men ge-', troffen ten eerste door eene breede zwart») streep welke door ons land recht van heti Westen tot het Oosten, en welke, onze steen-' koolstreken afbeeldend, de aanzienlijkste; bron van onze nijverheid en van onze rijk-* dom is. »WiIt gij nu de kaart van het godsdienstig en zldelijk België opmaken, dan zult gij deze zwarte streep zien opdoemen ; doch nu/ beteekent het nogi slechts, ondergang eni dood. j Dus zijn zij uit op verovering van S» Waalsche streken en van de groote steden!' Gezel DESTREE. — Zeer wel I M. HYMANS. — Men spreekt ons van tnaatischappélijke eensgezindheid. Dat ii '; het oorlogs- en veroveringsplan dat nr.ea'l voorbereidt! Men wil het land in tweöj scheuren! (Herhaalde goedkeuring, linke), i Het onderwijs, in de schopt it^-ficjj.fc

'

6

Gezel DESTREE. — Dat is h e t : de verovering van het Walenland. M. HYMANS. — Ziehier uu de middelen daartoe: iDe wot van 1895 heejt in onze wetgeving het billijkste der beginselen van gelijkheid en verdeeling gehuldigd, bet oogenblik is gekomen om de uitwerkselen er van uit te breiden, doch op ernstige wijze. Waarom al dat haperen en aarzelen*! * Zoo onze Belgische kloosterlingen,wier toewijding als meesters zonder weerga zal blijven, eerstdaags het lot niet willen ondergaan Van hunne broeders in Frankrijk, is het naar de vorming van christene wereldlijke onderwijzers dat zij meer en meer moeten streven in onze samenleving. Hunne taak zal des te boter en volmaakter zijn, indien zij hunne pogingen samen brengen, in stede van ze rond t e spreiden, om zich op de hoogte te stellen van alle vereischten ! Anderzijds moet de katholieke partij op ernstige wijze den stoffelijken toestand van de onderwijzers _ te lande en. die der ondersteunde scholen in de steden, en do vrije normaalscholen ondersteunen.» Ziedaar de gansche wet met al hare nevenbedoelingen en vervrachtingen! En de drijfveer ervan, is het kiesbelang I Wat den heer Verhaegen betreft, hij ontsluiert hetzelfde plan. In de « Revue 60ciale catholique » handelende over de verkiezingen van 22 Mei 1910, schreef hij het volgende : « De overgroote meerderheid der katholieken eischt eene schoolwet, gegrondvest op een meer volledigen eerbied van de gelijkheid eu de vrijheid van geweten der ouders. Meer dan honderdduizend onderteekenaars van aanzoekschriften hebben aan de Kamer de schoolgelijkheid gevraagd. Op het jongste Congres van Mechelen werd deze toegejuicht. » Niets veroorlooft de meening, dat de I '•. M. MASSON. — De heer Woeste antRegeering niet zal kunnen rekenen op de woordt niet. eenparigheid harer vrienden om eerlang M. HYMANS. — De Staat buiten de het land te begiftigen met eene betere schoolwet. 6chool, dat is eene congresformule doch » Indien om daartoe al de leden van cle veel moeilijker ware het die in de wet op te nemen. Ze zal dan in de wet worden ge- rechterzijde over te halen, eene nieuwe beschoven zonder er iets van te zeggen, 't Is wijsvoering noodig ware, zou deze te vin.de heer Verhaegen die, nu tien jaar gele- den zijn in de ontoereikende verhouding iden, de onderneming op touw heeft gezet. der stemmen welke de nieuwe kiezers aan Dadelijk ondervroeg ik den heer do Trooz de katholieken geven. die, met zijn streelenden glimlach-min» In 1908 en 1910 bekwamen wjj meer dan zaamheid, mij op afwijkende wijze ant- de helft der in het gansche land uitgewoordde. brachte stemmen, terwijl de nieuwe kieZiehier hoe, in 1902, de heer Verhaegen zers, van 1906 tot 1910, .ons slechts een der• den strijd aanving in de « Revue sociale de van de door hen uitgebrachte stemmen aanbrengen. catholique »: » Bewijst dit niet dat het onderwijs, door • « De Eerw. Pater Gódts, redemptorist, publicist en tevens godgeleerde, heeft, in deze nieuwe kiezers genoten, er niet in een boek dat in 1901 is verschenen, de ge- geslaagd is onder hen meer dan een derde voelens samengevat waarmede de katholie- katholieken te vormen tegenover twee derden onverschilligen of bestrijders vaa den ken in 1879 bezield waren: » Het ware begrip van het recht, zegt hij, godsdienst. «Ontwijfelbaar is 't, dat indien dergelijke j loont aan dat de onzijdige Staat zioh met de opvoeding niét meer dient bezig te hou- verhouding mocht aanhouden, de katholieke : kiezers weldra minderheid in het land zouden. **> De onderwijzers zijn en kunnen geene den worden. «Vaveant consules». ' Staatsambtenaren zijn; zij moeten van de - . : . . . . _ • ,.T : ; • - • . . 't w - - i J ' . i - l . t _ l _ Ö _ l d * i ouders afhankelijk zijn... De Staat buiten . Strïjdwet, partijwet,.kieswet, ziedaac-Jwél ! fte school; De school aan de ouders. » *.".*. In een vlugschrift dat in December lo79 uw ontwerp! De Staat zal aan de Kerk dén last opdrais verschenen, toen het overwinnend liberalisme zioh gereed maakte om den priester gen grootendeels te zijnen koste het onderbuiten de sohool te zetten, heb ik zelf het wijs to geven. Doch zal hij, aan do deur van stelsel ontwikkeld dat er zou in bestaan den de confessioneele school, stilzwijgend en ontwapend blijven staan? Zal hij afzien van alle Staat buiten de school te zetten... over de boeken, de leerstelsels, de -• Dit stelsel vond haast geen ingang bij toezicht schooltucht, en toelaten dat de school een de politieke mannen van de katholieke par- kieskantoor ? Indien de Staat dit alles tij. Het zegevierde noch in 1884 noch in toelaat, zietworde hij af van het gezag en, indien 189S. hij niet van het gezag afziet, waarschuw ik u » Thans ook niet is het zijne aanneming u zelven: gij zult de vrijheid van onnabij, en alleen degenen die enkel het tegen verliezen. (Zeeje wel! links.) ideaai beoogen, kunnen nog, in zake van derwijs Wat verhoopt gij ? Gij hoopt de verstande.openbaar onderwijs, het programma beper- lijke eenheid van Belgiö te bekomen in de kten tot deze formule welke verwezenlijking katholieke leering. nog zeer verwijderd is. Nooit heb ik hier, er/ ik heb er zekeren » Overigens, werden zekere modaliteiten dag hier op geroemd zonder dat iemand voorui.tgezet, met het doel aan de formule protest aanteekende, heb ik, nosh « de Staat buiten de school » een meer hier noch elders, met nooit oneerbiedigheid gepractisch karakter te geven. over het godsdienstig gevoelen. » De Staat, de provinciën en de gemeen- sproken Dat gevoelen is waar te nemen bij alle ten zouden het onderwijs niet zelf geven, volkeren, te allen tijden, op alle bladzijden doch zij zouden toelagen verleenen aan de der geschiedenis. Het onderging verandevrije inrichtingen van hooger, middelbaar ringen wonderen van zelfopoffering ' en lager onderwijs, door het privaat initia- en ookverwekte verwoede vervolgingen. Het deed de tief in net land opgericht en aan de voor- torens onzer kathedralen hemelhoog oprijschriften der wet voldoende. » zen en begeesterde onze schilders en beeld. Ziedaar het beginsel van schoolgelijkh'eid houwers voor hunne schoonste gewrochten; ''duidelijk uitgedrukt. het ontrukte aan onze dichters hunne hoopKort nadien verschijnen twee vlugschrif- volle gezangen, God ter eere! ten, waarin wij de gansche wordensgeschieEn ik voor mij, nooit heb ik den godsdiens* denis van het wetsontwerp uiteengezet grootsch verheven, rein en oprecht heilig j zien: het eerste gaat ujt vaa pater Delpla- beseft, ten zij verre en vrij van de wereld•ce; het tweede getiteld «De onderwijzers sche driften en berekeningen! Nooit heb ik f en het algemeen stemrecht» is van graaf de het godsdienstig gevoelen als echt edel. zui' Grunne, talentvoJ man die zich niet met ver en heilig kunnen beseffen, tenziij het ont' politiek inlaat. Ziehier wat wij daarin sproot uit de verborgenheden van 's menlezen: schen geweten. En op godsdienstig evenals op elk ander 1 «De gemeentescholen tellen als leerlingen, meer meisjes dan jongens. De katho- gebied,, haat ik den dwang, de praal en de . Reken hebben honderden millioenen uitge- schijnheiligheid. (Toejuichingen links en bij fgeven om vooral de meisjes te onderwij- de uiterste linkerzijde.) Gij denkt dat gij het verstand zult aan zen, terwijl de tegenstrevers, slimmer zijnde en vooral rijker aan gewestelijke toe- booien leggen in prangende formulen eener lagen, onderwijs geven aan jongens die toe- onwrikbare leering. Gij meent dat gij het verstand zult beletten te redevoeren. Gij komstige kiezers zijn. Slechts een vierde van de later alge- denkt dat gij het eeuwig streven van 't ineene stemgerechtigden bevindt zich in de verstand op zoek naar het ware zult stuiaangenomen en gesubsidieerde scholen, ten! Gij denkt dat gij dë heerlijke droomen terwijl drie vierde de gemeentescholen bevan rechtvaardigheid en vrijheid, dio de zoeken.» hedendaagsche wereld beroeren, om haar Eu verder: steeds hooger en verder op te beuren en • «De statistieken van de hoofdopzieners steeds hooger en verder mse te sleepen, 'duiden zeer klaar de punten aan, waarop kunt wegcijferen. ' de katholieken hunne aandacht moeten O! gij dwergen, dat zal u niet gelukken! vestigen: de steden der twee nijverheids- (Herhaalde en levendige toejuichingen op provinciën. dezelfde banken.) «De poging moet tweevoudig zijn: men Wat mij betreft, gaarne wil ik gelooven moet jongensscholen tot stand brengen te dat het u zal gelukken een kortstondigen Bergen, te Luik, te Charleroi, te Brussel; stilstand, eene tijdelijke uitwijking ie veren anderzijds moet men in de gemeente- wekken, 't Is mogelijk. Doch, hoewel daarscholen minderwijzers plaatsen, die onafhan- van overtuigd, vertrouw ik op eene nabijkelijk sajn van de loge». zijnde ontwaking. Past op! ' t Zal wellicht eene gevaarlijke ontwaking sijn. (Herhaali Het vlugschrift zegt nog: de goedkeuring op de banken der liberalen scholen op te richten, üio door han getal, kunnen voorzien in al de behoeften van ^t onderwijs.» Vergeet niet dat hij die dat zegde verslaggever is voor de aanhangige wet; en ik vraag hem of zijne gedachte blijft dat het Staatsonderwijs eenB dwingelandij is die moet verminderd worden tot dat za gansch yerdweuen zij. M. MASSON.— De yraag is duidelijk gesteld. M. HOYOIS. — Onze, daden antwoorden 'er op; telt onze scholen. (Onderbrekingen, links en bij de uiterste linkerzijde.)

