Actuarieel Genootschap & Actuarieel Instituut Onderwijs- en Examenregeling 2010-2011
OPLEIDING: HBO Actuarieel Analist
Utrecht, 1 juli 2010
INHOUDSOPGAVE
Inhoudsopgave................................................................................................... 2
Voorwoord.......................................................................................................... 3
Hoofdstuk 1
Het opleidingsprogramma......................................................... 4
1.1
Vooropleiding en toelatingseisen ................................................................. 4
1.2
Doelen en eindtermen................................................................................ 6
1.3
Roostering, studielast en inhoud ................................................................. 7
1.4
Afstudeerrichtingen ..................................................................................25
1.5
Onderwijs en de praktijk ...........................................................................26
1.6
Toetsing..................................................................................................27
Hoofdstuk 2
Studie-advies en studiebegeleiding ........................................ 29
Hoofdstuk 3
Examinering............................................................................ 30
3.1
Examencommissie, Centrale Examencommissie en Raad voor de Toetsing.......30
3.2
Toelating, toelatingseisen en frequentie ......................................................34
3.3
Aanmelding, betaling en annulering ............................................................35
3.4
Afname en beoordeling schriftelijke examens...............................................36
3.5
Afname en beoordeling mondelinge examens...............................................40
3.6
Cum laude regeling ..................................................................................43
3.7
Vrijstellingen ...........................................................................................43
3.8
Diplomering.............................................................................................44
Hoofdstuk 4
Klachten- en beroepsprocedure .............................................. 46
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
2
Voorwoord Verdergaande internationalisering krijgt steeds meer invloed op het werkveld van actuarieel geschoolde mensen. De regelgeving is de laatste jaren veranderd van nationaal naar internationaal. Europese en mondiale regelgeving hebben hun invloed op het beroep en daarmee op de opleidingen. Voorbeelden hiervan zijn de Europese regels voor Solvency en de mondiale nieuwe verslaggevingregels International Accounting Standards (IAS) en International Financial Reporting Standards (IFRS). De vraag naar actuarieel geschoolde mensen zal in dit verband alleen maar toenemen, zowel nationaal als internationaal. De vraag naar actuarieel specialisten overtreft het aanbod al jaren, onderzoek toont aan dat de vraag alleen nog maar groter zal worden. Werkgevers hebben belang bij goed opgeleide mensen die ook kunnen werken in een internationale omgeving. Werkgevers en studenten mogen verlangen dat opleidingen aan kwaliteitseisen voldoen en dat de behaalde diploma’s ook elders van waarde zijn.
In dit onderwijs- en examenreglement wordt beschreven hoe het opleidingsprogramma van de opleiding tot Actuarieel Analist is opgebouwd, wat de toelatingseisen, de inhoud en de studiebelasting zijn en wat de belangrijkste kenmerken zijn van de didactiek in de opleiding (hoofdstuk 1). Daarnaast vindt u informatie over de wijze waarop het AG&AI studieadvies en studiebegeleiding aanbieden (hoofdstuk 2). Tot slot zijn de bepalingen van het examenreglement opgenomen (hoofdstuk 3). De Klachten- en beroepsprocedure vindt in hoofdstuk 4.
Dit OER is voor studenten en andere geïnteresseerden beschikbaar via de website.
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
3
Hoofdstuk 1
Het opleidingsprogramma
De opleiding tot Actuarieel Analist bestaat uit een propedeutische fase, die afgesloten wordt met een diploma Actuarieel Rekenaar, en een postpropedeutische fase, waarin de student zich dient te specialiseren in minimaal één van de vier richtingen: Leven, Schade, Pensioenen & sociale verzekeringen of AFIR. Dit hoofdstuk geeft informatie over het opleidingsprogramma van de opleiding tot Actuarieel Analist. Concreet vindt u informatie over: •
Vooropleiding en toelatingseisen (paragraaf 1.1)
•
Doelen en eindtermen (paragraaf 1.2)
•
Roostering, studielast en inhoud (paragraaf 1.3)
•
Afstudeerrichtingen (paragraaf 1.4)
•
Onderwijs en de praktijk (paragraaf 1.5)
•
Toetsing (paragraaf 1.6)
1.1
Vooropleiding en toelatingseisen
Als voorwaarde voor toelating moet de aspirant student minimaal een havo, vwo of mbo (niveau 4) diploma hebben.
Wijziging toelatingseisen voor havo en vwo Als de instromer een havo- of vwo-diploma hebt, gelden vooropleidingseisen op basis van het profiel. Voor de nieuwe profielen havo en vwo die in september 2007 van start zijn gegaan, zien de toelatingseisen er anders uit. Scholieren met zo'n nieuw profiel, die vanaf 2009 (eindexamen havo) en 2010 (eindexamen vwo) aan het hbo gaan studeren, hebben hiermee te maken. In het schema hieronder staan voor beide situaties de aanvullende eisen.
Havo
Havo-diploma behaald vóór 2009
Havo-diploma behaald vanaf 2009
N&T
Direct toelaatbaar
Direct toelaatbaar
N&G
Direct toelaatbaar
Direct toelaatbaar
E&M
Wiskunde-B 1
Wiskunde-B
C&M
Wiskunde-B 1
Wiskunde-B
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
4
Vwo
Vwo-diploma behaald vóór 2010
Vwo-diploma behaald vanaf 2010
N&T
Direct toelaatbaar
Direct toelaatbaar
N&G
Direct toelaatbaar
Direct toelaatbaar
E&M
Wiskunde-B 1
Direct toelaatbaar
C&M
Wiskunde-B 1
Wiskunde-A of Wiskunde-B
Mbo
Niveau 4, middenkader- of specialistenopleiding
Instroomadvies Het best aansluitende havo profiel (2009) is N&T, met in het vrije deel Economie en/of als profielkeuzevak Wiskunde D of Informatica. Het best aansluitende vwo profiel is (2009) is N&T of N&G, met in het vrije deel Economie en/of als profielkeuzevak Wiskunde D of Informatica. Voor mbo’ers wordt het vak wiskunde sterk aanbevolen. Studenten met een mbodiploma zonder wiskunde kunnen zich in principe gewoon voor deze studie inschrijven. De slagingskans wordt echter aanmerkelijk verhoogd als de student tijdens het laatste jaar van de mbo opleiding deelneemt aan de zgn. doorstroommodule Wiskunde. Deze studenten wordt met klem aangeraden deze module te volgen. Heeft de aspirant-student deze niet gevolgd, dan wordt in een intakegesprek met de studieadviseur bekeken hoe het met de wiskundekennis is gesteld.
Toelatingsonderzoek 18+ Als de student niet voldoet aan de vooropleidingseisen, maar hij of zij aan het begin van het studiejaar wel 18 jaar of ouder is, dan kan hij/zij deelnemen aan een toelatingsonderzoek. Een positief resultaat op dit onderzoek levert toegang tot de opleiding op. Het toelatingsonderzoek toetst of de aspirant student over voldoende kennis, inzicht en taalvaardigheid beschikt.
Algemene voorwaarde Indien de student zich niet aan de betalingsvoorwaarden houdt, staat het het Actuarieel Instituut vrij de student uit te sluiten van verdere deelname aan modules en/of examens.
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
5
1.2
Doelen en eindtermen
Na voltooiing van de opleiding Actuarieel Analist beheerst de student de meest gebruikte actuariële technieken, kan hij/zij de functie van actuariaat inhoud geven, heeft hij kennis van de rol van het verzekeringsbedrijf, recht, economie, heeft hij uitgebreide praktijkkennis, en beschikt hij over adequate vaardigheden op het gebied van mondelinge communicatie en leidinggeven.
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
6
De eindtermen zijn: 1. De Actuarieel Analist is vertrouwd met de algemene beginselen en de gangbare theorieën van de tot de bedrijfseconomie behorende vakgebieden, waaronder administratieve organisatie, waarde- en winstbepalingstheorie en financierings- en beleggingsleer.
2. De Actuarieel Analist bezit algemene kennis van macro-economische systemen waarbinnen financiële instellingen functioneren.
3. De Actuarieel Analist bezit grondige kennis van de verslagstaten van de levens- en schadeverzekeringsmaatschappijen en de pensioen- en spaarfondsen, en is vertrouwd met de rol van de actuaris bij de invulling van die staten en met de rol van het toezicht.
4. De Actuarieel Analist heeft kennis van en inzicht in de algemene beginselen van privaatrecht, verzekeringsrecht, pensioenrecht, sociaal verzekeringsrecht en belastingrecht.
5. De Actuarieel Analist heeft kennis van de relevante aspecten van wiskunde, kansrekening en statistiek.
6. De Actuarieel Analist bezit de vaardigheid om met behulp van (zelfgemaakte) computerprogrammatuur numerieke problemen op te lossen.
7. De Actuarieel Analist heeft inzicht in de managementstructuur en de werk- en automatiseringsprocessen van een verzekeringsbedrijf.
8. De Actuarieel Analist heeft kennis van de stochastische aanpak van schadeverzekeringen. 9. De Actuarieel Analist is in staat om de bij de levensverzekeringmaatschappijen gebruikte modellen en modelveronderstellingen te analyseren. 10. De Actuarieel Analist bezit adequate mondelinge uitdrukkingsvaardigheid en adequate vaardigheid op het gebied van leidinggeven (gespreks- en presentatietechnieken, conflicthantering, coaching, projectmanagement, onderhandelen).
11. De Actuarieel Analist heeft theoretische en praktische kennis van een van de specialismen: Leven, Schade, Pensioenen & sociale verzekeringen of AFIR.
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
7
1.3
Roostering, studielast en inhoud
De opleiding Actuarieel Analist bestaat uit een propedeutische fase van 60 EC, en een postpropedeutisch fase van 180 EC. In de postpropedeutische fase kiest de student één van de specialisaties Leven, Schade, Pensioenen & sociale verzekeringen of AFIR.
