Opvang van beroerte op de spoedgevallen Status praesens 2013 Voortgezette opleiding Urgentiegeneeskunde Raf Brouns
Overzicht Deel I: Theorie 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Inleiding Time = brain Competence = brain Klinisch onderzoek Technische onderzoeken Zorgtraject
Deel II: Casuïstiek & problem solving Pag.
Inleiding Plotse verstoring bloedvoorziening in de hersenen
Pag.
Inleiding Plotse verstoring bloedvoorziening in de hersenen
Herseninfarct
Pag.
Hersenbloeding
Inleiding Snelle én gerichte diagnostiek Heeft deze patiënt een CVA?
Neen
Ja
Herseninfarct of een hersenbloeding?
Ernst neurologisch deficit
Recanalisatie? Neuroprotectie?
Pag.
Bloeddrukcontrole? Stolling? Neurochirurgie?
Stroke mimic (vb. infectie)
Specifieke behandeling
Overzicht Deel I: Theorie 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Inleiding Time = brain Competence = brain Klinisch onderzoek Technische onderzoeken Zorgtraject
Deel II: Casuïstiek & problem solving Pag.
Time = Brain Snelle diagnose & behandeling kan de schade beperken Herseninfarct
Pag.
Hersenbloeding
Overzicht Deel I: Theorie 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Inleiding Time = brain Competence = brain Klinisch onderzoek Technische onderzoeken Zorgtraject
Deel II: Casuïstiek & problem solving Pag.
Competence = Brain Multitasking tijdens diagnostiek
Pag.
Competence = Brain Precisiegeneeskunde
Onderzoeken nemen kostbare tijd
Niet elk onderzoek is zinvol bij elke patiënt
Risico op complicaties bij onderzoeken (vb. perfusieCT)
Pag.
Overzicht Deel I: Theorie 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Inleiding Time = brain Competence = brain Klinisch onderzoek Technische onderzoeken Zorgtraject
Deel II: Casuïstiek & problem solving Pag.
Klinisch onderzoek Beroerte is een klinische diagnose • Beroerteschalen Gestandaardiseerd klinisch onderzoek Snelle, ondubbelzinnige communicatie tussen zorgverleners
• Herkenning van beroerte • • • •
Cincinnati Prehospital Stroke Scale ROSIER scale FAST stroke assessment …
Pag.
Klinisch onderzoek
http://www.herkeneenberoerte.be/doe-de-test.php
Pag.
Klinisch onderzoek
Face – Arm – Speech – Time Pag.
Klinisch onderzoek Beroerte is een klinische diagnose • Ernst van beroerte: >20 schalen beschikbaar Toronto Stroke Scale Scandinavian Stroke Scale Canadian Stroke Scale Hemispheric stroke scale Orgogozo Scale European Stroke Scale Japan Stroke Scale National Institutes of Health Stroke Scale …
Pag.
Klinisch onderzoek National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS)
Totaal score van de 15 items:
0
Pag.
5
15
0 - 42
25
42
Overzicht Deel I: Theorie 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Inleiding Time = brain Competence = brain Klinisch onderzoek Technische onderzoeken Zorgtraject
Deel II: Casuïstiek & problem solving Pag.
Technische onderzoeken Algemene technische onderzoeken
• EKG: Cardiale aritmie: vnl. voorkamerfibrillatie
Myocardischemie
Pag.
Technische onderzoeken Algemene technische onderzoeken
• Labo: Metabole afwijkingen: hypoglycemie, ionenstoornis, … -> stroke mimic? Bloedbeeld: anemie, thrombocytopenie, leukocytose, … -> actieve bloeding, bloedingsrisico, mimic? Inflammatoire parameters: CRP, BSE, leukocytose -> stroke mimic, complicatie? Stolling: PT/INR, aPTT -> bloedingsrisico? Pag.
Technische onderzoeken Beeldvorming
• Blanco CT hersenen is de hoeksteen: Herseninfarct
Hersenbloeding
Geen of subtiele afwijkingen in acute fase
Hyperdens (wit) letsel
Pag.
Technische onderzoeken Beeldvorming
• perfusieCT en CTangiografie: PerfusieCT
CTangio
Bloeddoorstroming in hersenweefsel
Bloeddoorstroming in bloedvaten
Pag.
Technische onderzoeken Beeldvorming
• MRI hersenen: Diffusie Duidelijke afwijkingen in acute fase
Pag.