C

y-l,V r*ir..«rr,r r» r ftvftH. . -.-,7-, *= •*«-*.!7S**i-*"

v,>.-

- r-ff-n

* '"l«ierflag~8"NÓvemlieri8f 3 stand te komen nemen tegenover den vreemde. (Beweging.) Welnu, gij zoudt moeten vreezen, overal kiemen van afkeer te verspreiden, nieuwo verdeeldheden te verwekken! Neemt acht, dat gij rond de jeugd geen godsdienstoorlog ontketent waarin al de gezinnen zullen meegesleept worden I Neemt acht, dat gij het nationaal gevoelen niet ontzenuwt! Wellicht komt er een dag dat het noodig zal zijn een eendrachtig en pal staande België te vinden. Indien België dien dag ineenstort en in twee stukken versmelt, welnu I dan zal de geschiedenis er u aansprakelijk voor maken en het land zal u schandvlekken. (Toejuichingen links en aan de uiterBte linkerzi*jde. — De redenaar wordt door zijne politieke vrienden geluk gewenscht.)

M. HOYOIS. — Ik bied den heer Hymans mijne innigste gelukwenschen. (Gelach bij de uiterste linkerzijde.) Zijne re~ dovoering was éene prachtige redevoering. Wij hebben naar hem geluisterd met de meeste aandacht en de vurigste nieuwsgierigheid. Het was een klein meesterstuk: ongelukkiglijk bestaat eene redevoering niet alleen uit den Vórin, maar de hoofdzaak ervan is de inhoud. Welnu, de inhoud dier redevoering liet veel te wenschen over. Die redevoering is overigens niet de eenige verleidende redevoering die wij te hooren kregen, en de oppostie heeft er ons eenige opgediend die voor den vorm niet te misprijzen waren; waar wat bracht het voort? *"- * AAN DE UITERSTE LINKERZIJDE Wind I M. HOYOIS. — Wind! Ik neem er akte van voor hen die het daar nu vaststellen. (Gelach bij de uiterste linkerzijde.) Men kondigde onst eene omwenteling aan. Maar ' t is éene gemiste omwenteling en de' openbare meening blijft doof. Het kan nict anders. Reeds vóór de maand Juni laatstleden, naamt gij uwe toevlucht tot bedreigingen. Mon kondigde ons eene omwenteling bekreunt zich 'niet om de verwoede aanvaileu der oppositie. (Spottende toejuichingen links). De heer Hymans sprak weinig of niet van het ontwerp. Het doel 'er van is een godsdienstig doel, volgens hem. Het strekt om de heerschappij der Kerk op de jeugd en de toekomst te vestigen. Het ontwerp js enkel een ontwerp van vryheid, van rechtvaardigheid en van gelijkheid... '. AAN DE UITERSTE LINKERZIJDE — E B vau broederliefde! (gelach aan de uiterste linkerzij d*a.) M.'HOYOIS. — Dit ontwerp voert niets •nieuws in betreffende de hoofdzakelijke beginselen in schoohsaken. Het regelt slechts den bestaanden toestand en bewerkstelligt de hervormingen die op het programma' der tegenpartij voorkwamen... '_7 n . *. b 'Tfegén - d V ; . ^ .d-Van 3Hafc«tfj_-"J&wj-tf men eèn feitelijk 'monopolie ingericht en wij* houden ér* aan die- vrijheid van onderwijs te verwezenlijken, welke in onze grondwet is besloten. Men spreekt-Vanr* godsdienstoorlog. Die oorlog hebben wij nopit gevoerd, wel integendeel ; wij ondergaan hem op alle gebied, in de provincie, in dé gemeente, in de weldadigheidsinstellingen, in de hospitalen, overal waar het sectarisme ons overheerscht en ons verdrukt. (Zeer wel! rechts). Het ontwerp beantwoordt aan het nationaal gevoelen en de verkiezingen van 1912 hebben het op afdoende wijze gestaafd. De heer Edmond Picard, die voorzeker steeds iu dé oogen van eenieder doorging als een verlichte geest, heeft het onlangs nog erkend. Stellig worden in België de katholieken niet vervolgd door den Koning noch door de Regeering, doch op verre na hebben zij nog niet alles bekomen wat zij krachtens onze Grondwet, gerechtigd zijn te eischen. Artikel 17 van de Grondwet moet volledig w-orden toegepast; het verzet zich tegen een van rechtswege in feite ingericht monopolie van officieele scholen. Dank zij de^ntslagingen, u door de wét van 1895 verleend, tracht gij tal van kinderen, die tot katholieke huisgezinnen behoorèn, van het godsdienstig onderwijs te berooven. Zoekt nergens elders de reden van de vroegere werking der regeering en van de wetgevende werking van heden. Maar zoo de rechterzijde het eens is om het ontwerp tê ondersteunen en te stemmen, bij de linkerzijde bestaat er geene eensgezindheid. Onze tegenstrevers schijnen verdeeld te zijn over de houding welke zij zouden* aannemen tegenover de vrije school. De eenen achten dat men desnoods zoo ver zou kunnen gaan haar toelagen te verleenen. Zij vinden echter daartoe een beletsel in artikel 6 der wet van 1893, en vragen of men over de beginselen van dat artikel niet zpu kunnen heenstappen. Dé anderen, en die zijn veel talrijker, achten dat, alhoewel het vrij onderwijs door de Grondwet is gewaarborgd, het hoegenaamd geen toelagen mag krijgen. Iedereen herinnert zich de beruchte poging Lorand-de Harlez, waarop die andere volgde van den heer Friqk in «La Chronique». Misschien is het daarom dat het den heer Frick nooit gelukte hier zitting te krijgen? Dezer dagen schetste de heer Vandervelde ook een plan: hij werd zonder geestdrift toegejuicht door de uiterste linkerzijde, doch vond hoegenaamd geen steun bij de liberale linkerzijde. • Ik meen dus dat het stelsel van de gelijkheid-er toelagen, zelfs met afschaffing van artikel 6, hoegenaaipd geen kans heeft op het programma der oppositie opgenomen te worden. Het stelsel dat de voorkeur heeft van de meerderheid der uiterste linkerzijde en van de gansene liberale linkerzijde, is het stelsel van veigeren van alle toelaag aan de vrij» scholen, het toekennen van alle gunsten aan de oficieele school met een feitelijk monopolie. Men tracht de officieele sohool langs zoo meer onzijdig te maken; men wil er den godsdienst slephts eene zeer beperkte plaats ?.'•'. V—ff "V* r.'vl'er 1-IT' T** r.,.,.1-.,., p - - - _ r f - j . _ t : Ft. ; . , - - ;». l->

kerzijde iedereen het eens. Eigenlijk berust de redevoering van den heer Hymans op drie grondgedachten: 1° het ontwerp is strijdig met ons Staatsrecht en met onze grondwettelijke overleveringen ; 2» het is zonder nut, daar de tegenpartij geenszins den godsdienst in den grond wil boren, eindelijk, 3° het is niet redomatig, omdat de openbare sohool de ware nationale school is, de eenige die de moreele eenheid van het land kan bewerkstelligen. Indien hij een weinig dieper in da geschiedenis had gekeken zou de heer Hymans iu herinnering hebben gebracht x-etgeen de heer de Brouckère in 1858 zegde: « Heeft de grondwet uitdrukkelijk voorgeschreven dat er een onderwijs worde gegeven op Staatskosten ? Neen! « Doch de Kamers, gebruik makende van de macht haar door de Grondwet geschonken, maakte eene eerste maal van haar recht gebruik toen zij het hooger onderwijs, eu, eene tweede maal, toen zij het lager onderwijs inrichtten. « Ziehier hoe ik mij op het congres, als verslaggever, heb uitgedrukt over het eer ste hoofdstuk der Grondwet: « Het artikel betreffende het onderwijs verwekte als 't ware, geene tegenspraak in de afdeelingen; slecnts eene afdeeling verlangde eene min beperkte redactie voor het tweede lid, uit vrees dat de oorspronkelijke redactie aanleiding zou geven tot de noodzakelijke gevolgtrekking dat er een onderwijs op Staate kosten moet bestaan. >. En daarna houdt de heer Hymans staande, dat de Staat zooveel -mogelijk moet onderwijzen ten einde de vrijheid te versmachten. In eene onderbreking zegde ik hem: Onze daden spreken voor ons, telt onze scholen I Zijn er ooit zooveel openbare scholen geweest, als Bedert de katholieken het bewind hebben over 's lands zakeu! Zijn er ooit zooveel leerlingen in de scholen geweest? Gezel PEPIN. — Nooit ook telde België zooveel inwoners. Dit vergeet gij. M. HOYOIS. — De wet van 1879 heeft de openbare scholen ontvolkt, de wet van 1884 heeft ze terug bevolkt,' en terwijl er, in 1885, slechts 300,000 kinderen waren in deze scholen, zijn er thans 600,000. Onze achtbare voorzitter heeft vroeger de opmerking weerlegt als zou het ontwerp ongrondwettelijk zijn. Hij heeft toen herinnerd aan de meening van den heer Picard die. in 1895, erkende dat de vrije scholen toelagen mochten, ja moesten genieten. Dat was ook de meening van wijlen den heer Dupont, onder-voorzitter van den Senaat. Vóór 1842, vóór de wet, hadden de vrije scholen overigens reeds toelagen getrokken. Eene commissie in 1831 aangesteld, bepaalde reeds een stelsel waarin sprak was van toelagen aan de officieele en vrije scholen; daarenboven werden van den beginne af, toelagen verleend aan de middelbare en hoogere onderwijsgestichten.,.... • }••/,., In 1836 reeds kreeg de hoogeschool van Brussel toelagen van de stad Brussel, in 184Ó van 3e provincie. In 1859, toen de wet op het middelbaar onderwijs werd opgemaakt, schonk men toelagen aan de gepatroneerde college'». De heer Thonissen had den toestand voozrien dien onze tegenstrevers willen verwekken ten onzen nadeele: in zijne commentariën over de Grondwet ontwikkelde hij zijne gedachte daarover: « In een land waar de vrijheid van onderwijs is toegelaten, kan de Staat op heil zame, maar ook heel gevaarlijke wijze op dat gebied optreden. Staatstusschenkomst eenerzijds kan heilzaam wezen door het inrichten van scholen waar de private ondernemingsgeest te kort schiet, terwijl de mededinging anderzijds de beste spoorslag is voor den echten vooruitgang. » Staats alles overweldigende tusschenkomst echter kan de medetliging van het vrij onderwijs onmogelijk maken. Dat was onder andere een der hoofdoorzaken van de omwenteling onder de Hollandsche regeering, en daarin juist worden door onze grondwetgevers de woorden «het openbaar onderwijs op Staatskosten gegeven wordt door de wet geregeld» in artikel 17 opgenomen, opdat de huisvaders in hunne godsdienstige en politieke gevoelens en strevingen niet meer zouden gekrenkt worden. En de heer Thonissen komt tot het besluit: «De geest die in het Nationaal Congres overheerschte blijkt zonneklaar uit deze woorden van den heer Dams: »Zoo men op eik gebied zorgvuldig het monopolie moet" vermijden, dan is het vooral wanneer bet er op aankomt de rechten verbonden aan het ouderlijk gezag te beperken, dat het bewind zorgvuldig en nauwkeurig moe onderzoeken of de in te voeren bepalingen wel dringend gevergd worden door het welzijn der samenleving.» Ziedaar den geest van onze Gronwet.Doch de heer Hymans heeft die geschiedenis niet aangehaald: hij bleef halfverwege staan! Hoe kunnen overigens onze tegenstrevers beweren dat da Staatsmachten geene toelagen mogen schenken aan het vrij onderwijs. Zijn de enkele vrije schoolinrichtmgen, door hen gesticht niet ruim gesubsidieerd? De begrootingen dagteekenen van vorige jaren en daarin vind ik *. Geeft de provincie Luik niet toelagen aan het werk der schoolkoloniën, aan het rationalistische gestiobt t e Vorst, aan de HoogeBohooluitbreiding te Luik en aan de Comiteiten der Hoogeschoolverbreiding, aan het hoofdcomiteit van de Brusselsche Hoogensohooluit breiding? Gezel BOLOGNE. — De Luiksche Hoogeschoolultbreiding bestaai uit leeraars van den Staat. M. HOYOIS. — ' t Is een vrij werk. Ge?el BOLOGNE. — D_ heer Goblet heeft daarvoor gestemd! M: HOYOIS. — Aangenomen dat het geen antikatholiek werk i s ; 't is in elk geval een werk van privaat initatief en, zoo de toelagen aan hat onderwijs geschonken, ongrondwettelijk zijn, zooals gij het hier ba«-«••H*, «"fan •war»***! r',\ bef rtJ»t Tr**in"fl**r in da

