* * * $ • •
Y
Telefoon t, Red. en Adm. 2 4 7
Prijs per numaier: voor België 3 centiemen voorden Vreemde 5 centiemen
29 gaar— N. 2 7 9
Woensdag 8 Ücfober 1 8 1 3
*******
ABONNEMENTSPRIJS BELGIË
Drulcit':: rXil'gee!«te!
jattü Maatschappij HET I
Drie maanden. . . , . fr. 3.25 l e s maanden • . . . . fr. 6 5 0 t t n jaar fr. 12.50 Mea abonneert zich op alle postbureeïen
Verantwoordelijke bert.-rdejy. f i DÈ VISCH. Lederb.rgOent . . REDACTIE . ADMINISTRATIE
HOOGPOORT. 29. GENT
Orgaan der Belgische Werkliedenf^rtg. — Verschijnende alle dagen.
Het is ontkir dien titel dat MARTIN ANDERSEN NEXO een socialen roman heeft gemaakt, die als een meesterwerk mag aanschouwd worden. In het Deensch geschreven, was het ons broederorgaan «l'Humanlté», van Parijs, dat dit werk voor het eerst in het fransch deed vertalen en als feuilleton afkondigde. Van bij het begin maakte
PeBle, de ¥erow@s*aa3* een diepen Indruk OD al de lezers, en bekwam een overgrooten bijval. Immers MARTIN ANDERSEN NEXO weet op zulke prachtige wijze zijne tooneelen zoo goed en natuurlijk te stellen, dat men zeer verlangend ls om het vervolg ervan te lezen, De Deensche schrijver bezit het geheim om zijne lezers, onder vorm van roman, bekend te maken met den grooten kamp dien de arbeiders te voeren hebben. Hij. toont ons de Calvarieberg aan die de werkende klasJ^stijgen moet, magr* tevens'leert hij on3 cok welke-mfcöelen wij moeten aanvat»om tot de verlossing en •ii-ijmaWngt^komen.'\.•'- ip'; *____H_r '"•
• •' » is zóó schoon en zóó waar, dat » NEXO waarlijk is, niet eenmaal. "r* » hebben wat hij schreef, » Dat was éori^i-sr vofzthi K Vooruit en de V-iaamsche
w
MARTIN ANDERSEN .Jftioet gêzfen en beleeft " *-"
:'
fi
• W"
'•'
izen vriend Anseele, in zijne artikelen over toen hij over He vreemde schrijvers
Is reeds in verschillende talen overgezet, en het kan niet anders of onze lezers zullen ook met genoegen (Ht ware meesterwerk willen lezen.
Hef YersSag van M r Ch.
en
het fegenverslag der minderheid (Twaalfde vervolg) De artikels der wet die de kosteloosheid yan het lager onderwijs bevestigen en uitbreiden, zijn even als geheel de wet Schollaert een pogen om het gansche onderwijs in handen der kloosters te leveren. Woeste verdedigt in zijn verslag bestendig de volledige gelijkstelling der « aanneembare» scholen voor wat aangaat de toelagen, voordeelen en ondersteuningen der openbare besturen. Hij legt hen nochtans geene plichten op — zij blijven vrij, mogen zich zelf besturen, betalen hun personeel wat zij door K geheime overeenkomsten » zullen beslissen, moeten geen kontrool ondergaan over hunne leerboeken, en over de wijze waarop zij de vierde graadlessen inrichten, en de produkten ervan aan den man brengen. Maar nu komt er toch een soort verplichting : die van kostelooze kinderen aan te nemen, — enkel mogen, naast de kostelooze kinderen, ook betalende kinderen aanvaard worden. Er wordt in het wetsvoorstel nochtans niet bepaald welke de verhouding moet zijn van kostelooze kinderen en betalende kinderen om de toelage der regeering voor eene klas te verkrijgen. Als er' op de twintig leerlingen eener klas JO betalende leerlingen zijn, heeft die klas dan recht .op de gestelde bijdrage van wege o- regeering ? Kan op die wijze het getal klassen, técht hebbende op de toelagen, niet vermeerderd worden naar willekeur door oe inschrijving van betalende leerlingen? . Op de katholieke scholen worden leerlingen (betalende) aanvaard aan half pld, aan kwart-geld zelfs, — zullen die leerhngen dan als « kostelooze » worden aanzien? Kan de gedeelte!; jke betaling dier leerlingen dan ook niet verzwegen worden door het princiep der « g e h e i m e overeenkomsten » die bekrachtigd wordt oi] het betalen der traktementen van de onderwijzers der katholieke scholen ? Uit zijn al vragen, die men zich tegenover zulke geslepene vijanden als de Klerikale subsidie-jagers mag veroorloo-
* *
*
De kosteloosheid van het onderwijs wsngt hgt .vgrjstreklow van ds schoolbe-
hoeften mede... aan de kinderen uit niet gegoede gezinnen. De nieuwe schpolwet legt dien last op den nek der provinciale k a s , ook voor de « aanneembare scholen ». Maar hoe? In welke mate? Twee frank per j a a r voor de jongens, drie frank per jaar voor de meisjes. Dat zal voor sommige provinciën een zware last zijn. Voor de kloosterscholen is dit weeral een recht, zonder kontrool van uitvoering. Immers zij. ontvangen de globale som, bestellen en koopen dan wat zij willen en waar zij willen en zijn zelfs niet verplicht de lijst van school- en leerboeken op te geven, die zij gebruiken. De openbare gemeentescholen zullen daarentegen staan onder strenge en alzijdige kontrool. Waar de katholieke scholen met het geld van iedereen, hare bijzondere vriendekens goed zal kunnen bevoordeeligen (schrijvers, drukkers, uitgevers, boekhandelaars, enz.) zullen de openbare scholen gebonden worden door reglementen en verordeningen, door aanbestedingen en officieele bureaucratische plagerij.
* * * Ook zoo voor de bijschoolsche werken, voor schoolvoeding.schoolkleedij, schoolwandelingen, schoolkoloniën, enz. Het is rechtvaardig, zegt Woeste dat
alle kinderen, die honger en koude lijden, op gelijken voet worden behandeld.
't Is het princiep dat wij, socialisten, altijd hebben verdedigd en dat wij in enkele groote steden (Gent, Schaarbeek, Brussel) reeds . deden toepassen. De schoolkantienen zijn er eigenlijk gemeentekantienen geworden : alle kinderen worden er toegelaten. Maar het systeem Woeste beoogt niet de gelijkheid van alle kleine hongerlijders, want hij steunt dit princiep op eene miskenning van gelijkheid en vrijheid. De toepassing van de gelijkheid voor de schoolkeuken en schoolkleedij kan niet rechtvaardig zijn als de ?cholen zelf, door haar sektarism, door hare religiositeit voor de algemeenheid der leerlingen niet toegankelijk zijn. De echte oplossing ware : gelijke verzorging, gelijke schoolvoeding; gelijke schoolkieeding aan gelüke scholen, d. w.
z. aan openbare onzijdige en gelijke volksscholen voor iedereen toegankelijk! Zoolang men tot daar fljet komt, zal de rechtvaardige toepassing van elke gelijkheidstheorie op de scholen onmogelijk blijven. En Woeste bekent het zélf, keurt het goed, want hij roept duidelijk en dadelijk de vrijheid van liefdadigheid in om aan de katholieke scholen toe te laten bijzondere giften en geschenken te aanvaarden ten einde het'verschaffen van meer stoffelijke voordeelen aan hunne leerlingen mogelijk te maken. De gelijkheid tusschen dp officieele en de aanneembare (klooster) scholen wordt dus door de katholieken zoo verstaan : d a t de officieele scholen alles moeten deelen met de kloosterscholen, maar dat de kloosterscholen niets moeten deelen met de officieele scholen. Als de officieele scholen begunstigd worden schreeuwen de katholieken : «Gelijkheid voor alle scholen» — als de kloosterscholen giften krijgen roepen zij : «Vrijheid van liefdadigheid!»
* *
*
De katholieke partijsoholen zijn bevoorfleeligd boven de officieele scholen. Zij geöieten een ACHTVOUDIGE toelage: _ i. De. .g.eWAie toelagen' voorzien bij art. 8 : .der spjwolwet, die in 1910 reeds 2 - 5 7 5 - % 9 fr^}» bedroeg, voor'4279 aanneembare klakten, dus'gemiddeld 602 fr. per klasse. ', 2. De ataaKzfl, volgi-Wart. 15 (letter D) der wet Poullet, tusschen komen voor 50 fr. alle twee jaér in den opslag der klooster onderwijzers, en voor 50 fr. alle drie j a a r in den opslag der nonnenonderwijzeressen. Na de 15 opslagen, door de wet Poullet voorziennfal d ^ S t a a t dus 375 fr. per j a a r betalen Tten tle kloosteronderwijzers en 250 fr.Tieijjjaar aan de non3. De provincie zal (volgerts art. 23 dër wet Poullet) 2 fr. per j a a r betalen voor al de jongens en 3 fr. per j a a r voor al de meisjes, die op de kloosterscholen gaan, om er schoolbehoeften mede te koopen. Die sommen worden aan de kloosters uitbetaald. 4. De S t a a t geeft (volgens art. 6, letter C van de wet Poullet) eene buitengewone subsidie van 600 frank aan elk wereldlijk onderwijzer en van 375 fr. aan elke wereldlijke onderwijzeres in de katholieke aaneembare scholen werkzaam. 5. De S t a a t geeft (art. 18 letter F. van de wet Poullet) de drie vierden van de periodieke verhoogingen aan het wereldlijk personeel der katholieke scholen, dus 562,60 fr. per onderwijzer, eh 375 fr. per onderwijzeres. (Die sommen worden aan de besturen afgeleverd.) 6. • Dé bijgevoegde subsidie volgens art. 8 van de bestaande wet blijft ook behouden. 7. Iedere aanneembare klas der katholieke partijschool krijgt eene bijgevoegde subsidie van 120 fr. voor onderhoud der klas en der meubels. 8. De staat betaalt eene vergoeding voor bestuur van 37,50 fr. per jaar. Daarbij 'komt de S t a a t ook tusschen in de onkosten voor d e vervanging van zieke onderwijskrachten, en de gemeente en provincie moeten de katholieke soholen deelachtig maken in al de bijschoolsche werken (voeding, kleeding, kolonies, enz.) Wat er dan nog tusschen de plooien valt en onder andere • benamingen in andere budgetten ten voordeele der kloosterscholen uitgegeven wordt, kan men moeilijk te weten komen. Al die subsidiën, toelagen en vergoedingen stellen de kloosterschool feitelijk in veel gemakkelijker levensvoorwaarden dan de openbare school, die op slot van rekening door de Regeering minder gesteund, maar meer gesard, geplaagd en kwaadwillig gekontroleerd wordt. Zoo is de wet Poullet eene wét, die de Openbare School vernietigen wil, en de Belgische jeugd geheel aan de kloosteren partijscholen der katholieken , wil overleveren. . Zulke wet zullen wij bestrijden tot het uiterste toe. Zulke wet moet, de menschheid ter eere, onmogelijk gemaakt worden! Weg er mee! A. B.
het blad voort aan uwe weifelende vrienden en kennissen
De klerikalen hebben eeu bijzonderen voorsmaak om de woorden, in hun voordeel, ala 't in hun kraam past, verkeerd uit te leggen. Het artikel 310, dat de tyrannie der patroons bezegelt,— beschermt, volgens het uitleggend woordenboek der klerikalen, ie' vrijheid van den arbeid; de «vrije» scholen zijn deze die precies aan de fanatieke geestelijkheid zijn verslaafd; voor 't gemak hunner polemiek hebben zij den lock-out als staking gedoopt; hunne demokratie .haalt het ordewoord bij de reactionairen; hunne vrijheid van onderwijs bestaat erin aan de socialisten het recht te ontzegden ook scholen te stichten ;- en wanneer het voorkomt dat er openbare machten-zijn welke weigeren hun voorrechten te verleenen, beweren zij slachtoffers en slaven te zijn. Op dit oogenblik zelf zijn zij zeer verontwaardigd omdat de stad Brussel de schoolsoep der kongreganistische scholen niet subsidieert, en u aldus de katholieken buiten de wet stelt >, zeggen ze. Men kent de socialistische opvatting over deze kwestie. Onze voorkeur gaa,t naar de oplossing welke onze vrienden reeds hebben doen overwegen, — maar nog onvolledig, — in meerdere gemeenten des lands. De voeding der kinderen is voor ons noch eene schoolkwestie noch eene weldadigheidskwestic, maar zij is ee>ne sociale verplichting. Het ideaal ware door de open ire machten, in iedere gemeente, kantienen tc zien stichten, toegankelijk voor alle kinderen, of zij ja dan neen de officieele scheien bezoeken. Maar wanneer de klerikalen de toelagen der gemeenten voor hunne, schoolsoep vragen, hebben zij op 't oog niet de voeding der kinderen, maar de reklame voor hunne
DEN VREEMDE" Drie maanden (dagelijks verzonden). fr. 6.73
hatelijke fanatieke partijscholen. De feiten bewijzen zulks. Tot in' deze laatste jaren hadden zij er nergens aan gedacht kantienen voor hunne . scholen in ,ve richten. Zij hebben < - enkel gesticht, sinds de vrijzinnige groote steden en eenige nijverheidsgemeenten, — dank aan de tusschenkomst der socialistische mandatarissen—, daarvoor begonnen te zorgen ; en dus deden zij het na met het eenig idee de gemeentescholen concurrencie aan te doen. . Dit feit, tusschen' zoovele overige op ander gebied; stelt geheel hunne schijnheilig-, heid in 't licht. Zij veinzen meewarigheid met het let der arme, hongerig schoolgaande kinderen der katholieken in de groote steden. Maar het lot der 'kleine katholieke kinderen op de b_' . laat hen onverschillig... Hetzelfde geldt voor het onderwijs. Alhoewel verre van' de proef te k reen onderstaan met de'officieele scholen, geven de klerikale scholen der steden heel wat beter onderwijs, dan deze in de dorpen. De reden 1 Wel de concurrencie in de vrijzinnige steden, met de officieele scholen. Op dc buitens, waar zi.' almacnt hebben, is cen wanhopig gebrekkig onderwijs, meer dan voldoende voor de kinderen der arme 'boeren! Hunne geveinsde demokratie is niets anders inderdaad dan eene misdadige schijnheiligheid. De klerikalen buiten de wet!. Maar zij : hebben de wetten gedraaid, en draaien, ze! nog ten profjjte van hunne fanatieke secte en van hunne overheerschende instellingen. Dezen die men buiten wet heeft gesteld, zijn de arbeiders, en zulks 'met behulp van • geheel de bourgeois-wetgeving. En de betrachtingen der klerikale reaetïonare partij bestaan in niets anders dan laf aanvallen en . afbreken van het arbeiders-ontvocgdingswerk der sociaai-demokratie, of verdeelen der arbeidersklasse door geveinsd-demokratische schijnheiligheid 1
Sociaal Politie BBiTSGHE-RIJK. DE SMOKKELHANDEL IJ.' WAPENEN EX MUNITIE De smokkelhandel in wapenen.in de Golf van Perzië'kost Engeland sedert jaren veel ergernis en last en Engelsch-Indië heel wat geld ter beteugeling. En het waren' Fran-. schen die het voordeelige bedrijf uitoefenden, terwijl inboorlingen ginds er, voor heel wat minder winst, hun huid aan waagden. De wapenen en de munitie kwamen meest uit Dzjiboeti met Maskat als stapelplaats, dit krachtens een verdrag met den sultan van Oman. Vergeefs trachtte Engeland de Fransohe vrienden te bewegen aan dien smokkelhandel een einde te maken. Het baatte niet. Of Engeland-wou den prijs niet betalen, dien Frankrijk er voor vroeg, naar 't schijnt : de kolonie Gambia. Eindelijk wist Engeland van den sultan van Oman gedaan te krijgen, dat wapenen en munitie te Maskat opgeslagen moesten worden en alleen tegen een bijzonderen verlofbrief aan de koopers mochten worden afgegeven. Frankrijk noemde dit schending van het verdrag. Nieuwe onderhandelingen volgden en, naar «Temps» en «Times» nu melden, zijn Engeland en Frankrijk het nu eens geworden op de volgende voorwaarden : Maskat wordt weer vrije opslagplaats, maar te Dzjiboeti zal de Fransche regeering aan den wapenuitvoer een einde maken, waartegenover Engeland zich verbindt den uitvoer van wapenen en munitie uit Gibraltar naar Noord-Afrika tegen te gaan. DREIGENDE GROOTE STAKING TE BOLTON Gisteren hebben de stakers aan de katoenspinnerij te Bolton besloten niet onder den bewusten opzichter weer te werk te zullen gaan.. Als op 27 dezer de staking niet is geëindigd zullen de aangesloten spinnerijen sluiten, waardoor eerst een 100.000 en spoedig nog 750.000 anderen werkeloos zullen zijn.
