2 9 laai* — N. 80
OOI)
I'rij» per nummer i voor België 3 centiemen, roor den .Vreemde 5 cenliemei'
Telefoon : Bed. en Adm. 24-7
Pnrte»fi-Uttnete«»r
Zaterdao 2 2 Maart 1913 ABONNEMENTSPRIJS
:-.«. Maatschappij HET LICHT V«raatwoor4eli|ke bestuurder P. DE VISCil jaaariaaaatrsat. i u . LatUfcect
BELOIÉ Drie maanden . . . fr. M,Jt Zes maanden. . . . tr. 6,ft B«n Jaar Xr. U,ff NBDEKLAND Drie maanden . . . fr. i,,<
w REDACTIE •• ADMINI5TRAT1B
DEN V R E E X D E Drie maanden 'drie maal per week vcrzonAeo; . fr. 6 .ft
HOOQPOORT, 29, GENT
Orgaan der Belgische Werkliedenpartij. — Verschijnende alle dagen.
BERICHT Met deie berichten wij o u e sbonne». »an wie het abonnement op 1 April vervalt, dat hun maandag ot dinsdag de pastkwittaneir zal aangeboden worden roor de Terniettwing. Wij vrrwiu-hion een goed onthaal. DE ADMINI8TATIE.
In het proces van DE KAZERNE heeft het openbaar ministerie bekend DAT DE SOLDATEN NIET KUNNEN VERPLICHT WORDEN OP VREEDZAME STAKERS TE SCHIETEC. KOOPT EN VERSPREIDT DAAROM DE BROCHUUR « DE KAZERNE VOOR HET ASSISENHOF die Zondag ver. schijnt. Prijs 10 centiemen.
OPEN BRIEF AAN M. LEON HALLET WAARDE HEER, In cLa Flandre liberale» van Donderd a g , 20 Maart, right gij een open schrijven tot mij, waarin gij mij verzoekt om op ons Congres van Pasenen een voorste! neer te l e g g e n , besluitend de staking aldus in te richten dat zij g e e n nadeel berokkent aan onze Bloemententoonstelling, die onze Wereldexpositie zoo schitterend moet opener.. Ik bedank u, mijnheer, voor dit schrijven en ik acht mij verplicht, als verslaggever, aan het Congres kennis van uw voorstel te geven. De Waalsche werklieden hadden evena l s wij, niets liever gezien, dan dat de regeering hen tot de staking niet hadde verplicht. Zij zouden met veel plezier hunne spaarcenten gebruikt hebben om in de Gentsche Tentoonstelling , met hunne iVlaamsche strijdgenooten te komen verroederen. Maar de onverzoenlijkheid der [erikale regeerders wil het anders. De Gentsche socialisten zelven hebben voor het welgelukken der Wereld-Tentoonstelling alles g e d a a n wat men van hen kon verwachten. Met onzen stand in de Belgische sektie hopen wij wel een der schoonsten te zijn van deze afdeeling, terwijl onze drukmachienen en w e e f g e t o u w e n werken in de macbienenzaa), en ons Paviljoen van onze alziidige bedrijvigheid en vati iet stoute en praktische onzer werken zal etuigen. En de « Vooruit » zelve met zijne groote beroemdheid in België en in het buitenland zal eene der groote aantrekkelijkheden zijn om duizenden onzer landgenooten en onzer vreemde geestverwanten naar Gent en naar de Tentoonstelling te lokken. Op dat gebied, gelijk op zoovele andere, is «Vooruit» met zijne sterke en talrijke werken onzer socialistische arbeiders een zegen voor de Tentoonstelling en voor de Stad. En toch, zult gij antwoorden, besluit fij tot de staking, die al dat goede en dat oooie kan vernietigen. Vooreerst, mijnheer, overschat de «acht der partijleiders niet. 0 , zeker hebben zij invloed en veel indeed op hun leger, maar nooit hebben zij in eene Volkspartij als de socialistische -jt, dat leger kunnen voeren tot een beslis.senden strijd als de A l g e m e e n e Werkstaking, wanneer het leger dien reazenkamp lelf niet wiL 1 En dat de Belgische werkende klasse taar de A l g e m e e n e Werkstaking wil. is trschoonbaar. Sedert 1830 regeeren beurtelings liberalen en katholieken over ons land, en elft diep ingrijpende volkshérvorming •erd maar verkregen door strijd, n o g strijd, altijd strijd. Het meervoudig stemrecht werd in 1893 ?e*onnen door de Algemeene Staking. Sedert dien werd in de Kamer zeven maal
het Comiteit der Staking b e s l i s t : «ordt dit aangenomen, wij zien van de itaking af. De regeering weigert. ' De burgemeesters der 9 hoofdplaatsen der provintiën gaan den minister-voorzitter vinden, die hen z e g t : «Wordt de staking ingetrokken, ik doe het gebaar van 'erzoening». De staking wordt ingetrokken en de Minister-voorzitter trekt zijn woord in en Woeste doet eene verwoede oorlogsverw r i n g aan de werkende klasse nopens « a r recht op grondwetsherziening. Zulke handelwijze heeft de verbittering "og verergerd en de berichten die van "Ie kanten des tands toestroomen zeggen : de werkende klasse wil de staking
-&UKkSas,l
kans van slagen uw voorstel heeft', dat door de Gentsche afgevaardigden aan het Congres zal voorgelegd worden. Ik vrees dat onze vrienden der andere steden ons zullen antwoorden : Wij hebben voor Gent en zijne Tentoonstelling de diepsle genegenheid, en het bedroeft ons dat onze staking haar eenig kwaad zou kunnen berokkenen. Maar als wij het aangaan van onzen strijd voor ons recht, moeten doen afhangen van een groot plaatselijk belang, dat zelfs een nationaal belang in zich sluit, — wij geven dit toe — zal de eene of andere streek des lands een dergelijk belang kunnen inroepen om de werkende klasse te verzoeken af t e zien van eene strijdwijze die .zij noodzakelijk vindt en uitdrukkelijk wil. En ik vrees, Mijnheer, dat onze vrienden er zullen bijvoegen : « Maar als wij van ons recht voor de staking moeten afzien op een datum, het best geschikt volg e n s ons, en die, van over vele maanden, de gedachte van elkeen was, en in vele bladen is verschenen, waarom heeft de Gentsche burgerij van over lang zich niet ingespannen om de regeering te verzoeken, te dwingen toe te geven aan den gematigden en gewettigden eisch der werklieden, ten einde de staking te' beletten'? «Verre van dat te d o e m , zullen onze vrienden, naar ik meen, antwoorden, « heeft de kjajne burgerij niet of weinig gebougeerd en is de «Bien Public», het officieel orgaan der katholieke partij te Gent, het ergst, het hatelijkst, het onver,zoenliikst en het l a a g s t g e w e e s t in den aanval op de werklieden en in de ophitsing der regeering*.
De socialistische doode hand in Gent Kuohsiaetraat. — Sui kerijafbriek 39SW , . Niet bepaald in 'bet kadaster, geschat 90.00O.00 15, Nijverheidslaau Bak kerij; Koolmagazijn 5455 119,610,70 13. Zwijnaerdsche steen» Lokaal 11 Vrijheid door Wij kondigen hieronder, de lijst af der Broederschap»; Kruidt-. onroerende goederen, die hedendaags aierswinke! v ';3K 13.267,60 de onverzoenlijkste vijanden van het ka- 14. St-Lievenstr»at. 'Apopitalisme, van den. eigendom en van de theek 108 7,810.80; LEDEBERG doode hand in onjr stad bezitten. (Die vijanden dat zijn wij. Redactie Vooruit). 16. L&ngeetra&t. — Kruidenierswinkel en huizen 411 i«,179,0ü' Deze opsomming heeft gé'en lange commentaar noodig. Zij ts «velsprekend g e GENT noeg door haar eigen zelve, op dezen 16. Dahliastraat. — Broti oogenblik, dat de bezitter.van dat formiwerij 1694 48,885,20 «138,90 dabel domen), er op ^git is, om door de 17. Dahliascn-at 3 huizen 1061 werkstaking.de verwarring te verwekken 16. Chartrcuzenlaan. — Centraal magazijn 1100 48,947,30 bij de kapitalisten, den ondergang bij de nijverige kleine burgers, de armoede bij 19. Ryhovelaan — Kruidienierswinkel en 3 huiz. 431 20,000.00 de werkende IclRsse: 90. Tolhuislaan. — KruiEene voorafgaande opmerking is nochdenierswinkel. 91 6,960,60 taits onmisbaar. GENDBRUGGE • Deze tabel geeft moer voor eiken ei- 21 Arsenaalstraat. — Elgendom van Vooruit de kadastrale waarlegoedwinkel 95 10.0OO.OO de. GENT Men weet dat de kadastrale waarde der 22. Aeroplaanlaan. — Terstedelijke eigendommen, bijna altijd verrein waarop zich de niet re beneden hunne wezenlijke waarde is. afgewerkte nienwe fabriek bevindt en waarHet is dus niet een en half millioen dat van het kadaster nog de wezenlijke waarde Bedraagt, der einiet ingelicht is.Waarde 1*00 200,000.00 gendommen, in bezMJ der arme'menschen, aangevoerd door Anseele, maar minstens 23 Loostraat. — Kruidenierswinkel Vier millioen. Niet bepaald in het Alleen het Feestpalets, tegenwoordig kadaster. Waarde 76 20,000,00 in opbouw op de St-Piieters-Nieuw'straat, 24. Ferrerlaan. — Terrein is geschat op 300 duizend franken en zal Niet bepaald in het niet voleindigd zijn zonder cen groot milkadaster. Waarde 1705 17,000.00 lioen werken op te sterpen. 25. Antwerpschensteenw. — Vereenigingslokaal 400 3,94»,80 Leest en o v e r w e e g t : 26. Zuivelsteeg.— SchoenLigging Inhoud Kadastrale magazijn 102 13,746,60 Waarde. 27 St-Lievenstr. — KruiOfiNT denierswinkel 215 6,170.40 V *S. Kortrijkschesteenw 1 Vrijdnguiarkt bokaal Huinen •16v 13,8UU,3U Hm t.Ous Huis' "TTTf t£> 1x9.039,70 '!'huizen -33T' -,: 11,oppeutr. S. Idem. — Kleederen en -•choenmag azijn 751 1«,38».«0 Totaal vierkant* meters , 3. St-Pietersnieuwstraafc. "• inhoud. 34,925,60 Feestzaal; Schouwburg: cinema; in opbouw. fr. 1,409,684.90 Totaal der'Schatting Het gebouw niet voltooid zijnde, kan de kadastraOnafhankelijk van de eigendommen le waarde niet vastgehierboven o p g e g e v e n , bezit de socialististeld worden; men schat sche partij in Gent onder de firma van ze, met de gronden 2+74 300,000.00 Naamlooze Maatschappij Nieuwe Vla»- | •I. Speldenstraat. — Apo theek, 496 37,986,50 spinnerij van het Kanaal: 5. Bagattenstraat. Feesti" Een nijverheidsgesticht, gelegen te , zaal' 3B0* 73,0*4,90 Gent, Groendreef, met een grond van een 6. Nieuwe Sasschepoortst. oppervlakte van 3203 vierkante meters ; Apotheek en huizen A5.'Jtl5.30 2" Een buiten met hof en park, g e 7. Meibloemstraat. — Lonaamd « One K a s t e e l » , oppervlakte 2 kaal < Verbroedering » : hectaren, 49 aren. 49 centiaren. Apotheek: kruideniersDeze eigendommen zijn op zijn minst winkel 1160 17,787,00 genomen 500 duizend franken waard. b. WondelgeniBtr. — Kruit # . denierswinkel, Apotheek Schoenwinkel 98» 19,179.00 Tot daar onze goedhartige konfrater. 9. Phoenhtstr. — SchoenWij zullen hem morgen antwoorden, magazijn en huizen 5*1 20,989.80 maar van nu af zijn wij verzekerd dat on10. Meulesteedsche stw. — ze partijgenooten deze opsomming met Lokaal e Vooruitzicht». g e n o e g e n en zelfs met fierheid zullen gekruidenierswinkel lezen hébben. Niet bepaald op- het 'Vervolgt). F.H. kadaster, geschat 25,000.00 . 1
M. C°oreman, gewezen minister, gewezen voorzitter der Kamer, en bestuurder der Wereldtentoonstelling, heeft in 't openbaar nooit zijn oordeel laten kennen dat wij tot zijn eere, wenschen verzoenend te zijnM. Coppieters. de socialistische bestuurder der Tentoonstelling, heeft zijne partij 2 maal de werkstaking zien intrekken en M. Cooreman, de katholieke bestuurder der Tentoonstelling,heeft zijn blad en zijn Gentsche katholieke Kamergroep als de onverzoenlijkste vijand der volksrechten zien handelen en stemmen. En hij heeft g e z w e g e n . M. Verhaegen maakt hierop eene uitzondering, maar hij heeft toch in alles met de regeering en tegen de werklieden gestemd. Er is meer. Twee liberale fabriekanten M. Warocqué en M. Boel roepen al de groote nijveraars bijeen om hen te verzoeken een middel van verzoening te vinden en de staking te beletten. En wie w a s de e r g s t e , de nijdigste in de vergadering tegen dat vredelievend voorstel"? M. Ferdinand de Smet d e Kaeyer, de katholieke katoenspinnei der De Smetstraat en een der steunpilaren Wij verwachten van u dat gij krachtig van den -Bien Public» en der katholieke zult medehelpen om de broctiuur ever j*>artii te Gent. het proces inzake 0 e Kazerne te verV?.n onzer, kant dus : verzoening en in- spreiden. trekken der staking tot 2 maal t o e ; van Zij verschijnt zondag onder titel: hunnen kant, haat, nog haat. altijd haat. SOLDATEN. SCHIET NIET! En zoo kwam de staking als onvermijop vredelievende stakers delijk. Uitspraak der Jury van het AaaJeenhof Wij mochten verwachten dat onze burvan Oost-Vlaanderen gerij —«na de loffelijke poging van burDie prachtige brochuur, met zes porgemeester Braun en zijne collega's te hebben zieni mislukken — zelf een ener- tretten versierd, moet tegen 10 centiegieke poging zou gedaan hebben bij on- men verkocht worden. ze^ volksvertegenwoordigers, senator* en Zij wordt aan de verkoopers geleverd ministers, om aan de Tentoonstelling 't tegen 8 centiemen per honderd In eene kwaad der staking te besparen. Voor zoo- g e n o m e n . A l s men er minder dan honderd ver ik weet, is zulks .niet gebeurd. neemt betaalt men 10 centiemen per Onze burgerij heeft getoond of wel met exemplaar. de katholieke regeering in te s t e m m e n , of in haar ongeluk te berusten'! En voor dat alles zou de Belgische Werkende klasse afzien van e e n e strijdwijze, haar in zulke omstandigheden opgedrongen en van een datum, dien zij van over maanden daaromtrent had vastgesteld? Ome kriscene werkbroeders, ingelijfd bij Ik heb weinig hoop,mijnheer.maar toch beloof ik u, in hunne volheid, uwe be- de belgische kristene vakorganisatie.worden waarlijk in den huldigen tijd. eene misdaweeggronden aan o n s Congres van Zon- dige taktiek voorgeschreven, door de; hoofd a g te zullen uiteenzetten den der kristene vakbeweging in België. Aanvaard, Mijnheer, onzen hoogachWij roepen de aandacht van 't publiek, op tingsvqllcn groet. die echte misdaad, welke de krisbenen beslo-
Aan onze verkoopirs van geheel tiet Ylaamsche Land
Misdadige domperstaktiek
* &- AigEELJ^^.JLiae^iS^JSSÖ^5SJ^-*LJW»w,B^ **•
•
11.
Le Bien Public kondigt het volgend arukel af, dat wij, niet ronder genoegen mededeelen, maar waarop wij ons natuurlijk voorbehouden te antwoorden. Ziehier het 3tuk ;
recht strijdende socialistische werkers van Vlaanderen '
Voornamelijk roepen wij de aandacht daarop van onze partij, welke we oproepen, uit alle hare krachten, met 01^. leiders dei vakbeweging, ooggetuigen van die kristene misdaad samen te strijden, ten einde te beletten dat onze schoone vakorganisatie niet worde bedreigd door geld, ophitsing en verdachtmaking, welke de rijke katholieken in 't bereik stellen va.D hunne betaalde bende kristene vakleiders en waarvan dtze lieden roet eene ware wulpseheid, m.i eene echte woestenij gebruik maken om het uit t e voeren plan te bereiken. Ziehier wat er te Lokoren gebeurt --u »*t we overigens ïn 't klein en in 't groot tegenwoordig overal, in Vlaa'nderen zien gebeuren : "~ De haATsnijders dier streek ziju daar goed vsreenigd en bij hunne landelijke organisatie aangesloten. " Sedert- eenigen tijd had 't centraal lichaam besloten eeoe loonsbeweging op touw te zetten. Er zou 10 centiemen per 100 vellen meer worden gevraagd. ... Deze week zijn er op alk- werkhuizen atvaardigingen naar de bureelen gegaan om. met de patroi-ns over die eischen te spreken. Dus slechte eene oerstc onderhandeling heeft plaats gehad tusschen de werklieden en. de patroons. . De uitslagen, over het algemeen, waren wat eene eerste schermutseling kon geven: Hier goed, daar iialf goed, gincU niet goed en niet slecht en op sommige plaateen slecht.. Ehwel. wat gebeurt er ! De uitslagen zijn nog niet bekend gemaakt aan 't syndikaat, deze heeft ze nog niet kunneu bespreken en nog tuin beoordcelen, . W '»^«iHlrJinlj J | W rvfc!a^ W ^ > <)y^.ai^wy
middels aangewezen. >jf de dompers, op elk weikhuis met een paar vereemgd. beginnen onze vereenigdé manoen uit u Êcheldeo vo^r lafaards, i-icdct rle?fn seffens t werk niet laten staan De dompers verklaren dat ze maandag staken om 't voorbeeld van moed te geven aan onze i- ,:alisi.:s::it- viermannen, die ze voer eéne groep kwakzalvers, lafaards fttj andere heilijkbeden uitschelden ! ,l)at brengt natuurlijk twist en tweedracht eu namelijk verwarring in sommige werk,huizen " ' 7je drijven het ?.ÜO ver dat ze eeu zéker gewezen socialistisch; heerschap, die destijds veel van zich dééd spreken in West-Vlaan'deren; voor .zijn proper gednag, uaar Lokenen doen komen, alhoewel die vent nooit 'eene.haarsnijder aan 't werk zag, om over "de loonsbeweging der huarsnijders te spre. leen.*1 Onze mannen worden door dien betaalden schelder openbaar uitgedaagd om hem tegen te spreken. Weet ge dat die heer in eene vergadering van kristene werkers te Waarschoot, zegde:' dat er in elk bureel van elke socialistische 1 inrichting, zou moeten hangen: -'Beware of* piek pocket ». En zulke mannen worden betaald en uitgezonden om eerlijke werkers hun strijd te \ bemoeilijken, te ondermijnen, te vernietigen/' als het mogelijk is I Hadden we dus geen gelijk, in 't begin van dit artikel, 't publiek, de socialistische partij, allen die met de socialistische werkersbeweging «ympathiaeeren, op te roepen om te stemmen tegen dien zondvloed van geld, laster en verdachtmaking, door de rrjke katholieken in 't bereik gesteld van eenige' gewetenlooze zoogezegde kristene vakleiders ? Er dreigt een gevaar, mannen, gelooft .ons; onze vakbeweging, in Vlaanderen wordt bedreigd! Op onze üoede'. Men wil in geheel Vlaanderen doen wat t e Boeselare gebeurt. Pastoors, leeken. kloosters en kerken stellen wijd hunne kassen open om elke staking, door de kristenen gewild %n geleid, te ondersteunen. Ze weten aan het Algemeen Stemrecht) niet te ontsnappen en ze zijn bezig het terrein voor te bereiden katholieke kiezers t e maken onder de nijverheidsbevolldng van Vlaandereu. " Geheel de economische bewc-'itig der keistenen hééft 'één polftieken ondergrond ' Ziedaar 't geheim der kalntten! Baniiiek.
Ds Algemeene Werkstaking en het Kongres der Werklieden-Partij DE 1.1IKSCHE MUNWERKEBS Eergister zijn de afgevaardigden der centrale Mijnwerkers in het Volkshuis *La Populaire- te Luik. vergaderd, om over de A. \v'..te beslissen. De sekretaris gat veslag over Je verscliiliige zittingen dat het Nationaal Komiteit der A. W. had, en de ver«chürige afgevaardigden gaven dan den toestand van hunne plaatsen weer. Allen zegden dat ze voor het Kongree van. Zondag een formeel en beslissend mandaat hebben. Er werd klaar en duidelijk aangetoond' wat de A. W. zijn moet en hoe de stakers zich moeten gedragen. Al de afgevaardigden, die met ruim 150[ waren, waren op dit punt eens, dat de staking kali 1 en vredelievend moet zijn. Te midden den grootsten geestdrift hief; de voorzitter de zitting. Indien het konnrv-. zondae lot den strijd beslist zullen de Luiksehc mijnwerkers den 14 April op post zijn. en niet één in de fcoolmijiieii neerdalen. Zoo sluit de briefwisselaar zijn verslag in 'Le Peuple .
Soldaten, schiet niet!, op vredelievende stakers UITSPRAAK DER JURY VAN HET ASSISENHOF VAN OOST-VLAANDEREN Dit Is de titel ven de prachtige brochuur die zondag verschijnt, en verkocht wordt tegen 10 CENTIEMEN. Zij bevat: DE AKTE VAN 3ESCHULDICINC, HET REKWISITORIUM VAN HET OPENBAAR MINISTERIE, DE PLEIDOOIEN EN DE UITSPRAAK van het Proces tegen DE KAZERNE. Zij is versierd met de portretten van de beschuldigden: Vandemeulebroucke, Everling en Jaunlaux, en van de verdedigers : Mrs tPAsseler,' Destrée en E. Royer. OVERAL Onder de Soldaten, onder de Rekruten, onder de Reservisten, bij vaders en moeders, bij jonge meisje» IN ELK WERKERSHUIS, VAN ELKE WERKERSWUK MOET DEZE BROCHUUR VERKOCHT WORDEN I
AIR onze Buitenverkoopers Ter gelegenheid van het Congres kunnen Vte bladen van den bniten, maandag morgend (2c Paaschdag), maar op het gewoon «nr verzonden worden. . Dat al de buitenverkoopera er zich naar schikken. De Administratie.