door mij aangehaalde gevallen dan in'da an dere, of waar het ons geldt. En verleent de provincie Brabant ee„! toelagen aan het rationalistisch gesticht van Vorst, aan de Hoogeschool-uitbreiding, M » de hoogere volksopleiding aan de wérken van volksopvoeding, aan het Gestioht der hoogere studiën — 't is te zeggen aan ds socialistische Universiteit — aan de Universiteit van Brussel. De Universiteit van Brussel trekt, schier! sedert hare stichting, aanzienlijke toelage» i Inderdaad, ik lees dienaangaande, in d. begrooting van Brabant, eene toelags vaui 300 frank, eene andere van 5,000 frank en' eene derde van 25,000 frank. De provincie Henegouw verleent toelagen.' voor verscheidene 7^iken, waarover ik thasi' niet omstandig wil uitwijden; de werken zoogezegd werken van volksopvoeding, tt^ « Ligue de 1'Enseignemont», een vlugschrift van de Loge uitgaande, dat zich meer bezie houdt met aanvallende politiek dan met onderwijs, de Bond van het onderwijs iB het centrum, tot beloop van 20,000 fr. voor het atheneum van het centrum, het zoogezegd « Institut Warocqué ». Worden nog door de provincie Henegouw gesteund: het Comiteit van de liberale scho-: len van Binche, het Instituut van hoogere studiën of liever de socialistische Universiteit van Brussel, de Hoogeschool-uitbreidingen van Brussel, de genaamde Volk».' universiteiten, het fiandelsgesticht der nij-' veraars van Henegouw te Bergen en g».1 naamd « Gesticht Warocqué ». Er dient zelfs opgemerkt, dat 'dit' instituut daarenboven op onrechtstreekse*}^ wijze wordt bevoorrecht door ds bewijs' die, naar luid van een ander artikel der begrooting, van zijne leerlingen worden toegekend, mits zij niet komen — dea voorwaarde is opgelegd — uit eene katholieke school. De gemeenten, door de socialisten en tt liberalen bestuurd, zijn niet min vrijgevig; ten bate van de schoolinstellingen die door onze tegenstrevers worden opgericht, en dit met de penningen van allen, die van 'de' katholieken er bij begrepen. Ziehier, tot voorbeeld, slechts eenige yan'i hunne soortgelijke tegemoetkomingen! In Henegouw werd in 1910 rechtstreeks of | onrechtstreeks eene toelage voor het At&e-' neum van hot Centrum gestemd door de g_ meenten La Hestre, Courcclles, Carnièw, Houlchin, Ressaix, Bellecourt, La Louvière, Morlanweiz, Espinois, Houden**;., Goegnies, Bois-d'Haine, Chapelle-lez-Her-' laimont, Fayt-lez-Seneffe, Trazegnies, F»luy, Haine-Saint-Pierre, Haine-Saint-Paul,* Famileureux. In dezelfde provincie werden, in 1910;' toelagen ten voordeele van het rationali«-: tisch gesticht van Vorst gestemd door de' gemeenten : Mont-sur-Sambre, Monteur.* Marchienne en Marcinelle. Gezel ROYER. — In het rationalistudi' weeshuis zijn er een aantal kinderen uit Henegouw. M. HOYOIS. — Maar, in ' t geheel, zjjn . er bijna geene kinderen in uw weed-nui; hoe zouden er dan. vele kunnen zijij ril Henegouw? Zoderde toelagen van asjji, meenten en de proyinciëen, zou .het iate* nalistisch gesticht geen vier eh twintig uren hebben bestaan. Gezel ROYER. — Wij hebben niets t\ verstoppen. En de weezenschool. En it weezenschool ontvangt in 't geheel 10.00 frank. M. HOYOIS. — Voor hoeveel weeieal Gezel ROYER. — Zeventig. M. HOYOIS. — Dat komt neer op pt(i prachtigs, niet waar, per leerling? M. BUYL. — Er zijn kloosters die tij honderden frank trekken per leerling: M zal ik morgen bewijzen. M. HOYOIS. — Wij hebben overal sdux len gesticht en ondersteunen die* *_st eige" ne penningen, zelfs wanneer de openban machten ons toelagen verleenen voor eel gedeelte der kosten, zooals de heer Vaa* dervelde het eerlijk erkende. Gij bezit, ffli maar een enkel rationnalistiscn gesficht( en om het in stand te houden, moet gij, hol rijk uwe coöperatieven en andere economi. sche instellingen ook zijn, geld caaq schooien bij talrijke gemeenten en bij de h< beraal sooialistische provinciën. Ik beklaaj u voorwaar! Ik voeg er bij, dat zoo wij Staatstoelagen aannemen, wij insgelijks Staatstoezicht aanvaarden, terwijl uw weezenhuis gee» toezicht hoegenaamd aanneemt. Geeel BERLOZ. — Gij moogt er gaan* * Qezel ROYER. - Ik herhaal u dat . niets te verstoppen hebben. De bestuurstaf der school heeft onlangs een verslag iagegeven over het onderwijs dat men tt geeft. M. HOYOIS. — De besturen, onïej scholen geven insgelijks verslagen uit,maa* zij nemen daarenboven het toezicht aan-M» de wet hen oplegt. Over uwe weezenBchool integendeel wordt geen toezicht ujt*?»*** oefend, door geen enkele der openbare machten die het ondersteunen. En tot hiertoe heb ik nooit hooren zeg-; gen dat uwe school dat toezicht gevraag" heeft! ., . «• In 1909 hebben in Brabant — « oe*» do cijfers voor 1910 en 1911 — eene toelage gestemd: de gemeenten Anderlecht voor*cwj nieuwe sooialistische Hoogeschool en «™ het Volksinstituut; Eisene voor da vnj» Hoogeschool van Brussel en voor de 80-5»listische Hoogeschool; St-Gilis voor devnw Hoogeschool van Brussel, voor de Pwyte» r.ische school toegevoegd aan deze üoog^ school, voor het zoogezegd Volksinstrtun^ Sint-Joost-ten-Oode voor de vrije fl°°BT school; Schaarbeek voor het socialuw™ Instituut voor hoogere studie, voor de *» gezegde VolkstnstituJjt. . „.* De stad Brussel, die eertijds zooveel or 001 offeringen deed voor de vrije «j* ' f.i onrechte «model sohool» genaamd en « van het droevig wedervaren gekend »• j M. BUYL. - Zij leverde mannen vj» waarde die eer hebben gedaan aan JX'»" M. H O Y O I S . - Ik bedoel dat dezei « W geen bloei beleefde en kwalijk eui-W0", 't Is algemeen gekend I * , .^i Ik herhaal echter hetgeen ik ïfg<W>. „ ^)_t rtv. boor p.ivl m ü in -de rede n

i___j.g___i

" Zaterdag'8 November 1913 weten: dat de stad Brussel, die zich* reeds zooveel offers ha_ getroost vodr de zooge£ „j e «xodel-s-hool» neg op hare begrootiD°K had stanu, namelijk op die welke ik in banden hrb gehad: Toe-'ago voor de Vrije Hoogeschool, 97.000 [rank; toelage voor de polytechnische school van deze Universiteit, Sö.UOO frank; toela. J tot volledigmaking van dc verzamelingen der Hoogeschool, 2.000 frank; verlichting van de lokalen dor Universiteit, 13.5OO fr. 'Dus een totaal van 137.500 frank, "loeisge aan het Socialistisch Instituut voor hoogere studiën, 5.000 fr.; toelage aan het Rationalistisch gestioht van Vorst, 1.000 Uit dat alles blijkt dat onze tegenstrevers duizendmaal ongelijk hebben te beweren dat de vrije onderwijsgestichten geene toelagen mogentrekken van de openbare ; machten en vooral niet van den Staat. Het zijn vooral hunne eigene daden die de sterkste logenstraffing zijn yan hunne vermetele bewering. En daarom is het dat, door zioh te verzetten tegen het zoo nederig sehoolontwerp, zij mank gaan zoowel aan logiek als aan menschlievendheid en gerechtheid! (Zeer wel! en toejuichingen rechts.) Gezal ROYER. — Meer dan 15 millioen! VAN VERSCHILLENDE BANKEN: — lot mc-rgon! — Spreker zal morgen zijne redevoering •foortü'tten. De zitting wordt kwart vóór S uur gesloten. Morgen, openbare zitting kwart vóór 2 uur. m__M!

« • _ _ •

worden altijd met welwillendheid onderzocht, daarbij rekening houdende met de belangen van de aanzoekers en met die van den dienst. Of beter gezegd, wanneer het onze regeerders past, zullen zij gansch de toekomst dezer jonge mannen breken. Wordt zulks misschien ook door het militarisme geëischt?

