Opvoeden Samen Aanpakken Informatiekrant Najaar 2009

Opvoeden Samen Aanpakken • Informatiekrant • Najaar 2009

Afshan Khudija:

‘ Ik ben een leukere moeder dan toen ik thuiszat’ Dit is de derde krant bij de tentoonstelling Opvoeden Samen Aanpakken. De tentoonstelling reist door Den Haag en nodigt ouders uit met elkaar te praten over de opvoeding. Per wijk worden opvoedgesprekken georganiseerd. Vaders, moeders, oma’s, opa’s, leerkrachten: iedereen die zich met opvoeden bezighoudt kan meedoen!

Themanummer: Wie doet wat m/v ? Werken en kinderen opvoeden. Steeds meer ouders doen het allebei. Geen makkelijke opgave. Je wilt goed presteren op je werk. Maar je wilt ook je kinderen het beste geven. Hoe combineren Haagse ouders werken en zorgen? Hoe verdelen ze de taken thuis? Daarover gaat deze krant.

Afshan Khudija woont met haar man en zoons van 12 en 9 in de Schilderswijk. Op haar achttiende kwam ze van Pakistan naar Den Haag om te trouwen met een Pakistaanse Nederlander. Negen jaar lang kwam ze haar huis nauwelijks uit. Nu volgt ze een opleiding voor kinderleidster.

INHOUDSOPGAVE Pagina 2 Spitsuur Werken en zorgen: hoe combineren Haagse ouders dat? Pagina 5 Vaders Drie mannen over vaderschap Pagina 6 Opruimen met kinderen Hoe zorg je dat de kinderen thuis meehelpen? Pagina 3 en 4 Opvoeden Samen Aanpakken Wat, hoe en waarom van het project. Minister Rouvoet: ‘Opvoeden Samen Aanpakken is een heel goed voorbeeld­ project.’ En verder... Boekentips Colofon Adressen

2,5 4 6

www.opvoedensamenaanpakken.nl

Minister Rouvoet: ‘Vaders moeten ook kunnen zorgen’ Als mensen kinderen krijgen, blijft de vader vaak fulltime werken. De moeder gaat meestal minder werken. Minister Rouvoet van Jeugd en Gezin wil dat vaders meer tijd krijgen om voor hun kinderen te zorgen. Minister Rouvoet: ‘Net als moeders spelen ook vaders een heel belangrijke rol bij de opvoeding van kinderen. Vaders hebben een andere stijl van opvoeden. Kinderen profiteren van de verschillende inbreng van hun vader en hun moeder. Ook wordt de band tussen vader en kind sterker wanneer de vader meer tijd besteedt aan de opvoeding. Ik hoor gelukkig steeds meer dat vaders dit zelf ook belangrijk vinden. Ik wil het voor vaders dan ook beter mogelijk maken om er voor hun kinderen te zijn. De eerste stap is dan dat je het er met elkaar over hebt. Het moet gewoon worden dat vaders tijd vrijmaken voor hun kinderen. Maar op hun werk moeten ze daar ook ruimte voor krijgen.’ Op pagina 3: interview met minister Rouvoet over Opvoeden Samen Aanpakken

‘De eerste jaren in Nederland waren heel moeilijk. Ik kreeg al snel kinderen, maar ik wist niets van opvoeden. Ik sprak geen woord Nederlands en had geen idee hoe ik me buitenshuis moest redden. Mijn man vond het niet nodig dat ik Nederlands leerde. Ik maakte me veel zorgen om mijn jongste zoon. Hij was een moeilijk kind toen hij klein was. Hij was een beetje doof, maar dat wist ik toen nog niet. Hij was heel druk en deed soms gevaarlijke dingen. Op een keer maakte hij het raam op de derde verdieping open en ging in het kozijn staan. Ook liep hij soms met een aansteker te zwaaien. Ik wist niet wat ik moest doen. Ik voelde me heel eenzaam. Ik was vaak ziek en reageerde mijn frustratie af op de kinderen. Mijn grote geluk is dat ik een Afghaanse vrouw tegenkwam op het schoolplein. Zij sprak mijn taal en zei: “Jij moet het huis uit,

Nederlands leren. Dadelijk worden je kinderen groot en krijg je problemen.” Ze heeft met mijn man gepraat. Ik ben Nederlands gaan leren. Ik heb ook fietsen geleerd, zodat ik overal alleen naar toe kan. Nu volg ik een opleiding als crècheleidster. Ik loop stage op een kinderdagverblijf. Straks wil ik een baan. Ik ga om acht uur de deur uit, gelijk met de kinderen. Tussen de middag zijn ze alleen thuis. Mijn oudste zoon heeft de sleutel. Ze maken zelf hun brood klaar. Ze redden zich goed samen. Vroeger voelde ik me vaak machteloos als er iets vervelends gebeurde. Als mijn zoon huilend thuiskwam uit school, kon ik niets doen. Ik probeerde hem te troosten, maar ik kon niets tegen de juf zeggen. Ik durfde niet op school te vragen wat er aan de hand was. Tegenwoordig praat ik Nederlands met mijn jongens. Ik wil begrijpen waar ze mee bezig zijn. Ik ga ook naar schoolavonden. Mijn man moest er aan wennen dat ik verder wilde leren. “Hoe moet dat met de kinde­ ren?”, vroeg hij. Nu is hij trots op me. Ik stap overal op af en ben veel vrolijker geworden. Ik ben vaak weg, maar ik ben tegenwoordig wel een leukere moeder.’

