o
o a o o a o o o o o o o
o a
o o
a o o o
Opzet rapportage workshop Zeejachthavens
Opzet 1.
Inleiding
05
Beleidskaders
05
Doel
07
Werkwijze
07
2.
Kader
09
3.
Inspiratie
11
4.
Kansen voor zeejachthavens langs de NL kust Toekomst perspectief voor vier case studies
15
5.
6.
Conclusies en aanbevelingen
29
7.
Evaluatie
31
Colofon
19
L--
--r--LtoYAl ltatroÍttÍ{G
a o o a o o o o
o o
t
a o
o a
o o
a o o
I O
*tèt:
a
o
1.
I
lnleiding
Op 27 november werd in Den Haag een workshop in het kader van het WIN
o o o o o o
Beleidscenaio's Door Rijkswaterstaat zijn drie beleidsscenario's ontwikkeld die een
belangrijke rol spelen in de workshop. Ze vormen verschillende kaders om na te denken over kansen voor zeejachthavens, en zijn zo een spiegel voor beleidsmakers. We vatten de scenario's als volgt samen:
I O
Voorzetten van het huidige beleid Het belangrijkste punt van het huidige beleid is bewaken van de veiligheid van Nederland. Ontwikkelingen zrjn mogelijk als aan de volgende
t
o
randvooruvaarden wordt voldaan: de werking van de zandrivier is gewaarborgd, het behoud van de basiskustlijn en het voorkomen van afslagrisico van de kering . Oprekken van de huidige beleid In dit scenario wordt geen concessie gedaan aan het bewaken van veiligheid.
O
a
o
Echter de basiskustlijn en de zandrivier zijn niet meer heilig. Hierdoor wordt
o
Loslaten van het huidige beleid
het mogelijk bijvoorbeeld een eiland voor de kust te leggen. In het extreme scenario kunnen ingecalculeerde risico's genomen worden ten aanzien van veiligheid. Functies worden mogelijk op plekken die een risico
a o o a o
-
project (water als innovatiebron) over Zeejachthavens gehouden. Royal Haskoning faciliteerde de workshop voor Rijkswaterstaat. In het kader van het W|N-project wil Rijkswaterstaat een ruimtelijke verkenning van de creatieve mogelijkheden van de toeristische sector langs de Nederlandse kust uitvoeren. Vanwege de breedte werd in de workshop gekozen om te focussen op èèn recreatief aspect: Zeejachthavens.
van bijvoorbeeld overstroming hebben. In plaats van een kustlijn wordt een kustzone geïntroduceerd die de waterkering vormt.
-á** ,:*
4,4
::-
I o o
Doel Het doel van de workshop was de kansen voor zeejachthavens in beeld te brengen. Hierbij was zowel aandacht voor kansen op de schaal van heel Nederland als voor kansen op lokaal niveau. Door vanuit de overheid over zeejachthavens na te denken kan geanticipeerd worden op ontwikkelingen in de maatschappij. Het tweede doel van de workshop is dan ook na te gaan
o o o
welke mogelijkheden de huidige beleidskaders bieden en of deze al dan niet dienen te worden herzien.
i
Leeswijzer
o o o
o o O
Dit rapport is het verslag van de workshop Zeejachthavens. In deze inleiding is het kader en doel van de opgave reeds geschetst. In het tweede hoofdstuk worden de zeejachthavens van Nederland in de context van enkele
omliggende kusten geplaatst. Vervolgens zijn in hoofdstuk die de beelden venruerkt die tijdens de workshop ter inspiratie hebben gediend. In het vierde hoofdstuk wordt verslag gedaan van de eerste opdracht die in twee groepen werd uitgevoerd: Voor de hele kuststrook van Nederland worden de kansen verkend voor nieuwe en/of uitbreiding van Zeejachthavens. Na verkenning van de kansen worden deze tegen het licht gehouden van de verschillende beleidsscenario's
o
In hoofdstuk vijf volgt de uitkomst uit de tweede opdracht: In twee groepen wordt een toekomstperspectief geschetst voor twee van de
o
vier modellen op een Íictieve locatie in Nederland. Hierbij wordt de focus gelegd op de meerwaarde van dit model zeejachthaven voor rijkswaterstaat, recreant, de gemeente, natuurorganisaties etc. Tot slot is de discussie aan het eind van de middag samengevat in een conclusie en een serie aanbevelingen. Het rapport wordt afgesloten met de resultaten van de evaluatie van de deelnemers.
