Koninklijk Actuarieel Genootschap

HR-jaarverslag AG-12-13

25-11-2013

11:09

Pagina 1

Koninklijk Actuarieel Genootschap

J A A R V E R S L A G 2 0 1 2 - 2 0 1 3

V

E

R

B

I

N

D

I

N

G

&

V

E

R

N

I

E

U

W

I

N

G


25-11-2013

11:09

Pagina 2

I N H O U D J A A R V E R S L A G 2012-2013

VOORWOORD - DOOR JEROEN BREEN - 3

JAN KARS OVER DE ROL VAN ACTUARIËLE PROFESSIONALS - 4

JOS STREPPEL OVER ONS PENSIOENSTELSEL - 6

ILJA BOELAARS OVER EEN VERNIEUWD PENSIOENSYSTEEM - 8

RONDETAFELGESPREK OVER RISICOMANAGEMENT - 10

KERNCIJFERS - 13

JAARCIJFERS - 15

ORGANOGRAM EN PERSONALIA - 16

© Koninklijk Actuarieel Genootschap Groenewoudsedijk 80 3528 BK Utrecht T 030-6866150 W www.ag-ai.nl eindredactie Frank Thooft, Pluspen teksten vormgeving Stahl Ontwerp druk Scheffer Drukkerij Alle bijdragen in dit jaarverslag zijn op persoonlijke titel geschreven. Zet- en drukfouten voorbehouden.


25-11-2013

11:09

Pagina 3

foto Bert Janssen

HERKENNING EN ERKENNING 2013 was voor het Actuarieel Genootschap (AG) een koninklijk jaar. Tijdens het jubileumcongres op 24 mei jongstleden ontving vertrekkend voorzitter drs. Rajish Sagoenie AAG uit handen van de Commissaris van de Koning van Zuid-Holland, Jan Franssen, het predicaat Koninklijk. Na 125 jaar mogen we ons Genootschap koninklijk noemen; een mijlpaal, maar daarnaast ook waardering voor dat we hebben gedaan, doen en in zekere zin ook zullen gaan doen. Een ander hoogtepunt was het welkom heten van de 1.000e actuaris als lid van onze vereniging. Afgelopen jaar groeide onze vereniging met een kleine 100 actuarissen en samen met de actuarieel analisten en geaffilieerden is inmiddels de grens van 1.500 leden gepasseerd; een vereniging die er dus toe doet. Het afgelopen jaar was ook het jaar van het vergroten van de zichtbaarheid in Den Haag. Het AG heeft onder andere een prominente rol gespeeld in de discussie over de Ultimate Forward Rate (de UFR) en heeft op deze wijze haar maatschappelijke verantwoordelijkheid op dit, binnen de pensioensector zo belangrijke, dossier genomen.

vervolgens iets uit haalt wat voor jou waarde toevoegt. Herkenning en erkenning heeft als resultante trots. Een abstract begrip, maar o zo wezenlijk! Onze omgeving verandert en dat impliceert dat wij mee veranderen. Bij die verandering is het van wezenlijk belang dat leden zich blijven herkennen in, en kunnen blijven identificeren met, de vereniging. De afgelopen jaren was het motto: ‘zichtbaarheid door kwaliteit’. Kwaliteit is natuurlijk van belang; de zichtbaarheid hebben we het afgelopen jaar, en dat zal de komende jaren alleen maar toenemen, een prominente plaats gegeven.

Een andere belangrijke bijdrage afgelopen jaar was het position paper over een ‘alternatieve financiering van de ouderenzorg, een opmaat naar zorgsparen’. Samen met de commissie Verzekeringen en de commissie Pensioenen is door de werkgroep Zorg en Pensioen een paper geschreven dat ingaat op de wijze van financiering van de (voorspelbare) ouderenzorg. Interesse vanuit de SER en de ministeries van SZW en VWS toont aan dat we hiermee daadwerkelijk hebben bijgedragen aan de maatschappelijke discussie over dit onderwerp. Het komend jaar staan Zorg, Wonen en Pensioen hoog op de agenda van het AG.

Tot slot, we mogen trots zijn op ons beroep! Voor het vierde jaar op rij staan we op nummer 1 van het Elsevier onderzoek naar de ‘Beste banen’ in Nederland. In mijn eigen actuariaat studietijd van 1993-1996 had professor Bob Alting van Geusau het al over een soortgelijk Amerikaans onderzoek waar ons beroep ook op nummer 1 stond (en nog steeds staat). Kortom we staan al lang, erg lang op nummer 1; het wordt tijd dat we die trots ook zichtbaar gaan maken.

Het is wat mij betreft van groot belang continu naar buiten te kijken om de wereld om ons heen te blijven aanschouwen en op basis van die waarneming adequaat te kunnen anticiperen op veranderingen. Wanneer je terugkijkt en blijft doen wat je in het verleden deed, is de kans groot dat het je oplevert wat je verwacht. Onze omgeving en zeker onze leden verwachten vandaag de dag méér. Lid zijn van een beroepsvereniging betekent herkenning in datgene waarmee de vereniging zich bezig houdt en dat je er

ir. drs. Jeroen D. Breen AAG algemeen directeur Koninklijk Actuarieel Genootschap 3

Koninklijk Actuarieel Genoot schap | jaarverslag 2012-2013


25-11-2013

11:09

Pagina 4

tekst Jan Kars | foto Bert Janssen

4 Koninklijk Actuarieel Genoot schap | jaarverslag 2012-2013


25-11-2013

11:09

Pagina 5

VERANDEREN, VERBINDEN, VERNIEUWEN EN VERTROUWEN De wereld verandert en dus ook de rol van actuariële professionals. Dit weten we inmiddels al een paar jaar, en daar is in de afgelopen jaren ook al meer dan genoeg over gezegd. Wij zijn dan ook al jaren bezig met een vernieuwingsslag. Van gedragsregels en de permanente educatie tot aan transparantie en samenwerking. Het is echter niet alleen onze rol maar ook het domein dat aan verandering onderhevig is. Waar het domein waarin wij opereerden tot een aantal jaren terug redelijk exclusief was, zie je dat dit steeds groter is geworden en tegelijkertijd steeds meer overlap krijgt met andere disciplines.

we weten waar we goed in zijn en kunnen dit verder uitbouwen

Verbinden De eisen aan onze beroepsgroep zijn behoorlijk toegenomen. Denk bijvoorbeeld aan risicomanagement dat door onze opdrachtgevers meer en meer integraal opgenomen wordt in de strategie en de bedrijfsvoering. Daarbij worden alle risico’s onder de loep genomen. Als specialist weten wij uiteraard alles van de financiële risico’s, maar onze opdrachtgevers verwachten een gesprekspartner die in staat is vanuit zijn of haar positie naar ‘risico’ te kijken, en dat is enerzijds breder en anderzijds ook meer resultaatgericht. We kunnen echter onmogelijk specialist op alle terreinen worden. Maar door samen te werken met andere disciplines en - in overleg met de opdrachtgever - het maken van de vertaalslag naar de bedrijfsdoelstellingen zullen we in staat zijn de impact van risicomanagement naar een hoger plan te brengen. Niet alleen door te wijzen op de gevaren vanuit ons specialisme, maar juist door verbinding te leggen naar de doelen die nagestreefd worden.

Vertrouwen Uiteindelijk gaat het natuurlijk ook om het maatschappelijk belang. Niet alleen winstmaximalisatie op de korte termijn, maar een wezenlijke en structurele bijdrage van de financiële sector aan de samenleving. De kredietcrisis heeft geleid tot een behoorlijke deuk in het consumentenvertrouwen hetgeen een directe relatie heeft met de economische ontwikkelingen. Er is nog wel wat nodig om dit vertrouwen weer te herstellen. Als beroepsgroep zijn wij in staat, rechtstreeks dan wel via onze rol bij de financiële instellingen, hier een positieve bijdrage aan te leveren. Dit zal zondermeer een flinke uitdaging betekenen omdat we ons continu ook buiten onze comfortzone moeten bewegen. We weten waar we goed in zijn en kunnen dit verder uitbouwen. Aan de andere kant moeten we ervoor zorgen dat dit vertaald wordt in resultaten. We zijn tenslotte de adviseurs van de beslissers. En wellicht moeten we zelfs een stap verder denken. Hoe mooi zou het zijn als wij over 5 jaar de kweekvijver blijken te zijn van nieuwe bestuurders in de financiële sector.

Vernieuwing Een ander voorbeeld is de sterfteontwikkeling. Het gaat niet alleen meer om modellering en extrapolatie van zichtbare trends op de te gebruiken levens- en sterftekansen. Gedragsverandering in de samenleving en mogelijke nieuwe medische ontwikkelingen hebben een enorme impact op de verplichtingen van de financiële sector. Met het kijken in een glazen bol komt men er niet. Het opzoeken van en samenwerken met andere partijen, die zich onder andere bezig houden met demografie, leidt tot nieuwe inzichten en uiteindelijk tot een situatie waarbij we, niet alleen als financiële sector maar ook als samenleving, beter voorbereid zijn op de toekomst.

Impact, daar draait het om en daar gaan we voor. Jan Kars voorzitter Koninklijk Actuarieel Genootschap



25-11-2013

11:09

Pagina 6

ONS PENSIOENSTELSEL MÓET VERNIEUWEN Ons pensioenstelsel is zoals bekend aan het wankelen, en we moeten het roer radicaal omgooien, stelt Jos Streppel, voorzitter van de Raad van Advies van het Koninklijk Actuarieel Genootschap (AG).

het AG kan helpen om de trade-off’s transparant te maken

Welke noodzakelijke ontwikkelingen ziet u binnen de verzekeringssector? “Verzekeraars krijgen een grote taak zodra de verplichtstelling verdwijnt, en ook als die deels verdwijnt door de premiemaximalisatie. Zij kunnen zich richten op eenvoudige Defined Contribution (DC) producten maar ook op volledige DB-producten.”

Waarom vindt u dat het pensioenstelsel moet veranderen? “Er is slecht gecommuniceerd over de rechten: de belanghebbende dacht zekerheid te hebben, inclusief meestal indexatie. Dat blijkt in de kleine lettertjes bij pensioenfondsen echter niet zo te zijn. Het vertrouwen is weg. Daarbij komt: de belanghebbenden hebben niets te zeggen. De afdracht en het beheer van hun looninkomen, uitgesteld naar de toekomst, wordt geregeld door sociale partners.

Ziet u een rol voor het AG weggelegd op beide terreinen en zo ja, hoe ziet u die dan? “Het AG kan helpen om de trade-off’s, ofwel de uitruil, transparant te maken. Wat is de verhouding tussen premiehoogte, rekenrente, zekerheid etc.? Belangrijk is te helpen voorkomen dat de oplossing gezocht wordt in het verhogen van de rekenrente, alleen: die legt het risico bij de volgende generatie.”