Papadag Sebahattin Karadavut is vrachtwagen­ chauffeur. Hij werkt iedere zaterdag, zodat hij dinsdags vrij kan nemen. Dan is het papadag. Na school doet hij leuke dingen met zijn zoon Toprak. Met auto’s spelen of naar de kinderboerderij. ’s Avonds gaan ze zwemmen: daar genieten ze allebei van.

2

Spitsuur Werken en zorgen tegelijk: dat betekent veel organiseren. Voor het werk nog vlug-vlug een paar overhemden strijken. Eerder naar huis omdat je kind plotseling ziek is geworden. ’s Avonds nog snel iets afmaken voor het werk. Eigenlijk is het altijd spitsuur. Hoe regelen werkende ouders dat?

‘Gelukkig kunnen we altijd een beroep ‘Ik werkte ’s nachts op oma doen’ om overdag bij mijn jongens te zijn’

Moska Maqsoodi woont met haar man en dochters Hena (7) en Hylla (5) in Wateringen. Ze studeert Culturele en Maatschappelijke Vorming aan de Haagse Hogeschool. Haar man is verpleegkundige. ‘Het is altijd passen en meten met onze roosters.’

* Voor ouders Tropenjaren, verhalen van modern ouderschap Interviews met ouders over hun keuze voor kinderen, de combinatie van werken en zorg en de onderlinge taakverdeling, afgewisseld met meer algemene informatie over opvoeding en de denkbeelden daarover. Agnes Hofman

Het gelukkige eenoudergezin Handboek voor alleenstaande ouders met ervaringsverhalen, praktische informatie, opvoedkundige en juridische adviezen. Denise Hulst, Sjoukje van de Kolk

Exit supermama. Hoe word ik een goedgenoegmoeder? Praktische adviezen aan moeders om af te zien van het streven naar perfectie in het combineren van het gezin met een baan.

Moska: ‘Toen de jongste tweeënhalf was, ben ik gaan studeren. Mijn man werkt op onregelmatige tijden. Iedere week is het een puzzel wie de kinderen opvangt. Als mijn man late dienst heeft, brengen we de kinderen samen naar school. Heeft hij vroege dienst, dan is het hier ’s ochtends net een gekkenhuis! We proberen de taken thuis zo goed mogelijk te verdelen. We halen de kinderen om beurten van school.’s Avonds, als de kinderen naar bed zijn, maak ik mijn opdrachten voor school. Soms vallen mijn ogen bijna dicht, maar ik hou vol. Ik ben dol op mijn kinderen, maar ik wil ook heel graag een baan! Gelukkig springt mijn schoonmoeder in als we vastlopen. Als een van de kinderen ziek is, of ze hebben plotseling een vrije dag, kunnen we oma altijd bellen. Een uitkomst!’

Dorothy Boatemah uit Leidschendam is moeder van drie puberzonen. Dorothy: ‘Ik ben kostwinner, mijn man kan door ziekte niet werken. Mijn jongens zijn 17, 12 en 11 jaar oud. Ze zitten in een moeilijke leeftijd. Ik wil zoveel mogelijk bij hen zijn, ik wil zien met wie ze omgaan. Daarom heb ik lange tijd ’s nachts gewerkt, als de jongens sliepen. Ik werkte in een verpleeghuis. Om half acht ’s ochtends kwam ik thuis, dan hielp ik ze naar school. Daarna ging ik slapen. Om drie uur ’s middags werd ik wakker. Dan kwamen ze thuis en ging ik eten koken. Ik deed meer dan ik zou moeten doen. Koken háát ik. Maar ja, ik deed het wel. Ik probeerde het zo gezellig mogelijk te maken thuis. Op zaterdagochtend ging ik naar het voetbalveld. De jongste wilde graag dat ik kwam kijken.