o o
o o o o
--g!=--' l, r l
aoYAl
llAtÍoilttc i
..',tI I l,i.\ ,J.-
.,..
".t "3'tr.!.; .;.';
' -It t '
..
li
!Ê
'J. ,tr Lr
'.;-:u
*
.t' '* '!:'.È F
*
'lJf'
*:
'* a
I "t * aa
u#
t o o
o o o o
o O
a
o ,
o
2.
Kader
In Nederland zijn een twintigtal zeejachthavens van zeer verschillende omvang. Van Noordpoldezijl met enkele droogvallende ligplaatsen en nauwelijks voorzieningen tot een groot nautisch centra zoals lJmuiden. In vergelijking met omliggende landen is het aantal (grote) zeejachthavens echter erg beperkt. Op basis van research op internet zijn enkele kusten in beeld gebracht. Voor
de Belgische en noordelijke Franse kust is de dichtheid van zeejachthavens van niet geringe omvang groot. Ook voor de Kanaalkust van Engeland bestaat dat beeld. De dichtheid van havens in Denemarken spant echt de kroon. Met name aan de beschutte oost kust ligt een waar watersport paradijs.
Wanneer de zeejachthavens in Nederland worden vergeleken met die aan het lJsselmeer dringt de conclusie zich op dat de Noordzee als vaarrecreatiegebied ondergebruikt is en de druk op het lJsselmeer erg groot is. Kortom er bestaat een behoefte aan nieuwe zeejachthavens langs de Nederlandse kust. Zowel vanuit ligplaatsen tekort als vanuit de vraag naar korte dagtrips op zee tussen aantrekkelijke havens.
o o
o a
a o a o .-*o{"*.,,.,*.o
3,..:..*iia*
?:
I o o
o o o
I o
o
a o o
3.
lnspiratie
Ter voorbereiding op de workshop zijn door Royal Haskoning beelden
verzameld ter inspiratie. Enezijds beelden van zeejachthavens in de wereld en andezijds beelden die Nederland op kaart zetten als zeevarende natie. De belangrijkste beelden zijn in de volgende bladzijden opgenomen.
}1à,9
uou
={goou loYtt flatÍottilo
o a
t )
O
a o o o
+.
'.:i:
I o a
o o o
t
o
=ê
--.1--toYAl HAtt(oiltRG
()
a íL-" "\ ,1
Éê'
-L
i
tt
qï ":':
'
-'","t
\ ^fr'. tr''
Y \i
\
t*"+.rll'-* s\
r-: .'\or :1 /n!
w\*/
{v"
#
Kansen binnen huidig belei
i
Xansen bil oprekken van beteid
-"",
@ Kansen bii loslaten
{}
belekl
ruiet besproken kan$€n
i-l
'8" '
t o
t
I
o o o
o a
I o a
t
o a
4.