B1HNEHLANP BftABANT BUU8SEL. — Diefstallen Eene kuischir Vrouw van het justitiepaleis vond eergister avond achter een verwarmingstoestel, niet ver van de burgerlijke greffie, een pak, '"waarin eën half dozijn zilveren koeverten , staken, voortkomend va'n een hotel der Louizalei. De vondst werd aan het parket gegeven, dat de polieie in allerhaast gelastte een onderzoek te openen. Hieruit bleek dat sedert eenigen tijd talrijke diefstallen gepleegd werden in het hotel. Onlangs nog '.verdween ook een scbouwgarnituur. De polieie stelde zich op loer in het justiciëpaleis, ,doch de dief wachtte zich wel het geatole. ue te komen halen. j Driedubbele boffcin;. — Een automobiel kwam gister langs de Wetstraat gere'den. Aan het Rond Punt wilde de autovoerder een karaion vermijden en reed het ajioor van den tram op. Juist op dit oogenblik naderde eén- tram in volle vaart. De «uto Werd met geweld tegen den karaion geslingerd woarran het paard erg gewond Werd aan de pooten. Tram. auto en kamion warden nogal fel beschadigd. Een hevige vichtik maakte zich meester van de reizigers V«n den tram, doch was rap gestild. ELSflNL". — Naklank van ren drama. — Ont* lezers zullen zich het sehrikkclijk ! drama nop herinneren, dat over eenige dagen in eene herberg derft. Kruisplaats voorviel. £en antövöerttér, door zijne verloofde MM herbergmeid, verlaten, veronderstelde dat de houders der herberg, de echtgenooten Moreau er de oorzaak van waren en loste verscheidene schoten op hen. De toestand van mad. Moreau verslecht van dag tot dag en de doktoors, die haar verzorgen, hebben geen hoop meer haar nog te zullen 'redden. Van het een «ogenblik tot? het ander verwacht men cen noodlottigen afloop. De toestand van M. Moreau betert langzaam, doch de ongelukkige zal gansch zijn leven gebrekkelijk blijven. LAKKEN. — Moordpoging. — Gisteren werd de Telefoon straat door eene moordpoging in opschudding gebracht. Zekere Gustaaf Vanderpoorter, 19 jaar ond, trouwde over ongeveer een jaar met eene genaamde Marie Declonder, 20 jaar oud. De jonggehuwden kwamen bij de ouders van | het meisje wonen, in de Telefoonstraat, 9. i Over eenige maanden werd een kind geboren. De man was nogal jaloersch en meermaals ontstond er twist tusschen beiden. i Gister middag had een nieuwe jtwist plaats, veel heviger dan de vorige keeren; ; vader Dedondcr kwam tusschen en dreigde j zijn schoonzoon met een mes. Daarop haalde Vanderpoorfen een revolver te voorschijn, dijn hij eergister avond gekocht 'had,'en loste twee schoten in de richting zijner vrouw, die gelnkkigliik niet gteroffen werd: Vadet- Deaonder, dé beweging van zijn schoonzoon ziebde, sprong naar dezen toe. jriist toen het tweede schot knalde. Hij werd aan de linkerhand gewond. De dader werd ontwapend en in handen det polieie I geleverd. De revolver werd in beslag geno, 'men.
ANTWERPEN ANTWERPEN. - Diefstal in de Zaidstatie. — Stoutmoedige dieven hebben in de Zuidstatie een wagon opengebroken en daar. iuit twee kassen en drie valiezen gestolen. • De schelmen dreven de stoutmoedigheid zooverre van de kassen in een lokaal der statie te brengen, ze daar open te breken en ze te ledigen. De eene kas berstte 450 uurwerken en de andere haarkammen. De valiezen waren met allerhande juweelen gevuld. Verschillende huiszoekingen zijn gisteren gedaan, die echter niets hebben opgebracht. Werkongeval. — Gister is de genaamde Mauritz De Laet, 29 jaar oud, wonende Lange Veldstraat, 125, in een in opbouwzijnde huis, op den hoek der Oostenrijkschestraat en Klamperstraat, van eene stelling gevallen. De ongelukkige werd met zware inwendige kneuzingen naar het Stuivenberggasthuis gebracht waar hij ter verpleging is gebleven. • FEUILLETON VAN sz MAART
U86
Aan 'I Weefgetouw van den tijd / Dr. Raffmaus wufte in 'deze gewichtige oogenblikken de dienstdoende ambtenaren nabij zijn en werd door den bevelhebber der gewapende macht ontvangen met al de oplettendheden, die zijne waardigheid vereischten, doch wel eenigszins mopperend, zooals het wel eens meer gaat met personen of 'ambtenaren die komen kontroleeren en eigenlijk zoo geheel [overbodig of lastig zijn. ï — De minister had wel kunnen gaan ( slapen, meende dan ook de ala opperbe(vflhebber dienstdoende generaal tot den (plaatsmajoor, nadat hij zijn gast in eene | andere kamer gebracht had. Politie en pnilitairen zijn toch twee neer verschillende zaken en de soldaat voegt zich niet best in dienst der politie. I Raffmaus liet zich echter daardoor niet )toren ; nadat hij een secretaris had laten ;omen, gaf hij zijne bevelen van daar uit verlangde bericht over alles wat plaats feDj flejluisiejüis.
iSJaÜÊ&^a
TJOoüclijk ongeluk. — Gisteren heeft een droevig ongeluk plaats gehad in het magazijn van scheikundige voortbrengselen, Breughclstrant, 27. De knaap Caniiel Schram, nauwelijks 13 jaar, sprong nog op eenen ophaalbak toen deze zich reeds in beweging had gezet. De iongen werd tegen den muur geslingerd en kwam daarop in den kelder terecht. Toen men het arme slachtoffer tbr hulp snelde was de kleine reeds overleden, tengevolge eeuer Khedelbreuk. Het lijk is naar bet doodênhuis overgebracht.. MECilELEN. — Verpletterd. — Gister gebeurde een erg'ongeluk in de garenfabriek « La Perle », op het gehucht Battel. Een werkman, zekere J. Walschaeits, 30 jaar oud, »4onende op Btuivenbreg, werd met d» rechterhand gevat eu de vier vingers afgepletterd. Na geneeskundige zorgen in de fabriek ontvangen te hebben werd hij naar zijne woning overgebracht. — Arbeidsronten. — Gister namiddag gebeurd* in de groote zagcrii van Jules Matheus, odenstrnat, een ernstig arbeidsongeluk. Een der werklieden, Louis Wauwelaerts, 25 jaar oud, wonende Neckerspoel, werd met de rechterhand door den drsaitcp gevat en zwaar gekwetst. Het arme slachtoffer werd, na geneeskundige zorgen ontvan te hebben, naar zrine woning overge bracht.
HENEGOUWEN CHATELET. — DoOilseMifcaeiBd. — In de rue d'Acoz woont M. 'Laurent-Tricot-, te Chatelet. Een bijzonder telefoon verbindt tijn hnis met dit van zijn zoon Leopold Laurent, die in de rne de Maegeur woont. De draad van den telefoon wa» losgeraakt eu op de draden gevallen die de beweegkracht aan de gemeente Bouffioulx overzet. Ten einde den draad af te snijden was een werkman, Dauiien Koels, op 't dak geklommen, toen hij eensklaps een kreet slaakte en neerstortte; hij was geë'.ectrocuteerd. De ongelukkige werd naar zijne woning overgebracht. Doktoor Demanet en doktoor Cremer, dienden hein de beste zorgen toe, maar alles bleef vruchteloos. Damien Boels is gehuu-d on vader van familie. LODELIXSAM. - Erge val. — Op de plaats van de oude Verreries de la Botte bouwt men thans een nieuwe fabriek voor rekening van do firma Legros zonen, van Jumet. Een metser, Jules X., 35 jaar oud, dio zich op*een muur van 7 of 8 meters hoog bevond, verloor eensklaps het evenwicht. Aanstonds snelden zijne werkgezellen hem ter hulp. Hij had eene schrikkelijke wonde aan het hoofd bekomen, op liet lichaam droeg hij menigvuldige kneuzingen; daarenboven kloeg hij van inwendige pijnen. Een doktoor verzorgde hem in eene naburige herberg, waar men hem heen gedragen had. Zijn toestand boezemt onrast in.
WEST-VLAANDEREN KORTRIJK. — Yelo-aief. — Ernest Gaeremyn, wonende te Sweveghem, Statiestraat, 12S, kwam gister naar Kortrijk per rijwiel. Hij moest eene boodschap doen in den winkel van Hemberg, handelaar in koloniale waren, Doornijkstraat en liet rijn rijwiel eenige minuten onbewaakt aan de deur staan. Een behendige dief maakte van de gelegenheidgewruik om met het machien weg te tijden. Men.heft geene.vermoedens. De velo had eena waarde van 900 frank. l M . t'I.Ml NS m : . — Schrikkelijk rageluk. — De gemeente werd in opschudding gebracht door een schrikkelijk ongeluk, dat gebeurd is aan het nieuw gebouw van de Fransene Paters, opgericht in de Weststraat. De metsers Henri Uyttenhove, jongman, wonende wijk Slypeers en Xavier Wittebollê, wonende Driehoek, waren werkzaam op eene stelling van 7 tot 8 meters hoog, toen ze losraakte en de twee werklieden in de ruimte geslingerd werden. Andere werklieden snelden ter hulp; Uyttenhove was met den hals op eene steek terechtgekomen. De ongelukkige was erg gewond aan het hoofd en werd bij hoogdringendheid naar het gasthuis gevoerd. Wittebolle had kwetsuren aan het been en kneuzingen over gansch het lichaam; hij kloeg ook over inwendige pijnen. De toestand van Uyttenhove is hopeloos. ' De gebouwen werden gezet door den aannemer Alberik Van de Kerkhove.
OOST-VLAANDEREN RONSE. — Een man verdwenen. — Sedert Dinsdag morgen is zonder eenig spoor na te laten, de genaamde Cyrlel Deleit, wever, verdwenen, rond de 40 jaar oud, jong-
daarmedc werd de schrik eener in oproer zijnde stad dubbel groot, vooral toen zich het gerucht verspreidde, dat rondom dt' geheele fabriek van Findeisen bardkaden opgericht waren waaruit de nabij komende wachten mei geweren beschoten werden. De bevelhebber was buiten zich zelven van woede bij dit bericht en beval dadelijk 6 aanvoerders van wachtens benevens den kontroleeronden officier in arrest te nomen en aan den krijgsraad over te leveren. Ook Raffmaus haastte zich bij het ontvangen van deze tijding naar de zijdo van den generaal en riep: — Generaal, laat dadelijk deze barrU kaden door Kanonnen vernielen en de fabriek van Findeisen bezetten. — In het donker met kanonnen voor een barrikade rukken 1 Dat zal ik wel laten, excellentie, daarvoor zijn de dagen veel te lang. — Het is wegens de ongehoorde vermetelheid. — De menschen zullen het reeds weten wat zij doen moolen, men moet die Heden ook Iets toevertrouwen. —• Maar het is een slecht voorbeeld, als niet de eerste poging tot verzet dadelijk gestraft wordt. — Het mag eeen slecht voorbeeld gaven, ja of neen, in ieder geval is het voldoende, dat deze barrikaden gedurende den pocht in toom gehouden worden, zoodat zij zich niot verder -kunnen uitbreiden, OftaM yii dal, ar uaaar ff^an, pjQBt Y£0£L
"'MT*1menHg xt maan m s
~
nian, wanende op Hoogelucht. maar te Ron- de werkzaamheden der drie groote tentoonin, wonen ae op logist. stellingen, zij het den belanghebbenden Sedert eenige dagen had men bemerkt aanbevolen, goed zorg te dragen zich voor dat hij zouderiinge manieren had, dat hij alle vragen en mededeelingen te richten zwaarmoedig liep en soms niet goed scheen tot die commissiën met de inrichting dezer te weten wat hij'deed. verschiilige hofbouwfeesten gelast. Toen de bewoners van het huis Dinsdag Voor wat de aanstaande Floraliën bemorgen om 5 1/2 ure opstonden, zagen zij treft, alhoewel de datum der inschrijvingen met groote verwondering dat de achterdeur eerst op 31 Maart vervalt, zijn de bijtreopen stond. Men ging zien en vond het bed dingen reeds talrijker dan in 190S. Dat zegt van Deleit leeg. Men vond niets anders dan genoeg. de kloeten van den verdivenene. Hij moet , Ziehier de inkomprijzen: Voor de hofdus heel gekleed en op ziju kousen vertrok- bouwtentoonstelling van 26 april tot 4 mei: ken zijn. Zaterdag. Sfl april, officeiele opening, 10 Alle opzoekingen om een spoor van hem fr.; zondag. 27 en maandag, 2S april, i frank; dinsdag, 29 en woensdag, 30 april, te ontdekken zijn vruchteloos geweest. Elkeen gelooft aan een ongeluk of zelf- 3 fr. j donderdag, 1 vrijdag, 2 en zZtcrdag, 3 mei, en den Zondag, 4 mei (sluiten) 1 (r. ord. ' A. D.
Rechterlijke Zaken
De verovering der lucht
/
VLIEGER VERONGELUKT De kapitein-vlieger Moreno, bevelhebber der vliegschool van Somma-Lombarda. In Italië, deed in het plein aldaar oefeningen. Terwijl hij op 200 meters hoogte zweefde, geraakte zijn toestel uit het evenwieht en plofte ten gronde. De vlieger werd op d»n slag gedood.
Hof van Beroep van Gent. LAFFE AANRANDING De geneemde Frans Staes, van Sottegeni, een gekende dief, was er weder op uit om een «lag te doen; zoo had hij zich verscholen rn was op het onverwachte op zekeren Kcrkstock gesprongen, dien hrj slagen toehracht en ook zijn geld, 20 fr. afnam. De rechtbank van Dendermonde verwees hem tot 3 jaar gevangenisstraf •n 10 jaar bewaakzaamheid. De kerel ging in beroep maar hoorde het uitgesproken vonnis bekrachtigen.
SPORT""""" VOETBAL A. A. LA GANTOISE Zondag aanstaande, oio 3 uren, komt de A. S. van Oostende, een de beste YV'estVlaamsehc ploegen op het plein der Albrechtlaan tegen den tweeden ploeg der Gantoise, kampioen van Oost-Vlaanderen. Maandag, wederom om 3 uren, Internationale mat-h tusschen den le ploeg van den Stade I'oebaisiefl en een versterkt elftal der Gautoise. Eeen buitenkansje voor de sportliefhebbers. — Gewone prijzen der plaatsen.
Wereldtentoonstelling van Gent IN 1913 DE Vltt'JAARLiJKSCHE HOFBOUW. TENTOONSTELLING Het Inriohtingssonüteit van de aanstaande Floraliën ontving het propagandacomi-* teit, der Drukpers in zijn nienw lokaal, gebouwd' naast de grêote Feestzaal. Al de Gentsche bladen waren er vertegenwoordigdDe heer Alexis Cahier, voorzitter van de Koninklijke Maatschappij van Tuinbouwen KruidkundeJ bedankte de dagbladschrijvers en drukte de hoop uit dat de Drukpers aan de inrichtters der Flora'ën dezelfde diensten zal bewijzen als in 1908, dank waaraan die hofbouwtentoonstelling een bttitengewonen bijval te beurt viel. Bij afwezigheid V*Ut den heer voorzitter, gaf een der Ondervoorzitters van de Gentsche Afdeeling der Drukpers de verzekering, dat de Gentsche en zelfs heel de Belgische Pers het grootsche werk der inrichters zouden steunen, om zoo mogelijk den bijval der Floraliën van 1913 nog grooter te maken dan in 1908. De heeren Bytebier en 8ys, die de groote decoratieve paneelen schilderen aan de beide uiteinden der zaal, even als de heer Jos. Bertrand. die voor rekening van den heer Firmin de Smet een panorama van de Kaap schildert, van ongeveer 600 vierkante meters oppervlakte, ten einde de merkwaardige verzameling planten van de Kaapkolonie door den heer de Smet ten toon te stellen, beter te doen uitkomen, wenscht over wat «ij reeds tot stand brachten; de kunstenaars beloofden tegen uiterlijk 15 April met hun werk gereed te zijn. De heer Callier, herinnerde verder, dat er tijdens de Wereldtentoonstelling drie hofbouwfeesten zullen plaats hebben: deze van 26 april aanstaande: deze van augusti. in te richten door den Van Houtte's Kring en deze van ootober, in te riohten door de officieele groep. Daarenboven zullen ge durende heel den tijd der Tentoonstelling, allerlei wedstrijden voor planten en bloemen plaats hebben, in de tuinen der Tentoonstelling. ln bet belang der goede regeling.van
den, ontneem mij dan htt opperbevelhebberschap. Ik zou een paar straten moeten afbreken, eenige duizenden mannen opofferen en de fabriek in brand laten steken. Zoudt gij de gevolgen daarvan willen .dragen ? — In zuike gevallen moet men voor niets terugdeinzen. — Welnu, zoek daarvoor dan iemand, die dat doet, ik leen mij daarvoor alet. — Zoo was het niet gemeend, als g;j denkt... — Denkt gij, excellentie, dat Ik mun ambt versta? — Zeker, zeker, anders zouden wij u deze uiterst gewichtige betrekking niet opgedragen hebben, dat kunt gij wel na* gaan. — Nu, dan verzoek ik u ook dat ver. trouwen in mij te blijven itellen en daarna te handelen, totdat gij van zienswijze veranderd zijt. Ziet gij ginds die lichtraketten, die zich als een kring van doorns verheffen? Die lieden hebbon verstand van de dingen, maar ik zal ze morgen vroeg als eene doode noot fijn drukken. En nu, ezoellonüe, iV-1. gij mij wel verontschuldigen, iedere minuut is kostbaar. Intusiolien waren de « barmhartige zusters », zooala de wijsgeer ze genoemd had, bij Helen*, Howald druk bezig zich voor te bereiden op gewiohlige bezigheden in de dagen van strijd. Hare vrlen-d*ft zonden haar tueschefi beide» een
VLIEGER VERDRONKEN Eergister was de italiaansche vlieger, Pietro Primavesi, van Lugano, in den omtrek van iiilanen opgestegen. Om S ure 25 kwam aan het Luganomeer. Toen hij wilde neerdalen nabij Cavallino, viel hij eensklaps van 6ene hoogte van 100 meters in het meer neder, en verdronk. Men heeft slecht» de verbrijzelde stukken van de schroef op het water rondzwalpend teruggevonden. Op de plaats waar het ongeluk gebeurde is het meer zeer diep, daarom ook leveren de opsporingen groote moeilijkheden op.
Schrikkelijke wraak eener vrouw IN DUIT80HLASD De vrouw van een aardewerker heeft zioh op schrikkelijke wijze gewroken op haar man. Terwijl deze sliep, begoot zij het bed met alcohol en stak er het vuur aan. De aardewerker werd,het geheele lichaam vol brand wonden, naar het gasthuis gevoerd waar zijn toestand hopeloos werd bevonden.
GENT We raden de vereenigdé textielbewerkers vurig aan het veertiendaagsch verschijnend vakblad e D e Textielarbeider » zoo getrouw mogelijk te lezen. Het bfad geeft telkens zeer belangrijke .ifbeeldingerLine«ie betrek hebbende met Je belangen der vakgencoten en dezer organisatie. Dees jaar reeds werd in een nummer de historiek en de statuten der Landelijke Textielfederatie medegedeeld. Daf. Klad besloeg zes bladzijden kleinen druk eO was.waardig door eiken textielbewerker té worden gelezen en tevens te worden bewaard. Het laatste nummer bevatte een afbeelding, zeer belangrijk en meer dan sprekend betreffende het duur leven. Het nummer, dat heden verschijnt is vooral van belang voor den wever. Het bevat een verslag door het engelsch arbeidsministerie veropenbaard, vergezeld van zeven afbeeldingen, betreffende de gevaren verbonden aan het inzuigen, met den mond, van den draad in de schietspoel. Dit verslag wordt in 't toekomend nummer voortgezet en zal nog van twee andere afbeeldingen vergezeld gaan. Daarbij wordt in dees nummer een feuilleton begonnen, < Schetsen uit het werkersleven » saamgesteld door gezel Hannick, die de Textielbewerkers een kijkje laat nemen in de ongelukken en miseriën welke een godsvruchtig, van de maatschappelijke evolutie onwetende, weversgezin treffen kan. Het is met den meesten eenvoud, zonder opBchroeving geschreven; de toestanden zijn niet gezocht, doch zeer logiek wedergegeven ; de letterkunde is niet gezocht, het natuurlijke heeft de bovenhand, wat aan het geheel een zeer eigenaardig uitzicht geeft. Textielbeweikers, leest: « D e Textielarbeider !»
vriendelijken groet, of brachten haar, als 't kon, een vluchtig bezoek. Tegen den avond kwamen Barth en Streit en verhaalden zeer uitvoerig wat er dien dag voorgevallen was. Wegens de groote hitte had men de vensters allen geopend en vernam men nu een voortdu» renet gegons en gedruisch, af en toe een hoerakreet en ook tusschenbeiden geweerschoten. — Wij zullen van nacht nog wel werk krijgen, meende Helena. — Dat geloof ik niet, antwoordde de advokaat, onze maatregelen zijn g n o men, dat wij alles bij daglicht volvoeren kunnen. ' — Ik ben zeer ongerust over mijn broeder, zeido juffrouw Findeisen, hij heeft groote onaangenaamheden met mijn vader gehad en was zeker zeer opgewonden, daar hij geheel legen zijne gewoonte uit is gegaan, zonder mij goeden dag te zeggen. — Hij zal op het land bij de kommissie zijn, merkto Streit aan, of hij is reeds op de fabriek, waar hij morgen vroeg en misschien nog dezen nacht gewichtige plichten te'vervullen heeft. — Het aou mij erg veel genoegen doen als hij een trouwen, kalmen vriend bij zich had; zijne zenuwen zijn den laatsten tijd erg in de war, merkte Hermina verder aan. .VrVotit voorlgtsei.'i
VOLKS-CINEMA LOKAAL VOOTUITZICHT, Mculcstii'üsihc steenweg ZATERDAG OM N l'z l'Hi:
Groote Vertooning
met den kunstfilm: Sapha, beroemd drami in 4 deelen nam- het meesterwerk van Uatidet PROGRAMMA 1. Journal Eclalr. 8. De li.'iiiilm'hnrn, drama. 3. Het groote Kalihy. leerzaam. 4. Tegenover den panter, drama, s. De nacht van era kind. drama. 0. De beste der drie, comedie. 7. Ciincgonik', architect komiek. 8, 9, 10 en 11 Sapha bereomd drama in 4 deelen. 12. Het feeol van Roblnct. ZONDAG a MAART "in 9 II. en om 8 l/S ure
Twie groots Vertoonlngeh met den prachtfilm: De Beste Wraak, drama in 8 deelen. PROGRAMMA 1. Hobinet roor 10 minuten rijk, komiek, 8. Het dienstorder, drama. 3. Het kleine buurmeisje, comedie. 4. De blik. drama. B. De waarheid roor alle», komiek. 6. Bont-dc-Zau komt van den cirk, komiek. ?. Bretónsche kleediag, gekleurd document. 8. Onder de livrei, drama. 9. en 10. De beste wraak, groot drama iq 2 deelen. 11. De verloofde in den put, komiek. Htj!-s MAAND.AG 24 MAART urn 6 unr ter herdenking der Commune. Ingang vrfj,
FeesMaal "Vooruit,, Bafiattenstraat ZONDAG 2Se HAART
GROOT KUNSTFEEST ingericht door ie fanfare c DE VOLKSVRIENDEN > Bestuurder, gezel Edm. Pagnon te Deel: gewijd aan werken \ an J. Van der Menlez' J. V. d. Meulen. 1. Marche Jubilation, 2. Tiberiu», ouverture J. V. d. Meude». door de fanfare. 3. *) Het Lied van den J. V. d. Meuleu. Boer b) Het Lied van Baociius uit c De Vlasgaard >, door O. G. 4. L'Adieu, voor oor, J. V. d. Meulen. door O. D'Hondt. 5. Moedertaal, J. V. d. Meulen. door L. Neetesonne. 6. T-oussaint profane, J. V. d. Meiden. TVÏftJtrf d'Aiéïer, " ' J. V. d;»&E«jfi[. beiden door MeiuUer Sived. •---• ._ " -' '" 2e Deel: 1. L'Africaine, fantaisie, Meyerbeer. door de fanfare. 2. Le Cor, t e zingen door gezel Lavreau, begeleiding van cor en piano. 3. Werther, door O. G. Massenet. 4. Carmen, door Mej. Sived Biret. 5. L'Etoile du soir de Tasnhauser, Wagner. air de Wolfrau. voor viool-alto, solist G. De Meester. 6. Pensees d'Automne, te zingen door gezel L. Neetesonne. T. Duo uit Mireille, Ch. Gounod. gezel O. G. air de Magali, door Mej. Sived S. Grenada Espagnole, " Garci&-Sa~ marche, door de fanfare. Deuren open om 3 nre. Begin om 5 1,2 un Tijdens de uitvoeringen blijven de deurei gesloten.