Maar er is meer. We hebben te maken met lastige macro-ontwikkelingen. We worden ouder; de lange rente is laag; de markt is volatiel; fiscale begunstiging neemt af; en lagere premies zijn het doel. Een herziening van het pensioenstelsel zou deze problemen moeten oplossen, of tenminste begrijpelijk moeten maken.”

Drs. J.B.M. Streppel (1949) studeerde Algemene en Internationaal Bestuurwetenschappelijke Economie aan de Universiteit van Tilburg. Hij begon zijn loopbaan in 1973 bij één van de rechts-voorgangers van AEGON en bekleedde verschillende functies op het gebied van treasury en beleggingen. In 1986 werd hij benoemd tot Chief Financial Officer (CFO) van FGH Bank, waar hij een jaar later toetrad tot de Raad van Bestuur. In 1991 werd Streppel bestuursvoorzitter van Bank Labouchère (tot 1997). Vanaf april 1995 kwam daar het bestuursvoorzitterschap van FGH Bank bij. In 1998 werd Streppel CFO van AEGON N.V. Sinds 2000 was hij tevens lid van de Raad van Bestuur. Op 22 april 2009 ging hij met pensioen. 1 oktober 2013 bood Jos Streppel als voorzitter van de Monitoring Commissie Corporate Governance Code het slotdocument van de Commissie aan de minister van Economische Zaken. Dit slotstuk is de laatste publicatie van de Commissie onder zijn leiding.

Hoe is dat risico-arm en betaalbaar te maken? “De druk om premies te verlagen is rechtstreeks strijdig met zekerheid verschaffen aan deelnemers. Risico mijden is zeer in de mode, maar verlaagt de aanspraken in de toekomst met zekerheid. De druk om de rekenrente te verhogen verlaagt de zekerheid van aanspraken in de toekomst. Het risico wordt daarmee afgewenteld op de jonge generatie, en dat kan niet de bedoeling zijn. Ik heb weleens gedacht om de rekenrente voor Defined Benefit (DB) te laten variëren met een 5-jaarsgemiddelde van de beleggingen. Een nul-garantie is ook DB! Nadeel is dat er geen aansluiting meer is met gangbare boekhoudsystemen en dat het als consequentie heeft dat de tweede pilaar niet meer mag concurreren met verzekeraars.” 6



25-11-2013

11:09

Pagina 7

interview met Jos Streppel tekst Frank Thooft | foto Ad Bogaard



25-11-2013

11:09

Pagina 8

tekst Frank Thooft | foto Sean Stevenson



25-11-2013

11:09

Pagina 9

EEN VERNIEUWD PENSIOENSYSTEEM KAN JUIST VERBINDEN “Eén van de problemen met het huidige pensioenstelsel is dat het onduidelijk is van wie het geld in de pot is”, stelt Ilja Boelaars. ”Daardoor is een onnodige generatiestrijd ontbrand, die in plaats van verbindend, verwijderend heeft gewerkt.” Meer keuze en combinaties Ook denkt Boelaars dat hun pensioensysteem nieuwe mogelijkheden schept, bijvoorbeeld om wonen of zorg te combineren met het pensioen. “Je hoort bijvoorbeeld regelmatig het geluid dat mensen wiens huis onder water staat, een voorschot op hun pensioen zouden moeten kunnen nemen. De huidige collectiviteit staat dit soort ideeën in de weg.”

De econoom Boelaars is promovendus aan de Universiteit van Chicago en is tevens columnist bij RTL-Z. Daarnaast is hij woordvoerder van de recente pensioenplanpresentatie van de Jonge Democraten, de JOVD en de Jonge Socialisten. Zij hebben ‘vanaf scratch’ een nieuw pensioenstelsel geschetst om de huidige pensioenproblematiek het hoofd te kunnen bieden en een juist op de toekomst gericht pensioensysteem op te zetten.

Het nieuwe systeem maakt het mogelijk om het risicoprofiel beter te laten aansluiten bij de individuele deelnemer. Boelaars: “De pensioenuitvoerder hoeft niet meer één gezamenlijke beleggingsmix te kiezen. Men kan voor jong meer risico nemen dan voor oud. Binnen generaties kunnen deelnemers eventueel zelf een keuze maken, maar dan wat ons betreft wel binnen een leeftijdsafhankelijke bandbreedte.”

Ieder een eigen risicoprofiel In hun pensioensysteem stort elk individu, zzp’ers eveneens, verplicht een bijdrage in een persoonlijk account bij een pensioenfonds van eigen keuze. Werknemers via de werkgever; zelfstandigen rechtstreeks. Met ieder een eigen risicoprofiel en een eigen eindverwachting, waardoor meteen alle onduidelijkheid over vermeende eindgaranties kan worden aangepakt. Het hiermee opgebouwde spaardeel wordt als aanvulling gerekend op het wettelijke basispensioen, vergelijkbaar met de basis zorgverzekering, waar ieder ook naar eigen inzicht en keuze op kan bijverzekeren.

Voor Boelaars werkt deze vernieuwing verbindend, waar het huidige pensioensysteem juist voor verschillen en conflicten zorgt. “De vergrijzing zorgt al voor genoeg intergenerationele spanningen. Denk aan de AOW, de zorg. Willen we generaties dan ook nog laten vechten om die collectieve pensioenpot? Wij verbinden liever door helderheid te creëren over van wie dat gespaarde geld is. Door mensen meer zeggenschap te geven, creëren we bovendien meer betrokkenheid. Ook dat is hard nodig.”

Tegenvallers niet meer naar toekomst verschuiven De zogenaamde intergenerationele solidariteit wordt volgens Boelaars momenteel overschat. “De doorsneepremie, waardoor lager gesalarieerden meebetalen aan het pensioen van de carrièremakers, verdwijnt in ons plan ook: deze perverse solidariteit wordt zo juist een halt toegeroepen. Daar staat tegenover dat eventuele tegenvallers niet meer met toekomstige generaties gedeeld kunnen worden. Er zijn mensen die dit een nadeel vinden. Dat nadeel is echter beperkt: schokken kunnen maar kort, zeg drie tot maximaal tien jaar, worden uitgesmeerd. Bovendien leert de praktijk dat er enorme politieke risico’s zijn: als er tegenvallers zijn worden de regels aangepast en tekorten doorgeschoven, terwijl meevallers juist direct worden uitgegeven. Wij zien het verdwijnen hiervan daarom juist als voordeel.”

Drs I.A. Boelaars studeerde economie aan Universiteit Utrecht (BSc, 2006) en de London School of Economics (MSc, 2007).

wonen en zorg combineren met pensioen 9



25-11-2013

11:09

Pagina 10

interview tekst André de Vos | foto Bert Janssen

DE GESPREKSPARTNERS

op de foto van links naar rechts: drs. Pelle van Vlijmen AAG FRM | Cutting Edge Risk Consultancy | Nederlands bestuur Global Association of Risk Professionals drs. Tom Veerman AAG RBA | Triple A | mede-ontwikkelaar en docent CERA-opleiding Pim van Diepen MSc. AAG | Mercer | AG-kring Risk Management drs. John Oost AAG RBA | Achmea | voorzitter AG-commissie Enterprise Risk Management | VBA-commissie Risk Management drs. Hen Veerman AAG RBA | Triple A | AG-kring Risk Management | VBA-commissie Risk Management drs. Annemarie Mijer AAG RBA | Nationale-Nederlanden | bestuur Koninklijk Actuarieel Genootschap



25-11-2013

11:09

Pagina 11

RISICOMANAGEMENT

Risicomanagement is sinds het uitbreken van de crisis hét thema in de financiële sector. De actuaris is traditioneel nauw betrokken bij risicomanagement, maar zijn positie is niet meer onaantastbaar. Met de oprichting van een Kring en een Commissie Enterprise Risk Management (ERM) wil het Koninklijk Actuarieel Genootschap (AG) meer aandacht schenken aan de rol van actuarissen binnen het domein risicomanagement. Zes risicodeskundigen geven hun mening.

als succesvolle risicomanager moet je je los kunnen maken van de modellen

“De gereedschapskist van een actuaris AG is het best gevuld om de rol van risicomanager te vervullen, zeker bij pensioenfondsen en verzekeraars,” zegt Annemarie Mijer, bestuurslid van het AG. “Maar de actuaris is niet de enige die dat kan. En met onze oude tools alleen redden we het niet meer. We moeten verbreden. Niet alleen risico’s doorrekenen, maar ook scenario’s bedenken en oplossingen. Dus vóór en ná het rekenwerk betrokken zijn.”

moderne risicomanager eerder passen bij alfaopleidingen. Eerder een manager dan een specialist.”

Dat actuarissen onmisbaar zijn bij risicomanagement bij financiële instellingen staat buiten kijf voor de deelnemers aan het rondetafelgesprek. Maar hoewel actuarissen cruciaal zijn bij het beheersen van risico’s, zijn zij daarmee niet vanzelfsprekend ook de risicomanagers binnen de organisatie. “Een actuaris is een noodzakelijke schakel in goed risicomanagement,” zegt Hen Veerman. “Maar een goede actuaris is niet per se een goede risicomanager. Dat is een andere discipline, met andere eisen.”

Binnen de actuariële beroepsgroep is veel belangstelling voor risicomanagement. De eerste bijeenkomst van de Kring Risk Management trok dit jaar 150 belangstellenden. De Kring is opgezet als netwerkmogelijkheid voor actuarissen die zich bezighouden met risicomanagement en vormt tevens een podium voor inspirerende sprekers over het onderwerp. Er is de vervolgopleiding CERA, specifiek gericht op actuarissen die zich willen specialiseren in risicomanagement. En de nieuwe Commissie ERM van het AG wil al op korte termijn met voorstellen komen hoe de vereniging meer invulling kan geven aan risicomanagement.

“Een actuaris is gewend te redeneren vanuit de techniek,” aldus Pim van Diepen. “Als succesvolle risicomanager binnen een financiële instelling moet je je los kunnen maken van de modellen. Je moet het complete speelveld kunnen overzien en op basis daarvan de discussie aangaan met het bestuur. Dat is een lastig gesprek over minder risico nemen of meer kapitaal aanhouden, dat haaks kan staan op de commerciële doelstellingen.”

“Het is nu een containerbegrip,” zegt John Oost voorzitter van de commissie ERM. “Wij willen risicomanagement handen en voeten geven. Het is belangrijk dat het AG een visie heeft op de rol van actuarissen bij risicomanagement. Als we dat helder hebben, kunnen we ook kijken wat er moet gebeuren op gebied van bijscholing en opleiding.”