Kansen voor zeejachthavens langs de Nederlandse kust
Tijdens de workshop werden de kansen voor nieuwe en/of uitbreiding van zeejachthavens door de deelnemers in kaart gebracht. Alle mogelijkheden
werden gelabeld aan een van de drie beleidscenario's: - Groen - kansen binnen huidige beleid - Geel - kansen bij oprekken van beleid
-
Rood - kansen bij loslaten beleid Alle gecombineerde kansen sommen we van zuid naar noord op. Beide groepen kwamen niet toe aan het bespreken van de gehele kustlijn. De niet besproken kansen zijn cursief in de lijst venrerkt en blauw op de kaart afgebeeld. Niet cursief gedrukte kansen konden op het draagvlak van èèn
van beide workshopgroepen rekenen. Zeeland en Zuidhollandse Eilanden ' Zeejachthaven achter een sluis in Sluis ' Nieuwe en uitbreiding van havens langs de Westerschelde, met name de oude veerhaven van Kruiningen- Perkpolder ' Nieuwe en uitbreiding van havens op de dammen van de Deltawerken ' Westerschelde kering, Roompot buiten uitbreiden, goede beschutting ' Brouwersdam,zandhaaknoodzakelijk
' '
noodzakelijk
o o a a a o
Haringvlietdam,uitbreidingStellendambuiten Nieuwe havens aan de kust bij Ouddorp en Renesse, beschutting
Zuid Holland
' '
Uitbreiding van de Maasvlakte met zeejachthaven
Opnieuw haven bij Hoekvan Holland, maritiem veiligheidsprobleem oplossen
'
Ter Heide/Monster, een zeejachthaven voor de kust maar buiten de Eurogeul
' '
UitbreidingvanScheveningen, herontwikkelingindustriehavenen/of buitendijks uitbreiden Leiden aan zee, alleen mogelijk bij een geheel nieuwe opvatting voor de kust waarbij de kustverdediging op eilanden komt te liggen
I o
__g-i_tr
l
toYAl ltatt(oÍrlrc
o e @, ',",
t,
a o o
t
O
a o
o o a
o o
o O
(} e S
Kansen binnen huidig beleid
Kansen bii oprekken van beleid Xansen bij loslàten bêleid
"oo 'o
t'tiet besproken kansen
a a o
:*té
@e'
o a
o o o
t
o
t I
a
'
Katwijk, voor de kust een zeejachthaven en verknopen met water in het binnenland
' '
Noordwijk, voor de kust, recreatief aantrekkelijker dan Katwijk
Op een eiland(en) voor de kust, in combinatie met bijvoorbeeld windenergie 'near shore' of 'offshore' (dan 15 mijl uit de kust!), uitbreiding
Schiphol (dan een snelle vaste land verbinding), intensieve recreatie of grootschalige industrie. Een zeejachthaven lift mee op de ontwikkelingen en ontwikkelingsmogelijkheden zijn hiervan afhankelijk. Noord Holland
'
Uitbreiding lJmuiden, aantrekkelijker maken door het koppelen aan andere functies
' ' '
Egmond aan Zee, nieuwe zeejachthaven buitendijks HondsbosscheZeewering,nieuwezeejachthavenbuitendijks Den Helder, herontwikkeling van de rijkswerf en marine terreinen in combinatie met stadsontwikkeling Den Oever, uitbreiding buitenhaven Amstelmeer, nieuwe zoute jachthaven
o
' ' '
o
Waddeneilanden
O
o
o o
t
a
i o
' ' ' ' '
Op een eiland voor de kust, zie Zuid Holland
Texel, nieuwe zeejachthaven bij veerhaven 't Hoorntje Texel, de Cocksdorp, maar vrijwel onbereikbaar voor jachten Uitbreiding Vlieland Uitbreiding West Terschelling
Uitbreiding Schiemonnikoog
Fiesland en Groningen
' ' ' ' ' ' ' ' *";d'**-'."
Zurich, nieuwe haven
Uitbreiding Harlingen Uitbreiding Lauwersmeer buiten Zoutkamp, zoute jachthaven? Groningen, zoute jachthaven? Uitbreiding Noorpolderzijl Uitbreiding Eemshaven Uitbreiding Delfzijl
o
o )
o o o o
o a o
a o o
o o
o o a o )
a
't::#.'.'
'ta€
4,4'.
o
o
5.
o
Toekomst perspectief voor vier case studies
In het licht van de beleidsscenario's werden in de voorbereiding van de workshop vier principes voor zeejachthavens in Nederland ontwikkeld. De principes zijn gekoppeld aan een voorbeeld in Nederland en werden in de
o o o
workshop van een gebiedsperspectief voorzien.