‘We nemen Nadine vaak mee naar het werk’

Jens en Siham Meijers uit de Haagse wijk Regentes/Valkenbos hebben een dochter van negen maanden: Nadine. Ze hebben allebei een parttime baan en runnen samen een bedrijf. Siham: ‘Ik ben minder gaan werken toen Nadine werd geboren. Ik wil tijd over houden om leuke dingen met Nadine te doen. Ze gaat twee dagen per week naar het kinderdagverblijf. De rest van de tijd zorgt een van ons voor haar. Ik werk drie dagen per week als begeleidster van verstandelijk gehandicapten. Mijn man is slagwerker bij het residentieorkest. Hij werkt 75 procent. Daarnaast runnen we samen een bedrijf. Jens geeft djembéles en ik geef buikdansles. Het is best druk. Maar omdat we allebei flexibele werktij­ den hebben, lukt het toch om Nadine voldoende aandacht te geven. We nemen haar ook regelmatig mee als we les geven. Ze kijkt haar ogen uit en daarna valt ze als een blok in slaap.’

Sinds een tijdje ben ik werkloos. Ik ben hard op zoek naar een andere baan. Thuis probeer ik alles zo goed mogelijk te organiseren. Als moeder ben je heel belangrijk voor de ontwikkeling van de kinderen. Ik doe ook vrijwilligerswerk in een organisatie voor Afrikaanse vrouwen. Andere moeders vragen me vaak om raad. Daar ben ik heel trots op. Maar soms denk ik: bij wie kan ik zelf eigenlijk terecht?’

Wilma van Hoeflaken

Tussen luiers en lease-auto. Kind & carrière: alle mogelijkheden op een rij Handvatten voor vrouwen om een bewuste keuze te maken tussen carrière maken en thuisblijven, met alle varianten er tussenin. Martine Borgdorff Mama moet werken! Handboek voor werkende moeders met veel praktische tips. Carol Fishman Cohen & Vivian Steir Rabin

Ik wil weer aan de slag, hoe doe ik dat? Een gids met praktische tips voor thuisblijfmoeders die willen herintreden.

* Voor kinderen Hiawyn Oram / Frédéric Joos Beredruk! Als moeder Beer een baan krijgt en Kleine Beer naar een oppas gaat, blijkt dat geen succes, maar gelukkig weet Kleintje Beer precies wat ze wil. Prentenboek, geschikt om voor te lezen vanaf 3 jaar.

Allebei werken? Moeders, verdeel de taken thuis! 4 tips om de taken thuis te verdelen

1. Zeg niet tegen je partner: doe ook eens wat. Vraag hem

gericht om bepaalde klussen op te pakken. Jij ergert je groen en geel aan de vieze vloer, hij ziet het misschien niet eens.

2. Ga ervan uit dat je partner zijn best doet, maar wel op zijn eigen manier. Laat hem met rust als hij de dingen niet precies doet zoals jij het wilt. Zolang hij ze maar doet!

3. Laat iedereen zijn eigen kleren strijken. Als er niets klaar hangt in de kast, wordt het strijkijzer vanzelf gepakt.

4. Spreek af wie de boodschappen doet en wie ondertussen de

kinderen bezighoudt. Alleen met een kar door de supermarkt gaat vele malen sneller, dan met een stoet kinderen achter je aan!

3

Over Opvoeden Samen Aanpakken Opvoeden samen Aanpakken is een Haags project over opvoeden. De kern van het project is een reizende tentoonstelling. In deze tentoonstelling zijn twaalf gezinnen uit Den Haag geportretteerd. Hoe voeden ze hun kinderen op? Wat willen ze hun meegeven? Sinds oktober 2008 reist de tentoonstelling door Haagse wijken. Overal waar de tentoonstelling is te zien, worden samen met organisaties in de wijk bijeenkomsten over opvoeden georganiseerd. Drie themakranten begeleiden het project: • themakrant 1 Grenzen stellen • themakrant 2 Leren, op school en thuis • themakrant 3 Wie doet wat m/v?

‘Laat ouders zelf hun verhaal doen’ Lidia van Albada is projectleider van Opvoeden Samen Aanpakken. Ze is verrast over de openhartigheid van Haagse ouders. ‘Ouders willen dolgraag over opvoeden praten. Als je maar de juiste toon weet te treffen.’

Minister Rouvoet neemt het estafettestokje van Opvoeden Samen Aanpakken over. V.l.n.r. Minister Rouvoet en de medewerkers van Opvoeden Samen Aanpakken Thea Schellekens, Nermin Altintas, Samir Chahbari en Lidia van Albada