“Dat vereist politieke gevoeligheid en daar ligt niet de natuurlijke kracht van de actuaris,” vult Pelle van Vlijmen aan. Logisch, vindt Hen Veerman. “De actuariële opleiding trekt bèta’s, terwijl veel van de eisen aan een

Er wordt nu dan ook wel serieus werk van gemaakt, aldus Oost. En dat is nodig. Binnen risicomanagement 11



25-11-2013

11:09

Pagina 12

zijn andere terreinen dan het harde rekenwerk belangrijker geworden. Het gaat over zaken als verkoop, reputatie, politiek, maar vooral over processen binnen de organisatie. Redelijk onontgonnen terrein voor de gemiddelde actuaris. “We moeten ons goed afvragen of en hoe we ons op dit terrein moeten begeven,” zegt Tom Veerman. “Actuarissen worden binnen financiële organisaties van oudsher gewaardeerd om hun rol als politieagent. Van een risicomanager wordt ook verwacht dat hij vooruit kijkt, kansen ziet, én risico’s. Dat ligt dichter tegen de controllersfunctie aan. Het dilemma is: willen we de politieagent blijven of die bredere rol oppakken. Daarin speelt mee dat de positie van de onafhankelijk certificerend actuaris onder druk staat.”

Binnen de opleiding tot actuaris AG zou meer aandacht kunnen zijn voor de bredere taak van risicomanager. “Je zou willen dat iemand die een hoge risicomanagementfunctie binnen een financiële instelling ambieert, automatisch denkt aan het actuariaat als de meest geschikte opleiding,” zegt Pim van Diepen. “Nu kun je je afvragen of dat inderdaad zo is, laat staan of het zo wordt ervaren door jongeren.” Pelle van Vlijmen ziet echter weinig in de verbreding van de opleiding. “Het is geen beroepsopleiding. Bovendien: dé actuaris bestaat niet. De combinatie van wiskunde, statistiek en economie kun je al op veel manieren inzetten, risicomanagement is daar één van. Als we willen dat actuarissen meer in beeld komen als risicomanager, moeten we de mensen die daar al in zijn geslaagd, meer naar voren brengen. Toon de vaandeldragers, aan je eigen beroepsgroep, maar ook aan de wereld daarbuiten.”

Actuarissen hebben de laatste jaren terrein verloren op het gebied van risicomanagement, ook bij pensioenfondsen en verzekeraars. “We moeten onze plaats aan de tafel heroveren, want de actuaris is niet langer het eerste aanspreekpunt bij risicomanagement,” zegt Hen Veerman. Ten onrechte, vindt zijn broer Tom. “Juist bij verzekeraars en pensioenfondsen zijn de risico’s zo technisch en liggen ze zo in het verlengde van de actuariële functie, dat een risicomanager wel actuaris moet zijn. Dat ligt bij andere financiële instellingen, zoals banken, misschien anders.”

Annemarie Mijer is één van die voorbeelden. Ze is Chief Risk Officer bij Nationale-Nederlanden. Zij vindt dat niet zozeer de kunde van een actuaris moet veranderen als wel zijn gedrag. “Een risicomanager is assertief, proactief. Dat zijn actuarissen niet altijd. Een actuaris met ambities als risicomanager zal zich die kwaliteiten dus eigen moeten maken. Op een andere manier moeten kijken naar zijn rol in het bedrijf en de maatschappij.”

willen we de politieagent blijven of die bredere rol oppakken



25-11-2013

11:09

Pagina 13

KERNCIJFERS 786

136

222

2012-2013

286

53

48

1400 1225 1050 875 700 525 350 175 0

man

vrouw

Ledenaantal per 31-07-2013 Leden Actuarieel Analist AG (189)

Leden AAG (1072)

3% 3%

1%

1% 5%

94%

99%

Ledenaantal Actuarieel Analist AG 2011-2013

Ledenaantal AAG 2011-2013 Leden AAG (1013)

94%

Geaffilieerden 2011-2013 Geaffilieerden (255)

940 165 228

998 187 273

1072 189 270

413

903

411

905

406

871

434

854

* WIA

427

Geaffilieerden overig (8)*

* WIA

871

Leden Actuarieel Analist AG overig (1)*

* WIA, slapend lidmaatschap

441

Leden AAG overig (6)*

836

Geaffilieerden ge(pre)pensioneerd (7)

458

Leden Actuarieel Analist AG (188)

809

Leden AAG ge(pre)pensioneerd (53)

504

782

Geaffilieerden (270)

2011

2012

2013

1250

1000

750

500

250

0 2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Ledenaantallen 2003-2013 Leden AAG

Leden Actuarieel Analist AG

Geaffilieerden



25-11-2013

11:09

Pagina 14

6

9

66-70

71-75

1

7

76-80

9

6 71-75

2

24 66-70

31

2

26

9

71

8

78

37

141

80

166

54

116

62

94

28

44

1

3

> KERNCIJFERS

200 150 100 50

0 51-55

56-60

61-65

> 80

1

vrouw (286)

2

man (786)

2

16

30

13

16

5

7

46-50

15

41-45

3

36-40

29

31-35

13

26-30

37

20-25

Leeftijdsopbouw Leden AAG 2012-2013

40 30 20 10

0 56-60

61-65

2

11

2

5

vrouw (53)

11

62

211

108

234

77

158

70

121

32

56

2

4

51-55

man (136)

43

46-50

109

41-45

15

36-40

141

31-35

Leeftijdsopbouw Actuarieel Analist 2012-2013

300 225 150 75 0 20-25

26-30

31-35

36-40

41-45

46-50

51-55

56-60

61-65

Leeftijdsopbouw Leden Actuarieel Genootschap naar sexe 2011-2013

man (1144)

76-80

> 80

vrouw (387)

exclusief 5 Leden van Verdienste

180 160 140 120 100 80 60 40 20

20-25

26-30

31-35

36-40

41-45

46-50

51-55

56-60

61-65

66-70

Leeftijdsopbouw leden Actuarieel Genootschap naar type lidmaatschap 2011-2013 AAG man (786) AAG vrouw (286)

Actuarieel Analist AG man (136) Actuarieel Analist AG vrouw (53)

Geaffilieerden man (222) Geaffilieerden vrouw (48)


71-75

76-80

1

9 1

2

7 2

6

7

26 2 2 1 15 2 24

12 4 94 62 7 5 20 3 116 54 16 13 26 10 166 80 30 16 38 12 141 37 37 13 33 12 76 8 29 3 36 4 71 9 13 2 24

1 1 44 28

3 1

0 > 80


25-11-2013

11:09

Pagina 15

JAARCIJFERS

2012-2013

Balans Koninklijk Actuarieel Genootschap per 31 juli 2013 na resultaatbestemming 2012-2013 activa vaste activa 17.425 immateriële vaste activa 65.947 materiële vaste activa vlottende activa 32.819 debiteuren 25.287 belastingen en premies sociale verzekeringen 61.927 overige vorderingen en overlopende activa 1.108.210 liquide middelen totaal activa passiva 1.065.174 eigen vermogen 40.278 crediteuren 14.046 belastingen en premies sociale verzekeringen 192.117 overige schulden / overlopende passiva totaal passiva

2011-2012

16.857 96.141 40.268 18.930 61.378 1.202.656 1.311.615

1.436.230

1.203.371 32.667 601 199.591 1.436.230

1.311.615

Staat van baten en lasten Koninklijk Actuarieel Genootschap over het boekjaar 2012-2013 2011-2012

2012-2013 baten contributies De Actuaris overige baten totaal baten

1.036.514 104.688 17.247

1.096.516 79.830 60.504

1.158.449

1.236.850

lasten directe kosten lonen en salarissen sociale lasten overige personeelskosten afschrijvingen overige lasten som der lasten

107.021

89.092 421.967 122.712 28.673 45.941 417.928

453.613 126.401 44.807 43.383 639.559

bedrijfsresultaat som der financiële baten en lasten resultaat

1.307.763

1.037.221

-160.005 21.808 -138.197

14.207 27.110 41.317

Het resultaat over het boekjaar 2012-2013 is als volgt in het eigen vermogen verwerkt: -11.674 kapitaal -126.523 bestemmingsreserve - 138.197 totaal 15 Koninklijk Actuarieel Genoot schap | jaarverslag 2012-2013


25-11-2013

11:09

Pagina 16

ORGANOGRAM & PERSONALIA

(BEZETTING PER 31 JULI 2013)

ALGEMENE LEDENVERGADERING

COLLEGE VAN

BESTUUR

RAAD VAN

RECHTSPRAAK

KONINKLIJK ACTUARIEEL GENOOTSCHAP

ADVIES

RAAD VAN BEROEP

KONINKLIJK ACTUARIEEL GENOOTSCHAP

BUREAU

Directie PA&PR Intern Bedrijfsbureau Ledenservice en Ledenadministratie Beleid en Beleidsondersteuning

REDACTIE DE ACTUARIS

COMMISSIES

Commissie Internationaal Commissie PA&PR Commissie Kwaliteitszorg Commissie Solvency Commissie Verzekeringen Commissie Pensioenen Commissie Enterprise Risk Management Commissie Sterfte Onderzoek Commissie Onderwijs AG Commissie Nominatie Commissie Accreditatie Permanente Educatie Commissie Accreditatie Universiteiten / Hogescholen

KRINGEN

Kring Schade Kring Leven Kring Risk Management Kring Dutch Young Actuarial Professionals (DYAP) Kring van Actuarieel Analisten (KAA) Kring van Gepensioneerde Actuarissen (KVGA) Kring van Actuarissen in Curaçao en Suriname (KRIACS)

Koninklijk Actuarieel Genootschap INTERNATIONAAL

GROUPE CONSULTATIF IAA – VERTEGENWOORDIGING CERA GLOBAL ASSOCIATION EUROPEAN ACTUARIAL ACADEMY CONGRESCOMMISSIE AG JUBILEUM 24 MEI 2013 ASTIN WETENSCHAPPELIJK COMITÉ, ASTIN COLLOQUIUM 21-24 MEI 2013



25-11-2013

11:09

Pagina 17

BESTUUR ACTUARIEEL GENOOTSCHAP ● ● ●

●

● ●

●

●

RAAD VAN ADVIES

drs. Rajish Sagoenie AAG, voorzitter (tot 27 mei 2013) Jan Kars AAG, voorzitter (vanaf 27 mei 2013) drs. Annemarie Mijer-Nienhuis AAG RBA, vicevoorzitter, risicomanagement en onderwijs AI drs. Jobert Koomans AAG, interne organisatie, financiën en pensioenen drs. Jan-Huug Lobregt AAG, PA&PR en solvency drs. Fleur Rieter AAG, kwaliteitszorg (tot 19 december 2012) drs. Mirja Constandse AAG, kwaliteitszorg en sterfte onderzoek (vanaf 19 december 2012) drs. Gerlinda Poolman-Muizelaar AAG, onderwijs AG en verzekeringen

● ● ● ● ● ● ● ●

drs. J. Streppel dr. P.H. Omtzigt prof. dr. H.M. Prast (tot 31 juli 2013) prof. dr. J.H.R. van de Poel (tot 31 juli 2013) J. Jongejan (tot 31 juli 2013) mr. B.M. de Vries (vanaf 1 augustus 2013) ir. drs. A. Fraterman (vanaf 1 augustus 2013) drs. D. Willemse (vanaf 1 augustus 2013)

