CardioVasculair Onderwijs Instituut. Opleiding Cardiologie

CardioVasculair Onderwijs Instituut

Opleiding Cardiologie

Inhoudsopgave

CardioVasculair Onderwijs Instituut .............................................................................................. 0 Inhoudsopgave...................................................................................................................................... 1 Inleiding .................................................................................................................................................. 2 Profiel CVOI: kwaliteit en continuïteit ................................................................................................ 3 Jaar 1 en 2 ............................................................................................................................................. 7 Jaar 3 .................................................................................................................................................... 11 Jaar 4 .................................................................................................................................................... 20 Jaar 5 en 6 ........................................................................................................................................... 23 Competenties en thema’s .................................................................................................................. 27 Portfolio ................................................................................................................................................ 34

Actuele informatie over de cursussen en cursusdata vindt u op www.cvoi.nl

1

Inleiding

Utrecht, januari 2013

In 2011 is het nieuwe opleidingsplan voor AIOS cardiologie officieel van start gegaan. Het Concilium Cardiologicum van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie heeft besloten dat vanaf 2011 het CardioVasculair Onderwijs Instituut (CVOI) al het verplichte onderwijs per opleidingsjaar zal organiseren. In ‘Opleiding Cardiologie’ vind je het profiel van het CVOI en een beschrijving van de diverse opleidingscursussen. Globaal is het programma als volgt: In jaar 1 en 2 dient de basiscursus Anamnese en Lichamelijk Onderzoek en de cursus Advanced Cardiac Life Support gevolgd te worden. In jaar 3 wordt de cursus basis echovaardigheden georganiseerd en vier BOCcursussen met de volgende onderwerpen: Pijn op de borst/preventie, Hartfalen, Syncope/hartkloppingen/ritmestoornissen en Acute cardiologie. In jaar 4, 5 en 6 moet je in overleg met je opleider drie cursussen uit het reguliere CVOI-curriculum kiezen, alsmede enkele vaardigheidstrainingen volgen. De onderwerpen en omschrijving van de diverse cursussen worden op de navolgende pagina’s beschreven. Tevens is er meer informatie over de inhoud van de cursussen en de diverse cursusdata te vinden op de website van het CVOI, www.cvoi.nl. Het CVOI-bureau is voor eventuele vragen altijd bereikbaar.

Postadres:

CardioVasculair Onderwijs Instituut (CVOI) Postbus 19192 3501 DD Utrecht

Bezoekadres:

CardioVasculair Onderwijs Instituut (CVOI) Holland Heart House evrouw L.S.H. Boerboom-Stekelenburg, Gebouw Trindeborch, 4e verdieping assistent coördinator Catharijnesingel 52 3511 GC Utrecht

Contact:

Katharina Schick Laura Boerboom

Telefoon: E-mail: Website:

030-2345001 [email protected] www.cvoi.nl


2

Profiel CVOI: kwaliteit en continuïteit Het CVOI (CardioVasculair Onderwijs Instituut) is het nationale onderwijs instituut voor hart- en vaatziekten dat garant staat voor de kwaliteit en continuïteit van het cardiovasculaire onderwijs in Nederland. Sinds de oprichting van het CVOI in januari 1994 hebben ruim 20.000 cardiologen en cardiologen in opleiding cursussen gevolgd in zeer diverse cardiovasculaire onderwerpen. Het jaarlijkse aantal deelnemers is toegenomen van ongeveer 400 in 1994 naar 2380 in 2012 (Tabel 1). De groei van vooral de laatste jaren is te verklaren door een toenemende behoefte aan kwalitatief hoogstaand en onafhankelijk onderwijs vóór en dóór cardiologen. De CVOI-cursussen worden vrijwel altijd gegeven door cardiologen. De cursisten zijn met name cardiologen en cardiologen in opleiding (AIOS), maar ook andere beroepsgroepen uit het cardiologische veld: hartfunctielaboranten, echolaboranten en diverse andere (para)medici.

2380 2200

2095

1800 1730 1780 1425 1190 965

390

450

505

535

620

635

650

680

695

730

Tabel 1: 1997 toename aantal deelnemers CVOI-onderwijs 1994 1995 1996 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 per 2007jaar 2008 2009 2010 2011 2012

Onderwijsactiviteiten Ook het aantal en de diversiteit van het cursussen zijn sinds de oprichting van het CVOI fors toegenomen. In 1994 waren er nog slechts acht cursussen, vanaf 2012 biedt het CVOI ongeveer vijfenveertig diverse onderwijsactiviteiten aan (Tabel 2). Het onderwijs is onderverdeeld in opleidingscursussen voor cardiologen in opleiding en een curriculum bestaande uit nascholingscursussen, vaardigheidstrainingen en e-learning. De groei in het aanbod van cursussen maakt duidelijk dat steeds meer partijen in het cardiovasculaire veld samenwerking zoeken met het CVOI.


3

47 38

28

8

10

10

12

14

14

16

17

19

21

22

23

40

40

30

25

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Tabel 2: toename aantal CVOI-cursusprogramma´s per jaar

Opleidingscursussen Opleidingscursussen zijn bedoeld voor cardiologen in opleiding (AIOS). Het volgen van deze cursussen is verplicht. - Jaar 1 en 2 Cardiologen in opleiding starten hun opleiding met twee jaar interne geneeskunde. In deze 2 jaren volgen ze aanvullende cardiovasculaire cursussen waaronder de cursus lichamelijk onderzoek en anamnese. - Jaar 3 Het derde jaar van de opleiding is gereserveerd voor het Basis Onderwijs Cardiologie (BOC). Onderwerpen in dit jaar zijn pijn op de borst, preventie, hartfalen, syncope, ritmestoornissen en acute cardiologie. - Jaar 4 Het vierde jaar van de opleiding richt zich op echocardiografie voor gevorderden, ook door middel van vaardigheidstrainingen. In het vierde jaar volgen de cardiologen in opleiding tevens drie cursussen uit het reguliere CVOI curriculum. De keuze van de cursussen vindt plaats in overleg met hun opleider. - Jaar 5 en 6 In het vijfde en zesde jaar volgen de AIOS Cardiologie vaardigheidstrainingen in een (lokaal of centraal) skills center. Daarnaast is deelname aan drie nieuwe cursussen uit het reguliere programma verplicht.