-
I
o o
Huidig beleid Oprekken beleid Oprekken beleid Loslaten beleid
Achter de sluis In de kustlijn Eiland voor de kust Binnenland aan zee
studiegebied Sluis studiegebied Egmond aan Zee studiegebied Hoek van Holland studiegebied Wieringen
In de workshop lag de nadruk op de zoektocht naar de meerwaarde voor
verschillende actoren en sectoren die betrokken zouden kunnen zijn bij de ontwikkeling van een zeejachthaven, zoals de overheid van rijk tot gemeente en waterschap, de recreanten zowel nat als droog en de natuurontwikkelingsorganisaties.
o
t f
I o o O
I a a
I o .*aá****t
-.,,..*"q*
.+!
o
o o
o o o
w
a
o o o
o
I a
(l o
o o o
t )
-í<,",***Ua
s^J"d,t-{"ï I/
i.{lqr{lràÈ*
a
4è+
o
a .
Case S/uis
;;::
t, *i#
:# f,.l.r"i rf*=t*="-+
o,,"".".,:s,
ttr r--,
o
o
a
I a
*
Vroeger lag de stad Sluis (Zeeuws Vlaanderen) aan zee. De vestingwerken van de stad herinneren aan een roemrucht verleden als handelstad. Het Uitwateringskanaal van Sluis naar Cadzand-bad biedt kansen voor een zeejachthaven voor Sluis. Door het realiseren van een zeesluis en het verbreden tot 50 meter van het Uitwateringskanaal wordt Sluis voor zeejachten bereikbaar. Hierbij is de afstand van 3 kilometer geen enkel probleem aangezien dat gelijk staat aan plusminus 20 minuten varen. Voor het gehele kanaal werden er in de workshop kansen ontdekt die verder gaan dan een jachthaven in Sluis. Feitelijk ontstaat er een ontwikkelingszone. Voor Sluis zijn de kansen voor stedelijke ontwikkeling evident. Binnen de
cultuurhistorische kwaliteiten van de stad en haar vestingwerken vormt een haven met harde kades en mooie fronten een katalysator voor stedelijke en recreatieve ontwikkeling. Het faciliteren van de 'Bruine Vloot' hoort daarbij. In het havenkanaal is ruimte voor een ander type zeejachthaven. Een haven met moorings (vaste ligplaatsen aan een permanent anker met boei) vormt een grote kans voor zogenaamde rustzoekers. Een strand voor de aanlanding van rubberboten kan gecombineerd worden met een bredere natuurontwikkeling die mogelijk aansluit bij kwaliteiten van het Swin. Op een nieuwe manier kan Cadzand-bad nu profiteren van zijn ligging aan zee. Naast stranden en vertier worden de voorzieningen van Cadzand-bad verbreed. Een haven gecombineerd met een vakantie complex vergelijkbaar met 'Port Zeelande' biedt nieuwe intensieve recreatie voorzieningen. Een kade aan de buitenzijde van de zeesluis gecombineerd met enkele ligplaatsen biedt een aanvulling op de openbare ruimte. In de zeesluis is een zoet-zout waterscheiding waarschijnlijk noodzakelijk. Het havenkanaal zal immers zijn uitwateringsfunctie behouden. De uitwatering om de sluis heen uitkomend in de havenmond kan bovendien voorkomen dat deze verzandt. De monding van het havenkanaal kan een zwakke plek in de kustverdediging versterken door het slim aanleggen van dammen waardoor aanslibbing ontstaat en golven gebroken worden. Kortom het gehele havenkanaal kan een scala aan kansen opleveren voor de ontwikkeling van Sluis, Cadzand en omgeving.
