Opleidingen voor accountants en controllers in de publieke sector

Opleidingen voor accountants en controllers in de publieke sector

1

Academie Publieke Sector

Postbus 7984, 1008 AD Amsterdam Antonio Vivaldistraat 2-8, 1083 HP Amsterdam T 020 - 301 02 19 I www.academiepubliekesector.nl E [email protected]

3

Inhoudsopgave Voorwoord 4 Overzicht cursusaanbod 2015 5 Adviesraad 6 De Academie Publieke Sector 7 Praktische informatie 8 Incompany en maatwerk 11

Interviews: • drs. Marc Welters RA RE • drs. Angélique Liebens RC • Paul Slegers RA • Erica Steenwijk AA FB • Ben de Wilde RA

12 15 18 23 26

Cursusaanbod NBA-VRC Opleidingen en NBA Opleidingen 29 Algemene voorwaarden 31 Aanmeldingsformulier 33

Samenwerking

Dit cursusaanbod is ontwikkeld door Academie Publieke Sector op initiatief van NBA en VRC.

Meer weten/aanmelden?

Kijk voor de meest actuele informatie, uitgebreidere cursusomschrijvingen en beschikbare plaatsen op onze website: www.academiepubliekesector.nl

Wilt u persoonlijk contact of een advies:

Telefoon: 020 - 301 02 19 E-mail: [email protected] Interviews: Peter Steeman Logo ontwerp: Studio Verheul Vormgeving en opmaak: Kees Brouwer NBA Druk: Drukwerkdeal Wijzigingen, zetfouten en wetswijzigingen voorbehouden.

4

VOORWOORD

ANNE-MARIKE VAN ARKEL Academie Publieke Sector: de ontmoeting centraal Voor u ligt de eerste opleidingsgids van de Academie Publieke Sector. Een nieuwe naam, maar ontwikkeld door vertrouwde partijen. Een initiatief van NBA en VRC samen, speciaal voor de hoger opgeleide financiële professional werkzaam in of voor de publieke sector. Voor overheidsaccountants, intern accountants, openbaar accountants, accountants in business en (register)controllers. De Academie Publieke Sector biedt een antwoord op uw behoefte aan specifieke, hoogwaardige en relevante opleidingen, toegespitst op het publieke domein. Voor 2015 richt het cursusaanbod in deze gids zich op de volgende deelsectoren: rijksoverheid, decentrale overheid, zorg (zowel care als cure), onderwijs, woningbouw, not for profit en ‘overig publiek’ (zoals energie, zorgen pensioenverzekeraars). Een brede waaier aan deelsectoren, die in de komende jaren alleen nog maar breder moet worden. Anne-Marike van Arkel De Academie biedt u niet alleen een plek om uw kennis te vergaren en onderhouden, maar ook om andere financiële professionals te ontmoeten. Het cursusaanbod, samengesteld op basis van actuele thema’s uit de publieke sector, is toegankelijk voor professionals met diverse functies en uit diverse deelsectoren. Zo worden onderwerpen belicht en besproken vanuit verschillende perspectieven. Dat biedt nieuwe inzichten en de kans om samen in te spelen op een snel veranderende financieel-economische omgeving. De Academie staat daarmee voor ‘maatwerk op groepsniveau’. De ontmoeting staat centraal. Als beroepsorganisaties die staan voor kwalitatief hoogwaardige beroepsuitoefening zien NBA en VRC het als hun taak te zorgen voor een passend aanbod aan opleidingen, trainingen en cursussen. Uiteraard staat ook het reguliere cursusprogramma van beide organisaties voor u ter beschikking. De Academie Publieke Sector vormt hierop een gespecialiseerde aanvulling: leren, inspireren en netwerken op maat voor financials binnen de publieke sector in Nederland. Ik ben trots en blij met deze eerste cursusgids van de Academie en nodig u graag uit om uit het cursusaanbod een keuze te maken. Laat ons vooral weten hoe u een cursus ervaart, wat er goed ging en wat er wellicht nog beter kan. Ons doel is om de nieuwe Academie Publieke Sector in korte tijd te laten uitgroeien tot een begrip in het publieke domein. Kijk voor meer informatie en actuele ontwikkelingen op www.academiepubliekesector.nl. Ik wens u aangename en inspirerende cursusuren toe! mr. Anne-Marike van Arkel algemeen directeur NBA

5

Cursusaanbod Academie Publieke Sector 2015 Cursustitel

Kennisgebied

Data

Niveau

PE Pagina

Mastercourse Control(e) en de specials (semi)-publieke sector maatschappelijke opdracht nieuw

15 - 17 juni

advanced

21

13

Sturing in een nieuw maatschappelijk tijdperk nieuw

governance

(semi)-publieke sector

23 april advanced

6

14

Ronde tafel: Finance uitdagingen in de zorg (cure) nieuw

finance

zorg (cure)

21 mei

expert

4

16

Controle van declaraties in risico- de zorgketen nieuw mangement

zorg

8 juni

advanced

3

17

Professionalisering in de onderwijssector nieuw

specials

onderwijs

3 juni

advanced

4

19

Anders financieren voor non-profit nieuw

finance


26 mei

fundamental 6

20

International Public Sector externe Standards (IPSAS) nieuw verslaggeving

(semi)-publieke sector, 30 april fundamental 6 rijksoverheid en decentrale overheden

21

Verslaggeving voor verenigingen en stichtingen

not for profit

10 nov.

advanced

6

22

Masterclass Belastingplicht fiscaal en recht overheidsondernemingen nieuw

rijksoverheid & decentrale overheden

28 mei advanced

7

24

Masterclass Grondslagen fiscaal en recht vennootschapsbelasting voor overheidsondernemingen nieuw

rijksoverheid & decentrale overheden

10 juni

advanced

7

25

BTW bij non -profit organisaties

fiscaal en recht

not for profit

19 mei

fundamental 6

27

Professionalisering risicomanagement in de publieke organisatie

risicomangement


26 juni

advanced

28

externe verslaggeving

Deelsector

6

Voor meer informatie bel met 020 301 02 19. Stuur een mail naar [email protected] of kijk op de website: www.academiepubliekesector.nl.

6

Adviesraad Om een blijvend kwalitatief hoogstaand cursusaanbod te behouden is de adviesraad opgericht. De adviesraad is kritisch, adviserend en ondersteunend met betrekking tot de ontwikkeling van het cursusaanbod bestemd voor openbaar accountants, intern- & overheidsaccountants, accountants in business, registercontrollers en ander hoger opgeleide financiële professionals die in of voor de publieke sector werken.

Kritisch

De adviesraad kijkt met een kritische blik of het cursusaanbod voldoet aan de opleidingsbehoeften van de leden wat betreft inhoud, vorm (manier van leren) en differentiatie binnen de doelgroep (o.a. branche en loopbaanfase).

Adviserend

De adviesraad geeft gevraagd en ongevraagd advies. Zij is een klankbord voor het bestaande aanbod en de verdere ontwikkeling ervan. Hierbij worden de trends, ontwikkelingen en thema’s in het vakgebied op de voet gevolgd.

Leden adviesraad

De Academie Publieke Sector streeft naar een evenwichtige samenstelling van de adviesraad. Criteria zijn onder andere de werkervaring van de leden en kennis van opleidingsbehoeften, trends & ontwikkelingen in het vakgebied. De leden komen uit diverse branches en bedrijven. De Academie Publieke Sector wordt bijgestaan door een adviesraad bestaande uit:

drs. Patrick Kok RC DGA Zi-Best Management Control

Daphne Kolk MMI Sr. programmamanager Academie Publieke Sector

Teun Sluijters Managing partner, Public Impact

drs. Koos Vos RA Coördinator Public sector NBA

drs. Marc Welters RE RA Partner EY

Gedurende 2015 gaat de samenstelling van de adviesraad veranderen. Een focusgroep gaat de taken van de adviesraad overnemen. Daarnaast wordt er een panelgroep opgericht. Hierin zitten leden die graag meedenken over het cursusaanbod voor de publieke sector. Wilt u uw mening geven en meedoen aan een onderzoek? Mail dan naar [email protected].

7

De Academie Publieke Sector De Academie Publieke Sector is een initiatief van NBA en VRC. De Academie voorziet in kennis en creëert een netwerk exclusief voor hoger opgeleide financiële professionals (accountants, (register)controllers, certified public controllers en hun team) werkzaam in of voor een deelsector binnen de publieke en semi-publieke sector. Opleidingen speciaal voor accountants en controllers in de publieke sector De Academie Publieke Sector biedt programma’s aan voor hoger opgeleide financiële professionals werkzaam binnen of voor 8 deelsectoren van de publieke sector: • Rijksoverheid • Decentrale overheid • Onderwijs • Zorg Care • Zorg Cure • Woningcorporaties • Not for profit • Overig semi-publiek (energie, pensioenverzekeraars)

Waarom kiest u voor de Academie Publieke Sector?

De Academie Publieke Sector streeft ‘maatwerk op groepsniveau’ en ‘onmoeting’ na en biedt toegevoegde waarde door: 1. het aanbieden van actuele programma’s voor de publieke sector als geheel en specifiek voor deelsectoren 2. kennisdelen te faciliteren 3. professionals met uiteenlopende funties uit diverse deelsectoren te verbinden 4. ondersteuning te bieden in uw dagelijkse praktijk Ontmoet bij de Academie Publieke Sector: • organisaties uit dezelfde en andere deelsectoren. • financiële professionals, bestuurders en toezichthouders. • klanten, kantoren en leveranciers.

