Gezondheidsprofiel West-Friesland - opzet, inhoud en werkwijze -

Gezondheidsprofiel West-Friesland - opzet, inhoud en werkwijze -

Lize Adriaensens, epidemioloog i.o. Corrien Waardenburg, epidemioloog Afdeling Gezondheidsbevordering en –beleid GGD Westfriesland gbb IN.2006-2048 Februari 2006

Inhoudsopgave Deel 1 Basisdocument 1. Inleiding 2. Meten van gezondheid 3 Opbouw gezondheidsprofiel 4. Informatiebronnen 5. Structurele inbedding en Communicatie

3 4 4 5 6 7

Deel 2 Inhoud Inleiding Demografie en Sociaal-economische situatie Gezondheid en Ziekte Gezondheidsdeterminanten Zorgaanbod en Zorggebruik Preventie

8 9 10 13 22 28 32

Deel 3 Werkplan 1. Inleiding 2. Meerjarenplanning 3. Tijdsplanning 4. Randvoorwaarden 5. Formatie en budget

36 37 37 38 38 39

Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4

40 41 42 43

Afkortingen Geraadpleegde literatuur Geraadpleegde instanties Overzicht aandachtsgebieden met bijbehorende thema’s en onderwerpen

2

44

Gezondheidsprofiel West-Friesland

Gezondheidsprofiel West-Friesland - deel 1 Basisdocument -

3

Gezondheidsprofiel West-Friesland Basisdocument

1.

Inleiding

In april 2004 is door het managementoverleg (MO) van de GGD (Gewestelijke Gezondheidsdienst) Westfriesland het Basisdocument Epidemiologie 2004-2010 (1) vastgesteld. Redenen voor het opstellen van dit beleidsplan waren onder andere de wijziging van de Wet collectieve preventie volksgezondheid (per januari 2003) (2), landelijke ontwikkelingen op het gebied van GGDepidemiologie en de verzelfstandiging van de GGD Westfriesland (januari 2005). In dit Basisdocument Epidemiologie is vastgesteld dat er een gezondheidsprofiel moet worden ontwikkeld. Een gezondheidsprofiel is een samenhangend beeld van de gezondheidstoestand van de West-Friese bevolking. Het gezondheidsprofiel bevat informatie over de gezondheid van alle leeftijdsgroepen in de West-Friese bevolking, waaronder het gehele spectrum van ziektebeelden en de determinanten die van invloed zijn op de gezondheidstoestand. Een gezondheidsprofiel dient primair ter onderbouwing van het gemeentelijk gezondheidsbeleid en het GGD-beleid. De onderdelen van het profiel moeten daarom tenminste één keer per vier jaar (beleidscyclus gemeenten) worden geactualiseerd. Het Gezondheidsprofiel West-Friesland is opgebouwd uit drie delen, namelijk: Basisdocument, Inhoud en Werkplan. In het Basisdocument Gezondheidsprofiel wordt het kader van het gezondheidsprofiel West-Friesland vastgesteld. De delen Inhoud en Werkplan worden periodiek herzien, toegespitst op de actualiteit. In dit Basisdocument wordt aangegeven hoe het profiel is opgebouwd (aandachtsgebieden) en welke informatiebronnen worden geraadpleegd. Daarnaast wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende (risico)groepen in de West-Friese bevolking; er wordt aangegeven welke groepen dat zijn en waarom deze groepen apart worden beschreven. Het Basisdocument Gezondheidsprofiel geeft ook aan hoe structurele inbedding van het gezondheidsprofiel binnen het lokale gezondheidsbeleid en het GGDbeleid kan worden bereikt. Om het gezondheidsprofiel bekendheid te geven en het gebruik door zoveel mogelijk mensen/organisaties te bevorderen, wordt tot slot aandacht geschonken aan de communicatie.

2.

Meten van gezondheid

Het gezondheidsprofiel geeft een samenhangend beeld van de gezondheidstoestand van de WestFriese bevolking. Het begrip gezondheid is niet eenduidig gedefinieerd. Volgens de World Health Organization (WHO) is gezondheid: ‘a state of complete physical, mental en social well-being, and not merely the absence of disease and infirmity’ (3). Gezondheid is dus meer dan alleen de afwezigheid van ziekte. Deze definitie geeft aan dat gezondheid een complex en derhalve moeilijk te operationaliseren begrip is. Aan het begrip gezondheid worden meerdere dimensies onderscheiden, namelijk lichamelijke, psychische en sociale aspecten. Ondanks het gegeven dat gezondheid niet direct te meten is, is er wel een groot aantal meetbare indicatoren bekend. Gezondheidsindicatoren geven aanwijzingen omtrent verschillende aspecten van de gezondheidstoestand. Er worden vier groepen gezondheidsindicatoren onderscheiden, te weten: • Aspecten van de gezondheidstoestand. Dit zijn directe kenmerken van gezondheid, zoals morbiditeit (ziekte) en mortaliteit (sterfte). • Gezondheidsdeterminanten (gezondheidsbeïnvloedende factoren). Dit zijn factoren die invloed hebben op de gezondheidstoestand. De volgende determinanten worden onderscheiden: biologische en erfelijke factoren, maatschappelijke omgeving, fysieke omgeving, leefstijl en gezondheidszorgsysteem. • Gevolgen van gezondheidsproblemen. De gevolgen van slechte gezondheid kunnen zich onder andere uiten op het gebied van beperkingen en handicaps bij normale bezigheden, zoals bijvoorbeeld werk en het sociale leven. Daarnaast kunnen gezondheidsproblemen leiden tot gebruik van gezondheidszorgvoorzieningen. • Gegevens over consumptie en aanbod van zorg en kenmerken van gezondheidszorgvoorzieningen. Deze informatie geeft mede inzicht in de gezondheidstoestand van (delen van) de bevolking.

4


3.

Opbouw gezondheidsprofiel

De eerder genoemde vier gezondheidsindicatoren dienen als basis voor de opzet van het gezondheidsprofiel van de GGD Westfriesland. Dit profiel bevat de volgende vijf aandachtsgebieden, namelijk: • Demografie en Sociaal-economische situatie • Gezondheid en Ziekte • Gezondheidsdeterminanten • Zorgaanbod en Zorggebruik • Preventie Dit is dezelfde indeling als bij het Nationaal Kompas Volksgezondheid (4) van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu). Dit kompas is een landelijk gezondheidsprofiel. Het Kompas geeft antwoord op vragen als: • Voelt de gemiddelde Nederlander zich gezond of niet? • Hoeveel mensen hebben er in Nederland diabetes mellitus? • Wat zijn de gevolgen van ziekten en aandoeningen voor het dagelijks leven? • Hoe gezond eten we? • Hoe is het gesteld met de zorg in Nederland en wat kost de zorg eigenlijk? Het gezondheidsprofiel West-Friesland wil antwoord geven op deze en andere vragen specifiek voor de regio West-Friesland. Elk aandachtsgebied bevat een aantal thema’s. Binnen het aandachtsgebied ‘Demografie en Sociaaleconomische situatie’ wordt de volgende indeling gehanteerd: • Bevolking • Sociaal-economische situatie Het aandachtsgebied ‘Gezondheid en Ziekte’ is ingedeeld volgens de ICD (Internationale Classificatie van Ziekten en met Gezondheid verband houdende Problemen) (5) en de Beldolijst (lijst met belangrijke doodsoorzaken) (6). Het heeft de volgende thema’s: • Ziekten een aandoeningen • Functioneren en kwaliteit van leven • Sterfte en levensverwachting Het aandachtsgebied ‘Gezondheidsdeterminanten’ houdt de indeling van het model van Lalonde (welke factoren zijn van invloed op gezondheid) (7) aan: • Leefstijl • Persoonskenmerken • Leefomgeving • Sociale omgeving Het aandachtsgebied ‘Zorgaanbod en Zorggebruik’ omvat de volgende thema’s : • Zorg • Geneesmiddelen, hulpmiddelen en lichaamsmaterialen In het aandachtsgebied ‘Preventie’ worden onder andere de activiteiten in de regio West-Friesland beschreven die zich richten op het beschermen, bewaken en bevorderen van de gezondheid van de West-Friese bevolking. De volgende thema’s worden onderscheiden: • Vaccinatie • Zwemvaardigheid • Collectieve preventie • Bevolkingsonderzoeken Elk thema omvat een aantal onderwerpen. De informatie per onderwerp wordt weergegeven door middel van één of meerdere indicatoren. De indicatoren worden gepresenteerd voor een bepaalde bevolkingsgroep. De volgende bevolkingsgroepen worden onderscheiden: • Jeugdigen (0 tot 19 jaar) • Volwassenen (19 tot 65 jaar) • Ouderen (65 jaar en ouder)

5


Binnen de groep jeugdigen wordt voor een aantal onderwerpen onderscheid gemaakt in de volgende groepen: • Jeugdigen van 0 tot 4 jaar • Jeugdigen van 4 tot 12 jaar • Jeugdigen van 12 tot 19 jaar De complete uitwerking van de onderwerpen per thema wordt weergegeven in het Gezondheidsprofiel West-Friesland, deel 2 Inhoud. Binnen het profiel wordt de informatie over ieder onderwerp opgedeeld in twee delen: 1. Het verschaffen van inzicht in de relatie tussen gezondheidsdeterminanten enerzijds en gezondheid en ziekte anderzijds; dit deel bevat algemene informatie over het onderwerp afkomstig uit diverse bronnen. 2. Het verschaffen van inzicht in het vóórkomen van gezondheidsdeterminanten en de mate van (on)gezondheid van de West-Friese burgers, het bevat prevalentiecijfers. Deze cijfers worden in ieder geval gepresenteerd op regionaal niveau en waar mogelijk op gemeentelijk niveau. Deze gegevens worden, indien mogelijk, vergeleken met landelijke gegevens. Daarnaast worden, waar mogelijk, conclusies of aanbevelingen ten aanzien van beleid weergegeven.

4.