COLLEGE VAN RECHTSPRAAK ● ● ● ●

MEDEWERKERS BUREAU KONINKLIJK ACTUARIEEL GENOOTSCHAP

●

ir. drs. Jeroen Breen AAG, directeur Esther Oostveen, receptioniste/telefoniste Els van Wijk, receptioniste/telefoniste Nella Stokman, office manager Fadma Boutrah, medewerker Financiën Maarten van Meerten, manager PA&PR Pascale Mandjes-Heese, medewerker Communicatie Gonnie Winters, medewerker Ledenservice Nicole Kurpershoek, medewerker PE & Kringen Inge Duenk, medewerker PE & Kringen Robert de Vries, senior Beleidsmedewerker drs. Corné van Iersel AAG CERA, senior Beleidsmedewerker (vanaf 1 november 2012) Mirjam Herbold, secretarieel medewerker Beleid Monique Schuilenburg, coördinator Internationaal

●

● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

● ●

●

● ● ●

mr. W.F. Korthals Altes, voorzitter mr. A.Ch.H. Franken, plv.-voorzitter mr. J.B. Londonck Sluijk, secretaris mr. I.J. de Laat, plv.-secretaris drs. J.D. Carrière AAG, lid D. den Heijer AAG, lid R. van Dam AAG, plv.-lid drs. H.J.W. van Gemert AAG, plv.-lid J. van der Starre AAG Hon FIA, plv.-lid P.P.C. van Zijp AAG, plv.-lid

RAAD VAN BEROEP ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

● ●

mr. M.A.L.M. Willems, voorzitter mr. I.J. de Laat, secretaris mr. J.B. Londonck Sluijk, plv.-secretaris mr. G. Liesveld, lid-jurist mr. E.D. Wiersma, lid-jurist mr. A.J.L.M. van der Wildt, plv.-lid-jurist H.A. van den Hoogen AAG, lid-actuaris drs. A.I.M. Kool AAG, lid-actuaris drs. W. de Boer AAG, plv.-lid-actuaris drs. J.M. Krijgsman van Spangenberg AAG, plv.-lid-actuaris L.G. Witkamp AAG, plv.-lid-actuaris C.F. Hammer AAG, plv.-lid-actuaris



25-11-2013

11:09

Pagina 18

> PERSONALIA prof. dr. T.E. Nijman (tot 1 november 2012) dr. ir. T.J.W. Schulteis AAG ● prof. dr. ir. M.H. Vellekoop ● prof. dr. B.J.M. Werker (vanaf 1 november 2012) ● ir. drs. M.R. van der Winden AAG Werkgroep Prognosetafels ● A.M.J.H. van der Heijden AAG, voorzitter (tot 1 februari 2013) ● drs. C.A.M. van Iersel AAG CERA, voorzitter (vanaf 1 februari 2013) ● dr. K. Antonio ● drs. R.E.V. Meijer AAG ● W.G. Ouburg MSc. ● drs. E.J. Slagter ● drs. C.T. Smit AAG ● prof. dr. A.M.B. de Waegenaere Werkgroep Ervaringssterfte ● A.M.J.H. van der Heijden AAG, voorzitter (tot 1 februari 2013) ● drs. C.A.M. van Iersel AAG CERA, voorzitter (vanaf 1 februari 2013) ● drs. S.I. Keijmel AAG ● ir. M.J.M. Pernot AAG ● ir. drs. J.H. Tornij ● drs. J.C. van Valkengoed ● ir. R.E.J.M. Waucomont AAG ● drs. R. Westhoff AAG ● M.A. van Wijk MSc. Commissie Onderwijs AG ● W.J.C. Deelen AAG MCM, voorzitter ● R.J.C. Hersmis AAG (tot 1 januari 2013) ● drs. H.J. Sloots AAG ● J.J. Rabbering Actuarieel Analist AG ● M.D.H. Schut MSc. AAG ● M.V. Tjia AAG (vanaf 1 juni 2013) Commissie Nominatie ● drs. M. Vet AAG, voorzitter ● drs. I. Zeilstra AAG MBA ● S. van Vuure AAG ● drs. R.K. Sagoenie AAG (tot 27 mei 2013) ● J.C.H. Kars AAG (vanaf 27 mei 2013) ● ir. drs. J.D. Breen AAG ● drs. E.B.B. Kromme AAG ● drs. E.E.H.M. Lamerikx AAG FRM (vanaf 1 februari 2013) Commissie Accreditatie Permanente Educatie ● J.C.H. Kars AAG, voorzitter (tot 25 mei 2013) ● drs. M Lind AAG, voorzitter (vanaf 1 juli 2013) ● drs. G.Th. Pluym AAG ● drs. M. Lind AAG ● drs. J.M. Krijgsman van Spangenberg AAG ● W. de Klerk Actuarieel Analist AG ● A.G.M.M. de Vrij Actuarieel Analist AG ● drs. P.P. Carpay AAG (vanaf 7 december 2012) Commissie Accreditatie Universiteiten / Hogescholen ● dr. D.R. Dannenburg AAG, voorzitter ● drs. J.M. Krijgsman van Spangenberg AAG ● P.P.C. van Zijp AAG ● R.H. van Os AAG ● ●

COMMISSIES

Commissie Internationaal ● A.A.M. Kok AAG Hon FIA, voorzitter (tot 1 juni 2013) ● R.J.C. Hersmis AAG, voorzitter (vanaf 1 juni 2013) ● ing. H.W.A.M. van den Bosch AAG ● drs. R.W.C. van den Brink AAG RBA ● drs. F.A.M. Ruygt AAG ● F.R. Valkenburg AAG RBA ● drs. R.H.M. Willems AAG Commissie PA&PR ● drs. J.H.S. Lobregt AAG, voorzitter ● drs. C.A.M. van Iersel AAG CERA Commissie Kwaliteitszorg ● drs. W. Eikelboom AAG, voorzitter (tot 1 januari 2013) ● R. Kruijff AAG, voorzitter (vanaf 1 januari 2013) ● P.P.C. van Zijp AAG ● drs. P.J.M. van Meel AAG ● drs. B.J. Bruins Slot AAG ● drs. C.J.A.J.J. Wisselink AAG CERA Commissie Solvency ● S.E. Timmers AAG MBA, voorzitter (tot 1 dec. 2012) ● drs. W. Elshof AAG, voorzitter (vanaf 1 dec. 2012) ● drs. L. Andringa AAG ● drs. E.P. Borsje AAG (vanaf 1 april 2013) ● drs. S.F.J. van de Pas AAG ● drs. ir. P.A.A. van Overbeek AAG ● drs. J.L.A.G. Hubers AAG (tot 1 april 2013) ● drs. J.W.H. Vulto AAG Commissie Verzekeringen ● J.A. de Jongh AAG, voorzitter ● drs. P.F.J. Franken AAG ● A.Z.M. van Kampen AAG ● drs. F.A. Nawijn AAG ● A.J. Paauw AAG ● ir. drs. M.H. Rommers AAG ● drs. E.P. Visser AAG Commissie Pensioenen ● drs. P. Kandhai AAG, voorzitter (tot 1 juli 2013) ● drs. R.M. Vos RBA, voorzitter (vanaf 1 juli 2013) ● drs. J.G.A. Smolenaers AAG (tot 1 juli 2013) ● drs. B.A. Weijers AAG (vanaf 1 juli 2013) ● ir. M.J.M. Pernot AAG ● drs. A. Hussem AAG ● drs. R.F.A. van Giersbergen AAG Commissie Enterprise Risk Management ● drs. J.A. Oost AAG RBA, voorzitter (vanaf 1 aug. 2013) Commissie Sterfte Onderzoek ● drs. E.B.B. Kromme AAG, voorzitter ● drs. W. de Boer AAG ● H.W.M. van Broekhoven AAG 18



25-11-2013

11:09

Pagina 19

KRINGEN

Kring Schade ● drs. J.H.S. Lobregt AAG, voorzitter ● drs. E.G. Bos AAG ● drs. S. Tolk AAG ● drs. P.R. Dannenburg AAG ● drs. R.A.A. Teeuwen ● drs. M. Zwijnenburg ● drs. L.B. Thiers (vanaf 7 december 2012) Kring Leven ● drs. N.P.J. Hilhorst AAG, voorzitter ● drs. E. Roebersen AAG CFA FRM ● drs. C.C.J. Bastiaansen AAG ● drs. J.E. Born AAG ● R. van Dijk AAG (tot 24 september 2012) ● J.J. Verbaan AAG CERA Kring Dutch Young Actuarial Professionals ● W.O. Man ● K. Henderson MSc. Kring van Actuarieel Analisten ● W. de Klerk Actuarieel Analist AG, voorzitter ● A.G.M.M. de Vrij Actuarieel Analist AG ● drs. M. Rijkeboer Actuarieel Analist AG ● J.J. Rabbering Actuarieel Analist AG (tot 26 juni 2013) ● drs. P.F. Tseng Actuarieel Analist AG (tot 26 juni 2013) ● drs. Y.H. Hoekstra (vanaf 26 juni 2013) ● R. Stals Actuarieel Analist AG (vanaf 26 juni 2013) Kring van Gepensioneerde Actuarissen ● S. van Vuure AAG, voorzitter ● drs. J.H.C. Jansen AAG ● drs. A.I.M. Kool AAG Kring van Actuarissen in Curaçao en Suriname ● drs. M.R. Merhai AAG ● E.M. Velgersdijk AAG

INTERNATIONAAL

GROUPE CONSULTATIF

Board of Directors 0 F.R. Valkenburg AAG RBA 0 R.J.C. Hersmis AAG (tot 19 oktober 2012) Groupe Consultatif 0 A.A.M. Kok AAG Hon FIA, Membre Titulair 0 F.R. Valkenburg AAG RBA, Membre Suppléant 0 H.W.M. van Broekhoven AAG, Membre Suppléant Consumer Protection working group 0 ing. H.W.A.M. van den Bosch AAG Freedoms & General Purposes Committee 0 A.A.M. Kok AAG Hon FIA Insurance Committee 0 H.W.M. van Broekhoven AAG Solvency II working group Pillar I Non-Life 0 drs. P.F.J. Franken AAG Solvency II working group Pillar II & III Accounting 0 drs. G.M. Haandrikman AAG Solvency II working group Conglomerates/Cross Sectoral 0 H.W.M. van Broekhoven AAG, voorzitter Solvency II working group Internal Models 0 H.W.M. van Broekhoven AAG 0 M. Ahmadan AAG Pensions Committee 0 F.R. Valkenburg AAG RBA, voorzitter 0 ing. H.W.A.M. van den Bosch AAG Social Security Subcommittee 0 ing. H.W.A.M. van den Bosch AAG QIS working group 0 F.R. Valkenburg AAG RBA, voorzitter Sponsor Support 0 prof. dr. A.A.J. Pelsser Hon FIA Valuation 0 J.W. Wijckmans Education Committee 0 R.J.C. Hersmis AAG, voorzitter (tot 19 oktober 2012) 0 drs. G.H. Poolman-Muizelaar AAG Task Force Actuarial Standards 0 A.A.M. Kok AAG Hon FIA Drafting Team GCASP2 0 drs. J.M. Krijgsman van Spangenberg AAG