"Wisseling ..jran geloofsbelijdenis, vaak door. omkodping r,Qt geweld trafchtle : verkrijgen. Zoo ving men op den Balkan de zielen. Te midden van dat gewoel stond en staat • nog heden de Katholieke-kerk met eensdeels de Latijnsche, anderdeels de Bulgaart c h e kerkelijke taal.' De vereenigde Kathoiék-Bulgaarsche kerk onderhoudt scholen, waar in het Bulgaarsch onderwijs wordt gegeven; zij is steeds geweest en zal heden opnieuw worden een toevluchtsoord voor de Bulgaren, die door de omstandigheden gedwongen, voor de keus staan, orthodox te blijven en hun nationaliteit te verliezen of den Paus te erkennen en hun nationaliteit te behouden. In den Turkschen tijd stonden de katholieken onder de bescherming vnn de mogendheden. De 5800 katholieken in de Macedonische provincies vormden een stille gemeente, die zich buiten den bendenoorlog hield. De broeder- en zusterscholen brachten haar to hootge mate van ontwikkeling. Nu heett de Balkanoorlog met een pennéstreek een miljoen orthodoxe Bulgaren onder Servië en Griekenland gebracht. De honderden kerken en scholen van het 'exarchaat zijn opeens in Servische en Grieksche scholen • veranderd, en het stambewuste Bulgaarsche volk in Macedonië vraagt zich af, wat kun-, nen wij doen om voor ons en onze kinderen de Bulgaarsche nationaliteit te behouden? Het antwoord is, overgang van het heele volk tot het katholicisme, vereeniging met de katholieke kerk. De beweging schijnt van veel beteekenis te zijn. In vele dorpen iii Macedonië is een beslissing op handen. • D eTurken lieten hun christenen toe hun kerk naar welgevallen te kiezen, maar hun opvolgers zien daar een daad van oproer in. Intusschen doet Servië moeite om van den Paus te verkrijgen, dat deze in Servisch Macedonië wel een Servischgeünieerde, maar geen Bulgeaarschgéünieerde kerk zal erkennen.
BALKANSTATEN
DE KANS OP EEN DERDEN BALKANOORLOG
ZIJN DE BULGAREN KATHOLIEK? Men schrijft uit Sofia aan de «Kölnische Zeïtung» : Wie op den Balkan van belijdenis verandert, verandert ook van natie. De in vroegere eeuwen Mohammedaansch geworden Bulgaren, de Pomaken, rekenen zich tót de Turken, al kennen ze niet meer dan een dozijn Turksche woorden. Wie een kerk van het exarschaat bezoekt. is Bulgaar. Wie naar een kerk van het patriarchaat gaat, is Griek, behoort althans zoozeer tot de Grieksche partij, dat men voor hem den naam Bulgarophone, Walachophone of Albanophone Griek heeft uitgevonden. Dat is in zoover juist, als tot nog toe onder de Turksche heerschappij het schoolwezen eng met de kerk verbonden was. Exarchaatskerk : Bulgaarsche scholen ; patriarchaat ontfutselde Servische scholen.' 1.11. Een verandering in belijdenis bracht dus een verandering van taal mee, waarin op de school onderwijs werd gegeven. Vandaar het-groote gewicht van ie.dere .
Het «Journal des Débats» schrijft over de kans dat Turkije met Griekenland over de eilanden, en dat Bulgarije en Servië naar aanleiding van den Albaneeschen opstand gaan vechten. Om het eerste te vermijden, vindt het blad, moeten de mogendheden Turkije er toe zien te brengen, hun geschil aan hét scheidsgerecht in Den Haag te onderwerpen; om het tweede te verhoeden, moet Roemenië tusschen beide komen. De natuurlijke rol yan Roemenië, zoo schrijft het blad, is om zijn ganschen invloed aan te wenden tot voorkoming van een nieuwen oorlog. Zijn bizondere belangen vallen hier met die van Europa samen. Het zou van Roemenië niet voorzichtig zijn, indien het Bulgarije het vroeger Turksch gebied liet heroveren, hetwelk het bij den vrede van Boekarest aan Servië en Griekenland heeft moeten afstaan. Want de bepalingen van het vredesverdrag vormen een geheel en Bulgarije zou daarna ook wel eens het gebied kunnen gaan- heroveren, wat het bij denzelfden vrede aan Roemenië heeft móeten afstaan. Voor het overige meent de «Débats», dat de Fransche regeering haar ,
woensdag s uctoDèr 1913
«. **sn g ^^9f^x***^msm^K***z*mmrfs* •Wstsmmirtg tot de. plaatsing «•an de nienw.e Roemeensche leening in Frankrijk niet zou , aebben gegeven, indien zij niet cie overtuiging bad gehad, dat Roemenie voor het behoud van den teeenwoordigea toestand op den Baikah zou zorg dragen. . Intusschsn bevestigt een telegram uit Boekarest, dat de zendingen van oorlogstuig nit het buitenland, voor Bulgarije bestemd, voortduren. Donderdag voeren weer twee met munitie geladen stoerhbooten Orsowa voorbij, me; bestemming voor Röestsjoek. Het Bulgaarsche persbureau zendt een telegram de wereld in, waaruit blijkt hoe groot de sympathie van Bulgarije voor het tragisch lot der Aibaneézsn ls. WAT DE «WALONA» SCHRIJFT OVER DE TOEGENEGENHEID DER EILGAREN VOOR DE ALBANEEZEN. Wij Bulgaren slaan de verdwijning van de laatste Albaneezen in het Servisch geworden gebied gade. Met den moed der wanhoop strijden tij tot in den dood tégen de tirannie van hun nieuwe onderdrukkers. Die tirannie, die het om de uitroeiing van de Albaneozen te doen is. die zich zoo weinig gezind toonen zich bij de Serviërs aan te passen, heeft Bulgaren en Albaneezen in het gebergte vereenigd. Zij zullen voortgaan helden in het veld te brengen, die .len dood tarten. Alle Wenschen en belangen van derden ten trots zal Servië zijn moeilijkheden in Servisch Albani* en Macedonië niet rkunuen te boven komen, ais het geen eind maakt aan zijn gewelcJadige heerschappij en geen vrijheid van school en godsdienst invoert. DE OPSTAND IS ALBANIË ZIELTOOGT r 'Het persbureau meldt, dat de Albaneezen bij Dibra. Stroêg» en Ochridft geheel zijn teruggeslagen en uit het Servisch gebied zijn verjaagd. Bij Prizfend wordt nog gevochten; echter hebben de Serviërs er de Albaneezen reeds •nit huu stellingen gedrongen. De beslissende strijd is elk uur te verwachten. DE KANSEN TAN PRINS VON WIED OM KONING TAN ALBANIË TE WOBDEN Volgens ean telegram uit Boekarest, gaat 'de prins von Wied. n*. zijn bezoek aan keizer Frans Jozef, zijn tante, de koningin van .Roemenië, te Siftaia opzoeken. In Albauee«che kringen te Boekarest moet men de ïandidatuur van den prins welwillend gezind zijn.
BRABANT BRUSSEL. — Aanhouding. — De opsporingsbrigade van Antwerpen heeft een 26jarigen kerel, afkomstig uit Brusthem, aangehouden. Er was tegen hem, door den onderzoeksrechter Fromès, van Brussel, een opleidingbevel afgeleverd, omdat hij van zijnen patroon een briefje van 1000 frank had aehtergehouden., 'WS1- Brand. —-Eergister' aVond is brS-öd' .uitgebroken in eén achtergebouw der Op^ Sh^jhstraat, tot voedermaganrijn en paardén*Et«i
(19
MOEDERTROTS R o m a n van Pol. de G a r r o s
— Pouah I noem hel ' zooals gij wilt, het is altijd hetzelfde liedje. — Niet waar! — Kom, 2eg len minste wat het is. — Ah! alles scheidt mij van haar, her:nam plotseling Leon met eene verteeder!cte"stem ; zij is schoon, zonder twijfel rijk en bewoont een kasteel. ! — Uwe eischen zijn wel hoog! — In een woord, 'l is mejuffer Jeanne, Haupas, neen du Chesnay, wil ik zeggen. | De strooper fronste 'zijn voorhoofd, zijne oogën schitterden, en streng vroeg hij: — Waar hebt gij clan die juffer gezien? — Vooreerst in de studie, zij vergezelde meermaals Mevrouw Maupas, dio den patroon, kwam vinden. * Van het eerste oogenblik had zij mijn hart veroverd; en hoe onzinnig mijn Ic'room ook was ik heb hem gevoed met
Ruysbroeck, terwijl de vrouw,; Thérèsê.Jord'ens,'35 jaar oud, met hare 4 kinders op de Beiersche plaats te Brussei was komen wonen. Om het bestaan te winnen voor hare kinders werkte de vrouw.in de kardoezenfabriek van den St-Pieterssteenwejj. Gister bij den uitgang der fab^ek, werd Thérèse Jordens afgewacht door haren echtgenoot, die haar vroeg bet echtelijk leven te hernemen. Daar zij weigerde, haalde de man een mes te voorschijn en bracht de vrouw verscheidene steken toe in de borst en den hals. Eenige werklieden snelden toe, ontwapenden hêm en leverden hem in handen der polipie. Het slachtoffer werd gansch bebloed naar 't gasthuis overgebracht. Haar toestand is uiterst bedenkelijk. De hals der ongelukkige is heel doorkerfd. Zij heeft daarenboven een steek bekomen in de zijde, vier in den rechterarm en eên in het hoofd. Het parket is van deze moordpoging verwittigd.
AHTVJEKPÊia ANTWERPEN. — Inbraak. — Onbekende schelmen zijn verleden nacht gedrongen in het huis Van Maerlandtstraat, 5-2, en hebben er. benevens eenig zilverwerk, eeno som van 150 fr. gestolen. - — Aftruggclaarstcr. — Door de policie wordt eene leurster opgezocht, die in de bijzondere huizen gaat aanbellen, hare koopwaar aanbiedt en tevens aan de dienstmeisjes voorstelt de toekomst te voorspellen eu êr dan gebruik van maakt om hen wat geld a' te truggelen. — Diefstal op een schip. — Onbekende schelmen hebben aan boord van de stoomboot «Hatoldberg», gemeerd op n. 33 der dokken, eene som van 25 roebels gestolen en Tö fr. iü Belgisch geld, ten nadeele van den stuurman I\èlSêu. Vreeselijk ongeluk. — Een erg tramongeluk gebeurde te Vlimmeren, waar twee kinderen óp de baan Spelend, plots bleven staan en, ondanks zijn aanhoudend gefluit den trein niet zagen naderen. Èen der kinderen kon door de toegesnelde moeder nog bijtijds verwijderd wórden. Het andere werd in stukken gereden Onder de oogen der ouders. Men begrljpe het hartroerend tooneel dat plaats hacl, toen de vader en de moeder het verminkte lijkje op de baan zagen liggen.
H 0 E I . — Auto-ongeluk. — Eea schrikkelijk ongeluk is alhier op het kruispunt der steenwegen naar ArwaiÜe, Hamoir en Xhoris gebeurd. M. Jozef Keffer, 20 jaar oud, regent in het kollegie te Carlsburg, en voor het oogenblik in zijn geboortedorp Ouffet verblijvende, was in het klein seminarie van St-Rochus een bezoek gaan afleggen en kwam per rijwiel langs den Steenweg op Marche naar huis gereden. M t de tegenovergestelde richting kwam de automobiel van een luiker nijveraar, te Hamoir gevestigd, aangereden. Wat dan gebeurde, weet men niet zeer juist. Men meent nochtans dat de wielrijder op de baan der voertuigen reed en op den auto botste; hij werd van zijn rijwiel op den autovoerder geslingerd in viel vervolgens op dé baan, waarover hij op 150 meters ver door het rijtuig meegesleurd werd. Het slarhtoffer werd met gekloven schedel, gebroken linkerbeen en talrijke kwetsuren -pgenomen, en be.week een kwaart uurs later, zonder over het ongeluk de minste inlichting te hebben kunnen geven. LA LOUVIÈRE. — Ongeluk. — In de statie alhier had een ongeluk plaats dat zeer erge gevolgen had kunnen hebben. Men deed eenige wagons manceuvreeren. Eerte reeks van zeven.'werd op een zijspoor geduwd en wel mét zulk gewld Hat de etuitblokken vernield en een houten en 'een ijzeren hekken omgeworpen werden. De wagons kwamen' op de straat terecht. Een voorbijganger werd door het ijzeren hekken zoo erg gekwetst, dat men hem uaar 't gasthuis moest overbrengen. Verscheidene vrouwen werden licht gekneusd.
WEST.¥LAA!_E3ERE_a
M KENEN.— Onweder.— Eergister avond tijdens het onweder is de bliksem gevalle n op de hofstede vin-Victor'Soete, gehucht Kesclberg. Hij trok langs de Schouw in de woning en verbrijzelde een deel van den ouden haard. Verder wierp hij het öjarig knaapje om, kwetste het lichtelijk en vernielde einde!.';'!: een velo, die ook in de keuken stond. De boerin was in den stal aan 't melken en ' t was slechts eenige stonden later dat zij haar kind vond en het ongeluk bemerkte. De donder was gelukkiglijk vertrokken zonder brand te stichten. BECELAEBE.— Idem.— Eergister avond LIHSSURe ij gedurende het onweder de bliksem gevallen op de schuur van den landbouwer JoanCOL'RSEL. — Verpletterd. — Eergister nes Desmedt, gelegen op het gehucht de avtfad, om 9 ure, geraakte de werkman Kerke Boomen. Gelukkiglijk staat deze Jozef Jordens alhier onder den tram. Hij alleen op eenige meters van de hofstede en was Schrikkelijk erg gesteld; het rechter- stallingen. Het vuur nam eene spoedige uitbeen was boven den enkel gansch vermor- breiding en aan blusschen vie. niet te denzeld; aan het linker droeg hij cene vreese- ken. Men heeft de hofstede en stallingen, lijke wonde en kloeg daarbij-van inwendige die zeer bedreigd rfcaren, kunnen vrijwaren. pijnen. Een geneesheer verzorgde den onge- Bijna gansch den-fcogst en al het landboulukkie ter plaatse, waarna men hem naar wersalaaffl werd veïnield. Er is verzekering. 't gasthuis van Hasselt heeft overgebracht. ÜULI/EGHEM,—- Brand. — Een gewelDe arme man verkeert in stervensnood. digen brand is uitgeborsten in een kót, GENCK. — Ovcrstroomingen in mijnen. staande tegen de woning van Gustaaf Van— Het ziet er allertreurigst uit in het lim- dewaele. Da geiten', de ^ihapen en konijnen burgsch kolenbekken door een tweede put werden gered. De-woning kon gevrijwaard der mijn van Wintérslag, 250 meters -diep worden. Het kot is gansch. vernield. SWEVEGHEM. — Macnienenvlecsch. — was, die eensklaps onder water geloopen is. j M-nö_jé__&--aMrret _Böge
kig zijnen zoon zich zoo zwierig te hooren uitdrukken... net alsóf hij een heer was. Wanneer Leo'n zweeg, riep hij angstig uit: — Gij praat we! goed, mijn jongen, de eigenaar van Maiicorrie zou het niet beter doen. Maar..., maar... — Maar wat? — Maar gij zijt niet meer dan een beest. ^,,.. De jonge man sprong van zijn stoel op. — Gij zoudt mij die brutale beleediging hebben kunnen sparen. Er zijn andere manieren om mij te doen verstaan dat lk naief ben en dat duizend hinderpalen mij van Mejuffer Jeanne scheiden. — Dat is het niet wat mij bezighoudt, fluisterde de vader. — Hoe, dat niet'? Bezit ik dezelfde fortuin, dezelfde geleerdheid, dezelfde opvoeding? Behoor ik tot denzelfden stand. — Laat mij toch voortgaan, onderbrak Alexander Gimel. Ik heb mijne redenen als ik zeg dat het dat niet is wat mij bezighoudt. — Gij weet misschien iets bijzonders van Meiuffer Jeaane 1 ondervroeg I_aon.
noodige io'rgen ontving en vandaar huiswaarts gebracht, waar een geneesheer het knaapje heeft verzorgd. Het kind- klaagt over inwendige pijnen. Het wiel van het rijtuig is het /piad over den buik geloopen. AALST. — Arlicidsrentcn. — Gister waren Dombrecht en Lantsvreugt aan den arbeid aan de overvouting van den ouden Dender. Door eene verkeerde beweging kantelde de plank, waarop beiden stonden, om en zij stortten in eene diepte van ongeveer twee meters. L&ntsvréugt bekwam eene lichte wonde aan de. rechterslaap en kon onmiddellijk huiswaarts keeren. Dombrecht kloeg van inwendige pijnen in het hoofd en spuwde b'.oed. Men bracht hem per rijtuig naar hiris. Een doktoor verzorgde de twee gekwetsten. Botsing. —-Eergister gebeurde op de Groote Markt eene botsing tusschen twee automobieU. De schok was verschrikkelijk. Een der rijtuigen, toebehoorende aan tien notaris Ds Saedeleer, vaa Erembodegem, werd om zoo te zéggen gansch vernield. De eigenaar werd iicht gewond aan het hoofd. Men heeft den automobiel met een paard naar Erembodegem getrokken en de eigenaars zijn per spoor huiswaarts moeten keeren. . *.