Informatiebronnen

De informatie in het gezondheidsprofiel is afkomstig van diverse bronnen, onder andere: • Landelijke organisaties, onder andere het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), GGD Nederland, het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) en het Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) • Provinciale, regionale en gemeentelijke organisaties • Gezondheidsenquêtes of monitors • GGD-onderzoek, gericht op een bepaald onderwerp of risicogroep • Registraties van de GGD Westfriesland en de Omring (onder andere met betrekking tot 0- tot 4-jarigen) Hieronder worden de diverse informatiebronnen verder uitgewerkt. Landelijke organisaties Uitgangspunt bij het opstellen van het gezondheidsprofiel West-Friesland is dat van alle onderwerpen in het profiel in ieder geval informatie op landelijk niveau beschikbaar is. Deze informatie kan eventueel, bij gebrek aan gegevens over de regio of gemeenten, worden vertaald naar regionaal en gemeenteniveau. Bij het opstellen van het gezondheidsprofiel wordt in ieder geval gebruik gemaakt van informatie en/of gegevens van het RIVM, het CBS, de RGI-applicatie (Regionale Gezondheidsinformatie) van GGD Nederland, het NIVEL en het SCP. Het RIVM heeft over alle onderwerpen in het profiel achtergrondinformatie en prevalentiecijfers. Het CBS heeft gegevens over demografische onderwerpen. GGD Nederland stelt elke vier jaar de RGIapplicatie beschikbaar; hiermee is het mogelijk om informatie over sterfte en ziekenhuisontslagdiagnoses over Nederland en de eigen GGD-regio te creëren. Het NIVEL heeft informatie over de eerstelijnsgezondheidszorg beschikbaar. Informatie over diverse leeftijdsgroepen is te vinden bij het SCP. Daarnaast zal, indien nodig, voor het opstellen van het gezondheidsprofiel van de gegevens van andere landelijke organisaties gebruik worden gemaakt. Provinciale, regionale en gemeentelijke organisaties Er zijn diverse provinciale, regionale en gemeentelijke organisaties die over informatie beschikken over de gezondheidstoestand van de West-Friese bevolking. Uitgangspunt hierbij is dat de informatie in ieder geval voor de gehele regio West-Friesland beschikbaar moet zijn. Voorbeelden hiervan zijn: GGZ (geestelijke gezondheidszorg), politie, Bureau Jeugdzorg. Gezondheidsenquêtes De GGD is verplicht eens in de vier jaar de gezondheidssituatie van de West-Friese bevolking te monitoren met behulp van een gezondheidsenquête. Tevens heeft de GGD zich verplicht om bij het opstellen de vragenlijsten voor de gezondheidsenquêtes voor jeugdigen en volwassenen gebruik te maken van de zogenaamde standaardvragen zoals opgesteld in de projecten Lokale en Nationale 6


Monitor Volksgezondheid en Jeugdgezondheid. De antwoorden op deze standaardvragen leveren indicatoren op die kunnen worden vergeleken met landelijke gegevens. De GGD maakt bij het houden van gezondheidsenquêtes onderscheid in verschillende (landelijk vastgestelde) leeftijdsgroepen. Dit omdat elke groep vraagt om een andere aanpak van onderzoek, de onderwerpen binnen de thema’s vaak leeftijdsgebonden zijn en omdat gezondheidsbeleid en de daarbij behorende gezondheidsbevorderende interventies vaak op een specifieke leeftijdsgroep zijn gericht. De GGD onderscheidt bij het doen van gezondheidsenquêtes de volgende vijf leeftijdsgroepen: • Jeugdigen van 0 tot 4 jaar • Jeugdigen van 4 tot 12 jaar • Jeugdigen van 12 tot 19 jaar • Volwassenen van 19 tot 65 jaar • Ouderen van 65 jaar en ouder Deze indeling wordt ook gehanteerd door de Vakgroep Epidemiologie van GGD Nederland. GGD-onderzoek De GGD doet onderzoek naar de gezondheidstoestand van een bepaalde (risico)groep in de regio indien er niet voldoende informatie beschikbaar is bij andere organisaties, uit eigen registraties of uit gezondheidsenquêtes. De GGD doet dit onderzoek op eigen initiatief of op verzoek van gemeenten. Risicogroepen zijn groepen met een naar verhouding grotere kans op ongezond gedrag of een hogere kwetsbaarheid op het gebied van gezondheid. In het Werkplan Gezondheidsprofiel wordt aangegeven welke risicogroepen op welke wijze en wanneer onderzocht worden. GGD-registratie/registratie Omring De gegevens uit de diverse registraties van zowel de GGD als de Omring (0- tot 4-jarigen) kunnen informatie opleveren over de gezondheidstoestand van (delen) van de bevolking van West-Friesland. Een deel van de gegevens die GGD en Omring vastleggen is wettelijk verplicht. Voorbeelden hiervan zijn het basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg, Wet Infectieziektenbestrijding. Een uitgebreide beschrijving van alle gegevens die gebruikt worden in het gezondheidsprofiel wordt gegeven in het tweede deel van het Gezondheidsprofiel - Inhoud. In deel 2 Inhoud van het Gezondheidsprofiel West-Friesland is per onderwerp aangegeven uit welke informatiebron gegevens worden geput. De aangegeven bronnen zijn nog niet volledig en worden in de komende jaren uitgebreid (zie Werkplan Gezondheidsprofiel).

5.

Structurele inbedding en Communicatie

De informatie uit het Gezondheidsprofiel West-Friesland wordt gebruikt als input voor het GGD-beleid en het gemeentelijk beleid. Het gezondheidsprofiel is bedoeld voor gemeenten, GGD-medewerkers en medewerkers van de Omring. Ook andere gezondheidsorganisaties en geïnteresseerden kunnen gebruik maken van het profiel. De inhoud van het gezondheidsprofiel wordt vastgesteld in overleg met GGD-medewerkers, medewerkers van de Omring en gemeenten. Het opstellen van het profiel, alsmede alle taken die voortvloeien uit dit profiel vallen onder de verantwoordelijkheid van de discipline epidemiologie (zie Basisdocument Epidemiologie 2004-2010). Alle gegevens in het profiel dienen minimaal één keer per vier jaar te worden geactualiseerd. Het gezondheidsprofiel is hiermee geen statisch geheel maar een continu proces. De inhoud van het gezondheidsprofiel wordt regelmatig besproken met medewerkers van de gemeenten, de GGD en de Omring. Het profiel wordt digitaal via het Kenniscentrum GGD Westfriesland aangeboden, gekoppeld aan de website van de GGD Westfriesland (www.ggdwf.nl). Dit kenniscentrum bevindt zich op een besloten domein en is toegankelijk voor een geselecteerde groep belanghebbenden. De informatie uit het gezondheidsprofiel is op deze manier altijd makkelijk toegankelijk. Specifieke vragen naar aanleiding van het gezondheidsprofiel kunnen worden gesteld aan de epidemiologen. Van de resultaten van gezondheidsenquêtes en andere (grootschalige) GGD-onderzoeken worden schriftelijke rapportages uitgebracht. Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat informatie over de gezondheid van de Westfriezen persoonlijk wordt toegelicht bij gemeenten of andere organisaties, bijvoorbeeld via een onderzoekspresentatie.

7


Gezondheidsprofiel West-Friesland - deel 2 Inhoud -

8

Gezondheidsprofiel West-Friesland Inhoud

Inleiding Het Gezondheidsprofiel West-Friesland is opgebouwd uit drie delen, namelijk: Basisdocument, Inhoud en Werkplan. In het Basisdocument Gezondheidsprofiel wordt het kader van het gezondheidsprofiel West-Friesland vastgesteld. De delen Inhoud en Werkplan worden periodiek herzien, toegespitst op de actualiteit. In dit deel -Inhoud- worden per aandachtsgebied thema’s en onderwerpen uitgewerkt. Per onderwerp wordt aangegeven welke gegevens verzameld worden, waar deze gegevens vandaan komen, op welke onderzoekspopulatie deze gegevens betrekken hebben en op welke geografische eenheid gegevens beschikbaar zijn. De lijst met informatiebronnen is echter nog niet volledig en zal de komende jaren worden uitgebreid. De delen inhoud en werkplan worden periodiek (minimaal één keer per vier jaar) herzien, toegespitst op de actualiteit.

9


Demografie en Sociaal-economische situatie

10


Thema: Bevolking Onderwerp: Samenstelling bevolking Indicatoren: • Aantal inwoners • Geslacht: % mannen en % vrouwen • Leeftijdsopbouw: % inwoners in een bepaalde leeftijd(scategorie) • Demografische druk (de verhouding tussen het aantal personen van 0-19 jaar en van 65 jaar of ouder ten opzichte van de personen in de zogenaamde 'productieve' onderzoekspopulatie van 19-65 jaar) • Grijze druk (de verhouding tussen het aantal personen van 65 jaar of ouder ten opzichte van de personen in de zogenaamde 'productieve' onderzoekspopulatie van 19-65 jaar) • Groene druk (de verhouding tussen het aantal personen van 0-19 jaar ten opzichte van de personen in de zogenaamde 'productieve' onderzoekspopulatie van 19-65 jaar) • Bevolkingsdichtheid (aantal inwoners per km2) • Geboorteoverschot (het aantal levendgeborenen minus het aantal sterfgevallen, ook wel: natuurlijke bevolkingsgroei) • Migratie (immigratie, emigratie, vestiging, vertrek en verhuismobiliteit) • Aantal asielzoekers Bron: CBS, GBA, COA/MOA, regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Bevolking Onderwerp: Huishoudsamenstelling/gezinssamenstelling en burgerlijke staat Indicatoren: • Volwassenen en ouderen: • % eenpersoonshuishoudens • % twee- en meerpersoonshuishoudens • % huishoudens met/zonder thuiswonende kinderen • % éénouder gezinnen • % gehuwden/samenwonenden • % ongehuwden/alleenstaanden • % gescheiden inwoners • % weduwen/weduwnaars • Jeugdigen: • % jeugdigen dat bij de vader en moeder woont • % jeugdigen dat bij vader of moeder en een vriend(in) hiervan woont • % jeugdigen dat deel uitmaakt van een éénouder gezin • % jeugdigen dat niet in gezinsverband of zelfstandig woont Bron: CBS, regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Bevolking Onderwerp: Religie Indicatoren: • % niet gelovigen • % Rooms Katholieken • % Protestants Christelijken • % moslims • % joden • % boeddhisten • % hindoe • % gelovigen met een ander geloof Bron: CBS, regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Jeugdigen vanaf 12 jaar, volwassenen en ouderen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Bevolking Onderwerp: Etnische achtergrond Indicatoren: • % allochtonen uitgesplitst naar etnische achtergrond • % eerste en tweede generatie allochtonen • % van de bevolking dat zichzelf als allochtoon beschouwt op basis van subjectieve beleving • % Nederlandstaligen en anderstaligen Bron: CBS, GBA, regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