)
I {
s-${
r
!,:.:,:'
Case Eiland voor de Kust
-
de Oester
Bij de discussies over een eiland voor de kust van Hoekvan Holland / Monster werd gefocust op een duurzaam concept waarin 2OO jaar vooruit
werd gedacht. Om dat te kunnen realiseren moet het eiland zo flexibel mogelijk te worden aangelegd. Van het eiland moet een minimum oppervlakte hard en statisch worderr. Het eiland wordt ontwikkeld op de 10 meter dieptelijn vanwege hinderlijke golfslag tussen het eiland en de kust. Dat betekent zo'n 2 kilometer uit de kust maar nog in de luwte van de havendammen van de Eurogeul. Hier wordt het enige vaste onderdeel aangelegd een S-vormige kadewand. De S-vormige kadewand, de oester, vormt een inpandige baai waar ruimte is voor een zeejachthaven maar ook een drijvende stad en intensieve recreatie vormen. Aan de buitenzijde van de kade slibt zand aan en ontstaat een wandelend eiland. Het eiland zal zich langzaam naar het noorden
:.:i
a
o
o o
verplaatsen. Tegen de kade ontstaan hoge duinen waar ook bos gaat groeien. Lager zijn de uitgestrekte strandvlaktes. De rust en natuur aan de buitenzijde vormen een scherp contrast met de intensief gebruikte
o f
binnenzijde. Op de strandvlaktes is ruimte voor minder conventionele woonvormen bijvoorbeeld op hoge poten droog boven het strand en de (storm)vloed. Ook recreatie woningen geïnspireerd op het reddingshuisje op de Vliehors
a
o
(Vlieland) of de vogelkijkhut op de Griend vinden op de strandvlakte een plek. Aan het eiland zijn mogelijkheden voor ankerplaatsen en visteelten denkbaar. Een brug, tunnel en/of drijvende weg constructie verbindt de 'oester' met de N220 richting Rotterdam. Een twee kilometerlange constructie is in vergelijking met de Zeelandbrug van vijf kilometer kinderspel. De vaste land verbinding wordt symbool voor het leven met water, een constructie om als
o
e O
Nederlanders trots op te zijn.
o o o é.*. i;-
:{-
' -" ï-ï*
a
a o )
''ít -\ ,.q-tï
/{
^i{i} t\, \'i''
(í.'-"qry'\é 't /'
\.'.....
i
/ 'uu91uá L-ÀiF^',
"-"
'il $
-{
'f*r
o
\
o
\,'l a \ O
j'
o
I
,'"
{-r"
a
r** / *qï-:h,'{'
"
"
a
|
li
a
t\
n
a
?Êr"{1
I
t}{Ëlxl'a-"
rnlÀt
\1*f
q1o(í
it
/\
"\ï i It iXSí ,/t
\
r \
/r\ "ff-*
u. ,'.' ,' rn ju-J€
'\1 /
)
o a o a o a
'é:'
1
I o
Case Egmond .j\
o
o a a o
.::. : 'Á.-,i
I
.i ,1 I I
I I
I t
O'
I o
o J
l I
Egmond heeft als badplaats aan zee delen van hoge en lage ruimtelijke
kwaliteit. In de workshop groep bestond snel overeenstemming dat de toevoeging van een zeejachthaven een bijdrage moet leveren aan verhoging van de kwaliteit van slechtere delen en aan moet sluiten bij de stedelijke structuur. Om een zeejachthaven aan de kust te kunnen maken moet een besloten 'baai' gemaakt worden. Aan de noordzijde wordt een (drijvende) dam
aangelegd met daarop een promenade in het verlengde van 'de hoofdstraat' van Egmond. De promenade wordt gecombineerd met opwekking van duurzame energie in een getijdecentrale. Voor de promenade zijn meerdere scenario's denkbaar dien in gebruikersintensiteit toenemen. ldeeën daarbij waren: woningen en winkels op de promenade, de drijvende buis met
kijkgaten, nationaal infocentrum duurzame energie. De andere zijde van de baai wordt omsloten door een kade waar zand
o
aanslibt. Zo ontstaat een natuurgebied dat ter compensatie dient voor verloren gegane natuur door mogelijke afslag ten noorden van Egmond. De haven ligt in de besloten kom. Hier vertekt de draagvleugelboot naar het 'near shore' windmoleneiland waar ook een zeejachthaven ligt. De relatie met de stad is hierbij de grootste troef voor Egmond. Ten zuiden van 'de hoofdstraat' ligt immers het kwalitatief minder sterke deel van de stad. Er is ruimte voor herstructurering, nieuwe functies en een mooie openbare ruimte. Hiermee krijgt Egmond als gemeente een economische en stedelijke impuls.