Rechterlijke Zaken
Gentr, Vereeniging dsr Rijtuigmakers AFDEELIXÜ
GEXT
Met deze maken *n den Uden bekend dal de omstandigheden ons niet.meer toelaten de zegels op de werkhuizen af te leveren. Om alle moeilijkheden te vermijden die de sectiuuaritsen zouden kunueu oploopen, hebben wij in de algemeene vergadering van 23 September besloten de zegels van nu af aan door een bode t_n.ii ta laten breneen. De leden gelieven daar nota' van te nemen tea einde den bode zijn werk wat t» vergemakkelijken. Legt alles gereed tegan dat hij. komt. Het bestuur, AAX DB WERKELOOZt: RIJT LIG 31 AKERS Wij rekenen het als plicht de kameraden ter kennis te brengen, dat er onder geen» enkele voorwaarden iemand naar - Miasrva » te Antwerpen mag schrijven of zich gaan aanbieden, daar er op heden 72 werkloozen zija uit dit werkhuis die onmogelijk aan de voorwaarden welke het bestuur van i Minerva hun voorstelt, terug aan hel werk kunnen gaan. Daarom verwittigen wij u, kameraden, opdat gij bij de teleurstelling die gij jioüdt oploopen nog niet hét geldelijk verhei Zoudt hebben van eene reis.- •"•• ' Laat u dus niét aanlokken door een richt in de burgersgazetien, want staan aaó de zijde van het patronaat, die te zamen werken om u te onderdrukken en uii te persen.
Berocpshol van Gent YALSCDMUXTERAdolf Van Neste, wonende te Mouscron, thans aangehouden, waa door de rechtbank van Kortrijk verwezen geworden tot 3 jaar gevangenisstraf, wegens het maken van valsche twee frankstukken. De policie kwam in zijne woning en sloeg een gansoh materiaal aan van valschmunterij en geheime stokerij. Ook werden talrijke valsche stukken gevonden. &'• Ondervraagd door de gendarmen,beweerde hij niet te weten, hoe het materiaal in zijne woning kwam. De opvoering van «Het Zevende Gebodi De betichte ging in beroep en hoorde za! een onvergetelijke feestavond zijn. zijne straf bekrachtigen. De «Multatuli-kring» zal rde meeste zorg In beroep. — Jan Btansaert, wiens aan- aan deze opvoering wijden en het Feesthoudingsmandaat verleden week werd be- lokaal zal tot barstens toe gevuld zijn van krachtigd , is tegen die bekrachtiging in bewonderaars voor de tooneelkunst. •'••'$_ Ongelooflijk is het getal kaarten dat reedi beroep gegaan. Binnen enkele dagen zai besproken is. niettegenstaande de opvoering hij nu voor het beroepshof verschijnen. slechts den SI December plaats heeft. Om Beroepthoj van Brussel alle moeilijkheden te voorkomen, zullen «jj DE KAS DER BRUSSELSCHE LETTERZETTERS ONDER DE ZEGELS van heden af inschrijvingen opnemen bij al de leden. De prijs per plaats is 0.50 fr.De Gister is voor het Beroepshof ds zaak be- vrienden vaa buiten Gent zenden het gefd gonnen van het onder zegels leggen der kas voor de kaarten op naar gezel Fr. De Mey, van de brusselsche letterzetters, ten gevolge Gazwneterstraat 53. der Algemeene Werkstaking. Dw rol van Lotte wordt gespeeld door ae. Mr Maurice Fércn heeft bet onwettige «n vrouw Dott3-Albre_.t, gewezen eerste jongt schandalige van die daa
Een gala-kunstavond
De Stem der ITrouw
* In en rond de J
Wereldtentoonstelling VAN
GENT
TEX STADHUIZE Ten Stadhuize heeft de ontvangst plaats gehad der leden van de Société Minerale du District du Xord (Frankrijk). Het was de heer burgemeester Braun, die de gasten namens het Gemeentebestuur verwelkomde. Te middag vergaderden in de zaal van den Gemeenteraad een groot aantaJ ingenieurs der Hoogesohóol van Gent. De heer Braun. lid van den Bond, hield ter dezer gelegenheid eene toespraak. EEX GEBUCHT Men zegt dat eene buitenlandsche afdee* ling der Wereldtentoonstelling een concordaat aanvraagt. Zij zou 60 t. h. aaa hare ichuldeisohers aanbieden. — Groote *iimmert,gr:nnikte de vader, ik weet wel'waar ge naartoe wilt. Kom, ge zijt slechts gekomen om mij uit te hooren,.. — Neen, enkel om inlichtingen te bekomen en indien het mogelijk met hoop in het harte terug te vertrekken... Dit is immers mijn recht. —: Wel ja, ik weet dingen dio mij doen veronderstellen dat men niet kwaad zou zijn, zoo ras mogelijk, 1 is gelijk door welk middel, zich van uwe juffrouw Jeanne te ontdoen. Zou het dan waar zijn, wat men zegt in het land, dat zij de dochter niet is van Mijnheer du Chesnay en dat zij in huis eene zeer iage plaats bekleedt, zooveel als eene voorleesster of gezelschapsdame 1 — Ik zou niet kunnen zeggen weiken rang; zij op het kasteel van « La Jarrie » bekleedt, maar ik denk dat zij de wsttige dochter van mijnheer du Chesnay niet is. — Men moet zekerheid hebben. — Ah I daarover heb ik slechts de inlichtingen van heel de wereld. Maar de openbare meening bedriegt zich zelden. — Op.wat.herust die meenifcg? —, __m /urn .u -«os w-iu oi» bet u te
Muziekonderwijs voor bel Volt Wrj_ hadden het genoegen zondag vxsïïi de priJMiitreiking bij te wonen' aan de leerlingen van het Jii:ziekonUerv,ij.. voor W Volk. De groote zaal van het Huis der Notarissen (Laurentplaats) was starrapvol mét étzeer sympathiek publiek. Een'concert omlijste de prijsuitreikingü gaf ons een gedacht van de veelzijdige «degelijke werkzaamheid van üet J_1.'"0. fh. V. Al wat ten gehoore werd gebracht ii* puik en bizonder verzorgd. Wü kunnen natuurlijk niet alles ea aT_ allen vermelden : er waren twintig nüH--*8 uit te voeren ' Maar toch willen wij een bizonder pluimken geven aan mejuffer Ann» Goossens, eene lieve en bekwame .klaVi«speelster, die ons met buitengewone virtuositeit do ouverture van Oberon (Weber) gaf, alsook de zeer merkwaardige InipreS' sions Oriëntale» en den eigenaardige» Vlaaffiso_en dans van onzen , stadgenoot Maurits Henderick. vertellen, veel tijd is reeds over dio vóór vallen heengegaan. — Mijn geluk, vertel maar. Ik wil alles weten. Denk toch hoe belangrijk; deze zaak voor mij is. Indien Mejuffer JèMne, bij voorbeeld, een naiuurlijk kind is en men er allé belang bij heeft har» oorsprong zoo spoedig mogelijk, .achter den naam van een echtgenoot te va* bergen, verdwijnen alle hinderpalen; eü haar, die ik voor mij'als onbereikbaar beschouwde, kan, indien zij-er in toestemt, mijne vrouw, worden. Ih ee* woord, ons huwelijk hangt slechts vao haren... wil af. — En den mijnen die gij vergeet, mijn jongen, gromde de strooper. — Hoe! gij weigert? — Luister, Leon, hernam. Üe vadST. zonder op de vraag te antwoorden, gu gaat al weten wat ik zelf van die *&**. weet. Maar vooreerst verwittig ik u da., om de eenige reden das uwe juffer^ eene familie is opgevoed die ik veracW. ik nooit mijne toestemming tot dit huwelijk zal geven; onthoud dit goed.. De klerk beefde van Woede. — Ik versta u niet goed, zei :hij, ^tWerÜ voortgeseli
«•
Woefisffag "8 Qotober f a r a ^ s
piiike zangers zyn ook'dé heeren Rottier Ue Ylaeiiiiuck, uitmuntende barytons. VoóMl M. 'Rottier gnf op meesterlijke wjjzj vef .»eestig f.ieiijc van l?.i.ehus,een parelken va atoondichter Trenteseau. l)e kleine, guitige Adèle Laitwereyiis B r-st Het liwczülko bisseeren. l\ooit zogen wij ergens eén meer opgewekt fignurken het fijne van dit oud-vlaamsch kluchtüedcken détailleeren. Het optreden vau mevrouw HcnnericRJjfaut heeft uitnemend bevallen. Met oneindig gevoelen, roerend de toehoorders tot in de fijnste spieren van het jagend harte, long zij Spelevaart, Ik wandelde, en vooral , allerzoetste Wiegelied, het parelken der -elsEn nu voor 't slot? nulde aan M. A. x e frie-dt, een jong en veelbelovend declamaj0r die Brugge'» glans, van Ledeganck, en j e 'Kurassiers van Cahrobert van Pol --e Jtont. met een prachtig orgaan ten gehoore bracht, — maar vooral driedubbele hulde •inMej. L. Mitessckaeick, die ons betooverjjdoor het uitgalmen van Het Eereveld, 'ng.Callant-, en diep, diep ontroerde door ji prachtvolle verzen van Ada Negri: Zondfj >'aam, Verachting, en het smartelijk Erbarmen, dat als een noodzang hare snieekinde lippen ontviel. In Mej. Maesschaelck jit stof voor eene groote kunstenares. Vóór de prijsuitreiking begon, gaf Max Irentscau, de bestuurder van M. O. v. h. V. eeh kort overzicht van de veelvuldige werkzaamheden dezer school. Wij moeten eerlijk bekennen dat wij verbaasd waren over eene dergelijke vruchtbaarheid, die wtij nauwelijks hebben vermoed. Het talrijke publiek bracht stormachtige lulde aan den knappen bestuurder, die julke blijken van werkzaamheid, aanhoudendheid" en m o d e wist te leveren. Wij voege" er de onze van harte bij. Wij willen ook M. Steegers niet vergeten, 'de verdienstelijke leeraar der déclamatiefclgs, — en M. De Vestel en De Maertelaere irier' «nmenwerking het prachtige diploma leverde, dat de laureaten is ter hand gesteld. . . Dit kort verslag diene vooral om aan te •ijzen dat het M. O. v. h. V. de algemeene wiardeering ten volle verdient, en voor het kunstlievend publiek te recht eene welkome inrichting mag heeten. Dat het M. O. v. h. V. nog lang zijn rrtichtbaar bestaan voortzette, onder de ffinke leiding van zijn bestuurder Max Trenteseau. A. B.
Stadsnieuws — VALSCH ALARM. — Gister, .om 8 1/2 ure '6 avonds, werden de pompiers naar de Tentoonstelling geroepen. Ter plaats gekomen was het niet noodig te werken, daar enkel in het Salon van Sdloone Kunsten, eene bediende, brandreuk gewaar wordend, deze voorzichtigheidshalve de pompiers verwittigd had. Xa onderzoek zag men d a t geen spoor yin brand te meTken was.
W a t is dat treurigT Wat is het inderdaad treurig jonge meisjes eu jonge vrouwen een groot gedeelte van haar leven, meestal het schoonste, kwijnend en ziek te zien doorbrengen, terwijl wij weten dat wij haar kunnen genezen en haar een gelukkig leven bezorgen. Mej. Emma Rochon, 2, rue du Gaz, te Cannes (Alpes-Maritimes. Frankrijk), heeft gedurende meer dan twee jaren geleden. - Wat is het treurig, schreef zi), op 23jarigen leeftijd in zulk cen beklagenswaardigen toestand te zijn. » Ziehier inderdaad een jong meisje die. gedurende twee jaren, niet één morMej. Emma Rochoii. gen misschien heeft kunnen zeggen: « Mijn. God! wat heb ik goed geslapen. » Zij heeft niet kunnen zeggen : « Ik ben goed uitgerust. » Integendeel, iederen morgen zeide zij: «lk ben alsof ik gebroken ware. > Ziehier een jong meisje die, gedurende twee jaren, niet heeft kunnen zeggen; « O, wat heb ik goed ontbeten >, of « Mijn maal heeft mij goed gesmaakt »- Neen, zij i» alle dagen aan tafel gekomen zonder eetlust, ZIJ heeft een weinig gegeten omdat men mo^t eten, maar zonder er op gesteld te zijn en te voren wetend dat hare spijsverteriag slecht zou zijn. Zij heeft zeer dikwijls schele hoofdsmarten gehad, daarbij benauwdheid, zenuw-smarten, hartkloppingen, koude handen en voeten, heel die reeks van ongemakken die hét leven van bloedarme, bleekzuchtige jonge meisjes vergiftigen.. Wat is het treurig, op dien leeftijd, niet een heerlijk dutje te kunnen doen, zich niet te kunnen vergasten aan een goeden maaltijd. Wat is het treurig, wanneer men jong is, er niét jeugdig uit te zien, vreugde te ontberen en te lijden, terwijl anderen zich vermaken. Wat is het ook treurig dat alles te zien, te weten dat er duizenden wezens in dien toestand verkeeren en te moeten zeggen : «Wij kunnen hen genezen, maar wij kennen hen niet». Ja, wij kunnen hen genezen, want wij hebben met de Pink Pillen Mej. Rochon genezen ; wij hebben haar genezen en goed genezen, en wij zullen ook haar genezen die in het zelfde geval verkeeren. Mej. Emma Rochon, na ons alle inlichtingen gegeven te hebben over haren slechten gezondheidstoestand die twee jaren . had geduurd, voegde er aan t o e : - Gedurende die twee jaren, heb ik vele geneeswijzen gevolgd en heel wat middelen genomen, maar alleen uwe Pink Pillen hebben mij kunnen genezen. > De Pink Pillen worden'verkocht'in alle apotheken en in het depot: Apotheel Derneville, 6. Waterloolaan, Brussel. Fr. 3.50. de doosTTr. 17.50 de zes doozen, franco.
— WINTERGARTEN, Knipcrskaal, oper alk dagen, om 3 ore namiddag. .Dc . artfetén treden op ia ilagvcrtnoi.ing 'den' 0>'ZE S Ï A Ö d i i ^ O O I E N i l N HET mix*, maandag, dow_cr_ag en vrijdag.' ; 3420. ' BUITENLAND, — De heer F*,~ ©amontv gewezen^hoogleeraar te Gent, heeft in.de — SOC. SCHUTXERSCLUB «VER- laatste .fitting der «Academie des inscripSBOEDERING », lokaal Meibloemstraat. — tions et belles lettres», van Parijs, eene Op Woensdag a.s., om S ure 's avonds, alge- veelkleurige plaat in gebakken aarde ter meene vergadering voor de leden. Dagorde : tafelgelëgd, voortkomende van Damas, en Inrichten van eene nieuwe buitengewone waarop .een kameel voorkomt, dragende twee beerden, gelijkende aan de Fortuin. yrijsschieting. Hij heeft uit dit stuk belangrijke afleidin'z— HUISMOEDERS, de --ikerij « LA gen gemaakt over het verband d e r sterreBELLE JARDINIERE i> is de goedkoopste kunde met de Semitische godsdiensten. omdat ze dc zuiverste cn dc voordeeligsto ü. 4. -— BOTSIXG. — Op den hoek der St,Jacobsnieuwstraat en Spiegelstraat had gister voormiddag eene botsing plaats t u s tchen twee wielrijders. Beiden werden ten gronde geslingerd. Zij werden gelukkiglijk niet erg gekwetst. — METAALBEWERKERS!! — Zondag 3 October, Verplichtende Algemeene Vergidering, in «Ons Huis», om 3 ure, en op hoete van 10 centiemen. Dagorde: Geldelijk en zedelijk verslag. — Hcdedccliagen. — Controolcommissie. Voordracht door gezel Mauritz over het «rfetelsel Taylor. Onnoodig op aller opkomst aan te drin-
FEUILLETON' VAN 8 OCTOBER
(108
TWEE
4 Ugfdesgeschiedenïssèn P*Mt fransch van Xavier de Montepin
ODILLE hm v h a a l d e Paulhaguet dus uit 'de ooi. vier mannen grepen hem aan, zoo«s wijeg e - e g d h e b b e n e n brachten hem !.„7 wijze naar de tent van den sroot-provoDst. niii»! emachus ' R a o u l > ftiiinheer de CaZL„ e mi \ ed,e n l e «"'cier der dragonders, teanm r n t v a n mijnheer de Chaswaumoran b,jeen. De soldaten plaatsten dien.?? o p e e n boomstam, die tot zetel ««We en verwijderden zich. e een .^root-provoost ging dadelijk tol cen v verhoor over. !»m.Heet ^ a
J e a n Paul iinh er d e
haguet ? vroeg hij
i9"hH mM ^ markies, antwoord"I met vaste stem. 'dra om»™.1 h u ! , s v ? d e r ' Gij staat hier in C b a S - e k s o e d ^kend. De graaf de v a n T . t r e S * e , e?t ' d e b e s t * getuigenis v rwachL561,00 ^ s . d ^ * vin u mag
±
LOKAAL VERBROEDERING, Mei'bloemstraat. — De tweede vertooning van finzen Excelsior had eene bomvolle zaal gelokt. De opvoering was puik, en mag bij de beste gerekend worden welke de vrienden tóoneelspelers ons reeds doen genieten hebben. Het gevoelvol spel bracht menigmaal de gansche zaal in vervoering en een duchtig applaus viel dan ook welverdiend onze «Excelsior's» na elk bedrijf ten deel. Wat wij met genoegen vaststelden, wade eenheid van spel, zoowel bij de hoofdrollen als de kleinere. Wij kunnen niet nalaten onze vrouwelijke elementen en vooral onze nieuwelinge een compliment te maken. Zij hebben ruim hun deel verdiend van het: succes. Het blijspel, een echte lachbui van het begin tot einde, sloot den oprecht genoeglijken avond. Onze Excelsior's halen eer van hun werk, en wij wenschen hun van harte vooruitgang op de ingeslagen baan. -, De lekkerbekken verklaren dat de CHICOREI TALPE de smakelijkste is. (l) - — ONWEDER. — Eergister' s t a t erover het noordelijk gedeelte onzer provincie een onweder, op. ..-;._ Hevige bliksemschichten, •. gevolgd van zware donderslagen, doorkliefden het luchtruim, en op tal van plaatsen ging het onweder van een zondvloedachtigen regen gepaard. Men meldt' ook dat de bliksem in enkele stallingen en woningen insloeg, en brand stichtte. • Te Gent bemerkte men den bliksem én hoorde men het verwijderd dondergei-atel; ook kreeg men wat regen. Schade werd er hier niet aangericht.