Roostering: deeltijd De duur van de deeltijdopleiding tot Actuarieel Analist is gesteld op 17 maanden voor de propedeutische fase, en 3,5 jaar voor de postpropedeutische fase. Deze programmering vloeit voort uit de situatie dat de student in de praktijk een fulltime werkkring heeft. Ervaring , opgedaan in de loop van de jaren en in vergelijking met andere deeltijdstudies, heeft geleerd dat een gemiddelde student voor contacturen, zelfstudie, het maken van werkstukken en dergelijke dan nog ongeveer 20 tot 25 uur per week verantwoord kan studeren. Het AG&AI wil studenten een reële kans geven de studie optimaal met succes te kunnen afronden en heeft daarom in de roostering van deze deeltijdopleiding rekening gehouden met dit gegeven. De modules worden gegeven in blokken van 8 of 16 weken, met een wekelijkse contacttijd van in de meeste gevallen 4 uur. De opleiding Actuarieel Analist kan gestart worden in januari. Het eerste jaar, de propedeutische fase, wordt afgesloten met het diploma Actuarieel Rekenaar. Om te bepalen of de voorkennis op het terrein van wiskunde voldoende is om AN 5 te volgen heeft het AI een Instaptoets ontwikkeld. Het is verplicht deze instaptoets te doen. Heeft de student voor deze instaptoets een onvoldoende, dan is het raadzaam de Instroommodule Wiskunde te volgen. Bij voldaan mag de student starten met de module AN 5.
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
8
De studiebelasting De studiebelasting van de opleiding Actuarieel analist bedraagt 240 EC. De verdeling van deze EC’s is als volgt:
Propedeutische fase opleiding Actuarieel Analist: Actuarieel Rekenaar
Module
EC’s
Start in
Start in
september
januari
RE 1 Financiële rekenkunde
5
Sep-nov
Jan-apr
RE 2: Inleiding en praktijk verzekeringen
5
Sep-nov
Jan-apr
RE 3: Inleiding Verzekeringstechniek
9
Nov-jan
Apr-jun
RE 4: Nieuwe verzekeringsproducten
5
Jan-apr
Sep-nov
RE 5: Communicatief schrijven
5
Apr-jun
Nov-jan
RE 6: Verzekeringsbeheer
9
Apr- jun
Nov-jan
RE 7: Inleiding tot Schadeverzekeringen
8
Sep-nov
Jan-apr
RE 8: Pensioenen & sociale verzekeringen
5
Sept-nov
Jan-apr
RE 9: Informatica
9
Nov-jan
Apr-jun
TOTAAL aantal EC’s
60
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
9
Postpropedeutische fase jaar 1: Actuarieel Analist Module
EC’s
periode
AN 1: Algemene economie
10
jan - jun
AN 2: Automatisering en
5
jan - apr
AN 3: Privaatrecht
5
apr - jun
AN 4: Elementaire bedrijfsadministratie a
5
sep - nov
AN 5: Analyse 1
10
sep - jan
AN 8: Elementaire bedrijfsadministratie b
5
nov - jan
Praktijk
10
TOTAAL aantal EC’s
50
verzekeringsmanagement
Postpropedeutische fase: jaar 2, Actuarieel Analist Module
EC’s
periode
AN 6: Bedrijfseconomie
6
jan - apr
AN 7: Mondelinge vaardigheden
5
jan - apr
AN 9: Beleggingsleer
5
apr - jun
AN 12: Leidinggeven
5
apr - jun
AN 23: Toekomstvoorziening en recht
7
sep - nov
AN 11: Kansrekening & statistiek 1
7
sep - jan
AN 13: Externe verslaggeving voor
5
nov-jan
verzekeraars en pensioenfondsen Praktijk
10
TOTAAL aantal EC’s
50
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
10
Postpropedeutische fase: jaar 3, Actuarieel Analist Module
EC’s
periode
AN 17: Schadeverzekering 1
5
jan - apr
AN 15: Bedrijfsanalyse en embedded value
10
jan - jun
AN 14: Belastingrecht
5
apr - jun
AN 18: Simulatietechnieken
10
Nov-jan
Praktijk
10
TOTAAL aantal EC’s
40
Postpropedeutische fase, jaar 4: Specialisatie Actuarieel Analist** Module
EC’s
periode
Specialisatiemodule 1
10
Sep-jan
Specialisatiemodule 2
10
jan - apr
Specialisatiemodule 3 (scriptie)
20
apr - jun
TOTAAL aantal EC’s
40
**Specialisatie Leven: Module 1: AN 19 Lineaire algebra Module 2: AN 20 Modellering leven 1 Module 3: AN 21 Praktijkkennis leven (scriptie)
**Specialisatie Schade Module 1: AN 19 Lineaire algebra Module 2: AN 22 Kansrekening & statistiek 2 Module 3: AN 24 Praktijkkennis schade (scriptie)
**Specialisatie Pensioenen & Sociale Verzekeringen Module 1: AN 25 Pensioenen & sociale verzekeringen 2 Module 2: AN 26 Demografie en demometrie Module 3: AN 27 Praktijkkennis pensioenen & sociale verzekeringen (scriptie)
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
11
**Specialisatie AFIR Module 1: AN 28 AFIR 1 Module 2: AN 22 Kansrekening & statistiek 2 Module 3: AN 30 Praktijkkennis AFIR (scriptie)
Inhoud modules De inhoud van de modules wordt hierna op hoofdlijnen weergegeven. Voor gedetailleerdere informatie over de opzet en inhoud van de modules kunt u op onze website terecht: www.ag-ai.nl (onder voorbehoud van wijzigingen, die in de loop van het studiejaar kunnen optreden).
Propedeutische fase: • RE 1 Financiële rekenkunde inleiding financiële rekenkunde basisbegrippen intrestrekening bijzondere geldstromen intrest en geldstromen in termijnen rentetermijnstructuur leningen rentabiliteitswaarde en koersen van leningen • RE 2 Inleiding en praktijk verzekeringen (vrijstelling op grond SEFD-diploma IVB, Assurantie B, Verzekeringspraktijk of AAlgemeen) de verzekeringsmarkt bedrijfsorganisatie en verzekeringstechniek totstandkoming van een verzekering de verzekeringsovereenkomst schades en uitkeringen brandverzekering aansprakelijkheid motorrijtuigverzekering verzekering van geneeskundige kosten verzekering van inkomstenderving overige varia levensverzekering belastingen hypotheken inkomensscenario’s en financiële planning • RE 3 Inleiding verzekeringstechniek inleiding levensverzekeringen overlevingstafels en kansrekening op één leven het verzekeringsproces voor de belangrijkste verzekeringsvormen het verzekeringsproces voor overige verzekeringsvormen inleiding tot fair value
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
12
• RE 4 Nieuwe verzekeringsproducten introductie nieuwe verzekeringsproducten restitutieverzekeringen op één leven kansrekening en verzekering op twee levens berekenen van brutotarieven voor levensverzekeringen unit-linked en universal-lifeverzekeringen collectieve verzekeringsproducten winstdeling herverzekering bijzondere onderwerpen • RE 5 Communicatief schrijven communicatieproces voorbereiding optimale schriftelijke communicatie tekstsoorten tekstproductie: van schrijverstekst naar lezerstekst afwerking (spelling, stijl, formulering en vormgeving) • RE 6 Verzekeringsbeheer inleiding op verzekeringsbeheer brutovoorzieningen op één leven netto- en brutovoorzieningen op twee levens mutaties • RE 7 Inleiding tot Schadeverzekeringen Op hoofdlijnen: 1. Kennis van de actuariële aspecten die van belang zijn bij verzekeren. Hierbij staat centraal het begrip risico en hoe personen met risico omgaan. Vervolgens wordt verder op de prijs van verzekeren ingegaan waarbij begrippen behandeld worden als • • • • • •
risicopremie risicofactor premiefactor solidariteit financieringssysteem nettopremie en brutopremie Daarnaast wordt de boekhoudkundige verwerking van de verzekeringen behandeld waarbij voorzieningen in het algemeen aan de orde komen: premievoorziening, schadevoorziening en IBN(E)R-voorziening.
2. Algemene productkennis en de (historie van de) marktomgeving van arbeidsongeschiktheids-verzekeringen (incl. ziekteverzuim). Dit is van belang voor de context waarbinnen de actuariële aspecten gezien dienen te worden. De actuariële technieken van arbeidsongeschiktheidverzekeringen: • •
het rekenen met kansen het vaststellen van premies en voorzieningen (VVA, VPU) Hiervoor worden basisbegrippen (toestanden, overgangskansen en recursieformules) en grondslagen (rekenrente, invaliderings-, revaliderings- en sterftekansen) behandeld. Tevens worden actuariële evenwichtrelaties behandeld.
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
13
Er wordt stilgestaan bij mogelijkheden het standaard model aan te passen aan veranderende praktijksituaties. 3. Algemene productkennis en de (historie van de) marktomgeving van ziektekostenverzekeringen. Actuariële aspecten van ziektekostenverzekeringen: • • • • • •
de huidige verzekeringsvormen bepaling risicopremie financieringssystemen premiedifferentiatie versus solidariteit eigen risico interpreteren van het risicovereveningsmodel en het werken ermee
• RE 8 Pensioenen & sociale verzekeringen 1 -
geschiedenis van het huidige pensioenstelsel
-
sociale verzekeringen
-
soorten pensioenregelingen
-
financieringsstelsels
-
wetgeving
-
overige onderwerpen
• RE 9 Informatica (voorkennis: RE 1, RE 3, RE 4, RE 6, RE 7 en RE 8 + basisvaardigheden Excel; laatste les is verplicht: praktijkexamen; bij voorkeur computer thuis/werk om te oefenen) -
componenten van computersystemen
-
invoerapparatuur, kanalen en uitvoerapparatuur
-
gegevens, gegevensopslag en externe bestanden
-
systeemprogrammatuur en utilities
-
ontwikkeltools en programmeertalen
-
ontwikkelen van informatiesysteem
-
systeemontwikkeling
-
communicatieprocessen
-
www
-
verwerking resultaten in spreadsheet-programma (Excel)
-
berekenen van leeftijden, duren en de wijze van interpoleren
-
beoordeling en validering van uitkomsten
Postpropedeutische fase, jaar 1: • AN 1 Algemene economie -
de plaats van algemene economie
-
micro economie
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
14
-
consumenten- en producentengedrag
-
marktvormen
-
relatie tussen micro- en macro-economie
-
macro-economische variabelen
-
economische modellen
-
rol overheid en centrale bank
-
economische scholen
-
internationale economische betrekkingen
-
betalingsbalans en wisselkoersen
-
economisch en monetair beleid
• AN 2 Automatisering en verzekeringsmanagement (inschrijven is verplicht, aanwezigheid bij de lessen wordt dringend geadviseerd, zelfstudie wordt afgeraden, zie toelichting modulebeschrijving: www.ag-ai.nl) -
organisatorische ingang
-
automatiseringsingang
-
spiegelfunctie ondersteuning
-
rol van de Actuarieel Analist
• AN 3 Privaatrecht -
algemene inleiding, juridische begrippen, wetgeving, rechterlijke macht
-
verbintenissen en overeenkomsten
-
personenrecht
-
huwelijksvermogensrecht
-
vruchtgebruik en erfrecht
-
goederenrecht, pand, hypotheek
-
aansprakelijkheidsrecht en faillissementsrecht
-
samenwerkingsvormen en rechtspersonen
• AN 4 Elementaire bedrijfsadministratie a -
inleiding balans en resultatenrekening
-
grootboek en kolommenbalans
-
dagboeken en subadministraties
-
journaliseren
-
permanence in kosten en baten
-
kosten met betrekking tot duurzame productiemiddelen en voorzieningen
-
boekhouding met betrekking tot verschillende ondernemingsvormen
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
15
• AN 5 Analyse 1 -
-
-
-
-
-
-
algeheel wiskundig kader -
getallen en getalverzamelingen
-
volledige inductie
-
wortels
-
absolute waarde
goniometrische functies -
sin, cos, tan, scs, sec, cot
-
inverse functies (arcsin, arccos, arctan)
-
grafieken: domein, bereik, nulpunten, maxima, minima
-
afgeleiden
-
gebruik van goniometrische identiteiten
rijen (summier reeksen) -
monotie
-
meetkundige en rekenkundige reeks
limieten -
convergentie
-
standaardlimieten
continue functies -
continuïteit
-
voorbeelden van (dis)continue functies
-
domein en bereik, inverse functies
differentiëren -
rekenregels voor afgeleiden
-
bijzondere afgeleiden
-
regel van l’Hôpital
enkelvoudig primitiveren en integreren -
partiële integratie
-
substitutie
-
breuksplitsen
-
bijzondere primitieven
-
bepaalde integralen (inclusief hoofdstelling integraalrekening)
-
oneigenlijke integralen
-
toepassing: Continue rentebetalingen
In de periode van april tot en met juni wordt er een opstapcursus AN 5 georganiseerd om het beginniveau te optimaliseren.