8

Praktische informatie Kennisniveau Het cursusaanbod bestaat uit één- en meerdaagse cursussen ingedeeld in 3 niveaus: fundamental, advanced en expert. Bij de cursustekst staat het niveau van de cursus aangegeven door het aantal blauwe blokjes:

Expert en ep rdi e V

Verdieping voor senior financial executives (advanced +)

Advanced Verdieping op specifieke onderwerpen, voor RA’s, AA’s en RC’s die fundamentals beheersen

Fundamental Cursussen op postdoctoraal niveau

Verbreden & updaten

Het niveau van de cursus wordt aangegeven door het aantal blauwe blokjes onderaan de cursuspagina:

fundamental

advanced

expert

Wilt u weten of het niveau van de cursus geschikt voor u is, bel voor advies met 020 - 301 02 19 of mail naar [email protected].

9

Praktische informatie Onderwijsvormen Cursus

Lesstof, bestaande uit een samenhangend geheel van onderwerpen, met veel aandacht voor het bespreken van de eigen situatie en het uitwisselen van meningen. Er is veel interactie met de docent(en) en de andere deelnemers, vaak mede aan de hand van praktijkcases.

Mastercourse/class

Eén of meerdere docenten presenteren lesstof die een verdieping biedt op specifieke onderwerpen, bedoeld voor deelnemers die de basiskennis beheersen: beslist geen beginnersmaterie. De mastercourse/class kan zowel een theoretisch karakter hebben, als zeer praktijkgericht zijn.

Seminar

Dit is een bijeenkomst die doorgaans niet langer duurt dan één dag, met één of twee sprekers die diep ingaan op het thema. De nadruk ligt op het overbrengen van kennis en meningen, de interactie tussen sprekers en deelnemers is beperkt.

Training

De nadruk ligt op individuele vaardigheidsoefeningen. Het maximum aantal deelnemers per groep is vijftien of lager.

Ronde tafel bijeenkomst

Een ronde tafelbijeenkomst vindt in een informele setting plaats (maximaal 15 deelnemers) bij een organisatie/instelling of een centrale locatie in het land. De thema’s die worden behandeld worden geïntroduceerd vanuit de praktijk en ondersteund door een professor met een theoretische reflectie. Er is ruimte om met elkaar in een vertrouwelijke setting te spreken over herkenbaarheid van de thematiek in de eigen praktijk.

10

Praktische informatie Regeling Permanente Educatie

Als accountant en controller bent u, volgens de regeling permanente educatie van zowel de NBA als de VRC, verplicht uw basiskennis te onderhouden en ontwikkelingen binnen uw vakgebied bij te houden. De Academie Publieke Sector biedt cursusaanbod waarmee u aan die verplichting kunt voldoen. In beginsel staat ieder uur besteed aan permanente educatie gelijk aan 1 PE-uur. Als deelnemer krijgt u na afloop een bewijs van deelname. Daarmee kunt u uw PE-activiteiten registreren. Meer informatie over de PE-regeling vindt u op www.nbavrc.nl en www.nba.nl.

Prijzen

De prijzen in deze cursusgids gelden tot en met augustus 2015 en zijn vermeld onder voorbehoud van wijzigingen en zetfouten. Leden van de NBA en de VRC nemen deel tegen een gereduceerd tarief. De prijzen worden bij de cursus vermeld. Bij meerdaagse sessies zijn logies en ontbijt inbegrepen (tenzij anders vermeld); bij inschrijving voor een meerdaagse cursus geeft u aan of u prijs stelt op hotelaccommodatie.

BTW vrijgesteld

NBA staat ingeschreven bij het CRKBO (Centraal Register Kort Beroepsonderwijs). Door de inschrijving is NBA aangemerkt als ‘erkende instelling volgens de Europese btw richtlijn’ en zijn de onderwijsactiviteiten vrijgesteld van btw.

Aanmelden en Algemene voorwaarden

Aanmelden kan via de website of via het aanmeldingsformulier achter in deze cursusgids op pagina 33. Lees vóór inschrijving de algemene voorwaarden voor meer informatie over uw deelname aan onze cursussen, zie pagina 31 en 32. Of lees ze na op www.academiepubliekesector.nl.

Uw persoonlijk profiel; u bepaalt over welke cursussen u geïnformeerd wordt

Alleen nog cursussen en vakinhoudelijke informatie ontvangen die aansluiten bij uw interesses? Accountants (RA/AA) kunnen een persoonlijk profiel invullen op www.mijnnba.nl. Vul uw profiel in: Stap 1: login op www.mijnnba.nl Stap 2: Klik op ‘mijn gegevens’ voor toegang tot uw ledenprofiel Stap 3: Geef uw voorkeuren aan in het tabblad ‘E-mail en Post’ Bent u RC? Check dan uw persoonlijke gegevens via www.vrc.nl.

11

Incompany en maatwerk voor groepen Voor alle accountants en controllers werkzaam in of voor de publieke sector Wilt u met meerdere collega’s aan een cursus deelnemen of heeft uw organisatie behoefte aan een programma op maat? Rondom vrijwel alle financiële thema’s kunnen we een cursus ontwikkelen. Ook kunt u bepalen bij wie u in de groep wilt zitten. We kunnen maatwerk cursussen ontwikkelen voor: • de gehele publieke sector; • voor een deelsector; • voor mensen met dezelfde functie of uw team.

De voordelen op een rij:

Op maat De cursus is op maat gemaakt. Wij stemmen de cursus af op de wensen van uw organisatie, medewerkers of deelsector. Betrokken deelnemers De aansluiting op de specifieke situatie bij uw organisatie vergroot de betrokkenheid van de deelnemer en maakt de training voor uw medewerkers nog efficiënter. Ons netwerk Wij maken graag gebruik van onze goede contacten met topdocenten en partnerorganisaties. Topdocenten Veel docenten combineren het hoogleraarschap met een functie in het bedrijfsleven of de publieke sector. Zij passen de cursus vaardig aan uw praktijksituatie aan. Full-service Desgewenst besteedt u de hele cursusorganisatie aan ons uit, tot een social event als programma-onderbreking aan toe. Gunstig tarief Incompany programma’s bieden aantrekkelijke kostenvoordelen. Een cursus op maat is al snel goedkoper dan deelnemers individueel een cursus te laten volgen. De programma’s zijn precies zo lang als nodig is om de doelstelling te bereiken. U heeft natuurlijk ook invloed op de prijs doordat u meebeslist over de duur, cursusopzet en locatie. Actueel en praktijkgericht Onze incompany programma’s zijn praktijkgericht en zijn altijd afgestemd op de actualiteit van de dag. Advies nodig? Daphne kolk en Willem Ouwehand zijn uw programmamanagers, zij zijn bekend met de ontwikkelingen binnen het financieel economisch vakgebied en kunnen u daarom adviseren over relevante vaktechnische onderwerpen en vaardigheidstrainingen.

Meer informatie?

Voor meer informatie over de mogelijkheden kunt u vrijblijvend contact opnemen met: • Daphne Kolk 020 - 301 0248 of [email protected] of • Willem Ouwehand 020 - 301 02 19 of [email protected]

12

INTERVIEW

Marc Welters ‘Ik heb de behoeft om mijn vak breder in te vullen’ Voor drs. Marc Welters RA RE zijn goede opleidingen cruciaal voor het niveau van de beroepsgroep. Dat vormt ook de drijfveer voor zijn betrokkenheid bij de Academie Publieke Sector. ‘Permanente educatie houdt je scherp.’ Met het nieuwe label Academie Publieke Sector worden zowel openbare accountants, accountants in business als controllers bediend. Wat voegt het nieuwe initiatief toe aan het bestaande aanbod aan opleidingen? ‘Een betere herkenbaarheid van cursussen, maar ook een hogere kwaliteit’, aldus Welters. ‘In de huidige opleidingen die door VRC en NBA voor de publieke sector worden aangeboden, zit een overlap. Ze zijn ook niet zo goed zichtbaar voor de sector omdat ze deel uit maken van het overige aanbod. Met de nieuwe academie worden deze opleidingen beter zichtbaar. Er is nog een voordeel. Doordat we trainingen samenvoegen, Marc Welters krijg je een grotere groep cursisten. Dat betekent een ruimer budget en de mogelijkheid om meer te investeren in cursussen. Je kunt bijvoorbeeld een aansprekende internationale docent aantrekken.’ ‘Zonder permanente educatie kom je als financial niet uit je comfortzone. Dat geeft een heel beperkte visie. Permanente educatie houdt je scherp. Of je nu RC of RA achter je naam hebt staan, je opleiding stopt met de titel. Daarna komt het aan op zelfontplooiing. Ik heb de behoeft om mijn vak breder in te vullen. Dat doe ik als partner bij EY bijvoorbeeld door het geven van trainingen aan collega’s. Daarnaast ben ik voorzitter van de adviesraad. Dat is een van de stuurgroepen die de NBA ondersteunt bij de ontwikkeling van het cursusaanbod voor openbaar accountants, interne accountants en overheidsaccountants. Ik voel het als een verplichting die hoort bij de maatschappelijke functie die je als accountant vervult.’ ‘Het vertrouwen dat je als beroepsgroep krijgt, is heel belangrijk. De recente negatieve berichtgeving over accountantskantoren geeft een knauw in het vertrouwen. Dat krijgen we alleen terug als we een constante hoge kwaliteit werk leveren. Het is belangrijk dat we daar als beroepsgroep voortdurend in blijven investeren. De nieuwe Academie is daar een voorbeeld van.’ drs. Marc Welters RA RE partner EY

NIEUW SPECIALS

13

Mastercourse Control(e) en de maatschappelijke opdracht In het publieke domein gaat het erom de goede dingen te doen én die dingen goed te doen. Rond de eeuwwisseling was dit, onder invloed van het New Public Management denken, vooral het effectief en efficiënt inrichten van de bedrijfsvoering. In dit decennium is de maatschappelijke opdracht daaraan toegevoegd. Veroorzaakt door onder meer de debacles rond woningcorporaties en onderwijsinstellingen, toenemende burgerparticipatie, ‘meer met minder’, verdere digitalisering, stijgende zorgkosten, decentralisaties van taken en het afnemend vertrouwen in de accountant. De veranderingen zijn groot; het rijk zet ‘open einde regelingen’ om in ‘budget- financiering, decentraliseert taken in de zorg naar gemeenten, studiefinanciering wordt omgezet in een sociaal leenstelsel en regelingen in de sociale zekerheid worden versoberd. Wat betekent dit voor u als financieel professional? Hoe leiden we ons zelf, hoe bepalen we onze maatschappelijke opdracht en de daarbij behorende cultuur, hoe geven we daar invulling aan en wat voor invloed heeft dit op onze houding en gedrag?