Minister Rouvoet: ‘Praten over opvoeden is niet alleen leerzaam maar ook leuk’ In september 2009 maakte minister Rouvoet (Jeugd en Gezin) kennis met Opvoeden Samen Aanpakken. Hij is zo enthousiast over het project dat het nu tot voorbeeld dient voor de rest van het land. Waarom vindt u het belangrijk dat ouders praten over de opvoeding? ‘Veel ouders lopen met dezelfde alledaagse opvoedvragen rond. Dat kan hen wel eens onzeker maken. Dat is jammer, want veel ouders delen die vragen zonder dat ze dit van elkaar weten. Door met elkaar in gesprek te gaan kunnen ouders van elkaar leren en elkaar helpen. Ook anderen, zoals opa’s en oma’s en andere familieleden, leerkrachten, (sport) coaches en buren, spelen een rol bij de opvoeding van kinderen. Het is belangrijk dat deze groepen weten wat ze van elkaar kunnen verwachten en elkaar kunnen steunen bij de opvoeding. Met het opvoeddebat wil ik het taboe op praten over opvoeden doorbreken en de sociale netwerken rond ouders versterken.’ Hoe wilt er voor zorgen dat ouders hun schroom laten varen en gaan praten? ‘Door inspirerende voorbeelden onder de

aandacht te brengen van een groot publiek. Ik wil laten zien dat praten over opvoeden niet alleen leerzaam, maar ook leuk is. Een opvoedbingo op het markt­ plein, ouders die met elkaar praten tijdens een ontbijt of met een spel of een virtueel gesprek tussen ouders: dit zijn maar een klein aantal voorbeelden van manieren waarmee je ouders met elkaar in contact kunt brengen en het gesprek over opvoeden in gang kunt zetten. In de opvoedestafette, een reeks opvoeddebat­ ten door het hele land, Nederland, bundelen we alle initiatieven.

In september heeft u kennis gemaakt met Opvoeden Samen Aanpakken. Wat vindt u van het project? ‘Door het project Opvoeden Samen Aanpakken’ worden de netwerken tussen ouders versterkt. Dat is goed. Ik denk dat ouders alledaagse opvoedproblemen prima met elkaar kunnen oplossen. Ik ben ook onder de indruk van de prachtige foto­ panelen die zijn gemaakt voor het project. De panelen inspireren en stimuleren het gesprek voor een hele brede groep ouders. Dit is een heel goed voorbeeld van hoe je een gesprek tussen ouders op gang kunt brengen.’

‘Dat wordt lastig’ , dacht Lidia van Albada toen ze twee jaar geleden coördinator werd van Opvoeden Samen Aanpakken. Wild­ vreemde ouders met elkaar over een gevoelig onderwerp als de opvoeding laten praten: zou dat lukken? ‘Veel mensen ergeren zich aan de stijl van opvoeden van anderen. Ik was bang dat ze elkaar de les zouden gaan lezen.’ Haar vermoeden is niet uitgekomen. ‘Ouders praten juist heel openhartig over opvoeden. Als je ze maar niet gaat vertellen wat ze fout doen.’ Opvoeden Samen Aanpakken laat ouders op gelijke voet met collega-ouders en andere opvoeders praten. Lidia: ‘We wilden niet met de zoveelste opvoedcursus komen of een blik deskundigen opentrekken. Ouders kunnen zelf hun verhaal doen of elkaar tips geven. Die aanpak werkt.’

Dwarsdoorsnee Opvoeden Samen Aanpakken portretteerde twaalf heel verschillende Haagse gezinnen. Van migranten tot mensen die in een woongroep leven of een gezin met een gehandicapt kind. Samen vormen ze een dwarsdoorsnee van de Haagse bevolking. Al die families doen een uitspraak over de opvoeding. Lidia: ‘De één vindt het moeilijk om zijn kind alleen buiten te laten spelen. De ander wil haar kinderen zoveel mogelijk vrij laten.’ De tentoonstelling reisde naar gemengde Haagse stadsdelen als Laak en de Schilderswijk, waar grote verschillen in opvoedstijlen bestaan. Aan de bijbehorende discussies in bibliothe­ ken, vader- en moedercentra en op scholen deden tot nu toe 910 ouders mee: autoch­ tone en allochtone Hagenaars, moeders en vaders. Lidia: ‘Er is veel behoefte aan uitwisseling over alledaagse opvoedkwes­ ties. De drempel om bij een opvoedbureau aan te kloppen is hoog, hebben we gemerkt. Ouders denken dat je daar alleen terecht kunt als je grote problemen hebt. Of ze zijn

Opvoeden samen aanpakken is onderdeel van de opvoed­ estafette van minister Rouvoet en staat als good practice op www.opvoeddebat.nl

bang: als ik vertel dat ik mijn kinderen wel eens een tik geef, staat de kinderbescher­ ming straks voor de deur. ’