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
16
• AN 8 Elementaire bedrijfsadministratie b -
administratie van liquide middelen, effecten, vorderingen en schulden
-
administratieve verbanden tussen liquiditeiten en resultaten
-
standenadministratie
-
interne verslaggeving
-
verslaggeving voor de fiscus
-
aspecten van de geconsolideerde jaarrekening en bestuurlijke informatieverzorging
Postpropedeutische fase, jaar 2: • AN 7 Mondelinge vaardigheden (verplichte aanwezigheid tijdens lesmomenten) -
effectief gebruik gesprektechnieken
-
non verbaal gedrag
-
slechtnieuws-gesprek
-
effectief beïnvloeden
-
adviseren - overtuigen - onderhandelen
-
vormen van presentatie
-
de techniek van het presenteren
-
het gebruik van visuele hulpmiddelen bij presenteren
• AN 6 Bedrijfseconomie -
plaats en doel van bedrijfseconomie
-
ondernemingsvormen
-
financiering en de vermogensstructuur van een onderneming
-
liquiditeit
-
rentabiliteit
-
solvabiliteit
-
hefboomwerking
-
kostenberekening
-
kostensoorten
-
kostenverbijzondering en capaciteitsbepaling
-
kostencalculaties
-
break-even analyse
-
marketing
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
17
• AN 9 Beleggingsleer -
inleiding in financiële markten
-
yieldcurves
-
beleggings instrumenten en portefeuille management
-
praktijk case – ALM
-
praktijk case – waarderen op marktwaarde
• AN 12 Leidinggeven (* verplichte aanwezigheid tijdens lesmomenten) -
situatie-afhankelijk leidinggeven
-
verschillende coachingstechnieken voor het sturen van medewerkers
-
onderhandelen
-
projectmanagement/timemanagement
-
teamrollen
• AN 23 Toekomstvoorziening en recht (voorheen AN 10 en AN 16) -
de basisvoorzieningen
-
de Pensioen- en spaarfondsenwet
-
pensioen en echtscheiding en voortzetting pensioenopbouw bij werkloosheid
-
wet verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds 2000 (Wet Bpf) en Wet verplichte deelneming in een beroepspensioenregeling (Bpr)
-
fiscale aspecten van aanvullende pensioenen
-
pensioen van de directeur-grootaandeelhouder en pensioen in de winstsfeer
-
internationale aspecten
-
de verzekeringsovereenkomst
-
kapitaalverzekeringen
-
lijfrenten
-
werknemersspaarregelingen
-
toezicht op pensioenfondsen en verzekeraars
• AN 11 Kansrekening & statistiek 1 Beschrijvende statistiek -
variabelen (kwalitatief, kwantitatief) -
waarnemen, tellen, meten
-
frequentieverdeling, histogram
-
maten voor ligging -
gemiddelde, modus en mediaan
-
kwartielen, percentielen
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
18
-
-
-
maten voor spreiding -
variantie, standaardafwijking
-
kwartielafstand, spreidingsbreedte
-
variatiecoëfficiënt
bivariate / multivariate data -
kruistabel
-
regressievergelijking (enkelvoudig)
-
correlatiecoëfficiënt
oefeningen met een statistisch programma/pakket
Kansrekening -
experimenten -
uitkomsten, gebeurtenissen, kansen
-
voorwaardelijke kansen
-
wet van de grote aantallen
-
kansveranderlijken
-
dichtheid en verdelingsfunctie
-
verwachting, variantie en scheefheid
-
(on)afhankelijkheid, marginale en voorwaardelijke verdelingen (conditionele verdelingen)
-
-
enkele verdelingen -
binomiale, Poisson, normale, exponentiële, student t
-
schatters (inleidend)
-
betrouwbaarheidsintervallen (inleidend)
-
toetsen van hypothesen (inleidend)
kansberekeningen met een programma
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
19
• AN 13 Externe verslaggeving voor verzekeraars en pensioenfondsen -
inleiding en wettelijk kader
-
jaarrekening en verslagstaten
-
technische voorziening voor levensverzekering
-
fiscaal resultaat
-
beleggingen
-
winstdeling / rentestandkorting
-
pensioenfondsen
-
consolidatie
Postpropedeutische fase, jaar 3: • AN 17 Schadeverzekering 1 -
IBNR-technieken
-
beschrijving Bonus Malus-systeem van autoverzekeringen
-
kwalitatieve beschrijving van herverzekering (Quota Share, Surplus, Excess of Loss, Stop Loss) en de wiskundig-statistische modellering hiervan
• AN 15 Bedrijfsanalyse en embedded value (inschrijven is verplicht, aanwezigheid bij de lessen wordt dringend geadviseerd, zelfstudie wordt afgeraden, zie toelichting modulebeschrijving: www.ag-ai.nl; verplichte aanwezigheid tijdens de 3 lessen van de praktijkopdracht) -
de balans
-
de resultatenrekening
-
een verzekeringsportefeuille in de praktijk
-
bijzondere verzekeringsproducten
-
waardebepaling
-
analyse van de mutatie van de waarde
-
toezicht op levensverzekeringsmaatschappijen.
• AN 14 Belastingrecht -
de startende ondernemer
-
huwelijk en winstberekening
-
van VOF naar BV
-
BV expandeert
-
Star Pizza gaat internationaal
-
the end
-
aspecten van Europees belastingrecht
-
Successiewet 1956
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
20
• AN 18 Simulatietechnieken -
systeemtheorie, modellen en simulatie
-
modelverificatie en -validatie
-
modelleren van invoervariabelen
-
random number generatoren
-
samenstellen van simulatie dataverzamelingen
-
analyse en interpretatie van simulatie uitkomsten
Postpropedeutische fase, jaar 4, Specialisatie: Specialisatie Leven: • AN 19 Lineaire algebra -
vectoren
-
inproducten, uitproducten
-
norm
-
lijnen en vlakken
-
vectorruimten
-
matrices, matrixvermenigvuldiging
-
lineaire vergelijkingen
-
determinanten, eigenwaarden en eigenvektoren
-
inverse van een matrix
-
lineaire transformaties
-
coördinaat transformaties
-
toepassingen, o.a. Markov ketens en Steady state-kansen
-
werken met een wiskundig programma
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
21
• AN 20 Modellering leven 1 (inschrijven is verplicht, aanwezigheid bij de lessen wordt dringend geadviseerd, zelfstudie wordt afgeraden) -
stochastiek bij overlevingstafels
-
stochastiek in het verzekeringsproces
-
stochastiek voor portefeuilles en risicobeheersing
-
multiple decrementmodellen
-
Markov-modellen
-
praktijk
• AN 21 Praktijkkennis leven (verplichte aanwezigheid tijdens lesmomenten, presentatie, scriptie) Actuele onderwerpen zoals: -
value vs. risk
-
fair value
-
dynamische solvabiliteit
-
M&A
-
gebruik van stuctured finance om de effecten van het FTK af te dekken
-
European Embedded value/Market consistent embedded value
-
marktwaarde van voorzieningen
-
pricing op marktwaarde
-
wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
-
gevolgen lage rentestand
Specialisatie Schade: • AN 19 Lineaire algebra Zie voor beschrijving Specialisatie Leven.