B
AMENHOËDEN, Q. Myè-Soenen, Hoek Kleine Visehmarkt en Veerleplaats.
OMGEWORPEN. — Zekere Camiei Janssens, oud 17 jaar, fabriekwerker, is omgeworpen door een automobiel komende uit de Tweebruggenstraat. Hij • werd gekwetst aan de rechter bil. DIEFSTAL. — Dieven zijn binnengedrongen in den kruidenierswinkel der weduwe Van Ooteghem, - Mirystraat, en hebben de tooglade met haren inhoud vau ougeveer zestig frank medegenomen. GEMENGD KOOR «VERRROEDERING ï . — Heden dinsdag om 8 1/4 ure, repetitie voor de mannen en voorlezing van een nieuw koor. Morgen woensdag om 8 1/4 ure, repetitie voor de vrouwen. KOOPT in den Soc. Boekhandel, Hoogpoort 29, de kunstplaten, afbeeldingen van de beroemde schilderijen onzer oude meesters, formaat 29 x 37. Prijs: 0.35 fr. Ruim 200 verschillige platen. WERKBEURS. — Worden gevraagd op 6 October 1913: MANNEN. — Vertegenwoordiger voor verzekeringen; toezichter-pointeerder; koperbramer; koperbewerker; plaastervormerj0_ cejnejif st eenpol Jerder. cemeótMr&eiï-L maker'; steenfcipper; behanger; fauteuil-, makw. en ,-garnier.der; chocola,demon.e<_rder; duivelaar; handhekelaar; oppermeester voor vlasspinnerij; surveillant voor aftrekkers; wever; schoenmaker; siagrenmaker; helper-clicheerder; haarkapper. Voor buiten Gent: Koolmijnwerkers; suikerbakker ; gediplomeerde meestergast voor vlascontinues; kamslager; . portier-geldomhaler; binnenknecht keuken kennend; haarkapper ; slotmarker ; ijzerdrakier; -schaver en -steker; aleseerder; traceerders; koper-
Partijgenooten,
Komt allen naarde GROOTE A L G E M E E N E V E R G A D E R I N G welke gehouden w o r d t In' « Ons Huis » Boekerijzaal, op W o e n s d a g 8 O c t o b e r . om 8 ure 's avonds. Dagorde : 1) De kiosstrijd van 1914. 2 ) Het Petitionnement voor Z. A. S . — Allen op. Allen In ' t gelid. Het Partijbestuur. slager; aardewerkers; lattenklieves; meubelmaker; vernisser en verzilver; schilder; encadreerder; metaalarbeider; zinksmelters. Halve gasten: Ketelmaker; voorslager; hoef- en wagensmid; smidbankwerker; vijlkapper; cementbewerker; loodgieterknaap; schrijnwerker; trapmaker; behanger; verulder; appreteerder; stoel- en fauteuilmaer; beeldhouwer; borstelmaker; .spekslachter; bakker; pasteibakker; suikerbakker; draadmaker; kleermaker; schoenmaker; boekbinder; margeerder; drukker. Voor buiten Gent :VIeeschhouwer, schrijnwerker ; spekkenbakker. Leerjongens: Bureelbediende; paawerker; metaalpolierder; smid; koperslager; loodgieter; meubelmaker; behanger; grondeerder ; kadermaker; meubelgarnierder; Bpekslachter; jongens voor katoenspinnerijen; kleine monteerders; hekelaar; kleermaker; tabakbewerkers; letterzetter ; drukker; boodschapper; helper-poortier; magazijnknechtje; haarkapper. VROUWEN. — Katoen: weefsters voorarmuren; spinsters; bancmeisje, etiragemeisjes ; vlas: spinsters en haspelaarsters; jute: etiragemeisjes; zakkennaaisters, pannesnijdsters; riemennaaisters; naaisters op atelier voor kleederen, fijnlinnen, borduursters op machien, uitsnijdsters; naaisters thuis voor 'zwarte satijnen rokken en kleede r e n ; naaisters in daghuur; strijksters; papiersorteersters; doozenmaaksters; 'inwonende dienstmeiden voor alle werk, keuken en boven voor burgershuizen; inwonende dienstmeiden voor alle werk voor hotels, keukenmeid, tafeldiensters. Halve werksters: Katoen: fnonteersters voor bancs, aftreksters voor continues ; bakaftreksters; uitbreedsters ; strijkster; modewerksters; naaisters voor kleeren, gilets, manskleeren en kinderkostumen; dienstmeisje. Leermeisjes : Haarkapster; meisjes voor katoen- en vlasfabrieken; pannesnijdsters ; bachennaaister; naaisters voor gilets, klee. ren. linnen, confectiën; sigarenmaaksters; boekbindsters; boodschapster.
f
Vertrokken Bussische st. Graf Tolstoï, k. Albert, naai'1 Zinningham, op ballast — Engelsche at. Thames, k. Lewis, n. Waterford, fosfaten. — Norweegsche st. Geira, k. Olsen, n a a i , Blyth, op ballast. — Norweegsohe st. Largo, k. Pedersen, n. La Tyne, id.— Norweegsche st. Astrologer, k. Muller, n. Leith, koopwaren. — Zweedsche st. Gamen, kap. Anderssen, n. Newcastde, Op ballast. —' Belgische stoomsloep Numitor, k. Lonnekeyn, naar Oostende. Hoog water te Terneuzen; ' s morgens,. 6 u. 22I-j 's avonsd 6 u. 59 op 7 October.
Bürgerüjke stand van Gent
Geboorten van Jt-5 October Pieter Lejeune, Eedverbondstraat, 28. •Frederik Braeckman, Ham, 83. Raymonde Martou, Nieuwland, 89. Juletta Colpaert Bruggestwg., 496. Ferdinand Van Hulse, Meeuwstraat, 6_. Theodoor Andries, Meerschstraat, 160. Hendrik Payhille, Drongenstwg, 264. f Karel Hellebaut, Stroplaao, 27. Rachel Braet, Ham, 100. Oarl Hamal, Kunstlaan, 26. *' s, Arthur De Coen, Dampoortstraat, 63.. Overlijden van S October Martha Demetter, 3 d., Kiekeüstr., 36. Overlijdens van _} October Amelia Duchayor, 76 j . , z. h., Ondarber-1 • gen, 37. — Hortensia Kepsens, 84 j . , z. b.,i Moutstege, IS, — Lucellc De Bruyne, 3 d., I Godshuizenlaan, 12. — Gustaaf Mehauden, 69 j . , z. b.. Catherinastr., 10. — Ureule' Van der Straeten, 67 j . , z. b., Palingshui-' zen, 30. — Celesta Vanden BroeOke, 28 j . , ' z. b., Berhardstr., 54. — René De Wael, 7 m., Ottergemstwg, 95. — J a n Semane, • 68 j . , wagenmaker, Olmstr., 45. — Modest' Mekerle, 53 j . , z. b., Ram, 19. — Martha' Hosten, 29'j., z. b., Godshuizenlaan, 14. —! August De Graeve, 61 j . , BpoOrwegwertonam • Maltebrugstr., 98. Overlijdens van 5 October Virginia Hellebaut, 64 j . , Rozerijstr., 5.' — Clementina Vanderstraeten, 36 j . , i. b.,i HAVEN VAN G E N T Froebêlstr., 8. — J a n De Keukelaere. 66 j . , i. b., Vrouwenstr., 95. — Yvonne Üytten- ; daele, 14 d., Sa«blindestr., 5. — Angèle VerAankomsten van 5 cn 6 October 1913 biest, 17 d., Oude Kerkweg, 15. —• PetrOHtlle i Engelsche stoomer Egret, kapitein Ellis, Bartholemees, 74 j . , z. b., Zalmstr., 67. —i va.n iverpool, koopwaren, J. P. Best en Cié. Maria Ysebaert, 88 j . , z. b., Steendam, 61. — Fransche st. Antoinette, k. Polfoort, van — Pieter Verzelen, 66 j . , kleerm., CharDuinkerke, op ballast, idem. — Duitsche treuzenplaats, 8. st. Matador, k/-De.Boer v van Bostock,garst-,j o ' . o i - , •Zëyë^f en, .Debbtniynck." — Dmtschê st. Un-" • -• l ,--.•• l-tltt l... .f-k- t\-jr\ I J l t . -'JU -i*. yotiitfjil^' _^U.r»_ -r-. tehweesr ï^, lt. DahëÊamp, van Riga",''hout.''" idem. — ÉngèléehestL EquitJ, k^-Braham, van Goole, koopwaren, De Baerdemaecker. — Engelarrhe st. Don, k. Cook, van Goole, VLAAMSCHE SCHOUWBURG idem, id. — Engelsche st. Sea Serpent, k. Dinsdag 7 October, te 7 1/2 u r e : D< Ltafci' Philps, van Londen, idem, De Brabant. — ge Boer. Nedelandsche st. Telegraaf I, k. Visser, van Donderdag 9 October, te 7 1/2 mfi: Ol dis. Rotterdam, idem, id. — Belgische st. Paul, Cinéma's. Vooraf: Bietje. k. Brysse, van Goole, kolen, Michiel. — Norweegsche st. Bamse, k. Olsen, van FreFRANSCHE SCK0UWBURC drikshald, plaveisel. Woensdag om 7 1/2 u r e : 1. Mme Bntforfly; 3. t'avalleria Rasticana. ^—«f——**********^**********r********^!^am,
VERMAKELIJKHEDEN
VOÖÜUlT's MAGAZIJNEN, VRIJDAGMARKT, GENT
B TER ARTIKELEN PALETOT B&GLA! (Nin I..È.I)
F r . 3 O 0 0 , 3 5 0 0 , 4 0 0 0 e n m e e r . — Komt zien nasr _Q üitstalllupn! — Alles, wat gij gezegd hebt!, is waar. — Duivels 1 riep de markies de Canilmijnheer de markies; maar de justitie lac, gij zijt al te geduldig, waarde marhelpen, zal mij geloof «..onmogelijk zijn. kies. Laat mij dien schelm*-eens onder— Volgens de inlichting, die ik verkre- vragen. Met een touw om den hals zal gen heb, schijnt het, dat gij weet, waar zijn tong wel los worden. mijnheer d'Espinchaï is. De boer richtte fier het hoofd op. — Mijnheer d'Epinchal.heeft' mij nooit — Gij zult van mü niets vernemen, eenig kwaad gedaan. Laten zij, wien hij zeide hij tegen den heer de Canillac. Als kwaad heeft gedaan, hem zoeken en de edellieden hun woord breken, is het straffen ; ik voor mij kan er mij niet somtijds een goed voorbeeld, dat de boemede bemoeien. ren het hunne houden. — Daarover oordeel ik juist anders — Drommels 1 Gij herinnert mij daar, dan gij.' dat- ik u een dracht slagen heb beloofd, en ik zai mijn woord houden. De boer trok de schouders op. Zich vervolgens loi den groot-provoost — Komaan, vervolgde de markies. wendende, voegde hij er b i j : Kent gij mijnheer d'Espinchal ? — Dat kan ik niet ontkennen. — Waarvor dat talmen? Gij zijt te — Als gij hem kent, moet gij weten, zacht voor die gauwdieven en uw gevoedat hij een aartsschelm is en dien men ligheid zal ons acht dagen en misschien niet met medelijden kan of mag hande- twintig man kosten. Laat mij begaan. Over eenige minuten zullen wij weten len. — Men heeft mij inderdaad veel schan- hoe het is. delijks van hem verteld. — Beproef het, zeide Paulhaguet. — Ik zal u nog meer vertellen. En De dragonderofficier, Telemachus en mijnheer de Chasteaumoran gaf den boer zelfs Raoul waren van dezelfde meening een kort doch volledig verslag van al de a' i mijnheer de Canillac. misdaden, die men den markies verweet. — De zachtheid is een mooi zaak, zeide Gedurende dat vernaai, welks waar- de ridder, maar in dit geval acht ik haar heid hij niet kon betwisten, verwisselde wel wat lastig. de boer verscheidene malen van kleur en De officier trok zijn degen. hief de handen len hemel, alsof hij dien — Ik zal dien schoelje de ooren afhoutot getuige wilde nemen van het geweld, wen, als hij niet antwoordt, zeide hij. di'' hij zichzelf, moest aandoen om zijn — Laat mij begaan, mijnheer de Canilverontwaardiging te bedwingen, maar lac, zeide Raoul. anders maakt» w varhaal geen indruk De groofrprovoost sloeg een medelijop hem. denden blik op den boer en het hoofd
Gezellinnen,
DINSDAG HARMONIE VOORUIT.—Om 8 are, solfègeles (middelbare leergang); cm 8 1/2 ore, bestuurzitting en clarinetles. FANFARE
.
op mijnheer de Canillac. afwendende, mompelde h i j : — Gaat uw gang, maar ik wasch mijn — Beminnen de wolven hun jongen handen in onschuld. niet? antwoorde hij. — Zoo, bemint gij die mormeldieren,' Hij verliet de tent gevoigd door Telemachus en Raoul. Toen de markies dé hernam de markies. Welnu 1 dan zijt' ..^ Canillac alleen was met den dragonder- gij te bekleden, vriend. officier, opende hij het linnen vah" de — Te beklagen? .^.gpft|L tent en gaf den soldaten een teeken om — Op mijn woord van eer. '• r < te naderen; zich vervolgens lot Paulha— Wat, zoudt gij die wreedheid Se-: guet wendende zeide h i j : gaan ? — Snaak, ziet gij dien boom? Over — Wie is wr.eed.' lompert? Gij zijt vijf minuten zult gij er aan hangen, als een wreedaard, dat gij uw kinderen zoo' gij ons niet zegt waar de markies d'Es- opoffert. pinchal is. Denk dus eens goed na. — Offer ik ze o p ! — Ik heb nagedacht; hangt mij op, — Dat is duidelijk, omdat gij 'de me-; antwoordde de boer. deplichtige van dien struikroover zijt;' — Wat een stijfhoofdigheid. Duizend omdat gij, wetende waar hij is, dit ons duivels! riep de officier, moet ik hem niet mededeelt; omdat... Maar, ik ge-' het rechter of het linker oor afhouwen, loof waarachtig dat ik ga redeneeren., mijnheer de markies? Hij gaf den soldaten een teeken en zeide: — Houw ze beide af I De officier hief den degen op, maar de — Hangt eerst dien kleinen bonde op, markies hield hem tegen. hij is het minst leelijk. — Hij zal spreken, zeide hij, het midDe soldaten zagen elkander aarzelend.' del is gevonden. aan. — Haalt de kinderen van dien boer I — Hangt hem dan op, zeide de offi^ De vijf kinderen, die nog altijd schrei- cier, het wordt u immers gelast. den, kwamen in de tent. Het jongste Zij vatten het kind in hun armen en schreide ook, omdat het zijn broeders brachtefc het buiten de tent; de vier zag schreien. Bij het zien zijner geliefde anderen volgden hun broeder, terwijl zij. panden, verbleekte de vader. hard schreeuwden en de soldaten aan de' — Mijn God I zeide hij, wat wilt gij kleeren vasthielden. De vader smolfi weg in tranen ; hij' toch met hen doen ? — Bemint gij die leelijke kleine mon- ging ook naar buiten, met den dood in het hart. - - — \ sters? vroeg de markies. 1'iWordt voortgezet^ Paulhaguet sloeg? een woedamden blik -J
V7ocnsöag 3 Oötobör -.913
«t
<sss
PEKSHQEB9 z o n d e r i n l e g
® i i isifl-flm.ai ö_t t n . t t a n ist 300 lr. 's jaars Ift?
PULETOT f Ket bloed is h e t l e v e n s b e standdéel v a n o n s o r g a n i s m . Indien het d o o r de s a p p e n en micpoben b e d o r v e n is, zet het deren ^fii. o n z e o r s a n e n , Op deze w i j z e zijn bijna alle ziekten d i e o n s p i j n i g e n , veroorzaakt. Ket is d u s a l l e r n o o d z a k e lijkst h e t bloed b e s t e n d i g z u i v e r te h o u d e n , h e t te o n t lasten van d s s a p p e n die h e t b"avullen e n zijne k r a c h t te vernieuwen.
