OPLEIDING VERTROUWENSPERSOON ONDERWIJS Wetgeving 2014

OPLEIDING VERTROUWENSPERSOON ONDERWIJS Wetgeving 2014 Maddy Van Temsche Sociaal inspecteur Regionale directie TWW-OVL Kennisdirectie Psychosociologie [email protected]

Inhoud 1. Wettelijke bepalingen 2. Definities 3. Risicoanalyse en preventiemaatregelen 4. De interne procedure: het verzoek tot psychosociale interventie 5. Rol van de verschillende partijen 6. Uitwisseling van informatie 7. Bescherming tegen represailles 8. Externe procedures 9. Overgangsbepalingen 2 Infosessies Onderwijs 2015

Gebruikte afkortingen • • • • • • • • • • • • • • • • • •

AA: arbeidsauditeur AG: arbeidsgeneesheer AO: arbeidsovereenkomst AR: arbeidsreglement CPBW: comité preventie en bescherming op het werk EAO: ernstig arbeidsongeval EDPBW: externe dienst preventie en bescherming op het werk GPOSGW: geweld, pesten en ongewenst seksueel gedrag op het werk IDPBW: interne dienst preventie en bescherming op het werk OM: openbaar ministerie OR: onderzoeksrechter RA: risicoanalyse PA: preventieadviseur veiligheid PAPS: preventieadviseur psychosociale aspecten TWW: toezicht op het welzijn op het werk VP: vertrouwenspersoon WN: werknemer WG: werkgever Infosessies Onderwijs 2015

3

1. Wettelijke bepalingen

4 Infosessies Onderwijs 2015

• Wet van 28 februari 2014 tot aanvulling van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk wat de preventie van psychosociale risico’s betreft, waaronder inzonderheid geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk

• Wet van 28 maart 2014 tot wijziging van het gerechtelijk wetboek en de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk wat de gerechtelijke procedures betreft = hoofdstuk Vbis Welzijnswet

• Koninklijk besluit van 10 april 2014 betreffende de preventie van psychosociale risico’s op het werk  Verschenen in Belgisch Staatsblad van 28 april 2014 5 Infosessies Onderwijs 2015

Inwerkingtreding • 1 september 2014 • BEHALVE artikel 80 KB Inlichtingen betreffende de preventie van psychosociale risico’s op het werk op te nemen in het jaarverslag van de interne dienst preventie en bescherming op het werk  1 januari 2015


2. Definities


Psychosociale risico’s • Kans voor één of meerdere werknemers • Psychische schade door blootstelling – Samen met lichamelijke schade

• Elementen – – – – –

Arbeidsorganisatie Arbeidsinhoud Arbeidsvoorwaarden Arbeidsomstandigheden Interpersoonlijke relaties op het werk

• Objectief gevaar • Werkgever heeft impact op elementen Infosessies Onderwijs 2015

8

Elementen • Arbeidsorganisatie: Structuur van de organisatie (horizontaal-verticaal) wijze waarop de taken worden verdeeld - werkprocedures-managementstijl - algemeen beleid dat in de onderneming wordt uitgevoerd -….

• Arbeidsinhoud: Aard van de taak - complexiteit van variatie van de taken - contact met derden - psychische belasting – lichamelijke belasting - duidelijkheid van de taken -….

• Arbeidsvoorwaarden: Aard van de overeenkomst – type werkrooster- opleidingsmogelijkheden – loopbaanbeheer evaluatieprocedures -….

• Arbeidsomstandigheden: Inrichting van de arbeidsplaatsen – arbeidsmiddelen – lawaai – verlichting – gebruikte stoffen – werkverhoudingen - …

• Interpersoonlijke relaties: Interne relaties – (collega’s, HL, directe chef) – relaties met derden (klanten, leerlingen) -communicatie Infosessies Onderwijs 2015

9

Pesterijen • Onrechtmatig geheel • Meerdere gelijkaardige of uiteenlopende gedragingen • Precisering discriminatiegronden Leeftijd, Burgerlijke staat ,Geboorte, Vermogen, Geloof of levensbeschouwing, Politieke of syndicale overtuiging, Taal, Huidige of toekomstige gezondheidstoestand, Handicap, Fysieke of genetische eigenschap, Sociale afkomst, Nationaliteit, Zogenaamd ras, Huidskleur, Afkomst, Nationale of etnische afstamming, Geslacht ,Seksuele geaardheid, Genderidentiteit, Genderexpressie 10 Infosessies Onderwijs 2015

3. Risicoanalyse en preventiemaatregelen


Risicoanalyse a priori • Identificatie van situaties die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico’s – Stress / Burn out – Conflicten – Geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk

• Evaluatie van de risico’s (= 5 A’s) • Samen met werknemers • Samen met PAPS IDPBW – Indien geen PAPS IDPBW en analyse is complex: samen met PAPS EDPBW 12 Infosessies Onderwijs 2015

