ws-mttssmmmém
29
iaar »
N. 4 7
0 0
0
Telefoon : Red. e n Adm. 2 4 7
Priis ter nummer• voor België 3 centiemen, voor den Vreemds 5* centiemen
ABONNEMENTSPRIJS
Dnricarer-UI tgl tt$\ II
S m . Maatschappij HET LICHT
BELQlS Drie maanden fr. Zes maanaen. iiEen Jaar . . it. J2.f» NEDERLAND Drie maanden . . . fr. 4,75 DEN VREEMDE Drie maanden (drie maal per week verzonden) . fr. 6 , J !
t.n
VecutwoordelIJke bestnnrttor P. DE V1SCM Krwrtaaiistraat. 113, Lu il 1 * 1 • • REDACTIE • • ADMINISTRATIE
HOOOPOORT, 29, OENT • i a stissurt ridi statieaniUrliln.
Orgaan der Belgische Werkliedenpartij. — Verschijnende alle dagen.
De kleine Burgers geven teeken van leven Men stuurt ons een nummer van De i Vrije burger, orgaan van den Vrijen Burgersbond van Brugge en het Arrondissement, onder kenspreuk : Eendracht maakt Macht. Daarin komt een manifest voor onder titel : De Algemeene Werkstaking en de Kleine Burgerij. W i j meenen oaar een groot deel te moeten van overdrukken. Het manifest zegt, dat er door socialisten, liberalen en christen demokraten alles gedaan is geworden om tot d e herziening en het Zuiver Algemeen Stemrecht te komen. D e rechterzijde heeft niets willen toegeven, zelfs niet op d e verzoenende woorden van d e heeren Theodor en H y m a n s . D e werkstaking is dus onvermijdelijk zegt het manifest en het vervolgt : D a t velen innig overtuigd zijn van d e uiterste droevige gevolgen eener algemeene werkstaking, blijkt uit het feit dat ter Kamer talrijke verzoekschriften geteekend door duizenden handelaars en nijveraars — meest uit het Walenland — toegekomen zijn, vragende d a t •cien door het toekennen van meer politieke gelijkheid, d e algemeene werksta' king zon vermijden. Zoo ook zond in dien zin d e Federatie der Vrije Burgersbonden van België, een even knap als krachtig vertoog aan d e Belgische Kamer o m meer politieke gelijkheid te eischen. Doch alles bleek vruchteloos t e zijn. Wie zal er door de algemeene werkstaking het meest getroffen worden? D e adel, de groote grondeigenaars, " d e rijke burgrnj.'zullen de schrikkelijke crisis, die zich voorbereidt, heel gemakkelijk doorspartelen. D e werkstakers, zij, die voor de verovering van een récht, bereid zijn om alles o p te offeren, zelfs om, zoo n o o d i g , de hongerkrampen te trotsecren, zullen, meenen w i j , zeer erg te lijden hebben. Doch de kleine burger, de stand tot welke wij behooren, en wiens lot al niet zeer benijdenswaardig i s , is gedoemd om verre w e g het grootste deel te dragen van al de onheilen die ons bedreigen. Daarenboven zou het meer dan waarschijnlijk kunnen gebeuren dat, ten gevolge der algemeene werkstaking, en bij gebrek aan d e noodige grondstoffen, hier ook te Brugge, in fabrieken en werkhuizen het werk zou moeten stil g e l e g d worden. E n wie zal ons het getal zeggen der kleine burgers en neringdoeners die in hun bedrijf gevoelig zullen getroffen worden, door het staken van vreemde fabrieken en handelshuizen, hunne gewone leveraars. Sommigen verkeeren in den waan dat in ons altijd rustige arrondissement Brugge de slechte gevolgen der
De toongever der reactie Le Bien Public is bezig met eene treurige vermaardheid te verwerven, namelijk deze van den toongever te zijn der reactie in België. Alles wat de werklieden kan verbitteren, is welkom bij het gentsch klerikaal blad. Weet gij waaraan hij nn het belgisch socialisme vergelijkt? Aan een personage uit een blijspel, die zich altijd wil zelfmoorden, maar daarvoor uur en d a g bekend maakt in de zekerheid dat men hem daarvan zal tegenhouden. De algemeene werkstaking is voor Le h-.enPubltc een dreigement in denzelfden aard. Dus wij zijn schijnheiligen.hnichelaars, •en soort van gemeene kluchtspelers Geheel goed, wij znllen het onthouden, maar wij zullen zien of de regeering het ook zoo kluchtig gaat opvatten en of zii voor dat los dreigement de klassen niet zal buinenroepen. Wij vreezen het maar ai te sterk. In ieder geval stellen wij vast dat alle klerikale bladen er zoo luchtig niet over spreken als het gentsch papenblad. Nu, Le Bun Public doet ons juist geen nadeel door zijne houding. Door de werklieden kwader te maken ;«n te heleedigen hc,lpt hij mede d e alger
Maondar» 1 7 F e b r u a r i 1 9 1 3
algemeene werkstaking eene ware ramp zijn voor de wereldtentoonstelling van Gent, die duizenden e n n o g duizenden bezoekers van ons land en tallcoze vreemdelingen van alle nationaliteiten in Vlaanderens hoofdstad zal doen saraenstroomen. Met d e algemeene werkstaking is liet bijna zeker dat d e tentoonstelling geheel en al zou mislukken, en dien ten gevolge zou Brugge, die met d e gelegenheid der Gentsche tentoonstelling op een goed en winstgevend seizoen mocht rekenen, het bitter te bezuren hebben. E n welk lot zou onze badsteden, Oostende, Blankenberghe, H e y s t , K n o cke, enz., te wachten staan? Iedereen zal be—ijpen dat de werkstaking voor geheel de zeekust noodlottig wezen zou. Maar m a g men dan toch niet hopen dat al die onheilen van ons n o g zullen afgeweerd worden ? W i j wenschen uit den grond des harten : Ja. E d o c h , wij twijfelen er sterk aan. Nochtans mogen wij niet alle hoop opgeven. Hebben wij niet onlangs vernomen dat hooggeplaatste personen der brusselsche handels- en nijverheidswereld zich zouden verstaan o m gezamentlijk bij d e openbare machten voetstappen aan te wenden ten einde te bewerken dat men tot zulkdanige oplossing van het hangende kiesvraagstuk gerake, die " d e algemeene werkstaking voorkome. D i t is een te volgen voorbeeld. W i j meenen dat andere handelaars en nijveraars uit alle hoeken des lands hetzelfde doen- zuilen, • e n . dat, naarmate het gevaar der algemeene werkstaking dreigender wordt, d e regeering door vragen en smeekingen zóó zal bestormd worden, dat zij eindelijk een woord van verzoening zal laten hooren, en alzoo ons land d e ontzettendste ramp, die het ooit beleefde, zal 'besparen. Daarin en daarin alleen ligt onze laatste hoop. Mochte zij niet verijdeld* worden ! Namens het Bestuur van den •tV'rijen Burgersbond» van Brugge en 't arrondissement.
* *• Uit dat kalm manifest, blijkt wat wij voorzien en voorzegd hebben. Iedereen is ten volle overtuigd dat de regeering d e algemeene .werkstaking onvermijdelijk heeft gemaakt, ja er opzettelijk toe drijft. Le Bien Public is het orgaan dier misd a d i g e gedachtenrichting. D e kleine burgers hopen n o g op een woord van verzoening. W i j zouden dat ook willen hopen maar wij kunnen niet meer. W a t er ook van zij, voor de werklieden blijft er niets anders te doen, dan voort en krachtdadig d e algemeene werkstaking voor te bereiden.
meene werkstaking grooter maken en haren triomf zekerder. D a t spaart ons telkens eene circulaire, dus tijd en g e l d . D e haat gelijk de woede is altijd een slechte raadsman. F . H.
Goede inzichten Ten titel van inlichting geven wij het volgende uit de «Vlaamsche Gazet:, een liberaal blad : W|j lieten den toestand uitschijnen waarin de Gentsche tentoonstelling door het geharrewar verkeert. Een der bijzonderste inrichters van die tentoonstelling is de heer Cooreman, katholiek volksvertegenwoordiger. Hij nam zelfs ontslag als voorzitter van de Kamer om zich uitsluitend aan den bijval van de Gentsche tentoonstelling t e kunnen wijden. Als voorzitter van de Kamer genoot de heer Cooreman de genegenheid van alle volksvertegenwoordigers. Waarom zou de heer Cooreman thans geene pogingen aanwenden om eene opTossing mogelijk t e maken 1 Onder de inrichters van de Gentsche tentoonstelling telt men overigens ook de socialisten Anseele en Coppieters. Hoe ware het mogelijk dat die inrichters nooit een woord zouden wisselen over die dreigwolk, welko thans voor de Gentsche expositie al grooter en grooter wordt : het gevoel van politieke onrust,
De politieke gezichteinder kan nog opklaren. Indien do heer Cooreman ons de zon wil helpen teruggeven, zoo is er niemand, die hem dé eér van die stralen >.al betwisten. De Gentsche tentoonstelling zou aldus een bijzondere beteékenis bekomen. Wij zouden haar ook motten begroeten al; een bakermat van poutieken vrede. Wij kunnen toch de vreemdelingen niet uitnoodigen e m h e n op een treurspel van politieke twisten te vergasten. Een internationale tentoonstelling is wellicht nooit een'aanleiding geweest . um binnenlandschc politieke twisten bij te leggen. Dat kan met de Gentsche tentoonstelling het geval zijn . Dat-iedereen de algemeen* werkstaking betreurt met het oog op do Wereldtentoonstelling van Gent, dat i s zeker. Zeker kunnen M. Cooreman en onze vrienden Coppieters en Anseele eene gedachtenwisseling bobben en meer dan eene zelfa. Daar zit goed in, wij .toophenen dat niet; maar wij zie,n nog de oplossing niet, tenzij de regeering naar een goeden raad luisterde. Maar wij gelooven hét niet, omdat het gouvernement zijne schepen verbrand heeft door ïyne orutale verklaringen. Maar dat alles toont ten slotte dat de aandrang bij. de regeering-vergroot. 't Is dat iedereen verstaat dat daar en nergens elders de verantwoordelijke dader is. F. H. . '
'
Hl
"
M
OUlTSCHtAND BE UITBREIDING VAX H S T LANDLEGER De nieuwe uitbreiding van het Duitsche landleger is nog niet bij den Rijksdag ingediend. Een der bladen meent echter een van het plan volledig overzicht t e kunnen geven. waarvan wij bet volgere' ,-tneedeelen. Infanterie. Aanvulling: van 30 regimenten met het nog mankeerende derde bataljon, en van 80 regimenten met een machinegeweercompagnie per regiment. Bovendien vergrooting van d e getalsterkte bij 73 bataljons. Kavallerie: formeering v»n een vijfde eskader bij 6 regimenten en aanvulling van de 16e divisie t e Trier met 2 regimenten. Veldartillerie: formeerinir van de béspanning van elke batterij voor een 5e en een 6e kanon. Bij 10 regimenten rijdende artillerie van ï batterijen elk van 6 stukken, wordt de formatie veranderd in 3 batterijen van 4 stukken. D e afdeelingen zullen aan zelfstandige kavalleriedivisies worden toegevoegd. Alle overige rijdende batterijen worden in veldartillerie omgezet. Deze versterkingen zouden het Duitsche leger in vredestijd brengen op een, totale sterkte van ongeveer 700.000 man. Voor 1910 werd dit getal bepaald op 50Ö.S39, voor 1912 reeds op 616.780. D e vergrooting zal 94000 maft bedragen, buiten de éenjaars-vrijwilligenj, rnim 20.000 sterk. Op de vloot dienen volgens de laatste cijfers 64.129 man. De dekking "van de kosten, die nog niet bekend zijn gemaakt, zal van nieuwe belastingen moeten komen. De in het vorige jaar van den Rijksdag verlangde vermogensbelasting most de legervergrooting van 1912 bekostigen. De nu te verwachten vergrodting zal duu'der zijn dan die van de beide vorige jaren te zamen. Tegen hoogere dir, kte lasten zal de Rijksdagmeerderheid wel bezwaar maken, zoodat het eind van 't lied, besluit de « Dresdener Volkszeitung», wel weer een partij nieuwe verbruiksbelastingen zal zijn. TEGEN HET ALGEMEEN KIESRECHT
door middel van verkiezingen te eischen. Wij willen echter niet zoo ver gaan om ook de bijzonderheden vau zulke regeling vast te stellen ». Nu was het geheele socialistische ontwerp slechts enkele regels groot. De eerste zinsnede luidde: * l n iederen Bondsstaat moet een vertegenwoordiging bestaan gekozen op den grondslag van i.et algemeene, gelijke, direkte en geheime kiesrecht >. Geen andere « bijzonderheden 5 dus dan de onmisbare aanwijzing van het beginsel, in den tweeden volzin uitgewerkt wat betreft den leeftijd en het geslacht: algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen die den leeftijd van 21 jaar hebben bereikt... Doch zelfB de meest vooruitstrevende vrijzinnigen vonden dat deze nadere aanduiding van de personen (zonder welke de <.-i&;h van algemeen kiesrecht zeer onvolledig zou zijn) te ver ging en stemden enkel voor de eerste woordeh. Onze partijgenooten Wels en Liebknecht hielden prachtige pleidooien voor de politieke demokratie die de socialistische pers onder het bereik brengt van iederen arbeider.
RUSLAND DE CENSUUR IN FINLAND Alhoewel de meeste drukkerijen uit het land gevolg gaven aan do vraag der overheden om hunne druksels te onderwerpen aan de boofdcensuur. bleven eenige groote drukkerijen uit Helsingfors zich daartegen verzetten. De gouverneur der provincie Nylttnd veroordeelde nu tot eene boete van KMO mark de bestuurders van eenige drukkerijen. Zy dienen zich bovendien aan de wet te onderwerpen binnen de 10 dagen zooniet wordt de boete gebracht op 2000 mark.
AMERIKA DE OPSTAND IN MEXICO Een bericht uit Mexico (stad) meldt dat verscheiden van de fraaiste gebouwen in het
hart der stad in puin zijn geschoten. Da. protesten der buitenlandsche diplomaten tegen het bombardement hebbén niets uit-' gewerkt. 35,000 man Amerikaansihe troepen worden gereed gehouden, om naar Mexico tel. worden gezonden. De oorlogschepen deV Georgia, Vermont, Nebraska en Virginiav vertrekken naar Vera Cruz, onder bevel van schout-bij-nacht Fletcher Verder zijn vijf Amerikaansche kruiser», en kanonneerbooten naar Centraal-Amerika) onderweg, terwijl eventueel over 10 slag-' schepen van de vloot-divisie, die haar steunpunt heeft op Cuba, kan worden beschikt. Volgens ditzelfde telegram is de binnenstad van Mexico één puinhoop. De vrees voor hongersnood neemt met den dag toe. Reed» wondt er geplunderd. Veel onheil ducht men van de vrijlating der 3000 gevangenen, die door Dia* verlost zijn. Bij de' thans heerschende opgewondenheid zouden deze bandoiooze elementen een algeraeenen opstand tegen de vreemdelingen kunnen ontketenen. Hoe gevaarlijk eeu uitbarsting van denj volkskaat tegen .de vreemdelingen worden kan, blijkt reeds hieruit dat er in Mecjco' (stad) 17,0000 buitenlanders wonen. De Amerikaansche gezant in de Mexicaan-' sche hoofdstad heeft de beschikking gekregen over een krediet van 10,000 dollans ter ondersteuning van de noodlijdende buiten-, landen. De Amerikaausche regeering blijft besloten vooralsnog in Mexico niet te intervenieeren. De President i», niettegenstaande het voortdurend ongunstiger luidend nieuwe uit Mexico en tegen het aandringen van de amerikaansche jingo's in, die willen dat de Amerikaansche troepen zonder verwijl de Mexicaansche grens zullen binnenrukken, van oordeel, dat de reeds door de Unie getroffen voorzorgmaatr'egelen voldoende zijn. Hij zal niet tot een gewapende inmenging overgaan vóór het Congres een desbetref fend besluit neemt.
Waf zal Antwerpen doen? In den reuzenstnjd dien wij voorbereiden is het noodig alies planmatig te regelen. Geen overhaasting, geen vergetelheid en vooral geen bluf. Laten wij het s t a d i ë n over aan de 'gelen. D e eenvoudige waarheid is voor die rekels te waar en te helder, daarom verdraaien en verknoeien zij ze. W i j hebben in dezen strijd alleen rekening te houden met de feiten; aan luchtkasteelen hebben we niets. Het ware zelfs m i s d a d i g de arbeiders aan een macht te doen gelooven die met bestaat of ze te doen rekenen op middelen die zij niet bezitten. Toen wij te Brussel zegden dat te Antwerpen n o g veel en hard moest gewerkt worden voor de A. W . , dan was dat geen wanhoopskreet. Integendeel. Moesten wij echter hebben verklaard dat alles kant en klaar stond, dan was dat niets dan bluf geweest, en daaraan doen wij niet mee. Algemeene werkstaking wil toch zegg e n : dat het grootst mogelijk aantal arbeiders de gereedschappen neerleggen. Te weinig kunnen er zijn, te veel nooit. A l s de laatste man staakte dan was er n o g geen enkel te veel. Zoolang we d u s dit ideale doel niet bereikt hebben is d e propaganda onontbeerlijk, cn mogen wij ook niet nalaten met volharding te werken aan d e voorbereiding van den grooten strijd.
. . .