• AN 22 Kansrekening & statistiek 2 Kansrekening -
opfrissing kennis module Kansrekening & Statistiek 1
-
speciale verdelingen -
discreet binomiaal, hypergeo, geo, neg.bin., poisson, uniform
-
continu uniform, exponentieel, weibull, pareto, normaal, x2, t, g, b, F, Inverse Gaussiaan
-
locatie- en schaalparameters
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
22
-
Compound verdelingen
-
gemeenschappelijke kansverdelingen (Joint Distributions) -
marginale dichtheden
-
voorwaardelijke verdelingen (Conditional Distributions)
-
onafhankelijkheid
-
(voorwaardelijke) verwachting, covariantie, correlatie
-
momenten (algemeen) en momentengenererende functie (+ wat nodig is van reeksen)
-
functies van kansvariabelen -
CDF methode
-
substitutie
-
sommen van kansvariabelen
-
order statistics
-
limietverdelingen en Centrale-Limietstelling
Statistiek -
opfrissing kennis module Kansrekening & Statistiek 1
-
verdelingen van steekproefgrootheden (Sampling theory)
-
(zuivere) puntschatters
-
eenvoudige betrouwbaarheidsintervallen
-
-
m van exponentiële verdeling
-
m van normale verdeling als s bekend
eenvoudige toetsen, onbetrouwbaarheid en onderscheidingsvermogen -
toets omtrent m (normaal, s bekend/onbekend)
-
toetsen voor variantie
-
2 steekproeven
• AN 24 Praktijkkennis schade (verplichte aanwezigheid tijdens lesmomenten, presentatie, scriptie) Actuele onderwerpen zoals: -
voorziening bij aansprakelijkheidsverzekeringen
-
eigen risico en invloed schadelast
-
beloning preventiemaatregelen
-
verzekeren van natuurrampen
-
winstdeling collectiviteiten
-
experience rating
-
adequate voorzieningen en de fiscus
-
premiedifferentiatie en solidariteit
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
23
-
embedded value bij schade
-
prudentie en voorzieningen
-
toetsen van voorzieningen
-
wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
-
financieel toetsingskader
-
waardering schadecontracten
Specialisatie Pensioenen & Sociale Verzekeringen • AN 25 Pensioenen & sociale verzekeringen 2 (aanwezigheid tijdens 8 van de 16 lessen verplicht). Afhankelijk van actualiteit keuze uit onder meer: -
Nederland Pensioenland, taakafbakening
-
eindloon vs. Middelloon
-
pensioenregeling en bedrijven: systeem, parameters (ouderdomspensioen)
-
pensioenregeling en bedrijven: nabestaandenpensioen en keuzemogelijkheden
-
beschikbare premie en pensioensparen
-
sociale zekerheid
-
situatie rondom pensioeningang
-
de invalshoek vanuit de vakbonden
-
de invalshoek vanuit de werkgevers
-
financiering: kostendekkende premie en indexatie
-
herverzekeren
-
collectief DC
-
rol van de overheid
• AN 26 Demografie en demometrie (inschrijven is verplicht, aanwezigheidsverplichting voor het seminar,aanwezigheid bij de lessen wordt dringend geadviseerd, zelfstudie wordt afgeraden, zie toelichting modulebeschrijving: www.ag-ai.nl). -
wat is demografie? toepassingen, gegevensbronnen
-
voornaamste kengetallen en karakteristieken van bevolkingsontwikkelingen in de wereld, Europa, Nederland
-
maatstaven en technieken van demografische analyse
-
Lexis-diagram, leeftijdspiramide, overlevingstafel
-
achtergronden van bevolkingsontwikkelingen in Nederland
-
stabiele en stationaire bevolking, bevolkingsmodellen van Leslie
-
cohort-componentenmodel, prognosemodellen van het CBS
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
24
• AN 27 Praktijkkennis pensioenen & sociale verzekeringen (verplichte aanwezigheid tijdens lesmomenten, presentatie, scriptie) Actuele onderwerpen zoals: -
FTK (en APP)
-
wet Vut, Prepensioen introductie levensloop (VPL)
-
pensionfund governance
-
FAS, IFRS
-
gevolgen lage rente
-
beheersing renterisico’s
-
wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
-
jaarverslaglegging van pensioenfondsen en balanswaardering bij ondernemingen
-
de prijs van het langlevenrisico
Specialisatie AFIR • AN 28 AFIR 1 (aanwezigheid bij de lessen is noodzakelijk, zelfstudie sterk afgeraden) -
doelstellingen en solvabiliteitseisen van pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen
-
het modelleren van de macro-economische omgeving van de inflaties,rentes van vastrentende waarden en de returns van aandelen en onroerend goed (verwachtingen en risico’s, economische regimes, samenhangen, equity premium puzzle, behaviouralfinance, inflatie hedge)
-
de invloed van integraal pensioen-, premie en beleggingsbeleid (defined benefit/defined contribution, aanpassingsbeleid van de premie, marktrisico van de beleggingen portefeuille, dynamisch beleggingsbeleid afhankelijk van de solvabiliteitspositie,duration)
-
waarderingen (rekenrente, pensioenfondsen vanuit corporate finance perspectief) en beleidsevaluatie (de wettelijke performance toets)
-
de rol van modellen en software in ALM
-
de praktijk van ALM
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
25
• AN 22 Kansrekening & statistiek 2 Zie voor gedetailleerde informatie Specialisatie Schade.
• AN 30 Praktijkkennis AFIR (verplichte aanwezigheid tijdens lesmomenten, presentatie, scriptie) Actuele onderwerpen zoals: -
solvency II
-
derivaten ALM
-
capital management
-
IFRS en gevolgen op volatiliteit v&w
-
beleggingsbeleid en actuariaat
-
U rendement en hedging
-
risicomanagement
-
nieuwste ontwikkelingen FTK
-
Eev en waardecreatie
-
waardering van verzekeringscontracten
1.4
Afstudeerrichtingen
In de postpropedeutische fase zijn er vier afstudeerrichtingen waaruit de student kan kiezen. Eén met succes afgeronde afstudeerrichting is voldoende voor het diploma Actuarieel Analist.
De afstudeerrichtingen zijn: -
Leven
-
Schade
-
Pensioenen en Sociale Verzekeringen
-
AFIR
Elke afstudeerrichting bestaat uit twee modules met specialistische theorie, en een module waarin de eindscriptie geschreven en gepresenteerd wordt. De modules behorende bij deze eindscriptie (AN 21, AN 24, AN 27 en AN 30) hebben de volgende samenstelling: -
zes lesmomenten, waarvan één lesmoment bestaat uit een workshop scriptieschrijven, vier lesmomenten besteed worden aan de behandeling van specialistische inhoud, en de studenten in één lesmoment een bezoek brengen aan De Nederlandsche Bank;
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
26
-
een periode van 6 maanden die gebruikt wordt voor het schrijven van de scriptie; hierin worden individuele begeleidingsmomenten met de studenten gepland.
-
na het inleveren van de scriptie een mondeling eindgesprek over de scriptie, in de examenweek van januari. Zakt de student voor dit examen, dan stelt hij of zij met de examinator een nieuwe datum vast.
Zie voor de gedetailleerde inhoud van de afstudeerrichtingen paragraaf 1.3.
1.5
Onderwijs en de praktijk
In de vorige paragrafen is de inhoud van de opleiding tot Actuarieel Analist beschreven. In deze paragraaf wordt het didactisch concept beschreven: de werkvormen en de wijze waarop de actuariële praktijk vertegenwoordigd is in het opleidingsprogramma.
Werkvormen Voor studenten is het belangrijk regelmatig contactmomenten te organiseren, om zo de continuïteit en de benodigde discipline tijdens de opleiding te waarborgen. De contactmomenten van de opleiding Actuarieel Analist bestaan onder meer uit hoorcolleges. Deze hoorcolleges worden verzorgd door docenten en gastdocenten die zelf werkzaam zijn in de actuariële praktijk en die op didactisch gebied worden begeleid door het AG&AI. Een deel van de contactmomenten wordt besteed aan praktijkopdrachten, practica en werkcolleges. Bij deze contactmomenten wordt steeds aangegeven of aanwezigheid verplicht is. Studenten passen in deze lessen de geboden theorie toe, onder begeleiding van de docent.
E-learning Voor de propedeutische fase biedt het AG&AI de mogelijkheid aan deze nagenoeg geheel virtueel (op afstand) te volgen met behulp van de eigen PC, het internet en het Virtuele Klaslokaal, het zogenaamde webleren. Het Virtuele Klaslokaal draait op een server, die aan het Internet is gekoppeld en is volledig webgebaseerd. Docent en deelnemers zitten ieder achter hun eigen computer. Daarop draait een Windows-programma dat eenmalig van de server wordt gedownload en geïnstalleerd. De studiegids geeft de studenten informatie over de eisen waaraan hun computer moet voldoen, willen ze aan het webleren mee kunnen doen (studiegids 2010-2011).
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
27
Wisselwerking tussen studeren en werken De opleiding tot Actuarieel Analist is geënt op de praktijk. Doelen en eindtermen zijn afgeleid van het Beroeps- en competentieprofiel, dat is opgesteld met en getoetst door een vertegenwoordiging van het werkveld. De praktijk uit zich behalve in de inhoud van het opleidingsprogramma, ook in de vorm. Docenten zijn allen afkomstig uit de praktijk en illustreren hun uitleg veelvuldig met praktijkvoorbeelden en praktijkopdrachten. Maar ook de studenten zijn werkzaam in de praktijk en brengen hun eigen werkervaring mee in de opleiding. Als mensen studeren en werken tegelijk ontstaat er een wisselwerking tussen het leren en het werken: ervaring uit de praktijk wordt gebruikt als kader om theorie eigen te maken, en de geleerde theorie wordt eerder toegepast in de praktijk. In de specialisatiefase komt de eigen werksituatie nog sterker naar voren, door het schrijven van een scriptie. Deze scriptie dient een voor de praktijk van de specialisatie relevant onderwerp met de nodige theoretische verdieping te behandelen.
1.6
Toetsing
Propedeutische fase De modules uit de propedeutische fase worden allen afgesloten met een schriftelijk examen, waarvan de uitslag binnen een periode van twee maanden bekend gemaakt wordt. Er bestaat twee keer per jaar de mogelijkheid om examen te doen. De exacte momenten worden aan de studenten bekendgemaakt via het examenrooster.
Postpropedeutische fase De modules AN 7, AN 12, AN 21, AN 24, AN 27 en AN 30 worden mondeling geëxamineerd. Alle andere modules na de propedeutische fase worden afgesloten met een schriftelijk examen, waarvan de uitslag binnen een periode van twee maanden bekend gemaakt wordt. Het examen wordt binnen een periode van maximaal acht maanden opnieuw afgenomen.
Daarnaast bestaat bij een aantal modules de verplichting tot het bijwonen van een vastgesteld aantal lesmomenten en/of het uitvoeren van opdrachten. Dit wordt aangegeven in de studie-informatie van de module die na aanmelding wordt toegezonden.
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
28
Hoofdstuk 2
Studie-advies en studiebegeleiding
Hieronder wordt per fase van de opleiding beschreven welke activiteiten het AG&AI onderneemt om studenten te adviseren en te begeleiden.
Fase: Inschrijving •
Voorlichting
AG&AI verzorgt een voorlichting over de opleiding Actuarieel Analist. Hiervoor worden alle studenten uit de laatste fase van Actuarieel Rekenaar die belangstelling hebben voor de opleiding Actuarieel Analist, uitgenodigd. Tijdens de voorlichting wordt informatie gegeven over inhoud van modules, studiebelasting, specialisaties, examens etc. Een vergevorderde student uit de opleiding Actuarieel Analist vertelt haar/zijn ervaring over de aansluiting van de lesstof op de werkpraktijk. •
Advies
Met studenten die informatie willen over hun specifieke situatie of die twijfelen over hun keuze voor de opleiding Actuarieel Analist, voert het AG&AI een studieadviesgesprek.