Nieuw model 00 Fr. 3O 3 5 0 0 4 0 c o en meer o
PALETOT HOUPELANOE (2 rijen) voor Mannen Fr. i 5 2 5 0 0 3 5 0 0 en hooger voor Jongelieden Fr. I O 0 0 2 0 0 0 28^° 3O 0 0
De ROODE PILLFN d o o r fn het bloed de z u i v e r e n d e g r o n d stoffen der plantensappen to doen d o o r d r i n g e n , d r i j v e n e r de s a p p e n u i t e n g e v e n het zijne k r a c h t t e r u g . De ROODE PILLEN doen de zoo vervelende aandoeningen, verdwijnen zocals t B l o e d z w e r e n . p u i s t e n , brand roos, k l i e r g e z w e l enz. '
«. '
00
bo
•
.
.
.
.
De Roode Pillen, bestaande uit saamgetrokken plantensappen zijn het machtigste zuiveringsmiddel. De Roode Pillen zijn d e e e n l ge p u r g e e r e n d e p ï l l e n waarvan d e f o r m u u l o f f i c i e e l door de Academie van GeneeskundeVis a a n g e n o m e n , m e t uits l u i t i n g van alle a n d e r e n .
ZWARTE MOSeOWA-PALETOT
Zij w o r d e n verkocht ln alle apotheken
De doos.l-.fr. 25. De 1/2 doos 0.75.
Coe.d de echte Roode Pillen eischen vah L. Dupuis Jumet. Zij mogen slechts verkocht worden in doozen omringd door een rood lint en me' verzekeringslood gesloten, ledere Pil is gemerkt L . Dupuis, Jumet.
Fr. 15 0 0 20°° 4 5 0 0
Zwarte Half-Seizoen Pardessus Fr. 25°° 45°°
VALESüËNCE
S at-MÉNAGE
RATINE PALETOT HOUPELANOE
WORDT GEZOCHT op Doornr.eele-_.agt. telle bij Firma Steyaert en Co met schrifc lijke aanvraag, een volledigen inon.enr.__w' canicien. Onnoodig zich aan t e bieden zot. der volstrekte bekwaamheden t e bezitten.
Fr. 3O 00 en meer
-
-53Ï
Ziekten der Waterwegen Ratïne Kinder vareuzen 00 00 Fr. 6 10°° 1 3 2Ö b 0 Kinderpaletots Fr. 5 0 0 8 0 0 12 00 15 0 0 2 0 0 0
<•• t
r-T
VERDIEP»
Capuchons 50 Fr. 4 5 5 0 6 2 5 6 7 5 7 5 0 8 5 0 Capuchons voor Vrouwen Fr. 8 7 5 IO 50 12 5 0 tot 18 0 0
VÜIJDAajIKAHP HOEDEN (Feuters) in alle kleuren Fr. 3 5 0 4 5 0 en meer
a>
IMPERMEABLES(Gaoutcliouc) Fr. 2 8 0 0 32 0 0 4 0 0 0 4 5 0 0
f Genezing door het nieUwi middel 3 0 3 , voldoende voor i5 dagen behandeling. ZeS ling tegen postbon van Bfrj gestuurd aan M . Fernand F O N T A I N E , Apotheker! rae de la Limite, 33, Brussel]
U n sang nouveau, une vie nouvelle Ceux qui sonffreiit d'an émie, d e ^sttrmenage cérébrai, d'insomr.te, d e neurasthenie, ceux qui sont abattus ou deprimés trouveront dans W I N C A R N I S le stïmulant et le fortifiant nécessaire qui en regénérant leur ssng ramènera en e u x une vie noarelle, loarce d e joie elde.boaheur P a r son "action snr Testomac dont il activa et régulaKse les fonctions, s u r le sang dont U stiruule U vitalita et qa'tl reginère W I N C A R N I S ezalte Mnergie W H B occasioniier le motndre troubis dans les fonctions de 1'arganbme. , I/actïon d e W I N C A R N I S « t immtJiate et duraiii. r Songö&t exquis le fait prendfe avec plaisir, il est supporté [".-/'"partousles estotnacs. I l constitue u n e " r é s e r v e acquise I" o'énergie" q u i protégé 1'organ.isme contre les maladies. J-\ I l est aussi précieux dans la coivaltsctticc dont il abrege :•£'• :» d o r é e e t •awaré la rapide terminaison» J
Toaïes phannacie*—La bouteÜIe S fr., la l/S boot. i fr»
III'
Adresïez ce coupon avec 30 centimes ek timbres puste, pour frais d'envei, k ' .« W I N C A R N I S , 1*. rue de la ; f é r m e , • Bruxelles n, voas recevrez un' flaco* écha milieu. Non
EïlMÏÏLDEMli
'
Essayez-le gratuitement
Derenipdie TatjProfBssop 0'Thom-1 eon (eeft altijd eenen «keren, «euir / iioien ies onuiiddcllijken uitslag b / «ile geralleo • * u «egblü'eB in* amndstonden ea
VERTRAGING DEPOX;ÏE G E N T : M. Demoor, Burcht straat,
0mS&
3 8 ; Vergaelen,
Veldstraat.
Prosrectus kostel ot» Tenonden dooi O»de Ueourltaria, 15»rue d « Croiis'Jes, i s , BrnueL VerzeadiDg onder «mslit tecei i franK iD posi-tiir.tieri der «ellloi(reerde brochuur der oieawste en ze, terote voorbehoedmiddel! en geheime • rudgevioieD foor min es trouw
TROGGEN «BORBECR
..._... XJMefaMt *mx 8pw____u SaüêrfJ». •ewd imtomamtxrht-AsMBrt-dMarihai ih wer Hrfaa htm» ï r':-rfr '' ' ' ' -*-.. '••• r'fr:/ ' «ee* slaa «5»Ö ev«ss lo wer&fe:\
D8BBELE KEIW1TER0YEB V1STGBU,,
l o
oOV,*..
Oude GEHEIME majoor ZIEKEEN De oude majoor -voorspelt bestendig schoon weder, 't is te zeggen, volmaakte vreugd,krachten gezondheid aan al dezen die gebruik maken Van de buikzuiverende pillon Walthery. i fr. de doos.
Genezing door blf zondere tfehandeli». door specialist > Zoo dag.Dinsdag en Vrij dag van 9 tot 1! o»' - Gent. 54, S a n » straat. 54. m^g
^
set tree aitrólkade LEDEN. - 6 »/o deel op alle aankoopen; Hulp bij kraambed, ziekte en sterfte. Recht op toezicht. NICT LEDEN. - 2 % deel.
-&v-
'•-
•
- ;
;<^AiL>iAW%
timet VsK-sr «Ile laüohün^en wead* _B_a deh tof i
l l l l l l l
I
II
!
L.___L-IM-_LU-.
Extra beste Confituur In glazen, fr. 0,38..— In doorat, fr. 0.50. Abrlcotswnfltuur, per gewicht: 1 trank de l lo. In de Krut_enlerG
Gervelas
_é__lo«Z--.ae9A
Wie extra goede cervelas begeert moet deze koopen In de Kruidenierswinkels van Vooruit. 0.35 fr. de 100 grammen ('t vieren» deel).
D e Partijgenooten e n Maatschappijen d i e naar O o s t e n d e komen en n a h e t V O L K S H O T E L
e. M. NAP, AüYwe
bezocht t e h e b b e n , noodlgei. wt.
JL&etXLl.
-r__Ö_S_____'_-
v o o r
BolsnU»
___p_a_aB^^-Ba__aÉB--ÉB«i
VIJST ü D1WAST | HET HOOFD S!! met de ISS
ait e e n bezoek t e brengen a a n d e
Regelmatige en Rechtstreeksche afraad» *8 Woensdags van ASTWJIRPES n R a r
. _
r
_ — *
.Begin November
, Si-John N.S-HalifaxH.S. Midde»APm . Schoon. inri.Mir.g_n toor Putsgiir» 2' in 3 " % Doorvnii'hten en cognaissementen, als01* direkte biljetten voor het binnenland '** CASAÖA eo VEREENIGDE STATEÏi. Yoor sohccpTracht en passage zich JM»0. tot: .
T, Mc NEIL, agent, Jordaenstaai.An
Samenw. Maatschappij DE NOORDSTAR 31, Veldstraat, 31 waar eea schoons feestzaal t«r beschikking is voor maatschappijen.
MM kw er ock goede eg goedkoope verversctilngsn bekomen HET BESTUUR.
Geene scheere hoofdpijn, noen andere smarten meer in 't hoofd! 1 Fr. 0.429fretpreefpalf, 2 fr. de dees van 6 palilfen . OVERAL VERKRIJSBAAR.r-. . ' .. .
Verzonding tegen postzegels toegestuurd aan P. PARMENTIÊR, te Morlanwelz.
Voor passages in het binnenland : clcrcq, Brabantstraat,27, « E S T . Crève, te WACHTEBEKE. — Osifir Ncstc, Ooststraat, 69, ItÖüSSEE Leon De Bruycker, te MOOIU'ZE LE.' Joseph EeLiünck, Nicnvrstraat,
Koop! alles in "VOOJII
Woensdag 8 October 1913
6
> En zulks blijkt nit eene briefwisseling, Overigens, beter dan wie ook, weet die » Slecht volk, die socialisten. Ziedaar, ner pensioenkas, en ook wat er in zijne ataW verschenen in 't blad De Textielbewerker schrijver dat de socialisten, in door hem be- beste heer, door u ter gelijkertijd geschre- lier gebeurde op Maandag i9 Septembe_f van 28 April 1912, 'uit Ardoye. doelde fabriek, te Waarschoot de meerder- ven. Nogtans weet ge dat bedoelde wevers laatst. » In die briefwisseling wordt tegengespro- heid vormen; dit stond nog onlangs te lezen van Waarschoot meest socialisten zijn en Tot slot vragen wij of de werkoprioht«r( ken door den sekretaris dat de 10/4-wervers in hun blad «De Textielbewerker». dat de bijgeplaatste getouwen in ' t fabriek nog niet eens zijne modelinrichtirig is ko*} min winnen dan te voren; daarin worden de Maar hij gebaart daar niet van, integen- Baertsoen en Buysse, te Gent, door geen men bezoeken. Of zullen wij het hem zelt wevers uitgescholden geene verhooging van deel, zijne aanmoediging verduikt het, en enkel wever worden bezien. eens moeten vragen 1 G. loon te behoeven, doch verhooging van ver- het is alsof hij, zonder het te zeggen, tegen EENE JESUITENSTREEK Overigens, onlangs hebt ge een manifest stand ; daarin wordt gezinspe 1 op wevers eigen leden spreekt. opgesteld dat-4e Ardoye werd verspreid, Vanwege een der bijzonderst* leiders van die hun ontslac gaven in de kristen vakGent, bij Baertsoen en Buysse, waar waarin ge de socialisten van Gent verwit't Kristen centraal verbond der belgische verecnigiug, terwijl die wevers werden uit- 18Tegetouwen bij geplaatst-staan, sedert de tigdet d a t de werkers van Ardoye dezes textdelbewerkers, ontvingen wij ecn schrij- gemaakt van kindermanicren te hebben! staking te Ardoye, wordt er slechts- een raad konden missen. * den waarin ons om samenwerken werd geDus, terwijl de leiders van ' t Qentraal enkel bewerkt en dan nog door een lid van Doch gezien het nu*beneden uwe waardigwaagd, voor de staking van Ardoye, ten verbond triomfeeren, over de bekomeu ver- de dompers. Onze mannen zien dje ledig AAN BE PUNTENMAN DER « I L D E ' heid niet meer is samen te werken met de einde, in Gent, de andere lrrruiperij tegen te betering, ten voordeele der wevers, geven staande getouwen nog niet Etaan. In den laatst verschenen « Christen Tex^ socialisten, gezien de werkers van Ardoye tielbewerker » vinden wij den puntjesmao' ,houden. diezelfde wevers hun ontslag in ' t kristen Dus, ' t doel van ons domperke is klaarwel onzen raad, zelfs onze hulp noodig hebaan het werk. .J ,. ,\VÜ willen hier dit schrijven laten verschij- syndikaat, uit reden dat ze min wonnen dan De socialisten moeten het weder békoopen ! ben, willen we den strijd onzer broeders boHij geeft ons eene heele vracht scheid..? nen met ons .antwoord dat we terug Ifjjden voor de overwinning hunner leiders ! En zulks op den rug onzer stakende broeven de hier voren opgenoemde jesuitenstrewoorden en verdachtmakingen ten be«fc* aan die heeren. Een paar vraagskens aan die fameuze ken stellen, op voorwaarde : over ons artikel in « Vooruit > van 19 seip*l Doch vooraleer tot die briefwisseling over kristen leiders van ons werkvolk te Ardoye : ders van Ardoye! Het is eene «.hande ! Dat w"e, bij middel eener vergadering van tember verschenen. {e gaan, willen wij een artikel mededeelen, Met welke plaatsen is verleden jaar de tarief stakers te Ardoye, den toestand der staking Nogthans hebben we niet geaarz^d dien Het ventje begint met te zeggen dat wii verschenen in ' t blad De Tcxtiolarbeider, van Baertsoen en Buysse te Ardoye,«vergefeilen klepper volgend aut»voord t ë " t u r e n : leeren kennen : liegen wanneer wij in < Vooruit » schrijven. teertiendaags-orgaan der Landelijke terci.el- leken '1 ' Dat we ' t recht hebben in die vergadering < dat de dompers het volk naar het werH. .«deratie van België, waarin de puntjes zoo ONS ANTWOjpU> # Waarom heeft men dien tarief niet vergeover datgene te spreken wat we denken in hebben gedreven zonder verbetering >. | goed op de i's worden gezet, betre.Lende die leken met deze van de gentsche fabriek, bebetrek te wezen met die beweging; Hij voegt er aan toe, dat, als er zijn diel' beweging. Gent, den 30 September 1913. hoorende aan dezelfde heeren . Dat we ' t recht hebben in overeenkomst geene verbetering bekwamen, het de schuld o'Dat artikel laat ons tevens zoo goed zien Mijnheeren, den nieuwen tarief uitgekretén met de stakers besluiten te nemen van aard der dompers niet is, maar wel de schuld det! dat de domper-briéfschrijver, die nu al dien alsWaarom een triomf, terwijl hij tot 84 % lager Gevolg gevend aan uw schrijven van de ónderkruiperij te weren. roode volksredders. toupet verkoopt, die spreekt van gentsche stond dan deze te Gent! 23 September 1.1., bespraken wij dit in zitDit alles natuurlijk in uwer aanwezigheid ! Duik u, puntjesinan, gij zijt maar half g& ónderkruiperij, geheel en al, samen met zijn Wisten de leiders.van ' t kristen Centraal ting van ons uitvoerend comiteit onzer LanIn die voorwaarden kan er alleenlijk spraak bakken. ' • verbond, schuld draagt aan de oorzaken, die Verbond dat niet? delijke Textelfederatie, op dinsdag morgen, wezen van samenwerken! In welke fabriek hebben zij 10 °', opslag' •deze staking voor gevolg hadden, Als ze dat wisten, waarom dan de socialis30 dezer. Met achting. gegeven'. r Ziehier wat de De Tcxtielarbe_..er schrijft: ten verdacht maken bij de wevers van ^Vooreerst zij gezegd dat ons comiteit het Voor het Uitvoerend Comiteit der LanNergens, tenzij voor de spinsters en dbj < EINDELIJK hebben de leiders der Ardoye. geheel en al overbodig en zelf misplaatst delijke Textielfederatie van België: kleinen uit de spinnerij, de weverB van Lefi .'kristene vakvereeniging er moeten toe be- Thans zullen de wevers van Baertsoen en vond, in een dergelijk schrijven, ons te wil-" noir ea de voddenwerksters bij Vandeij»! De Schrijver : Ch. Hannick. .slai de leden van het kristen, textiel-syndi- Buvsse klaar en duidelijk weten dat de lei- len herinneren, dat onze vakvereenigingen haeghe. jg ' kaat, werkende bij Baertsoen en Buysse, te ders van ' t kristen centraal verbond hun geen onderkruipers dulden. Immers voor Maar dat was niet door de Gilde bekomen WE WACHTEN ATdoye, den strijd te laten aangaan tegen verleden jaar appels voor citroenen hebbon 't kweeken van «ónderkruiperij» werden maar wel door de roode volksredders. / '. nu wat de heeren kristen leiders zullen anteen tarief dat- tot 84 % lager staat dan dat verkocht! onze vakbonden niet gesticht! "Dat zijn andere puntjes, hé! ' f , Alleenlijk de wevers die hum ontslag ga, te Gent. > Wat betreft samen te werken, ten einde woorden ! Bewijs >9 het tegenovergestelde. ' We hebben naar ons antwoord nict laten . > Maar aan dat tarief, oorzaak der sta- ven in ft kristen syndikaat, zagen klaar in onze in strijd zijnde vakbroeders van ArOnze held gaat voort met te zeggen dkfc,} king, is eene geheele dompersgeschiedenis het spel der kristen leiders 1 doye te behoeden voor ónderkruiperij, er- wachten ; we hebben reeds met de gentsche wanneer de onderhandelingen plaats h»d-f' verbonden. kent ons comiteit de gegrondheid dier wevers van Baertsoen en Buysse gespro- den op het stadhuis en de bazen vroegen;, » HOE NU UIT DEN WARBOI L > Ter waarheidswille gevoelen wij ons Doch hier moet samenwerken wor- ken. Dus, 't dompersverwijt dat de socialis- • Welke zijn de vragen der werklieden », —<j GERAKEN . vraag. verplicht die geschiedenis eens te overzien. den verstaan in den waren zin van ' t woord. ten niet roeren, is weder eene nieuwe leu- de groote jannen van Gent niemendalle)ant.' » Het gaat toch immers zoo gemakkelijk > Daarbij ' t is mogelijk, wat de dompers woordden. » Immers, na dat ge ons uw geëerd schrij- genDe heeren kristenleidcrs hebben eene cir»r ook over zeggen of zwijgen, dat onze'tus- niet eene pas gevierde overwinning voor ven van 23 September zoudt, lazen we in Wie was