Moet er nog eenige weken flink gewerkt worden, toch kunnen wij van nu af al De Duitsche Rijksdag heeft eeh besluit verklaren dat het aantal stakers in Antgenomen waaruit blijkt hoe weinig ver- werpen' grooter zijn zal dan iemand vertrouwbaar alle burgerlijke partijen op het moedt. punt van algemeen kiesrecht — nu het als Sinds 1902, toen de laatste !A. W . een machtig politiek wapen doon de arbei- plaats h a d , zijn onze groepen reusachtig dersklasse wordt gebruikt — moeten heeten. gegroeid. Meer n o g ; toen was er in somDe doorgedreven of voorgenomen opheffing of beperking van het algemeen kies- mige vakken, waar wij nu een sterke orgarecht voor sommige Landdagen, de hard- nisatie he-bben, van geen vereeniging nekkige weigering om het Rijksdagkiesrecht sprake. De Rijtuigmakers, die nu in de in de plaats te stellen voor het miserabele luxe-bedrijven tot den laatsten man geondemokratische systeem dat voor de ver- syndikeerd zijn, waren toen o n g e k e n d . D e tegenwoordiging van Pruisen nog altijd metaalbewerkers hadden eenige honderde geldt, waren reeds duidelijke teekenen van leden, maar niet de minste invloed o p d e de heerschende gezindheid. werkhuizen. N u zijn ze gegroeid tot een Nu echter heeft een meerderheid in den leger van 4000 soldaten, die ontzag afRijksdag, samengesteld uit de afgevaardig- dwingen van het patronaat en die bereid den van alle andere partijen, een soaalis- zijn tot het uiterste te gaan voor het vertisch- wetsontwerp afgeweten dat de invoering bedoelde van het algemeen kiesrecht overen der politieke gelijkheid. D e Dokwerkers hadden in 1902 geene voor de vertegenwoordiging van iederen organisatie. D e duizende werklieden waBondsstaat. Gedeeltelijk hebben de bestrijders van het ren aan hun lot overgelaten. • N u heeft «Willen is Kunnen» het kruim voorstel zich beroepen op formeele bezwaren, hierin bestaande dat de Rijksdag niet der Dokwerkers in zich opgenomen. het recht zou hebben aan de afzonderlijke Duizende dokkers zijn aangesloten cn staten een regeling van hun inwendige aan- b l i j v n ii. regel met hun syndikaat. D e gelegenheden voor te schrijven. vereenigden zijn met den besten moed beHoe weinig ernstig gemeend die bezwaren zield voor de komende beweging. Zij verinderdaad zijn, en hoe gemakkelijk ze door klaren aan al wie het hooren wil, dat op eenige liefde voor het algemeen kiesrecht 14 April d e dok in den rouw zijn zal. te overwinnen waren geweest, kan men o.a. D e zeelieden hebben in den laatsten tijd afleiden uit de korte verklaring van den nationaal-liberalen leider Bassermann: «wij prachtige bewijzen van strijdvaardigheid kennen hef rijk de bevoegdheid toe, voor geleverd. E e n korps arbeiders dat bij iyjerer^ jjondsst^ee^vej^lgnWQOr'a^giiagJ^gi^te M»S d e j » a c h t i f [ e j e e d e r s ^ t ^ s u g ^
ces te bekampen, kan en zal veel bijbrengen om samen met cte dokwerkers, d e zeereuzen eenige weken aan wal te laten liggen. D e tabriekwerkers hebben sinds d e laatste A. W . , hunne organisatie opgebouwd. Z i j staat flink o p haar pooten. D e oude garde, de sigarenmakers, zijn nog altijd vol geestdrift e n ' strijdlust. Met algemeene stemmen besloten z i j bij^ het eerste signaal den blok neer te leggen.1 De "andere vakbonden der 'Algemeene F e deratie hebben op 30 Juni allen verklaard bereid te zijn tot d e A W . over te g a a n als alle a n d ^ e middelen uitgeput zijn. Op hunne algemeene vergaderingen is nadien het besluit n o g bekrachtigd. Als de diamantbewerkers in blok mee oprukken, — en daar twijfelen w i j niet aan — d a n zijn er reeds 18.000 gesyndikeerde arbeiders die met ongeduld den 14 April afwachten. D e andere werklieden; die geen deel' maken onzer vereenigingen, zijn zoo ver-', boigen door de hatelijke handelwijze derklerikale regeering, dat zij niets liever zullen wenschen dan den rechtvaardigen kamp mee te maken. Z e l f s veel kristene werklieden zullen aan onze zijde staart voor d e verovering van Z. A . S. Het getal deelnemers te Antwerpen bepalen kunnen o f willen wij niet. A l s de. groote d a g daar zijn zal, hopen wij wel; zulk reusachtig aantal arbeiders het werkte zien staken dat de dompers in p l a a t s van geel, groen worden. • Wat ons echter meer ongerust maakte was d e onzekerheid over het uithoudingsvermogen onzer kameraden. Zouden zij het wel lang uitljouden? Wordt er wel voldoende gespaard? In d e laatste dagen worden wij ook o p dit punt meer en meer gerustgesteld. Dokwerkers, toonden ons al lachend 'n briefje van 100. frank, anderen hebben reeds hun derde spaarkaart van 48 fr. E n nu dat de d a tum bekend gemaakt is wordt er door allen maatregelen genomen o m een sterk weerstandsvermogen te bezitten. Met gerust gemoed gaan wij naar d e Algemeene Werkstaking. Vol vertrouwen in de overwinning onzer rechtvaardige zaak, zullen wij dd eenige weken die ons n o g overblijven tea nutte maken, om krachtiger dan ooit alle arbeiders o p te wekken deel - nomen aan den bevrijdingskamp. Naar de fabrieken, naar de Haven.naar de smalle straten der stad, naar den buiten, overal waar zijne majesteit de Arbeider woont o f verblijft, zullen wij henen trekken om hem te vragen zijnen rijkdomscheppenden arbeid te weigeren aan hen; die hem onwaardig kennen 1 om gelijke rechten te bezitten. ' E e n zware maar schoone taak wacht ons.' in d e komende dageij.. M e t l i e f d e ^ o ^ e r * 1
Maandag 17 Februari 1813
isemmm iniging voor onzen strijd gaan wij aan het verk. . 'AlB dftö op het besliste oogenblik de strijdmakkers in den lande de vraag zulHen stellen : Wat zal Antwerpen doen ? Dan zullen wij fier zijn te kunnen ant1 woorden : De Sinjoren waren traag in de voorbe| reiding, maar als de strijd er is zullen zij inrit echte Vlatunsche Koppigheid stand] houden tot de overwinning. . -'Anrwerptit. W. E. — •
Gildomiialer aangevallen TE LONDEN i Een gelddrager van eene Londensche bankinstelling is gisteren in den ondergrondschén shoofWeg door twee mannen a»ngevallen,aié beproefden hém zijne tasot met ongeveer 40,000 frank a-nn banknoten te ontrokken. Dé aangevallene verweefde zich en trefd tèn slotte door andere passagiers ontzet. De twee aanvallers wisten te ontko[ méfi. Zu haddeb de stalen ketting, waarmee rtté tason óm den pols van den geldomhater .was vastgehecht, al doorgeknipt.
Nog een policiesciiandaal TE NKW-VORK *" Wij spraken eenigen tijd geleden' van nét nolicieschamlsjü, dat tengevolge van erge : Msnhuldigingen tegen leden van dit korps te iKfJW-York wals uitgebroken. i <Mstef kwam een der aanklagers, zékere jjrTlMheU, wiens getuigenis op 7 Febr. veel ) ophef maakte, zich aangeven op het polferie! minst, zeggende zijne vrouw en zijne doeh,' ter vermoord te hebben. I. Hij vertelde dat zijhe vrouw hem gansch osn nattht had verweten een verklikker te «fjB, en dat hij haar ten gnvolge van eenen met een revolver had neergeschoten. !' twist Vervolgens had hij zijne dochter gedood. I In der waarheid was zijne vrouw enkel bej wnsteloos. Dit geval zal evenwel de gêwichftttgheid trer vetttUringén van Pmchell minj der doen inzien.
BINNENLAND te^aaaana—iim 11
n
i II.IT I
.
BRABAKT HEBINNES. — Hevige brand. _ Ben geweldige brand is uitgebarsten in de hoeve der echtgenooten Dutrieux, wonende te Hérinnes, bij Enghien. Het vuur ontstond op de zolders die opgepropt zaten met voeder. In enkele «ogenblikken namen, de vlammen, die een gemakkelijk voedsel .vonden, eene groote uitbreiding. 't Noodsein werd gegeven door den pachter zelf. Talrijke dorpelingen kwamen toegeloopen en moesten pogen het vuur met emmers water te blusschen. Dank aan des moed waarmede' ze werk, ten, konden ze er toch in gelukten het '.vee te redden en de huiswoning te bevrij! den, die op zeker oogenblik ernstig bedreigd werd. De schade wordt niettemin op 30.000 fr.
LUIK LUIK. — Wanhopige. _ Eene SOjarige juffer, zekere Melanie B..., wonende rue 'Hors-Chateain, 32, heeft zich uit iiefdeverdriet willen zelfmoorden door in de Ourthe te springen. Twee voorbijgangers konden haar de reddingsboei werpen op het oogenblik dat zij vttai goed aan de oppervlakte ging) verdwijnen. , -MMEN. — Spoorwegratnp vermeden. r-7 Ta» gevolge eener verkeerde wisseltrekkmg, is een reizigerstrein, van Charleroi komende en opgepropt met volk, bijna tegen eene reeks wagons gestuit ia de sta, tie van Namen. \ ten freinsluiter had het gevaar bemerkt jgsvf het alarm en de trein kon nog bijtijds ; stoppen. ' Dank daaraan werd eene groote ramp . fsiiuedeD.
i
OOSTVLBAMOEREN : LOKEKEN. — Erge val. — Zekeren R. '?.... reed per rijwiel achter een automobiel. Vy^ FEUILLETOK VAM 17 FEBRUARI ts5«
Aan 'I Weefgetouw van den tijd Ontwikkeld .oor OTTO WALSTER —o—
f *— Gij zoudt dus zelfs voor hel gebruik van geweld zijri"? j '— Als bet niet ander$ kan; de arbeiders zullen hem tóch mei ih dén steek laten ? — Wij zullen al het mogelijke doen. ' ' — Ja, dot* dat, dot.' nog meer, gij waart )toch altijd zijn boste vriend. Niet waar. .•mijnheer, gij laat hem niet in den steek? .', — Dat zou laf zijn; wees gerust, ik zal •n bericht doen'toekomen. 1 — Ja, zend mij bericht, want ik heb jljeen rustig oogenblik. O wie had dat gejdacht! Zoudt gij denken, dat het goed ^was, als ik zelve esns naar dien verachrikkelijkun Raffmaus ging*? ï — Dat raad ik u bepaald af. y — N u , dan zal ik uwen raad volgen. 0, mijne moeder wacht op mij, zij is zoo verlaten. Adieu, mijnheer, doe al wat mogeS k is en zend mij spoedig bericht, ik in troosteloos. ,' Schreiende ging het meisje weg. Lange ;narn r.ijne pen weder op, zijne gedachten ;.werden somberder, zijne woorden scher«JÜP*4J
dooh hij verloor het evenwicht en vlél ten gronde. Hij bekam eene wonde aan het hoofd, die zeer erg bloedde. Men bracht hem naar sijne woning over. GfiERAAKDSBËRtiËEN. — Brand. — Verleden nacht brak er brand uit in de stekskebBfabriek Deséhreye, Gentsen, traat. De droogkamers ziltf gansoh tfernield. i)é andere gebouwen der fabriek,konden ge- ; vrijwaard worden. De schade beloopt 25.000 fr. BBVEKE. — Nol de zelfmoord. — Ds; vrouw die zich alhier onder den trein geworpen heeft, had zich te Sijngetn reeds in het water geworpen. Zij werd dooi* vtouw Synaét* géréd; De vrouw is herkend geworden vtior Marie Triphon, geboren te Armentières én wonende BrussêTschéü steenweg te Ander* getn. ___^
Bsndietenstreek te Brussel EEN OFVOMUiR VAN BONNOT EN C" Bergistef a-rond bemerkte de heer Stielemans, koffiéhttishoüdèr, op den hoek der Ötatlestitvnt te Jètte wonend, dat een ketel uit het venster sprong van het appartement, op het eerste Verdiep en lang» den achterkant gelegen, en waar de bureelen ingericht zijri der ondernemers van hét nieuw gaathuis te Jette. De heer Stielemans gaf onmiddellijk hét alarm. Eene groep briefdragers, die juist voorbijtrokken, zetten den schelm achterna. De schurk greep plots, in tijn loop, eene kleine ladder, eh diende et- den achtervolger, die hem het dichtst op de hielen zat, een geweldigen Blag mede toe. De achtervolging werd echter niet Opgegeven. De inbreker haalde daarop een revolver te voorschijn en vuurde herhaaldelijk in dé richting der postbedienden. Een der kogels doorboorde den jas en de ondervest van een der briefdragers en sloeg plat op een vijffrankstuk. De schelm kon ontkomen. Men weet niet hoeveel hij in de bureelen van den ondernemer ontvreemdde. STAD BRUSSEL Leening van 7S.060.000 frank vnn 1902 Officieele lijst 17 seriën: 485 obligatiën uitkeerbaar te van den len Juli 1013 64e Trekking. — ISen Februari 1813. De premiën zijn door de volgende nummers gewonnen: S. 23883, n. 1, aan 50.000 j S. 94707, n. 20,2.500: S. 22923 n. 23, 1.00O; B. 14617, n. 16, 5öt5; S. S8874, n 3, 500 fr. Ziehier de nummers uitkeerbaar aan 160 fr.: S. 7934. n.11; S. 13816, n. 12; S. 23555, n. »;B. 8474, n. 12; S. 13816 n. 14; S. 27641, n. 12; S. 8474, n. 85; S. 13816, n. 34; 6. 87942, n. 15; S. 9437, n. 4; S. 13816, n. 28; S. 2S974, n. 21} S. 12776, n. 4; S. 14617, n. 3; fl. 88429, n. 7; S. 18776, n. 7; 8. 16742, a. 12; S. 38489, n. 83; S. 12776, n. 9; fi. 22883, n. 16. Behalve de hierbovenstaande nummers zijn de volgende seriën uitbetaalbaar aan 11Ö fr.: | 7934; 18776;"14517; 81983; 94707; 9874; 8474; 12987; 16026; 33933; 37641; 89488; 9437; 13816; J674S; 23855; 37942.
De verovering der iüciif VEDRINES TERUG UIT SERVIË " De Iiiclitvlieger Védrines is te Parijs teruggekeerd ; hij is verrukt over_ zijne reis in Servië, waar hij aan de officieren belangrijke inlichtingen over het luchtvliegeh gaf. Wat dé ServiërB echter het meest bekommert, is het einde van den oorlog.
ST-NIKOLAAS AAN ONZE PARTIJGENOOTEN Een ernstig woord diefat nu, vooral in deten gewtchUgon tijd, te worden gezegd aan Onze beste leden, die voorzeker wel de lezers van iVoortlit» zijh. Vrienden, ge kent dén toestand, hij is klaar genoeg gesteld door ons gouvernement, om aan iederéén te doen begrijpen dat ef Vajtwege de reactionnairo korkpartij niet de minste toegeving aan onzen eisch zal gedaan worden; dus 't moet en 't zal Alge* tuéene Werksti,':ing worden. Wat gaat er te St-Nikoloas gebeuren! Ziehier: Een groot gedeelte, stadswerkers zullen stoppen, een kleiner getal zal bij ons den arbeid neerleggen, dus zal in hét begin de staking inaar gedeeltelijk zijn. Maar Ua eenige dagen strijd, gaan er onvermijdelijk fabrieken stilvallen, bij gebrek aan grondstof, en dan hebben wij één niet gering aantal vrijwillige én onvrijwillige werkstakérs! Wat zullen wü dan doenï Wel wij volgen het Voorbeeld van Gent en andere steden eh wij doen de GEZAMENTLlJKE KEUEEN, om alzoo goedkoop te léven en de ellende te weren die weldra zou té voorschijn. komen, indien wij ons niet moesten voorbereiden. Natuurlijk zal daarbij eenieder goed zijne spaarpenningen kunnen gebruiken en wij achten het overbodig bij u nog aan te dringen om allee terzijde te leggen' wat eénigszins mogéliiï'ii. Reedsrijn'»ij in het bezit van ons noodig keukengerief en aHdere materialen; de beenhouwers, groéhtenverkoopers en andere leveraars Stjrl geëngageerd en om nu van bij het begin der staking niet meer te moéten lééren, gaan wjj Zondag 2 Maart aanvangen met de EERSTE PROEF te doett om sfcaké-rseOep té maken. Onze voorzorgen, zijn soo goed genomen, dat wij van nu af reeds verzekerd zijn eene krachtige, smakelijke soep te hebben, die wij zullen verkoopen zonder winst, aan tien centiemen den liter. Doch het. komt er nu op aan die soep aan deb man te brengen. , Daarvoor laten" wij souchen op voorhand verkoopen tet dat wij genoeg inschrijvingen hebben voor eenen: ketel soep. De verkoop dezer souchen eindigt dén Donderdag 27 Februari. Wat is nu de plicht van al onze partijgenooten 1 Te maken dat wij vóór dien datum al onze bons verkocht hebben opdat wij de proef voor de eerste maal volledig zouden kunnen doen. Wij rijn er van overtuigd dat al de goede soldaten ons zullen bijspringen door de smakelijke soep té koopen, die door dé zorgen van het weerstandscomltéit zal worden klaar gemaakt. Elk het zijne bijgebracht, kameraden. Ieder In de maté ''zijner krachten medegewerkt aan het welgelukken der staking. Dan Wordt het Algemeen Stemrecht veroverd, dank aan de taaiheid en den opofferingsgeest dér socialistische partij ! Vooruit dus Voor de Algemeene Werkstaking en leve het Algemeen Stemrecht! WILLEM. •SA««V|«'STBATEN'!
—
Morgen Mftanda-r. om 8 lire 's avonds, geven wij eene WIJKMEETING bij Pietje Van de Plas, op Tijfstraton. Als spreker treedt op gezel Willem Meyer, uit Gent. Mannen, op posé om het muziek te vergezellen dat om 7 1/2 ure uit het «Volkshuis •-• vertrekt. Onze eerste wijkmeeting moet voorzeker goed lukken, dan volgen de anderen met evenveel bijval. Allen naar Tijfstraton!
THOUROUT Dat alle raderen stil vallen. Het kapitalisme heef i het gewild! Dat het er de gevolgen van drage. Leve de Algemeene Werkstaking !