11


Thema: Sociaal-economische situatie Onderwerp: Inkomen Indicatoren: • Besteedbaar inkomen per persoon en per huishouden • % inwoners dat moeite heeft met het rondkomen • % inwoners met een inkomen boven of beneden modaal Bron: CBS, regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Sociaal-economische situatie Onderwerp: Opleidingsniveau Indicatoren: • Volwassenen en ouderen: • % laag, midden 1, midden 2 en hoog opgeleiden op basis van hoogst voltooide opleiding • Jeugdigen 0-19 jaar: • % ouders/verzorgers met een laag, midden 1, midden 2 en hoog opleidingsniveau (opleiding ouders) • Jeugdigen 4-19 jaar: • % jeugdigen dat basisonderwijs, basisvorming/brugklas, speciaal basisonderwijs, speciaal voortgezet onderwijs, VMBO, MAVO, leerlingwezen of KMBO, HAVO, VWO, HBO, universiteit, praktijkonderwijs, ander of geen onderwijs volgt Bron: CBS, regionale gezondheidsenquêtes, registratie GGD Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Sociaal-economische situatie Onderwerp: Werksituatie Indicatoren: • Beroepsbevolking • % inwoners met een betaalde werkkring • Werksituatie (omvang dienstverband, sector, reistijd) • % werklozen • % arbeidsongeschikten • Aantal uitkeringen Algemene Bijstand • Aantal uitkeringen arbeidsongeschiktheid • Aantal uitkeringen werkloosheid Bron: CBS, regionale gezondheidsenquêtes, gemeenten Onderzoekspopulatie: Volwassenen en ouderen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Sociaal-economische status Onderwerp: Woonsituatie Indicatoren: • Aantal dak- en thuislozen • Aantal woonwagenbewoners • Aantal inwoners in (woon)voorzieningen • Type woningen • % koop- of huurwoningen • Aantal kamers per woning Bron: CBS, regionale gezondheidsenquêtes, instellingen in de regio, gemeenten Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Sociaal-economische situatie Onderwerp: Onderwijs Indicatoren: • Aantal scholen naar schooltype • Aantal leerlingen per school(type) • Aantal geslaagden/afgestudeerden per schooltype • Aantal leerplichtige jongeren dat voortijdig de school verlaat • Aantal schoolverzuimers/spijbelaars Bron: CBS, scholen in de regio, regionaal meld- en coördinatiepunt in Hoorn Onderzoekspopulatie: Jeugdigen 4-19 jaar Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

12


Gezondheid en Ziekte

13


Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Chronische aandoeningen Indicatoren: • Volwassenen en ouderen: • % inwoners in de afgelopen 12 maanden met: suikerziekte (diabetes mellitus) beroerte, hersenbloeding of herseninfarct hartinfarct andere ernstige hartaandoening (hartfalen of angina pectoris) kanker migraine hoge bloeddruk vernauwing van bloedvaten in buik of benen astma, chronische bronchitis, longemfyseem of CARA darmstoornissen langer dan 3 maanden psoriasis chronisch eczeem incontinentie ernstige of hardnekkige aandoening aan rug gewrichtsslijtage chronische gewrichtsontsteking ernstige/hardnekkige aandoening aan nek of schouder ernstige/hardnekkige aandoening aan elleboog, pols of hand • % inwoners met een chronische aandoening waarvoor men onder behandeling staat van een huisarts of specialist uitgesplitst per aandoening • % inwoners met één of meer chronische aandoeningen in de afgelopen 12 maanden • % inwoners zonder een chronische aandoening in de afgelopen 12 maanden • % inwoners met een belemmering in het dagelijks functioneren als gevolg van één of meer chronische aandoeningen • Jeugdigen: • % inwoners in de afgelopen 12 maanden met: astma of bronchitis chronische vermoeidheid (vanaf 4 jaar) suikerziekte (diabetes mellitus) eczeem aandoening van zenuwstelsel, zoals waterhoofd, open rug, spasticiteit verstandelijke handicap motorische handicap chromosoomafwijking of aangeboren afwijking

buikklachten langer dan 3 maanden migraine of regelmatige ernstige hoofdpijn (vanaf 4 jaar) aangeboren hartaandoening ADHD (vanaf 4 jaar) anorexia of boulimia nervosa (vanaf 12 jaar) kanker ander ziekte of aandoening • % inwoners met een chronische en langdurige aandoening waarvoor men onder behandeling staat van een arts uitgesplitst per aandoening • % inwoners met één of meer langdurige of chronische aandoeningen in de afgelopen 12 maanden • % inwoners zonder één of meer langdurige of chronische aandoeningen in de afgelopen 12 maanden • % inwoners met een belemmering in het dagelijks functioneren als gevolg van één of meer chronische aandoeningen in de totale populatie • % inwoners met één of meer allergieën • % inwoners zonder een allergie • % inwoners met een allergie waarvoor men onder behandeling staat van een arts uitgesplitst per aandoening • % inwoners met een belemmering in het dagelijks functioneren als gevolg van één of meer allergieën Bron: Regionale gezondheidsenquêtes, SCP, NIVEL, Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM) Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente Bijzonderheden: Deze indicatoren overlappen deels de overige indicatoren in het thema ziekten en aandoeningen.

14


Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Infectieziekten en parasitaire ziekten Indicatoren: • % inwoners dat gedurende de periode van een jaar: een infectie van het maagdarmkanaal heeft opgelopen een tuberculose infectie heeft opgelopen een hersenvliesontsteking heeft opgelopen een infectie van één van de ziekten uit het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) heeft opgelopen een sepsis heeft opgelopen een hiv-infectie heeft opgelopen een soa heeft opgelopen influenza heeft opgelopen een meldingsplichtige infectieziekte heeft opgelopen of opgenomen is in het ziekenhuis voor bovengenoemde aandoeningen • % inwoners met aids/hiv Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), ziekenhuisontslagdiagnoses, GGD-registratie, GGD-onderzoek Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Endocriene-, voedings-, stofwisselingsziekten en immuniteitstoornissen Indicatoren: • % inwoners met diabetes mellitus • % inwoners dat gedurende de periode van een jaar is opgenomen in het ziekenhuis voor de bovengenoemde aandoeningen Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), ziekenhuisontslagdiagnoses, regionale gezondheidsenquêtes, diabetescentrum Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Ziekten van zenuwstelsel en zintuigen Indicatoren: • % inwoners met ziekte van Parkinson • % inwoners met Multiple Sclerose • % inwoners met epilepsie • % inwoners met gezichtstoornissen • % inwoners met gehoorstoornissen • % inwoners dat gedurende de periode van een jaar is opgenomen in het ziekenhuis voor één van bovengenoemde aandoeningen Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), ziekenhuisontslagdiagnoses, regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Kanker Indicatoren: • % inwoners met slokdarmkanker • % inwoners met maagkanker • % inwoners met dikke darmkanker of endeldarmkanker • % inwoners met longkanker • % inwoners met huidkanker • % inwoners met borstkanker • % inwoners met prostaatkanker • % inwoners met non-hodgkin lymfoom • % inwoners dat gedurende de periode van een jaar is opgenomen in het ziekenhuis voor één van bovengenoemde aandoeningen Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), ziekenhuisontslagdiagnoses, IKA Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

15


Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Ziekten van de urinewegen en de geslachtsorganen Indicatoren: • % inwoners met een acute urineweginfectie • % inwoners met onvrijwillig urineverlies • % jeugdigen met zindelijkheidsproblemen • % inwoners dat gedurende de periode van een jaar is opgenomen in het ziekenhuis voor één van bovengenoemde aandoeningen Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), ziekenhuisontslagdiagnoses, regionale gezondheidsenquêtes, GGD-registratie Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Ziekten van het hartvaatstelsel Indicatoren: • % inwoners met coronaire hartziekten • % inwoners met hartfalen • % inwoners dat een beroerte heeft gehad • % inwoners dat gedurende de periode van een jaar is opgenomen in het ziekenhuis voor één van bovengenoemde aandoeningen Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), ziekenhuisontslagdiagnoses, regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Ziekten van de ademhalingsorganen Indicatoren: • % inwoners met een infectie van de bovenste luchtwegen • % inwoners met een infectie van de onderste luchtwegen • % inwoners met astma of COPD • % inwoners dat gedurende de periode van een jaar is opgenomen in het ziekenhuis voor één van bovengenoemde aandoeningen Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), ziekenhuisontslagdiagnoses, regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Zwangerschap, bevalling en kraambed Indicatoren: • % zwangere vrouwen • % tienermoeders • Aantal bevallingen (thuis/ziekenhuis) • % zwangere vrouwen met complicaties tijdens zwangerschap, bevalling en kraambed Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), NIVEL, ziekenhuisontslagdiagnoses, instellingen in de regio Onderzoekspopulatie: Vrouwen en meisjes vanaf 12 jaar Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Ziekten van het spijsverteringskanaal Indicatoren: • % inwoners met zweren van de maag of twaalfvingerige darm • % inwoners met inflammatoire darmziekten • % inwoners dat gedurende de periode van een jaar is opgenomen in het ziekenhuis voor één van bovengenoemde aandoeningen Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), ziekenhuisontslagdiagnoses, regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

16


Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Ziekten van huid en subcutis Indicatoren: • % inwoners met constitutioneel eczeem • % inwoners met contact-eczeem • % inwoners met decubitus • % inwoners met psoriasis • % inwoners dat gedurende de periode van een jaar is opgenomen in het ziekenhuis voor één van bovengenoemde aandoeningen Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), ziekenhuisontslagdiagnoses, regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Ongevalletsels en vergiftigingen Indicatoren: • % inwoners dat in de voorafgaande 3 maanden één of meer keer een letsel, vergiftiging of een blessure heeft opgelopen waarvoor een medische behandeling noodzakelijk was • % inwoners met een letsel naar wijze van ontstaan (verkeer, sport, arbeid, geweld of anders) • % inwoners met letsel naar lichaamsdeel (hoofd, nek, arm, romp of been) • % inwoners met letsel naar aard van het letsel (open wond, kneuzing, bloeduitstorting, verstuiking, verrekking etc.) Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Ziekten van bewegingsstelsel en bindweefsel Indicatoren: • % inwoners met reumatoïde artritis • % inwoners met artrose • % inwoners met nek- en rugklachten • % inwoners met osteoporose • % inwoners dat gedurende de periode van een jaar is opgenomen in het ziekenhuis voor één van bovengenoemde aandoeningen Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), ziekenhuisontslagdiagnoses, regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Beroepsziekten Indicator: • % inwoners met beroepsziekten Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), NCvB Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk en regionaal

Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Aangeboren afwijkingen Indicatoren: • % pasgeborenen met afwijkingen aan het centrale zenuwstelsel • % pasgeborenen met afwijkingen aan het hartvaatstelsel • % pasgeborenen met een gespleten verhemelte en hazenlip • % pasgeborenen met het Down syndroom Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), ziekenhuisontslagdiagnoses Onderzoekspopulatie: Pasgeborenen Uitkomstniveau: Landelijk en regionaal

17


Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Suïcide Indicator: • % jeugdigen dat er in het afgelopen jaar serieus over gedacht heeft zelf een einde aan het leven te maken • % jeugdigen dat in het afgelopen jaar een poging heeft gedaan zelf een einde aan het leven te maken Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Jeugdigen 12-19 jaar Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Psychische stoornissen algemeen Indicatoren: • % demente inwoners • % inwoners met angststoornis/depressie • % inwoners met schizofrenie • % inwoners met een afhankelijkheid voor alcohol, drugs en andere middelen • % inwoners met een geestelijke beperking • % inwoners met ADHD • % inwoners dat gedurende de periode van een jaar is opgenomen in het ziekenhuis voor één van bovengenoemde aandoeningen Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), NIVEL ziekenhuisontslagdiagnoses, regionale gezondheidsenquêtes, GGDonderzoek, instellingen in de regio Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente Bijzonderheden: Gebruik van alcohol en drugs ook te vinden bij het aandachtsgebied leefstijl

Thema: Functioneren en kwaliteit van leven Onderwerp: Kwaliteit van leven/ervaren gezondheid Indicatoren: • Volwassenen/ouderen: • % inwoners dat zijn/haar gezondheid als heel goed, goed, gaat wel, niet zo best of slecht beoordeelt • % inwoners dat psychisch gezond is • % inwoners dat psychisch licht ongezond is • % inwoners dat psychisch matig ongezond is • % inwoners dat psychisch ernstig ongezond is • % inwoners dat fysiek gezond is • % inwoners dat fysiek licht ongezond is • % inwoners dat fysiek matig ongezond is • % inwoners dat fysiek ernstig ongezond is • Jeugdigen 0-19 jaar: • % ouders/verzorgers dat de gezondheid van het kind als heel goed, goed, gaat wel, niet zo best of slecht beoordeelt • % jeugdigen dat zijn/haar gezondheid als heel goed, goed, gaat wel, niet zo best of slecht beoordeelt • Jeugdigen 8-19 jaar: • % jeugdigen dat een lage kwaliteit van leven heeft • % jeugdigen dat een goede kwaliteit van leven heeft Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale Gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Ziekten en aandoeningen Onderwerp: Angst en depressie Indicator: • % inwoners met weinig of geen risico op een angststoornis of depressie • % inwoners met een matig risico op een angststoornis of depressie • % inwoners met een hoog risico op een angststoornis of depressie • % inwoners met één of meer depressieve klachten • % inwoners met één of meer angstklachten Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes, GGD registratie, GGZ-centrum Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

18


Thema: Functioneren en kwaliteit van leven Onderwerp: Beperkingen in lichamelijk functioneren Indicator: • % inwoners met gehoorbeperkingen • % inwoners met gezichtsbeperkingen • % inwoners met mobiliteitsbeperkingen • % inwoners met één of meer ADL-beperkingen (op basis van 3 items) • % inwoners met één of meer ADL-beperkeingen (op basis van totale ADL) • % inwoners met een verstandelijke handicap • % inwoners met een zintuiglijke handicap • % inwoners met een lichamelijke handicap Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes, instellingen in de regio Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Functioneren en kwaliteit van leven Onderwerp: Sociale veiligheid Indicatoren: • % inwoners dat zich overdag onveilig voelt • % inwoners dat zich ’s avonds/ ’s nachts onveilig voelt • % inwoners dat uitgaansgedrag wijzigt om te voorkomen slachtoffer te worden van een misdrijf • % inwoners dat ’s avonds liever niet op bepaalde plekken of straten in eigen wijk of buurt komt Bron: Regionale gezondheidsenquêtes, regionale instellingen Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking vanaf 9 jaar Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Functioneren en kwaliteit van leven Onderwerp: Ingrijpende gebeurtenissen Indicatoren: • % jeugdigen dat ooit met één of meer ingrijpende gebeurtenissen te maken heeft gehad • Aard van de ingrijpende gebeurtenissen die ooit zijn meegemaakt of nu nog worden meegemaakt • % jeugdigen dat nu nog problemen heeft met één of meerdere ingrijpende gebeurtenissen • Aard van de ingrijpende gebeurtenissen waar nu nog problemen mee zijn • Aantal (1, 2, 3, 4 of >4) ingrijpende gebeurtenissen waar op het moment nog problemen mee zijn Bron: Regionale gezondheidsenquêtes, regionale instellingen Onderzoekspopulatie: Jeugdigen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Functioneren en kwaliteit van leven Onderwerp: Zelfredzaamheid Indicator: • % inwoners dat moeite heeft of hulp nodig heeft bij ADL Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes, instellingen in de regio Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Functioneren en kwaliteit van leven Onderwerp: Huiselijk geweld/seksueel misbruik/kindermishandeling Indicatoren: • % inwoners dat in de afgelopen 12 maanden slachtoffer is geweest van huiselijk geweld, uitgesplitst naar psychisch/emotioneel, lichamelijk, seksuele toenadering en seksueel misbruik • Daders van huiselijk geweld • Frequentie van huiselijk geweld Bron: Regionale gezondheidsenquêtes, regionale instellingen, regionale meldpunten Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

19


Thema: Functioneren en kwaliteit van leven Onderwerp: Criminaliteit, slachtoffer en dader (12-19 jaar) Indicatoren: • Slachtoffer: • % inwoners in de afgelopen 12 maanden • waarvan de fiets gestolen is • waarvan geld gestolen is • waarvan andere spullen zijn gestolen • waarvan spullen zijn vernield • dat is bedreigd • dat in elkaar geslagen is • Dader (12-19 jaar); • % jeugdigen dat zich in de afgelopen 12 maanden schuldig heeft gemaakt aan overtredingen, uitgesplitst naar overtreding • % jeugdigen dat de afgelopen 12 maanden een wapen heeft gedragen • % jeugdigen dat de afgelopen 12 maanden een wapen heeft gebruikt • % jeugdigen dat de afgelopen 12 maanden is ondervraagd op het politiebureau • % jeugdigen dat ooit is doorverwezen naar het Halt-bureau Bron: Regionale gezondheidsenquêtes, regionale instellingen Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Functioneren en kwaliteit van leven Onderwerp: Functioneren op school Indicatoren: • % jeugdigen dat in de afgelopen 4 weken dat er school was wegens ziekte thuis is gebleven • % jeugdigen met problemen op school (4-12 jaar) • % jeugdigen dat in de afgelopen 4 weken heeft gespijbeld (12-19 jaar) • % jeugdigen dat het niet leuk vindt op school (12-19 jaar) • Redenen om te spijbelen (12-19 jaar) • Redenen waarom het niet leuk is op school (12-19 jaar) Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Jeugdigen 4-19 jaar Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Sterfte en levensverwachting Onderwerp: Sterfte totaal Indicatoren: • Totale sterfte • Zuigelingensterfte (jeugdigen <1 jaar) • Perinatale sterfte (doodgeborenen en overledenen binnen één week na geboorte) Bron: GGD Nederland (RGI), Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM) Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Functioneren en kwaliteit van leven Onderwerp: Ziekteverzuim Indicator: • % inwoners dat als gevolg van een aantoonbare ziekte of gebrek niet in staat is betaald werk uit de voeren Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), CBS Onderzoekspopulatie: Beroepsbevolking Uitkomstniveau: Landelijk en regionaal

Thema: Functioneren en kwaliteit van leven Onderwerp: Arbeidsongeschiktheid Indicator: • % inwoners dat als gevolg van ziekte of gebreken niet meer in staat is om met gangbare arbeid hetzelfde te verdienen als gezonde personen met een soortgelijke opleiding en ervaring gewoonlijk verdienen. Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), CBS Onderzoekspopulatie: Beroepsbevolking Uitkomstniveau: Landelijk en regionaal

20


Thema: Sterfte en levensverwachting Onderwerp: Sterfte per doodsoorzaak Indicatoren: • % inwoners overleden als gevolg van infectieziekten en parasitaire ziekten • % inwoners overleden als gevolg van kanker • % inwoners overleden als gevolg van endocriene-, voedings- en stofwisselingsziekten en immuniteitsstoornissen • % inwoners overleden als gevolg van ziekten van bloed en bloedvormende organen • % inwoners overleden als gevolg van psychische stoornissen • % inwoners overleden als gevolg van ziekten van zenuwstelsel en zintuigen • % inwoners overleden als gevolg van ziekten van het hartvaatstelsel • % inwoners overleden als gevolg van ziekten van de ademhalingswegen • % inwoners overleden als gevolg van ziekten van het spijsverteringskanaal • % inwoners overleden als gevolg van ziekten van de urinewegen en de geslachtsorganen • % inwoners overleden als gevolg van bevallingen en complicatie van zwangerschap, bevalling enzovoort • % inwoners overleden als gevolg van ziekten van de huid en subcutis • % inwoners overleden als gevolg van ziekten van bewegingsstelsel en bindweefsel • % inwoners overleden als gevolg van aangeboren afwijkingen • % inwoners overleden als gevolg van ongevallen en vergiftigingen Bron: GGD Nederland (RGI), Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM) Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Sterfte en levensverwachting Onderwerp: Levensverwachting Indicatoren: • Aantal verwachte levensjaren bij de geboorte • Aantal verwachte gezonde levensjaren bij de geboorte Bron: GGD Nederland (RGI), Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM) Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