Doelstelling

Als financieel professional moet u het management, het bestuur, de interne en externe accountant ook kunnen adviseren over ‘de maatschappelijke aspecten van de business’. Dit betekent een verbreding van begrippen als ‘in control zijn, verantwoording en assurance’. Deze mastercourse geeft u inzicht in deze verbreding zodat u beter in staat bent om de maatschappelijke opdracht in te vullen en vanuit het publieke belang te werken.

Inhoud

• Public Value: wat is mijn maatschappelijke opdracht? • Gewenste cultuur: hoe ziet die er uit en hoe komen we er? • Prestaties meten in relatie tot een maatschappelijke opgave • Maatschappelijke verslaglegging en audit • Risicomanagement in maatschappelijke organisaties Ga voor de gedetailleerde brochure van dit programma naar www.academiepubliekesector.nl.

Bestemd voor

Accountants (AA/RA), Registercontrollers (RC), Certified Public Controllers (CPC). en andere financiële professionals die werkzaam zijn bij overheden en organisaties in de semi-publieke sector. Deze mastercourse is ook zeer geschikt voor controlerend accountants, adviseurs en interim managers die als financiële professional in deze sectoren werkzaam zijn.

Docent(en)

Datum Locatie Tijden Prijs leden Prijs niet-leden Pe-uren Bijzonderheden:

: Maandag 15 t/m woensdag 17 juni 2015 : Van der Valk, Nootdorp : 13.30-19.30 / 09.00-19.30 / 09.00-17.30 uur : € 1.850 (incl. logies) : € 1.950 (incl. logies) : 20 : EICPC leden kunnen zich inschrijven voor de ledenprijs.

advanced

De mastercourse wordt door verschillende hoogleraren en praktijkprofessionals verzorgd.

GOVERNANCE NIEUW

Sturing in een nieuw maatschappelijk tijdperk Een nieuwe balans en het effect op audit en control We leven niet in een tijdperk van veranderingen maar in een verandering van tijdperken: de burger kan, wil en doet met moderne media steeds meer zelf en dat verwacht de overheid ook steeds meer (onder andere in de zorg, jeugdzorg en sociale werkvoorziening). Verreweg de meeste taken die de burger aan gaat, worden decentraal belegd bij henzelf, de gemeenten en de semi-publieke organisaties. De (centrale) overheid trekt zich terug in de uitvoering maar haalt op het gebied van accountability en transparantie de teugels wel fors aan, in combinatie met een steeds geavanceerder toezicht. Hoe komen we in een nieuwe balans van sturing en verantwoordelijkheid met betrekking tot taken die we voorheen ‘ publiek’ noemden maar steeds meer ‘maatschappelijk’ hebben gemaakt?

Doelstelling

Na deze cursus heeft u inzicht in de veranderingen die van invloed zijn voor u als financial. U gaat naar huis met een vijfpuntenplan om in de toekomst control & audits te verbeteren.

Inhoud

Aan de hand van korte kennisinterventies, casuïstiek en discussie komen de volgende thema’s aan de orde: • Sturing en borging van het publieke belang: de rol van de overheid en de veranderingen die we al geruime tijd zien. De WRR-rapporten van het voorjaar 2014 staan hierbij centraal. • De uitvoering van maatschappelijke taken door middenveld, gemeente en burgers leiden tot maatschappelijke netwerken die op nieuwe wijze werken. Dat vergt vertrouwen en nieuwe checks and balances. • Lokale interactie en netwerk stelt nieuwe eisen aan organisaties, o.a. aan schaalgrootte. Maar sommige eisen lijken gepasseerd? • Dat betekent dat we ook naar nieuwe normenkaders gaan: nu nog lang niet helder. Maar hanteert de burger niet steeds meer strengere normen dan de overheid?

Bestemd voor

Accountants, controllers die werkzaam zijn voor of in de (semi) publieke sector en inzicht willen krijgen wat het nieuwe maatschappelijke tijdperk betekent voor de audit en control functie.

Docent

• prof. dr. Goos Minderman, hoogleraar public law and governance Vrije Universiteit, hoogleraar good governance, Stellenbosch University South Africa en director INDABA International Datum : Donderdag 23 april 2015 Tijd : 09.30-17.00 uur Locatie : Mercure Hotel, Utrecht- Nieuwegein Prijs leden : € 450 Prijs niet -leden : € 550 PE-uren : 6 Bijzonderheden : U ontvangt voor aanvang van de cursus een aantal artikelen ter voorbereiding. EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de ledenprijs

advanced

14

INTERVIEW

Angélique Liebens ‘Om te bouwen, moet je onbevangen zijn’ Zelf afkomstig uit het bedrijfsleven wil drs. Angélique Liebens RC als manager Financiën & Administratie bij ‘s Heeren Loo Zorggroep graag de promotor zijn van alle financiële kennis die er voorhanden is. De nieuwe Academie Publieke Sector past heel goed in dat streven. ‘Het is hartstikke leuk om in deze tijd aan de zorg te bouwen met alle tools die je als financial in je bagage hebt.’ ‘Toen ik hier binnenkwam, bracht ik een soort van woesj-effect mee. Wanneer je uit het bedrijfsleven komt, heb je toch een zekere voorsprong, merkte ik. Op de eerste dag kreeg ik direct al stapels met rapporten. Ik heb toen voorgesteld voortaan wat meer in bullets te schrijven. Ook het presenteren van cijfers op een visuele manier was men niet zo gewend. In de zorg gaat alle aandacht uit naar het primaire proces. Terecht ook. Aan de finance-functie, en de Angélique Liebens ontwikkeling daarvan, wordt traditioneel veel minder aandacht besteed. Terwijl ook finance belangrijk is. Nieuwe wetgeving zorgt er voor dat de zorginstellingen zich steeds meer als bedrijven moeten gedragen. Om de finance-afdeling meer op de kaart te zetten, heb ik kwartaalbijeenkomsten voor alle ruim zestig finance-collega’s ingevoerd, zoals ik dat vanuit mijn vorige werk gewend was. Dat kenden ze helemaal niet. Zo’n kwartaalbijeenkomst heeft meerdere voordelen. Allereerst uiteraard het breeduit delen van relevante informatie. Je bent ook op een paar momenten in het jaar met alle teams tegelijk aanwezig in één bijeenkomst. Daarnaast geef je de medewerkers ook ruimte om zelfvertrouwen op te bouwen: ze kruipen als het ware uit hun schulp en durven open te vertellen wat hun bezighoudt. Tot slot draagt het naar buiten toe ook bij aan het verder profileren van de afdeling. ‘Het grote verschil tussen de zorg en bedrijfsleven is voor mij dat alles hier toch veel politieker is. Mensen zijn mondiger. Bij mijn vorige werkgevers waren collega’s ook mondig maar de besluitvorming was hiërarchischer bepaald. Zaken die in het bedrijfsleven als vanzelfsprekend worden ervaren, worden hier eerst ter discussie gesteld. Willen we dat wel? Is dit de koers? Willen alle andere afdelingen dit ook? Wat betekent dit voor de administratieve belasting op onze primaire proces, de zorg? Dat betekent dat je moet onderhandelen om een resultaat te bereiken; de rol van finance en wat finance nog meer zou kunnen betekenen dan het puur op de achtergrond ‘verwerken van facturen’, moet echt gepromoot worden. Je krijgt mensen mee als je verhalen kan vertellen. Die rol ligt mij wel.’ ‘Om te bouwen, moet je onbevangen zijn. Daar helpt permanente educatie bij. Ik kijk voortdurend naar cursussen die voor mij relevant zijn. Ik zou wel een tweedaagse opleiding willen die een palet biedt aan trainingen. Zodat je in één klap op de hoogte bent van de laatste presentatietechnieken, vaktechniek, maar ook bijvoorbeeld van nieuwe ontwikkelingen zoals het thema ‘duurzaamheid’. Als ik door de cursusgids blader, heb ik nu nog vaak de neiging om datgene aan te kruisen waar ik vertrouwd mee ben. Ik zou eigenlijk meer verrast willen worden. Meer aandacht voor opleidingen voor de publieke sector is goed. Het geeft meer mogelijkheden om te sparren met mensen uit de zorg, maar ik vind het ook inspirerend om te luisteren naar cases uit het bedrijfsleven. Dat houdt je fris.’ drs. Angélique Liebens RC, is manager Financien & Administratie bij ‘s Heeren Loo Zorggroep

15

FINANCE NIEUW

Ronde tafel: Finance uitdagingen in de zorg (cure) Het zorglandschap is volop in beweging. Regelgeving vanuit VWS, verzekeraars, NZa, IGZ, banken en andere stakeholders is complex en in beweging. Risico’s nemen toe en het krijgen van financiering wordt steeds moeilijker. In de huidige samenleving worden problemen rondom patiënt veiligheid volop in de pers uitgemeten. Extern en intern toezicht wordt aangesproken en reageert op onvolkomenheden en zoekt wegen om grip te krijgen op activiteiten en risico’s. De druk om processen efficiënter te maken wordt opgevoerd om de maatschappelijke kosten van de zorg in de samenleving draagbaar te houden. Een moeilijk en complex speelveld waarin u en uw organisatie dagelijks moet opereren.