* * *

Aan den minister van nijverheid cn arbeid: Door gezel ROYER : Ik veriang te vernemen : A. Welke toelagen door het Departement van nijverheid en arbeid verleend werden in 1910 aan de « Ecole centrale des arts et métiers » te Brussel (Duitschlandstraat) ? B. Kaar welke grondslagen de sommen, dic het totaal dezer toelagen uitmaken, berekend werden? , C. In wiens handen deze toelagen uitbetaald werden! Antwoord : 1. Het Ministerie van'Nijverheid en Arbeid verleende in 1910 de volgende toelagen aan de Hoofdschool voor kunsten en ambachten, Duitschlandstraat te Anderlecht : Voor de avondleergangen (afd. I) fr. 16,176 Voor de dagleergangen (afd. II) 10,426 Te zamen. fr, 26,602 2. Overeenkomstig met de regelen die worden toegepast op al de technische scholen waaraan mijn departement toelagen verleent, staan die toelagen gelijk met twee vijfden van net geheel bedrag eter toegelaten uitgeven na aftrekking van het schoolgeld betaald door de leerlingen. 3. Die toelagen worden uitbetaald op naam van den heer Paul Streel, afgevaardigden beheerder van die inrichting;

**•_ Door gezel DE SCHUTTER: VRAGEN Wanneer een patroon in wiens dienst een AA>" ÜE BEVOEGDE MINISTERS .MET arbeidsongeval voorvalt, weigert het verDEZES ANTWOORDEN IN HET diende loon van den verongelukten werkman PARLEMENT GESTELD op te geven of moeilijkheden zoekt, mag 1 Aon don minister van Onderwijs on dan do betrokken persoon zelf bewijzen hoeSchoono Kunsten: veel hij verdiend heeft? Dcor M. MASSON en gezel ROYER : Bij voorkomend geval, zou dan het loon-1 Zou cio heer minister zijn antwoord op boekje van den werkman niet als voldoende onze vraag van verleden week niet willen bewijs kunnen gelden? volledigen en ons zeggen : Antwoord: Aan den werkman ls het toeA. Of het voedsel en de kleederen, welke gelaten door nlle bewijsmiddelen te bewij• ifzonderlijke of liefdadige personen geven zen hoeveel het loon bedraagt. 'voor de kinderen der gemeentescholen, in de lokalen van die scholen zullen mogen Belanghebbenden, doet zulks steeds goed uitgedeeld worden? in acht nemen bij voorkomend geval! B. Indien de gemeenten aan de kinderen pttHt van de gemeentescholen voedsel zullen moAan den minister van binuenlandsche ; gen uitdeelen in de lokalen dezer scholen zaken: , tn aan do kinderen van de vrije scholen Door gezel ROYER : 1 hetzelfde voedsel in een ander gemeentelijk Wanneer een drankslijter huurder is van i lokaal, zonder dat de Regeering van oor< deel is dat men alzoo een onderscheid daar- een eigendom toebehoorende aan een brou•i stelt volgens de soort van scholen dic door wer, doch het patentrecht op zijn naam is ingeschreven, heeft hij, mijns dunkens, bij de kinderen worden bezocht. ' 0. Of de Regeering vah zin is eeno be- het verlaten van het huis des brouwers, stelilissing goed te keuren, krachtens welke liet lig het recht om in een ander huis, doch voedsel zou worden uitgedeeld te gelijker zijnde in dezelfde gemeente gelegen, eene lijd aan de kinderen van al de scholen in drankslijterij te openen zonder de openings»n gemeentelijk lokaal? .-. -,••-. .„;,_-_. --.-.•* taxe te betalen.--. •--. »*ja*sa«UVfï*ono ;i... •••* -••ï.m)v>aord.- *A* Het ontwerpV maakt geehé "En. niettemin,, w a n e e r ee_'froüw'ér-beinbreuk op de bevoegdheid welke de afzon- weert dat een drankslijte'r zijn aangostelde iderlijke personen bezitten om aan de kin- was, is dit in sommige gemeenten voldoende deren van hunne keuze de weldaden van opdat de ontvanger de operiingstaxe eisohe httnne liefdadige beschikkingen te verzeke- vanwege gemelden slijter, ten einde die niet te moeten eischen van den nieuwen huurder ren. B. Dergelijke gevallen zullen worlen op- van hét eigendom des brouwers. gelost, rekening houdende met de eindbeWelke regels heeft het Departement aan'paling van artikel 24 luidende aldus : € De genomen voor het geval waarop ik wijs en Koning zorgt er voor, dat tusschen de kin- dat zeer vaak voorkomt, namelijk: een deren die het voordeel dier beraadslagin- drankslijter, huurder van een brouwer, vergen moeten genieten, geen onderscheid ge- laat dezes eigendom om zijn intrek te nemaakt worde volgens de soort school die ze men in een ander huis en daar zijn handel bezoeken. » voort te zetten? Ik ben zoo vrij te herinneren 'dat, in 'de 'Antwoord: Zooals ik het den 26n October vergadering van 14 October laatstleden, ik laatstleden aankondigde in antwoord op mij aldus uitdrukte : 1 De gemeenten zullen eene vraag van den heer Hoyois, heb ik in voortgaan hare tusschenkomst te regelen het ontwerp van begrooting van 's Lands zooals zij het verlangen. Indien zij een middelen voor 1914 bepalingen opgenomen, schooliefter verlangen, zullen zij hem in- tot nadere verklaring van de'bepalingen der richten; indien zij private werken waarin w-et van 12 December 1912, betreffende den zij belang stellen wenschen te subsidieeren, toestand van hen die als zaakgelastigden zij zullen vrij zijn het te doen. Al de voor- eene drankslijterij houden of gehouden waardelijkheden hangen van haar af. hebben. Slechts eene zaak wordt haar verboden, namelijk : dnt. onderscheid — door iedereen Blijkt dus meer en meer wat wij van 'den afgekeurd — onder de kinderen volgens de beginne af _ zegden : dat de nieuwe jenever«cholen welke zij bezoeken. » (Handelingen wet eene nieuwe chineezerij is, welke alleen der Kamer, bl. 2491.) de groote brouwers en jeneverstokers ten goed. komt. # * * JfJHt: Aan den ministor van oorlog: Door gezel BERLOZ : ; Door gezel A. DELPORTE : In den Moniteur du Commerce van 16 OcDe soldaten die thans in het Kamp van Beverloo verblijven, klagen over hun lang- tober 1913 lees ik, dat in het rechterlijk arrondissement Hasselt twee wissels, een van durig verblijf in ongezonde, niet voltrok96,000 fr, en _ n van 100,000 fr. op 3 en ken en vooral vochtige plaatsen. Is de Regeering niet van plan, het weg- 7 Augustus, aan de « Germano-Belge » (fawaden, met onbepaald verlof, van de klas- briek van breigoed) te Sint-Truiden, door "a, waarvan de werkelijke dienst een einde de Nationale Bank van België aangeboden "•jat op het einde van het jaar, met enkele voor rekening van de Algemeene Spaar- en •«ken te vervroegen, opdat bedoeide solda- Lijfrentkas, moesten geprotesteerd worden. Wil de minister mij zeggen onder welke J* do gewone gebouwen zouden kunnen bevoorwaarden do Spaarkas dezo dissels heeft tnkkenl intwoord : Het achtbaar lid schijnt gedisconteerd en welke waarborgen zij . a t ingelicht te zijn over den toestand, daartoe heeft geëischt? Antwoord: Zooals men w-eet, staat aan '• 8«ondheidsopzicht, van de lokalen in het 't hoofd' van de Algemeene r Spaar- en Lijf«»j»P van Beverloo. , D« gszondheidstoestand 'der troepen is er rentkas een Beheerraad dié deze instelling* met volle onafhankelijkheid bestuurt; het e«er dan elders, waar'het ook zij. yragenstelsel door het reglement der Kamer "Jij kan het weten, doch de soldaten en de ingevoerd, is niet van toepassing op het ber heer van dien Raad. "Mers oordeelen er anders over I Echter, om éen einde te maken aan 'de bezorgdheid die de gestelde vraag bij het Door denzelfde :' tul'j^V611 **er' vsldartillerie, behoorende publiek zou kunnen verwekken, herinner ik e van 19U dat, in deze, de Spaarkas tweemaal is gevr» , ' verzoeken mij u te vrijwaard tegen het verlies wegens door verf? ° P w e " c e n datum zij met onbepaald haar ingewilligde disconto's : in de eerste 'ot naa,. *hujs z u n 6 n gezonden worden. plaats, door de particuliere waarborgen die «'«.•ooi-rf.- Bij omzendbrief, den 23n Oc- de betaling der wissels verzekeren; in de S . j a a t s t l e d e l 1 gericht tot de militaire tweede plaats, bij de solidaire zekerstelling raedeu, werd die datum bepaald op vanwege de leden van het discontokantoor a Ueoe__r aanstaande. der Nationale Bank, door welker tusschen.* * *. komst zij handelde. ji°*r e«*l DAUVISTER : dien'ïi'TV'k o n d e r officieren, die opnieuw het i< heD genomen voor twee jaar, uit " J.:p r , 'reder, indien zij zulks verlangen '•" mits Kennisgeving daarvan veertien daden _ .-•""B'oviiig daarvan veercie R-'iU . . ^ e e n a*-°der ambt, zelfs I k v - T ' CQ •* ^ « e d e n ! r 9 Wij viuden in het Brusselsch blad € La '"I'ehti. ^ g e vk ene r a a•mn "*"*'* d* noodige Gazette » volgend treffend en zeer juist de d» hel-mS. .x* * Kamer, opdat artikel: Qe*t«.ris , b . e n d e n zouden weten hoe zij an( c 't Is een algemeene regel, en het maakt __.'. " l*ier.. de atmosfeer in ons land stikkend. De wet"^tStlBQnrrl \r ., " • «een,, doch deze aanvragen

De t oepassëncg

ten zijn van geene groote beteekenis, maar wat er van is, ' t is de eenvormige neigin_ die zich meer en meer opdringt en waaraan men gehoorzaamt bij de toepassing. Dit wordt iederen dag duidelijker en onverdraaglijke.r. Eiken dag ondergaat een deel van het land sterker den indruk dat men tegen dit deel regeert, en dat de wetten voor dit deel van het land geene waarborg geven, dat er alleen waarborgen zijn voor de klerikalen. De voorbeelden zijn er met hoopen. Wij nemen enkel het meest onlangsch. De Grondwet zegt dat niemand gedwongen is, op gelijk welke vrajze, deel te nemen aan godsdienst-ceremonieën of -oefeningen. De minister van Oorlog schrijft per omzendbrief aan de militairen, die afgevaardigd worden op begrafenisplechtigheden, voor, in de kerk te treden eu den godsdienstigen lijkdienst bij te wonen. Door M. Cocq daarover ondervraagd, antwoordt hij dat het slechts om een beleefdheidsvorm gaat. Men moet de Grondwet verkrachten uit beleefdheid voor de katholieken. Maar deze beleefdheid wordt geenszins van de klerikalen gevergd tegenover niet-geloovigeu. Hoevele vijandelijke maatregelen zijn door sohoolautoriteiten bijvoorbeeld reeds genomen als 't burgerlijke begrafenissen betrof! Nooit werden dezen tot de 'welvoegelijkheid geroepen! De beleefdheid is msn verschuldigd aan cle klerikalen; zij is niet verschuldigd aan de overige belgen, integendeel. Dit geldt op alle gebied, En de wetten die de gewetensvrijheid en de gelijkheid der medeburg-rs schijnen te eerbiedigen, dienen, door eeue jesuitische toepassing, om deze vrijheden eu deze gelijkheid stelmaïig te verkrachten. De gevaarlijke indruk, in het land. wordt merkelijk algemeener, dat de waarborgen door de wetten verzekerd, niet dezelfde waarde hebben, voor allenj dat. de wetten meer of minder van kracht zijn naarmate zij ingeroepen zijn door de klerikalen of door niet-goloovigen; dat er twee landen hier aijn: het eene, dat de meester is, ea het ander dat zich onderwerpep moet. Indien de klerikale politiekers een weinig doorzicht hadden, zoudeu zij begrijpen dat er in dezen onbepaald voo.rtdurenden toestand oeu ernstig gevaar ligt voor de éénheid der natie, — éénheid welke teu andere reeds zoozeer bedreigd ia..» Tot daar « La Gazette ». Het is zeer juist gezegd, wij herhalen het,