Preventiemaatregelen • Algemene preventiebeginselen • Impact op gevaar • Risico’s voorkomen, schade voorkomen, schade beperken – – – –

Materiële en organisatorische maatregelen Specifieke maatregelen in verband met derden Verplichtingen hiërarchische lijn Informatie en opleiding werknemers en informatie CPBW = advies CPBW

• Procedures = akkoord CPBW

• Collectieve arbeidsovereenkomst 13 Infosessies Onderwijs 2015

Specifiek element : derden • Register van feiten van derden • Verklaringen: – Beschrijving van de feiten van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag – Data van de feiten – Identiteit enkel wanneer WN akkoord is

• Bijgehouden door: – Vertrouwenspersoon of PAPS – PA IDPBW wanneer PAPS extern en geen VP


Specifiek element : derden (2) • Toegang: – WG – VP en PAPS – PA IDPBW

• Ter beschikking houden van TWW • Bewaring gedurende 5 jaar


Risicoanalyse specifieke arbeidssituatie • Initiatief: – Werkgever – Lid hiërarchische lijn – 1/3 WN-vertegenwoordiging in CPBW

• Uitgevoerd – Samen met WN – Samen met PAPS IDPBW – Indien geen PAPS IDPBW en situatie is complex: samen met PAPS EDPBW

• Gegevens worden anoniem meegedeeld aan WG 16 Infosessies Onderwijs 2015

Risicoanalyse specifieke arbeidssituatie (2) • Preventiemaatregelen: – – – –

Collectief en individueel Impact op het gevaar Hiërarchie preventiemaatregelen Advies PAPS indien betrokken bij risicoanalyse

• Werkgever informeert: – – – – –

Verzoeker Betrokken preventieadviseurs Andere personen die nuttig kunnen zijn Preventiemaatregelen: volledig Resultaten van de Risicoanalyse: anonieme gegevens Infosessies Onderwijs 2015

17

Evaluatie van het beleid • Aanpassing aan wijzigingen die psychosociale risico’s beïnvloeden • Evaluatie 1 x per jaar – – –

Door werkgever met PAPS IDPBW Indien geen PAPS IDPBW en evaluatie is complex samen met PAPS EDPBW Elementen o Verzoek risicoanalyse specifieke arbeidssituatie o Verzoek formele psychosociale interventie o Informatie van de arbeidsgeneesheer o Conclusies van incidenten bij herhaling en voorwerp van informele psychosociale interventie o Feiten ten aanzien van derden o Gegevens jaarverslag IDPBW

• Advies CPBW over collectieve preventiemaatregelen 18 Infosessies Onderwijs 2015

4. De interne procedure: het verzoek tot psychosociale interventie


Verzoek psychosociale interventie • Geen afbreuk aan mogelijkheid om beroep te doen op: – Werkgever – Lid hiërarchische lijn – Lid CPBW of vakbondsafgevaardigde

• Interne procedure voor werknemer die meent psychische schade te ondervinden door psychosociale risico’s – Informele psychosociale interventie – Formele psychosociale interventie 20 Infosessies Onderwijs 2015

Fase voorafgaand aan verzoek • Eerste contact  10 kalenderdagen

• Vertrouwenspersoon of PAPS: – Hoort de werknemer – Informeert de werknemer over mogelijkheden

•

Persoonlijk onderhoud – –

•

Document dat onderhoud bevestigt Indien gevraagd door de werknemer

Werknemer maakt keuze omtrent type interventie 21 Infosessies Onderwijs 2015

Informele psychosociale interventie = op informele wijze zoeken naar een oplossing door verzoeker en vertrouwenspersoon of PAPS • Gesprek – Onthaal, actief luisteren – Advies

• Interventie bij andere persoon onderneming – Hiërarchische lijn

• Verzoening tussen betrokken personen – Akkoord van partijen

• Type interventie wordt opgenomen in document 22 Infosessies Onderwijs 2015

Formele psychosociale interventie = werknemer VRAAGT aan werkgever = gepaste COLLECTIEVE EN INDIVIDUELE maatregelen = op basis van: – Analyse van specifieke arbeidssituatie – Voorstellen van de PAPS opgenomen in advies Specifieke toepassing : Verzoek tot formele psychosociale interventie voor feiten van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk 23 Infosessies Onderwijs 2015

Indiening verzoek • In welk geval ? – Werknemer wenst geen informele interventie – De informele interventie leidt niet tot resultaat – Uitdrukkelijke wilsuiting bij PAPS

• Hoe ? – Persoonlijk onderhoud met PAPS – Binnen 10 kalenderdagen na wilsuiting – PAPS bevestigt in document dat persoonlijk onderhoud heeft plaats gevonden – Kopie van document aan werknemer 24 Infosessies Onderwijs 2015