Doelstelling

Het doel van deze bijeenkomst is om met collega financials in leidinggevende (RvB, Financiële directie, Interne controle/ auditafdeling) en toezichthoudende functies (RVT’s) in ziekenhuizen te reflecteren op de hedendaagse uitdagingen

Inhoud

Tijdens deze ronde tafel bijeenkomst willen we graag met top financials in de zorg drie actuele thema’s bespreken: 1. Het eerste thema ligt op het terrein van de interne beheersing. Wat betekenen de schaalvergroting via fusies en de vorming van resultaatverantwoordelijke eenheden (RVE’s), hoe worden deze eenheden aangestuurd en hoe kan de balans tussen centrale beheersing en decentraal ondernemerschap worden bewaakt? 2. Het tweede thema is gerelateerd aan toenemende regelgeving van overheid, externe toezichthouders, andere stakeholders en financiële instellingen. Wat betekent deze toenemende invloed voor de toezichthouder, raad van bestuur en interne bedrijfsvoering. En hoe te voorkomen dat risico-regelreflex intern de effectiviteit en efficiency van de bedrijfsvoering nadelig beïnvloedt? 3. Het derde thema heeft betrekking op de gewijzigde verhoudingen met de medisch specialisten door de invoering van integrale tarieven. Wat zijn de eerste ervaringen met de invoering van medisch specialistische bedrijven (MSB) en de verantwoordelijkheidsverdelingen tussen Raad van Toezicht, Raad van Bestuur en het MSB? Deze ronde tafelbijeenkomst vindt in een informele setting plaats. De thema’s worden geïntroduceerd vanuit de praktijk (Charles Evers), herkenbaarheid en uitingsvormen worden bediscussieerd en een theoretische reflectie wordt gegeven door Arco van de Ven.

Docent(en)

• drs. Charles Evers RA, lid raad van bestuur/CFO Atrium MC, Heerlen en vanaf 1 januari 2015 van de beoogde fusieorganisatie Atrium-Orbis Medisch Centrum • prof. dr. Arco van de Ven RA, hoogleraar bestuurlijke informatievoorziening Tias School for Business and Society

Datum : Donderdag 21 mei 2015 Tijd : 15.30-20.00 uur (inclusief diner) Locatie : Van der Valk, Almere Prijs leden : € 425 Prijs niet -leden : € 495 PE-uren : 4 Bijzonderheden : Maximaal 15 deelnemers EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de ledenprijs

expert

16

NIEUW RISICOMANAGEMENT

17

Controle van declaraties in de zorgketen Door het ontbreken van een centrale regiefunctie en de vele spelers in de zorgsector, is het lastig voor zorgverzekeraars om declaraties van zorgaanbieders te controleren op formele en materiële aspecten. Als het voor zorgverzekeraars al lastig is, hoe gaan we daar als accountant/controller mee om? Een vraag waar auditors binnen zorgverzekeraars, zorgaanbieders en accountants mee worstelen. Onder leiding van Christiaan Hameeteman en Maarten Muurling wordt deze vraag beantwoord door auditors uit de zorgaanbiederszijde en zorgverzekeraarszijde.

Doelstelling

Na afloop van de cursus bent u in staat de declaratie van zorgverzekeraars te controleren en de impact daarvan op de omzetverantwoording te bepalen.

Inhoud

Tijdens deze bijeenkomst wordt stilgestaan bij onderstaande vragen: • Wat maakt de controle van de declaraties complex? • Hoe gaat u om met zorginhoudelijk kennis versus controlekennis? • Hoe hebben ziekenhuizen de beheersing rond de registratie en declaraties opgezet? • Waar liggen de ankerpunten voor de accountant/controller in de interne beheersing? • Hoe gaat u om met jaarrekeningcontrole versus separate verantwoording in het kader van de convenant regeling AO/IC

Bestemd voor

Accountant en controllers die meer inzicht willen krijgen in de controle van declaraties in de zorg.

Docent(en)

Datum Tijd Locatie Prijs leden Prijs niet -leden PE-uren Bijzonderheden

: Maandag 8 juni 2015 : 15.30-19.00 uur : EY, Rotterdam : € 250 : € 295 : 3 : EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de ledenprijs

advanced

• Christiaan Hameeteman RA, director PWC • Ing. Maarten Muurling RE, manager IT audit EY

18

INTERVIEW

Paul Slegers ‘Ik wil graag kennis spiegelen’ Voor een financial in de publieke sector is het belangrijk om op de hoogte te blijven van nieuwe trends als integrated reporting, vindt Paul Slegers RA, lid van de centrale directie van Het Hooghuis, een schoolgemeenschap in Oss en omstreken. ‘In een maatschappelijke functie ben je heel erg accountable.’ ‘Als financial in een non-profit omgeving heb je een andere drijfveer dan een vakgenoot in een commerciële organisatie. Een financial in een bedrijf is blij met een hoog resultaat. Binnen de publieke sector krijg je geen applaus als je veel geld overhoudt. Je streeft naar continuïteit vanuit een maatschappelijk belang. Winstmaximalisatie is geen doelstelling. Stel dat de klassen voor de bovenbouw het volgend schooljaar te groot worden. Ze opdelen in kleinere klassen is duur. Dan zou je kunnen voorstellen om iets meer leerlingen te laten zakken voor een toets. Paul Slegers Als minder leerlingen overgaan blijven de hogere klassen immers klein. Zo’n keuze valt misschien bedrijfseconomisch te verantwoorden maar is voor een school onbestaanbaar. Het raakt aan de ethiek van het onderwijs. In zo’n geval zoek je naar een oplossing die de betaalbaarheid optimaliseert zonder het pedagogische doel uit het oog te verliezen.’ ‘Er zijn ook overeenkomsten met een financial in een commerciële omgeving. Zo geldt ook voor ons strenge regelgeving. Een schoolgemeenschap als Het Hooghuis met 5800 leerlingen en een omzet van 50 miljoen euro moet voldoen aan Europese aanbestedingsregels. Dat geldt bijvoorbeeld voor ict-projecten, facilitaire contracten of de inhuur van consultants. En je moet natuurlijk voldoen aan fiscale regels. Daar ligt veel nadruk op, want de gevoeligheid is groot. Maatschappelijke organisaties hebben niet alleen een publieke functie, ze zijn ook publiek bezit. Iedereen wil iets van je. De publieke positie is in dat opzicht kwetsbaar.’ ‘Anderhalf jaar geleden heb ik de summercourse voor accountants in business gevolgd. Vooral om op de hoogte te blijven van trends in externe verslaglegging. Hoe ontwikkelt integrated reporting zich binnen het bedrijfsleven? Welke lessen zijn er te trekken uit hun ervaringen? Het bedrijfsleven heeft in dat opzicht een voorsprong op de publieke sector. In het onderwijs is een dergelijke verslaglegging nog niet gebruikelijk. Tegelijkertijd moeten we er iets mee. Ik wil graag kennis spiegelen. Hoe raakt cloudcomputing bijvoorbeeld aan de privacy? En welke rol speelt shareholdervalue binnen de publieke sector? Het is inspirerend om daarover te sparren met mensen uit verschillende sectoren. Het nadeel van vakgenoten buiten de publieke sector is dat ze vaak geen goed beeld hebben van onze praktijk. Discussies blijven daardoor steken in generalisaties. Ik hoop dat de Academie een bindmiddel wordt voor RA’s in business. Door in te zoomen op de publieke sector wordt je publiek misschien kleiner, maar het vergroot de betrokkenheid van de deelnemers.’ Paul Slegers RA, lid van de centrale directie van Het Hooghuis

NIEUW SPECIALS

19

Professionalisering in de onderwijssector Toezicht, transparantie, continuïteit en interne controle In het onderwijsveld gaat omstreeks € 32 miljard publiek geld om en is meer in beweging dan ooit. Verdelen, toewijzen, verantwoording, kwaliteit en toezicht zijn zaken die blijvende politieke en maatschappelijke aandacht genieten. In het huidige beleid van het kabinet is onderwijs enerzijds één van de weinige terreinen die in totaliteit lijkt te worden ontzien in de bezuinigingen, maar anderzijds op deelterreinen duidelijk wordt aangepakt. Professionaliteit in de sector is het speerpunt voor deze periode. Het verhogen van de kwaliteit van onderwijs en beheer met de beschikbaar gestelde middelen staat daarbij centraal. Het maatschappelijk verkeer verwacht van de accountant dat deze in de dynamische onderwijssector haar rol ook pakt. De Onderwijsinspectie oordeelt ook regelmatig over de kwaliteit van de accountantscontrole bij de onderwijsinstellingen. Naast terugkijken is het voor de accountant steeds belangrijker om zich een oordeel te vormen over de continuïteit van de onderwijsorganisatie en een bijdrage leveren aan de toekomst.

Doelstelling

Na afloop bent u op de hoogte van de actuele ontwikkelingen in het onderwijsveld, de uitvoering van kabinetsplannen en (inter)nationale ontwikkelingen en actuele normenkaders voor toezicht en financieel beheer in de sector. U bent bijgepraat op het gebied van wet en regelgeving (zoals WNT en fiscaliteiten), het protocol OCW, verslaggeving en de continuïteitsparagraaf. En u kent de visie vanuit de Onderwijsinspectie en de praktijk.