REDACTIECOMITÉ DE ACTUARIS ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

drs. P.J.M. van Meel AAG, hoofdredacteur F. Thooft, bladmanager mr. J.G.C. de Baar MBA (tot 31 december 2012) A. Th. Biesma (vanaf 1 januari 2013) drs. R. Brinksma AAG drs. C.A.M. van Iersel AAG CERA (vanaf 1 januari 2013) W.G.C.M. Jacobs Actuarieel Analist AG drs. E.C.T.E. Kint AAG (vanaf 1 januari 2013) J.G. Meijer MSc. AAG H.J. Ros (tot 31 december 2012) 19



25-11-2013

11:09

Pagina 20

> PERSONALIA CERA GLOBAL ASSOCIATION IAA – VERTEGENWOORDIGING

0

Accreditation 0 R.J.C. Hersmis AAG Actuarial Standards Committee 0 drs. F.A.M. Ruygt AAG Task Force IAS19 0 drs. P. Kandhai AAG Insurance Accounting Task Force 0 drs. F.A.M. Ruygt AAG Chief Executive Officers 0 ir. drs. J.D. Breen AAG Council 0 drs. R.W.C. van den Brink AAG RBA 0 drs. F.A.M. Ruygt AAG Education 0 R.J.C. Hersmis AAG Executive Committee Task Force Role of the Actuary 0 A.A.M. Kok AAG Hon FIA Strategic Planning Subcommittee 0 A.A.M. Kok AAG Hon FIA (vanaf 1 december 2012) IAA Leaders Forum 0 drs. F.A.M. Ruygt AAG Insurance Accounting 0 drs. F.A.M. Ruygt AAG, voorzitter 0 A.A.M. Kok AAG Hon FIA Subcommittee on Education and Practice 0 drs. F.A.M. Ruygt AAG Insurance Regulation 0 A.A.M. Kok AAG Hon FIA Solvency Subcommittee 0 H.W.M. van Broekhoven AAG, voorzitter ComFrame Task Force 0 H.W.M. van Broekhoven AAG 0 drs. F.A.M. Ruygt AAG 0 A.A.M. Kok AAG Hon FIA Mortality Working Group 0 H.W.M. van Broekhoven AAG, co vice voorzitter Nominations Committee 0 drs. R.W.C. van den Brink AAG RBA ORSA Working Group 0 H.W.M. van Broekhoven AAG, co voorzitter Pensions & Employee Benefits Committee 0 drs. P. Kandhai AAG Population Issues Working Group 0 H.W.M. van Broekhoven AAG President’s Forum 0 drs. R.K. Sagoenie AAG (tot 27 mei 2013) 0 J.C.H. Kars AAG (vanaf 27 mei 2013) Professionalism 0 drs. R.W.C. van den Brink AAG RBA 0 drs. F.A.M. Ruygt AAG Standard Setters Round Table 0 A.A.M. Kok AAG Hon FIA Supranatural Relations 0 drs. R.W.C. van den Brink AAG RBA, co vice voorzitter

R.J.C. Hersmis AAG, lid Board of Directors CERA Review Panel 0 drs. M.A.Th. Ansing AAG CERA CERA External Review Panel 0 drs. A.I.M. van der Wielen AAG CERA

EUROPEAN ACTUARIAL ACADEMY 0 0

ir. drs. J.D. Breen AAG, lid management team dr. M.N. van den Berg AAG, lid program board

CONGRESCOMMISSIE AG JUBILEUM 24 MEI 2013 0 0 0

drs. R.W.C. van den Brink AAG RBA, voorzitter drs. ir. P.A.A. van Overbeek AAG drs. T.M.M. Veerman AAG RBA

ASTIN WETENSCHAPPELIJK COMITÉ, ASTIN COLLOQUIUM 21-24 MEI 2013 0 0 0 0 0 0 0 0

dr. K. Antonio, voorzitter drs. P. ter Berg drs. E.G. Bos AAG prof. dr. M. Guillén dr. A.E. van Heerwaarden AAG prof. dr. A.A.J. Pelsser Hon FIA prof. dr. A.M.B. de Waegenaere drs. M.T.A. van der Wardt AAG



25-11-2013

11:09

Pagina 21

HR-jaarverslag AI-12-13

25-11-2013

10:57

BESTUUR ACTUARIEEL INSTITUUT ● ● ●

●

● ●

●

●

Pagina 19

RAAD VOOR DE TOETSING

drs. Rajish Sagoenie AAG, voorzitter (tot 27 mei 2013) Jan Kars AAG, voorzitter (vanaf 27 mei 2013) drs. Annemarie Mijer-Nienhuis AAG RBA, vicevoorzitter, risicomanagement en onderwijs AI drs. Jobert Koomans AAG, interne organisatie, financiën en pensioenen drs. Jan-Huug Lobregt AAG, PA&PR en solvency drs. Fleur Rieter AAG, kwaliteitszorg (tot 19 december 2012) drs. Mirja Constandse AAG, kwaliteitszorg en sterfte onderzoek (vanaf 19 december 2012) drs. Gerlinda Poolman-Muizelaar AAG, onderwijs AG en verzekeringen

● ● ● ●

drs. R. Bruning AAG, voorzitter H.A. van den Hoogen AAG, secretaris mr. A.P. Bohte-Dupree dr. J.A.M. Wesseling

COMMISSIE ONDERWIJS AI ●

ir. S.M.L. de Vries AAG, voorzitter

VAKGROEPEN MEDEWERKERS BUREAU ACTUARIEEL INSTITUUT ● ● ● ● ● ●

● ● ●

●

●

● ●

●

●

ir. drs. Jeroen Breen AAG, directeur Esther Oostveen, receptioniste/telefoniste Els van Wijk, receptioniste/telefoniste Nella Stokman, office manager Rob Overbeek, medewerker Financiën Maarten van Meerten, manager Marketing & Communicatie Pascale Mandjes-Heese, medewerker Communicatie Sandra Oudejans, manager Opleidingen Leandra Pennartz, opleidingscoördinator Premaster / EMAS en CERA Karima Attrach, opleidingscoördinator Actuarieel Analist Mandy Ninaber, opleidingscoördinator Techniek Levensverzekering / Actuarieel Rekenaar Jaco Ketting, medewerker Studentenservice Roos Jaspers, manager Permanente Educatie & In company Severina Grotenhuis Actuarieel Analist AG, inhoudelijk coördinator Permanente Educatie Esther Duindam, medewerker Permanente Educatie

Vakgroepen initiële opleiding (voorzitters) ● Leven: drs. H.D. de Boer RA AAG ● Schade: drs. H.H. Lemstra AAG ● Wiskunde & statistiek: drs. ir. P.A.A. van Overbeek AAG ● Pensioenen & sociale verzekeringen: drs. L.G. van den Hoek AAG ● Economie: drs. J. Matthijssen RBA ● Recht: mr. W.H.M. Wissink ● Informatica: drs. T.B. Pouw Praktijk: B.L. de Boer AAG Techniek Levensverzekering: H. Schreiber AAG ● ●

EXAMENCOMMISSIES

Examencommissies initiële opleiding (voorzitters) ● Leven: drs. A.P.L. Zajac AAG ● Schade: drs. R.J. Smit AAG ● Wiskunde & statistiek: drs. G. Dozeman AAG ● Pensioenen & sociale verzekeringen: E.T. Loijenga AAG ● Economie: drs. J.G. van Wijk ● Recht: mr. J.R. Wirschell ● Informatica: ir. drs. Th.J. de Maat AAG Praktijk: drs. H.W. Freudenberger AAG Techniek Levensverzekering: R. ‘t Lam ● ●

19 Actuarieel Instituut | jaarverslag 2012-2013


25-11-2013

10:57

Pagina 18

ORGANOGRAM & PERSONALIA

(BEZETTING PER 31 JULI 2013)

BESTUUR ACTUARIEEL INSTITUUT

BUREAU ACTUARIEEL INSTITUUT

Directie Marketing & Communicatie Intern Bedrijfsbureau Opleidingen Permanente Educatie

COMMISSIE ONDERWIJS AI

VAKGROEPEN

RAAD VOOR DE TOETSING

EXAMENCOMMISSIES

Leven Schade Wiskunde & Statistiek Pensioenen & Sociale Verzekeringen Economie Recht Informatica Praktijk Techniek Levensverzekering

Leven Schade Wiskunde & Statistiek Pensioenen & Sociale Verzekeringen Economie Recht Informatica Praktijk Techniek Levensverzekering

Actuarieel Instituut 18 Actuarieel Instituut | jaarverslag 2012-2013


25-11-2013

10:57

Pagina 17

JAARCIJFERS

2012-2013

Balans Actuarieel Instituut per 31 juli 2013 na resultaatbestemming 2012-2013

2.426.578 282.773

passiva 2.470.864 eigen vermogen 224.781 kortlopende schulden en overlopende passiva totaal passiva

13.895 210.525 82.346 590.789 1.811.795

activa vaste activa immateriële vaste activa materiële vaste activa financiële vaste activa vlottende activa vorderingen en overlopende activa liquide middelen totaal activa

53.834 179.379 99.954 515.665 1.846.814

2.695.645

2011-2012

2.709.351

2.695.645

2.709.351

Staat van baten en lasten Actuarieel Instituut over het boekjaar 2012-2013 2012-2013

2011-2012 2.751.132 1.437.649

2.473.707 1.315.458

opbrengst opleidingen directe kosten opleidingen bruto marge

1.158.249

1.313.483 4.995

6.300

overige opbrengsten

443.464 117.221 40.447 79.682 390.629

483.849 127.107 48.208 85.367 421.031

lonen en salarissen sociale lasten overige personeelskosten afschrijvingen overige lasten som der lasten

1.165.562

44.286

resultaat na belastingen

7.125 17.608

belastingen resultaat deelnemingen

19.553

resultaat voor belastingen

20.566

som der financiële baten en lasten

-1.013

bedrijfsresultaat

1.071.444 247.035 28.610 275.645 -56.162 24.029 243.521



25-11-2013

10:57

Pagina 16

> KERNCIJFERS PERMANENTE EDUCATIE

2

15

1

14

2

8

2

13

25 20 15 10 5 0

Leven

Pensioen

Pensioen Risicoen leven management

Schade

Schade en leven

Verzekeren

Divers

Aantal PE's per categorie

1559

687

656

150

847

564

332

114

1127

189

1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0

aug

sept

okt

nov

dec

jan

febr

mrt

apr

mei

jun

jul

Totaal toegekende PE-punten vanuit het Actuarieel Instituut

10

6

11

4

2

5

5

2

9

12 10 8 6 4 2 0

aug

sept

okt

nov

dec

jan

febr

mrt

apr

mei

jun

jul

Aantal PE-bijeenkomsten per maand 5

7

9

35

40 35 30 25

Top 10 best bezochte PE's

20

(aantal deelnemers)