I
De zeejachthaven biedt voor het Rijk de mogelijkheid om de veiligheid van het achterland te vergroten. De droge recreant vindt een grote
o
verscheidenheid aan recreatieve voorzieningen in Egmond van strand en feestelijke boulevard tot natuur en bedrijvigheid in de haven waar schippers zich klaar maken voor een wereldreis.
o
o
I a
o
|
o
"- tt':, iÀiI 1gtrl,,jqf, f.i
a
frriallá-
'tt, '
--l-r e a
a
.!:-
*i*
:*f
O
o .-*r-ft'4'í,'Á
{'re-"': a
o "*"
-
O
a o a Èi-
t-
\
O
o o
'-:'a:a:...
@É,,tt'
Case Wieingen Er zijn ideeën om langs het voormalige eiland Wieringen een randmeer te
maken. In het kader van de workshop is nagedacht om op het eiland Wieringen een zeejachthaven te maken die bereikbaar is langs het Wieringerwad door het Amsteldiep en Amstelmeer. Er zou dan geen sprake meer zijn van een randmeer maar van een open Waddenzee verbinding. Om een zeejachthaven aan te sluiten bij de bestaande kernen op Wieringen zoals Hippolytushoef, is vanuit praktische en cultuurhistorische oogpunt niet
o o o
o o
mogelijk. Daarom is ervoor gekozen twee havens aan de kust te leggen en te verknopen met een nieuwe recreatieve en stedelijke ontwikkeling. Dit is in twee intensiteiten doordacht. In een lage intensiteit is er spraken van een beperkte ontwikkeling van nieuw wonen op de zuidoever van Wieringen. De kleinschaligheid sluit aan bij het eiland en geeft het eiland een economische impuls. De zuidoever van Wieringen wordt aansluitend als natuurgebied ontwikkeld. De verbindingen met de bestaande kernen worden versterkt. In het model 'Venetië'wordt aan Wieringen een nieuwe (drijvende)
I o
recreatieve stad gebouwd, Een stad waar land en water elkaar overal ontmoeten en ruimte is voor diverse soorten jachthavens in verschillende schalen. De stad staat op zichzelÍ als identiteit. De impuls voor Wieringen op het gebied van economie en toerisme is nog groter. De opbrengsten die de stad genereert kunnen gebruikt worden voor de aanleg van een groter
O
project, de Waddenzee rond Wieringen en aansluitende natuurontwikkeling. Een natuurontwikkeling gebaseerd op uniek wetlands, oeverzones en open
I
Zo wordt Wieringen weer een identiteit zoals het voormalige eiland Urk die
o
t
o o o
landerijen.
altijd behouden heeft.
:ïi
o O
o
o a o
I O
o
6.
Conclusies en aanbevelingen
Op basis van de workshop resultaten en de discussie aan het einde van de
middag hebben we de volgende conclusies en aanbevelingen geformuleerd lnnovatie is noodzakelijk Innovatie op beleidsterreinen is essentieel. Integrale oplossingen vragen erom om nieuwe paden te bewandelen. Het Rijk wil wel een andere koers varen maar kan het roer maar niet om
krijgen. Innovatie is noodzakelijk om belemmeringen die het huidige denken bepalen te omzeilen. Er zijn nieuwe wegen nodig gericht op probleemgericht innoveren. Een voorbeeld daarvan is Leiden aan zee!