WERKERS! BOET UWE PLICHT Wanneer tegenwoordig de werklieden te samen komen in herbergen of andere plaatsen, hoort men hun van niets anders spreken dan van A. 8, en A. W. en'syndikaten. Ongelukkiglijk hMijft het bij velen nog bij woorden en niet bij daden. In Thourout verstaan de werklieden genoeg dat zij zich moeten syndikeeren om
Daar kwam de drukkersjongen binn?n en bracht een schrijven van de drukkerij. Dat schrijven kwam van het ministerie van binnenlandsche zaken en luidde als volgt : «Hierbij wordt gij aangezegd 't «Volksblad» niet meer té drukken, op straffe van verzegeling uwer pers. » Het ministerie van binnenléndsche zaken Dr. Raffmaus Muller
Kort daarna verschenen de twee waarden uit de herbergen der vereeniging;eh brachten het volgende gelijkluidende geschrift mede :
— Zeg dat men in de drukkerij kalm voorgaat met werken, beval Lange en vervolgde met schrijven. Spoedig; kwam Mandcl met een schrijven binnen en legde het zwijgend op den lessenaar. Lange opende het en las : Aan de Verbruiksvereeniging wordt hiermede bekend gemaakt, dat de inrichtingen der vereeniging door het hier onderstaand ministerie beschouwd worden als het middelpunt aller oproerige bewegingen der arbeiders en dus op straffe van tusschenkomst der policie voorloopig gesloten worden. Hef ministerie van binnenlansche • zaken ' ;i» Dr. Raffmaus Muller — Men onderdrukt on», merkteMandel aan. — Ga intusschen rustig uw gang, zeide Lange, totdat de zaak door de policie gesloten war-Jt. sa schroei totinj#rd,jr,_..
Den waard N.N: wordt hierbij de verplichting opgelegd, zijn lokaal als de vereamelplaats van goddelooze menschen voorloopig te sluiten en wel op 3traffe van intrekking der korir cessie en sluiting van het lokaal door de politie. " •• De k. potitiedirektie von Würmer Gr&ulich — Ga voort mat uwe zaak le drijven, zooala gij gewoon zijt, tot de gedreigde sluiting plaats heeft, merkte. Lange aan, het overige zal lich wel vinden.. De herbergiers verwijderden' zich en Lange schreef steeds haastiger voort. Nu kwam ook mijnheer Mensch binnen en legde ook zwijgend een papier op den •lessenaar ; dit schrijven luidde : Aan den direkleur der Volksbank Uwe tot wederopzegging goedgekeurde zaak wordt hierbij verboden wegens erkend nadeel voor het algemeen. Hei ministerie ven binnenlandsche zaken Dr, Raffmaus Muller '—- Deze Raffmaus wil ons tot eene revolutie drijven, merkte Lange aan, na de
j*s4nitsaAiiit fldttiiyM3. GAzulli,JtiO!an..iliv. j
beter loon- en werkvoorwaarden te veroveren. Maar, zij durven niet, uit vrees van broodeloos gesteld te worden door de baten, zooals er reeds verscheidene partijgenooten broodeloos zijn gezet. Nochtans zouden zij, eens dat zij eens aan hun opgelegd werk voldaan hebbend vrij moeten blijven zich te syndikeeren, want daarin hebben de bazen niets te zien en de werklieden hebben volle recht voor verbetering in hunnen toestand te zorgen. Het tegenovergestelde beweren, /is een aanslag tegen hunne persoonlijke vrijheid, gewaarborgd door de grondwet. En juist gelijk het de basen vrij staat zich onderling te verbinden (gelijk zij te Thourout doen), zoo moet het aan het werkvolk toegelaten zijn zica te syndikeeren. Met den vooruitgang der nijverheid wordt het werk', waarvoor men nu nog een hongerloon betaalt, feitelijk hoogor in waarde. Maar de meerwaarde dient maat om den kofferfort der bazen te vullen. Het leven is duur, alles ie zoodanig opgeslagen dat dé hongerloonen, hier betaalt, totaal onvoldoende zijn om vrouw en kinderen behoorlijk te onderhouden en er veel gebrek en armoede geleden wordt. Een naarstige werkman moet door zijn wérk betamelijk kunnen leven, en, daar het werk nu eene grootere waarde heeft, moet de werkman nu ook meer verdienen. Wij tijn altijd van gedacht geweest dat eene vriendelijke overeenkomst, waarin men de zaken openhartig bespreekt, vele moeilijkheden uit don weg zou ruimen. Maar als wij in naam. der werklieden een beleefden brief schrijven naar de sohoenmakbrsbazen om opslag te vragen,waren zij zoo onbeleefd er zelfs niets op te antwoorden en smeten er zelfs verscheidene partijgenooten voor op straat. De bazen die met de werklieden niet willen onderhandelen, begaan eene domheid en zij zullen er de gevolgen van dragen. Ziet wat te Rousselaere gebeurt. De werklieden, niet genoeg meer winnende om met vrouw en kinderen behoorlijk te leven,vroegen opslag van loon. De bazen riepen de uitsluiting uit 1 Verscheidene malen hebben zii reeds hunne fabrieken geopend, maar de werklieden willen niet gaan werken dan met opslag van loon; Nochtans zijn zij op 4000 stakers maar met 500 gesyndikeerd en toch houden zij krachtig vol ! Hier, in Thourout, zal het juist zóó gaan. Eens dat de Thouroutsche werklieden besef zullen krijgen hoe zij bedrogen en bestolen worden op hunnen arbeid, zullen zij opstaan uit den slaap der onverschilligheid, maar moeten erkennen: c Hadden wij ons in tijds gesyndikeerd, wy werden ondersteund en moesten geen gebrek lijden. Nu hebben wij niets I » Daarom, werklieden, sluit u aan bij de socialistische partij, laat n inschrijven in onze syndikaten, wordt vrij man en breekt den slavenband welke u omgort. Leest het blad < Vooruit >, het eenigste blad dat de werklieden verdedigt tegen uwe uitbuiters en sweetdieven. Schuwt de mouchards en mouwvagers der bazen ! Laat deze gasten alleen loopen 1
LEUVEN"" BEGIN VAN BRAND Vrouw De Brouwers, wonende Fonteyn5 tra at, 96, was vrijdag avond boven op hare achterkamer bezig da bedden te maken, toen zij beneden geroepen werd door een verbruiker die een glas nier kwam drinken. Zij had den bougie, welke zij mede boven genomen had, op een stoel gezet, zonder er verder acht op te geven. . Toen zij nog niet lang beneden was, kwamen geburen haar verwittigen dat er brand op haar achterkamer Was. De politie werd onmiddelijk verwittigd; geburen liepen boven, en bij middel van enkele emmers water kon men het begin van braad uitdooven. Deze was ontstaan daar de vrouw den bougie op den stoel geplaatst had, welke zich juist onder de gordijnen eener wieg bevond. De vlam vap den bougie had het vuur op die-wijze aan de gordijnen medegedeeld. Toen de politic toeanelde was alle gevaar geweken en mocht zij onverrichter zake terugkeeren. De schade- is onbeduidepd. toch voortgaan met op de gewone wijze te werken? • — Natuurlijk en denkt gij dat het tot eene' revolutie komen zal ? — Zeer zeker, want deze maatregelen zijn zoo ongehoord, dat wij ons reeds in eenen buitengewonen toestand bevinden. Ik heb hooit gehoord, dat een ministerie zulke maatregelen en geschriften onmiddellijk aan de betreffende personen zelven richt, in plaats van door de ambtenaren der stedelijke politin. Men ziet er uit dat de minister haast heelt. — Zulk eene kleine revolutie zal mij hoogst Welkom zijn, dat moet ik eerlijk bekennen; het moet zeer belangwekkend zijn na te gaan, hoe op eenmaal de mensohelljke maatschappij vrij van zekere banden en honderdjarige gewoonten zich beweegt en werkt, als de oude natuurstaat wederkeert. — In zulke gevallen is het volk als een op een oogenblik vrij gelaten paard, in het bewustzijn zijner vrijheid maakt het dadelijk eenige wilde sprongen, alleen, omdat het zoo iets dergelijks in langen tijd niet heeft durven doen. Heeft het nu daardoor zijne onafhankelijkheid getoond, dan keert het bedaard en gelaten in zijn gewonen doen terug, ten laatste ook weder in'zijn stal, wat het misschien niet doen zoude,.als het zich éen andere kon bouwen. Maar weet gij al dat onze vriend Frank gearresteerd is ? . —• Neen, en .waarom? * viH^rdLatnarj!«fi*5»i!l,
NOG BEAND In 'de Slachtstraat is ook brand ontstaan in een oude stal, 't Was rond 8 ure. vrijdag avond toen men een dikken rook gewaar werd en de verzekering kreeg dat bet in den stal brande. Hier ook werd de politie verwittigd en kon de braad spoedig gebluasut worden. De schade is gering. Hoe de brand ontstond weet men niet] De eigenaar beweert met een licht in deu stal te zijn geweest, doch niets bemerkt te hebben toen hij desen verliet. Men denkt dat ite brand veroorzaakt werd door het wegwerpen van een solferstekje. VLIEGERS Vrijdag'zweefde eene vlieginackien over de stad, waarin twee personen gezeten waren. De roep in de stad was dat het luitenant Demanet was met sijne jonge vrouw. Het waren integendeel de heeren Chatel, gewezen onderofficier der kanonniers, cn de commandant Campière. In het beneden komen aan het t Oude Stoort >, sloeg het vliegtuig op een vuilberg om en werd beschadigd. De commandant was van eeue hoogte van omtrent drie meters uit het vliegmachien gesprongen en had zich daardoor lichtelijk aan den schouder bezeerd. ZIJ VERANDEREN VAN TOON Tot vóór woensdag schreven de klerikale bladen alhier niets dan spot en zwanzerij over de Alg. Werkstaking. Alle dagen vroegen zij voor wanneer het was en voegden ar dikwijls al» antwoord bij: c in 't jaai één als d'uilen preeken. > Doch ziet, de datum is pas vastgesteld of sij veranderen van toon. Onze leiders die ze vroeger uitmaakten voor komedianten, worden nu ineens misdadigers. Zij 'krijgen' ineens medelijden met hen, waarvan een klerikaal' burgersblad van Leuven schreef, dat de manifestanten in Brussel een spaanschen juwelier uitgeplunderd hadden. Dit was onrechtstreeks gezegd dat de manifestanten dieven waren en bijgevolg de werkersklagae eene dievenbende was. Ehwel, die verandering van toon bevalt ons en zal weldra nog veranderen. . Laat die heeren maar gevoelen dat ge uwe laatste voorzorgen neet, werkers, en weldra is de klerikale toon, welke die vrij heidswurgers zingen en die van spotten op schrik en van schrik op smeeken moet ko men, de zoetste wraak welke we van- die persschavuiten kunnen bekomen. Toont uwe macht, arbeiders, en ge zult die werkersverdeelersbladen voor u lies kruipen zooals ze nu voor den geldzak kruipen. KRING VAN V0LKSV00RDRAÊHTES Wijkvoordrachten Maandag 17 Februari, om S ure, in de taal PesBemans, Ridderstraat, voordraek. door M. rons Decoster, tooneelschrijver. Onderwerp: Tet Tooneel voor het volk. Daarna Liederavond onder de leidiu yan M. Rik Vansteenbeeck. Ingang vrij en kosteloos voor iedereen. STUDIEKRING Morgen, om 8 ure, bestuurzitting en 01 8 1/2 ure, algemeene vergadering. Allen op post! GEMEENTERAAD VAN LEUVEN Dinsdag aanstaande, 18 Februari, cèj 8 ure 's avonds, zal de gemeenteraad bJH eenkomen om over de .volgende punten t< beraadslagen: DAGORDE; Mededeeling: Tentoonstelling van Gent Tentoonstelling der vervalsching der «tl waren. Vraag tot het bekomen eener toe lage. — 1. Weldfidigheidsbureel. Verkwp van een Btuk grond te Bierbeek. — 2.-J4 Verhuring van een uuis. — 3. ld. Verken» aan den Staat, van 5 stukken grond tt Eéssel-Loo. — 4. ld. Afstand van gros) aan de gemeente Kessel-Loo. — Gods!» zen. Aankoop van eenen hof van de gaathuiszuste». — 6. ld. Verkoop van hom Snede van 1913. — 7. ld. Verkoop van es stuk grond te Werchter. — 8. ld. Ver!» ring van goederen. — 9. Verkoop aan ds Staat van 3 stukken grond te Kessel-Liï—- 10. ld. Verkoop van 2 stukken grondt* Berthem. — 11. Godshuizen en ArattE. Verhuring van het jachtrecht. — 12. Gfr meentekerkhof.Vergunningen van gronden — 13. Geldwezen en Bekendienst. Onderzoek der stadska». — 14. ld. id. Taks op de openbare vermakelijkheden. Bol vooi 1913. — IS. Vaart. Vraag tot het jilaaUea van eenen pheumatieken ontlader te Mfchelen. — 16. Burgerwacht. Rekening HP 1911. — 17. Id. Begrooting VOOT 1313..18. Lager onderwijs. Kostelooze aannemrigen voor 1912-1913. — 19. Id. PersoneelMededeeling van twee besluiten van-W*schikbaarheidstelling van twee hulpcufc' wijzeressen. — 20. Gemeentegoede"11' Aankoop yan een huis, Vaart, 11. I 21. Wegenis. Vérwisseling van grond» F. Lints en Brabanfjonnestraten. — 21J>'" Pieterskerk. Inwendige herstellüigsvêrlies (le reeks). — 23. Id. id. Uitwendige herslf'-10 lingswerken der zijgevels, Noord en Zu — 24. St. Quintinuskerk. Verkoop van *•" stuk grond, Brabanconnestraat. j - 25- ' ; id. Kostelooze afstand van een stuk gr»1"' aan de gemeente Heverlee. — 28. Openbss stapelhuis. Huring van een magazijn. — r" Rivieren. Ruiming van 1912. Tegenkantingen. — 38. BegrafenisdienBt. Veranderingen aan het reglement. — 89. Openbaar stapelhuis. Dekking der binnenkoer. — 30- Cmc mavertooningen. Ontwerp van reglementtaks. Verslag der aïdeelingen. , Geheime zitting. — 31. Vorming der «tdeelingen van den gemeenteraad voor i w — 33. PoUtie. Personeel. Ontslag von eenen adjuokt. — 33. Id. id. id. van twee agenten — 34. Id. id. Benoeming van twee agentpu— 35. Kruidtuin. Bepaaldelijke benoeminvan den kweeHngsoverste. - M. Muzi« school. Personeel. Ontslag von den bestu*" der. — 37. Id. id. id. van eenen leerliar. -38. Id. id.' Benoeming van den nieuwen w stuurder. - 39. Burgerlijk Gasthuis. Bfntc_ ming van eenen geneesheer.. — 40. .««_, gemeentescholen. Onderwijzend pe^fj. Benoeming van eenen .hulp-ouders-u»'41. Kas der weduwen en weezen der B meenteleeraars en onderwijzers. \ r»«8JÏ pensioen. - 4S. Zsken aangaande de.P»»
Maandag 17 Februari 1913
Wereldtentoonstelling van Geol >N 1919 DE AANTUEKKELIJKHEDEN DER TENTOONSTELLING TE GENT Een Engelsen consortium heeft het bestuur en de uitbating in handen genomen van de aantrekkelijkheden in de Tentoonstelling te Gent. Die groote onderneming heeft reeds de hand aaa 't werk geslagen en op dit oogenblik ie men reeds druk aan 't werk. Onder de sensatie-aantrekkelijkheden kunnen wij noemen: een Reuzen SenicKailway, een Water-ohute, welk*) eene helling van vijf-on-twintig meters hebben zal en waarvan het plat-dak vijf-en-veertig meters hoog zijn zal, een huis voor lactil'ustdgen, eene straat uit Cairo, de weergave in 't klein van het van stapellaten van de «.Titanio» en het vergaan van die stoomboot, een Tooverpaleis, enz., enz. De aantrekkelijkheden zullen te zien zijn in het Park der stad, gewezen Park der Citadel, dat, gelijk men weet deel uitmaakt van de Tentoonstelling en eene oppervlakte heeft van 33 hertaren. Men bouwt, op dit oogenblik het Casino-Kursaal. Dit laatste sal bestaan uit eene spektakel-zaal, een eigenlijk Casino en een Café-concert. Men zal bestatigen dat niets verwaarloosd is om aan de bezoekers der Tentoonstelling het maximum van venpoozing en verlet te verschaffen. INTERNATIONAAL CONGRES VOOR BOEBINNENKRINGEN Het derde Internationaal Congres der Boerinnenkringen volgt onmiddellijk op het Landbouweongres. Het heeft plaats op 13 en 14 juni. Heel belangrijke vraagstukken worden behandeld betreffende de boerinnenkringen, de beroepsopleiding der boerin en hare plichten als huismoeder en huishoudster. Het mag onnuttig heeten. andermaal te herinneren dat in de meeste landen de vrouw in het landbouwbedrijf bijna een belangrijker plaats inneemt dan den man. Dit congres, dat het voorgaande zal aanvullen, zal dan ook niet min belangrijk zijn dan het eerste. Talrijke officieele afgevaardigden werden aangeduid. De inschrijvingen op het congres (10 fr.) moeten zoohaast mogelijk worden overgestuurd naar mej.Van Aerschot, Kernstraat, 39, Brussel. De deelnemers zullen, gelijk de deelnemers van het Landbouweongres, ook zekere voordeeien genieten. INTERNATIONAAL CONGRES VOOR HET HUISHOUDELIJK ONDERWIJS Ben IS, 16 en 17 juni zetelt te Gent, het tweede Internationaal Congres voor het huishoudelijk onderwijs. Men bespreekt er vraagstukken van het allergrootste belang nopens het huishoudelijk onderwijs op de lagere school, de middelbare en adultensehool, de normaal- en hoogeschool. Dit onderwijs wotrdt ook van sociaal standpunt uit Bestudeerd. In alle landen staan die vraagatukken op de dagorde, hetgeen het welgelukken van dit congres verzekert. De Wereldtentoonstelling, het paleis der vrouwenwerken, de inrichtingen van het «Dorp der Toekomst;-, bezoeken aan scholen, ziedaar de leerrijke aantrekkelijkheden voor de deelnemers. Al wie hunne bijdrage (10 fr.) sturen aan mevr. Lejeune d'Allegeershecke, krijgen alle aoedige inlichtingen. HET BEZOEK AAN DE TENTOONSTELLING Alles laat voorzien dat de toeloop van vreemdelingen aan onze tentoonstelling ontzaglijk zijn zal. Om er zich een denkbeeld van te geven, zullen wij zeggen dat een Engelsen agentschap van nu af drie reizen naar Gent heeft ingericht, van 1000 personen ieder. ET zullen wekelijks, gedurende de Tentoonstelling, twee bijzondere treinen naar Gent rijden uit Parijs; iedere trein zal ongeveer S00 Fransche reizigers in onze stad brengen. De prijs heen en terug, met toegangsbiljet tot de Tentoonstelling, is berekend op 14 frank. Uit alle landen zijn reeds talrijke maatschappijen aangekondigd, die kómen deelnemen aan de festivals-kampstrijden, enz.