15

Summerschool (60) 10

Springschool (48) Dag van de Pensioenactuaris (33)

0

Ervaringssterfte (33)

5

Actuaris

Actuarieel Analist

PE-plichtige

Certificeerder

Datamanagement bij verzekeraars (30) Rente-curves (27)

Aantal PE-bijeenkomsten per doelgroep

Productontwikkelingen pensioen en leven (27) Productontwikkelingen op de levensmarkt (26) Pensioenactualiteiten november 2012 (25) Pensioenactualiteiten mei 2013 (25) 16

Actuarieel Instituut | jaarverslag 2012-2013


25-11-2013

10:57

Pagina 15

KERNCIJFERS 800

2012-2013

353

800 700 600 500 400 300 200 100 0

Studentenaantal per 31-07-2013

22

14

154

87

240

96

153

man

vrouw

51-55

46-50

41-45

36-40

58

136

60

61

27

22

9

7

1

4

5

250 200 150 100 50 0 20-25

26-30

31-35

Leeftijdsopbouw studenten 2012-2013

man (800)

56-60

> 60 onbekend

vrouw (353)

9

8

29

72

Uitgereikte diploma’s studiejaar 2012-2013 man

vrouw

Techniek Levensverzekering 5

13

13

Actuarieel Analist

Actuarieel Rekenaar

33

5

Actuaris

CERA

Aantal afgenomen examens studiejaar 2012-2013 Techniek Levensverzekering (91) Actuarieel Rekenaar (915) Actuarieel Analist (751) Actuaris (90) Schakelprogramma (310) CERA (72) 15 Actuarieel Instituut | jaarverslag 2012-2013


25-11-2013

10:57

Pagina 14

docenten en goede lesaccomodatie belangrijke meerwaarde

Hierdoor is het goed vol te houden. Hoewel het traject tot actuaris AG een lang eind is, heb je uiteindelijk wel een diploma om trots op te zijn.”

Wybert Lindeman: “Via een collega die in de IT werkt kreeg ik de tip om de studie Actuarieel Rekenaar te volgen als aanvulling op mijn certificering voor software testen (TMap Next). De studie is pittig en dat vind ik tegelijk de charme ervan. De basisprincipes zijn eenvoudig, maar de daaruit voortvloeiende rekenmogelijkheden zijn onverwacht complex. Aanpassing van het lesmateriaal aan de huidige

actuariële praktijk in het bedrijfsleven is goed, met voorbehoud dat commutatietekens nog steeds bestaansrecht hebben. Want in veel oude programmatuur zijn die formules verborgen aanwezig, in Cobol, DotNet én in Macro’s van Excelsheets. In de internationale vakliteratuur zie ik de basis ook nog steeds terugkomen, zoals in Duitstalige (Versicherungsmathematik) en Engelstalige boeken (Actuarial Mathematics). Voor de syllabi zou een opbouw van de sommen van eenvoudig naar volledig examenniveau een idee kunnen zijn. Een pocket reisformaat of een PDF versie voor E-reader, Laptop, Tablet en Smartphone is ook praktisch denk ik. Het AI was de dichtstbijzijnde aanbieder en ik ben heel tevreden over de docenten, accommodatie en de ‘old school’-wijze van examinering. De docenten en een goede lesaccommodatie blijven een belangrijke meerwaarde. Het gebouw is hiervoor uitstekend ingericht en dat draagt bij aan de prettige leerervaring.”



25-11-2013

10:57

Pagina 13

STUDEREN AAN HET ACTUARIEEL INSTITUUT Elk jaar behalen tientallen studenten hun actuariële diploma via het Actuarieel Instituut (AI). Waarom hebben ze gekozen voor het AI? Hoe combineren ze de studie met privé en werk? En hebben ze misschien aanbevelingen om dit onderwijs verder te verbeteren? Christiaan Mulder: “Rondom mijn afstuderen besloot ik dagcommissaris te worden bij de Bèta Bedrijvendagen van Universiteit Utrecht. Hier kwam ik in contact met iemand die zelf een actuariële opleiding bij het AI volgde. Na een paar gesprekken merkte ik dat ik enthousiaster werd van het actuariële werkveld dan van een carrière in bijvoorbeeld IT. Meer wiskunde, analytisch werk, maar ook verbreding op het menselijk vlak. Het AI was een logische stap om opleiding te combineren met carrière. Vanuit de universiteit kan je vrijwel niet direct op niveau terecht binnen een verzekeraar, al dan niet afhankelijk van je opleiding. De opleidingen Actuarieel Rekenaar en Actuarieel Analist zouden mij hierbij gaan helpen, en hebben dat in mijn ogen ook gedaan. Ik had alleen meer praktijkgerichte studie verwacht tijdens de opleiding Actuarieel Analist, zoals casussen behandelen of projecten. Zeker als je de stof nog niet toepast in de praktijk, kan het een ‘ver van je bed’-show zijn. Fulltime werk, studie en een werkgever die zich hard maakt voor ontwikkeling levert een aardige urenlast op. Het is dan ook belangrijk dat je leuk vindt wat je doet, anders haak je denk ik snel af. Twee avonden kwijt aan colleges en in het weekend huiswerk maken is namelijk niet niets.”

afwisseling werk en studeren is verfrissend

Koos Gubbels: “Na een promotie in de theoretische natuurkunde besloot ik het over een andere boeg te gooien. Het moest toegepaste wiskunde blijven, maar dan met toekomstperspectief. Na wat internetzoekwerk kwam ik uit bij actuariaat, toch alweer enige jaren achter elkaar verkozen tot beste beroep van Nederland. Ik begon in

de maand september met mijn nieuwe baan, tegelijk met het nieuwe collegejaar. Bij het AI was het geen enkel probleem om op korte termijn nog een introductiegesprek te regelen en me per direct in te schrijven. Deze toegankelijkheid en flexibiliteit sprak me erg aan. Ondertussen zijn we een jaar verder. De combinatie werk en studeren bevalt goed, waarbij de afwisseling verfrissend is. Ook vind ik de studie een aanvulling op mijn werk. Het geeft zowel verbreding als verdieping. De combinatie met privé is een uitdaging. Zo is mijn tweede kind geboren midden in een tentamenweek. Maar met een goede planning kom je een heel eind. Een mogelijke verbetering in het onderwijs zie ik nog op het vlak van de tentaminering. Soms moet je drie uur lang op een rekenmachine rammen of tien kantjes volschrijven met willekeurige feiten. Op die manier wordt volgens mij niet altijd even efficiënt het werkelijke vakbegrip getoetst.”

Hette Rienstra: “Ik heb gekozen voor het studeren bij het AI omdat dit het beste aansloot bij mijn studie HBO Bedrijfswiskunde. Via de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden had ik al twee modules van het traject Actuarieel Rekenaar gehaald, waarna ik ook de andere modules ben gaan volgen. Studeren bij het AI is goed te combineren met het werk. Daarnaast leer je veel mensen, zowel medestudenten als docenten, uit het werkveld kennen. Ook heb je nog genoeg tijd voor je privéleven, omdat de studielast goed verdeeld is. 13



25-11-2013

10:57

Pagina 12

elke keer iets over zichzelf en hoe ze in bepaalde situaties het beste kunnen handelen. Ook binnen de vernieuwde basisopleiding worden soft skills geïntegreerd in inhoudelijke vakken. Deze sluiten hierdoor veel beter aan op de praktijk.” Welke keuzes EMAS werkt vanuit didactische optiek steeds meer met simulaties, zegt Slager. “Zo kun je het afdekken van risico’s bij derivaten theoretisch insteken. Maar in de praktijk speelt de vraag welke keuzes je gaat maken als bewegingen uitslaan. En wat doet dat met jou? Dat haal je niet zo snel uit de boeken. Overigens zie je al dat actuarissen de gewenste soft skills ontwikkelen. 25 jaar geleden kwam bij wijze van spreken alleen het cijfer op tafel. Nu geven actuarissen veel meer aan welke dillema’s je tegen elkaar moet afwegen en hoe je dat aanpakt.

Glad ijs Actuarissen blijken steeds meer door te stromen naar functies in risicomanagement. Het verschil tussen de rol van de actuaris en die van de Risk Manager blijkt dan ook niet scherp gedefinieerd, stelt Jonkergouw. “Daarover zal het AG zich moeten buigen. Misschien beweeg ik me op glad ijs: maar moeten actuarissen niet allemaal Risk Manager worden?” Slager: “Misschien waren ze dat altijd al. Beide beroepsgroepen bezitten het integrale perspectief. Een actuaris kan vervolgens in de diepte duiken. Hij weet op welke fundamenten een verhaal is gebaseerd. Wat de consequenties en hun samenhang zijn. Dat is uitermate waardevol.”

moeten actuarissen niet allemaal Risk Manager worden?

Jonkergouw: “Actuarissen moeten dergelijke competenties nog verder ontwikkelen, hoewel ze ook nodig blijven voor puur het rekenwerk. Risicomanagement kent altijd een grijs gebied waarin soft skills onmisbaar zijn. Hoe ga je een discussie aan over het al dan niet nemen van risico’s? De ontwikkeling van de competenties daarvoor is een belangrijk onderdeel van de vernieuwde opleiding.” Slager: “Er zullen specialisaties plaats gaan vinden. Bij welk werk voelt de actuaris zich prettig? Sommigen vinden het bijvoorbeeld helemaal niet leuk om met een bestuurder te praten.” Jonkergouw: “Mogelijk kan hij dan een andere rol krijgen. Bijvoorbeeld een rapport genereren en iemand anders de communicatie erover laten doen. De bewustwording van je eigen competenties, dat je iets niet kunt of leuk vindt, is ook belangrijk.” Slager: “En er valt van altijd wel iets van je gading te vinden. Overigens proef ik bij studenten juist de behoefte aan die brede rol.”