Fase: het volgen van de opleiding •
Planning
Studenten kunnen hun eigen studietraject plannen. De planning kan in elke fase van de studie met AG&AI worden doorgesproken of aan AG&AI voorgelegd voor advies. •
Begeleiding
Indien een student ‘vastloopt’ in een module biedt AG&AI individuele begeleiding aan. •
Steunlessen
Indien meerdere studenten ervaren dat hun voorkennis onvoldoende is of extra ondersteuning nodig is, kan AG&AI op verzoek steunlessen aanbieden. In sommige gevallen zijn steunlessen structureel en kunnen studenten zich hier vrijwillig voor aanmelden. •
Studiebegeleiding in de propedeutische fase
In de propedeutische fase is er extra aandacht voor de begeleiding van studenten, met name op het gebied van rekenvaardigheid. Docenten geven de studenten de nodige ondersteuning om het vereiste rekenvaardigheidsniveau te bereiken dat hen in staat stelt de taken met behulp van een stappenplan adequaat uit te voeren. Daarbij krijgt ook de vaardigheid om nauwkeurig rekenkundige bewerkingen uit te voeren de nodige aandacht. Zo zal de behandeling van opdrachten tijdens de colleges - afhankelijk van de vraagstelling en de omstandigheden- grotendeels gericht worden op de probleemaanpak en de validering van het resultaat.
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
29
Fase: Examens en diplomering •
Examentraining
Indien meerdere studenten aangeven moeite te hebben met examens van een bepaalde module, organiseert AG&AI hiervoor examentrainingen. Hierbij worden onderwerpen uit de lesstof nog een keer behandeld en extra examenopgaven uitgewerkt. •
Begeleiding
Indien een individuele student ‘vastloopt’ in een bepaalde module biedt het AG&AI individuele examenbegeleiding aan. Hierbij wordt vanuit reeds gemaakte examens gekeken welke onderwerpen zwak zijn, deze worden nogmaals uitgelegd en er worden extra te trainen examenopgaven aangeboden. •
Mondeling examen
In specifieke situaties waarbij examenvrees/faalangst ontstaat door het meerdere malen niet behalen van een schriftelijk examen voor één specifieke module, wordt indien de aard van het examen dat toelaat, overgegaan tot het mondeling afnemen van een examen. •
Adviesgesprek
Het staat de student vrij een onbeperkt aantal keren examen af te leggen voor een bepaalde module. Indien een student meerdere keren voor meerdere modules examens aflegt vindt hierover een adviesgesprek plaats. •
Verlopen geldigheid module certificaten
Modulecertificaten hebben een geldigheidsduur van 7 jaar. Indien de studie langer dreigt te duren dan 7 jaar maakt het AG&AI tijdig met de student een plan van aanpak om te voorkomen dat certificaten verlopen en opnieuw behaald moeten worden. In bijzondere situaties wordt verlenging van certificaten toegekend.
Voor de gehele opleiding geldt dat studenten die bij de voortgang van hun studie extra ondersteuning nodig hebben, een beroep kunnen doen op het AG&AI voor begeleiding en ondersteuning. In persoonlijke gesprekken wordt de situatie in kaart gebracht en gezocht naar oplossingen.
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
30
Hoofdstuk 3
Examinering
Dit hoofdstuk van het OER geeft eerst beknopte informatie over samenstelling, taken en bevoegdheden van de examencommissie. Vervolgens vindt u in dit hoofdstuk de bepalingen van het examenreglement. U leest achtereenvolgens wat de reglementen zijn ten aanzien van: •
Toelating, toelatingseisen en frequentie
•
Aanmelding, betaling en annulering
•
Afname van schriftelijke examens
•
Afname van mondelinge examens
•
Cum laude-regeling
•
Diplomering
•
Vrijstellingen
•
Klachten- en beroepsprocedure
3.1Examencommissie, Centrale Examencommissie en Raad voor de Toetsing; taken en bevoegdheden Voor de examinering van de opleiding tot Actuarieel Analist zijn er acht examencommissies. De leden van de examencommissies zijn allen actuarieel beroepsbeoefenaar. Elke examencommissie is verantwoordelijk voor de ontwikkeling, de opzet en inhoud, het niveau en de beoordeling van de betreffende examens, alsmede voor het verlenen van vrijstellingen. Elke examencommissie bestaat uit tenminste drie leden, waarvan er één als voorzitter fungeert. In de examencommissie is de analoge vakgroep door één van haar leden vertegenwoordigd. Vakgroepen houden zich bezig met het ontwikkelen en actualiseren van de modules.
Hieronder volgen de betreffende examencommissies met de modules die onder hun verantwoordelijkheid vallen: • Examencommissie Leven RE 3
Inleiding verzekeringstechniek
RE 4
Nieuwe verzekeringsproducten
RE 6
Verzekeringsbeheer
AN 15 Bedrijfsanalyse en embedded value AN 20 Modellering leven 1
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
31
• Examencommissie Schade RE 7
Inleiding tot Schadeverzekeringen
AN 17 Schadeverzekering 1
• Examencommissie Pensioenen & sociale verzekeringen RE 8
Pensioenen & sociale verzekeringen 1
AN 25 Pensioenen & sociale verzekeringen 2 AN 26 Demografie en demometrie AN 28 AFIR 1
• Examencommissie Wiskunde & Statistiek RE 1
Financiële rekenkunde
AN 5
Analyse 1
AN 11 Kansrekening & Statistiek 1 AN 19 Lineaire algebra AN 22 Kansrekening & Statistiek 2
• Examencommissie Informatica RE 9
Informatica
AN 2
Automatisering en verzekeringsmanagement
AN 18 Simulatietechnieken
• Examencommissie Economie AN 1
Algemene economie
AN 4
Elementaire bedrijfsadministratie a
AN 6
Inleiding bedrijfseconomie
AN 8
Elementaire bedrijfsadministratie b
AN 9
Economie van de financiële markten
AN 13 Externe verslaglegging voor verzekeraars en pensioenfondsen
• Examencommissie Recht AN 3
Privaatrecht
AN 14 Belastingrecht AN 23 Toekomstvoorziening en Recht
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
32
• Examencommissie Praktijk RE 2
Inleiding en praktijk verzekeringen
RE 5
Communicatief schrijven
AN 7
Mondelinge vaardigheden
AN 12 Leidinggeven AN 21 Praktijkkennis leven AN 24 Praktijkkennis schade AN 27 Praktijkkennis pensioenen & sociale verzekeringen AN 30 Praktijkkennis AFIR
Taken en bevoegdheden examencommissie De examencommissie toetst of de kandidaten voldoen aan de voor de betreffende module geldende eindtermen, die beschreven zijn in de meest recente modulebeschrijvingen. Bij de oplevering van een module en bij tussentijdse wijzigingen in het programma informeert de vakgroep de examencommissie over de nieuwe vorm en inhoud. De examencommissie stelt daarna de opzet van het examen en eventueel aanvullende exameneisen vast. De examencommissie kan haar taken zelf uitvoeren of haar taken uitbesteden aan andere inhoudelijk deskundigen. De uitvoering van de taken gebeurt te allen tijde onder verantwoordelijkheid van de examencommissie.
Concreet heeft de examencommissie de volgende taken: •
Zorg dragen voor ontwikkeling van examenopgaven
De examencommissie stelt de vastgestelde examenopgaven vergezeld van richtlijnantwoorden en correctie- en beoordelingsvoorschriften aan de examencoördinator van het AG&AI ter beschikking. Wanneer een module voor het eerst wordt uitgevoerd of wanneer de inhoud ingrijpend wordt gewijzigd, biedt de examencommissie de studenten minimaal twee weken voor de examendatum een proefexamen aan zodat zij zich kunnen oriënteren op het niveau en de aard van het examen. Bij mondelinge examens stelt de examencommissie vooraf inhoud en criteria van het examen vast. •
Afvaardiging gecommitteerden
Tijdens het examen is de examencommissie vertegenwoordigd door één of meerdere gecommitteerde(n). De examencommissie is eindverantwoordelijk voor de inzet van de gecommitteerde(n).
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
33
•
Correctie examens
Het (doen) beoordelen van het gemaakte schriftelijke examens en de vaststelling van de uitslag van het examen behoort eveneens tot de taken van de examencommissie. •
Vrijstellingen
De examencommissie is verantwoordelijk voor en bevoegd tot het verlenen van vrijstellingen voor de onder de commissie vallende modules. Daarbij wordt het aangegeven niveau getoetst aan de eindtermen en inhoud van de betreffende module(s). De aanvrager dient in zijn verzoek duidelijk te motiveren waarom hij van mening is dat hij op basis van de eerder genoten opleiding voldoet aan de eindtermen van de betreffende module. De aanvraag moet bovendien voorzien zijn van relevante documentatie, waaronder kopieën van diploma's en/of certificaten. •
Klachtenbehandeling
Examinandi kunnen gemotiveerde klachten betreffende een examen tot uiterlijk 6 weken na bekendmaking van de uitslag schriftelijk indienen bij de directie van het Actuarieel Instituut. Deze legt de klacht voor aan de betreffende examencommissie en zorgt ervoor dat de kandidaat een ontvangstbevestiging krijgt. De examencommissie geeft een gemotiveerde schriftelijke reactie binnen een termijn van 6 weken. Bij de behandeling van een klacht inzake de beoordeling van een examen kan de examencommissie zich overigens het recht voorbehouden om niet alleen een betreffende vraag maar het gehele examenwerk van de kandidaat opnieuw te beoordelen. Zie voor een complete weergave van de Klachten- en beroepsprocedure hoofdstuk 4 van dit document.
Centrale examencommissie Om de kwaliteit van alle examens en het integrale overzicht op de examens te borgen, heeft het bestuur AG&AI deze belangrijke taak toegewezen aan de per 1 augustus 2010 ingestelde Centrale Examencommissie AI. De taak van de Centrale Examencommissie AI strekt zich uit over alle opleidingen van het AI.