Technische onderzoeken Tijd
Accuraatheid
Blanco CT
pCT & CTA
MRI
Snelle exclusie bloeding • Bevestiging ischemie (stroke mimics) Meest complete info • Etiologie (atheromatose, cardioemboligeen, dissectie, ...) Hemodynamisch stabiele patiënt Praktische bezwaren “Too much information” – Quid? Uitzonderlijke situaties • Penumbra/core Research • Collaterale circulatie • Toevallige vondsten (aneurysma, varianten, ...) Pag.
Technische onderzoeken Beeldvorming
• Andere beeldvorming: Echo halsvaten
Pag.
Transcraniële echo
Technische onderzoeken Beeldvorming
• Andere beeldvorming: Intra-arteriële angiografie
Pag.
Overzicht Deel I: Theorie 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Inleiding Time = brain Competence = brain Klinisch onderzoek Technische onderzoeken Zorgtraject
Deel II: Casuïstiek & problem solving Pag.
Zorgtraject Inhospitaal beroertezorg • Prioriteit voor gerichte diagnostiek en behandeling • Multidisciplinaire opvang Spoedarts Spoedverpleegkundige Neuroloog Beroerte verpleegkundige Radioloog …
Directe, eenvoudige communicatie Standaardisatie
CODE STROKE Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Zorgtraject Code Stroke
Pag.
Overzicht Deel I: Theorie 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Inleiding Time = brain Competence = brain Klinisch onderzoek Technische onderzoeken Zorgtraject
Deel II: Casuïstiek & problem solving Pag.
Casuïstiek Het is 15u30 Mr. MS, 38 jaar Transfert ander ziekenhuis: Rechter hemibeeld en spraakstoornissen obv intracraniële bloeding na val met fiets
Wat ga je doen?
Pag.
Casuïstiek Anamnese: zeer moeizaam (afasie) Geen contactgegevens familie, huisarts,… Geen GSM Verwijsbrief: – – – –
Pag.
‘intracraniële bloeding na val fiets’ Labo: geen bijzonderheden CT hersenen Verder geen info
Casuïstiek
Pag.
Casuïstiek Uw diagnose? 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Pag.
Subarachoidale bloeding Intracerebrale bloeding Cerebrale contusie Herseninfarct Dense A. Cerebri Anterior sign Geen van bovenstaande
Casuïstiek Tel. overleg verwijzer: – Geen andere medische info beschikbaar – Geen familie gekend – Pt. had geen GSM bij – Wel telnr. van getuige val met de fiets
Tel. contact getuige: – Rond 13u - Was normaal aan het fietsen, plots vertragen – Probeerde af te stappen maar kon been niet bewegen – Gevallen, maar had fietshelm op – Leek ‘verward’ – begreep niets – wartaal – Kon rechter arm en been niet bewegen – 112 gebeld
Pag.
Casuïstiek Uw diagnose? 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Pag.
Subarachoidale bloeding Intracerebrale bloeding Cerebrale contusie Herseninfarct Dense A. Cerebri Anterior sign Geen van bovenstaande
Casuïstiek
M. S. Dr. Who 16 11
Pag.
You 13 00
Casuïstiek
X X X 115 61 117 1L NaCl 0.9% / 24 u
Pag.
99
70 -80
37,2
Casuïstiek
Pag.
M. S.
Casuïstiek Casus 2
Pag.
14
Casuïstiek
M. S. Winston 0’Boogie 16 11
Pag.
16 30
Casuïstiek
Pag.
Casuïstiek
Pag.
Casuïstiek
Pag.
Casuïstiek
Pag.
Casuïstiek
Pag.
Casuïstiek
M. S. Winston 0’Boogie 16 11
16 30 Dense ACA sign Dissectie linker ICA met (bijna) occlusie Occlusie linker ACA, quid intracraniële ICA?
Pag.
Casuïstiek We zijn op 3u30 na stroke onset Uw behandeling voor Mr. MS? 1. 2.
Conservatief – spontane evolutie is waarschijnlijk gunstig Conservatief – dissectie is contra-indicatie voor IV thrombolyse
3. 4. 5. 6.
IV thrombolyse Endovasculair: IA thrombolyse Endovasculair: embolectomie Andere
Pag.
Casuïstiek
X X X X X X X X X X X
Pag.
Casuïstiek
Pag.
Casuïstiek We zijn op 3u30 na stroke onset Uw behandeling voor Mr. MS? 1. 2.
Conservatief – spontane evolutie is waarschijnlijk gunstig Conservatief – dissectie is contra-indicatie voor IV thrombolyse
3. 4. 5. 6.
IV thrombolyse Endovasculair: IA thrombolyse Endovasculair: embolectomie Andere
Pag.
Casuïstiek
Pag.
Vragen? Casus 1
Pag.