o
Geen dogma
C
wordt elk initiatief de nek omgedraaid. Flexibiliteit in de ontwikkeling (en
o o
o o
I a a
t
o o
Het veiligheids- en kustbeleid moeten niet als dogma worden gehanteerd. Zo
planvorming) is essentieel. We moeten ver vooruit denken, 'een dijk met een bereik'tot over 20O jaar. Daarbij past geen Ílxatie op belangen en problemen. De focus moet liggen op de diversiteit van kansen en mogelijkheden. Verknopen van functies De functie zeejachthaven sec zal het in veel gevallen niet redden om een
ontwikkeling op gang te brengen. Daarom is het van belang, om te bepalen waar en hoeveel zeejachthavens er moeten komen, in eerste instantie gekeken worden naar de economische en toeristische kansen van een recreatief netwerk langs de Nederlandse kust. Daarna komt het veiligheidsvraagstuk en het kustbeleid om de hoek. Dit geeft kansen om ontwikkelingen te verknopen met de maatschappelijke mogelijkheden. Zoals uit de workshop blijkt biedt de ontwikkeling van een zeejachthaven immers grote kansen voor een win win situatie, ofiruel een stapeling van beleid. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan een impuls voor de ontwikkeling van het stedelijk en natuurgebied, de recreatieve aantrekkelijkheid voor zeeman en landrot en de mogelijkheid om zwakke plekken in de zeewering te versterken. Aansluiten met nieuwe ontwikkelingen van zeejachthavens bij bestaande steden heeft
daarbij de voorkeur vanuit levendigheid en meekoppelings-mogelijkheden.
_"&**
&+ 'i
a
o o
Veruolg onderzoek Er zijn twee belangrijke vervolg stappen te zetten naar aanleiding van deze
middag:
o a o
te worden aan de kansen op nationaal schaalniveau, de eerste opdracht. Een stap waar in de workshop geen tijd voor was. Zeker wanneer de kansen als
a
principes of modellen worden uitgewerkt kan een prachtige staalkaart van mogelijkheden ontstaan die de basis vormt voor vervolg discussies.
o o o
a a a
t a e o a o o
t
' Alle gepresenteerde ideeën voor de studiegebieden uit de tweede opdracht zijn concepten die ook op andere plekken in Nederland de basis kunnen vormen voor ontwikkeling. De kansen vragen erom om nu gespiegeld
'
Het Rijk ontbeert een integrale visie op de kust, waarin alle belangen tegen elkaar worden gewogen. Lokaal ztln deze visies er gedeeltelijk maar niet voor de gehele kust als integraal instrument. Mede daarom is er stilstand en valt men terug in het oude stramien van afwachten en afremmen. Uit de workshop blijkt immers dat de kansen groot zijn bij het oprekken en zelfs loslaten van het beleid. Deze lijn moeten we vasthouden. De vijfde nota zou een platform zijn om een visie op de gehele kust die de context beschrijft te agenderen. Het is van groot belang hiermee op korte
termijn aan de slag te gaan.
trgs
o
loY^l fiatÍotlxc
a
=-s!.s-ODtr
o
Vanuit 2030
Wieringen
a
Het randmeer was een goede keuze! De haven is toch aan de noordkant gekomen, maar dat levert vanuit miin bofter zo'n mooi uitzicht op dat ik het tege zuiden niet
betreur!
)
o )
o o o
Hoi Karen.
lk vaar net met mijn kotter de haven van Bergenaan Zee binnen. Twee weken geleden lag ik nog in Le Touquet. Supergoed dat jullie het tef hebben gehad en een integrale visie op de Noordzeekust gemaakt ... weg van de platgetreden paden. Driewert Ahoy ... Henk de wit
P.S.: dat bezoek aan
je
coltega's in Denemarken is zeker de moeite waard geweesÍ
o a o a o )
Petten aan Zee Ha
Karen,
a t
je nog, die workshop in 2003, bij jultie in Den Haag? Daar is het idee geboren voor Petten aan Zee, en nu tig iR hier te ctobberen! llnieke combinatie van recreatieve en natuurtiike functies, en ... dat sti{ Weet
Hondsbossche ding is nu een mooie zachte kering geworden. Waar het ontwerptandem al toe leidt! René
I
o
o o
7.