**____Ea__s__-B_---z__-_--**w_-.'

en het getuigt van een helder en onbevooroordeeld inzicht van den politieken toestand in ons land. Dat er meer en meer twee landen zijn in België, het eene dat meester is en de wetten dikteert, het andere dat door het eerste hoe langer hoe jesuietischer onderdrukt en geknecht wordt, -fr- dat is maar al te waar. Onze klerikale regeering wil in ons land stelselmatig alles en alles anti-demokratiseeren : het leger, het gereca., nu het onderwijs. \ Niet alleen de wetgeving zelve staat tegen over de arbeiders, met een artikel 310j — een minister van Arbeid, als Hubert,'die meent de patroons in de eerste plar.ts te moeten dienen, vat de toepassing der armzalige arbeidersbeschermende wetten ai te zinderling op tegenover de werklieden: hij vindt namelijk uithongering van arbeiders die van ' t vereenigingsrecht gebruik maken, natuurlijk' Ook de rechtbanken houden er in zake toepassing of liever overtreding der arbeiderswetgeving eene zeer drollige opinie op na. Zij spreken de patroons vopr ernstige misdrijven tegen die wetten vrij of geven bespottelijke boetsn. Esnvoudi- om va*n de toepassing der sociale wetgeving te wanhopen! Zij geven voorbeelden.;, om te herbeginnen. i,_.at zeggen de arb.idstoezichters zelf in hunne rapporten .') Overigens, zoogezegde overtreding door de arbeiders van het fameus art. 310, wordt duur beboet door de rechtbanken. En nu is er nog het nieuw wetsontwerp Hubert dat het op het stakingsrecht der arbeiders gemunt heeft, en waarvan de toepassing ook al niet twijfelachtig zou wezen. De toepassing' der schoolwet Poullet zelf moet stelselmatig lamlendigheid, verknechting, gedweeige kruiperigheid bewerken. Het kapitalisme, zoo bijzonder scherp vertegenwoordigd door eene reactionaire, klerikale regeering als de onze, viert hoogtij in België. ïrotscher en onbeschaamder dan ooit wil de klerikale regeering den arbeiders, — den arbeiders vooral, dikteeren: Hoed af voor het kapitalisme I Do reactie groeit schrikbarend in ons land. Dat is vooral gevaarlijk voor de arbeiders I Wie tevreden is met de ergste politieke reactie en wat daarbij behoort voor den economischen strijd, zie lijdzaam toe. Wie dat niet wil, trede toe tot de strijdersrangen der georganiseerde sociaal-demokraten I Hot is meer dan tijd !

a — M p

MECHELEN A. >". V. HOOGESCHOOLUITBREIDING Zondag 9 November zal deze afdeeling hare reeks voordrachten .•janvangen. De heer Dr Grunzburg, van 'Antwerpen, zal handelen over *s De Physisuhe Middelen in de. Geneeskunde. **• Dc vopjjdracht z a l met lichtbeelden opgeluisterd 'werden.'.' De. lessen beginnen te 5. uro en worden, gegeven in de studiezaal van het Atheneum, Bruul. — Inkom vrij en kosteloos.

Willebroeck T00NEEL0PV0EHINGEN Op Zondagen 16 en 23 November aanstaan, geeft de socialistische tooneelkring « Door en voor het Volk », met de medewerking van de < Harmonie Vooruit», zijne beide openingsfeesten. Men zal opvoeren: Een nieuw Loven, van Hubert Melis, en als blijspel Een Huig mot Commensaals. Dus twee uitgekozen stukken, die de aanwezigen ten zeerste zullen bevallen. Een groote toeloop van partijgenooten wordt dan ook verwacht. _ Algemeene inkomprijs: 30 centiemen. Genummerde plaatsen: 50 centiemen. Voor deze Iaatsten, ten getalle van 100, zijn alle dagen kaarten te verkrijgen in het « Volkshuis ». Beide feesten zullen stipt om 5 1/2 ure beginnen. TOONEELAB0NNEMENTEN De familiën of personen die wensohen een tooneelabonnement te bezitten; moeten ze ten spoedigste aanvragen in het «Volkshuis». Men betaalt 3 frank voor eene familie en fr. 1.30 voor persoonlijk abonnement. ZIEKENBOND Bestuurvergadering, Zaterdag 8 November, óm 9 ure 's avonds. METSERSBOND Zondag 9 November, om i ure namiddag, algemeene vergadering. — Gewichtige dagorde te bespreken. FABBIEKWERKEBSBOND Bestuurvergadering Zondag, om 10 ure 's morgens.

ANDERLUES AAN DE VLAMINGEN UIT HET CENTER In het « Volkshuis » van Jolimont zal een oproep gehouden worden om over te gaan tot het inrichten van eene afdeeling der mijnworkerlsfederatïe, die 'hare onderafdeelingen zou hebben in al de gemeenten van het Centrum. Gezel Verschuere heeft diensaangaande eene vraag gericht aan de mijnwerkers-federatie. Wanneer wij de noodige hulp zullen bekomen der federatie, zal de oproep plaats hebben aan alle gesyndikeerden en onvereenigden van het Centrum om over te paan tet de stichting van eene Vlaamsche socialistische vereeniging. Wij durven verhopen dat onze oproep zal aanhoord worden door al de Vlaamsche vereenigden, want met de vermindering der loonen en den politieken toestand in het land zal er werk genoeg op de winkel zijn! Propagandisten aller gemeenten, overweegt dit goed, en wanneer de partij u oproiipt.-aan 't werk ! ." 'A

CHARLEROI KOSTELOOZE VLAAMSCHE FEESTEN De onpartijdige afdeeling van Volksonderwijs van . het Algemeen Nederlandsch Verbond van Charleroi richt dezen winter weer een reeks feesten in welke die van verleden jaar nog beloven te overtreffen. Geen * moeite, noch kosten worden hiertoe gespaard en tooh zal de toegang tot de acht feesten vobr iedereen kosteloos zijn!'' Om de reeks der voordrachten waardig te openen wordt de eerste bijeenkomst gewijd aan onze allerliefste «Oude Vlaamsche liederen *•>. De heer M. Basse, leeraar aan het gentsche Atheneum, een der meest gevierde en geest'gste sprekers van Vlaanderen, heeft de taak aanvaard dat onderwerp te Charleroi te komen behandelen. Mevr. S. zal hem hierin ter zij staan door het zingen van verscheidene oude Vlaamsche liederen. En indien wij daar nog bijvoegen dat drie heeren zich gelast hebben met het uitvoeren van stukken voor piano en viool, dan zal iedereen al gauw overtuigd zijn, dat het openingsfeest een der schitterendste van den winter zal zijn. Zooals altijd zal men eindigen met cen liederavond en gratis-loterij van boeken. Ditmaal zal een prachtig «oud» vlaamsch lied aangeleerd worden. Dit feest zal plaats hebben op 9 November, om 4 ure zeer stipt, in de bovenzaal der herberg « Otto Evrad ***>, bij het tribunaal (Audent-laan, 52), ingang langs de zijdeur. Niemand wordt er verplicht to drinken. Op 30 November • 2de winterfeest: voordracht met prachtige lichtbeelden. — Alle feesten hebben 's zondags namiddags plaats. By_JY^__*-J.-_!_____

f,

..-••;

_.

OOSTENDE TOONEELKRING c STEEDS HOOGER » Zondajj 9 november buitengewone vertooning in de feestzaal der . Noordstar >, Veldstraat, 31. Men zal opvoeren : De Heideboeren, drama met zang in vier bedrijven; Roodkapje, blijspel in één bedrijf. Bureel om 6 ure. Begin om 6 1/2 ure stipt. Algemeene ingangprijs: 26 centiemen. Kinderen beneden de 15 jaren, niet vergezeld van ouderen, worden niet toegelaten.

* * * Er wordt een oproep gedaan aan de partijgenooten, en jonge elementen, die willen muziek aanleeren. Elke maandag avond solfègeles, en den woensdag avond algemeene repetitie. Partijgenooten, zendt uwe zonen om onze harmonie te versterken I _2__Z2_S--___Z___3____

£ffl_Sa______!

"WETTEREN" WERKLIEDEN, WERPT DE KATHO. MEKE BLADEN AAN DE DEUR. — LEEST ALLEN HET BLAD VOORUIT. Als wij, socialisten, eene persoonlijke propaganda op touw zetten zien wij vele werklieden nog die zich dagelijks bezig houden met het lezen van katholieke bladen, zooals De Volksstem, het Nieuws van tien Dag, Het Volk, enz. Hebben die werklieden al eens nagedaci... welke misdaad zij daar mede plegen ? Weten zü niet dat dergelijke prullebladen dagelijks de werkende klas beleedigen op de ellendigste manier? Worden die bladen niet on-jestsld door ó> knechten der kapitalist |

i •

|

—•

ten waar tegen wij, werklieden, dagelijks te kampen heb-en ? _.'.'_ 't Zijn to;.i wel dezelfde, heeren die in da, Kamer het pensioen van 9 centen weigerden aan de werkende klas als men er niet voor stortte; terwijl zij aan de vrijdenkerssocialisteu vaa het Walenland i frank pensioen per dag betaleu! 't Zijn toch die zelfde heeren die in den Iaatsten tijd de belasting wisten te verhoo. gen op de dranken en de etelyke waren,' waardoor de werkende klas het meest t« ' lijcU*u heeft eu de ryke Uas het minste ol bgua mets! 't Ziju tooh wel die zelfde heeren die de miijoeue.i-opslorpende militaire wet- gestemd hebben, auujewel zij het jaai te vuren uitbazuinden dat z;j slecuts een zoon pel familie eischten, en B-u:i. de oppositie par tijen verweion.dat zij bet alleman soldaat zouden doorvoeren. 't Zijn toch ook wel die zelfde heeren Jie au met Ij.t üatelijk .sch.olwrtsontwerF voor deu da* komen, dat hun zal in Ma* stellen de werkende kias meer uit te moorden op zedelijk gebied. 't Zijn toch wel die zelfde heeren die 'dagelijks onze leiders iiits.heldeu vjjjor rotten visch, "ij die dage'.ijk toonen eene goeds oplossing tan den strijd der arbeidende kla» te willen geven 1 En zijn het die heeren niet die ons tegenw-erken en stokken in do wielen steken omdat de strijd zou uitloopen ten voordeele der kapitalisten en ten nadeele van ons, werklieden , LEEST ALLEN HET BLAD «VOORUIT» Ais wij zeggen: «Werklieden leest het blad «Vooruit:;, dan is het wel.cm**u oj)
St-Amandsberg ' Gezellen cn gezellinnen, komt allen naait de „ PARTIJVERGADERING welke zal gehouden worden op maaoiaa aanstaande, om 7 1/2 ure 's avonds, in, het lokaal «Volkshuis». ;• Dagorde.:. ,_etitionuement en het blad «De Volksstem». ...... Gezel De'Visch, schepene vah Ledeberg, zal* over deze' zaken komen »preken. Alle mannen en vrouwen der Dampoort en St-Amandsberg, leden dan «Vooruit», vakbonden, ziekenbeurs. "propagandaclub, vrouwengroep, enz., komt er allen heen. Geene thuisblijvers: de wagen is aan 't rollen, aan ons te maken dat hij de deur van het A. S. verder openloopt. PROPAGANDISTEN Verscheidene uitdeelers hebben tot hiertoe nog hunne circulairen niét komen afhalen, wij verhopen dat dit deze week zai gebeuren.