®©©®®®©®a©®©©®©®®©os Lokaal ''Verbroedering,, Meibloemstraat OP ZONDAG S T H A A R T 1B13 (Eerste Paaschdag)
Buitengewone Vertooning door den Tnoneelkrlng EXCELSIOB, te* voordeel? zijner kas Men zal opvoeren :
JONK
BIJ JONK
nieuw gentsch blijspel in drie bedrijvsa 1* bedrijf : Twee hancs voor een kieke SB bedrijf : Den bal masqué in de Scala 3e bedrijf : Wettelijk Beschiet. Vooraf :
DE INBREKER fantasie in één bedrijf naai' het engelsch van lipton SlucWr Deuren open om 5 l / i u..— Begin 6 u. itipt. De abonnementskaarten ziju niet gelul ALGEMEENE INGANGi'RIJS « ».» F»
Tooneelnieuws VLAAMSCHE bCHOUWBURO
Ter gelegenheid der j?aaschda«a , f°j < l w de volgend» vertooninsen aaugekondigo. Zoudag te 3 l/i ure De Wever», wa.rva» de vertolking door gausch de pers geprersr werd. 's Avonds om 7 3/4 ure Eva. Maandag 24 dezer (2e Paaschdag) t« • l* ure Eva. 's Avonds om 7 l./S ure, eerst» op voering'van Hoer Nobels, een greep; uit e*» volksleven in 3 akten door den i * f ° f " tooneelsohrijver Claeys, en tot slot D" " milie Klonken*. Diusdag tn donderdag Eva. ... Daar het tooueeljaar ouwederroepe'flj den 31 Maart gesloten wordt, moeten de "" hebbers die de lieve operette zien ol hern™ I willen, van de gslcgenheid gebruik mitföt:
:fcowraagti maan Ttna
Ter verheerlijking der Commune ********* * ********* ^
WIJK HEÜVELPOORT
3*5ÖRfftt^KSMtt«ötS«Jc»WftStBtS' -
LOKAAL VOORUITZaOHT,
ZATERDAG 22 MAART om 8 1/2 ure stipt
MenlceteeiWhc ateeaweg
GROOT KI> S T F F F S T
MAANDAG 24c MAART (2c Paaschdirg) om 6 ure 's avonds
ten voordecle der Fanfare , van den M a n - en Nollieskriug, enz. f, PROGBAMMA: Eorste deel 1. UoniiiMir et Vaillance. marche, door de Fanfare < Vrijheid door Broederschap.-, bestuurder Paul De Meester, ***. 2. 'I'halia. ouverture, door de Fanfare, ***. 3. De Coumnno. door gezel Lavreau. ***. 4. Extase, voor viool, door A. B., L. Ganue. — 3. De drie kruisen, alleenspraak door gezel Frons De Mev, tooneelmeester van den Mnltatulikririg. 0. Chanson d'une fille. voor viool, door A. B . . A. Dupont. 7. Si MUI- l'avez compris, door gezellin Posthumus, Deuza. 5. '1 u ne saura jamais, voor mandolien, door F. Pieters, •**. Tweede deel: t>. Lieve Mei. door de Fanfare, ***. 10. Concerto voor. clarinet, door Clement Landrieu. —. 11. De vagebond, schets uit het werkersleven, door Pieter Mirande. 1?. Variationti pour cor. door gezel Oscar Dhondt, eerste prijs van het Conservatorium, Strauss. 13 Les Dragons de Villsr*. door gezellin Posthumus, Maillerd. 14. Finale du 2* acte dr Maie Bultcrfly. door Oscar Dhondt, Puccini. Xnscchen de twee deelen TOESPRAAK ovrr do Commune tan Parijs. Zondag zullen kaarten op den wijk ten huiie aangeboden worden. Prijs: 0,23 fr. .
2e deel l. Waarom ik ben eeu rouilc socialist, door •J. Acar. C. Mignon. door M. Verstraetcn. 3 Romance, door Coutrino. 4. De bedelaarster. door Sidonie. 5. lte JKaastiuingrrs, tweezang, door J. D. V. en Acar M. 6. Het bootje, door L. Verst-raeteu. 7. Voor dames, door H. Temmerman. S. Hcrodiade. door Steyaert. 9. la* bereeusc d'Hnmpcrdiuck, door Oermaine. li). Werkvolk! toooeeispel in één bedrijf. Deuren open om 5 1/2 ure. — Iugaug vrij.
********* * *********
smsps®e»si33ï«ss2ö£mswiR»jft3r
Aan de leden der
milielid. Het is haar een ware troost g e weest te zien hoe zeer Louis Roeck in de partij geëerd werd. De familie Roeck.
Groot Zang- in Toonaalfaest PROGRAMMA: Eerste deel l. De Lorely, koor, zangkiing c.Vooruitzioht . e. Een avontuurtje,kluchtlied, door M.B.M. 3. Les mains des femmes, romance, door L. Verstrakten. 4. De Commune, door J. Aoar. 5. Romance, door M. Coutrino. 6. Souvenir Tyrol,, tweezarti,- door Sid.Marie. 7. Mijn menu, kluchtlied, door M. B. M. vu A. M. S. La t harité, door Steyaert. D. Geer mij een man, luimige alleenspraak, door Julienne. 10. Verrlogen tijden, romance, door L. Vtrstraeten. Toespraak door J.VAN DERDONCKT over: « De Conimiinc van Parij» »
J a DOCKERS. - Oe bode zal ggndag
zijne maandagtonde doen.
LAGE KEREL. — De vuile vod dat zich 'Hei. Volki en het blad der chriatene arbeiders noemt, verspreid de wagelijkste vuiligheid. Niet een enkel blad, kan zoo gemeen zijn ala «Het Volk» en dat teekent de inborst, het karakter en het gevoelen yan hen die het opstellen. Zoo noemt het den diefstal der weinige spaarpenningen welke eeno moeder op de Lievekaai outstolen werd. een paitljilicfstal! Lage zielen, slechts gesticht om de werker; tegen eikaar op te ruien.
WINTERCARTEN (vroeger Soala). — Het lokaal wordt alle dagen geopend om 3 uren. Do Zondag. Maandag, Donderdag en Vrijdag, treden de altisten op In dagvertoonlng. . 1077 CIRCUS-MENAGERIE HAGENBECK. — Volgens het geruik zal er geen vertooning heden vrijdat in de circus Hagenbeck. gegeven worden. Morgen, zaterdag, zeer aantrekkelijke gahuertooniug. Zondag en maandag (Paaschdagen) buitengewone dag- en avolidvsrtooningen, zeer aanbevelenswaardig aan de familiën. Het zijn ook de laatste 'mn.tin.eea die op eene zondag of feestdag zullen gegeven worden. Het moet bok gezegd worden dat nu de avondvertooningen om 3 ure stipt beginnen, aangezien het groot getal der nummers van het programma, — waarlijk bewonderenswaardig. (618)
PARTIJGENOOTEN! Ü
£ftïr^
Lokaalinhuldiging te St-Amandsberg-Damy poort. Men vergadert om 3 ure aan < Ont^ Huis». De inhuldiging moet zoo goed lukken als toen de lokalen van de andere wijken werden geopend, 't Is eene forteres te meeij der socalistische verschansing rondom GentJ OP DEMUID10. —Maandag 24 Maart (2e Paaschdag) om 3 ure 's namiddags, algemeene verplichtende vergadering der a£deeling Jonge Wacht in het lokaal «Vooruitzicht». Meulesteedschen steenweg. Dagorde: 1) Proces «De Kazerne:»; 2) Algemeene Werkstaking; 3) Jani lijkschc reis. Gezien de belangrijke dagorde zal iedere Jonge-Wacht er aan houden tegenwoordig te zijn. Allen op post I
1
voor ancs en katoencontinnea, bakaftrek. sters, vaagsters, vlnsgarcninaakaten,') dienstmeiden, kindermeiden, winkeljuffer/ dienstmeid, meid voor hotel. " ^ —— MEN VRAAGT een halve gast loor» lialer voor de Sam. Weverij, Mets6rstraat| 239
VERMAKELIJKHEDEN'""
OPENBARE K0STEL00ZE LEER. GANG VAN MOESTEEI.T. - Oe heerprf. GROOTE S ( Ü O L W I t l H G A..G. Van Eeckhaute, zal zijne 11e les ge- Zateraatr. 'Ji Maart, om 7.30 uur, cAïdaji ven op Maandag 24 Maart om 10.30 ure voor- met Mev. Edith de Lys. a ^*middag, in de Staats Tuin- en LandbouwNEDERI.ANDSCIIE '-i'HOMVIsUBO \ school, Hofbouwlaan, 15, Gent. . Zondag 23 Maart, om 2 ure 15: c Bje We-l vers J ; 's avonds, om 7 u. -15: « Eva, hei')] Al a l l i r i f iarerl-email welke droogt in 6 uien \ M A |.K njd, deouio Ir. :.5o. — Gebruikt fabriekmeisje >. UIIIILrtwIA Bjct anders voor uw fckiidetwerk. Maandag 24 Maart, om 2 u. 15: « Eva, heti? fabriekmeisje >; 's avonds, om 7 u. 30, eer-1 ste opvoering van « Boer Nobels >, tooneelJ OPENBARE KOSTELOOZE LEER• AANIIESÏ'KÜISG. — Uitslag der spe! in drie bedrijmn, van Albert Claeys;" GANG VAN BOOMTEELT.. — Prof. A. aanbesteding die plaats had in de buteelen der genie te Gent, voor de vergrootings- en Collumbien, zal zijne 15e les geven op Maan- tot slot: t De Familie Klepkcns >. Dinsdag 25 Maart, en donderdag „ verboteringswérken dev stalling van de lo- dag 24 Maart, 2e Paschdag, om 9 1/2 ure voormiddag, in Staats Tuin- en Landbouw- Maart, om 7 u. 43: cEva. het fabriekmeieje>^ kalen van dfcn krjjgeslaapdienst te Gent. Bestek: 2B71,'82. — Hebben aangeboden : G. school, Hofbouwlaan, 15, Gent. Malbrancke te Gent, 2423 fr.; A. Denys, id., A. De Meyer, te St. Amandsberg, 26D0. BOND VAN Ol'D'LEERLINGEN HAVEN VAN GENT DER STEDELIJKE AMBACHTSCHOLEN. AMENHOEDEN, 6 . Mya-Soenen, — Zaterdag 29 Maart om 8 I/S ure, voor'AANKOMSTEN VAN 19 MAAR! dracht met zichten door den heer ingenieur Hoek Kleine Viscsmarkt en Veeileplaals. Eng. st. Kgret. kapitein Ellis van ManBastin over de gasbereiding in * Nijverheid chester, koopw., J. I'. llcst; en tjie. — Eng. . ONGELUK IN « E TENTOON- en Wetenschappen', Zondag 5 April om st. Ousel, kap. U y r ï l l . v a n Liverpool, STELLING. — De genaamde Jules Nizet- 9 l/S ure 's morgens bezoek aan het Gas- koopw. J. P. Best i i — Russ. st. Gl ti, 27 jaar oud, woonachtig te Luik, was gesticht. Suwot-on. kap. Wülunisoii vcu lliga, koopgister morgend in de machiengalerij der waren, Voigt. — Zweedsch st. Disa, kapJ tentoonstelling aan het werken, wanneer Neander de Dunkerque op balast, Voigt. —( hij een stuk ijzer op het hoofd kreeg van Duitsch st. Matador, kap. De Boer M I / omtrent 2 kilo. Trouvilie, up ballast, Agence Maritime. *J\ van 21 lot 27 Maart Hij had eene diepe wonde aan het hoofd; VERTROKKEN DE ELLENOISEN «Lei Misérablea) zij is nochtans niet gevaarlijk. Eng. st. Skipper, kap. Earnshaw vooi! 3de tijdperk: JAVERT, DL'POLITIEMAN. Littlehampton, scories. — Eng. st. Truro; — STAD GENT. REINIGINGSDIENST AAN DE SIGARENMAKERS. — kap. Halle voor Huil, koopw. — ZweeJacb — Aanbesteding voor".het vervoer en lossen Met deze wordt gij uigencodigd de buiten- st. Knippla, kap. i'etterson 'goot Stolpe. van huisvuil en recht-van «orteeren. munde, phosphntes. , Voor voorwaarden en lastenboek zich te gewone algemeene vergadering bij t e woHoogwater te Terneuzen op 10 Maaéti wenden tot dea bestuurder St-Lieveuslaau nen die plaats heeft op lieden vrijdag avond 's avonds: 12 u. 19 m. } om 7 1/2 ure, iu het lokaal «Ons Huis*. 23, Gent. Hc^Bcstuur. Opening der aanbiedingen den 31 Maart te 11 1/2 uur in de zaal van den Gemeenteraad ten stadhuize. .-• , (162213). WERKBEURS. — WurJen gevraagd op 30 Maait 1913: Overlijden van 18 Maart — PROTKSTAT1BN'. - Een gentsch Mannen: volle gasten : bankwerker,plaatAlice Uejrnaert,. 1 l/t j . Korte.Schip-: blad schrijft: Ten gevolge der opening van het onderzoek de curamudo et incoramodo werker, ijzerv'ormer, paswerkor-monteer- gracut, 39. aangaande het aanleggen eener tweede def, schilder, plafonneerder, glazemaker, Ovcrlijdcns van 19 Maart tramlijn in de Veldstraat. hebben de inwo- ^behanger, timmerman, meubelmaker, nieConstance.Goethals 71 j . , z. b£$ wed.-Lie-j •kJairiékhoTitbe'werlcef,'''schrijnwerker, TieSdn e r s dezer straat drie nieuwe verzoekschrifvin Hae*k, Huidèvettersk.,'2. — PloréntJ ten aVzonae.li: het eerste aan dêhëexen.Bur- lïouwer; beel'dschlldeT, bt'ö'ekmaker. klc-ergemeestc.r-„ Schepenenen de leden van den Tna-tel-,TflbuTKihir,' haarkapper;"-sphïner, Verschaffel, 65 j . plafonneerder, Goudetr.,: draadmaker, verver óp stukken, dienst- 32. — Mathilde De Rudder, 44 j . z. b., wed.! Gemeenteraad ozer stad; het tweede aan Edmond Van ±"arys, Bruggestw., 594. den heer Minister van Openbare Werken; knecht. Overlijden van 20 Maart Voor buiten Gent: vijlkapper, paswerker, het derde aan de leden der Bestendige Deverzilver en.'vernisser van lijsten. putatie der provincie Oost-Vlaanderen.' Adolphine .Barrat, I j . , St Elisabthplaataj Halve gasteu: Dankwerker, plaatwerker, 11. . <: Deze verzoekschriften vragen dat de hoefsmid, voorslager, cementbewerker, beGeboorten van 19 Maart machtiging niet zou verleend worden aan hanger, meubelmaker, timmerman, beeldde Maatschappij der Klectrieke Trams tot houwer, schrijnwerker, kleermaker, kaar- Wilhelmlne Rosenberg, • Weidestr., 14. het verdubbelen der-bestaande lijn in de derijtverkers, nemenraaker, pedaaldrukker, André Verplancke, Hofstr., 45. Bertha Van Damme, Rooigemstr., 20.. Veldstraat. Zij doen gelden dat, indien deze rund- en vakenslachters, haarkapper, Leopold Priem, Luxemburgs tr., 36. toelating gegeven werd, het onmogelijk zou schoenmaker, bloemist, letterzetter. Leonie boonduts, Peterseliestr., 186. zijn, in het grootsts^-deel der Veldstraat, Leerjongens: smid,cementbewerker, spienog met rijtuigen stilt-te staan of koopwa- gelbewerker, modelmaker, behanger, fotoren te lossen. graaf, beeldhouwer, kleermaker, boekbin« Dit zou zeer nadeelic zijn \-oor de han- der, peperkoekbakker, chocoladebewerker, delaars der Veldstraat,- terwijl het druk ver- haarkapper, boodschapper. f VRIJDAG keer der tramrijtuigen tevens zeen gevaarVrouwen : volledige werksters: Naaisters lijk zou wezen voor d e voetgangers, die nu, voor hemden! en linuengoed, kleermaakUAUHOME VOORUIT. — Om 8 ure, aolj wegens de smalle voetpaden, zeer dikwijls ster, modiste. strijkster, werksters thuis fegeles.(spelende l e d e n ) ; o m 9 ure, algemee.' te midden der straat moeten ia»an. voor voorschooten, gilets, hemdens, fijnlin- ae repetitie Niemand ontbieke. < De rijtuigen tonden ook blootgesteld zijn nen en kindêrkostumen, katoenspinster, ACCORJJEOMSTEN. — Om 3 ur» b * aan talrijke botsingen, welke nu met het dienstmeiden voor alle werk, bovenmeiden, stuurzitting; om 8 1/2 ure algemeens repe-i druk verkeer reeds al te dikwijls gebeuren. keukenmeiden, inwonende meiden, keuken- titie. c De verzoekschriften vragen dat de be- meiden en bovenmeiden voor hotels, winFANFAKE
D
Pathé Schouwburg
vi Mi
y
Vlij vragen bele-fd aan onze leden om voor de tondagbodens hunne broodboekjes gereed te leggen. Als de boekjes gereed liggen is dat eene groote tijdsbesparing. Wrj hopen dat onze leden aan dat vrien| deli'k verzoek zullen voldoen. Eet Bestuur.
Jonge Wacht en Oud-soldatsn
kn de Wijkclnbs i - Zooals dt partijvergadering besiatè" A l "Üóndag morgend ïn Gent Je bröchüür wor' den verkocht met het proces van het blad «De Kazerne?. Deie verkoop moet uitstekend lukken ,Öaar gansch de pleidooi der drie knappe verdedigers onzer moedige Jonge Wachten de prachtigste anti-militaristische redevoeringen zijn welke ooit uitgesproken werden en ook omdat het recht en de wettelijkheid van A. W. er onomstootelijk in bewezen »orden. Nooit zijn wij "beter in de gelegenseid geweest op prachtige wijze onze gelachten te verspreiden. Daarbij, de partij heeft het beslist. Op mannen, der wijkelabs, zondag morrend talrijk in uw lokaal, Op Jonge Wachters en Oud-Soldaten. seen eakele mag zondag morgend o n 9 uren is t Ons Huis J ontbreken om den stormloote doen. N. B. — De*J. W. van de Muide vergadert ia haar lokaal.
-
*
Stadsnieuws BEDANKING. — De familie Louis Boeck, bedankt de talrijke partijgenooten ia vrienden, die er aan hielden eene laatste lulde te brengen aan. haar afgestorven far'EUlLLETOK VAN 32 MAART
(3«4
Het Huis des Duivels JbÉfei.' Kerjean gaf eer. teeken. Aanstonds Mderde een van de Gezellen der Toorts. Die man had een soort van graad in h«l akelig leger des barons ; hij was gelast aan de schildwachten de onderrichtingen en de wachtwoorden over te brengen. — Dal de hekkens van al de gangen gespten worden, — zegde Lucas hem ip gebitdende toon; — dat de mannen van de wacht gebruik maken van hunie wapens tegen al wie uit de kelderingen zou pogen' te ontsnappenI... Ga, doch zeg geen nutteloos woord over de onderrichtingen die ik u gegeven heb... niemand mag ze kennen, behalve zij voor wie ze bestemd zijn. De Gezel der Toorts boog voor den baron en verwijderde zich om zijn bevel le volbrengen. — Ik heb gedaan wat gij verlangdet... hernam Lucas, zich tot Rooden Kam wendend. — Spreek nu... — Ik ben bereid... — Die zoogezegde verraders, met hoevelen zijn zij ? •* 2e zijn mat twee. tNVijs^ mji,,, •
DE CARILLON. 14,Korte Dagstegc, gaat voort alle avonden volle zaal te lokken. Niet verwonderlijk is het, wan < De Carillon > heeft zegevierend weerstaan aan de concurrentie door de zuiverheid en de afwisseling zijner cinematografische voorstellingen. "Het programma dat heden debuteert zal 11.' - het schitterendste zijn en bevat ala bijzonder c L'Honneur de la patrie >, groot modern drama. De Gaumont-Journal dat « De Carillon » de eerste week vertoont geeft actualiteiten van de week, tezelfdertijd vaa Parijs en van Brussel. : -iTe rekenen v-an-d*,v-oIgetvdé'wëëk:'Z*i-het. prsgramrïia"geheet veranderen den yrïjdng 'èn den" mfcanda'g en"zoo3Qeh staande houden 1 2046. BREUK. — Gister namiddag .is van eenen voernianswagen van M. Jan Coole, wonende Dendermondschen steenweg, Gent, op den Antwerpschen steenweg een wiel gebroken juist op de riggels van den tram. Men moest de kolen op een anderen wagen laden. Hierdoor werd het tramverkeer langen tijd onderbroken. WERKONGEVAL. — De dertienjarige Louisa De Loore. wonende St-Antoniuskaai, 12, is in het fabriek J. de Hemptinne, op de Plezante'Vest, met een harer handen in een mekaniek gevat. Men vreest dat 't erg verminkte lichaamsdeel zal moeten afgezet worden. METAALBEWKBKEBSBOND. — Eene deputatie der Gieterij Carela wordt Vrijdag ten bestuurzitting verwacht om het antwoord van den patroon op ons schrijven te vernemen. J. De Olerek.
• De arendblik van den ïoover zocht m de menigte en vond zonder moeite den reus en den dwerg. Zijne uitgestrekte hand wees heS opvolgentlijk den baron aan. — Wat I — mompelde deze laatste, — Dagobert en Guldenknop... twee nieuwe leden in welke ik een blind vertrouwen had, en die voor mij het verstand en de kracht vertegenwoordigen... Zijt gij wel zeker van u niet te vergissen? — Zoo zeker ais ik op dees oogenblik ben van tot mijnheer den baron te spreken... — Die twee mannen zijn zeker in den dienst van den luitenant van polieie? — Toch niet... — antwoordde Rooden Kam, het hoofd schuddend. — I n wiens dienst zijn zij dan f — Van dengene dien wij te vergeefs zochten, en dien wij thans eindelijk gaan vonden ! van den markgraaf de Rieux... Kerjean maakte een gebaar van verbazing. — 0 : — stamelde hij, — dat ware ta schoon... Zoo gij de waarheid spreekt, dan is uwe fortuin gemaakt!) — Dan mag ik mij van nu af als rijk beschouwen... — Gij rr.oet mij nog de bewijzen geven, die gij mij beloofd hebt... — Luister, mijnheer de baron..-. Rooden Kam verhaalde kortbondig hoe hij Dagobert eenige minuten te voren in den geheimen gang onldekt had, ^dg_glecht yerjiqrgen sgdjJjrealllifLï! fflMr1 v ¥t 1
Burgerlijke stand van GenT
Vergaderingen en Msdedeeling»?
antwoorden en gijnen spoedigen aftocht. Hij voegde erbij dat de dwerg de gezel was van den reus, die gelast geweest was den zwarten domino, at liever den markgraaf de Rieux, tegen alle vervolgingen te beschermen in den nacht van het dansfeest, in het Huis des Duivels gegeven... — En hij heeft zich gewetensvol van zijne taak gekweten l — voegde hij * tot slot bij, — ik heb goede redens om er zeker van te zijn I Naarmate Rooden Kam sprak, voelde de baron de overtuiging zijnen getst winnen. — Ja... ja... — zegde hij bij zich zelve, de zaak ia duidelijk I Die mannen zijn in den dienst van -René de Rieux... het is door hen dat hij de geheimen der onderaardsche gangen ontdekt heeft... Hunne opname onder de Gezellen der Toorts hunne bestendige tegenwoordigheid op deze plaats moeten eenig geheimzinnig plan verbargen, een aanslag tegen mij beraamd.•• Mijn vijand wachtte zijn uur af... 't is zonder twijfel bet mijne dat weldra gaat slaan l... Rooden Kam, die de ooren gepist hield, had geen enkel woord verloren van de allecnsprak, met halfluide stem gehouden. — Wat beveelt mijnheer de baton 1 — vroeg hij. — Dat men zich meester make van die
^ee mappen. .«* Mtwmrtd^LiJ«tUjai
gesteld worden, zoodat zij geen woord kunnen wisselen... Ik ga hen afzonderlijk ondervragen... — «Niels zon gemakkelijk, doch ik kan hier niet bovelen... Die brave menschen kennen mij niet en zouden mij niet willen gehoorzamen. Kerjean riep opnieuw den man waarvan wij reeds gesproken hebben, en.die eenig gezag onder de valschmunters ge-' noot. — Mijnheer hier.zegde hij naar Rooden Kam wijzend, kent mijne bevelen en zal ze u uitleggen. Gehoorzaam aan hem gelijk aan mij zelve... Rooden Kam en de Gezel der Toorts verdwenen te midden der groepen. Eenige minuten verliepen. Dan zag Kerjean twee ploegen, de eene van zes man, de andere van drie, zich naar Guldenknop en Dagobert richtten. De roover volgde op korten afstand de zes mannen, die rechl naar het aambeeld stapten, waarop de reus aan het smeden was. Enkel met zijn werk bekommerd, was de geweaen hondenknecht van den prins de Guémenée duchtig aan het hameren op eene groote metalen staaf; hij liet zijn hamer op- en neergaan met eene gansch werktuigelijke regelmatigheid en opreohte reuzenkracht en gaf geene de minste acht op hetgeen er rond hem gebeurde.