21


Gezondheidsdeterminanten

22


Thema: Leefstijl Onderwerp: Alcoholgebruik Indicatoren: • Jeugdigen 9-12 jaar: • % jeugdigen dat wel eens alcohol heeft gebruikt • Aantal alcoholhoudende dranken dat wordt gedronken • Soorten gebruikte alcoholhoudende dranken • Locaties waar alcoholhoudende dranken worden genuttigd • % jeugdigen dat aangeschoten is geweest • Jeugdigen 12-19 jaar: • % drinkers • Soorten gebruikte alcoholhoudende dranken • Hoe vaak doordeweeks alcohol wordt gebruikt • Hoe vaak in het weekend alcohol wordt gebruikt • Aantal alcoholhoudende dranken dat doordeweeks wordt gedronken • Aantal alcoholhoudende dranken dat in het weekend wordt gedronken • % jeugdigen dat aangeschoten is geweest • Volwassenen en ouderen: • % drinkers • % excessieve drinkers (4-5 glazen/dag op >5 dagen per week of >6 glazen/dag op 3-4 dagen per week) • % zeer excessieve drinkers (>6 glazen/dag op >5 dagen/week) • % zware drinkers (mannen: wekelijks minimaal éénmaal >6 glazen op één dag, vrouwen: wekelijks minimaal éénmaal >4 glazen op één dag • % mannen en vrouwen dat de richtlijn verantwoord alcoholgebruik overschrijdt (norm 1: mannen >3 glazen/dag en vrouwen >2 glazen/dag, norm 2: mannen >3 glazen/dag of >5 dagen/week, vrouwen >2 glazen/dag of >5 dagen/week) • % drinkers tijdens zwangerschap Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale Gezondheidsenquêtes, GGD-registratie Onderzoekspopulatie: Jeugdigen vanaf 9 jaar, volwassenen en ouderen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Leefstijl Onderwerp: Druggebruik Indicatoren: • Jeugdigen 12-19 jaar: • Hoe aan softdrugs wordt gekomen • % jeugdigen dat softdrugs gebruikt • Hoe vaak softdrugs wordt gebruikt • Mate van softdruggebruik • Hoeveelheid softdrugs per keer • Hoe aan harddrugs wordt gekomen • % jeugdigen dat harddrugs gebruikt • Hoe vaak harddrugs worden gebruikt • Volwassenen: • % gebruikers van cannabis (hasj, marihuana of wiet) in de afgelopen 4 weken • % gebruikers van cannabis (hasj, marihuana of wiet) in de afgelopen 12 maanden • % inwoners dat ooit cannabis heeft gebruikt (hasj, marihuana of wiet) • % gebruikers van harddrugs in de afgelopen 4 weken (recent gebruik) • % gebruikers van harddrugs in de afgelopen 12 maanden • % inwoners dat ooit harddrugs gebruikt heeft • Totale populatie • Aantal gebruikers van harddrugs dat bekend is bij werkers in de gezondheidszorg of bij (gezondheidszorg)instellingen Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes, GGD-onderzoek Onderzoekspopulatie: Jeugdigen vanaf 12 jaar, volwassenen en ouderen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

23


Thema: Leefstijl Onderwerp: Voeding Indicatoren: • Zuigelingen 0-6 maanden: • % zuigelingen dat op de dag van geboorte met moedermelk wordt gevoed • % zuigelingen dat op de dag van geboorte met kunstvoeding wordt gevoed • % zuigelingen van 0, 1, 2, 3, 4, 5 en 6 maanden dat uitsluitend met moedermelk wordt gevoed • % zuigelingen van 0, 1, 2, 3, 4, 5 en 6 maanden dat uitsluitend met kunstvoeding wordt gevoed • % zuigelingen van 0, 1, 2, 3, 4, 5 en 6 maanden dat met een combinatie van moedermelk en kunstvoeding wordt gevoed • Jeugdigen vanaf 1 jaar, volwassenen en ouderen: • % inwoners dat 5 of meer dagen per week ontbijt • % inwoners dat voldoet aan de aanbeveling voor fruit consumptie van het Voedingscentrum (op basis van fruit per dag en aantal dagen vruchtensap) • % inwoners dat elke dag groente eet • % inwoners dat voldoet aan de aanbeveling voor groente consumptie van het Voedingscentrum Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale Gezondheidsenquêtes, registratie Omring Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Leefstijl Onderwerp: Roken Indicatoren: • Roken actief (vanaf 9 jaar): • % rokers • Frequentie en variabiliteit van het roken • % sigarettenrokers • % sigaren/pijprokers • % zware rokers (21 of meer sigaretten per dag) • Roken passief: • % jeugdigen van wie de moeder tijdens de zwangerschap heeft gerookt (0-4 jaar) • % jeugdigen dat in huis aan sigarettenrook wordt blootgesteld (0-19 jaar) Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Leefstijl Onderwerp: Lichaamsbeweging Indicatoren: • Jeugdigen 2-4 jaar: • % jeugdigen dat veel, gemiddeld of weinig tijd besteedt aan buitenspelen • % jeugdigen dat veel, gemiddeld of weinig tijd besteedt aan zwemmen, gymmen, etc. • Jeugdigen 2-19 jaar: • % jeugdigen dat veel, gemiddeld of weinig tijd besteedt aan TV/Video/ DVD/ computer • Jeugdigen 4-19 jaar: • % jeugdigen dat voldoet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen voor jeugdigen • % jeugdigen dat veel, gemiddeld of weinig tijd besteedt aan sport • Volwassenen en ouderen: • % inwoners dat voldoet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale Gezondheidsenquêtes, Registratie JGZ 0-19 Onderzoekspopulatie: Jeugdigen vanaf 2 jaar, volwassenen en ouderen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

24


Thema: Leefstijl Onderwerp: Mondgezondheid Indicatoren: • Jeugdigen: • % jeugdigen dat zijn/haar gebit voldoende vaak poetst of van wie het gebit voldoende vaak word (na)gepoetst met voor de leeftijd geschikte tandpasta • % jeugdigen dat eens per jaar of vaker voor controle naar de tandarts of mondhygiënist gaat (2-19 jaar) • % jeugdigen waarvan de mondhygiëne volgens de huidige richtlijnen als voldoende kan worden beschouwd • Gehele bevolking: • % inwoners met cariës • % inwoners met parodontale afwijkingen • % tandelozen Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes, Registratie JGZ 0-19 jaar Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Persoonskenmerken Onderwerp: Bloeddruk Indicator: • % inwoners met een verhoogde bloeddruk Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Persoonskenmerken Onderwerp: Lengte en gewicht (Body Mass Index) Indicatoren: • Jeugdigen 0-2 jaar: • gemiddeld gewicht naar leeftijd • gemiddelde lengte naar leeftijd • Jeugdigen vanaf 2 jaar, volwassenen en ouderen: • % inwoners met ernstig ondergewicht (2-19 jaar) • % inwoners met ondergewicht • % inwoners met normaal gewicht • % inwoners met overgewicht • % inwoners met ernstig overgewicht (obesitas) Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes, JGZ-registratie 0-19 jaar Onderzoekspopulatie: Jeugdigen vanaf 2 jaar, volwassenen en ouderen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Leefstijl Onderwerp: Seksualiteit Indicatoren: • Jeugdigen 12-19 jaar • % jeugdigen dat ervaring heeft met vrijen zonder geslachtsgemeenschap • % jeugdigen dat geslachtsgemeenschap heeft gehad • Leeftijd waarop met geslachtsgemeenschap wordt begonnen • Aantal partners waarmee 12-19 jarigen geslachtsgemeenschap hebben gehad • % jeugdigen dat altijd, meestal wel, soms, vrijwel nooit, of nooit condooms gebruikte tijdens geslachtsgemeenschap • % jeugdigen dat tijdens de laatste geslachtsgemeenschap condooms gebruikte • % jeugdigen dat tijdens de laatste keer geslachtsgemeenschap de pil of andere voorbehoedsmiddelen gebruikte • Barrières die 12-19 jarigen er van weerhouden om tijdens geslachtsgemeenschap condooms te gebruiken • Volwassenen: • % inwoners dat onveilig vrijt/onveilig seksueel gedrag vertoont Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes, GGD-registratie Onderzoekspopulatie: Jeugdigen vanaf 12 jaar en volwassenen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Persoonskenmerken Onderwerp: Spraak- en taalontwikkeling Indicatoren: • % jeugdigen waarmee thuis geen Nederlands wordt gesproken • % jeugdigen dat naast Nederlands een andere taal (of talen) spreekt (1-4 jarigen) • % jeugdigen waarbij de taalontwikkeling van het Nederlands langzamer is dan bij leeftijdsgenootjes (1-4 jaar) • % jeugdigen waarbij sprake is van een spraak- of taalontwikkelingsstoornis (4-12 jaar) Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes, JGZ-registratie 0-19 jaar Onderzoekspopulatie: Jeugdigen 1-12 jaar Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente Bijzonderheden: Standaard spraak- en taalontwikkeling is nog niet vastgesteld

25


Thema: Leefomgeving Onderwerp: Buitenmilieu Indicatoren: • Meest voorkomende milieuproblemen in de woonbuurt • % geluidsgehinderden en gehinderden naar bron • % ernstig geluidsgehinderden en gehinderden naar bron • % slaapverstoorden en slaapverstoorden naar bron • % ernstig slaapverstoorden en ernstig slaapverstoorden naar bron • % geurgehinderden en geurgehinderden naar bron • % ernstig geurgehinderden en ernstig geurgehinderden naar bron Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en lokaal Bijzonderheden: Deze standaard is nog niet vastgesteld

Thema: Leefomgeving Onderwerp: Leefomgeving Indicatoren: • % inwoners dat een onvoldoende geeft voor zijn/haar woning en/of woonomgeving • Gemiddeld rapportcijfer voor tevredenheid met woning en woonomgeving Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Volwassenen en ouderen Uitkomstniveau: Landelijk en regionaal Bijzonderheden: Standaard leefomgeving is nog niet vastgesteld

Thema: Leefomgeving Onderwerp: Arbeidsomstandigheden Indicator: • % inwoners met een ongunstige arbeidssituatie Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM) Onderzoekspopulatie: Beroepsbevolking Uitkomstniveau: Landelijk en regionaal