LOKEREN PROTEST MEETING TEGEN HET ' SCHOOLWETSONTWERP P O U I X E I Voor Maandag aanstaande is er in onze. stand eene protestraeeting tegen het School-, wesontwerp Poullet belegd. Deze meeting; zal door volgend manifeèt aan de b£*__*.l< king worden bekend gemaakt.: MEREBURGERS! Onder voorwendsel dat alle BchoIeH op( gelijken voet dienen gesteld t e worden wil' de Regeering aan het land eene Sohoolwetj opdringen die nieuwe en belangrijke toela-* gen aan de zoogezegde vrije soholen, dd; kloosterscholen, toekent. De nieuwe Schoolwet wil zoogezegd g****H| lijke rechten voor vrij en offioieel onder-1 wijs. Maar van gelijke plichten ia er geen'; sprake 1 Do gemeenteschool is aan een. streng staatstoezicht onderworpen;_ zij moet d«! wijsgeerige en politieke opinies yan eenieder eerbiedigen. De vrije scholen echter mogen, zooals vroeger, voortgaan politieke propaganda te maken. Zij moeten zelfs hunne ochoolboeken (en welke schoolboeken 1 Zij durven er zelfs de lijst niet yan i opgeven) niet eens doen kennen. Gedurende het Kamerdebat is door ver- i schillende sprekers aangetoond hoe in velei der boeken die de vrije soholen gebruiken, de andersdenkenden aangevallen en beles- | digd worden, hoe men in sommige klooster- *, scholen aan de kinderen haat en ' vijand- f schap aanleert tegenover al wie eene andere denkwijze toegedaan is. En zulke scholen, die de jeugd opleiden; | tot fanatisme en onverdraagzaamheid, zouden moeten met het geld van alleman be-' tnald en op denzelfden voet gesteld worden*, als de officieele soholen I Heeft al één katholiek huisvader erover1, geklaagd dat het onderricht, in onze gemeentescholen gegeven, niet godsdienstig genoeg was? Het is nochtans onder voorwendsel dat* de officieele scholen aan den katholieken huisvader geene voldoening kunnen geven, dat de regeering u allen wil dwingen met UW geld de kloosterscholen: ( te ondersteunen. Wat mag wel de reden zijn dat de regeering. niet tevreden hare eigene onderwijsgestichten met kweekelingen der Bisschoppelijke Normaalscholen gevuld te hebben, het offioieel onderwijs geheel en al in denl, grond wil boren? ( a Aan dat alles is slechts ééne reden: he.1 officieel onderwüs is te .nziidi^S Ja, het *U|