Indiening verzoek (2) • Document – – – –

Gedateerd en ondertekend door verzoeker Beschrijving van problematische arbeidssituatie Verzoek aan WG om passende maatregelen te treffen Bezorgd aan PAPS of EPBW • Persoonlijk of verzonden bij brief: ondertekening van kopie die geldt als ontvangstbewijs • Of verzonden bij aangetekende brief

• Weigering door PAPS – Situatie houdt kennelijk geen psychosociale risico’s in – Kennisgeving binnen 10 kalenderdagen na in ontvangst nemen verzoek – Geen kennisgeving: het verzoek is aanvaard 25 Infosessies Onderwijs 2015

Verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter • PAPS informeert werkgever en verzoeker over – Feit dat een verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter werd ingediend – Wijze van behandeling van het verzoek – De datum waarop de werkgever een beslissing moet treffen over het gevolg dat hij geeft aan het verzoek – De risicosituatie beschreven door de verzoeker (enkel werkgever) – Identiteit verzoeker NIET meedelen aan de werkgever


Verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter (2) • Werkgever beslist over gevolg • Kan risicoanalyse uitvoeren van specifieke risicosituatie (volgens artikel 6 KB) • Overleg met CPBW of vakbondsafvaardiging – Informatie over de risicosituatie beschreven door de verzoeker – Advies over wijze van behandeling van het verzoek – Resultaten van risicoanalyse van specifieke risicosituatie – Advies over gevolgen aan het verzoek 27 Infosessies Onderwijs 2015

Verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter (3) • Beslissing van de werkgever over gevolg – Mededeling van de gemotiveerde beslissing over het gevolg • Aan PAPS die verzoeker informeert • Aan PA IDPBW indien PAPS EDPBW • Aan CPBW of de vakbondsafvaardiging – Termijn : • Drie maanden vanaf mededeling door PAPS aan WG • Zes maanden indien risicoanalyse specifieke risicosituatie (volgens artikel 6 KB)

• Werkgever voert beslissing uit 28 Infosessies Onderwijs 2015

Verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter (4) • Tijdens behandeling van verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter – Binnen de drie maanden vanaf de mededeling door PAPS aan WG – Bepaalt PAPS – Preventiemaatregelen met eventueel bewarend karakter – Ter voorkoming van ernstige aantasting van de gezondheid van de verzoeker

• Werkgever voert deze maatregelen uit of treft maatregelen met gelijkwaardig beschermingsniveau 29 Infosessies Onderwijs 2015

Verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter (5) • Toch onderzoek zoals voor een verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter – Indien WG geen risicoanalyse van de specifieke risicosituatie (volgens artikel 6 KB) uitvoert of – Deze niet werd uitgevoerd samen met de PAPS EN – Geen gemotiveerde beslissing van de werkgever binnen de gestelde termijn – De WG beslist geen preventiemaatregelen te treffen – De verzoeker meent dat de preventiemaatregelen niet aangepast zijn aan zijn situatie – Akkoord van de verzoeker 30 Infosessies Onderwijs 2015

Verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter (6) • Termijn In ontvangstneming verzoek door PAPS of EDPBW  max.10 kalenderdagen Aanvaarding verzoek  zo snel mogelijk PAPS informeert WG over collectief karakter van het verzoek  max. 3 maanden (max. 3 maanden verlengbaar indien RA art. 6 KB) Werkgever deelt gemotiveerde beslissing mee 31 Infosessies Onderwijs 2015

Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter • PAPS informeert werkgever – – – –

Over indiening van het verzoek Hoofdzakelijk individueel karakter ervan Identiteit van de verzoeker Schriftelijk

• PAPS onderzoekt de arbeidssituatie – Volledig onpartijdig – Kan personen horen en rekening houden met informatie door hen verstrekt – Kan opgenomen worden in gedateerde en ondertekende verklaring (kopie aan gehoorde personen) 32 Infosessies Onderwijs 2015

Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter (2)

• PAPS stelt advies op

– Beschrijving van het verzoek en context – Identificatie van gevaren voor • Verzoeker • Geheel van werknemers – Elementen met positieve of negatieve invloed op situatie – Eventueel voorafgaande stappen – Voorstellen van collectieve en individuele preventiemaatregelen ten aanzien van de specifieke arbeidssituatie en verantwoording – Voorstellen van collectieve preventiemaatregelen om herhaling in andere situaties te voorkomen en verantwoording Infosessies Onderwijs 2015

33

Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter (3) • PAPS deelt advies mee – Aan werkgever – Met akkoord van verzoeker: aan de VP die informeel is opgetreden – Binnen de 3 maanden vanaf aanvaarding van het verzoek – Kan 1X verlengd worden met maximum 3 maanden • Rechtvaardiging door PAPS • Schriftelijk meedelen van redenen aan de WG, verzoeker en andere betrokkenen – Ook advies wanneer de verzoeker niet langer deel uitmaakt van de onderneming tijdens het verloop van de interventie 34 Infosessies Onderwijs 2015

Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter (4)

• PAPS informeert

– Verzoeker en andere betrokken persoon over • Datum van mededeling advies aan WG • De voorstellen van preventiemaatregelen ten aanzien van de specifieke situatie + verantwoording om – De situatie gemakkelijker te begrijpen – De afloop van de procedure te aanvaarden – Preventieadviseur IDPBW (als PAPS extern is) • De voorstellen van preventiemaatregelen ten aanzien van de specifieke arbeidssituatie en om herhaling te voorkomen + verantwoording • Coördinatieopdracht Infosessies Onderwijs 2015

35

Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter (5) • Beslissing werkgever – Individuele maatregelen ten aanzien van werknemer • Voorafgaand en schriftelijk • Binnen één maand na ontvangen het advies PAPS – Individuele maatregelen die arbeidsvoorwaarden kunnen wijzigen • Kopie van het advies van de PAPS • Horen van de werknemer • Bijstand aan de werknemer door persoon naar keuze 36 Infosessies Onderwijs 2015

Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter (6) • Mededeling van beslissing werkgever – – – – – –

PAPS Verzoeker Andere betrokken persoon PA IDPBW, wanneer PAPS behoort tot EDPBW Over gevolgen gegeven aan het verzoek Binnen twee maanden na het advies van de PAPS

• Werkgever voert beslissing uit 37 Infosessies Onderwijs 2015

Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter (7) • Termijn In ontvangstneming verzoek door PAPS of EDPBW max. 10 kalenderdagen Aanvaarding verzoek  max. 3 maanden (1X verlengbaar) Advies PAPS aan WG  (max. 1 maand) WG informeert WN over individuele maatregelen max. 2 maanden WG deelt gemotiveerde beslissing mee 38 Infosessies Onderwijs 2015

Specifieke regels i.v.m. grensoverschrijdend gedrag • Verzoek inhoud – – – –

Beschrijving van de feiten constitutief voor GPOSGW Ogenblik en plaats van de feiten Identiteit aangeklaagde Verzoek aan de werkgever • Geschikte maatregelen nemen • Om einde te stellen aan feiten

• Inontvangstneming van het verzoek – Persoonlijk door PAPS of EDPBW • Kopie als ontvangstmelding – Per aangetekend schrijven 39 Infosessies Onderwijs 2015

Specifieke regels i.v.m. grensoverschrijdend gedrag (2) • Weigering van het verzoek door PAPS – Situatie houdt kennelijk geen GPOSGW in – Binnen 10 kalenderdagen na in ontvangst nemen verzoek – Geen kennisgeving: verzoek is aanvaard

• PAPS informeert WG dat verzoeker de ontslagbescherming geniet • Onderzoek door PAPS – Aan aangeklaagde feiten meedelen die ten laste worden gelegd – Personen horen – Getuigen horen en aan werkgever meedelen dat getuige ontslagbescherming geniet Infosessies Onderwijs 2015

40

Specifieke regels i.v.m. grensoverschrijdend gedrag (3) • Bewarende maatregelen – Ernst van de feiten – Vóór opstellen advies – WG informeert PAPS over gemotiveerde beslissing in verband met bewarende maatregelen

• Advies opstellen • Advies meedelen – Centrum gelijkheid van kansen en racismebestrijding – Instituut gelijkheid vrouwen en mannen • Schriftelijk verzoek • Akkoord werknemer • Verbod om advies aan werknemer mee te delen Infosessies Onderwijs 2015

41

Specifieke regels i.v.m. grensoverschrijdend gedrag (4) • Verplicht beroep op TWW door PAPS – Voor advies PAPS : WG treft bewarende maatregelen niet – Na het advies PAPS: WG treft geen (geschikte) maatregelen en • Er is ofwel een ernstig en onmiddellijk gevaar voor de werknemer • Ofwel is de aangeklaagde werkgever of een lid van het leidinggevend personeel 42 Infosessies Onderwijs 2015

5. Rol van de verschillende partijen


Tussenkomende partijen • • • • • • • •

Werkgever Werknemer Hiërarchische lijn CPBW Preventieadviseur psychosociale aspecten Vertrouwenspersoon Preventieadviseur IPBW Arbeidsgeneesheer 44 Infosessies Onderwijs 2015

Werknemers • Op positieve wijze bijdragen tot het preventiebeleid in het kader van ongewenste gedragingen • Zich onthouden van elke vorm van ongewenste gedragingen • Geen misbruik maken van de procedure • Informatie en opleiding : idem hiërarchische lijn


Hiërarchische lijn • Opsporen van problemen van psychosociale aard en waken over de tijdige behandeling • Informatie en opleiding: – – – –