Twijfels Tijdens de groepsgesprekken van Opvoeden Samen Aanpakken wisselen ouders tips uit, maar ze komen ook met dingen die ze lastig vinden: kinderen die slecht slapen, grenzen stellen of het geven van seksuele voorlich­ ting. Lidia: ‘Zelfs bij ouders die in het begin heel stellig zijn, zie je dat ze na een tijdje twijfels laten zien: ben ik toch niet te streng?’ Ouders bepalen zelf waar ze over willen praten. Lidia: ‘Geen enkel onderwerp is taboe.’ De gespreksleiders zijn geen pedagogen of medewerkers van opvoedbu­ reaus, maar vrijwilligers: ouders of mensen die vrijwilligerswerk met kinderen doen. Lidia: ‘Dat verlaagt de drempel voor ouders. Ze horen dat de gespreksleider sommige dingen ook lastig vindt.’ Ambassadeurs De gespreksleiders zijn geworven via advertenties en via het netwerk van de organisaties die Opvoeden Samen Aanpak­ ken organiseren. De groep is divers samengesteld: er zijn Afghaanse, Surinaam­ se, Afrikaanse en Nederlandse gesprekslei­ ders, mannen en vrouwen. Vooraf kregen ze een training gesprekstechniek en omgaan met culturele verschillen. Lidia: ‘Het leuke is dat de gespreksleiders ambassadeurs zijn geworden, die het project verder versprei­ den. Ze organiseerden zelf bijeenkomsten in een hindoetempel en speciale ochtenden voor Afghaanse en Afrikaanse vrouwen.’ Over de vraag wat haar het meest is bijgebleven, hoeft ze niet lang na te denken: ‘Dat is een Pakistaanse moeder, die in de tentoonstelling is geportretteerd. Ze sprak geen woord Nederlands en kwam acht jaar lang nauwelijks buiten. Uiteindelijk heeft ze Nederlands geleerd en is ze een opleiding gaan volgen. Op een bijeenkomst met tachtig mensen zei ze: “Ik ben tegenwoordig een betere moeder.” Ze heeft echt haar nek uitgestoken voor andere vrouwen die het huis niet uit komen. Een prachtig symbool voor dit project.’

4

Anderen over Opvoeden Samen Aanpakken Schooldirecteur Rob Rosier: Gespreksleidster Moska Maqsoodi Arian:

‘Ik heb er zelf ook veel van opgestoken’

‘Uitnodigend en herkenbaar’

‘Wanneer komen jullie terug?’ Meest besproken onderwerpen

Opvoeden Samen Aanpakken in cijfers

‘Prima hulpmiddel om ouders over de drempel te helpen’ Alette Broekens is coördinator van Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Escamp.

Meest gehoorde uitspraak na afloop van de debatten

en grenzen stellen • Loslaten voorlichting • Seksuele Opvoeden twee culturen • Normen entussen waarden thuis en buitenshuis • Vaders • Kind en school •

CJG coordinator Alette Broekens:

Moska Maqsoodi Arian komt uit Afghanistan en woont sinds zeven jaar in Nederland. Ze is moeder van twee kinderen. ‘Het was de bedoeling dat ik drie debatten zou leiden, maar ik heb er meer dan tien gedaan. Ik vond het leuk om te merken dat veel ouders met dezelfde vragen zitten als ik: hoe voed je je kind op tussen twee culturen, hoe stel je grenzen, wat verwacht de school van ons? De gesprek­ ken verliepen soepel, ik hoefde weinig moeite te doen om mensen aan het praten te krijgen. Ik heb er zelf ook veel aan gehad. Als moeder, maar ook als student. Ik studeer Culturele en Maatschappelijke Vorming aan de Haagse Hogeschool. Mijn afstudeeronderwerp is opvoedingsonder­ steuning. Het is fijn dat ik door dit project al een jaar ervaring heb opgedaan.’

Van september 2008 tot en met december 2009:

1 kick-off in Theater aan ‘t Spui 27 plaatsingen van de tentoonstelling 47 opvoeddebatten in Haagse wijken 910 deelnemers aan opvoeddebatten 10 gespreksleiders getraind Met 30 organisaties samengewerkt 1 stadsdeeldebat met 80 deelnemers 1 Haags opvoeddebat 1 ouderdiner met minister Rouvoet

Rob Rosier is directeur van basisschool de Vuurvlinder. De school staat in de Haagse wijk Mariahoeve- Haagse Hout, een van de wijken die meedeed aan Opvoeden Samen Aanpakken. Rob Rosier: ‘Ik was verrast door de mix van deelnemers aan het opvoeddebat in onze wijjk. Er waren moeders én vaders, met verschillende culturele achtergron­ den. De gespreksleider begon met vragen als: Hoe pakt u het aan? Wat vindt u lastig aan opvoeden? De verhalen kwamen direct los. Je zag andere ouders denken: hé, dat herken ik! Ik kom ook wel eens op bijeenkomsten waar een opvoeddeskun­ dige een praatje houdt. Daar klappen ouders van dicht. Nu reageerden ze echt op elkaar en gingen ze elkaar tips geven. Als school willen we ook graag horen wat ouders belangrijk vinden en waar ze mee worstelen. In onze wijk is het niet vanzelfsprekend dat ouders op school komen en meepraten. Veel ouders denken: je levert je kinderen af bij school en de leerkrachten doen de rest. In hun cultuur is dat ook gebruikelijk. We organiseren van alles op school, maar daar komen vaak dezelfde ouders op af. Daarom vind ik een laagdrempelig project als Opvoeden Samen Aanpakken heel nuttig.’