het, gediplomeerde onderhan-j eens nederlaag te doen passeéren ! rschenkomst noodig wordt in den strijd, en «Het Volk» van 26 September, ' t volgend, culaire verspreid aan de gentsche Weverij deljiar, die met de socialisten niet wilde ofs»Het is waar die overwinning, zooals De waarschijnlijk van uwe hand komend, arti- Baertsoen en Buysse, handelende over den vooral daarom is het van belang dat we derhandelen ? Textielbewerker hetr^elf zegt, was maar van kel:' toestand te Ardoye. In dat briefje spraken eerst de punten op de i's zetten. Gij waart het die licht en waarheüd schuw-f zeven maanden. Doch als men zeven maanze ook de Wevers eens te zullen oproepen. r> Hoe kwam dat tarief, hetwelk De Tex» Te Waarschoot wilde men werk voor det. Is twee... punten! Maar die mannen hebben meer toupet dan tielbcwerker in twee opeenvolgende num- den lang met de fabrikanten onderhanden, Ardoye afdoen, doch de wevers hebben radiHet rattejong zegt verder dat de werkli». mondelings en schriftelijk, als men dan ein«durf:?. Het iB te zeggen dat daar nog niets mers mededeelde, in ' t fabriek van de heekaal geweigerd. Goed zoo, mannen van den ons voor eeuwig en drie dagen aan hé* ren Baertsoen en Buysse, te Ardoye, te- delijk overeenkomt en die overeenkomst als Waarschoot. Ook te Gent is men bezig werk van is gekomen J In alle geval zullen wij werk gezien hebben en onze' hannickseo; eene victorie der werkers uitkrijt, dan gaat niet nalaten de wevers van Baertsoen en •recht? moeilijk voor die vietoriekraaiers om gedaan te krijgen. Reeds is een manifest er Buysse kortelines op te roepen, ten einde hebben zien kruipen gelijk de ratten in de/ - i Dit tarief werd door de leiders van het het tegen verspreid, doch de socialisten, die de modder. J eenige maanden nadien de overwonnen heecentraal verhond der kristene textielbewer- ren te doen verstaan dat ze niet overwon- meerderheid zijn en schriftelijk werden ver- dezen op de hoogte van den toestand te Spreek niet van ratten! Was bet geen! Ardoye te stellen. kers van België aanvaard uit de handen van nen doch ov-iwiimaars waren! wittigt, roeren niet. domperrafcte die onze vrienden der Kaai heö Dien avond zullen de goren wel tuiten werk wilde ontnemen, maar die van ee-nt* dei bestuurder van ' t fabriek Baertsoen en » Om uit de mode of de gewoonte niet te s> \Yiü zullen ook niet ontkennen dafc wij, vallen, onzer felle dompers! Buysse, in April, verleden j a a r ! zullen ze denkelijk weer met dc fakale reis thuis kwam? Hannick. > Dit.tarief werd niet opgedrongen, na socialisten, ..veel medehielpen, bij middel brikanten heulen. Ah, gij spreekt van venijn. Maar is er ner* , onzer onthullingen, de heeren leiders van 't . eene uitputtende staking, maar na talflijke gens meer dan bij 'ui •• onderhandelingen tusschen de leider_f.rv.in kristen centraal verbpnd bij de wevers van Gij hebt klaar genoeg bewezen in al trwt! j bet centraal verbond en ' t bestuur der fa- Ardoye aan de kaak te stellen. schriften en meetings op welke ven$Jn$gji ' > Wij zullen ook niet ontkennen dafc de . briek Baertsoen en Buysse ! wijze gij hefc volk tegen ons opmaakt en > Dit tarief, waarvoor nu de staking is wevers van Ardoye deze maal klaar zagen uitkreet voor al wat laag en gemeen was. nitgebroken, werd pas een jaar geleden door en hunne leiders dwongen, door 't.machtimeerderen 1 neen daarin volgt hij het voorMaar tovh heeft het volk de oogen ge-« ; ;dé leiders van ' t centraal verbond goedge- gen der staking, te bekennen dat ze zkh beeld niet van vele heeren socialisten, die opend en begrepen dat zijne plaats bij on» j keurd en zelfs uitgekretén als cene over- verleden jaar ferurbedrogen! deu werkman gebruiken als eene ladder om is. . J Wat vooral weder droevig is in deze zaak winning van 'fc kristen syndikaat! hooger op te stijgen e-n eigen praal en zelfsLasteren en schelden dat apkt niet meer f .1 > Ziehier wat we daarover vinden in de is de trotsche verklaring van de leiders zucht te voldoen; die edelman bekommert Assebroück, 2 October 1913. 't schoonste bewijs is dat zij met hofidet"de_f|' 1 ,irammers van het blad De Textielbewerker tegenover de socialisten. zich met de werkende klas alleenlijk uit IouïTè*Roeselaere stonden rwaj. beneden de Aap dcn/Hecivoi.sleller^ï.aB. « y B i i u i t » , ^ j terreigenegaiiheddivpói'yde-.i wefrkers3iwnd.ftnF-. met pak en zak uwen luizenkelder verlater ita verleden-jaar, in ' t nummer van den We hebbien .pnz» rangen-zijn kotaem*_»ïster>' lÜjnjlr 191&,:lezeB-w«,~ender hoofding «Looo- .«aardigheid van .de. heeren. kristen,., r-pm •" Gebruii: 'ma)_endé Van'ftfjh reöht r op' ant- hun tot hooger leven te "brengen, en in hun ken. . JSK , . . . . . . . . . . . .;. • ... samenfite onderhandelen met hen-en de pajieweging te Ardoye»: En nu, puntjfesman, trots allen l a s t e r e i ' ... _ , ... w_óqrd, verzoek ik U het"Volgende op 1!e ne- b r e i n d e deugderr te doen ontluiken; -"welker > Hoe noodig de kristol vakvereeniging is troons. later "liün "geluk" en -welzijn moeten • uitmavervolj_lng houden wij voet bij 'stek! OÓ3&' > Te, Ardoye verklaren ze thans, in een men als antwoord op uwen artikel v'eïsöheen welke groote v o o r d e ^ n zij voor de werknen in uw zondagnummervan 28 September ken en verzekeren. mannen zullen op de bres blijven tet vert lieden bewerkt, blijkt 'nogmaals klaar door omzendbrief, aldaar verspreid, dat de in sta- negentien honderd en dertien : Ah die schoone socialistische bladen! als betering van 's werkerB teestand én te. Ide volgende gebeurtenissen : Verleden zomer king zijnde wevers de heeren van 'Gent. — hefc er op aankomt den edeldom te bezwadgrootwording onzer partij. « Uwe artikel krioelt van onwaarheden en ondernam onze vereeniging eene beweging waarmede de socialisten hier worden bedan zijn zij altijd in hunnen scTTik. Overal zult gij hen op uwen weg ontmoe. leugens. Nu dat moet niemaUd verwonde- deren, om de loonen te verhoogen. Dank aan de doeld —• niet van noode hebben. Doet de edelklas niets voor den werkman, > Zelfs onze raadgevingen worden van rte ren, want, alle goede instellingen beknibbeten om het socialistisch werkersevangelie tel verstandige manier waarop dat werd beoh da'ft worden ze geheel bevallig met de hand gewezen! verkondigen tet Roesselaere een rood nest len, hatelijk maken, en zoo mpgelijk zelfs tracht, de goede middelen die daartoe werr» Ondanks de trotsche houding der kristen ten gronde afbreken ea vernietigen, is het eeretitels van luiaards, levers, vadzigaards is geworden, tot spijt van wie ' t benijdt. den aangewend en de prijzenswaardige geen genieters bestempeld. leiders, durven we toch veronderstellen dat Een »trijrier. geliefkoosd werk van deze die zich durven steltenis der heeren lukte deze beweging opVan nen anderen kant, werkt een edelperbest. Na het vrouwvolk, dat 1. tot de stakende wevers van Ardoye anders den- betitelen met den schoonen naam van volksleiders ; maar waarop beter en juister past man voor het kleine volk, zelfs gansch be8 frank opslag kreeg, waardoor hun loon ken over de socialisten. langloos v dan ook, naar het artikel van •> In alle geval, de toekomst zal uitwijzen. dezen van Volksverleiders. van 15 tot 18 frank in de week steeg, was het Vooruit te oordeelen, wordt hij een uitbui» En over de ons aangedane miskenning 'de beurt aan de wevers, die ook eene aanDe schrijver van dit artikeltjen, laat ter of slavenhandelaar. heen, roepen wij de wevers van Ardoye toe: klaar doorschijnen, dat hij in het opstellen zienlijke loonsverhooging bekwamen. ONDERLINGE BIJSTAND Wat willen dus de socialisten, wat wil de - > Alhoewel er maar bijzonderlijk opslag «Laat u thans niet meer als verleden jaar van het artikeltjen zich niet heeft laten ge- schrijyelaar van Vooruit? Gij slaat dezen Met een waar genoegen zullen de partij-" (werd gevraagd op de jute- en .-atoengeweef- bedriegen ! Met moed vooruit! leiden door eeu gevoelen vao volksliefde, keer wederom den bal mis, en ik eindig met > Gestreden tot de overwinning !> tels, krijgen ook de lijnwaadwevers hun maar wel dat hij zijn herte lucht geeft aan zoo vrij te zijn U eenen kleinen raad te "re- genooten vernemen d a t onze Bond Moyson niet alleelijk gefeest heeft voor zijn vaan'deel. haat en verbittering. ven : Wilt ge voortaan nog eeae degelijke del, Ziedaar ' t artikel van onze vrienden der waarachter elk bewuste arbeider zoa . » De meer voortbrengst daargelaten, beHet is waarlijk overbodig zulk schrijven inrichting met uwen kleingeestigen zeever lkomen de wevers door d e tar.efverhooging Textielfederatie. Het toont ons meer dan te weerleggen, zulke dwaasheden worden bezwadderen ziet eerst goed uit uwe oogen moeten marcheeren, maar ook omdat h i j klaar hoe de dompers de werklieden overeene moderne richting is opgegaan. van 1 tot 3 frank per week loonopslag! cloor een verachtelijk stilzwij- en studeert ter plaats. winningen op de mouw spellen, terwijl som- voordeeliger Als wij spreken van eene meer modern» gen beantwoord. Trouwens, deze,die mijne > EEN OVERZICHT Zoo groet ik U. mige overeenkomsten met de patroons, ech,e inrichting richting, dan bedoelen wij dat onze Bond en ze H'an nabij gezien ALPHONS THVS. , hebben, zijnkennen > Deze beweging is onder vele opzichten slvenkontrakten zijn! nu' over eene alzijdige mutualistische ineensgezind om te getuigen, dat •van groot belang geweest. Ziehier nu het sehrijven van een dier het eene voordeelige en wel geordende inDiamanthandelaar, Aj»sebrouck. richting beschikt. > Zeggen we vooraf dat ze zeven maanden heeren: Over een paar jaren stichtten wij de bew stelling is. Schoone loonen worden er beduurde. Dat bewijst ' t groot geduld waar* * * ^-am verzekeringskas (waarover elke partijge^ Gent, 23 September 1913. taald.eu menige jongelieden van nauwelijks mede de werklieden waren bezield. Wel Den heere Fr. Dumortier, sekretaris der 15 a 16 jaren oud, winnen er niet alleen 3 noot met lof spreekt) gesteund door de hen. ONS ANTWOORD waren er enkelen die eischten dat alles in franken daags (wat al schoon is voor zulKen Socialistische Weversvereeniging, t/s. M. Thys heeft dus eene kleine kolom van omringende voorbeelden v_m h e t goed dal enkele dagen effen zou zijn, ofwel dafc de jeugdigen ouderdom) maar wel 4, 5, ep 6 ons blad noodig, om te bewijzen, dat hij en deze stichting heeft teweeg gebracht eo ijijnheer, , , vereeniging tot staking besloot, maar de nog zal doen. den edelman, dë braafste en onschuldigste Zooals het U bekend is zijn de werklieden franken daags. voormannen gaven daaraan niet toe. Over enkele maanden werd eene Vrou«' Waar zijn de jongheden in Brugge en om- patroons der wereld zijn die zich alles ge> Eene reden om met groot geduld te han- der firma Baertsoen en Buysse van Ardoye liggende vinden die aan deh Jeugdigen troosten uit loutere genegenheid voor dén wen- en Kinderafdeeling gesticht.' waarvan, delen was ook de manier waarop het be- in staking om meer loon en min werkuren ouderdom tevan 15 a. 16 jaren, s avonds mo- •werkersstand en 'Wallerminst om hunne de gezellinnen, die aan onze eerste oproestuur der fabriek te werk ging. Het heeft te bekomen. pen hebben gehoor verleend, reede vwo. af Heden verneem ik dat de heeren dierzelf- gen naar huis gaan en zeggen aan hunne fortuin te vermeerdeïen. namelijk in alles de vereeniging erkend! 1 Januari 1914 het nut zullen genieten doos ouders, dat ze in den dag'ïulke som geld M. Thya ('t is toch hij die het artikel ,onde firma te Gent in hunne fabriek werk » De brieven door onze vereeniging gegewonnen 1 derfeekent) meent dit te mogen doen, met kostelooze geneeskundige zorgen. tonden, werden telkens beantwoord en.de doen maken dat in de laatste jaren hier riet hebben Over een paar weken nu stichtten .wjj Lachen en spotten met alle voordeelige ons allerlei scheldnamen en laster naar het onderhandelingen werden gedaan met be- meer geweven werd ; ook dat 48 getouwen instellingen voordeele van de werkende hoofd te gooien en van zaken te spreken die eene Pensioenkas, waarvoor wij niét genoeg jtuurleden cn zelfs met den secretaris van van Ardoye naar hier zijn overgebracht om klas, dat is ten de gezellen en gezellinnen «n hunne kindede leus en handelwijze der so- er niet bij t e pas komen. ze te doen bewerken. 1 verbond. Hij breekt eene lans tér verdediging van ren kunnen aanwakkeren er lid van te. Gij zult voorzeker met mij t'akkoord zijn cialistische bladen, het werkvolk opruien, Hi > 't Is ongelooflijk hoeveel inlichtingen er opmaken, misverstanden opwekken tuB- zijnen edelman die hij noemt «een hoogge- worden. 