Verzoek tot RA van specifieke arbeidssituatie Procedures Register voor feiten van derden Diensten of instellingen waarop beroep kan gedaan worden in geval van geweld – Verplichting zich te onthouden van grensoverschrijdende gedragingen – Resultaten van de globale RA en de evaluatie van de preventiemaatregelen – Toepasselijke preventiemaatregelen 46 Infosessies Onderwijs 2015

HET CPBW • Voorafgaand advies over: – Elementen van 5 A’s die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico’s op het werk – Collectieve preventiemaatregelen die voortvloeien uit de RA a priori en evaluatie – Collectieve preventiemaatregelen om herhaling te voorkomen die opgenomen zijn in advies van PAPS – Keuze om opdrachten aan interne of externe PAPS toe te vertrouwen – Wijze van behandeling van en gevolgen die worden gegeven aan verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter 47 Infosessies Onderwijs 2015

HET CPBW (2) • Deelname van de VP aan vergaderingen • Informatie en opleiding: – – – –

Verzoek tot RA van een specifieke arbeidssituatie Toepasselijke procedures Register voor feiten van derden Diensten of instellingen waarop beroep kan worden gedaan ingeval van geweld – Verplichting zich te onthouden van grensoverschrijdende gedragingen 48 Infosessies Onderwijs 2015

Preventieadviseur psychosociale aspecten • Idem als vroeger, maar uitgebreid tot alle psychosociale risico’s • Bijkomende onverenigbaarheid : – Geen lid zijn van het leidinggevend personeel = personen belast met het dagelijks bestuur van de onderneming of instelling, die gemachtigd zijn om de werkgever te vertegenwoordigen en te verbinden, alsmede de personeelsleden, onmiddellijk ondergeschikt aan die personen, wanneer zij eveneens opdrachten van dagelijks bestuur vervullen 49 Infosessies Onderwijs 2015

Preventieadviseur psychosociale aspecten (2) • •

Gehouden aan het beroepsgeheim Uitzonderingen: – Informele psychosociale interventie: pertinente informatie aan deelnemers – Verzoek tot formele psychosociale interventie • Identiteit verzoeker aan WG • Verzoek met een hoofdzakelijk collectief karakter: risico’s met een collectief karakter en eventueel voorstellen voor individuele maatregelen aan de WG • Advies aan WG en VP (als informeel tussengekomen) • Voorstellen voor preventiemaatregelen ten aanzien van specifieke arbeidssituatie + verantwoording aan verzoeker en andere betrokken persoon 50 Infosessies Onderwijs 2015

Preventieadviseur psychosociale aspecten (3) – Verzoek tot formele psychosociale interventie (vervolg) • Voorstellen voor preventiemaatregelen ten aanzien van specifieke arbeidssituatie en om herhaling te voorkomen + verantwoording aan interne PA – Grensoverschrijdende gedragingen • Identiteit getuigen aan de WG • Feiten ten laste aan aangeklaagde • Voorstellen voor bewarende maatregelen aan WG • Kopie document waarbij WG op de hoogte wordt gesteld van verzoek en document verzoek tot interventie TWW aan iedere belanghebbende • Advies PAPS aan Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding en aan Instituut voor gelijkheid van vrouwen 51 en mannen Infosessies Onderwijs 2015

Preventieadviseur psychosociale aspecten (4) – Individueel dossier: • Ter beschikking van TWW • Ter beschikking van OM: MAAR voor verklaringen is toestemming gehoorde persoon nodig! – Noodzakelijke informatie uitwisselen met AG met oog op geschikte maatregelen voor WN (mits akkoord) – Overleg met VP voor vervullen opdrachten (informatie betreffende interventies) – Anonieme gegevens aan PA IDPBW met het oog op Jaarverslag IDPBW 52 Infosessies Onderwijs 2015

Vertrouwenspersoon • Bevoegdheid uitgebreid tot psychosociale risico’s MAAR enkel informeel! • Aanstelling – Op initiatief van de WG – Op vraag van alle WN-vertegenwoordigers in het CPBW • Procedure – Aanstelling zoals vroeger – Verwijdering uit de functie : • Op initiatief van de werkgever en na akkoord alle WNvertegenwoordigers in het CPBW • Op vraag van alle WN-vertegenwoordigers in het CPBW en na akkoord van de WG 53 Infosessies Onderwijs 2015

Vertrouwenspersoon (2) • Ten minste één vertrouwenspersoon moet behoren tot personeel onderneming indien PAPS behoort tot EDPBW en WG stelt meer dan 20 werknemers te werk • Onverenigbaarheden – Geen WG/WN-vertegenwoordiger in ondernemingsraad of CPBW – Geen lid van de vakbondsafvaardiging – Geen kandidaat voor verkiezingen personeelsafgevaardigden – Niet behoren tot het leidinggevend personeel – Geen preventieadviseur-arbeidsgeneesheer 54 Infosessies Onderwijs 2015