4

Curriculum De programmacommissie van het CVOI stelt ieder jaar een curriculum van verschillende onderwijsactiviteiten samen. Een deel van de cursusonderwerpen keert jaarlijks terug, maar het cursusprogramma, de docenten en de deelnemers kunnen uiteraard van jaar tot jaar variëren. Het reguliere curriculum is het hart van het CVOI-onderwijsprogramma. AIOS Cardiologie maken tijdens hun opleiding via de opleidingscursussen kennis met het CVOI, maar ook daarna blijft het CVOI een belangrijke rol spelen in hun nascholing.

Vaardigheidstrainingen In 2011 is het CVOI begonnen met scenario- en teamtrainingen in een simulatieomgeving, waarbij in kleine groepen de vaardigheden van de cursisten worden geoefend. In dit eerste jaar richten de vaardigheidstrainingen zich nog op cardiologen in opleiding, in de jaren daarna zal de praktijktraining ook in het curriculum aan cardiologen worden aangeboden.

E-learning Een andere nieuwe ontwikkeling binnen het cursusaanbod is e-learning. Het CVOI biedt maandelijks de mogelijkheid om op basis van een artikel uit het Netherlands Heart Journal accreditatiepunten te verdienen door het beantwoorden van toetsvragen op de CVOI-website. Tevens heeft het CVOI deze activiteit uitgebreid met publicaties in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Een tweede mogelijkheid voor e-learning is de virtual class room, ofwel de CVOI Cardio Cineac (CCC). Onder leiding van een moderator volgen de cursisten thuis op hun computer een interactief cursusprogramma. Ook nieuwe richtlijnen zullen in de virtual classroom van het CVOI worden besproken. Deze vorm van interactief onderwijs is vooral geschikt voor groepen tot maximaal vijftien deelnemers.

Organisatie Het bestuur van het CVOI bestaat uit vertegenwoordigers van de beroepsgroep uit het dagelijks bestuur van de NVVC, de Commissie Kwaliteit en het Concilium Cardiologicum. De programmacommissie van het CVOI is verantwoordelijk voor de inhoud van het curriculum. Deze commissie bestaat uit vertegenwoordigers van de Juniorkamer en de diverse werkgroepen/commissies van de NVVC en wordt aangestuurd door Jaap Deckers, directeur opleiding en nascholing. De commissie wordt ondersteund door een ervaren bureau (bureaudirecteur: Monique Peters, coördinator: Katharina Schick en assistent-coördinator: Laura Boerboom). Actuele informatie over de cursussen en cursusdata vindt u op www.cvoi.nl

5

CVOI: continuïteit en kwaliteit Het CVOI is opgericht in 1994 door drie grote partijen in de Nederlandse cardiologie: de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC), het Interuniversitair Cardiologisch Instituut Nederland (ICIN) en de Nederlandse Hartstichting (NHS). Doel was (en is) het garanderen van de continuïteit en de kwaliteit van het cardiovasculair onderwijs in Nederland. NVVC, ICIN en NHS hebben door het oprichten van het CVOI het onderwijs ondergebracht bij de beroepsgroep zelf. Op deze wijze is nadrukkelijk invulling gegeven aan de eigen verantwoordelijkheid voor de bijen nascholing van de beroepsgroep zelf. Mede dankzij deze opzet is het CVOI uitgegroeid tot de belangrijkste aanbieder van cardiovasculair onderwijs in Nederland en neemt zowel het aantal deelnemers als het cursusaanbod jaarlijks toe. Ook in de komende jaren zal het CVOI garant staan voor kwalitatief hoogstaand en onafhankelijk onderwijs vóór en dóór cardiologen in Nederland.


6

Jaar 1 en 2

Cursus Anamnese en lichamelijk onderzoek Aanmelding via www.cvoi.nl

Tweedaagse cursus Advanced Cardiac Life Support van het Opleidingsinstituut Spoedeisende Geneeskunde VVAA (OSG) (Europese certificering) (mits er geen geschikte ALS-cursus binnen het eigen ziekenhuis bestaat) Aanmelding via www.osg-vvaa.nl


7

Programma Anamnese en lichamelijk onderzoek Ondanks alle technologische ontwikkelingen, vooral op het gebied van cardiale beeldvorming, blijven zowel anamnese als lichamelijk onderzoek uiterst belangrijke elementen bij het diagnostisch en therapeutisch handelen in de dagelijkse cardiologische praktijk. Een zorgvuldig afgenomen anamnese en het nauwkeurige uitgevoerde lichamelijk onderzoek zijn vaak leidend bij het achterhalen van de etiologie en huidige status van de patiënt met een mogelijke of reeds vastgestelde cardiale afwijking. Het stellen van de juiste diagnose met eenvoudige hulpmiddelen is daarnaast zowel bevredigend alsook intellectueel uitdagend. Om al deze redenen moet iedere arts over deze basale vaardigheden beschikken, en deze eerste CVOI cursus leert de AIOS in het begin van hun opleiding hoe ze deze op de juiste wijze moeten toepassen. 09.30 uur

Aanvang ochtendprogramma - Anamnese - Lichamelijk onderzoek - Auscultatie

12.30 uur

Lunch

13.30 uur

Aanvang middagprogramma - Workshops (3 rondes) – groep wordt in drieën gesplitst - Samenvatting en afsluiting

16.15 uur

Einde programma


8

Tweedaagse cursus Advanced Cardiac Life Support Doelgroep Artsen en (specialistisch) verpleegkundigen die vanuit hun beroepsuitoefening specialistische reanimatietechnieken toepassen, participeren in reanimatieteams of als leidinggevende bij een reanimatie moeten optreden. Doel cursus In teamverband toepassen van specialistische reanimatie volwassenen en het verlenen van pre- en post-reanimatie zorg.

van

Toelatingseisen Arts of (specialistisch) verpleegkundige. Cursusduur 2 dagen Inhoud cursus Aanleren van specialistische reanimatie van volwassenen in teamverband aan de hand van lezingen, workshops, skill-stations en scenarioonderwijs. De cursist wordt zowel schriftelijk als praktisch getoetst.