ZATERDAG SCU00LII0M). KABOi. -Oniji uree
avonds, bsstuurzittiug. FANFARE ure repetitie voor «De Schelde» met M. A.J Hoefman! Op elks aauwezigheid wordt gerekend 1 ZITTINGEN
DER WIJKCLUBS VRIJDAG KASTlvEL-HEIRNIS. om 8 ure. DOK (WEVERIJ), om 7 1/2 m e . MUIDE, om 8 ure. FEESTLOKAAL, om 8 ure. PLEZANTEVEST, om 8 ure, EOOIOEM. Meibloemstraat., om 8 1/2 u > AKKERGEM, om 8 1/2 ure zitting. '" ~f VKIJHElD^DOOit J ..JEDERaOHAPr om 8 1/2 ure. WIJKCLÜE MI.DDENSTAD. — Bestuur«itting- om 'S uren. ZATERDAG -j WERKERSWELZIJN, om 8 1/ï ure. NOTELAARSTRAAT, om 8 1/8 ura.T MOLENAARSTRAAT, om 8 l / i ur». ST. AMANDSBERG, om 8 l / t W * WOSüDELGEM, om 8 1/2 ur». VOETWEG, om 8 L> ure.
mmmmmmmm^^mmmmm
Extra fijne Chocolade V.
Groot Velomagazijn
' speciaal vervaardigd voor Vooruit Fr. 1 , 3 0 het pak van 12 kilo » 0 , 6 5 » » 14 » 0 , 2 6 » » lOOgramm,
RENARD, Gebroeders GENT, 4 1 , Steendam, 4 1 , GENT
VELORIJDERSII!
l i di Kruidenierswinkels van Vooruit
T a r gelegenheid v a n het openen van het seizoen t r e k k e n w i f O w e a a n d a o h t op onze buitengewone voordeelige prijzen e n d e bijzond e r e hoedanigheid o n z e r w a r e n .
MEN VRAAGT onmiddellijk een was. sohenknecht in de Brusaelsche Wasscherij, 72 Bd Lousbergs t/s. TERSTOND GEVRAAGD. Een goede kleermaker appiècier. Voor de condltiën zich spoedig te tichttn let M. Alberts, rue du Tintorets te Aanières-Seiue, frankrijk.
ZIEHIER EENIGE PRIJZEN : Buitenbanden van at. . fr Binnenbanden van af. . »
MEN' VRAAGT bekwame timmerman, kunnende koffering maken en ijzer plaatsen voor gewapend beton. Men vraagt ook hah'L' gast. Schrijven of zich aanbieden J. Petryns. 25, Sonoolkaai, Gent, tusschen 5 1 '2 en 6 1 f8 uro 's avond=. TEJiOOPEN'. — Kene steekkar met twee trettiren, zoo goeti als nieuw, voor allen handel, uitstekend voor leurders, aan voordeelig* eonditién. Zich te bevragen ten bureéle van 't blad.
Bellen
»
0.35
Motoradpompen, • sark Z a d e l s van txste leder . . V e l o s volledig en geheel gewaarborgd (Saet V e i o s vervaardigd van arukken B. S. A. 'drie aeweren> van «J. %. .
>• »
0.9S 3,50
»
115.00
,,
155.00
Soedkoope velos zonder waarborg vervaardigd op aanvraag.
raU.!']*.,,'!'»
Derfmedie tanProratsor l>Thom Bon eeertaiiijd « D M cekerm cevaarlooien en oni»iildel.ijke.i nitsiac io tlle gevaüe-j vto weebliJTea der mam rist ouden en
• 1NSTITUT • CHiniDTHÉRAPIQUE DE BRUXELLE5(i) Wenu@uMid\
VERTRAGING Prospectus kosteloos ferzonden door , OrdeUecuritarie. *5»ruedesCroi lades, i%, Brussel. Verzending onder om «lift te^eo l frank io post-tirobers der geïllustreerde brochDurdernieowste en it; lente voorhei:oedmiddeis en geheime rudgevingen voor man en Trouw
?
NIEUW I I I
V00RBEH0EDM1D1JELEB ' "Sanitas ... n u jifüit niiaiinilBiijiiiri
Door samenwerking
•reeBi Riti
voora«hoe::i-ntu:faw.j3r-4eida5»«iachten Dit l>*l^t.rü,T^:f,C - u r -: ia Caoutt^ese
I
Mhrbmh iilitfeiüre liji jir S E S pttit jjggqd^aaoM.utrit.uLaO30 ia tOK:B»I«O3I. SJUHTA8IN, 7 0 . lr-r,ri:!«ai. '.etsüüStt
cal
Onvermogen Pillen om het voertbrengingsvermogen. te herstellen. Sroetlige en onschadelijke uitwerting. Prijs; 5 rr. Geheime zending tegen mandaat. Apoth. Dosi, 65, ree Antoise Dansaert.Brfesel.
V
Place Rouppe Plaats)
I
Nieuwe T r i o m f van Ehrljch
uas'ëïï
STERtltT
ZUID'LAAN
I V u r t w a H, BoJeiml N U IniiiH
GwRutneicabex±njTtaf detcr ülrawa artl* geboaaarud aaa balde gnlachtaa ia - Bat 5»"lTiS I , , I *V. «oor H u m "m: l " J f ( . mt Vroantt SAHITAB»., y o . i3„Kiiu,
B"H
3.45 3.00
Laar ow drukwerk V6) vaórdïgeri ia U
V
naar een beter
leven
I
M e t de WERELDTENTOONSTELLING te BENT V zal iedereen trachten netjes en deftig te wezen Daarom koope men ALLES, zonder uitzondering, in de
rf"8i«w~ & O
M q 'os
c\5
"VolksdrottwiJH
Beter dan « 6 0 6 » is « 9 1 4 » De aan geheime ziekten l i j dende vrouw, verzuimt zich te behandelen met het " 6 0 6 , , ,
Heepoort. 29, Gen!
MEUBELMAGAZIJN VOORUIT VRUaA6rV.ARKT.6EWT
GEËMAILLEERDE K0MF00REN GEWONE K0MF00REN STOVEN en KACHELS V O O R U I T ' s Geëmailleerde* K o m foOFSIt zijn van de beste fabrieken, de laatste modellen en de rijkste versierd. V O O R U I T ' s G e ë m a i l l e e r d e Kom> fooren trekken goed en zij springen niet af, zijn de beste, de sohoonste en ook de goedkoopste. VOORUIT's Reëmailieorde KomfOOPen zijn met looze pooten, dia gemakkelijk vervangen worden. Prijzen van M I N dan 9 0 , 9 5 , 1 0 5 . 1 2 5 fr. en H O O G E R
jYOORUIT's gewone Komfooren, Stoven en Kachels, geëmailleerde en andere
~~ !
H a K r u e t e a (oude en pas ontsfane Druipingen, Vernauwingen. Proslatitis, witverlies. enz). MUnwe rleklrisrhe be handt linzen. Of het uit nalatigheid, dan wel uit onwetenbeid is. Tast staat het, dat de aan geheime ziekten lijdende vrouw verzuimt zich le doen behandelen; op tien mannen die de behandeling volgen, onderwerpt slechts eene enkele vrouw zich daaraan. Ea nochtans is de verhouding der besmette vrouw dezelfde als die der aangetaste mannen. Het is dus noodig dat iedereen het zijne er toe bijdraagt om de ongelukkige zieken die hij kent, in te lichten, en hen le doen besluiten de behandeling te ondergaan met het «606 :> of bet > 9 i i » . Deze behandelingen worden allo dagen toegepast door de geneesheeren van be'. Insiltnl Cfcisnietliéraplqse de B m xellea, dat trouwens liet eenige officleele in België, dal welks titel regelmatig, ingevolge de wet. ingediend werd. Dit modelgesliclit bezit geneesheei-en-specialisten, voor de behandeling van alle aandoeningen der geslachlsdeelen en waterwegen : oude en pas .ontstane druipingen, vernauwingen, proslatitis, walerbreukei;,. witverlies, enz. Toepassing van de nieuwste elektrische behandelingen, mot het oog om aan de zieken eeno snelle, sm.irllooze en bepaalde genezing le verschaffen Ue ernstige bloedsgebreken (suikerziekle, eiwilziektejbloedaimoedecn bleekzuclit, bot hardnekkig ook, worden door de nieuwe methode spoedig genezen. Inlirhliagrn. ltroehure ra E e o t r Knadp'.csinc kaaltlee*. Afzonderlijke w.ichtsalons \oor dames en heeren. Haadnirsitgen : Alle dagen, van één èen | uur tot negen uur 's avonds. Zon-en feestd.-igen.van 8 uur "smorgers lot 's middags.
4
zijn altijd te verkrijgen ln
VOORUIT's Magazijnen Vrljdagruarkl
Goede droop Sigaren
| W i e aan G O E D K O O P -STERK V U U R w i l , koope het In V O O R U I T . Wh» aan P R A C H T V U U R w i l , het sieraad dar keuken, de trots en de rust dar moeder, het schoonste en nuttigste B R U I D S T U K , koopt
Per honderd
VOORUIT'S GEËMAILLEERDE VUREN Op da P r i j z e n , evenals op die d e r Meubelsn : 6 per honderd deel. Alles telt mede voor het Pensioen.
Wordt lid van "Vooruit,,
A.an %"IT?>TijaU
de leden
6 °/0 deel — JSfiet-leden
2%
•v
S il mat ra-sigaren 'J,75 fr. a *,'%> JjFijne Mnnilla-siganni ü.25 fr. a 5,00 fr. Fijlic Sumntrn-sig.ircn ü.llll fr. a 7.5" •£• Fijm- Havana-sigarvn 6.1KI rr. » 16,00 fr. Havana Mcxique 7,00 fr. Specialiteit van CicarclIcs 1,60 fr. a 2,75 fr. Franco verzendiuü van 4(1 (verschillen»* merken) sigaren als Sügarcnmakersbond rHARTREIjZKNLAArN, .5, « E M . Groote prlJsverriinèV-rinü por duizend.
YHÊA.GT DE P1UJSUJSÏ.' ; - "i.
Zaterdag 2 2 M a a r t 1913
lUEwffita Bijvoegsol van 22 Maart 1913
Kamer van Volksvertegenwoordigers Zitting van I8 Maart I9I3 (Vervolg) Gesel PEPIN. — Het is een der groote maatschappelijke eischen de loonen der werklieden te bepalen in verhouding tot alleen van stofieüjkeu. maar ook van zehnnne behoeften. Deze behoeften zijn niet delijken aard en nemen toe met de beschaving. De werklieden van den Staat mogen niet ninder goed behandeld worden dan die van de privaatnijverheid. De titaat moet hier het voorbeeld geven. Is sedert 1910 de toestand der machinisten en stokers wat verbeterd, dat is het geval niet met de andere werklieden en namelijk met de remmers die nog steeds 13, en 14 uren daags arbeiden voor een ontoereikend loon. De heer Helleputte heeft wel het minumum van 3 frank ingevoerd, maar bij lange niet uit eigen beweging, doch na herhaald aandringen van de oppositie. De loonen van den Staat laten niet toe behoorlijk te leven, want niemand zou durven beweren dat men met 3 frank in de behoeften van een soms talrijk kroost kan voorzien, zonder te rekenen dat. men van die werklieden bovenmenschelijken arbeid vergt: de heer Minister moest het erkennen, vermits hij de overuren doet betalen. De vrouw moet mede werken om het karig loon van haar man wat te vermeerderen. M. PERSOONS. — Voeg daarbij de kindersterfte in die gezinnen. Gezel PEPIN. — Onmogelijk met duizend frank 's jaars een gezin te voeden, bestaande uit vader en moeder en vier kinderen, het gewone minimum der arbeidersgezinnen. Hoe kan zulk gezin leven, wanneer de kinderen nog schoolgaan en de vrouw niet in 'staat is eenigen winstgevenden arbeid te verrichten ? M. BUYSSE. — Te Landegem werd de arbeid gestaakt door werklieden die een frank loon eischten, en de werkstaking mislukte. M. PEBSOONS. — 33 t. h. van de kinderen sterven vóór'zij één jaar oud zijn. Gezel PEPIN. — De prijs van alle eetwaren is merkelijk gestegen. In 1910 deed het Volkshuis de volgende statistiek opmaken voor de begrooting van een jaar: Voedsel fr. 666.63 Hnurgeld 149.46 Meubelen 3.94 Verwarming 47.17 Verlichting 15,28 Kleederen 90.95 BedJ=ngoed 17.79 Wasch 19.47 Vereeniging, spaargeld, lezing 5.49 Samen . fr. 1.016.19 Ziedaar de begrooting van een werkman die 3 frank daags wint. Il onderwerp ze aan uwe overwegingen, tn vraag welke huisvrouw in staat is een Sezin van vader, moeder en vier kinderen je voeden en te onderhouden met zulk non. Deze opgaven worden bevestigd door een onderzoek ingesteld door de heeren Slosse sn Wazweiler van het Instituut Solvay, en de heer Brabant, secretaris van de Belgische Maatschappij voor Staatshuishoudkunde, zegde in eene voordacht: < üeeJi in 1910 had de beheerraad van bet «Volkshuisi te Brussel een soort tabel doen opstellen over de rijzing van den prijs der voornaamste eetwaren in deze laatste jaren. Dez etabel is nog steeds in te roepen. ' In de bakkerij is de prijs van het meel gestegen van fr. 19.50 tot fr. 27.50, eene vermeerdering van 8 frank per zak. De gist iost 12 t. h. duurder dan vroeger. >
zoo wij ons plaatsen op het standpunt van den werkman, wij bevinden dat onder al de nijverheidslanden, België voorzeker datgene is, waar om 't even welke prijsverhooging het minst past bij den toestand van den werkman.» Indien de heer Minister van Spoorwegen mij tegensprak, zou ik hem verzoeken ons de statistiek te leveren van de loonen ïn de verschillende landen betaald. De werkdag is nooit langer dan 10 uren in Frankrijk, Engeland en Duitschland; meestal duurt hij maar acht uren. In Bulgarië en Servië zijn de loonen betrekkelijk hooger dan bij ons zoo men rekening houdt met de levensduurte. Gezien de heerlijke zelfopoffering van onze spoorwegbeambten hoop ik dat wij eenparig den Minister zullen vragen al de loonen met een frank op te slaan. (Bij de socialisten: Zeer wel!) D E VOOBZITTEB. — Ziehier de dagorde van de heeren Daens, Fonteyne, Ozeray Pépin en Lamborelle. i De Kamer, in aanmerking nemende dat de thans betaalde loonen inderdaad ontoereikend zijn, « Is van meening dat men, zoo spoedig mogelijk, de noodige maatregelen sou moeten nemen om dien toestand te wijzigen en te verbeteren, en gaat over tot de orde van den dag. > M. LAMBORELLE. — Tegen de vraag om uitlegging van de heeren Daens en Fonteyne zal men voorzeker eene hoofdtegenwerping maken, want men zal hun verwijten de demagogische politiek der christendemocraten toe te paseen. Men zal ook zeggen dat het voorstel der achtbare leden slechts een vorm is van de overdrijving waarmede de Daensisten, de Socialisten, zelfs zekere democratische elementen der liberale linkerzijde mede loopen. Dat alles is niet enkel jammerlijk, maar volkomen verkeerd en lasterend, en, ik twijfel er niet aan, of, zekere leden der rechterzijde znllen het mét ons moeten erkennen. Wat ons in dit geval aandrijft, is dat wij verlangen edelmoedig en "rechtvaardig ,te handelen. Inderdaad, zij die 't leven deiwerklieden van nabij nagaan, zijn dagelijks pijnlijk getroffen door de armoede.de ellenlde die er heersenen. Wie ziet niet in, dat de zedelijke en verstandelijke opbeuring van de arbeidersklasse slechts mogelijk is door zijn dagloon te vergrooten. Men zon de waarheid miskennen, zoo men zegde dat edelmoedige zielen en zelfs de Eegeering nooit iets deden voor de arbeidersDoch wij deden nog lang niet genoeg en onze dringende plicht is het, aan te dringen ten aanzien van ide immer toenemende l e vensduurte. De verhooging der loonen volgt geenszins diezelfde rijzing. Gaarne stemmen wij toe, dat sedert de laatste vijf en twintig jaren, de dagloonen met 10 en 15 t. h. verhoogden ; doch dit is onvoldoende. De voordeden' welke de heer de Broqueville aan het spoorwegpersoneel verleende, zijn van tweeërlei aard : de verbeteringen met terugwerkende kracht ten bate van zekere reeksen, en de verbeteringen van algemeeneu aard. Aan de eersten heeft men reeds 41/2 millioen toegewijd; nog tal van millioenen zal men er aan schenken, en, niettemin waren de klachten nooit meer algemeen. Immers wanneer de werkman ziet dat eene regeering openlijk aangespoord wordt door kiesbelang, stelt hij geen vertrouwen in de beginselen waarop die Begeering zich beroept, evenmin als in de wijze waarop deze millioenen rechtvaardig moeten worden verdeeld. Al te vaak wordt door de Begeering het stelsel van twee maten en twee gewichten toegepast. Toen de gepensioneerden van den spoorweg eene groote meeting hadden ingericht te Mechélen, kwam een ukaze vanwege den Minister, waarbij de werklieden van het arsenaal verboden werd er te verschijnen, op gevaar van straf. Nu, de politieke tinnegieters van de katholieke partij aarzelden niet deze zelfde werklieden uit te noodigen op eene meeting in het lokaal van den Katholieken Werkmanskring, terwijl men hun de verzekering gaf dat zij niets vanwege de bestuursoverheden te vreezen hadden. Meet ik herinneren aan dien beroemden omzendbrief, enkele dagen vóór de verkiezing van 2 Juni uitgevaardigd, en waarin men nieuwe gunsten voorspiegelde? Toen beloofde de Begeering kasteelen. Sedertdien is de toestand veranderd. Als bewijs de omzendbrief van 7 De-ember laatstleden : < Het wordt ter kennis van het arbeiderspersoneel gebracht, dat de regelen waanbij de onderstelde loopbanen werden tot stand gebracht, worden nerzien, en dat bijgevolg alle loonsverhooging moet worden uitgesteld tot nader bericht. Ik meen dus de werklieden te moeten ver rittigen dat er tot nader bericht geen gevolg kan worden gegeven aan vragen tot verhoor betreffende de loonsverhoogingen.
In zake van kruidenierswaren verhoogde de rijst gemiddeld met 12 t. h . ; de chocolade met 20 t. h . ; c' i kaas met 20 t. h . ; de erwten met 15 t. h . ; de Doonen met 50 t. h . ; de groene zeep met 20 t. h . ; de olie met J° t. h.; de borstels met 10 t. h . ; de suiker en suikerij, het stijfsel, het griesmeel, de beschuiten, de siropen, het zout, enz., en -n' v e r boogden in dezelfde verhouding. Daarentegen nam de prijs der koffie, de eenige drank van een arme, met 5 tot 6 frank den zak toe. „« Slechts over enkele dagen verminderde rij iets of wat in prijs. Doch, door de zoogezegde valoratie zal de koffie in België inur blijven. Deze cijfers worden bevestigd joor het onderzoek der heeren E losse en M. VAN DE VYVERE. — Het is niet een Wazweiler van het Instituut Solvay. ministerieele omzendbrief maar een een> De heer Brabant, secretaris van de Bel- voudig dienstorder dat ik heb doen intrekgische Maatschappij voor Staatshuishoud- ken zoodra ik er kennis van had. kunde, bevestigde in eene voordracht welke M. LAMBOBELLE. — Ik dank u yoor hij in de maand September laatstleden pield, de werkzaamheden van den «Board deze bekentenis. ê! ïrade» en van « R o s s tree•,_en. zecde dat» .