Raad voor de Toetsing De Raad voor de Toetsing heeft binnen het AG&AI tot taak een bindend oordeel te vellen in beroepsprocedures. De beroepsprocedure treedt in werking als de klager het oordeel van de examencommissie als resultante van een klachtenprocedure formeel aanvecht. Hieronder wordt een nadere uitwerking gegeven van Artikel 12 Raad voor de Toetsing van de statuten van het Actuarieel Instituut: "Er is een Raad voor de Toetsing, bestaande uit ten minste drie personen. De Raad voor de Toetsing heeft tot taak, in die gevallen, waarin zijn oordeel wordt ingeroepen door of namens degene die een examen als in artikel 3 lid 1 bedoeld heeft afgelegd, dan wel degene die een vrijstellingsverzoek voor OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
34
een module van de opleiding tot Actuarieel Rekenaar, Actuarieel Analist en Actuaris heeft ingediend, te toetsen of de examencommissie die het cijfer voor het afgelegde examen of het examenresultaat, dan wel de beoordeling van het vrijstellingsverzoek, heeft vastgesteld, in redelijkheid tot haar oordeel is gekomen. De leden van de Raad voor de Toetsing worden door het bestuur benoemd."
De Raad voor de Toetsing geeft een oordeel bij een gemotiveerd schriftelijk beroep van een examinandus/-da of aan een student die vrijstelling vraagt voor een module van de opleiding tot actuaris (een van de modules uit de deelopleidingen Actuarieel Rekenaar, Actuarieel Analist en Actuaris). Daarbij toetst de raad of de examencommissie die de beoordeling voor het afgelegde examenresultaat of het vrijstellingsverzoek heeft vastgesteld, in redelijkheid tot zijn oordeel is gekomen. Op basis van de behandeling van het beroep wordt een gemotiveerd en voor alle partijen bindend oordeel geformuleerd en ter beschikking gesteld aan de klager, het bestuur en de onderwijscommissie van het Actuarieel Instituut. In voorkomende gevallen geeft de Raad voor de Toetsing gesignaleerde verbeterpunten t.a.v. examens door aan de betreffende examencommissie.
De Raad voor de Toetsing bestaat uit ten minste drie personen die over voldoende kennis op de betreffende terreinen beschikken. De Raad voor de Toetsing kiest uit haar midden een voorzitter en een secretaris. Het Actuarieel Instituut levert secretariële en logistieke ondersteuning.
3.2
Toelating, toelatingseisen en frequentie
Toelating De mogelijkheid tot het afleggen van examens staat voor een ieder een onbeperkt aantal malen open.
Toelatingseisen Voor deelname aan de examens worden -behoudens de financiële verplichtingen - geen toelatingseisen gesteld.
Frequentie en duur De examens worden per kalenderjaar twee keer afgenomen. Bij een te geringe belangstelling voor een examen kan door het bestuur van het Actuarieel Instituut besloten worden tot annulering van het betreffende examen, met dien verstande dat het examen per kalenderjaar in ieder geval één keer afgenomen wordt. De kandidaten
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
35
worden van de annulering tijdig op de hoogte gesteld.
3.3
Aanmelding, betaling en annulering
Aanmelding a. schriftelijke examens Voor een examen dient de kandidaat zich schriftelijk aan te melden. Inschrijvingen voor examens moeten uiterlijk 3 weken voor de examendag in het bezit zijn van het secretariaat van het Actuarieel Instituut. Voor aanmeldingen die later binnenkomen (uiterlijk 7 dagen voordat het examen plaatsvindt) betaalt de kandidaat € 75,– aan meerkosten per examen. b. mondelinge examens Voor een examen dient de kandidaat zich schriftelijk aan te melden. Inschrijvingen voor deelname aan examens moeten uiterlijk 3 weken voor de examendag in het bezit zijn van het secretariaat van het Actuarieel Instituut. Voor aanmeldingen die later binnenkomen geldt dat er € 75,00 extra betaald moet worden en er geen voorkeur aangegeven mag worden voor de indeling bij de examens.
Betaling examenkosten In de weken voor het examen ontvangt de kandidaat een uitnodiging inclusief de nodige informatie. De factuur die volgt, wordt op naam van de kandidaat gesteld, tenzij er daarover tussen de werkgever en het Actuarieel Instituut andere bindende afspraken zijn gemaakt. De betalingstermijn is 14 dagen.
Ontbinding van de examenovereenkomst Na het definitief worden van de inschrijving (ontvangst van de via de website binnengekomen elektronische aanmelding, inclusief onze bevestiging daarvan aan de kandidaat, of het door de kandidaat ondertekende inschrijfformulier) is er sprake van een overeenkomst en zijn de volledige examenkosten verschuldigd. Annulering van een examen is slechts mogelijk tot 7 dagen voor het betreffende examen. De opzegging dient altijd schriftelijk per aangetekende post te geschieden, waarbij de datum van ontvangst geldt voor de annuleringstermijn van 7 dagen. Bij annulering volgens deze voorwaarden vindt restitutie van de betaalde examenkosten plaats. In ieder geval worden er € 25,– administratiekosten in rekening gebracht. Bij annulering binnen 7 dagen voor het examen zijn de volledige examenkosten verschuldigd. Bij zeer bijzondere omstandigheden (medische indicatie, overlijden) wordt het volledige examengeld terugbetaald. OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
36
Indien de kandidaat zich niet aan de betalingsvoorwaarden houdt, staat het Het Actuarieel Instituut vrij de student uit te sluiten van verdere deelname aan modules en/of examens.
Bijzondere omstandigheden In geval van bijzondere omstandigheden kan de directie van het Actuarieel Instituut aan de kandidaat toestemming verlenen tot het op een andere wijze afleggen van het examen en/of op een andere plaats en/of tijd.
3.4
Afname en beoordeling schriftelijke examens
Aard, toezicht en duur a.
Het schriftelijk examen wordt afgenomen in een speciaal daartoe geschikte zaal.
b.
In elke examenzaal is een examenleider aanwezig, die voor een goede organisatorische en logistieke gang van zaken van het examen verantwoordelijk is. De examenleider wordt bijgestaan door één of meer surveillanten.
c.
Examenleider en surveillant(en) vervullen hun taak op basis van schriftelijke instructies, die door het Actuarieel Instituut worden gegeven.
d.
Bij het examen is een gecommitteerde aanwezig, die tot taak heeft toe te zien op een reglementair verloop van het examen.
e.
Een schriftelijk examen heeft een richtduur van 2 1/2 uur.
Regeling schriftelijke examens voor bijzondere doelgroepen Het kan voorkomen dat er door medische omstandigheden of door minder ervaring met de Nederlandse taal behoefte is aan aangepaste examenregels. Het Actuarieel Instituut hecht eraan ook deze studenten kansen te bieden om hun opleiding af te ronden. In geval van de hierna te noemen omstandigheden kan er daarom een uitzondering gemaakt worden op de regels die gelden voor schriftelijke examinering van examens van modules van de opleidingen die het Actuarieel Instituut aanbiedt (zie het examenreglement in de studiegids of op www.ag-ai.nl). De examinandus dient daartoe uiterlijk drie weken voor de examendatum een schriftelijk verzoek bij het bureau AG&AI in te dienen, voorzien van bewijsstukken. Die uitzonderingen gelden: 1. Bij een lichamelijke functiebeperking, aangetoond d.m.v. een schriftelijke medische verklaring: een half uur extra examentijd. 2. Bij dyslexie, aangetoond d.m.v. een schriftelijke medische verklaring of schriftelijke verklaring door erkend deskundige: een half uur extra examentijd. OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
37
3. Voor hen met een buitenlandse achtergrond, waarbij Nederlands niet de moedertaal is en die korter dan 5 jaar in Nederland wonen: een half uur extra examentijd + toestemming voor het gebruik van een woordenboek.
Het bureau van AG&AI bevestigt de goedkeuring van het verzoek schriftelijk aan de aanvrager. Voor bovengenoemde groepen wordt het betreffende examen in principe vanaf dezelfde starttijd als het reguliere examen in het kantoor van het AG&AI afgenomen.
Toegang/legitimatie a.
Toegang tot het examen vindt plaats op vertoon van een uitnodiging als aangegeven in 3.3.
b.
De kandidaat dient zich tijdens het examen te kunnen legitimeren d.m.v. een deugdelijk identiteitsbewijs.
c.
d.
Als deugdelijk identiteitsbewijs wordt uitsluitend erkend: 1.
een geldig reisdocument;
2.
een geldig Nederlands rijbewijs;
3.
een ander door de wet als geldig aanvaard identiteitsbewijs.
Indien de kandidaat het vereiste identiteitsbewijs aan het begin of tijdens de duur van het examen niet kan overleggen vindt uitsluiting van het examen plaats en wordt het eventueel reeds gemaakte examenwerk niet beoordeeld.
e.
Indien (opeenvolgende) examens door een pauze worden onderbroken en de kandidaten de zaal hebben verlaten, wordt bij terugkomst van de kandidaten dezelfde gedragslijn gevolgd als bij a t/m d omschreven.
Examenopgaven De toezending van het benodigde aantal examenopgaven aan de examenleider geschiedt door het Actuarieel Instituut in verzegelde enveloppen.
Regels voor de kandidaat a.
Tijdens het afleggen van een examen mag de kandidaat geen boeken, dictaten, aantekeningen en dergelijke bij zich hebben, tenzij uitdrukkelijk toegestaan. Over zulke uitzonderingen wordt de kandidaat voorafgaand op de hoogte gesteld.
b.
Tijdens het afleggen van het examen is het de kandidaat alleen toegestaan om schrijfgerei, een legitimatie en ander door het Al verstrekt materiaal op de tafel te hebben. Tevens is het toegestaan een geruisloze, geen extra voorzieningen behoevende, niet programmeerbare rekenmachine te gebruiken. Draagbare computers en andere voorzieningen die informatie kunnen bevatten als in dragers
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
38
sub a genoemd zijn evenwel verboden. c.
Aanwijzingen van het Actuarieel Instituut, de examencommissie, de examenleider, en/of surveillant(en) die voor de aanvang van het examen zijn gepubliceerd, alsmede aanwijzingen die vlak voor de aanvang, tijdens of onmiddellijk na afloop van het examen door eerder genoemden gegeven worden, dienen onverwijld door de kandidaat te worden opgevolgd.
d.
Een kandidaat die een aanwijzing als bedoeld in lid c van dit artikel niet opvolgt, kan door de examenleider van (verdere) deelname aan het desbetreffende examen worden uitgesloten. De uitsluiting heeft tot gevolg, dat geen uitslag van het desbetreffende examen wordt vastgesteld.
e.