25-11-2013

10:57

Pagina 11

Risicomanagement in actuariële basisopleiding

“HET GAAT OOK OM DE SOFT SKILLS” De actuariële basisopleiding wordt geheel vernieuwd. Belangrijke verandering: risicomanagement gaat er een aanzienlijk deel van uitmaken. “Steeds meer actuarissen werken als Risk Manager”, zegt Estelle Jonkergouw. Zij is programmadirecteur EMAS (Executive Master of Actuarial Science) bij het Actuarieel Instituut (AI). Jonkergouw moet ervoor zorgen dat de basisopleiding van het AI aansluit op de masteropleiding. “Deze module hoort erbij.”

actuarissen zijn van oudsher impliciete risicomanagers

Om tot een hernieuwde opleiding te komen, heeft het AI de financiële sector geconsulteerd. Daaruit bleek onder andere dat werkgevers een voorkeur hebben voor actuarissen die een flinke portie risicomanagement in hun bagage hebben. Dit vakgebied is steeds belangrijker geworden voor financiële instellingen, vooral door nieuwe weten regelgeving zoals Solvency II en FTK. “De huidige basisopleiding doet onvoldoende aan risicomanagement”, stelt Estelle Jonkergouw. “Als je daarna geen vervolgopleiding doorloopt, schiet jouw kennis daarover tekort. Dat gaat veranderen. De vernieuwde basisopleiding gaat bovendien beter aansluiten op de masteropleiding EMAS. En op de opleiding CERA (Certified Enterprise Risk Actuary) van het AI, het diepgaande onderwijsprogramma voor risicomanagement.”

1 januari 2014 start de vierde lichting studenten met EMAS. Alfred Slager is academic director van deze masteropleiding. Met Estelle Jonkergouw heeft hij gekeken hoe beide opleidingen beter op elkaar kunnen aansluiten. Die afstemming gebeurt per vak. Met telkens de vraag of de eisen van de basisopleiding overeenkomen met hetgeen de docenten van EMAS onderrichten. “Daar zitten nog wel verschillen, maar deze zijn te overbruggen”, zegt Slager. Nieuwe ontwikkelingen “Er zijn allerlei ontwikkelingen die het vak van actuaris spannender en interessanter maken. Daardoor komt de

lat wel wat hoger te liggen”, vervolgt Slager. Een van die ontwikkelingen is risicomanagement. “Actuarissen zijn van oudsher impliciete risicomanagers. Maar de laatste jaren zijn we risicomanagement veel nadrukkelijker gaan benoemen.”

Jonkergouw: “Zo vraagt Solvency II om een expliciet risicobeleid. Risicomanagement hoort dan ook echt in de basisopleiding. Daarbij moet ook de menselijke kant aan bod komen. Het gaat niet alleen om rekenen, maar ook om de soft skills, de sociale vaardigheden. Je moet een getal goed kunnen interpreteren, beargumenteren en overdragen. Hoe schrijf je een helder rapport? Hoe bespreek je dat en varieer je daarin met onder meer je leidinggevende, raad van bestuur en toezichthouders?” “Om dergelijke soft skills te ontwikkelen, werkt EMAS al met cases die niet alleen meerdere kennisdomeinen bestrijken, maar ook competenties. Cases over bijvoorbeeld onderhandelen of dilemma’s, waarbij studenten rollen krijgen toebedeeld. Daarbij leren ze 11



25-11-2013

10:57

Pagina 10

interview met Estelle Jonkergouw en Alfred Slager tekst Paul Jurriëns | foto Jacques Kok

drs. E. Jonkergouw is Head Integrated Risk Management and Model Validation bij Achmea. Na haar baan als hoogleraar statistiek en econometrie aan de Universiteit van Pretoria, ging de Zuid-Afrikaanse in 1998 als Risk Manager aan de slag bij Rabobank. Na diverse functies volgde de overstap naar Achmea. Naast haar baan geeft Jonkergouw onder meer les aan de Universiteit van Amsterdam en bij CERA.

dr. A.H.M. Slager is directeur van CentER Applied Research en hoogleraar Pension Fund Management aan de business school TiasNimbas (Tilburg University). Daarnaast is hij Hoofd Beleggingen bij Pensioenfonds Stork, bestuurder bij het Pensioenfonds Huisartsen en voorzitter van de Vereniging van beleggingsanalisten.



25-11-2013

10:57

Pagina 9

tekst Severina Grotenhuis foto Bert Janssen



25-11-2013

10:57

Pagina 8

VISIE OP PERMANENTE EDUCATIE Missie Het Actuarieel Instituut (AI) heeft de ambitie om tijdens haar PE-bijeenkomsten onderwerpen aan te bieden die actuariële professionals niet gemakkelijk ergens anders in de markt kunnen vinden. De PE-bijeenkomsten kenmerken zich door een goede mix van actualiteit, vakinhoudelijke diepgang en actuariële technieken. Uiteraard wordt geprobeerd om in de programma’s ook per werkterrein (pensioenen, leven, schade en zorg) een vernieuwend aanbod te creëren. Dit gebeurt in samenwerking met bureau, docenten en leden van het Koninklijk Actuarieel Genootschap (AG). Traditioneel hanteert het AI een hoge, kwalitatieve standaard voor PE. In het onderwijsjaar 2012-2013 is dit niveau gehandhaafd en voor de periode 2013-2014 is het streven om de kwaliteit verder te verhogen. Hiervoor is het AI bezig met een aantal aanpassingen. Commissie Permanente Educatie Vanuit verschillende AG-commissies wordt input geleverd voor het PE programma van het AI. Om dit formeel vorm te geven binnen PE wordt in het studiejaar 2013-2014 een Commissie Permanente Educatie opgericht. Verder wordt de betrokkenheid van de leden van het AG formeel vormgegeven door een commissie PE op te richten. De commissie zal periodiek bij elkaar komen om nieuwe actuariële en maatschappelijke ontwikkelingen te bespreken, hoe deze actualiteiten het beste kunnen worden vertaald naar een PE-bijeenkomst en wie de beste sprekers voor de onderwerpen zijn. De commissieleden worden halfjaarlijks uitgenodigd het volledige programma voor Permanente Educatie. De commissie geeft in een evaluatie haar mening over de verdeling van de onderwerpen, over het certificeerdersprogramma en over de onderwerpen tijdens de Springen Summerschool.

wordt daarbij gebruik gemaakt van innovatieve werkvormen. De PE-bijeenkomsten sluiten op deze manier nog beter aan op de praktijksituatie van de deelnemers. De deelnemers hebben zelf de beste kijk op de kwaliteit van de bijeenkomsten. Is een PE van voldoende inhoudelijk niveau, kan de spreker het onderwerp goed overbrengen, past het onderwerp bij de huidige ontwikkelingen en welke onderwerpen moeten er nog meer aan bod komen? Dit wordt allemaal door middel van enquêtes geëvalueerd. De bestaande enquêtes zijn op bepaalde punten verder aangepast waardoor het AI in staat gesteld wordt om nog beter te kunnen monitoren en feedback te kunnen geven aan de sprekers. Regiobijeenkomsten Het AI heeft klanten in heel Nederland. Tot op heden worden veel bijeenkomsten in de regio Utrecht georganiseerd. Dit is weliswaar heel centraal, maar om de klanten nog beter te bedienen wordt dit jaar onderzocht of de behoefte bestaat om regiobijeenkomsten te organiseren. Indien dit het geval blijkt, dan start het AI in het voorjaar 2014 met het aanbieden van PE-bijeenkomsten in de rest van Nederland. Severina Grotenhuis Actuarieel Analist AG is inhoudelijk coördinator Permanente Educatie (PE) van het Actuarieel Instituut

goede mix van actualiteit, vakinhoudelijke diepgang en actuariële technieken

Interactief Tijdens het onderwijsjaar 2013-2014 worden eveneens een aantal vernieuwende onderwijsconcepten gelanceerd. Zo moet het onderwijs (nog) interactiever en buitengewoon praktijkgericht zijn. Vanzelfsprekend



25-11-2013

10:57

Pagina 7

opleiding de kwaliteit? En: worden de doelstellingen bereikt?” Welke belangrijke tips wilt u het Actuarieel Instituut meegeven voor de komende periode? “Weer twee dingen. Ten eerste, in het nieuwe accreditatiestelsel zijn resultaten c.q. bereikte doelstellingen een belangrijk punt. Denk daarbij aan: Komen jullie studenten goed terecht, zijn de werkgevers tevreden? Zijn de toetsen en de afstudeerwerken aan de maat? Hoe toetsen jullie de onderzoeksvaardigheden van de studenten, bijvoorbeeld via praktijkgericht onderzoek? Ten tweede, het Actuarieel Instituut is natuurlijk bijzonder, met excellente aspecten. Jullie moeten proberen die excellentie ook tijdens een accreditatie tot uitdrukking te brengen.” Het Actuarieel Instituut is druk bezig met de professionalisering van het onderwijs. Welke trends ziet u ten aanzien van professionalisering binnen andere opleidingsinstituten? “Professionalisering van het onderwijs betekent ook professionalisering van het docententeam. Er is meer aandacht gekomen voor de verschillende, aanvullende capaciteiten binnen een docententeam. Het opleidingsniveau van docententeams is hoger dan een aantal jaren geleden, er zijn meer masters en meer gepromoveerden. Behalve formele kenmerken van het docententeam is ook van belang dat docenten onderzoeksvaardigheden beheersen en actuele contacten in het werkveld hebben. Teamvorming is belangrijk, want binnen een team kan je benodigde kennis en vaardigheden met elkaar delen en komen tot een gemeenschappelijke taal, bijvoorbeeld door intervisie.”

uitvoeren. Zo vangen we twee vliegen in één klap: een midterm review als instrument van kwaliteitszorg en werkendeweg een aangepast curriculum invoeren. De streefdatum is september 2014. Het Actuarieel Instituut heeft tevens plannen om het huidige pre-master programma voor de WO-master Tias Nimbas om te buigen naar een eigen HBO-master. We gaan met elkaar onderzoeken of dat haalbaar is. Daarna komt de voorbereiding op een zogenaamde Toets Nieuwe Opleiding. Streefdatum: september 2014, dit project loopt samen op met het eerstgenoemde project.” drs. R.B. van der Herberg is partner van Hobéon Hobéon is een onderwijs- en organisatieadviesbureau dat opereert op het snijvlak van onderwijs en onderwijsorganisatie. Het is een van de grootste evaluatiebureaus in het HBO als het gaat om accreditatieonderzoeken. Kenmerk: ontwikkelingsgericht en eigen professionele voorzitters van auditteams. Daarnaast heeft Hobéon een grote adviespraktijk in het voortgezet onderwijs, het MBO en het HBO betreffende kwaliteitszorg, governance, onderwijskwaliteit, ketenregie, ontwerp en restyling van opleidingen (en bijbehorende instroom- en arbeidsmarktonderzoek), en persoonscertificering en training van auditoren in het onderwijs.

het Actuarieel Instituut is natuurlijk bijzonder, met excellente aspecten

Welke bijdrage levert Hobéon bij de vernieuwing van het onderwijs bij het Actuarieel Instituut? “Het Actuarieel Instituut heeft Hobéon gevraagd mee te lopen bij de voorbereiding op de accreditatie van Actuarieel Analist. ‘Meelopen’ wil zeggen: zo af en toe deelnemen in werkvergaderingen van projectgroep; online commentaar geven op nieuwe documenten; adviezen geven over het kwaliteitszorgsysteem; en juridische checks plegen op de examencommissie en het onderwijs en examenreglement, en dergelijke