biedt zijne beambten zich te veneenigen om hunne persoonlijke grieven t e onderzoeken, doch hij laat zulks toe wanneer de beraadslagingen plaats hebben in eenen katholieken kring. M. VAN DE VYVEB. — De "regiem enten op de vereenigingen worden op dezelfde wijze toegepast op al de beambten, en ik zal zorgen dat het steeds zoo geschiede. Gezel C. HUYSMANS. — Neen! Neen! Men heeft de werklieden te Mechélen verboden eene meeting bij te wonen, waarop ik uitgenoodigd was, doch onze katholieke collega's liet men vrij tot dezelfde werklieden te spreken. M. LAMBOBELLE. — De Minister zelf kwam daags vóór de verkiezing te Mechélen spreken. M. VAN DE VYVERE. — Gij verlangt toch niet, meen ik, dat de Minister daags vóór de verkiezing nergens heen gaat. Gezel TEBWAGNE. — Geef overal dezelfde vrijheid aan uwe beambten. M. LABOBELLE. — Dit bracht natuurlijk veel misnoegdheid teweeg, en de weerslag was hevig. Doch de Regeering vond weldra eene afleiding die waarlijk als door de Voorzienigheid werd ingegeven, in den vorm van een plakbrief waarvan hier' een paar uittreksels : »In December 19U, werd 45 t. h. uitgedeeld. Doch deze uitdeej-ng werd zóó onbehendig gedaan dat tal van klachten oprezen. Het schijnt dat zekere liberale beambten blijk hebben gegeven van onwillendheid (kwaden wil) ten einde de werklieden tegen den Minister ongunstig t e stemmen, met het oog op de verkiezing. » Ten gevolge van al deze klachten, heeft de Minister bevel gegeven al de berekeningen te herzien tegen ^December, 1912. » > Deze herziening zou reeds moeten geëindigd zijn en het schijnt dat men er zelfs niet aan begon. Waarom YHet bestuur, het hooger bestuur dat st jiken in her. wiel wit ste. ken, die krocht van dè'»6ge,.wil den Ministe* ib een slecht parket brengen. Dóeh dit zal niet gebeuren. » En deze onbetamelijkheid was niet de eenige. In alle omstandigheden beschuldigen de klerikalen de ambtenaren die vrijmetselaars waren, de oorzaak te zijn van al het kwaad. Met zulk middel wascht men den heer Minister wit, die zoo het waar is wat men van zijne ambtenaren zegt, deze had moeten laken. Welnu, hij zegt niets, dus keurt hij ze goed en neemt hij de verantwoordelijkheid voor alles wat hun ten laste wordt gelegd. M. OZERAY. — De «Avenir de Luxembourg» beticht ook de ambtenaren, 't Is dus een steisel dat zoowat algemeen bij zekere clericale pers ingang vindt. M. LAMBORELLE. — De heer Ministen zal zich wellicht beroepen op twee reeksen maatregelen welke zijns inzien den toestand der werklieden, veel hebben verbeterd, welnu, dat is niet zoo. Op 130 werklieden van het Centraal magazijn der posterijen en telefonen te Mechélen kwamen 97 tot nog toe niet in aanmerking voor de verhoogingen, en zij zullen ook niet in at nmerking komen. Naar ik verneem, is dat zoowat overal het geval, De helpers beginnen thans met 3 frank en de ambachtslieden trekken fr. 3.40, fr. 3.60 en fr. 3.80. Dat is voofïeker den vooruitgang, doch' 't is onvoldoende. Wij zouden ook het stelsel Rowan kunnen bestrijden, doch wij zullen daarmede wachten tot bij de behandeling der Begrooting en dan zullen wij bewijzen dat het vele misbruiken veroorzaakt. Nog andere verbeteringen werden ingeroepen en zouden kunnen ingeroepen worden. Ik wil wijzen op de verbeteringen, gebracht in het schatten van den onderhoud wegens ziekte of ongevallen; de vermeerdering van het aantal reisbiljetten; het toenemen van al de pensioenen tot drie vier.den van het dagloon. Waarom de zieke of gekwetste werklieden niet behandeld op dezelfde wijze als de ambtenaren; waarom krijgen de eerste slechts 50 tot 75 t. h. van hun loon ? Waarom beloopen de pensioenen, slechts na 47 tot 48 jaar dienst drie vierden? De heer Minister heeft zeker iets gedaan, doch niet genoeg, en wij meenen dat de motie Daens moet worden gestemd. Misschien is het soms mogelijk op den buiten met dat mager loon te leven; doch ondanks de wonderen van spaarzaamheid vanwege onze vrouwen der arbeidersklas, is het in de stad volstrekt onmogelijk. In de stad kan een arbeidersgezin met 3 frank onmogelijk rondkomen. Het moet schulden maken of bij do weldadigheid aankloppen ofwel moet de huismoeder zelf uit werken gaan of de eene of ander waar rondventen. Dergelijke huisgezinnen ken ik bij dé vleet; ik breng hulde aan dien moed. Doch ik beklaag z e : hun hestaan is een al te moeilijke kalvarieberg. Te Mechélen telt men 3.000 Staatswerklieden; de werkman van het arsenal, wiens loon nog niet hoog is, werkt ten huize voor rekening van patroons der stad. Meestal werkt hji voor een lage? loon
de ambachtsman'. Het gevolg er van is, dat de arbeidsmarkt er onder lijdt, en dat het loon daalt. Slechts een middel kan dien toestand verhelpen: de Staat weze een modelpatroon ! Voor een zelfde welzijn betaalt de Belgische werkman 2 t. h. meer dan de Engelsche werkman, alhoewel hij 37 t. h. minder wint en 21 t. h. meer werkt. De loonsverhooging dringt zich dus op, of wel de' afslag van den prijs der levensmiddelen. Doch om tot dien afslag te komen, zon aan het bewind eene Regeering moeten staan die niet dezelfde beschermende politiek voerde als de huidige Begeering. Hoe moeilijk, het vraagstuk weze van de loonsverhooging, de Staat is verplicht er de oplossing van te beproeven. En om te beginnen zou hij het goed voorbeeld moeten geven. Ik sluit, en venzoek mijn vrienden de motie van den heer Daens te steunen. Wij moeten niet blijven stilstaan bij de hoeveelheden die hij voorstelt; wij onthouden enkel zijn karakter van menschlievehdheid, en het beginsel van rechtvaardigheid en van solidariteit. (Links: zeer wel!) M. DE VOORZITTER. — Daar het uur van de ( sluiting der zitting gekomen is en de heer Minister nog het woord moet voeren, zoo zal de beraadslaging later worden voortgezet. NIEUWE VRAAG OM UITLEGGING M. DE KERCHOVE D'EXAERDÉ verzoekt den heer Minister van Spoorwegen om uitlegging te mogen vragen over den elIendigen toestand van zekere beambten van de buurtspoorwegen in de provincie Antwerpen. Deze interpellatie wordt achter de anderen aan de dagorde geplaatst. — De zitting wordt te 5 uur gesloten. Terechtwijzing: Zitting van 14 Maart 1912. Den zin weglaten : • De heeren Buyl, Neujean en Serrüys onthielden zich/om de redenen door den-heer Nolf opgegeven» daar allo vier stemden voor.het.wetsontwerp waarbij het contingent wordt vastgesteld.
Zitting van 19 Maart 1913 Voorzitterschap van den heer SCHOLLAEBT, voorzitter. v De vergadering wordt geopend om 2 uur. MEDEDEELINGEN De heeren Poulet en Delvaux, onpasselijk en gezel Bologne en M. Goblet, belet, verontschuldigen zich de zitting «an heden niet bij te wonen. DE KONING VAN GRIEKENLAND VERMOOBD DE VOORZITTER staat op en richt de volgende toespraak tot de vergadering 'die ze rechtstaande aanhoort : « Mijne Heeren, met diepgevoelde ontroering vervul ik den pijnlijken plicht, het overlijden van, Zijne Majesteit den Koning van Griekenland aan de Kamer mede te deelen. • Gister avond is Koning Joris I, gevallen onder den kogel van een ellendigen moordenaar, na vijftig jaar te hebben gewijd aan den ontwikkelingsgang en de grootheid van zijn rijk en op het oogenblik dat hij de vrucht van onafgebroken arbeid scheen te moeten plukken. • Ons koningsgezind volk werd pijnlijk getroffen door de beprooving welke zoo zwaar eene met België bevriende natie treft. Namens het gansebe Belgische volk dus bieden wij de Grieksche Regeering do hulde van onze deelneming aan, alsmede de uitdrukking van den afkeer en de verontwaardiging welke bij den afschuwelijken aanslag op zijn beminden Koning, bij ons opwelt. » (Zeer wel'. Zeer wel!) M. DAVIGNON, Minister van Büitenlandsche Zaken. — 's Konings Kegeering sluit zich aan bij do woorden van onzen achtbaren voorzitter. Het land is diep verontwaardigd over dit gruwelijk schelmstuk, waarvan het nienws ons gister bo reikte. Namens de Btgeering en gansch het land, heb ik mij gehaast het rouwbeklag van het Belgische volk naar Athene te seinen. Ook zal ik zonder verwijl aan de Grieksche Bcgeering en aan de Koninklijke familie van Griekenland de gevoelens inededeelen die onze achtbare voorzitter namens de Kamer zooeven heeft geuit. (Algemeene goedkeuring.) I N OVEKWEGING NEMING Onder het gewone voorbehoud, uitgebracht door den Minister vaa Kunsten en Wetenschappen, neemt de Kamer zonder aanmerking in overweging het wetsvoorstel betreffende het taalgebruik aan de Staatshoogescholen. Eveneens neemt de 'Kamer zonder bespreking in overweging het wetsvoorstel betreffende den nachtarbeid en de Zondagrust, van het personeel der brood- en pasteibakkerijen. S& Ï O O a Z l ï ï E R , . -
m
J^-SntSSER ft,
(le herhaling van het voorstel dat uit hoofde der ontbinding van 1912 veA'iel. Ik stel voor het te verwijzen naar de vroegere commissie welke behoorlijk zal worden aange-. vuld. (Instemming.) De Kamer neemt zonder aanmerking in overweging het wetsvoorstel betreffende den verkoop in het klein van brood. M. DE PONTHIERE. — Ik vraag d a t , mijn voorstel naar eene bijzondere commissie, verwezen worde. (Aan de uiterste linkerzijde : Neen! Neen!) Het betreft eene ge-.1 lijkvormige regeling. Gezel ANSEELE. — Ik vraag dat, overeenkomstig het reglement, het voorstel naar de afdeelingen worde verwezen. VERSLAGEN M. WAUWERMANS legt ter tafel het verslag van de iniddeuafdeeling die belast' was met het onderzoek van het ontwerp van wet houdende wijziging van de artikelen 35, 36 en 53 der wet op de rechterlijke inrichting. M. DALLEMAGNE legt ter tafel het verslag van de middenafdeeling die belast was met het onderzoek van de spoorwegbegxooting voor 1913. M. RAEMDONCK legt ter tafel het verslag van de bijzondere Commissie die belast was met het onderzoek van het ontwerp, houdende wijziging van de grensscheiding tusschen Gent, Xedeberg en Meirelbeke. WETSONTWERPEN M. BERRYER, minister van Binnenland sche Zaken, legt ter tafel: 1. Een ontwerp van wet houdende "wijziging van artikel 61 van de provinciale w e t ; 2. Ontwerpen van wet houdende wijziging van de grensscheidingen tusschen de gemeenten Erwetegem en Sint-Gooriks, Oudenhoven en de gemeente Melden en Nukerke. M. LEVIE, Ministér van Financiën. — Op 's Konings bevel heb ik de eer ter tafel te leggen een ontwerp ^au wet houdende goedkeuring' van verscheidene overeenkomsten betreffende domaniale goederen en machtigende tot verkoop van goedrene van denzelfden aard. . Ik stel de Kamer voor, dit ontwerp te,verwijzen naar eene bijzon'i.'ïre comnr.ïsie.. LEGERWER7LNG
M. DE VOORZITTER. - Alvorens den heer Berlioz het woord te geven doe ik de Kamer het volgende voorstel: Daar wij besloten hebben heden de algemeene beraadslaging over de hiilitiewet te sluiten, stel'ik voor, den spreektijd der redenaars te beperken tot 20 minuten. (Tóetreding). De heer Berloz heeft het woord om zijn*, redevoering voort te zetten. Gezel BERLOZ. — De heer Van Cauwelaert sprak in dit debat over néo-malthuBianisaie en beschuldigde de Walen en socialisten van propaganda vóór dit leerstelsel. Deze bevestiging berust op niets. Nooit hield de socialistische partij zich met die. kwestie bezig, die overigens wel een grondig onderzoek waard is. Een werkmau, bij I voorbeeld, heeft een talrijk kroost; de armoede heerscht in het huisgezin en zoodia de kiuderen den wette1 ijken leeftijd hebbeu bereikt, moet' de , huisvader zijne kinderen naar de glasblazerijen en de mijnen sturen, waar zij niets goeds leeren. M. V. DELPORTE. — De feiten logenstraffen uw gezegde :... De kinderen van een talrijk kroost worden het best geplaatst. M. GILLES DE PELICHY. — Lees «Le Peuples! ' Gezel BERLOZ. — De werkman die zich tot twee of drie kinderen bepaalt om ze beter op te voeden, heeft gelijk. M. V. DELPOBTE. — Een volk sterft uit, bij gebrek aan burgers. . Gezel BERLOZ. — Geef dus het voor beeld, gij die vrijgezel zijt. M. VICTOR DELPORTE. — Ik ben niet vrijgezel, en heb al mijne kinderen niet behouden. Doch uwe stelling voert de volken ten ondergang. (Onderbrekingen.) Gezel BERLO^. — Onder voorwendsel de godsdienstvrijheid te eischen, vraagt de heer Vau Cauwelaert dat de aalmoezenier in de kazerne worde toegelaten, en dat men hem eene bijzondere plaats voorbehoude. Dat is een voorrecht vrug.'n voor den katholieken godsdienst. Ik' ben voorstander van de- vrijheid, dn eisch ze voor iedereen. En zoo men de vrijheid voor iedereen wil, dan moet de Staat zich niet met godsdienst inlaten. De dienstplicht door het ontwerp ingevoerd is maar algemeen bij name. Het stelt inderdaad 511. h. vrijstellingen voor: dat is eene bestendige bron van begunstiging. De vrijstelling dient beperkt te worden tot hen, die lichamelijk of zedelijk gebrekkig zijn, en tot de steunen van gezinnen. Gezel OAVROT. — De pastoors den ransel op den rug? Gezel BERLOZ. — Voorzeker. In andere: landen heejit men een beter ha
6
JÜJJI"!
grip Min den militairen dienit en do vaderlandsliefde. Aldus heeft liet Frensche dagblad iLe Matin» een brief medegedeeld van eene onderwijzeres tot den heer Clément Vautal, hem vragende het ontwerp van weddeverhooging voor de onderwijzers niet te doeu stemmen, eu het geld te besteden tot versterking van het legsr. Zullen wij iets dergelijk» bij ons zien? Het Bchijnt van wel. Ziehier een verzoekschrift dat de geestelijken ons eerlang zullen sturen: «Aan de he-rjeh Voorzitter en leden van de Kamer der Volksvertegenwoordigers, »Sedert dat België zijne afhankelijkheid heeft herwonnen, waren wij vrijgesteld van militairen dienst. Tegen dit voorrecht, dat wij steeds hebben genoten, bestond geen groot bezwaar zoolang de naleving van de verdragen die de onzijdigheid van ons land waarborgen niet in twijfel werden getrokken. Doch de betrekkingen tusschen de volkeren die onze onzijdigheid waarborgen al ook tusschen de andere groote mogendheden van Europa, ondergingen talrijke wijzigingen. De Driebond en de Drievoudige verstandhouding kwameu tot stand. » Ai de groote mogendheden versterken op aanzienlijke wijze hunne legers en geven reusachtige sommen uit voor hunne bewapening. Tijden» de botsingen die wij in de toekomst të vreezen hebben, zal ons land worden overrompeld. Onder deze omstandigheden maakt ouzo vaderlandsliefde liet ons ten plicht, u te verBaekan. Mijne Heeren, alle vrijstellingen vau militairen dienst in te trekken. » Niet enkel willen wij soldaat ziju, maar, in geval van gevaar, vragen wij de gunst om, bij voorkeur vau al de burgers, op de eerste linie Je worden geplaatst. > Mogen wij, door ons land te verdedigen. Toemrijk sneuvelen op het slagveld, dan laten wij toch niemand achter in de ellende en wij zullen de opperste voldoening smaken de plaats welke de Heer ons in zijn schoon Paradijs voorbehoudt, wat vroeger te mogen bekleaden. » Wij Iinprn dat ons verzoek in overweging zal worden genomen tn bidden u, Mijne Heeren, de verzekering onzer zeer verkleefde gevoelens te aanvaarden. » M. DELPORTE. — Onderteekend «Charbonnel 1» Gezel CAVROT. — Onderteekend «Victor Delporte !> M. V. DELPORTE. — Wanneer het gevaar daar is. zal ik in het vuur gaan 1 Gij echter, zult het niet doen 1 (Onderbrekingen bij de socialisten.) Gezel ANTOON DELPORTE. — Gij zult naar 't eeuwige vuur gaan 1 M. DE VOORZITTER. — Er is nog niet spraak van naar 't vuur t e gaan, mijne heeren. ma-ur wel van- de werving des legers, (üelach.) Gezel CAVROT. — Wat hebt gij voor 't leger gedaan, Mijnheer Vietor Delporte? AL: V. DELPORTE.. — Mijn zoon heeft gediend ! Gezel BERLOZ. — Ik verwachtte er rnij niet aan, dat dit Verzoekschrift dergelijke ontroering zou verwekken! M. V. DELPORTE. — Gij aanvaardt al wie den geestelijken stand verlaat. Gezel BERLOZ. — Zelfs zal ik voorstellen Jen omzendbrief uit te plakken in al de gemeenten des lands. M. V. DELPORTE. — Zoo hij niet onecht is. (Gelach aan de uiterste linkerzijde.) Gezel BERLOZ. — Ons land, dat tot plicht heeft zijne onzijdigheid te doen eerbiedigen moet zich tot al de burgers wen' den en een verdedigingsleger tot stand brengen met zoo weinig mogelijk kosten. Het stelsel van den Minister van Oorlog kost te duur en ik verkies de nationale militiën, met minimum uitgave en minimum diensttijd. (Op dezelfde banken l Zeer wel 1) Dit stelsel onderstelt eene voorbereidende opleiding die overigens in het ontwerp voorkomt. Deze' opleiding mag niet doordrongen zijn van kazerncgeest. Schoolbataljons behoeft men niet in te richten, men moet de jeugd lichamelijk ontwikkelen, en een paar jaar vóór de inlijving in het schieten oefenen. Met sulke oefeningen, goed ingericht onder toelicht van een officier of geneesheer, zal men kloeke soldaten in de kazerne krijgen. Het stelsel der milicie is dus wel te verwezenlijken. De milices strooken overigens met onze overleveringen. Wonnen niet de Vlaamsche milices den Guldensporenslag? De heer Verhaegen maakt den lof van de milicie», doch stelde niet hunne herinrichting voor. , Over eene halve eenw zal hier wellicht nog een heer Verhaegen, met een democratische vernis overstreken, komen hulde brengen aan de opofferingen van de arbeidersklasse ter verkrijging van wat meer recht. Doch hoe kon men heden zoo iets begrijpen van politieke mannen yan vijfden rang zooals zij die reohte zitting hebben. (Gelach, rechts.) M. MOYKRSOEN. — Gij yoorai moogt zoo iets zeggen 1 • Gezel BERLOZ. — Ik heb het recht lier vrij te spreken. M. UOYERSOEN. — Ik ook. Gezel BERLOZ. — Gij weet hoe zeer bet land in beroering is. Gij zijt onbewutten I Slechts een woord moest gij spreken om de dreigende rampen af te weren, en dat woord hebt gij niet gesproken 1 De arbeidersklasse gevoelt nog den brandenden kaakslag dien gij haar hebt toegebracht. Ondanks alles wat wij hebben gedaan, zal zij als één man opstaan, en dan zullen wij allen aan hare zijde staan om het algemeen stemrecht te veroveren.(De socialisten.:Zeer wel! zeer wel I) M. GIELEN. — Dat- men eerst eene goede kieewefc caake alvorens te denken aan het algemeen stemrecht dat toch eene hersenschim i». (Tegenspraak en gelach aan de uiterste linkerzijde.) V. DE VOORZITTER. — Zoo wij lieve* de bespreking.;yan de aUliüo-weti.voortzet-
Zaterdag 22 Maart 1813 Gozel BERLOZ. — De groote Europeesche mogendheden hebbeu ons 't voorbeeld van eene oprechte militaire dolzinnigheid gegeven. Voor het jaar 1913 zal Europa 10 milliard frank aan militaire uitgaven verkwisten en 5 millioen man naar de kazernen sturen I Zoo ineu al dat geld en die manschappen tot den vrede deed bijdragen, welko heerlijke uitslag ware dat! Tegen de natuur dient gevochten te worden om haar hare geheimen te ontrukken; wat tal van nuttige werken zou men met al die milliarden niet verrichten : een tunnel onder het Kanaal; een spoorweg tuschen Algiers en Congo, degelijke maatschappelijke werken, enz. Zouden al de vredelievende mannen te zanten geene macht vormen waarmede men rekening diende te houden ? ln de Vereenig. do Staten liet de heer Brysn vredelievende woorden hooien; aUerzijds weerklinken stemmeu tegen de oorlogsplannen j in ElzasLothaiïugen komt men op tegen elke botsing; de gezichteinder klaart o p ; de uitgeputte Balkanstaten hunkeren naar vrede. liet proletariaat wordt trouwens bewust vau zich zelf. Het is als de elcctrioiteit : eertijds was het een verschrikkelijke en geheimzinnige kracht: thans is het als eeno toovergodin die kracht en woord van het eene einde naar het andere onzer aarde voert. Evenzoo zal het geschieden met het proletariaat; wanneer eenmaal het proletariaat bewust zal zijn van zijne macht, zul. len de kouiugen an keizer;, die oorlog willen voeren, het onderspit .delven en het proletariaat zal den vrede onverwinnelijk handhaven. (Aan de uiterste linkerzijde .: Zeer wel.) Gezel ANfer.ELE.M.COCQ, gezel PEPIN, MM. NOLF, NOBELS en VAN MAROKE zien van bet woord af. (Zeer wel!) Gezel VAXDERVELDE. — Ik neem slechts het woord om er van af te zien. Ik heb er den moed niet toe. 'i'v/ee redenen kunnen cen redenaar tot spreken aanzetten : de ijdele hoop de stemming te wijzigen, ofwel de bezorgdheid zich door de volksmeening gerugsteund te voelen. Geen van beide uitslagen kan men hier bekomen. Hier staat ieders meening vast, en 's lands bekommeringen zijn elders. Uw politiek is afschuwelijk in dezen zin, dat gij, op het oogenblik eener groote Europecschc crisis, het land hebt verdeeld en dat gij in de plaats van een woord van gerechtigheid te spreken, volgens het gezegde van den heer Hymans, slechts woorden van haat, hoogmoed en uitdaging hebt geuit 1 (Op de banken der oppositie .: Zeer wel!) Waartoe dient het, onder deze omstandigheden, te redetwisten? Gij zult door zware lasten op het volk te leggen, 's lands Btoffelijke macht vergrooten, doch waartoe dient dat, vermits gij zijn zedelijke mocht vermindert. Moget gij eerstdaags uwe daden niet betreuren, en niet moeten bekennen dat het tot niets helpt tot de verdediging van een gemeenschappelijk vaderland manschappen op te roepen, wanneer dit vaderland weigert ze tot burgers te maken. (Luide toejuichingen aan de uiterste linkerzijde en Zeer wel!) M. OZERAY. — Men heeft gezegd dat het ontwerp inzonderheid ten doel had de provincie Luxemburg te beschermen. Daarvan geloof ik niets, eu daarom ook zal ik tegen het ontwerp stemmen. Tot heden werd niets praktisch uitgevoerd om Luxemburg te verdedigen. In April 1831 werd een decreet uitgevaardigd waarbij boschcompagnieën werden ingericht ter verdediging van de Ardennen; dit dekreet kreeg een begin van uitvoering, doch later werd er niet meer over gerept. Generaal Chazal eischte ook bijzondere troepen voor de verdediging van Luxemburg en sedertdien deed VEcho de V'Armee denzelfden eisen gelden. In eene voordracht, onlangs te Aarlen gehouden door commandant Bremer, vroeg deze uitstekende officier do verdeeling van Luxemburg in sectors, elk voorzien van detachementen met rijwielen en mitrailleusea, met een centraal garnizoen van een regiment te Libramont. Een leger in het centrum van het land gevormd en steunende op de Maasforten, moet volgens het ontwerp ons te hulp komen. Is de Regeering wel zeker dat dit leger tot ons sou geraken? Ik denk neen, uit hoofde van de talrijke hinderpalen. De memorie van toelichting erkent d e moeilijkheid maar duidt geen oplossing aan. M. DU BUS DE WARNAFFE, verslaggever. — Hoe weet gij dat er geene oplossing bestaat? Men kan maatregelen nemen. M. OZERAY. — Wij eischen eene bijzondere verdediging voor Luxemburg. Wij moeten een steunpunt hebben voor onze verdediging, een fort of een verschanst kamp. Ik meen te weten dat zekere officieren een verschanst kamp te Libramont verlangen. De militaire overheden eischen ook garnizoenen langsheon de grens. Deze garnizoenen souden natuurlijk bestemd sijn tot bewaking en dekking en aanfeworven worden zooals in Frankrijk, met et gewestelijk stelsel. Bovendien meen ik, dat de aldus begrepen verdediging van Luxemburg enkel mogelijk is met talrijke effectieven, door den algemeenen dienstplicht geleverd. De Fransch-DuitBcne oorlog heeft bewezen dat de getalsterkte beslissend is. Welnu, ons ontwerp doet juist het tegendeel van al deze wenschen; het eenige middel dat het voonziet, ia het opgeven van Luxemburg. M. PONOELET. — De heer Minister verklaarde onlangs dat hij een stelsel van garnizoenen bestudeerde en dit werk. is nog niet klaar. Mocht de wet het opgeven van Luxemburg doen onderstellen, dan stemde ik er tegen. M. OZERAY. — Ik zeg u dat, met het huidige stelsel, Luxemburg niet verdedigd is. vermits het bestaat in het ontruimen van deze provincie. Dit stelsel zal echter nog lang duren. Niet» wane heden tan dage gemakkkerlijker dan een iaval in Luxemburg. De banen in onze provincie zijn goed geschikt voor een inval, en Libramont het strategisch punt w^«- nT rl* hfin.-n en •r»onrw#r'*n «n«r**»tn^i-
pen, kan zonder slag of stoot bezet worden. De Re-geering moet den inval stuiten. M. PONCELET. Wie zegt u dat zij het niet doen zal! M. OZERAY.'— Zij kan het niet doen, omdat zij niet genoeg manschappen heeft. Overigens is thans de mobielmaking in Luxemburg niet verzekerd. M. DU BUS DE WARNAFFE. - Dat zoudt gij moeten bewijzen. M. OZERAY. — De mobielmaking bedraagt niet alleen het verzamelen van manschappen ; paarden en rijtuigen dienen ook te worden opgeeischt. Dit zou in Luxemburg de vijand wel kunnen doen. Onlangs wees de Minister van Oorlog in eene Oommissie np hei belang vnn de dekkingstroepen, en hij verklaarde dat Duitschland onmiddellijk den veldtocht zou kunnen beginnen. Dit was oo!r de meening door generaal Brialmont alhier geuit. In een oogwenk zouden wij de prooi van den veroveraar zijn. Om dit te voorkomen dienen do eerste verrichtingen aan do grens bcichut te worden door een ijzeren gordel. In 1908 drong de heer Finut in den Senaat op deze mijne meening aan. De gemeenteraad van Aarlen i d daarover een verzoekschrift tot de Kamer. Mijn uitstekende vriend de heer Baudrux heeft den Provincialen raad-vau Luxembourg gevraagd een wensch te stemmen, de Regecring'aanzettende maatregelen te nemen om Luxemburg te beschermen. M. POULET. - Da heer Baudrux üep eene opene deur in. M. OZERAY. — Hij was integeudeel zeer vooruitziende. Ik steun de opmerkiugen van den heer Lorand.Als Luxemburger gedank ik de splitsing die'onze provincie in 1839 onderging en ik wil niet stemmen voor eene wet die Luxemburg onbeschut laat. M. PONCELET. — Gij neemt eene zware verantwoordelijkheid op u door te «temmen tegen eene wet, die integendeel de veiligheid van Luxemburg zal verzekeren. M. DE VOORZITTER. - De spreektijd van Luxemburg is, dunkt mij, uitgeput... (Gelach.) M. PONCELET. — Ook zie ik af van het woord. (Herhaald gelach.)