Inschrij vingslij st voor den strijd voor Zuiver Algemeen Stemrecht m de Alg. Werkstaking VIER EN TWINTIGSTE LIJST Overdracht fr. fl.S0",ófl GENT. — Opbrengst der 1 % van de loonen der werklieden en bedienden der Partij : Schilders, 2.4G. — Kleermagazijn, 7.56. — Bakkers, 11.42. — Volksdrukkerij, 14.33. — Brooduitvoerders,. 5.19. — Bedienden Bakkerij, 6.10. — Öchoenmakerij, 3.6S. — Schrijnwerkers, 3.00. — Hoofdbureel, 5.31. Suikerijfabriek, 1.15. — Brouwerij, 6,15. — Het Licht, 3.17. — Verkoopers blad cVooruit», 6.87. —Sigarenmakers, 1.27. — Secretarissen en Boden, 8.48. — Koolmagazijn, 1.93 (26-1), 3.49 (2-2). — Kruideniersmagazijn, 2.88. — Kruidenierswinkels (De Mey) (2-9-8), 10.28.— Van den Berghe (2-9-2), 8.07. — Bond Moyson, 4.37. — De vaste mannen der S. W. Weverij, 1.60. — Eenige bedienden, 3.55. — Geschenk van B. N., 10.00. — Stadswerklieden Maritiem, 4.28. — Voornavan, 1.81. — Kleine Dok, 0.60. — J. S., 0.20. — F. V., 0.20. — H. D. Z., 0.20. — Opbrengst van den kaartprijskamp. 26.00. — Een lied door gezel B . A . in de Tarwestr., bij Geldhoven, 1.75. — Lijst Heuvelpoort, 2.42. • - Een lied door G. V. in den Nieuwen Keizer, bij K. Verbeke, 0.45. — J. S., 0.20. — F. V., 0.80. — H. D . Z., 0.S0. — Eerste dag Vlaamsche Foore, 1.90. — Een lied door De Ploey, in «Ons Huis», 3.29. — Spaarmaatschappij St Eloi op een avond; maat, 1.10. — Een lied door Eggermont, bij Henry, Biestraat, 0.55. — Ijzerdraaier uit de le divisie Arsenaal, 0.55. — Stadswerklieden Hulpstatie Kattenberg, 1.70. — De werklieden van den Schooldienst, 0,90. — Eenige werklieden der S. W. Bouwwerklieden : E. Henry, 0.35. — Van Daele, 0.35. — Goethals A., 0.16. — De Smet, 0.20. —, Coppaert. 0.20. — Goethals, 0.1G. — Bonami, 0.25. — Fiers, 0.30. — Hellinck, 0.20. — Hanssens, 0,27. — Bovyn, 0.20 (2-2-). — Eenige ambachtsmannen uit La Lys, 16e storting, 6.00. — lirasfabriek. B. 2, kaarderij, 1.90. — Een lied in het Volkshuis, St Lievenstraat, 1.80. — Een lied bij Th. Boudere door P. J., 0.48. — Een helper Centrale Electrique (2 weken), 0.50. — Een lied door K. Bauwens, in de De Eerste Mei, 1.00. — Een lied door Fr. Hardeel, Wijkclub St Lievenstraat, 0.70. — Een lied door J. Karton, Wijkclub St Lievenstraat, 1.80. — Een lied door dé komiekzanger J. Pionyen in de Vrede, bij J. VerUiers, 1.00. — Een lied Fliri-Fliri-Fla, door Hermina, bij J. Verniers, St Lievenstraat, 0.62. — Alg. vergadering der Gem. Weerstandskas, 2.60. — Een lied door J. Permoet, 0.80. — Eenige vrienden uit La Lys, 3.70. — Eenige spinsters uit La Lys,11e.storting, 1.49. — Een lied door Fr. Ponet- Slimbrouck. Rabotplaats, 0.74. — Een lied bij Aear, Bietstraat, 1.40. — Bediende Academie, 0.50. — 2 electriciens Port-Arthur, 1.26. — Gedwongen heeft Traaitje gezongen, bij Oscar De Visch, 0.70. — Lijst Henvelpoort, 1.50. — Bedienden S. W.Weverij, 5.02. — Van B. N., 8.00. — De vaste werklieden, 1.05. — Een lied door 3. Plompen, in De Welgezinde, S t Lievenstraat, volgt mijn voorbeeld, 1.10. — Maritime, 7.89. — Voorhaven, 3.55. — KI. Dok, 1,20. — Een lied d o r A. V. D. Bossche in de Metaalbewerker, 1,00. — Algemeene Pot, 1,16. — Een lied door de Kleine Moor, bij Bouck, Zilver Mandeken, Borlwntstraat, 1.16. — Een lied bij C. Vickman, 0.82. — Van eene goede -Tiend van J. Lampens, 10.00. AMEBIKA (Lowell-. — Overschot van een abonnement, Strubbe Jozef, 1.95. WACHTEBEKE. — Rondgehaald op de meeting bij Thys, 5.09. — Persoonlijke gift, 5.00. LEDEBEEG. — E e n lied bij Eoelandt, 1.03. — Voor een lederen polsband, 0.50. LOOCHBISTY. — De Bruyne, 0.50. LOOTENHUXLE. — Broeders op voor ons heilig recht, 5.00. Totaal der 24e lijst fr. 274.22 ALGEMEEN TOTAAL ff*. 10.081.81
Alle bijdragen te sturen aan Arthur VERSCHRAEGEN, tOns Huis», Vrijdagmarkt. Gent.
Leest en verspreidt Uw blad FEUILLETON VAN 17 F E B R U A R I
GENT
(276
Zoo groot was hare overhaasting, dat zij zich zelfs niet meer omkeerde, en bijgevolg niet bemerkte dat zij de df ur van het hui* open liet en dat de zinnelooze, met verwonderd en besluiteloos uitzicht, op den drempel rechtstond. HM ' Na verloop van ongeveer een kwart uurs, waren het muziek en de menigte Jacqueline ging zonder twijfel naar reeds ver. en Jacqueline keerde terug, huis keeren, doch het toeval had er an- wat beschaamd en berouwhebbend -over ders over beslist. Drie of vier andere haar wegloopen, doch zonder onrust aanmeisjes uit de buurt, hare school- en gaande de erge gevolgen, welke het v rspeelkameraadjes, liepen haar voorbij en laten van haren post misschien had riepen haar toe: meegebracht. — Kom mede... Wij gaan nog het muGroot was hare verbazing, en niet min ziek hooren... Kom gauw wij zullen het groot hare ontsteltenis en haren schrik, inhalen... toen zij het huis verlaten vond. Zij kon Het kind bleef beweegloos. Het verlan- hare oogen niet gelooven. Zij zocht in gen om de andere kinderen te vergezel- alle hoeken en kanten der woonst, hetlen, dreef haar met geweld vooruit, doch geen overigens noch lang, noch moeilijk de stem van haar geweten hield haar te- was... Zij riep weenend op de zinnelooze, gen. en kreeg natuurlijk geen antwoord— 1 h d d e e ne d e r U e Toen werd zij door een cmzeggelijken riih ™ £ f, ™ meisjes zien van de vroolijke eropn k««i!?„ „^ schrik bevangen. Haar docht dat zij eene hare stappen tertVtet oljlacquemï en misdaad gepleegd had ; zij zegde bij zich nam haar bij de hand, herhalendzelve dat zij verantwoordelijk was voor — Maar kom dan toch 1... de verdwijning der zinnelooze en dat zij Om weerstand te bieden, ware er eene voortaan niet meer voor de weduwe zou. bovenmenschelijke " kracht noodig Ke durven verschijnen, wier betrouwen 2 weert Het kind bezat die kracht niet en zoo onweerdig bedrogen had... lan er Zii Zij keerde in allerhaast bij bare moeder rdtt^,",?* * " verloo he" plichtbesef, l,ep op hare beurt vooruit weer, aan welke zij snikkend het gebeuren verwijderde zich snel van moeder Ur de herhaalde, en dan. uitzinnig en sidBula s woning, den stroom volks volgend deren van schrik, sloot zij zich op in een donker kot, waaruit zij dacht nooit meer te zullen komen-
Het Huis des Duivels
«ta*srder fransche wachtei
Stadsnieuws HOOGER ONDERWIJS VOOR HET VOLK IN 'T VLAAMSCH. — Maandag, 17 Februari, te 7 uur 's avonds, in de Oude Hoogeschool (Lange Moiré), zesde en laatste les van den heer C. Van Hauwaert over Kiohard Wagner «Is dichter. Deze les sluit de reeks leergangen van dit jaar. LIBRE PENSEE GANT0ISE. Maandag te 7 1/2 ure 's avonds, voordracht door M. Braohat, professor aan de vrije Universiteit van Brussel. Onderwerp: «Un grand «avant beige: Ed. Van Beneden». GEMEENTERAAD.— De aanstaande zitting van den Gemeenteraad zal plaats hebben Maandag 134 Februari, om 6 ure des avonds. De Raad zal het ontwerp der stedelijke begrooting voor 1913 te bespreken hebben. Dit zal natuurlijk een paar dagen duren. AAN HET BELFORT. — Begunstigd door het goede weder, vorderen de yoltooilngswerken aan het Belfort zeer goed. Aan den middentorenspits blijft er nog slechts weinig niet koperplaten t e bedekken. Twee der vier hoektorentjes, langs de zijde van het stadhuis en langs den kant der SintNikolaaskerk, zijn reeds mat de koperen windhanen en deels met de koperen vergulde kraaibekkens versierd. De afbraak der groote stelling langs de zijde der gewezen St-Jansstraat, gaat goed vooruit. Het heropgebouwde deel der kampaniel is reeds gansch ontbloot. OIEFTEN IN DB TENTOONSTELLING. — De persoon van Gentbrugge, bij wien het koper gevonden werd. voortkomende van de Tentoonstelling, schrijft ons dat het hem geleverd werd door een handelaar, die hem wekelijks leveringen doet van verscheidene metalen.
De Verstoptheid Da verteringsorganen putten uit het "oedsel de noodige bestanddeelen voor de zuiverheid des bloeds. De onnoodige overschotten moeten regelmatig dagelijks afgevoerd worden, want ndien zij in de ingewanden verblijven, ontbinden nij zich, geven oorsprong aan vergxiten en giststoffen die door in het bloed te dringen allerhande soorten van wanorden in het lichaam bijbrengen. Hét verlengd verblijf van deze schadelijke stoffen noe' men verstopping, die indien men sa Iaat inplanten moeilijker en moeilijker wordt cm te. overmeesteren. De verstoptheid erkent een aantal oorzaken, vooral het zittend leven. Het is altijd van belang hetzij de oorzaken, hetzij de verstoptheid zelf te bestrijden, vermits zij '1 de eeuwige bron is des gevaren door de vergiftiging dat zij kan veroorzaken. Men moet nochtans waken op de gewoonte van het gebruik der buikzulverende middelen, waaraan de ingewanden zich kunnen gewennen, meer en meer heviger geneesmiddelen worden noodig, en de ziekte doet alzoo niets anders dan verslechten. De Foster Maagpillen, versterkend ea zacht purgeermiddel tegen galachtigheid (Gent: Apotheek De Moor, 38. Burchtstraat) hebben op de ingewanden eene natuurlijke en lachte werking, maar zeker en volstrekt, rij herstellen de goede erki..g van al de verteringsorganen tonder ze aan 't purgeeren te gewennen, gebrek van zoovele andere geneesmiddelen, 't Is omdat rij op e n e natuurlijke wijze op de ingewanden, maag en lerertroebeleu werken, dat zij zoovele duurzame genezingen volbrengen. Alle apotheken (1,86 , . h t fleschje, 6 fleschjes voor 7 fr.) of vrachtvrij per post. Algemeen depot voor België: Engelsche Apotheek Cn. Delaore, 64, Coudenberg, Brussel.
08). TOELATINGEN TOT BOL WEN. — G. Henghebaert, Lang Schipgracht, 1 huis, Kortrijksteenweg. — De Cuyper, Ham 90, l h . . Congostraett. — A . Clepoe, Nettestraat 87, 2 h., Nettestraat. — R. Steyaert, Koepoortstraat 92, 1 h., Leeuwstraat. — J. Geleyn, Meerschstraat 89, 1 h., Meerschstraat. — 3. Van Henterghem, Leeuwstraat, 30, 1 n., Meerschstraat. — A. Van Dionant, Groendreef 818, 8 h., Kiekenstraat. — R. Kohn, Meibloemstraat 70. 3 h., Peterseliestraet. — P. Vernier*; Blijpstraat 133, 3 h.,
IX. De O-.L.-VTOUW-brug. Ten allen tijde heeft het muziek een gunstigen invloed uitgeoefend op de zinneloosheid. Thans nog, in de krankzinnigengestichten vaa eersten rang, roepen bekwame geneesbeeren het muziek 1 -' hulp als een middel van genezing en dikwijle met goeden uitslag. Naar het schijnt,, behoudt de melodie eenen zin voor die arme .geschokte geesten, en de mtrzieiknoten spreken hun eene taal die sij verstaan.... Kortom, het is onbetwistbaar dat het muziek de krankzinnigen aantrekt ea nooit in hen gramschap opwekt, gelijk de andere geruchten bet maar al te dikwijls doen. Op het oogenblik dat Jaeqneüne de kamer van Jane verliet, om naar de straatdeur te loopen, ondergin de zinnelooze die onweerstaanbare aantrekking waarvan wij spreken. Zij stond wichtjes van haren zetel op, zij volgde langzaam het meisje, en naarmate het krijgsmuza'ek haar oor duidelijker trof, verscheen eene uitdrukking van vreugde op haar gelaat. Zij kwam nogtans tot aan de deur niet. zoolang Jacqueline den drempel niet overschreden had, en "t is eerst toen het kind, door hare kameraadjes meegesleept, haren loop genomen had, dat «ij er zich toe besloot den afstand af te legger), die haar nog van de,straal scheidde.
Steendam. — Wed. Vandonbroecke, Meulestedeiteenweg 133, 1 h., St-Theresiastraat. — Bauwens, Tolhuislaan 133, 1 h., Tolhuislaan. EEN DER H U I 8 E L L K E BEKORINGEN is de fijne tas koffie die de ehieorei der Trappisten Vincart maakt. G. ZANGWEDSTRIJD EN TORNOOI. — Bericht aan de Hotel en Restauratiehouders. — Ten einde de volledigste inlichtingen te bezorgen en om het verblijf te vergemakkelijken aan de leden der maatschappijen die komen deel nemen aan de feestelijkheden, ingericht door do Koninklijke zangmaatschappij De Vercenigdc Werklieden eh Mar.vkrlng, heeft het inriéhtingsoomiteit eene lijst opgemaakt van Hotel en Restauratiehoudera, dusdanig vermeld in den wegwijzer van Gent. Dieene welke bijzondere aanbevelingen zouen te doen hebben of zij welke nog in deze uitgave niet vermeld zijn, mogen zich schriftelijk wenden tot den heer E. Stevens, Begijnhoflaan, 84, Gent.
§
WIE MOET THEOBROMA nemen! In ons volgend nummer zult gij het lezen. (46) HET DOMPERS-VOLK, en na hem cDe Gentenaar» schrijven de volgende leugens, — die morgen wel de ronde zullen maken van heel de kristelijke pers: — De algemeene werkstaking. — In de drukkerij van cVooruit», te Gent, is er vanwege de meesters rondgegaan om van al de werklieden eene geschreven verbintenis te bekomen, dat zij de helft van hun loon afstaan om de politieke algemeene werkstaking te steunen. Drie letterzetters hebben karakter genoeg betoond, de onderteekening van die verbintenis te weigeren, verklarend dat zij liever zelf zouden staken dan voor half loon te werken als onderkruipers. Daar is niemendalle van waar. Wat zouden wij aan al de gasten vragen den helft van hun loon af te staan, als negen tienden er geen zullen hebben, daar de druÜEerij stil valt op 14 April. Enkel drie of vier zetters en een paar drukkers sullen wij noodig hebben om het itakingsbulletijn te doen verschijnen en het zal niet noodig zijn hun eene geschrevene verbintenis te doen onderteekenen : de weinige socialistische bedienden en werklieden die voor de stoffelijke en moreele voeding der stakers moeten zorgen, zullen wel op de hoogte zijn hunner taak. c Volk » en tutti-qua-nti moeten geene vrees hebben I
Ut hm- J. DommcUers,Yliir. fJwj21,Brus6cl,v
iiniet,eneoó «ukkeldejkaldlcJirenvoort.totdatikvandeAbdii. I siroop hoorde spreken, welkcikdadelijk voor mijne I kwaal aanwendde. De eerste fieaeh Abd'lslroon gaf.mll reed, verlichting- en 4 tlesschen Abdij I siroop hebben mij volkomen genezen," De
I
ABDIJSIROOPtsKi*. [ geneeet onvoorwaardelijk Aathnw, pleur!,, influenza, bronchiet, kink- a n aljjmlioe-at, k e e l - , b o r a t - e n l o n g a a n - I d o e n i n g e n . V o o r k o m t tering. Prijs per flacon van 230 aram Fr. 125, va* 530 J gram Fr. 4.— en van 1000 gram Fr. 7.—. Eischt rooden baad met haodteeaeaiat L. I. Akker \ Rotterdam. Hooid-depdt voor België: O. de Beul' 57 Lange Nieuvrstraat. Antwerpen. Verkrijgbaar in alle apotheken.
DIEFTE. — Eergister hebben twee' onbekende kerels in de Maïastraat twee.' stuKKen stoffe gestolen van een voermans-l wagen, rijdende naar Capryeke. De voerman had dit gezien en liep de dieven achterna, die \ de-stukken stoffe lieten vallen, doch konden' ontvluchten. SCHOONE goedkoope Behangpapieren bij Wed. WINSEL-8YTS, Noórdstr.,1 , (Brngschep.) Verzorgd werk.Matige prijzen. (1682)
t NACHTVERBLIJF. — Het nachtverblijf heeft gedurende de week van den 9 'tot den 15 Februari 1913 geherbergt: 205 mannen vrouwen en kinderen. TE KOOPEN. — Door reden van vertrek een onlangs nieuw rijwiel voor mannen. Voor de conditiën zich te bevragen Berouwstraat n. 13, Gent. AANSTONDS TE KOOP op proef en me» waarborg een velo, gekost 200 fr. voor 50 fr. bij Nopens Wilgstraat, 7T, Gent Rabot.