       

Leerdoelen Na het doorlopen van de cursus is de cursist in staat om: De essentie van specialistische reanimatiehandelingen aan te geven Deelvaardigheden als endotracheale intubatie, beademing, aanleggen infuus, ritmeherkenning, defibrillatie, transcutane pacing, cardioversie en medicatietoediening uit te voeren Te participeren in een reanimatieteam met uitvoering van de bij zijn/haar taak behorende handelingen Leiding te geven in een reanimatieteam Een reanimatie met toepassing van specialistische reanimatiehandelingen uit te voeren Interactie tussen de verschillende technieken te benoemen en de consequenties daarvan te overzien Op basis van reanimatiebevindingen een hypothese te vormen en daar consequenties aan te verbinden Therapeutische interventie toepassen bij bijzondere reanimaties zoals bij hypothermie, trauma, intoxicatie, zwangerschap, etc.


9

Certificering Als de cursist slaagt, ontvangt hij of zij een internationaal erkend certificaat van de European Resuscitation Council. Het certificaat wordt ook erkend door de Nederlandse Reanimatie Raad. Hercertificering 2 jaar. Prijs Voor actuele prijs kijk op cursusagenda op www.osg-vvaa.nl Prijzen zijn inclusief lunches, koffie, thee, cursusmateriaal en certificering. Cursuslocatie OSG Houten Meer informatie Opleidingsinstituut Spoedeisende Geneeskunde VVAA (OSG) Postbus 482 3990 GG Houten Telefoon: 030-6346580 Fax: 030-6379794 E-mail: [email protected] Website: www.osg-vvaa.nl Opmerking De instructeur beoordeelt iedere cursist op inzet, kennis en functioneren als teamlid. In combinatie met de behaalde scores van de toetsing tijdens de cursus, kan de cursist worden gevraagd zich verder te bekwamen tot ALS-instructeur. Voor het behalen van het instructeur schap dient vervolgens een apart traject te worden doorlopen. Tijdens deze cursus is de instructeur-cursistenratio: 2 op 6. Deze cursus is de officiële Advanced Life Support cursus van de European Resuscitation Council. Deze cursus wordt volledig onderschreven door de Nederlandse Reanimatie Raad. Het betreft hier een internationaal gestandaardiseerde en gecertificeerde cursus. De cursus wordt in het Nederlands gegeven, het cursusboek is in het Engels en alle overige cursusmaterialen zijn in het Nederlands.


10

Jaar 3

Basis Onderwijs Cardiologie (BOC) Vier BOC-cursussen met de volgende onderwerpen:

- De (poli)kliniek: a. Pijn op de borst b. Primaire- en secundaire preventie - Hartfalen - De (poli)kliniek: a. Syncope b. Hartkloppingen/ritmestoornissen - Acute cardiologie


11


12

Programma BOC-cursus: De (poli)kliniek: Pijn op de borst en preventie van hart- en vaatziekten Deze cursus behandelt vooral de poliklinische patiënt met pijn op de borst, verdacht voor angina pectoris. Achtereenvolgens komen ter sprake mogelijk aanvullende diagnostische (en prognostische) onderzoeken als inspannings-elektrocardiografie, MRI, en CT kalk en CT angiografie, met hun interpretatie tegen de achtergrond van de klinische presentatie van de patiënt (Theorema van Bayes). De pathogenese van atherosclerose, waaronder hypertensie, diabetes mellitus en hypercholesterolemie met hun invloed op het cardiovasculaire risico, zowel bij symptomatische als asymptomatische personen, wordt besproken. De cursus omvat de medicamenteuze behandeling van patiënten met angina pectoris, inclusief de daarbij behorende kostenaspecten, behandeldoelen en indicaties voor coronaire revascularisatie. Na afloop kan de cursist patiënten met pijn op de borst op een systematische manier benaderen, kan hij of zij de belangrijkste atherosclerotische risicofactoren, hun behandeling en behandeldoelen benoemen, een inschatting maken van toekomstige complicaties, en een kosten effectief en efficiënt diagnostisch en behandeltraject voor de verschillende groepen patiënten die zich met pijn op de borst presenteren, opstellen.

09.30 uur

Aanvang programma - Pathofysiologie van coronaire doorbloeding - Preventie en diagnostiek bij klachtenvrije personen - Atherosclerose - Diagnostiek bij pijn op de borst - Non-invasieve beeldvorming van coronaire anatomie - Non-invasieve beeldvorming van myocardiale ischemie - Medicamenteuze behandeling van stabiele angina pectoris - Revascularisatie bij stabiele angina pectoris - Samenvatting en afsluiting

16.15 uur

Einde programma


13

Ter voorbereiding:

Hoofdstukken uit ESC Textbook of Cardiovascular Medicine (2e editie): -

Hoofdstuk 3: Hoofdstuk 6: Hoofdstuk 8: Hoofdstuk 12: Hoofdstuk 13: Hoofdstuk 14: Hoofdstuk 17:

Choice of Imaging Techniques Cardiovascular Computerized Tomography Invasive Imaging and Haemodynamics Prevention of Cardiovascular Disease Hypertension Diabetes Mellitus and Metabolic Syndrome Chronic Ischaemic Heart Disease

Hoofdstukken uit het Nederlandse leerboek Cardiologie: -

Hoofdstuk 2: Hoofdstuk 4: Hoofdstuk 5: Hoofdstuk 15: Hoofdstuk 16: Hoofdstuk 17: Hoofdstuk 20:

Preventie en risicofactoren Hypertensie Diabetes mellitus Cardiovasculaire MRI Computertomografie Hartkatheterisatie en hemodynamiek Angina pectoris


14

Programma BOC-cursus: Hartfalen

Hartfalen is een belangrijk gezondheidsprobleem, zeker bij ouderen, en om deze redenen is een aparte cursus aan dit onderwerp gewijd. Hartfalen kan verworven zijn of aangeboren. Er bestaan verschillende indelingen van het ziektebeeld die de revue zullen passeren. Over de belangrijkste ziekten van de hartspier zelf, de cardiomyopathieën, is dankzij genetisch onderzoek steeds meer bekend. Dit geldt ook voor de secundaire vormen van hartfalen: belangrijke risicofactoren zijn ischemie, hypertensie, en boezemfibrilleren. Therapeutische opties zijn sterk afhankelijk van de oorzaak van het hartfalen, hoewel deze verschillen kleiner worden als de ernst van de aandoening toeneemt. Na afloop van de cursus begrijpt de AIOS de pathofysiologie van hartfalen, en kan hij of zij de belangrijkste oorzaken, klinische verschijnselen en de meest geschikte diagnostische alsook therapeutische modaliteiten (zowel ten aanzien van leefstijl, medicamenten als overige) benoemen. Ook kan de AIOS de prognose van patiënten met chronisch hartfalen inschatten, en een plan voor hun begeleiding opstellen.

09:30 uur

Aanvang ochtendprogramma - Inleiding hartfalen: prevalentie, incidentie en prognose - Diagnostiek en indeling - Medicamenteuze behandeling van hartfalen - Hartfalenpoli: leefstijladviezen

12.45 uur

Lunch

13.30 uur

Aanvang middagprogramma - Co-morbiditeiten bij hartfalen: prevalentie en behandeling - Devices: wanneer en bij wie? - Wat de patiënt met eindstadium hartfalen nog te bieden? - Samenvatting en afsluiting

16:30 uur

Einde programma


15

Ter voorbereiding:

Hoofdstukken uit ESC Textbook of Cardiovascular Medicine (2e editie): - Hoofdstuk 18: - Hoofdstuk 23:

Myocardial Disease Heart Failure


Hoofdstuk 26: Hoofdstuk 27: Hoofdstuk 28: Hoofdstuk 29:

Klinische aspecten, diagnostiek en behandeling Cardiale resynchronisatie Circulatieondersteuning Harttransplantatie


16

Programma BOC-cursus: De (poli)kliniek: syncope en hartkloppingen/ritmestoornissen Duizelingen, collaps en hartkloppingen zijn vaak voorkomende klachten in de cardiologische polikliniek, en worden om deze reden in deze BOC cursus belicht. Collaps komt veel voor bij zowel jongeren als ouderen, en de epidemiologie, pathofysiologie en klinische kenmerken van mogelijke cardiale oorzaken van wegrakingen vormen het onderwerp van het eerste deel van de dag. Het tweede deel van de cursus is gewijd aan ritmestoornissen. Hierbij wordt een systematische indeling gehanteerd, met voorbeelden van de verschillende supraventriculaire ritme- alsook geleidingsstoornissen en hun behandeling. Deze worden vervolgens met behulp van aanvullende casuïstiek verder bediscussieerd onder leiding van de programmaleiders. Na afloop van de cursus is de AIOS in staat om patiënten met een mogelijke cardiale oorzaak voor hun collaps als zodanig te diagnosticeren en behandelen. Ook is hij of zij bekend met de pathofysiologie van de verschillende ritmestoornissen, en kan de AIOS een diagnostisch en behandeltraject voor een patiënt met palpitaties en ritmestoornissen opstellen.

09.30 uur

Aanvang programma Wegrakingen - Definities Transient Loss of Consciousness (T-LOC)/ syncope - Epidemiologie (leeftijdsverdeling) - Casuistiek syncope (ESC guideline) Hartkloppingen - Supraventriculaire ritmestoornissen (diagnostiek en behandeling - Boezemflutter/boezemfibrilleren (diagnostiek en behandeling) - Ventriculaire ritmestoornissen (diagnostiek en behandeling) - Interactieve casuïstiek - Samenvatting en afsluiting

16.45 uur

Einde programma


17

Ter voorbereiding:

Hoofdstukken uit ESC Textbook of Cardiovascular Medicine (2e editie): -


Syncope Supraventricular tachycardias Atrial fibrillation Ventricular tachycardia and sudden cardiac death

Hoofdstukken uit het Nederlandse leerboek Cardiologie: - Hoofdstuk 32: - Hoofdstuk 33: - Hoofdstuk 34:

Atriale ritmestoornissen Ventriculaire ritmestoornissen Syncope


18

Programma BOC-cursus: Acute cardiologie

De klinische uitingen, diagnostiek, risicostratificatie en behandeling van acute cardiale ziekten vormen het onderdeel van deze cursus. Acute pijn op de borst heeft als belangrijkste cardiale differentiaal diagnose ruptuur van de aorta (dissectie), pericarditis en acute ischemie. De indeling in STsegment elevatie hartinfarct, non-T-segment elevatie hartinfarct en instabiele angina pectoris komt nadrukkelijk ter sprake, net als de pathogenese van deze aandoeningen. Acute ritmestoornissen, reanimatie, cardiale shock, en de daarbij meest passende medicamenteuze en mechanische interventies staan eveneens op het programma. Na afloop van de cursus kan de AIOS deze acute ziektebeelden en hun oorzaken benoemen en is hij of zij op de hoogte van de meest geëigende diagnostische hulpmiddelen en hun interpretatie. Tevens kan hij of zij een inschatting maken van de prognose van deze patiënten en een behandelen begeleidingsplan opstellen.