Ik hoop — want ik stel vertrouwen in de groeiende kracht van liet proletariaat — dat over 10 jaar geen gevaar voor oorlog meer 7.al bestaan. In al de internationale konflikten, liet de Kerk hare onmacht blijken. De internationale conferentiën ook waren onmachtig. Niets verzet zich dus tegen den oorlog, behalve het internationaal socialisme! In het Congres te Bazel, vóór ettelijke maanden, verhief het wereldsocialisme eenparig zijne stem tegen den oorlog. Van bet internationaal proletariaat moeten wij de verdwijning van de oorlogsplaag verwachten. DE VOORZITTER. — Uw spreektijd is verstreken, mijnbser Debunne. Gezel DEBUNNE. — Ik besluit, mijnheer de voorzitter. Handelen de Hegeering en de rechterzijde logisch door het m o e r e n van den algemeonen dienstplicht I Voorzeker niet| Terwijl de Regecring weigert de herziening in overweging te nemen omdat hot kiozerskorps hierover niet werd geraadpleegd, stelt zij den algemeenen dienstplicht voor, die tijdens den kiesstrijd door al de katholieke kandidaten werd van de hand gewezen. In de katholieke vereeniging te RoeselareThielt nam de heer De Meester zijn ontslag, zoodanig was hij verontwaardigd over de handelwijze vau do rechterzijde die ten volle van ineenir.g veranderde, en ik meen dat zij talrijk zijn de katholieken die even verontwaardigd zijn als de heer De Meester Ik zal tegen het ontwerp stemmen, omdat het een langen diensttijd invoert. Wij willen de spreuk verwezenlijken : Eén man, eene stem. een geweer. il. DE KERCHOVE D'EXAERDE — Na de schitterende redevoering van den heer Van Cauwelaeit heb ik nog slechts een paar woorden te zeggen. De nieuwe lasten zullen vooral drukken op de landbouwbevolking; daar immers .is het kroost het talrijkst en zijn de kinderen het meest onontbeerlijk aan de familie. Bij ondervinding weten wij, dat als zij eons in de kazerne verbleven hebben, de jongelingen den buiten verlaten. Ik wensch dus dat een stelsel van vrijstelling werd tot stand gebracht ten bate der landbouwbevolking en ik vraag den Minister dat hij niet meer dan drie zonen bij de landbouwers nemen zou.
Gezel DEBUNNii. — Het ontwerp is voor het land ongetwijfeld van het hoogste beM . . D U BUS DE WARNAFFE. - Feitelang, vermits het groote vermeerdering van manschappen en geldelijke lasten tot gevolg lijk zal het zoo zijn. heeft. M. DE KERCHOVE D'EXAERDE. — Als gewezen soldaat van de genie, verlang Men zou dit moeten aannemen als beginsel. ik een woord in het midden te brengen. Aan De buitenman is zeer vaderlandslievend, de zijde der oppositie vindt men het meeste alhoewel hij een afkeer heeft van de militamannen die de bloedbelasting hebben be- ristische overdrijvingen. Ook toen wij nog taald. op de verdragen mochten steunen, hebben M. de Broqueville ging behendig te werk wij steeds alle verzwaring bekampt. in het groepeeren der rechterzijde: hij deed Sedert het Agadir-geval is de internatioden heer Helleputte in het ministerie tre- nale toestand veranderd, en wij zullen den, niet om een voorstander meer voor zijn voor het ontwerp stemmen; wij zullen echontwerp te hebben, maar een tegenstander ter verwerpen at de amendementen welke minder. Ook moesten de Antwerpsche anti- aanleiding konden geven tot nuttelooze lasmilitaristen aangelokt worden, en een por- ten; doch onder de huidige omstandighetefeuille aan den heer Segers bewerkte de- den, tegen het ontwerp stemmen ware hanzen uitslag. delen als een slecht Vaderlander en een M. Woeste, op zijne beurt, trad tot hét slecht burger. (Rechte .-Zeer wel!) ontwerp mits afwijzing van het voorstel tot PAASCHYERi.OI' herziening: aldus geschiedde het en zóó vond de heer de Broqueville eene meerderM. FIRMEZ, quaestor. — De kamer is heid voor zijn ontwerp. gewoon tien Woensdag voor Paschen verlof De onverzoenbare militaristen slaagden te nemen. Ik stel dus de Kamer voor, te beer eindelijk in ons tot gekke militaire uit- slissen vandaag uiteen te gaan tot 16 April. gaven t e verplichten. In tien jaar tijds beIk stel dezen datum voor, omdat de heer leefden wij twee militaire stelsels, die ons Minister van Oorlog op 8 April in den Seiedermaal als het beste werden voorgesteld, naat zal weerhouden zijn door de bespreking en toch zag men er weldra van af. van de oontingentswet. Men achtte zioh volkomen veilig tot den De heer Minister van Wetenschappen en dag waarop eene interpellatie het tegendeel Kunsten heeft de Kamer eenige lokalen afbewe6s. gestaan en deze kunnen niet voor 16 April Het aanhangige ontwerp beweert het ge- worden ingericht. vaar af te wenden; men verguist het ZwitM. VAN MABCKE. — Het ware ons voorsersche, Zweedsehe en Nederlandsche stelsel, en zoekt zijne ingeving in ..et Duitsch zeker zeer aangenaam tot 16 April verlof te en het Bulgaarsch stelsel dat men zonder nemen. Doch met het oog op de moeilijkheden die kunnen voorkomen, acht ik bet eenig bewijs het beste heet. Waarom zouden wij niet een Belgisch stel- onzen plicht vroeger terug te komen. Ik sel invoeren ? De Belg houdt niet van de ka- stel de Kamer dus voor te beslissen dat zerne, zoodanig dat op 2 Juni de leden der zij op 8 April hare werkzaamheden zal rechterzijde aan hunne kiezers het stelsel hervatten. niet durfden bekend maken dat de regeering M. L. HUYSMANS. — En wij vragen de thans voorstaat. Waarom wil men niet we- naamafroeping. ten van de gewapende natie ? ,M. HYMANS. — Het ware onbetamelijk Elke burger kan in zijne gemeente den wapenhandel leeren. Wellicht zal hem di tot IQ April uiteen te gaan. meer tijd kosten, doch ik ben zeker dat op M. DE VOOKZITTEB. — Vermits de den dag des gevaar» het leger een groot naamafroeping wordt gevraagd, gaan wij zedelijk voordeel zal tre:...en uit dit stelsel er toe over. waarbij mannen van eene zelfde streek De datum van 16 April wordt aangenoschouder aan schouder op het slagveld zou- men met 84 stemmen tegen 34 en 1 ontden staan. houding. Het wetsontwerp valt niet in den gunst Antwoorden ja: des volks; bet zal slechts behagen aan De heeren Van Cleemputte, Vandeperre, eenige militairo kopstukken, die de aangeleerde formule» niet wjllen vergeten. Meer Van de Vyvere, Van Limburg-Stirum, Van dan tien jaar worden vereischt .om on» het Merrie, Van Ormelingen, Van Reeth, Van noodig geacht effectief van 340,000 man te Sande, Verachtert, Verhaegen, Versteylen, geven terwijl de gewapende natie on» dit in Visart de Bocarmé, Wauwermans, Woeste, Beregem, Behaghel, Borboux, Borgion, vier of vijf jaar zon opleveren. Brifaut, tiruynincx, Canon de Zes maanden dienst volstaat om een sol- Bóvojl, Wiart, Collaert, Colfs, Dallemagne, Dadaat te vormen, ik spreek bij ondervinding! vignon, de Béthune, de Broqueville, De Een soldaat verricht na vier of vijf maan- Coster, de Jonghe d'Ardoye, de Kerchove den onderricht veel beter zijnen dienst dan d'Exaeide, De Lalieux, Delbeke, V. Delde andere soldaten. Doch na zes maanden porte, De Meester, De Menten de Horne, verveelt zich de soldaat; hij ziet in dat zijne Ue Ponthière, De Wouters d'Oplinter, aanwezigheid nutteloos is en wordt een D'Hondt, d'Huart, Drion, du Bus de Warluiaard. naffe, Gielen, Gilles de Pélichy, E. GoeHet ontwerp voert den diensttijd van vijf- thals, F. Gosthals, Hamman, Harmignie, tien maanden en twee jaar in, volgens de Helleputte, Hoyois,Huy«hauwer, Imperiali, wapeps; doch het neemt aan dat 5.000 mili- Lefebvre, Le Paige, Levie, Leyniers, Lieciens na twaalf maanden nit den dienst ont- ba-rt, Mabille, Maenhout, Maes, Mahieu, slagen worden. Waarom dit voorreoht dat Mélot, Moyersoeu, Nerincx, Nobels, Ooms, de « rijkemanszonen • vooral sullen genie- Pastur, Peel.Petit. Pirmez.Poncelet, Poulten? Dat is des te meer onbillijk, daar on- let, Raemdonck, Renkin.Reyuaert, SchaetSiffer, Standaert, Thienpont, Tibder de jongo werklieden meer tuoht heerscht zen, dan onder de jonge burgers. Zie de burger- baut, Van BrusBel, Van Cauwelaert, Van Oauwenbergb en SchoUaert. wacht een»! De jonge werklieden zijn van kindsbeon af gewoon te gehoorzamen. Antwoorden neen : M. DONNY. — Gij hebt gelijk, wanneer gij zegt dat men gemakkelijker tucht kan De heeren Van Marcke, Augusteyns, Boel, doen heerschen onder werklieden en boeren Braun, Buisset, Buyl, Buysscn, Capelle, dan onder burgers. Claes, Criok, Daens, gezel Dauvister, DeGezel D E B U N N E . — Ik vrees voor het wandre, Dony, Flecbet, Fonteyne, Franck, stelsel der vrijstellingen, want het zal een Grafé, L. Huysmans, Jourat, Jourez, Lamwapen worden in handen van de kiesdravers borelle, Lorand, Masson, Mechelynck, Neuder rechterzijde evenals de ouderdomspen- jcan, Niezette, Nolf, Ozeray, Pecher, Persoous, RoyerB 8erruys en Van Damme, sioenen. Uw ontwerp levert het bewijs van ds zorHeeft zich onthouden : geloosheid der regeeringsn die u voorafginDe heer Hymans. gen. Deze bekentenis is uiterst gewichtig;, M. HYMANS. — Gisteren dacht ik dat ik wanneer nog 10 jaar noodig zijn om de veibeden de veraadarina niet sou kunnen bijliehoid ven on» srmndcehierj te versekeren.
wonen en daarom was ik afgesproken mei den heer De Winter. INTREKKING VAN DE VERMINDE RING DER STRAFFEN ONDER HET STELSEL DER AFZONDERING ONDERGAAN. DE VOORZITTER. — Op onze dagorde staat een klein wetsontwerp dat waarschijnlijk geene bespreking zal uitlokken. Het is dit houdende intrekking van de wet van den 4 Maart 1870 betreffende do vermindering der straffen, onder het stelsel der afzondering ondergaan. Ik stel voor, het onderzoek onmiddellijk aan te vangen. (Instemming.) — Daar niemand het woord vraagt wordt het wetsvoorstel zonder bespreking aangenomen met 104 stemmen tegen eene. (gezel Brcnez.) HERVATTING VAN DE BERAADSLAGING OVER DE LEGERWERVING. M. STANDAERT. — Het land is dit debat zoo moede dat ik gaarne van het woord wil afzien mits dat de andere ingeschreven redenaars het ook willen doen. Ia stel dus aan de Kamer voor, deze beraadslaging te sluiten. (Algemeene instemming.) M. HORG1NON. - Ik vraag echter dat de redenaars die van het woord afzien hunne algemeene beschouwingen mogen doen gelden bij de bespreking der artikelen. DE VOORZITTER. - Dat strijdt met het reglement; doch het achtbaar lid mag verzekerd zijn dat hij, voor zoover reglementen en gebruiken het veroorloven, sommige o p merkingen zal mogen in het midden brengen bij de bespreking der artikelen. M. JOUREZ. — Ik vraag dat wij, bij voorbeeld, tien minuten tijds krijgen om de redenen onzer stemming te doen gelden. M. D J VOORZITTER. — Op het einde van de beraadslaging. (Instemming.) Dat. hoort trouwens tot de gebruiken. De Kamer is het dus eens om de algemeene beraadslaging te sluiten. (Instemming.) Zij zal gewis eveneens van oordeel zijn dat het te laat is om een aanvang te' maken met de behandeling van de artikelen. (Ja I Ja!)
MEDEDEELLVG VAN WEGE HET BUREEL M. DE VOORZITTER. - Het bureel belast zijnde met bet samenstellen van verschillende commisBiën heeft dit gedaan ala volgt: • le Voor het ontwerp van wet betreffende de vervreemdingen van domaniale goederen : de heeren Borboux, de Jonghe d'Ardoye, Hamman, Mansart, Monvifle, Theo-', dor, en Van Limburg-Stirum. 2. Voor den nachtarbeid en de Zondagrust in de brood- en pastijbakkerijen: de heeren de Wouters d'Oplinter Nobels, Mabille, Van Cauwenbergh, Vandervelde, Vandewalle en E. Goethals. 3. Voor de giensregeling tusschen de gemeenten Erwetegem en St-Gooris Audenhoven: do heeren Behaegel, D'Hauwer,Moyersoen, Thienpont en Hens. 4. Voor do grensregleing tusschen de jremeenten Melden en Nukerke: d^-Weren Behaeghel, D'Hauwer, Maenhaut, Rent «n Thienpont. — De zitting wordt 20 minuten over 4 uur gesloten en de Kamer gaat uiteen tot 16 April. DRUKFEIL Vergadering van 18 Maart 1913. Redevoering van den heer DAENS, moet worden gelezen als volgt: . Er wordt ook gezegd-: cMoar ziet hoe ze loopen om werk te krijgen. » Ja dat is waar: Ons werkvolk in Vlaanderen vooral hunkert naar goed betaalden arbeid. Ze gaan werken in de loodwit!»brieken. i.i de koolmijnen, in de gasgestichten; ze nemen de wijk naar Frankrijk, naar Amerika, gedreven door den honger, om wat te verdienen.
Het dokwerkers - debat TE LIER (Vervolg) St. DHAENENS AAN 'T W 0 0 B D Het eerste woora van M. Dhaenens is eal woord van schimp op de socialisten: hij ba, statigt dat het debat voorgezeten wordt door Stevens, een metaalbewerker. De socialistische Dokwerkerabond t ni* tegenstaande bij zich als zoo machtig uitgeeft, is nog niet in staat te Lier een voorzitter onder de dokwerkers te vinden. Sprekende over bet contrart der minerumannen beweert hij dat dit contract nsdeelig is voor de werklieden en de schuld is ow socialistische dokwerkers. Dan maakt hij op^ijne wijze da historiek der dokkersbeweging sedert 1894. De eent/ bewoging die toen onttiond was de oorzs»» dat toen vakbonden werden gesticht. Dool bemiddeling der bazen werd voorgesteld » den winter te werfcen tot 6 ure in plsst», van tot 6 ure. De werklieden zegden ast ia dien zij tot 6 uren moesten werken zij ooi tot 6 ure moesten betaald worden. Drie bonden ontstonden. De onpartijdige was o« machtigste, hij ging den strijd aan tegen d( bazen en behaalde de zegepraal. Geziei de overdreven eischen der werklieden kw&n! de Fédération Maritime in 1900 tot stand M wilde voor naoht- en zondagwe/k maar 60 Ph. betalen in plaats der veroverde 100 P- a De look-out werd uitgeroepen in December Den 3 Januari lukte de F. M. er in de wei* lieden aan slechter voorwaarden aan den arbeid te krijgen dan vroeger. De historiek makend van den strud var, 1907 zegt hij dat de kristenen met de socialisten wilden overeen komen om het raeea mogelijk loon te veroveren en aan de be«t< voorwaarden te werken. Maar waar de eeni klassenstrijd wil en de andere klassenven zoening kan niet samengewerkt worden. Wij hebben middelen om de personen d* kapitalistische klasse tot betere gevoel». over te halen. Wanneer men staakt mag M" niet ziin wanneer de natroon er slecht TOOJ,
Zaterdag 22 Maart 1913 staat, niet met het mes op de keel. Het doel van den werkman moet sijn de toestanden te verbeteren door het sluiten van een arbeidscontract. Ge zult me wel kunnen zeggen dst er geen bazen noodig zijn. Zonder basen, geeno werklieden, zonder werklieden geene bazen. Begrijpt ge dan niet hoe mis ge handelt met klassenstrijd te voeren! Nu liet contract der minerai-mannen : Zij moeten één uur meer werken voor een halve uur meer schoftijd. Er zijn mannen die er mede tevreden zijn. Zoo de mannen van talus 28, Asiadok. Gezel VAN EYCKEN. — Neen, talus 29. Gij zijt niet op de hoogte. M. Dhaenens gaat «voort: Die werklieden zorgden voor hun belang. Over A. S. wil ik niet uitwijden, omdat ik voor geen politiek doel spreek. Dat anderen dan ik daarover spreken. EEN TOEHOORDER. — Waarom spraakt gij dan in de Harmonie? af. DHAENENS sluit dan met aanhalingen van M. Picard over de pretentie en de onwetendheid der socialistische leiders en roept de aanwezigen toe: \\ «nnper zoo'n mensch aldus oordeelt over de leiders der W. P. meen ik gelijk te hebben met u te zeggen: Jongen», wees voorzichtig. Ziet wat dwaalsterren de dokwerker» leiden. M. COOI.EN .'.'REEKT OOK Hij wil de aanwezigen aantoonen boe de werklieden bedrogen worden door de socialisten van Antwerpen. Hij haalt daarvoor zoo'u patente argumenten aan dat Wieme zeker kippenvleesch moet krijgen!... Zoo zegireu de soc. dakwerkers op de raauifestaIia ..ir. 't Kiel dat ze 6,600 aanbetalende leden tellen terwijl in de «Afrosser» aeichreven staat dat op de vergadering uer Eek* • a l t s sa maar 3.UUA) leden aanwezig waren... Is dat niet 't volk bedriegen I weeklaagt liv "lalt. !>.:: aanwelt hij ove: den rooden knop die de kriitenen in ..ugeland wilden laten nar.al."!;, priesters die uitgescholden worden •i•..' zo onderkruipers leveren en het vols vi rstompen. v:\t-. een man die tegen den toog geslagen werd omdat hij geen lid wilde worden van den knopkensbond (zonder namen te noemen, laat zich verstaan). In den «Af rosser, wordt gezegd dat de Zeeliedenbond geen soc. vakbond is en hier zijn de namen r der bestuurders: M. M. Terwugne, De , Schutter, volksvert-genwoordigers, en M. [Lonirville, gemeenteraadslid... Dat is het | bewijs dat de socialisten het volk een smoeliband willen aandoen (sic). De man, die niet Imeer weet wat hij lult, verwijt de socialisten adat zij de grootste troefspelers zijn in d» •kaart der bazen... Maar sluit niettemin met leen beroep op samenwerking tusschen de f kristenen en de... troefspelers in de kaart 1 dcr bazen I
REDEVOERING VAX GEZEL VAN EYCKE Het spijt mij tegenover een tegenstrever te moeten optreden die zich niet kan verdedigen dan met uitknipsels van bldaen te lezen. Ik ben dokverker en versta mijne Uink heeiezuaai anders. . ^ oor ifi den grond van hét debat aanraak wil ik eerst en vooral spreker terechtwijzen over de kwestie der zeelieden: Do zeeliedenbond is wel een onafhankelijko vakbond. Indien Terwagne, De Schutter en Longvillc de leiding aanvaard hebben van den Zeeliedenbond was dit tijdens de staking der zeelieden, omdat toen de klerikale regeering de leiders van den bond achter lot had gezet met het doel den bond :pot te krijgen. Door de kranigheid der ci.iiisten is dat snood plan mislukt. De tijd die mij toegezegd is, is te kort em mij met de andere nietigheden van M. Coolo bezig te houden en ik vat dus mijn onderwerp aan : Onze tegenstrever heeft ons verweten slechts gesproken te hobben van af 1904. Iu 1S98 kwamen eenige jongens bijeen vsn meening zijnde dat een socialistische bond moest gesticht worden om hunne rechten te verdedigen. Op weinig tijd waren zij sterk georganiseerd en besloten een einde te steilen aan hun slavenwerk; zij wilden sabbel betaald worden voor nacht en zondagwerk en de bazen waren verplicht hun i.90 fr. per dag te betalen en dubbel loon •oor Zondag- en nachtwerk. , Hoe kwam het dat de werklieden zonder ^•strijd overwonnen I Omdat toen de kathoiefce partij het nog niet noodig geacht had «inden aan de haven te stichten, Maar toen a zagen dat de patroons klop kregen, zijn a) beginnen te werken aan het stichten Om te bewijzen hoe goed de dokwerker» die hoeren kennen: Wanneer de klerikale bladen SI. Dhaenens gingen raadplegen over de A. W. zegden zij dat ze den generaal zonder soldaten waren gaan raadplegen. Maar M. Dhaenens is met alleen een generaal zonder soldaten. In 1868 toen de werklieden op straat stonden voor A. 8. «au M. de politeiagent Dhaenen» erbij met zijne lat. Ik boor nog altijd een jongen op de meeting der Harmonie, waar M. bhaenens kwam tegenspreken mij zeggen : Dat U Louike, de gardeville die mij in 1893 200 heeft afgeranseld. Wanneer er geene bewe—' - is, blijven nis heeren achter de schermen, maar zoodra er eene beweging is komen zij uit hunJe schelp. Spreker haalt verschillijn toonbewegingen aan door cWillen ia Kunnen» gewonnen en tijdens dewelke de klerikale'pers de kerklieden aan de zijde der patroons bestreed. 't Is wanneer er zoo 'n beweging is, J «gt hij, dat ge de «Frnt> een» moetlezen j>m te zien wat venijn zij uitspuwt. Dan is bet de moeite waard er een cent aan te besteden. Over de minerai-mannen gesproken: Ik boop dat in het vervolg de kristenen met ""•'r Ven»"» van zult» nvor do fftJrun riVr
haven zullen spreken, 't Is niet Wieme die het contrakt gesloten heeft, maar wij minerai-mannen, na wel zes-en-twintig maal bijeengeroepen te zijn om noen overal te verkrijgen. Wij zijn tweemaal bij de patroons geweest om noen overal door te drijven. Zij wilden er niets van weten. Dat was in 1910. En wat gebeurde toen. Dan hadt ge de moeten lezen. Van werden wij uitgescholden voor noen overal te vragen en luidde het: 't Is weeral kiezing; er inoet gestaakt worden voor den rooden politieken winkel. Vroegen wij noen overal, dan kregen we Se «Frut» tegen. Nu dat we schot' veroverd hebben, komt de ons verwijten dat we noen overal niet willen invoeren 11 Knoopt dat aaneen I Met net contract wordt gewerkt aan de dokken waar het contract in voege is, tijdens den zomerdienst van 7 uren 's morgens tot 6 uren namiddag. De schoftijd is van 9 tot 9 1/2 ure 's morgens en van 12 tot 1 uur 's middags. Tijdens den winterdienst van 7 tot 4 ure met dezelfde sohoftijden. In Siberiëdok wordt wel 1/3 uur
Brussel en omliggende LAEKEN UAK.uOME «LV SEMEUSE Het bestuur der Harmonie «La SemeubeJ heeft besloten deel te nemen met zijn muziekkorps aan de betooging ingericht door den Vrijdenkcrsgroep en ter gelegenheid van het feest der jeugd, op Maandag 24 Maart (Paaschen). Bijeenkomst in het lokaal, Claessensstraat 9, om 8 1/2 ure 's morgens. Wij rekenen op de bijzondere opkomst van al onze muzikanten en ondersteunenden. De muzikanten zijn uitgenoodigd op een buitengewone repetitie die aal plaats hebben in ons lokaal, den Zaterdag 32 Maart om 8 1/2 ure 's avonds.