Vertrouwenspersoon (3) • Indien geen expliciete aanduiding van vertrouwenspersoon worden opdrachten vervuld door – Preventieadviseur psychosociale aspecten – Preventieadviseur van de interne dienst behalve indien: • Werkgever zelf de functie van preventieadviseur uitoefent = onderneming met minder dan 20 werknemers • Betrokkene dit weigert • Het CPBW dit weigert = informatie verstrekken over mogelijke interventies 55 Infosessies Onderwijs 2015

Vertrouwenspersoon (4) • Rechten vertrouwenspersoon – Oefent functie volledig autonoom uit – Hangt functioneel af van IDPBW en heeft toegang tot personeel belast met dagelijks beheer – Geen nadeel ondervinden van functie – Beschikt over een passend lokaal – Beroep doen op PAPS • Verzoek heeft betrekking op werkgever zelf of lid hiërarchische lijn • Interventie kan zijn autonomie in gedrang brengen • Interventie kan hem nadeel berokkenen 56 Infosessies Onderwijs 2015

Vertrouwenspersoon (5) • Beschikken over vaardigheden en kennis – Opleiding binnen twee jaar na aanstelling – Verbetering van kennis door supervisies (1 x per jaar)

• Opleiding – Georganiseerd door instellingen die aan wettelijke criteria moeten voldoen – Instellingen kunnen zich laten opnemen op lijst website FOD WASO


Vertrouwenspersoon (6) Opleiding inhoud: - 3 uur : wettelijk kader over rol en statuut vertrouwenspersoon - 3 uur : psychosociale risico’s op het werk - 6 uur : gesprektechnieken - 18 uur : psychosociale interventie: beheersen van probleemsituaties


Vertrouwenspersoon (7) • Opleiding overgangsregeling – Personen die reeds opleiding gevolgd hebben • Functie mag verder uitgeoefend worden – Personen die nog geen opleiding gevolgd hebben • Opleiding volgen binnen 2 jaar vanaf 1 september 2014 • Nuttige ervaring van 5 jaar als VP kunnen aantonen op 1 september 2014


Vertrouwenspersoon (8) • Gehouden aan beroepsgeheim • Uitzonderingen: – Informele psychosociale interventie : pertinente informatie aan deelnemers – Noodzakelijke informatie uitwisselen met AG met oog op geschikte maatregelen voor WN (mits akkoord) – Overleg PAPS voor vervullen opdrachten (informatie betreffende interventies) – Aan PAPS gegevens meedelen betreffende incidenten die zich met herhaling voordoen (evaluatie) – Anonieme gegevens aan PA IDPBW met oog op Jaarverslag IDPBW 60 Infosessies Onderwijs 2015

Preventieadviseur IDBPW • Deelname aan de analyse van de oorzaken van psychosociale risico’s • Kennis nemen van en advies verlenen over de elementen van de 5 A’s die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico’s (WG informeert over wijzigingen) • Uitoefening informatieopdrachten VP • Onderzoek van EAO: rekening houdend met oorzaken van psychosociale aard 61 Infosessies Onderwijs 2015

Arbeidsgeneesheer • 1 x per jaar aan werkgever en PAPS elementen meedelen als gevolg van gezondheidstoezicht die nuttig zijn voor evaluatie van preventiebeleid •

Aantasting van de gezondheid werknemer

– Werknemer informeren over mogelijkheid van interventie door PAPS of VP – Mits akkoord van werknemer • Kan zelf de PAPS informeren • Overleg met PAPS over mogelijkheid van ander werk of aanpassing van de werk post indien nodig ingevolge psychosociale risico’s • Kan advies van PAPS ontvangen 62 Infosessies Onderwijs 2015

6. Uitwisseling van informatie


Individueel dossier • • • • • • • • • • • • • • •

Informatief onderhoud (eventueel) Type informele psychosociale interventie Verplicht persoonlijk onderhoud vóór verzoek formele interventie Verzoek formele interventie Weigering/aanvaarding verzoek (eventueel) Informatie aan WG over indiening verzoek Informatie aan verzoeker over collectief karakter verzoek Verklaringen van gehoorde personen Verlenging termijn onderzoek Advies PAPS Datum mededeling advies PAPS aan WG Mededeling van advies PAPS en voorstellen van preventiemaatregelen aan andere personen Gemotiveerde beslissing WG Voorstellen van preventiemaatregelen om ernstige aantasting van de gezondheid van de verzoeker te voorkomen (eventueel) Behandeling verzoek hoofdzakelijk collectief karakter door PAPS (eventueel) 64 Infosessies Onderwijs 2015

Bijhouden dossier • • • • •

Door PAPS 20 jaar vanaf indiening van het verzoek Bewaring op elektronische drager mogelijk Ter beschikking van TWW Verklaringen mogen door TWW of PAPS enkel meegedeeld worden aan Openbaar Ministerie indien gevraagd en betrokkene voorafgaand toestemt 65 Infosessies Onderwijs 2015