Alette Broekens: ‘Als het aan mij ligt, komt de tentoonstelling Opvoeden Samen Aanpakken in alle Haagse Centra voor Jeugd en Gezin te hangen. Ik heb gemerkt dat de panelen ouders uit allerlei culturen aanspreken. Er worden geen etiketten geplakt; ouders die het anders dan gebruikelijk aanpakken worden niet gestigmatiseerd. Het aardige is dat de tentoonstelling over gewone, alledaagse opvoedkwesties gaat. Laat je je kind alleen buiten spelen? Hoe ga je om met seksuele voorlichting? Wat vind je ervan dat je dochter een piercing wil? Dat zijn herkenbare vragen voor ouders. Iedere ouder is weleens onzeker en loopt wel eens met vragen rond hoe om te gaan met lastig gedrag. Kleine en grote opvoed­ kwesties bepreekbaar maken: dat is precies wat wij met onze Centra voor Jeugd en Gezin beogen. Wij willen geen vermanend vingertje heffen, maar erachter komen wat ouders bezighoudt en waar ze tegen aan lopen. Ik hoop dat ouders met hele gewone vragen bij ons komen en niet alleen met grote proble­ men. Opvoeden Samen Aanpakken is daarbij een prima hulpmiddel.’

CONTACT

PARTNERORGANISATIES

FINANCIERS

COLOFON

Tot 31 december 2009: Lidia van Albada [email protected] Vluchtelingenwerk Den Haag Hooftskade 91, 2526 KB Den Haag Tel. 070 - 389 7001

Opvoeden Samen Aanpakken is een initiatief van:

Opvoeden Samen Aanpakken is mede mogelijk gemaakt door:

Tekst en eindredactie: www.dittyeimers.nl Fotografie gezinnen: Mieke Schlaman Grafisch ontwerp: www.Nieuw-Eken.nl Drukwerk: Drukkerij Groen, Leiden

Per januari 2010 (onder voorbehoud): Projectleider OSA Stichting MOOI, Unit MCI Zichtenburglaan 260, 2544 EB Den Haag Tel. 070 - 361 68 47

• Unit MCI, onderdeel van MOOI

www.opvoedensamenaanpakken.nl

• Bibliotheek Den Haag

Thea Schellekens tel: 070-3887916 / 06-11953266 [email protected] Salima Kharhache tel: 070-3616847 [email protected]

• Stichting Yasmin

Nermin Altintas tel: 070-3631538 info@ stichtingyasmin.nl

• Stichting VluchtelingenWerk Den Haag

Irene Davids tel: 070-3897001 [email protected]

• Ministerie van VROM,

programma Ruimte voor contact • Fonds 1818 • Gemeente Den Haag • VluchtelingenWerk Nederland

OP DE HOOGTE BLIJVEN Wilt u op de hoogte blijven van dit project Opvoeden Samen Aanpakken? Geef u dan op voor onze digitale nieuwsbrief. Mail naar: [email protected] en zet in het onderwerp ‘Nieuwsbrief’.

5

Vaders Je komt ze steeds vaker tegen: vaders die het zorgen voor hun kinderen minstens zo belangrijk vinden als hun baan. Drie mannen over vaderschap.

‘De komst van mijn dochter heeft me veranderd’

‘Ik wil geen af­ wezige vader zijn’ Jens Meijers is vader van Nadine (9 maanden). ‘Als vrienden mij tien jaar geleden vroegen of ik kinderen wilde, zei ik direct nee. Mij niet gezien: nooit meer ’s avonds uit, iedere ochtend vroeg op. En de hele dag zo’n krijsende baby met een stinkende luier om je

heen. Nu ik vader ben, denk ik er anders over. Als ik muziek maak, ligt Nadine vaak in de draagzak op mijn buik. Dan ligt ze er zo geborgen en tevreden bij! Daar kan ik echt van genieten. We knuffelen veel en ik zing liedjes voor haar. Ik had geen idee dat zo’n kwetsbaar, klein babytje zoveel bij me los zou maken.’

‘Leraar voor mijn kinderen’

Abdenasser Kharkhache is vader van Esmahane (8) en Jasin (4). Abdenasser: ‘Ik ken veel vaders die de hele dag weg zijn. Hun vrouw moet maar uitzoeken hoe ze de kinderen opvoedt. Dat wil ik niet. Vroeger zat ik tot diep in de nacht in de kroeg. Maar ik heb mijn oude vrienden aan de kant gezet, ik heb voor mijn gezin gekozen. Ik wil geen afwezige vader zijn. In het begin was het moeilijk, nu zou ik niet anders meer willen. Hun moeder is en blijft nummer 1. Ik sta ’s nachts niet op om te kijken of mijn kinderen

Bart Bosch

Papa, ik help je wel met opvoeden. Kinderen geven opvoedkundige tips aan hun vader.