Inhoud

Betrokkenen vanuit het ministerie, de onderwijssectorraden, het onderwijsveld en accountantskantoren zetten hun visie uiteen over de genoemde onderwerpen. Centraal staan de actuele ontwikkelingen en de wijze waarop de sector haar interne en financiële beheersing verder kan versterken alsmede de rol van de accountant en controller hierin. Begrippen als kabinetsplannen (Onderwijsakkoord), jaarverslaggeving, accountantscontrole, presentatie-afspraken, vensters voor verantwoording, inspectiereviews bij onderwijsinstellingen en accountantskantoren, XBRL etc. komen aan de orde. Ook bij relevante onderdelen van de nieuwe wet WNT of nationale aanbesteding wordt stilgestaan. De samenstelling van de gastsprekers geeft u een unieke mogelijkheid om inzicht te krijgen in elkaars vraagstukken die de dagelijkse praktijk beheersen.

Bestemd voor

Accountants in business, controllers, openbare accountants, intern accountants, maar ook beleidsmakers en toezichthouders bij zowel het rijk als de gemeenten en de instellingen.

Docent(en)


: Woensdag 3 juni 2015 : 15.00-20.00 uur : Van der Valk, Vianen : € 395 : € 450 : 4 : EICPC-leden kunnen zich inschrijven voor de ledenprijs

advanced

• drs. Dorus van Boxtel RA, accountant PwC, publieke sector en specifiek onderwijs en diverse gastsprekers

FINANCE NIEUW

Anders financieren voor non-profit De bancaire kredietverlening aan non-profit organisaties staat onder druk. Dit noodzaakt ook non-profit instellingen om zich te oriënteren op alternatieve financieringsvormen en bronnen. Een emissie van een obligatielening, crowdfunding, fondsvorming etc. kunnen een goede aanvulling of een passend alternatief zijn.

Doelstelling

Tijdens deze dag belichten we de voor- en nadelen van de verschillende alternatieve financieringsvormen en bronnen, de juridische aspecten en de bijkomende kosten. Ook staan we stil bij de noodzakelijke zorgvuldigheid en de communicatieve aspecten die inherent zijn aan het traject richting een niet-bancaire financiering.

Inhoud

De volgende onderwerpen worden behandeld: • Opzetten van een evenwichtige financieringstrategie in de gewijzigde kapitaalmarkt • Impact van andere financieringsvormen op de financiële keten van een organisatie • Toegang tot de markt verkrijgen via de beurs, brokers, crowdfunding platforms • Vormgeven van een prospectus en andere juridische uitdagingen • Nut en noodzaak van creditrating • Nieuwe vormen van financieren en de noodzaak tot een andere wijze van communiceren

Bestemd voor

Accountants, controllers die werkzaam zijn voor of in de (semi) publieke sector en inzicht willen krijgen wat het nieuwe maatschappelijke tijdperk betekent voor de audit en control functie.

Docent(en)

• prof. dr. Arco van de Ven, hoogleraar TIAS, School for business and society (foto). • Diverse sprekers met ruime praktijkervaring :o.a. Irma Langeraert, directeur ILFA Treasury Support, Hans Leufkens, Euronext , Fritz Witt, Creditreform


: Dinsdag 26 mei 2015 : 09.30-17.00 uur : NBA, Amsterdam : € 350 : € 395 : 6 : EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de ledenprijs

fundamental

20

NIEUW EXTERNE VERSLAGGEVING

21

International Public Sector Standards (IPSAS) Anton de Greef en Inge de Graaf-Oudhuis geven u inzicht in de historie en ontwikkeling van de IPSAS standaarden. Na afloop van dit programma kent u de belangrijkste boekhoudkundige beginselen en vereisten inzake een IPSAS jaarrekening.

Inhoud

Dit programma is ingedeeld in een aantal modules en bespreekt de belangrijkste onderwerpen voor IPSAS. Algemene inleiding • De historie en het ontwikkelingsproces van de standaarden onder toezicht van de IPSASB • De voornaamste principes van het “Conceptual Framework” • De belangrijkste verschillen met het kasstelsel, titel 9 BW2, IFRS en ESR2010 Rapportering en verantwoording Deze module geeft een overzicht gegeven van de rapporterings- voorschriften inzake: • de kerncomponenten van de IPSAS jaarrekening (balans, resultatenrekening, kasstroomtabel, vermogensmutatietabel) • de belangrijkste toelichtingen (segmentrapportering, budgetinformatie, gebeurtenissen na balansdatum) Activa & Passiva Deze module licht de erkennings- en waarderingsprincipes van de belangrijkste activa en passiva toe: • Voorraden, Materiële en immateriële vaste activa (IPSAS 12, 13, 17, 31) • Voorzieningen (IPSAS 19) • Personeelsbeloningen (IPSAS 25) Kennisontwikkeling IPSAS & EPSAS Bespreking van de huidige projecten van de IPSASB met bijzondere aandacht voor: • First Time Adoption under accruals based IPSASs (eerste toepassing van de IPSAS) • IPSAS and government finance statistics reporting guidelines • Reporting service performance De cursus gaat ook in op de ontwikkelingen op het gebied van de “EPSAS” en de initiatieven van de Europese Commissie.

Bestemd voor

Openbaar accountants, overheidsaccountants, accountants in business, controllers en andere financieel-economische professionals werkzaam in de publieke sector.

Docent(en)


: Donderdag 30 april 2015 : 09.30-17.00 uur : PWC, Rotterdam : € 450 : € 550 : 6 : EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de ledenprijs

fundamental

• Anton de Greef, IPSAS Director PwC en Inge de Graaf-Oudhuis RA, senior manager National Office, PWC

EXTERNE VERSLAGGEVING

Verslaggeving voor verenigingen en stichtingen Met en zonder winststreven, inclusief fondsenwervende instellingen Werkt u bij of voor een stichting of vereniging? Dan weet u dat de regelgeving hierbij soms afwijkt. Met name de verslaggeving bij fondsenwervende instellingen vereist specifieke kennis.

Doelstelling

Na het volgen van de cursus kunt u de juiste keuze in verslaggevingsstandaarden maken en aanvullende regels voor verenigingen en stichtingen in de praktijk toepassen. U kunt uw klanten in deze sector beter van dienst zijn.

Inhoud

Aan de hand van jaarrekeningen van stichtingen en verenigingen bespreekt de docent welke weten regelgeving geldt voor de externe verslaggeving van deze organisaties. De verschillen tussen verenigingen en stichtingen worden besproken, daarna de relevante RJ-richtlijnen. Ook interessante publicaties worden aangehaald. Tijdens de cursus komen praktijksituaties aan bod. • BW 2 Titel 9 • Commerciële stichtingen en verenigingen (RJ 630) • Organisaties zonder winststreven (RJ 640) • Fondsenwervende instellingen (RJ 650) • Publicaties van het CBF en de VFI • Praktijkvoorbeelden jaarrekeningen stichtingen en verenigingen • Corporate governance voor verenigingen en stichtingen • Publicatieplicht voor stichtingen?

Bestemd voor

Accountants die meer diepgang willen bereiken in de verslaggeving voor deze bijzondere organisaties.

Docent(en)

• drs. Stefan Betting RA, eigenaar en oprichter PROFEDA B.V.

Datum Tijd Locatie Prijs leden Prijs niet-leden PE-uren Bijzonderheden

: Dinsdag 10 november 2015 : 14.00 - 21.00 uur : Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein : € 445 : € 500 : 6 : EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de ledenprijs

advanced

22

INTERVIEW

Erica Steenwijk ‘Ik verheug mij op de komst van de Academie’ De uitdagingen binnen de decentrale overheid zijn voor een financial compleet anders dan bij een beursgenoteerd bedrijf, vindt Erica Steenwijk AA FB, beleidsmedewerker Financiën bij de Bestuursdienst van de gemeente Rotterdam. Ze heeft daarom hoge verwachtingen van de Academie Publieke Sector. ‘Bij de overheid steekt alles anders in elkaar. Bij het Rijk wordt gewerkt op kasbasis en niet volgens het baten-lastenstelsel. Bij provincies en gemeenten wordt wel gewerkt met een baten-lastenstelsel maar zijn de verslaggevingsregels toch weer anders dan in het bedrijfsleven. Activa met maatschappelijk nut in de openbare ruimte zoals bruggen komen bijvoorbeeld niet op de balans. Die mag je direct afboeken. Deelnemingen worden gewaardeerd tegen de aanschafwaarde. Zo staan het Havenbedrijf en Eneco op de balans voor een veel lager bedrag dan Erica Steenwijk hun werkelijke waarde. Maar niet alleen de regels zijn anders. De hele dynamiek verschilt. In het bedrijfsleven heb je een aantal vaste parameters zoals concurrentie en klanten waar je op stuurt. Wij hebben te maken met de politiek. Het gaat niet om winstgevendheid maar om het realiseren van maatschappelijke doelen. Dat maakt het krachtenveld groter en ongrijpbaarder.’ ‘Als accountant heb je een hele brede financiële opleiding. Je leert hoe je naar processen moet kijken. Hoe je ze moet knippen en inregelen zodat je ze later ook kan controleren. Dat komt in mijn werk goed van pas. Ik was vorig jaar betrokken bij een grote reorganisatie waarbij veertien zelfstandige financiële administraties werden samengevoegd tot een centrale administratie, waarbij ook een serviceorganisatie werd gevormd. Daarnaast hebben we als gemeente te maken met de decentralisatie van de zorg waarbij taken van de overheid naar de gemeente is overgeheveld. Daarvoor moeten loketten ingericht, systemen aangeschaft en mensen aangenomen worden. De organisatie is steeds in beweging en dat maakt het werk heel dynamisch.’ ‘Ik verheug mij op de komst van de Academie Publieke Sector. Wat ik mis in het huidige aanbod aan opleidingen is een vertaalslag naar de publieke sector. Het huidige aanbod is vooral gericht op het bedrijfsleven en dan moet je steeds in je achterhoofd houden dat het binnen de overheid anders uitwerkt. Waar ik behoefte aan heb is informatie over ontwikkelingen die binnen de decentrale overheid spelen. Ik zou bijvoorbeeld wel een cursus willen die ingaat op het controleprotocol dat gemeentes hanteren bij de inkoop van zorg. Iedere gemeente heeft dat zelf opgesteld. Het zou fijn zijn om daar met collega’s van andere gemeenten over te discussiëren. Zodat je met die kennis aan de slag kan gaan.’ Erica Steenwijk AA FB, is beleidsmedewerker Financiën bij de Bestuursdienst van de gemeente Rotterdam

23

FISCAAL EN RECHT NIEUW

Masterclass Belastingplicht overheidsondernemingen Op Prinsjesdag heeft het kabinet het Wetsvoorstel Modernisering VPB-plicht overheidsondernemingen gepubliceerd. De strekking van dit wetsvoorstel is dat ondernemingen van overheidsorganisaties belastingplichtig worden voor de vennootschapsbelasting. De verwachting is dat het wetsvoorstel begin 2015 wordt aangenomen en het is de bedoeling dat het in werking treedt op 1 januari 2016.