Bijhouden dossier (2) • Regeling van dossieroverdracht bij verandering van EDPBW – Dossier in behandeling: • Oude PAPS informeert verzoeker en andere betrokken persoon over verandering EDPBW • WG deelt aan oude PAPS (op verzoek) coördinaten mee van nieuwe EDPBW • Oude PAPS deelt dossier mee aan nieuwe PAPS • Nieuwe PAPS informeert verzoeker en andere betrokken persoon over overname behandeling – Afgesloten dossier: • Kopie van individueel dossier aan nieuwe PAPS wanneer noodzakelijk voor uitvoeren opdrachten 66 Infosessies Onderwijs 2015

Informatie-uitwisseling • Beperkt door beroepsgeheim en bescherming van het privéleven • Extra beperking: wetten betreffende de openbaarheid van bestuur – Wettelijke regeling noodzakelijk – Toepassing wetten openbaarheid van bestuur uitgesloten • Kopie van het advies van de PAPS • Documenten van het dossier in bezit van TWW – Regeling die toelaat gegevens uit te wisselen die nodig zijn voor de goede samenwerking en het verloop van de procedure


Arbeidsreglement • Coördinaten PAPS of dienst waarvoor hij opdracht uitoefent • Coördinaten VP • Toepasselijke procedures • Termijn voor aanpassing arbeidsreglement: tot 1 maart 2015 68 Infosessies Onderwijs 2015

7. Bescherming tegen represailles


Omvang van de bescherming • Arbeidsverhoudingen niet beëindigen • Geen nadelige maatregel na het einde van de arbeidsverhouding – Behalve om redenen die vreemd zijn aan het verzoek, de klacht, rechtsvordering of getuigenverklaring

• Geen nadelige maatregel tijdens de arbeidsverhouding – In verband met verzoek, klacht, rechtsvordering of getuigenverklaring – Is niet nadelig: maatregel getroffen om einde te stellen aan feiten die proportioneel is en redelijk 70 Infosessies Onderwijs 2015

Personen die beschermd zijn • Werknemer die verzoek tot formele psychosociale interventie voor feiten van GPOSGW indient • Werknemer die een rechtsvordering instelt of wie voor wie een rechtsvordering wordt ingesteld • Directe getuigen of getuigen in rechte


Personen die beschermd zijn (2) • Werknemer die klacht bij TWW indient: – WG heeft geen PAPS aangeduid – WG heeft geen procedure voorzien – Verzoek volgens de WN niet geleid tot een einde van de feiten – De procedure wordt volgens de WN niet wettig toegepast

• Werknemer die klacht bij politie, arbeidsauditeur of onderzoeksrechter indient: – Idem+ – Interne procedure is niet geschikt gelet op de ernst van de feiten 72 Infosessies Onderwijs 2015

Start van de bescherming • Indiening verzoek: voorwaarde = aanvaarding  bescherming (retroactief) vanaf in ontvangst nemen van het verzoek door PAPS of EDPBW

• Getuige: vanaf afleggen getuigenverklaring of oproeping/dagvaarding om te getuigen in rechte • Klacht bij TWW, politie, openbaar ministerie of onderzoeksrechter: vanaf in ontvangstneming klacht • Rechtsvordering: vanaf betekening dagvaarding of neerlegging verzoekschrift 73 Infosessies Onderwijs 2015

Duur van de bescherming • Geen beperking in de tijd, wel omkering bewijslast: – Verzoek tot formele interventie: vanaf in ontvangst nemen verzoek tot 12 maanden die volgen op het indienen van het verzoek, het indienen van de externe klacht of het afleggen van de getuigenverklaring – Rechtsvordering: vanaf instellen rechtsvordering tot 3 maanden nadat vonnis in kracht van gewijsde  WG moet bewijs leveren dat de redenen voor de beslissing vreemd zijn aan het verzoek, de externe klacht, de getuigenverklaring of de rechtsvordering 74 Infosessies Onderwijs 2015

Schending van de bescherming • Mogelijkheden voor de werknemer: – Vragen om opnieuw in de onderneming of instelling te worden opgenomen, onder de voorwaarden die bestonden voor de beëindiging of wijziging – Schadevergoeding: • Zes maanden brutoloon • Werkelijk geleden schade


8. Externe procedures - Inspectie TWW - Bemiddeling (art. 1724 tot 1737 Ger. WB) - Rechtbank


Toezicht op het welzijn op het Werk • Houdt toezicht op naleving van de wetgeving door de WG • Indien preventieadviseur: – Onderzoek van het individueel geval door PAPS – Interventie gebeurt a posteriori • Onderzoek of procedure correct werd toegepast • Eventueel op vraag van PAPS • Doen naleven van maatregelen voorgesteld door PAPS • Opleggen van andere maatregelen 77 Infosessies Onderwijs 2015