het koud hebben. Maar ik ben er wel voor Esmahane en Jasin. Ik haal ze op uit school, ik lees ze voor en neem ze mee naar buiten. Ik weet exact waar ze mee bezig zijn. Ik zou willen dat andere Marokkaanse vaders zich ook meer met hun kinderen bemoeiden. “Marokkaanse jongens deugen niet”, zeggen Nederlanders vaak. Dat doet pijn, maar ze hebben gelijk: onze jongens zijn vaak vervelend op straat. Vooral vaders moeten zich die kritiek aan trekken. Als Marokkaanse vaders hun kinderen zouden opvoeden, zouden er veel minder problemen zijn. Dat weet ik zeker.’

Halil Topcuoglu is vader van Elif (38) Esin (37) S,irin (28), Myrthe (25) en Rubin (23). ‘In Turkije had ik een vrouw en twee kinderen. In Nederland werd ik opnieuw verliefd. Uiteindelijk zijn beide huwelijken misgelopen. Dat is hard, maar ik heb mijn kinderen nooit losgelaten. Wat ik had, heb ik in hen geïnvesteerd. Van hun moeders

kregen mijn kinderen liefde en aandacht. Ik heb gezorgd dat ze een goede opleiding konden volgen. “Experimenteer met alles”, hield ik mijn kinderen altijd voor. Ik probeer nog steeds een leraar voor hen te zijn. Ik geef ze boeken en neem ze mee de natuur in. Kijk over de grens, wees nieuwsgierig. Leer andere religies kennen. Leer Engels, Frans, Duits. Hoe meer talen, hoe beter.’

Rudolf Hunnik, Roel van der Wekken

Huismannen, parttime vaders en carrière-papa’s Over de rol en betekenis van de vader bij de opvoeding en verzorging van jonge kinderen, met ervaringen van jonge vaders. Rob Parsons De 60 minuten vader Opvoedkundige adviezen aan (aanstaan­ de) vaders. Lees in 60 minuten hoe je een goede vader kunt zijn. Bas Vlugt Koken met één arm. Een

introductie tot het vaderschap Soms hilarisch geschreven tips voor (aanstaande) vaders, bedoeld om hen een hart onder de riem te steken.

Vaderen is goed voor het kind…

maar ook voor vader zelf

Er zijn steeds meer wetenschappelijke studies die aantonen hoe belangrijk vaders zijn voor de ontwikkeling van jonge kinderen.

Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat actief vaderschap:

met vaders die 40 procent van • Kdeinderen gezinszorg op zich nemen, hebben een betere motoriek, zijn zelfverzeker­ der, psychisch stabieler en doorlopen makkelijker de puberteit. Kinderen die zonder vader opgroeien ontwikkelen vaker gedragsstoornissen. Ze lopen meer kans om te mislukken op school en hebben meer problemen met drugs en alcohol.

•

annen stimuleert om anderen van • mdienst te zijn l eidinggevende bevordert • een grotere kanscapaciteiten geeft op een gelukkig • huwelijk.

6

Opruimen met kinderen

‘De kunst is om niet de hele tijd te vitten’

Rondslingerende jassen en sport­ schoenen, beschimmelde boterhammen in de broodtrommel en overal speelgoed. In veel gezinnen is de troep die kinderen maken een bron van ergernis. Hoe krijg je je kinderen aan het opruimen?

Tips om je kinderen aan het opruimen te krijgen 1. Leer je kinderen van jongsaf zelf na het spelen hun spullen op te ruimen. Eerst ruim je samen op, langzaam laat je ze steeds meer zelf doen. Waarschuw jonge kinderen 5 minuten voor ze op moeten houden met spelen. 2. Met oudere kinderen bespreek je samen hoe jullie het opruimen aanpakken. Laat ze zelf ook meedenken welke klussen ze kun­ nen doen. Schrijf de taken van iedereen op, zodat het vast staat! 3. Geef je kinderen ook zelf verantwoorde­ lijkheid: jij zegt wanneer hun kamer uiterlijk opgeruimd moet zijn, maar ze mogen zelf weten wanneer ze eraan beginnen. Dan werken ze eerder mee. 4. Geef alles een duidelijke plek. Speelgoed hoort in de speelgoedbak, jassen aan de kapstok. Houd jezelf daar ook aan! 5. Door te werken met kleine beloningen (iets later naar bed, kiezen wat er gegeten wordt, samen iets leuks doen) kun je het opruimen leuker maken. 6. ‘Je hebt er even niet aan gedacht’ werkt beter dan: ‘Heb je nou weer niet opge­ ruimd?’ 7. Probeer het een beetje los te laten. Steeds er bovenop zitten wekt veel irritatie bij kinderen. Doe dat alleen bij dingen die je echt belangrijk vindt. Wat kunnen kinderen zelf? (per leeftijdscategorie) 1-3 jaar