De kandidaat is verplicht op aanwijzing van de examenleider of surveillant niet toegestaan materiaal als bedoeld in lid a en lid b van dit artikel te overhandigen. Dit materiaal wordt na afloop van het examen aan de kandidaat teruggegeven. In bijzondere gevallen kan de examenleider of surveillant het materiaal onder zich houden tot een besluit als bedoeld in lid d van dit artikel is genomen.
Onregelmatigheden (fraude) a.
Onder fraude wordt verstaan elke vorm van opzettelijk bedrieglijk handelen van een kandidaat dat erop is gericht het vormen van een juist oordeel omtrent zijn/haar kennis, inzicht en vaardigheden geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken.
b.
Fraude, en het daartoe gelegenheid geven of het bevorderen ervan, is verboden.
c.
Wanneer tijdens het afleggen van een examen fraude wordt geconstateerd of vermoed, deelt de examenleider of de surveillant zulks onmiddellijk aan de kandidaat mede en maakt daarvan een aantekening op het door de kandidaat in te leveren werk. De kandidaat wordt in de gelegenheid gesteld het werk af te maken en in te leveren. De examenleider of surveillant stelt met betrekking tot de geconstateerde of vermoede onregelmatigheid direct een schriftelijk verslag op. Zo spoedig mogelijk wordt het schriftelijk verslag ter hand gesteld aan de examencommissie.
d.
De examencommissie kan de volgende maatregelen nemen: 1.
het examenwerk niet beoordelen, hetgeen inhoudt, dat geen uitslag van het desbetreffende examen wordt vastgesteld;
2.
een lager cijfer toekennen dan dat waarop de kandidaat anders recht zou hebben.
e.
Indien de onregelmatigheid eerst na afloop van het examen wordt geconstateerd, kan de examencommissie de volgende maatregelen nemen: 1.
het examenwerk niet beoordelen, hetgeen inhoudt, dat geen uitslag van
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
39
het desbetreffende examen wordt vastgesteld; 2.
een lager cijfer toekennen dan dat waarop de kandidaat anders recht zou hebben;
3.
na ruggespraak met het bestuur van het Actuarieel Instituut een uitgereikt diploma, certificaat of vrijstellingsbewijs ongeldig verklaren en terugvorderen.
f.
De getroffen maatregel wordt schriftelijk en gemotiveerd aan de kandidaat bekend gemaakt.
g.
Voordat de examencommissie enige beslissing als bedoeld in lid d en e van dit artikel neemt, stelt zij de kandidaat in de gelegenheid te worden gehoord.
Beoordeling a.
De beoordeling van schriftelijk examenwerk vindt plaats aan de hand van door de examencommissie opgestelde richtlijnantwoorden en eventuele correctie- en beoordelingsvoorschriften. Bij elk vraagstuk is per onderdeel aangegeven hoeveel punten bij volledig juiste beantwoording maximaal te behalen zijn.
b.
De beoordeling van de uitwerkingen van de vraagstukken geschiedt door twee correctoren.
c.
De correctoren beoordelen -onafhankelijk van elkaar- ieder antwoord en kennen hiervoor een aantal punten toe, gerelateerd aan het voor de betreffende opgave vastgestelde maximaal aantal te behalen punten.
d.
Voor de bepaling van het correctieresultaat van het gehele examenwerk wordt de som van alle volgens lid c toegekende punten vermenigvuldigd met tien en gedeeld door het aantal in totaal maximaal te behalen punten (dit geldt niet voor meerkeuze-examens).
e.
Het toegekende eindcijfer is het rekenkundig gemiddelde van de twee volgens lid
d.
bepaalde correctieresultaten. Een eindcijfer wordt afgerond op een heel punt (cijfer eindigend op 0,50 wordt naar boven afgerond).
f.
Aan het aldus verkregen eindcijfer zijn de volgende waarderingen verbonden: 10
uitmuntend
4
zeer onvoldoende
9
zeer goed
3
gering
8
goed
2
slecht
7
ruim voldoende
1
zeer slecht
6
voldoende
0
totaal fout of vraag niet beantwoord
5
onvoldoende
Voor sommige modules wordt de beoordeling voldaan/niet voldaan gehanteerd. Bij een resultaat van 6 (voldoende) of hoger is de kandidaat geslaagd, bij een resultaat van 5 (onvoldoende) of lager gezakt. OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
40
g.
Indien de student een voldoende heeft behaald voor het examen mag hij niet deelnemen aan de herkansing om te pogen een hoger cijfer te behalen.
Bekendmaking van de uitslag De uitslag van een schriftelijk examen wordt binnen twee maanden na de examendatum door het Actuarieel Instituut bekend gemaakt met vermelding van het (de) verkregen eindcijfer(s).
Inzagerecht en bezwaar maken Kandidaten doen hun examen op doordrukpapier, zodat ze een kopie van hun uitwerking mee naar huis nemen. Na bekendmaking van de uitslag zijn kandidaten gedurende zes weken in de gelegenheid om bezwaar te maken tegen de uitslag. Het AG&AI biedt de service om bij een onvoldoende resultaat de kandidaat te voorzien van de puntenverdeling zodat voor de kandidaat zichtbaar wordt hoe zijn uitwerking beoordeeld is, op het niveau van de opgaven. Als de kandidaat een gemotiveerde klacht of bezwaar tegen het toegekende cijfer indient, buigt de examencommissie zich over de klacht. De examencommissie dient binnen zes weken een reactie te geven naar de kandidaat. Mocht de kandidaat het met deze reactie niet eens zijn, dan heeft hij of zij vier weken de tijd om in beroep te gaan. Een gemotiveerd en aangetekend verstuurd beroepsschrift dient rechtstreeks aan de secretaris van de Raad voor de Toetsing gericht te worden (p/a Actuarieel Instituut), die de procedure start en overleg met de andere leden regelt. Staken de stemmen binnen de Raad voor de Toetsing inzake het oordeel in een beroepszaak, dan beslist de voorzitter. Binnen een termijn van zes weken doet de Raad voor de Toetsing een schriftelijke en gemotiveerde uitspraak, die bindend is voor zowel de kandidaat als het Actuarieel Instituut. Van de beroepsprocedure wordt verslag gedaan door de secretaris, die de uitspraak ter beschikking stelt aan de indiener van het beroep en aan de directie van het Actuarieel Instituut.
3.5
Afname en beoordeling mondelinge examens
Aard, toezicht en duur a.
Bij een mondeling examen wordt niet meer dan één kandidaat tegelijk geëxamineerd.
b.
Het examen wordt afgenomen door een examinator.
c.
Het mondelinge examen wordt bijgewoond door een gecommitteerde, die tot taak heeft toe te zien op een reglementair verloop van het examen. De gecommitteerde heeft het recht de kandidaat vragen te stellen met betrekking tot de te examineren onderwerpen.
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
41
d.
De richtduur voor het examen bedraagt 30 minuten.
Toegang / legitimatie a.
Toegang tot het examen vindt plaats op vertoon van een uitnodiging als aangegeven in artikel 3.3.
b.
De kandidaat dient zich op verzoek tijdens het examen te legitimeren d.m.v. een deugdelijk identiteitsbewijs.
c.
d.
Als deugdelijk identiteitsbewijs wordt uitsluitend erkend: 1.
een geldig reisdocument;
2.
een geldig Nederlands rijbewijs;
3.
een ander door de wet als geldig aanvaard identiteitsbewijs.
Indien de kandidaat het vereiste identiteitsbewijs aan het begin van het examen niet kan overleggen vindt uitsluiting van het examen plaats.
Regels voor de kandidaat a.
Tijdens het afleggen van een examen mag de kandidaat geen boeken, dictaten, aantekeningen en dergelijke bij zich hebben, tenzij uitdrukkelijk toegestaan. In dit geval wordt de kandidaat voorafgaand op de hoogte gesteld.
b.
Een kandidaat die een aanwijzing van het Actuarieel Instituut als bedoeld in paragraaf 3.4., Regels voor de kandidaat, Iid c niet opvolgt, kan door de examinator van (verdere) deelname aan het desbetreffende examen worden uitgesloten. De uitsluiting heeft tot gevolg, dat geen uitslag van het desbetreffende examen wordt vastgesteld .
Onregelmatigheden (fraude) a.
Onder fraude wordt verstaan elke vorm van opzettelijk bedrieglijk handelen van een kandidaat dat erop is gericht het vormen van een juist oordeel omtrent zijn/haar kennis, inzicht en vaardigheden geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken.
b.
Fraude, en het daartoe gelegenheid geven of het bevorderen ervan, is verboden.
c.
Wanneer tijdens het afleggen van een examen fraude wordt geconstateerd of vermoed, deelt de examinator dit onmiddellijk aan de kandidaat mee. De kandidaat wordt in de gelegenheid gesteld het examen af te maken. De examinator stelt met betrekking tot de geconstateerde of vermoede onregelmatigheid direct een schriftelijk verslag op. Zo spoedig mogelijk wordt het schriftelijk verslag ter hand gesteld aan de examencommissie.
d.
De examencommissie kan de volgende maatregelen nemen: 1.
de examenuitslag nietig verklaren;
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
42
2.
een lager cijfer toekennen dan dat waarop de kandidaat anders recht zou hebben.
e.
Indien de onregelmatigheid eerst na afloop van het examen wordt geconstateerd, kan de examencommissie de volgende maatregelen nemen: 1.
de examenuitslag nietig verklaren;
2.
een lager cijfer toekennen dan dat waarop de kandidaat anders recht zou hebben;
3.
na ruggespraak met het Bestuur van het Actuarieel Instituut een naar aanleiding van het examen uitgereikt diploma en/of certificaat ongeldig verklaren en terugvorderen.
f.
De getroffen maatregel wordt schriftelijk en gemotiveerd aan de kandidaat bekend gemaakt.
g.
Voordat de examencommissie enige beslissing als bedoeld in lid d en e van dit artikel neemt, stelt zij de kandidaat in de gelegenheid te worden gehoord.
Bekendmaking van de uitslag Na het afleggen van een mondeling examen stellen de examinator en de gecommitteerde gezamenlijk de uitslag van het examen vast. De examinator en de gecommitteerde drukken ieder hun oordeel uit in een getal op of tussen de grenzen 1 en 10. Het resultaat is het rekenkundig gemiddelde van de aldus vastgestelde cijfers. Een eindcijfer wordt afgerond op een heel punt (cijfer eindigend op 0,50 wordt naar boven afgerond). Voor een aantal modules wordt de beoordeling ‘voldaan’ of ‘niet voldaan’ gehanteerd.