Evaluatie
Kaartjes groeten uit...
O
a o a o o o o
Het is hier heerlijk in de jachthaven van Westerland. We hebben een prachtige vaaftocht gemaakt van Vlieland via Den Oever naar hier. Het Wieringer Randmeer,
o
nu 25 jaar oud, is erg mooi geworden. Goed dat Wieringen weer een echt waddeneiland is, en dat wij daar in Den Haag een start voor hebben kunnen maken.
o o o a a o a o o
15juni 2030 Beste Karen,
Groetjes,
Bart
27 november 2030
Met genoegen heb ik meegedacht in de workshop in 2003. Ruimer denken en grenzen loslaten heeft toen toch geleid tot een prachtige jachthaven met zout water in Zoutkamp! lk lig daar nu met een skitsje. Prachtig hier! Groet,
Paul Sistermans p a u l. s i ste rm a n s@d hv. n I
uaLl
.-.ul_!_ENC toY lHAlrorlxo Beste Karen,
s:
o o o
Vee! groeten uit Egmond Buiten. Onze S dag van de "Noordzeeroute". Gisteren uitgewaaid op de oesÍer. Nrks te horen dan wind, golven en meeuwen. Hier in Egmond is het een stuk levendiger We ) liggen 3 dik aan de passanÍensteiger en zijn net terug van een bezoek aan "de tube" die gelukkig veel krabben en haing liet doorschemeren. Zo lekker eten in de iachtclub en morgen door naar Wierin0ef
Tot snel,
o
Michiel de Jong!
o o
Hoi Karen, Wat een heerlijk tumult hier in Sluis! Goed idee zo'n jachthaven. Groet,
Jan R.
Hoi Karen, Het is hier haftstikke mooi en lekker weer. lk zit nu op een bootje kijkend naar de Nederlandse kust. Gewetdig hoe atlerlei zaken zijn gecombineerd, zodat ik me niet verveel. Mooi toch zo'n eiland voor de kust. Groeten, Karen
o o o
I o a a o o a o o
I
Gent, 21 juni 2030
o o a
Beste Karen,
Tijdens de laatste storm en hoog water moest ik denken aan de workshop in 2003. Goed dat we toen een bijdrage hebben kunnen leveren om het denken over de kust (veiligheid, economie, wonen, werken, recreëren) een andere meer toekomstgerichte ontwikkeling te laten doormaken. Veel meer gericht op toekomstige concepten. Onze kinderen en kleinkinderen zijn ons dankbaar voor dit 'omdenken'. Groet,
o o o o )
o o
I O
o o
Jan Visser
o o o o o o o o o o o o o o o o o o a o o
UUU
"--9,-9-l]nn tovll xltxoxtt!
GOLOFON
Organisatie Workshop Zeejachthavens (9P2668) 's-Gravenhage, 27 november 2003
' ' '
L. ldema, H. de Wit,
J.M. van Linge
In opdracht van RIKZ
-
Karen van Essen
Deelnemers:
' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
de heer B. Pollak (Hoofdkantoor)
mevrouw D. Bokma (VROM) de heer F. de Nooij (prov. Zuid Holland) de heer E. Lagerweij (Watersportberaad) de heer M. de Jong (DHV) de heer P. Sistermans (DHV)
de heer B. Korf (RIKZ) mevrouw M. Loffler (RIKZ) de heer J. Visser (RIKZ) de heer W. Dulfer (RIKZ) mevrouw K. van Essen (RIKZ) L. ldema (Royal Haskoning) H. de Wit (Royal Haskoning) J.M. van Linge (Royal Haskoning)