09.30 uur

Aanvang ochtendprogramma Acute ischemie - Differentiaal diagnose pijn op de borst (longembolie, acute, aorta dissectie en overige diagnosen) - Myocardinfarct (STEMI en NSTEMI) - diagnostiek en behandeling - Complicaties myocardinfarct (cardiogene shock en mechanische complicaties - Interventies en ingrepen (SG catheter, PM draad, pericard punctie, IABP, Impella)

12.30 uur

Lunch

13.30 uur

Aanvang middagprogramma - Reanimatie (indicaties, beleid en organisatie, techniek & vaardigheid Acute non-ischemische ziektebeelden - Acute ritme- en geleidingsstoornissen - diagnostiek en behandeling - Pomp functie stoornissen (asthma cardiale) - Samenvatting en sluiting

16.45 uur

Einde programma


19

Ter voorbereiding:

Hoofdstukken uit ESC Textbook of Cardiovascular Medicine (2e editie): - Hoofdstuk 16: - Hoofdstuk 28: - Hoofdstuk 30:

acute coronary syndromes supraventricular tachycardias ventricular tachycardia



acute myocardinfarct atriale ritmestoornissen ventriculaire ritmestoornissen reanimatie


20

Jaar 4

Vaardigheidstraining Transoesofageale Echocardiografie (TEE) Aanmelding via www.cvoi.nl

Drie cursussen te volgen uit het CVOI-curriculum in overleg met de betreffende opleider Aanmelding via www.cvoi.nl


21

Programma vaardigheidstraining Transoesofageale Echocardiografie (TEE) met virtuele TEE-pop Maximaal 10 deelnemers per cursus Deze als workshop opgezette cursus wordt uitgevoerd met behulp van een "virtual" TEE station. Belangrijke elementen uit de cursus zijn de indicaties voor het uitvoeren van transoesofageaal uitgevoerde echocardiografische onderzoek, en het gestructureerd en systematisch vervaardigen van de verschillende opnamen die voor de specifieke indicatiegebieden vereist zijn. In de praktijk zal het onderzoek vaak worden uitgevoerd bij jonge patiënten met een beroerte van onbekende origine, bij patiënten met een cardiale massa (en/of endocarditis), en bij patiënten bij wie een plastiek van een van de kleppen overwogen wordt. Deelnemers worden zelf in staat gesteld om de "probe" ter hand te nemen om op deze wijze het geleerde ook in de (virtuele) "praktijk" toe te kunnen passen.

09.15 uur

Aanvang ochtendprogramma - Indicatie en contra-indicatie TEE, hanteren en desinfectie van probes - TEE opnamen: het standaard onderzoek en focus op cardiale emboliebron - Praktijk: oefenen, begrijpen en interpreteren van TEE opnamen

12.45 uur

Lunch

13.15 uur

Aanvang middagprogramma - Verslaglegging - Praktijk: oefenen, begrijpen en interpreteren van TEE opnamen - Examen en certificering

17.30 uur

Einde programma


22

Jaar 5 en 6

Simulatie Training Acute Cardiologie (STAC) (scenario/teamtraining in skills center) Aanmelding via www.cvoi.nl

Drie cursussen te volgen uit het CVOI-curriculum in overleg met de betreffende opleider Aanmelding via www.cvoi.nl


23

Programma Simulatie Training Acute Cardiologie (STAC) Werken als medisch specialist in de huidige maatschappelijke context met mondige en goed geïnformeerde patiënten, in een zorgteam samen met andere zorgverleners, heeft voor andere behoeften binnen de opleiding en het vakgebied gezorgd. De cardioloog functioneert als medisch deskundige, communicator, samenwerker, wetenschapper, organisator, professional en handelt maatschappelijk verantwoord. Het doel van de training is om deze competenties te oefenen. De ochtend zal gericht zijn op technische vaardigheden en de middag op samenwerking binnen een team. Getraind wordt het toepassen van cardiologische onderzoeksmethoden, interpreteren van de thoraxfoto, het echocardiogram, etc. Naast effectieve communicatie met de patiënt, zoals informatie omtrent de diagnose, behandeling en prognose, is ook adequaat contact met medebehandelaars, consulenten en andere betrokkenen bij het zorgproces van belang. De feedback na afloop is minstens zo belangrijk. Wat ging er goed en wat kan er de volgende keer verbeterd worden? De diverse scenario’s die tijdens de trainingen worden behandeld zijn ontwikkeld door Dirk Donker, cardioloog/intensivist uit het Maastricht UMC en hij zal tevens als docent optreden. Alle docenten zijn ervaren cardiologen, arts-assistenten cardiologie, CCU-verpleegkundigen en communicatiedeskundigen.

09.30 uur

Aanvang ochtendprogramma - Interactieve presentatie (ABCDE en inhoudelijk) - Trainen van basisvaardigheden via simulatoren (veneuze en arteriële puncties in lies en hals, echogeleide veneuze punctie in hals) - Theorie communicatie - Scenariotraining (briefing, simulatie, debriefing, video feedback)

12.45 uur

Lunch

13.15 uur

Aanvang middagprogramma - Scenariotraining (briefing, simulatie, debriefing, video feedback)

17.00 uur

Einde programma


24

Overige afspraken opleiding:

De AIOS Cardiologie moeten één keer tijdens hun opleiding de CVOI Academy (deelname buitenlands congres) hebben gevolgd (in opleidingsjaar 4, 5 of 6). Indien niet op een andere manier een buitenlands congres is bezocht, b.v. in het kader van promotieonderzoek.