Doelstelling

U doet kennis op van de inhoud van het wetsvoorstel en de impact daarvan. Na afloop bent u in staat om: • de consequenties van het wetsvoorstel voor uw organisatie te beoordelen • te beoordelen welke risico’s een overheidsorganisatie loopt op het gebied van de vennootschapsbelasting • te fungeren als sparringpartner voor interne en externe fiscaal adviseurs op dit terrein

Inhoud

Een goede implementatie veel vraagt veel tijd. Elke overheidsorganisatie moet de volgende stappen zetten: 1. Inventariseren welke ondernemingsactiviteiten er zijn. 2. Bepalen of deze ondernemingsactiviteiten belast of vrijgesteld zijn. 3. Bepalen of de administratieve organisatie zodanig is ingericht dat een resultatentoerekening mogelijk is. 4. Bepalen welke resultaten opbrengsten en uitgaven moeten worden toegerekend aan de belaste activiteiten. 5. Activa en passiva gebruikt in de belaste ondernemingsactiviteit waarderen op de waarde in het economische verkeer. 6. Binnen de organisatie een proces inregelen zodat jaarlijks tijdig en volledig aan de fiscale verplichtingen wordt voldaan. Tijdens de masterclass worden de volgende vragen besproken: Wanneer is een overheidsorganisatie belastingplichtig? Welke vrijstellingen gelden er voor overheidsorganisaties? Hoe moeten de resultaten worden toegerekend aan de belaste en de onbelaste activiteiten? Hoe moet de winst worden berekend van de belaste activiteiten? Hoe moet de openingsbalans worden opgesteld?

Bestemd voor

De cursus is bestemd voor accountants, (register)controllers, auditors en directeuren bedrijfsvoering bij overheidsorganisaties (gemeenten, provincies, het Rijk), onderwijsorganisaties en ziekenhuizen.

Docent(en)

• prof. dr. Stan Stevens bijzonder hoogleraar Fiscale aspecten van maatschappelijke ondernemingen (Tias) en belastingadviseur bij HVK Stevens. Datum Tijd Locatie Prijs leden Prijs niet -leden PE-uren Bijzonderheden

: Donderdag 28 mei 2015 : 09.00-17.00 uur : TIAS, Utrecht : € 595 : € 695 : 7 : EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de ledenprijs

advanced

24

NIEUW FISCAAL & RECHT

25

Masterclass Grondslagen vennootschapsbelasting voor overheidsondernemingen Dit programma is een vervolg op de Masterclass Belastingplicht van overheidsondernemingen. De cursus richt zich specifiek op de winstbepaling. U doet kennis op over de hoofdlijnen van de vennootschapsbelasting die van belang is voor overheidsorganisaties

Doelstelling

Na afloop van deze masterclass: • bent u op de hoogte van de belangrijkste fiscale principes voor de winstbepaling en fiscale faciliteiten • kunt u beoordelen welke risico’s een overheidsorganisatie loopt op het gebied van de vennootschapsbelasting • bent u in staat om te fungeren als sparringpartner voor interne en externe fiscaal adviseurs

Inhoud

Tijdens de masterclass worden de volgende onderwerpen besproken: • op welke wijze wordt de fiscale winst bepaald (at arm’s length beginsel) en wat zijn de belangrijkste verschillen tussen de fiscale en commerciële winstbepaling. Hierbij wordt onder andere specifiek aandacht besteed aan voorzieningen, afschrijvingen en herinvesteringsreserve • regels voor verliesverrekening • fiscale regels voor de financiering van overheidsondernemingen (onderscheid eigen en vreemd vermogen, onzakelijke leningen en rentaftrekbeperkingen) • reorganisatie van activiteiten • basis deelnemingsvrijstelling • basis fiscale eenheid

Bestemd voor

De cursus is bestemd voor register controllers, auditors en directeuren bedrijfsvoering bij overheidsorganisaties (gemeenten, provincies, het Rijk), onderwijsorganisaties en ziekenhuizen die een beeld willen krijgen van de nieuwe wetgeving en de consequenties voor de organisaties.

Docent(en)


: woensdag 10 juni 2015 : 09.00-17.00 uur : TIAS, Utrecht : € 595 : € 695 : 7 : EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de ledenprijs

advanced

• prof. dr. mr. Edwin Heithuis is hoogleraar Fiscale economie aan de Universiteit van Amsterdam en hoogleraar fiscaal recht aan de Open Universiteit. Tevens is hij werkzaam bij BDO als wetenschappelijk adviseur.

26

INTERVIEW

Ben de Wilde ‘Het budget voor scholing is in het onderwijs minder groot’ Is een vooruitbetaling over meerdere jaren een belegging? En waar gaat een raad van toezicht tegenwoordig over? Vragen waarover Ben de Wilde RA en stichtingscontroller bij Lucas Onderwijs graag met vakgenoten van gedachten wisselt. ‘Het zou mooi zijn als het delen van die kennis en ervaringen straks vanuit de Academie Publieke Sector gefaciliteerd wordt’. ‘Lucas Onderwijs is een van de grootste schoolbesturen van Nederland. We zijn in Den Haag en omgeving verantwoordelijk voor 3.400 medewerkers en ruim 33.000 leerlingen. De tachtig schooldirecteuren hebben de beschikking over (management-)informatie zodat ze hun primaire proces zo efficiënt mogelijk in kunnen richten. Voor het functioneren van een school zijn niet alleen de prestaties van leerlingen maatgevend. Ook het imago van de school in de buurt Ben de Wilde is een factor. Ik wil schooldirecteuren graag uitdagen om verder vooruit te kijken. Waar wil je als school over vijf jaar staan? Als je bijvoorbeeld wilt investeren in ICT moet je daarvoor de middelen vrij maken. Dat kan als je bijvoorbeeld langer met de boeken doet of tijdelijk een negatieve begroting voor lief neemt. Ik leg uit hoe begrotingen en meerjarenplannen daarbij kunnen helpen. Sommige directeuren zien meteen de mogelijkheden. Anderen moet je meer adviseren. Soms is het een kwestie van mensen eenvoudigweg aanmoedigen. Hak de knoop door en kijk wat er gebeurt. Daarbij moet uiteraard gekeken worden naar de mogelijke risico’s en hoe deze te beperken. Juist door direct te beginnen doe je waardevolle nieuwe inzichten op.’ Hoewel afkomstig uit het bedrijfsleven heeft Ben de Wilde zich in het onderwijs nooit een vreemde eend in de bijt gevoeld. ‘Ik was zelf wel benieuwd of ik zou passen in een publieke omgeving toen ik in 2002 de overstap maakte als financieel directeur, onder meer van supermarktketen Konmar naar een financiële functie binnen een schoolbestuur. Het past erg goed, heb ik ondervonden. Alleen het onderhouden van kennis is lastiger. Het budget en de beschikbare tijd voor scholing is in het onderwijs minder groot dan in het bedrijfsleven. Lucas Onderwijs wil uiteraard zoveel mogelijk middelen ten goede laten komen aan het primaire proces in de scholen. Een Academie Publieke Sector is een welkome aanvulling op het bestaande aanbod. Vooral als je daarmee sectorspecifieke informatie krijgt over wat er verandert op het gebied van richtlijnen en regelgeving. Het gaat mij niet alleen om het ophalen van kennis, ik wil ook wat brengen. Op het gebied van treasurybeleid heb ik een aantal financiële beleidskaders ontwikkeld waar wellicht ook andere scholen hun voordeel mee kunnen doen. Ik hoop dat het een platform wordt waar je collega’s ontmoet en kennis kan uitwisselen. Bijvoorbeeld over de invulling van de raad van toezicht en de relatie van deze raad ten opzichte van de directie en de stichtingscontroller. Voor scholen is dat een relatief nieuwe ontwikkeling en maatschappelijk worden de toezichthouders ook eerder aangesproken. Hoe ver gaat de verantwoordelijkheid van die toezichthouder? En hoe ga je om met financiële middelen? Je mag met reserves in de vorm van liquide middelen binnen de richtlijnen beleggen, maar soms zijn er discussies. Is een vooruitbetaling over meerdere jaren een belegging? Dat zijn onderwerpen die ik met collega’s wil bespreken.’ Ben de Wilde, RA en stichtingscontroller bij Lucas Onderwijs

FISCAAL & RECHT

27

Btw bij non-profit organisaties Voor non-profit organisaties gelden specifieke btw-regels. Zo hebben veel organisaties een vrijstelling. Dus heeft u een vereniging, zorginstelling, woningbouwcorporatie, kinderopvang, sportclub, bejaardenhuis of buurtvereniging als klant? Dan is kennis over specifieke fiscale regelingen van groot belang voor u.