=9»
Antwerpsch Nieuws ALGEMEENE FEDERATIE SER VAK» BONDEN Secretariaat: St. Pietorsvliet, 8, Antwerpen
Deo strijd voor den "LABEL,, Aan de ArbeidersYereenigingen, Er is door de < Centrale Vereeniging van Sigarenmakers > eene krachtige propaganda op touw gezet om le de huisindustrie uit ie roeien en Se de loonen t e verbeteren. Ten dien einde hebben de Belgische Sigarenmakers het voetspoor hunner Amerikaansche kameraden gevolgd en besloten hier ook een sjrndikaal merk «Label» genaamd, in te voeren. Dit merk zal, met de hulp van de fabrikanten, alléén geplakt worden op werk, door bondsleden In de fabriek afgewerkt. Het doel van ons schrijven is nu de hulp in te roepen van al de vercenigde werklieden om de sigarenmakers in hunnen strijd tegen de huisindustrie — dezen verspreider der tering — krachtig te steunen. En ziehier, waarde Vrienden, wat wij van U verlangen .l o Zult gij in uw vakblad niet nalaten telkens er op te wijzen dat uwe leden overal waar zij zich sigaren aanschaffen willen, koopwaar vragen ingepakt in kisten voorzien vaa het sjrndikaal merk < L a b e l » ; 2o De Voorzitter der Vereeniging zal bij 't openen of sluiten der vergadering bovenstaanden oproep herhalen;
Zij bleef daar eenige minuten staan,.beweegloos, besluiteloos, altijd luisterend, doch niets meer hoorend dan onbestemde toonen, door den afstand verzwakt. Jane gehoorzaamde toen aan het eenig gedacht, of om beter te zeggen, aan het eenige instinkt dat in haar geest kon ontstaan: bet verlangen om dat muziek, dat haar verrukte, van naderbij te hooren. Zij verliet het huis der weduwe en volgde werktuiglijk de Zwaluwstraat, langs den den kant waar Jacrjuellne verdwenen was ; doch, daar zij langzaam voortstapte, stierven de laatste akkoorden in de verte weg, en nauwüjkg had zij hoideH stappen gedaan, of er was nlete meer om haar te leiden. Zij sloeg dan de eerste straat in. die zij aantrof, en zonder bet minste gedacht aan vlucht verwijderde zij zich meer en meer. Jane stapte voort met neergeslagen oogen, haar blik drukte geene verdwaaldheid nit, "rij was gekleed gelijk een meisje uit de volksklas, haar step was kalm en gemeten, kortom, niets in geheel haar person trok op haar de aandacht, en zii kon de geruchtmakende volkswijken doorgaan, zonder opgemerkt te worden... Uren lang zette tij doelloos ,iam wandeling voort, van richlings veranderend zooals het toeval bet meebracht, nu rechte, dan linrs gaande, en zich afwendend, iederen keer dat eenige hinderpaal hasr belette in rechte lijn voort te gaan.
3o Als ge met bekenden spreekt over goede sigaren, kunt gij alléén aanprijzen dezulken die in bovenstaande voorwaarden te koop gesteld worden. Wat D gevraagd wordt, waarde Vrienden, is weinig. Doch het doel waarom het gaat, is grootsch. Als ge wist hoe ontzettend veel sigarenmakers, die thuis werken, nacht en dag aan kleine loonen, aangetast zijn door borstziekten of door de tering, dan zult gei' begrijpen dat uwe weinige hulp toch zóó. krachtig wordt door het aantal. De «Algemeene Federatie der Vakbonden» besloot de Sigarenmakers te helpen in al de maten harer krachten. Daarom rekent zij op TT. Zal onzen oproep tevergeefs zijn' Neen,' niet waar f Gij zult U herinneren, dat de Antwerp-. sche Sigarenmakers zich nooit lieten wach-i ten, daar waar het gold andere werklieden, met geld te steunen. . Met duizenden franken hebben zij bunnen tol aan de solidariteit betaald. Nu Tragen zij enkel uwen zedelljken steun. Dat moet genoeg zijn om V allen t e doen opspringen. De arbeidende klasse zal niet te vergeefs opgeroepen worden. In zoovele gevallen toondet gij, kamera-; den, dat solidariteit geen ijdel woord is, en nu het gaat om een deel uwer klasse te red-) den van het zedelijk verval, geschapen door de huisindustrie, zult gij het weer als uwen klassenplicht aanschouwen om onzen oproep in den goeden zin te beantwoorden, De solidariteit is ons hoogste goed. Leve de solidariteit aller werkers! In naam van het «SigarenmakersverbonÜ ' van Antwerpen» en van de «Algemeene Federatie» zeggen wij U op voorhand onze» in- ' nigen dank. Namens het Bureel van de A. F. D. V , : . P. Somers, Secretaris. N.-B. — Door de zorgen van de A. F. D . V. zullen er duizenden kaarten en propagandazegels verspreid worden, vooreien yan het syndikaal merk. De groepen die een aantal dezer verlangen om ze onder de vrienden te verspreiden, wenden zich tot P. Somers, St-Pietersvliet, 8. De vakbonden die een eigen vakblad of propagandasehrift verspreiden, kunnen kosteloos eenen sliché den Label verbeeldende, ter leen krijgen, om hem, ter verduidelijking van ons streven, een of meermalen af te drukken.
VEBMAKELIJraEN VLAAMSCHE OPERA Zondag 16 febr., ten 7 ure, « Elsje Zevenschoon , en « Martha ». Dinsdag 18 febr., ten 8 ore, « Het Rij»' goud i, met M. Ernest Van D y c t Cinéma Excelsior. — Alle avondea, cm 8 ure vertooning. Oonderdag en zondag matinee om 3 nre.
n
0 N DEMANDE a la Fédération des Coopératives Belges une demoiselle de 1618 anB, sachant parfaitement le Ixancais, pour travail de bureau. Se présenter de 8 a 12 heures, rue du Rupel, 48. . _-, 1 r^pjaaaaaajaajwasaajsajaaa^aaiaa».
»
4 **!
Maandag 17 Februari 18,3
TANDEN van af 5 FRANK,
geplaatst zonder uittrekken der w o r t e l s en zonder do minste operatie. T A N D » I N . zonder plaat, gehemelte gansch vrij, 10 jaar g e w a a r b o r g d . M A H C K L H O U W I i r v i ; , tandarts, 13, Vlaandererustraat, Gent, Raadp l e g i n g e n : Maandag, Woensdag. Vrildag van 8 tot 4 ure.
msimmr,-\m-?t.]
•
tHiniOTHÉRAPIQUE DE BRUXELLE5(Ï)
E N CI*J
HOEST «NDIEN G I J EENE GRIEP, EENE BRONCHITIS LIJDT
PASTILLEN PONCELET
WEIGERT De doos 1.60, del/2 doos0.80int'/,«*oo*ft»*a-. tm~w^^~***^i^SZ*mm£
.Yooruit's Kinema, Feestlokaal Vsor « n u L e d e *
m DEN GOEDEN HOEK
Zondag, 16 Februari, om 3 ure, groote kindervertooning met prachtig programma. 's Avonds, om 5 1/2 en om S 1/2 ure, twee bijzondere vertooningen. Ingang: fr. 0.25 en fr. 0.15 voor de kinderen met hunne ouders. PROGRAMMA: Eerste Deel 1. Journal Eclair, laatste gebeurtenissen der wereld. 2. De opoffering van vVilly, drama. 3 . 4, 5. Siegfried, groot drama in 3 deelen, ioOO meters, meer dan 1000 personen op het tooaeel. Tweede deel. 8. De zak van M i » » l l . v . klucht. 7- De erfgename, drama. 8. De olifanten in Indië, leerzaam. 8. De twee scholieren, komedie. 10. BUI Oraj. de advokaat, drama. 11. Een heer die niet is zooals de andere, klucht.
CINEMA, FEESTLOKAAL
n. 3
«Ha opleg van 0.15 centiemen in de beide rroote vei tooningen van 5 1/2 en 8 1/2 uur. HET BE8TÜDK.
GENT, 38. LANGE MUNT, 38, GENT BELANGRIJKE VERGROOTINGEN ENER6IC
Uitbreiding van al onze artikelen
VEItLOBEN. — Jonge zwarte wolfshond, korte staart. Terug te bezorgen aan Arthur Marien, Tarwestraat, 41. WOEDT GEVRAAGD : eene MEID en HULPMEID in het Sanatorium te Broedene. Zich te wenden Steendam, 22, Gent.
A m altijd de conserven, de salade en de keuken aangenaam te maken,
VOLKS^GINEMA Zondag 16 Februari, om 6 en om 8 1/2 ure, twee groote vertooningen. Programma : 1. Calino gevangenbewaarder, komiek.— 2. D e twee scholiersters, comedie. — 3. De woestijn, drama. — 4. De Simplon, gekleurd document. — 5. D e Appolon der zwarte rotsen, comedie. — 6. Bébé is een engelbewaarder, komiek. — 7 en 8. De roman van een hart, drama in 2 deelen. — 9. Het kerstfeest van Francesca, gekleurd drama. — 10. Onésime en de staking der mijnwerkers. Hor-? Maandag 17 Februari, groot Tooneelfeeet: e De. Afgrond», drama in S bedrijven. Kostelooze verloting van een mansuurwerk onder al de toeschouwers. Ingangprijs : 0.20 fr. — Begin om 8 uur.
Altijddurende Syphilis " 6 0 6 , , en "914,, Wnterwejcen (oude en j.ns ontstane Diuipingen, Vernauwingen, Prostatilis. witverlies, enz.) S l e n w e eleelrlsehe behandeling. Het 606-9U, dit wonderbaar geneesmiddel van de Avetij, heeft de hevigste aanvallen doorslaan der handelaren in artsenijen, met dewelke men eindeloos de syphilis behandelde, zonder die ooit te genezen ; zij hehlien net volkomen mislukken van liet 606 afgekondigd Maar niets kan de waarheid verhinderen haren weg te maken; de triomf van liet 606 is het verbazend en aangroeiend •,'elal bekomen genezingen. Ue doktoren-specialisten passen het tingen toe in het I. slilut Chlmlo'.hérapique de llrnxellea, dat trouwens hel eenige officieele in België is welke titel regelmatig, ingevolge de wet, ingediend werd. Dit modelgesticht is volledig ingericht voor de behandeling van alle aandoeningen der geslachtsdelen en waterwegen 'oude en ,pas ontstane druipingen, vernauwingen, prostatilis, walerbreoken, witverlies. enz.), door de nieuwste eleknisclie behandelingen. De onmacht bij den inan en de vrouw-, de onvruchtbaarheid van beide geslachten^ worden door de nienwe methode volkomen genezen. I n l l r b t l n x e n . l i r a r h n r e ca Eerste Raadpleging kMteltMM. Afzon lerlijke wachtsalons voor dames en heeren. n n a d p l e s i e g e n t Alled.gen, van één uuj' IOI negen uur 's avonds. Zon-en feestdagen, van 8 uur 'sraorgeiis tot 'snudd.tgs.
Marktprijzen ;I*.AA.NMARIT
OVENS & TROGGEN t B0RBECK eaayMninMl ntn (twii 11 u» BaVhr?»
der Soc. An. U s i n e s d e s rTloulins v u Gent, die worden verkocht in de winkelt van Vooruit en in de goede kruidenierswinkels van België.
ï»*w
C. M. HAP, ANTWERPEN
VERTRAGING, ' «... • . Vraait d. amt/Moo,. itUlehuMtn , Muakadnr. aETALINQ Na. O E O E N c r i a o -I B R U S S E L . « E L B I E ,
Samenwerkende ^ co «VOLKSÜRUKKERIJ
^KTend-t TT tot A . M A T T H Y S Zandberg, 8 , GENT voor correctioneel, echtscheiding, slechte betalers, erfenis, militie vergoeding, imeekschritt tot kwijtschelding van strtl, Mnvrogen voorplaatsen enz. raad kosteloos, schriftelijk antwoord mi» postzegel van 0,10 ir.
GEHEIME ZIEKTEN
ILfcr
Buret.) open van 8 tot 11 uron •n van 3 tot 5 uren, ' • Zondag j van 8 tot 11 uren.
DE NAAIMAGHIHNEN SINGER
GERARO «1 G IE
Fabriekstraat, 6, BRUSSEL
met Ressort
Piano Automatiek en met Hand • — — AGENTEN GEVRAAGD — — —
ORCHESTRIONS
iarwa(per itugge ' arfslgar&i 'jarst liever
lóO Uioc tr. — — . . . . • — . . . . . — . . . . •
nouR
J0— i 16.50 a —, -
•
—
»
— •
21.30 i—.• 31.— a - . - *
Slniüng cpeuinf:: fr. 3.00 a 3 . 1 6 tr. 3.(XI1 i ö.i' Boter, per kilo rr. 2.30 a 2 . 7 0 ir. i.t/ a i * kieren, per 31 VEEMXRET De veemarkt was sa " engesteld als volgt: Getal te koop gestelde boornbeesien : 313. schapen. H-. La i.meren, o. Kalveren, 14'; Vent ïwijnen, 4(Mi; Luo|>cr=, 49; Viggens. 4*7; ^Irooü itBcn, 0; Jonge ossen, 8; Vaarzen, 9; Melkkoeiav 7; Vette koeien, 17; Mieren, 16; 'lager vee, i-9. Uegoedestalbeesten golden gemiddeld van ir, I-T* lot ir. 1-85 volgens kwaliteit. 'VI0T0BM,. Ue kalveren van tr. ;.:,o tot 2 70 den kilo, gesl** vleeseh. • e t twee aitroikBd» Ue varkens van Ir. I 43 tot W J den kilo, \ensi gewogen. HDIDEN-1AIIST TÏOWOI Ossen-, koeien- e n vaarzenvcllen, rr. 1,61.. 1,64süeren\ellen, 1,3J il 0,—; kalfsvellen, i.30 a 0^*9; — lluei, u.tfo a 0,90. aaaeraardabcrceNB, i4teb. Vtwr aUs lalfoMlageai wnmtu mttm wMk tott Tarwe, de ioo kilo, 3 3 — ; mastelmn 19—: iOf.« 18 50; haver, 33 —•; bootten.22.—: aardappelen. 5 . » kooizaa'i, —..—; lijnzaad. 35.—; boler, den tüo v j a 3.—; eieren, dat 26. 3-50;'ruw vlos, den kilo, O.C4 ' - v o o r SdBltsrie Uaaaaelt. 14 feb. Tarwe.de 100 teil.,20—;rosge, 17.—; haver.se 50. ;er«. 1850 aardappelen, 5.—: bocer. dett tib.j-ja L e u v e n , 14 feb. Tarwe (oude;, per 100 kilo. 19.— a 1975; 1°* (handel), —.— a —.—; koom. 17 23 a —.—;an*r CS] (33 CS) CS) ivocJerj, 17.— s ao — idem (brcu-A-crijen), —•—' —.—; gerst. 21.25 a 21 75; bloem (t« tarwe), rj-f1 —.—; idem (gruau Hemy), 31.25 a r—.—; stsatiBi Genezing door bij- ftarwe), 14 73 n —.—; sloorzaad. —.— a —.—i^F IIOOGroOKT. 29. GENT zondere behandeling laad. —.—; klavemad. —.— a —.—, FUtpko*»tT~| aeeclellten ven Registers. Omzend.. Trouw door specialist: Zon- —.— a —,—; lijnkoek. 20 — a - .—; aarüapp.. 5.— £\ — Rouwbrieven, Brief hoofden Facturen ~ o.—; strooi, 4 35 a o.—•'; hooi. 7.— a o.—;iktordag, Dinsdag en Vrij- aEaadoltc, 70. —it ; id.. gezuiverde, —.— a—.—:• K Bijlander Ingericht voor Afflchen cn Brochures dag van a tot IS uur lijnolie. 63.—a —.—; boter, den kilo. 3 3o a o.—1 III G = BOCBHHNDCL =0 — Gent, 61, Snvnen- eieren, do sö. 3.86 a o,—. strnat. 54. £^T=^)I Brnaatel, 14 feb. Kalvermarkt. Te koop: t66. op voet 1.30 a t.00• Huidenmarkt: ossen. 1.50 a 1.Ó0; stieren, 1.30» l p , koeien en vaarzen. 1.55 a 1.60; kalveren, :.;oa 2tX). C u r e a e m - A n d c r l r c h t , 14 feb. Kalvermarkt : i o 5 8 Prijs: 1,10, 1,20, 1,45 AAN0E Feperlnvet, 14 feb. worden geleverd melgroc'. yemak van Terwe.de 100 kil., 20.—; rogge. 18.—; haver, 30—• aardappelen. 7.50; boter, den kilo. 3.40; hop, ut 5" betaling, naar keus der- Man/en. kilo, —.— a —.—; id. 1912,90,— a —.—. Leest het irtllastreerd Mach.enen van alle modellen A n t w e r p e n . 14 feb. boekje S-tcurita» weit Terpentijneeest, amerik., beachikb., 81.50^—."*; aenieuwaip.iekers.8eo aan eenieders bereik. wettife bebofd middelt maart-april, 83..— a —,—; mei juni, —,— & "*"*~"ji DE BEST*. KWALITEIT AAN DEN LAAGSTEN PRIJS beschrijrt om het «nut 6 laatste. —,— a —.—; transene, l»schikb„ 80. Wacht U voor oneerlijke konkurrenten die, onder Jen n u l kiaderen te ?ermij» —,—; msart-epril. 82,— a —,—; mei-juni, des. Bijzondere eo nulnaam van Systeem Singer. verbeterde Singcr, nieuwe Ufo raadgi-vinuen voor Singer, enz., machtenen aanbieden die van ont fabrikaat a —,—; 6 laatste. 88 — a —.—; spasnsene, nesttii min eo Trouw. Beste , 70 50 a —.—; maart-april. 81,— a —,—; rnei-j' niet zijn. middel om 'I acbierblj83.— a —,—; 6 laatste, 87,— a —,—. Hars. st* vea der maiDdstoaden te voorkomen. Venendinc acne, beschlkb., 43 75 a —,—; heldere, 38.— • - * onder omsla* tegen i fr. oruine. 56 50 « - . - . Hop. Aalst, beschikbaar. » iu pomeaels aan orde maart, 100,'— t\ 102,—; april-mci, too,— a ' » ) v : N a n m l o o z o Van nootschap. Saourliarle, i s , rue Pooennge, beschikb., feb.-maart, 91,— a 9= 5g:.;7~,r dot CroUadee, I S . 2 7 - 3 1 , O u d - K l e e r k o o p e r s s t r a a t , B R U S S E L . april, Brusae). 93.— a 9 3 — . Sodanttraar, t;itili, oescnlkW»; 30 t« i ——; maart, 29.20a—,—;opril,29 — » - ^ J ' ÜENT : 18, Lange Munt - 17. Lange Violettenstraat. m e i , 3 8 . - « - . - | f c b . . m a a r t , 3 7 . 1 5 - - ' - l*%\ EECLOO 119, broote Markt. 0EINZE: Tolpoorlstraat, 58 oesen. 23.50 a —.'-; maart. 33.75 « - . — • ' P n „,„' 3 4 , _ a — , — . atwavclaute ammoniak. eitnelschekn|H. beschikbaar, 35,75 a —,—; feb , 35,75 « —,—- >.. b WiaTrawhappljia ah ia
DUBBELE HEETWATEHOYBF
ezijnen
•enlesteedsehe steenweg
TE HUIS BESTELD: fr. 1.S5 de 50 kilos; fr. 31.00 de 1000 kilos. AAN HET SCHIP: fr. 1.45 de 50 kilos; fr. 29.00 de 10"* kilos.
|
«•at. 14 feb.
gebruikt niets anders dan da
LOKAAL VOORUITZICHT
Kolen van "Vooruit,,
1
ÏMrteeD 16, 80 Imrl te la BèilslM
Beter dan «606» is « 914 »
alle namaklntr of nabootsing; van d e T H E R M O G t N E , gelijk sil e e n valsch stuk geld | zoudt weifreren. 4.