Toezicht op het welzijn op het Werk (2) • Indien geen PAPS/ procedure niet conform en • Veiligheid en gezondheid van WN in gevaar – HETZIJ WG verplichten een PAPS aan te duiden/procedure conform maken – HETZIJ opleggen van maatregelen • Ambtshalve aanduiding PAPS • Individuele of organisatorische maatregelen na onderzoek dossier


Toezicht op het welzijn op het Werk (3) TOEGANG TOT DOCUMENTEN: • Register van feiten voor derden • Individueel dossier: – Ook verklaringen afgelegd in het kader van het verzoek tot interne formele interventie – Enkel overdracht van verklaringen aan arbeidsauditeur met akkoord van wie de verklaring heeft afgelegd – Wet openbaarheid van bestuur is niet van toepassing op documenten van het individueel dossier in het bezit van TWW 79 Infosessies Onderwijs 2015

Procedures voor de rechtbank • Strafrechtelijk – Na proces-verbaal TWW, na klacht bij politie of na klacht bij arbeidsauditeur – Strafvordering ingeleid door arbeidsauditeur – Werkgever, lasthebber, aangestelde of dader – Strafsancties: artikel 422bis sociaal strafwetboek


Procedures voor de rechtbank (2) • Burgerrechtelijk – Psychosociale risico’s: schadevergoeding – Geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag • Schadevergoeding • Maatregel ten aanzien van WG • Vordering tot staken


Rechtsvordering ingesteld door • Klager zelf • Representatieve WN- of WG organisatie • Vzw's die de bescherming van slachtoffers tot doel hebben indien: – Drie jaar rechtspersoonlijkheid wanneer vordering wordt ingesteld – Statutair doel • Indien discriminatie – Centrum voor gelijkheid van kansen en racismebestrijding – Instituut voor gelijkheid van vrouwen en mannen AKKOORD van de klager is steeds vereist 82 Infosessies Onderwijs 2015

Schorsing behandeling burgerlijke vordering • Klager wendt zich rechtstreeks tot rechter • Rechter stelt vast: – WG beschikt over procedure behandeling verzoek interne psychosociale interventie – Deze procedure kan wettig toegepast worden

• Rechter kan aan WN bevelen de interne procedure toe te passen – De behandeling van de zaak wordt geschorst tot de interne procedure is beëindigd 83 Infosessies Onderwijs 2015

Schadevergoeding • Dader van feiten van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk • Herstel van materiële schade en morele schade • Vergoeding – Werkelijk geleden schade te bewijzen – Forfaitair bedrag • 3 maanden brutoloon • 6 maanden brutoloon indien – Discriminatie – Gezag relatie tussen dader en slachtoffer – Ernst van de feiten 84 Infosessies Onderwijs 2015

Schadevergoeding (2) • Beperking loongrens arbeidsongevallenwet =2.911,07 euro per maand op 1/1/2014

• Berekening loon zelfstandigen – Bruto-belastbaar inkomen aanslagbiljet personen belasting gedeeld door 12

• Niet van toepassing op derden die slachtoffer zijn van feiten die geen werknemer zijn


Aard van de eis : Vordering tot staking • • • •

Verweerder : dader Rechter : voorzitter van de arbeidsrechtbank Gerechtelijke procedure: zoals kortgeding Wat? – – – – –

Rechter stelt bestaan van feiten vast Bevel aan de dader Om einde te stelen aan de feiten Binnen termijn bepaald door de rechter Indien niet: strafsanctie 86 Infosessies Onderwijs 2015

Aard van de eis : maatregelen • Verweerder: werkgever • Rechter: voorzitter van de arbeidsrechtbank • Gerechtelijke procedure: kortgeding – Procedure zoals kortgeding

• Wat? – Injunctie door de rechter aan de WG – Met het oog op: • Toepassing preventiemaatregelen • Maatregelen om einde te stellen aan feiten • Maatregelen kunnen voorlopig zijn 87 Infosessies Onderwijs 2015

9. Overgangsbepalingen


• Met redenen omklede klacht ingediend voor 1september 2014 Toepassing van de vroegere procedure ontslagbescherming MAAR: - Verklaringen toegankelijk voor inspectie - Openbaarheid van bestuur niet van toepassing op -

-

Advies PAPS Documenten in bezit inspectie

Toepassing bewaringstermijn individueel dossier

• Getuigenverklaring afgelegd of rechtsvordering ingesteld voor 1 september 2014 Toepassing van de vroegere ontslagbescherming 89 Infosessies Onderwijs 2015

Websites www.beswic.be www.werk.belgie.be www.respectophetwerk.be www.sobane.be


Bedankt voor uw aandacht



OPLEIDING VERTROUWENSPERSOON ONDERWIJS Wetgeving 2014

Recommend Documents