De AIOS Cardiologie moeten tenminste één keer tijdens hun opleiding het CVOI symposium Tour d’horizon hebben gevolgd.

De AIOS Cardiologie moeten tenminste één keer gedurende hun opleiding de reeks Avonden Cardiovasculaire Beeldvorming hebben gevolgd.

De AIOS Cardiologie moeten in hun opleiding de cursus stralingsbescherming hebben gevolgd.

Officiële leerstof voor AIOS Cardiologie is het ESC Textbook of Cardiovascular Medicine. Aanbevolen leerstof is het Nederlandse leerboek Cardiologie.

De vijfdejaars AIOS Cardiologie moeten deelnemen aan een (elektronisch) landelijk Europees examen dat via de ESC wordt georganiseerd. Een jaarlijkse Nederlandse voortgangstoets wordt momenteel ontwikkeld.


25

CVOI-curriculum: De AIOS Cardiologie kunnen in de opleidingsjaren 4, 5 en 6 (in overleg met hun opleider) een keuze maken uit de volgende onderwerpen uit het CVOI-curriculum: -

Cardiovasculaire beeldvorming/MRI/CT Echocursus (basiscursus, TEE-cursus, etc. Congenitale cardiologie Coronair angiografie Hartteambespreking Klepchirurgie Revalidatie/inspanningsfysiologie Elektrocardiografie Farmacotherapie Cardiologie en Sport Cardiomyopathie Klinische genetica Hartstimulatie Pacemakers en troubleshooting Poliklinische zorg Hart & Hoofd (neurocardiologie) Hartfalen - Acute Coronaire Syndromen

CVOI Cardio Cineac De CVOI Cardio Cineac (CCC) is een zogenaamde virtual class room. Onder leiding van een moderator volgen de cursisten thuis op hun computer een interactief cursusprogramma. Ook nieuwe richtlijnen zullen in de virtual classroom van het CVOI worden besproken. Deze vorm van interactief onderwijs is geschikt voor groepen tot maximaal 15 deelnemers.

E-learning Het CVOI biedt maandelijks de mogelijkheid om op basis van een artikel uit het Netherlands Heart Journal accreditatiepunten te verdienen door het beantwoorden van toetsvragen op de CVOI-website. In de toekomst zullen de e-learning mogelijkheden verder worden uitgebreid.


26

Competenties en thema’s Definitie van competentie Een competentie is het vermogen om op basis van aanwezige kennis, vaardigheden en gedrag adequaat te handelen in complexe beroepssituaties en het vermogen om keuzes en beslissingen die tijdens dat handelen gemaakt worden te kunnen verantwoorden en erop te kunnen reflecteren. of Een getoonde bekwaamheid of gedragsrepertoire waaruit blijkt dat kennis, vaardigheden, attitude, eigenschappen en inzichten in het handelen zijn geïntegreerd (Kaderbesluit CCMS 2004). De 7 algemene competenties zijn vertaald in voor de cardiologie specifieke competenties. De voor de cardiologie specifieke competenties zijn geënt op de meer algemene versie die verwoord is in het Kaderbesluit van de CCMS. Competentieprofiel van de cardioloog: eindtermen per competentie Medisch Handelen 1. Voor de meest frequente ziekteprocessen en klinische problemen in de cardiologie geeft de cardioloog blijk van voldoende kennis en vaardigheid om: • een volledige - en nauwkeurige anamnese af te nemen • een lichamelijk onderzoek te verrichten • gebruikelijke cardiologische onderzoeksmethoden te kunnen toepassen, (laten) uitvoeren en interpreteren, waaronder het rust- en inspanningselektrocardiogram, continue 24-uurs registratie van het hartritme, de thoraxfoto, het echocardiogram, het cardiovasculair MRI onderzoek, de cardiovasculaire CT onderzoek, cardiologisch nucleair onderzoek, hartcatheterisatie en klinisch elektrofysiologisch onderzoek van het hart • een differentiaal diagnose op te stellen • een behandelplan op te stellen en uit te (laten) voeren • een plan voor secundaire preventie op te stellen en uit te (laten) voeren. 2. Hierbij houdt hij/zij rekening met factoren als de leeftijd van de patiënt en diens comorbiditeit, evenals met de risico’s, kosten en baten van diagnostische - en therapeutische strategieën. 3. De cardioloog past hierbij het diagnostische, therapeutische en preventieve arsenaal van het vakgebied waar mogelijk evidence based en conform vigerende richtlijnen toe. 4. De cardioloog vindt snel de vereiste informatie en past deze adequaat toe. 5. De cardioloog levert effectieve en ethisch verantwoorde patiëntenzorg. 6. Waar mogelijk en verantwoord stelt de cardioloog zich bij het formuleren van het behandelplan op de hoogte van de verwachtingen en voorkeuren van de patiënt en houdt daarmee voldoende rekening.