Bon
Place Rouppe Plaats)
WELE.MT
zeker, gemakkelijk, snelwerhend, | geneesmiddel die noch ruit noch j leefregel vereischt. Legt de watte goed op de pijnlijke plaats, zoodanig I dat zij goed op de huid vastecht. j
.vooRurrs
\
•
THERMOGÊÜË
es
?
Z U I D ' L A A N
Nieuwe Triomf van Ehrlich
I E N E V E R K O U D H E I D HEBT.
aan Valling, P i j n e n , Rheumatisk, Lendenpijn, Koolpij n, Stijven h a l s , enz. legt -rjp de plaats waar gij pijn hebt en I alvorens hel erger wordt, een goed nr,:; |
INSTITUT •
GEHUWDE
LA COMPAGNIE SINGER
Bijveegsei aan\ooRun en
DB WSRKER
:
Het Hofje Door Cyriel Buysse Deze plechtigheid was als de genadeslag voor Peetje Raes en zijn bende. Haast nergens meer kregen zij iels en de dtfecties begonnen. Eerst waren het twee oude vrouwtjes, die op een ocktend bij meneer Christiaens-deMacrlelaere aankwamen.en om een huisje vroegen. Zij kregen het, en betrokken het nog denzelfdcn dag, me', hun armoedig huisraad. Peetje was woedend, buiten zicii zelf van verontwaardiging en toorn. Uij sloeg zijn banvloek uit 1 over de twee afvallige vrouwtjes, zwoer er zijn eed op da! zij uooit meer, water ook gebeurde, al : lagen zij van honger op straat le sterven, in de gemeenschap zouden worden toegelaten. Maar nog . geen twee jaren verliepen of Iwcc oude in;iiinctjes gingen zich insgelijks aanmelden. En toen werd - bel als een plotselinge vlucht : tic laatste overblijI vers. allen samen, spoedden zich naar meneer •: Cbrisliaens-dc Maerlclarre, bang dat de tien htiisjes bezet, zouden zijn vóór zij hun kansjc kregen.en op een ochtend stond Peetje Raes geheel alleen, de laalste bedelaar van 't dorp. Al de huisjes waren bezet met twee mannetjes en twee vrouwtjes in ieder.en voor Peetje Raes, al had hij 't nog gewild, "• Weef niels meer over. Maar hjj wilde ook niels. Hij liep uu alleen langs ; de stralen en de wegen, bevecd-sleunend op zijn slokje, gebogen-kinne-sidderend in zijn woest-gckrenklen Irots. voorwerp van algemeecen toon cn en spot, haast niets meer krijgend aan de rijke huizen en de groote boerderijen, telkens barsch «erzonden naai 't verfoeide, verafschuwde hofje, waar hij zichzelf gezworen had zijn leven lang geen voet te zullen zeilen. Zijn haat legen de afvalligen was nog véél grooter dan legen den man die , xe gevangen had gezet; en toen hij hoorde dat zij I ondanks hun afbankclijkhcid.tevreden en gelukkig waren, had hij' ze wel willen doodslaan met zijn stok, als vuile schurftige honden. En locb, ondanks zijn haat en afkeer, voelde hij lich steeds onweerstaanbaar aangetrokken tot al die ellendige afvalligen, die gedurende zoovee', lange jaren zijn bestendig': leveusgezellen.en byua zij'n slaafsche onderdanen waren geweest. Overdag wilde hij ze niet zien, en vloekend ging bij uit den weg arsftijvanverre een zag nomen,maar 's avonds, in zijn sombere eenzaamheid, was liet als eeti fatale macht, die hem- uaar 1 hofje dreef. Hij kroop al achter in de duisternis langs de muren, én door 1 reekje van een luik of een gordijntje bespiedden bij iets van hun leven daarbinnen. Hij zag ze zitten in bet naakle keukentje met witgekalkte maren bij bet heldere licht van een nieuwe petrnleumlamp, de oude, rimpelige banden op de roedjes van ae kachel; hij zag ze warme koffie slurpen uil witnieuweronde kopies;hij zag al het frisschc en nieuwe van de pas gebouwde buisjes, die nelheid maar nog geen gezelligheid hadden.en het maakte hem ziek en razend, hij stond daar buiten in den donkeren nacht te knarsetanden en te kinnenbibkeren, hij had de ruiten willen ingooien en al die akelige nieuwe netheid stuk slaan op hun koopen, de lafaards, de lammelingen die hem heel alleen hadden gelaten. .Maar hij voelde zijn machteloosheid tegenover hun walgelijke lifdocnerij, en bij sloop verder om t niet meer te zien, en kwam aan een somber vierkant steenen bok, heel achteraan gebouwd tij't hofje, waar hij telkens, als ter plaats genaheld, stilhield. -» Hij wist wat dat akelig gebouwtje was : hun doodenlroisjc. Eens tegen senemering, had hij
er door hel hoog kiein raampje binnen in gekeken : niels dan vier muren, een hok, cn naakle steenen stal. Daar moesten hun dooden in komen; want het reglement verbood dal zij, al was het ook maar één enkelen nacht, is huis werden gehouden. O! dal doodenhuis, da! hok. die naakles lal, hoe gruwde hij er vanl Als er een van hen slierf, vroeger, loeit zij nog allen cn gelukkig samen waren, dan vergaderde de heele bende 's avonds in 't huis van den oveilcdene, cn wcr op'l lijk gewaakt, gebeden cn gekeuveld. Den gansclicn nacht bracht men er door, om twaalf uur at men er boterhammen cn dronk koffie, en daarna s meeljoskonle» en jenever, om den slaaplust te verjagen, Het was er warm eu vergc/ellig, de afgestorvene leefde nog in zijn uiterste lust als 't ware een laatsten avond met nen mede. de dood verloor er iets van akelige wreedheid. Maar daar alleen le liggen iu dal naakt en slil cn somber hok, waar na-tien uur, krachtens liet reglement der stichting, alle licht moest worden uitgedoofd, oh! hoe huiverde eu walgde hij er van!... En verder zwierf hij inde nachtelijke duislernis de doodsche velden in, ontmoedigd en verloren in zijn eenzame verlatenheid, zonder nog eenig doel in 't leven, sinds allen van hem wareu weggegaan. Hij kreeg weldra een afkeer in 'I alleen en viucuteloos gaan bedelen. Zijn uilgangen werden zeldzamer en korter, en eensklaps staakte hij het geheel cn al cn zocht een ander middel om in vrijheid aan den kost te komen. Hij liep met zijn slok in de weiden, langs de randen vaa de sloolen, en sloeg er de kikkers dood,waarvan bij dan de beentjes opat, in heele asch met aardappelen gebraden: hij plaatste vallen en strikken boven de vogels en leefde dagen lang van mussclien en vinken; hij vischle met een piertje aan een hengel en haalde soms een aal of baars naar boven. En 's avonds sloop hij in de stille velden en onigraafdc worsteltjes en rapen. Zoo had hij nooit gebrek aan voedsel, maar wel aan geld, en toen de winter kwam aan brandstof en aan warme kleeren. Zijn laatste spaarpenningen waren al spoedig op, en tegen Kerstdag kou hij de kleine huur van zijn huisje niét meer betalen. De eigenaar gebood hem le belalen. Nu bleef hem geen andere toevlucht meer over dan zich in 't Armenhuis, de afschuw van zijn heele leven — aan te roeiden. OpOule-jaaravond werd zijn boeltje aan de deur gezet: /.'ju bed, zijn tafel en drie stoelen, een kasjc en wal vaatwerk. Maar hij wilde naar het Armenhuis niet en besloot daar liever buiten in den kouden nacht te slapen. Het had gesneeuwd en daarop gevroren, hij schoof zijn bedstee bij een haag onder een populier, en ging er gansch gekleed in liggen, met zijn krukkestokje als een wapen in de hand. Enkele menschen zagen medelijdend toe, anderen spotten, nog anderen maakten zich boos over dien aanstellerigen ouden bedelaar, die zoo goed verzorgd kon worden en niet wilde. Raes, gesard door het gebabbel eu de nieuwsgierige drukte om hem been, werd woedend en stond vloekend op. Zwaaiend met zijn kruk verdween hij in de duisternis over de hardgevroreu, krakende sneeuw.
cn laag over den horizon hing een scheev sikkel inaau, zoo helder en zoo koud. Dd, gruoto boerderijen lagen bij plaatsen in hunt wattige rust gedoken. Ue oude boomgaarden,! met wit-gliusterende rijp bepoeierd, schenen1 er, als reusachtige tuilen, vreemd omheen te; bloeien, en enkele kleine huisjes in de verte: straalden kleine lichtjes uit, bedeesd en zwak/j als iets heel teers en broos en droevigs, dat; zwijgend smeekt om hulp of steun. Maar.'' overal klonk oudejaarsavond-vreugd achter4. do dicht gesloten deuren. Een reuk van vet; en van gebak zweelde mi en dan in warme; waluieu door de koude stille lucht, en somej speelde fijn een verre harmonica of schalde i vroolijk geroep en gezang. Uij liep, hij liep maar aldoor verder, zon-.' der te weten waarheen. De helle nianesikkel* rees hooger in den hemel op, wegbleekend in! zijn smalleu lichtkring het geflonker van de; sterren eu 't fluweel-blauw van het firma-,; ment. De melkweg hing heel zuiver als een; doorschijncnd-lichten tintelsluier aan het.' zfiiith uitgespreid; en op de violet-beglane-J de, vonkcn-glinstereude sneeuw, bankte] Peetje's gedrochtelijke, kromme schaduw*] dwars en krukkend voor hem uit... Toeu stond hij plotseling weer aan den in-i gang van het dorp, onder de hooge, donkere, populiereukruinen. Rechts vóór hem uit lag.' 't Imfje met nog hel verlichte ramen; en links* daar tegenover ontwaarde hij, naast een' groepje zwarte dennen, een gevclhoek van. meneer Christiaens-de Maertelaere's huis,hcldcrwit door 't mannelicht beschenen... Hij zou niet verder gaan. Doodmoe zonk. bij aan den voet van een der groote hoornen' neer, en zijn oogen vielen dicht. Hij hoorde,! vaag als in een droom, ver en dof gezang in', 't dorp, en af en toe de tonen der muziek',; die ergens aan het spelen was. Het kwam hemj ook voor of bij heel verre hoorde giebelen enj lachen, en of het om wille van hem was dat3 er zoo gegiebeld en gelachen werd. Zijn hoofd, zonk op zijn borst, hrj viel in slaap... , Toen werd hij na een langen tijd weer wak-, ker. Hij had het niet koud, maar 't was of hiji zich nu opeens heel klein en broos voelde] worden, klein en broos als een zwak kindje,-; en onbekwaam zich te bewegen. Met over-1 groote inspanning hield hij een poosje zijn oogen open en tuurde in de richting van het hofje. De helle lichten waren uitgedoofd en in plaats daarvan blikkerde een vale gloed! in de donkere ruiten. Hij begreep vaag dat het laat was, dat allen daar reeds lang te! rusten lagen, en dat alleen het stille manelicht nu in de ruiten straalde... Met heel, héél trage, zware inspanning lichtte hij 't hoofd een weinig hooger. Wat mocht toch wel die schelle witheid wezen, die hij v o e l d e , daarboven, in de hooge, zware toppen?... En vaag begreep hij dat het ook de maan was, de heldere vriezende maan op het vreemd-bloeiend flonkerveld der groote, witberijpte kruinen. Toen bibberde zijn kin even onstuimig op en neer, en zakte dan weer roerloos op zijn holle borst terwijl zijn oogleden weer dicht vielen...
Lang dwaalde hij doelloos rond. HIJ liep machinaal voor zich been, gebogen-kinnebibberend, vcrwenschingen mompelend. Het gansene wijde veld lag wit besneeuwd, met hier en daar naakte, zwarte hoornen, als spokige gedaanten uit hun graf oprijzend. De donkerblauwe hemel flonkerde van sterren,
Zoo vond men hem 's anderendaags ochtends tegen den boomstam ineengezakt zitten... Er was nog iets van heel zwak leven in hem te bespeuren, en meneer Christiaens-de Maer{elaere, gewaarschuwd, liet hem in allernaast naar 't hofje brengen en den pastoor halen.
OPib U1JÜL.AX? Hij stierf nadat de geestelijke hom het Heilig Oliesel had toegediend. Zijn lijk werd in net doodeuiiuisje bijgezet, an 's avonds kwamen zijn vroegere makkers «ven om hem neergeknield bidden. Op den kerktoren luidde de klok eten vlugge, korte doodspoos. Den volgenden ochtend werd bij met een mis begraven, en ook al zijn vroegere gezellen woonden, op uitdrukkelijk verlangen van tmeneer Christiaens-de Maertelaere, de plechtigheid brj. Eén voor één gingen zij met een brandende waskaars om den oatafalk ten offer, en zoenden het koperen pateen dat meneer de pastoor aan de communie-bank naar hen uitstak. Zij zagen er allen netjes gekleed en jatsoenlijk-gedwee uit. Zij waren allen getemd. Meneer en mevrouw Christiaens-de Maertelaere, zaten een weinig achteraan, op zij, 'in hun gemakkelijke, rood-fluweele-n stoelen. Een glans van geluk straalde op hun welgedaan gelaat. Mevrouw kon haar ontroering niet bedwingen en moest even weenen toen zij al die gebogen sukkelige oudjes met hun kaarsen om het lijk zag gaan. Hun werk van zuivering was volbracht. De laatste onverzoenlijke bedelaar van 't dorp, was, dank zij hun liefdadige stichting, als een christelijk mensch de eeuwigheid ingegaan.
Strijdlied Vli'rwege in de landen Zwelt de st room der st rijdeira aan»,, Die zich scharen, vast besloten, Om de roode vrijheidsvaan j Bén van wil en één van denken Is 't de onweerstaanb'ire macht, Die den arbeid zal bevrijden Uit de kluisters van den naebt. Millioenen proletarert, Weldra zal de zegepraal Kjronen d'onbesmette waap'nenVan ons heerlijk ideaal. Ziet de dapp're on versaagden Moedag elk gevaar weerstaan; Ziet de helden, kloek en rustloost BfFnen ons een veil'ge baan. List noch laster doet hen wijken,. Oei noch honger grijpt hen aan, Vast aaneengesloten blijven Zij steeds hoopvol voorwaarts gaan. Millioenen proletaren, enz. En die enk'len, die bezwijken, Moét gestree of neer gesard, Hun bewapen wij vol liefde ' i-' E ereplaats in 't dankbaar hart.. 'f Droevig lot dier martelaren 8taalt nog meer ons in den stirijd; Wis wordt eens hun leed gewroken! Als- de arbeid is bevrijd. Millioenen proletaren, enz. A. 9. de l.evita.