'oor deze beweging zijn verzameld en welke om te besluiten dat die twee middelen wor- schen werkgever en werkman, tusschen paBenevens bovenstaande stichtingen mo-" plaatst persoon». den gebruikt om de wevers hier te Gent bij berekeningen en vergelijkingen er daarvoor troon en bedienden, dat is hun dagelijksch Hij zou veel beter doen te antwoorden op gen de oude partijgenooten en anderen dié werden gedaan. Vele vergaderingen zijn meer voornoemde firma werkzaam hunne en geliefkoosd werk. de kwestie die wij aanroerden in >Vooruit» meenen re>.ht te hebben op h e t pensioen' daarvoor gehouden en zelfs lessen gegeven. vakbroeders van Ar,doye in den tegenwoorEen socialistisch blad zou zich moetep van 28 September. Dan zou hij nevens van 65 fr.. zich ten lokale wenden, waa* digen strijd te onderkruipen. > ZEDELES Aangezien de meerderheid der vereenigde schamen, zulk een artikeltjen in het licht .te de kwestie niet loopen. Maar voor hem is voor hen al het noodige werk zal gedaan ', .De werklieden zullen bij deze gelegen- werklieden hier in kwestie lid zijn van de geven; wel integendeel, het zou dé ondeV- dat ook veel moeilijker. worden. heid ondervonden hebben hoe de socialisten vereeniging waarvan gij sekreta»is zijt. nem?rs en ontwerpers van zulk fabriek Doch, partijgenooten, gij zult met OM! M. ThyB s p i e k t liever als een blinde over ."'gen. wanneer ze zeggen dafc de kristen wend ik mij tot U om U te vragen dat gij moeten geluk wenschen, omdat het- aan de kleuren, want ware het anders, dan zou moeten bekennen dat deze stichtingen nie» v »svereeniginrgen, zonder er van ver of bij alleen of met ons samen de noodige maat- zoovelen onzer volksjongens een eerlijk en hij moeten weten, dat in de Socialistische tot stand zijn gekomen zonder moeilijkhe-.' een socialist tusschenkomt. de belangen der regelen zoudt willen nemen om die ónder- treffelijk bestaafl: verzekert, en dat nog in inrichtingen te Brugge, geen jongelingen den, die alleenlijk maar overwonnen wordten.1 werklieden behartigen en verdedigen. het midden van den familiekring. Wat ver- van 14 tot 18 ep zelfs tot 20 jaar werkzaam door wilskracht en overtuiging, niet alleen-L. kruiperij te beletten 1 lijk in ' t voordeel onzer partij, maair, beste, ' j e mogen zelfs van geluk spreken, dat Om reden gij steeds beweert dat in uwe schil met zooveel andere jongheden onzer zijn. WÜ houden alles staan wat wij in bedoeld partijgenooten, IN UW EIGEN VOOR-' fL geenen enkelen socialist tusschen organisatie geene onderkruipers zija omdat stad, die reeds van in hunne eerste jeugd, feBomen is, want wie weet of zij onze ze er niet worden geduld, durf ik rekenen den huiselijken haard'moeteTi verlaten, om artikel schreven en vragen daarbij aan M. DEEL! in verre afgelegen en zelfB soms in vreec.de Thys of hij zijn schandelijk werkkontrakfc op In uw eigen voordeel, zeggen we. Ja,j Müoonc beweging ook tot geen slecht .inde op een gunstig gevolg aan mijne vraag. want hoevele partijgenooten en gezellinnen! zegel gedrukt en door hem onderteekepd en «uden gebracht hebben, zooals te IngelGij zoudt mij ten zeerste verplichten wil- streken een karig bestaan te gaan zoeken. Een vraagsken? Hoeveel verdienen de dat wij hier voor ons liggen hebben, of hij zijn er niet die deel maken van bonden <___sj munster. det gij mij daarop uw voornemen cf besluit laten kennen. In toestemmend geval kun- werklieden t e Brugge door de socialisten dat kontrakt, — dat een echt meesterstuk rechtstreeks tegenover hunne princiepeB L ' D t°° r w a t wi^ ^ e r m e t g e e n 8 ° 8 8 e n hebgebezigd, wel t e verstaan kinderen en jon- is van dwang en tyrannie, — durft verde- staan en waarin zij maar geteld worden al* een af te rekenen, mogen we er ook op nen wij dan desnoods besluiten wat omtrent gelingen van 14 a 18.jaar?. Zijfr nu zoo wel- digen, eene 0 in ' t cijferen en niet door hen bei £|jzen dat hier dde slechte en schadelijke die zaak best kan gedaan worden. Klassenstrijd niet bestaat tusschen werkliê Hij schermt met loonen van 4, 5, 6 fran- stuurd worden. Aanvaardt intusschen met mijnen dank op willend te antwoorden en laat uwe lezers °«n en meestere. oordeelen. En hoevelen zijn er niet die zich wel zoo^ ken daags. voorhand mijne gevoelens van oprechte achEn dan verder, wat valt er te zeggen : van Hoevelen zijn er op zijne slijperij die 5 den verzekerd hebben tegen ziekte, vroeg-, 1 tó ? ! ? a ? r „ i n *W geheel het fcriomfartikel, ting. dien welgekleeden edelman? Is het niet ze- franken per dag winnen en 16 of 18 jaar oud tijdige onbekwaamheid tot werken en roor ' Sekretaris: S ' ° ! a d P e Textielbewerker van 14 April wonderensweerdig, dat zulk hooggeplaatst zijn? een ouderdomspensioen, maar dit- niet' ».r. uT? 1 . g e n , h e i d v a n d e aanvaarding persoon zich öm het welzijn van hefc werkkonden doen omdat onze partij over dergeIs er ééne enkele die 6 frank wint 1 EEN JESUIT 0Or ak Tan de volk wil bekommeren ? Is het niet edelmoeCkstaking, ^ ^ " " Waarom werden werklieden doorgezon- lijke stichtingen niet beschikte ? Dat dit schrijven maar een voorwendsel dig, een edelman te zien plaats nemen als den om eene meeting te hebbenjiijgewoond, Maar nu kunnen en zullen allen zich aant&E WERKLIEDEN ZIJN is, een soort van dompers-valstrik, blijkt het ware aan de zijde van een werkmans- waar over de vakvereeniging werd gespro- sluiten, daarvan zijn wij overtuigd en wtj,: . ,v NIET TEVREDEN i hier uit, dat 's anderdaags een artikel in kind ? Waar zijn de rijke socialisten die zich bestuurleden, vragen niets anders als \styJken 1 de W«^? T r e d e n tevreden met de «Het Volk» verscheen, waarin dezelfde zoo willen en durven vernederen? Waarom vreest hij zelfs het oprichten looning. panvaaramg van het tarief}. "" briefschrijver Ons orj de gemeenste wijze beDenkt gij misschien, dafc die ryke edel- eener vakvereeniging in de Gilde! Aan u dus* partijgenooten, van de gele-, L» aoMTMinamd i.i«_>i-' y ; leedigde.. map zulks doet tjo_, 7il_ia. JnttW_ t e ryer« . Dat hij ons eens de inrichting vertelle zjj- Eenheid gebruik t e maken.. Zonrt voot dg I
Biivoagsai van 8 Oot. 1913
Staking te Ardoye
ROESSELARE
TJj.rr
BRUGGE
KORTRIJK
. j^E.
_.—-*v-
•—
•—*-*-'•
^ — * - , - .r—^-i^^-i^^^^2jt^^~^_._^_.^^^
<^«r«t.^. .i ...-'.•n.o,
?itöj&ttl4^-rJ*#J&&&--i**-*~-\
"Woérisdüg'V tfolöFér"Y813'
6 jezopdheid van u en detuwen. Gij voornamelijk, moeder», moet en zult de noodige opoffering doen, om mits enkele centiemen ter week de ellende die door ziekte in uw huisgezin sluipt t e voorkomen. Gij vraagt niet beters dan uwe teergeliefde kinderen tot kloeke en gezonde mannen •sn vrouwen te zien opgroeien. Difc kan maar alleenlijk wanneer in tijds de noodige geneeskundige zorgen toegediend worden. Gezellinnen, partijgenooten! Zorgt voor Uwen ouden dag I Zorgt voor uwe kinderen! 1<. Watson' >_^WH^«Bn^m'nEirK-rsa-i^.'^g»aa-j»m--^^ai«.t«_-_i
RIJSEL KAMPSTHIJD MET DE TEERLINGEN Dikwijls hoort men,, maar niet altijd met reden, dat er te weinig propaganda gemaakt wordt onder de Vlamingen. Manifesten en bladen zouden moeten verspreid worden. Waarlijk is dit zoo, op voorwaarde dat men aan de twee volgende dingen kan voldoen; ten eerste, dat men een sterk ledental .bezit; ten tweede, dat men op geldelijk gebied goed beslagen is. Daarom richt de Vlaamsche Groep op Zondag 26 Ootober een grooten Kampstrijd in met de Teerlingen, ten voordeele harer kas. Wij hopen op een goed onthaal en tevens dat de vrienden er propaganda zullen voor maken. N. B. Op de keerzijde dragen onze kaarten een nummer. Voor de vrienden die niet kunnen komen, zal voor hen gespeeld worden en de nummers in het blad verschijnen. ALGEMEENE VERGADERING Zondag toekomende, 12 October, om 4 u. zeer stipt 'e namiddags, algemeene vergadering voor de leden van den Vlaamschen Propagandaolub, in het lokaal «L'Union », 147, rue d'Arras (Faubourg Paris). Wij dringen er op aan dat alle leden tegenwoordig zi,jn, want belangrijke punten zijn te bespreken.
i
WETTEREN
.ir
'
'
i i
m
GOED GEWERKT t Een aantal 'partijgenooten zijn er zondag IJp los geweest- om in verschillende gemeenten de organisatie onzer partij te gaan versterken. De vrienden De Rycke en Gordyn trokken naar Heusden, om op eene vergadering van den Bond Moyson het smakelijk brood der Sam. Maatschappij De Zon, ' welke reeds door enkele werklieden gekocht wordt, aan te bevelen. Hunne aanhalingen en voorbeeltien werden goed begrepen en alles laat voorzien dat het socialistisch wettersch brood in meerdere gezinnen zal mogen hersteld .worden. 's Namiddags begaf gezel Vuylsteke zich naar Dendermonde, om met de kameraden van daar, welke sedert eenigen tijd goed en degelijk werk verrichten, de middelen op te zoeken welke noodig zijn om de organisatie voorsrffc té helpen en bm aan cfè werkersbé-* -' volking van 'DëndlërmonJeTe fopnén~wf.t er op politie^' syndikaal"«i"«)operalSf L gêbied kan ern moet verricht worden. De uitslag welke door hunne werking zal bekomen worden, zal een spoorslag zijn voor de gezellen ' uit andere plaatsen, om ook onverpoosd den «trijd voort te zetten. Gezel G. De Kerpel had het op zich genomen om de vrienden van den Statiekouter op te roepen en over te gaan tot het stich, ten van een Wijkclub. Reeds verscheidene «lnbs zijn er door zijne medehulp tot stand gekomen en zullen voor onze gemeente van een onschatbaar nut zijn, om de propagan' 'dawerken met eene goede zekerheid en vlugheid te verrichten. Nog een vijftal andere goede partijgenooten zijn naar Hamme en naar het Arrondissementsoongres van Zele geweest, waar zij een ruim deel namen aan de bespreking der algemeene. propaganda welke \n het arrondissement te voeren is. I n het lokaal De Zon is men begonnen 'aan het optrekken van nieuwe bureelen, om Se diensten welke meer en meer uitbreiding • nemen, steeds belangrijker worden, goed te kunnen regelen. Uit bovenstaande opsomming van hetgeen op een enkelen zondag door onze vrienden , is verricht geworden, mag men besluiten 'dat onze mannen naar geen tijd en moeite zien, het propagandawerk ernstig opvatten, steeds op post zijn om de partij van dienst te zijn en goed begrijpen welk wérk er tê .verrichten valt. Al onze partijgenooten mogen en moeten het weten, dat ondanks de aanvallen en laster 'van betaalde en onbetaalde slechte• rikken, onze werkersbevolking steeds meer in meer vertrouwen stelt in de socialistische partij en hare instellingen, en het toenemen r a n het ledentaltin de verschillende vereenigingen is er het beste bewijs van. Om de belangen en de rechten onzer werklieden té verdedigen, zullen de socialisten zieh nooit laten zoeken. Maar de uitbreiding en het grooter wordten onzer inrichtingen en vereenigingen brengen meer werk, meerdere verantwoordelijkheid en meer lasten op. De besturen der verschillende vereenigingen moeten versterkt worden. Meer mannen -moeten helpen aan al wat door de partij wordt op touw gezet. Mogen wij ons heden verheugen in een steeds klimmenden vooruitgang, de dag nadert dat wij onze vijandon zullen machteloos maken en klop op klop zullen toebrengen. Een tijdstip van werkzaamheid breekt aan, allen dus mede! gewerkt I Oh. V.
Geeraardsbergen <m
— . „ „ . n —_.__.,_• I
l
•• •
• I^I.
• • • • — —
S. M. VERBROEDERING Men vraagt eenen bode-jetonverkooper. Zich aan te bieden tot Vrijdag 10 October. _
»
•
*
*
*
_
»
;
»
*
*
*
*
*
*
*
*
*
«
*
*
*
!
»
Denkt steeds aan bet «innen van Lezers voor UW blad
Werkersbeweging Bij Lacqust te Gent Zooals wij zegden z}jn ..de werklieden zaterdag aan den arbeid gegaan. In de vereeniging is hun goeden raad gegeven en wij,dachten de zaak bijgelegd. Wij moeten er ongelukkiglijk op terug komen daar de patroon eene echte verkeerdheid begaat. Bij de betaling van zaterdag avond ZI.TN VIER WERKLIEDEN WANDELEN GEZONDEN I! De reden 1 De associé van de heeren Lacquet heeft hen laten zitten, ten tweede: zij zijn het werk van Lokeren kwijt. Dat alles is mogelijk, maar het komt té erg verdacht voor, juist in de week van de werkstaking. De orakeering is te plotseling, als men weet dat M. Richard Lacquet verleden week aan de jongens zegde dat zij, na de reparatie aan den moteur, zooveel uren mochten maken als zij wilden. De handelwijze van M. Lacquet tegenover deze van de vakvereeniging is heel verkeerd en kan voor hem we| onaangename gevolgen hebben. Daar die patroon verklaart dat er geen werk is fc za! elke metaalbewerker duidelijk begrijpen Sat het onnoodig is zich aldaar aan te bieden. Niemand neme de plaats der getroffen jongens in, a. u. b. ! D.
* *
*
Oe staking der buurttrams in tiet Walenland Bij ien oproep gister morgend gehouden waren 80 trambedienden tegenwoordig. Dank aan het binnengaan van oude bedienden is het beheer er in gelukt een uitgebreider dienst in te richten. De wattmen die het werk hernamen — deze die de Btaking besloten en ze nu verraden — moeten op het 'platvorm blijven staan, terwijl de onderkruipers de rijtuigen besturen. Het is dus een schandpaal aan denwelke de onderkruipers en de verraders gespijkerd worden. In zekere plaatsen gaat de bevolking voort de trams te boycotteeren.
£ * *
/
De Syndikale vrijheid In Engelsch-Golombie 200 MIJNWERKERS AANGEHOUDEN Gezel Keir Hardie heeft te Londen volgend bericht ontvangen uit Nanacino, in Britisch-Colombiê, van partijgenoot Ohristppher l; Pattinson, internationale organisator van 'dé «Üiuted Mine Workers of 'Ame'r}ca,» ( „de, groote .mijnwerkersörganisatie der Jeresnigde Staten, en .'Canada : • Twee honderd mijnwerkers zijn hier onder betichting van « onwettige vergadering » én andere beschuldigingen, met de staking in verband, aangehouden. De voorloopige invrijheidstelling onder waarborg is hen geweiger'd; voor zes weken werden zij ingekerkerd zonder gehoord te worden. Hunpe onvoldoende en slechte voeding heeft reeds hunne gezondheid aangetast. De overheden weigeren zelfs hen eten te laten geworden. Het recht van picketing is ons geweigerd. Oordeelt over den geestestoestand die nier heerscht. • Niet alleen heeft vriend Hardie dit bij middel van den « Daily Citizen » openbaar doen maken, maar hij heeft den telegram ook aan dén minister van koloniën overgemaakt. Maar ja, de kapitalistische koloniseerders hebben een te grooten invloed op het ministerie en beiden zijn één in de onderdrukking van hèt proletariaat, 't Zijn de arbeiders zelf die zich moeten verheffen.
# * *
Eene algemeene staking onder de letterzetters te Moscow De letterzetters uit alle drukkerijen hebben hunne patroons verwittigd dat zij eene 24-nrensfcakiag zuilen aangaan, om te protesteeren tegen het- feit dat dé trambedienden die aangehouden %erden niet in vrijheid zijn gesteld. Deze staking zal terzelvertijd een moreele steun zijn voor de stakers. Heden zal zeen enkel dagblad verschijnen. De werklieden van vele groote fabrieken hebben ook allen arbeid stilgelegd
voorwendsel in de vrienden, de duiven of de konijnen die bij zou moeten verlaten. De bazen kennen wel den geest van hunne slaven. Waren de Belgen mannen met moed en stoutheid, seffens gereed om met pak en zak naar andere landen t e trekken,als het hier niet meer naar hun lust gaat, dau zouden de fabrieksbarons wel wat meer met hun hoed in de hand loopen en meer dan eens handschoenen aandoen om de vakbonden aan te balen. Destemeer, wanneer de slachtoffers aan eene nijverheid behooren die eens speciaüteit is van hunne stad of hunne streek, op dewelke de konkurrenten van Amerika, Engeland of Frankrijk sedert lange jaren loeren omdat zij er van afhangen. 't Is niet te laat. Er is werk voor onze rijtuigmakers in New-York, in Londen en elders. Daar waar men prachtkoetsén maakt wordt de brusselsche koetsmaker met open armen ontvangen, wel behandeld en dik betaald. # Waarom zouden onze werkloozen den boot of den trejp niet nemen. Vaart naar uw geluk! Overvoert uw kunst daar waar men u eerbiedigt. De burgers zullen schreeuwen omdat deze schoone koetsnijverheid op eenige jaren gansch zou verplaatst zijn. en omdat de voorspoed en de roem van de fabrikanten en van het vaderland zouden verzinken misschien voor altijd. J a ! Maar moeten wij medelijden hebben met wie ons stelselmatig en onmeedoogftid broodrooft. Ziet er naar uit, vrienden, gij „zult hefc u niet beklagen. ' V 0 . Van de Vyver.