Doelstelling

Na deze cursus • kent u veel vrijstellingen van btw • weet u wanneer een stichting, vereniging of een instelling btw moet betalen over de omzet • weet u wanneer en hoeveel btw non-profit organisaties kunnen terugvragen • kunt u hierop anticiperen en valkuilen en mogelijkheden zien

Inhoud

• ondernemer voor de btw • vrijstellingen voor de btw • fondsenwerving en btw • multifunctionele accommodaties • aftrek van voorbelasting en (pre) pro rata • uitlenen en detacheren van personeel • subsidies • doorbelasten van kosten • actualiteiten

Bestemd voor

Accountants, controllers en financiële medewerkers in de non-profit sector.

Docent(en)

Datum Tijd Locatie Prijs leden Prijs niet-leden PE-uren Bijzonderheden

: 19 mei 2015 : 14.00 - 21.00 uur : Postillion Amersfoort Veluwemeer, Putten : € 405 : € 465 : 6 : EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de ledenprijs

fundamental

• mr. Carola van Vilsteren, omzetbelastingspecialist Van Vilsteren BTW advies BV in Heelsum

RISICOMANAGEMENT

Professionalisering risicomanagement in de publieke organisatie In elke nieuwe richtlijn of governance code neemt risicomanagement een steeds prominentere rol in. Helder moet worden gemaakt wat nu eigenlijk onder een goed werkend risicomanagementsysteem wordt verstaan. Daarnaast zijn er meerdere smaken qua ERM frameworks, nu ook ISO31000 en M_o_R het licht hebben gezien. De trend is om te sturen op onzekerheden welke het behalen van gestelde organisatiedoelen in gevaar kunnen brengen. Risicomanagement wordt daarmee ook wel gedefinieerd als de balans tussen risico’s nemen en risico’s beheersen. Voor de controller zijn deze ontwikkelingen een kans om zijn/haar positie te veranderen naar een pro-actievere adviesfunctie.

Doelstelling

Na afloop van de cursus kent u de meest actuele stand van zaken rondom risicomanagement. U heeft inzicht in de valkuilen en succesfactoren van de verankering binnen uw organisatie. U krijgt handvatten voor de te nemen stappen om risicomanagement te professionaliseren.

Inhoud

• uitleg ISO31000, COSO, M_o_R (verschillen en overeenkomsten) • proces van risicomanagement: risico-identificatie, inclusief risicoperceptie • vaststellen risicotolerantie / ontwerpen van een stresstest • creëren van draagvlak voor risicomanagement • implementatiestrategieën • praktijkcase

Bestemd voor

Accountants en (public) controllers in een controlfunctie in de publieke sector.

Docent(en)

• ir. Anton van Rosmalen, trainer bij het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement.


: Vrijdag 26 juni 2015 : 09.30-17.00 uur : Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein : € 495 : € 595 : 6 : EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de ledenprijs

advanced

28

29

Aanbod van NBA VRC Opleidingen www.nbavrc.nl Cursustitel Data 2015 Niveau FinanceMentor diversen E-mentor management & personal skills diversen Leergang deelnemingen en consolidatie 17, 25 juni en 2 juli fundamental Basisbeginselen IFRS 23 en 24 maart fundamental Meet the prof on NIEUW 31 maart, 9 juni, advanced/expert 15 september, 17 november Update externe verslaggeving voor accountants in business 8 april advanced Fast closing en toch effectief rapporteren 13 april of 8 juni fundamental Update IFRS 2015 15 april advanced Fraudedagen 2015 16 april, 4 juni, 24 september, advanced 10 november Actief luisteren als leiderschapstool 16 april fundamental Snellezen en mindmapping 17 april of 27 mei fundamental Masterclass operational excellence for financial executives 23 en 24 april advanced Presenteer uw cijfers met impact! 23 april advanced Basel III 22 mei fundamental Masterclass fusie & overname 28 en 29 mei advanced Scenarioplanning 29 mei fundamental Professioneel stemgebruik NIEUW 29 mei advanced Visual Analytics with BI dashboards 1 en 2 juni advanced De controller als business partner 1 en 2 juni fundamental Dynamisch leiderschap 3 - 5 juni en expert 30 september - 2 oktober Integrated, interactive & intelligent Excel Models (i3BAR) 3 - 5 juni advanced Strategie implementatie 4 en 5 juni advanced Het herkennen van fraudesignalen 4 juni advanced E-mail and report writing in English 5 juni advanced Advanced fast and quality close 10 juni advanced Actualiteiten strategisch management 12 juni advanced Profit from English 16 en 23 juni advanced Inzicht in en invloed op krachtenvelden 22 en 23 juni fundamental Een effectief financial audit proces VERNIEUWD 29 juni advanced Effectief onderhandelen 29 en 30 juni fundamental One week controlling voor accountants 24 - 28 augustus fundamental Summer School 2015 NIEUW 19 - 21 augustus en advanced 26 - 28 augustus General management and leadership 23 - 27 november expert Business / personal coaching op aanvraag advanced/expert Het volledige cursusaanbod staat op www.nbavrc.nl. heeft u vragen? Stel uw vraag via [email protected] of bel 020 - 301 04 05

30

Cursusaanbod NBA Opleidingen www.nbaopleidingen.nl Cursustitel

Data 2015

Niveau

Richtlijnen voor de jaarverslaggeving in het mkb Rapporteren over risico’s: de risicoparagraaf in het in control statement De flex BV en externe verslaggeving Accountantspraktijk 3.0 Business-analyses in nieuw perspectief Professioneel kritische instelling van de accountant voor trainees ISAE 3402 NIEUW Cijferanalyse Externe verslaggeving: vastgoed Derivaten in het mkb IT aspecten in de accountantscontrole Acualiteiten pensioenen NIEUW IT security trends Data analyse en process mining Actualiteiten uit de insolventiepraktijk Bedrijfswaardering NIEUW Audit van Soft Controls Opdrachtgeverschap bij projecten en programma’s NIEUW De accountant en het bancair krediet Monitoren van bankafspraken Waardering van vastgoed Doorbraakdenken: anders kijken, denken en doen Leergang externe verslaggeving Financiële instrumenten: derivaten Werkkapitaalbeheer en financiering Van operational naar management control audit Leidinggeven aan professionals NIEUW Financial Excel 2010 voor accountants Werkwijze van de bank bij dreigend faillissement Nationale Verslaggevingsdag Advisering en risicomanagement in de MKB-praktijk NIEUW Summercourse NBA Opleidingen Adviseren met impact Summercourse Update IFRS NIEUW Communicatieve vaardigheden voor accountants

10 maart 24 maart 25 maart 26 maart 14 en 23 april 16 april en 5 juni 21 april 21 april 23 april 23 april 29 en 30 april 19 mei 26 mei 28 mei 2 juni 2 juni 2 en 3 juni 2 juni 3 juni 8 juni 9 juni 11 juni 11,12,18,19 juni 15 en 16 juni 15 juni 16, 17 en 18 juni 16 en 17 juni 22 en 23 juni 24 juni 25 juni 29 juni 30 juni-3 juli, 7-10 juli, 14-17 juli, 4-7 augustus of 11-14 augustus 6 en 7 juli 20 en 21 augustus of 25 en 26 augustus diverse data

fundamental advanced fundamental fundamental advanced fundametal fundamental fundamental advanced fundamental fundamental fundamental advanced advanced advanced advanced advanced advanced fundamental advanced advanced fundamental fundamental fundamental advanced fundamental fundamental advanced advanced fundamental fundamental fundamental advanced fundamental fundamental

Het volledige cursusaanbod staat op www.nbaopleidingen.nl. heeft u vragen? Stel uw vraag via [email protected] of bel 020 - 301 03 30

31 Algemene voorwaarden Opleidingen Deze voorwaarden zijn van toepassing op de overeenkomst tussen de deelnemer (cursist) en de organisatie waarmee de deelnemer de (opleidings)overeenkomst aangaat (hierna te noemen: ‘Opleider’). De overeenkomst wordt aangegaan met de partij die in de brochure bij de opleiding is vermeld als organisator. Op de incompany opleidingen is een andere set voorwaarden (‘Algemene voorwaarden Incompany’) van toepassing. Artikel 1. Algemeen Deze algemene voorwaarden zijn van toepassing op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Opleider aan/met een deelnemer met betrekking tot het (doen) verrichten van diensten door Opleider, waaronder begrepen - doch niet gelimiteerd tot het verzorgen van opleidingen, seminars, trainingen, workshops, congressen, conferenties, summercourses en mastercourses (hierna gezamenlijk te noemen „opleidingen) alsmede het ter beschikking stellen van personen, ruimten en materialen, e.d. en alle daaruit voortvloeiende geschillen. Door inschrijving gaat de deelnemer akkoord met deze voorwaarden. Druk- of typefouten zijn voorbehouden. Artikel 2. Aanmelding 1. Een deelnemer kan zich aanmelden via de internetsite van Opleider, door te klikken op de opleiding van zijn of haar keuze, of via het aanmeldingsformulier afgedrukt in brochures van Opleider en via diverse andere communicatiemiddelen. De brochure of een separaat aanmeldingsformulier kan men bij Opleider aanvragen. Een deelnemer kan een volledig ingevuld aanmeldingsformulier per e-mail of per post aan Opleider versturen: voor actuele contactgegevens dient men de website van Opleider te raadplegen. De overeenkomst tussen de deelnemer en Opleider komt tot stand door de schriftelijke of elektronische bevestiging door Opleider aan de deelnemer van diens schriftelijke of elektronische aanmelding. 2. Plaatsing op een opleiding geschiedt in volgorde van binnenkomst van de inschrijfformulieren. Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met aangegeven voorkeuren, hieraan kunnen echter geen rechten ontleend worden. Indien een deelnemer niet kan worden geplaatst, ontvangt betrokken deelnemer daarvan schriftelijk, elektronisch of telefonisch bericht. 3. Aanmelding voor de opleidingen die plaatsvinden in Nederland, België, Suriname, Aruba, Curaçao of St. Maarten is mogelijk tot één dag voor aanvang van de opleiding. Indien

4.