Thema: Sociale omgeving Onderwerp: Relatie met ouders Indicatoren: • % jeugdigen dat een slechte relatie met ouders ervaart • % jeugdigen dat een goede relatie met ouders ervaart Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Jeugdigen 8-19 jaar Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Leefomgeving Onderwerp: Binnenmilieu Indicatoren: • % inwoners woonachtig in huizen met een grotere kans op een verhoogde concentratie verbrandingsproducten • % inwoners woonachtig in huizen met vochtproblemen • % inwoners woonachtig in huizen met gunstig gebruik van ventilatie • % inwoners woonachtig in huizen met een grotere kans op een verhoogde concentratie van allergenen en andere biologische agentia Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en lokaal Bijzonderheden: Deze standaard is nog niet vastgesteld

Thema: Sociale omgeving Onderwerp: Eenzaamheid Indicatoren: • % inwoners met een gemiddelde/hoge eenzaamheidsscore • % inwoners met een gemiddelde/hoge emotionele eenzaamheidsscore • % inwoners met een gemiddelde/hoge sociale eenzaamheidsscore Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Volwassenen en ouderen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

26


Thema: Sociale omgeving Onderwerp: Sociale contacten Indicatoren: • % inwoners dat lid is van of actief is in een vereniging, organisatie of club • % inwoners dat vrijwilligerswerk doet Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Volwassenen en ouderen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente Bijzonderheden: Deze indicatoren behoren niet tot een standaard

Thema: Sociale omgeving Onderwerp: Vrijetijdsbesteding Indicatoren: • Jeugdigen 0-12 jaar: • Aantal dagen dat per week buiten wordt gespeeld • Hoeveel uur per dag buiten wordt gespeeld • Tijdsbesteding aan diverse bezigheden • % jeugdigen dat lid is van een vereniging/organisatie (4-12 jaar) • Jeugdigen 12-19 jaar: • Plaatsen waar 12-19 jarigen elkaar onmoeten • Frequentie bezoek aan diverse gelegenheden • Tijdsbesteding aan diverse bezigheden • % jeugdigen dat lid is van een vereniging/organisatie Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Jeugdigen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente Bijzonderheden: De standaard vrijetijdsbesteding is nog niet vastgesteld

Thema: Sociale omgeving Onderwerp: Pesten Indicatoren: • % jeugdigen dat op school gepest wordt • % jeugdigen dat op school zelf pest • % jeugdigen dat op school zowel pest als gepest wordt Bron: regionale gezondheidsenquêtes, regionale instellingen Onderzoekspopulatie: Jeugdigen 9-19 jaar Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

27


Zorgaanbod en Zorggebruik

28


Thema: Zorg Onderwerp: Curatieve zorg Indicatoren: • Aantal huisartsen/huisartsenpraktijken per 10.000 inwoners • Verzorgingsgebied huisartsenpost • Bereikbaarheid huisartsenpost • Aantal tandartsen/tandartsenpraktijken per 10.000 inwoners • Aantal verloskundigen per 10.000 vrouwen van 15 t/m 39 jaar en per 10.000 inwoners • Aanbod kraamzorg • Aanbod maatschappelijk werk • Aantal ziekenhuizen in de regio • Ziekenhuisbeddencapaciteit • Reistijd naar ziekenhuis • Reistijd naar ziekenhuis met spoedeisende hulp • Disciplines per ziekenhuis • Aantal fysiotherapeuten per 10.000 inwoners • Aantal logopedisten per 10.000 inwoners • Aantal diëtisten per 10.000 inwoners • Aantal Mensendieck oefentherapeuten per 10.000 inwoners • Aantal Cesar oefentherapeuten per 10.000 inwoners • Aantal ergotherapeuten per 10.000 inwoners • Locaties ambulancestandplaatsen • Aantal beschikbare ambulances per 100.000 inwoners • Wachttijden ambulance Bron: Nationale Atlas Volksgezondheid (RIVM), landelijke en regionale instellingen, RAD NHN Onderzoekspopulatie: n.v.t. Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Zorg Onderwerp: Zorggebruik algemeen Indicatoren: • % inwoners dat in de afgelopen 2 maanden contact heeft gehad met de huisarts/centrale huisartsenpost • Hoe vaak in de afgelopen 2 maanden contact is geweest met de huisarts/centrale huisartsenpost • % inwoners dat tevreden is over de telefonische bereikbaarheid van de huisarts/centrale huisartsenpost • % inwoners dat een eigen huisarts heeft • % inwoners dat in de afgelopen 2 maanden contact heeft gehad met: medisch specialist tandarts paramedici geestelijke gezondheidszorg en maatschappelijk werk overige zorgverleners en instellingen thuiszorg/kraamzorg • % inwoners dat in de afgelopen 12 maanden in het ziekenhuis is geweest voor opname/dagopname/dagbehandeling • % inwoners dat vertrouwen heeft in de huisarts, specialist, verpleegkundigen, alternatieve genezers, verpleeginstellingen, overige zorgverleners en instellingen • Aantal ambulanceritten besteld- en spoedvervoer Bron: Nationale Atlas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes, NIVEL, RAD NHN Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

29


Thema: Zorg Onderwerp: Verpleging en verzorging Indicatoren: • Capaciteit bedden in verpleeghuizen • Capaciteit dagbehandelingsplaatsen in verpleeghuizen • Aantal verpleeghuizen • Verzorgingshuisbedden per 100 65-plussers • Aantal verzorgingshuizen • Relatief aantal uren thuiszorg Bron: Nationale Atlas Volksgezondheid (RIVM), regionale instellingen Onderzoekspopulatie: n.v.t. Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Zorg Onderwerp: Geestelijke gezondheidszorg Indicatoren: • Locatie instellingen geestelijke gezondheidszorg • Locatie psychiatrische afdeling algemene ziekenhuizen • Locatie klinische geestelijke gezondheidszorg • Locatie ambulante geestelijke gezondheidszorg • Locatie beschermd wonen • Locatie verslavingszorg • Locatie medisch kinderdagverblijf/tehuis • Locatie kinderen jeugdpsychiatrie • Aantal vrijgevestigde psychiaters • Aantal vrijgevestigde psychotherapeuten • Ingeschreven cliënten geestelijke gezondheidszorg • GGZ aanbod en gebruik kinderen en jeugdigen • GGZ aanbod en gebruik volwassenen • GGZ aanbod en gebruik ouderen Bron: Nationale Atlas Volksgezondheid (RIVM), regionale instellingen Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Zorg Onderwerp: Gehandicaptenzorg Indicatoren: • Aantal verstandelijk gehandicapten wonen • Aantal verstandelijk gehandicapten dagbesteding • Aantal lichamelijk gehandicapten wonen • Aantal lichamelijk gehandicapten dagbesteding • Aantal zintuigelijk gehandicapten wonen • Aantal plaatsen (wonen) voor verstandelijk gehandicapten per 10.000 inwoners • Aantal plaatsen (wonen) voor lichamelijk gehandicapten per 10.000 inwoners • Aantal plaatsen (wonen) voor zintuigelijk gehandicapten per 10.000 inwoners • Aantal plaatsen (dagbesteding) voor verstandelijk gehandicapten per 10.000 inwoners • Aantal plaatsen (dagbesteding) voor lichamelijk gehandicapten per 10.000 inwoners Bron: Nationale Atlas Volksgezondheid (RIVM) Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking, regionale instellingen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Zorg Onderwerp: Mantelzorg Indicatoren: • Mantelzorg geven: • % inwoners dat het afgelopen jaar mantelzorg gaf • % inwoners dat mantelzorg geeft en hoe veel uur per week • % inwoners dat zich belast voelt door de verzorging van een ander • Mantelzorg ontvangen • % inwoners dat het afgelopen jaar mantelzorg ontving • % inwoners dat momenteel mantelzorg krijgt bij de dagelijkse verzorging • % inwoners dat momenteel mantelzorg ontvangt van familie of vrienden/buren • het aantal uren dat men mantelzorg ontvangt Bron: Nationale Atlas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Volwassenen en ouderen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

30


Thema: Genees- en hulpmiddelen, lichaamsmaterialen Onderwerp: Geneesmiddelen Indicatoren: • % inwoners dat medicijnen op recept gebruikt • % inwoners dat vrij verkrijgbare medicijnen gebruikt • Soort medicijngebruik • % inwoners dat in de afgelopen week meer dan 4 medicijnen heeft gebruikt Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Genees- en hulpmiddelen, lichaamsmaterialen Onderwerp: Geneesmiddelenvoorziening Indicatoren: • Aantal openbare apotheken • Aantal apotheekhoudende huisartsen • Locaties ziekenhuisapotheken • Aantal drogisten Bron: Nationale Atlas Volksgezondheid (RIVM) Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Genees- en hulpmiddelen, lichaamsmaterialen Onderwerp: Medische hulpmiddelen Indicatoren: • % inwoners dat gebruik maakt van hulpmiddelen • % inwoners dat een bril of contactlenzen draagt • % inwoners dat een gehoorapparaat gebruikt Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

31


Preventie

32


Thema: Collectieve preventie Onderwerp: Medisch-hygiënische inspectie kindercentra Indicator: • % kindercentra dat wel of niet voldoet aan de normen met betrekking tot hygiëne en veiligheid Bron: GGD-registratie Onderzoekspopulatie: Kindercentra Uitkomstniveau: Regionaal en gemeente

Thema: Vaccinatie Onderwerp: Rijksvaccinatieprogramma Indicatoren: • Vaccinatiegraad DKTP • Vaccinatiegraad BMR • Vaccinatiegraad Hib • Vaccinatiegraad Meningokokken C Bron: Nationale Atlas Volksgezondheid (RIVM), GGD-registratie en Omringregistratie, regionale gezondheidsenquêtes, Provinciale Entadministratie Onderzoekspopulatie: Jeugdigen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Collectieve preventie Onderwerp: Medisch-hygiënische inspectie scholen Indicator: • % basisscholen dat wel of niet voldoet aan de normen met betrekking tot hygiëne en veiligheid Bron: GGD-registratie Onderzoekspopulatie: Basisscholen Uitkomstniveau: Regionaal en gemeente

Thema: Vaccinatie Onderwerp: Griepprik Indicatoren: • % inwoners dat in het afgelopen jaar is gevaccineerd • % inwoners dat jaarlijks een griepprik krijgt Bron: Nationale Atlas Volksgezondheid (RIVM), regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Volwassenen en ouderen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Collectieve preventie Onderwerp: Gezondheidsbevordering Indicatoren: • Aantal uitgevoerde projectmatige interventies gericht op gezondheidsbevordering • Aard van de interventies gericht op gezondheidsbevordering Bron: Registratie GGD en Omring, gemeenten Onderzoekspopulatie: n.v.t. Uitkomstniveau: Regionaal en gemeente