•*«*_

• " n "*» *i *> - » • • • l l l l l l —

I-

•

i ui

• omrtjdig, waar dit h _ f t nooit katholieke kele jaren geleden vluchten, die toenterOndanks al de opsporingen in den om- «serveuse» maandag den dienst van vrouw * leerlingen belet katholiek te blijven, noch tijd record-vluehten waren — heeft zich trek gedaan, zijn de drie bandieten onvind- Levacq heeft verlaten; haar minnaar verkaholièke leeraars er hun onderwijs te go- n e t slecht- uit het mondaine leven der baar gebleven. lift .uu om zoo te zeggen net kafeetje niet ,veu volgaas huu geweten. aristocratisch, kringen te Parijs, maar uit nie.r. Eene aankondiging werd in de bla• Ji*M|KM_*fraB^> De lessen ia qnz» officieele onderwijsge- heel het wereldlijke leven teruggetrokken. den geplaatst en dinsdag boden zich verstichten gegeven krenken noch de politieke Graaf Castillon de St. Victor is in een schillige jonge vrouwen aan, doch .aiet eeue .denkwijze, .noch de filosofische gedachten Jezniten-klocster gegaan. werd aangeworven. 'der leerlingen. Kinderen van alle gods-' Wat gaan wij nogal beleven? Gister was er eene nieuwe die niets dan TE DAMPREMY (Henegouwen) 'diensten kunuen ze stout bijwonen, want «JCtf de Vlaamsche taal kende. Zij schijnt 25 jaar dit onderricht steunt enkel op wetenschap oud, middelbare gestalte en mager, eerder VAN PARIJS NAAR CAIRO MOORDPOGING EN ZELFMOOBÜ 'ea. waarheid. Dweepzucht wordt weliswaar blond dan bruin. Een genaamde Alfons Geets, 32 jaar oud, Daucourt dio om 10 1/9 ure 's morgens te door wetenschap vernield, maar ni.t die ' t Is al wat het gerecht omtrent de vergeboren te Leuven, had gedurande eenige (heerlijke grondbeginselen van naastenlief- Craiova was opgestegen, is om 12 ure te moedelijke daderes weet. maanden gewoond met vrouw Isidoor VanBukarest, hoofdstad van Rumenië, aanged e t&> den grond van alle godsdiensten DE OPZOEKINGEN komen. Talrijke Rumeensche vliegers waren doore,geboron Marie Coopens, 39 jaar oud, . iuitmaken. Gansch den nacht heeft de policie het hem te gomoet gevlogen. Allen daalden op die haar man,een mijnwerker te Dampremy, MEDEBURGERS! *•, Overal gant protest op tegen dit onrecht- 't vliegplein van Panaesa, waar eene over- had verlaten, en zich met Geets te Laeken meisje opgezocht, zonder uitslag evenwel. Het lijk is naar het doodenhuis overgeging vestigen. Geets was zeer geweldig en groote menigte hen afwachtte. vaardig Echoolwetstonwerp. Daucourt werd langdurig toegejuicht en gedroeg zich nogal woest tegenover zijue bracht, waar de lijkschouwing zal gedaan ' Evéuxl* iu 1911 moet de maebt der volksbeweg-ius; onze regeerders doen terug- 's avonds werd hem een banket aangeboden. minnares. Van dag tot dag weiden de too- worden. Het moet niet gezegd worden dat deze Morgen vliegt hij voort naar Varna en neeltjes tusschen beiden dau cok heviger en schrikken voor den noodlottigen aanslag dan naar Konstantinopel. Het weer is heviger, tot Marie Coopens eindelijk besloot misdaad eene groote ontroering en volks, dien zij op oss onderwijs beramen! naar haren echtgenoot terug te keeren. toeloop voor de woning der misdaad heeft *._-, Het verzet in 'het la_d is aan 't groeien. prachtig. Zekeren dag terwijl haar minnaar naar zijn verwekt. Lokeren mag in deze beweging niet ten *** werk was vertrok zij en keerde terug naar iachter blijven. PEGOUD TE BRUSSEL DaaroiH, allen Maandag, 10 November, | Hèt gerucht liep in Brussel dat Pégoud Dampremy, waar zij zich met haren man •Baar de er zaterdag en zondag niet zou vliegen, verzoende. Twee, drie weken verliepen dan daar hij door prins Heinrich van Pruisen, en Marie Coopens hoorde niet meer spreken «PENSARE PHOTESTMEETING TE SINT-GEORGES-BIJ HOEI broeder des keizers, was uitgenoodigd om over Geets. Deze was insgelijks naar Dam• ten 8 1/4 ure stipt in do zaal Concoi uia, op zondag 9 dezer in Frankfurt te komen premy gekomen en had er werk gevonden in De gemeente St-Georges-sur-Meuse, op • Zind. de koolmijn van «Sacré-Francais*». Eergister vliegen, daar hij later belet was Pcgoud's enkele kilometers van Hoei gelegen, is verSPREKERS .: luchtevoluties bij te wonen. Doch Pégoud avond zegde hij den houder van het loge- leden nacht door een bloedig drama in opA. Buyl, Dr. Pe'soons, Volksvertegcn- kon er geen gunstig gevolg aan geven, daar menthuis, waar. hij verbleef, dat hij heenging schudding gebracht. «i^ïon'digers, A. Bogaerts, van Gent. hij verhouden is om op 8 en 9 dezer te en men hem nooit meer zou weerzien.Eenigo De notaris M. G. Hoegardy, wonende te minuten later kwam hij in de woning Al wie het wel meent met onzijdig onder- Brussel zijn kunst te vertoonen. van vrouw Vandoore. Hij ging rechtstreeks Vérlanie, een dorpje niet ver van JehayWijs, het eenige in staat om vau onze kinBodegnée, trouwde over eenige jaren met naar de keuken, haalde een revolver te deren verdraagzame en breeddenkende mej. Lekane, van St-Georges. Twee kindevoorschijn en loste zes schoten op haar. De Over eenigen tijd vroeg men Pégoud uit • *menschen te inakon, weze dus Maandag op ren werden geboren. De verstandhouding Kopenhagen w__ het kosten zou, als hij vrouw stortte'ten gronde en verroerde niet onder de echtgenooten, die in den beginne ï '.post.; Het gemengd Komiteit. daar twee dagen kwam vliegen. Het ant- meer. Zij was^ echter maar licht gewond. nogal goed was, verminderde en de notaris JBond der Oud-Lecrlingen van de Middel- woord was : 30,000 fr. Dat vond men te Geets, clie vermoedde dat hij haar gedood bracht het meerendeel van zijn tijd te bare Jongensohool, Liberale As30CJaie veel. Sedert cjned Pégoud zijn triomftocht had, vluchtte weg. Brussel door. , ' Afd. Lokerec der Belgische Wsrklie- door Europa en Kopenhagen was bereid Op het gerucht der lösbrandiilgen snelden Zijne echtgenoote verdacht hem van on,,! denpartij, Liberale Strijdersbond. 30,000 fr. te geven. Maar nu was Pégoud geburen toe. Terwijl de eenen de vrouw op- trouw en diende eene aanvraag tot echtopgeslagen toe 40,000 fr., wat Kopenhagen namen en de lichte wonde verzorgden, welke scheiding in. Zij wilde ook niet meer langer weer te veel vond. ,* aij aan het hoofd bekomen had, liepen de met den notaris wonen en na vruchteloos Het blad » Politieken • is er benieuwd anderen de'policie verwittigen. Deze kwam gepoogd te hebben hare kinders mee te nenaar, hoeveel meer het zal kosten, als Ko- weldra ter plaats en na zieh rekenschap ge- men, keerde zij terug naar hare moeder, penhagen ten slotte den prijs wil geven dien geven te hebben van het voorgevallene, mad. wed. Lekane. •jn n •"••••' hij* vraagt. ging zij op zoek naar den dader. Dezes lijk Eergister namiddag moest M. Hoegardy, F TEGEN HET SCHOOLONTWERP. **.«werk eenige uren later op den sintelhoop der zich naar Luik begeven. Tijdens zijne aff '4'*; . DE MEETINGS koolmijn van «Sacré-Francais» ontdekt. wezigheid kwam zijne eohtgenoote de kinVLIEGERS GEVALLEN I SCHAARBEEK. — Zaterdag 8 NovemDe Russische vlieger Gailis deed gisteren Geets had zich gezelfmoord met zich een ders weghalen en nam ze met haar mee naar Iber, om 8 1/2 ure 's avonds, in het Volkszijn tweede vlucht op Johanisthal, kogel in den mond te schieten. De dood moet hare moeder. (huis, Colignonplaats. — Spreker: Antoon morgen te Berlijn, toen hij van 20 meters hoogte oogenblikkelijk geweest zijn. Het lijk werd Toen de notaris rond 11 ure 's avonds Daiporte en Emiel Vinck. naar het doodenhuis overgebracht. viel en erg gekwetst werd opgenomen. thuis kwam, vond hij zijne woning ledig. BUYSINGHEN. — Zondag 9 November, Nog drie andere vliegers maakten tuimeHij begreep onmiddellijk wat er was voorom 3 ure, by De Villez, in het Volkshuis. laars en liepen onbeduidende kwetsuren op, gevallen en zwoer zich te zullen wreken. — Sprekers: Ferd. Eibers ep Reus. **# Hij begaf zich naar St-Georges, dat maar • LOTH. — Zondag 9 November, om 10 1/2 op enkele kilometers van Verlaine gelegen DOOR EENE SCHROEF VERMINKT | ure 's morgens, bij De Haen, Dworpschen is, en klopte aan bij zijne schoonmoeder. Mecanicien Gunker werd gisteren morgen ) steenweg. — Spreker: L. Vandersmissen Deze hoorde het geklop en stond op, doch \ en J . Leemans. te johanisthal door de ronddraaiende TE ST-CILLIS DIEGHEM. — Zondag 9 November, om schroef van een vliegtuig getroffen. De EENE HERBERGIERSTER VERMOORD wachtte zich wel te openen. Ziende dat men hem toch niet kwam -)'_ ure, bij Guerickx, in de Groote Zaal, linker arm werd op drie plaatsen gebroken Gister avond, om 5 ure, is in de Jozef openen, klauterde de notaris over de haag* en de rechter voet bijna afgesneden. ,'Boschbrug. — Spreker: Ed. Doms. Claesstraat, te St-Gillis, eene ijselijke en j EVERE. — Zondag-9 November, om 5u., Arm en voet zullen moeten afgezet wor- tevens geheimzinnige misdaad ontdekt. van den hof en geraakte alzoo op de koer. Uit een kot haalde hij eene bijl en verbrij» i j Bterckmans-Van Cutsem, op het Voor- den. Eene, herbergierster is in hare drinkzaal zelde er de ruiten van een venster mede;. • {plein vaji ' t Kerkhof. — Sprekers: O.David vermoord gevonden Daarna kroop hij langs de opening naar (en A. Depaepe. I n l i e t n. 36*der Jozef Claesstraat woont binnen. In den gang ontmoette hij zijne _oar'.jit.JDe. gekwetste .bracht, de! nïcien.'. Anna .Jjevacq, was sedert eenige hand jhoek"dèr"Elié 'Lamlö-_ 'ëS 'Henri' J'acobsaan het hoofd en hield ze op de wonjaren blind, ,.;,*„. *• jstraten. — Sprekers: F. Fischer en J.Wande. Een tweede slag van den woestaard JtersA ' ' . ' Heb is deze;, vrouw die het slachtoffer hakte drie vingers af. Er is'eéne staking uitgebroken op de werf eener afschuwelijke misdaad is geworden. Op het hulpgeroep harer moc_er snelde van de H. H. Blasé Hautier, te Jeumont Den «bar» baatte de blinde Anna Offen- mad. Hoegardy toe. Haar man bracht haar (Noord* Frankrijk. boch-Lev_cq t e saam met eene «serveuse» insgelijks verscheidene bijlslagen toe aan De patroons willen de enkele onvereenig- uit. Dit etablissement had een weinig goed den bevoordeeligen ten nadeele van de leden befaamde naam. Zij woonde hier sedert een het hoofd en de schouders en kwetste haar der Centrale der Steenbewerkers van zevental jaren; ging bijna nooit _uit en doodelijk. Een gebuur, die insgelijks toewas, werd door den moordenaar België. buiten hare kliënten ontving zij niemand gesneld bedreigd. Deze vluchtte vervolgens weg. Alle jaren, na Allerheiligen, is er crisis anders dan eene zuster van haren man. De gebuur liep dan de gendarmerie van op de wervan waar de grafsteenen gemaakt Wat de «serveuse» betreft, die verwisselworden, en de patroon zou daarvan willen de zeer dikwijls, en bijna dagelijks — om Engis verwittigen, die weldra ter plaats . De heer Farman, de gekende aeroplaan- gebruik maken om onze mannen weg te zen- niet te zeggen elk uur, — zag men er kwam en de eerste bestatigingen deed. Om 7 ure 's morgens werd Hoegardy in •fbouwer was te Brasschaat (Antwerpen) het den. anderen. zijne woning, waar hij zich te ruste had Üuchtvliegpleia komen bezoeken; hij was WSj hebben de overtuiging dat geen enkele ^ In de herberg woont nog een ander per- gelegd aangehouden. Hij legde volledige vverwonderd over den grooten vooruitgang steenkapper, zijne kameraden in staking,zal soon, zekere August Bataille, magazijnbekentenissen af. De toestand van mad. jdie daar vast te stellen was. onderkruipen. knecht. Deze komt slechts thuis om te eten Hoegardy is hopeloos. . -, Hij'zegde tot den commandant Mathieu: en te slapen. ï'«Ik zal u Chevillard sturen cn gij zult dan ONTDEKKING DER MISDAAD f eens zien dat uwe toestellen nogi zekerder Het was gister avond, rond 5 ure, dat f en gemakkelijker om te behandelen zijn. zekere Frans Vercammen, brouwersgast, 'dan gij wel denkts. bier kwam brengen in den «bar». Niemand TE MELUN (FRANKRIJK) ( Chevillard, terugkeer'ende vau eene reis in de eerste plaats ziende, stampte hij de • in Zweden," kwam dan naar Brasschaat deur der tweede kamer open, waar een (•vooraleer naar Parijs te stoomen. DE SLACHTOFÏERS ijselijk schouwspel zich voor zijne oogen . Hij zegde-tot de officieren: «Ik zal eens Het getal dooden beloopt 35 tot 40. Men vertoonde., , , . . . , Iniet uwe toestellen vliegen». De herbergierster lag midden de plaats telt bovendien 14 gekwetsten, wier toestand i Hij deed dat eergisteren te Sint-Job in TE TERALPHENE( Brabant) op den groxüd uitgestrekt, de beenen en over 't algemeen niet zeer onrustwekkend •Ut Goor." In de gemeente Teralphene is verleden armen saamgebonden. Eene tweede koord is. i • Om 2 u. 15 stapte hij in den tweedekker De minister van geldwezen fleeft van de ; van luitenant Lebon, wegende 400 kilos en nacht eene stoutmoedige bandietenstreek ge- was zeer sterk om den hals toegetrokken. begrootingskommissie de toelating gekrepleegd. Aan het voorhoofd had zij daarenboven • steeg op. gen om de postbedienden, in Je spoorwegEene kleine boerderij, betrokken door eene groote wonde, uit dewelke het bloed * Hij klom ongeveer 200 meters hoog en ramp-omgekomen, op staatskosten te laten **, deed weldra buitengewone stoutmoedige Karel Beley, 65 jaar oud, bestaat alleenlijk; nog .in • overvloed vloeide. Men zocht naar begraven. zwenkingen, draaien in de lucht. Hij gaf uit cen woonhuis, eene schuur, een stal en de «serveuse», die echter nergens te vinNOG EEN VERHAAL DER RAMP •aan zijn toestel bewegingen als ging het enkele afhankelijkheden. Het woonhuis be- den was. Vercammen, gansch ontroerd, ging de Eon postbeambte, die zich in een der treiomkantelen en deed dan indrukwekkende vat slechts twee plaatsen op het gelij kvloers, waarvan de eerste tot keuken dient policie vinden, die spoedig ter plaats nen bevond, vertelt de ramp op volgende zwenkingen op slechts twintig meters vau en de tweede tot slaapkamer. Eene ladder kwam. Om 5 1/2 ure was het parket ook wijze: -den grond. leidt naar den zolder, die tot slaapplaats reeds in de woning der misdaad afgestapt. — « On*$e trein was eenige minuten na Doch weldra steeg hij weer hooger en BE MISDAAD negen uur uit Parijs vertrokken en bestond Vet zich'daarna loodrecht naar beneden dient aan ecn 74jarigen ouderling, bij Be> . Volgens de eerste bestatigingen moet de uit acht postwagens, ' t Was dus een postiterten om dan opeens te eindigen in eene ley inwonend. Verleden* nacht werd Karel Beley uit moord rond "4 ure zijn gepleegd geworden. trein waarin een twintigtal bedienden aan •sierlijke drijf vlucht. Eene laatste maal steeg Chevillard dan zijnen slaap gewekt door een ongewoon ge- Inderdaad, óp cle tafel stonden nog twee 't werk waren. rucht aan de straatdeur. Hij luisterde aan- tassen, half met koffie gevuld. Naast eene « Nabij Melun vertraagde de snelheid -in de hoogte en na eene zwenking ter plaats gleed hij op een vleugel, meerde zijn toe- dachtig en het scheen hem toe sleutels te tas vond men nog een halve boterham en van onzen trein een beetje en reed met eene hooren knarsen in het slot, terwijl iemand * stel om en vloog ongeveer 10 seconden met een stukje kaas. Het slachtoffer moet dus snelheid van ongeveer 40 kilometers per het hoofd nam- omlaag; hij daalde dan in stil sprak. Hij stond op, trok eenige klee- midden haar eetmaal verrast zijn gewor- uur, toen de wagon waarin ik mij bevond dingstukken aan en ontstak eene lamp. Op verbrijzeld en ik op een venster geslingerd • < stopseltrekker » om op tien meters vau den. den grond zijn toestel recht te brei;ge*a en hetzelfde oogenblik stormden drie mannen, Zulks wordt ook bewezen door het feit werd. : met zwartgemaakt gelaat, de slaapkamer dat toén hèt slachtoffer door den brou« Onze wagon sprong uit de riggels en sierlijk neder te strijken. •-* Vier toestellen vlogen daarna in de binnen. wersgast werd gevonden, zij nog wat brood helde een paar minuten op zij. Ik' viel echZij grepen hem vast en wierpen hem ten iucht: Verschaeve, op twoedekker, clie zich en kaas in den mond had. Men veronder- ter niet. Een weinig later lag ik op de kaai -ook overleverde aan eenige stoutmo.dige gronde. Twee hielden hun revolver op Be- stelt dat zij met hare «serveuse» at, en al tusschen de sporen, zonder te weten hoe ley gericht. Men eischte geld of het leven 'zwenkingen; sergeant d'Hespel. op mouozittende door een stomp voorwerp werd ge- ik daar geraakt was. Op 50 meters afstand .plaan, legde eenige pisteronden af, luite- van den ouderling. troffen. Dit speelde zich in de eerste plaats van mij zag ik een man beweegloos tusIk heb geen geld, stamelde de pachter af en moet dan i*r\ de tweede zijn gesleept schen de brandende stukken hout liggen. nant Vertongen vloog met een passagier « Ik hoorde vervolgens twee* ontploffinen Sarteel kwam van den aerodroom van meer dood dan levend, ik houd nooit geld geworden. Het lijk was nog warm, toen het in huis. gen. Ik zag ook dat een der postwagens Brasschaat langs de lucht. gevonden werd. Een der bandieten begon het gelijkvloers onder eene lokomotief gevat was. Hij was DE DRIJFVEER DER MISDAAD te doorsnuffelen. Na lang zoeken vond hij het eerste in brand geschoten. Ik denk dat DE BEKER VOOR DEN EANGSTEN Daar ecn koffertje opengebroken is ge- mijne gezellen die er zich in bevonden, eindelijk eene som van 17 fr. 70, die hij AFSTAND vonden, is het heel waarschijnlijk dat dief- moeten omgekomen zijn. buit maakte. ' Helen' deed gisteren, zoo meldt men uit N a d a t ; het gelijkvloers afgezocht was, stal da drijfveer der misdaad is geweest. HET ONDERZOEK Etampes, andermaal vijf kringvluchten kwam de eerste bandiet terug bij zijne ge- Hoeveel het koffertje inhield weet men naHet beheer der spoorwegen en het parket Etampea-Gidy-l'tarnpe*. Van af 22 october zellen. Dezen lieten' dan den pachter'los en tuurlijk niet. Volgens M. Bataille beschikte tot g&teren, 3 rioven_ber,verwezi>nlij'_te hij stonden op. « Zoo ge durft roepen, snauwde vrouw Levacq over een vijf-en-twintigtal van Melun hebben beide over de oorzaken ',7.995 kilometer». eeh hunner hem toe, terwijl hij hem met obligaties. Van zoodra zij geld genoeg had der amp een onderzoek geopend. De prokureur der Republiek, die 20 mizijn revolver bedreigde, of zóo ge het ge- kocht zij er eene, in het gedacht eens een JVAN LUCHTVLIEGER WORDT HIJ... recht durft verwittigen, dan zUlt ge op- lot te winnen. Tót nu toe heeft men niets nuten na de ramp reeds ter plaats was, bestatigde dat al •de seinen gesloten waren. dergelijks teruggevonden. ! PATER! nieuw met ons te doen hebben ! > De machinist van den trein, die de oorDe «serveuse», of een harer vrienden, Daarna trokken zij weg. Eerst lang. na Een te Parijs welbekende figuur, de koiaing-gezir.de graaf Caitillon de St. Victor, hun vertrek waagde het de 74jarige ouder- wordt verdacht de misdaad te hebben.ge- zaak der ramp is, schijnt zelf bekend te hebben dat hij te snel doorreed om. de. Sfi.e6a bekend lid van de Aero-Club, zelf vlie- ling naar bened_h te komen én ging dan de pleegd. Bataille heeft v.erklaard d».t, de_. jUft-tet* •n ep. ifl. kn_H«,-p bemerken. gje*? — met graaf de La .Vauli deed hij en- gendarmerie van Lombeek verwittigen. *