5. 6.

7.

8.

aanmelding geschiedt binnen 10 werkdagen voorafgaand aan aanvang van de opleiding dan kan een tijdige ontvangst van het opleidingsmateriaal niet worden gegarandeerd. Voor opleidingen die plaatsvinden in andere dan bovengenoemde landen c.q. gebieden kunnen deelnemers zich aanmelden tot 60 dagen voor aanvang van de opleiding. De deelnemer verbindt zich voor de gehele opleiding. Elke deelnemer ontvangt elektronisch dan wel per post een deelnamebevestiging binnen 10 werkdagen na ontvangst van de aanmelding. Opleider contracteert met de individuele deelnemer, niet met het kantoor c.q. de werkgever waarvoor de deelnemer werkzaam is. Het staat de deelnemer vanzelfsprekend vrij om de factuur door het kantoor c.q. de werkgever te laten voldoen (‘factuuradres’) maar de deelnemer blijft zelf te allen tijde verantwoordelijk voor volledige en tijdige betaling. Opleider behoudt zich het recht voor om, zonder opgaaf van redenen, individuele inschrijvingen te weigeren.

Artikel 3. Prijzen 1. De uitingen in de door Opleider gepubliceerde brochures, folders en andere communicatie uitingen zijn bindend, tenzij in een schriftelijke overeenkomst een andere prijs is overeengekomen. 2. Alle prijzen zijn, tenzij anders vermeld, inclusief opleidingsmateriaal en catering. Overnachtingen zijn inclusief indien dit vermeld staat bij de omschrijving van cursus. 3. Opleider heeft het recht de prijzen te allen tijde te wijzigen, met dien verstande dat na bevestiging van een opleiding de op dat moment geldende prijs zal blijven gelden, tenzij de opleiding wordt geannuleerd en naar een latere datum wordt verschoven (zie artikel 6), in welk geval de ten tijde van de nieuwe bevestiging geldende prijs van toepassing is. Genoemde prijzen luiden in euro, tenzij anders vermeld. 4. Voor accountants die vallen in categorie Z (leden zonder arbeidsinkomen) zoals bedoeld in de Algemene Contributieverordening (NBA) geldt op schriftelijk verzoek aan Opleider een korting van 30 procent op de opleidingsprijs. Artikel 4. Betalingsvoorwaarden 1. Tenzij uitdrukkelijk anders is overeengekomen dient de deelnemer de volledige opleidingsprijs uiterlijk binnen de op de factuur vermelde betalingstermijn, doch indien de opleiding binnen deze termijn aanvangt, in elk geval een werkdag voorafgaand aan aanvang van de opleiding, te (laten) voldoen.

32

2. De betalingstermijn op de factuur is een fatale termijn. Indien de verschuldigde opleidingsprijs niet tijdig is voldaan, heeft Opleider het recht de overeenkomst niet uit te voeren dan wel voortijdig te beëindigen. In dat geval wordt een overeenkomst beschouwd als door de deelnemer te zijn geannuleerd en zijn de annuleringskosten van toepassing zoals vermeld in artikel 5. Artikel 5. Annulering door deelnemer 1. Bij verhindering kan een deelnemer zich zonder bijkomende kosten laten vervangen door een ander, mits schriftelijk gemeld vóór aanvang van de opleiding. De deelnemer blijft de gehele oorspronkelijke opleidingsprijs verschuldigd. 2. Gehele of gedeeltelijke annulering van een overeenkomst door een deelnemer dient schriftelijk of per e-mail plaats te vinden. Voor de vaststelling van de annuleringskosten wordt uitgegaan van de datum van ontvangst van het schrijven of de e-mail c.q. de datum waarop de betalingstermijn is verstreken. 3. De deelnemer heeft het recht om de overeenkomst gedurende 14 dagen na het bestellen van de cursus te ontbinden (indien wettelijke bedenktijd ex. artikel 6:230 o BW van toepassing) tenzij anders overeengekomen. 4. Indien de deelnemer zijn deelname aan een opleiding schriftelijk annuleert tussen de zes en vier weken vóór aanvang van de opleiding, is € 75,00 administratiekosten verschuldigd en de eventuele reeds gemaakte - niet restitueerbare - kosten zoals kosten voor overnachtingen. Annuleert de deelnemer minder dan vier weken voor aanvang van de opleiding dan wordt het volledige opleidingsgeld (100%) in rekening gebracht. Artikel 6. Annulering c.q. wijziging 1. Opleider heeft het recht zonder opgave van reden wijzigingen (waaronder, doch niet uitsluitend, wijzigingen met betrekking tot de inhoud, de opzet, de docenten, het materiaal, de datum, het tijdstip, de locatie, de plaats waarin de opleiding wordt gegeven) aan te brengen in aangekondigde opleidingen en aangekondigde opleidingen af te gelasten. 2. In geval van afgelasting van een opleiding heeft de deelnemer recht op terugbetaling van het volledige door de deelnemer aan Opleider betaalde bedrag. 3. In geval van wijziging van de datum, het tijdstip of de locatie van een opleiding wordt de deelnemer schriftelijk of elektronisch geïnformeerd. In dat geval kan een deelnemer, tenzij anders overeengekomen, binnen 14 dagen na dagtekening van

het schrijven of de e-mail betreffende de wijziging, kosteloos annuleren door middel van een schrijven of e-mail. Artikel 7. Klachtenprocedure 1. Klachten dienen binnen 14 dagen na constatering gemotiveerd aan Opleider te worden meegedeeld. Binnen 5 werkdagen ontvangt de verzender een bevestiging van ontvangst. Alle klachten worden vertrouwelijk en binnen 4 weken na ontvangst behandeld. De uitgebreide klachtenprocedurestaat beschreven op de website van Opleider , op deze website vindt u tevens het digitale klachtenformulier. De klacht en de afhandeling daarvan wordt door Opleider geregistreerd en bewaard voor een periode van vijf (5) jaar. 2. Het indienen van een klacht laat de nakoming van de betalingsverplichtingen onverlet. Artikel 8. Aansprakelijkheid 1. Opleider spant zich in om alle activiteiten kwalitatief optimaal te verrichten, zowel inhoudelijk als organisatorisch. Niet uitgesloten kan worden dat desondanks foutieve inhoudelijke informatie wordt verstrekt, hetzij door de docent tijdens de opleiding, hetzij in het schriftelijk materiaal dat als onderdeel van de opleiding aan de deelnemer wordt verstrekt. Opleider sluit iedere aansprakelijkheid hiervoor uit, tenzij sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid zijdens Opleider en/of haar leidinggevenden. 2. De gehele contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid van Opleider jegens de deelnemer aan een opleiding is beperkt tot aansprakelijkheid met betrekking tot directe schade (waaronder in ieder geval niet wordt begrepen: indirecte schade, gevolgschade, verminderde goodwill, bedrijfsstagnatie en daarmee samenhangend verlies of schade); met een maximum van het totaalbedrag aan vergoedingen die de deelnemer uit hoofde van de overeenkomst aan een opleiding aan Opleider heeft voldaan. 3. De deelnemer vrijwaart Opleider tegen alle vorderingen van derden - waaronder begrepen doch niet beperkt tot de werkgever dan wel werknemers van de deelnemer - die hetzij rechtstreeks hetzij indirect voortvloeien uit de in het kader van de overeenkomst verrichte werkzaamheden.

33 Aanmeldingsformulier

Academie Publieke Sector Cursus:

Datum:

Prijs: Overnachting: ja / nee *

Cursus:

Datum:


Cursus:

Datum:


Naam, voorletters en titel(s):

M/V*

Voornaam: Privé-adres: Telefoon privé: E-mailadres: Mobiel: Functie: RA / RC / AA / CPC / Geen van deze * Werkzaam bij: Adres:

Telefoon zakelijk:

Postcode en plaats: Factuuradres: Additionele factuurgegevens:

Datum:

Handtekening:

De algemene voorwaarden zijn van toepassing. Zie pagina’s 31 en 32 * Doorhalen wat niet van toepassing is Dit formulier kunt u faxen naar: 020 - 301 03 02 of scannen en mailen naar [email protected]. U kunt zich ook aanmelden via www.academiepubliekesector.nl, of dit formulier (zonder postzegel) sturen naar: Academie Publieke Sector, Antwoordnummer 1618, 1000 WB Amsterdam

34 Aanmeldingsformulier

Academie Publieke Sector Cursus:

Datum:


Cursus:

Datum:


Cursus:

Datum:


Naam, voorletters en titel(s):

M/V*

Voornaam: Privé-adres: Telefoon privé: E-mailadres: Mobiel: Functie: RA / RC / AA / CPC / Geen van deze * Werkzaam bij: Adres:

Telefoon zakelijk:

Postcode en plaats: Factuuradres: Additionele factuurgegevens:

Datum:

Handtekening:

De algemene voorwaarden zijn van toepassing. Zie pagina’s 31 en 32 * Doorhalen wat niet van toepassing is Dit formulier kunt u faxen naar: 020 - 301 03 02 of scannen en mailen naar [email protected]. U kunt zich ook aanmelden via www.academiepubliekesector.nl, of dit formulier (zonder postzegel) sturen naar: Academie Publieke Sector, Antwoordnummer 1618, 1000 WB Amsterdam

35

Academie Publieke Sector

Postbus 7984, 1008 AD Amsterdam Antonio Vivaldistraat 2-8, 1083 HP Amsterdam T 020 - 301 02 19 I www.academiepubliekesector.nl E [email protected]

Opleidingen voor accountants en controllers in de publieke sector

Recommend Documents