6-9 jaar

• bed opmaken • vuile kleren in de wasmand stoppen • boterham en drinken klaarmaken • wassen en tandenpoetsen • speelgoed opruimen voor het naar bed gaan • vaatwasmachine helpen inruimen en uitruimen lege • flessen wegbrengen • dierenkooien helpen verschonen • tafel dekken en afruimen • hond uitlaten, gras maaien, planten water geven • kleine boodschapjes doen

9-12 jaar

• bibliotheekboeken beheren • schone was in eigen kast leggen • sportkleding na sporten in de wasmand doen • eigen kamer opruimen en stofzuigen • lakens van het bed afhalen • badkamer schoon achterlaten

• oprapen van speelgoed en op vaste plek terugleggen • jas ophangen/schoenen in de gang zetten • boeken op boekenplankje zetten

12-15 jaar

3-5 jaar

• zelf kleren aantrekken (die je samen hebt uitgezocht) bed • rechttrekken, gordijnen opendoen • licht van de slaapkamer uitdoen • helpen tafeldekken en afruimen • telefoon aannemen • schooltas uitpakken na thuiskomst

• auto wassen • zelf huiswerk plannen • verjaardagscadeautjes kopen • eigen kleding strijken • boodschappen doen • fietsband leren plakken • eigen bed verschonen • eigen verjaardag organiseren bron: Exit supermama. Denise Hulst en Sjoukje van de Kolk, Spectrum 2009.

Sattya Kalloe is moeder van vier kinderen van 10, 12, 16 en 21. ‘In hun eigen kamer mogen de kinderen troep maken, maar de woonkamer moet netjes zijn.’ Sattya: ‘Ik ben secretaresse, mijn man werkt in een drukkerij. Toen de kinderen klein waren, werkte ik parttime. Toen ze groter werden, ben ik meer gaan werken. Mijn man en ik werken nu allebei fulltime. Als je allebei werkt, is het belangrijk dat je kinderen meehelpen in het huishouden. Zelf moest ik mijn ouders ook helpen toen ik nog thuis

woonde. Iedere ochtend moest ik alle kleren wassen, voor ik naar school ging. Dat wil ik mijn kinderen niet aandoen, maar ze moeten wel hun eigen rotzooi opruimen. Daar hebben ze niet altijd zin in, natuurlijk. De kunst is om niet de hele tijd te vitten: ruim je troep op! Daarom maak ik duidelijke afspraken: de kinderen mogen hun spullen niet in de huiskamer laten slingeren. Op hun eigen kamer mogen ze zoveel troep maken als ze willen. Als ze maar een keer in de week de boel schoonmaken.’

WAAR KUNT U HEEN MET OPVOEDVRAGEN? Laak: • Centrum Jeugd & Gezin Laak Thijssestraat 47 2521 ZE Den Haag Telefoon: 0800 - 285 40 70 [email protected] Haagse Hout: • Centrum Jeugd en Gezin Haagse Hout Koningin Sophiestraat 120 2595 TM Den Haag Telefoon: 070 752 65 55 of 06.81289485 Scheveningen: • Centrum Jeugd en Gezin Scheveningen Scheveningseweg 56a 2517 KW Den Haag Telefoon: 070 7526592 of 06.20869799 of 06.43167421 Segbroek: • Ouderkindcentrum Gaslaan 175 070-3656818 of 06.33312908 [email protected] • Consultatiebureau Hanenburglaan Hanenburglaan 339 06- 20869799 [email protected] Loosduinen: • Gezondheidscentrum Nieuw Waldeck Strausslaan 90 06 - 33319306 [email protected] Leidschenveen: • Opvoedsteunpunt Leidschenveen OBL gebouw, Zoetermeerse Rijweg 893 070-3196060 of 06-33319306

Ypenburg: • Opvoedsteunpunt Ypenburg Pieter Vink Centrum Plesmanlaan 217a 070-3196060 of 06.33319306 Centrum: • De Rubenshoek Van der Vennestraat 185 070-4452222 / [email protected] • Buurthuis Bario Kockstraat 175 070-4248000 / 070-4248126 [email protected] • Gezondheidscentrum Nieuw Schilderswijk Koningsstraat 104 070-4248000 [email protected] • Buurthuis Parada Van Limburg Stierumstraat 280 070-4248000 of 4248126 [email protected] Escamp: • Consultatiebureau Zonneoord Zonneoord 288 C 06. 51912427 [email protected] • Centrum Escampade Maarsbergenstraat 30 06-42320179 [email protected] • Wijkcentrum Wateringse Veld Laan van Wateringseveld 392 06. 51912427 [email protected] • Gezondheidscentrum Lage Veld Middenweg 157 070-3364747 of 06.51912427 of 06.42320179 [email protected] [email protected]

Kijk voor actuele informatie op www.cjgdenhaag.nl