SAVENTHEM Algemeene vergadering der muziekafdeeling op zaterdag 22 dezer om 8 1/3 ure «In de Vapeurs, Dagorde: Repetitie, betaling, mededeeling en aanvaarding van nieuwe leden-
TEGHSLEF"
meer gewerkt maar aan de andere dokken is de werktijd in ruil met l/S uur verminderd. Maar de werkvoorwaarden zijn over de heele lijn merkelijk verbeterd wat ruim schoots de l/S uur meer werken van enkelen voor allen vergoedt. Zoo is het loon in daghuur door het contract gestegen met meer dan 1 fr. daags in doorsnede. Voor het entreprise-werk steeg het met ongeveer S l/S oentiem per ton. In geval de werkman in entreprise niet tot een gemidneld loon komt van 8.00 fr. moet de werkgever het te kort bijpassen en moet Ie werkgever voor de beneden-ploegen in plaast van 6 man 8 man stellen voon alle goed in plaats van zooals vroegen alleen met slecht goed het geval is. Zoo kunt ge allerminst zeggen, M. Dhaenens, dat we de werklieden bedrogen heb ben, vermits de werkvoorwaarden aanzienlijk verbeterd zijn, de loonen merkelijk verhoogd dank aan het contract voor de minerai-mannen. (Morgen geven wij de replieken.)
Willebroeck KIEZING WEHKRECHTERSRAAD Zondag 30 Maart, hebben ia ons arrondissement de kiezingen plaats voor den Werkrechtersraad. Voor de bazen en bedienden is eene gemeenschappelijke lijst samengesteld bestaande uit liberalen eu katholieken. De werklieden treden met niet minder dan vier lijsten iu het strijdperk. Vau onze gemeente zullen op de lijst der W. P. opkomen: de gezellen Aerts Benuit, paswerker, en Pepermans Jozef, metser, twee werkjongens, die als bekwame vakmannen bekend staan en de achting aller werklieden genieten, ook zullen beiden met kennis van zaken, de belangen hunner klassegenooten in de Werkrechtersraden verdedigen! Alle klaarziende werklieden en werksters zullen dan ook niet nalaten, hunne stem aan de kandidaten der W. P. te geven. Op ons partijgenooten berust de plicht, gedurende den korten tijd die ona nog overblijft, eene krachtige propaganda te maken. De Werklieden-Partij moet zegepralend uit den strijd komen.
PARTIJVERGADERING BUITENGEWONE Zaterdag 22 Maart, om 9 ure 's avonds, PAETIJVERtUDERIXti Zaterdag 2 dezer, om S l/a ure, buitenge- partijvergadering. Alle leden, van eiken wone partijvergadering in het lokaal groep bij de partij aangesloten worden uitgenoodigd tegenwoordig te zijn. Vooruit. De gewichtige gebeurtenissen, die in de De partijgenooten zullen begrijpen dat Zondag op het partijcongres eene beslissen- laatste dagen ontstaan zijn voor de stemde stemming moet uitgebracht worden, en rechtbeweging, alsmede de besluiten van onze afgevaardigden van Mechélen moeten het Comiteit van A. S. door A. W. moeten een beslist mandaat ontvangen om voor of besproken worden, en aan onze afgevaardigden voor het nationaal Congres, moet tegen de staking- te stemmen. mandaat gegeven worden hunner houding Als ons lokaal te klein is dan zullen wij voor de algemeene werkstaking. op twee plaatsen tegelijk vergadering houPartijgenooten, geen, enkele onder n mag den. Komt op ent-spoort de partijgenooten die onverschillig blijven.in deze voor de partij zulke gewichtige oogenblikken, uw aller go kent aan om aanwezig te zijn. tegenwoordigheid op de vergadering is Geene uitvluchten zoeken om niet te moe ten komen, maar toonen dat Mechélen ook dringend noodig. Een groote opkomst van vrouwen wordt het Z. A. S. wil. ook verwacht. Het Slidden-Comiteit. De avond zal terzelfdertijd ook gewijd KIEZING WERKRECHTEBSRAAD worden aan de plechtige «srdenking der Er zijn dus 4 lijsten voor de kiezing van Commune van ParÜB. 30 Maan. De liberalen hebben nunwi-r ! ; de katholieken nummer 2 ; de socialisten .minme;- 3 ; de onafhankelijkèn (?; num. 4. Hij zagen de lijsten der werklieden voorgedragen Uoor liberalen en katbolieken eu OE L00NREWEGING U M I t . . als deze menschen moesten gekozen worden BE SCHILDERS als werkrechters zou het er in dien raad Verschillende brieven aan de meestersmaar aardig uitzien. Het Comiteit der Centrale Vakbonden schilders gezonden zijnde, zonder antwoord heeft de onderstaande kameraden aange- te bekomen, werd er besloten een laatste schrijven te richten, vragende om minimumduid als kandidaten. loon betaald te worden op zaterdag 16 WERKELIJKE KANDIDATEN Maart. Overal geen voldoening bekomen GROEP I : Wellens, Jaak-li.ndrik. beeld- hebbende, werd er besloten op twee werkhouwer ; Boeken,*.: i-Haptist,meubelmaker. plaatsen te onderhandelen. GROEP 2: Tom-o.;, 1'ians-tlias, garnierMaandag dus werd door een afvaardider; Van Ryniouant, 1 rans-.Uexius, (ar- ging der werklieden aan d- patroons genierdcr. vraagd deze niet overdrevene vraag in te GROEP 3 : Evrard, Lodewijk, smid; Acrts. willigen. Benedikt, paswerker. M. Vermot* heeft geweigerd, zeggende: GROEP 4 : Langenus. Erncsi-Jaak.Alfred, a dat het voor hem ook kostelijk is >, voor ons natuurlijk ook. bakker; Keiler. Jan-I.aiuberi. brouwer. De baas, geene verbetering willende toeGROEP ö: Segers,, Wilbin-Lambeit-Ielix. schrijnwerker; Blommaerts, Louis»Piettr, staan, zijn de werklieden gezamentlijk vertrokken. metser. M. Mollet heeft, — na hem bewezen te GROEP 7: Goyvaerts, Jozef, stoelmaker; hebben dat verscheidene patroons reeds Houthuys, Stiohel-Frans, stoelmaker. dien prijs betalen, en ziende dat zijne gasPLAATSVERVANGENDE KANDIDATES ten als één man besloten waren tot het uiterste te gaan, — volledige toegevingen GROEP 1: Houthuys. Jan, bruinder. GROEP 2: Mommacrte, Jan-Antoon, gar- gedaan, zijnde eene verhoogino- van 3 cent. per man en per uur, eene schoone voldoenierder. GROEP 3 : Sehoeters, Pieter-Frans, ning dus waarvoor wij hem bedanken. Dinsgazler. dag is men er terug aan 't werk gegaan. Mochten alle bazen aan dezen noodzakeGROEP 4: Van Gysel-Goris, Jcannette, beonbouwster. lijken eisch voldoen zoo zou hun menige moeilijkheid gespaard blijven, 'ant nu het GROEP 5: Pepermans, Jozef, metser. GROEP 7: Lambrecht»,Antoon-Jozcf.tic. volle seizoen is, en alle bekwame gasten sterk vereenigd zijn, zouden ze wel door ment-Leo. stoelmaker. hunne weigering oens kunnen bootgesteld De kameraden Aerts en Pepermans bewo- zijn aan wat bij Vermote voorviel. nen Will6broeck, al de overige kandidaten DE VERVOLGING BEGINT zijn van Mechélen. Allen zijn werkjongens die als bekwame Een slachtoffer is gevallen, dit alleenlijk vakmannen met kennis van zaken de belan- om de waren toestand te schrijven en 0B-2 gen hunner klassegenooten in den Werk- medebroeders op de hoogte te stellen van reohtersraad znllen verdedigen, - . l e n zijn de uitbuiters-trukken der patroons. mannen die op hunne werkhuizen van hunHet is nu eenmaal zoo, dat de patroons ne werkmakkers de meeste achting genie- alle buitensporigheden mogen begaan, zonten. der dat de werkman daarover z'jne verontwaardiging mag laten kennen. Yvie aan Het zal dus een plicht zijn. dat alle arbeiders op 30 Maart voor de kandidaten der het hoofd staat w e n t men op straat. Maar of het daarbij zal olijven zal de toekomst Socialistische Vakbonden stemmen. Om eene goede stemming uit te brengen uitwijzen; bet weze hun gezegd. zal men slechts een puntje moeten zwart Intusschen, schilders, voet bij stek gehoumaken, dit boven naam van Wellens Jaak, den, voorts propaganda gemaakt, want wij aldus stemt men voor AL de kandidaten. zijn aan den vooravond der volledige verMet anders te stemmen loopt men gevaar overing: de 40 cent. als minimumloon. zijnen stembrief te vernietigen. Aan de onvereenigden zeggen wij: < Sluit Werkbroeders en werkzusters, gij die in u aan bij onze vereeniging, strijdt nevens onze Bonden zijt aangesloten, zult zonder ons, doet geene gedeeltelijke staking zooals twijfelen op 30 Maart voor de kandidaten maandag, zonder leiding en Overleg. der Werkliedenpartii stemmen, maar op U Alleen in de vereeniging list de macht.e:.. allen berust een heiligen plicht, en dit is, zooals gij aan bovenstaande kunt zien, door overal waar het kan propaganda maken om gezamentlijk optreden is de overwinning te stemmen boven den naam van JAAK zekerder. — '•— vrrrrrrrya „„/,„,. „ , , m ^ P r 3. **= SehlMersTflofwi. van Mnn*n an VmM-sn
OOSTENDE
stad, weest met ons solidair,neemt het werk niet in om aldus den strijd der kameraden niet te bemoeilijken. Schildersgasten. wij rekenen op u, om dezen strijd voor brood, voor vrouw en kin deren, uit al nwe krachten te doen zegevieren. Geeft u allen aan als lid der vakvereniging in bet lokaal « D e Noordstar», Veld straat, 31, waar de noodige inlichtingen verschaft worden.
KORTRIJK ZOOALS WU VOORSPELD UEBUEN Wanneer over enkele maanden, de doicwerker» hier, door eene plotselinge st-kir , hunne meesters dwongen verLetering toe te staan, hebben wij er tot vervelens toe op gewezen, wanneer ze niet zoo verstandig waren zich te vereenigen, hunne m e-ters zouden terug nemen wat zij met het mes op de keel afgedwongen waren. Door die staking is eene patroonsvereeniging tot stand gekomen, en gelukkiglijl; ook bene voor de werkers, waarvan meest al de dokwerkers lid zijn. 't Is enkel dit laatste wat de heeren noopt wat voorzichtiger te zijn. Bij « De Pijpe > wordt in 't magazijn beneden bet tarief gewerkt en d . wordt natuurlijk gedaan door een v; 1 de twee leden die de kristene dokwerkersvereeniging telt. Deze week werd eene poging tot loonsaftrok beproefd, maar dat mislukte. Eeu brave meneer wilde voor 1000 kilos inachienkolen naar den buiten geleverd, maar 0.85 fr. in plaats van 0.90 fr. betalen. Dooh ons syndikaat besloot heel eenvoudig dat de tijd dat de dokwerken hunne loonen lieten besnoeien, voor goed achter den rug is, en dat dit werk aan dien prijs niet zou gedaan worden. Na een 'tweetal dagen stakimr besloot mijnheer 0.00 fr. te betalen, waarop de werklieden het werk hernamen. Bestond er geen socialistisch syndikaat van dokwerkers, de andere patroons hadden al lang hetzelfde geprobeerd. Maar, die heeren weten neel goed, dat dit zoo gemakkelijk niet meer zou afloopen, en als zij den vrede boven den strijd verkiezen, geven wij hen voor raad, bet huidig loontarief, waarvan wij binuen enkele maanden eenige verbeteringen gaan voorstellen, te eerbiedigen. Als er 99 op 100 dokwerkers, gelijk nu het geval is, vereenigd zijn, kan er geen spraak meer zijn van aan ve minderden prijs te werken, en de patroons zullen moeten leeren zich daarin te schikken. Kameraden, dokwerkers, oppassen is de boodschap. BIJ DE METAALBEWERKERS Dank aan de onvermoeibare propagandisten uit het syndikaat der metaaloewerkers, is het ledental in een jaar tijds bijna verdriedubbeld, en de voorvallen in den laatsten tijd hebben ons bewezen, dat we onze macht nog werkelijk moeten uitbreiden, — zoo haast mogelijk zelfs, — om een weinig den toestand meester te worden. Over enkele maanden gelukten wij in eene gieterij to beletten dat het stukwerk voor de mouleurs ingeplant werd,maar, door het afstellen door den patroon, van een onzer beste propagandisten,is die kanker der stielen daar toch doorgevoerd geworden. Op het nieuw werkhuis van dien patroon, waar niets dan onvereenigden werken, is het stukwerk toch ingevoerd, met medewerking en door de schuld der onvereenigden, die liever hun lijf aan stukken wroeten, onder een syBteem dat voor den patroon de meeste voordeelen afwerpt, dan door de macht onzer organisatie, te trachten hoogere loonen te veroveren. Ze mogen daar het pluimken op hunnen hoed steken, dat ze dit zweetsysteem hier ingebracht hebben, maar als we eens gelegenheid krijgen, gaan we wel trachten het te herstellen. Het is nu al vijf weken dat de kopergieterij van den heer Goriljx stil ligt, en niemand weet er iets van af wanneer de patroon den arbeid zal laten hernemen. De vereenigdé gasten worden ondersteund door hunne werkeloozenkas, en de onvereenigden kunnen ten hunnen nadeele, eens ondervinden hoe dwaas ze handelden met in hnnne onbegrijpelijke onverschilligheid te volharden. Meer dan ooit aan de propaganda om onze organisatie te versterken 1 JOS. COOLE.
LEDEBERG GROOT LIEFDADIGHEID SFEEST ingenioht door de Wielrijnersbond van Ledeberg ten voordeele der schoolkolonién onzer gemeente op Maandag 34e Maart, zijnde tweede Paaschdag in de prachtige «Cinema-Casino», Oontrodestraat, Gentbrugge. Benevens een gansch bijzonder programma van films zullen wij het genoegen hebben veraoheidene kunstzangers te hooren. Een volledig symphoniBch orkest, onder het bestuur van den heer A. Tioffaes, bestuurder onzer muziekschool, zal het feest opluisteren. Prachtige tombola gratis. Prijzen der plaatsen: 20 oentiemen, -- centiemen, 50 oe tiemen en 1 frana. Kaarten zijn op voorhand te bekomen zonder opleg ten lokale en bij ol de bestuurleden.
WETTEREN BERICHT AAN DE MUZIEKANTEN Vrijdag avond om 8 ure zeer stipt algemeene repetitie. Wij kunnen zaterdag geene repetitie houden door eene bijzondere reden. Muziekanten, verwittigd ' elkander daar van. MIDDEN-COMITEIT Zaterdag avond om 8 ure zitting. Allen op post. MUZIEK Zondag namiddag om 2 ure zitting. OPROEP TOT M EI)Eli l LP Jonge Wachters en propagandisten zaterdne avond om R ure In bet lokaal voor een»
uitdeeling van brochuren over den strijd voor Zuiver Algemeen Stemrecht. GEDENKT DEN STRIJD Inachrijvingslijsttn ten voorJeele van A. S. ziju in het lokaal en bij gekende partijgenooten uitgehangen. Wie zanger iB zingt een lied, doet een omna..ng en plaatst dit op delijst. Wie een zet heeft schrijve hem op, vele kleintjes maken een groot. Begoede voor* standers van A. S. kunnen hunne giften zenden aan gezel üe Hijcke in het lokaal, die hiervan kwjjtsohrift geeft. Binnen kor* grijpt er in het lokaal eens groote meeting voor A. S. plaats.
GENTBRUGGE ÜE STAKERSHOEP De gezellinnen die nog soepkaarten willen koopen voor zondag kunnen deze bekomen tot zaterdag middag in dt Palm, kruidenierswinkel van Houttcstraat en bij den gazetverkooper Burie.
Huidebetoog In de Cercle catholique te Antwerpen is verleden zondag minister Segers gehuldigd door de klerikale jeugd. Er werd daar rel met wierrookpotten gezwaaid. Paraplu Verhaegen was van Gent gekomen. Waarom ï Om hulde te brengen aan den admiraal dSr visscherssloepen I Neen, maar wel om de Antwcrpsche klerikalen te leeren hoe de stijgende macht der socialistische beweging kan gestremd worden. Arme Parapin I wat vecht ge tegen windmolen» 1 Do minister heeft natuurlijk ook de zoetluidende (I) stem yan den nachtegaal laten weergalmen. Maar de vogel zong valsch waar hij hooren liet dat « sinds de tasschenkomst van den grooten paus Leo XIII er meer gelijkheid, meer liefde en ware broederschap gekomen was tusschen de veri schillende klassen». De klassestrijd die in het klerikale Roeseelare zoo langdurig woedt had hij als sprekend voorbeeld kunnen aanhalen hoe het patronaat de arbeiders met het mes op de keel tot onderwerping dwingt, en de kristelijke werkgevers hun poll'vieën vagen aan de raadgevingen van den grooten onfeilbaren paus. Minister Segers ried de klerikale jeugd aan liefdadig te zijn jegens de ongelukkigen die smeekend hunne handen uitsteken naar gerechtigneid. Volgen wij Vincentius a Paulo riep hij triomfantelijk uit. Lage loonen, lange werkuren, grove uitbuiting, slaafsche onderwerping is het lot, der armen, en als zij dan gerechtigheid vragen, gebruik dan de aalmoezen om ze on-. derdanig te doen blijven in hun rampzalig bestaan. Ziedaar de jeruitenmoraal van onzen grooten (?) minister. Het slot der redevoering was natuurlijk de kwestie yan algemeen stemrecht. De klerikalen waren de overwinnaars van 3 Juni; onder bedreiging van A. W. geven wij niets toe, de werkende klasse heeft liever werkerswetten dan de grondwetsherziening. Donderende toejuichingen volgden daarop, schrijft La Métrópole». Als de klerikale jeugd er een weinig eigen denken op na houdt dan moet toch de vraag oprijzen: Is de militaire wet een der beloofde sociale wetten? De milioenen nieuwe belastingen worden die met ongeduld verwacht door de werkende klasse? Mag er daarom geen herziening der grondwet gebeuren? Maar die klerikale benjamins hebben toe' te juichen en te... zwijgen: Zwijgen als het meetingprogramma verraden wordt, zwijgen als de nieuwe verzwaring der krijgslasten gestemd worden. Zwijgen altijd en in alles, want voor hun gedwee meeloopen met de regeering, in de militaire wet, vobr hun verraad jegens hun programma en kiezerskorps zijn zij betaald zooals Judas betaald werd om kristus te verraden. Cam. Huysmans zegde te recht: cDa portefeuille van M. Segers weegt zoo zwaar als de 30 zilveringen van Iscarioth. Terwijl Minister Segers gehuldigd werd door eene fanatieke klerikale jeugd, werd hij vervloekt en verwenscht door de bewuste antwerpsc.-e arbeiders, die weten d a t . hij een der grootsche schuldigen is in het niet toegeven der regeering in zake herzier ning. De arbeiders zijn overtuigd dat hij den uitdagingsagent is bij uitnemendheid. Hij wu aen reentvaardigen eisch der arbeiders in het bloed smooren I Hij is de fanatieke jezuiet die opkomt tegen de demokratie! Hij is de trouwe knecht van Rome dat wil overheerschen door fanatisme en dweepzucht. Als de werkende klasse, moe getart en gehoond, zondag zal besluiten over te gaan tot de algemeene werkstaking dan zal grootendeels de schuld daarvan te wijten zijn aan onze fameuzen Antwerpschen minister. Onweerswolken pakken zien samen aan den duisteren hemel. De storm nadert met dreigende gebaren. Voor een admiraal die vaart in '11 mosselschuit is het gevaarlijk zich dan te wagen op een holle zee, in woeste baren. Want eerder dan hij denkt slingert de storm hem over boord. Dat is het onvermijdelijke lot van elkon stuurman die geen rekening houdt van de elementen die zoo machtig grootsch en tevens vernietigend zijn kunnen. Misschien overkomt zulke ramp eerder dan men denkt aan hen, die tegen den wil van bet volk het regeeringsschip willen sturen tegen de herziening der grondwet, tegen Zuiver Algemeen Stemrecht. Antwerpen. W. E.
Werksrsöewepg Staking te Geeraardsbergen Maandag morgen is er bij den heer Flamand, wollewever, staking uitgebroken on: der de wevers. Een wever was 5 trans: boet afgehouden voor het maken van een slecht werk. De wever had geweigerd zijn geld in ontvangst te nemen, daar bet stuk waarop de boet was toegepast slechts 3.41 fr. als loon had opgebracht. Da wever» onderhandelden Maandas mor,,
Zaterdag 22 Maart 1813
8 : gen, maar konden tot geene overeenkomst geraken, waarop zij bet werk staakten. Dinsdag werd opnieuw onderhandeld in ': 't bijzijn der afgevaardigden van de socialistische en kristene Textielcentral en; het onderhoud was zeer hoffelijk doch de uitslag kon de stakers niet bevredigen. Ze besloten Woensdag opnieuw te onderhandelen, ten einde zekere volgens ben niet opgeklaarde punten te gaan bespreken en op te klaren. Gezien de goede wil heersohende langs beide kanten, bij werklieden als patroon, laat alles voorzien dat de staking deze ifeek nog een goed verloop zal hebben. EINDE DER STAKING Woensdag morgend zijn de wevers met .eene talrijke en goed samengestelde deputatie, terug gaan onderhandelen met den, patroon en diens zoon. Het onderhoud liep geheel en al over de fouten welke den wolwever onverwist kan tegenkomen in zijn weefsel. De patroon stelde de werklieden gerust ep dat punt en trok het grootste deel zijner geuite bedreiging in. De wevers hebben daarna besloten 't werk te hernemen, waarbij zij aan de heeren hebben laten weten in 't vervolg niet meer zoo haastig te zullen handelen en voortaan hunne zaak in handen te geven hunner wederrijdsche federatiën. K. H.