$mimmmmmm®s>iwïïkm&
Maxim Gerit et! zijn werk D o o r U . Bolarskl,
IfH het Duitsch verlnald door Piet Van Asschc jiJen «eet dal die naam enkel een deknaaiu is, IfeTeokenend jbegiimelingen van de proletaviersloopbanen. Een ruw meester, slagen en allerlei beteedigingen. 'een galefboeveuarbeid, een verontzedelijkend werkhuis,eenê geei-tverstompiiig bij den leerling «ene gruwelvolle uiibuiting van het kind en de .Bood zijner gevoelens en natuurlijke vermogens oedaar welk lot maar al le dikwijls de teere schepsels wacht. Nu»de voorwaarden onder welke Gorki- den levensdageraad heeft moeten doorbrengen verschilden geenszins van dit droevig tooneel. Rade-
»
-
Ioo3 om slechte behandeling zijner meesters, het moede den tijd door te brengen verre van de natuur.om meer vrijheid hunkerend,verlaat het kind werkhuis en voogden en gaat op twaafjarigen leeftijd zelf een min ongelukkig leven zoeken. Hij wordt koksjongen op een dei* booten welke op de Wolga varen. Wel ts zijn leven oog niet schuierend, maar hij bevindt zich onder den ruimen hemel, omgeven van vrije lucht en van het woelige levon der groote haven, aan den groolscben en prachtigen Russischen stroom. Bovendien, tijdens dezen dienst ging; Gorki de lezing liefhebben, lezing welker invloed zoo heilzaam was voor zijn jongen geest, Inderdaad, de kok Smoery was een harstochtelijke boekenlezer en Pjeschkow onderging er dra den invloed van. ln een hoek van het schip, niettegenstaande het gebruisch der baren, met om hen de statige en uitgestrekte Wolga-oevers, verslond de aanstaande groote schrijver de rondgevente werken en de talrijke heiligen legenden zoowel als de groole russische klassiekers. Een vurig verlangen : do zucht naar kennis, doorzinderde hem. Hij verlaat het schip, en zonder eenigen sloflelijkon steun, blijft hij te Kazan, om er wetenschap ie verwerven, en derwijze aan zijn vurigsten nooddruft voldoening de kunnen geven. Maar dra is hij overtuigd dat, door zijn armoedigen toestand, het inzicht zich le onderrichten onuitvoerbaar is en hij gaat arbeiden in eene bakkerij, om daarna de zware taak van scheepslossei* ickeunen. Overgeleverd aan barden strijd om 't bestaan aan kaaien en dokken, trekt bij dra de wereld der awervers en schooiers in en daalt af tot de diepste 'afgronden der menschelijke ellende. Het leven verrijkt hem derwijze met groote ondervinding, :welke zijn zeldzame waarnemingsgeest opmerkt, bewaart, doordenkt en welke hem later zal dienen tot merkwaardige en heerlijke seneppingen. Dra verandert hij van bezigheden en wordt wissel naaldwachter ea spoorwegarbeider. Maar in 1890 en 1891 is hij weer het leger der vagebonden toegetreden en zwerft naar het zuiden van Rusland Yan Odessa naar Bessarabiê, Kwica en den Kankasos. Deze zwerftochten hebben een machtigen invloed op den geest van Gorki uitgeoefend. Inderdaad, wordt het zwerversleven daarna niet voorden grooten novellist heen zilekundig en maatschappelijk veld tot i i.'ke waarnemingen? De vagebond, of zooals men hem met reden in 't russisch noemt: « Boriaki i (barvoetgangerj schijnt een ongelukkige te zijn, een werkeloos armoeskramer, een ellendig vooribrengsel uit de onderste, lagen der samenleving, maar in werkelijkheid bezit zijn bestaan ook licht en zekere plezieren. Eerst en vooral geniet de landlooper eene ruime vrijheid; hij rekent niet af met de samenleving, staat buiten de duizenden vooroordeelen, die bel leven der gemiddelde klas vergif lien, geeft den brut om allerlei eischen eo overeden en kromt zich nooit onder het juk van I een regelmatigen arbeid. Hij verkoopt zijne spierkracht enkel voorloopig, in de havens waar bij aaniloolt, of op 't laad dat bij doortrekt, hit kent aiet vaa den eigendom, waardoor de mensch soms zoo gierig, zoo kleingeestig, zoo boos en laf wordt. bovendien is de vagebond eea krachtig kind der ; natuur: de steppe, het woud, de oevers van deu • stroom cn het zeestrand dienen hem tot schuil '- oord, worden hem Hef, wijden hem ni met eene [blinde, maar diep-ingrijpende beschouwing der jeindelooze schoonheden der almachtige moeder . natuur, is het dus te verwonderen dat Gorki door 'zijn zwerversléven onder de landloopers; de Boriaki. lot geliefkoosde belden kies) Ea al omdwalend, laat Gorki niet na alles waar te nemen, zijne talrijke indrukken der natuur en der menschelijke ziel aan le teekenen. In het begin van 1893 verschijnt in het blad t Kawkas i (de Kaukaaus te Tifiis. zijne eerste novelle.onder denjliel sMakar Tschca • :» Reeds verraadt dit letterkundig optreden aan den aandaebtigen lezer eea beteekeuisvoJ talent, maar daar de zon ternauwernood langs een dakvenster glijdt,zoo trekt dit provincieblad nog de aandachtvan het publiek niet op den jongen se iirij ver. lira teruggekeerd te Nyschni-Xovgorod, zijne geboortestad, komt Gorki in kennis met een geletterden advokaat en eenige inlellectueelen, die dra op het jong talent de aandacht vestigen vanden ui s'.ekè d u schrijver Wladimir Korole iko. Ue soiepper van de « Blinde Muziekanl» en opstelier van het groot tijdschrift « Rousskoke Bogatsiu » (Ue Russische Rijkdom) stelt een levendig belang ui Gorki.goeft hem onschatbare lelerkuudige wenken, en leidt hem in de grootste tijdschriften, over 't algemeen gesloten voor beginnelingen. Van dan af ziet de beschaafde wereld aan den gezienteinder der Russische lelterkunde,eene nieuweflonkersterstijgen. In het zoo kleine leven, in dit banale altedaagsche zoo droevig soms, valsch van schijn en zoo laa,j in daden, rijst Gorki daar op sb redder. Hij
f
5
brengt het versterkende woord, bij doordringt do ziel der natuur, laat zijne heilbrengende stem hooren. schenkt, den man de kracht van het geloof en den rijdom der gevoelens. Van dan at zingt de stroom hymnen; men hooit het bruisohen de zee, het woud zendt zijne veelvoudige bekoringen, de berg leeft, en de mensch, vooral de mensen, ontvouwt al vrat in hein sinds eeuwen sliep: men doorgrondt zijue diepe ziel, men bewondert zijne grootschheid en men is verruk'. Of beternog.men wordt door het leven meegevoel . in vollen oceaan, waar men nieuwe hemelen en de eindeloosheid der verkwikkende golven. Nu wij het tijdperk kennen welk bet letterkundig optreden van Gorki voorafging, evenals d* gebeurtenissen zijns levens, wordt de ontleding van zijn werk ons gemakkelijkers gemaakt en het geheim van zijn bijval ontsluierd. Inderdaad,zeldzaam zijn de artisten die zoo gemakkelijk en met eene zoo duizelingwekkende snelheid met lauweren worden bekroond. Dit dankt hij aan zijn mach-, tig talent, aan de eigenaardigheid van zijn scheppingsgeest maar ook van de bijzondere eigenschappen van den lijd en van zijn land. Na de donkere jaren, die wij hebben beschreven bij den aanvang dezer stadie, ontstond er eene gisting in de gemoedereu. De lucht was doorzij-, peid van elementen, die hel aanstaande orkaan,dat dra zou losbreken, aankondigden. Het jonge Rusland verlangde een liergeboren Rusland, vrij.sterk en zonnig. Toch kon die verzuchting zich niet ver-! openbaren, daar de vrijheid en drukpers in Rus-, land niet bestond, zoodra zij zich terugtrok naar het verstandelijke domein en een zocht in de kunst. Hen verwachtte zich aan een grooten,machtigen, heldhaftigen, aanvallenden geest, geest des opstands, gewapend tegen de duisternis,vlainmend van leven. In de novellen van Gorki trof men deze hoop. 'aan, deze strekkingen. De schrijver bracht een nieuw tijdperk voort en zijn bijval was snel en groolsch. Tijdens een tiental jaren was die bijval, eeu echte triomlociit. Men vertaalde zijne werken in meest at de wereldtalen. De schrijver vestigde de aan lacht van al de geletterden, en het verlichte Rusland zag in hem een talent, geroepen om de ingewikkelde en mcervuldige vraagstukken van het leveu op te lossen, een meester wiens versterkend woord de te volgen haan zou aanwijzen. Maar sinds eenige jaren is de ster van Gorki verbleekt, en zekere kritiekers hebben gepoogd dit uit te leggen door eene zoogezegde taïentvermindering van een te uitgeputte senrijver. liet zij oas toegelaten om volledig te zijn, hier, terwllle van de ontleding zelf van Gorki's werk, in eenige woorden deze onnauwkeurige, meening Van een gedeelte der kritiek te verijdelen, Voorzeker komt de aard der werken van Gorki — groote romans en drama's in plaats van vlugge novellen — voor een groot deel in bet verval zijner glorie, maar de uitsluitende hoofdzaak van dit feit. is te zoeken in den invloed van tijd en middelen, een invloed die steeds overal overwegend is. De jaren 1905 en 1906 werden ia Rusland heelemaal ingenomen door het troebele politieke leveu, wat een overgroote achteruigang van het geestesleven tot gevolg had, eere overdrevens vermindering in de letter- en kunstbezjgfaedan, Ea wanneer de forsige uitingen voor de hei-wording van Rusland waren mislukt; en den kloeken wil om het maatschappelijk gebonw op rechtvaardiger en vrije grondslagen te vestigen, zoo wreed werd onderjnkt, toen zag men een verschrikkelijke terugwerking, welke moorddadig was niet alleen door bet wegvallen van de nieuwe strekking en van ds beste mannen vaa bet land, maar vooral door de vermindering der belangstelling van verstandelijk ontwikkelden. In de taats te jaren doorworstelde de Rassisene jeugd inderdaad een crisis die haar gelijke niet heeft, een crisis welke men met de naam vaa < waanzin » zon mogen betitelen. Na een algemeene nederlaag van 1905 verloor de Russische jeugd het hoofd en begaf zich naar den tegengestelden kant zijner idealen. — Indien het maatschappelijk leven niet kan worden hervormd, zei ze, trachten wij dan ten minste te leven onder de tegenwoordige voorwaarden. Leve hetlevenl En van dag af zendt men de oude overtuigingen naar den duivel on treed alle mcreele eischen mét de voeten, De geslachtbekommeroissenoverbeerschen en vergiftigen zelfs de jonge stndeerende jeugd; geheimzinnige vereenigingen, die geheimzinnige spreuken en namen dragen, worden overal geslicht. De ontuchlliteraluui regeert als meesteres. De romat « Sanin » van Ostzibachew, een weinig letterkundig werk, maar dat de voorschriften van een ban» deloos leven verspreidt, vindt in het land eei weerklank zoo groot ais ruim overal. Kortom, de de publieke reactie verwekt de zedeloosheid en stikt alle belang voor gezonde en ideale werken: Aan den anderen kant beletten de neometafj» zieke, wijsgeerig-godsdienalige gedachten, het zoeken naar een nieuwen god, de uitbreiding van het
ONS BIJBLAD mysticisme dal het jonge geslacht belang zou stellen in de schoone letteren. Het rampzalige Russische leven deed het belang in Gorki's werken verminderen; niet de verzwakking dus in zijn talent. Hei beste bewijs van wat wij v.'oi uitzetten, vindt men in het stijgend belang dat men sinds eenigen tijd in Rusland opnieuw in Coi-ki stelt. Bn waarlijk, het intellectueel leven beier er op merkelijke wijze. Men keert terug tot do groote Idealen vanvroeger en de dag is misschien nog niet ver meer dat men de verdiende glorie van Gorki. de bewondering voor zijn talent opnieuw zal zien verkondigd. Welk geheel vormi dus he! werk. tot heden uitgebracht door den grooten schrijver, tenauwernood 2o jaar oud en die aan de fabriek en hel Iandloopersleven pas sedert goede twintig jaren heeft vaarwel gezegd? Men neme wel in aanmerking dal wij enkel het gezamenlijke werk van Gorki cn zijne uitzonderlijke schepping en hare groote lijnen bedoelen. Inderdaad, moeilijk is net ons in deze korte studie stil te houden bij de meesle bijzonderheden van den schrijver. Talrijke novellen,verscheidene drama's eneenige verhalen van langen adem zijn de kloekslc steunpilaren, door Gorki aan letterkundig het wereldgcbcuw gesteld. Eene eigenaardigheid aan te slippen die wij niet vreezen bier te bernieowen, is dal korla novellen van Gorki de perelen zijner kunst zijn, zijne door de algemeene kritiek erkende meesterwerken. En voorwaar, de korte novelle is een schilderachtige letterkundige vorm, waardoor men met eenige uitdrukkiogrijke trekken een levendig tafereel kan voorstellen, of wel een toestand omvatten, merkwaardig zielkundige stonden aanstippen en een karakter op korte, maar juist duidelijke wijze voorstellen. Bovendien, het zou wellicht gepast zijn een andere onderstelling op te geven over de minderwaardigheid der lange verhalen van Gorki,vergelijking met zijne kleine novellen. Gorki is een te oprecht en te openhartig artist om imbroglios uit te vinden, eene kunstmatige verwarring van personen en dingen te verwekken en een slot aan te brengen, dat niet zou overeenstemmen met het werkelijke leven zijner typen. Zoo staat, niettegenstaande de enkele prachtige Indrukwekkende tooueelen van s Thomas Godeifle -, deze eerste lange novelle van den schrijver, beneden zijn kortere novellen en terwijl het eerste gedeelte der •- Drie » u een meesterwerk iroorspelt, verrast u het einde van dit uitgebreid verhaal. Niettegenstaande deze gebreken, zija deze werken machtig en grootsch,maar zooals we liet reeds zeiden, schittert het talent van Gorki vooral in lijne talrijke novellen, « Tchekach » « De Oude Uzerzuil i. i Koaon; 1 ,w », • De echtgenoot Alew », • De oer-menschen Varenka. Olessowa, Malva.Kain en Osteus», I De Lezer », • S6 Man en eene Vrouw >, ziedaar enkele letterkundige scha.ten eener onvergetelijke Schoonheid Vol luister zijn eveneens de dramas : i KleinBurgers i, f Nachtverblijf»,
l:v
reusachtig figuur aan die de dwergen veracht en schijnt to verpletteren onder zijn kolossale macht* Zoo nemen wy b.v, • Do oude ijzerzuil ». wiens liefdes-odyssea ons behoort door een legendarische majestei'; verder hebt ge den stoulmocdigen cn onversaagden dief Tschekach, de eigenaardige en ingewikkelde natuur van het kloek* meisje Mal va. Voorst heb! ge Woska de Kosse, wiens wreedheid en kracht de vruchtbaarste inbeelding overtroften. En wat le zeggen over de ziel van Konowalow oii dé kracht van Aslem? Het is die persoonlijk; kracht welke dan verscheidene zijner helden de woorden in den mond legt dat men zich niet door het leven moet laten vastgrijpen, maar integendeel bcheerschen Men zal nu begrijpen waarom verscheidene kritiekers tusschen Gorki cn Niclzsche eene vergelijking hebben geslcld. Wel zjjn er enkele punteu die tusschen deze beide oorspronkelijke geesten overeenkomen; dezelfde haat voor banale volzinnen cn voor door gt zighebbjiide menschen geteeketiJe voorschiil'len : hetzelfde misprijzen jegens het siaapwondelachlig bestaan tier kleine burgerij, dezelfde verzachting naar vrjhcid en persoonlijke onafhankelijkheid. Maar Nietzsche is een dichlenuetcen al le dwaas misprijzen van de massa, terwijl de poëzie van Gorki en eanderc karakter bezit. Jong, warm. tegelijk vol wilskracht cn woede, houdt de poëzie van Gorki zich met geene prcJikatie bezig. Eene opbeuring van kracht, eene opvlamiuing van schoonheid, een storm van verzet tegen den huidigen levensgruwell Zij is het voorbesef van groote rampen, de schepping eener nieuwe toekomst van vrijheid en waardigheid. Het is heel natuurlijk zooals wij het reeds hebben doen uitschijnen, dat Gorki al zijne denkbeelden heeft doen verspreidendoor de Boriak is die hij kent en zoo liefheeft. Tot helden heeft hij de besten ooder hen gekozen, do wijsgeerige vagebonden, de opstandelingen, die ons bekoren door hun moed en hunne eigenaardigheid. De snelle bijval van Gorki heeft getooud dat de lezers aller naties vooral hebben gewacht op machtige persoonlijkbeden, als zijnde de tegenstelling met de algemeene karaktermiddelmatighetd. (Wordt voortgezet.)