Thema: Zwemvaardigheid Onderwerp: Zwemvaardigheid Indicatoren: • % jeugdigen dat een zwemdiploma heeft • % jeugdigen dat geen diploma heeft maar zwemles volgt (4-12 jaar) • % jeugdigen dat geen diploma heeft maar wel schoolzwemmen heeft (412 jaar) • % jeugdigen dat geen diploma heeft maar wel zwemles en schoolzwemmen (4-12 jaar) Bron: Regionale gezondheidsenquêtes Onderzoekspopulatie: Jeugdigen 4-19 jaar Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Collectieve preventie Onderwerp: Opvoedingsondersteuning Indicatoren: • Aantal collectieve opvoedingsondersteunende activiteiten • Aantal individuele contacten m.b.t. opvoedingsondersteuning Bron: Registratie GGD en Omring, gemeenten Onderzoekspopulatie: n.v.t. Uitkomstniveau: Regionaal en gemeente

33


Thema: Collectieve preventie Onderwerp: Jeugdgezondheidszorg Indicator: • Aantal structurele contactmomenten • % extra contactmomenten • Respons • Bereik • % verwijzingen Bron: Registratie GGD en Omring Onderzoekspopulatie: Jeugdigen Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeentelijk

Thema: Bevolkingsonderzoeken Onderwerp: Hielprikscreening Indicatoren: • % gescreende zuigelingen • Bereik • Aantal zuigelingen met AGS • Aantal zuigelingen met CHT • Aantal zuigelingen met PKU Bron: Provinciale Entadministratie, registratie Omring Onderzoekspopulatie: Zuigelingen tot 1 week Uitkomstniveau: Landelijk en regionaal

Thema: Bevolkingsonderzoeken Onderwerp: Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Indicatoren: • Beschermingsgraad • Respons • Aantal positieve uitstrijkjes Bron: Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Noord-Hollands Noorden Onderzoekspopulatie: Vrouwen tussen 30 en 60 jaar Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

Thema: Bevolkingsonderzoeken Onderwerp: Hiv-screening bij zwangere vrouwen Indicator: • Respons • Bereik Bron: Provinciale Entadministratie Onderzoekspopulatie: Zwangere vrouwen Uitkomstniveau: Landelijk en regionaal

Thema: Bevolkingsonderzoeken Onderwerp: Gehoorscreening Indicator: • Respons • Bereik Bron: Provinciale Entadministratie, registratie Omring Onderzoekspopulatie: jeugdigen (0-4 jaar) Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeentel

Thema: Bevolkingsonderzoeken Onderwerp: Bevolkingsonderzoek Borstkanker Indicatoren: • Beschermingsgraad • Respons • Aantal positieve mammogrammen Bron: IKA Onderzoekspopulatie: Vrouwen tussen 50 en 70 jaar Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

34


Thema: Bevolkingsonderzoeken Onderwerp: Tuberculosebestrijding Indicator: • Aantal mantoux-prikken • Aantal bron- en contactopsporingen Bron: GGD-registratie Onderzoekspopulatie: Gehele bevolking Uitkomstniveau: Landelijk, regionaal en gemeente

35


Gezondheidsprofiel West-Friesland - deel 3 Werkplan -

36

Gezondheidsprofiel West-Friesland Werkplan

1.

Inleiding

Het Gezondheidsprofiel West-Friesland is opgebouwd uit drie delen, namelijk: Basisdocument, Inhoud en Werkplan. In het Basisdocument Gezondheidsprofiel wordt het kader van het gezondheidsprofiel West-Friesland vastgesteld. De delen Inhoud en Werkplan worden periodiek (minimaal één keer per vier jaar) herzien, toegespitst op de actualiteit. In dit Werkplan wordt een meerjarenplanning epidemiologie weergegeven voor de periode 2006-2010. Hierin wordt opgenomen welke taken worden uitgevoerd om het gezondheidsprofiel te vullen. Daarnaast wordt aangegeven hoeveel tijd het vullen van het gezondheidsprofiel kost en hoeveel tijd er over blijft voor de ondersteuning van de basistaken van andere disciplines van de GGD en ad hoc zaken. Ook wordt vastgesteld welk budget er structureel nodig is om het gezondheidsprofiel op te stellen en te actualiseren. Tevens wordt aangegeven aan welke randvoorwaarden moet worden voldaan om het gezondheidsprofiel samen te stellen.

2.

Meerjarenplanning

In 2005 is gestart met de ontwikkeling van het gezondheidsprofiel. Er is in 2005 ook een begin gemaakt met het verzamelen van gegevens voor het gezondheidsprofiel. Voor de daadwerkelijke invoering van het gezondheidsprofiel is het daarnaast noodzakelijk dat de volgende zaken zijn uitgediept: • Inventarisatie van gegevens over gezondheid bij andere organisaties. • Ontwerpen van een applicatie om het gezondheidsprofiel te digitaliseren (kenniscentrum). • Vaststellen van risicogroepen. • Inventariseren interne registratiesystemen op bruikbaarheid voor het gezondheidsprofiel. Inventarisatie gezondheidsgegevens andere organisaties De discipline epidemiologie heeft medio 2005 de regionale zorginstellingen en organisaties benaderd met de vraag of deze organisaties/instellingen in het bezit zijn van gezondheidsinformatie op regionaal en gemeentelijk niveau. Bijna alle benaderde organisaties hebben gehoor gegeven aan deze oproep. In het voorjaar 2006 zullen de contactpersonen van deze organisaties en instellingen persoonlijk benaderd worden om te komen tot afspraken rondom het periodiek aanleveren van gezondheidsgegevens. Zie bijlage 1 voor de betreffende organisaties. Ontwerpen internetapplicatie Het gezondheidsprofiel wordt digitaal aangeboden via een zogenaamd kenniscentrum op het internet. Op deze manier hebben gemeenten en andere geïnteresseerde organisaties continu de beschikking over de meest actuele gegevens. Het kenniscentrum wordt gekoppeld aan de website van de GGD. Het plan van aanpak voor het Kenniscentrum GGD Westfriesland zal begin 2006 gereed zijn; de beoogde datum waarop het kenniscentrum operationeel zal zijn is september 2006. Risicogroepen Risicogroepen zijn groepen met een naar verhouding grotere kans op ongezond gedrag of een hogere kwetsbaarheid op het gebied van gezondheid. De GGD gaat de komende jaren in ieder geval gegevens verzamelen over de volgende risicogroepen: • Aids/hiv-patiënten • Alcohol- en drugsverslaafden/kinderen van verslaafde ouders • Chronisch zieken • Dak- en thuislozen • Eénoudergezinnen • Gehandicapten • Inwoners met een lage sociaal-economische status (SES) • Inwoners met psychiatrische/psychische problemen • Jeugdigen • Niet-westerse allochtonen • Ouderen • Slachtoffers van huiselijk geweld • Tienermoeders

37


• • •

Vroegtijdige schoolverlaters Woonwagenbewoners Zwangere vrouwen

In eerste instantie richt het profiel zich op het verschaffen van inzicht in de grootte van de risicogroep en het lokaliseren van deze groep. Bij sommige risicogroepen (bijvoorbeeld ouderen, jeugdigen, alleenstaanden, inwoners met een lage sociaal-economische status en niet-westerse allochtonen) wordt via de reguliere gezondheidsenquêtes ook inzicht in de gezondheidstoestand verkregen. Van andere risicogroepen zijn gegevens bekend uit de registratie van de GGD of de Omring (0- tot 4jarigen), bijvoorbeeld zwangere vrouwen en tienermoeders. Uit de inventarisatie van gegevens van andere organisaties moet blijken of er informatie over genoemde risicogroepen beschikbaar is en of er risicogroepen ontbreken. De overgebleven risicogroepen worden door middel van eigen onderzoek door de GGD in kaart gebracht. Interne registratiesystemen De GGD registreert bij haar activiteiten diverse gegevens; in het Gezondheidsprofiel deel 2 Inhoud zijn diverse onderwerpen opgenomen waarbij deze gegevens worden gebruikt. De registratie van een aantal GGD-activiteiten is hiervoor reeds geschikt. Indien in de toekomst de registratie van andere GGD-activiteiten wordt geautomatiseerd dient rekening te worden gehouden met het gebruik voor epidemiologische doeleinden.

3.

Tijdsplanning

Hieronder wordt een globale tijdsplanning weergegeven van 2005 tot en met 2010 Jaar Start Activiteit Najaar Gezondheidsenquête jongeren (12-19 jaar) (EMOVO) 2005 December Risicogroeponderzoek: Aids/hiv-patiënten en Druggebruikers Januari/februari Definitief vaststellen inhoud gezondheidsprofiel 2006 Voorjaar Afspraken maken regionale organisaties Voorjaar Opstellen plan van aanpak kenniscentrum GGD Westfriesland Voorjaar Demografie Voorjaar Rijksvaccinatieprogramma Najaar Kenniscentrum operationeel Najaar Gezondheidsenquête 0-12 jarigen Voorjaar Reizigersvaccinaties 2007 Voorjaar Ziekten en aandoeningen Voorjaar Risicogroeponderzoek: nog nader te bepalen Najaar Gezondheidsenquête volwassenen Najaar Demografie Voorjaar Inspecties kindercentra en scholen 2008 Voorjaar Risicogroeponderzoek: nog nader te bepalen Voorjaar Sterfte en levensverwachting Najaar Gezondheidsenquête ouderen Voorjaar 1e Evaluatie gezondheidsprofiel 2009 Voorjaar Zorgaanbod en zorggebruik Voorjaar Risicogroeponderzoek: nog nader te bepalen Najaar Gezondheidsenquête jongeren (12-19 jaar) Najaar Demografie Najaar Risicogroeponderzoek: Aids/hiv-patiënten en Druggebruikers Najaar Gezondheidsenquête 0-12 jarigen 2010

4.

Randvoorwaarden

De volgende randvoorwaarden zijn noodzakelijk voor de uitvoering van het gezondheidsprofiel: • Formatie (zie verderop); • Budget (zie verderop);

38


• • • • • • •

5.