HET HOOGSTE H U I S TER WERELD Te New York is nu een wolkenkrabber gebouwd die alle andere daar bestaande >n hoogte nog verre overtreft. Het is het Woolworth-gebouw,, een voornamelijk voor kantoren ingericht huis, naar de plannen van den architekt Cass Gilbert uitgevoerd, en 55 verdiopingen benevens nog twee zich daarboven verheffende terrassen hoog. Van do straat tot den top meet dat gebouw 240 meters.' dat is 76 meters meer dan de Keulsche dom, 60 meters meer dan de Metropolitan toren to New-York. De ruimteinhoud is 400,000 kubieke meters; het gewicht ,163.44 millioen kilo. Er zijn 17 millioen baksteenen en meer dan 24.000 tonnen staal bij den bouw gebezigd. De totale oppervlakte der vloeren is meer dan 16 hektaren, waarbij 11 hektaren voor kantoren zijn bestemd. De bewoners van dit torenhuis zullen door 6000 vensters naar buiten kunnen kijken, vensters wier ruiten te zamen meer dan 6000 vierkante meters oppervlakte beslaan. Door 28 liften wordt het verkeer in deze kleine stad bewerkstelligd ; binnen een minuut zal men van de straat de hoogste verdieping bereiken kunnen. Er i s ' uitsluitend brandvrij materiaal in het huis gebezigd. Het gebouw wordt door 80.000 elektriksche lampen verlicht; legt men de geleidingsdraden dezer Verlichting naast elkaar, dan beslaan zij eéne lengte-van meer dan 160 kilometers, of den afstand van NewYork tot Philadelphia. Dynamo's van 2500 paardenkrachten bezorgen de electriciteit voor licht en bewéegkrachti Ten slotte valt te melden dat het gebouw 13 1/2 milloen dollar ot omstreeks 67 millioen frank gekost heeft.
. # * * HET STERFTECIJFER' VAN CAFEH0ÜDERS _: In de «Presse Médioaler» geeft Lucien Jaquet een studie over dé sterfte in verschillende bedrijven, en onder andere van de verkoopers van alköholische dranken. Te Parijs, waar het sterftecijfer voor mannen tuschen de 30 en 50 jaar 36.1 per duizend bedraagt, is dat rfceciaal van kaféhouders 46.9 p. .duizend. In Zwitserland is het algerceenë cyfer 25.8 en van slijter» 42.59 per duizend. In Engeland kwam men'tot dergelijke resultaten ; daar -meldt de statistiek: van van 1860—1892 Zijn de getallen 61.215 mande 46621 jongelui van 20 ; 25 jaar en 1521 dooden op hetzelfde aantal caféhouders; van 1S90—1S92, z i n d egetallen 61.215 mannen met 1000 dooden op de geheele bevolking; daarentegen 1642 sterfgevallen onder caféhouders; van 1900 tet 1902 stierven er duizend van. 71005 jonge mannen, terwijl bij de slijters 1669 sterfgevallen voorkwamen-,.,.' • ' Dezelfde statistiek geeft voor Engeland sprekender getallen: jaarlijks sterven 67 predikanten èn vac de duizend aangetasten 105 artsen ten gepolge van tuberkulose; deze ziekte sleept echter 607 caféhouders ten grave. ,, Duidelijk ziet men uit deze cijfers, hoe gevaarlijk alkohol is, niet alleen voor koopers. maar ook voor verkoopers. («Vox. Mtd.>)
-
De rijtuigmakers Zoodus, onze dappere en brave mannen hebben den slag verloren. Geheel de werkende klasse neemt deel aan^bunne innige droefheid ea zondag 1.1. kon men in de brusselsche volksmiddens bestatigen dat er iets angstige gebeurd was. Niemand mag den moed verliezen, want het gaat op nijverheidsgebièd zooais op het slagveld. Het is altijd niet hij die gelijk heeft, die voor recht en vrijheid strijdt die wint. Honderdduizend frank bij dén bankier, en honderd lafaards, veile onderkruipers, hebben meer gewicht dan al de pogingen, al de opofferingen, al de drift van de sukkelaars die strijden voor een gedacht, bovenal wanneer de crisis gezocht werd door de meesters omdat zij geen werk hebben voor al hun gasten en te grootsch zijn om aaa de wereld te willen verklaren dat hunne bestellingsboeken ledig zójn. Dat's niets. Olie. zal boven komen ! En degene wiens hoofd nu in de wolken steekt zal morgea te knie vallen. De belg is«een ingeworteld man. Men kan hem uit zijn land nietkrijgen; hij is liever ongelukkig,ellendig verfoeid in «zijne>ttad dan vry, gelukkig, geacht in den vreemde. Hij is bang on te trekiea* « ^ S « 4 * Xgden eft
—•
H Gezondheidsleer KNAP CHIRURGISCH WERK .Het bewonderenswaardig»' energie^ «tt steeds toenemende virtuositeit levert dr. Alexis Carrel, de wereldberoemde ftxperimenteele chirurg van het Rockefeller-insfcitut te New-York, zijn voorbeeldelooze meesterstukken. Hij is de man geweest, die levende cellen buiten het organisme kweekte, voedde en het in leven hield. Dit geschiedde twee jaar geleden. Sedert is deze methode gemeengoed van alle j>roefondervitidingrijks biologen geworden. Bij het bewaren ran enkele cellen heeft Carrel het niet kunnen laten. Hij wil steeds verder én past daWoMi het beginsel van cellepkultuur buiten t«u organisme toe met bindweefsels, ja zelfs met edele organen. Hij laat het hart kloppen buiten de borst. Zoo hééft Carrel een stak van het hart vari een kippen embryo gekultiveerd in plasma, een eiwithoudend organisch celvocht. Eerst weid bét' stukje opvallend kleiner, doch plotseling begon het weefsel te groeieu. De kultuurvlüeiatof moest nu natuurlijk dikwijls wftrden verwisseld en het weefsel moest herhaaldelijk met zout-oplossingen worden afgespeeld, om de af schei din gsprodekten te T*roi_Ur«o,
Het weefsel groeide zoo vlug, dat men het in stukken kon deelen, waarmee men met «ik opnieuw pogingen tot kultuur aanwendde. In den aanvang (ring alles goed, doch door een bakterie-iofekue stierf bet weefsel op eén stukje na. Met dit eene overblijfsel heeft Carrel echter veel succes gehad, het werd al» bet war* ds stamvader vfa talrijke generaties. Up het oogenblik i« dit geslacht nog in leven, terwijl men de proef 16 maanden geleden begon. Het meest frappant i», dat het stuk hart niet alleen een vegeteerend leven lijdt, doch dat het werkelijk funküoneert. Het slaat 120 slagen per minuut. Iets dergelijks heeft de biologie nog nooit geleverd. We! heeft men een hart een lichaam laten overleven doch nooit langer dan een paar uar. Daarbij is zulk overleven geen nieuw lnven in biologischec. zin, zooalt t-i.' hei, estperimftnfc-Carre!. Toen Csrrel «r dus in geslaagd was, <*n -levend. orgaan te kultiveeren, nam hij — steeds er op uit, eigen rekords nog w « t te slaan — de proef met het aankweoken van verschillende orgaanstelsels te zarns.. Door middel vsn cen operatie, die sutn moeilykheid haar gelijke zoekt, omdat alleen vlugheid, juistheid en een pijnlijk nauwkeurige (.sceptische behandeling succes waarborgen, sneed hij een dier de ingewanden uit. Hij bracht'ze in een voedende vloei»tof, die uit verschillende zuren bestaat, dn z.g. Ringersche oplooaing. Daar zette het organisme zijn funktie 70ort. Het hart sloeg eerst iets langzamer, doch het kwam weer ep tetofic, toen er versch bloed van een ander dier in gespoten werd. Door de luchtpijpen wsrd lucht in de longen gepompt, zoadat ademhaling geregeld bleef. Met water en ander voedsel gaf men het organisme te eten en als oen zeer belangrijk schouwspel nam men de afscheiding van maagsappen en gal waar. Zelfs gaf vleescti. voeding aan de nieren werk. Het leven vaa elft zonderling» organisme duurde 14 uur na de dood vran het dier. Carrel meent echter, dafc men bij een verbeterde techniek, het leven der ingewanden nog veel langer kan rekken.' Antivirisektionisteö kunnen met afschuw de wreedheden hebben gevolgd. Echter dient opgemarkt, dat deze experimenten niet voo-r de aardigheid worden genomen. Zij hebben groote wetenschappelijke waadde. Zoo heeft een der assistenten, dr. • Van Slyke. gelegenheid gehad de> opname der amino-zuren — eeh spliteingsprodukt der eiwitlichamen — in de darmen vast te stellen ; hiermee is een zeer belartglijk materiaal geleverd voor een toekomstige kunstmatige voeding, want amino-zuren zija chemisch samen te stellen ; met hun eigenschap vlug in bloed over te gaan, bezitten ze dus alle hoedanigheden als plaatsvervanger van eiwit op te treden. lArttMiiiBf.
,T V0ET8AL • DE LOKALEDERBY ' RESERVEN. — De Raéing' ontving 's morgens het bezoek van de A. A. La Gantoise. Beide ploegen wareh voltallig. De Racing was de éérste aan den aanval en kon in de eerste half tijd driemaal doelpunten, door Colpaert, Van de Voorde en Colpaert.' In den tweede half tijd wAs het spel aseet verdeeld en nadat La Gantoise de eer gered had, markeerde de Racing nummer 4. EERSTE AFDEELING. — Nog nooit heeft men zooveel volk op een gentsch voetbalplein gezien als op dit van La Gantoise, zondag namiddag, minstens 4000 personen. Beide ploegen spelen met een plaatsvervanger. De Racing wint den toss en speelt met de zon in den rug. Na 10 minuten spelen bekomt de Racing een corner doch weet er geen nut uit' te trekken, hetzelfde met La Gantoise, en zoo eindigt d« eerste half tijd met 0-0. Dé tweede half tijd verandert niets aan deu uitslag. De ploegen riemen elk op hunne beurt de bovenhand, dooh' de verdedigingen waken en laten niets passeéren. De Racing bekwam 4 corners. La Gantoise 1. De oproep van het Comiteit. aan het pabliek is wel gevolgd geworden, alles is tender moeilijkheden afgeloopen. Klassement der ploegen M. G.V. V.V.T.P. 3. Daring O. B. , 6 4 0 \ 1 14 3 9 4 4 0 1 13 3 9 2. 0. S. Brugeois 5 3 1 8 13 « 6 3. Union St-Gilloise 5 3 2 0 6 5 6 4. F. C. Brugeois 5 3 2 0 3 11 6 5: Beerschot A. C. 5 2 i 1 S 6 5 6. R. C. Gand 9 5 5 2 •i 1 6 7. O. S. Verviers 5 2 8 0 11 13 4 8. Antwerp F. C. 9. Ai A. La Gantoise & 0 i 3 6 8 3 10. Rscing C. B. e 1 3 1 10 14 3 5 1 4 0 4 11 3 11. Standard C. L. 5 1 4 0 4 13 -2 12. Leopold Olab
De verovering der lucht
last genoeg meer had, en de windrichtinj bovendien niet de gewenschte *,**. beslot men deo overtocht over de Schelde ni*fc ^, wagen en landde men. in de beste voor., waarden, een weinig links van Terneuzen. EEN LUCHTVAARDER VERONGELUKT '\ Gisteren namiddag op het oogenblik da/ er te Barcelona een luchtbal opsteeg, wstj een persoon door de sleepkoord mede 'm b.| luchtruim gevoerd. De luohtvaarder traeit, te de man te helpen, maar stortte uit dt mand en plofte vao eene hoogte van io 0_' Hij *erd op den «lag gedood. De onbekende, die zicb stevig aan di sleepkoord vastgeklampt had, tandde bv h o ^ e n op eenige kilometers van B*reeloai,j Ds verongelukte luchtreiziger laat eeai weduwe met vijf kinderen na. DOODELUK ONGELUK Te Sézanne. nabij Reims, is een schrikt», lijk ongeluk gebeurd. De wachtmeester HUM: tard, van het militair vliegerskorp» »an Reims, was per biplan in die stad opgeeUgen en legde eene lange vlucht af boven d< velden en bosschen van den omtrek. De sol-' daat Moret was meegegaan als passagier/ Boven Sézannj stak er een geweldige wimJ op. De biplan werd er door uit het evenwicht geschud en plofte als een steen t_( gronde. Hutard bleef op den 6lag dood en Moret werd doodelijk gekwetst.
He! gevaar der vuurwapens DOODELIJK ONGELUK TE RONSE Zondag namiddag, rond 3 1/2 ure, hsd op het gehucht «Turenne», te S-Sauveur, bij Ronse, een dramatisch ongeluk plaati. Eenige personen waren bezig- een nieuw geweer te beproeven toen eensklaps, tten weet nog niet goed hoe, een schot afging en de lading de keel van zekeren Ferdinand Van Orcke doorboorde die op den slag dood bleef.De ongelukkige was met moeite een jaar gehuwd en vader van een kind, • pas eens ma-nd oud. Men verwacht het parket van Doornijfc i
.Vreeselijk auto-ongeluk TE PARIJS Eergister had in de Faubourg Saiht-HcK noré eene botsing plaats tusschen eén autobus en een auto taxi, daar de taxi tegen de autobus aanreed en dezen op het voetpad stampte. Zeventien personen werden g»-1. kwetst. De minister van binnenlandsche zaken,'' die zich toevallig ter plaats bevond heeft den jpreüspt. opgedragen in het vervolg het reglement op de snelheid, der automobiel. streng te doen uitvoeren. ï n den taxi bevonden zich de kolonel Louis Chavez CarAbell en de kolonel et mevr. August de Loewies; zij werden niat gekwetst.
» .
.
.
-1
Vreeselijk drama T E LONDEN Onder de brug van den Southern Rail*W i te Londen, vond men gisteren morgend di' onthoofde lijken van een ouderling en een» jonge vrouw; zij lagen er hand in hsoi. Dra stelde men vast dat beide doodsn wv ren: majoor C. Hamilton Mardock, wijkt sinds eenigen tijd te Londen in eene kliniek verpleegd werd, en de 23jarige verpl«sgrt«r, mej. Phillis Boaka. De majoor was 65 jssi oud en op pensioen gesteld; hij had e«M vrouw getrouwd, 20 j4ar jonger dan hif. H* vele jaren in Engelsch-Indie te hebben doorgebracht, leed hij aan koortsen, keerde io Engeland terug en werd gepensioeneerd. In de kliniek, waar men hem verzorgde, maakte hij kennis met mej. Boaks, doohter van een hovenier. Deze verliet met den ffliioor het gesticht. Zij beminde hem. Onlangt had zij aan hare ouders een brief geschreven, waarin zij zegde te willen leven naart den eenigen man die zij ooit op aards bemind had. EergiBfer avond ontvingen hxrt ouders nog een brief, waarin zij op hasj zelfmoord zinspeelde. Op beide dooden vond men geen geld en men denkt dat zij. zonder hulpmiddelen zijnde, voor een sneltrein zijn, gesprongen. «, . .
Vreeselijke snelfreinbolsiog IN RUSLAND 23 GEWONDEN - 14 DOODEN <| Uit Dvinsk (Rusland) wordt gemeld: E « rapied van Kiew komend en naar' P e k * burg rijdend, is in botsing gekomen nist eene lokomotief aan een posttrein gehecflk Veertien personen werden gedood;, z8'*"' tien zwaar verwond en elf licht gekwetst.
DE BESTENDIGE AFSTANDSWEDSTRIJD 'i E GENT (VEREENIGDE STATEN) | Vertrekt Plein Gevrezên Dierentuin, Gent Zooals we meldden, steeg de hèér Aug. De policie komt zekere Spencer san « De Breyne, voorzitter der Aéro-Club vaa houden, die verdacht was eene dame, » » » de beide Vlaanderen op, in gezelschap van Rexroat, dansmeesteres, vermoord t» Wf den heer Lisfmans. ben. Spencer zou bekend hebben nog »*»• Pas was het luehtgevaarte een honderd der» moorden te hebben bedreven. !*"• vijftig meters hoog of het verdween achter polioicmannen zouden door zijne hand fUB de wolken. L.p ongeveer drie a vier hon- gevallen, toen zij, in eene achtervolging. derd met«rs ontmoetteo dê luchtreizigers h*m willen aanhouden. •. eeae prachtige zou. De reis werd aldus geIn het verloopen jaar heert Spencer Tme» ruimen voortgezet, tot men besloot te dalen min dan tien personen gedood, ™*' r°t om te zien waar men reeds was. Vijf vrouwen en vijf mannen, üe P o l l c " De ballon zakte door de wolken en kwam van meening dat Spencer esn zeer 6"ev*Tfj zich zacht op den aardbodem neerzetten. lijk persoon js, die aan eene ziekte -*• Toegesnelde boeren verklaarden dat men te moorden lijdt, Cluysen was. Spenoer verklaarde nog, zijn l e v e n '55? De luchtvaarders besloten den tocht voort te zetten. Enkele zakken ballast werden uit- een dief te zijn geweest. Hij • vermoorde geworpen en de ballon steeg weer de hoog- vrouwen om haar te bestelen, daar d» zeide hij — d» gemakkelijkste « a n g r » » te in. De luchtreizigers raakten aldus tot dicht- om in zy'n onderhoud te voorzien. UU "f kende nog. verslaafd te zijn a»n tet £-. bij Terneuzen. Daar de ballon laag dreef en (oen tUsajt it, U#4i*** V> Ctaa««4, #•&». bal-^ bruik, vam verdoovende middelen.
Belangrijke aanhouding te Chicago