Bloedig drama

Schrikkelijk drama

iBrnsilBi 'unliggNdB

Geheimzinnige misdaad

Werkersbeweging

Belangrijk.berlchiïooL:..,::;,L:,:. de steenkappers

VBrovBrinE flBr'IücM

:- Wal Pégoud op esnvlak deed, doet f. Gtieviifard met een tweedekker

Laatste Berichten

Stoutmoedige bandietenstrsek

*!*•*#

De vreeselijke Spoorwegramp

EENE DROEVE LIJST Deze nieuwe spoorwegramp heri_„._ aan de ramp die voor een twintigtal ia * te Saint-Mandé.otk in Frankrijk gebeur/" en nog meer menschenlevens kostte *• Ziehier eene lijst der spoorwegrèmJ. sedert 4 jaar m Frankrijk gebeurH mi e_ het getal slachtoffers: ™' ' 10 augusti 1909, te Sauix-Chartieux j _ lachtoffers; den 19 juli 1910, te Villen,.., les-Cloyer, 29 slachtoffers; den li ^J^' ber 1910, te Bernay. 36 slachtoffers • den « december 1910, te Montereau, 41 slachtnf fers; den 15 februari 1911, te Courïi]ir°0, slachtoffers; den 24 november.te Montreui BelIoy,..40 slachtoffers; den 7 januari 1915 te Parijs, 27 slachtoffers; eindelijk den-ij• september, te Villeneuve nabij Grasse ij slachtoffers. NOG 14 LIJKEN NIET HERKEJCD Gister avond waren nog 14 lijken herkend. Men heeft bij het oplichten den tender een vormelooze klomp m^ schenvleesch ontdekt. Vermoed wordt het daar het lijk van een stoker is.

Het prnces Beilis -IN RUSLAND Het Openbaar Ministerie heeft gisteten' zijn rekwisitorium gehouden. Het prote.! heeft alleen daarom zooveel beroering jjde geheele wereld gewekt, omdat een* Jooj.' op de bank der beklaagden zit. Hij vérn* lijkt daarna het geding met de zaak Dr»., fus. Het Jodendom vreest, dat, wanneer Bék lis veroordeeld wordt,het gepeupel tot bii., tensporigheden zal overgaan. De regesriïg! beschermt evenwel alle onderdanen e^ mitsdien is er geen reden om pogroms til vreezen. Do arme klassen onder de Joden! hebben aan de ontstane beweging geen deel dooh het Joodsche volk is door zijn eign '• leiders in gevaar gebracht. J__ officier van justitie zegt dan ov^t.' tuigd te zijn dat KVassofski de ware _chul> digen kent, maar hun namen niet aau hit gerecht wil meedeelen. De poging om •_•,'* verdeqlang op Wera Tsjeberjak te werpen* is geheel mislukt. De officier van justitie zegt voorts dit de regeering niets wil verbergen. Als iq Singajefski en consoorten voor schuliy had gehouden, zou zij hen op de bank der* beklaagden hébben geplaatst. Zij zijn eeh'' ter aan dezen moord onschuldig, höe gevaarlijke dieven zij voor het overige mi).. gen zijn. Het O. M. oefent dan uitvoerige kritiJt uit op de getuigenissen en komt tot.de.sli*. som, dat Beilis Joestsjinski naar zija «p-* ning heeft gesleept. Daar heeft hij met zün vrouw den moord gepleegd. Wie behalve hen medeplichtig waren, blijft onbekendDe deskundigen, die onderling overeenstemmen, hebben bewezen, dat Joestsjüu' is gemarteld om hem bloed af te tappen. De kwestie, welke Joodsche sektej.lfc«j noodig heeft en tot^w.ellc .dcjel^ isjnj t e maken. Den Joodschen godsdieji in véél opzichten met .den , OhristeSj overeenstemt,. wU het Ö-.M. 'niet beschhlli gen; men heeft.hier veeleer te doen. " eenige dweepzuchtigen, of een nog nader bekende sekte. De gezworenen moeten aan de martel*'geu, door Joestsjinski ondergaan, den me ontleenen om vonnis te vellen overei komstig hun geweten. De Jood Beilis moet den Rus Joestsjinski* bij hen niet op den achtergrond dringen. * Joestspinski's graf zal nog lang een ooi voor bedevaarten blijven. •1

a% »

w

Het tweede proces IN DUITSCHLAND Von Gottberg had gisteren in de'«Lol Anzeiger», die al eerder een artikel ovet Krupp-proces had gehad, de firma Krnpi in nog veel krasser vorm verdedigd du vroeger. Von Gottberg schijnt het in het bel van de Duitsche nijverheid tê achten, opra*, lijk van den rechter te verlangen, dat dö» de onthulde praktijken, die in den loep vi' het proces in een nog ongunstiger licht" komen zijn, door de vingers zai zien. Ver kritiseerde hSj de houding van het O. M. De procureur-generaal heeft daarop gfantwoord en tegelijkertijd toespelingen gtmaakt op de beweging, die in België gaan* is tegen Krupp. , ., Wij hebben er belang bij, zoo zeide W*. te verklaren, dat in deze zaal geen wow gevallen is, dat de eer van eenige Belgis* of Italiaansche officieren raakt en dat o*?* door iedere grondslag ontbreekt. _* .j Scherp bestreed hij het artikel in » «Lokal-Ahzeiger». Hij deelde mede, datW» brieven uit het dossier van von Metzen wtt in het openbaar voorgelezen waren, onidJ? die Duitsche staatsgeheimen bevatten. 3 Met uitzondering van de geheime gedeel' ten deed hij die brieven nu alsnog voorle«». en zij bleken toen niets dan persoonlij»» mededeelingen të bevatten. Over het artikel in de «Lokal-Anzeigi zeide hij: Ik weet niet of diegene, waa**T die publicatie uitgegaan is,ooit als tussen» • persoon gebruikt is om een ambtelijke m«'. ning of een ambtelijke opvatting te uiteji maar ik geloof, dat, als dat ooit het ft»" geval geweest is, het dan nu voor een» voor altijd uit zal zijn. , • Ook liet h_j von Metzen nogmaals vernwj* ren. En deze verklaarde: Ik heb uit BW. brieven ontvangen, waarin ik uitgenoo'»* werd, mij uit te spreken over de politie» ontstaan is. Ik kan onder: eede ver»" dat ik nooit in eenige ongeoorloofde oe» f king tot Belgische militairen of arabM11 personen gestaan heb. Natuurlijk.' in België omgegaan met militaire Pe.y J lijkheden, maar de gesprekken, die is \deze heeren gehouden heb, betroffen s zonder uitzondering artilleristisclie a» » legenheden. De betrokken heeren «J» l-eid onder eede hetzelfde te verklaren.^ Naar- de «Humanité> nochtans » _ neemt het proces eene gansche -»Bde?e. ji ding aan, die de militaristen gansen « ^ war heeft geslagen. Wij mogen ons w» sfu_