27

Communicatie De cardioloog: 1. bouwt effectieve behandelrelaties met patiënten en desgewenst met hun naasten op • Bouwt een goede verstandhouding met de patiënt en zijn naasten op • Creëert daarbij een sfeer die gekenmerkt wordt door begrip, vertrouwen en empathie • Vormt zich een beeld van de levensomstandigheden van de patiënt, voor zover van belang voor de behandeling en van de wensen en verwachtingen van de patiënt 2. luistert goed naar de patiënt en verkrijgt doelmatig relevante patiëntinformatie. 3. bespreekt medische informatie goed met patiënten en desgewenst met familie of andere relaties. Informeert de patiënt op een voor de patiënt begrijpelijke-, empatischeen respectvolle wijze over de diagnose, behandeling en prognose. 4. doet adequaat mondeling en schriftelijk verslag over een patiënten casus. • Presenteert tijdens overdrachten en besprekingen op heldere en beknopte wijze het klinische probleem en licht het diagnostisch- en therapeutisch beleid toe. • Zorgt voor adequate verslaglegging en statusvoering, alsmede relevante en tijdige medische correspondentie. 5. onderhoudt adequaat contact met medebehandelaars, consulenten en andere betrokkenen bij het zorgproces • Stelt zich beschikbaar en toegankelijk op voor alle betrokkenen bij het zorgproces. • Draagt duidelijk en tijdig aan de juiste persoon en in de juiste vorm de relevante patiëntengegevens over, bij overdracht van verantwoordelijkheden van zorg • Communiceert op heldere wijze (zowel mondeling als schriftelijk) met de betrokken verpleegkundige(n) en overige betrokkenen bij het zorgproces. Samenwerking De cardioloog: 1. overlegt doelmatig met collegae en andere zorgverleners. • Ontwikkelt een diagnostisch en therapeutisch beleid in samenwerking met collegae en andere zorgverleners. 2. verwijst adequaat naar andere zorgverleners. • Toont inzicht in de grenzen van de eigen deskundigheid en is bekend met de mogelijkheden van andere (medische) zorgdisciplines 3. neemt adequaat de zorg over, indien gevraagd door collegae • Is goed benaderbaar voor collegae en communiceert helder, zowel mondeling als schriftelijk. Actuele informatie over de cursussen en cursusdata vindt u op www.cvoi.nl

28

4. levert effectief intercollegiaal consult. • Verricht een goed onderbouwde klinische evaluatie en doet een goede aanbeveling, zowel mondeling als schriftelijk n.a.v. een intercollegiaal consult aangevraagd door een collega of andere zorgverlener. 5. draagt bij aan effectieve interdisciplinaire samenwerking en ketenzorg. • Heeft inzicht in de zorgketen van individuele patiënten • Communiceert effectief met andere zorgverleners • Kent de voor zijn vakgebied relevante activiteiten in ziekenhuizen, praktijken en andere instellingen. • Onderkent het vakgebied van teamleden. • Respecteert de mening en rol van individuele teamleden. • Draagt bij aan eventuele conflictoplossing en aan de taak van het team t.a.v. de behandeling van de patiënt middels de eigen deskundigheid. Kennis en wetenschap De cardioloog: 1. Beschouwt en past medische informatie kritisch toe. • Stelt a.d.h.v. een klinisch probleem de juiste klinische vraag. • Zoekt doelmatig naar relevante literatuur en beschouwt deze kritisch volgens de normen van evidence based medicine. • Blijft op de hoogte van en werkt volgens de in de beroepsgroep geaccepteerde richtlijnen voor cardiovasculaire aandoeningen. 2. Draagt bij aan de verbreding en ontwikkeling van de wetenschappelijke vakkennis. • Levert een bijdrage aan gemeenschappelijke onderzoeksprojecten, kwaliteitsborging en aan projecten m.b.t. de ontwikkeling van richtlijnen. 3. Ontwikkelt en onderhoudt een persoonlijk bijen nascholingsplan. • Stelt persoonlijke leerdoelen vast, kiest geschikte leermethoden, en evalueert de eigen leerresutaten om te komen tot een optimale praktijkvoering. • Neemt deel aan intercollegiale toetsing en intervisie en is zich bewust van de noodzaak van “life-long learning”. 4. Bevordert de deskundigheid van studenten, AIOS, collegae, andere betrokkenen bij de gezondheidszorg én die van patiënten. • Is bereid onderwijs en opbouwende feedback te geven aan studenten, AIOS, collegae, overige betrokkenen bij de gezondheidszorg en patiënten.


29

Maatschappelijk handelen De cardioloog: 1. Kent en herkent de determinanten van hart- en vaatziekten. • Kent en herkent psychosociale, economische- en biologische factoren die de gezondheid en het dagelijkse leven van patiënten beïnvloeden. • Verwerkt informatie over bepalende gezondheidsfactoren in de zorg voor individuele patiënten (door informatieverstrekking aan de patiënt en vergroten van het begrip voor het beleid) en voor de gemeenschap. 2. Bevordert de gezondheid van patiënten en de gemeenschap als geheel. • Zet medische deskundigheid in, in situaties die buiten de directe individuele patiëntenzorg liggen: afleggen van verklaringen als medisch deskundige, het geven van presentaties intra- en extramuraal • Draagt in voorkomende gevallen bij aan beleid dat de volksgezondheid gunstig beïnvloedt. 3. Handelt volgens de relevante wettelijke bepalingen. • Kent de relevante wettelijke regelgeving en werkt in overeenstemming met zijn eigen juridische positie en die van patiënten bij omgang meten informatieverstrekking aan/over de patiënt, o.a.: de Wet op de Geneeskundige Behandelings Overeenkomst (WGBO), de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) en Gedragsregels van het KNMG. 4. Treedt adequaat op bij incidenten in de zorg. • Herkent incidenten in de patiëntenzorg en onderkent eigen fouten en die van anderen. • Maakt fouten bespreekbaar en hanteerbaar zodat een adequaat beleid gevoerd kan worden gericht op preventie in de toekomst en het belang van de patiënt. • Meldt incidenten lege artis. • Gaat adequaat om met klachten over de patiëntenzorg. Organisatie De cardioloog: 1. Organiseert het werk naar een balans in patiëntenzorg en persoonlijke ontwikkeling. • Stelt doelen en prioriteiten. • Delegeert effectief, past effectief timemanagement toe en komt zo tot een evenwichtige levenstijl. 2. Werkt effectief en doelmatig binnen een gezondheidszorg-organisatie. • Werkt doelmatig in teams met collegae. • Is in staat om een praktijk te leiden. • Functioneert binnen een breder management systeem. • Organiseert passende zorg en werkt daarvoor effectief samen binnen het netwerk van de eerste lijn, secundair en tertiair cardiologisch centrum. Actuele informatie over de cursussen en cursusdata vindt u op www.cvoi.nl