De uitslag van een mondeling examen wordt kort na afloop, op dezelfde dag van het examen, bekend gemaakt.
Inzagerecht en bezwaar maken Het mondeling examen wordt op tape opgenomen. De tapes van de examens worden gedurende 6 weken bewaard. Direct na het mondelinge examen krijgt de kandidaat de uitslag, zijn cijfer te horen. Vervolgens hebben kandidaten gedurende zes weken de gelegenheid om de tape met het examen op te vragen en om bezwaar te maken tegen de uitslag. Als de kandidaat een gemotiveerde klacht of bezwaar tegen het toegekende cijfer indient, buigt de examencommissie zich over de klacht. De examencommissie dient binnen zes weken een reactie te geven naar de kandidaat. Mocht de kandidaat het met deze reactie niet eens zijn, dan heeft hij of zij vier weken de tijd om in beroep te gaan. Een gemotiveerd en aangetekend verstuurd beroepsschrift dient rechtstreeks aan de secretaris van de Raad voor de Toetsing gericht te worden (p/a Actuarieel Instituut), die OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
43
de procedure start en overleg met de andere leden regelt. Staken de stemmen binnen de Raad voor de Toetsing inzake het oordeel in een beroepszaak, dan beslist de voorzitter. Binnen een termijn van zes weken doet de Raad voor de Toetsing een schriftelijke en gemotiveerde uitspraak, die bindend is voor zowel de kandidaat als het Actuarieel Instituut. Van de beroepsprocedure wordt verslag gedaan door de secretaris, die de uitspraak ter beschikking stelt aan de indiener van het beroep en aan de directie van het Actuarieel Instituut. 3.6
Cum laude regeling
Aan de uitslag van het examen Actuarieel Analist AG kan het predicaat ‘cum laude’ worden verbonden, indien de student aan de volgende eisen heeft voldaan: 1. De vooropleiding die recht geeft op instroom in en/of vrijstellingen binnen de opleiding Actuarieel Analist AG is ‘cum laude’ afgesloten of voldoet aan de onderstaande eisen. Dit geldt dus expliciet ook voor de propedeutische fase. 2. Een gewogen gemiddelde van alle onderdelen van de opleiding Actuarieel Analist AG van minimaal een 8,0 waarbij de weging geschiedt op basis van studiepunten. 3. Geen enkel onderdeel mag beoordeeld zijn met minder dan een 7,0. 4. De scriptie dient in één keer met minimaal een 8,0 beoordeeld te zijn. 5. Extra vakken worden niet meegenomen in de eindbeoordeling. 6. Vrijstellingen tellen niet mee. 7. Resultaten die niet met een cijfer zijn gehonoreerd, worden niet in de berekening van het gewogen gemiddelde judicium opgenomen. 8. Bij de aanvraag voor het diploma Actuarieel Analist AG moet de student een schriftelijk verzoek indienen voor het predicaat ‘cum laude’. Een medewerker van het ‘examensecretariaat AI’ beoordeelt of de student in aanmerking komt voor genoemd predicaat.
3.7
Vrijstellingen
Op basis van het eerder succesvol afsluiten van andere opleidingen die aan de eindtermen van een bepaalde module voldoen, kan de betreffende examencommissie positief oordelen over een vrijstellingsverzoek voor deze module. Op de internetsite www.ag-ai.nl staat een schema waarin opgenomen is welke modules wel/niet in aanmerking komen voor een vrijstellingsaanvraag. Aanvragen voor vrijstelling van examens voor modules moeten middels het formulier ‘Aanvraag vrijstelling’ worden ingediend bij het secretariaat van het Actuarieel Instituut. Het formulier ‘Aanvraag vrijstelling’ is te downloaden van de eerder genoemde website, of op te vragen bij het secretariaat. De vrijstellingsaanvraag wordt door het secretariaat voorgelegd aan de examencommissie die verantwoordelijk is voor de betreffende module(s). De OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
44
examencommissies nemen vrijstellingsaanvragen alleen in behandeling als zij voldoende inzicht hebben in het niveau en de inhoud van de vooropleiding waarop de aanvraag wordt gebaseerd. Dat houdt in dat zij minimaal moet kunnen beschikken over de volgende gegevens (in tweevoud aan te leveren): •
een volledig ingevuld formulier ‘Aanvraag vrijstelling’
•
een kopie van het diploma en/of certificaten
•
een kopie van de cijferlijst of enig ander bewijs waaruit blijkt welk resultaat behaald is (minimaal 6)
•
een toelichting op de inhoud van het vak/de vakken die ter onderbouwing van de vrijstellingsaanvraag worden aangevoerd (liefst onderbouwd met (bijvoorbeeld) kopieën uit de studiegids)
•
een toelichting op de doelstelling van het vak/de vakken (te vinden in studiegids of modulebeschrijving)
•
een overzicht van de literatuur die voor het examen is bestudeerd
•
een vergelijkend schema waarbij de eindtermen van het vak/de vakken waarop de vrijstellingsaanvraag is gebaseerd worden vergeleken met de eindtermen van de module van het Actuarieel Instituut. Voor een voorbeeld van vergelijkend schema en eindtermen modulen Actuarieel Instituut zie bovengenoemde website.
Wanneer de kandidaat voor de start van een module uitsluitsel wil hebben over de vrijstellingsaanvraag, dient hij er rekening mee te houden dat het in sommige gevallen langer dan twee maanden kan duren voordat hij antwoord krijgt. Ruim van tevoren een volledig gedocumenteerde vrijstellingsaanvraag indienen, vergroot de kans op een tijdig antwoord. Het secretariaat informeert de aanvrager en stelt de vrijstelling, indien toegekend, ter beschikking. Niet gemotiveerde verzoeken worden niet in behandeling genomen.
Bij een diploma-aanvraag waarbij één of meerdere vrijstellingen gelden, dient de kandidaat de originele diploma’s waarop de vrijstelling is gebaseerd te overleggen aan het secretariaat van het Actuarieel Instituut.
3.8
Diplomering
Per module is vastgesteld aan welke eisen de kandidaat dient te voldoen voor het verkrijgen van het deeldiploma. Meestal is deze eis het afleggen met een voldoende resultaat van het module-examen. In een aantal gevallen is deze eis uitgebreid met andere eisen (bijvoorbeeld verplichte aanwezigheid tijdens de contactmomenten, het houden van een presentatie, het schrijven van een paper, het opdoen van praktijkervaring, etc.). Van toepassing zijn de meest actuele eisen, die in de aan de OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
45
studenten na inschrijving toegezonden studie-informatie zijn vermeld (bij de examens kan een beroep gedaan worden op relevante kennis uit eerdere modules, zonder dat dit expliciet in de eindtermen en eisen wordt vermeld). De eisen kunnen door studenten die de module op basis van zelfstudie doen, aangevraagd worden bij het secretariaat of op onze website bekeken worden. De examenkandidaat dient zelf kennis te nemen van de meest recente exameneisen.
Het diploma Actuarieel Analist wordt uitgereikt na het behalen van vereiste deeldiploma’s of vrijstellingsbewijzen, mits de kandidaat ook in het bezit is van het diploma Actuarieel Rekenaar nieuwe stijl. Bij een diploma-aanvraag waarbij één of meerdere vrijstellingen gelden, dient de kandidaat de vrijstellingsbrief, inclusief de originele diploma’s waarop de vrijstelling is gebaseerd, vóór de diploma-uitreiking te overleggen aan het secretariaat van het Actuarieel Instituut.
Een diploma kan niet worden uitgereikt op basis van alleen maar vrijstellingen. Het diploma wordt slechts dan afgegeven als de kandidaat tenminste voor drie modules Actuarieel Rekenaar daadwerkelijk door het Actuarieel Instituut georganiseerde examens met voldoende resultaat heeft afgelegd. Voor de opleiding Actuarieel Analist bedraagt dit verplichte aantal zeven. Binnen twee maanden na de bekendmaking van de examenuitslag wordt het behaalde diploma door het Actuarieel Instituut verstrekt.
Voorts dient de kandidaat voor elke diploma-uitreiking aan zijn of haar financiële verplichtingen te hebben voldaan jegens het Actuarieel Instituut. De aanvraag van het diploma dient door de kandidaat zelf schriftelijk bij het Actuarieel Instituut gedaan te worden. Het aanvraagformulier diploma staat op de internetsite www.ag-ai.nl.
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
46
Hoofdstuk 4
Klachten- en beroepsprocedure
1. Een student die rechtstreeks in zijn of haar belang is getroffen door een handeling of besluit van een orgaan of een medewerker van het AI, dan wel door een handeling van een medestudent en voor wie geen bijzondere klachtenregeling of beroepprocedure mogelijk is, kan ter zake van die handeling of dat besluit een klacht indienen bij de directie AG&AI. 2. Klachten over het onderwijs en de onderwijsuitvoering dient de student eerst te bespreken met de direct betrokkene(n). 3. De klacht als bedoeld onder 1. dient zo spoedig mogelijk doch uiterlijk binnen dertig dagen nadat de betreffende handeling is verricht of het besluit is genomen schriftelijk te worden ingediend, onder overlegging van ter zake van de klacht relevante stukken. 4. Bij overschrijding van de termijn als bedoeld in 3. wordt de klacht niet-ontvankelijk verklaard, tenzij overschrijding niet aan de klager te wijten is, dan wel niet voor haar of zijn risico behoort te komen. 5. Tijdens het onderzoek over de klacht stelt de directie de aangeklaagde in de gelegenheid om op de ingediende klacht te reageren. 6. Indien de aard van de klacht dit rechtvaardigt, kan de directie in spoedeisende gevallen tijdelijke maatregelen treffen. Klager en aangeklaagde worden over het besluit als bedoeld in de vorige volzin direct geïnformeerd. 7. Van de beslissing op de klacht als bedoeld onder 1. wordt de student binnen dertig dagen schriftelijk en met reden omkleed op de hoogte gebracht. De termijn als bedoeld in de vorige volzin kan door de directie met veertien dagen worden verlengd. Klager en aangeklaagde worden over een besluit bedoeld in de vorige volzin schriftelijk geïnformeerd. 8. Bezwaar tegen de uitspraak kan binnen 14 dagen schriftelijk bij het bestuur AG&AI worden ingediend. 9. Tegen de uitspraak op de klacht van het bestuur AG&AI kan geen bezwaar of beroep worden ingesteld, behoudens het recht van een ieder zich tot de burgerlijke rechter te wenden.
OER Actuarieel Analist / 1 juli 2010
47