Hongerlijders 't is drie uren van deu namiddag. Eene drukkende Junizon zond hare heele stralen op den aardbodem. Hoogst noodig was het, want sinds verscheidene dagen had de hemel zijne sluizen opengezet, menschen, dieren en planten zegenende met eenen regen, die alles behalve weldoende was. Ook had de landman niet lang gedraald cn van den schoenen dag gebruik makende, had bij den veldarbeid met moed begonnen. Het hooi werd in der baast gemaaid, gedroogd ofwel binnen gedaan. Zooder zich om de hitte te bekommeren, had de brave boer eenen heelen dag doorgewerkt, hopende dal Lijn werk met eenen goeden uitslag zou bekroond worden, verheugd tevens dal hij aldus voor het onderhoud van zijn t,ezin en zijne dieren zorgde. En niettegenstaande het zweet hem in dikke droppelen van zijn aangezicht druipte, werkte hij toch moedig voort. Die rijke lui, die nog niet eens werken wanneer de hitte minder drukt en hel dus minder vermoeiend is, liggen als oprechte luiaards in eenen prachtigen en gemakkelijken zetel van eenen koeler, salon. Hun geest is weinig bezig dan met bet beramen van middelen om den werkman nog meer te foppen en aldus hunne onrechtmatige rijkdommen te vermeerderen, ten koste van de minderen. En toch was er niet een enkele van die lieden die dacht dat er, op dit oogenblik, in het schoone seizoen, wanneer nochtans overvloed van eten is, een sukkelaar ronddwaalt en van honger bijna omkomt. Ziet I daar gaat hij! HIJ kan zoo wat de twintig zijn.. De mand op de schouder, een zowaren last voorwaar! Met moeite sleept hij zich voort. En de hitte drukt op hem meer dan op iemand anders... Hebt gij het nooit ondervonden?.. Wanneer het lang geleden is dat gij geëelen hebt, of wanneer gij slechts een paar uren langer wachttet dan naar gewoonte, ondervindt gij dan geene drukking, geene beklemdheid aan de borst, dat u een klamp zweet deed uitbreken?.. En dal het lang geleden is bij hem,dit kan men aan zijn uitgemergeld gelaat bespeuren. Zijne oogen puilen uit hunne holten. Geen blos op zijne wangen : zij z ,n geel en gevallen; da kakebeenen steken vooruit. Zijne ooren staan ver van zijn hoofd af. Dikke zweeidroppels bollen hem af, welke hij met ontvieeschde hand tracht terug te drijven. Hij is enkel de schijn van zich zelveo. Van huis tot aais, straat in, straal uit strompelt hij voort:
37\ i Hebt gij niets noodig, m MOUW! i vraagt hij met eene klagende slem En onveranderlijk is het antwoord. < Neen! • hein barsch toegesnauwd, zelfs nog alvorens men weel wal hij aanbiedl. En d e gedurige weigering, die onverdiende harschbeden, ontmoedigen hem. Zeldzaam zijn de liefelijke woorden, helaas 1.. Ziet, daar staal Ui}. Hij kan niet verder. Zijne krachten senieteu beu te kort.Hij hijgt... Met moeilo taal hij de mand zakken!.. Ken'traan ontvalt zijn oog ! Kon traan van spijl .. Keu aantal kinderen licbhcu sinds lang zijnen gang afgespied; zijne zonderlinge handelwijze verwondert hen. Zij slaken hunne spelen cn vormen eenen groep rond den ongelukkige!...Zij begrijpen er niets van, de onschuldige wezens. Oh! mochlen zij nimmer de folteringen van den honger te verduren hebben t Onmeeiioogend als zij zijn, geen begrip hebbende van de martelingen van den jongeling zijn ér nog die liem bespotten. Het zij u vergeven, arme zielen, de onwetenden kan men niet bcscnuldi-' geu. Voorbijgangers hebben liet spel opgeinerkti Zij naderen cn zieu weldra wat er scheelt. Zij geven liem een geldstuk, terwijl zij de kinderen vermanen. Niet zoohaast hebbeu deze laatste genoord wal er was, of gehoor gevende aan hun edelmoedig hart, en hunne spotternijen slakende, loopen zij in een vlucht naar huis, vertellen aan moeder de zaak' en komen den jongeling een goldstuk aaabieden.l een andere een boterham, ja, zelfs is er een die' hem een kopje koffie brengt. Brave kinderen! Edelmoedige zielen! Soms, wreed in uwe suaakschheden, maai- loeu, onderdie schijnbare wreedheid verbergt gij een goed1 hart. En de knaap diep bewogen voelt tranen in zgnaj oogen opwellen; tranen van dankbaarheid eu! smart. Van dankbaariieid.emdal hij ziet dat er toch nog goeae menschen zijn, van smart, omdat uetgeeii hij uit medelijden krijgt, toch maar aalmoe-' zen zijn : het is niet de viucut van zijnen arbeid. Een der toeschouwers vraagt hem naar zijne lol-' gevallen en klagend antwoordt hij; • Is het niet ongelukkig! Den gaaacbea . g ga ik' rond en niets heb ik kunnen verkoopen. 't Is van gisteren geleden dat ik iets tusschen mijne tanden heb gehad... » En de tranen begonnen overvloedig te loopen. Menige omstander was er door aangedaan en vaagde in bet geheim zijne oogen uit. Arme knaap, nog zoo jong! Maar wat was het dan wat hij te koop bootj)1 Wat mocht hij dan-wel in zijne mand houden I Het moet toch een artikel zijn dat men mooilijk kan aan den man brengen. Helaas! Het is een van die lieden die beeU den en posturen uit kalk of pleister vervaar, digt. i Wie is er die den armen verlaten kunstenaar wil kennen? Met zulke prullen leuren! Wat een dwaasheid!... IJdele voorwerpen wil ik niet in mijn huis I zegt de spaarzame huismoeder, en zij heeft geJ lijk. Nietigheden van dien aard kan ik missen I zegt de burger, en hij heeft ook gelijk. Altemaat prvillen, die niets waard zijn ! zegt' met verachting de rijke, en deze heeft ook Relijk. En daarmede moet de sukkelaar zijne mat-J ten oprollen, de eene straat in, de andere uit.' En overal denzelfden uitslag. Ongelukkige knaap I Van nu af reeds de' kwellingen van den honger moeten verduren,' 't is hard! O, booze mensehen! Omdat die jongen iets wil verkoopen dat onnoodig is, moet hij lijden.' Heeft hij dan ook niet gewerkt, en moet dat; werk ook niet beloond worden? En is die ar-; beid ook niet vervelend, ook niet- afmattender misschien dan de uwe? Oh! Ik boor het wel, gij kunt wel opwerpen: t Dat hü iets anders leere, hij zal misschien beter worden. > Dwaasheid! Verblinding van uwentwege. Net alsof men meester is van zijne roeping, i Wat wilt gij dan, zal men vragen, men moet, toch niets koopen wat men niet wil of wat men niet noodig heeft! Alsof er geen geld verbrast wordt aan zaken, die nog nutteloozer zijn ! Gij, h-ijke, worpt gij geene duizenden weg, zonder ander doel dan uwe grillen te voldoen 'ï Wat geld wordt er bij n niet verbrast in ban-, ketten en andere smulpryrtijen, om te toonenj dat gij geld bezit en dat gij het weet te ge- ] b ruiken?... Maar belaas, het is altijd honend voor eenen, werkman een aalmoes te ontvangen uit de hand van medelijdende lieden» en juist daarom)
ONS BITBLAD
-374 strijdt de socialistisehe partij voor recht óp leven voor -Hen. Maai - neen, de wereld is nu eenmaal zoo!... De éenen bobben alles, de anderen n i e t s ; de eenen leven in weelde en overvloed,de anderen iu avinorde en ontberingen ; de eenen bezitten ontzag cn liéfdé, de anderen i-eraohting en spot, Aaiil'iKt' SA MI'.-NLK-VI.NO r voorwaar! Men «il KA-.MKX-I.K-VO en men kan cl. lcandtT niet lijden, er moeien er zijn die verhongeren. Wanneer zul tic tijd komen .dat dit onbegrijpelijk verschil zal ophouden te bestaan?. Wanneer zal hij komen, die tijd, dat men niet zal werken om te leven, maar leven om te werken? , Wanneer...? Als het socialisme triomfeert! CL. V. D. VOHST.
.' *j>'sj u. U 5J U SJ Ö I I «i U >Ï2 I I II
Vergeven en vergeten UITIIETKRVNSGII l.i hel groote buis • in de Dclambersiraal, waar bij sedert een hall jaar twee kamers bewoonde, hield ieder. Karel Itoóek voor oen weduwnaar. Droegen ouk al hij en zijn kind geen rouw, men meende toch dat't niet lang kon geleden zijn dal Idjiic vrouw was gestorven, wanlde kleine zag er jtöó i.ieljes en wel veizorgd uit, dal liet bijna niet anders kon of moederoogen moesten daarover waken. ledere morgen, wanneer Karel Robek naar de .diukkerij ging waai' hij werkzaam was, had hij .den kleinen nog half slapenden jongen op den arm cn gaf hem onderweg aan eene school at. Was zijl e dagiaak afgcloopcn dan haalde hij den jongen weder af; onderweg kocht hij een en ander wat bij en zijn kind voor huu maal noodig hadden en dé kleine Adriaan droeg het iu zijn mandje naar Jliuis. Dep geheelen avond zag men dan -vaderen 'zoon niet meer, '
Do goedhartige Iiabhelkoiiscn il)
de - huurt
. hadden waj'folljlt medelijden met den mui; hij .kon nauwelijks 40 jaar oud zijn, cn toch was •zijn zwarte liaard al tamelijk grijs gespikkeld eii zijn "smal gelaal had eene e riislig-droefgceslige "uitdrukking.. ;.' ; ,. — Die man moet weer Irouwen, meenden de babbelende biiiirvi'ouvvijüs; hij kan gemakkelijk een goed 'meisje vinden, dal hem cn zijn kind hare liefde wit wijden, want hij schijnt een oppassend liiaii ie zijd. Hoe zorgvuldig moet hjj niel voor alles Zijn, wan! hel kind ziet er altijd uit of hel geschil lord is! Misschien verdjont hij wel een lienlal 'frank per dag! Zij deden moe:4! om op eenigszins vertrouwelijke]! voet met hem te komen, nmrRobc k was zeer 'teruggetrokken en zijne kalme, beleefde wijze 'van gr0e1-.ii hield do goodhartig.; zielen op een afsland. ' 's Zondags gingen vader cn zoon uil, beiden keurig netjes gekleed; den eenen keer zag men ben in een museum, een andermaal in den botanischen tuin. Ineen eenvoudig spijsliuis gebruikten zij hun middagmaal en lei wijl de knaap zich bezig. bilod mei de. platen in geïllnslreelde .tijdschriften le bekijken, veroorloofde dó vader zich de eenige tei'snapingen, die hij zich gedurende de geheele week gunde on dronk een glas wijn. — Neen, dames, zeide porlier op zekeren dag iegeiicenigo nieuwsgierige vraagsters, die hem laslig vielen, de man trouw niet weder. Den vorigen zondag ontmoette ik hein op 't kerkhof Moïitpai nasse; zeker ligt daar zijne vrouw' begraven, dat hij boven alles moet hebben liefgehad, want de man is ontroostbaar, liet is jammer voor hem én zijn kind. • » Ja, hij bad die vrouw boven alles liefgehad; haar verlies viel hem onlzeltend zwaar, docli een weduwnaar was Karel Hobek niet. Eentonig en vreugdevol was zijn leven voorbijgaan. . Hij was een vlijtig en ordentelijk werkman,maar geen'uitblinkend talent, lang bad hel geduurd eer hij zicli in zijn vak zooveel kennis had weten le verschaffen dat gij ordentelijk zijn brood kon verdienen; zoo was hij 30 jaar geworden voor hij aan trouwen had kunnen denken. Hij had, zich altijd voorgesteld een meisje lol vrouw te zoeken, dat evenals bij het leven ernstig opvatte, maar hij ondervond dat liefde en verstandig overlegd niet aliijd samengaan. Een kleine jiloemeninaakstei' van 16. jaar bekoorde hem, die ftveii luchthartig en lichtzinnig was als hij' ernstig. Üij dacht aan niels anders dan mooie kleeren cn verslond uitstekend de kunst van opsenik. Het grootste gedeelte van de spaarpenniiigon, iic Karel had overgespaard, giug met de inrich'ing van het huishouden hoon,zoo betaalde hij o.a. 88 fr, voor een spiegelkast, waarin zijn Hef vrouwjlc haar gclicel sierlijk figuurtje kon bewonderen. Zij huiden cn waren overuclukkig. Wat had-
den zij elkander lief. En hoc gezellig was hun woning ; twee kamertjes op de vijfde verdieping, op de Koningsbriiglaan met een balkon van waar men geheel Parijs kon overzien, lederen avond. als Karel van zijn dagvveik naar huis terugkeerde, wachtte zijne kleine vrouw, die evenals met hare daglaak gereed was. hem op een bepaalde plek op cn zij wandelde samen naar huis. Dé zondagen, in hunne klein: woning doorgebracht, waren zoo gelukkig als nieu maar kan denken. Terwijl hij na de kollie zijne sigaroltc rookte, begoot zij hare bloemen op hel balkoen; gedurig raakte hij in verrukking over hare liefelijke verschijning cn sprong soms onverwachts op om naar le omhelfzu.watzij met een r. foei,niet docn.sloute jongen. » traditie af te weren. Tóen wcr.1 er een kind geboren, hun kleine r'elix, dien zij op hel land ter verpleging gaven ctl elke veertien dagen bezochten. Hij stierf vóór hij nog eeu jaar oud was, doch zijn gemis werd spoedig daaiop door de geboorte van een Iweede knaapje, vergoed. 'Zij noemden hem Adriaan en dé moeder liet zich lliai.s door geene verloogeu er afbrengen zelve hel kind op le voeden. Zij verliet hel werkhuis, waar zij tot uu loc had gewerkt, en arbeidde aan huls, doch kon daar natuurlijk niet half zooveel verdienen als vroeger.Zij kleerjde zich CII haar. kind allerliefst, wanneer zij met hem ging wandelen.Karel gaf zich alle moeite wat meer le verdienen, door bijna eiken dag «overuren » le maken] de kosten tier huishouding waren evenwel in de.i laatsten lijd zoodanig toegenomen dal hij, niettegenstaande al dn moeite welke hij aanwendde, niet huilen schuldenmaken kon blijven. Het kind groeide voorspoedig op, ging langzamerhand naai' de bewaarschool, en de mocder.dcn geregelden arbeid ontwend, en geeii flinkheid genoeg bezittend om weder wat Ier Iwnd te nemen, begon bare zinr.cn op wat anders Ie zetten. Het tamerijk bekrompen, ceiiloohig leven, dat zij tegenwoordig leidden, ging haar vervelen. Op zekeren avond, loon Karel met zijn kind, dat hij uit de school had gehaald, thuis kwam, vond hij op de tafel een brief liggen. Toen hij liem opende, viel de trouwring zijner vrouw er uil; zij schreef eenige woorden lot 'afscheid voor hem en haar kind en bad liem haar te willen vergeven. Hij was le diep ontroerd om toornig los le barsten; en toen de kleine Adriaan hein vroeg ; Waar is moeder? Kom', zij niet thuis? drukte hij liet kind hartstochtelijk in zijne armen er. Duisterde : Ik weet 't nier! Dat was in de niaïtiid Mei gebeurd; hoc had hij die maand gcbaal, die. overal leven, hem daarentegen doodschheid en somberheid bracht. In Juni verkocht bij •zijne, meubelen, oin zijne schulden le kunnen betalen en verhuisde daarop naarde. Delamberstraat, waar hij zich eenvoudig inrichtte en waar men hem voor een weduwnaar hield. Tegen het eind van September ontving hij een brief van zijne vrouw, in welken zij hem in hartsloehlelijke bewoordingen smeeklc haar weder tot zich te nemen. Maar Karel was een Irolsclié, hooghartige natuur eu liet dan brief onbeantwoord. 't Was reeds Kerstmis geworden cn hij niets moer vanhaar gehoord. Bij net Kerstfeest was hij reeds met zijne vrouw naar het kerkhof gewandeld, om eenige eenvoudige bloemen op 't graf van hun kleine Eelix le leggen. Thans maakte hij voor de eerste maal dien tocht alleen mol zijn zoon. Doch zijne gedachten hielden zich aanhoudend met zijne afwezige vrouw bezig, ook toen hij tegen het scheiiiertiui' het kerkhof betrad. Wat is er van haar geworden? Deze vragen kwelden hem voortdurend, -r Verwonderd bleef hij voorliet graf van het kind slaan; op den kleinen steen lagen eenige eenvoudige stekejs speelgoed, een bal, een trempel- zijn waren nieuw; en schenen er eerst eenige oogenblikben le voren le zijn neergelegd. Verheugd raapte Adriaan hel speelgoed op; zijns vaders oog viel daarentegen op een blad papier, dat bij hel speelgoed lag, en waarop een hem zoo welbekende hand had gcschleveti : Voor Adriaan van den kleinen Felix. Plotseling sprong het kind van den sleen, waarop hel met zijn speelgoed had gezeten, op, klemde zich aan zijne hand vas! en fluislcrde verschrikt: moeder! Karel Kobck wendde zicli om en zag op eenige streden afslands zijne vrouw tusschen eenige cjprcsboomeii geknield liggen met omhoog geheven handen. Hoe vermagerd waren die die handen; hoe bleek cn vervallen zag die arme vrouw er uit! liet was alsof de hooghartigheid cn (rols van Karel braken. Mét eene snelle beweging schoof bij zijn kind naar de plaats, waar zij lag, die hij eenmaal zoo innig had lief gehad, met de woorden : Ga Adriaan en kus uw moeder! Zij omhelsde het kind harsloehlGlijk, kuste het op zijn voorhoofd, zijne oogen, zijn haar cn hief met eenigszins vrecsachltgcn blik het hoofd naar haren man op, terwijl zij zacht zeide: Wat zijt ge tocli jjoodj
Hij slond reeds miast baar. hief haar van deu grond op, gaf haar den arm en zeide, terwijl zijne stem van ontroering zonderlinn klonk : Spreek, thans nergens over. Kom! Op den korten weg mar Deluuibersliaat voelde Karel hoc Clemenline's arm in den zijnen heftig sidderde; be! kind 'ieo.gelukjig iu 't bezit van zijn nieuw speelgoed, cu vroolijk babbelend, naasl hen voort. De porlier stond in de deur toen zij aankwamen. Goeden avond, zei hij, ik breng met mij mijne vrouw, die een half jaar iu provincie heeft gewoond om hare moeder le verplegen, vanwaar zij thans ts teruggekeerd, om weder vooi ons kind en voor mij te zorgen. Hij moest de jonge vrouw bijna de trap ojidrageu, zóó beefde zij van heftige ontroering. In zijne kamer aangekomen, zette hij haar in deu eenigen' annsloel, welken hij nog bezat, en legde deu knaap in haren schooi; daarop nam hij va.i een een eenvoudig schoteltje, dat op een meubel stond, Clemcntine's trouwring en slak hem, zouder epn woord van verwijt, aan haren vinger. Ernstig en zwijgend, met de grootmoedigheid van een goed hart, diukte hij haar een innigen kus op het voorhoofd, ten toeken dat hij haar vergiffenis geschonken had.
y $| | | u m | | | | |* si | | | | y «u | |
Zou hij zich nog eens keuren ? Met boek en lei en griffel, Zoo staat hij voor z'n m o e ; Ze schikt z'n bonte dasje En knoopt z'n jaske toe. Ze kust hem beide wangen: •- Goed léeren, kleine v e n t ! > Kn stopt in ' t grage bandje Den dageliikscben cent. Parmantig stapt hij buiten, Zij s t a a r t hem gretig n a : < Zou bij zich nog eens keeren, Kn knikken: < dog Mama?... > •
.
*
.
-
.
-.
't Is al zoo lang geleden, Maar ' t heugt b e u r nog zoo goeo . Hoe jammer dat z . o ' n «hit-int .Een «. groote » worden m o e t ! z , ,
Hij' toeft nu iu den vreemde, Hij schrijft beur soms 'n brief; ',' 't Is toch zpo'n goede jongen, Hij heeft z'n moe zoo lief!...» Zij berregt al zijn brieven In ' t slordig kinderboek, D a t sluimert in de lade Bij d'eerste jongensbroek.
' •
•
Des Winters, als des avonds Zoo aak'lig built de wind, Kon zij niet rustig blijven: c Wie dekt er nu m'n kind!... Ï Dan neemt z'heur » reliquiën s Ze d r u k t z' a a n 't kloppend hart O reine moederliefde, O heilige moedersmartl... Eev:oo. Rrie Dane
.!
®®®©©®®®®®®®®®®®®''
Prijsraadsel 286 '
I Uij die mijn eerste heeft En diens kracht naleeft Die kan! Mija tweede omgekeerd Heeft veel gemak geleerd Ter baan! Miju geheel is de tolk Van al het groote volk Een man! Inesstwit» deer Th. Cl., U huik.
Antwoorden sturen binnen de acht «i , * aan het volgende? adres : Bijblad Vooruit, Hoog poort, 2 9 , Gent Oplossing van n' 2 8 5 Waaneer tle'eene hand de andere wasoht worden bcid9 schoon
De goede oplossers ontvangen een omzendbrief, hun groote prijsvermindering toekennend op een groote serie boeken. ö I* II II II II II II II II I I 13 1$ II
Leest en verspreidt de dagbladen VOORUIT en DE WERKER die de belangen der werklieden verdedigen