25-11-2013

10:57

Pagina 6

interview met Ruud van der Herberg tekst Frank Thooft | foto Marlies Hofstede

ACCREDITATIE VAN HET ACTUARIEEL ONDERWIJS Hobéon is betrokken bij de vernieuwing van het onderwijsaanbod van het Actuarieel Instituut (AI). Een aantal vragen over de visie op het actuariële onderwijs.

je wilt iets bereiken dat nodig is in het werkveld

Het onderwijs van het AI is geaccrediteerd door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). De NVAO kijkt steeds kritischer naar de diverse onderwijsinstellingen. Welke veranderingen ziet u in het accreditatiebeleid? “In vergelijking met de vorige accreditatie van AI in 2008/2009, toen Actuarieel Analist als (deeltijd) bachelor HBO-opleiding in het stelsel van hoger onderwijs werd opgenomen, is er veel veranderd. Ik stip twee zaken aan. In het nieuwe stelsel zoemen we veel meer in op de onderwijskwaliteit en de actualiteit van de opleiding. Het is de bedoeling dat het auditteam als ‘peer’ het gesprek voert met de opleiding. Er is voorts veel meer aandacht gekomen voor de realisatie van de beoogde eindkwalificaties, dat wil zeggen: de kwaliteit van het afstuderen en de afstudeerwerken. De opleiding moet goed op een rijtje hebben welke ijkpunten voor afstuderen gelden. Dit is bij veel opleidingen en hogescholen een lastig punt gebleken.” Hoe zou een onderwijsinstituut in het algemeen, en het AI in het bijzonder, daar op moeten anticiperen? “We kunnen ingewikkeld doen over ‘geaccrediteerd worden’, maar in essentie komt het op het volgende neer: je neemt je als opleiding iets voor, afgestemd met je werkveld c.q. de branche. Anders gezegd, je wilt iets bereiken dat nodig is in het werkveld. Aan het einde van de opleiding check je of je resultaten aan de maat zijn. Accrediteren gaat steeds over: Wat beoogt de opleiding? Met welk programma? Met welk personeel? Met welke voorzieningen? Hoe borgt de



25-11-2013

10:57

Pagina 5

interview met Annemarie Mijer tekst Frank Thooft | foto Wiebe Kiestra



25-11-2013

10:57

Pagina 4

VERNIEUWING VAN HET ACTUARIEEL ONDERWIJS Vier vragen aan drs. Annemarie Mijer AAG RBA, bestuurslid van het Koninklijk Actuarieel Genootschap en het Actuarieel Instituut met de portefeuille Onderwijs AI en Risicomanagement

Waarom is de ambitie van het Actuariel Instituut (AI) uitgesproken om het onderwijs te vernieuwen, en welke bijdrage levert de stuurgroep hieraan? “In de afgelopen jaren is het onderwijs op onderdelen aangepast, nu is echter de tijd gekomen om integraal naar het actuariële onderwijs te kijken. Deze verdere professionalisering vind je ook terug in betere aansluiting bij de huidige norm van vorm (zoals in elearning en vorm van examinering) en inhoud (in lijn met accreditatie en betere aansluiting praktijk en theorie). Het bestuur van het Koninklijk Actuarieel Genootschap (AG) is opdrachtgever en heeft de stuurgroep gevraagd toe te zien op kwaliteit van de te leveren leerlijnen binnen de gestelde tijdslijnen en beschikbaar budget.” Wat gaan de studenten concreet merken van deze veranderingen? “De studenten gaan een hoogwaardige doorlopende leerlijn voor de diverse actuariële opleidingsniveaus ervaren die voldoen aan de (toekomstige) eisen van het AG en aan de wensen van werkgevers en studenten. Concreet betekent dit dat het onderwijs logischer in elkaar overloopt en beter georganiseerd is. Dit merk je bijvoorbeeld op de momenten van examinering. Instroom en doorstroom (ook bij andere vooropleiding) is eenduidiger. Bovendien is de koppeling met de actuariële werkpraktijk verbeterd.”

in de modules en de structuur van de modules zorgt ervoor dat de opleiding sneller kan worden aangepast aan de actualiteit. We behouden de actuariële opleiding in deeltijd en we zullen we ook de momenten van examineren meer in samenhang brengen met de perioden van hoge werkdruk bij werkgevers.” Welke partijen zijn allemaal betrokken bij de vernieuwing van het onderwijs? “Het bestuur is heel nauw betrokken als opdrachtgever. Vakgroepen en Examencommissies blijven tot 1 september 2014 bemenst voor de huidige opleiding, maar werken ook mee als klankbordgroep voor de nieuwe opzet van leerlijnen en leerdoelen. In de stuurgroep en de projectleiding zorgen wij dat alle relevante kennis en kunde aanwezig is. Niet alleen vanuit verzekeraars, pensioenfondsen en consulting, maar ook wetenschap en onderwijskunde zijn vertegenwoordigd. Bovendien zorgen wij ook voor aansluiting bij de internationale standaarden middels de Groupe Consulatif.”

koppeling met de actuariële werkpraktijk verbeterd

Welke ontwikkelingen in de markt worden meegenomen in het onderwijs en waarom is dit belangrijk voor de werkgevers? “De huidige niveaus van accreditatie blijven geborgd (HBO Bachelor voor actuarieel analist en HBO Master voor het Schakelprogramma). Soft-skills worden geïntegreerd



25-11-2013

10:57

Pagina 3

foto Bert Janssen

MEEBEWEGEN MET DE OMGEVING De wereld verandert in een rap tempo. In hoeverre dat goed is of slecht of in hoeverre je het er mee eens bent of niet doet niet ter zake, want de wereld verandert en dat is een feit. Vanuit het Actuarieel Instituut (AI) betekent de verandering dat we continu bezig zijn met aanpassing en vernieuwing van het onderwijs dat wij aanbieden. Afgelopen jaar besloot het bestuur van het AI de actuariële leergangen, die het AI aanbiedt (Techniek Levensverzekering, Actuarieel Rekenaar, Actuarieel Analist, Premaster/Schakelprogramma), ingrijpend te vernieuwen. Deze vernieuwing is noodzakelijk, omdat de behoeften in de samenleving en de eisen die daarbij gesteld worden aan het werkveld van de actuariële professionals verandert. Het daarbij dan vanzelfsprekend dat ook het aangeboden onderwijs verandert en zich aanpast. Immers leren en werken zijn, zeker bij het AI, onlosmakelijk met elkaar verbonden. Afgelopen jaar is begonnen met het onderwijsvernieuwingtraject met als doelstelling in studiejaar 2014-2015 te starten met nieuwe, volledig aan de huidige tijd aangepaste opleidingen, die actuariële professionals opleidt tot het gevraagde niveau. Naast de reguliere opleidingen biedt het AI ook de risicomanagement opleiding voor actuarissen (CERA) aan en verzorgt zij Permanente Educatie voor actuarieel analisten en actuarissen. Ook voor deze belangrijke typen onderwijs kijkt het AI voortdurend naar de behoefte die leeft onder de leden van het AG en binnen de financiële wereld; welke nieuwe en te verwachten ontwikkelingen vinden plaats en hoe dient het AI hierop in het onderwijsaanbod te anticiperen. De kracht van het onderwijsvernieuwingtraject is: handhaaf wat goed is en verander wat wenselijk en noodzakelijk is. Wat zeker gehandhaafd wordt is de koppeling van kennis met de praktijk, waardoor opgedane vaardigheden direct kunnen worden toegepast in de zakelijke omgeving waarin onze studenten opereren. Een ander wezenlijk deel van de vernieuwing heeft betrekking op de wijze waarop het AI het onderwijs vanaf september volgend jaar gaat aanbieden. Natuurlijk blijft het aanbieden van zogenaamd frontaal onderwijs – of anders gezegd klassikaal onderwijs – voor bepaalde vakken noodzakelijk. Maar door het toevoegen van cases, praktijksituaties die dienen te

worden uitgewerkt en te worden bediscussieerd in groepjes of plenair, worden de studenten nog meer en beter voorbereid op de praktijk van vandaag de dag. Bij de Executive Master of Actuarial Science (EMAS, aangeboden in samenwerking met TiasNimbas Business School) hebben we hier de afgelopen jaren veel en goede ervaringen mee opgedaan. Kennis van berekeningen en modellen is en blijft belangrijk, echter om hierover te kunnen communiceren is een competentie die de afgelopen jaren binnen de diverse opleidingen onderbelicht is geweest. Met name deze competentie krijgt dan ook in het nieuwe onderwijs een prominente plaats. Sinds een aantal jaren kunnen studenten aan het AI ook via zelfstudie en e-learning bepaalde modules volgen. Omdat sociale interactie tussen studenten in de visie van het AI een wezenlijk onderdeel uitmaakt van de einddoelen, leent logischerwijs niet iedere module zich voor zelfstudie of e-learning. Een beroepsopleiding aanbieden in een continu veranderende omgeving is uitdagend en betekent meebewegen met de omgeving. Een uitdaging die door ons vanuit een vanzelfsprekendheid is opgepakt. De behoefte aan actuarieel geschoolden blijft, ondanks de crisis, nog steeds hoog en zal naar verwachting de komende jaren hoog blijven. Het AI leidt op voor deze behoefte en biedt opleidingen aan op maat en met een belang, een maatschappelijk belang. ir. drs. Jeroen D. Breen AAG directeur Actuarieel Instituut 3



25-11-2013

10:57

Pagina 2

I N H O U D J A A R V E R S L A G 2012-2013

VOORWOORD - DOOR JEROEN BREEN - 3

INTERVIEW MET ANNEMARIE MIJER - 4

INTERVIEW MET RUUD VAN DER HERBERG - 6

SEVERINA GROTENHUIS OVER PERMANENTE EDUCATIE - 8

INTERVIEW MET ESTELLE JONKERGOUW EN ALFRED SLAGER - 10

STUDEREN AAN HET ACTUARIEEL INSTITUUT – 13

KERNCIJFERS - 11

JAARCIJFERS - 13

ORGANOGRAM EN PERSONALIA - 14

© Actuarieel Instituut Groenewoudsedijk 80 3528 BK Utrecht T 030-6866150 W www.ag-ai.nl eindredactie Frank Thooft, Pluspen teksten vormgeving Stahl Ontwerp druk Scheffer Drukkerij Alle bijdragen in dit jaarverslag zijn op persoonlijke titel geschreven. Zet- en drukfouten voorbehouden.


25-11-2013

10:57

Pagina 1

Actuarieel Instituut ®

J A A R V E R S L A G 2 0 1 2 - 2 0 1 3

E

V

E

V

R R

I

N

I

B

N E

D U

I W

N I

G N

& G

Koninklijk Actuarieel Genootschap

Recommend Documents