Lock-out te* Roesselare DE GILDEMANNEN HEBBEN ZOOVEEL VERDRIET. — HET i-ANIFEST DER NERING DOENERS! — «ZIJ PROXESTÜEREN KRACHTIG TEGEN Di GILDE». '
In de • Gilde > is men nu eene andere komedie begonnen om de menschen te lijmen 'en invloed uit te oefenen. Het zingen en boksen is afgeschaft, de rozenkransen en paternosters heeft men in den hoek gesmeten om ze als < slunsen > naar de voddeukotten te zenden. De prachtige (! ?) en invloedrijke (! t ) redevoeringen van de krachtige ( ! ? ) en machtige ( ' ? ) Christene volks... bedriegers, worden nu vervangen door eene lijkrede. De vijf leiders beginnen nu allen te weenen op het tooneel en dit maakt zooveel effekt op die duizende Kinderen, dat zij zich allen buigen om niet te moete.: toonen dat zij lachen! Na hunne lijkrede vragen die knappe leiders dan aan de kinderen: * Hewel, is het niet wreed dat de socialisten ons uit maken voor lafaards en luiaards omdat wij na 3 maanden strijd, nog niet wisten hetgeen wij moesten vragen voor u I Wij hebben nochtans dag en nacht gewerkt en niet geslapen, zooals zij schrijven. En dit is nu onze belooning die wij ontvangen! 't Is toch al erg, niet waar, beste vrienden en vriendinnen, tut te moeten hooren van hen die zich aan He patroons verkochten*. Al zulken prietpraat wordt daar verteld aan die onnoozel» kinderen, en van den strijd en van de overwinning is er geen spraak meer. Misschien zal het beteren als de Paaschweek voorbij is, wie weet! HET MANIFEST DER NERINGDOENERS i De Gildemannen zijn zoo overtuigd van hunne beestigheden in Roeselaere, dat zij van af het begin van den strijd de kleine burgers trachtten tevreden te stellen. Ziehier op welke manier. Zij bezitten eene broodbakkerij, en ondanks dit.krijgen de onvereenigden 6 broodkaarten per week om brood te gaan halen bij al de bakkers van Roesselaere. Natuurlijk dat de pijpenkoppen bevoordeeligd worden, daaraan moet niemand twijfelen. Het hoofd van 't huisgezin van de stakers krijgt eene kaart om een zak kolen te koopen per week. Ondanks dit, zijn alle neringdoeners erg gebeten op de Gilde, niet omdat de werklieden opslag vragen, maar voor de manier waarop deze toonbeweging op touw is gezet met slechte 500 vereemgden op 6 a 7000 .werklieden. Het manifest der neringdoeners begint aldus: « Betrouwend op de belofte waarmee men >ns voor de honderdste maal in slaap gewiegd bad, hield iedereen van ons 't hert vol Soop, de oogen gevestigd op de verzoeningsvergadering die moest plaats hebben op 38 Februari 1.1.. De uitval was voor ons, helaas! eene bittere teleurstelling te voegen bij zooveel andere I >Wat heeft die fameuze bijeenkomst aan 't licht gebracht? s De vaste wil der fabriekanten van den penen kant, en van den anderen, 't is spijtig het to moeten bestatigen, de kwade trouw van onze Gildemannen 1 Daar ia bet zonneklaar gebleken dat er in den strijd die ons in armoede en ellende dompelt, geen kwestie is van de verbetering v an ons lot, maar van de t EÈR > van het syndikaat 1 't la daarop, en daarop alléén, dat de vertegenwoordigers der gilde te poerde zaten 1 5 Wilt. gij er een klaar bewijs van? Leest den c Textielbewerker > van 23 Februari, 8 blz., 3 kol. » Rapport de la réiiniou semi-annnelle des 'iléputés dn syndicat central des ouvriers textiioe de Belgiqne. >R. P. ROTTEN ... ... ... s Maintenant antre chose. La lutte de Roulers est d'une importance oapitale ponr 1'avenir de notre organisation > C'oüte que ooüte, nous devons triompher, car il y va de la DIGN1TE de notre syndicat chretien. » ' t Geen wil zeggen: « De strijd te Roeaeelaerc is van 't allergrootste belang voor de toekomst onzer inrichting kost wat kost, wij moeten zegepralen, want het geldt er de « E E R » van ona christen syndikaat.» ZU VAGEN HUNNE HIELEN AAN DE BELANGEN DER NERINGDOENERS Het raauifeet vervolgt: » Warkbroeders I 't eerstel wil zeggen dat alle middelen, hoe wraakroepend ook, goed fijn uit. de menschen t e dwingen zien t e > * B B blii'-.'im io Ue gilde. Het tweede wil
ware belangen, het lot van de werkmenschen; dat al wat zij vragen is dat deze die dit afschuwelijk spel in gang gesteken hebben kunnen victorie kraaien en als Jinllö'ii-, VOORDEEL de cadeautjes wegdragen die reeds aangekocht zijn om hun in de triomfvergadering der gilde als hulde van dankbaar', id aangeboden te worden door deze die in 't spel niet klaar zien!... » Maar, volks (ver) leiders uit de gilde, als gij ons dwingt op straat to loopeoi, waarom Houdt gij ons dan niet allen den mond open, zooals 't u in uwe overgroote « kristene naastenliefde » zou possen ? Indien die syndikale kas van België zoo rijk is, waarom paait ge er dan zoovelen met ellendige aalmoezen die gij 't land door met leugens en 't misleiden der openbare meening gaat afpersen, veelal tegen wil en dank der gevers, en ten koste van liefdadige werken van openbare plaatsen? Waarom dan al die brieven die de waarheid verdraai, n overal rond zenden naar geestelijken en leeken'l Waarom zet gij die kas niet op.n voor ALLEN die door uwe schuld honger lijden ? — Wij zeggen DOOR UWE SCHULD; want, gij hebt schoon de « verantwoordelijkheid » zooals gij het noemt op den nek te willen leggen van socialisten en bazen, zend daarvoor maar vlugschriften uit, vult maar gazetten; vreemden die niets van de zaken kennen kunt gij in dwaling brengen, maar geheel Rousselere ziet Klaar in Uwe volksbedriegerij 1 Gij allécu, gilde, draagt de schuld van al de armoede, al de ellende en den honger die wij thans verduren! Gij alleen zijt bezig met uit nijd en jaloazij den ondergang te bewerken der burgerij, welke gij aan 't verpletteren zijt tusschen kapitaal en arbeid 1 De nijverheid gaf UB te Rousselaere het bestaan en GIJ brengt ons, de armoede 1 > DE GILDEMANNEN WORDEN HET BETAALD GEZET WAT ZIJ ONS, SOCIALISTEN, STEEDS VERWETEN. c Dat weet en gevoelt gij I En om uw knagend geweten te doen zwijgen en een einde te krijgen aan dien ongelukki ?n toestand bekladt gij bergen papier en verschrijft gij stroomen inkt; maar 't zal u weinig baten 1 Gij bewijst alhier, gij bewijst aldaar; maar gij bewijst nooit iets; gij draait rond den pot, gij verdaait de zaken, gij liegt, omdat gij onmachtig zijt uwe plichtigheid te verduiken! » Zoo doet gij nog in uwen «Vrijen werkman » n. 18 van Maart. In dat blad bewijst ge alleen dat ge u enkel met leugens en valschheid kunt verrechtveerdigen! Gij spreekt er van uwe 2000 leden en hunne cc eenparige s beslissingen. Maar, wanneer hebt ge, wij zeggen niet 200O,maar 1000 aanwezigen? -\ooit, tenzij misschien als gij brood en franken d6elt!... En de eenige honderden die gij te zamen krijgt, hebben zij vrijheid van spreken ? Of zitten de speurhonden overal gereed in de zaal om den toon te geven en te zorgen voor dezen die zouden kunnen ruzie stoken in de menagerie? Is 't waar dat ze zouüen buiten gestampt worden en geen brood meer en zouden krijgen? Van tien werkeloozen zijn er ten minste ieven die lijk wij niet beter zouden vragen dan 't werk te hernemen. Want wanneer zullen, de eerlijke, werklieden, uit den put geraken waar gij ze iederen dag dieper doet in zinken? V E n ware dat ze hem ongevnld laten lijk sommige gildemannen. »En zegt eens gildebazen, in uwe vlugschriften, in uwe plakbrieven, in uwe gazetten hebt gij lijk waar gepeupel de fabriekanten uitgemaakt voor uitbuiters, beulen bloedzuigers, die zich vetmesten en schatrijk worden met net zweet van den armen werkman, gij hitst ons op tegen hen, maar waarom moet gij dan schreeuwen als duivels in een wijwatervat, omdat er negentien bazen (maar negentien) liever stil leggen dan zich onder uwe voeten te laten vertrappelen ? Indien zij het zijn die leven met bet zweet van den werkman dan zijn zij het, en niet het werkvolk, die meest te beklagen zijn. O, gij valsche volksbedriegers! 't Was nietwaar, omdat die negentien baaskens u gingen met uwen neds in uwe vuiligheid wrijven ! en toonen dat zij den welstand van Rousselare in handen hebben >. Morgen geven wij de rest van het manifest. De gildemannen zullen zich niet moeten beklagen, dat de neringdoeners er nevens geslagen hebben. Men zal het er in zien dat hetgeen de dompers reeds honderd maal tegen ons uitgekraamd hebben, in strijden die met wijs beleid waren aangegaan, nu tegen hen koeren. Zoo komt loontje om zijn boontje! (Vervolgt) Amor.
St-Amandsberg PR0PAGANDACI.UB Tengevolge der inhuldigingsfeesten zal de bestunrszitting van deze week heden vrijdag avond gehouden worden in het lokaal, Anwerpschen Steenweg. Er wordt op aller tegenwoordigheid gerekend. Elk weze dus op post. Het Bestuur.
Een nieuwe Volkstempel te St-Amandsberg OP 22, 28 en 24 MAART Zaterdag avond, om 8 1/2 ure, grijpt een schoon concert plaats met de welwillende medewerking van de gebroeders Acar,gezel Frans De Mey, de Turners en andere partijgenooten. Toespraak door gezel Be Clerck. Ingang kosteloos. Zondag namiddag, FEESTSTOET, gevormd om 8 nre aan het lokaal «Ons Huis>, Vrijdagmarkt, opgeluisterd door de harmonie «Vooruit» en de fanfare «Vrijheid door Broederschap». Omgang in de g e meente. Om 5 are, MEETING, waar de gezellen Bogaerts, De Clerck en anderen het woord zullen voeren Om e 1/8 oren, BAX met groot orkest, dep Uden aangeboden, JL.
Maandag avond, om 6 ure, Wijnfeest. Het Concert wordt gesloten met een bal. Ingang: 25 centiemen. Vrienden en vriendinnen, wie zich dus eens goed wil vermaken kome naar het Nienw Volkshuls, Antwerpsehen steenweg.
VAN ALLES WAT PLATBROEKEN. — Onze lezers zullen zich nog wel herinneren wat pover figuur M. Segers verleden jaar heeft gemaakt toen hij door onze partij uitgedaagd werd op de meeting in de «Kt Bardo» zijne beschuldigingen tegenover Vandervelde, in zake zijn optreden tegen de gruwelen der missionnarissen in Congo, in dezes tegenwoordigreid te herhalen. M. Segers trok bakzeil onder voorwendsel dat zijn persoontje in ons midden niet veil was ! I Gezel Terwagne, die op de meeting voorzitter was, gaf lezing van den brief van den klerikalen volksvertegenwoordiger en hekelde naar verdienste' den lasteraar die den moed miste in tegenwoordigheid van zijnen tegenstrever zijnen aanval te verrechtvaardigen. Nu tracht de «Frut», maar wat laat, de platbroekerij van M. Segers te billijken met te zeggen dat men haren vriend Dhaenens op onze groote meeting van 27 Februari 1. 1. in de «Harmonie» belet heeft te spreken en gezel Terwagne zou gezegd hebben dat hij beter deed weg te blijven.. De v aarheid is dat het bureel Dhaenens vrij heeft laten spreken, maar indien zijn optreden ongepast geacht werd door het publiek en door de inrichters der meeting is het zooals, overigens Kamiel Huysmans verklaarde, omdat in dergelijke omstandigheden het den plicht was yan M. Segers en Van Cauwelaert' om te komen tegenspreken. Mannen van de gehalte van Vandervelde en Huysmans Kunnen toch hunnen tijd en den tijd der aanwezigen niet verbeuzelen met den prietpraat van kerstenkinderen te beantwoorden; destemeer wanneer het blijkt dat de klerikalen de vuilmeiden hunner politiek naar onze meeting sturen om er de orde te storen en de eerste violen den moed missen de regeering te komen verdedigen. Wij geven M. uhaenens een weigemeenden raad: Vooraleer hij het in zijnen koker steekt voor een jubliek van zeven a acht duizend man te spreken dat hij eerst ne- wat gaat leeren-spellen naar de patronage en na eenige jaren plattekaas geeten te hebben om zijn piepstemmeke te versterken, zooals Demosthenes naar het strand der zee ga, een kei onder zijne tong plaatst en redevoert tegen de woeste baren. . Wanneer de ontketende elementen dan door zijn machtig orgaan tot zwijgen zijn gebracht, dat hij dan eens bij Vandervelde komt zien of hij te spreken is. ... Tot heden blijft Vandervelde, zoo groot ma i hij ook is (M. Dhaenens op het debat Wieme-Dhaenens; Van Eycke-Coolen, te Lier), de groote kikvorsen Dhaenens het woord schuldig!... .....
jS»*
* .
...:.,
TENTOONSTELlNtj van ANTWEBPEN IN 1912. — Een hooge ambtenaar 'uit het ministerie heeft aan den berichtgeven van een blad te Charleroi verklaard, dat in de beraadslaging van den raad der kroon over de vraag: waar in 1920 de eerstkomende wereldtentoonstelling zou gehouden worden, Antwerpen Ide bovenhand heeft be-
baald.
Ambtelijke kennisgeving hiervan, zou slechts geschieden wanneer de Gentsche wereldfoor bare deuren zal gesloten hebben. D e maatschappij die zich tot doel stelt de wereldtentoonstelling in onze stad te houden is op be punt samengesteld te worden. Zeven-en-twintig inschrijvingen van 100.000 frank elk zijn tot hiertoe verzameld onder finantiemannen. Onder de insohrijvers bevinden zich de firmas GriBar, Osterrieth, Fuhrmann, von Bary. de Maatschappij der Tramwegen, Bunge en de groote banken.
# * #
VREEMDE WOORDEN. — Door verschillende partijgenooten ÏB ons verzocht de beteekenis te geven van vreemde woorden die digwijls voorkomen in bladen en brochuren. Wij wilen graag aan dien wensch voldoen, echter moeten wij op voorhand zeggen niet al de beteekenissen der woorden te kunnen weergeven, wel de voornaamste.1 Acclamatie: algemeene goedkeuring. Actief: werkzaam, bedrijvig. Actueel: van oogenblikkelijk belang. Agiteeren: eene beweging op touw zetten. Auditorium: bet gezamentlijk aantal hoorders. Boycott: Voor iemand niet werken, met iemand niet willen omgaan, van iemand geen waren willen afnemen. Branche: tak van bedrijf. Centraliseeren : samentrekken van krachten en machten tot één stelsel van uitvoeren en werken. Circa: ongeveer. Citaat: aanhaling uit een boek, uit een stuk. Cliché: een plaats waarop een teekening is gegrift om te worden afgedrukt. Coalitie : verbond tusschen partijen. Collectief: gezamenlijk. College: besturend lichaam. Combinatie: verbinding.
•RWB«W»SJHHS! bovengemelde fabrieken met hunne brandspuiten ter plaats en vielen langs verscheidene kanten den vuurpoel aan. Aan blussoben viel niet te denken en weldra stortte het dak der fabriek in. Duizenden vuurgensters spatten langs alle kanten rond, terwijl de vlammen door den geweldigen wind aangewakkerd boog in de lucht sloegen, de naburige woningen bedreigende. De maohienkamer vatte ook vuur en werd zooals de fabriek in asch gelegd. De woning, winkel en schuur van M. Delvourt, staande eenige stappen voor de fabriek, werd ook erg bedreigd door de hoeveelheid brandende vlasvlokken en vuurgensters die er op neervielen. Dank aan den moed der toegestroomde werklieden, die onophoudend de daken met water begoten, konden deze gevrijwaard worden en is de schade aan deze gebouwen maar gering. Van de fabriek zijn slechts de vier muren blijven recht staan. Langs de muren liggen de verwrongen ijzeren staven der zwingelmolens en de verkoolde berrels. De machien die nog recht staat is ook beschadigd. Eene hoeveelheid gezwingeld en ongezwingend vlas, toebehoorende aan verscheidene vlashandelaars, wier werklieden in deze fabriek aan het zwingelen waren, en twee kruiwagens werden vernield. Een gedeelte van het bewerkt vlas werd gered door de zwingelaars. De oorzaak van den brand is onbekend. De schade die aanzienlijk is, wordt door verzekering gedekt.
De zaak Nestor Wilmart EENE EONFRONTATIE Nestor is gekonfronteerd met een wisselagent van Brussel, M. W., die SOO.OOO frank verloren heeft met het geld to verschieten op valsche obligaties Gent-Terneuzen. M. Dumont, expert van het parket woonde die konirontatie bij. IN HET GEVANG Wilmart is in het gevang van Vorst gebleven en bereidt er zijne verdediging. Hij mag zich ook geen eten doen brengen en moet zich tevreden stellen met hetgeen hij in het gevang krijgt. Door bijzondere toelating mag hij zich echter alle dagen eene flesch Bordeaux doen opdienen, en zich uit de kantien van het gevang wit brood, haringen en gerookt spek doen brengen. De aftruggelaar denkt dat hij maar tot een of twee jaar gevang zal veroordeeld worden. Nestor heeft ook gesproken over het telegram, dat twee dagen na zijne vlucht uit Luik opgestuurd werd naar den bestuurder van het telegraafbureel te Hasselt, en waarin aan een zijner vrienden, M. Waeohter zijne zelfmoord aangekondigd werd.
Eene baggerboot gezonken 'U
BRUKSBUTTELBOOG V I J F DOODEN r De. baggerboot « Goedhard I I » op anker in de Eli», brak zijne kettingen en zonk. Vijf personen kwamen in de ramp om. De gezagvoerder der baggerboot woonde aan boord met zijne vrouw en zijne beide kinderen. Op het oogenblik van het ongeval, bevonden de vader en de moeder van den stuurman zich eveneens aan boord,alsmede de eerste machinist en een stoker. De vrouw van den gezagvoerder, een zijner kinderen, de vader en de moeder van den stuurman en de tweede machinist verdronken. De anderen konden worden gered.
Lacombe en de bende Bonnot Men zal zich nog herinneren dat, toen men Lacombe aanhield en zijne kleederen onderzooht, twee brownings in zijn bezit gevonden werden. Een van deze revolvers was met inzicht beschadigd geweest om hem onkennelijk te maken. Niettegenstaande dit, heeft M. Bertillon kunnen bestatigen dat hij voortkwam van den diefstal die de bandieten in een wapenwinkel gepleegd hebben. Dit bewijst dat, niettegenstaande Lacombe dit stellig loochent, hij wel degelijk in betrekking geweest iB met Bonnot, Vallet, Garnier en Oie. Groote bezwaren wegen ook op Lacombe aangaande de moord op den mijnwerker Artous van Decazeville. De processtukken van het onderzoek aangaande de bandieten der Aubrais, Simonin Lecoz, Sauti en Lacombe, den moordenaar van den-toeziener Tharry, zijn door den
onderzoeksrechter Desplanches aan Ue parket van Orleans overhandigd, die d. zaak zal afstaan aan het parket der Seins Simonin, Lecoz en Sauti zijn nog steed in hechtenis te Orleans sedert den dag hun nor aanhouding. dag> van den moord vai den toeziener. Zij zullen binnen kort nas Parijs overgebracht worden.
De ministerieels krisis IN FRANKRIJK M. BARTHOL' WORDT VERZOCHT EEN KABINET VOOR TE STELLEN M. Poincaré heeft jrister gedurende mee: dan een uur met MT Barthou gesproken aan wien hij vroeg dt boodschap, tot hel | vormen van een kabinet op zich te willet nemen. il. Barthou zegde eerst zijne politieke vrienden daarover te willen raadplegen. Het Elyseum verlatende, is M. Barthoi M. Briand gaan opzoeken. JAURÈS OVER DE KRISIS Jaurès schrijft o. a.: Het is een groote en gevaarlijke krisis.Ue. vallen is het ministerie, de Senaat verzet zich tegen de hervorming van het kiesrecht gelijk zij door de Tweede wordt gewild. He) waarschijnlijkste is, dat tusschen beide lichamen een conflikt zal ontstaan, waarvan de verantwoordelijkheid op den Senaat neer, komt. Ook Poincaré draagt een deel daar-' van: hij heeft om het presidentschap de leiding van de herziening aan anderen overgedragen. Jaurès spoort ten slotte zijne medestanders aan tot geen andere oplossing mede te werken als tot eene die de hervorming van het kiesrecht in veiligheid brengt. Wij zetten onzen strijd voort tegen het militarisme, maar mogen niet daarbij met de vijander van de evenredige vertegenwoordiging eer akkoord sluiten. GERUCHTEN OVER DE NIEUWE SA MEN STELLINO Volgens zekere geruchten zou het ministerie samengesteld zijn als volgt: Voorzitter van den Raad en openbaar on* derwijs: M. Barthou. Geldwezen: M. Klotz. Buitenlandsche zaken: M. Pichon. Inwendige: M. Jean Dupuy. Oorlog : M . Etienne. Zeewezen: M. Pieter Baudin. Rechtswezen: M. Viviani of M. Gaston | Doumerge. Handel: M. Massé of M. Karel Dumont I Arbeid: M. Cheron. Landbouw: M. Fernand David of M. Nou. ' lens. Koloniën: M. Lebrun.
Een drama in een beestenspel IN ITALIË Het stadje Prato werd in opschudding gebracht door een drama dat voorviel in een beestenspel op het fooreplein der stad. Eenige kinderen waren in het beestenspel geslopen zonder door het personeel te zijn opgemerkt lén".waren- in het- gedeelte gedrongen waar zich dé dierenhokken Wouden. Een der kinderen beging zelfs de onvoorzichtigheid de hand door de staven van een hok t e steken. Een jonge leeuw knapte den arm van het kind en beet hem af aan dien schouder. Op het geschreeuw van het slachtoffer, snelden de bedienden toe. Dadelijk werd het kind verzorgd, doch het bezweek eenige stonden nadien.
•
Eene bank geplunderd door eene bende kwaaddoeners in Rusland De «Rietch • bevat bijzonderheden omtrent een aanval tegen de succursaal vsn de « Banque de 1'Union» te Lozovo, onlangs gepleegd door eene bende bandieten. Dezen, ten getalle van tien, kwamen dei avonds aan dan als er nog 12 bedienden en eenige klanten in de bank aanwezig waren. De bandieten waren gemaskerd en gewapend met revolvers. Het hoofd der bende, na het gebruikelijke « Handen omhoog" te hebben bevolen, naderde 4 e kas en giaj naar de denr na ongeveer 3000 roebel te hebben geroofd. Vooraleer de bank te verlaten, verklaarde, hij aan al de verschrikte aanwezigen dat, als zich iemand gedurende de tien eerste minuten roerde een! bom zou worden geworpen. Het bevel werl stipt uitgevoerd en de bandieten vertror ken zonder te worden verontrust. De politie doet ijverige opsporingen met behnll v m policiehonden.
Geweldige brand TE MARCKE (West-Vïaantleren) Eergister avond is alhier een geweldige brand uitgebroken jn de vlasfabriek vaa M. Hendrik Delcourt-Declereq, vlashandsv laar, staande tegen de statie. Het vuur, ontstaan in het cylinderkot, nam alras eene groote uitbreiding. Door gebrek aan alarm en pompiers moest men de hulp inroepen van de pannenfabriek en van deze van M. Dewitte A
«**^.'|Wl*a!^^
Oe kruiser « Hamldlé» die sinds verscheidene dagen In den Balkan-oorlog eene rol «peelt, door herhaalde beschiet!»».