PC met de volgende programma’s: SPSS (diverse modules), Word, Excel, Data Entry, mailprogramma en internetaansluiting; Ondersteuning van informatiekunde en applicatiebeheer; Toegankelijkheid wetenschappelijke literatuur; Kleurenprinter; Autorisatie Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) voor epidemiologie; Mogelijkheid tot het uitbesteden van diverse werkzaamheden, zoals drukwerk en inscannen vragenlijsten; Budget en tijd voor bij- en nascholing.

Formatie en budget

De GGD heeft in totaal 1,95 fte formatie voor de discipline epidemiologie. Dit zijn ongeveer 3000 effectieve uren op jaarbasis. Binnen deze uren moeten de werkzaamheden voor het gezondheidsprofiel worden uitgevoerd, maar ook de uitvoering van de basistaken van andere disciplines van de GGD en ad hoc zaken. De benodigde tijd om de informatie voor het gezondheidsprofiel te verzamelen en aan te bieden is in onderstaand schema weergegeven. Hierbij is uitgegaan van één gezondheidsenquête en twee tot drie andere onderzoeken per jaar. Activiteit Gezondheidsenquête Onderzoek risicogroep Onderzoek gezondheidsthema’s Communicatie rondom gezondheidsprofiel Onderhouden digitaal gezondheidsprofiel Uitvoering basistaken andere disciplines Ad hoc zaken Onvoorzien Totaal aantal uren per jaar

Uren 750 500 250 250 250 500 250 250 3000

In het onderstaande schema worden de financiële consequenties voor het uitvoeren van het gezondheidsprofiel weergegeven. Activiteit Kosten Gezondheidsenquête € 35.000 Onderzoek risicogroep € 2.500 Onderzoek gezondheidsthema ‘s € 2.500 Literatuur € 1.000 Onvoorzien € 4.000 Totaal € 45.000

39


Bijlagen

40

Gezondheidsprofiel West-Friesland Bijlagen

Bijlage 1 ADHD ADL AGS Beldolijst BMR CARA CBS COA COPD CHT DKTP GBA GGD GGZ HAVO HBO Hib ICD IKA KMBO MAVO MO MOA NCvB NIVEL PKU RAD NHN RGI RIVM RVP SCP SES SPSS TNO VMBO VWO WHO

Afkortingen Aandacht tekort stoornis met Hyperactiviteit Algemene Dagelijkse Levensbehoeften Adrenogenitaal Syndroom lijst met belangrijke doodsoorzaken Bof Mazelen Rode hond Chronische Aspecifieke Respiratoire Aandoeningen Centraal Bureau voor de Statistiek Centraal Orgaan opvang asielzoekers Verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem Congenitale Hypothreoïdie Difterie Kinkhoest Tetanus Polio Gemeentelijke Basis Administratie Gewestelijke Gezondheidsdienst Geestelijke Gezondheidszorg Hoger Algemeen Vormend Onderwijs Hoger Beroepsonderwijs Haemophilus influenzae type b (een bacterie die bij vrijwel alle mensen op gezette tijden in de neuskeelholte voorkomt) Internationale Classificatie van Ziekten en met Gezondheid verband houdende Problemen Integraal Kankercentrum Amsterdam Kortdurend Middelbaar Beroepsonderwijs Middelbaar Algemeen Vormend Onderwijs Managementoverleg Medische Opvang Asielzoekers Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg Phenylketonurie Regionale Ambulance Dienst Noord-Holland Noord Regionale Gezondheidsinformatie Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Rijksvaccinatieprogramma Sociaal Cultureel Planbureau Sociaal-economische status Statistical Package for Social Sciences Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs World Health Organization

41


Bijlage 2

Geraadpleegde literatuur

(1) Waardenburg CM. Basisdocument Epidemiologie 2004-2010. Afdeling Gezondheidsbevordering en -beleid. GGD Westfriesland, Hoorn, 2004. (2) Wijziging Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid, Tweede Kamer der Staten-Generaal, 2001-2002. (3) Preamble to the Constitution of the World Health Organization as adopted by the International Health Conference, New York, 19-22 June, 1946; signed on 22 July 1946 by the representatives of 61 States (Official Records of the World Health Organization, no. 2, p. 100) and entered into force on 7 April 1948. (4) http://www.rivm.nl/vtv/data/site_kompas/index.htm (5) Internationale Statistische Classificatie van ziekten en met gezondheid verband houdende problemen; tiende revisie. Deze is vertaald in samenwerking tussen CBS, SIG Zorginformatie en LISV. - Zeist, Coördinatiepunt Standaardisatie Informatievoorziening in de Zorgsector, 1997. (6) Verweij G. De lijst van belangrijke doodsoorzaken nader bekeken. Maandstatistiek bevolking 2002-2003, CBS, 2003. (7) Lalonde M. A new perspective on the health of Canadians, a working document, Ottawa 1974. (-) Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport; Directie Gezondheidsbeleid. Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg, Den Haag, 2001. (-) Lokale en Nationale Monitor Jeugdgezondheid en Volksgezondheid, samenwerkingsverband tussen GGD Nederland, RIVM, TNO en Landelijke Vereniging voor Thuiszorg. (-) Reumer I. Onderzoek naar de behoeften van de West-Friese gemeenten aan gezondheidsinformatie en de organisatie daarvan. Afdeling Gezondheidsbevordering en –beleid. GGD Westfriesland, Hoorn, 2005. (-) Reumer I. Plan van aanpak. Kenniscentrum GGD Westfriesland. GGD Westfriesland, Hoorn, 2005

42


Bijlage 3 • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Geraadpleegde instanties

Accres Tandartsenpraktijk Advies en Meldpunt Kindermishandeling Algemeen Maatschappelijk Werk Drechterland Apothekers Anti Discriminatie Buro Noord-Holland Noord Brijder Verslavingszorg Bureau Jeugdzorg Noord-Holland, locatie West-Friesland Dak- en thuislozen GGZ centrum West-Friesland Halt Westfriesland Holland Collect NV IKA Justitie, Rechtbank Alkmaar Kerngroep Regionaal Platform Gehandicapten West-Friesland Leger des Heils Parlan Politie Noord-Holland Noord, district West-Friesland Raad voor de kinderbescherming Regionaal Genootschap Fysiotherapie Noord-Holland Noord Regionaal Volkshuisvestingcommissie Regionale Ambulancedienst Noord-Holland Noord Regionale Brandweer Regionale Huisartsenvereniging West-Friesland RIMA Slachtofferhulp Nederland, regio Kennemerland, Noord-Holland Noord, Zaanstreek-Waterland Steunpunt Mantelzorg West-Friesland Stichting Algemeen Maatschappelijk Werk, Hoorn Stichting Hospice Dignitas Stichting Logopedisch Centrum West-Friesland Stichting Welzijn Ouderen West-Friesland Univé Zorgverzekeraar Verloskundigenkring West-Friesland Vluchtelingenwerk Bureau Nieuwkomers Westfriese Zorggroep de Omring Westfries Gasthuis Westfries Patiënten Consumenten Platform Zorgloket RIO Westfriesland

43


Bijlage 4

Overzicht aandachtsgebieden met bijbehorende thema’s en onderwerpen

Demografie en sociaal-economische situatie • • Bevolking • • • • Sociaal-economische situatie • • • Gezondheid en ziekte • • • • • • • • • Ziekten en aandoeningen • • • • • • • • • • • • • • Functioneren en kwaliteit van leven • • • • • • Sterfte en levensverwachting • • Gezondheidsdeterminanten • • • Leefstijl • • • • • Persoonskenmerken • •

Samenstelling bevolking Etnische achtergrond Huishoud-/gezinssamenstelling en burgerlijke staat Religie Inkomen Werksituatie Onderwijs Opleidingsniveau Woonsituatie Chronische aandoeningen Infectieziekten en parasitaire ziekten Kanker Endocriene-, voedings- en stofwisselingsziekten Ziekten van zenuwstelsel en zintuigen Ziekten van het hartvaatstelsel Ziekten van ademhalingsorganen Ziekten van spijsverteringskanaal Ziekten van de urinewegen en de geslachtsorganen Zwangerschap, bevalling en kraambed Ziekten van huid en subcutis Ziekten van bewegingsstelsel en bindweefsel Aangeboren afwijkingen Ongevalletsels en vergiftingen Beroepsziekten Psychische stoornissen algemeen Angst en depressie Suïcide Kwaliteit van leven/ervaren gezondheid Beperkingen in lichamelijk functioneren Zelfredzaamheid Huiselijk geweld/seksueel misbruik/kindermishandeling Sociale veiligheid Ingrijpende gebeurtenissen Criminaliteit (slachtoffer en dader) Ziekteverzuim Arbeidsongeschiktheid Functioneren op school Sterfte totaal Sterfte per doodsoorzaak Levensverwachting Alcoholgebruik Druggebruik Roken Lichaamsbeweging Voeding Mondgezondheid Seksualiteit Bloeddruk Lengte en gewicht (BMI) Spraak- en taalontwikkeling

44


Leefomgeving

Sociale omgeving

• • • • • • • • •

Leefomgeving Arbeidsomstandigheden Binnenmilieu Buitenmilieu Relatie met ouders Eenzaamheid Sociale contacten Vrijetijdsbesteding Pesten

• • • • • • • • •

Zorggebruik algemeen Curatieve zorg Verpleging en verzorging Gehandicaptenzorg Geestelijke gezondheidszorg Mantelzorg Geneesmiddelen Geneesmiddelenvoorziening Medische hulpmiddelen

• • • • • • • • • • • • • •

Rijksvaccinatieprogramma Griepprik Zwemvaardigheid Medisch-hygiënische inspectie kindercentra Medisch-hygiënische inspectie scholen Gezondheidsbevordering Opvoedingsondersteuning Jeugdgezondheidszorg Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Bevolkingsonderzoek Borstkanker Hielprikscreening Hiv-screening bij zwangere vrouwen Gehoorscreening Tuberculosebestrijding

Zorgaanbod en zorggebruik

Zorg

Genees-, en hulpmiddelen, lichaamsmaterialen Preventie Vaccinatie Zwemvaardigheid

Collectieve preventie

Bevolkingsonderzoeken

45


Gezondheidsprofiel West-Friesland - opzet, inhoud en werkwijze -

Recommend Documents