30

3. Besteedt de beschikbare middelen voor de patiëntenzorg verantwoord. • Stelt het belang van de patiënt altijd centraal. • Maakt grondige afwegingen t.a.v. toewijzing van middelen o.b.v. het nut voor de individuele patiënt en de bevolking. 4. Gebruikt informatietechnologie voor optimale patiëntenzorg en voor bijen nascholing. • Past de principes van medische informatica toe voor het leveren van optimale patiëntenzorg en onderhoudt de eigen deskundigheid hierin. • Is in staat om gebruik te maken van patiënt-gerelateerde databases. • Maakt gebruik van elektronische informatie. Professionaliteit De cardioloog: 1. Levert hoogstaande patiëntenzorg op integere, oprechte en betrokken wijze. • Stelt het belang van de patiënt centraal en is empatisch. • Houdt rekening met de diversiteit in etnische en culturele achtergronden die invloed hebben op de patiëntenzorg. 2. Vertoont adequaat persoonlijk en interpersoonlijk professioneel gedrag. • Neemt verantwoordelijkheid voor persoonlijke handelingen. • Behoudt de juiste balans tussen persoonlijke en professionele rollen. 3. Kent de grenzen van de eigen competentie, handelt daar binnen en staat open voor kritiek. • Bepaalt op adequate wijze waar zijn eigen deskundigheid ophoudt of te beperkt is en wanneer andere hulpverleners moeten worden ingeschakeld bij de diagnose of behandeling. 4. Oefent de geneeskunde uit naar de gebruikelijke ethische normen van het beroep. • Heeft inzicht in- en houdt zich aan de ethische- en medische gedragsregels. • Herkent ethische dilemma’s en roept waar nodig hulp in om ze op te lossen. • Herkent onprofessioneel gedrag elders in de klinische praktijk en reageert daarop, rekening houdend met de plaatselijke- en landelijke regelgeving.


31

Werkzaamheden van de cardioloog ingedeeld in thema’s, die worden aangeboden tijdens een of meerdere ”onderdelen” Thema’s Het vakgebied van de cardioloog en de werkzaamheden die daaruit voortvloeien kunnen onderscheiden worden in eenheden of onderwerpen die met elkaar een logische samenhang vertonen en als thema’s in het onderwijs kunnen worden behandeld. De thema’s zijn afgeleid van het “Core Curriculum for the General Cardiologist” van de European Society of Cardiology (ESC). Dit curriculum is geschreven in 2006 door een commissie uit verscheidene Europese landen die werd benoemd door de ESC met het doel om de opleiding van cardiologen in Europa zoveel mogelijk te stroomlijnen en te optimaliseren. In dit Core Curriculum worden de onderwerpen (“thema’s”) die beschreven zijn in de in 2004 gepubliceerde Core syllabus en die de algemeen cardioloog moet beheersen in detail uitgewerkt voor wat betreft: kennis, vaardigheden en attitudes. (http://www.escardio.org/education/coresyllabus) Het cardiologisch vakgebied kan worden ingedeeld in 7 themagroepen. Deze themagroepen betreffen deels klinische condities (syndromen), deels onderwerpen die vaardigheden omvatten, zoals echocardiografie of hartcatheterisatie. In tabel 2 staan deze themagroepen genoemd. De themagroepen zijn onderverdeeld in 27 thema’s.


32

Tabel 2. Thema’s die samen de inhoud van de klinische cardiologie vormen

Thema’s I. Coronairlijden 1. Acute coronaire syndromen 2. Chronische ischemische ziekten 3. Risicofactoren (incl. hypertensie en diabetes mellitus) II. Hartfalen 1. Hartfalen 2. Myocardziekten III. Ritme- en geleiding 1. Ritme- en geleidingsstoornissen 2. Syncope 3. Plotse hartdood en reanimatie IV. Niet-invasieve beeldvorming 1. Echocardiografie 2. Cardiale MR en thoracale MR angiografie 3. CT thorax 4. Nucleaire technieken V. Invasieve beeldvorming 1. Hartcatheterisatie en angiografie VI. Aangeboren hartafwijkingen 1. Aangeboren hartafwijkingen VII. Overige 1. 2. 3. 4. 5.

Klepziekten Endocarditis Preoperatief consult Zwangerschap Aortaziekten en trauma van aorta en hart 6. Perifeer arterieel vaatlijden 7. Harttumoren 8. Pericardziekten 9. (Primaire) pulmonale hypertensie 10. Trombo-embolische veneuze ziekten 11. Cardiogenetica 12. Klinische farmacologie 13. Hartrevalidatie & Inspanningsfysiologie


33

Portfolio Het portfolio is een verzamelmap van alle toetsmodaliteiten en heeft ten doel een gestructureerd overzicht te geven van de voortgang van de AIOS gedurende de verschillende “onderdelen” van de opleiding. In die zin is het een dynamisch verslag van de gehele opleiding van de AIOS. Het vormt de basis voor de voortgangsgesprekken en de daarin opgestelde persoonlijke opleidingsplannen. In het portfolio is persoonlijke en vertrouwelijke informatie opgenomen welke door de opleider met discretie behandeld moet worden. Het portfolio is eigendom van de AIOS. Een week voor het voortgangsgesprek levert de AIOS het portfolio in bij de opleider, zodat deze zich aan de hand daarvan kan voorbereiden op het gesprek. Bij alle opleidingscursussen van het CVOI wordt een certificaat uitgereikt dat de AIOS in hun portfolio kunnen meenemen.


34

CardioVasculair Onderwijs Instituut. Opleiding Cardiologie

Recommend Documents